РМакедонија

Површина и граници

Туристички потенцијали

од типична медитеранска до типична планинска клима. Има Република Македонија

2 разновидни и бројни зафаќа површина од 25.713 км . хидрографски објекти (извори, Се граничи со Србија и Косово реки, езера). Географската на север, со Бугарија на исток, положба, релјефот, климата и со Грција на југ и со Албанија на хидрографија овозможиле запад. Со сите соседни земји присуство и развој на има по неколку гранични разновидна флора и фауна. Се премини.сретнуваат разновидни шумски листопадни и зимзелени видови, богата и разновидна Република Македонија тревна вегетација и егзотични располага со туристички култивирани растенија. интересни природни Развиен е разновиден потенцијали. Се одликува со животински свет, со различни одлики на релјефот, претставници од крупен и климата, хидрографијата, ситен дивеч, птици и риби. На флората и фауната. Присутни се територијата на Македонија разновидни климатски услови -

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА е суверена, демо-

кратска и социјална држава во Југоисточна

Европа, сместена во централниот дел на

Балканскиот Полуостров. Конституирана

е во 1944 година, како федерална единка

на тогашната Југославија, од која прогласи

независност во 1991 година. Република

Македонија зафаќа околу 38% од вкупната

површина на регионот Македонија.

Во 1993 година Македонија стана членка на

ООН, а членка е на Советот на Европа и на

Светската трговска организација. Од декем-

ври 2005 година е кандидат за членство во

Европската Унија, а од 2008 година има

покана за приклучување кон НАТО.

6Македонија - полна со живот!

полна со живот!

Главен град на Според пописот во 2002 година, во Македонија државата е Скопје, а живеат 2.071.210 жители, од кои повеќе од 50% други поголеми живеат во урбани подрачја. градови се: Битола, Македонија е мултикултурна земја, во живеат Куманово, Прилеп, мнозинство Македонци, потоа Албанци, Турци, Тетово, Охрид, Велес, Роми, Срби, Бошњаци, Власи. Штип, Кочани, Гостивар

Официјален јазик е македонскиот јазик и и Струмица. Постојат јазикот на националностите кои во општините 1.753 населени места. каде живеат се над 20% (албанскиот, турскиот).

низ историјата се оформени Скопје-Солун-Атина, потоа Грција и други сообраќајни Туристичката комуникација разновидни интересни и кракот Скопје-Кичево-Охрид- комуникации. Сообраќајната со македонската држава се важни антропогени мотиви. Албанија, кракот Куманово- инфраструктура во остварува и преку Станува збор за културно- Штип-Струмица-Грција, Македонија главно аеродромите во Скопје и историските и односно Бугарија. Во правец е ориентирана по долините Охрид, како и преку етнографските мотиви и исток-запад особено се на поголемите реки. релативно блиските бројните создадени карактеристични правците аеродроми во соседните вредности, како што се: од Софија-Крива Паланка- држави. населбите, туристичките Скопје-Тетово-Дебар, објекти, комуникациите. потоа Благоевград-

Делчево-Штип-Велес-Прилеп-Битола-Охрид-

Во правец север-југ Албанија со најважни се комуникациите крак од по долината на реката Битола Вардар, каде со автопат и кон железница се поврзуваат градовите Белград-Ниш-

n

Сообраќајна инфраструктура

ВИДОВИ ТУРИЗАМ

Македонскиот туристички простор поседува услови за развој на зимско-спортскиот туризам на планините, бањскиот туризам на термоминералните извори, летниот езерски туризам на прекрасните езера, кои овозможуваат извонредни услови и за стационарен туризам. Како земја во централниот дел на Балканскиот Полуостров, развиен е транзитниот туризам. Геотуристичката положба на Македонија се надградува со простори кои се сочувани во природна состојба.

РМакедонија

Површина и граници

Туристички потенцијали

од типична медитеранска до типична планинска клима. Има Република Македонија

2 разновидни и бројни зафаќа површина од 25.713 км . хидрографски објекти (извори, Се граничи со Србија и Косово реки, езера). Географската на север, со Бугарија на исток, положба, релјефот, климата и со Грција на југ и со Албанија на хидрографија овозможиле запад. Со сите соседни земји присуство и развој на има по неколку гранични разновидна флора и фауна. Се премини.сретнуваат разновидни шумски листопадни и зимзелени видови, богата и разновидна Република Македонија тревна вегетација и егзотични располага со туристички култивирани растенија. интересни природни Развиен е разновиден потенцијали. Се одликува со животински свет, со различни одлики на релјефот, претставници од крупен и климата, хидрографијата, ситен дивеч, птици и риби. На флората и фауната. Присутни се територијата на Македонија разновидни климатски услови -

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА е суверена, демо-

кратска и социјална држава во Југоисточна

Европа, сместена во централниот дел на

Балканскиот Полуостров. Конституирана

е во 1944 година, како федерална единка

на тогашната Југославија, од која прогласи

независност во 1991 година. Република

Македонија зафаќа околу 38% од вкупната

површина на регионот Македонија.

Во 1993 година Македонија стана членка на

ООН, а членка е на Советот на Европа и на

Светската трговска организација. Од декем-

ври 2005 година е кандидат за членство во

Европската Унија, а од 2008 година има

покана за приклучување кон НАТО.

6Македонија - полна со живот!

полна со живот!

Главен град на Според пописот во 2002 година, во Македонија државата е Скопје, а живеат 2.071.210 жители, од кои повеќе од 50% други поголеми живеат во урбани подрачја. градови се: Битола, Македонија е мултикултурна земја, во живеат Куманово, Прилеп, мнозинство Македонци, потоа Албанци, Турци, Тетово, Охрид, Велес, Роми, Срби, Бошњаци, Власи. Штип, Кочани, Гостивар

Официјален јазик е македонскиот јазик и и Струмица. Постојат јазикот на националностите кои во општините 1.753 населени места. каде живеат се над 20% (албанскиот, турскиот).

низ историјата се оформени Скопје-Солун-Атина, потоа Грција и други сообраќајни Туристичката комуникација разновидни интересни и кракот Скопје-Кичево-Охрид- комуникации. Сообраќајната со македонската држава се важни антропогени мотиви. Албанија, кракот Куманово- инфраструктура во остварува и преку Станува збор за културно- Штип-Струмица-Грција, Македонија главно аеродромите во Скопје и историските и односно Бугарија. Во правец е ориентирана по долините Охрид, како и преку етнографските мотиви и исток-запад особено се на поголемите реки. релативно блиските бројните создадени карактеристични правците аеродроми во соседните вредности, како што се: од Софија-Крива Паланка- држави. населбите, туристичките Скопје-Тетово-Дебар, објекти, комуникациите. потоа Благоевград-

Делчево-Штип-Велес-Прилеп-Битола-Охрид-

Во правец север-југ Албанија со најважни се комуникациите крак од по долината на реката Битола Вардар, каде со автопат и кон железница се поврзуваат градовите Белград-Ниш-

n

Сообраќајна инфраструктура

ВИДОВИ ТУРИЗАМ

Македонскиот туристички простор поседува услови за развој на зимско-спортскиот туризам на планините, бањскиот туризам на термоминералните извори, летниот езерски туризам на прекрасните езера, кои овозможуваат извонредни услови и за стационарен туризам. Како земја во централниот дел на Балканскиот Полуостров, развиен е транзитниот туризам. Геотуристичката положба на Македонија се надградува со простори кои се сочувани во природна состојба.

6средновардарски регион

6средновардарски регион

Macedonia

Површина и граници

Туристички потенцијали

разновидни климатски услови - од типична медитеранска до Република Македонија

2 типична планинска клима. Има зафаќа површина од 25.713 км . разновидни и бројни Се граничи со Србија и Косово хидрографски објекти (извори, на север, со Бугарија на исток, реки, езера). Географската со Грција на југ и со Албанија на положба, релјефот, климата и запад. Со сите соседни земји хидрографија овозможиле има по неколку гранични присуство и развој на премини.разновидна флора и фауна. Се сретнуваат разновидни шумски листопадни и зимзелени Република Македонија видови, богата и разновидна располага со туристички тревна вегетација и егзотични интересни природни култивирани растенија. потенцијали. Се одликува со Развиен е разновиден различни одлики на релјефот, животински свет, со климата, хидрографијата, претставници од крупен и флората и фауната. Присутни се ситен дивеч, птици и риби. На RРЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА е суверена, демо-

кратска и социјална држава во Југоисточна

Европа, сместена во централниот дел на

Балканскиот Полуостров. Конституирана

е во 1944 година, како федерална единка

на тогашната Југославија, од која прогласи

независност во 1991 година. Република

Македонија зафаќа околу 38% од вкупната

површина на регионот Македонија.

Во 1993 година Македонија стана членка на

ООН, а членка е на Советот на Европа и на

Светската трговска организација. Од декем-

ври 2005 година е кандидат за членство во

Европската Унија, а од 2008 година има

покана за приклучување кон НАТО. full of life!ВИДОВИ ТУРИЗАМ

Македонскиот туристички простор поседува услови за развој на зимско-спортскиот туризам на планините, бањскиот туризам на термоминералните извори, летниот езерски туризам на прекрасните езера, кои овозможуваат извонредни услови и за стационарен туризам. Како земја во централниот дел на Балканскиот Полуостров, развиен е транзитниот туризам. Геотуристичката положба на Македонија се надградува со простори кои се сочувани во природна состојба.

Главен град на Според пописот во 2002 година, во Македонија државата е Скопје, а живеат 2.071.210 жители, од кои повеќе од 50% други поголеми живеат во урбани подрачја. градови се: Битола, Македонија е мултикултурна земја, во која со Куманово, Прилеп, мнозинството Македонци живеат Албанци, Тетово, Охрид, Велес, Турци, Роми, Срби, Бошњаци, Власи. Штип, Кочани, Гостивар

Официјален јазик е македонскиот јазик и и Струмица. Постојат јазикот на националностите кои во општините 1.753 населени места. каде живеат се над 20% (албанскиот, турскиот).

територијата на Македонија градовите Белград-Ниш- на поголемите низ историјата се оформени Скопје-Солун-Атина, потоа реки. разновидни интересни и кракот Скопје-Кичево-Охрид- Туристичката важни антропогени мотиви. Албанија, кракот Куманово- комуникација со Станува збор за културно- Штип-Струмица-Грција, македонската историските и односно Бугарија. Во правец држава се етнографските мотиви и исток-запад особено се остварува и преку бројните создадени карактеристични правците аеродромите во вредности, како што се: од Софија-Крива Паланка- Скопје и Охрид, населбите, туристичките Скопје-Тетово-Дебар, потоа како и преку објекти, комуникациите. Благоевград-Делчево-Штип- релативно

Велес-Прилеп-Битола-Охрид- блиските Албанија со крак од Битола аеродроми во кон Грција и други соседните

Во правец север-југ сообраќајни комуникации. држави. најважни се комуникациите Сообраќајната по долината на реката инфраструктура во Вардар, каде со автопат и Македонија главно железница се поврзуваат е ориентирана по долините

Сообраќајна инфраструктура

n

6средновардарски регион

6средновардарски регион

Macedonia

Површина и граници

Туристички потенцијали

разновидни климатски услови - од типична медитеранска до Република Македонија

2 типична планинска клима. Има зафаќа површина од 25.713 км . разновидни и бројни Се граничи со Србија и Косово хидрографски објекти (извори, на север, со Бугарија на исток, реки, езера). Географската со Грција на југ и со Албанија на положба, релјефот, климата и запад. Со сите соседни земји хидрографија овозможиле има по неколку гранични присуство и развој на премини.разновидна флора и фауна. Се сретнуваат разновидни шумски листопадни и зимзелени Република Македонија видови, богата и разновидна располага со туристички тревна вегетација и егзотични интересни природни култивирани растенија. потенцијали. Се одликува со Развиен е разновиден различни одлики на релјефот, животински свет, со климата, хидрографијата, претставници од крупен и флората и фауната. Присутни се ситен дивеч, птици и риби. На RРЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА е суверена, демо-

кратска и социјална држава во Југоисточна

Европа, сместена во централниот дел на

Балканскиот Полуостров. Конституирана

е во 1944 година, како федерална единка

на тогашната Југославија, од која прогласи

независност во 1991 година. Република

Македонија зафаќа околу 38% од вкупната

површина на регионот Македонија.

