yrd.doç.dr.mehmet ali aktaŞ - ar bazi …...yrd.doç.dr.mehmet ali aktaŞ - arş.gör.alkım...

Yrd.Doç.Dr.Mehmet Ali AKTAŞ - Arş.Gör.Alkım AKTAŞ

1

BAZI ALACAKLARIN

YENİDEN

YAPILANDIRILMASI

-2016-

Hazırlayanlar

Yrd.Doç.Dr.Mehmet Ali AKTAŞ1 - Arş. Gör.Alkım Aktaş2 Yeminli Mali Müşavir Bağımsız Denetçi [email protected]

[email protected]

1 Aksaray Üniversitesi İ.İ.B.F. Öğretim Üyesi, 2 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İdare Hukuku A.B.D. Araştırma Görevlisi,

mailto:[email protected]


2

İçindekiler Hazırlayanlar ........................................................................................................................................... 1

GİRİŞ ........................................................................................................................................................ 3

BİRİNCİ BÖLÜM ....................................................................................................................................... 3

MATRAH ARTIRIMI – STOK AFFI – KASA FAZLALIKLARI VE ORTAK BORÇLARI ......................................... 3

1.1. Matrah Artırımı, Stok Affı ve Vergi İncelemesi ........................................................................ 3

1.1.1. Gelir ve Kurumlar Vergisi ................................................................................................. 3

1.1.2. İndirimli (%15) Vergileme Koşulları ................................................................................. 4

1.1.3. Matrah Artımı ve Geçmiş Yıllar Zararları ......................................................................... 5

1.1.4. Gayrimenkul Sermaye İradı (Kira Gelirleri) ...................................................................... 5

1.1.5. Diğer Artırımlar ................................................................................................................ 5

1.1.6. Katma Değer Vergisi ........................................................................................................ 5

1.1.7. Ücret Üzerinden Kesilen Gelir Vergisi (Stopaj) ................................................................ 6

1.2. Stok Affı ................................................................................................................................... 6

1.3. Kasa ve Ortaklar Cari Hesabı ................................................................................................... 7

İKİNCİ BÖLÜM ......................................................................................................................................... 9

VERGİ VE SİGORTA BORÇLARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASI ......................................................... 9

2.1. Kesinleşmiş Vergi ve Vergi Cezaları (Vergi Dairesi Alacakları) ...................................................... 9

2.2. Kesinleşmemiş veya Dava Aşamasında Bulunan Vergi ve Vergi Cezaları ................................... 11

2.3. İnceleme Aşamasında Bulunan Vergi ve Vergi Cezaları ............................................................. 12

2.4. Kesinleşmiş ve Dava Aşamasında Bulunan Sosyal Güvenlik Primi ve Cezaları (SGK Alacakları) . 13

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ................................................................................................................................... 14

KAYITLARA ALINAN MAL, DEMİRBAŞ, TEÇHİZAT, MAKİNE VE KAYITLARDAN ÇIKARILAN MALLAR İLE

KASA - ORTAKLAR CARİ HESAPLARININ DÜZELTİLMESİNDE ............................................................... 14

MUHASEBE KAYITLARI .......................................................................................................................... 14

3.1. Kayıtlarda Olmayan Ancak İşletmede Mevcutlar ....................................................................... 14

3.1.1. Satışa Arz Edilen Malların Beyanı Neticesinde Yapılacak Muhasebe Kaydı ........................ 14

3.1.2. Makine ve Demirbaşların Beyanı Neticesinde Yapılacak Muhasebe Kaydı ........................ 14

3.1.3. Kayıtlarda Yer Alan Ancak İşletme Olmayan Stoklarla İlgili Yapılacak Muhasebe Kaydı .... 14

3.1.4. Ortaklar Cari ve İlgili Hesabın/Hesapların Düzeltilmesi ...................................................... 15

3.1.5. Kasa Hesabının ve İlgili Hesapların Düzeltilmesi ................................................................. 15

Sonuç : .............................................................................................................................................. 15


3

GİRİŞ

Verginin esas olarak kamu ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla, ancak cebri olarak toplandığı

bilgisi ile birlikte verginin tahakkuk ve ödenmesi ya da tahsili aşamasında önemi aksaklıklar

olduğu da genel olarak kabul görmektedir.

Olabildiğince kapsamlı, mükellef lehine olduğu hususunda tartışma olmayan 6736 sayılı “Bazı

Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun” TBMM tarafından kabul edilmiştir.

Çalışma kapsamında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen yasa metni ile

bağlantılı bir defada doğru bilgilendirme yapılmasına azami özen gösterilmiştir.

BİRİNCİ BÖLÜM

MATRAH ARTIRIMI – STOK AFFI – KASA FAZLALIKLARI VE ORTAK BORÇLARI

Mali Af olarak adlandırılan “6736 sayılı BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA

İLİŞKİN KANUN” 03 Ağustos 2016 tarihinde TBMM’nde kabul edildi.

