zubieta-lturen jesus gonzale aezkoak -m to f bailara. · il» » i isi«• i rt a lizarrako udalak...

7
i ostirala • 1998ko urtarrilaren 23a Egunkaria Zubieta-lturen • Mekazal inauterieri lekuko. Jesus Gonzalez • Beteluko proiektuak hizpide. -m "tf Aezkoako Bailara. despopulazioaren atakan Aezkoako Bailara osatzen duten bederatzi herriak hustutzeri ari dirar+leiri batean bada ere, arazoari aurre egiteko, jaiotzak sustatzeko dirulaguntzak ematea erabaki du hango batzarrak.

Upload: vanthuan

Post on 12-Jul-2019

217 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Zubieta-lturen Jesus Gonzale Aezkoak -m to f Bailara. · IL» » i isi«• i rt a Lizarrako Udalak 1998ko ... agertzen duen urteko milio bateki o kuota gehi KPI ... kemena topatzearen

i ostirala • 1998ko urtarrilaren 23a

Egunkaria

Zubieta-lturen • Mekazal inauterieri lekuko. Jesus Gonzalez • Beteluko proiektuak hizpide.

- m " t f

Aezkoako Bailara.

despopulazioaren atakan Aezkoako Bailara osatzen duten bederatzi herriak hustutzeri ari dirar+leiri batean

bada ere, arazoari aurre egiteko, jaiotzak sustatzeko dirulaguntzak ematea erabaki du hango batzarrak.

Page 2: Zubieta-lturen Jesus Gonzale Aezkoak -m to f Bailara. · IL» » i isi«• i rt a Lizarrako Udalak 1998ko ... agertzen duen urteko milio bateki o kuota gehi KPI ... kemena topatzearen

Ituren-Zubieta •

Hemen dira inauteriak lturen, Zubieta, Sunbilla eta Leitzan atso-agure festa dute egunotan

Hilabete bat pasatxo

iraungo dute

inauteriek han-hemen,

inauteriak ospatzen

dituzten herri

guztietan ez baitituzte

egun beretan egiten.

Goiztiarrenak

asteburu honetan

hasiko dira, eta

otsaila bukaera

bitarte herriz herri

ibiliko dira.

^ ONA HANDIENA DUTENEN ARTE-

an, ezbairik gabe, Ituren eta Zubietakoak izaten dira. Larun-b a t e a n h a s i k o d i ra I t u r en eta Zubietako inauteriak. Larunbate-an eta igandean zanpantzarrak kalerik kale ibiliko diren arren, astelehenean zubietarrak Iture-nera joango dira, eta asteartean iturendarrak eta Aurtizkoak (Itu-rengo auzoa) Zubietara. Bi herri horietan ateratzen diren zanpan-tzarrek aretze edo txekor bat hil-tzeko ohitura izaten dute, egun horietan jateko. Zanpantzarrekin batera otorduek leku nabaria iza-ten dute bi herriotako inauterie-tan. Bestarik hand iena egunez egiten bada ere, arratsez egiten dena ez da guttiago izaten.

Zanpan tza r r en a r t ean mut i l kozkorrak, emakumeak zein gizo-nak atera ohi dira. Hilabete osoa daramate pres takizun lanetan, bereziki lehenengoz a te ra tzen

Zubieta eta Iturengo inauterietan ezinbestekoa da zanpanzarren joa. • OSKAR M O N T E R O

direnak. Lehendabiziko pausoa Er rege E g u n b e z p e r a n eg i ten dute. Aurtizko haurrak etxez etxe ateratzen dira zanpantzarren soi-nua karr ike tara zabaltzeko eta bidenabar nola jo ikasteko.

Sunbillan eta Leitzan asteburuan

Azken urteotan izugarrizko inda-rra hartu dute Sunbillako inaute-r iek . I t u r e n e ta Z u b i e t a k o a k bezala asteburu honetan eginen

dira, eta egitarau zabala prestatu dute horretarako sunbi ldarrek. Or tz i ra lean , goizeko 9 : 0 0 e t a n gosaltzera biltzen dira I t turburu os ta tura , eta, ondotik, baserr iz baserri puska biltzeari ekiten dio-te. Arratsaldean haur rak izaten dira nagusi. Ortziral arratsaldez mozorratu ohi dira, eta berendua izaten dute. I lunabar rean dan-tzaldia izanen da Herriko Etxeko arkupeetan. Dantzaldia bukatu-takoan, emakumeek afaria egiten

dute, eta ondotik dantzaldia iza-ten da Ulibeltzak elkartean.

L a r u n b a t goizean berr iz ere gosaltzera elkartzen dira mozo-rroak, eta karriketan aritzen dira e s k e a n . P u s k a k b i ldu ondot ik bazkaltzera elkartzen dira. Arra-t s a l d e k o 1 9 : 0 0 e t a n m a s k a r a d a n t z a egi ten da a r k u p e e t a n . Afalondoan, dantzaldia herriko ostatuan eginen da.

I g a n d e a da , n o a l a n a h i ere , e g u n i k h a n d i e n a S u n b i l l a k o

inauterietan. Egunero bezala goi-zeko b e d e r a t z i e t a n gosa l tzera e l k a r t z e n d i ra m o z o r r o a k . 1 l :30etan kazorren desfilea egi-ten da t xa r anga ren laguntzaz . Karroza i k u s g a r r i a k b i ldu ohi dira desfilera. Bazkaldu ondotik aspertu arte aritzen dira dantzan e l k a r t e a n , i nau t e r i e i a k a b e r a ederra emateko.

Ituren, Zubieta eta Sunbil lan ez ezik, Leitzan ere bihar hasiko dira i n a u t e r i a k eta as tear ter 'a a r te i r a u n e n du te . Dena p res t dute lau egunotan ongi pasatze-ko: soinua, atso-agureak etajaie-tarako gogo ezin hobea.

Inauteri egun handia igandean ospatu arren, bihar hasiko dute festa 15:30etan. Soinuaren arri-moan herriko gazteak eskean ibi-liko dira herrian barna etxez etxe. Ondoren, 21:30etan, Irauli Gazte Asanbladak antolatuta atsoagure afaria izanen da. Biharamunean b e z p e r a k o a r e k i n a sk i izan ez duenak, atso-agure otordua egi-teko aukera du 14:30etan. Baz-karia on egiteko bertso saio apar-ta i zanen da IKA euska l t eg iak an to la tu ta zineman 19:00etan. Bertso kantari ariko dira Sebas-tian Lizaso, Andoni Egaña, Unai I turr iaga eta J e s u s Mari Irazu bertsolariak. Astelehena izaten da egunik politena, eta, zalantza-rik gabe, neketsuena. Leitzarrek baser r iz base r r i e skean ibiliko dira puska jasotzen. Eta dantza-rako gogoa dutenek aukera ere izanen dute, egunero Incansables txarangako l agunak kalez kale ibiliko dira-eta. Plazan, berriz, Etzaki t t a ldeak eta Nerea eta Melani trikitilariek berotuko dute giroa.

