1 Spis treści

WSTĘP.....................................................................................................2

I. DZIAŁALNOŚĆ GMINNYCH OŚRODKÓW KULTURY ...............................................3

GMINNY OŚRODEK KULTURY W KSIĘGINICACH ......................................................................4ZESPOŁY ARTYSTYCZNE DZIAŁAJĄCE W GOK W KSIĘGINICACH...................................................4GMINNY OŚRODEK KULTURY W RASZÓWCE ..........................................................................6ZESPOŁY ARTYSTYCZNE DZIAŁAJĄCE W GOK W RASZÓWCE.......................................................7

II. IMPREZY, ŚWIĘTA I LOKALNE INICJATYWY ....................................................11

III. WALORY PRZYRODNICZE I KULTUROWE.......................................................14

RĘKODZIEŁO I PRODUKTY LOKALNE..................................................................................16

IV. BAZA NOCLEGOWA I GASTRONOMICZNA.......................................................19

SPIS TREŚCI

2Słowo wstępne

SŁOWO WSTĘPNE

“Tradycja jest jak lustro, w którym odbijają się wieki. Tradycja jest jak drzewo, które korzeniami swymi sięga głęboko w grunt rodziny”

Seweryn

Z ogromną satysfakcją pragnę przedstawić Państwu unikalną prezentację naszej gminy, jaką jest opracowany we współpracy ze Stowarzyszeniem LGD Wrzosowa Kraina „Katalog walorów kulturowych Gminy Lubin”, który jest owocem wielu tygodni wytężonej pracy podczas zorganizowanych specjalnie w tym celu warsztatów tematycznych. Znajdziecie tu Państwo syntetyczny przegląd działalności Gminnych Ośrodków Kultury w tym zespołów muzycznych, wokalnych, folklorystycznych i teatralnych, a także opis lokalnych świąt oraz najważniejszych imprez kulturalnych. Ponadto prezentowane są przykłady wyrobów rękodzieła, produktów lokalnych takich jak znana już i nagradzana na forum ogólnopolskim musztarda z gruszek, a także opis walorów przyrody, obiektów kultury materialnej, spis bazy turystycznej i gastronomicznej, stworzony na podstawie przeprowadzonej ankiety. W dobie postępującej globalizacji, powszechnej unifikacji niezwykle ważne jest zachowanie dziedzictwa narodowego także na poziomie lokalnym ze szczególnym uwzględnieniem walorów kulturowych i historycznych. Nie możemy dopuścić aby to co nas wyróżnia co jest naszym bogactwem uległo zapomnieniu i dezintegracji. Jednym z celów jakie stawiamy sobie w Gminie Lubin jest rozwijanie społecznej aktywności w dziedzinie kultury oraz kultywowanie tradycji co z kolei nierozerwalnie wiąże się z propagowaną w Unii Europejskiej ideą ochrony walorów kulturowych jej członków. Podobna idea przyświecała też autorom opracowania i temu właśnie służy przygotowany katalog, który przekazuję w Wasze ręce Drodzy czytelnicy. Życząc przyjemnej lektury, gratuluję wszystkim mieszkańcom Gminy Lubin, których talent i pasja w tak wspaniały sposób wzbogacają nasze życie.

Wójt Gminy LubinIrena Rogowska

I. DZIAŁALNOŚĆ GMINNYCH OŚRODKÓW KULTURY

Na ternie Gminy Lubin Działają dwa Gminne Ośrodki Kultury:- GOK w Księginicach- GOK w RaszówcePlacówki te zostały utworzone uchwałą Rady Gminy z dnia 30 marca 2007 roku. Do podstawowych zadań GOK-ów należy organizowanie działalności kulturalnej polegającej na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury, w szczególności poprzez:- organizowanie wystaw artystycznych i wernisaży,- organizowanie przedstawień teatralnych, koncertów, projekcji filmów,- organizowanie i wspieranie imprez artystycznych i rozrywkowych,- prowadzenie zajęć i warsztatów artystycznych oraz kół zainteresowań,- prowadzenie i organizowanie działalności zespołów muzycznych, tanecznych i folklorystycznych,- promocję Gminy Lubin i lokalnych twórców kultury,- edukację kulturalną i wychowanie przez sztukę,- tworzenie warunków dla rozwoju amatorskiego ruchu artystycznego oraz zainteresowania wiedzą i sztuką,- tworzenie warunków dla rozwoju folkloru, a także rękodzieła ludowego i artystycznego,- rozpoznawanie, rozbudzanie i zaspakajanie potrzeb oraz zainteresowań kulturalnych,- upowszechnianie wiedzy o kulturze, w tym o kulturze regionalnej,- współpracę z innymi instytucjami kultury, podmiotami prowadzącymi działalność kulturalną, stowarzyszeniami

i związkami twórców i artystów oraz organami władz publicznych zajmujących się działalnością kulturalną,- tworzenie dostępu do Internetu poprzez uruchamianie ” kawiarenek” internetowych w świetlicach wiejskich.

GOK w Księginicach - Teatr ANIMI

Od 2008 roku oba Gminne Ośrodki Kultury realizują projekt pt. Centra Kształcenia na Odległość na Wsiach w ramach, którego powstały pracownie komputerowe. Wszystkie urządzenia, umeblowanie centrów oraz sieć internetowa zostały sfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Działalność kulturalna Gminy Lubin jest również wspierana przez szkoły i funkcjonującą Gminną Bibliotekę Publiczną w Raszówce (ul. Kolejowa 2) z filiami w następujących miejscowościach: Szklary Górne, Miłoradzice, Niemstów, Składowice, Gogołowice, Zimna Woda, Chróstnik, Księginice, Obora. Biblioteka kierowana jest przez Panią Wiolettę Olech.