Во 1993 година Македонија стана членка на

ООН, а членка е на Советот на Европа и на

Светската трговска организација. Од декем-

ври 2005 година е кандидат за членство во

Европската Унија, а од 2008 година има

покана за приклучување кон НАТО. full of life!ВИДОВИ ТУРИЗАМ

Македонскиот туристички простор поседува услови за развој на зимско-спортскиот туризам на планините, бањскиот туризам на термоминералните извори, летниот езерски туризам на прекрасните езера, кои овозможуваат извонредни услови и за стационарен туризам. Како земја во централниот дел на Балканскиот Полуостров, развиен е транзитниот туризам. Геотуристичката положба на Македонија се надградува со простори кои се сочувани во природна состојба.

Главен град на Според пописот во 2002 година, во Македонија државата е Скопје, а живеат 2.071.210 жители, од кои повеќе од 50% други поголеми живеат во урбани подрачја. градови се: Битола, Македонија е мултикултурна земја, во која со Куманово, Прилеп, мнозинството Македонци живеат Албанци, Тетово, Охрид, Велес, Турци, Роми, Срби, Бошњаци, Власи. Штип, Кочани, Гостивар

Официјален јазик е македонскиот јазик и и Струмица. Постојат јазикот на националностите кои во општините 1.753 населени места. каде живеат се над 20% (албанскиот, турскиот).

територијата на Македонија градовите Белград-Ниш- на поголемите низ историјата се оформени Скопје-Солун-Атина, потоа реки. разновидни интересни и кракот Скопје-Кичево-Охрид- Туристичката важни антропогени мотиви. Албанија, кракот Куманово- комуникација со Станува збор за културно- Штип-Струмица-Грција, македонската историските и односно Бугарија. Во правец држава се етнографските мотиви и исток-запад особено се остварува и преку бројните создадени карактеристични правците аеродромите во вредности, како што се: од Софија-Крива Паланка- Скопје и Охрид, населбите, туристичките Скопје-Тетово-Дебар, потоа како и преку објекти, комуникациите. Благоевград-Делчево-Штип- релативно

Велес-Прилеп-Битола-Охрид- блиските Албанија со крак од Битола аеродроми во кон Грција и други соседните

Во правец север-југ сообраќајни комуникации. држави. најважни се комуникациите Сообраќајната по долината на реката инфраструктура во Вардар, каде со автопат и Македонија главно железница се поврзуваат е ориентирана по долините

Сообраќајна инфраструктура

n

МакедонскиМАКЕДОНИЈА СЕ ОДЛИКУВА со

карактеристични форми речиси од

сите типови релјеф. За туристички

цели, најкарактеристични се

планинските масиви, вулканските

релјефни творби, клисурите,

пештерите и карактеристичните

брегови на водните објекти.

Релјефот на државата е главно

планински со 16 планини повисоки

од 2.000 метри.

Планини врвот Магаро (2254), Добра Вода со Сува Гора со врвот Изразито високопланински Добра Вода (2063), масивот релјеф имаат пет планински Илинска, Плакенска и Бигла со масиви. Тие се со поголема врвот Сталев Камен (1998), надморска височина од 2500 Јабланица со врвот Црн Камен метри. Такви се планинскиот (2257), Кожуф со врвот Зелен масив Кораб, Дешат и Крчин со Брег (2165), Осоговски Планини врвот Кораб (2764), Шар со врвот Руен (2252) и Стогово Планина со врвот Титов Врв со врвот Голем Рид (2268).(Голем Шар)(2748), Мокра

Десет планини се одликуваат Планина со врвот Солунска со среднопланински релјеф, со Глава (2540), Баба со врвот апсолутната височина поголема Пелистер (2601) и Ниџе со од 1000 метри. Во оваа група се врвот Кајмакчалан (2520). вбројуваат планинските масиви Девет планински масиви се Бабуна со Клепа и врвот Козјак, одликуваат како високи Бушева Планина со врвот планини со поголема надморска Мусица, Влаина со врвот височина од 2000 метри. Такви Кадиица, Дрен Планина со се Беласица со врвот Радомир врвот Ливада, Конечка, (2029), Бистра со врвот Градешка и Плауш со врвот Меденица (2163), Галичица со М

6Македонија - полна со живот!

Поглед од Љуботен Иако не е највисок, ова е еден од најубавите врвови на Шар Планина, под кој се наоѓа и планинарски дом

Поглед од Љуботен Иако не е највисок, ова е еден од најубавите врвови на Шар Планина, под кој се наоѓа и планинарски дом

планини, клисури и пештери

РЕЛЈЕФ КАКО ШАХОВСКА ТАБЛА

Македонскиот релјеф е како шаховска табла со разни геоморфолошки форми, каде се сменуваат планини, котлини, полиња, долини, клисури. Околу 50% од територијата на Македонија е типичен планински простор, во кој се издвојуваат 26 планински масиви со околу 80 планини и планински ограноци. Во Македонија, на релативно мал простор (25.713 км2) се сретнуваат многу планински масиви, кои почнувајќи од околу 50 метри

надморска височина се простираат во височина до 2.764 метри надморска височина (врвот Кораб).

Волчјак, Козјак, Широка и Герман со врвот Чупино Брдо, Малешевски Планини со врвот Џами Тепе, Огражден со врвот Огражден, Плачковица со врвот Лисец и Скопска Црна Гора со врвот Рамно. Две планини имаат нископланински релјеф со релативна височина од околу 500 метри: Голак со врвот Чавка и Жеден со врвот Голем Жеден.

Во Македонија планинските масиви се раздвоени со повеќе речни долини. Во нив се среќаваат карактеристични клисури. Долините на реките се композитни со смена на клисури и котлини. На реката Вардар такви се Таорската, Велешката и Демиркаписката Клисура, на реката Треска мошне карактеристична е Шишевската Клисура со кањонот Матка, на Црна Река е Скочивирската Клисура, на Брегалница е Истибањската Клисура, а на реката Пчиња се Бислимската и Бадарската Клисура. Посебно интересни се Баричката Клисура на река Радика и клисурата по реката Црн Дрим.

Клисури

Пештери

n

селото Ѓоновица со должина од 580 метри, Слатинска Пештера со 800 Република Македонија на својот метри, пештерите во кањонот Матка, простор со разновидна геолошка Алилица со 644 метри, Дона Дука на градба и типови релјеф поседува планината Жеден со 650 метри, Бела повеќе пештери и пропасти. Вода кај Демир Капија и Пешна во Најкарактеристични се Убавица кај близина на Македонски Брод.

Галичица - Точката од која, како на дланка, се гледаат двете езера, Преспанското и Охридското

Пештера Слатински Извор - Најдолгата пештера во Македонија, која од 2004 година е на Привремената листа на УНЕСКО за светско природно наследство и заштитена како споменик на природата, нуди можност за спелеотуризам

Пештера Слатински Извор - Најдолгата пештера во Македонија, која од 2004 година е на Привремената листа на УНЕСКО за светско природно наследство и заштитена како споменик на природата нуди можност за спелеотуризам

Галичица - Точката од која, како на дланка, се гледаат двете езера, Преспанското и Охридското

Патека на Кожуф

Патека на Кожуф

Кањон Матка на реката Треска - На површина од 5.000 хектари се регистрирани 119 видови дневни и 140 видови ноќни пеперутки

Кањон Матка на реката Треска - На површина од 5.000 хектари се регистрирани 119 видови дневни и 140 видови ноќни пеперутки

Солунска Глава - На Мокра Планина, во близина на овој врв се наоѓа најдлабоката пропаст на Балканскиот Полуостров со длабочина од 450 метри

Солунска Глава - На Мокра Планина, во близина на овој врв се наоѓа најдлабоката пропаст на Балканскиот Полуостров со длабочина од 450 метри

МакедонскиМАКЕДОНИЈА СЕ ОДЛИКУВА со

карактеристични форми речиси од

сите типови релјеф. За туристички

цели, најкарактеристични се

планинските масиви, вулканските

релјефни творби, клисурите,

пештерите и карактеристичните

брегови на водните објекти.

Релјефот на државата е главно

планински со 16 планини повисоки

од 2.000 метри.

Планини врвот Магаро (2254), Добра Вода со Сува Гора со врвот Изразито високопланински Добра Вода (2063), масивот релјеф имаат пет планински Илинска, Плакенска и Бигла со масиви. Тие се со поголема врвот Сталев Камен (1998), надморска височина од 2500 Јабланица со врвот Црн Камен метри. Такви се планинскиот (2257), Кожуф со врвот Зелен масив Кораб, Дешат и Крчин со Брег (2165), Осоговски Планини врвот Кораб (2764), Шар со врвот Руен (2252) и Стогово Планина со врвот Титов Врв со врвот Голем Рид (2268).(Голем Шар)(2748), Мокра

Десет планини се одликуваат Планина со врвот Солунска со среднопланински релјеф, со Глава (2540), Баба со врвот апсолутната височина поголема Пелистер (2601) и Ниџе со од 1000 метри. Во оваа група се врвот Кајмакчалан (2520). вбројуваат планинските масиви Девет планински масиви се Бабуна со Клепа и врвот Козјак, одликуваат како високи Бушева Планина со врвот планини со поголема надморска Мусица, Влаина со врвот височина од 2000 метри. Такви Кадиица, Дрен Планина со се Беласица со врвот Радомир врвот Ливада, Конечка, (2029), Бистра со врвот Градешка и Плауш со врвот Меденица (2163), Галичица со М

6Македонија - полна со живот!

Поглед од Љуботен Иако не е највисок, ова е еден од најубавите врвови на Шар Планина, под кој се наоѓа и планинарски дом

Поглед од Љуботен Иако не е највисок, ова е еден од најубавите врвови на Шар Планина, под кој се наоѓа и планинарски дом

планини, клисури и пештери

РЕЛЈЕФ КАКО ШАХОВСКА ТАБЛА

Македонскиот релјеф е како шаховска табла со разни геоморфолошки форми, каде се сменуваат планини, котлини, полиња, долини, клисури. Околу 50% од територијата на Македонија е типичен планински простор, во кој се издвојуваат 26 планински масиви со околу 80 планини и планински ограноци. Во Македонија, на релативно мал простор (25.713 км2) се сретнуваат многу планински масиви, кои почнувајќи од околу 50 метри

надморска височина се простираат во височина до 2.764 метри надморска височина (врвот Кораб).

Волчјак, Козјак, Широка и Герман со врвот Чупино Брдо, Малешевски Планини со врвот Џами Тепе, Огражден со врвот Огражден, Плачковица со врвот Лисец и Скопска Црна Гора со врвот Рамно. Две планини имаат нископланински релјеф со релативна височина од околу 500 метри: Голак со врвот Чавка и Жеден со врвот Голем Жеден.

Во Македонија планинските масиви се раздвоени со повеќе речни долини. Во нив се среќаваат карактеристични клисури. Долините на реките се композитни со смена на клисури и котлини. На реката Вардар такви се Таорската, Велешката и Демиркаписката Клисура, на реката Треска мошне карактеристична е Шишевската Клисура со кањонот Матка, на Црна Река е Скочивирската Клисура, на Брегалница е Истибањската Клисура, а на реката Пчиња се Бислимската и Бадарската Клисура. Посебно интересни се Баричката Клисура на река Радика и клисурата по реката Црн Дрим.

Клисури

Пештери

n

селото Ѓоновица со должина од 580 метри, Слатинска Пештера со 800 Република Македонија на својот метри, пештерите во кањонот Матка, простор со разновидна геолошка Алилица со 644 метри, Дона Дука на градба и типови релјеф поседува планината Жеден со 650 метри, Бела повеќе пештери и пропасти. Вода кај Демир Капија и Пешна во Најкарактеристични се Убавица кај близина на Македонски Брод.