Söz konusu yasa ile kesinleşmiş kamu alacaklarının ödenmesi konusunda oldukça önemli

düzenlemeler yapıldı.

Çalışmamızın birinci bölümünde söz konusu yasanın vergi mevzuatı ile ilgili olarak matrah

artırımı (kurumlar vergisi, gelir vergisi, ücretlerden kesilen gelir vergisi) ve stok affı ile birlikte

kasa ve ortaklar cari hesaplarında kayıtlı olan ve fiktif olarak nitelendirilebilecek tutarlar

konusu, ikinci bölümde ise kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması ile birlikte vazgeçilen

alacaklar ele alınmaktadır.

1.1. Matrah Artırımı, Stok Affı ve Vergi İncelemesi

Gelir, Kurumlar Vergisi, KDV, Gelir (Stopaj) ve Kurumlar (Stopaj) vergilerinde yasada hüküm

altına alınan oranlarda artırım yapılması halinde ilgili vergi türlerinde vergi incelemesi ve

ilave tarhiyat yapılmayacaktır.

1.1.1. Gelir ve Kurumlar Vergisi

Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerinin 2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ilişkin

olmak üzere belli oran veya tutarlarda bildirimde bulunmaları halinde ilgili yıllar

incelenmeyecektir.

Aşağıdaki tablolarda yer alan oranlarda matrah artıranlar gelir ve kurumlar vergisi yönünden

incelenmeyecektir. Bunun için ödenecek vergi oranı ise %20 olarak belirlenmiş durumdadır.

İlgili yıllarda beyannamesini zamanında veren ve ödemesini de zamanında yapmış olanlar

vergiyi indirimli ödeyecekler. Örneğin; vergi mükellefi 2011 yılına ilişkin olarak vergi

dairesine verdiği beyannamesini yasal süresinde verdi ve devamında tahakkuk eden vergiyi


4

de yasal süresinde ödedi ise bu durumda matrah artırımı nedeniyle ortaya çıkacak matrah

üzeriden %20 yerine %15 vergi ödenecektir.

KURUMLAR VERGİSİ MATRAH ARTIRIM TABLOSU

Yıl Matrah Artırım

Oranı (%) Asgari Artırım

Tutarı (TL) Vergi Oranı (%)

Beyannamesini ve Vergisini Aksatmayanlara (%)

2011 35 28.000,- 20 15

2012 30 29.650,- 20 15

2013 25 31.490,- 20 15

2014 20 33.470,- 20 15

2015 15 37.940,- 20 15

GELİR VERGİSİ MATRAH ARTIRIM TABLOSU (BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTANLAR

ve SERBEST MESLEK ERBABI)




Beyannamesini ve Vergisini Aksatmayanlara

2011 35 14.000,- 20 15

2012 30 14.820,- 20 15

2013 25 15.740,- 20 15

2014 20 16.740,- 20 15

2015 15 18.970,- 20 15

GELİR VERGİSİ MATRAH ARTIRIM TABLOSU

(İŞLETME DEFTERİ TUTANLAR)




Beyannamesini ve Vergisini Aksatmayanlara (%)

2011 35 9.500,- 20 15

2012 30 9.890,- 20 15

2013 25 10.490,- 20 15

2014 20 11.160,- 20 15

2015 15 12.650,- 20 15

1.1.2. İndirimli (%15) Vergileme Koşulları

- Beyannameler yasal süresinde verilmiş olmalıdır.

- Süresinde verilen beyannamelerde tahakkuk eden vergiler yasal süresinde ödenmiş

olmalıdır.


5

1.1.3. Matrah Artımı ve Geçmiş Yıllar Zararları

Matrah artırımında bulunulan yıllara ilişkin olarak 2015 ve önceki dönem beyannamelerinde

yer alan geçmiş yıl zararlarının 2016 ve izleyen dönemlerde ancak %50 si mahsup konusu

yapılabilir. Dolayısıyla geçmiş yıl zararlarının %50’sinden vazgeçilmektedir.

1.1.4. Gayrimenkul Sermaye İradı (Kira Gelirleri)

Kira gelirlerini (Gayrimenkul Sermaye İradı) beyan etmemiş olan kişilerin asgari beyanları,

gelir vergisi matrah artırım tablosunda (Bilanço esasına göre defter tutanlar) yer alan

tutarların 1/5’i şeklinde hesaplanacaktır. Buna göre; kira gelirleri için hiç beyanname

vermeyen bir kişi 2011 yılı için 560,- TL, 2012 yılı için 592,80 TL, 2013 yılı için 629,60 TL, 2014

yılı için 669,60 TL ve 2015 yılı için 758,80 TL ödeyerek vergi incelemesinden kurtulacağı gibi

ilave vergi de istenemeyecektir.