—6» Jon Abril-ldoia Mtez-Barranco

bidean begi

MAITE URKIA

Parabisua

AAxularrek idatzi zuen «Jaungoikoak gizakia lurreko parabisuan eta leku plazerrez betean ipini zuela anitz

dohainez dotaturik», eta ez ditugu guk ezbaian jarriko dohain, edertasun eta plazer ugariak, zail izanen baikenuke bizitzea horiek izan ezean, nahiz eta badakigun anitz direla begien aitzinean basamortua eta malkar latzak baizik ikusten ez dituztenak.

«Jaungoikoak manatu omen zion gizakiari begira zezala ongi parabisua hura», eta egiaz begiratu duen arren parabisuko bere xoko ttipia etsairen bat hurbiltzen saiatu denean, ezin ahantzi mendetako iragan luzeak ongi

erakusten duela erasotu gizagaixo eta erasotzaile gupidagabe izan dela garaiak agintzen zuenaren arabera. Halarik ere, etsai arrotzen aitzinean tinko jarriagatik, ez dirudi berarengandik etorritako oldarraz behar adinbat jabetu denik, ez eta ohartu den ere zenbat uhalde eta larre utzi duen lardaskaturik bere gibelean.

Egun, gure idurikoz «historiaren hasieran» geratu diren pertsonak telebistan ikusten ditugunean eta mendebaldeko gizaki «aurreratuekin» aideratzen, harridura sor dakiguke, ezin ongi ulertua hainbesteko aldea mundu bereko izakien artean. Eta galde

genezake aurreratze hori etengabea izanen den edo amaiera ezarria ote duen liburu ezkuturen batean, baina hori airean utzi beharko dugu oraingoz. Ordea, ekar ditzagun gogora gure ingurunearen ikur bilakatuak diren paper eta plastiko uholdeak eta pentsa nork beren habian ez al ditzakeen horiek urri, orotara horien beharra tipi dadin, sortu ohi diren zabor metak bezala. Desira dezagun naturaren kemena ez dezala ahitzeko bidean jar gizakiak, eta desira dezagun, halaber, guraso zaharrengandik bostehun zuhaitz jaso dituen laborariak beste horrenbeste edo gehiago utz diezaiela bere ondorengoei ere.

| ostirala, 1998ko urtarrilaren 2 a

Page 3: Zubieta-lturen Jesus Gonzale Aezkoak -m to f Bailara. · IL» » i isi«• i rt a Lizarrako Udalak 1998ko ... agertzen duen urteko milio bateki o kuota gehi KPI ... kemena topatzearen

Aldatz

Herriko ostatu zaharra zabalduko dute Aldazko herrian Martintxonea sagardotegia zabaltzeak bizitasuna eman zion oso lasaia den Aldatz herriari.

Berez biztanle gutxi dituen arren, sagardo garaian jendez bete ohi da herria, eta aurrerantzean, bisitari horiek beste eskaintza bat izango dute, herriko ostatu zaharra martxan jartzekoa baita. Asmo hori dute osta-tua erosi berri duten lau gazteek. Erosketa zaila gertatu omen zaie, herriko zenbait lagunen izenean baitze-goen ostatu zaharra. Orain, taberna eta otorduez gain (barazkijaleentzakoa ere izango da), beste zerbitzu

batzuk eskaintzeko asmoa ere badute: musika emanaldiak, hitzaldiak... Aldazko giro lasaiak duen erakarga-rritasunak bultzatuta, jende ugari hurbilduko da, seguruenik, aurrerantzean, Larraungo herri txiki honetara.

IL»» i isi«i rta • Lizarrako Udalak

1998ko aurrekontuak onartu ditu

LIZARRAKO UDALAK JOAN ZEN

astean, ilbeltzaren 15ean, egindako bilkura berezian onartu zituen 1998ko au-r r e k o n t u a k . Pro iek tua 1.006 milioi pezetakoa da. Aldeko bederatzi boto jaso zituen (PSOEko sei, CUE-LKBko bi eta EAko bat), eta kontrako zazpi (UPNko sei eta HBko bat).

Osoko bilkuran eztabai-\

da luzea egon zen, aitzin-kontuaren alde eta kontra agertu ziren taldeen artean (batez ere alkate sozialista-ren eta UPNko zinegotzien artean), eta bertan hainbat gogoramen aurkeztu zituz-ten oposizioko taldeek. Tal-de erregionalistaren errane-tan, «aurrekontuen atal ba-tzuei erreparatuz gero, ba-dirudi alkateak estrategia aldatu egin duela; izan ere, joan zen urtean inbertsioen atalean diru kontu haun-diak ezarri ziren, eta aurten nabarmen murriztu da atal hori». Hari beretik tiraka, UPNko ordezka-riak azpimarratu zuen inbertsioetarako atal gehienak (40tik 37) hutsaren hurren-go direla, aurrekontuetan ez dutelako so-sik gorde horietarako. UPNk susmo txarra hartu zion horri. Jose Luis Castejon alka-teak, berriz, inbertsioen alorrean ahal du-tena egin dutela esan zuen, eta aurrekon-tuak jarraipenekoak direla aipatu zuen.

HBren iritziz, Udalak aurrekontuak onartzerakoan erakusten duen borondate politikoa gero ez da benetako ekintzetan nabaritzen. HBko zinegotzi Elena Urabaie-nek azaldu zuenez, «Lizarrako Udalak ezin du etxebizitzaren arazoari bizkarra ema-ten jarraitu. Joan den urtean ez zen ezer egin, eta aurten ere arazoak dauden-dau-denean geldituko diren beldur naiz».

—e» Xristina Berasain

1 I r r i i a i r i

Galartza zabortegiko kontratuaren inguruari

desadostasuriak

MAGOTEAUX-NAVARRA ENPRESAK GALARTZAN

erabiltzen duen zabortegiko kontratuaren berriztapenak desadostasun nabariak eragin ditu Urdiaingo Udalean. HBk aza-roaren 22an hartutako akordioarekin bat ez datorrela agertu du, eta lehendabizi onartutako akordioa indarrean jartzeko eskatzen du. Hau da, azken kontratuak agertzen duen urteko milioi bateko kuota gehi KPI (Kontsumo Prezioen Indizea) izan

beha r r ean , KPI gehi bi milioikoa izan dadin, eta 15 urteko erabilpen epea eman beharrean 10 urtekoa izateko eskatu du.

Baina, Alkatetzak, EAren esku, abuztu-ko udal batzarrean hartutako lehenengo akordio hura gainontzeko zabortegietako datu objetiborik izan gabe hartu zela azal-du du, eta ontzat eman du Magotteaux enpresaren proposamena aintzat hartzen duen azken akordioa. EAren arabera , Magoteaux-Navarrak zegokion epean -Nafarroako Aldizkari Ofizialeaui argitaratu ondoren hamabost eguneko epea egoten da alegazioak egiteko- egin zituen alega-zioak, eta hor ie tan pisuzko arrazoiak eman Zituen hasiera baten, «datu objeti-borik izan gabe», hitzartutako akordioa berriro aztertzeko.