Галичица - Точката од која, како на дланка, се гледаат двете езера, Преспанското и Охридското

Пештера Слатински Извор - Најдолгата пештера во Македонија, која од 2004 година е на Привремената листа на УНЕСКО за светско природно наследство и заштитена како споменик на природата, нуди можност за спелеотуризам

Пештера Слатински Извор - Најдолгата пештера во Македонија, која од 2004 година е на Привремената листа на УНЕСКО за светско природно наследство и заштитена како споменик на природата нуди можност за спелеотуризам

Галичица - Точката од која, како на дланка, се гледаат двете езера, Преспанското и Охридското

Патека на Кожуф

Патека на Кожуф

Кањон Матка на реката Треска - На површина од 5.000 хектари се регистрирани 119 видови дневни и 140 видови ноќни пеперутки

Кањон Матка на реката Треска - На површина од 5.000 хектари се регистрирани 119 видови дневни и 140 видови ноќни пеперутки

Солунска Глава - На Мокра Планина, во близина на овој врв се наоѓа најдлабоката пропаст на Балканскиот Полуостров со длабочина од 450 метри

Солунска Глава - На Мокра Планина, во близина на овој врв се наоѓа најдлабоката пропаст на Балканскиот Полуостров со длабочина од 450 метри

Планини (2254), Добра Вода со Сува Гора со врвот Добра Вода (2063), Изразито високопланински масивот Илинска, Плакенска и релјеф имаат пет планински Бигла со врвот Сталев Камен масиви. Тие се со поголема (1998), Јабланица со врвот Црн надморска височина од 2500 Камен (2257), Кожуф со врвот метри. Такви се планинскиот Зелен Брег (2165), Осоговски масив Кораб, Дешат и Крчин со Планини со врвот Руен (2252) и врвот Кораб (2764), Шар Стогово со врвот Голем Рид Планина со врвот Турчин (2268).(2748), Мокра Планина со врвот

Десет планини се одликуваат Солунска Глава (2540), Баба со со среднопланински релјеф, со врвот Пелистер (2601) и Ниџе апсолутната височина со врвот Кајмакчалан (2520). поголема од 1000 метри. Во Девет планински масиви се оваа група се вбројуваат одликуваат како високи планинските масиви Бабуна со планини со поголема Клепа и врвот Козјак, Бушева надморска височина од 2000 Планина со врвот Мусица, метри. Такви се Беласица со Влаина со врвот Кадиица, Дрен врвот Радомир (2029), Бистра Планина со врвот Ливада, со врвот Меденица (2163), Конечка, Градешка и Плауш со Галичица со врвот Магаро

MacedonianМАКЕДОНИЈА СЕ ОДЛИКУВА со

карактеристични форми речиси од

сите типови релјеф. За туристички

цели, најкарактеристични се

планинските масиви, вулканските

релјефни творби, клисурите,

пештерите и карактеристичните

брегови на водните објекти.

Релјефот на државата е главно

планински со 16 планини повисоки

од 2.000 метри.М6

Македонија - полна со живот!

Осоговски ПланиниПланински масив кој доминира во источниот дел на Македонија, на кој покрај највисокиот врв Руен, уште пет врвови се повисоки од 2.000 метри

Осоговски ПланиниПланински масив кој доминира во источниот дел на Македонија, на кој покрај највисокиот врв Руен, уште пет врвови се повисоки од 2.000 метри

РЕЛЈЕФ КАКО ШАХОВСКА ТАБЛА

Македонскиот релјеф е како шаховска табла со разни геоморфолошки форми, каде се сменуваат планини, котлини, полиња, долини, клисури. Околу 50% од територијата на Македонија е типичен планински простор, во кој се издвојуваат 26 планински масиви со околу 80 планини и планински ограноци. Во Македонија, на релативно мал простор (25.713 км2) се сретнуваат многу планински масиви, кои почнувајќи од околу 50 метри надморска височина се простираат во височина до 2.764 метри надморска височина (врвот Кораб).

врвот Волчјак, Козјак, Широка и Герман со врвот Чупино Брдо, Малешевски Планини со врвот Џами Тепе, Огражден со врвот Огражден,

Плачковица со врвот Лисец и Скопска Црна Гора со врвот Рамно. Две планини имаат нископланински релјеф со релативна височина од околу 500 метри: Голак со врвот Чавка и Жеден со врвот Голем Жеден.

Во Македонија планинските масиви се раздвоени со повеќе речни долини. Во нив се среќаваат карактеристични клисури. Долините на

Клисури

Бислимската и Бадарската Клисура. Посебно интересни се Баричката Клисура на река Радика и клисурата по реката Црн Дрим.

Република Македонија на својот простор со разновидна геолошка градба и типови релјеф поседува повеќе пештери и пропасти. Најкарактеристични се Убавица кај селото Ѓоновица со должина од 580 метри, Слатинска Пештера со 800 метри, пештерите во кањонот Матка, Алилица со 644 метри, Дона Дука на планината Жеден со

реките се композитни со смена на клисури и котлини. На реката Вардар такви се Таорската, Велешката и Демиркаписката Клисура, на реката Треска мошне карактеристична е Шишевската Клисура со кањонот Матка, на Црна Река е Скочивирската Клисура, на Брегалница е Истибањската Клисура, а на реката Пчиња се

Пештери

mountains, clisures and caves

Невестинска Пештера - На мал простор во Порече се концентрирани многу пештери, од кои досега се откриени педесетина

Невестинска Пештера - На мал простор во Порече се концентрирани многу пештери, од кои досега се откриени педесетина

Демиркаписка Клисура - Најдолгата македонска клисура, низ која поминува една од најзначајните магистрали на овој простор

Демиркаписка Клисура - Најдолгата македонска клисура, низ која поминува една од најзначајните магистрали на овој простор

Магаро - Поглед кон највисокиот врв на Галичица (2254)

Поглед од Крушево кон Мокра Планина со Солунска Глава

Поглед од Крушево кон Мокра Планина со Солунска Глава

Магаро - Поглед кон највисокиот врв на Галичица (2254)

Прошетка по планината Клепа

Прошетка по планината Клепа

Планини (2254), Добра Вода со Сува Гора со врвот Добра Вода (2063), Изразито високопланински масивот Илинска, Плакенска и релјеф имаат пет планински Бигла со врвот Сталев Камен масиви. Тие се со поголема (1998), Јабланица со врвот Црн надморска височина од 2500 Камен (2257), Кожуф со врвот метри. Такви се планинскиот Зелен Брег (2165), Осоговски масив Кораб, Дешат и Крчин со Планини со врвот Руен (2252) и врвот Кораб (2764), Шар Стогово со врвот Голем Рид Планина со врвот Турчин (2268).(2748), Мокра Планина со врвот

Десет планини се одликуваат Солунска Глава (2540), Баба со со среднопланински релјеф, со врвот Пелистер (2601) и Ниџе апсолутната височина со врвот Кајмакчалан (2520). поголема од 1000 метри. Во Девет планински масиви се оваа група се вбројуваат одликуваат како високи планинските масиви Бабуна со планини со поголема Клепа и врвот Козјак, Бушева надморска височина од 2000 Планина со врвот Мусица, метри. Такви се Беласица со Влаина со врвот Кадиица, Дрен врвот Радомир (2029), Бистра Планина со врвот Ливада, со врвот Меденица (2163), Конечка, Градешка и Плауш со Галичица со врвот Магаро

MacedonianМАКЕДОНИЈА СЕ ОДЛИКУВА со

карактеристични форми речиси од

сите типови релјеф. За туристички

цели, најкарактеристични се

планинските масиви, вулканските

релјефни творби, клисурите,

пештерите и карактеристичните

брегови на водните објекти.

Релјефот на државата е главно

планински со 16 планини повисоки

од 2.000 метри.М6

Македонија - полна со живот!

Осоговски ПланиниПланински масив кој доминира во источниот дел на Македонија, на кој покрај највисокиот врв Руен, уште пет врвови се повисоки од 2.000 метри

Осоговски ПланиниПланински масив кој доминира во источниот дел на Македонија, на кој покрај највисокиот врв Руен, уште пет врвови се повисоки од 2.000 метри

РЕЛЈЕФ КАКО ШАХОВСКА ТАБЛА

Македонскиот релјеф е како шаховска табла со разни геоморфолошки форми, каде се сменуваат планини, котлини, полиња, долини, клисури. Околу 50% од територијата на Македонија е типичен планински простор, во кој се издвојуваат 26 планински масиви со околу 80 планини и планински ограноци. Во Македонија, на релативно мал простор (25.713 км2) се сретнуваат многу планински масиви, кои почнувајќи од околу 50 метри надморска височина се простираат во височина до 2.764 метри надморска височина (врвот Кораб).

врвот Волчјак, Козјак, Широка и Герман со врвот Чупино Брдо, Малешевски Планини со врвот Џами Тепе, Огражден со врвот Огражден,

Плачковица со врвот Лисец и Скопска Црна Гора со врвот Рамно. Две планини имаат нископланински релјеф со релативна височина од околу 500 метри: Голак со врвот Чавка и Жеден со врвот Голем Жеден.

Во Македонија планинските масиви се раздвоени со повеќе речни долини. Во нив се среќаваат карактеристични клисури. Долините на

Клисури

Бислимската и Бадарската Клисура. Посебно интересни се Баричката Клисура на река Радика и клисурата по реката Црн Дрим.

Република Македонија на својот простор со разновидна геолошка градба и типови релјеф поседува повеќе пештери и пропасти. Најкарактеристични се Убавица кај селото Ѓоновица со должина од 580 метри, Слатинска Пештера со 800 метри, пештерите во кањонот Матка, Алилица со 644 метри, Дона Дука на планината Жеден со

реките се композитни со смена на клисури и котлини. На реката Вардар такви се Таорската, Велешката и Демиркаписката Клисура, на реката Треска мошне карактеристична е Шишевската Клисура со кањонот Матка, на Црна Река е Скочивирската Клисура, на Брегалница е Истибањската Клисура, а на реката Пчиња се

Пештери

mountains, clisures and caves

Невестинска Пештера - На мал простор во Порече се концентрирани многу пештери, од кои досега се откриени педесетина

Невестинска Пештера - На мал простор во Порече се концентрирани многу пештери, од кои досега се откриени педесетина

Демиркаписка Клисура - Најдолгата македонска клисура, низ која поминува една од најзначајните магистрали на овој простор

Демиркаписка Клисура - Најдолгата македонска клисура, низ која поминува една од најзначајните магистрали на овој простор

Магаро - Поглед кон највисокиот врв на Галичица (2254)

Поглед од Крушево кон Мокра Планина со Солунска Глава

Поглед од Крушево кон Мокра Планина со Солунска Глава

Магаро - Поглед кон највисокиот врв на Галичица (2254)

Прошетка по планината Клепа

Прошетка по планината Клепа

ЛМакедонска

ЛЕТАТА ВО МАКЕДОНИЈА се суви и топли, а зимите се

студени и влажни. Просечните годишни температури на 0воздухот се движат од 14 C во Нов Дојран и Гевгелија до

06,7 C во Лазарополе на планината Бистра. Најтопол месец 0е јули со просечна температура на воздухот од 22,2 C, а

најстуден месец е јануари со просечна температура од z0,3 C. Просечните годишни количини на врнежи се движат

од 440 мм во Велес до 1.068 мм во Лазарополе, а во

долината на Радика достигнуваат и до 1.400 мм.

Крушево е типично планинско место и се смета за највисоко гратче на Балканскиот Полуостров, поради што често е под снежна покривка од септември до мај

Крушево е типично планинско место и се смета за највисоко гратче на Балканскиот Полуостров, поради што често е под снежна покривка од септември до мај клима

РАЗЛИЧНИ КЛИМАТСКИ ТИПОВИ ЗА РАЗЛИЧНИ ВИДОВИ ТУРИЗАМ

Модифицираната типична планинска клима во медитеранска и изменета поголемиот дел од Македонија континентална клима во овозможува развој на зимско-котлините на природните спортски и рекреативен тектонски езерски басени на туризам, особено развиен на Охридското, Преспанското и локалитетите Попова Шапка на Дојранското Езеро Шар Планина, Маврово на овозможуваат пријатни Бистра, Крушево на Бушева туристички услови за летен и Планина, Пониква на зимски стационарен туризам, Осоговските Планини и на додека присуството на планините Галичица и Кожуф.