GAYRİMENKUL SERMAYE İRADI MATRAH ARTIRIMI

(KİRA GELİRLERİ – HİÇ BEYANNAME VERMEYENLER)

Yıl Asgari Artırım Tutarı

(TL) Vergi Oranı (%) Ödenecek Asgari Vergi (TL)

2011 2.800,- 20 560,00

2012 2.964,- 20 592,80

2013 3.148,- 20 629,60

2014 3.348,- 20 669,60

2015 3.794,- 20 758,80

1.1.5. Diğer Artırımlar

GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE

Türü Artırım Oranı

(%)

GVK 94/1-3 YILLARA YAYGIN İNŞAAT ONARIM İŞLERİ 1

KVK 15/1-a YILLARA YAYGIN İNŞAAT ONARIM İŞLERİ 1

KVK 30/1-a YILLARA YAYGIN İNŞAAT ONARIM İŞLERİ 1

GVK 94/1-11 ÇİFTÇİLERDEN SATIN ALINAN ZİRAİ ÜRÜN VE HZM. 253

GVK 94/1-13 ESNAF MUAFLIĞINDAN YARARLANANLARA ÖD. 254

1.1.6. Katma Değer Vergisi

Mükelleflerin; 2011-2015 yıllarına ilişkin olarak her bir yıl ayrı ele alınmak koşulu ile yasada

yer alan oranlarda KDV artırımı yapmaları ve söz konusu vergiyi ödemeyi kabul etmeleri

3 Artırım oranı ilgili yılda geçerli olan tevkifat oranın %25’i şeklinde hesaplanacaktır. 4 Artırım oranı ilgili yılda geçerli olan tevkifat oranın %25’i şeklinde hesaplanacaktır.


6

halinde ilgili yıllara ilişkin KDV inceleme ve tarhiyatı yapılmayacağı hüküm altına

alınmaktadır.

K.D.V. ARTIRIM TABLOSU

Yıl Matrah Artırım Oranı (%) Artırıma Esas Alınacak Tutar

2011 3,50

İlgili Yılda Hesaplanan Toplam K.D.V. Tutarı 2012 3,00

2013 2,50

2014 2,00

2015 1,50

1.1.7. Ücret Üzerinden Kesilen Gelir Vergisi (Stopaj)

İşyerlerinde çalışan ücretlilere yapılan ödemeler üzerinden kesilmesi ve ödenmesi gereken

gelir vergisi tutarlarını, beyan etmeyen veya eksik beyan eden mükellefler söz konusu vergi

türüne yönelik olarak artırımda bulunmaları ve ödemeyi kabul etmeleri halinde, ücret gelir

vergisi yönünden incelenmeyecek ve ilave tarhiyat yapılamayacaktır.

GELİR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI (HİZMET ERBABINA ÖDENEN ÜCRETLER YÖNÜNDEN)


Oranı (%) Artırıma Esas

Tutar Artırıma İlişkin Diğer Açıklamalar

2011 6 Muhtasar Beyannamede Yer Alan Ücret Ödemelerine İlişkin Tutarların Yıllık Toplamı

İlgili yılda veya vergilendirme döneminde en az bir beyanname verilmiş olması halinde bir yıla iblağ edilerek, hiç beyanname verilmemiş olması halinde aylık

prim hizmet belgeleri üzerinde yer alan bilgiler doğrultusunda, aylık prim hizmet belgesinin olmaması halinde ise en az iki kişinin çalıştığı kabul edilerek ilgili yılın son vergilendirme döneminde geçerli olan asgari ücretin brüt tutarı

esas alınarak hesaplama yapılacaktır.

2012 5

2013 4

2014 3

2015 2

1.2. Stok – Sabit Kıymet Düzeltmesi

Yasanın vergi mükelleflerine getirdiği bir başka olanak stok beyanı olarak karşımıza

çıkmaktadır. Bu kapsamda mal, makine, teçhizat ve demirbaşlar yer almaktadır. Şöyle ki;

Kayıtlarda yer almayan ancak işletmede var olan emtia, demirbaş, teçhizat, makineler ile

kayıtlarda yer aldığı halde işletmede olmayan emtia ile ilgili olarak düzeltme yapılabilecektir.

İşletmede mevcut olanlar için KDV yükümlülüğü indirimli olarak yerine getirilecektir (%18

KDV ye tabi olanlar için %10 diğerleri için KDV oranının yarısı dikkate alınarak hesaplama

yapılacaktır).

Kayıtlarda olduğu halde işletmede olmayan mallarla ilgili vergi yükümlülüklerinin tamamının

yerine getirilmesi koşulu ile düzeltme yapılabilecektir.


