zintegrowane systemy zarządzania

Integracja systemów zarządzania

A n e t a Wysokińska-Senkus P i o t r Senkus

26 listopada 2015

warunkiem doskonalenia funkcjonowania organizacji

1. Pojęcie integracji systemów zarządzania

2. Systemy zarządzania w organizacji (QMS, EMS, OHSAS, … )

3. Metody i poziomy integracji systemów zarządzania

4. Korzyści z integracji systemów zarządzania

5. Trudności związane z integracją systemów zarządzania

6. Warunki powodzenia integracji systemów zarządzania

7. Wnioski

Plan wykładu

Zintegrowany system zarządzania

… połączenie procesów, procedur i praktyk działania stosowanych w organizacji w celu wdrożenia jej polityki, które może być bardziej skuteczne w osiąganiu celów wynikających z polityki niż podejście poprzez oddzielne systemy.

BSI Management System Integration – A Guide, 2000.

1. Pojęcie integracji systemów zarządzania 2. 3. 4. 5. 6. 7.

2. Systemy zarządzania w organizacji

Najczęściej integrowane aspekty

Jakość

Aspekty Społeczne (OHSAS)

Środowisko

Pozostałe aspekty

1. 3. 4. 5. 6. 7.

Jakość (QMS)

W latach 20-tych XX w. w USA funkcjonowało ok. 300 amerykańskich producentów samochodów - … w 2014 r. funkcjonuje 3 producentów … GM, Ford … i Tesla Motors. Jedną z najważniejszych przyczyn upadku firm była niska jakość produktów.

2. Systemy zarządzania w organizacji 1. 3. 4. 5. 6. 7.

Jakość (QMS) System Zarządzania Jakością

system zarządzania do kierowania organizacją i jej nadzorowania w odniesieniu do jakości

PN-EN ISO 9000:2006, p. 3.2.3

Standardy zarządzania jakością: ISO 9001, ISO 22000, GMP, GLP, GHP, IFS, BRC, SQMS, EurepGAP, ISO 13485, ISO /TS 16949, EN 9100, standard IRIS, EN 15085, ISO 3834, EN 1090, TL 9001


Jakość (QMS) System Zarządzania Jakością

W Polsce w skład rodziny norm SZJ wchodzą następujące standardy: • PN-EN ISO 9000:2006 - Systemy zarządzania jakością - Podstawy

i terminologia; • PN-EN ISO 9001:2009 - Systemy zarządzania jakością.

Wymagania; • PN-EN ISO 9004:2010 - Zarządzanie ukierunkowane na trwały

sukces organizacji. Podejście wykorzystujące zarządzanie jakością;

• PN-EN ISO 19011:2012 Wytyczne dotyczące auditowania systemów zarządzania.


Środowisko (EMS)

Zlekceważenie kwestii środowiskowych doprowadziło w 2010 roku do jednej z największych katastrof ekologicznych – wybuch platformy BP Deepwater Horizon. Jest to „bezprecedensowa katastrofa ekologiczna” (Prezydent USA Barack Obama), której materialne straty szacuje się na ponad 20 mld USD.

BP odniosło niespotykaną dotąd katastrofę wizerunkową.


Środowisko (EMS) System Zarządzania Środowiskiem

część ogólnego systemu zarządzania organizacji, wykorzystywana do opracowania i wdrożenia polityki środowiskowej i zarządzania jej aspektami środowiskowymi. System zarządzania jest zbiorem wzajemnie powiązanych elementów wykorzystywanych do ustanawiania polityki i celów oraz do osiągnięcia tych celów. System zarządzania obejmuje strukturę organizacyjną, planowanie, odpowiedzialności, praktyki, procedury, procesy i zasoby.

PN-EN ISO 14001:2004, p. 3.8

Standardy zarządzania środowiskiem: ISO 14001, EMAS, FSC, ISO 50001


Środowisko (EMS) System Zarządzania Środowiskiem

W Polsce w skład rodziny norm SZŚ wchodzą następujące standardy: • PN-EN ISO 14001:2005 Systemy zarządzania środowiskowego. Wymagania i

wytyczne stosowania; • PN-ISO 14004:2010 Systemy zarządzania środowiskowego. Ogólne wytyczne

dotyczące zasad, systemów i technik wspomagających.