Климатски Континентална клима специфичности

Мешана медитеранска и континентална клима

Планинска клима

Изменето медитеранска клима

n

лета со околу 2.400 сончеви часови годишно, Ја има во Охридско-просечна годишна струшката и Екстремните разлики во

0температура од 14 C и Преспанската Котлина со надморската височина, средногодишна количина влијанија на езерските испреплетеноста со врнежи од околу 650 мм. басени, но е типично композитни речни долини,

изразена и во Кичевската Котлина, Порече, Пелагонија, Полог, Беровско-делчевската Котлина и Славиште, каде

Се чувствува по се присутни свежи лета и долините на студени и подолги зими, Вардар со со поголеми притоките, температурни осцилации, поточно во со просечни годишни областите на температури од околу

0Тиквешката, 11 C и просечни разликите во големините Велешката, Скопската, количини на врнежи од на котлинските простори и Овчеполската, Штипската над 700 мм.езерските површини, на и Кочанската Котлина, релативно малиот како и по долините на македонски простор Струма во Струмичко- Таа е карактеристика за модифицираат присуство радовишката Котлина и по планинските простори на повеќе климатски долината на Црн Дрим во над 1.000 мeтри типови. Дебарската Котлина. Во надморска височина.

овие региони просечната Овде влегуваат годишна температурата на просторите на високите воздухот се движи околу планини Шар Планина,

0Таа е одлика за 12,5 C, а просечните Корапскиот масив, Гевгелиско-Валандовската годишни количини на Јабланица, Баба со Котлина и Дојран, каде се врнежи се движат околу Пелистер, Мокра Планина присутни топли и ведри 500 мм. со Солунска Глава.

Пелагонија, најголемата македонска котлина, истовремено претставува и наша најголема житница. Во услови на умерено континенталната клима, погодни за житни култури, покрај доминантната пченица, тука се одгледуваат и јачменот, пченката, овесот и 'ржот.

Пелагонија, најголемата македонска котлина, истовремено претставува и наша најголема житница. Во услови на умерено континенталната клима, погодни за житни култури, покрај доминантната пченица, тука се одгледуваат и јачменот, пченката, овесот и 'ржот.

ПРЕСПА МИРИСА НА ЈАБОЛКО

Производството на јаболка во Преспа изнесува 90.000-100.000 тони годишно, што е над 90% од вкупното производство на јаболка во Македонија. Квалитетот на јаболката во Преспа е оценет како одличен. Тој квалитет е резултат на погодните климатски услови и примената на соодветни технологии во одгледувањето на јаболката.

Ретко доживување е летната попладневна прошетка по падините на Плачковица

Ретко доживување е летната попладневна прошетка по падините на Плачковица

ЛМакедонска

ЛЕТАТА ВО МАКЕДОНИЈА се суви и топли, а зимите се

студени и влажни. Просечните годишни температури на 0воздухот се движат од 14 C во Нов Дојран и Гевгелија до

06,7 C во Лазарополе на планината Бистра. Најтопол месец 0е јули со просечна температура на воздухот од 22,2 C, а

најстуден месец е јануари со просечна температура од z0,3 C. Просечните годишни количини на врнежи се движат

од 440 мм во Велес до 1.068 мм во Лазарополе, а во

долината на Радика достигнуваат и до 1.400 мм.

Крушево е типично планинско место и се смета за највисоко гратче на Балканскиот Полуостров, поради што често е под снежна покривка од септември до мај

Крушево е типично планинско место и се смета за највисоко гратче на Балканскиот Полуостров, поради што често е под снежна покривка од септември до мај клима

РАЗЛИЧНИ КЛИМАТСКИ ТИПОВИ ЗА РАЗЛИЧНИ ВИДОВИ ТУРИЗАМ

Модифицираната типична планинска клима во медитеранска и изменета поголемиот дел од Македонија континентална клима во овозможува развој на зимско-котлините на природните спортски и рекреативен тектонски езерски басени на туризам, особено развиен на Охридското, Преспанското и локалитетите Попова Шапка на Дојранското Езеро Шар Планина, Маврово на овозможуваат пријатни Бистра, Крушево на Бушева туристички услови за летен и Планина, Пониква на зимски стационарен туризам, Осоговските Планини и на додека присуството на планините Галичица и Кожуф.

Климатски Континентална клима специфичности

Мешана медитеранска и континентална клима

Планинска клима

Изменето медитеранска клима

n

лета со околу 2.400 сончеви часови годишно, Ја има во Охридско-просечна годишна струшката и Екстремните разлики во

0температура од 14 C и Преспанската Котлина со надморската височина, средногодишна количина влијанија на езерските испреплетеноста со врнежи од околу 650 мм. басени, но е типично композитни речни долини,

изразена и во Кичевската Котлина, Порече, Пелагонија, Полог, Беровско-делчевската Котлина и Славиште, каде

Се чувствува по се присутни свежи лета и долините на студени и подолги зими, Вардар со со поголеми притоките, температурни осцилации, поточно во со просечни годишни областите на температури од околу

0Тиквешката, 11 C и просечни разликите во големините Велешката, Скопската, количини на врнежи од на котлинските простори и Овчеполската, Штипската над 700 мм.езерските површини, на и Кочанската Котлина, релативно малиот како и по долините на македонски простор Струма во Струмичко- Таа е карактеристика за модифицираат присуство радовишката Котлина и по планинските простори на повеќе климатски долината на Црн Дрим во над 1.000 мeтри типови. Дебарската Котлина. Во надморска височина.

овие региони просечната Овде влегуваат годишна температурата на просторите на високите воздухот се движи околу планини Шар Планина,

0Таа е одлика за 12,5 C, а просечните Корапскиот масив, Гевгелиско-Валандовската годишни количини на Јабланица, Баба со Котлина и Дојран, каде се врнежи се движат околу Пелистер, Мокра Планина присутни топли и ведри 500 мм. со Солунска Глава.

Пелагонија, најголемата македонска котлина, истовремено претставува и наша најголема житница. Во услови на умерено континенталната клима, погодни за житни култури, покрај доминантната пченица, тука се одгледуваат и јачменот, пченката, овесот и 'ржот.

Пелагонија, најголемата македонска котлина, истовремено претставува и наша најголема житница. Во услови на умерено континенталната клима, погодни за житни култури, покрај доминантната пченица, тука се одгледуваат и јачменот, пченката, овесот и 'ржот.

ПРЕСПА МИРИСА НА ЈАБОЛКО

Производството на јаболка во Преспа изнесува 90.000-100.000 тони годишно, што е над 90% од вкупното производство на јаболка во Македонија. Квалитетот на јаболката во Преспа е оценет како одличен. Тој квалитет е резултат на погодните климатски услови и примената на соодветни технологии во одгледувањето на јаболката.

Ретко доживување е летната попладневна прошетка по падините на Плачковица

Ретко доживување е летната попладневна прошетка по падините на Плачковица

Macedonian

ЛЕТАТА ВО МАКЕДОНИЈА се суви и топли, а зимите се

студени и влажни. Просечните годишни температури на

воздухот се движат од 140C во Нов Дојран и Гевгелија до

6,70C во Лазарополе на планината Бистра. Најтопол месец

е јули со просечна температура на воздухот од 22,20C, а

најстуден месец е јануари со просечна температура од

0,30C. Просечните годишни количини на врнежи се

движат од 440 мм во Велес до 1.068 мм во Лазарополе, а

во долината на Радика достигнуваат и до 1.400 мм.MИзменето Континентална клима медитеранска клима

Мешана медитеранска и континентална клима

Планинска клима

притоките, поточно во областите на Ја има во Охридско-Тиквешката, Велешката, струшката и Таа е одлика за Скопската, Преспанската Котлина Гевгелиско-Овчеполската, со влијанија на Валандовската Котлина Штипската и езерските басени, но е и Дојран, каде се Кочанската Котлина, типично изразена и во присутни топли и ведри како и по долините на Кичевската Котлина, лета со околу 2.400 Струма во Струмичко- Порече, Пелагонија, сончеви часови радовишката Котлина и Полог, Беровско-годишно, просечна по долината на Црн делчевската Котлина и годишна температура Дрим во Дебарската Славиште, каде се од 140C и Котлина. Во овие присутни свежи лета и средногодишна региони просечната студени и подолги зими, количина врнежи од годишна температурата со поголеми околу 650 мм.на воздухот се движи температурни околу 12,50C, а осцилации, со просечни просечните годишни годишни температури количини на врнежи се од околу 110C и движат околу 500 мм. просечни количини на Се чувствува по

врнежи од над 700 мм.долините на Вардар со

Таа е карактеристика за планинските простори над 1.000 мeтри надморска височина. Овде влегуваат просторите на високите планини Шар Планина, Корапскиот масив, Јабланица, Баба со Пелистер, Мокра

climateРАЗЛИЧНИ КЛИМАТСКИ ТИПОВИ ЗА РАЗЛИЧНИ ВИДОВИ ТУРИЗАМ

Модифицираната медитеранска и клима во поголемиот дел од изменета континентална клима во Македонија овозможува развој на котлините на природните тектонски зимско-спортски и рекреативен езерски басени на Охридското, туризам, особено развиен на Преспанското и Дојранското Езеро локалитетите Попова Шапка на Шар овозможуваат пријатни туристички Планина, Маврово на Бистра, услови за летен и зимски Крушево на Бушева Планина, стационарен туризам, додека Пониква на Осоговските Планини и присуството на типична планинска на планините Галичица и Кожуф.

Бројот на сончеви денови во Македонија се движи меѓу 230 до 280 денови. Охрид македонскиот туристички бисер, со над 200 сончеви денови во годината, претставува еден од најсончевите градови во државата.

Бројот на сончеви денови во Македонија се движи меѓу 230 до 280 денови. Охрид македонскиот туристички бисер, со над 200 сончеви денови во годината, претставува еден од најсончевите градови во државата.

ПРЕСПА МИРИСА НА ЈАБОЛКО

Производството на јаболка во Преспа изнесува 90.000-100.000 тони годишно, што е над 90% од вкупното производство на јаболка во Македонија. Квалитетот на јаболката во Преспа е оценет како одличен. Тој квалитет е резултат на погодните климатски услови и примената на соодветни технологии во одгледувањето на јаболката.

Климатски специфичности Екстремните разлики во

надморската височина, испреплетеноста со композитни речни долини, разликите во големините на котлинските простори и езерските површини, на релативно малиот македонски простор модифицираат присуство на повеќе климатски типови.

Тиквешкото виногорје, најпознатиот лозарски регион во Македонија, е регион каде медитеранската клима од југот се сретнува до континенталните ветрови од север, при што се создаваат одлични услови за производство на грозје, од кое се добиваат комплексни вина богати со овошни ароми.

Тиквешкото виногорје, најпознатиот лозарски регион во Македонија, е регион каде медитеранската клима од југот се сретнува до континенталните ветрови од север, при што се создаваат одлични услови за производство на грозје, од кое се добиваат комплексни вина богати со овошни ароми.

