สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ฉบบท 4 : กนยายน พ.ศ. 2558

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

บทบรรณาธการ

World Think Tank Monitor ฉบบนนบเปนฉบบท 4 แลว เนอหาในรายงานฉบบนมมากกวาฉบบอนๆทผานมา เนองจาก ทมงานของสถาบนคลงปญญาฯ ไดตดตามงานของสถาบนวจยนโยบายเพมขนอก ในภมภาคยโรปคอ GERMAN INSTITUTE OF GLOBAL AND AREA STUDIES และในตะวนออกกลางคอ MIDDLE EAST INATITUTE ส าหรบเนอหาในเดอนนไดครอบคลมประเดนทกวางขวาง หลากหลายและทนสมยมากขน กลาวคอ มประเดนการเสรมสรางระบบสขภาพในระดบสากลเพอมงสการพฒนาอยางยงยน คลนมนษยทเปนผอพยพลภยจากซเรย ความเคลอนไหวของตรกทงดานนโยบายการตางประเทศและบทบาทตรกในไทย บทบาทของอนเดย อหราน และซาอดอาระเบย เปนตน สถาบนคลงปญญาฯ โดย World Think Tank Monitor จะพยายามตดตามความเคลอนไหวจากองคความรใหมๆ เพอสรางการเรยนรและความเขาใจตอการเปลยนแปลงของโลก ซงเปนความรทมาจากรายงานวจย บทวเคราะหและสงเคราะหของหนวยงานหรอสถาบนวจยนโยบายชนน าระดบโลกในภมภาคตางๆมาน าเสนอ

บรรณาธการ

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

สารบญ

หนา บทบรรณาธการ

ประเดนระหวางประเทศทนาสนใจของ Think Tank ในภมภาคยโรป 1 CHATHUM HOUSE 2 EUROPEAN COUNCIL ON FOREIGN RELATIONS 3 GERMAN INSTITUTE OF GLOBAL AND AREA STUDIES 4

ประเดนระหวางประเทศทนาสนใจของ Think Tank ในภมภาคอเมรกา 6

BROOKING INSTITUTE 7

ประเดนระหวางประเทศทนาสนใจของ Think Tank ในภมภาคตะวนออกกลาง 12 MIDDLE EAST INATITUTE 13 ประเดนระหวางประเทศทนาสนใจของ Think Tank ในภมภาคเอเชย 18 ASIA SOCIETY 19 CHINA INSTITUTE OF INTERNATIONAL STUDIES 21

ประเดนระหวางประเทศทนาสนใจของ Think Tank ในประเทศไทย 25

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต (KLANGPANYA INSTITUTE FOR 26 NATIONAL DEVELOPMENT STRATEGIES)

1

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ประเดนระหวางประเทศทนาสนใจ ของ Think Tank ในภมภาคยโรป

CHATHUM HOUSE EUROPEAN COUNCIL ON FOREIGN RELATIONS

GERMAN INSTITUTE OF GLOBAL AND AREA STUDIES

เรยบเรยงโดย จฑามาศ พลสวสด

ผชวยนกวจย

2

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

CHATHUM HOUSE

ในชวงเดอนกนยายน พ.ศ.2558 ทผานมา สถาบน Chatham House ไดน าเสนอประเดนสถานการณระหวางประเทศในดานการสรางเสรมสขภาพทนาสนใจ ซงมรายละเอยดดงน การเสรมสรางระบบสขภาพในระดบสากลดวยเปาหมายของการพฒนาทยงยน (The SDGs Can Help Strengthen Global Health) David R Harper ทปรกษาอาวโสประจ าศนยความมนคงดานอนามยของ Chatham House ไดวเคราะหถงความจ าเปนทตองมการปฏรปแนวทางการสรางสขภาพของประชากรทวโลกเพอรบมอกบความรนแรงของภยคกคามดานสขภาพ เชน โรคระบาด ทเพมขนอยางตอเนอง โดยผลการศกษาของ The International Health Regulations (IHR) พบวาทวโลกยงมความบกพรองในเรองของการควบคมโรคระบาดและการใหบรการสาธารณสขแบบฉกเฉน Harper จงสนบสนนใหมการจดการระบบสาธารณสขในวงกวางขนโดยบรณาการความรวมมอจากภาคสวนอนเขามาดวยไมวาจะเปนภาคสวนดานการคลง สงแวดลอม การศกษา เพอกอใหเกดการพฒนาดานสขอนามยคขนานไปกบการพฒนาดานการเมองและเศรษฐกจ จากการประชมสดยอดดานการพฒนาทย งยนของสหประชาชาตในชวงปลายเดอนกนยายนทผานมา ผน าประเทศตางๆ ไดมความเหนพองตองกนในการน าหลกเปาหมายการพฒนาอยางยงยน (The Sustainable Development Goals: SDGs) ไปปฏบตใหเกดผลเปนรปธรรม ทงน ไดมการก าหนดเปาหมายดานการพฒนาสขอนามยทย งยนเพอสรางความเชอมนในการมสขภาพทดและสงเสรมความเปนอยทดของคนทกพนท ทกเพศและทกวย โดยอาศย SDGs เปนกลไกในการสรางการมสวนรวมของภาคสวนตางๆ อยางทวถง เปาหมายดงกลาวแบงเปน 3 ประการ 1. พฒนาระบบหลกประกนสขภาพถวนหนาและการเขาถงการดแลสขอนามยทมคณภาพ 2. ลดอตราการตายของเดกแรกเกดและมารดา ตลอดจนสรางความมนใจในการเขาถงบรการดานอนามยเจรญพนธ 3. ตอสกบโรคตดตอและโรคระบาด รวมไปถงปองกนและรกษาโรคไมตดตอ นอกจากแนวทางการพฒนาขางตนแลว โลกปจจบนยงตองการองคกรกลางทมบทบาทก ากบดแลการพฒนาดานสขอนามยใหเปนไปอยางเหมาะสม โดย Chatham House ไดมขอเสนอใหจดตงองคการดานสขอนามยแหงสหประชาชาตขนใหม ซงมลกษณะคลายคลงกบโครงการเอดสแหงสหประชาชาต (UNAIDS) แตจะครอบคลมการดแลสขภาพทกวางกวา ทงนอาจก าหนดใหองคการใหมทตงขนด าเนนงานโดยมองคการอนามยโลก(WHO) เปนศนยกลาง นอกจากนการด าเนนงานจะตองบรณาการรวมกบทงรฐและตวแสดงทไมใชรฐ รวมไปถงการสงเสรมการมสวนรวมของภาคประชาสงคมทเขมแขงเพอใหเกดการพฒนาสขอนามยทย งยน

