977977

977

977

Okolice Grybowa mapa turystyczna 1:35 000

28

28

28

28

Moszczanka

Jasienianka

Jastrzębianka

Łom

nic

zanka

Mochnaczka

Łużnianka

Potok Homer

ka

Paleśnianka

Sitniczanka

Uhryński P

otokLipniczanka

Królówka

Polnianka

Stróżnianka

Biała

Biała

Biała

Zborowianka

Ropa

Cza

czow

iec

Krużlowianka

Felcz

yn

Łabo

wcz

ańsk

i Pot

ok

Ostruszanka

Bystrz

anka

Kryściów

Szalówka

Bielanka

Czyr

nian

ka

Bia ła

Biała

Łącz

nik

Wojnarówka

Binczarówka

Stawiszanka

Jelnianka

Grodkówka

Potasznia

Perk ów

ka

Głęboka

Siekierczanka

Rzepienniczanka

Mszanka

Jaw

orzy

na

Mostysza

Naś

cisz

ówka

Czarna

Kamionka

Bereśc

iank

a

Kam

ien ica

Ropa

Brzanka

Łubinka

Roztoki

Łyczanka

Wap

iennik

Sudoł

Olszowianka

Szklark

a

Kryni czank a

k/Augustyna

Szcz

aw

nik

Potok Łosianka

Potok Rzeczanowski

Odern

e

Kamienica

W

ierch

omianka

Czarny

Potok

Zdynianka

Buko

wie

c

Poprad

Siołkówka

Siarka

Pop rad

iPrzydonieck Potok

Wyskitnianka

Strzeszynianka

Łużnianka

Jankowianka

Łosi

ańsk

i Po

tok

Kr z

yżów

ka

Ropka

Rzepianka

Kamienica

Poprad

Rudzianka

Kamienica

Jar Sęd

ziszowa

Dun

ajec

Sękówka

Rop

a

S łopnianka

Czercz

Ropa

Pa l

eśni

a nk a

Ropa

Szczawniczek

Przysłup

Pop

rad

Dun

a jec

Poprad

Pław

iank

a

Skła

dzisz

ański

Potok

Morskie Oko

Rez. Jelenia Góra

Rez. Cisów

Gorlice

Now

y Są

czTarnów

Krynica Zdrój

20O44’ 20O45’ 20O46’ 20O47’ 20O48’ 20O49’ 20O5’ 20O51’ 20O52’ 20O53’ 20O54’ 20O55’ 20O56’ 20O57’ 20O58’ 20O59’ 21O00’ 20O01’ 20O02’ 21O03’ 20O04’ 20O05’ 21O06’ 21O07’

20O44’

49O30

’49

O31

’49

O32

’49

O33

’49

O34

’49

O35

’49

O36

’49

O37

’49

O38

’49

O39

’49

O40

’49

O41

’49

O42

’49

O30’49

O31’49

O32’49

O33’49

O34’49

O35’49

O36’49

O37’49

O38’49

O39’49

O40’49

O41’49

O42’

20O45’ 20O46’ 20O47’ 20O48’ 20O49’ 20O5’ 20O51’ 20O52’ 20O53’ 20O54’ 20O55’ 20O56’ 20O57’ 20O58’ 20O59’ 21O00’ 20O01’ 20O02’ 21O03’ 20O04’ 20O05’ 21O06’ 21O07’

A

odsłonięcie geologiczneu

skałki

krajobraz - punkt widokowy

krajobraz - droga widokowa

zamek

ruina

zabudowa historyczna miejska

zabudowa historyczna wiejska

izba regionalna

cmentarz wojenny

cmentarz zabytkowy

kirkut

G. Pasieczna

G. Kiczera Wielka

G. Dził

G. Ubocz

G. Dział

G. Jaworynki

G. Hłocza

G. Kruhla

G. Czerszka

G. Tokarnia

G. Kozie Żebro

G. Jaworzyna

G. Margań Niżna

G. Margań Wyżna G. Terpackie Niżne

G. Podwojenne

G. Kopiec

G. Jaworze

G. Postawne

Wiśniowa Góra

G. Rosochatka

Jodłowa Góra

G. Chełm

G. Suchy Wierch

G. Łysiec

G. Czertyżyki

G. Kopa

G. Sucha Homola

G. Groń

G. Kiczera

G. Kiczera Żdżar

G. Palenica

Maślana Góra

Zielona Góra

Miejska Góra

Wojciechowa Góra

A

pomnik przyrody

dwor

skansen

zamek

muzeum

pomnik

kościół zabytkowy drewniany

cerkiew zabytkowa

hotel

agroturystyka, kemping

kąpieliskorestauracja, bar

aptekaośrodek zdrowia

stacja benzynowa

policja

poczta

H

T

K

R

Z

B

P

L

synagoga

H

T

HR

H

K

RZ

B

P L

B

M

B

H

AB

B

B

Z

Z

Z

Z

A

A

A

A

R

R

BR

B

B

130

Kirkut

129

Kirkut

133

Synagoga XVIII w.

Kościół XIV w.

Kościół XV w.

Dwór Długoszowskich

renesansowy dwór obronny XVI w.

Kościół drewniany XVII w.

Skansen pszczelarstwa “Sądecki Bartnik”

kościół drewniany XVI w.

barokowy kościół drewniany XVIII w.

dwór Skrzyńskich XIX w.

Ośrodek im. Ojca Pio

131

Kaplica drewniana XX w.

Kaplica drewniana XX w.

Kościół drewniany XVI w.

kościół drewniany XVI w.

Cerkiew drewniana XVI w.

Cerkiew murowana XIX w.

Cerkiew drewniana XX w.

Kościół drewniany XX w.

Trasa biegów narciarskich

Wyciąg i trasa zjazdowa

Wyciąg i trasa zjazdowa

Ośrodek “Cieniawa”

Ośrodek Politechniki Warszawskiej

Muzeum Para�alne - Dwór XVII w.

Dwór Hoshów XIX w.

H

74

72

Synagoga XX w.

Browar

Motel “Cieniawa”

Cerkiew drewniana XX w.

Dom Pszczelarza

K

T

Cerkiew drewniana XIX w.

Cerkiew drewniana XVIII w.

Muzeum Rzemiosła Łemkowskiego

SkansenDwór obronny Gładyszów

Cerkiew XIX w.73

Dwór XIX w.

Kościół XVIII w.

Muzeum Pszczelarstwa

Wyciąg i trasa zjazdowa

Klasztor ss. Dominikanek

Dwór XIX w. Ośrodek PAN

Cerkiew drewniana XVIII w.

Cerkiew drewniana XVIII w.

Cerkiew drewniana XVIII w.

Cerkiew drewniana XVIII w.

Cerkiew drewniana XVIII w.

Cerkiew drewniana XIX w.

Kościół murowany XVII w.

Cerkiew drewniana XIX w.

Cerkiew drewniana XIX w.

kościół drewniany XVII w.

Kościół murowany XX w.

Dwór murowany Długoszowskich XX w.