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

Macedonian

ЛЕТАТА ВО МАКЕДОНИЈА се суви и топли, а зимите се

студени и влажни. Просечните годишни температури на

воздухот се движат од 140C во Нов Дојран и Гевгелија до

6,70C во Лазарополе на планината Бистра. Најтопол месец

е јули со просечна температура на воздухот од 22,20C, а

најстуден месец е јануари со просечна температура од

0,30C. Просечните годишни количини на врнежи се

движат од 440 мм во Велес до 1.068 мм во Лазарополе, а

во долината на Радика достигнуваат и до 1.400 мм.MИзменето Континентална клима медитеранска клима

Мешана медитеранска и континентална клима

Планинска клима

притоките, поточно во областите на Ја има во Охридско-Тиквешката, Велешката, струшката и Таа е одлика за Скопската, Преспанската Котлина Гевгелиско-Овчеполската, со влијанија на Валандовската Котлина Штипската и езерските басени, но е и Дојран, каде се Кочанската Котлина, типично изразена и во присутни топли и ведри како и по долините на Кичевската Котлина, лета со околу 2.400 Струма во Струмичко- Порече, Пелагонија, сончеви часови радовишката Котлина и Полог, Беровско-годишно, просечна по долината на Црн делчевската Котлина и годишна температура Дрим во Дебарската Славиште, каде се од 140C и Котлина. Во овие присутни свежи лета и средногодишна региони просечната студени и подолги зими, количина врнежи од годишна температурата со поголеми околу 650 мм.на воздухот се движи температурни околу 12,50C, а осцилации, со просечни просечните годишни годишни температури количини на врнежи се од околу 110C и движат околу 500 мм. просечни количини на Се чувствува по

врнежи од над 700 мм.долините на Вардар со

Таа е карактеристика за планинските простори над 1.000 мeтри надморска височина. Овде влегуваат просторите на високите планини Шар Планина, Корапскиот масив, Јабланица, Баба со Пелистер, Мокра

climateРАЗЛИЧНИ КЛИМАТСКИ ТИПОВИ ЗА РАЗЛИЧНИ ВИДОВИ ТУРИЗАМ

Модифицираната медитеранска и клима во поголемиот дел од изменета континентална клима во Македонија овозможува развој на котлините на природните тектонски зимско-спортски и рекреативен езерски басени на Охридското, туризам, особено развиен на Преспанското и Дојранското Езеро локалитетите Попова Шапка на Шар овозможуваат пријатни туристички Планина, Маврово на Бистра, услови за летен и зимски Крушево на Бушева Планина, стационарен туризам, додека Пониква на Осоговските Планини и присуството на типична планинска на планините Галичица и Кожуф.

Бројот на сончеви денови во Македонија се движи меѓу 230 до 280 денови. Охрид македонскиот туристички бисер, со над 200 сончеви денови во годината, претставува еден од најсончевите градови во државата.

Бројот на сончеви денови во Македонија се движи меѓу 230 до 280 денови. Охрид македонскиот туристички бисер, со над 200 сончеви денови во годината, претставува еден од најсончевите градови во државата.

ПРЕСПА МИРИСА НА ЈАБОЛКО

Производството на јаболка во Преспа изнесува 90.000-100.000 тони годишно, што е над 90% од вкупното производство на јаболка во Македонија. Квалитетот на јаболката во Преспа е оценет како одличен. Тој квалитет е резултат на погодните климатски услови и примената на соодветни технологии во одгледувањето на јаболката.

Климатски специфичности Екстремните разлики во

надморската височина, испреплетеноста со композитни речни долини, разликите во големините на котлинските простори и езерските површини, на релативно малиот македонски простор модифицираат присуство на повеќе климатски типови.

Тиквешкото виногорје, најпознатиот лозарски регион во Македонија, е регион каде медитеранската клима од југот се сретнува до континенталните ветрови од север, при што се создаваат одлични услови за производство на грозје, од кое се добиваат комплексни вина богати со овошни ароми.

Тиквешкото виногорје, најпознатиот лозарски регион во Македонија, е регион каде медитеранската клима од југот се сретнува до континенталните ветрови од север, при што се создаваат одлични услови за производство на грозје, од кое се добиваат комплексни вина богати со овошни ароми.

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

МакедонскиВО МАКЕДОНИЈА ИМА различни

хидрографски објекти со туристичка

намена (извори, реки, езера и бањи).

Посебна карактеристика на

македонските реки е тоа што на нив

се наоѓаат и одредени туристички

локалитети, како што се вештачки

езера, кањонски и клисурести

долини, сакрални објекти,

археолошки локалитети. Во нивна

непосредна близина се наоѓаат

градски населби со сите придружни

објекти со туристичко значење.

6Македонија - полна со живот!

Мал водопад блиску до самиот извор на реката Бабуна, која извира под врвот Солунска Глава на Јакупица и има должина од 65 километри, збогатена со живописно речно корито

Мал водопад блиску до самиот извор на реката Бабуна, која извира под врвот Солунска Глава на Јакупица и има должина од 65 километри, збогатена со живописно речно корито

Извори Шум во Струшко, изворите на Црна Река, изворите на Извори со поголема Бабуна. Сите се со погодни штедрост и атрактивност се услови за излетничко-изворот кај Св. Наум на рекреативен туризам.брегот на Охридското Езеро,

Извори со посебно Вруток - изворот на реката туристичко значење за Вардар, потоа изворот на излетнички, лечилишен и реката Треска, Вевчанските рекреативен туризам во Извори во непосредна Македонија се близина на Вевчани, термоминералните извори Билјанините Извори покрај и бањи. Такви се Охрид, Беличките Извори во Кумановска Бања, областа Порече, врутокот В извори и реки

Водни ресурси на Македонија. Околу 2% од територијата на Македонија е под водена површина. Има околу 35 реки и 53 природни и вештачки езера. Според количините, Македонија има задоволителни водни ресурси, кои се нерамномерно распределени, така што западниот дел има поголеми количини вода. Просечно, вкупната количина вода

3во Македонија е 6,63 милијарди м , која се влива во сливовите на

3Вардар (4,77 милијарди м ), 3Струмица (0,18 милијарди м ) и Црн

3Дрим (1,68 милијарди м ).

ТРИ СЛИВНИ ПОДРАЧЈА ЗА РЕКИТЕ ОД МАКЕДОНИЈА

Егејскиот речен слив е најголем и зафаќа 87% од вкупната територија на државата со позначајните реки Вардар и Струмица. Јадранскиот слив опфаќа околу 13% од територијата со најзначајна река Црн Дрим. Црноморското сливно подрачје е доста мало со реката Биначка Морава.

Вардар со шеталиштето кај Камениот Мост - Најголемата македонска река има должина од 388 km и со 80% од своето течение се наоѓа на територијата на Република Македонија

Вардар со шеталиштето кај Камениот Мост - Најголемата македонска река има должина од 388 km и со 80% од своето течение се наоѓа на територијата на Република Македонија

Радика - полноводна река со чиста вода, речна пастрмка, со присуство на брзаци, клисуресто кањонеста долина со височина на планинските страни од над 2000 метри, со присуство на карактеристични антропогени сакрални и материјални објекти

Радика - полноводна река со чиста вода, речна пастрмка, со присуство на брзаци, клисуресто кањонеста долина со височина на планинските страни од над 2000 метри, со присуство на карактеристични антропогени сакрални и материјални објекти

Дел од реките со своите природни пејзажни, културно-историски и создадени материјални вредности се појавуваат како самостојни туристички целини. Типични примери се долините на реката Радика,

Катлановска Бања во Вардар со неговите заезерената клисуреста близина на Скопје, притоки: Треска, Бабуна, долина на Црн Дрим со бањата Кежовица кај Црна Река, Дошница, акумулациите Шпиље Штип, Кочанска Бања, Лепенец, Пчиња, и Глобочица, како и Негорска Бања во Брегалница, Крива Река, кањонот на Треска со близина на Гевгелија, Струмица, Црн Дрим и локалитетот Матка и бањата Банско кај Радика. Со своите заезерената долина со Струмица и бањите композитни долини, езерата Матка, Св. Косоврасти и Бањиште каде се менуваат Петка и Козјак. Со кај Дебар. живописни клисури и слични карактерис-

котлини со отворени тики се јавуваат и полиња, реките имаат клисурестите делови

Интересни погодни туристичко- на Вардар, Треска, Црна туристички мотиви во пејзажни и амбиентални Река, Брегалница. Македонија се реките вредности.

Реки

n

МакедонскиВО МАКЕДОНИЈА ИМА различни

хидрографски објекти со туристичка

намена (извори, реки, езера и бањи).

Посебна карактеристика на

македонските реки е тоа што на нив

се наоѓаат и одредени туристички

локалитети, како што се вештачки

езера, кањонски и клисурести

долини, сакрални објекти,

археолошки локалитети. Во нивна

непосредна близина се наоѓаат

градски населби со сите придружни

објекти со туристичко значење.

6Македонија - полна со живот!

Мал водопад блиску до самиот извор на реката Бабуна, која извира под врвот Солунска Глава на Јакупица и има должина од 65 километри, збогатена со живописно речно корито

Мал водопад блиску до самиот извор на реката Бабуна, која извира под врвот Солунска Глава на Јакупица и има должина од 65 километри, збогатена со живописно речно корито

Извори Шум во Струшко, изворите на Црна Река, изворите на Извори со поголема Бабуна. Сите се со погодни штедрост и атрактивност се услови за излетничко-изворот кај Св. Наум на рекреативен туризам.брегот на Охридското Езеро,

Извори со посебно Вруток - изворот на реката туристичко значење за Вардар, потоа изворот на излетнички, лечилишен и реката Треска, Вевчанските рекреативен туризам во Извори во непосредна Македонија се близина на Вевчани, термоминералните извори Билјанините Извори покрај и бањи. Такви се Охрид, Беличките Извори во Кумановска Бања, областа Порече, врутокот В извори и реки

Водни ресурси на Македонија. Околу 2% од територијата на Македонија е под водена површина. Има околу 35 реки и 53 природни и вештачки езера. Според количините, Македонија има задоволителни водни ресурси, кои се нерамномерно распределени, така што западниот дел има поголеми количини вода. Просечно, вкупната количина вода

3во Македонија е 6,63 милијарди м , која се влива во сливовите на

3Вардар (4,77 милијарди м ), 3Струмица (0,18 милијарди м ) и Црн

3Дрим (1,68 милијарди м ).

ТРИ СЛИВНИ ПОДРАЧЈА ЗА РЕКИТЕ ОД МАКЕДОНИЈА

Егејскиот речен слив е најголем и зафаќа 87% од вкупната територија на државата со позначајните реки Вардар и Струмица. Јадранскиот слив опфаќа околу 13% од територијата со најзначајна река Црн Дрим. Црноморското сливно подрачје е доста мало со реката Биначка Морава.

Вардар со шеталиштето кај Камениот Мост - Најголемата македонска река има должина од 388 km и со 80% од своето течение се наоѓа на територијата на Република Македонија

Вардар со шеталиштето кај Камениот Мост - Најголемата македонска река има должина од 388 km и со 80% од своето течение се наоѓа на територијата на Република Македонија

Радика - полноводна река со чиста вода, речна пастрмка, со присуство на брзаци, клисуресто кањонеста долина со височина на планинските страни од над 2000 метри, со присуство на карактеристични антропогени сакрални и материјални објекти

Радика - полноводна река со чиста вода, речна пастрмка, со присуство на брзаци, клисуресто кањонеста долина со височина на планинските страни од над 2000 метри, со присуство на карактеристични антропогени сакрални и материјални објекти

Дел од реките со своите природни пејзажни, културно-историски и создадени материјални вредности се појавуваат како самостојни туристички целини. Типични примери се долините на реката Радика,

Катлановска Бања во Вардар со неговите заезерената клисуреста близина на Скопје, притоки: Треска, Бабуна, долина на Црн Дрим со бањата Кежовица кај Црна Река, Дошница, акумулациите Шпиље Штип, Кочанска Бања, Лепенец, Пчиња, и Глобочица, како и Негорска Бања во Брегалница, Крива Река, кањонот на Треска со близина на Гевгелија, Струмица, Црн Дрим и локалитетот Матка и бањата Банско кај Радика. Со своите заезерената долина со Струмица и бањите композитни долини, езерата Матка, Св. Косоврасти и Бањиште каде се менуваат Петка и Козјак. Со кај Дебар. живописни клисури и слични карактерис-

котлини со отворени тики се јавуваат и полиња, реките имаат клисурестите делови

Интересни погодни туристичко- на Вардар, Треска, Црна туристички мотиви во пејзажни и амбиентални Река, Брегалница. Македонија се реките вредности.