3

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

EUROPEAN COUNCIL ON FOREIGN RELATIONS

ในชวงเดอนกนยายน พ.ศ.2558 ทผานมา สถาบน European Council on Foreign Relations ไดน าเสนอประเดนความเคลอนไหวของประเทศในภมเอเชยทนาสนใจ ซงมรายละเอยดดงน ชาวอนเดยในฐานะแหลงขอมลดานอ านาจออน (Indians as a source of soft power) Angela Stanzel ทปรกษาดานนโยบายของสถาบน European Council on Foreign Relations ไดวเคราะหถงบทบาทและทาทของอนเดยภายหลงทนาย Narendra Modi นายกรฐมนตรอนเดยไดเดนทางเยอนสหรฐอเมรกาเพอเขารวมการประชมเวทสหประชาชาตและกระชบความสมพนธระหวางประเทศกบนาย Barack Obama ประธานาธบดสหรฐฯ Stanzel ตงขอสงเกตวานโยบายการตางประเทศของนาย Modi มความแตกตางกบรฐบาลทกชดท ผานมาเนองจากใหความส าคญกบการเสรมสรางอ านาจออน (Soft Power) ผานหลายชองทางไมวาจะเปนการสรางความรวมมอกบประเทศมหาอ านาจ การใชเครอขายสงคมชวยประชาสมพนธบทบาทของรฐบาลและโดยเฉพาะอยางยงการใชประโยชนจากคนอนเดยพลดเพอเสรมอ านาจ ขอมลจากกระทรวงการตางประเทศของอนเดยระบวาปจจบนมชาวอนเดยทไปอาศยอยตางประเทศมากถง 25 ลานคน โดยอยในสหรฐฯ มากถง 3.2 ลานคน ซงนาย Modi ไดพยายามใชชาวอนเดยพลดถนเหลาน เปนเครองมอในการแลกเปลยนและเชอมโยงอนเดยกบประเทศอนๆ ปจจบนมชาวอนเดยพลดถนโดยเฉพาะผทยายไปพ านกในองกฤษและสหรฐฯ จ านวนมากทประสบความส าเรจในชวต จงถอเปนโอกาสทนาย Modi จะใชทกษะของคนเหลานยอนกลบมาพฒนาอนเดยตามแนวคดทมองวา "สมองทไหลไปจะกลายเปนก าไรส าหรบประเทศ" โดยนาย Modi ไดเรยกรองใหประชาชนซงเปนมนสมองเหลานโดยเฉพาะคนรนใหมทมทกษะดานเทคโนโลยกลบมาใชความรความสามารถทมเพอพฒนาประเทศบานเกดของตน ในขณะเดยวกน ในชวงทผานมา ทงอนเดยและสหรฐฯ ไดพยายามกระชบความสมพนธกนอยางตอเนอง อนเดยเองซงอยในฐานะพนธมตรของสหรฐฯ จงอาจใชโอกาสจากความสมพนธน ในการสรางความเชอมโยงและการแลกเปลยนทางสงคมกบสหรฐฯ รวมไปถงการเชอมโยงกบชมชนชาวอนเดยในสหรฐฯ ดวย

4

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

GERMAN INSTITUTE OF GLOBAL AND AREA STUDIES นอกจากสถาบน European Council on Foreign Relations แลว ในเดอนกนยายน พ.ศ.2558 ทผานมาสถาบนคลงสมองอยาง German Institute of Global and Area Studies กไดน าเสนอประเดนทนาสนใจเกยวกบประเทศอนเดยดวยเชนกน โดยมรายละเอยดดงน อนเดย: มหาอ านาจใหมของโลก (India: A New World Power)

ในชวงทผานมา อนเดยเปนประเทศทมตวเลขดานการเตบโตเพมขนอยางรวดเรว ประชาชนจ านวนมากพฒนาสการเปนชนชนกลาง ตลอดทงยงประสบความส าเรจในการใหบรการดานเทคโนโลยสารสนเทศจนท าใหสามารถยกระดบตนเองขนเปนตวแสดงทมบทบาทในระดบโลกได การเตบโตอยางตอเนองนท าใหอนเดยไดรบความสนใจมากขนจากประเทศมหาอ านาจในการเขามากระชบความสมพนธและสรางความรวมมอในดานตางๆ ดงจะเหนไดจากการทสหรฐอเมรกามองวาอนเดยเปนประเทศพนธมตรประชาธปไตยทส าคญและมการพบปะกนระหวางผน าอยางตอเนอง อกทงในชวงตนเดอนตลาคม นาง Angela Merkel นายกรฐมนตรเยอรมนกไดเดนทางไปยงประเทศอนเดยเพอหารอ รวมกนระหวางรฐบาลเยอรมน-อนเดยเปนรอบทสามอกดวย อนเดยเองกมความมงมนทจะมอทธพลมากขนในเวทโลก โดยเดนหนากลยทธการเขามามบทบาทส าคญในภมภาคเอเชยใตมากขน เชน การแกไขปญหาความรนแรงในอฟกานสถาน แตอยางไรกตาม ในปจจบนอนเดยกยงคงเปนประเทศทประชาชนสวนใหญยงยากจนและมความขดแยงทางศาสนาคอนขางรนแรง นอกจากนยงมปญหาความไมลงรอยกบปากสถานทส งสมมาอยางยาวนาน ซงถอเปนจดออนส าคญทบนทอนสถานะของอนเดยในเวทโลก ปญหาเหลานจงเปนอปสรรคทท าใหอนเดยจ าเปนตองกลบมาทบทวนและแกไขเพอการกาวสการเปนมหาอ านาจใหมอยางมนคง

5

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

เอกสารอางอง

David R Harper. The SDGs Can Help Strengthen Global Health. Chathum House. ออนไลน: https://www.chathamhouse.org/expert/comment/sdgs-can-help-strengthen- global-health

Angela Stanzel. Indians as a source of soft power. European Council on Foreign Rela-tions. ออนไลน: http://www.ecfr.eu/article/commentary_indians_as_a_source_of_soft_ power _4059

German Institute of Global and Area Studies. India: A New World Power. ออนไลน: https://www.giga-hamburg.de/en/news/india-a-new-world-power

6

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ประเดนระหวางประเทศทนาสนใจ ของ Think Thank ในภมภาคอเมรกา

BROOKING INSTITUTION

เรยบเรยงโดย

อนนญลกษณ อทยพพฒนากล ผชวยนกวจย

7

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

BROOKING INSTITUTION

ในรอบเดอนสงหาคม พ.ศ.2558 ทผานมา สถาบน Brooking Institutionไดน าเสนอประเดนทเกยวของกบทวปเอเชยทนาสนใจ ดงตอไปน ท าไมผลภยชาวซเรยมากกวาหนงแสนคนถงอพยพลภยไปยโรป (Why 100,000s of Syrian refugees are fleeing to Europe) 1