3 Działalność Gminnych Ośrodków Kultury

GMINNY OŚRODEK KULTURY W KSIĘGINICACHKsięginice 14, 59-300 Lubin, tel. 76-840-81-93, email: gok@gmina.lubin.pl , www.gok.gmina.lubin.pl

Siedziba GOK mieści się w pałacu w Księginicach. W okresie przed 1945 r. pałac był centrum rezydencjonalnym i administracyjnym dóbr ziemskich klucza Knignitz, który przynajmniej od 1 połowy XIX w. należał do rodziny von Weidnerów. Obecny budynek

jest konsekwencją przebudowy z okresu lat 60-tych XIX w. oraz pierwszego dziesięciolecia XX w. Działalnością Ośrodka kieruje Dyrektor Paweł Haliniak.

Integralną częścią Ośrodka są świetlice wiejskie znajdujące się w następujących miejscowościach: Chróstnik, Czerniec, Gorzyca, Kłopotów, Krzeczyn Mały, Księginice, Miroszowice, Niemstów, Składowice, Siedlce, Obora i Krzeczyn Wielki.Ośrodek prowadzi zajęcia w formie warsztatów oraz sekcji: plastycznej, tanecznej, teatralnej i komputerowej. W galerii „Korytarz” odbywają się wystawy prac artystów plastyków oraz stowarzyszeń twórców kultury działających na terenie Gminy Lubin.

ZESPOŁY ARTYSTYCZNE DZIAŁAJĄCE W GOK W KSIĘGINICACH

Zespół wokalny „Jarzębina” z KsięginicKierownik – Józefa Stojak, tel. 076 840 8380, opiekun: Włodzimierz Kuba Danek.

Pomysł założenia zespołu folklorystycznego narodził się jesienią 2007 r. Członkami grupy są panie zamieszkujące miejscowość Księginice. Zespół występuje z własnym repertuarem na różnego rodzaju spotkaniach i festynach. W prezentacjach zespołu znajdziemy przede wszystkim znane pieśni ludowe i biesiadne, pieśni religijne i kolędy. „Jarzębinki” znane są publiczności z widowisk obrzędowych poświęconych kultywowaniu tradycji ludowych.

4Gminny Ośrodek Kultury w Księginicach

Zespół wokalno-muzyczny „Iskra”Opiekun – Anna Barszczyńska.

Zespół istnieje od 2008 roku. Szeroki repertuar jest prezentowany przez młodych wokalistów. W jego wykonaniu możemy usłyszeć utwory rozrywkowe (np.: “Damą być”) i poważne (“Tu Es Petrus”). W swoich występach, zespół wykorzystuje smyczkowe i perkusyjne instrumenty muzyczne.

Zespół Folklorystyczny „Lejdis”Kierownik zespołu - Grażyna Balewicz, opiekunem zespołu jest Jerzy Kuś.

W listopadzie 2008 roku, grupa mieszkanek Składowic spotkała się po raz pierwszy z instruktorem. Nawiązując do nazwy KGW działającego na terenie miejscowości, członkinie zespołu postanowiły nadać taką samą nazwę zespołowi wokalnemu. Grupa prezentuje bardzo szeroki repertuar wokalny.

Zespół Folklorystyczny „Lubin” z Krzeczyna WielkiegoOpiekunowie – Elżbieta Pakuła i Zbigniew Kądziołka, tel. 600 372 693.

5 Zespoły artystyczne działające w GOK w Księginicach

Grupa „Lubin” to zespół taneczno – instrumentalno – wokalny. Występuje na lokalnych i regionalnych imprezach i prezentuje swoją twórczość podczas konkursów i przeglądów.

Zespół Kabaretowy „Ale Baby” z Krzeczyna Małego

Najmłodszy z zespołów działający przy GOK w Księginicach. Swoje występy sceniczne opiera na własnych tekstach i aranżacjach.

„Teatr Animi”Opiekun – Joanna Stasina, tel. 516-763-228.

Teatr działa od września 2009. Istnieje scena w Księginicach oraz w Niemstowie, od grudnia 2009 – także w Składowicach. Aktorami są dzieci, które współtworzą scenariusze, scenografie oraz kostiumy. Repertuar oparty jest na teatrze lalek, pantomimy, cieni i tańca.

GMINNY OŚRODEK KULTURY W RASZÓWCEul Kolejowa 4, 59-307 Raszówka, tel. 076-844-82-33, email: gokraszowka@neostrada.pl, www.gmina.lubin.pl

Ośrodek Kultury w Raszówce rozpoczął działalność 1 sierpnia 2007 r. Siedziba GOK mieści się w Raszówce. Działalnością Ośrodka kieruje Dyrektor

Janusz Łucki. Swoim terenem działania obejmuje 15 sołectw Gminy Lubin.Do Ośrodka należy 12 świetlic wiejskich, w których działa 8 zespołów artystycznych - wcześniej istniejące zespoły folklorystyczne „Koniczynki” i „Zachęta” oraz wokalno-instrumentalne „Idzie Grześ przez Wieś”, „Akolada”, a także dwa zespoły wokalne: „Leśne Echo” i „Swojska Nuta” oraz dwa teatralne: „Teatr dla Was” i „Teatr Kulturka”. GOK prowadzi również zajęcia w formie warsztatów oraz sekcji: plastycznej, wokalnej, instrumentalnej, tanecznej, teatralnej, komputerowej oraz nauki

6Gminny Ośrodek Kultury w Raszówce

języków obcych. W Ośrodku odbywają są wystawy prac artystów plastyków oraz stowarzyszeń twórców kultury działających na terenie Gminy Lubin. W świetlicach wiejskich organizowane są koncerty w ramach Międzynarodowego Festiwalu Folklorystycznego Mniejszości Narodowych i Etnicznych „Świat pod Kyczerą”. Gminny Ośrodek Kultury w Raszówce organizuje wspólne przedsięwzięcia z innymi instytucjami kultury oraz placówkami oświatowymi, Kołami Gospodyń Wiejskich oraz Klubem Seniora z Miłoradzic. Członkowie kół są współorganizatorami wielu wydarzeń kulturalnych i projektów realizowanych przez GOK Raszówka oraz biorą udział w licznych konkursach zdobywając wiele nagród i wyróżnień.