Aspekty społeczne (OHSAS, CSR) Zarządzanie BHP, Społeczna odpowiedzialność

W UK koszt wypadków przy pracy oszacowano na ponad 8 miliardów £ (2011).

W Polsce przeciętny społeczny koszt wypadku przy pracy wynosi 31 367 zł (2011)

Obecnie żadne przedsiębiorstwo nie jest w stanie funkcjonować bez wzglądu na pracowników i otoczenie społeczne.


Pracownicy (OHSAS)

System Zarządzania BHP System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy - to część ogólnego systemu zarządzania organizacją, która obejmuje strukturę organizacyjną, planowanie, odpowiedzialności, zasady postępowania, procedury, procesy i zasoby potrzebne do opracowania, wdrożenia, realizowania, przeglądu i utrzymywania polityki bezpieczeństwa i higieny pracy. PN-EN 18001:2004, p. 3.20 Standardy zarządzania w zakresie BHP i CSR:


PN- N 18001/OHSAS 18001, BS 8800, ILO, ISO 26000, AA 1000, SA 8000

Pracownicy (OHSAS)

Zarządzanie BHP

W Polsce w skład rodziny norm SZBiHP wchodzą następujące standardy: • PN-N 18001:2004 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.

Wymagania; • PN-N 18002:2011 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.

Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego • PN-N 18011:2006 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.

Wytyczne audytowania;


Projekty (PM) Zarządzanie Projektami

Można jeszcze integrować:

Bezpieczeństwo informacji (ISMS) Zarządzanie Bezpieczeństwem Informacji

… i wiele innych.


Źródło: opracowanie własne 2014 na podstawie: The International Organization for Standarization – ISO Survey 2012, 2013.

896,91 951,49

980,32

1 063,75 1 118,51

1 079,23 1 101,27

0

200

400

600

800

1 000

1 200

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Tysi

ące

ISO 9001 ISO 14001

Przełamanie krzywej wzrostu

stopniowy spadek popularności

ISO 9001


Liczba certyfikatów według standardów: ISO 9001 oraz ISO 14001 na świecie w latach 2006–2012

Możliwość integracji systemów zarządzania wynika z oparcia ich na cyklu PDCA i na podejściu procesowym

Cykl PDCA (rozwiązywanie problemów)

Cykl PDCA

3. Metody oraz poziomy integracji systemów 1. 2. 4. 5. 6. 7.

Opracowanie zintegrowanego systemu od początku

Q

O E

Metody integracji systemów zarządzania


Przegląd istniejących systemów zarządzania i dodawanie nowych komponentów



Opracowanie poszczególnych podsystemów niezależnie, a następnie ich integracja



Integracja systemów zarządzania obejmuje trzy podstawowe poziomy zarządzania w przedsiębiorstwie

• Poziom 1 – poziom zintegrowanej polityki zarządzania

• Poziom 2 – tzw. podsystemy funkcjonowania przedsiębiorstwa

• Poziom 3 – obejmuje zintegrowanie systemów zarządzania

Wymagania uniwersalne

Specyficzne wymagania

Środowiskowe

E


Specyficzne wymagania

BHP (OHSAS)

O


Specyficzne wymagania Jakościowe

Q


Specyficzne wymagania Pozostałych systemów

OM

PAS 99:2012 Uniwersalne wymagania

OM

Q

O

E


Ramy integracji

DS 8001:2005 Systemy zarządzania

Wytyczne dotyczące ustanowienia zintegrowanego systemu zarządzania

ISO 9004:2010 Zarządzanie ukierunkowane na trwały sukces organizacji

Podejście wykorzystujące zarządzanie jakością

PAS 99:2012 Specification of common management system requirements

as a framework for integration


The integrated use of management system standards AS/NZS 4581:1999 Management system integration

UNE 66177:2005 Sistemas de gestion

PAS 99:2012 Specification of common management system

requirements as a framework for integration

• Specyfikacja opracowana przez British Standard Institution (BSI), aby uprościć wdrożenie zintegrowanych systemów zarządzania oraz aby ułatwić integrację wdrożonych już systemów.

• Opiera się na Annex SL (wcześniej znane jako ISO Guide 83 High level structure and identical text for management system standards and common core management system terms and definitions).