อยางททราบกนดวาขณะนสหภาพยโรปก าลงเผชญหนากบผลภยจ านวนมากทขออพยพลภยเขาทางฝ งทะเลของแตละประเทศ ตามรายงานตงแตเดอนกรกฎาคม 2557 ถงเดอนกรกฎาคม 2558 มจ านวนผลภยชาวซเรยอพยพเขาสยโรปทงหมดเกอบ 210,000 คน โดย UNHCR(United Nations High Commissioner for Refugees) เผยวาในเดอนมถนายนเพยงเดอนเดยว มจ านวนผขอลภยมากกวา 28,000 คน และมากกวา 32,000 คนในเดอนกรกฎาคม จากผล ภยทงหมด มจ านวนของผล ภยชาวซเรยมากทสด และมแนวโนมทจะเพมมากขนอยางตอเนอง หากยอนกลบไปดถงสาเหตของการอพยพ จะเหนไดวาประเทศซเรยไดเกดวกฤตสงครามกลางเมองทยดเยอมามากกวา 5 ป ยงไปกวานน บางพนทในซเรย ณ ขณะน ตกอยภายใตการควบคมของกลม ISIS (Islamic State of Iraq and Syria) ฉะนน จงมความเปนไดวาจ านวนของผอพยพจะยงคงหลงไหลเขาสสหภาพยโรปอยางตอเนอง ตามรายงานไดแสดงใหเหนวา มจ านวนผอพยพเคลอยายถนฐานภายในประเทศซเรยเองมากกวา 7.6 ลานคน ขณะทจ านวนผอพยพชาวซเรยทล ภยไปยงประเทศขางเคยงมมากกวา 4.2 ลานคน ทงนโดยสวนมากผล ภยชาวซเรยมกจะหนเขาไปยงประเทศขางเคยงอาท เลบานอน จอรแดน และตรก ดวยพรหมแดนของซเรย ทตดตอกบ เลบานอน จอรแดน และตรก จงท าใหงายตอการอพยพของผลภย ทงน สองประเทศทดเหมอนจะไดรบผลกระทบมากทสด คอ ประเทศเลบานอน และจอรแดน อนเนองมาจาก ทงสองประเทศเปนประเทศทไมไดมศกยภาพเพยงพอตอการรองรบและดแลผลภยทมจ านวนมหาศาล ในเลบานอน ประชากรของเลบานอนทก 4 คน จะมชาวซเรย 1 คน สวนในจอรแดน ตามรายงานศกษาขององคกรองคการแรงงานระหวางประเทศ ( International La-bour Organization : ILO) แสดงใหเหนวาอตราการวางงานในจอรแดนมจ านวนมากขนอยางมนยส าคญ ตงแตป 2011 ทเรมมการอพยพของชาวซเรย ทงนการอพยพของผล ไดสงผลกระทบตอความมนคงและการเมองภายในของประเทศทงสองดวย ———————————————— 1 Kemal Kirişci .http://www.brookings.edu/blogs/order-from-chaos/posts/2015/09/03-eu-refugee-crisis-kirisci

8

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

นอกจากสองประเทศทไดกลาวไปแลว อกหนงประเทศทมเศรษฐกจขนาดใหญและเขมแขงทสดในภมภาคอยางตรก กถกผลกระทบจากการอพยพของผลภยชาวซเรยเชนกน ทงในดานทรพยากร ความไมพอใจของคนในประเทศสงผลตอความมนคงทางการเมองภายในประเทศ ตามรายงานของ UNHCR ตรกเปนประเทศทมอตราการรองรบผลภยมากทสดในโลก หากนบตงแตการรบผลภยจากอรก ในป 2014 ปจจบน มผล ภยชาวซเรยจ านวนมาก ไดลภยออกนอกประเทศผานขบวนการคามนษย ภายใตสถานการณทไรซงความแนนอนในชวต และปราศจากการชวยเหลอจากสงนานาชาต ทงสหภาพยโรป สหรฐอเมรกา รวมถงองคกรนานาชาตตางๆ ทแทบจะไรซงบทบาท ยงไปกวานน หลายฝายยงมทาทในการกดกน รวมถงผลกภาระในการใหความชวยเหลอ และความรบผดชอบตอผล ภย ทงนจากรายงานของเดอนสงหาคม 2558 สหภาพยโรป(European Union) และ United Nations ไดใหความชวยเหลอแกผล ภยเพยงแค 3% จากจ านวนผล ภยชาวซเรยทงหมด โดยรายงานไดแสดงใหเหนวา มผลภยชาวซเรยอพยพเขาไปในสหภาพยโรป และสหรฐอเมรกา นอยกวา 9,000 คน ตงแตป ค.ศ. 2011 ซงเปนจ านวนทนอยมากหากเปรยบเทยบกบการใหความชวยเหลอของ 3 ประเทศเพอนบานของซเรย อยางจอรแดน เลบานอน และตรก

ขณะนสหภาพยโรปยงไมสามารถหาหนทางในการจดการกบผลภยชาวซเรย 350,000 คนได โดย 3 ประเทศอยางจอรแดน เลบานอน ตรก ตองรบภาระในการใหความชวยเหลอแกผอพยพชาวซเรยเปนจ านวนมากกวา 4 ลาน ถาหากเทยบรายไดมวลรวมประชาชาต(GNI) ของ 3 ประเทศ จอรแดน เลบานอน และตรก จะเทากบ 86,00 ดอลลาร ขณะท สหภาพยโรปมรายไดมวลรวมประชาชาต(GNI) ทงหมดเทากบ 35,680 ดอลลารสหรฐ จากทกลาวมาทงหมด จะเหนไดวาปญหาวกฤตผล ภยในยโรปไดแสดงใหเหนถงความลมเหลวดานมนษยธรรมของมวลมนษยชาต ตอการใหความชวยเหลอผอพยพชาวซเรย โดยนานาชาตไดโดดเดยว และผลกภาระความรบผดชอบในการใหความชวยเหลอแกประเทศขางเคยงของซเรยเทานน ทงนนาย Antonio Guterres ขาหลวงใหญผล ภยแหงสหประชาชาต ไดรองตอสหภาพยโรป(European Union) และ United Nations เกยวกบการสรางความเขาใจถงปญหาผลภย โดยเสนอวาการใหความชวยเหลอตอผลภย คอความรบผดชอบรวมกนของมวลมนษยชาตในระดบนานาชาต ไมควรจะเปนความรบผดชอบของประเทศใดประเทศหนงตามทผล ภยหนไป

9

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ระบอบราชาธปไตยและการเมองสมยใหมในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Monarchy and mod-ern politics in Southeast Asia) ระบอบราชาธปไตยของแตละประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตไดมการผสมผสานระหวางประเพณของกษตรยสมยกอนยคอณานคม กบรปแบบการปกครองสมยใหมภายใตรฐธรรมนญ โดยประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตทยงธ ารงไวซงสถาบนกษตรยม 5 ประเทศ ไดแก บรไน ไทย มาเลเซย กมพชา และอนโดนเซย ซงสวนมากกษตรยจะไดรบการเชดชใหเปนประมขสงสดของรฐ โดยมบทบาทในเชงสญลกษณและตองไมของเกยวกบการเมองการปกครอง กลาวคอ กษตรยจะตองมบทบาทและสถานะทอยเหนอการเมอง เวนแตในประเทศบรไนทใชระบอบการปกครองแบบสมบรณาญาสทธราชย ขณะเดยวกน ในสวนของอนโดนเซย กมลกษณะทคอนขางแตกตางจากประเทศดงทกลาวไป โดยราชวงศสลตานแหงยอกยาการตาไดเปนราชวงศเดยวในประเทศอนโดนเซยทยงคงมบทบาทในเชงสญลกษณและบทบาททางการเมองของสวนเขตปกครองพเศษยอกยาการตา ทงน ในหลากหลายครงทบทบาทในเชงสญลกษณและบทบาททางการเมองการปกครองของสถาบนกษตรยกลบมความคลมเครอและทบซอนกน โดยเฉพาะอยางยง ในชวงเวลาทอยภายใตสถานการณความตงเครยดทางการเมอง ไมวาจะเปนในชวยเปลยนผานรชสมยของกษตรย หรอสถานกาณความไมมนคงทาการเมอง รปแบบการปกครองแบบกษตรยภายใตรฐธรรมนญโดยสวนมาก ไดรบอทธพลและถกน ามาใชภายหลงยคสมยจกรวรรดนยม แตทงน ในรปแบบระบอบการปกครองของไทยในปจจบนนนไดรบอทธพลจากแรงกดดนภายนอกทสงผลมายงประเทศไทยจนท าใหเกดการปฏวตและเปลยนแปลงการปกครองมาสระบอบกษตรยภายใตรฐธรรมนญขน ถงแมวาประเทศไทยจะไมเคยเสยเอกราชใหจกรวรรดใดๆกตาม ขณะเดยวกนในสวนของมาเลเซย มการใชระบอบการปกครองเปนสหพนธรฐ โดยมสลตานเปนประมข ใน ๙ รฐ ไดแก เปรค ปาหง เซลงข-งอร เปอรลส เคดาห เนกรเซมบลน ยะโฮร กลนตน และตรงกาน ซงสลตานในแตละรฐท าหนาทในเชงสญลกษณ ทางดานการรกษาประเพณและศาสนาอสลาม โดยมประมขของมาเลเซยภายใตรฐธรรมนญแหงสหพนธ เรยกวา “สมเดจพระราชาธบด” หรอ “Yang Di-Pertuan Agong” หรอทวไปเรยกวา “อากง” ทงนสมเดจพระราชาธบดจะไดรบเลอกจากทประชมของสลตานของรฐทง 9 รฐ ผลดเปลยนหมนเวยนด ารงต าแหนงคราวละ 5 ป เมอครบวาระกจะมการเลอกใหม โดยทสมเดจพระราชาธบดองคเดมไมมสทธไดรบเลอกตงในครงตอไป ————————————————

