ALTERNATİF ÖLÇME ALTERNATİF ÖLÇME

DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME

TEKNİKLERİTEKNİKLERİ

SUNAN: UZMAN BİYOLOJİ ÖĞRETMENİSUNAN: UZMAN BİYOLOJİ ÖĞRETMENİ ALİ İHSAN KIRTAŞALİ İHSAN KIRTAŞ

YAPILANDIRILMIŞ GRİDYAPILANDIRILMIŞ GRİD

Öğrencilerin sınıf düzeylerine Öğrencilerin sınıf düzeylerine göre göre 12 ya da 16 kutucuktan 12 ya da 16 kutucuktan oluşan bir tablo hazırlanır. oluşan bir tablo hazırlanır.

  

YAPILANDIRILMIŞ GRİDYAPILANDIRILMIŞ GRİD

Konu ile ilgili kavram, Konu ile ilgili kavram, resim, sayı, eşitlik, tanım resim, sayı, eşitlik, tanım veya formüller gelişigüzel veya formüller gelişigüzel kutucuklara yerleştirilir. kutucuklara yerleştirilir. Kutucukların içeriğinin Kutucukların içeriğinin değiştirilebilmesi hem değiştirilebilmesi hem görsel hem de analitik görsel hem de analitik düşünebilme olanağı düşünebilme olanağı sağlar.sağlar.

YAPILANDIRILMIŞ GRİDYAPILANDIRILMIŞ GRİD

Öğrencilere konuyla ilgili Öğrencilere konuyla ilgili değişikdeğişik sorular verilir. sorular verilir. Öğrencilerden, Öğrencilerden,

1.1. Her sorunun cevabı için Her sorunun cevabı için uygun kutucukları bulmaları,uygun kutucukları bulmaları,

2.2. Bu kutucuk numaralarını Bu kutucuk numaralarını mantıksal veya işlevsel sıraya mantıksal veya işlevsel sıraya göre dizmeleri istenir.göre dizmeleri istenir.

YAPILANDIRILMIŞ GRİDYAPILANDIRILMIŞ GRİD

Bu teknikte öğrencilerin Bu teknikte öğrencilerin konuyu bilmeden soruyu doğru konuyu bilmeden soruyu doğru cevaplamaları yani tahminde cevaplamaları yani tahminde bulunmaları hemen hemen bulunmaları hemen hemen imkansızdır. Hem doğru imkansızdır. Hem doğru kutucukların seçimi hem de kutucukların seçimi hem de bunların mantıksal sıraya bunların mantıksal sıraya dizilmesi konuyu çok iyi dizilmesi konuyu çok iyi bilmeyi ve anlamayı gerektirir. bilmeyi ve anlamayı gerektirir.

YAPILANDIRILMIŞ GRİD YAPILANDIRILMIŞ GRİD ÖRNEĞİÖRNEĞİ

1Sitoplazma

2Ribozom

3Lizozom

4Kromozom

5Golgi aygıtı

6Mitokondri

7Kloroplast

8Çekirdekçik

9Hücre zarı

10Koful

11Sentrozom

12Lökoplast

13Endoplazmik

retikulum

14Kromoplast

15Hücre duvarı

16Çekirdek

1. Yukarıdaki yapılardan hangileri bitki 1. Yukarıdaki yapılardan hangileri bitki hücresinde yer alır?hücresinde yer alır?

2. Yukarıdaki yapılardan hangileri hayvan 2. Yukarıdaki yapılardan hangileri hayvan hücresinde yer alır?hücresinde yer alır?

3. Yukarıdaki yapılardan hangisi / hangileri 3. Yukarıdaki yapılardan hangisi / hangileri sadece bitki hücresinde yer alır?sadece bitki hücresinde yer alır?

4. Yukarıdaki yapılardan hangisi / hangileri 4. Yukarıdaki yapılardan hangisi / hangileri sadece hayvan hücresinde yer alır?sadece hayvan hücresinde yer alır?