• W PAS 99:2012 większą uwagę w porównaniu do dotychczasowych standardów odnosi się do roli najwyższego kierownictwa, oczekuje się tutaj, że najwyższe kierownictwo będzie liderem, a nie sekundantem rozwoju systemów zarządzania. Uzupełnieniu uległ klasyczny model PDCA.


Przywództwo 5 5.1 Przywództwo i zaangażowanie 5.2 Polityka 5.3 Role organizacyjne,

odpowiedzialność i uprawnienia

Planowanie 6 6.1 Działania odnośnie ryzyka

i szans 6.2 Cele i planowanie ich

realizacji

Wsparcie 7 7.1 Zasoby 7.2 Kompetencje 7.3 Świadomość 7.4 Komunikacja 7.5 Dokumentacja

P

D Operacje 8 8.1 Operacyjne planowanie i kontrola D

Doskonalenie 10 10.1 Niezgodności i działania

korygujące 10.2 Ciągłe doskonalenie

Ocena efektywności 9 9.1 Monitoring, pomiar,

analiza i ocena 9.2 Audyt wewnętrzny 9.3 Przegląd zarządzania C

A Kontekst organizacji 4 4.1 Opis organizacji w jej

kontekście 4.2 Zrozumienie potrzeb i

oczekiwań zainteresowanych stron

4.3 Określenia zakresu systemu zarządzania

4.4 System zarządzania

„Nowy” cykl PDCA (Annex SL)