7

TİCARİ MAL

(SATIŞA ARZ EDİLEN EMTİA)

Defter Kayıtlarında

İşletmede Vergilemeye

Esas Tutar Ödenecek KDV (%)

(2 No.lu KDV Beyannamesi)

Ödenen KDV İndirimi (1 No.lu KDV

Beyannamesi)

Yok Mevcut Rayiç Bedel %18 KDV oranına tabi mallar

için %10 diğerleri için KDV oranının %50’si

2 No.lu KDV ile ödenen KDV 1 No.lu KDV Beyannamesinde İndirim Konusu

Yapılabilir

Mevcut Yok Maliyet+Kar Tüm Vergisel Yükümlülükler

Yerine Getirilir (Fatura Düzenlenir). ----------------

MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLAR

Defter Kayıtlarında

İşletmede Vergilemeye

Esas Tutar Ödenecek KDV (%)

(2 No.lu KDV Beyannamesi) Ödenen KDV İndirimi

Yok Mevcut Rayiç Bedel

%18 KDV oranına tabi mallar için %10 diğerleri için KDV

oranının %50’si

Beyan edilen ve Ödenen KDV İndirim Konusu

Yapılamaz

İşletmede mevcut olduğu halde yasal defter kayıtlarında yer almayan makine, teçhizat ve

demirbaşların kayda alınması sonrasında söz konusu kıymetler üzerinden amortisman

ayrılması söz konusu olmayacaktır.

1.3. Kasa - Ortaklar Cari ve İlgili Hesaplar

31 Aralık 2015 tarihi itibariyle şirketlerden ortakların çektikleri paralar veya

belgeleyemedikleri giderler nedeniyle ortaklar cari hesabında biriken veya kasada (ilgili

hesaplar dahil) kayıtlı ancak fiilen olmayan paralarla ilgili düzeltme yapılabilecektir(Söz

konusu tutarların 31.12.2015 tarihli bilançoda yer alması zorunluluğu vardır). Bunun için %3

oranında vergi ödenmesi yeterli kabul edilmektedir.

Yasa dahilinde yer alan hüküm doğrultusunda ortaklar cari hesabının kalıntısının

hesaplanmasında öncelikle aktif (ortaklardan alacaklar ve ilgili hesaplar) ve pasif (ortaklara

borçlar ve ilgili hesaplar) hesaplar karşılaştırılarak net kalıntı esas alınacaktır. Dolayısıyla

((131+231+1XX+2XX)-(331+431+3XX+4XX)) şeklinde bir hesaplamanın yapılması

öngörülmektedir. Düzeltmelerle bağlantılı bazı tereddütler bulunmakta olup, konu ile ilgili

olarak yasanın Resmi Gazetede yayımlanmasını takiben idare tarafından çıkarılacak tebliğ

belirleyici olacaktır.


8

KASA VEYA ORTAKLAR CARİ HESABI

Türü Defter Kayıtlarında

İşletmede Vergilemeye Esas Tutar Vergisel

Yükümlülük (%)

Kasa Hesabı ve İlgili Diğer Hesaplar Var Yok Kayıtlı Tutar 3

Ortaklar Cari ve İlgili Diğer Hesaplar

İşletmenin Esas Faaliyetleri Dışındaki İşlemler Nedeniyle

Oluşan Tutarlar (Fiktif Değerler Olarak Değerlendirilmektedir)

Net Alacak Tutarları 3


9

İKİNCİ BÖLÜM

VERGİ VE SİGORTA BORÇLARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASI

2.1. Kesinleşmiş Vergi ve Vergi Cezaları (Vergi Dairesi Alacakları)

30 Haziran 2016 tarihi itibariyle vadesi geldiği halde ödenmemiş olan vergiler ve bunlarla

bağlantılı olarak işleyen gecikme zammı ve faiz ile birlikte vergi cezaları, kanun kapsamında

bulunmaktadır. Kesinleşmiş durumda bulunan vergi dairesi alacağı veya mükellef açısından

bakıldığında kesinleşmiş borcun yasada belirtilen şekilde ödenmesi koşulu ile öncelikle fer’i

olarak adlandırılan gecikme faizi, gecikme zammı alacağından vazgeçilecek ve kesinleşmiş asıl

alacak üzerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları hesaplaması ile ilave yapılacaktır.

Yİ-ÜFE hesaplaması, kanunun yayım tarihine kadar yapılacak olup ödemeler 2 ayda bir olmak

üzere azami 18 eşit taksitte (36 Ayda) yapılabilecektir.

Borç toplamının (Yİ-ÜFE hesaplamasından sonraki toplam tutar) ilk taksit ödeme süresi

içerisinde ödenmesi halinde ayrıca (kanunun yayım tarihinden ödeme tarihine kadar)

herhangi bir faiz uygulaması söz konusu olmayacağı gibi Yİ-ÜFE esas alınmak suretiyle

hesaplanan gecikme tutarının yarısından da vazgeçilmektedir.