ZESPOŁY ARTYSTYCZNE DZIAŁAJĄCE W GOK W RASZÓWCE

AKOLADA z Bukownej

Opiekun Anna Rawska.Zespół działa od 2003 roku. Członkami zespołu są dzieci i młodzież - 15 osób. Oprócz popisów wokalnych dzieci prezentują swoje talenty grając na wielu instrumentach muzycznych (keyboard, flet poprzeczny, skrzypce).

KONICZYNKI z MiłoradzicOpiekun Krzysztof Kobylak, tel. 076/844 8233.

Zespół powstał w 1983 roku i liczy 20 osób. Zespół występuje w strojach ludowych z regionu Dolnego Śląska. Prezentuje programy folklorystyczne, których walorem jest ludyczność i autentyczność. W prezentacjach zespołu znajdziemy przede wszystkim znane pieśni i tańce ludowe i biesiadne, pieśni religijne i kolędy.Zespół koncertuje podczas wszystkich ważniejszych uroczystości gminnych tak jak: dożynki, gminne konkursy kulinarne, festyny, przeglądy i konkursy dla zespołów folklorystycznych.

7 Zespoły artystyczne działające w GOK w Raszówce

ZACHĘTA z Zimnej WodyOpiekun Teresa Kot, tel. 076/844 82 33.

Zespół występuje w strojach ludowych z regionu Dolnego Śląska. W czerwcu 2009 r. zespół koncertował na Ukrainie i reprezentował Gminę Lubin podczas uroczystości z okazji 20-lecia Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej. „Zachęta” liczy 13 osób dorosłych oraz 8 dzieci. W repertuarze zespołu są pieśni ludowe z wielu regionów Polski, a także pieśni patriotyczne, biesiadne i religijne. Niektóre teksty piosenek są autorstwa Teresy Kot. „Zachęta” osiągnęła duży sukces zajmując w 2007 r. trzecie miejsce na radiowej liście przebojów ludowych Polskiego Radia Wrocław.

IDZIE GRZEŚ PRZEZ WIEŚ z Zimnej Wody Opiekun Teresa Kot, tel. 076/844 82 33.

Zespół artystyczny działający od 1997 r. liczący 15 osób - dzieci i młodzież. Repertuar zespołu oparty jest na folklorze regionu. Zrealizowane do tej pory przedstawienia to m.in.: „Jasełka” Wandy Chotomskiej, „Na dworze Króla Heroda”, sztuka „Szewczyk Dratewka” wg scenariusza Marii Kownackiej, spektakl „Nadzwyczajne posiedzenie Gminy wiejskiej Lubin”, spektakl teatralny pt. „Baśń o 12 miesiącach”.

8Zespoły artystyczne działające w GOK w Raszówce

LEŚNE ECHO z RaszówkiOpiekun Witold Klocek, tel. 076/844 82 33.

Grupa działa od października 2007 r. Zespół liczy 13 osób, jego repertuar jest zróżnicowany, oparty na pieśniach folklorystycznych, przyśpiewkach, kolędach oraz utworach współczesnych. „Leśne Echo” zostało w 2008 r. wyróżnione w I Przeglądzie Zespołów Ludowych o Puchar Miasta Lubina. W 2009 r. zespół wystąpił z nowym repertuarem pt. „Z pieśnią przez Europę”, w którym prezentuje utwory w oryginalnych językach kilku krajów europejskich.

SWOJSKA NUTA z BukownejOpiekun Anna Rawska, tel. 076/844 82 33.

Działa od 2007 r. Zespół liczy 12 osób. W repertuarze zespołu znajdują się piosenki ludowe, kościelne, patriotyczne, kabaretowe. Niektóre teksty piosenek i scenki rodzajowe są autorstwa Doroty Stec, a muzyka Anny Rawskiej. Dodatkowo akompaniują: na skrzypcach Patrycja Becker, na flecie poprzecznym Aleksandra Rawska.

9 Zespoły artystyczne działające w GOK w Raszówce

TEATR KULTURKA z RaszówkiOpiekun Dorota Baryłkiewicz, tel. 076/844 82 33.

Grupa teatralna została utworzona w grudniu 2008 r. W skład 13-osobowego zespołu wchodzą pracownicy GOK, panie z Koła Gospodyń Wiejskich oraz mieszkańcy Raszówki i okolic. W czerwcu 2009r. odbyła się premiera spektaklu pt. „Król Bul”.

TEATR dla WAS z RaszówkiOpiekun Dorota Baryłkiewicz, tel. 076/844 82 33.

Grupa teatralna dzieci i młodzieży licząca 10 osób. „Teatr dla Was” wystawił dwie sztuki: „Tu nas nie znajdą” oraz „Miss Piękności” spektakl w formie teatru plastycznego - scenariusz i reżyseria na podstawie tekstu Konstancji Rostworowskiej.