5. Yukarıdaki yapılardan hangileri hücrenin 5. Yukarıdaki yapılardan hangileri hücrenin temel bölümleridir?temel bölümleridir?

6. Yukarıdaki yapılardan hangileri 6. Yukarıdaki yapılardan hangileri sitoplazmik organellerdir?sitoplazmik organellerdir?

GRİD DEĞERLENDİRMEÖğrencilerin her soruya verdiği cevabı değerlendirmek için

kullanılan formül şöyledir: C1= Doğru seçilen kutucuk sayısı C2= Toplam doğru kutucuk sayısıC3= Yanlış seçilen kutucuk sayısı C4= Toplam yanlış kutucuk sayısı

C1 - C3 C2 C4

Bu formüle göre öğrencilerin puanları –1, 0 ve +1 arasında değişir. Bu puanı 100 üzerinden değerlendirmek için negatif sonucu ortadan kaldırmak amacıyla 1 ile toplanır ve elde edilen sayı 50 ile çarpılır.

* Bütün cevapların yanlış olması durumunda değerlendirme için verilen formül uygulanmadan soru “0” (sıfır) puan ile değerlendirilir.

1

Sivrisinek

(Resim yerleşecek)

2

Yunus

(Resim yerleşecek)

3

Kelebek

(Resim yerleşecek)

4

Yengeç

(Resim yerleşecek)

5

Alabalık

(Resim yerleşecek)

6

Kertenkele

(Resim yerleşecek)

7

Atmaca

(Resim yerleşecek)

8

Solucan

(Resim yerleşecek)

9

Semender

(Resim yerleşecek)

Aşağıdaki grid, omurgalı ve omurgasız hayvanlara ait örnekleri içermektedir. Kutucuklardaki numaraları bu konu ile ilgili olarak size aşağıda yöneltilen soruları cevaplamak için kullanın. Aynı kutucuğu bir veya birden fazla sorunun cevabı olarak kullanabilirsiniz.

S1. Yukarıdaki kutucuklardan hangisi omurgalı hayvanlar grubuna dahil olan canlıları S1. Yukarıdaki kutucuklardan hangisi omurgalı hayvanlar grubuna dahil olan canlıları içerir?içerir?uygun kutucukları seçiniz (Cevap: 2,5,6,7,9)uygun kutucukları seçiniz (Cevap: 2,5,6,7,9)a şıkkında seçtiğiniz hayvanları balık-kurbağa- sürüngen-kuş- memeli doğrultusunda a şıkkında seçtiğiniz hayvanları balık-kurbağa- sürüngen-kuş- memeli doğrultusunda sıralayınız (5,9,6,7,2)sıralayınız (5,9,6,7,2)S2. Yukarıdaki kutucuklardan hangisi omurgasız hayvanlar grubuna dahil olan canlıları S2. Yukarıdaki kutucuklardan hangisi omurgasız hayvanlar grubuna dahil olan canlıları içerir? içerir? S.3 Görünüşü ve hareketi balıklara benzemesine rağmen memeliler grubuna giren hayvan S.3 Görünüşü ve hareketi balıklara benzemesine rağmen memeliler grubuna giren hayvan yukarıdaki kutucuklardan hangisinde verilmiştir? yukarıdaki kutucuklardan hangisinde verilmiştir? S4. Yukarıdaki kutucuklardan hangisinde karada yaşayan omurgalı/omurgasız hayvanlar S4. Yukarıdaki kutucuklardan hangisinde karada yaşayan omurgalı/omurgasız hayvanlar verilmiştir? verilmiştir? S5. Yukarıdaki kutucuklardan hangisinde suda yaşayan omurgalı/omurgasız hayvanlar S5. Yukarıdaki kutucuklardan hangisinde suda yaşayan omurgalı/omurgasız hayvanlar verilmiştir? verilmiştir?