—fr Amaia Amilibia

herrl aldizkariak Edume Elizondo

Bera-Behobia errepidetik Ttipi-ttapa hamabostekariko azken zenba-kiak, Bera eta Behobia arteko errepidearen auzia jasotzen du erreportaia nagusiari es-kainitako tartean: «Belateko tunelak idekita oraindik larriagoa bihurtu da Beratik Beho-biaraino doaien errepidearen egoera. Behin-goan moldatze obrak abiatu daitezen, Bor-tzirietako alkateak aspalditik hasi ziren Gi-puzkoa eta Nafarroako diputazioei presioa egiten eta joan den urteko abenduan, azke-nik, lortu zuten bi aldeetako ordezkariak mahai berean esertzea. Beratik Endarlatsa-rainoko bide zatiaren konponketa proiektua egiteko konpromezua Nafarroako Gober-

nuak hartu du bere gain, eta, Palacios kon-tseilariak adierazi duenez, hemendik bi ur-tera obrak hasteko moduan izanen dira. Bi urtez luzatuko dira lan horiek, eta, beraz, 2002. urterako moldatua ikusiko omen du-gu errepidea».

Endarlatsatik Behobiarainoko zatian sor-tzen da, ordea, arazoa. «Bi herrialdeetako agintariek onartu dute behar-beharrezkoa dela lehenbailehen Gipuzkoako sarrera hori moldatzea, baina, jakina denez, errepide zati horren jabetza Nafarroarena da XIX. mende-az geroztik, diru kopuru handia ordaindu baitzuen harengatik, eta horrek bi adminis-

trazioen arteko nahastea sortu du orain. Gi-puzkoako Foru Aldundia moldaketa lanak finantzatzeko prest agertu da errepidearen titularitatea berreskuratzearen truke, baina Nafarroako Gobernuak ez du hori onartzen».

«Apiril alder-a, hortaz, bilkura berri bat burutuko dute zonaldeko alkate eta admi-nistrazioetako buruek, orduan bai, proiektu berriaren gainean nolabaiteko akordio era-bakigarria izenpetzeko. Ordurako, gainera, ingurugiro alternatibei buruzko ikerketa bateratua egiteko konpromezua hartu dute bi herrialdeetako teknikoek, eta dagoenekoz horretan ari dira lanean».

umatzerf Juan Kruz Lakasta

Joseba osebak 20 urte ditu, Iturraman izi da, eta NUPen Soziclogia-o bigarren mailan matrikula-uta dago. Ez da, ordea, Sozio-ogiako bigarren maila ikasten

ari. Ikasteaz nazkatuta dago. kasteari uztea eta lanean has-ea erabaki du, baina ez da

gurasoei esatera ausartzen. Horretarako beharrezkoa zaion kemena topatzearen zain, Los Portales tabernan igarotzen ditu egunak, auzoko lagunekin.

Garagardoa gora, garagar-doa behera, porrua goiti, porrua beheiti, futbolinean, billarrean eta bideo-jolaetan ematen dituzte orduak. Joan den egunean, alta, poltsikoak ohi baino hustuago zeuzkaten, eta sosik gabe, ezin izan zuten ez garagardorik edan, ez eta jolasean aritu ere. Horrenbes-tez, mahai baten inguruan ese-ri ziren, eta egin zezaketen gauza bakarra egin zuten: porroak erre.

Porruek birikiak berotu ziz-kieten lehendabizi, eta buruak gero. Keak haizea lainotu zuen lehendabizi, eta buruak gero. Berotasun lainotsu atsegin horrek burua, batek supitoki bota zuen fantasia sexual batek obsesionatuta zuela, aldi berean bi neskekin oheratzeak hain zuzen ere. Guztiek barre eta algaretan eztanda egin zuten.

Giroa kiskaltzeraino berotu zen. Gazteen aurpegiak gorritu ziren, bai eta haien begiak ere, eta izerdi tantonak azaldu ziren batzuen kopetetan. Forro pola-rrak eranzten ari zirelarik, bes-te batek esan zuen hari neska beltz batekin oheratzea gusta-tuko litzaiokela. Barre eta alga-ren ostean, hirugarren batek azaldu zuen hark eskarmentua duen emakume batekin ohera-tzearekin amets egiten duela.

Banaka-banaka, guztiek haien fantasien berri eman zuten, Joseba izan ezik. Jose-bak, lagunen harridurarako, unibertsitatera jaitsi behar zue-la esanda aldegin zuen. Fanta-• sia batekin zeharo obsesiona-tuta zegoen, eta ez zuen lagunei kontatu nahi. Gogorra zen, benetan gogorra, gogorre-gia, benetan lotsatzeko modu-koa. Haren fantasia neska bat musukatzea zen. Josebak 20 urte ditu, eta ez du sekuia nes-ka lagunik eduki.

| ost irala, 1 9 9 8 k o ur tarr i laren 2 a

Page 4: Zubieta-lturen Jesus Gonzale Aezkoak -m to f Bailara. · IL» » i isi«• i rt a Lizarrako Udalak 1998ko ... agertzen duen urteko milio bateki o kuota gehi KPI ... kemena topatzearen

Vjafarkaria

Jaiotzak sustatzeko, jaio berri bakoitzeko

250.000 pezetako dirulaguntza eskaini du batzarrak

Aezkoako biztanleria zahartzen eta gutxitzen ari

da. Jaiotzak urri dira, eta bailara osatzen duten

bederatzi herriak husten ari dira. Hori gerta ez

dadin, Bailarako Batzarrak, beste laguntza

batzuekin batera, jaio berri bakoitzeko 250.000

pezetako dirulaguntza emanen du aurrerantzean.

I ABARMENA DA OSO NAFARROAKO PlRINIOETAKO

I N herrietan gertatzen ari den despopulazioa. Arazoari aurre egin nahirik edo, Aezkoako Baila-rako batzarrak jaiotzak bultzatzeko dirulaguntza eskaintzen die bikoteei. Ordenantzetan erreparatuz gero, au-rrerantzean bailaran bizi den bikote-ren ba tek haur r ik ekarr iko balu, 250.000 pezetako dirulaguntza jaso-ko luke, umea jaiotako urtean eta hu-rrengo l a u r e t a n . Beraz, guzt i ra 1.250.000 pezeta (50.000 libera ingu-ru) hartuko luke bikote bakoitzak. Neurri hori, bailaran ez ezik, herrial-dean ere berria da. Nafarroan azken urteotan jaiotze tasak behera egin du nabarmen, eta 1995ean egindako az-ken azterketaren arabera jaiotze tasa 1,2koa zen herrialdean.

Bailarako batzarrak lehenago in-bertsiorako bakarrik ematen zuen di-rulaguntza, baina azken erabakietan inbertsiora-ko laguntzei beste batzuk gehitu dizkio: lanpostu berriak sortzeko, autoenplegua bultzatzeko, etxe-bizitzak egokitzeko eta jaiotze-tasa sustatzeko.