„Teatr dla Was” otrzymał wiele nagród m.in. II Nagrodę w Powiatowym Przeglądzie Form Teatralnych - Melpomena 2008 w Lubinie.

10Zespoły artystyczne działające przy GOK w Raszówce

II. IMPREZY, ŚWIĘTA I LOKALNE INICJATYWY

KOŁA GOSPODYŃ WIEJSKICH

Koła Gospodyń Wiejskich to najstarsza organizacja społeczna działająca obecnie w Europie. Pierwsze koła powstały ponad 130 lat temu, jako inicjatywa kobiet zamieszkujących tereny wsi. Ciekawostką jest niewątpliwie fakt, iż do dziś istnieje wiele Ksiąg Pamiątkowych obrazujących ich funkcje społeczne i historię kół na przestrzeni lat zaborów, I i II wojny światowej, okresu międzywojennego i powojennego oraz bardzo trudnych dla wszelkiej aktywności społecznej lat transformacji ustrojowej po 1989 roku. W przeszłości kobiety zrzeszone w kołach gospodyń wiejskich na różne sposoby pielęgnowały polską tradycję, organizowały kursy szycia, gotowania oraz pieczenia, współorganizowały szkoły wiejskie, ochotnicze straże pożarne, uczyły prowadzenia domu i wzajemnej pomocy, wspomagały ludzi w trudnej sytuacji zdrowotnej i finansowej. Wywarły tym samym silny wpływ na rozwój polskiej wsi i mentalność jej mieszkańców. Członkinie kół organizowały również liczne festiwale i spektakle ludowe, różnego rodzaju biesiady i zabawy wiejskie. Były twórczyniami swoistego klimatu dla sztuki ludowej przejawiającej się w malowaniu chat, ich dekorowaniu wyrobami ze słomy czy ozdobami z płodów rolnych. Dzisiejsze, coraz liczniejsze i niezwykle prężnie działające, Koła Gospodyń Wiejskich są wielką szansą by odtworzyć i kultywować staropolską kulturę i tradycję w realiach wymogów współczesnej cywilizacji.

Opracowano na podstawie materiałów z www.wikipedia.org Na terenie Gminy Lubin Koła Gospodyń Wiejskich działają w następujących miejscowościach:

1.Koło Gospodyń Wiejskich w Raszówce2.Koło Gospodyń Wiejskich w Raszowej3.Koło Gospodyń Wiejskich Zimnej Wodzie4.Koło Gospodyń Wiejskich w Bukownej5.Koło Gospodyń Wiejskich w Miłosnej6.Koło Gospodyń Wiejskich w Wiercieniu7.Koło Gospodyń Wiejskich w Siedlcach8.Koło Gospodyń Wiejskich w Oborze9.Koło Gospodyń Wiejskich w Niemstowie10.Koło Gospodyń Wiejskich w Składowicach11.Koło Gospodyń Wiejskich w Chróstniku12.Koło Gospodyń Wiejskich w Osieku13.Koło Gospodyń Wiejskich w Gorzelinie14.Koło Gospodyń Wiejskich w Szklarach Górnych15.Koło Gospodyń Wiejskich w Oborze16.Koło Gospodyń Wiejskich w Księginicach17.Koło Gospodyń Wiejskich w Krzeczynie Wielkim18.Koło Gospodyń Wiejskich w Kłopotów19.Koło Gospodyń Wiejskich w Gorzycy20.Koło Gospodyń Wiejskich w Składowicach21.Koło Gospodyń Wiejskich w Niemstowie22.Koło Gospodyń Wiejskich w Siedlcach

GMINNE KULINARIA W RASZÓWCEOrganizator: Gminy Ośrodek Kultury w Raszówce

Impreza kulinarna, na której co rocznie króluje inna potrawa na 1000 sposobów przyrządzana. Uroczystość

11 Imprezy, święta i lokalne inicjatywy

organizowana jest w formie konkursu pod różnorodnym hasłem np. Świat buraka, Truskawkowe smaki. W roku 2008 w Raszówce królował ziemniak na 1000 sposobów, w 2009 truskawka w Miłoradzicach i burak w Osieku. Autorzy przepysznych i najlepszych rarytasów są nagradzani. Potrawy poddawane są degustacji przez odwiedzających imprezę. Gminnym kulinariom towarzyszy ucztowanie przy występach i muzyce.

FESTIWAL „ŚWIĘTO KAPUSTY I PIEROGA”Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Księginicach

Festiwal jest imprezą kulinarną promującą twórczość kół gospodyń wiejskich Gminy Lubin. W programie imprezy oprócz degustacji i prezentacji smakowitych potraw z kapusty i pierogów na różne sposoby organizowane są konkursy, m.in.: na największy pieróg, największą kapustę, rzut pierogiem do celu,

rzut kapustą do kosza, najpiękniejsze stoisko. Festiwal odwiedzają lokalni rękodzielnicy i pszczelarze, a całość okraszona jest występami lokalnych zespołów wokalnych, ludowych i folklorystycznych. Imprezie towarzyszy wystawa prac lokalnych artystów, wypalanie ceramiki w piecu neolitycznym i bicie monet.

WYCIECZKI PO REGIONIE Organizator: Gminy Ośrodek Kultury w Księginicach

Rudawy Janowickie, kopalnia soli, Andrzejówka to tylko niektóre z licznych miejsc gdzie organizowane są wycieczki po regionie. Wspólne wyprawy organizowane są dla mieszkańców Gminy w celu zagospodarowania czasu wolnego. Są dobrym sposobem na integrację, aktywizację i wspólną wymianę pomysłów i doświadczeń oraz zatarcie granic między pokoleniami. Wycieczki organizowane są kilka razy w roku.