Pkt. PAS 99:2012

ISO

9

00

1:2

00

8

ISO

1

40

01

:20

04

OH

SAS

18

00

1:2

00

7

ISO

2

00

00

:20

11

ISO

2

20

00

:20

05

ISO

2

70

01

:20

05

1 Zakres normy 1 1 1 1 1 1

2 Powołania normatywne 2 2 2 2 2 2

3 Terminy i definicje 3 3 3 3 3 3

4 Kontekst organizacji

4.1 Opis organizacji w jej kontekście 4.1* 4.1*, 4.3.1*

4.3.1* 4.1* 4.1*, 4.2*

4.2 Zrozumienie potrzeb i oczekiwań zainteresowanych stron

5.2 4.3.2 4.3.2 7.2.3 4.2

4.3 Określenia zakresu systemu zarządzania 4.1 4.1 4.5.1 4.1 4.2.1

4.4 System zarządzania 4.1 4.1 4.1 4.5 4.1 4.1

5 Przywództwo

5.1 Przywództwo i zaangażowanie 5.1 4.4.1 4.4.1 4.1.1 5.1 5.1

5.2 Polityka 5.3 4.2 4.2 4.1.2 5.2 0.2, 4.2

„Matryca” integracji systemów zarządzania według PAS 99:2012


Pkt. PAS 99:2012

ISO

9

00

1:2

00

8

ISO

1

40

01

:20

04

OH

SAS

18

00

1:2

00

7

ISO

2

00

00

:20

11

ISO

2

20

00

:20

05

ISO

2

70

01

:20

05

5.3 Role organizacyjne, odpowiedzialność i uprawnienia

5.0, 5.5

4.4.1 4.4.1 4.1, 4.1.3, 4.1.4

5.4, 5.5

5.1

6 Planowanie 5.4, 7.0

4.3 4.3 7.0 4.3

6.1 Działania odnośnie ryzyka i szans 4.1, 5.4.2, 7.1, 6.4

4.3.1 4.3.1 6.2, 4.2

7.1, 7.3, 7.4

4.2.1

6.2 Cele i planowanie ich realizacji 5.4.1, 5.4.2, 7.2, 7.3, 7.4,

4.3.3 4.3.3 4.5.2 7.2, 7.5, 7.6, 7.7,

4.2.1

7 Wsparcie 7.5 6

4.4 7.9 6, 6.1

7.1 Zasoby 6.1, 6.2, 6.3

4.4.1 4.4.1 4.4.1 6.3 and 6.4

5.2, 5.2.1


Pkt. PAS 99:2012

ISO

9

00

1:2

00

8

ISO

1

40

01

:20

04

OH

SAS

18

00

1:2

00

7

ISO

2

00

00

:20

11

ISO

2

20

00

:20

05

ISO

2

70

01

:20

05

7.2 Kompetencje 6.2 4.4.2 4.4.2 4.4.2 6.2.1 5.2.1

7.3 Świadomość 6.2 4.4.2 4.4.2 4.4.2 6.2.2 5.2.1

7.4 Komunikacja 5.5.1 5.5.3 7.2.3

4.4.3 4.4.3 4.1.3 5.6.1, 5.6.2

A.10

7.5 Dokumentacja 4.2 4.4.4 4.4.4 4.3 4.2 4.3

7.5.1 Ogólnie 4.2.1 4.3.1 4.2.1 4.3.1

7.5.2 Tworzenia i aktualizacji 4.2.2 4.4.5 4.4.5 4.3.2 4.2.2

7.5.3 Kontrola dokumentowanych informacji 4.2.3, 4.2.4

4.5.3 4.5.3 4.3.3 4.2.3 4.3.2

8 Operacje (produkcja, świadczenie usług) 7.0 4.5.3

8.1 Operacyjne planowanie i kontrola 7.1 4.4.6, 4.4.7

4.4.6, 4.4.7

7.5, 7.6, 7.7 - 7.9

9 Ocena efektywności 8.0 8


Pkt. PAS 99:2012

ISO

9

00

1:2

00

8

ISO

1

40

01

:20

04

OH

SAS

18

00

1:2

00

7

ISO

2

00

00

:20

11

ISO

2

20

00

:20

05

ISO

2

70

01

:20

05

9.1 Monitoring, pomiar, analiza i ocena

8.2, 8.2.1, 8.3, 8.4

4.5.1 4.5.1, 4.5.2

4.5.4 8.1, 8.2, 8.3

9.2 Audyt wewnętrzny

8.2.2 4.5.5 4.5.5 4.5.4.2 8.4.1 6

9.3 Przegląd zarządzania

5.6 4.6 4.6 4.5.4.3 5.8, 8.5.2

7

10 Poprawa

8.5

8.1, 8.2

10.1 Niezgodności i działania korygujące

8.5.2, 8.5.3

4.5.3 4.5.3 7.10, 8.4.2 8.4.3

8.2, 8.3

10.2 Ciągłe doskonalenie

8.5.1 4.5.5 8.5.1, 8.5.2

8.1


4. Korzyści z integracji systemów zarządzania 1. 2. 3. 5. 6. 7.

1. Podejście holistyczne do zarządzania czynnikami ryzyka biznesowego

2. Redukcja kosztów (eliminacja dublowania działań)

3. Ujednolicenie i zmniejszenie ilości dokumentacji przez jednoczesne uwzględnienie wielu aspektów zarządzania

4. Optymalizacja auditów

5. Oszczędność czasu - dzięki konieczności przeprowadzenia tylko jednego przeglądu przez kierownictwo

6. Większa koncentracja na działalności organizacji

7. Poprawa komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej

5. Trudności integracji systemów zarządzania 1. 2. 3. 4. 6. 7.

1. Brak wiedzy pośród członków najwyższego kierownictwa i/lub pracowników organizacji

2. Wdrożenie ZSZ lub integracja wydaje się procesem zbyt rewolucyjnym

3. Wdrożenie nadmiernego zbiurokratyzowania systemu

4. Orientacja krótkoterminowa

5. Brak przykładów i wzorców do naśladowania w tym samym lub pokrewnym sektorze

6. Warunki powodzenia integracji systemów 1. 2. 3. 4. 5. 7.

1. Zaangażowanie kierownictwa

2. Wysoki poziom wiedzy najwyższego kierownictwa i/lub pracowników organizacji

3. Motywacja pracowników

4. Kompleksowość podejścia do zintegrowanego systemu zarządzania

5. Ukierunkowanie na ciągłe doskonalenie

Tesla Motors – aspekty społeczne działalności

• Oszczędność paliw • Zachęta podatkowa • Niższe koszty utrzymania • Próba eliminacji przyczyn chorób

cywilizacyjnych Tesla Roadster


Tesla Motors – aspekty ekologiczne działalności

• Samochody bezemisyjne !!! • Cichy …, Mniej odpadów … • Zwiększona efektywność wykorzystania energii

Tesla S


Tesla Motors – aspekty ekonomiczne działalności

• Koszt przejechania 100 km to około 5 zł • … a ponadto

Tesla X


Tesla Motors – aspekty ekonomiczne działalności notowania giełdowe vs. Dow Jones, S&P 500, NASDAQ