K

K

Wieża widokowa

N

ZabrzeżRównie

Mosteczna

Poddziale

Karczemne

Widomia

Zimna Wódka

Leszcze

Berdechów

Piekarzówka

Zagórze

Stępniak

Padoły

Lipnica Górna

Betlejem

PodlesieZalesie Górne

Zalesie Dolne

Żebraczka

Lechy

Rozdola

Zagórze

Ulesie

Łąki

Małe Zagórze

Podtrzycierz

Podtrzycierz

Podgwizdów

Świegocin

Mostki

Zagóra

Jodłowa GóraPodlesie

Podlesie

Zagórze

Karczyska

Podgranice

Bania

Potoki

Potoki

Nalepówki

Zagórze

PiekiełkoGrabna

Słopna

Wyskitna

WygonySpisak

Brzezie

Sośnie Dolne

Bykówka

Zagórze

Biała Wyżna

Matołówka

Barbarzaki

PodziałówkaPodchełmie

JaworyJaworzePod Świnką

Pereliska

Pustka

Wyżnia ŁabowaMalikówka

Pańskie

Za Mostem

Klimczaki

Cempówka

Patronówka

WróblówkaOrmantówkaPałyga

Na Wierzchu

Koci Rynek

Nosalówka

Żeleźnikowa Mała

Sikornik

BukowiecHomrzyska

Stary Tracz

Kamionki

Łęg

Popardowa

Kosówka

Rachelówka

PodlipaDziałek

SurmówkaNiżna

Ptakówka NiżnaZarębek

Zakówka

Niwy

Kąty

Za GórąNa Margani

Margań Wyżna

Bratyszowiec

Hebdówka

Koniec Wsi

Dworskie

Mała Góra

Hamernia

Baumówka

BaranowaSołtysowa

Potok

Rybień

Łazy

Pod BerliZa Socholem

Pod Berlową

W Polu

Za Górą

Skrabówka

Pod MadyniankąDurlakówka

Motykówka

Kmakówka

Za Garbem

Za Białą

ToniaPod Wawrzką

Pod Brunarami

Brunary Niżne

Brunary Wyżne

Jaszkowa

Flasza

Wola

StolarzówkaZadział

Drągówka Pod StyremDeciówka

BogaczGarłaszówka

Zagrody

CegielniaLipie

WierzchyRównieKowalówka

Nowakówka

Smakówka

ZagóraKawówka

Wólka

Badonie

Góry

Zapadle

PieronówkaHuciska

Miastko

Nadjazie

Wiatrówki

TaborówkaPod Lasem

Podlesie

Bucze

Bieśnik

Górzyna

Kozłówki

PolaPola od Woli

Zapady

Nowa Wieś

Kozia Góra

Podlesie

Pisanki

Bińkówka

Krzyżówka

Kamieniec

Bołdówki

Wyszanka

Bochnia

Lisiaki

Podgwizdów

Grochowa

Zadziele

Półanki

Koczanka

Hamry

MorońJeżów

ZaborówkaDół

Górki

Zadziele

Podlesie

Nowa Wieś

Szerokie

Kozica

Biedowa

Granice

Kamionki

Zalipie

Górki

Łęgi za Górą

Na Dole

PociechaKóstraZagórze

Kusiówka

Księże

Kąty

Polanki

SzklarkaPodlesie

Folwark

Dół

Pniaki

Brunary

Pod Kiczarą

Wołoszczyny

Pod Polanami

Berest

Pod Kamienną

Przebudowa

Buczniki

Żebraczka

Pod Hutą

Czyrna Niżna

Banica

Swarne

Przebudowa

Binczarki

Szewska Ulica

Ziółkówka

BrzegówkaPruskówka

Nad Browarem

MichalikówkaRolówkaGryblówka

Pałubówka

Pawlakówka

Sadówka

Pańskie

Osików

Węglarnia

Starowiejskie

Sikornik

Podedwór

Naściszowa

Pośrednia

Folwark

Wiszyny

Pustki

Boguszowice

Łęg Januszowski

Chruślice

Piątkowa

Januszowa

Dział

Rzeki

BochenówkaKrasów

Granice

Obłazy

Zabrzezina

Wyżna Wola

Głębuczek

Głębuczek

Śmigajka NiżnaŚmigajkaWyżna

Łabowa

PoczekajStyrek Krętówki Lipie

Ligęzówka

Podpołudnie

Buczki NiżneWielkie Pole

Warchałówka

Niżny Pagórek

Wyżny PagórekNa Wygonie

Rzeki

KućmyDolinki

Lipie

Podgórze

Działek

Psiarki

Na PólkuZarębkaDworskie

GóryWolniki

Garby

Czarna Kamionka

ChebdówkaPazgówka

KruczkiWyżne

SzczecinówkaJaroszówka

Ząbry

Oracze

RadeckówkaPagórek

Góry

Gołąbkowice

Falkowa

Zagórze

Biała Droga

Kawiory

Przylasek

Krzywda

Kawiory

Porąbka

NiwyTargowiska

Dział

Dział

KobylniceZbęk

Skała

Poręby

Jasionki

TeluszowaĆwikłówka

Lipniczka

Za LasemPodlesie

RzekiSośnie

Widomia

Górna Wieś

Zalesie

Strzylawki

Zadziele

Podjaworze

Mszalnica

MystkówJamnica

Kunów

Kamionka Mała

KrólowaPolska

KrólowaPolska

KrólowaGórna

Bogusza

KamionkaWielka

Wojnarowa

Niecew

LipnicaWielka

Jasienna

Korzenna

Łyczana

Janczowa

Siedlce

Słowikowa

Librantowa

Łęka

Trzycierz

KoniuszowaMogilno

PosadowaMogilska

Miłkowa

Przydonica

Podole-Górowa

Bokowiec

Jelna Jankowa

Bobowa

Brzana

Falkowa Bruśnik

Sędziszowa

Pławna

Ropa

Szalowa

Stróżna

Wilczyska

Brunary

Śnietnica

Czarna

Stawiszcza

Hańczowa

UjścieGorlickie

Łosie

Bielanka

Szymbark

Bystra

Stróżówka

MszankaWola Łużańska

Łużna

Biesna

Staszkówka

Turza

Ostrusza

Sitnica

Rożnowice

Moszczenica

Zagórzany

Kwiatonowice

KamiannaKotówŁabowa

Maciejowa

Czaczów

Złotne

Homrzyska

BączaKunina

Frycowa

Nawojowa

Barnowiec

Składziste

Łabowiec

Uhryń

Polany

Berest

Piorunka

Czyrna

Mochnaczka Wyżna

Mochnaczka Niżna

Siołkowa

KrużlowaNiżna

KrużlowaWyżna

Stara Wieś

Cieniawa

Chodorowa

Biała Niżna

Stróże

Gródek

Polna

Ptaszkowa

Kąclowa

Wawrzka

Binczarowa

Florynka

Klimkówka

Grybów

Gorlice

KrynicaZdrój

560,3

778,4

749,6

713,5

554,9

879,9

760,9

701,6

636,4

694,2

692,1

815,0

815,0

755,7

774,4

647,2

870,0

877,0

830,2

888,0

888,0

776,0

737,0763,5,2

790,3

520,3

643,0

752,9

689,7

631,0

647,7

662,8

622,8

671,6

671,6

747,1

654,0

609,4

Florynka, ...

Stróże – Ośrodek im. Ojca Pio Od 2002 roku, staraniem Fundacji Pomocy OsobomNiepełnosprawnym w Stróżach, działa Centrum Szkole-niowo-Rehabilitacyjne im. Ojca Pio. Jest tu hotel z krytą pływalnią, salą konferencyjną i kawiarenką internetową, a zarazem placówka Warsztatów Terapii Zajęciowej dla osób niepełnosprawnych.

Goście i kuracjusze korzystają z basenu, sauny, jacuzzi oraz z nowoczesnych gabinetów rehabilitacyjnych.

Fundacja prowadzi też Ośrodek Hipoterapii i Dogote-rapii, położony z dala od centrum. Malownicza, spokoj-na okolica i atrakcyjne tereny przeznaczone do jazdy konnej wierzchem i bryczką. Znajdują się tu przyjazne i łagodne konie huculskie, przeznaczone do terapii oraz polskie konie szlachetne półkrwi, a także ogiery i klacze czystej krwi arabskiej.

Polna – kościół z XVI wiekuTutejszy kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła pochodzi z XVI wieku. Przebudo-wany został w XIX wieku. W latach sześćdzie-siątych XX wieku w prezbiterium kościoła odkryto polichromowaną dekorację pocho-dzącą z XVI wieku. Ukazuje ona cykl 29 scen poświęconych życiu i męce Jezusa.

Jest to kościół jednonawowy o konstrukcji zrębowej, szalowany i pokryty blachą. Nawę i prezbiterium nakrywa stromy dach, który ponad starszą częścią kościoła wsparty jest na więźbie storczykowej typu gotyckiego. W dachu sygnaturka z latarnią zwieńczona stoż-kowym daszkiem.

Kościół w Polnej znajduje się na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej.

Pamięć Bitwy Gorlickiej 1915 rokuPomiędzy Stróżami a Gorlicami, w rejonie Łużnej, miało miejsce 2 maja 1915 roku najbardziej krwawe natarcie na linie rosyjskie przez wojska armi Austro-Węgier oraz Niemiec, rozpoczynające trwającą przez wiele dni wiel-ką bitwę, zakończoną głębokim przełamaniem frontu i odwrotem Rosjan.