GMINNY KONKURS KULINARNY „Truskawkowe Smaki”

12Imprezy, święta i lokalne inicjatywy

IMPREZY CYKLICZNE ORGANIZOWANE PRZEZ GOK W RASZÓWCE:• KONCERT KOLĘD – styczeń• JASEŁKA – styczeń• GMINNE POTYCZKI Z KULTURĄ – styczeń• OTWARTY PRZEGLĄD TEATRU JEDNEGO AKTORA -

„BLIŻEJ TEATRU” – luty• FERIE Z GMINNYM OŚRODKIEM KULTURY

W RASZÓWCE – luty• GMINNY KONKURS „NAPIĘKNIEJSZA PISANKA

WIELKANOCNA” – marzec• KONKURS „ŚWIAT PIOSENKI” – maj• GMINNY KONKURS KULINARNY- LATO – czerwiec

(w 2009 r. „Truskawkowe Smaki”)• NOC ŚWIĘTOJAŃSKA – czerwiec• WAKACJE Z GMINNYM OŚRODKIEM KULTURY

W RASZÓWCE – lipiec/sierpień• GOK następny ROK – wrzesień• GMINNY KONKURS KULINARNY- JESIEŃ – październik

(w 2008 r. - „Ziemniak na 1000 sposobów”, w 2009 r. - „Świat Buraka”)

• KONKURS PIEŚNI PATRIOTYCZNEJ – listopad• KIERMASZ ŚWIĄTECZNY – grudzień

IMPREZY CYKLICZNE ORGANIZOWANE PRZEZ GOK W KSIĘGINICACH:

• NESTOROM RODÓW - SPOTKANIA Z OKAZJI DNIA BABCI I DZIADKA - styczeń

• “PYSZNA SANNA” - zimowy wyjazd w góry, kulig, zabawy plenerowe - ferie

• “BIESIADNE SPOTKANIA” - biesiada KGW - luty• “PEGAZIK” - konkurs recytatorski - luty• “WSZYSCY KOCHAMY NASZE MARZANNY” - wiosenny

mini festyn - marzec• OGNISKO PAPIESKIE - kwiecień• “TRADYCJE WIELKANOCNE” - spotkanie świąteczne

- konkurs kulinarny – konkurs na palmę wielkanocną - Wielkanoc

• DNI KULTURY GMINNEJ - przegląd zespołów - maj• “RODZICE DZIECIOM” - weekendowy festyn

rozrywkowy z okazji Dnia Dziecka - czerwiec• OBÓZ WYGNAŃCZYCE - wyjazdy weekendowe -

lipiec• “DZIEŃ WOJSKA POLSKIEGO” - spotkanie

z żołnierzami, piosenka żołnierska przy ognisku - sierpień

• “HEJ W GÓRY, W GÓRY” – wycieczka - wrzesień• “ŚWIĘTO KAPUSTY I PIEROGA” - festyn rozrywkowy

konkurs kulinarny i przegląd Twórczości KGW - wrzesień

• DZIEŃ PAPIESKI - październik• “DZIEŃ SENIORA” – spotkania - październik/listopad• UROCZYSTE OBCHODY ŚWIĘTA ODZYSKANIA

NIEPODLEGŁOŚCI - listopad• “TRADYCJE ANDRZEJKOWE” - zabawy i wróżby dla

dzieci i młodzieży - listopad• “TRADYCJE BOŻONARODZENIOWE” - spotkanie

świąteczne - konkurs kulinarny i dekoracji wigilijnej - grudzień

• KONCERT BOŻONARODZENIOWY - grudzień.

13 Imprezy, święta i lokalne inicjatywy

III. WALORY PRZYRODNICZE I KULTUROWE

Gmina Lubin położona jest na skraju ogromnego kompleksu leśnego – Borów Dolnośląskich w dolinach dwóch rzek: Zimnica i Czarna Woda. Prawie 40% obszaru gminy stanowią obszary leśne bogate w grzyby i jagody, ale także spotkać tu można ciekawe gatunki roślin czy zwierząt.

W celu zachowania walorów przyrodniczych został utworzony w 1987 roku w południowej części gminy rezerwat przyrody „Zimna Woda” o powierzchni 60, 34 ha. Ochronie podlegają zbiorowiska grądowe z licznymi drzewami pomnikowymi i stanowiskami wielu gatunków roślin chronionych oraz gatunków górskich na stanowiskach niżowych. Spotkać tu można min. storczyka plamistego, wawrzynka wilcze łyko a także bociana czarnego, słonkę czy dzięcioła średniego.Unikatowe krajobrazy i wysoka różnorodność przyrodnicza spowodowała objęcie rzeki Czarna Woda ochroną w formie Obszaru Chronionego Krajobrazu „Czarna Woda”. Teren ten pokryty jest lasem mieszanym z bogato rozwiniętą siecią hydrograficzną. Spotkać tu można wiele gatunków roślin i zwierząt charakterystycznych dla terenów podmokłych.Na terenie Gminy Lubin indywidualną ochroną w formie pomników przyrody objęto 22 drzewa zlokalizowane na terenie całej gminy. Pośród zarejestrowanych pomników przyrody najczęściej rozmiary drzew pomnikowych osiągają dęby szypułkowe, lipy, wiązy, olsze czarne, jesiony, modrzewie i topole. Do najciekawszych pomników należą: wiąz szypułkowy o obwodzie 560 cm w parku podworskim w Gorzycy,

dąb szypułkowy o obwodzie 635 cm w Miłoradzicach w parku podworskim oraz grupa drzew o obwodzie 425-645 w parku podworskim w Składowicach.Ciekawych obserwacji przyrodniczych można doświadczyć na stawach hodowlanych w okolicach miejscowości Raszowa Mała. Czaple białe i siwe, kormorany, błotniaki stawowe a w okresie przelotów nawet gęsi zbożowe.W dolinie rzeki Zimnica często spotkać można pięknie ubarwionego zimorodka natomiast w przejrzystych borach częstym gościem jest sóweczka – najmniejsza polska sowa.