Реки

n

MacedonianВО МАКЕДОНИЈА ИМА различни

хидрографски објекти со туристичка

намена (извори, реки, езера и бањи).

Посебна карактеристика на

македонските реки е тоа што на нив

се наоѓаат и одредени туристички

локалитети, како што се вештачки

езера, кањонски и клисурести

долини, сакрални објекти,

археолошки локалитети. Во нивна

непосредна близина се наоѓаат

градски населби со сите придружни

објекти со туристичко значење.

Извори Шум во Струшко, изворите на Црна Река, изворите на Извори со поголема Бабуна. Сите се со погодни штедрост и атрактивност се услови за излетничко-изворот кај Св. Наум на рекреативен туризам.брегот на Охридското Езеро,

Извори со посебно Вруток - изворот на реката туристичко значење за Вардар, потоа изворот на излетнички, лечилишен и реката Треска, Вевчанските рекреативен туризам во Извори во непосредна Македонија се близина на Вевчани, термоминералните извори Билјанините Извори покрај и бањи. Такви се Охрид, Беличките Извори во Кумановска Бања, областа Порече, врутокот T

Маркова Река, десна притока на Вардар, е долга 30 километри и тече јужно од Скопје. Извира на Мокра Планина, а кај селото Маркова Сушица во близина на Марковиот Манастир Св. Димитриј навлегува во рамничарски дел, надополнувајќи го живописот на пределот.

Маркова Река, десна притока на Вардар, е долга 30 километри и тече јужно од Скопје. Извира на Мокра Планина, а кај селото Маркова Сушица во близина на Марковиот Манастир Св. Димитриј навлегува во рамничарски дел, надополнувајќи го живописот на пределот.

6Македонија - полна со живот!

springs and rivers

Водни ресурси на Македонија. Околу 2% од територијата на Македонија е под водена површина. Има околу 35 реки и 53 природни и вештачки езера. Според количините, Македонија има задоволителни водни ресурси, кои се нерамномерно распределени, така што западниот дел има поголеми количини вода. Просечно, вкупната количина вода во

3Македонија е 6,63 милијарди м , која се влива во сливовите на

3Вардар (4,77 милијарди м ), 3Струмица (0,18 милијарди м ) и 3Црн Дрим (1,68 милијарди м ).

ТРИ СЛИВНИ ПОДРАЧЈА ЗА РЕКИТЕ ОД МАКЕДОНИЈА

Егејскиот речен слив е најголем и зафаќа 87% од вкупната територија на државата со позначајните реки Вардар и Струмица. Јадранскиот слив опфаќа околу 13% од територијата со најзначајна река Црн Дрим. Црноморското сливно подрачје е доста мало со реката Биначка Морава.

Катлановска Бања во близина на Струмица, Црн Дрим и Радика. Со туристички целини. Типични Скопје, бањата Кежовица кај Штип, своите композитни долини, каде примери се долините на реката Кочанска Бања, Негорска Бања во се менуваат живописни клисури и Радика, заезерената клисуреста близина на Гевгелија, бањата котлини со отворени полиња, долина на Црн Дрим со Банско кај Струмица и бањите реките имаат погодни туристичко- акумулациите Шпиље Косоврасти и Бањиште кај Дебар. пејзажни и амбиентални и Глобочица, како и кањонот на

вредности. Треска со локалитетот Матка и заезерената долина со езерата

Интересни туристички мотиви Матка, Св. Петка и Козјак. Со Дел од реките со своите во Македонија се реките Вардар со слични карактерис-тики се природни пејзажни, културно-неговите притоки: Треска, Бабуна, јавуваат и клисурестите делови на историски и создадени Црна Река, Дошница, Лепенец, Вардар, Треска, Црна Река, материјални вредности се Пчиња, Брегалница, Крива Река, Брегалница. појавуваат како самостојни

Реки

n

Врутокот Острово кај манастирот Св. Наум е најсилен извор во Македонија, од кој излегуваат 11 м³ вода во секунда

Врутокот Острово кај манастирот Св. Наум е најсилен извор во Македонија, од кој излегуваат 11 м³ вода во секунда

Рибникот во демирхисарското село Бабино ја користи водата од изворите кои, по текот на Базерничка Река до вливот на Црна река, ги има речиси на секои сто метри

Рибникот во демирхисарското село Бабино ја користи водата од изворите кои, по текот на Базерничка Река до вливот на Црна река, ги има речиси на секои сто метри

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

MacedonianВО МАКЕДОНИЈА ИМА различни

хидрографски објекти со туристичка

намена (извори, реки, езера и бањи).

Посебна карактеристика на

македонските реки е тоа што на нив

се наоѓаат и одредени туристички

локалитети, како што се вештачки

езера, кањонски и клисурести

долини, сакрални објекти,

археолошки локалитети. Во нивна

непосредна близина се наоѓаат

градски населби со сите придружни

објекти со туристичко значење.

Извори Шум во Струшко, изворите на Црна Река, изворите на Извори со поголема Бабуна. Сите се со погодни штедрост и атрактивност се услови за излетничко-изворот кај Св. Наум на рекреативен туризам.брегот на Охридското Езеро,

Извори со посебно Вруток - изворот на реката туристичко значење за Вардар, потоа изворот на излетнички, лечилишен и реката Треска, Вевчанските рекреативен туризам во Извори во непосредна Македонија се близина на Вевчани, термоминералните извори Билјанините Извори покрај и бањи. Такви се Охрид, Беличките Извори во Кумановска Бања, областа Порече, врутокот T

Маркова Река, десна притока на Вардар, е долга 30 километри и тече јужно од Скопје. Извира на Мокра Планина, а кај селото Маркова Сушица во близина на Марковиот Манастир Св. Димитриј навлегува во рамничарски дел, надополнувајќи го живописот на пределот.

Маркова Река, десна притока на Вардар, е долга 30 километри и тече јужно од Скопје. Извира на Мокра Планина, а кај селото Маркова Сушица во близина на Марковиот Манастир Св. Димитриј навлегува во рамничарски дел, надополнувајќи го живописот на пределот.

6Македонија - полна со живот!

springs and rivers

Водни ресурси на Македонија. Околу 2% од територијата на Македонија е под водена површина. Има околу 35 реки и 53 природни и вештачки езера. Според количините, Македонија има задоволителни водни ресурси, кои се нерамномерно распределени, така што западниот дел има поголеми количини вода. Просечно, вкупната количина вода во

3Македонија е 6,63 милијарди м , која се влива во сливовите на

3Вардар (4,77 милијарди м ), 3Струмица (0,18 милијарди м ) и 3Црн Дрим (1,68 милијарди м ).

ТРИ СЛИВНИ ПОДРАЧЈА ЗА РЕКИТЕ ОД МАКЕДОНИЈА

Егејскиот речен слив е најголем и зафаќа 87% од вкупната територија на државата со позначајните реки Вардар и Струмица. Јадранскиот слив опфаќа околу 13% од територијата со најзначајна река Црн Дрим. Црноморското сливно подрачје е доста мало со реката Биначка Морава.

Катлановска Бања во близина на Струмица, Црн Дрим и Радика. Со туристички целини. Типични Скопје, бањата Кежовица кај Штип, своите композитни долини, каде примери се долините на реката Кочанска Бања, Негорска Бања во се менуваат живописни клисури и Радика, заезерената клисуреста близина на Гевгелија, бањата котлини со отворени полиња, долина на Црн Дрим со Банско кај Струмица и бањите реките имаат погодни туристичко- акумулациите Шпиље Косоврасти и Бањиште кај Дебар. пејзажни и амбиентални и Глобочица, како и кањонот на

вредности. Треска со локалитетот Матка и заезерената долина со езерата

Интересни туристички мотиви Матка, Св. Петка и Козјак. Со Дел од реките со своите во Македонија се реките Вардар со слични карактерис-тики се природни пејзажни, културно-неговите притоки: Треска, Бабуна, јавуваат и клисурестите делови на историски и создадени Црна Река, Дошница, Лепенец, Вардар, Треска, Црна Река, материјални вредности се Пчиња, Брегалница, Крива Река, Брегалница. појавуваат како самостојни

Реки

n

Врутокот Острово кај манастирот Св. Наум е најсилен извор во Македонија, од кој излегуваат 11 м³ вода во секунда

Врутокот Острово кај манастирот Св. Наум е најсилен извор во Македонија, од кој излегуваат 11 м³ вода во секунда

Рибникот во демирхисарското село Бабино ја користи водата од изворите кои, по текот на Базерничка Река до вливот на Црна река, ги има речиси на секои сто метри

Рибникот во демирхисарското село Бабино ја користи водата од изворите кои, по текот на Базерничка Река до вливот на Црна река, ги има речиси на секои сто метри

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

КАКО КОНТИНЕНТАЛНА ДРЖАВА, територијата на

Република Македонија располага со релативно

големи езерски површини. Езерата се делат на

природни (тектонски и глацијални) и вештачки.

Најзначајни хидрографски туристички вредности

имаат тектонските езера (Охридското, Преспанското

и Дојранското), чии крајбрежја остваруваат најголема

туристичка посета и претставуваат најразвиени

македонски туристички регионални целини. КМакедонски

Тиквешкото виногорје, најпознатиот лозарски регион во Македонија, е регион каде медитеранската клима од југот се сретнува до континенталните ветрови од север, при што се создаваат одлични услови за производство на грозје, од кое се добиваат комплексни вина богати со овошни ароми.

Тиквешкото виногорје, најпознатиот лозарски регион во Македонија, е регион каде медитеранската клима од југот се сретнува до континенталните ветрови од север, при што се создаваат одлични услови за производство на грозје, од кое се добиваат комплексни вина богати со овошни ароми.

Тектонски езера денови на Преспанското Езеро и околу 160 денови Охридското, Преспанското на Дојранското Езеро. и Дојранското Езеро на Покрај езерата се развиени територијата на Република туристичките населби Македонија опфаќаат

2 Охрид, Струга, Отешево, површина од околу 665 км . Дојран и други, со Располагаат со плажи во изградена соодветна должина над 40 километри, материјална база за развој со над 160 хектари на туризмот, погодна за површина под плажи. Имаат летен стационарен чиста вода, со можности за туризам, спортско-капење во текот на годината рекреативен, конгресен и од околу 120 денови на други видови туризам. Охридското Езеро, околу 100

ОХРИДСКОТО ЕЗЕРО НЕ ЗАМРЗНУВА

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

езераТоплината на Дојранското Езеро Во Гевгелиско-валандовската и Дојранската Котлина најсилно се чувствуваат медитеранските климатски влијанија. Средномесечните температури на водата во период од безмалку

0половина година се повисоки од 18 C, што овозможува услови за капење од мај до крајот на септември.

Топлината на Дојранското Езеро Во Гевгелиско-валандовската и Дојранската Котлина најсилно се чувствуваат медитеранските климатски влијанија. Средномесечните температури на водата во период од безмалку половина година се повисоки од 180C, што овозможува услови за капење од мај до крајот на септември.

Глацијални езера Вештачки езера

n

Во Македонија има вкупно Овие езера се градени како 43 глацијални (леднички) хидроенергетски објекти или езера. Тие се сретнуваат на заради наводнување на високите планини, најчесто земјоделските површини. Во на височини поголеми од Македонија има вкупно 110 2.000 метри. Под дејство на вештачки акумулации, од кои глацијалната ерозија се голем број нудат и туристички создале циркови, кои се атрактивни содржини. Во таа исполнети со вода и, смисла, посебно се всушност, ги чинат овие истакнуваат Матка кај Скопје, хидрографски форми. која е најстара вештачка Најголем број такви езера акумулација на Балканот, има на Шар Планина (27), на потоа Мавровското, Пелистер има две, на Дебарското, Тиквешкото и Јабланица четири, на Мокра Велешкото Езеро, езерата Планина две итн. Стрежево и Гратче кај Кочани

и други.

Со средногодишна вред- карактеристики во лет-0ност од 13,6 C, температу- ниот период, кои во јуни

0рата на водата претставу- изнесуваат 18,6 C, во јули 0 0ва една од најзначајни 21,3 C, во август 22,5 C и во

0туристички вредности на септември 19,8 C. Охридското Езеро. Посеб- Капењето во езерото да на туристичка вредност се одвива во период од претставуваат средноме- најмалку четири месеци сечните температурни (од јуни до септември).