Natężenie walk było największe w rejonie Gorlic, lecz bitwa toczyła się na froncie, którego linia ciągnęła się wzdłuż Dunajca i Białej od Wisły na północy i do grani Karpackiej na południu.

Jeszcze w czasie wojny powstało na tym obszarze 400 cmentarzy wojennych, na których znaleźli miejsce wiecznego spoczynku polegli żołnierze ze wszystkich walczących armii. Cmentarz nr 131, położony w Stró-żach Wyżnych, jest jednym z wielu, jakie spotkać można w okolicach Grybowa.

Skarby Ziemi GrybowskiejKruzlowa, Ptaszkowa, Grybów

Ziemia Grybowska mapa turystyczna 1:35 000

Stróże – “Sądecki Bartnik”skansen pszczelarstwa Na szerokim tarasie Białej rozpościera się miodowe gospodarstwo Sądecki Bartnik. Kompleks unikalny w skali kraju, promujący w bardzo pomysłowy i szla-chetny sposób staropolską tradycyjną kulturę miodu.

Znajdują się tutaj: skansen pszczelarstwa z imponują-cą kolekcją barci i uli, pokazujących historię pszczelar-stwa, zabytkowe budynki drewniane – przykłady daw-nego budownictwa wiejskiego okolic, galeria rzeźby w drewnie, efekt organizowanych tu ogólnopolskich plenerów, zachowany fragment parku podworskiego wraz z dworem, stylowa restauracja oraz domki drew-niane z pokojami gościnnymi.

Zdrowie i wypoczynek w StrózachFizykoterapia, hipoterapia, pszczelarstwo

Madonna z KrużlowejTa średniowieczna rzeźba z 1450 roku z kościoła pw. Narodzenia NMP, przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem w typie Pięknej Madonny, należy do najcenniejszych przykładów rzeźby gotyckiej w Polsce.

Modlitwa w OgrojcuPóźnogotycka płaskorzeźba z kościoła pw. Wszyst-kich Świętych w Ptaszkowej, przedstawiająca Modli-twę Chrystusa w Ogrojcu, któremu towarzyszą dwaj śpiący apostołowie, śś. Piotr i Jan. Autorem płasko-rzeźby jest Wit Stwosz, który wykonał ją prawdo-podobnie w latach dziewięćdziesiątych XV wieku, przed swoim wyjazdem do Norymbergi.

Święta Zofia z córkamiNajcenniejszym obiektem Muzeum Parafialnego w Grybowie jest obraz malowany na desce około roku 1450, przedstawiający św. Zofię z trzema córkami o imionach – Wiara, Nadzieja i Miłość. Obraz znajduje się czasowo w Muzeum Diecezji Tarnowskiej.

Skarby Ziemi GrybowskiejKruzlowa, Ptaszkowa, Grybów

Kościół pw. Wszystkich Świętych z XVI wieku w Ptaszkowej

Kościół z XVI wieku pw. Narodzenia NMP w Krużlowej Wyżnej

Muzeum Parafialne w Grybowie

Z Ptaszkowej na Jaworze– panorama gór i pogórza Miejscowość Ptaszkowa, położona malowniczo u stóp największego wzniesienia Gór Grybowskich – Jaworza (882 m n.p.m.), ma piękne tradycje rozwi-jania sportu i turystyki. Od ponad pół wieku istnieją tu narciarskie trasy biegowe i zjazdowe służące miejscowej młodzieży oraz turystom. Z Ptaszkowej prowadzi też szlak turystyczny przez Kamianną do

Góry, lasy i doliny!Ptaszkowa, Jaworze, Podjaworze

Krynicy. Na jego pierwszym odcinku, na wierzchoł-ku Jaworza znajduje się nowa wieża widokowa, z której rozpościera się zapierająca dech panorama Beskidu Sądeckiego, Beskidu Niskiego i Pogórza Ciężkowicko-Rożnowskiego.

Z Nowego Sącza, przez Ptaszkową i Grybów, bie-gnie w kierunku Biecza „Szlak Królewski” – oznako-wana trasa rowerowa. Po opuszczeniu Ptaszkowej trasa zbliża się do przysiółka Podjaworze, gdzie warto odwiedzić niewielką drewnianą kaplicę.

Kosciółki i cerkiewkiNa Szlaku Architektury Drewnianej

Wokół Grybowa znajduje się wiele dobrze zacho-wanych przykładów budownictwa drewnianego, przede wszystkim kościółków i cerkiewek. Kościół z XVI wieku pw. Narodzenia NMP w Krużlowej Wy-żnej, kościół pw. Wszystkich Świętych z XVI wieku w Ptaszkowej, a także dawna cerkiew z XVIII wieku pw. św. Męczennika Dymitra w Binczarowej – ujęte są na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej. Na tym szlaku znalazły się również kościółki wybu-

dowane w pierwszej połowie dwudziestego wieku – bardzo mocno nawiązujące do wiekowych tra-dycji budownictwa drewnianego na tym obszarze – kościół św. Wojciecha Biskupa w Kąclowej, kaplica na Podjaworzu oraz kaplica na Podchełmiu. Najła-twiej dostępny jest kościół w Kąclowej, zaś najpięk-niej położona jest kaplica na Podchełmiu, sprzed której rozpościera się panorama otoczonej górami kotliny Grybowa.

Binczarowa, Kąclowa, Podjaworze, Podchełmie

Orkiestra dęta z Ptaszkowej gra pod chmurami

Podchełmie – kaplicaKąclowa – kościół pw. św. Wojciecha Biskupa, 1929, styl narodowyBinczarowa – dawna cerkiew pw. św. Męczennika Dymitra, XVIII wiek Binczarowa – ikonostas z XVIII wieku

Topografia

drogi krajowe

drogi wojewódzkie

drogi pozostałe

rzeka, zbiornik wodny

zabudowa zwarta, lasy

granica obszaru Gminy Grybów

Dziedzictwo przyrodyskałki, kamieniołom

pomnik przyrody, źródło wód

mineralnych

granica rezerwatu

krajobraz – punkt widokowy

krajobraz – droga widokowa

Dziedzictwo kulturykościół, kościół zabytkowy

cerkiew zabytkowa, synagoga zab.

dwór, zamek, ruiny

muzeum, skansen, izba regionalna

cmentarz wojenny, kirkut

pomnik – miejsce pamięci

Dla turystówszlak pieszyszlak rowerowyścieżka dydaktycznatrasa narciarska biegowawyciąg narciarskiwieża widokowa

ośrodek wypoczynkowy, motel agroturystyka, pole namiotowe restauracja poczta, policja apteka, przychodnia stacja benzynowa, bankomat

A

HT KR

ZB

PL

M

28977

fot. Stanisław Stępniowski

´

·

Plebania - dworek z XVII wieku, Muzeum Parafialne w Grybowie

N

Rożnów

Tęgoborze

JezioroRożnowskie

Czchów

Marcinkowice

Podegrodzie

Stary Sącz

Jazowsko

RytroObidza

Piwniczna Zdrój

Szczawnica Mnisek nadPopradom

StaraLubovna

NowaLubovna

WierchomlaWielka

Żegiestów

MilikZłockie

Muszyna

Powroźnik

Krynica Zdrój

MochnaczkaNiżna

BerestNowa Wieś

Łabowa

Tylicz

Frycowa

Nawojowa KamionkaWielka

Florynka

Binczarowa

Kąclowa

Siołkowa Biała Niżna

StróżeKrużlowaWyżna

Wojnarowa

Lipnica Wielka

Korzenna

Cieniawa

PtaszkowaNowy Sącz Grybów

Bobowa

Zborowice

Szalowa

Łużna

Staszkówka

Ciężkowice

Przysietnica

LibuszaZagórzany

Moszczenica Biecz

Binarowa

Gromnik

Szerzyny

Skołyszyn

Harklowa

Święcany

LipinkiKobylanka

Orlov

Lenartov

Petrova

Hrabske

MalcovBardejov

Zborov

Wysowa Zdrój

Hańczowa Regietów

Zdynia

SmerekowiecKwiatoń

Brunary

Śnietnica

Sękowa

Gorlice

Szymbark

RopicaGórna

Krościenkonad Dunajcem

Uście Gorlickie

Klimkówka

Ropa

1 km

trasa wycieczki

9

8

222214

13

15

16

17

18

19

12

11

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

1

23

4

5

6

710

22

30

Informacja turystyczna

Informacja Turystyczna - Urząd Gminy Grybów, ul. Jakubowskiego 3333-330 Grybów, tel. (018) 445 02 04, fax (018) 445 04 02.