Ścieżka przyrodnicza „GOGOŁOWICE”

14Walory przyrodnicze i kulturowe

W celu przybliżenia walorów przyrodniczych i kulturowych mieszkańcom Gminy Lubin oraz okolic przez gminę przebiega dobrze rozwinięta sieć szlaków pieszych i rowerowych. Utworzone zostały również miejsca do prowadzenia zajęć dydaktycznych np. ścieżka przyrodnicza „Gogołowice” w miejscowości Gogołowice, prezentująca walory krajobrazu wiejskiego oraz bogactwo przyrodnicze związane ze środowiskiem wodnym. Kolorowe tablice, przewodnik oraz pomost dydaktyczny umożliwiają ciekawe przeżycia podczas podglądania przyrody.

W gminie Lubin prawie w każdej miejscowości można znaleźć obiekty zabytkowe objęte ochroną konserwatora zabytków. Wśród budowli świeckich do najciekawszych należą barkowy pałac w Szklarach Górnych wg projektu znakomitego architekta śląskiego Johana Blasiusa Peintera.

Pałac w Szklarach Górnych

Obiekt jest bardzo dobrze zachowany wraz z parkiem krajobrazowo-naturalistycznym. Na uwagę zasługują również ruiny barokowego pałacu w Chróstniku. Większość budowli sakralnych na terenie gminy wzmiankowana była już w XIII w., jednak obecnie stojące powstały w wiekach późniejszych. Są to w przeważającej części skromne, jednonawowe kościoły z wieżami, o bryle jeszcze gotyckiej, noszące ślady licznych, późniejszych przebudów. Najbardziej reprezentatywnymi są tu świątynie w Siedlcach (wzniesiona ok. 1372 r.), Pieszkowie, Niemstowie, Miłoradzicach, Gogołowicach i Osieku. Na uwagę zasługują także dwie późnobarokowe budowle sakralne w Zimnej Wodzie (kościół katolicki) i Czerńcu.

Na terenie gminy znajdują się także liczne dawne założenia rezydencjonalne. Przykładami najstarszych siedzib są zachowane, czytelne w krajobrazie grodziska m.in. w Bukownej, Liścu, Kłopotowie, Miłoradzicach, Raszowej Małej, Ustroniu oraz relikty średniowiecznej wieży mieszkalnej w Chróstniku.Wyróżniają się barokowe, XVIII-wieczne założenia ogrodowo-parkowe w Chróstniku, Szklarach Górnych, Krzeczynie Małym i Siedlcach. Na terenie Gminy Lubin odnajdujemy ponadto naturalistyczne założenia ogrodowe i parkowe w duchu romantyzmu — tu znakomitym przykładem będą oparte o układ wodny parki przy rezydencjach w Zimnej Wodzie, Liścu i Składowicach oraz przykłady parków krajobrazowych — m.in. w Krzeczynie Wielkim, Księginicach, Niemstowie, Czerńcu i Miłoradzicach.

15 Walory przyrodnicze i kulturowe

RĘKODZIEŁO I PRODUKTY LOKALNE OZDOBY Z BIBUŁY I SZNURKA Elżbieta Wojs, Obora

Tradycja tworzenia ozdób z bibuły jest związana z niegdyś modnym zwyczajem zdobienia wnętrza izb mieszkalnych. Okazją do ich wykonywania były święta kościelne. Swoje pierwsze zastosowanie przy wyrobie ozdób bibuła znalazła w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Był to wówczas w miarę tani surowiec. Ozdoby z bibuły odwzorowywały głównie występujące w naturze kwiaty: maki, stokrotki, chabry, niezapominajki, dzwonki. Dlatego kobiety, które zajmowały się wyrobem kwiatów z bibuły nazywano kwiaciarkami. Pani Ela tradycję tą odziedziczyła po swojej babci, która pochodzi z kielecczyzny, jako dziecko przy jej oku uczyła się kunsztu wykonywania ozdób. Wspomnienia z dzieciństwa i chęć zapełnienia

dużej ilości wolnego czasu zrodziły pasję i nowe pomysły. Dlatego też oprócz bibuły, która jest bardzo delikatnym materiałem, traci kształt i kolor pod wpływem światła, temperatury i wilgoci, Pani Ela zdecydowała się na wykorzystanie sznurka do ozdabiania naczyń szklanych. W ten sposób rozszerzyła swój rękodzielniczy asortyment. Wykonywanie takich ozdób wymaga niezwykłej precyzji, a przede wszystkim wrażliwości artystycznej, dzięki której każdy wyrób ma niepowtarzalny charakter. Ozdoby Pani Eli z Obory można zamówić lub zakupić podczas lokalnych świąt.