Örnekte belirtildiği gibi birinci soru için seçilmesi gereken Örnekte belirtildiği gibi birinci soru için seçilmesi gereken kutucuklar 2,5,6,7 ve 9’dur. Seçilen kutucukları balık-sürüngen-kutucuklar 2,5,6,7 ve 9’dur. Seçilen kutucukları balık-sürüngen-kurbağa-kuş-memeli doğrultusunda sıralamak içinde 5,9,6,7 ve 2. kurbağa-kuş-memeli doğrultusunda sıralamak içinde 5,9,6,7 ve 2. şeklinde dizilmesi gerekir. Bir öğrencinin bu soru için üç doğru ve şeklinde dizilmesi gerekir. Bir öğrencinin bu soru için üç doğru ve iki yanlış kutucuk seçtiği düşünülsün: iki yanlış kutucuk seçtiği düşünülsün:

Formülde değerler yerine konulursa; Formülde değerler yerine konulursa; 3 - 2 5 4 = 0.60- 0.50 = 0.10 Şimdi 1 eklenerek ve 5 ile çarpılsın

= 5* (1.10) = 5.50 veya yuvarlak olarak 6 denilebilir.

Başka bir öğrenci 3 doğru ve 4 yanlış kutucuk seçti. Başka bir öğrenci 3 doğru ve 4 yanlış kutucuk seçti.

3 - 45 4 = 0.60- 1 = -0.40 Şimdi 1 eklenerek ve 5 ile çarpılsın

= 5* (0.60) = 3 olarak çıkacaktır.

YG Tekniğinin Avantajları

YG tekniğinin bir çok avantajları vardır. Bu

teknik ile hazırlanmış sorularda kutucukların

içerisine kelimeler, resimler, sayılar, eşitlikler,

tanımlar veya formüller konulabilir.

Kutucukların içeriğinin değiştirilebilmesi hem

görsel hem de sözel düşünebilme olanağı sağlar.

Bu teknikte öğrencilerin konuyu bilmeden

soruyu doğru cevaplama yani tahmin veya

şansa bağlı olarak yapması hemen hemen

imkansızdır. Hem doğru kutucukların seçimi

hem de bunların mantıksal sıraya dizilmesi

konuyu çok iyi bilmeyi ve anlamayı gerektirir.

Ayrıca yanlış seçilen kutucuklar öğrencilerin

konu hakkındaki eksik veya yanlış bilgilerini

ortaya çıkarır, bilişsel yapıdaki aksaklıkları

gösterir.

YG tekniğin de kısmi bilgininde değerlendirilmesi, YG tekniğin de kısmi bilgininde değerlendirilmesi,

ödüllendirilmesi vardır. Öğrenci seçtiği her doğru ödüllendirilmesi vardır. Öğrenci seçtiği her doğru

kutucuk için puan alır. Bu teknikte çoktan seçmeli kutucuk için puan alır. Bu teknikte çoktan seçmeli

testlerin aksine doğru olmayan bilgiler sorulmaz yani testlerin aksine doğru olmayan bilgiler sorulmaz yani

kutucuklardaki her bilgi bir soru için gerekli cevap kutucuklardaki her bilgi bir soru için gerekli cevap

olmayabilir ama diğer bir soru için mutlaka cevap olmayabilir ama diğer bir soru için mutlaka cevap

teşkil eder. Bu nedenle çoktan seçmeli testlerde teşkil eder. Bu nedenle çoktan seçmeli testlerde

olduğu gibi yanlış şıkları eleyerek doğru cevabı bulma olduğu gibi yanlış şıkları eleyerek doğru cevabı bulma

stratejisi elimine edilmiş olur. stratejisi elimine edilmiş olur. YG Tekniğinin Sınırlılıkları Bu tekniğin hazırlanması başlangıçta öğretmenler için

biraz zahmetli olabilir ama zamanla pratik kazanılarak etkili bir biçimde kullanılabilir.

TANILAYICI DALLANMIŞ AĞAÇ (TDA)TANILAYICI DALLANMIŞ AĞAÇ (TDA)

BBirbiri ile bağlantılı D/Y irbiri ile bağlantılı D/Y tipindeki soruları içeren tipindeki soruları içeren tanılayıcı dallanmış ağaç tanılayıcı dallanmış ağaç tekniğinde her bir D/Y kararı tekniğinde her bir D/Y kararı bir sonraki D/Y kararını bir sonraki D/Y kararını etkileyen veya belirleyen etkileyen veya belirleyen sonuçlar içerir. sonuçlar içerir.