2 Michael Vatikiotis .http://www.brookings.edu/research/opinions/2015/09/03-monarchy-modern-politics-southeast-asia-vatikiotis

10

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

นอกจากน ในประเทศกมพชา พระบาทสมเดจพระนโรดม สหน อดตพระมหากษตรยแหงราชอาณาจกรกมพชา เคยด ารงต าแหนงประมขแหงรฐกมพชาในฐานะประธานธปด รวมทงเคยด ารงต าแหนงนายกรฐมนตรแหงกมพชาในหลายสมย ตลอดจนเคยปลกกระแสชาตนยมตอตานฝรงเศส และไดน าประเทศสการประกาศเอกราชจากฝรงเศสในป ค.ศ.1953 กอนสละราชยสมบตแลงมาเลนการเมอง จากทกลาวมาจะเหนไดวาการทระบอบกษตรยในเอเชยตะวนออกเฉยงใตยงคงด ารงอยไดจนถงทกวนน ทามกลางพลวตรการเปลยนแปลง สวนหนงเกดจากอทธพลของสถาบนกษตรยทเกนกวาอ านาจตามทมการบรรจไวในรฐธรรมนญ โดยเฉพาะอยางยง ในชวงเวลาทอยภายใตสถานการณความตงเครยดหรอความขดแยงทางการเมอง ยกตวอยาง กรณทผปกครองในรฐยะโฮรไดมการเผยแพรฐานแนวคดทางการเมองและขอคดเหนทางการเมองตอสถานการณทางการเมองทเกดขนในปจจบนผานเครอขายสงคมออนไลน ทน ามาสค าถามทวา ผปกครองในมาเลเซยควรอยเหนอการเมองในขณะทประเทศชาตเผชญหนากบวกฤตทางการเมองหรอไม

11

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

เอกสารอางอง

อางองจากบทความ : http://www.brookings.edu/blogs/order-from-chaos/posts/2015/09/03-eu-refugee-crisis-kirisci โดย Kemal Kirişci นกวจยอาวโส และผอ านวยการของ the Center on the United States และโครงการ Europe's Turkey สถาบน Brookings

อางองจากบทความ : http://www.brookings.edu/research/opinions/2015/09/03-monarchy-modern-politics-southeast-asia-vatikiotis โดย Michael Vatikiotis นกหนงสอพมพและผเชยวชาญดานเอเชยตะวนออกเฉยงใต สถาบน Center for East Asia Policy Studies สถาบน Brooking

12

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ประเดนระหวางประเทศทนาสนใจ ของ Think Thank ในภมภาคอเมรกา

MIDDLE EAST INSTITUTE

เรยบเรยงโดย ปาณท ทองพวง

ผชวยนกวจย

13

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

MIDDLE EAST INSTITUTE

ในชวงเดอนกนยายน ทผานมาสถาบน Middle East Institute ไดเสนอประเดนความสมพนธระหวางประเทศ ทนาสนใจดงตอไปน ความพยายามเชอมหากนของกลมการเมองสายกลางแหงซาอดและอหราน (The Saudis and Iran’s Moderates)

Alex Vatanka Senior Fellow ของ The Middle East Institute ไดยกประเดนวา ในระหวางชาตศตรตลอดกาลสองชาตในการเมองตะวนออกกลางรวมสมย คอ อหรานกบซาอดอาระเบย นนยงมความพยายามเชอมโยงหรอรกษาชองทางพดคยกนอย โดยความพยายามของกลมผน าสายพราบของทงสองฝาย โดยเฉพาะจากฝายอหราน อยางไรกตามกลมผน าสายพราบทน าโดยประธานาธบด Hassan Rouhani แหงอหรานน กตองพบกบความทาทายไมนอยทงจากกลมการเมองสายเหยยวในประเทศตนและกลมผน าใหมของซาอดอาระเบยทน าโดยกษตรย Salman กษตรยพระองคใหม

ประเดนการเชอมหากนนนาสนใจเพราะในโลกความสมพนธระหวางประเทศ ความ

เปนอรของสองชาตนถอวาเปนเรองคลาสสก นบตงแตการปฏวตอหรานในป 1979 และในป 1987 ภาวะความเปนศตรนนกไดขนสงสดดวยเหตการณการปะทะกนระหวางกองก าลงทงสองฝายในนครเมกกะ อหรานกบซาอดอาระเบยยงคงมเรองราวขดแยงกนตลอดมาจนถงปจจบน ส าหรบประเดนรวมสมยกมเชน ประเดนขอตกลงจ ากดอาวธนวเคลยรอหรานกบบรรดามหาอ านาจตะวนตก หรอกระทงประเดนลาสดทเกดการเหยยบกนจนมผเสยชวตกวาเจดรอยคนในพธฮจยปน ซงอหรานออกมาประณามเหตการณนนวาเกดจากการจดการทหละหลวมของทางการซาอดอาระเบยเอง (ถงขนระบวาเพราะทางการซาอดอาระเบยปดถนนบางสวนใหขบวนเสดจของราชวงศ ท าใหผแสวงบญตองแออดยดเยยดจนน ามาสโศกนาฎกรรม)

นบแตประธานาธบด Rouhani ขนสอ านาจ นโยบายการตางประเทศของอหรานกหนเหมาทาง

สายพราบอยางเหนไดชด ความส าเรจครงยงใหญของกลมการเมองสายกลางในอหรานนกคอ การสามารถเจรจาตกลงเรองการจ ากดอาวธนวเคลยรของอหรานกบมหาอ านาจตะวนตก เพอแลกกบการทชาตเหลานนยกเลกมาตรการคว าบาตรอหรานทางเศรษฐกจทมมายาวนาน