Batzarrak hartutako erabakiak bitxia badirudi ere, Aezkoak bizi duen despopulazioa kezkagarria da. Nafarroako Gobernuko datuei erreparatuz, bailara osatzen duten bederatzi herrietan -Abau-rregaina, Abaurrepea, Aria, Aribe, Garaioa, Ga-rralda, Orbaizta, Orbara eta Hiriberri- 1967ko erroldan 2.373 biztanle zeuden, eta, 1995ekoan 1.264 besterik ez. (Ikus koadroa). Hogeita hamabi urteko tartean biztanleria erditik beherago jaitsi da, eta oraindik ere beherantz doa. Azken datuak 1996koak dira eta orduan 1.198 lagunbizi ziren bailaran.

Hustearen beldur Datuok aintzat hartuz, ez da harritzeko aezkoa-rrak kezkatzea eta Bailararen etorkizuna ziurtatu nahi izatea. Miguel Jose Barberena da Aezkoako Bailarako batzarreko hogeita hiru partaideetako

«Oso ongi

iruditzen zait.

Jendeak

horregatik ez du

haur gehiago

izanen, baina

badu

horretarako

eragingarri bat»

bat. Garraldarra da eta hiru urteko semea du. Beste bi bazkiderekin batera, bailaran dagoen ha-rategi bakarrean egiten du lan. Barberenak dioe-nez, despopulazioari aurre egiteko zerbait egin be-harra zegoen. «Ekimena berria da. Ideia hoberik ez eta aurreko batzarrean onartutako laguntzak ho-betuz haurrak ekartzeko dirulaguntzak ematea otu zitzaigun. Hemen ez dago inbertsiorik. Esate-rako, badira hamar urte ez dugula dirurik jaso Hi-rurtekoPlanean», dio. Barberenaren iritziz, egoera «oso larria» den arren, Gobernuak deus gutxi egi-ten du eskualdea laguntzeko. Jakin badaki ez de-la konponbidea, baina lagungarria izan daitekeela uste du. «Guk abiatu duguna laguntza txiki bat besterik ez da. Hau guztia, Nafarroako Gobernua-ren laguntzekin osatu beharko litzateke, eskueta-tik joaten ari zaien Pirinio aldea salbatzeko beha-rrezkoa delako». Dirulaguntzak onartzean batzar-kide batzuek neurria gehiegizkoa zela esan bazu-ten ere, Barberena ez da baikor. Bere ustez, au-rreikusitako dirua ere ez da gastatuko. «Joan den urtean lau ome jaio ziren bailaran, eta, hasieran batzuek nora iritsi nahi genuen galdetu ziguten arren, ez dugu pentsatu adina gastatuko. Lanpos-tu berri bakoitzeko edota industriaren bat ireki-tzeko ematen ditugun 600.000 pezetak ere hor geldituko dira ziurrenik».

Jendez hustea nabarmena izateaz gain, bai-larako bederatzi herrietako biztanleria gero eta zaharragoa da. Bertan bizi direnen erdiak baino gehiago nekazari erretirodunak dira. Beraz, bai-laran diru gehiena horietatik dator. Bailaran dagoen industria bakarra Oihana kooperatiba da, duela 18 urte aulkiak egiteko sortua.

Barberenak azpimarratu duenez, Garraldan 60 etxe daude eta, horietatik, hamar-hamabos-tetan bakarrik daude gazteak; gainerakoetan zaharrak bakarrik bizi dira. «Horiek hiltzean, akabo etxe horietako ondorena», dio etsita. Eta Aezkoako beste zortzi herrietan gertatzen ari de-naren erakusgarri besterik ez da Garralda. Lur sailak eta gazteak dituen etxea aterako da au-rrera, besteak ez.

Juntakideen iritziz, lantegi sendoren bat be-har da eskualdean. Saiatu, behin baino gehia-gotan saiatu dira industria erakartzen, baina ahalegina alferrik izan da.

90eko hamarkadaren hasieran Europako Batasunetik etorritako dirulaguntzak ere deus gutxirako balio izan du. Garalurrek, nekazari eskualdeak garatzeko elkarteak kudeaturik, i ndus t r i a r i eta tu r i smoar i ematen zaizkio laguntzak, bertan garrantzitsua den abeltzain-tza baztertuz. Hasieran eskualdea errentagarri

ostirala, 1998ko urtarrilaren 23a

Mafarkaria 5

Garraldako eskola

publikoko haur

hezkuntzako haurrak klasean. •

Luts-A Z A N Z A

Bailaran hitz gutxi Aezkoarrek ez dira gehiegi mintzatu gaiaz, eta ez dute askorik hitz egin nahi izan ere. Placido Erdozain da Garralda, Aribe eta Orozeko apaiza. Hamasei urte-rekin alde egin zuen Euskal Herritik eta berrogeita hamarrekin itzuli. Hiru urte daramatza bizitzen Garraldan. Apaiza-ren ustez, neurriak ez du zer esan han-dirik sortu Aezkoan.«Jendeak oso gutxi hitz egiten du horretaz, eta ez dirudi era-gin handirik izan duenik». Erdozainek dioenez, Aezkoako egoera nahiko larria da. «Ez dago lanpostu berririk sortzeko aukerarik. Irtenbide bat aurkitu behar da, gainerakoan bailara hutsik geldituko

da. Etxe ederrak eta handiak ditu baina askotan pertsona bakarra eta zaharra bizi da. Hemen hilario asko eta jaiotza gutxi daude».

Erdozainek adierazi duenez, biztanle-ria gero eta zaharragoa dela oso nabaria da, eta asko sumatu da azken urteotan. «Aurten oso jende gutxi hil bada ere, eto-rri nintzen urtean Garraldan bakarrik hamalau hileta egin nituen». Bailarako zaharrekin harreman estua du Plazidok, eta «etsituak» omen daude. «Bailaran sartzen den diru kopuru handiena pen-tsiodunetatik dator eta hori oso esangu-ratsua da. Udan turismoarekin jende

gehiago bagaude ere, neguan oso gutxi gelditzen gara».

Garraldako Auñak jatetxeko jabea da Noelia Barber, eta hiru urteko alaba du. Bera ere ez da baikor, eta ordenantza be-rriak ez omen du beste haurrik izatera bultzatuko.

«Laguntza ongi dago baina ez dut uste horregatik jaiotzak ugalduko direnik. Hori ez da gehiago jaiotzeko aitzakia. Arazoa ez da ekonomikoa, baizik eta bi-koteena. Ez dago bikoterik. Biztanleria-ren piramidea erabat alderantzikatua dago eta zahar asko daude», azpimarra-tu du.

b ihur tuko zuten proietu komunak sortuko zirela uste zen, baina ez da horrelakorik gauzatu. «Diru gutxi dute eta Gobernuak ez ditu nekazari-tza guneak laguntzen. Biztanle gutxi garenez, gu ez gara politikoki errenta-garriak eta hori da gakoa. Hemen boto anitz lortuko balute, beste gauza bat litzateke».