Szlaki turystyczne

Piesze:

Szlak niebieski – Ptaszkowa–Jaworze–Kopciowa, czas przejścia około 7 godzin – szlak rozpoczyna się na przystanku PKS i prowadzi drogą w stronę zabytkowego

kościoła parafialnego; ze wsi znaki prowadzą na szczyt Postawne (816 m), a następnie na Jaworze; stamtąd przez drogę do Boguszy, Wojenną Górę (794 m) i górę Dział (842 m) do-chodzimy do Kamiannej. Z Kamiannej szlak biegnie na Posieczkę (792 m), skąd dochodzi-my do drogi Grybów–Krynica do przysiółku Pod Hutą. Stąd szlak prowadzi do Kopciowej.

Szlak zielony – Grybów–Jaworze, czas przejścia około 3 godzin. Szlak rozpo-czyna się przy dworcu PKP w Grybowie, biegnie aż do Kąclowej, następnie na

szczyt Modynianki i dalej na szczyt Jaworza, gdzie wznosi się krzyż.

Szlak zielony – Stróże–Magura Małastowska–Wysowa–Krynica, czas przejścia około 21 godzin. Szlak rozpoczyna się w Stróżach przy przystanku autobuso-

wym; drogą w stronę Polnej przez zabudowania Berdechowa i Wyskitnej dochodzimy do Zielonej Góry (690 m). Stamtąd przez szczyt Maślanej Góry (753 m) dochodzimy do ścieżki oznakowanej niebieskimi kwadratami i jeziorka ”Morskie Oko”, (jeziorko powstało w wyni-ku usuwiska górskiego, które przegrodziło dolinę potoku Szklarka). Znajduje się tu wysoka na 20 m ściana, skąd zeszło osuwisko, zwana Diabelską Przepaścią. Następnie pokonujemy Jelenią Górę (684 m), na szczycie której znajduje się 13 ha rezerwat przyrody, a w nim stary las jaworowy i rosnące w poszyciu paprocie–języczniki zwyczajne; dalej schodzimy polną drogą do Szymbarku.

Szlak im. Kazimierza Pułaskiego odcinek Grybów–Wysowa, znaki niebieskie, czas przejścia około 21 godzin. Szlak bierze początek na dworcu PKP w Grybo-

wie; następnie prowadzi przez przysiółek Podchełmie na szczyt Chełm (779 m). Ze szczytu zejście do wsi Wawrzka, a następnie przez przysiółek Wola wychodzimy na Tanią Górę (576 m). Schodząc z Taniej Góry przez wierzchołki Suchej Homoli (708 m) dochodzimy do drogi łączącej Uście Gorlickie z Czarną i Brunarami aż do przełęczki w górnej części Czarnej; dalej przez Bordiów Wierch (755 m) i Dzielec (721 m) dochodzimy do Ropek, gdzie po przejściu potoku szlak prowadzi na Przełęcz Hutniańską. Z przełęczy doliną Ropki dochodzimy do uzdrowiska Wysowa.

Rowerowe:

Szlak królewski, zielony – prowadzi od Biecza i Gorlic przez Szalową, Polną, Stró że, Grybów, Ptaszkową, Królową Polską, Kamionkę Wielką do Nowego Sącza, Starego Sącza i na przełęcz Przysłop nad Obidzą, w paśmie Przechyby.

Szlak wielokulturowy, czerwony – prowadzi od Przełęczy Wysowskiej, przez Wy sową, Stawiszę, Brunary, Wawrzkę, Grybów, Stróże, Polną, Wilczyska, Bobową do Sędziszowej.

Samochodowe:

Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce

Blisko 250 najcenniejszych i najciekawszych zabytkowych obiek-tów drewnianych tworzy Szlak Architektury Drewnianej w Ma-łopolsce. Na Szlaku znalazły się malownicze kościoły, piękne

cerkwie, smukłe dzwonnice, staropolskie dwory, drewniane wille i skanseny, należące do najcenniejszych zabytków ludowej kultury materialnej.

W okolicach Grybowa na Szlaku znajdują się następujące obiekty: Grybów – Muzeum Pa-rafialne, Kąclowa – kościół, Binczarowa – cerkiew, Ptaszkowa – kościół, Krużlowa – kościół, Stróże – skansen, Polna – kościół.

Część obiektów sakralnych udostępniona jest do zwiedzania: Binczarowa, Ptaszkowa – Piątek 12.00 – 16.00, Sobota 10.00 – 14.00, Niedziela 12.00 – 16.00.

Ziemia Grybowska

Przyroda

Ziemia Grybowska to obszar, na którym graniczą ze sobą dwa całkiem odmienne krajobra-zy. Tu łagodne wzniesienia rolniczego Pogórza Ciężkowicko-Rożnowskiego przechodzą ku południowi w lesiste długie grzbiety gór Beskidu Niskiego. Najlepiej widać obydwie te krainy ze wspaniale położonej wieży widokowej na Jaworzu, około 8 kilometrów na połu-dnie od Grybowa. Spina je ze sobą łagodnie meandrująca dolina Białej.

Rozległy masyw Jaworza rzuca się w oczy podróżnym, wysiadającym z pociągu w Grybo-wie. Czasem już we wrześniu jego szczyt bieleje śniegiem. To najwyższe wzniesienie ota-czających bezpośrednio Grybów gór, zwanych często Górami Grybowskimi. Jaworze (882 m n.p.m.), Chełm (779 m n.p.m.), Maślana Góra (753 m n.p.m.) – to najwyższe wzniesienia, a jednocześnie największe kompleksy leśne ziemi grybowskiej. Są to lasy mieszane, gdzie rosną buki, jawory, graby, świerki i jodły, a także sosny i modrzewie.

W takich lasach żyją wilki, rysie, żbiki i lisy oraz sarny jelenie i dziki. Turysta ma największe szanse natknięcia się na sarny, a także na występujące w dorzeczu Białej okazy bociana czarnego.

Biała w okolicach Grybowa to typowa rzeka górska z szybkimi i wielkimi wezbraniami w okresie intensywnych letnich opadów i długimi okresami stanów niskich, podczas których odsłaniają się w jej korycie białe ławice otoczaków.

Ilość dni słonecznych w ciągu roku jest na tym obszarze jedną z najwyższych w kraju, po-dobnie jak temperatury w lecie. W połączeniu z doskonałym stopniem zachowania wyjąt-kowej atrakcyjności okolicznej przyrody, daje to świetne warunki do wypoczynku. Bogata i długa historia tej ziemi sprawia, że jest tu również wiele do zobaczenia.

Historia

Wzdłuż doliny rzeki Białej, od pogórzy w kierunku południowym, już we wczesnym śre-dniowieczu rozwijała się kolonizacja, związana z karczowaniem lasów i wprowadzaniem upraw rolnych. Grybów został założony aktem króla Kazimierza Wielkiego 15 maja 1340 roku, jako trzeci gród na średniowiecznej Sądecczyźnie – po Starym i Nowym Sączu. Mia-sto wraz z okolicznymi wsiami stanowiło tak zwaną „królewszczyznę”.

Położone na skrzyżowaniu szlaków handlowych, otoczone istniejącymi już wsiami – Siołkowa, Białą Niżną i Białą Wyżną, miasto miało dobre warunki do rozwoju i stało się ośrodkiem prężnej akcji osadniczej. Warsztaty sukiennicze, folusz, skład win węgierskich. Komora celna zapewniała coraz wyższe dochody z rosnącego strumienia towarów.