Taksitli ödemenin benimsenmesi durumunda borçluların başvuru sırasında borçlarını altı,

dokuz, oniki veya onsekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinin birini tercih etmeleri bir

zorunluluktur.

Taksitle yapılacak ödemelerle bağlantılı olarak aşağıdaki katsayılar uygulanacaktır.

Hesaplama neticesinde oluşacak tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık

dönemler halinde ödenecek taksit tutarları oluşturulacaktır.

- Altı eşit taksit için (1,045)

- Dokuz eşit taksit için (1,083)

- Oniki eşit taksit için (1,105)

- Onsekiz eşit taksit için (1,15)

İl özel idareleri ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar ile

Spor Genel Müdürlüğü, Türkiye Futbol Federasyonu ve özerk spor federasyonlarına tescil

edilmiş olan ve Türkiye’de sportif alanda faaliyette bulunan spor kulüplerince ikişer aylık

dönemler halinde azami otuzaltı eşit taksitte ödenebilir. Bu takdirde bu fıkra hükmüne göre

hesaplanacak katsayı yirmidört eşit taksit için (1,194), otuz eşit taksit için (1,238), otuzaltı

eşit taksit için (1,318) olarak uygulanacaktır.

Belediyeler ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarca ödenmesi

gereken tutarlar, belediyelerin genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılan


10

paylarından, 2/7/2008 tarihli ve 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi

Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanunun 7’nci maddesinin dördüncü fıkrasındaki, yüzde 40

oranı dikkate alınmaksızın aylık dönemler halinde azami yüz kırk dört eşit taksitte tahsil edilir. Şu

kadar ki, bu kapsamda yapılacak kesinti tutarı her hal ve takdirde bu idareler adına genel bütçe vergi

gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılan payların aylık tutarının yüzde 50’sini aşamayacak olup,

taksitle yapılacak ödemelerde belirlenen tutar;

- Altı eşit taksit için (1,032),

- Dokuz eşit taksit için (1,053),

- Oniki eşit taksit için (1,064),

- Onsekiz eşit taksit için (1,086),

- Yirmidört eşit taksit için (1,109),

- Otuzaltı eşit taksit için (1,19),

- Kırksekiz eşit taksit için (1,247),

- Altmış eşit taksit için (1,304),

- Yetmişiki eşit taksit için (1,361),

- Yüzkırkdört eşit taksit için (1,703),

katsayısı ile çarpılmak ve bulunan tutar, taksit sayısına bölünmek suretiyle aylık dönemler halinde

tahsil edilecek taksit tutarı hesaplanmaktadır.

Bu doğrultuda hazırlanan tablo aşağıda sunulmaktadır.

Kapsam (I)

Tahsilinden Vazgeçilen (II)

Tahsilinden Vazgeçilmeyen (Ödenecek) (III)

Hesaplama (IV)

Vade

Vergiler Fer'i Alacaklar (G.F/GZ) Amme Alacağının

Aslı ((III)+(III*Yİ-ÜFE AYLIK DEĞİŞİM ORANLARI))

18 Taksit (36 Ay)

Asla Bağlı Olmayan Vergi Cezaları

Cezaların %50'si +Gecikme Zammı

Cezaların %50'si ((III)+(III*Yİ-ÜFE AYLIK DEĞİŞİM ORANLARI))

18 Taksit (36 Ay)

Asla Bağlı Vergi Cezaları/İdari Para

Cezaları

Cezalar/İdari Para Cezaları ve Bunlara

Bağlı Gecikme Zamlarının Tamamı

----- ----- -----

İştirak, Teşvik ve Yardım Fiilleri Nedeniyle Kesilen

Vergi Cezaları

Cezaların %50'si +Gecikme Zammı

Cezaların %50'si ((III)+(III*Yİ-ÜFE AYLIK DEĞİŞİM ORANLARI))

18 Taksit (36 Ay)

İdari Para Cezaları Fer'i Alacaklar (G.F/GZ) İdari Para Cezası

Aslı ((III)+(III*Yİ-ÜFE AYLIK DEĞİŞİM ORANLARI))

18 Taksit (36 Ay)

Vadesinde Ödenmemiş 2016/1.Dönem Geçici

Vergileri

Gecikme Faizi ve Gecikme Zammı

Amme Alacağının Aslı

((III)+(III*Yİ-ÜFE AYLIK DEĞİŞİM ORANLARI))

18 Taksit (36 Ay)


11

2.2. Kesinleşmemiş veya Dava Aşamasında Bulunan Vergi ve Vergi Cezaları

Bu kapsama, kanunun yayımı tarihi itibariyle dava açma süresi henüz geçmemiş veya ilk

derece yargı mercileri nezdinde dava aşamasında bulunan vergi ve vergi cezaları ile birlikte

itiraz veya temyiz aşamasında bulunan alacaklar girmektedir.