Eragin txikia Aezkoako Bailarako Batzarrak hartu-tako erabakia berria den arren, aezko-arrek ez dute deus handirik esaten di-rulaguntzagatik. Gainera, gehienek laguntza ongi dagoela badiote ere, ez dute uste horrek haur gehiago ekartzera bultzatu-ko dituenik. Bailarako herrietatik handiena ez den arren, erdian egotean, Garraldako eskola pu-blikoan biltzen dira Aezkoako haur gehienak. Es-kolan Haur Hezkuntzako eta Derrigorrezko Lehe-nengo eta Bigarren Hezkuntzako D eta A ereduko ikasleek ikasten dute, guztira 126, Merkiritz, Biz-karreta-Gerendiain eta Aurizberrikoekin batera. Garraldakoarekin batera Hiriberrikoa da, D ere-duko zortzi haurrekin, zabalik gelditzen den baka-rra. Orbaiztakoa eta Abaurregainekoa itxi egin zi-tuzten, haur eskasiagatik. Mikel Otegi iruindarra da duela hiru urtez geroztik Garraldako eskola publikoko zuzendaria. Haren iritziz, batzarrak hartutako erabakia ona da.

Jose Miguel

Barberena

«Gu ez gara

politikoki

errentagarriak.

Hemen boto asko

lortuko balute,

bestela litzateke»

«Oso ongi iruditzen zait. Jendeak horregatik ez du haur gehiago izanen, baina badu orretarako eragingarri bat». Otegi baikor da. Datorren ikas-turtean hiru urteko hamalau ikasle berri sartuko omen dira. Aspaldian ez zen hainbesteko haur ko-purua eskolaratu, eta horrela jarraitu nahi luke. «Urtez urte haur jaitsiera riabaritu da, baina az-ken hiru urteetan orekatu egin da. Orain hamasei urte arte gelditzen dira eta hori nabaritzen da. Izan dira urte batzuk 5-6 haur sartu zirenak, eta orain hamabi sartuko dira». Barberena ezkor den arren, Otegiren iritziz azken hiru urteotan haur gehiago dago bikote gazteak daudelako. Aldi bere-an, egun ez omen da ha inbes te jende joaten. «Orain lan falta Iruñean ere nabaritzen da, eta he-men gelditzen hasi dira. Turismoan eta ostalari-tzan gelditzen dira. Nolanahi ere, zehaztea zaila da, hain herri txikiak izanik bikote bakar bat aski baita joera aldatzeko», gaineratu du.

Otegiren iritziz, bailarak falta duena lanpostu mordoxka sortuko lukeen lantegi bat da. «Lagun-tza ongi dago baina ez dakit gelditzeko eraginen duenik. Bailara hauetan guztietan falta dena da enpresa txiki bat. Nekazaritzatik eta ostalaritza-tik gutxi bizi dira; Iruñetik joan-etorri egiten dute-nak ere badira, baina enpresaren bat finkatu be-harko lukete». Komunikazio txarra gehitu behar zaio horri. Iruñetik urruti egoteaz gain, Zaraitzu eta Erronkari bailarekin harremanak zailak dira.

—»lrene Arrizurieta

ostirala, 1998ko urtarrilaren 23a

Garraldako herrian inor gutxi aurki

daiteke kalean. •

Luis A Z A N Z A

Page 5: Zubieta-lturen Jesus Gonzale Aezkoak -m to f Bailara. · IL» » i isi«• i rt a Lizarrako Udalak 1998ko ... agertzen duen urteko milio bateki o kuota gehi KPI ... kemena topatzearen

K l a s i k o b i t x i • a r r o n t k l a s i k o

Joxemiel Bidador

Baina bihotzak dio, zoaz Euskalerrira!

Urrutiko intxaurrak hamalau, bertaratu eta.. . Horixe zukeen

buruan Iruñeko gotzaia zen Severo Leonardo Andriani

Escofetek, 1852.ean Astigarragara eginiko artzai bisitaldian

Munduan barrena horrenbeste jendakirik

barreiatu duen gurea bezala-ko herri batek emigrantea izendatzeko hitzik ez izatea zinez estonatzekoa zait, are-ago, aunitzetan bafada ziztri-nekoa den etorkin hitza edu-ki daukagunean. Ez dakit, egungoan, bere derrigorrez-ko erbestearen helmuga Euskal Herria izan dutenek zer nolako iduria igortzen ote dieten etxean geratutakoei, baina ia ziur naiz, onegia ez dela. Antzekoa izan da, bede-ren, guri ateratzea egokitu zitzaigunean, partitzeko gai zitekeenari jakinarazi zitzaion mezua: «Baina biho-tzak dio, zoaz Euskal Herri-ra!».

Urrutiko intxaurrak hama-lau, bertaratu eta... Horixe zukeen buruan Iruñeko gotzaia zen Severo Leonardo Andriani Escofetek, 1852.ean Astigarragara eginiko artzai bisitaldian, eliztar harrituen aurrean ameriketaratu hain-bat gazteren mixeriak, zinak eta minak, haunditze ikaraga-rrizko lupa batetik iragazi ostean, deskribatu zitue'nean. Ez zeritzon komenigarriegi bere apezpikutegiko gazteak Ameriketara joateari, eta txi-roen aberaste ametsak giza baliabideen galtze doilartzat zituela, gaitz horri hala edo nola ekiditeko nahian honako artzai gutuna karrikaratu zuen Iruñean: Circular en la que se reprueba como inmoral el sistema de enganchar a jovenes de ambos sexos para conducirlos al continente ame-ricano bajo las seductoras sos-pechas de una establefortuna y de unfeliz porvenir. Urte batzuk beranduxeago, 1881.ean hain zuzen ere, Jose Oliver Hurtadok, hau ere Iru-ñeko gotzaia, helburu berbera zuen beste artzai gutun bat karrikaratu zuen: «Daukagu esperantza, arzipreste jaunak, erretore jaunak, eta ekonomo edo aben urrenak, egingo dutela bere gaiñ dagon dena.

eragozitzeko jendien joaera mingarrizko au, utzirik gure erriya langillerik gabe atxur-kintza eta beste bizibideetako, eta jarririk denak irrisku aun-diyan galtzeko duten fedia, erlijiyotasuna eta oitura zar onak, ala gizasemeak nola emakumeak, eta jakiña da erlijiyo santuba ondo gorde-tzen dan lur maitagarri ontan, izango dirala gaiñ gañeko kristabak, naiz izan maizter eskasitubak eta langille baku-nak».