W połowie XVI wieku Zygmunt August nadał na własność królewszczy-znę grybowską składającą się z Grybowa, Siołkowej, Białej Niżnej i Bia-łej Wyżnej, Gródka, Kąclowej, Binczarowej i Boguszy, użytkowaną wcześniej jako czasową dzierżawę, Stanisławowi Pieniążkowi, właścicielowi pobliskiej Krużlowej. Na posiadanych obszarach Pieniążek i jego następcy intensywnie rozwijali gospodarkę folwarczną, wyko-rzystując rosnący popyt na produkty rolne. Ludność wiejska zajmowała się także wyro-bem sukien i tkactwem. Wytwarzano tu również saletrę i proch strzelniczy.

Rozwój miasta przerwany został w czasach potopu szwedzkiego, kiedy nadeszły wszelkie możliwe plagi i nieszczęścia – pożary, grabieże, podatki i głód. Pod panowaniem austriac-kim Grybów, jak cała Galicja, walczył o przetrwanie na dalekich północnych kresach roz-

ległego cesarstwa. Dopiero po uzyskaniu przez Galicję autonomii, u progu dwudziestego wieku, rozpoczął się ponownie okres rozkwitu miasta, tym razem oparty na handlu płodami rolnymi i zwierzętami hodowlanymi. Gry-bów stał się w tym okresie siedzibą starostwa powiatowego. Po otwarciu linii kolejowej Tarnów – Leluchów, zauważono wyjątkowo malownicze położe-nie Grybowa. Pisano o niemal szwajcarskich widokach rozciągających się za oknami pociągu wspinającego się serpentynami w góry ponad miastem.

W okresie powstania styczniowego i później, w latach 1866 – 1867, bywał w Grybowie Artur Grottger, (przyjeżdżający do swojej narzeczonej, Anny Monne), a około 1900 roku przybyli do Grybowa Stanisław Wyspiański i Józef Mehoffer.

W 1915 roku Grybów stanowił przyfrontowe zaplecze dla majowej ofen-sywy austriacko-niemieckiej przełamującej linie rosyjskie w Karpatach, znanej jako Bitwa Gorlicka. Liczne w okolicy cmentarze wojenne zna-czą miejsca ciężkich walk, w których po obu stronach ginęli również Polacy.

Lata międzywojenne to dalszy rozwój handlu i rosnącej drobnej wytwór-czości, a nawet epizody kopalnictwa nafty w najbliższych okolicach Grybowa. Miasto mia-ło typowo galicyjski wielokulturowy charakter, większość mieszkańców stanowili Polacy – katolicy, ale blisko jedną trzecią stanowili Żydzi – dobrze zasymilowani i przedsiębiorczy. W dni targowe zaś miasto wypełniał barwny i głośny tłum prawosławnych Łemków z oko-licznych wiosek górskich.

Kolejna wojna przyniosła kres wielokulturowości – za-gładę, terror i na koniec wysiedlenia. Po 1945 roku mieszkańcom Grybowa pozostała jednak duma z wielo-wiekowego dziedzictwa, pamięć dorobku samoorgani-zacji gospodarczej, politycznej i kulturalnej. W kolejnych pięciolatkach i sześciolatkach nacjonalizacji, industriali-zacji i wymuszonej kolektywizacji Grybów zyskał ogól-nopolską sławę jako miasteczko – mistrz gospodarności.

Uroda stylowej architektury zarówno drewnianej, jak i murowanej, porządek i czystość, zieleń i kwiaty – to wszystko trwa, tak w przestrzeni miejskiej, jak i na prywatnych pose-sjach. Grybów wart jest odwiedzenia, tutaj można też dobrze wypocząć w specyficznej atmosferze, łączącej współczesne, miejskie wygody z bliskim kontaktem z naturą, ciszą i zapachem siana w lecie.

Ziemia grybowska posiada niezwykłe skarby dziedzictwa dawnych wieków, odnaleźć moż-na tu też ślady wielokulturowej historii. Jej góry i lasy poprzecinane sa szlakami pieszymi i rowerowymi, na których wiele jest miejsc oferujących rozległe panoramy. Większość miej-scowości tej ziemi wymieniana była jako letniska już w przewodnikach z początku XX wie-ku. Tutejsza przyroda nadal jest nieskażona a ludzie gościnni. Zapraszamy!

Ziemia grybowska

Biała Niżna – Wieś o nazwie Biała istniała jeszcze przed założeniem miasta. W dużym dzie-więtnastowiecznym murowanym dworze, należącym kiedyś do hrabiny Konstancji Stad-nickiej, mieści się obecnie klasztor ss. św. Dominika. Starannie utrzymane zabudowania są jednym z cenniejszych zabytków gminy. Przy drodze Biała Niżna – Gródek znajduje się cmentarz zamordowanych w czasie II wojny światowej 360 Żydów. O tej zbrodni przypo-mina wyryty na płycie nagrobnej napis w języku polskim, angielskim i hebrajskim.

Binczarowa – Otoczona górami i kompleksami leśnymi wieś, zamieszkiwana niegdyś przez Łemków, po których pamiątką jest pięknie zachowana cerkiew z XVIII wieku z póź-nobarokowym ikonostasem we wnętrzu. To miejsce, wciśnięte pomiędzy masyw Jaworza od północy a Ubocza od południa, jest jednym z piękniejszych w okolicach Grybowa. Tu lata są gorące, zimy długie, a śniegi głębokie. To idealne miejsce na turystykę aktywną.

Chodorowa – Niewielka wieś na północnym skraju gminy, w dolinie potoku Chodorówka na wysokości około 300 m n.p.m. Ciekawostką turystyczną jest stary kamieniołom, w któ-rym odsłaniają się gruboławicowe piaskowce związana z fliszem karpackim.

Cieniawa – Miejscowość położona jest przy drodze krajowej Nowy Sącz – Grybów, na dziale wodnym pomiędzy tymi dwo-ma miejscowościami. Od północy wznosi się lesista góra Ro-sochatka (717,3 m n.p.m.), zaś od południa otwarty szeroko horyzont ukazuje odległe pasmo Radziejowej, a przy szczegól-nie przejrzystym powietrzu – Tatry. W niewielkiej kotlince pod Rosochatką znajduje się kameralny ośrodek wypoczynkowy ze stokiem narciarskim i wyciągiem.

Florynka – Granicząca z Binczarową wieś leżąca w dolinie potoku Mostysza, wzdłuż drogi Grybów – Krynica. Jest to również dawna wieś łemkowska. Obecny kościół parafialny to dawna cerkiew greko-katolicka pw. św. Michała Archanioła, wzniesiona w końcu XIX wie-ku. Jest to budowla murowana z kamienia, o ścianach tynkowanych na biało, co stanowiło w tych stronach rzadkość.

Gródek – Wieś leżąca na dziale wodnym pomiędzy dolinami Białej i Ropy, pomiędzy dwo-ma dużymi wzniesieniami Maślanej Góry (752,9 m n.p.m.) oraz Chełmu (778,4 m npm.) Jej najbliższe otoczenie ma typowo podgórski krajobraz z polami uprawnymi i pastwiskami dochodzącymi do granicy lasów świerkowych na wysokości ponad 500 m n.p.m. Z okolic Gródka, podobnie jak z Wiskitnej, rozciąga się widok na góry Grybowskie, z tą różnicą, że w bardziej lesistej oprawie. Wspaniała okolica na dalekie spacery piesze i rowerowe.

Kąclowa – Rozległa i gęsto zabudowana wieś nad Białą, w miejscu, gdzie jej dolina od-dziela masyw Jaworza od masywu góry Chełm. Z okolic Grybowa doskonale widoczna jest biała sylwetka dużego kościoła w Kąclowej w centralnym miejscu odległej doliny. Drugim charakterystycznym akcentem miejscowości jest spory tartak przecierający drewno igla-ste i liściaste. Nieco na uboczu, przy drodze do Krynicy stoi na niewielkim wzniesieniu piękny kościółek drewniany wzniesiony na początku dwudziestego wieku w popularnym wówczas „stylu narodowym”. Ponad Kąclową prowadzi z Grybowa na Jaworze turystyczny szlak pieszy – znaki zielone (opis szlaku na sąsiedniej stronie).