Kanun koyucu burada dava açma süresi henüz geçmemiş olan alacaklarla ilk derece yargı

mercilerinde dava aşamasında bulunan işlemleri aynı değerlendirmiş olmakla birlikte bölge

idare mahkemesinde veya Danıştay nezdinde devam eden işlemler için ise değerlendirme

farklılıkları bulunmaktadır.

İtiraz veya temyiz aşamasındaki işlemlerde de davanın reddi, onama, kısmen onama

hallerinde farklı hesaplamalar yapılmaktadır.

Bu doğrultuda hazırlanan tablo aşağıda sunulmaktadır.

Kapsam (I)

Tahsilinden Vazgeçilen (II)


Hesaplama (IV)

Vade

Vergi Mahkemesinde Dava Açılmış (İlk Derece Yargı Mercii) Alacaklar

Vergi Aslının %50'si +Fer'i Alacaklar ile Asla Bağlı

Olarak Kesilen Cezaların Tamamı

Amme Alacağı Aslının %50'si


18 Taksit (36 Ay)

İtiraz veya Temyiz Aşamasında Bulunan

(Bölge İdare Mahkemeleri veya Danıştay) Alacaklar

(Terkin Kararı)

Vergi Aslının %80'i +Fer'i Alacaklar ile Asla Bağlı




18 Taksit (36 Ay)



(Tasdik veya Tadilen Tasdik Kararı)

Fer'i Alacaklar ile Asla Bağlı Olarak Kesilen Cezaların Tamamı

Amme Alacağının Tamamı


18 Taksit (36 Ay)



(Bozma Kararı)

Vergi Aslının %80'i +Fer'i Alacaklar ile Asla Bağlı




18 Taksit (36 Ay)



(Kısmen Onama)

Fer'i Alacaklar ile Asla Bağlı Olarak Kesilen Cezaların Tamamı

Onanan Amme Alacağının Tamamı


18 Taksit (36 Ay)



(Kısmen Bozma)

Bozulan Kısım Vergi Aslının %80'i +Fer'i

Alacaklar ile Asla Bağlı Olarak Kesilen Cezaların

Tamamı

Bozulan Kısım Amme Alacağı Aslının %20'si


18 Taksit (36 Ay)


12

Asla Bağlı olmaksızın kesilen vergi cezaları/gümrük yükümlüğü ile ilgili idari para cezalarının

ödenmesinde ise uygulama şu şekilde olacaktır.

Dava açma süresi geçmemiş veya ilk derece mahkemesinde dava aşamasında olanlarda

cezanın %25’inin, mahkeme tarafından cezanın terkinine karar verilmiş olması durumunda

cezanın %10’unun, cezanın tasdik edilmiş olması durumunda ise cezanın %25’inin ödenmesi

halinde arta kalan cezaların tahsilinden vazgeçilmektedir.

Ayrıca kanunun yayımı tarihi itibariyle Askerlik Kanunu, Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş

ve Görevleri Hakkında Kanun, Milletvekili Seçimi Kanunu, karayolları Trafik Kanunu, Mahalli

İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, Anayasa

Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, Karayolu Taşıma Kanunu ve Nüfus

Hizmetleri Kanunu ile karayolları Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümleri

doğrultusunda verilen idari para cezaları ile bağlantılı olmak üzere;

İlk derece mahkemelerinde dava aşamasında bulunan veya dava açma süresi geçmemiş olan

cezaların %50’sinin, ilk derece mahkemesinde cezanın kaldırıldığı ve itiraz veya temyiz

aşamasında bulunan cezaların %80’inin, ilk derece mahkemelerince kısmen onaylanan

cezaların %50’si ile bunlara bağlı fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilmektedir.

2.3. İnceleme Aşamasında Bulunan Vergi ve Vergi Cezaları

Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak bu kanunun yayımlandığı tarih itibariyle

incelemeye başlanılmış ve tamamlanamamış incelemelerin tamamlanmasından sonra tarh

edilen vergilerin %50’sinden vazgeçilmektedir.

Kapsamda bulunan işlemlerle ilgili olarak oluşturulan özet tablo aşağıda olduğu gibi

şekillenmektedir.