Pentsatzekoa dugu Iruñeko gotzaiak bere gutuna ez zuela euskaraz eman, alabaina antzeko helburuak zituen Cola gasteiztarrak bere liburu batean jaso zuenez, Soroak eginiko itzulpen honetaz goza gaitezke egun. Jose Cola Goiti atzerria ezagutzeko aukera izan zuen, bada, azken karlis-tadan, arazo politikoak tarte-an, Ameriketara joan beharra izan zuen. 1880.ean itzuli zenean, ikusitakoen zein ika-sitakoen berri eman zuen La emigracion vasco-navarra arrakasta itzeleko idazkian -1882. eta 1883. urteetan hiru argitaraldi izan zituen. aisaki agortu zirenak-. Euskal erria aldizkariko ohiko kolabora-tzailea izanik, erraz izan zuen Marzelino Soroa Lasa donos-tiarra ezagutzeko, eta horri eskatu zion bere lana euska-ratzeko. Azken honek ordea,

nekez ezagutu zuen erbesu i alta arrazoi politikoengatik ere 1 sorterritik kanpo ibilia bazeri ere, ez zen sekula Euskal Herritik atera -Lapurdiko Getarin eta Ziburun bizi izan zen-. Soroaren itzulpena, hau f j da, Euskal-naparrenjoaera edo emigrazioa, Colaren libu- £ ruaren laugarren argitalpena | genuen, 1885,ean agerizena. Bostgarren edizioa, berriz, Adrien Plantek frantsesera eginiko iraulketa izan zen, 1886.ean ageri zena -Adrien 1 Plante hau Orthezeko alkatea eta Behe Piriniotako deputa- j tua izan zen-. Colaren libu- j ruaren azken edizioa, seiga- j rrena alegia, klasiko saila horixkan agertu zen 1988.ean i Inazio Mujika Iraolak paratu-rik.

Colaren aburuz, Iruñeko gotzaienarengandik haratago joaki, orduko egoera benetan arduragarria gertatzen hasia zen, ez hainbeste jende eska-siagatik, hango intxaurren soinu faltsu eta hutsagatik baizik. Hemengojende xehea jakinaren gainean jartzearren egina zuen liburua: «Erriari: ikusirik zer larritasun zori-gaiztokoa arkitzen dan Españi guzian, eta batezere gure Eus-kal lur maitean Ameriketara juteko oitura txar orrekiñ, utzirik emengo egiazko pozta-sunak ango amets eruen truk, asi giñan izkribatzen egunero-ko paperetan Ameriketaratu bear tristearen kontra».

Edozein modutan ere, saio-ak saio, eta oharrak ohar, euskaldunek etxetik alde egi-ten jarraitu zuten, eta horre-tarako, baliagarriak zitzaiz-kien esku libururik ere ez ziren falta, beharrik. Toursier izeneko batek ondu Petit guide militaire de l'emigrant Amiku-ze aldeko Aiziritzeko irakaslea zen Primorenak irauli zuen euskarara, Soldado zerbitzua egin baino lehen edo egin ondoan Frantziatikjoanak diren gizon gazten gidaria hes-kuareaz, Pabeko P. Haristoire-nean 1912.ean agertu zena.

P a t z x k u P e r u r e n a

Nafarkeriak

Ga u z a e z a g u n a d a m u n -

duan, kasta desber-dinetako jendea, be-ren larrujea edo kojp-

rajea nabarmenduz be'reizteko usario zabaldua: moroak, bel-tzak, horiak (ekialdekoak), la-rrugorriak (indioak), azur bal-tzak (bizkaitarrek kastillanpei); Venezuelan pardo-ak mestizoak dira. Beltzek beren arteanyarlki zuriei pinks deitzen die, zurigo-rri edo arrosa kolorekoak. Libu-ru eder baterako emanen lizuke gaiak, xehero hasi ezkero.

Aumeric Picaud jaunagandik ere, irainak bakarrik hartu di-tugu gogoan, baina, badira gau-za gehiago aintzat hartzekoak. Gai honetaz diona, esate bate-ko: «Nafarrak eta Baskoak an-tzeko dira jantzitan, janaritan eta hizkeran; baina, baskoek arpegije zuristagoa dute nafa-rren aldean». Horrek ere zerbait adierazten du nere nafar = na-bar tesi inoxente honen alde.

Kontuak hola, Justo Garate-ren ustez, euskaldun mendita-rrek, Erribera aldekoei beren kolore beltzaranagatik deituko zien Nabarr(o): «Claro que nava-rros primitivamente se aplicaria a los de la Ribera, luego inclui-ria tambien a los de la Cuenca de Pamplona y al fin a todos los que pertenecian al consolidado Reino de Navarra». Egia da ere, nafarrongandik bereiziz, Basko deitu izan zaiela urte luzetan Bidasoaz haruzkoei.

Gaitzak bereizteko orduan ere, maiz erreparatu dio jende-ak larrujeari: gorriena, sukar horia, sukar beltza, berdoztua, horimina... Baina, nafarreria hitza erabili izan dugu, viruela adierazteko, eta viruela latineko variola hitzetik dator, eta larru-je nabarra esan nahi du. Gaitz honen beste izena baztanga du-gu ordea, eta nafarreria bezala-xe, badirudi arrazakeria medio sortua dela. Nafarreria = nafar jendearen gaitza; baztanga = baztangoena.

Are gehiago, albino hitzak ere badu zer ikusirik kolorearekin, latineko albus (txuri) hitzetik

baitator, eta halakotzat joak izan dira esate bateko agot la :

rruxuriak, larrujea gorritzen duen pigmentu baten eskasia-gatik. Eta ikusia dut jende fran-go, pigmentu eskasi horrenga-tik, gorputzeko zenbat alderdi-tan pinto xurinabarrak ditue-na. J.M.Iribarrenek ere hala dio:»nabarrisco, sigñifica man-chado o pardo». Eta nabarrisco honekin morisco hitzak duen kidetasuna datorkit burura.

Honek noski, agotak dakazki gogora, endemas Baztan alde-kotzat joak, eta maiz jitoekin nahastuak. Begira, Nabaro hi-tza Azkuereneañ: «Buhamerik geiena Baztan aldean dela Eus-kalerri orotan nabaro da». Eta halakoaz mintzo denean, eus-kal hiztunak herri literaturan oharkabe sartuko dizun baz-tandoinua horren lekuko. Inoiz adituak gara gainera, jendaje hori aintzina legenduntzat joa izan zela, eta nago kontu hori ere, nafarreria eta baztanga be-zalaxe, larrujeari atxekia ez ote zen sorreran. Arbuio moduan, baztanga-pikatu eta gisakoek, antz haundia baitute legendu-nekin.

Nik uste, nabarr(eri)a, legen-duna, baztanga... elkar lotzen dituen hari semantikoa suma litekela oraindik, gai ilun hone-tan euskal usarioak utzi dituen aztarnak ongi segituz gero. Lei-tzatik atera gabe, mende honen aurrenetan Joakina 'Nabarra' izeneko baztandar eskazale hu-ra datorkit burura , edo hiru mendez lehenagoko 'Nabarrene' izeneko etxea, dirudienez, arra-zakeriak medio, herribarren za-harretik kanpora egina.

Dudarik ez, semantika bere-ko senide ugari izanen dutela «Nabar» horiek gure usarioan. Beste gabe, hitzaren zentzu za-harrari eustea aski: Nabar, Na-bari, Nabaro, Nabarko, Nabar-ben, Nabarmen, Nabarmenke-ri... Edo euskal sena galduxe duenarentzako: «lascibo, inci-vil, raro, torpe, escandaloso, so-bresaliente, indiscreto,...». Al-derdi onekorik apenas ordea.