TDA tekniği etkili bir öğrenme ve öğretme sürecinde önemli bir rol oynayabilir. Çünkü bu teknikle öğrencinin kafasındaki bilgi ağındaki yanlış bağlantılar, yanlış stratejiler ve sonuçta yanlış olan bilgi ortaya çıkartılabilir.

TANILAYICI DALLANMIŞ AĞAÇ TANILAYICI DALLANMIŞ AĞAÇ

B ifadesi

A ifadesi

D ifadesi

E ifadesi

1

G ifadesi

F ifadesi

C ifadesi

23

45

67

8

d

y

d

d

d

d

d

d

y

y

y

y       

 

TDA TEKNİĞİNİN TEMEL YAPISI

y

TANILAYICI DALLANMIŞ AĞAÇ TANILAYICI DALLANMIŞ AĞAÇ TEKNİĞİNE BİR ÖRNEK TEKNİĞİNE BİR ÖRNEK

ÖRNEK DEĞERLENDİRME

Öğrenci 1. çıkışa ulaştı ise; A ifadesine “D” diyerek doğru yanıt vermiş ve B ifadesine ulaşmıştır. B ifadesine “D” diyerek doğru yanıt vermiş ve D ifadesine ulaşmıştır. D ifadesine “D” diyerek doğru yanıt vermiştir. Bu durumda öğrencinin 3 doğru yanıtı vardır ve 3 puan almıştır.

Öğrenci 4. çıkışa ulaştı ise; A ifadesine “D” diyerek doğru yanıt vermiş ve B ifadesine ulaşmıştır. B ifadesine “Y” diyerek yanlış yanıt vermiş ve E ifadesine ulaşmıştır. E ifadesine “Y” diyerek doğru yanıt vermiştir. Bu durumda öğrencinin 2 doğru yanıtı vardır ve 2 puan almıştır.

Öğrenci 6. çıkışa ulaştı ise; A ifadesine “Y” diyerek yanlış yanıt vermiş ve C ifadesine ulaşmıştır. C ifadesine “D” diyerek yanlış yanıt vermiş ve F ifadesine ulaşmıştır. F ifadesine “Y” diyerek doğru yanıt vermiştir. Bu durumda öğrencinin 1 doğru yanıtı vardır ve 1 puan almıştır.

Öğrenci 5. çıkışa ulaştı ise; A ifadesine “Y” diyerek yanlış yanıt vermiştir ve C ifadesine ulaşmıştır. C ifadesine “D” diyerek yanlış yanıt vermiş ve F ifadesine ulaşmıştır. F ifadesine “D” diyerek yanlış yanıt vermiştir. Bu durumda öğrencinin doğru yanıtı yoktur ve 0 puan almıştır.

KELİME İLİŞKİLENDİRMEKELİME İLİŞKİLENDİRME

Öğrencinin bilişsel yapısını ve bu Öğrencinin bilişsel yapısını ve bu yapıdaki kavramlar arasındaki yapıdaki kavramlar arasındaki bağları, yani bilgi ağını gözler bağları, yani bilgi ağını gözler önüne serebilen, uzun dönemli önüne serebilen, uzun dönemli hafızadaki kavramlar arasındaki hafızadaki kavramlar arasındaki ilişkilerin yeterli olup olmadığını ilişkilerin yeterli olup olmadığını veya anlamlı olup olmadığını veya anlamlı olup olmadığını tespit edebilmemize yarayan tespit edebilmemize yarayan tekniklerden birisi de kelime tekniklerden birisi de kelime ilişkilendirmedir.ilişkilendirmedir.

KELİME İLİŞKİLENDİRME KELİME İLİŞKİLENDİRME ÖRNEĞİÖRNEĞİ

FOTOSENTEZFotosentez .....................Fotosentez .....................Fotosentez .....................Fotosentez .....................Fotosentez .....................Fotosentez .....................Fotosentez .....................Fotosentez .....................Fotosentez .....................Fotosentez .....................