14

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

อยางไรกตาม Alex Vatanka กไดใหภาพสงทจะเปนทงปจจยบวกและลบตอความพยายามสรางสะพานเชอมความสมพนธอหราน-ซาอดอาระเบยของ Rouhani และพวก ในดานทเปนปจจยเสรมนน Vatanka ไดเลาถง ตนทนทมอยในประวตศาสตรของกลมการเมองอหรานสายกลาง กลาวคอ เมอตนทศวรรษท 1990 หลงจากทงคแสดงความเปนปฏปกษตอกนอยางเปดเผยตลอดในทศวรรษ 1980 แตการทเตหะรานเลอกอยนงในหวงเวลาของความขดแยงระหวางซาอดอาระเบยกบอรก เปนสงท “ท าลายน าแขง” ทกนกลางระหวางทงสอง ในสภาวการณการเมองตะวนออกกลางทแปรเปลยนในชวงนน ประธานาธบดอหรานตอนนนคอ นาย Ali Akbar Hashemi Rafsanjani ไดรบเชญไปทรยาด ตามมาดวยการสงทตกลบไปประจ าการหลงจากเวนวรรคความสมพนธระหวางกนไปนานหาปกอนหนา จากนนกลมการเมองสายกลางของทงฝายอหรานและซาอดอาระเบยกรวมกนสานสมพนธตอดวยการพยายามประสานงานกนมากขนในเรองนโยบายการก าหนดราคาและการผลตน ามน ตอมาซาอดอาระเบยกคนโควตาอนญาตใหผแสวงบญจากอหรานกลบมายงเมกกะไดเปนครงแรก หลงป 1987 โดยสรปนคอ ตนทนทางประวตศาสตรของกลมการเมองสายกลางสองฝายทไดเรมกนไวเมอราวสามทศวรรษกอน ทม Rafsanjani เปนหวหนากลมในตอนนน

ซงในครงนนเขากตองเผชญแรงตานจากฝายสายแขงในเตหะรานเองทแนนอนวากลาวหา

Rafsanjani วาเปนพวกขายชาตยอมออนขอใหศตร ครงนน Rafsanjani กผานแรงตานภายในประเทศตนมาได แมจะไมงาย สวนหนงเพราะมฐานสนบสนนจากสภาความมนคงแหงชาตของอหราน ซงหวหนาหนวยดงกลาวตอนนนชอนาย Hassan Rouhani ประธานาธบดอหรานในปจจบน

อยางไรกตามในปจจบน ความพยายามเชอมหากนอกครงของกลมการเมองสายกลาง

นนไมงาย เพราะ ในฝงอหราน ซงการเมองแบงออกเปนหลายขว ประธานาธบด Rouhani และกลมสายกลางมไดมตนทนทางการเมองทไมจ ากด และพวกเขากใชมนไปมากแลวกวาจะผลกดนขอตกลงจ ากดอาวธนวเคลยรของชาตกบมหาประเทศตะวนตกทเพงผานไปใหส าเรจลงได และขณะนกก าลงถกฝายสายแขงโจมตวาขายชาต ขณะทใน ฝงซาอดอาระเบย กเพงเกดการเปลยนถายอ านาจใหมในหมชนชนน า คอการขนมาของกษตรยซลมาน แทนกษตรยอบดลลาหทเปนสายกลางในเรองนมานาน ดงนน เตหะรานจงยงตองการเวลาประเมนทาทของผน าใหมแหงรยาดวามความเตมใจจะท าเรองยากอยางการเชอมสมพนธกนใหมอกครงมากนอยแคไหน

15

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

การผงาดของเงนชวยเหลอตางประเทศจากตรก (The Rise of Turkish Foreign Aid)

ถาพดถงบรพาภวตนในตะวนออกกลางและยโรป ตรกเปนประเทศทนาจบตาทสดประเทศหนง และก าลงทรงอทธพลมากขนเรอยๆในปจจบน ในภมภาคตะวนออกกลาง ตรกเปนตวแบบของ “ตะวนออก” ทก าลงกลบมายงใหญ อกครง หลงสญเสยดลอ านาจแกตะวนตกไปราวสองศตวรรษกอน เชนเดยวกบจนในเอเชยตะวนออก เมอราวศตวรรษท 16-17 ตรกคออาณาจกรออตโตมานอนยงใหญ เสาหลกแหงโลกมสลม ทบรรดากษตรยยโรปตองย าเกรง อ านาจของออตโตมานมาเสอมลงไปกราวในศตวรรษท 19 หลงยโรปขนแซงหนาดวยการปฏวตอตสาหกรรม และลมสลายลงไปจรงๆหลงสงครามโลกครงทหนง

ทรายประวตศาสตรมาน เพอปพนใหเหนความยงใหญในอดตของประเทศตรก ซงปจจบนก าลงกลบมาแขงแกรงอกครง ในหลายๆดาน แตทจะพดในทนคอ ตรกก าลงสยายปกอทธพลเปนมหาอ านาจอยางนอยในระดบภมภาคอกครง ผานบทบาทการเปนผบรจาคเงนชวยเหลอแกตางประเทศ (foreign aid) รายใหญรายใหมของโลก

Gönül Tol ผอ านวยการศนยตรกศกษา Middle East Institute สบสาวเรองราวใหเหนในบทความเรอง The Rise of Turkish Foreign Aid วาอตราการบรจาคเงนชวยเหลอแกตางชาตของตรกเพมขนมาก ภายหลงจากพรรค AKP พรรครฐบาลในปจจบน กาวขนมามอ านาจในป 2002 โดยทวาเพมนนเพมขนถงกวา 40 เทา จากทเคยบรจาคอยท 67 ลานเหรยญ มาเปน 2.53 พนลานเหรยญ ในชวงสบประหวางป 2003-2012 และมาถง 3.3 พนลานเหรยญในป 2015 นซงคดเปนมลคารอยละ 1.5 ของงบประมาณแผนดนของตรก ท าใหปจจบนตรกแซงหนาประเทศอยางสเปนหรอเบลเยยมไปแลวในการเปนผบรจาคเงนชวยเหลอระหวางประเทศ สวนเปาหมายหรอประเทศผรบทเงนของตรกสงไปถงนน สวนมากคอประเทศมสลมตางๆ ในภมภาคเอเชยใต เอเชยกลาง ตะวนออกกลาง และกลมประเทศใตทะเลทรายซาฮาราในแอฟรกา (Sub-Saharan Africa) องคกรหลกทร ฐบาลตรกใชด าเนนการเรองนคอ TIKA (The Turkish Cooperation and Coordination Agency) สวนรปแบบการชวยเหลอกมหลากหลายเชน ใหค าปรกษา องคความร ผเชยวชาญ บรจาคเครองมออปกรณ และใหงบประมาณในโครงการสรางปจจยพนฐานแกประเทศเหลานน

นถอเปนยทธวธในการเปลยนแปลงทศทางยทธศาสตรการตางประเทศของตรกภายใตการบรหารของพรรค AKP ดวยวธเพมการใหเงนบรจาคระหวางประเทศขนมามากมายน ถอเปนการยกสถานะของตรกใหเปนตวแสดงระดบโลกใหม รอฟนสถานะมหาอ านาจ อยางนอยกในระดบภมภาค ซงเคยเปนของอาณาจกรออตโตมนเมอหลายศตวรรษกอน