КАКО КОНТИНЕНТАЛНА ДРЖАВА, територијата на

Република Македонија располага со релативно

големи езерски површини. Езерата се делат на

природни (тектонски и глацијални) и вештачки.

Најзначајни хидрографски туристички вредности

имаат тектонските езера (Охридското, Преспанското

и Дојранското), чии крајбрежја остваруваат најголема

туристичка посета и претставуваат најразвиени

македонски туристички регионални целини. КМакедонски

Тиквешкото виногорје, најпознатиот лозарски регион во Македонија, е регион каде медитеранската клима од југот се сретнува до континенталните ветрови од север, при што се создаваат одлични услови за производство на грозје, од кое се добиваат комплексни вина богати со овошни ароми.

Тиквешкото виногорје, најпознатиот лозарски регион во Македонија, е регион каде медитеранската клима од југот се сретнува до континенталните ветрови од север, при што се создаваат одлични услови за производство на грозје, од кое се добиваат комплексни вина богати со овошни ароми.

Тектонски езера денови на Преспанското Езеро и околу 160 денови Охридското, Преспанското на Дојранското Езеро. и Дојранското Езеро на Покрај езерата се развиени територијата на Република туристичките населби Македонија опфаќаат

2 Охрид, Струга, Отешево, површина од околу 665 км . Дојран и други, со Располагаат со плажи во изградена соодветна должина над 40 километри, материјална база за развој со над 160 хектари на туризмот, погодна за површина под плажи. Имаат летен стационарен чиста вода, со можности за туризам, спортско-капење во текот на годината рекреативен, конгресен и од околу 120 денови на други видови туризам. Охридското Езеро, околу 100

ОХРИДСКОТО ЕЗЕРО НЕ ЗАМРЗНУВА

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

езераТоплината на Дојранското Езеро Во Гевгелиско-валандовската и Дојранската Котлина најсилно се чувствуваат медитеранските климатски влијанија. Средномесечните температури на водата во период од безмалку

0половина година се повисоки од 18 C, што овозможува услови за капење од мај до крајот на септември.

Топлината на Дојранското Езеро Во Гевгелиско-валандовската и Дојранската Котлина најсилно се чувствуваат медитеранските климатски влијанија. Средномесечните температури на водата во период од безмалку половина година се повисоки од 180C, што овозможува услови за капење од мај до крајот на септември.

Глацијални езера Вештачки езера

n

Во Македонија има вкупно Овие езера се градени како 43 глацијални (леднички) хидроенергетски објекти или езера. Тие се сретнуваат на заради наводнување на високите планини, најчесто земјоделските површини. Во на височини поголеми од Македонија има вкупно 110 2.000 метри. Под дејство на вештачки акумулации, од кои глацијалната ерозија се голем број нудат и туристички создале циркови, кои се атрактивни содржини. Во таа исполнети со вода и, смисла, посебно се всушност, ги чинат овие истакнуваат Матка кај Скопје, хидрографски форми. која е најстара вештачка Најголем број такви езера акумулација на Балканот, има на Шар Планина (27), на потоа Мавровското, Пелистер има две, на Дебарското, Тиквешкото и Јабланица четири, на Мокра Велешкото Езеро, езерата Планина две итн. Стрежево и Гратче кај Кочани

и други.

Со средногодишна вред- карактеристики во лет-0ност од 13,6 C, температу- ниот период, кои во јуни

0рата на водата претставу- изнесуваат 18,6 C, во јули 0 0ва една од најзначајни 21,3 C, во август 22,5 C и во

0туристички вредности на септември 19,8 C. Охридското Езеро. Посеб- Капењето во езерото да на туристичка вредност се одвива во период од претставуваат средноме- најмалку четири месеци сечните температурни (од јуни до септември).

AКАКО КОНТИНЕНТАЛНА ДРЖАВА, територијата

на Република Македонија располага со

релативно големи езерски површини. Езерата

се делат на природни (тектонски и глацијални) и

вештачки. Најзначајни хидрографски

туристички вредности имаат тектонските езера

(Охридското, Преспанското и Дојранското), чии

крајбрежја остваруваат најголема туристичка

посета и претставуваат најразвиени македонски

туристички регионални целини.

MacedonianПоглед на Стење - Квалитетот на песокливоста на плажите на брегот на Преспанското Езеро е нивна голема предност за љубителите на сончањето и капењето. Покрај во Стење, ниски песочни плажи се наоѓаат на просторот на Отешево, Претор, Асамати, Наколец и на други локации.

Поглед на Стење - Квалитетот на песокливоста на плажите на брегот на Преспанското Езеро е нивна голема предност за љубителите на сончањето и капењето. Покрај во Стење, ниски песочни плажи се наоѓаат на просторот на Отешево, Претор, Асамати, Наколец и на други локации.

Тектонски езераОхридското,

Преспанското и Дојранското Езеро на територијата на Република Македонија опфаќаат површина од околу 665 км2. Располагаат со плажи во должина над 40 километри, со над 160 хектари површина под плажи. Имаат чиста вода, со можности за капење во текот на годината од околу 120 денови на Охридското Езеро, околу

Мавровско Езеро - Покрај големата надморска височина (1.233), температурата на површината на водата во јули и август е над 210C, што овозможува извонредни услови за летување

Тиквешко Езеро - Шест месеци во текот на годината, од мај до октомври, средномесечната температура на

0водата е поголема од 20 C. Езерото е богато и со разновидна риба, а

2релативно големата површина (14 км ) овозможува и пловидбени активности.

Тиквешко Езеро - Шест месеци во текот на годината, од мај до октомври, средномесечната температура на водата е поголема од 200C. Езерото е богато и со разновидна риба, а релативно големата површина (14 км2) овозможува и пловидбени активности.

Мавровско Езеро - Покрај големата надморска височина (1.233), температурата на површината на водата во јули и август е над 210C, што овозможува извонредни услови за летување

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

lakesЕзеро Матка - Оваа хидроакумулација во клисурестиот дел на реката Матка се вклопува во уникатна целина со околниот простор и со манастирскиот комплекс Св. Андреја. Иако со релативно мала површина

2(0,25 км ), езерото овозможува бројни рекреативно-излетнички содржини - од капење и риболов до пловење и спортови на вода.

Езеро Матка - Оваа хидроакумулација во клисурестиот дел на реката Матка се вклопува во уникатна целина со околниот простор и со манастирскиот комплекс Св. Андреја. Иако со релативно мала површина

2(0,25 км ), езерото овозможува бројни рекреативно-излетнички содржини - од капење и риболов до пловење и спортови на вода.

ОХРИДСКОТО ЕЗЕРО НЕ ЗАМРЗНУВА

Со средногодишна вред- карактеристики во лет-ност од 13,60C, температу- ниот период, кои во јуни рата на водата претставу- изнесуваат 18,60C, во јули ва една од најзначајни 21,30C, во август 22,50C и туристички вредности на во септември 19,80C. Охридското Езеро. Посеб- Капењето во езерото да на туристичка вредност се одвива во период од претставуваат средноме- најмалку четири месеци сечните температурни (од јуни до септември).

100 денови на Преспанското Езеро и околу 160 денови на Дојранското Езеро. Покрај езерата се развиени туристичките населби Охрид, Струга, Отешево, Дојран и други, со изградена соодветна материјална база за развој на туризмот, погодна за летен стационарен туризам, спортско-рекреативен, конгресен и други видови туризам.

Во Македонија има вкупно 43 глацијални (леднички) езера. Тие се сретнуваат на високите планини, најчесто на височини поголеми од 2.000 метри. Под дејство на глацијалната ерозија се создале циркови, кои се исполнети со вода и, всушност, ги чинат овие хидрографски форми. Најголем број такви езера има на Шар Планина (27), на Пелистер има две, на Јабланица четири, на Мокра Планина две итн.

Овие езера се градени како хидроенергетски објекти или заради наводнување на земјоделските површини. Во Македонија има вкупно 110 вештачки акумулации, од кои голем број нудат и туристички атрактивни содржини. Во таа смисла, посебно се истакнуваат Матка кај Скопје, која е најстара вештачка акумулација на Балканот, потоа Мавровското, Дебар-ското, Тиквешкото и Велешкото Езеро, езе-рата Стрежево и Гратче кај Кочани и други.

Глацијални езера

Вештачки езера

n

AКАКО КОНТИНЕНТАЛНА ДРЖАВА, територијата

на Република Македонија располага со

релативно големи езерски површини. Езерата

се делат на природни (тектонски и глацијални) и

вештачки. Најзначајни хидрографски

туристички вредности имаат тектонските езера

(Охридското, Преспанското и Дојранското), чии

крајбрежја остваруваат најголема туристичка

посета и претставуваат најразвиени македонски

туристички регионални целини.

MacedonianПоглед на Стење - Квалитетот на песокливоста на плажите на брегот на Преспанското Езеро е нивна голема предност за љубителите на сончањето и капењето. Покрај во Стење, ниски песочни плажи се наоѓаат на просторот на Отешево, Претор, Асамати, Наколец и на други локации.

Поглед на Стење - Квалитетот на песокливоста на плажите на брегот на Преспанското Езеро е нивна голема предност за љубителите на сончањето и капењето. Покрај во Стење, ниски песочни плажи се наоѓаат на просторот на Отешево, Претор, Асамати, Наколец и на други локации.

Тектонски езераОхридското,

Преспанското и Дојранското Езеро на територијата на Република Македонија опфаќаат површина од околу 665 км2. Располагаат со плажи во должина над 40 километри, со над 160 хектари површина под плажи. Имаат чиста вода, со можности за капење во текот на годината од околу 120 денови на Охридското Езеро, околу

Мавровско Езеро - Покрај големата надморска височина (1.233), температурата на површината на водата во јули и август е над 210C, што овозможува извонредни услови за летување

Тиквешко Езеро - Шест месеци во текот на годината, од мај до октомври, средномесечната температура на

0водата е поголема од 20 C. Езерото е богато и со разновидна риба, а

2релативно големата површина (14 км ) овозможува и пловидбени активности.

Тиквешко Езеро - Шест месеци во текот на годината, од мај до октомври, средномесечната температура на водата е поголема од 200C. Езерото е богато и со разновидна риба, а релативно големата површина (14 км2) овозможува и пловидбени активности.

Мавровско Езеро - Покрај големата надморска височина (1.233), температурата на површината на водата во јули и август е над 210C, што овозможува извонредни услови за летување

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

lakesЕзеро Матка - Оваа хидроакумулација во клисурестиот дел на реката Матка се вклопува во уникатна целина со околниот простор и со манастирскиот комплекс Св. Андреја. Иако со релативно мала површина

2(0,25 км ), езерото овозможува бројни рекреативно-излетнички содржини - од капење и риболов до пловење и спортови на вода.

Езеро Матка - Оваа хидроакумулација во клисурестиот дел на реката Матка се вклопува во уникатна целина со околниот простор и со манастирскиот комплекс Св. Андреја. Иако со релативно мала површина

2(0,25 км ), езерото овозможува бројни рекреативно-излетнички содржини - од капење и риболов до пловење и спортови на вода.

ОХРИДСКОТО ЕЗЕРО НЕ ЗАМРЗНУВА

Со средногодишна вред- карактеристики во лет-ност од 13,60C, температу- ниот период, кои во јуни рата на водата претставу- изнесуваат 18,60C, во јули ва една од најзначајни 21,30C, во август 22,50C и туристички вредности на во септември 19,80C. Охридското Езеро. Посеб- Капењето во езерото да на туристичка вредност се одвива во период од претставуваат средноме- најмалку четири месеци сечните температурни (од јуни до септември).

100 денови на Преспанското Езеро и околу 160 денови на Дојранското Езеро. Покрај езерата се развиени туристичките населби Охрид, Струга, Отешево, Дојран и други, со изградена соодветна материјална база за развој на туризмот, погодна за летен стационарен туризам, спортско-рекреативен, конгресен и други видови туризам.