MIODY GATUNKOWE I PRODUKTY PSZCZELEGospodarstwo Pasieczne Zbigniew Marut, OboraPszczelarstwo Miroszowice, Aleksander Prygiel Bolesław Banaś, Pasieka w Gorzelinie, Jan Błaut, GorzycaGospodarstwo Rolne Anna i Józef Myśków, Miłosna

Na terenie Gminy wiejskiej Lubin w karty historii wpisują się tradycje pszczelarskie dzięki występującym tu roślinom miododajnym. Pasiecznictwo w Gminie Lubin wciąż się rozwija, a tradycje pszczelarskie są kontynuowane. W gospodarstwach pasiecznych można zakupić miody gatunkowe miód akacjowy, rzepakowy, wielokwiatowy, gryczany, wrzosowy, lipowy. Naturalny słodki smakołyk jest udostępniany przez samych pszczelarzy lub na lokalnych jarmarkach i targowiskach miejskich. Ponadto Pasieka Państwa Myśków oprócz miodów gatunkowych oferuje produkty pszczele takie jak: pierzga, propolis, świeczki z wosku pszczelego, miód pitny. Z kolei w Pasiece Pana Banasia można poznać sekrety przepisu na maść i skosztować miód sekcyjny lub pitny.

16Rękodzieło i produkty lokalne

ROBÓTKI SZYDEŁKOWEBożena Michalik, OsiekJolanta Wójcik, Zimna Woda Bogusława Trojanowska, Krzeczyn Mały Gabriela Razowska, Krzeczyn Mały Helena Sokołowska, Miłosna

Trudne czasy powojenne i niedostępność wszelkiego rodzaju towarów skłaniały wielu ludzi do wykonywania różnych rzeczy samodzielnie m.in. odzieży (szalików, czapek, swetrów) i ozdób, a wspólnie ich wytwarzanie wzmacniało rodzinne ognisko. Tamte lata pamięta wiele osób zamieszkujących Gminę Lubin. Przywołane wspomnienia z dzieciństwa motywują do krzewienia tego zwyczaju. Eleganckie serwety i bieżniki, aniołki, bąbki, dzwoneczki i inne cudaki wykonywane na szydełku stanowią rodzinne tradycje wielopokoleniowe. Ich wykonywanie staje się dla wielu pasją wyniesioną

z dzieciństwa, często odziedziczoną po babci. Większość osób trudniących się szydełkowaniem poświęca swój wolny czas na projektowanie i tworzenie nowych, ciekawych wzorów i kompozycji. Prace robione na szydełku są niepowtarzalne i mają zróżnicowane rozmiary. Do wykonywania szydełkowanych ozdób, przede wszystkim ich form, wykorzystuje się różne akcesoria takie jak: balony, styropian czy gąbki. Szydełkuje się z wełny lub nici, szczególnie popularny jest bawełniany kordonek, najczęściej w kolorze ecri i bieli. Aniołki, bombki, dzwonki oraz koszyczki są przez przystrajane koralikami, brokatem, wstążkami i kolorowymi nitkami. Robótki szydełkowe są wystawiane na jarmarkach i imprezach.

KONFITURY Z TRUSKAWEK Bożena Michalik, Osiek

Truskawka pochodzi z Ameryki. W XVII wieku to Amerykanie rozpoczęli krzyżowanie poziomki wirginijskiej z olbrzymią poziomką chilijską i tak powstała truskawka. Początkowo traktowana, jako luksusowy rarytas podawany do szampana. Dziś jest najbardziej popularnym owocem sezonowym w Polsce. W Gminie Lubin większość mieszkańców uprawia ją w przydomowych ogródkach, a licznie działające Koła Gospodyń Wiejskich wykorzystują ją do przygotowania różnych wyrobów i przetworów. Konfitury Pani Michalik wyróżniają się wyjątkowym, umiarkowanie słodkim smakiem, do ich wyrobu wykorzystuje ona truskawki różnych odmian, które pielęgnuje w swoim ogrodzie. W 2009 roku podczas gminnego konkursu kulinarnego „Truskawkowe smaki” otrzymały one specjalne wyróżnienie od Stowarzyszenia LGD Wrzosowa Kraina.”

17 Rękodzieło i produkty lokalne

MUSZTARDA Z GRUSZEK Halina Przystupa, Obora

Produkt pani Haliny jest laureatem konkursu „Nasze kulinarne Dziedzictwo- Smaki Regionów 2009” organizowanego we Wrocławiu. Krajowa Kapituła IX edycji konkursu pod przewodnictwem pani Izabelli Byszewskiej z Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Tradycyjnego uznała musztardę z gruszek za najlepszy produkt regionalny, przyznając najwyższe wyróżnienie - Perłę. Musztarda wykonywana jest z gruszek odmiany Klapsa rosnącej w przydomowym sadzie. Do musztardy dodawany jest ocet jabłkowy własnej produkcji ze skórek jabłek oraz rozmaite przyprawy. Ostrość i smak musztardy zależy od ilości gorczycy użytej do musztardy. Musztarda z gruszek jest przetworem wytworzonym według starych, tradycyjnych i rodzinnych przepisów. Ciocia pani Haliny podawała ją m.in. do pieczonej kaczki

i mięs. Skład musztardy był zawsze taki sam, ale degustowano ją na różne sposoby: z rodzynkami czy też całymi ziarnami gorczycy.

SZYNKA DZIADKA LUDWIKA Maria i Henryk Kryccy, Krzeczyn Mały

Szynka zdobyła I miejsce podczas konkursu „Nasze kulinarne Dziedzictwo - Smaki Regionów” organizowanego we Wrocławiu w 2009 roku. Szynka dziadka jest specjalnością i rarytasem Gospodarstwa „Czarna sosna”. Proces wytwarzania szynki dojrzewającej może trwać nawet dwa lata, a im dłużej leżakuje tym ma intensywniejszy, tradycyjny smak. Szynka wykonywana jest wg. starych rodzinnych receptur.