16

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

อยางไรกตาม Gönül Tol กใหประเดนวพากษในเรองนเอาไวขอหนงวา การมอบเงนชวยเหลอตางประเทศของตรกยคนนนประสบความส าเรจ แคในระดบทสรางความสมพนธทดระหวางตรกกบประเทศผรบนนๆ สงเสรมภาพลกษณในเวทระหวางประเทศของตรก แตยงไมประสบความส าเรจหากมองในแงความส าเรจของโครงการเหลานนทตรกใหเงนสนบสนน กลาวคอ มกเปนโครงการระยะสน ทไมสรางการเปลยนแปลงในระยะยาว หรอไมสงเสรมการพฒนาทเปนประโยชนกบกลมคนดอยโอกาสในสงคมผรบนนๆจรงๆ เชน เดก สตร หรอคนทองถนอยางแทจรง โดยสรป คอ จ านวนเงนมหาศาลเหลานชวยสรางชอเสยงในลกษณะ soft power แกตรกเองไดจรง แตอาจไมกอใหเกดความเปลยนแปลงทยงยนและจรงจงกบประเทศผรบ ขอตอมาคอแม ในปจจบน ประชาชนจ านวนมากจะสนบสนนรฐบาลในการสรางบทบาท “มหาอ านาจผให” แกประเทศตรก แตสถานการณนมแนวโนมจะเปลยนไป ค านงถงสถานการณทางเศรษฐกจของตรกทคอนขางเปราะบางในเวลาน อกปจจยทส าคญคอเรองผอพยพโดยเฉพาะจากซเรยมากกวาสองลานทตรกแบกรบไวในคายตามชายแดน ซงเรมสรางความไมพอใจแกชาวตรก ยงในสภาวะทประเทศตางๆในยโรปและกลมประเทศอาหรบร ารวยรอบอาวเปอรเซยตางพากน “แบงรบแบงส” สงวนทาท หรอแมแตเพกเฉยตอคลนผอพยพเหลาน เรองการใหความชวยเหลอตางประเทศของตรกน อาจดเปนเรองไกลตวส าหรบไทย แตอน

ทจรงนนไมใชเพราะในสามจงหวดชายแดนภาคใตของเราในระยะราวสบปทผานมาน กเปนหนงใน

แหลงทรบทนจากตรกในการพฒนา อนทจรงแลว ทนตรกทงจากภาครฐผานองคกร TIKA และ

เอกชน ถอเปนทนตางชาตอนดบหนงทไดรบเสยงตอบรบทดมากจากคนในพนทสามจงหวดชายแดน

ใตโดยเฉพาะคนรนใหม1 และเพมอทธพลขนเรอยๆ ดงนนเรองนจงเปนเรองทใกลตวคนในสามจงหวด

ชายแดนใตและคนไทยทจะตองตดตาม เพราะไมวาทนตรกในบานเราจะเพมหรอลดอทธพลลง กตางม

ผลกระทบตอเราไมทางใดกทางหนง

————————————————

1 อชฮาร สารมะเจะ. 2558. บทบาทตรกในประเทศไทย: มมมองและขอสงเกต . สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต.

17

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

เอกสารอางอง

Alex Vatanka. The Saudis and Iran’s Moderates. Middle East Institute. ออนไลน:

http://www.mei.edu/content/article/saudis-and-iran%E2%80%99s-moderates

Gönül Tol. The Rise of Turkish Foreign Aid. Middle East Institute. ออนไลน:

http://www.mei.edu/content/article/rise-turkish-foreign-aid

อชฮาร สารมะเจะ. 2558. บทบาทตรกในประเทศไทย: มมมองและขอสงเกต. สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต.

18

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ประเดนระหวางประเทศทนาสนใจ ของ Think Thank ในภมภาคเอเชย

ASIA SOCIETY CHINA INSTITUTE OF INTERNATIONAL STUDIES

เรยบเรยงโดย วรวชญ เอยมแสง ผชวยนกวจย

19

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ASIA SOCIETY ในรอบเดอนกนยายน พ.ศ.2558 ทผานมา สถาบน Asia Society ไดน าเสนอความเคลอนไหว

ระหวางประเทศในประเดนการเดนทางเยอนสหรฐอเมรกาของประธานาธบด ส จนผง ซงมรายละเอยดดงน

ความสมพนธระหวางประเทศจนกบสหรฐอเมรกา : การเจราจาระหวาง ส จนผง กบ บารค โอบามา1 ส จนผง ประธานาธบดสาธารณรฐประชาชนจน เดนทางเขารวมประชมสมชชาใหญสหประชาชาต ครงท 70 (UN General assembly ) ระหวางวนท 22-25 กนยายน ณ ประเทศสหรฐอเมรกา

การเดนทางไปยงสหรฐฯของส จนผง ในครงนเปนทนาจบตามองเปนอยางมาก โดยส จนผงไดกลาวสนทรพจน (speech) ซงเนอหาทผน าจนกลาวถงครอบคลมประเดนดานเศรษฐกจของจน ความรวมมอของจนกบสหรฐอเมรกา และดานความมนคง ประธานาธบดส จนผงไดกลาวตอทประชมสมชชาใหญแหงสหประชาชาตวา “จนจะสงทหาร 8,000 นายเขารวมกองก าลงรกษาสนตภาพสหประชาชาต” ท าใหเปนทฮอฮากนในแวดวงการเมองระหวางประเทศและนบเปนความเคลอนไหวครงใหญทสดครงหนงของจนในภารกจรกษาสนตภาพของยเอน นอกจากน จนยงจะจดสรรความชวยเหลอทางทหารคดเปนมลคา 100 ลานดอลลารใหกบสหภาพแอฟรกา (AU) ในระยะ 5 ปเพอสนบสนนก าลงทหารและรบมอกบวกฤตตางๆ ในอนาคตอกดวย

Kevin Rudd ประธานสถานบน Asia Society Policy Institute (ASPI) ไดแสดงความคดเหนตอการกลาวสนทรพจนของ ส จนผง วา “การกลาวสนทรพจนของประธานาธบดส จนผง มขนในขณะทจนพยายามแสดงบทบาทในเวทโลกมากขน ทามกลางความกงวลตอการขยายแสนยานภาพทางทหารของจนและความขดแยงเรองเขตแดนในภมภาคเอเชย -แปซฟก เพราะฉะนนการเยอนสหรฐฯในครงนจงเปนทนาสนใจมาก”

นอกจากน ส จนผง ยงมก าหนดการเขาพบ บารค โอบามา ประธานาธบดสหรฐอเมรกา

Kevin Rudd ไดวเคราะหถงการพบปะระหวางส จนผง และบารคโอบามาในครงนวา ไมใชแคการ

กระชบความสมพนธระหวางสองประเทศเทานน แตจะครอบคลมประเดนตาง ๆ ตอไปน

———————————————— 1

Kevin Rudd. “The Obama-Xi Summit Could Be Difficult”. ทมา http://asiasociety.org/blog/asia/kevin-rudd-obama-xi-summit-could-be-difficult

20

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ประเดนความขดแยงในทะเลจนใต สหรฐฯมความกงวลตอประเดนนเปนอยางมากและ

ตองการใหประเทศจนหยดด าเนนการในบรเวณดงกลาว ประกอบกบใหพจารณาถงผลประโยชนทจะเกดขนตอภมภาคและยตขอพพาททเกดขนกบประเทศฟลปปนส ทงนสหรฐฯไมสนบสนนความพยายามในเขาไปรกรานในอาณาเขตทะเลจนใตของทงสองฝาย

ประเดนดานความมนคงทางเทคโนโลย (cyber security) เนองจากรฐบาลสหรฐฯกงวลวามบคคลและบรษทในจนเจาะระบบดานเทคโนโลยเขามาลวงขอมลของภาคธรกจในสหรฐฯ แมทางการสหรฐฯจะไมระบชดเจนวารฐบาลจนมสวนเกยวของกบเรองน แตถอเปนความรบผดชอบของรฐบาลจนทควบคมดแลไมใหเกดการโจรกรรมขอมลบนโลกไซเบอร