KELİME İLİŞKİLENDİRME KELİME İLİŞKİLENDİRME

Öğretmen öğrencilerin verdiği-Öğretmen öğrencilerin verdiği-cevap kelimelerin niteliği cevap kelimelerin niteliği hakkında sorular sorabilir. Her hakkında sorular sorabilir. Her anahtar kelimenin çağrıştırdığı anahtar kelimenin çağrıştırdığı cevap kelimelerin sayısal açıdan cevap kelimelerin sayısal açıdan farklı olup olmadığına bakabilir. farklı olup olmadığına bakabilir. Öğrencilerden verdikleri cevap Öğrencilerden verdikleri cevap ve anahtar kelimeyi içeren ve anahtar kelimeyi içeren anlamlı bir cümle kurmaları anlamlı bir cümle kurmaları istenebilir.istenebilir.

KELİME İLİŞKİLENDİRME KELİME İLİŞKİLENDİRME

Dersin başında uygulanan bir Dersin başında uygulanan bir kelime iletişim, öğrencilerin öğretim kelime iletişim, öğrencilerin öğretim öncesi sahip olduğu bilgileri öncesi sahip olduğu bilgileri yoklayabilir. Konunun öğretilmesinden yoklayabilir. Konunun öğretilmesinden sonra ikinci bir uygulama sonuçları ile sonra ikinci bir uygulama sonuçları ile ilk uygulama sonuçları karşılaştırılarak ilk uygulama sonuçları karşılaştırılarak öğrenci öğrenmesindeki değişiklik veya öğrenci öğrenmesindeki değişiklik veya kavram gelişmesi izlenebilir.kavram gelişmesi izlenebilir.

Kavram Haritaları Nasıl Hazırlanır?

Kavramların seçimi (Bir konunun anlaşılması için gerekli olan kavramların tespiti)

Hiyerarşi (Seçilen kavramları en genel olandan özele doğru sıralama)

Önermeler (İki kavram arasındaki ilişkiyi ortaya koyacak önermelerin belirlenmesi)

Ara bağlantılar ve çapraz bağlantılar (Aynı veya farklı hiyerarşik seviyedeki kavramlar arası ilişkilerin oklarla bağlanması)

Ara ve çapraz bağlantıları adlandırılması (Kavramlar arası ilişkilerin oklar üzerine yazılması

KAVRAM HARİTALARI EĞİTİMDE NASIL KULLANILIR?

1. Öğretimden önce hazır bulunuşlukları belirlemek için kullanılır.

2. Öğretim yöntemi olarak kullanılır.

3. Öğretimden sonra değerlendirme amaçlı kullanılır.

KAVRAM HARİTALARI DEĞERLENDİRMEDE NASIL

KULLANILIR? 1. Bağlantı kelimeleri ve oklarla belirtilen iki

kavram arasındaki her anlamlı ve doğru önerme için 1 puan.

2. İster merkezden dışarı, ister yukarıdan aşağı olsun genelden özele gidişi gösteren her hiyerarşi için 5 puan.

3. Aynı seviyedeki veya farklı seviyelerdeki hiyerarşi basamağında bulunan kavramlar arasında yapılan geçerli ve önemli çapraz bağlantı için 10 puan.

4. Haritada her özel kavram için verilen geçerli örnek için 1 puan

KAVRAM HARİTASI ÖRNEĞİ

Tüketici Üretici

Atmaca BitkiBakteri

içerir

örnek örnek

BESİN ZİNCİRİ

içerir

Ayrıştırıcı

örnek

tarafından parçalanırtarafından parçalanır

DEĞERLENDİRME Bağlantı sayısı (geçerli ise) = 3 x 1 = 3 Hiyerarşi (geçerli ise) = 2 x 5 = 10 Çapraz bağlantı (geçerli ise) = 2 x 10 = 20 Örnekler (geçerli ise) = 3 x 1 = 3 Toplam = 36