DEKORACJE FLORYSTYCZNE, STROIKIGrażyna Balewicz, Składowice

Pani Grażyna przystraja kwiatami wnętrza na okolicznościowe imprezy i uroczystości m.in. kościoły i sale weselne. Jej pasją jest też wykonywanie stroików i bukietów. W tworzeniu wykorzystuje w dużym stopniu rośliny żywe, dzięki temu jej dekoracje są za każdym razem niepowtarzalne i oryginalne. KOSZYKI Z PAPIERUZofia Redkwa, Obora

Uczestnictwo w jednym z pokazów zainspirowało Panią Zofię do wykonywania koszyczków z makulatury, które wyglądem niczym nie różnią się od tych z wikliny. Do plecenia koszyczków wykorzystywane są zwykłe gazety,

18Rękodzieło i produkty lokalne

których pojedyncze stronnice zwija się w cienkie rurki, a następnie łączy się ze sobą klejem. Po wyschnięciu rurki są przeplatane jak wiklina i utwardzane dodatkową warstwą kleju do tapet, a potem malowane bejcą.

Miody gatunkowe i produkty pszczele

IV. BAZA NOCLEGOWA I GASTRONOMICZNA

HOTEL RESTAURACJA “CHATA KARCZOWISKA”Karczowiska 4, 59-323 Miłoradzicetel. 076/ 844 -90 -20, email: info@karczowiska.pl

Obiekt położony jest w miejscowości Karczowiska bezpośrednio przy głównej drodze Lubin - Legnica, w odległości ok. 10 km od Lubina. Posiada bazę noclegową dla 150 osób. Specjalnością restauracji jest kuchnia staropolska w 100% oparta na lokalnych surowcach. Zajmuje się również organizacją szkoleń i konferencji gdzie do dyspozycji są 3 sale mieszczące 40, 120, 200 osób, jak również jest możliwość organizacji imprez okolicznościowych w tym m.in. wesel. PAŁACYK MYŚLIWSKIBolanów 1. 59-311 Lubintel.076/ 840-86-66, email: monikaerkens@o2.pl

Pałacyk położony jest 10 km od Lubina w miejscowości Bolanów. Budynek pochodzi z początku XX wieku, cechuje go ciekawa architektura i stylowe wnętrze. Willa znajduje się na liście dobra kultury Gminy wiejskiej Lubin. Jest to miejsce o ciekawych walorach historycznych. W pałacyku organizowane są imprezy: firmowe, szkolne, imprezy okolicznościowe oraz konferencje.

19 Baza noclegowa i gastronomiczna

GOSPODARSTWO AGROTURYSTYCZNE „BIGO”Andrzej Gofran, Kłopotów 12, 59-300 Lubintel. 693 286 224, email: bigo@wp.pl

Gospodarstwo położone jest 5 km od Lubina i w swoim zakresie oprócz noclegu oferuje chętnym możliwość gry w paintball, wycieczki bryczką po okolicznych lasach oraz zorganizowanie imprezy z ogniskiem albo grillem. Jednocześnie wieś Kłopotów charakteryzuje położenie w sąsiedztwie terenów w sam raz na spacery lub turystykę rowerową (przez Kłopotów przebiega oznakowany szlak “Wokół Lubina”). GOSPODARSTWO AGROTURYSTYCZNE „CZARNA SOSNA”Maria i Henryk Kryccy, Krzeczyn Mały 1a, 59-311 Lubin

Gospodarstwo Agroturystyczne oferuje bazę noclegową (2 pokoje), bliskość lasu pozwala na bezpośredni kontakt z naturą, wycieczki rowerowe. Specjalną ofertą kulinarną gospodarstwa są: pieczone jagnię, faszerowany pstrąg, królik w śmietanie z koperkiem lub z boczniakiem, rosół z gołębi, domowe obiady i przetwory oraz szynka wieprzowa dziadka Ludwika.

„KOTŁOREM” SP. Z O.O. Stacja Paliw wraz z restauracją i sklepemMiłosna, 59-323 Miłoradzicetel. 076/ 844 87 51

Restauracja położona jest przy głównej trasie Lubin – Wrocław, świadczy usługi gastronomiczne ponadto organizuje imprezy okolicznościowe. Restauracja jest godna polecenia z uwagi na to, iż wszystkie posiłki są

robione na bieżąco m. in. domowe pierożki, żurek czy placek po węgiersku.

PPHU „ROZDROŻE” S.C.Stanisław Jan Zazula, Alicja GałajdaSzklary Górne 29, 59-314 Szklary Górnetel. 076/ 844 84 24

Zajazd dysponuje 26 miejscami noclegowymi, specjalizują się w wypieku chleba wg receptury staropolskiej, wyrobie wędlin własnej produkcji. Świadczy usługi cateringowe. Zajazd posiada salę konferencyjną dla 20 osób odpowiednią do spotkań biznesowych lub innych w małym gronie.

RESTAURACJA „LEŚNA OSTOJA”ul. Kolejowa 4a, 59-307 Raszówkatel. 504 989 674

W restauracji serwowana jest bogata i urozmaicona kuchnia staropolska, a także kuchnia z innych regionów świata. Organizowane są tu wesela, imprezy okolicznościowe, catering.

„PRIMO” ZDZISŁAW ŻUROWSKI RESTAURACJA TAWERNARestauracja TAWERNAul. Lubińska 87, 59-335 Lubin – Obora

Restauracja oferuje organizację przyjęć do 80 osób, wesel do 50 osób oraz bankietów i innych imprez okolicznościowych. Wyróżnia się domową kuchnią i eleganckim wystrojem. Swoje usługi oferuje przez cały rok, oprócz organizacji imprez zapewnia catering.

20Baza noclegowa i gastronomiczna