> Motxorrosolo

EHNEren sosak ^ HOLKULARIEK PROPOSATUA. IRUDI KONTUA ZEN. GOBERNUKO LANGILE

bat liberatu koordinatuek egin lanari aurre egiteko. Langileak

erraza dauka, lan gehiena faxez jasotzen baitu, UGTren egoitzaren

paperburuaz jaso ere, Anzizar buru duen Uraren Aldeko Platafor-

mak bost milioi jaso berri ditu Gobernuarengandik, gizalana du hel-

buru. EHNEren sosak ote?

| ost i rala, 1 9 9 8 k o urtarr i laren 2 a

Page 6: Zubieta-lturen Jesus Gonzale Aezkoak -m to f Bailara. · IL» » i isi«• i rt a Lizarrako Udalak 1998ko ... agertzen duen urteko milio bateki o kuota gehi KPI ... kemena topatzearen

Njafarkaria 7

B e t e l u k o a lka tea

«Maturak emandako baliabideak sustatzea

Leitzarango autobia egin zenetik

Betelun mugimendu gutxiago

sumatzen bada ere, aurki egiten

hasiko diren zahar etxeak eta zentro

termalak herriari onura handiak

ekarriko dizkiotela uste du Jesus

Gonzalezek, Beteluko alkateak. Dena

den, bi proiektuok zeresana ere

ekarri dute Araizko bailarara.

AURREKO GAUEAN BOTATAKO

izotzak u tz i tako ihintza behe lainoarekin eta Araxesen ur epelak bo ta tako lu r r ina rek in nahas t en zen Betelun goizean goiz. Zerua urdin-urdin bazegoen ere, hotz egiten zuen Gonzaleze-kin izandako hitzorduan. • Zahar etxearen proiektua lor-

tu duzue, zentro termala egi-teko asmotan zabiltzate, eta 1833ko Ur Beroa garbitegia zaharberritu eta ireki berri duzue . Galtza be te asmorekin pozik egonen zarete. Legegintzaldiaren

hasieran ezarritako p ro iek tuak gauza-tzen doazen heinean, kon t en t gaude . Zaha r etxeak eta zentro termalak 42 bat lanpostu sortuko dituzte. Aurkeztuta-ko hiru proiektuen a r teko lehia luzea izan da eta, zorionez, Nafarroako Gober-n u a k gurea onar tu du. Orain, bi proiek-tuok aurrera aterako d i tuen sus t a t za i l e ekonomikoaren bila gabiltza. Bi proiektu ' diren arren, elkarri lotuak daude kudeake ta r i eta langileei dagokienez. Herrialdeko finantza erakunde batekin harre-manetan gaude eta baldintzak negoziatzen ari gara. Azkar gau-zatzea espero dugu. • Zein beste proiektu ditu Bete-

luk? Proiektu nagusiak zahar etxea

eta zentro termala dira. Bestalde, burdinolara iristeko bidea ere ho-betu behar dugu aurten, eta hi-rurteko planean aurreikusia dago

«Trafikoa urritzeaz gain,

industria erakartzeko

aukerak galdu ditugu autobia urruti gelditu

delako. Araizko Bailaran

nekazaritza turismoa bultzatu beharko genuke»

hilerria eta Granja eta Udaletxeko kaleetako azpiegitura hobetzea. E r a b e r e a n , da tor ren ur te rako Intzatik u ra ekartzeko azpiegitura moldatu nahi genuke. Leitzarango autobiaren eragina jiabaria izan da. Trafikoa urritzeaz gain, industr ia erakartzeko aukerak galdu ditugu autobia urrut i gelditu

delako. Dena den, 1 zentro t e rma la ren

aitzakiarekin, eza-rrita dagoen indus-tr ia galdu gabe, Araizko bailaran ba-serri turismoa bul-tzatu beharko genu-ke. Horregatik auke-ra tu dugu na tu rak emandako baliabi-deak sustatzea. • Zahar etxea egite-ko lur sail batzuk desjabetu behar di-ra. Lanpostuak eka-rriko dituen arren, bada erabakiarekin ados ez dagoenik? Proiektuak interes orokorra duela iku-sirik, bal iagarri ta-sun publikoko izen-da tu dugu . Har tu

d i tuen lur sai len j abe ba tzuk ados egonen dira eta beste batzuk ez. Zahar etxeak hartzen dituen lurren zerrenda egin dugu, eta nahi duenak arrazoibideak egite-ko aukera izanen du. Oraindik ez da desjabetzarik erabaki, jabee-kin akordio ekonomikoaren zen-batekoan adostasunik lortzen ez bada hori eginen da. • Dena den, Udalean zahar

etxeak eman du zeresanik. Zure taldeko hiru zinegotzik

kargua utzi egin dute argu-diatuz haien iritzia ez dela aintzat hartzen eta eg i ten diren kudeaketak eta lanak ez direla gardenak. G a r d e n t a s u n i k ez dagoela

gezurra da. Zinegotzi izan direne-an uneoro informazioa izan dute. Beraz, informazioa beti izan dute. Bestalde, dimisioarena zerbait per tsonala da. Alkatearengan konfiantza galdu dutela arrazoitu dute eta, hein batean, konfiantza zerbait pertsonala da. Nik ez dut uste aurkeztu duten idatzia nik izandako jokabidearekin arrazoi-tu daitekeenik. • Hiru zinegotzik kargua utzi

ondoren, nola gelditu da Uda-la? Udalak udalbatzarrera deituko

du zerrendan ordezko direnek kargua onartzen duten ala ez era-bakitzeko. • Ondoko herrietako udalek

hartutako erabakiak ere kri-tikatu izan dituzu hainbate-tan. Zure ustez, Plazaolako Partzuergoan langile kontra-tazio eta adjudikazio irregu-larrak egin dira, inguru hone-tako kirol koordinatzailearen beharrak aipatu dituzu, eta abar. Nolakoak dira ondoko herriekin dituzun harrema-nak? Ongi moldatzen naiz guztiekin.

Jesus Gonzalez Lugon (Galizia) jaioa da. Venezuelan eta Katalunian lanean ibili eta gero, badira hemezortzi urte Betelun bizi dela. 350 biztanle

dituen herria gobernatzeak lana eta buruhauste asko ematen dizkion arren, gustura dagoela dio Beteluko alkatetzan.

#

Sei urte Bartzelonan eta Caracasen beste bost bizi izan bada ere, nekazari giroa du maite eta Betelun jarraitzeko asmoa du. Ezkondua, bi

semeren aita da, eta baso-lana du ogibide. #

Herrian euskal hiztunak nagusi izanik, euskaraz ikastea omen du erronketako bat. Hizkuntzetarako jaioa da. Gailegoa Galizian sortu zelako egiten du eta katalana Bartzelonan bizi izan delako. Lanak eta udaletxeko aferek beta gutxi uzten badio ere, zirrikitu bat topatzen duenean euskaraz

ikasten hastekoa omen da.