Kapsam (I)

Tahsilinden Vazgeçilen

(II)

Tahsilinden Vazgeçilmeyen

(Ödenecek) (III)

Hesaplama (IV)

Vade

Tamamlanamamış İncelemeler ile Takdir,

Tarh ve Tahakkuk İşlemleri

Vergi Aslının %50'si +Fer'i Alacaklar, Asla Bağlı Olarak Kesilen Cezaların Tamamı ile Asla bağlı Olmayan

Cezaların %75'i

İnceleme Sonuna Göre Tarh Edilen Verginin %50'si ile

Asla Bağlı Olmayan Cezaların

%25'i

((VERGİ ASLININ*%25'i)+(VERGİ ASLININ %25'i*Yİ-ÜFE

AYLIK DEĞİŞİM ORANLARI))

6 Taksit (12 Ay)

VUK Pişmanlık Hükümleri

Doğrultusunda Yapılacak Beyanlar

Fer'i Alacaklar ile Vergi Cezalarının Tamamı



18 Taksit (36 Ay)

VUK 30/4 Md. Gereğince

kendiliğinden Verilen Beyannameler

Fer'i Alacaklar ile Vergi Cezalarının Tamamı



18 Taksit (36 Ay)


13

2.4. Kesinleşmiş ve Dava Aşamasında Bulunan Sosyal Güvenlik Primi ve Cezaları (SGK

Alacakları)

Haziran 2016 ve önceki aylara ilişkin olup kanunun yayımlandığı tarihten önce tahakkuk ettiği

halde bu kanunun yayımlandığı tarih itibariyle ödenmemiş olan sosyal güvenlik primi,

emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi vb.

ile damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı.

Asıl alacakların ödenmiş ve fer’i alacakların ödenmemiş olması halinde fer’i alacağın

%60’ndan vazgeçilmektedir. Dolayısıyla kanunda yer aldığı şekli ödeme yapılması halinde

fer’i alacakların %40’ı ödenecektir.

Bu kapsamda kurum alacaklarının bir bölümün hesaplaması farklılaşmakta bir bölümünün ise

tahsilinden vazgeçilmektedir. Bu doğrultuda oluşturulan özet tablo aşağıda sunulmaktadır.

Kapsam (I)

Tahsilinden Vazgeçilen

(II)


Hesaplama (IV)

Vade

Sigorta Primi, Emeklilik Keseneği, İşsizlik

Sigorta Primi, Sosyal Güvenlik Destek Primi

vb.

Fer'i Alacaklar (Gecikme Cezası ve Gecikme Zammı gibi)

Kurum Alacağının Aslı


18 Taksit (36 Ay)

Emeklilik Sonrası Serbest Çalışma

Limited Şirket Ortağı Olma veya Sigortalı

Olmayı Gerektirir Nitelikte Çalışılması Halinde Ödenecek

SGDP (Şubat 2016 ve Öncesi)

Fer'i Alacaklar (Gecikme Cezası ve Gecikme Zammı gibi)

Kurum Alacağının Aslı


18 Taksit (36 Ay)

30 Haziran 2016 tarihi itibariyle (bu tarih dahil)

işlenen fiillere ilişkin olup yasanın

yayımlandığı tarih itibariyle Kesinleşmiş

SGK İdari Para Cezaları

İdari Para Cezası Aslının %50'si ile Fer'i Alacaklar (Gecikme Cezası ve Gecikme

Zammı Gibi)

İdari Para Cezasının %50'si


18 Taksit (36 Ay)


14

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KAYITLARA ALINAN MAL, DEMİRBAŞ, TEÇHİZAT, MAKİNE VE KAYITLARDAN ÇIKARILAN

MALLAR İLE KASA - ORTAKLAR CARİ HESAPLARININ DÜZELTİLMESİNDE MUHASEBE KAYITLARI

(ÖNERİLEN)

3.1. Kayıtlarda Olmayan Ancak İşletmede Mevcutlar

3.1.1. Satışa Arz Edilen Malların Beyanı Neticesinde Yapılacak Muhasebe Kaydı

------------------------------------------------- / -------------------------------------------------------------

153 TİCARİ MALLAR XXX (Stok Hesap Gruplarında İlgili Hesap Kullanılmalıdır Örn: İlk Madde Malzeme İçin 150 Hesap)

191 İNDİRİLECEK KATMA DEĞER VERGİSİ X - 6736 Sayılı Yasa Kapsamında Yapılan Bild. Ned.İnd.KDV

525 KAYITLARA ALINAN EMTİA KARŞILIĞI XXX 6111 Sayılı Yasa (Satışa Arz Edilen Emtia Karşılığı)

360 ÖDENECEK VERGİ ve FONLAR X Sorumlu Sıfatı İle Ödenecek KDV

6736 Sayılı Yasa Kapsamında Bey.Ed.Mal.Ned. ------------------------------------------------- / ---------------------------------------------------------------

3.1.2. Makine ve Demirbaşların Beyanı Neticesinde Yapılacak Muhasebe Kaydı

------------------------------------------------- / -------------------------------------------------------------

253 TESİS MAKİNE VE CİHAZLAR XXX (İlgili Sabit Kıymet Hesabı Kullanılmalıdır)

689 OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR X - 6736 Sayılı Yasa Kapsamında Bey.Ed.S.Kıym. Ned. Öd.KDV(KKEG)