Krużlowa Wyżna i Krużlowa Niżna – W głęboko wciętej dolinie potoku Krużlowianka, leżą wśród łagodnych wzniesień Pogórza Rożnowsko-Ciężkowickiego wsie o prastarym

rycerskim rodowodzie. Tutejsza parafia powstała na początku XIV wieku, zaś w końcu tego wieku Krużlowa stała się siedzibą rodu Pieniążków. Z fundacji Jana Pieniążka wybudowany został w 1520 roku kościół drewniany, w którego gotyckim wnętrzu odkryto w XIX wieku dla świata sztuki prawdziwy skarb – śre-dniowieczną drewnianą rzeźbę Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

Polna – Wieś leżąca w łagodnym obniżeniu, ciągnącym się od Stróż w kierunku Łużnej na północ od zalesionego masywu Maślanej Góry. Tym obniżeniem biegnie tor linii kolejowej ze Stróż na wschód, w kierunku Gorlic. Tędy również przemiesz-czały się na linię frontu w maju 1915 roku rozładowywane w

Stróżach oddziały armii Austro–Węgier. Warto zobaczyć tu drewniany kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła, pochodzący z XVI wieku, a w jego wnętrzu podziwiać oryginal-ną szesnastowieczną polichromię.

Ptaszkowa – Obchodząca w 2009 roku swój 650 jubileusz powstania, położona malowni-czo u stóp Jaworza, wieś z bogatą historią i silną tożsamością lokalną. To najwyższy (500 m n.p.m.) punkt widokowego odcinka linii kolejowej Tarnów – Krynica, wspinającej się

od Grybowa serpentynami w kierunku Ptaszkowej. Turystom Ptaszkowa oferuje – podziwianie wyjątkowego wnętrza zabyt-kowego kościoła z XVI wieku, szlak pieszy i ścieżkę dydaktyczną na Jaworze (882 m n.p.m.) oraz zimą wyciąg narciarski i trasy do narciarstwa biegowego. Co roku odbywa się tu Spartakiada Dziecięca – Memoriał im. Romana Stramki i Zbigniewa Kmie-cia.

Siołkowa – Przylegająca od zachodu do Grybowa wieś o starszej niż samo miasto histo-rii. Ciekawostką jest samo położenie – w dwu, rozdzielonych wzniesieniem Wojciechowej Góry, dolinach. Nad potokiem Pławianka w drugiej połowie XIX wieku powstał browar. Choć założony przez czeskiego piwo-wara Franciszka Paschka, kontynuował wielowiekową, lokalną tradycję warzenia piwa grybowskiego. Solidne, dziewiętnasto-wieczne budynki browaru – produkcyjne, magazynowe i biuro-we – stanowią dzisiaj charakterystyczną pamiątkę po czasach, gdy w branży liczyły się dobre marki lokalne.

Stara Wieś – Wieś rycerska związana swą historią z sąsiednią Krużlową, położona na gra-nicy dwu krajobrazów – pogórza i gór. Świetne miejsce na niemęczące spacery z sielskimi widokami. Tu w okresie międzywojennym ubiegłego wieku, a również w czasie wojny, eks-ploatowano niewielkie złoża ropy naftowej.

Stróże – Przed wiekami gródek strzegący powstających w dolinie Białej posiadłości klasz-tornych i rycerskich. W późniejszych wiekach własność Jeżowskich i Szalowskich. Od koń-ca XIX wieku rytm życia mieszkańców wyznaczany był stukotem kół pociągów i pracy tu-tejszego węzła kolejowego. O kolejowej tradycji przypominają ogromne, jak na tę wiejską

okolicę, budynki stacyjne wybudowane w końcu XIX wieku. Tu krzyżują się szlaki kolejowe – od linii Tarnów – (Krynica) – Le-luchów, odchodzi na wschód linia w kierunku Zagórza przez Jasło i Krosno. Tradycyjnie kolejarska miejscowość zaczyna zdobywać nową specjalność – to rehabilitacja osób niepełno-sprawnych. A także szkolenia i turystyka grupowa.

Od 2002 roku, staraniem Fundacji Pomocy Osobom Niepełnosprawnym, w Stróżach działa Centrum Szkoleniowo–Rehabilitacyjne im. Ojca Pio. Jest tu hotel z krytą pływalnią, salą konferencyjną i kawiarenką internetową, a zarazem placówką Warsztatów Terapii Zajęcio-wej dla osób niepełnosprawnych.

W Stróżach znajduje się też unikalny na skalę kraju skansen pszczelarstwa, Sądecki Bartnik, w którym podziwiać można bogatą kolekcję zabytkowych i współczesnych uli, przykłady wiejskiej architektury drewnianej, wystawę rzeźby w drewnie oraz wybieg ze zwierzętami. Sądecki Bartnik oferuje również posiłki w obszernej restauracji, a także noclegi w nowo wybudowanych domkach gościnnych.

Wawrzka – Miejscowość położona w niewielkiej kotlince powyżej 500 m n.p.m. u połu-dniowych stoków kulminacji góry Chełm. Przez miejscowość prowadzi malownicza droga z Florynki nad Białą do Ropy, zaś z Chełmu na południe prowadzi turystyczny szlak pieszy im. Kazimierza Pułaskiego, Grybów – Wysowa. Jest to dawna wieś łemkowska, czego pa-miątką jest niewielka drewniana cerkiewka, której budowę rozpoczęto w 1935 roku.

Wyskitna – Niewielka miejscowość położona na stokach Ma-ślanej Góry. Z jej wzniesień, na południowy zachód, otwiera się perspektywa doliny Białej pomiędzy Stróżami a Grybowem oraz panorama Gór Grybowskich. Wiedzie tędy turystyczny szlak pieszy ze Stróż na Magurę Małastowską i do Wysowej oraz Krynicy (opis szlaku na sąsiedniej stronie) – znaki zielone.

Dolina Białej – Nieoznakowana trasa samochodowa szlakiem dziedzictwa przyrody i kultury od Tarnowa do źródeł Białej w Izbach. Prowadzi przewodnik „Dolina Białej” wydawnictwa Ap-pen, 2009.

NoclegiGrybów – Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy Politechniki Warszawskiej,Chłodna 16, tel. 018 445-03-04, 018 445-03-05. Cieniawa – Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy Cieniawa, Cieniawa 267,tel. (018) 445-32-32.Cieniawa – Zajazd Cieniawa.Ptaszkowa – Dom Weselny Promyk, Ptaszkowa 641, tel. 600-477-844.Ptaszkowa - Dom Sołecki, Ptaszkowa 504, (018) 445 17 96.Stróże – Bartna Chata, Stróże 235, tel tel. (018) 414 05 78.

Restauracje, baryGrybów – Restauracja Kaskada, Katarzyna i Witold Palka, Kościuszki 3,tel. (018) 445-04-75.Ptaszkowa – Zajazd u Krystyny, tel. (018) 445 00 12.Stróże – Kawiarnia Rocko, Stanislaw Święs, Stróże 470, tel. (018) 445-15-74.Stróże – Farma Rosa. Pałacyk pod Różą, Stróże 335, tel. 502-207-110.

BankomatyGrybów, Bankomat Pekao SA, Kościuszki 2,Grybów, Bankomat Bank BPH, ul. Kościuszki 2,Grybów, Bankomat PKO BP, Grybów, Rynek 14,Grybów, Bankomat Bank BPS, Grybów, Rynek 13.

AptekiGrybów – Apteka im. mgr W. Hodboda, Rynek 7, tel. (018) 445-01-31.Grybów – Apteka Arnica S.C., Kościuszki 4/2, tel. (018) 445-23-46.Grybów – Apteka Panaceum, S.J., Grunwaldzka 6, tel. (018) 445-04-00.Grybów – Apteka Prywatna Adma, Maria Krok, Grunwaldzka 36, tel. (018) 445-01-88.Florynka – Punkt apteczny, Danuta Koszyk, Florynka 254, tel. (018) 447-15-25.Krużlowa Wyżna – Punkt apteczny, Regina Dziedzic, Lech Dziedzic, Krużlowa Wyżna 225 tel. (018) 445-13-77.Ptaszkowa – Apteka Władysława Sypień, Ptaszkowa 633, tel. (018) 445-52-91.Stróże – Apteka. Agnieszka Kamińska-Czajka, Marek Czajka, Stróże 585, tel. (018) 444-42-07.Stróże – Punkt apteczny Arnica, Maciej Krok, Krzysztof Pasieczka, Stróżetel. (018) 548-35-14, 445-02-25.