ประเดนรฐบาลจนรางกฎหมายควบคมองคกรเอกชนทไมแสวงหาก าไร (NGO) ซงรางกฎหมายฉบบดงกลาวเปนความตองการของประเทศจนทพยายามควบคมการเขามาของ NGO ซงสวนใหญเปนองคกรในประเทศสหรฐฯ เนองจากทางรฐบาลจนกงวลวา NGO เหลานนจะกลายมาเปนอ านาจใหม (New powers) ทจะเขามามบทบาทในสงคมจน อยางไรกตาม รางกฎหมายฉบบนยงอยในระหวางการพจารณาของสภาจงตองตดตามตอไป

ประเดนดานเศรษฐกจ การเดนทางไปเยอนสหรฐฯของประธานาธบด ส จนผงในครงนหลายฝายใหความสนใจตอการพฒนาเศรษฐกจในอนาคตของประเทศจนเปนอยางมาก นาย Kev-in Rudd ไดมมมมองตอเศรษฐกจจนในอนาคตวา “การเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศจนมการพฒนาอยางกาวกระโดด และมอตราการเตบโตทสงขนเรอยๆ ในอนาคตจนจะมนโยบายดานการเงนและการควบคมกจกรรมทางการเงนทมากขนโดยเปนผลมาจากการลงทนของเอกชนในระบบเศรษฐกจ”

ตลอดระยะเวลาการเดนทางไปเยอนสหรฐฯของ ส จนผง ไดเนนย าการรวมมอทาง

เศรษฐกจกบสหรฐฯ ในรปแบบตางฝายตางไดผลประโยชน ซงผน าจนไดใหสมภาษณตอสอมวลชนวา “การสานสมพนธระหวางจนและสหรฐฯไมเพยงแคประชาชนทงสองประเทศทจะไดประโยชน แตยงรวมถงการรวมสราง สนตสข ความมนคง และการพฒนาในภมภาคเอเชยแปซฟกและสงคมโลกอกดวย”

21

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

CHINA INSTITUTE OF INTERNATIONAL STUDIES ในรอบเดอนกนยายน พ.ศ.2558 ทผานมา สถาบน China Institute of International Studies

ไดน าเสนอรายงานการวเคราะหเรองความรวมมอทางทะเลระหวางจนและประเทศในภมภาคอาเซยน ซงมรายละเอยด ดงน

ความรวมมอทางทะเลระหวางจน-อาเซยน (China-ASEAN Maritime Cooperation)

สถาบน China Institute of International Studies ไดเผยแพรรายงานการวเคราะห เรอง China-ASEAN Maritime Cooperation : Motivation and Prospect 2 โดย Cai Penghong นกวจ ยของสถาบน น าเสนอประเดนความรวมมอทางทะเลระหวางจน-อาเซยน ซงเปนโครงการรวมมอระหวางภมภาคทรเรมโดย ส จนผง ประธานาธบดจน ความรวมมอทางทะเลระหวางจน -อาเซยนดงกลาวนนเปนหนงในความพยายามสราง “เสนทางสายไหมใหมทางทะเลในศตวรรษท 21” (the Maritime Silk Road of the 21st century) ถอเปนยทธศาสตรยงใหญของรฐบาลจนในการขยายความรวมมอกบทกประเทศในภมภาค ความรวมมอทางทะเลระหวางจน-อาเซยนมลกษณะเปนยทธศาสตรทเกดจากการรวมมอหลายฝาย (multilateral cooperation) ทงดานเศรษฐกจทางทะเล การปองกนสงแวดลอม และการจดการ ภยพบต โดยทางรฐบาลจนมความเชอวาอาเซยนเปนภมภาคทส าคญในบรบทสงคม การเมอง และเศรษฐกจของโลก ความรวมมอระหวางจนกบอาเซยนจงเปนแรงกระตนใหเกดการพฒนาของภมภาค แรงจงใจทท าใหเกดความรวมมอทางทะเลระหวางจน-อาเซยน

Cai Penghong ไดวเคราะหถงแรงจงใจทท าใหเกดการรวมมอทางทะเลระหวางจน -อาเซยน โดยใชกรอบการวเคราะหความสมพนธระหวางประเทศทางเศรษฐกจและการเมอง ซงประกอบดวย

แรงจงใจดานการขยายอตราการเตบโตทางเศรษฐกจ โดยทประเทศจนเปนคคารายใหญทสดและเปนประเทศทลงทนมากเปนอนดบท 3 ของภมภาคอาเซยน ในป 2013 ยอดมลคาการลงทนระหวางสองฝาย (จน-อาเซยน) เปนจ านวนเงนสงถง 443,600 ลานเหรยญสหรฐฯ เงนลงทนรวมแลวเปน 120,000 ลานเหรยญสหรฐฯจนและอาเซยนมประชากรทตดตอไปมาหาสกน

————————————————

2 Cai Penghong. “China-ASEAN Maritime Cooperation: Motivation and Prospects” ท ม า : http://www.ciis.org.cn/

english/2015-09/25/content_8265850.htm

22

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

จ านวน 18 ลานคน ดงนนเศรษฐกจจงเปนสวนทส าคญของการพฒนาความรวมมอทางทะเล

ระหวางจนกบภมภาคอาเซยน การสรางความรวมมอทางทะเลระหวางจนและอาเซยนเปนหนงในการสนบสนนยทธศาสตร

เสนทางสายไหมใหมทางทะเลในศตวรรษท 21 ประธานาธบด ส จนผง ชใหเหนถงความส าคญในการสรางการเชอมตอภมภาคทางทะเล (Maritime Connectivity) ซงมกลไกการขบเคลอนในดานสถาบนเพอสรางรปแบบการรวมมอผานการประชมความรวมมอทางทะเลของอาเซยน (Asean Maritime Forum)

จดแขงของการรวมมอทางทะเลระหวางจน -อาเซยน คอ การพฒนาโครงสรางพนฐาน (infrastructure) ประกอบดวย การสรางระบบการคมนาคม ทงการเชอมตอเสนทางถนนและเสนทางรถไฟระหวางเกาะในทะเลกบพนทในประเทศทเปนศนยกลางทางเศรษฐกจเพอเชอมตอการขนสงมวลชนระหวางประเทศ นอกจากน รฐบาลจนไดจดตง “กองทนความรวมมอทางทะเลระหวางจน-อาเซยน” (China-ASEAN Maritime Cooperation Fund) มลคา 3,000 ลานหยวน เพอสนบสนนโครงการความรวมมอดานกจการทางทะเลระหวางจนกบอาเซยน

ความรวมมอทางทะเลระหวางจนและอาเซยนไดสนบสนนโครงการพฒนาอตสาหกรรมใหม (new industrialization) ไดแก การสรางทาเรอในประเทศจนและบางประเทศในภมภาคอาเซยน โดยในปลายป พ.ศ. 2557 ทาเรอชนโจวไดเปดเสนทางการเดนเรอสทาเรอส าคญในประเทศสมาชกอาเซยน และเรมจดตงศนยขอมลโลจสตกสทาเรอจน-อาเซยน (China-ASEAN Port Logistics Information Center) เพอขยายความรวมมอทางเศรษฐกจกบภมภาคอาเซยน