• 6x wzrost wartości akcji od premiery na NYSE • Przychody w 2012 r. podwoiły się • Przewidywana wartość sprzedaży modelu Tesla S

… 1,2 mld USD


Samochody Spalinowe Hybrydowe Plug-in Hybrydowe Elektryczne

Sportowe

Klasa Premium

Klasa Małe Premium

Miejskie / Kompakty

Rodzinne

SUV

Pick-UP

Tesla Motors – aspekty ekonomiczne działalności

Tesla Roadster

Tesla S

Tesla E (2015)

Smart (proj. Tesla)

Tesla X

Tesla Pick-up (2015)

Tesla X


Tesla Motors – Sprzedaż modelu S w stosunku do modeli konkurencyjnych


Tesla Motors – przewidywany rozwój branży samochodów elektrycznych

20 mln samochodów elektrycznych do 2020 roku … to wszystko dzięki sukcesowi

TESLA MOTORS


• Głównym powodem integrowania systemów zarządzania jest poszukiwanie sposobu na zwiększenie efektywności organizacji.

• Za tworzeniem systemów zintegrowanych przemawia przede wszystkim bardziej harmonijny i dynamiczny rozwój przedsiębiorstwa.

• Oparcie integracji systemów na powszechnych ramach integracji pozwala integrować nie tylko systemy wewnątrz organizacji, ale również w ramach całego łańcucha dostaw.

7. Wnioski 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Literatura

• Adamczyk J., Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw. PWE, Warszawa 2009. • Bernardo M., Casadesus M., Karapetrovic S., Heras I., How integrated are environmental, quality and other standardized management

systems? An empirical study. Journal of Cleaner Production 17, 2009. • Douglas A., Glen D., Integrated management systems in small and medium enterprises. Total Quality Management, 11 (4/5&6), 2002. • Holdsworth R., Practical applications approach to design, development and implementation of an integrated management system.

Journal of Hazardous Materials, 104 ( 1), 2003. • Jørgensen T. H., Remmen A., Mellado M. D., Integrated management systems-three different levels of integration. Journal of Cleaner

Production, 14 (08), 2005. • Łańcucki J. (red.), Znormalizowane systemy zarządzania, Wyd.UE w Poznaniu, Poznań 2010. • Bagiński J. (red.), Menedżer jakości: jakość, środowisko, bezpieczeństwo, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa

2000. • PAS 99:2012 Specification of common management system requirements as a framework for integration. The British Standards

Institution 2012. • Reyes F., Cerpa N., Candia-Véjar A., Bardeen M., The optimization of success probability for software projects using genetic

algorithms, Journal of Systems and Software, v.84 n.5, 2011. • Salomone R., Integrated management systems: experiences in Italian organizations. Journal of Cleaner Production, XX, 2008. • Stamou Th., Integrated management systems in small medium-sized enterprises: theory and practice, University of East England,

2003. • Urbaniak M., Zarządzanie jakością. Difin, Warszawa 2004. • Wysokińska-Senkus A., Senkus P., Integracja Systemów Zarządzania - Motywy oraz ramy wdrażania, [w:] E. Skrzypek (Red.) „Metody

zarządzania zintegrowanego”, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii – Curie Skłodowskiej w Lublinie, 2012. • Wysokińska-Senkus A., Senkus P., Systemy zarządzania w świetle nowych wyzwań: Ewolucja systemów, jakość, środowisko, ROI

Consulting – Wydawnictwo Naukowe, 2013. • Wysokińska-Senkus A., Senkus P., Systemy zarządzania w świetle nowych wyzwań: Bezpieczeństwo, informacja, integracja, model

doskonalenia, ROI Consulting – Wydawnictwo Naukowe, 2013. • Zeng S. X., Shi J. J., Lou G. X., A synergetic model for implementing an integrated management system: an empirical study in China.

Journal of Cleaner Production, 15 (18), 2007. • Zutshi A., Sohal A. S., Integrated management system: The experiences of three Australian organisations. Journal of Manufacturing

Technology Management, 16 (02), 2005.

Literatura 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Integracja systemów zarządzania

Dziękuję za uwagę A n e t a Wysokińska-Senkus

26 listopada 2015

warunkiem doskonalenia funkcjonowania organizacji

zintegrowane systemy zarządzania

Business