Przychodnie lekarskieGrybów – NZOZ Bomed sp. z o.o., ul. Kościuszki 17, tel. (0-18) 445-21-67, Ptaszkowa NZOZ Cieniawa – Kromed, Przychodnia Lekarska, Cieniawa, tel. (018) 445-40-90.Florynka – Bomed NZOZ, Florynka 49, tel. (018) 447-16-26.Krużlowa Wyżna – NZOZ Lekarz Rodzinny, Krużlowa Wyżna 1, tel. (018) 445-19-78.Ptaszkowa – Ośrodek Zdrowia w Ptaszkowej, Ptaszkowa 633, 18 445 17 25.Stróże – NZOZ Lekarz Rodzinny, Stróże 360, tel. (018) 445-18-24.Stróże – Kromed, Przychodnia Lekarska, Stróże 270, tel. (018) 445-43-31.

PocztaGrybów Urząd Pocztowy, Kościuszki 8, tel. (018) 445-02-86.

PolicjaKomisariat Policji, Grybów, Jakubowskiego 9, tel. (018) 445-03-77.

Stacje benzynoweGrybów – Eko Grupa Sp. z o.o., Grybów, Kościuszki 2, tel. (018) 445-04-44.Biała Niżna – Olpak, Sp. Z o.o. Gorlice , Biała Niżna, tel. (018) 445-07-60.Biała Niżna – Wac-Woj., Sośnie Dolne 18, tel. (018) 548-36-65.Biała Niżna – Henryk Kłapacz, Biała Niżna 379, tel. (018) 548-15-50.Florynka – Wac-Woj., Sośnie Dolne 18, tel. (018) 447-14-28.Krużlowa Niżna – Leonarda Fyda Krużlowa Niżna 185, tel. (018) 447-31-38.Ptaszkowa – Benz-Pal, tel. (018) 445-58-76. Stróże – Stacja Paliw, Grzegorz Krzysztoń, Polna 88, tel. (018) 447-26-86.

13. Nowy Sącz – [ 20 km ]Zielona stolica Sądecczyzny, miasto w widłach Dunajca i Kamienicy.Zabytkowa bazylika kolegiacka pw. św. Małgorzaty, Dom Gotycki – Muzeum Okręgowe z ekspozycjami historycznymi i etnograficznymi, fragmenty fortyfikacji miejskich, Sądecki Park Etnograficzny – skansen w Falkowej i Miasteczko Galicyjskie (rekonstrukcja), zabyt-kowy dworzec kolejowy.

14. Nawojowa – [ 27 km ]Siedziba rodowa kolejno Nawojowskich, Branickich, Lubomirskich, Sanguszków i Stadnic-kich ze zbudowanym przez tych ostatnich w XIX wieku pałacem, w którym odbywały się zjazdy arystokracji oraz inteligencji polskiej.

15. Stary Sącz – [ 30 km ]Wyjątkowej urody miasto w widłach Dunajca i Popradu, uznane za urbanistyczny rezer-wat. Brukowany kocimi łbami rynek otoczony niskimi podcieniowymi domkami o cztero-spadowych dachach. Średniowieczny klasztor klarysek z fundacji świętej Kingi, muzeum etnograficzne, niezwykły klimat.

16. Rytro – [ 39 km ]Wieś letniskowa nad Popradem z ruinami zamku zbudowanego przez niemieckich osadni-ków rycerskich (Ritter). Punkt wyjścia szlaków turystycznych w Pasmo Jaworzyny do Kryni-cy Górskiej oraz w Pasmo Radziejowej do Szczawnicy.

17. Piwniczna – [ 45 km ]Królewskie miasto handlowe na szlaku węgierskim z zabytkowym układem urbanistycz-nym rynku, uzdrowisko z pijalnią wód mineralnych, muzeum regionalne z unikalną kolek-cją dawnego sprzętu narciarskiego, spływ łodziami doliną Popradu.

18. Żegiestów – [ 53 km ]Uzdrowisko nad Popradem założone w 1846 roku. Obecnie kojarzone najmocniej z ma-sywnym, kamiennym budynkiem nowego Domu Zdrojowego z roku 1929, wznoszącym się jak skalna ściana ponad drogą Nowy Sącz – Krynica.

19. Muszyna – [ 38 km ]Miasteczko z długą historią, stolica tak zwanego „Państwa Muszyńskiego”, posiadłości bi-skupów krakowskich na pograniczu z Węgrami. Ruiny zamku z XIV wieku, dwór starostów, zajazd z XIX wieku (obecnie Muzeum Regionalne PTTK), kordegarda, barokowy kościół obronny pw. św. Józefa z XVII wieku z rzeźbami gotyckimi.

20. Powroźnik – [ 34 km ]Drewniana cerkiew z 1604 r. pod wezwaniem św. Jakuba Młodszego Ap. (obecnie kościół rzymskokatolicki). Część budowli jest jeszcze starsza i służyła jako pierwsza cerkiew już w XVI w.. Wskazują na to bogate malowidła na ścianach i na sklepieniu pomieszczenia.

21. Krynica – [ 28 km ]Największe uzdrowisko w polskich Karpatach: zabytkowe Domy Zdrojowe, Park Zdrojowy, stylowa XIX -wieczna drewniana zabudowa uzdrowiskowa, Patria – willa Kiepury, muzeum Nikifora, kolej szynowa na Górę Parkową, kolejka gondolowa na Jaworzynę Krynicką.

22. Gorlice – [ 19 km ]Miasto o długiej historii, stało się w XIX wieku kolebką przemysłu naftowego, zniszczone dotkliwie podczas Bitwy Gorlickiej w 1915roku. Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza. Galeria sztuki w Dworze Karwacjanów. Cmentarz wojenny z 1915 roku na Cmentarnej Górze.

23. Magura Małastowska – [ 31 km ]Schronisko PTTK im. prof. St. Gabriela, na szczycie o wysokości 813 m n.p.m. Na zboczach Magury Małastowskiej znajdują się pamiątki po przebiegającej jej zboczami podczas I woj-ny światowej linii frontu austriacko-rosyjskiego: okopy i cmentarze.

24. Regietów – [ 29 km ]Stadnina koni huculskich Gładyszów w Regietowie. Konie huculskie w swoim naturalnym, górskim krajobrazie.

25. Wysowa – [ 29 km ]Urocze i stale piękniejące niewielkie uzdrowisko ze słynnymi na cały kraj wodami, nale-żącymi do szczawów alkalicznych nasyconych wolnym dwutlenkiem węgla. Pewne od-osobnienie komunikacyjne, niegdyś będące przeszkodą w rozwoju uzdrowiska, obecnie stanowi jego dużą zaletę, zapewniając kuracjuszom ciszę i spokój. Miejsce cenione jest także ze względu na wyjątkową możliwość bliskiego kontaktu z naturą w jej mało zmie-nionej postaci.

26. Szymbark – [ 11 km ]Średniowieczna rezydencja polskiego rodu rycerskiego Gładyszów herbu Gryf, po których piękną pamiątką jest dwór obronny nad doliną Ropy. Ma tu również siedzibę interesujący skansen, prezentujący wiejskie budownictwo drewniane okolic Pogórza Gorlickiego oraz stylowy dwór mieszczański.

27. Klimkówka – [ 14 km ]Sztuczne jezioro zaporowe na rzece Ropie, w malowniczym otoczeniu „Pienin Gorlickich”. Tu nakręcone zostały ujęcia przedstawiające Dniepr w filmie „Ogniem i mieczem”. Ośrodek sportów wodnych i wypoczynku – nad wodą i w górach.

28. Sękowa – [ 23 km ]Kościół pw. św. Filipa i Jakuba, wzniesiony około 1520 roku, należy do najpiękniejszych polskich zabytków drewnianych. W roku 2003 został wpisany na listę światowego dzie-dzictwa UNESCO.