526 KAYITLARA ALINAN SABİT KIYMET KARŞILIĞI XXX 6736 Sayılı Yasa (Sabit Kıymet Karşılığı)

360 ÖDENECEK VERGİ ve FONLAR X Sorumlu Sıfatı İle Ödenecek KDV

6736 Sayılı Yasa Kapsamında Bey.Ed.S.Kıymet.Ned. ------------------------------------------------- / ---------------------------------------------------------------

3.1.3. Kayıtlarda Yer Alan Ancak İşletme Olmayan Stoklarla İlgili Yapılacak Muhasebe

Kaydı

------------------------------------------------- / -------------------------------------------------------------

689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR XXXX 6736 Sayılı Yasa Kapsamında (KKEG) 600 KAYITLARA ALINAN STOK KARŞILIĞI XXX

6736 Sayılı Yasa Kapsamında Bild. 391 HESAPLANAN KATMA DEĞER VERGİSİ X


15

------------------------------------------------- / ---------------------------------------------------------------

3.1.4. Ortaklar Cari ve İlgili Hesabın/Hesapların Düzeltilmesi

------------------------------------------------- / -------------------------------------------------------------

689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR XXXX 6736 Sayılı Yasa Kapsamında (KKEG) 131/231 ORTAKLARDAN ALACAKLAR5 XXX

6736 Sayılı Yasa Kapsamında Bild. 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR X

------------------------------------------------- / ---------------------------------------------------------------

Ortaklar Cari Hesabının (ilgili hesaplarla birlikte) düzeltilmesinde öncelikle bilançonun aktifinde yer alan 131 ve 231 hesaplar ve ilgili hesaplar ile pasifinde yer alan 331 ve 431 hesaplar ve ilgili hesapların karşılaştırılması suretiyle bulunacak net tutarların dikkate alınması koşulu bulunmaktadır. Bu koşula dikkat edilmelidir. İlgili hesapların olması durumunda söz konusu hesaplarla da yer verilmelidir.

3.1.5. Kasa Hesabının ve İlgili Hesapların Düzeltilmesi

------------------------------------------------- / -------------------------------------------------------------

689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR XXXX 6736 Sayılı Yasa Kapsamında (KKEG) 100 KASA HESABI6 XXX

6736 Sayılı Yasa Kapsamında Bild. 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR X

------------------------------------------------- / ---------------------------------------------------------------

Kasa hesabının düzeltilmesi sırasında olması durumunda ilgili hesapların düzeltilmesine de olanak sağlandığından ilgili hesaplara da yer verilmelidir.

Sonuç :

Çeşitli nedenlerle ödeme yükümlülüklerini yerine getiremeyenlere önemli ölçüde kolaylık

sağlayan yasanın; Ağustos 2016 ayı içerisinde yürürlük kazanması beklenmektedir. Amme

alacaklarına yönelik olarak yapılan düzenleme yalnızca borç yapılandırması olarak

5 Yasa metninde yer verildiği üzere 131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı, 231 Ortaklardan Alacaklar Hesabı ile

birlikte ilgili diğer hesaplar (1XX – 2XX) dikkate alınmalıdır.

6 Yasa metninde yer verildiği üzere 100 Kasa Hesabı ile birlikte ilgili diğer hesaplar (1XX – 2XX) dikkate

alınmalıdır.


16

düşünülmemiştir. Çünkü yapılandırma ile birlikte aynı zamanda bazı alacakların tamamından,

bazı alacakların ise bir bölümünden vazgeçilmektedir.

Ayrıca matrah artırımı, stok beyanları, kasa ve ortaklar cari hesap düzeltme hakları ile

mükelleflerin ilgili vergilerle bağlantılı olarak inceleme dışı bırakılması sağlanmaktadır.

Yeniden yapılandırma ile bağlantılı olarak hesaplamalarda Yİ-ÜFE aylık değişim katsayıları

esas alınarak yapılan hesaplama tablosuna, “excel hesaplama tablosuna”

http://www.alomaliye.com/2016/07/26/mali-af-on-hesaplama-tablosu/ adresinden

ulaşılabilmektedir.

6736 Sayılı Yasanın, vergi mükelleflerinin vergi tahakkuk ve ödeme ahlakına azami özen

göstermesine vesile olması dileğiyle…

Önemli Not: Kanun ile İdareye verilen yetkiler doğrultusunda muhtemel güncellemeler

olabilecektir. Bu durumda idarenin yayımladığı esaslara uyulması önem arz etmektedir.

http://www.alomaliye.com/2016/07/26/mali-af-on-hesaplama-tablosu/

yrd.doç.dr.mehmet ali aktaŞ - ar bazi …...yrd.doç.dr.mehmet ali aktaŞ - arş.gör.alkım...

Documents