Arazoak irizpide ezberdinak ditu-gulako izaten dira. Kirol koordi-natzaileak eskualde osorako izan behar du. Era berean, Plazaolako Partzuergoak sortu zen lurraldea-ren onurako behar luke eta ez baka r r ik lu r ra lde ho r ren zati baten onurako. • Hortaz, zure iritziz, Partzuer-

goaren lana eskualdeko lu-rralde batzuetan bakarrik na-baritu da? Nire ustez, Partzuergoak, alde

bat bestea baino gehiago lagun-tzeaz gain, i nda r rean dauden

legeei lotu gabeko erabakiak har-tu d i tu . Lanak ad jud ika tzeko gara ian g a r d e n t a s u n a e ska tu dut. Kontuan hartu behar da Par-tzuergoak lortzen dituen baliabi-deen %80 udal erakundeetat ik lortzen dituela. Adibidez, Leitzan herri kirolaren erakusketa ema-teko ez zen deialdi publikorik egin eta zuzenean esleitu zen. Par-tzuergoko kudeatzailearen deial-dia ere ez zen egin udal adminis-t raz ioe tako legedia a in tza t hartuz.

—e»lrene Arrizurieta

| ostirala, 1998ko urtarrilaren 2 a

Page 7: Zubieta-lturen Jesus Gonzale Aezkoak -m to f Bailara. · IL» » i isi«• i rt a Lizarrako Udalak 1998ko ... agertzen duen urteko milio bateki o kuota gehi KPI ... kemena topatzearen

Egunkaria

• o s t i r a l a • 1 9 9 8 k o u r t a r r i l a r e n 28a

Kike Diez de llltzurrun

Sanzen egonarriaz

Z NDARKERIAK DEN DENA DESITXURATZEN

f duen Herri honetan zaila da, zi-nez, gai hori bazter uztea. Nolanahi ere, ihauteri hotsak barreiatu hurren dauden honetan, erran daiteke aur-tengo politikagintza ez dela iazkoa be-zalakoa izanen. Izan ere, gestora so-z ia l i s tarenak egin zuen, eta hori, oraingoz hein txikian bada ere, ezta-baida politikoaren aberasgarri gerta-tzen ari da. Batzuek diote funtsean ez dela aldaketarik izanen, hau da, Lizar-bek ez dituela UPNrekiko loturak goi-tik behera hautsiko, eta, Nafarroaren egonkortasunari men egitearen aitza-kian eskuindarrekin batera, eskutik helduta, eginen duela ibilbidea. Le-hendabiziko probarria Diputaziobu-rua hautatzeko legea izanen da.

Bien bitartean, Arbeloaren lekutze-ak kosk egin dio Sanzen egonarriari eta ohartu da 50 jarlekuen artean ha-mazazpi bertzerik ez edukitzeak ez dioia bermerik ematen alkate makilari lasai eusteko. Beraz, Corellako politi-kagizon txaparroak azpimarra eginen du «bere lorpenetan»: batetik, ekono-mian, nahiz eta gauzak ez Izan uste eta predikatu bezain sendo, eta, ber-tzetik, nafar nortasunean, haren pare-rik ez delakoan nortasun hori babes-terakoan. Oraingoz behintzat, ez diru-di CDNren ibiierak kezkatzen duenik, inork ez baitaki benetan osasunez no-la dabilen Ailiren alderdia. Azkenik, ikuskizun dago hauteskundeen au-rreko azken Nafarroa Oinez festan agertuko ote den, edo bertzela erranik, keinuren bat eginen ote dien euskal-tzaleei, euskal irratiendako lizentzia-ren bat edo, auskalo. Dena dela, ez du zertan eginik. Erranak erran, halako kelnu bat egiteak UPNko botuemaie aunitz atsekabetuko lftuzke, ez baita atzendu behar jende horrek atzera-pausutzat jotzen duela euskararen al-deko urratsa. hau da. Nafarroako nor-tasunari kale egiten diola. Zoritxarrez. azken horiek dira gure Herrialdeko agintariguneetan dabiltzanak.

KONTZERTUAK

I Berriozar: Pablo Sarasate Or-kestrak haurrentzako entzu-naldiak eskainiko ditu gaur, astelehenean eta arteartean.

lEllzondo: K a s i n o t a b e r n a n TclO taldeak kontzertua es-kainiko du gaur, 22:30etan.

ANTZERKIA

I Iruñea: Amadis de Gaula talde-ak Tarta de manzana taula-ra tuko du gaur, 19:30etan, Ju s la Rocha aretoan.

) Iruñea: La Cubana taldeak Ce-gada de amor antzeztuko du Gayarre an tzokian gaur t ik 28ra arte 20:00etan. Biharbi e m a n a l d i eg inen d i tu : 20:00etan eta 23:00etan.

ZINEMA

I Iruñea: Karrikiri elkarteak an-tolatutako egitarauaren ba-rruan Alargunen gailurra es-kainiko da gaur Golem zine-matokian 20:00etan. Aurre-t ik Casting l a b u r m e t r a i a pantailaratuko da.

I Leitza: Z inematokian 40 ordu filma es t re inatuko da gaur, 20:00etan. Pelikula herriko talde batek ekoiztu, egin eta muntatu du, eta Mikel Elose-gik zuzendu du.

ERASKUSKETAK

» Zizur Nagusla: Jose Otxagabia-ren margoak ikusteko auke-ra dago igandera arte. Astele-henetik ostiralera 19:00eta-tik 2 1 : 0 0 a k a r t e dago, e ta j a i e g u n e t a n 1 2 : 0 0 e t a t i k 14:00akarte.

I Iroñea: L a c a v a k a f e t e g i a n E l ena Goñ i r en p i n t u r a k ikusteko aukera dago. Era-kuske t a o tsa i la ren l a a r te izango da zabalik.

I Iruñea: Rufo Criadoren lanak ikusteko aukera dago Carlos III aretoan hilaren bukaera bitartean.

BESTELAKOAK

t Iruñea: J o s e b a S a r r i o n a n -d i a z a r i k o da J o s e Maria I turralde Zaldiko Maldikon asteazkenean, 20 :00etan.

> Leitza: B e r t s o saioa ' eg inen da etzi, 19 :00e tan . Ber tso k a n t a r i a r iko dira be r t so -

lariok: Sebastian Lizaso, An-doni Egaña, Unai I turr iaga eta Jexus Mari Irazu.

I lruñea:Javier Diaz Huder idaz-learen Nadie vio muerte tan bella elaberria aurkeztuko du Emilio Etxebarren Literatura katedradunak heldu den as-

teartean, 20:00etan, Iruñeko Kutxaren egoitzan (Armada Etorbidea 2)

I Altsasu: Euskaraokea telebis-ta saioa grabatuko da asteaz-k e n e a n . Sa ioan S a k a n a k o ikastetxe guztietako haurrek parte hartuko dute.