29. Izby – [25 km ]Wieś w rozległej kotlinie pod południową granicą państwa u podnóża góry Lackowa (997 m. n.p.m.), najwyższego wzniesienia Beskidu Niskiego. Tu początek bierze rzeka Biała. Miejsce obozowania Konfederatów Barskich. Piękna cerkiew murowana pw. św. Łukasza.

30. Tylicz – [ 33 km ]Miejscowość letniskowa nad Muszynianką i Mochnaczką, w najbliższym sąsiedztwie Kry-nicy-Zdroju. Drewniany kościół parafialny z 1612 roku pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła oraz dawna cerkiew grecko-katolicka z 1743 roku, pod wezwaniem świętych Kosmy i Damiana.

Dalsze wycieczkiPoznaj trzy krainy – Pogórze Ciężkowicko-Rożnowskie, Beskid Niski, Beskid Sądecki. Główne atrakcje turystyczne regionu:

1. Czchów – [ 55 km ]Miasteczko nad Dunajcem z historią sięgającą czasów Państwa Wielkomorawskiego (VIII wiek), z charakterystyczną romańską wieżą obronną, pozostałością zamku. Na Dunajcu zapora spiętrzająca wody Jeziora Czchowskiego.

2. Wytrzyszczka – [ 44 km ]Zrekonstruowany w ostatnich latach zamek Tropsztyn, z którego wysokich murów rozciąga się do-skonały widok na Jezioro Czchowskie i wzniesienia Pogórza Rożnowskiego. W sąsiedztwie przystań promu do Tropia.

3. Tropie – [ 45 km] Pustelnia i sanktuarium św. Świerada i Benedykta. Na skale nad malowniczym zakolem Dunajca kościół o pięknej renesansowej sylwetce, ale znacznie starszym pochodzeniu, o czym świadczą m.in. romańskie elementy architektury oraz polichromia z XII wieku.

4. Rożnów – [ 46 km ]Zapora spiętrzająca wody Jeziora Rożnowskiego, ruiny zamku Zawiszy Czarnego, elementy fortyfi-kacji renesansowej Tarnowskich, dwór z XIX wieku.

5. Gródek nad Dunajcem – [ 36 km ]Ośrodek wypoczynku nad Jeziorem Rożnowskim: wypożyczalnie sprzętu wodnego, trasy rowe-rowe wokół jeziora, miejsca do wędkowania.

6. Ciężkowice – [25 km]Zabytkowy układ architektoniczny rynku, rezerwat przyrody nieożywionej „Skamieniałe Miasto”, Dwór w Kąśnej – muzeum Paderewskiego.

7. Bobowa – [13 km ]Zabytkowa synagoga z 1756 roku, kościoły zabytkowe z XIV i XV wieku, dwór klasycystycz-ny Długoszowskich, wystawa koronek bobowskich.

8. Jeżow – [ 10 km] Renesansowy dwór obronny z XVI wieku.

9. Rzepiennik Strzyżewski – [ 33 km ]Gotycki kościółek drewniany z 1492 roku.

10. Łużna – [ 14 km ]Cmentarz wojenny z 1915 roku na wzgórzu Pustki, miejsce pamięci Bitwy Gorlickiej. Kwa-tery żołnierzy austriackich, węgierskich, polskich i rosyjskich.

11. Binarowa – [ 37 km ]Późnogotycki kościół drewniany pw. św. Michała Archanioła w Binarowej, znajdujący się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

12. Biecz – [ 33 km ]Średniowieczne miasto królewskie na rzeką Ropą, dzięki licznym i dobrze zachowanym zabytkom, w tym fragmentom murów miejskich i bogatej historii nazywany Perłą Pod-karpacia.

100 m

Wokół grybowskiego rynkuNietypowy, bo pochyły grybowski rynek odznacza się harmonią zabudowy, a jego trzy pierzeje tworzą kamienice zbudowane pomiędzy XVIII a XIX wiekiem. Tu w rynku znajduje się większość sklepów, liceum i magistrat.

Jego układ urbanistyczny zachowuje swój oryginalny, średniowieczny plan, a pod kamie-nicami z dziewiętnastego wieku znajdują się relikty starej zabudowy – sklepione piwnice na wino przywożone niegdyś z Węgier. W końcu siedemnastego wieku Grybów stanowił bowiem główny na Pogórzu ośrodek handlu winem, składując go więcej niż Biecz, Gorlice czy Nowy Sącz.

Wysoki budynek, w którym mieści się obec-nie Liceum Ogólnokształcące im. Artura Grotgera, to jeden z okazalszych domów w mieście. Przed wojną miał tu swą siedzibę magistrat, który zajmował pomieszczenia na parterze, podczas gdy na pierwszym i dru-gim piętrze mieściło się gimnazjum koedu-kacyjne.

W pierwszej połowie XIX wieku na wschod-niej pierzei rynku stanął dwór murowany, wzniesiony przez ówczesnych właścicieli okolicznych dóbr, rodziny Hoschów. Dwór otoczony jest zielenią, a z jego tarasowych ogrodów, wysoko ponad Białą, otwiera się widok na południe, w kierunku odległej Lac-kowej. Ma tu siedzibę Dom Opieki.

Mapa turystyczna1:35 000

ZiemiaGrybowska

Mapa opracowana dla Urzędu Gminy Grybów. Przedstawia atrakcje turystyczne, szlaki piesze i szlaki rowerowe w obrębie gminy i obszarów przylegających do niej.

W drugiej części wschodniej pierzei, na począt-ku wieku XX, wzniesiono z czerwonej cegły strzelisty neogotycki kościół pw. św. Katarzy-ny. Jego charakterystyczna wieża z ganeczkami, stała się dobrze rozpoznawalnym symbolem miasta. Z wysokiej wieży kościelnej niezwykle wygląda perspektywa rynku, kamienic i wzno-szących się w oddali gór. W maju, każdego dnia, z wieży niosą się na całą okolicę dźwięki pieśni maryjnych odgrywanych na trąbce.

Budynek starej plebanii w Grybowie poło-żony jest nad Białą, zaledwie kilka minut w dół od rynku i kościoła świętej Katarzyny. Jak wskazuje data na belce stropowej, zbu-dowano go w roku 1699. Plebania o charak-terze niewielkiego dworku, jest parterowa, zbudowana z drewna modrzewia w kon-strukcji ścian zrębowej, ma dobudowany ganek z murowanymi kolumnami.

Zachodnia część plebanii mieści zbiory gry-bowskiego Muzeum Parafialnego, z eksponatami sztuki sakralnej i elementami wypasa-żenia wnętrz z nieistniejących kościołów grybowskich – rozebranego starego kościoła św. Katarzyny oraz spalonego w 1945 roku kościółka św. Bernarda, który stał obok plebanii. Są tu również przedmioty pochodzące z okolicznych cerkwi i synagogi grybowskiej, świad-czące o bogactwie kulturowym w historii tego obszaru.

Najcenniejszym obiektem w muzeum jest obraz malowany na desce około roku 1450, przedstawiający św. Zofię z trzema córkami – Wiarą, Nadzieją i Miłością.

Muzeum Parafialne jest czynne:we wtorki i soboty w godzinach 10.00 – 14.00W innym terminie: – po uzgodnieniu na Plebanii tel: (018) 445 02 62– lub z Marią Solarz - tel: (018) 445 01 66

Wracając z Muzeum na rynek, warto zejść na most na Białej i spojrzeć na dwa bardzo charakterystyczne elementy tutejszego krajobrazu: wysoki wiadukt kolejowy z zawieszonymi stalowymi łukami przęseł, oraz

wzmocnioną murem skarpę nad Białą, w miejscu gdzie niegdyś stał dwór starosty, a teraz góruje nad rzeką zespół dworski Hoshów, użytkowany jako Dom Opieki Caritas.

Kierując się z rynku na zachód, idąc w górę najpierw ulicą Kazimierza Wielkiego, a potem Cmentarną dojść można do cmentarza wojennego nr 130, gdzie znajdują się mogiły 721 żołnierzy c.k. armii austro-węgierskiej, niemieckiej i rosyjskiej poległych w latach 1914-15.

4

21 5

1

3 4

5

Grybów - rynekGrybowskie

Biała

6

3

2

4