ความทาทายของความรวมมอทางทะเลระหวางจน-อาเซยน

ดานปจจยทางการเมองและดานความมนคง ประเทศในภมภาคอาเซยนมความกงวลตอการแทรกแซงอ านาจจากภายนอกภมภาค รวมถงประเดนดานการทหาร (military) ระหวางประเทศจนและประเทศฟลปปนส ซงเกดกรณพพาทในทะเลจนใต อาจน ามาสอปสรรคทอาจจะเกดขนในการรวมมอทางทะเลระหวางจน-อาเซยน

ปญหาการก าหนดระดบของการมสวนรวม (Level of Cooperation) ปญหานเกดมาตงแตรเรมจดท าขอเสนอความรวมมอทางทะเลของจนและอาเซยนซงเปนผลมาจากการก าหนดโครงสรางของการรวมมอทางทะเลและการทจนตองการผลกดนใหบางประเทศมสทธเศษเหนอประเทศอนๆ โดยสถานการณดงกลาวนนยงเปนขอถกเถยงตอไป

23

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

อยางไรกตาม ในมมมองของ Cai Penghong ไดเหนถงความกงวลของแตละประเทศใน

ภมภาคอาเซยนตอความรวมมอระหวางจน-อาเซยนดเหมอนวาจะหลกเหลยงปจจยดานภมรฐศาสตรทางทะเล (maritime geopolitical) เพราะเปนประเดนทละเอยดออนซงเกยวกบเรองอาณาเขตทางทะเลของแตละประเทศในภมภาค

นอกจากน ทางรฐบาลจนไดใหขอเสนอทจะเพมการลงทนในประเทศก าลงพฒนาของอาเซยน

เพอกระชบการแลกเปลยนและความรวมมอกบประเทศตามลมแมน าโขง โดยท Li Keqiang นายกรฐมนตรจนไดกลาววา “การรวมมอทางทะเลระหวางจนและอาเซยนควรจะเปนสวนหนงของกรอบพฒนาภมภาคเพอสรางคณปการและปฏบตภารกจพฒนาอยางสนตของเอเชยตลอดจนเอเชยแปซฟก”

24

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

เอกสารอางอง

Kevin Rudd. “The Obama-Xi Summit Could Be Difficult”. ทมา http://asiasociety.org/blog/asia/kevin-rudd-obama-xi-summit-could-be-difficult

Cai Penghong. “China-ASEAN Maritime Cooperation: Motivation and Prospects” ท ม า : http://www.ciis.org.cn/english/2015-09/25/content_8265850.htm

25

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ประเดนระหวางประเทศทนาสนใจ ของ Think Tank ในประเทศไทย

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต

(KLANGPANYA INSTITUTE FOR NATIONAL DEVELOPMENT STRATEGIES)

เรยบเรยงโดย

ปาณท ทองพวง

ผชวยนกวจย

26

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต (KLANGPANYA INSTITUTE FOR NATIONAL DEVELOP-

MENT STRATEGIES)

ในเดอนกนยายน พ.ศ. 2558 ทผานมา สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาตไดจดกจกรรมตางๆ ซงมรายละเอยด ดงน

เวท Think Tank ครงท 9 : 1 ปสปช. กบแงคดทไดและขอเสนอทมตอสงคม สถาบนคลงปญญาฯ โดย ศ.ดร. เอนก เหลาธรรมทศน ไดจดกจกรรมเวท Think Tank ครงท 9 เรอง 1 ปสปช. กบแงคดทไดและขอเสนอทมตอสงคม เมอวนจนทรท 21 กนยายน 2558 ณ หองวมานทพย โรงแรมรอยลปรนเซส หลานหลวง กรงเทพมหานคร โดยไดรบเกยรตจาก ศ.นพ. ประเวศ วะส เปนประธาน รวมทงผทรงคณวฒจากหลากหลายสาขา ในทนรวมถงอดตสมาชกสภาปฏรปแหงชาตหลายทาน เขารวมเวทระดมสมองในครงน ทประชมไดรวมกนแสวงหาจดแขงและจดออนของการท างานปฏรปประเทศไทยตลอดระยะเวลาหนงทผานมาในเวทของสภาปฏรปแหงชาต (สปช.) จดแขง นนไดแก การทสปช. เปนเวททรวบรวมเอาคนท างานปฏรปประเทศไทยในสาขาตางๆทมตนทนทางสงคมสง กลาวคอมเครอขายและประสบการณรวมทงเปนทรจกในสงคมในสาขาของตน มามปฏสมพนธ แลกเปลยนความเหน กอตวเปนเครอขายนกปฏรปประเทศทกวางขวาง แตประเดนททประชมอภปรายกนอยางกวางขวางกวาคอ จดออน ทเวทสปช. กลายมาเปนอปสรรคของการปฏรปเสยเอง ดวยเหตผลเดยวกบการปฏรปทมรฐเปนผผลกดนหลกมาทกยคทกสมยในสงคมไทย คอเปนการปฏรปมทศทางจากบนลงลาง (Top-down) ภาคประชาสงคมและคนทองถนไมมอ านาจหรอบทบาทอยางจรงจงในกระบวนการน ในการนทประชมจงเหนรวมกนวา การท างานปฏรปประเทศไทยตอจากนจะตองท าแบบใหม โดยผน าการเปลยนแปลงจะตองเปนภาคพลเมองมใชรฐ ภาคพลเมองและทองถนทวประเทศจะตองมอ านาจทจะสะทอนปญหาของตนทมความแตกตางในแตละพนทเพอน าไปสการออกแบบยทธศาสตรการปฏรปประเทศในระยะยาวทมลกษณะบรณาการ แตไมรวมศนย สอดคลองกนในภาพรวมแตเปดโอกาสใหแตละพนทไดพฒนาตนเองตามความถนดและศกยภาพ (area-based reform)

27

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ทายสดทประชมเหนวาเปาหมายเชงปฏบตทจะเออใหเกดการปฏรปประเทศอยางจรงจง และเปนไปในทศทางทถกตองกคอ การทประเทศไทยตองม รางยทธศาสตรชาตระยะยาวอยางนอย 20-50 ป เปนกรอบทจะบรรจการปฏรปดานตางๆเอาไว เพอสรางประเทศไทยในอนาคตอยางท “เรา” คอ“พลเมอง” ในทกพนทท วประเทศมสวนรวมอยางเทาเทยมกนในการออกแบบเสยท

28

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ผอ านวยการสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต : ศ.ดร.เอนก เหลาธรรมทศน บรรณาธการ: น.ส.ยวด คาดการณไกล เรยบเรยง: น.ส.จฑามาศ พลสวสด น.ส.อนนญลกษณ อทยพพฒนากล นายวรวชญ เอยมแสง นายปาณท ทองพวง ปทพมพ: กนยายน 2558 ส านกพมพ: มลนธสรางสรรคปญญาสาธารณะ

เพมเตมไดท www.rsu-brain.com

ทอยตดตอ วทยาลยบรหารรฐกจ 52/347 พหลโยธน 87 ต าบลหลกหก อ าเภอเมอง จงหวดปทมธาน 12000 โทรศพท 02-997-2200 ตอ 1283 โทรสาร 02-997-2200 ตอ 1216

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต อาคารพรอมพนธ 1 ชน 4 637/1 ถนนลาดพราว เขตจตจกร กทม. 10900 โทรศพท 02-930-0026 โทรสาร 02-930-0064