Во Македонија има вкупно 43 глацијални (леднички) езера. Тие се сретнуваат на високите планини, најчесто на височини поголеми од 2.000 метри. Под дејство на глацијалната ерозија се создале циркови, кои се исполнети со вода и, всушност, ги чинат овие хидрографски форми. Најголем број такви езера има на Шар Планина (27), на Пелистер има две, на Јабланица четири, на Мокра Планина две итн.

Овие езера се градени како хидроенергетски објекти или заради наводнување на земјоделските површини. Во Македонија има вкупно 110 вештачки акумулации, од кои голем број нудат и туристички атрактивни содржини. Во таа смисла, посебно се истакнуваат Матка кај Скопје, која е најстара вештачка акумулација на Балканот, потоа Мавровското, Дебар-ското, Тиквешкото и Велешкото Езеро, езе-рата Стрежево и Гратче кај Кочани и други.

Глацијални езера

Вештачки езера

n

МакедонскиГЕОГРАФСКАТА ПОЛОЖБА, специфичните

релјефни, климатски, хидрографски и

педографски карактеристики овозможиле

разновиден растителен свет. На релативно

малиот простор на Република Македонија

ботаничарите систематизирале повеќе

растителни видови отколку

на просторот од Македонија

до Скандинавскиот

Полуостров. Има разновидни

и ретки животински видови и

дивеч. Застапени се околу

Растителен светРамниците и полињата

претежно се со култивирана вегетација, по ридовите и подножјата на планините е застапена тревна вегетација, а на планините е присутна разновидна шумска дрвенеста вегетација, која достигнува до околу 2.000 метри надморска височина, а потоа се простираат високопланински тревни пасишта и камењари. Поголем дел од планините се карактеризираат со присуство на ендемични и ретки растителни видови. Кај дрвенестата вегетација, борот молика е карактеристичен за Г

6Македонија - полна со живот!

Рис - Симбол на дивиот свет на македонските планини, чиј лов е забранет

Рис - Симбол на дивиот свет на македонските планини, чиј лов е забранет

растителен и животински свет

НАЦИОНАЛНИ ПАРКОВИ И ПРИРОДНИ РЕТКОСТИ

Во Македонија има три национални паркови, но и специјални резервати, предели со посебни природни убавини и споменици на природата, како целини со растителни и животински ендеми. Според големината и природната разновидност, најзначајни се националните паркови Пелистер, Маврово и Галичица. Во природни реткости се вбројуваат строгите природни резервати Езерани и Мешник, а постојат и поголем број споменици на природата.

Дрвенестите шумски растителни заедници се претставени со листопадна и зимзелена вегетација. На присојните простори на сите планини претежно е развиена шумска покривка од даб и габер. Во повисоките простори и на осојните страни преовладува буката, а на некои планини е присутен борот, елата и други.

Дрвенестите шумски растителни заедници се претставени со листопадна и зимзелена вегетација. На присојните простори на сите планини претежно е развиена шумска покривка од даб и габер. Во повисоките простори и на осојните страни преовладува буката, а на некои планини е присутен борот, елата и други.

Даб (Quercus robus) - Старо дабово дрво во струшкото село Мороишта, чие стебло го обиколуваат петмина луѓе

Даб (Quercus robus) - Старо дабово дрво во струшкото село Мороишта, чие стебло го обиколуваат петмина луѓе

Лист од дабово дрво со желад

Пеперутка Coenonympha glycerion - Еден од 100-те видови кои се сретнуваат на Осоговските Планини

Пеперутка Coenonympha glycerion - Еден од 100-те видови кои се сретнуваат на Осоговските Планини

Лист од дабово дрво со желад

Пелистер, смрчата за Шар карактеристични букови Малешевските Планини. Планина, белиот бор за комплекси има на Ниџе со Пристапот до поголемиот Кожуф и Малешевските Кајмакчалан, на Баба дел од шумските Планини, борот кривуљ за Планина со Пелистер, на комплекси е релативно Мокра Планина, дабот Илинска, Плакенска и поволен, бидејќи кај сите Македоникум за Галичица, Бушева Планина, на планини има воспоставени прнарот за Гевгелиско- Бистра, на Мокра Планина, патни комуникации и валандовската Котлина, а на Осоговски и туристички објекти.

Животински свет Ловен туризам

n

Најзастапени видови Во Македонија има околу дивеч се зајакот, срната, 120 уредени ловишта. дивата свиња, дивата Посебно се значајни коза, а од ѕверовите следните ловишта: Дојран мечката, волкот, за диви свињи, Богословец лисицата, рисот и други. за еребици-камењарки, Разновидните Катланово за фазани, животински видови Маздрача на Шар Планина овозможуваат мошне за диви свињи, срни и диви погодни услови за ловен кози и Брзовец на Бистра туризам и риболов. за диви свињи.

Сив сокол (Falco peregrinus) - Најбрза птица на планетата, која својот плен го лови само во воздух. Во пад развива фантастична брзина до 320 км на час. Соколот е чест мотив во македонските народни песни.

Сив сокол (Falco peregrinus) - Најбрза птица на планетата, која својот плен го лови само во воздух. Во пад развива фантастична брзина до 320 км на час. Соколот е чест мотив во македонските народни песни.

МакедонскиГЕОГРАФСКАТА ПОЛОЖБА, специфичните

релјефни, климатски, хидрографски и

педографски карактеристики овозможиле

разновиден растителен свет. На релативно

малиот простор на Република Македонија

ботаничарите систематизирале повеќе

растителни видови отколку

на просторот од Македонија

до Скандинавскиот

Полуостров. Има разновидни

и ретки животински видови и

дивеч. Застапени се околу

Растителен светРамниците и полињата

претежно се со култивирана вегетација, по ридовите и подножјата на планините е застапена тревна вегетација, а на планините е присутна разновидна шумска дрвенеста вегетација, која достигнува до околу 2.000 метри надморска височина, а потоа се простираат високопланински тревни пасишта и камењари. Поголем дел од планините се карактеризираат со присуство на ендемични и ретки растителни видови. Кај дрвенестата вегетација, борот молика е карактеристичен за Г

6Македонија - полна со живот!

Рис - Симбол на дивиот свет на македонските планини, чиј лов е забранет

Рис - Симбол на дивиот свет на македонските планини, чиј лов е забранет

растителен и животински свет

НАЦИОНАЛНИ ПАРКОВИ И ПРИРОДНИ РЕТКОСТИ

Во Македонија има три национални паркови, но и специјални резервати, предели со посебни природни убавини и споменици на природата, како целини со растителни и животински ендеми. Според големината и природната разновидност, најзначајни се националните паркови Пелистер, Маврово и Галичица. Во природни реткости се вбројуваат строгите природни резервати Езерани и Мешник, а постојат и поголем број споменици на природата.

Дрвенестите шумски растителни заедници се претставени со листопадна и зимзелена вегетација. На присојните простори на сите планини претежно е развиена шумска покривка од даб и габер. Во повисоките простори и на осојните страни преовладува буката, а на некои планини е присутен борот, елата и други.

Дрвенестите шумски растителни заедници се претставени со листопадна и зимзелена вегетација. На присојните простори на сите планини претежно е развиена шумска покривка од даб и габер. Во повисоките простори и на осојните страни преовладува буката, а на некои планини е присутен борот, елата и други.

Даб (Quercus robus) - Старо дабово дрво во струшкото село Мороишта, чие стебло го обиколуваат петмина луѓе

Даб (Quercus robus) - Старо дабово дрво во струшкото село Мороишта, чие стебло го обиколуваат петмина луѓе

Лист од дабово дрво со желад

Пеперутка Coenonympha glycerion - Еден од 100-те видови кои се сретнуваат на Осоговските Планини

Пеперутка Coenonympha glycerion - Еден од 100-те видови кои се сретнуваат на Осоговските Планини

Лист од дабово дрво со желад

Пелистер, смрчата за Шар карактеристични букови Малешевските Планини. Планина, белиот бор за комплекси има на Ниџе со Пристапот до поголемиот Кожуф и Малешевските Кајмакчалан, на Баба дел од шумските Планини, борот кривуљ за Планина со Пелистер, на комплекси е релативно Мокра Планина, дабот Илинска, Плакенска и поволен, бидејќи кај сите Македоникум за Галичица, Бушева Планина, на планини има воспоставени прнарот за Гевгелиско- Бистра, на Мокра Планина, патни комуникации и валандовската Котлина, а на Осоговски и туристички објекти.

Животински свет Ловен туризам

n

Најзастапени видови Во Македонија има околу дивеч се зајакот, срната, 120 уредени ловишта. дивата свиња, дивата Посебно се значајни коза, а од ѕверовите следните ловишта: Дојран мечката, волкот, за диви свињи, Богословец лисицата, рисот и други. за еребици-камењарки, Разновидните Катланово за фазани, животински видови Маздрача на Шар Планина овозможуваат мошне за диви свињи, срни и диви погодни услови за ловен кози и Брзовец на Бистра туризам и риболов. за диви свињи.

Сив сокол (Falco peregrinus) - Најбрза птица на планетата, која својот плен го лови само во воздух. Во пад развива фантастична брзина до 320 км на час. Соколот е чест мотив во македонските народни песни.

Сив сокол (Falco peregrinus) - Најбрза птица на планетата, која својот плен го лови само во воздух. Во пад развива фантастична брзина до 320 км на час. Соколот е чест мотив во македонските народни песни.

Macedonian

6Македонија - полна со живот!

Каранфил - Често употребувано градинарско цвеќе

Каранфил - Често употребувано градинарско цвеќе

ГЕОГРАФСКАТА ПОЛОЖБА, специфичните

релјефни, климатски, хидрографски и

педографски карактеристики овозможиле

разновиден растителен свет. На релативно

малиот простор на Република Македонија

ботаничарите систематизирале повеќе

растителни видови отколку на просторот

од Македонија до Скандинавскиот

Полуостров. Има разновидни и ретки

животински видови и дивеч. Застапени се

околу 150 видови птици и поголем број

риби, од кои поголем број се ендемски. G Растителен светРамниците и полињата

претежно се со култивирана вегетација, по ридовите и подножјата на планините е застапена тревна вегетација, а на планините е присутна разновидна шумска дрвенеста вегетација, која достигнува до околу 2.000 метри надморска височина, а потоа се простираат високопланински тревни пасишта и камењари. Поголем дел од планините се карактеризираат со присуство на ендемични и ретки растителни видови. Кај дрвенестата вегетација, борот молика е карактеристичен за

Зајак - Еден од најзастапените и најпопуларни видови дивеч Зајак - Еден од најзастапените и најпопуларни видови дивеч

Дрво Гол човек (Arbutus andrachne) - Овој редок вид зимзелено дрво го има на падините на Кожуф и во кањонскиот дел на Црна Река. Интересното име доаѓа поради тоа што нема кора на стеблото, кое е составено само од срцевина и со боја која се менува во текот на денот. На изгрејсонце стеблото позеленува, во текот на денот има боја на човечка кожа, а на зајдисонце поцрвенува.

Дрво Гол човек (Arbutus andrachne) - Овој редок вид зимзелено дрво го има на падините на Кожуф и во кањонскиот дел на Црна Река. Интересното име доаѓа поради тоа што нема кора на стеблото, кое е составено само од срцевина и со боја која се менува во текот на денот. На изгрејсонце стеблото позеленува, во текот на денот има боја на човечка кожа, а на зајдисонце поцрвенува.

НАЦИОНАЛНИ ПАРКОВИ И ПРИРОДНИ РЕТКОСТИ

Во Македонија има три национални паркови, но и специјални резервати, предели со посебни природни убавини и споменици на природата, како целини со растителни и животински ендеми. Според големината и природната разновидност, најзначајни се националните паркови Пелистер, Маврово и Галичица. Во природни реткости се вбројуваат строгите природни резервати Езерани и Мешник, а постојат и поголем број споменици на природата.

flora and fauna

Преспански пеликан - Една од најкрупните птици кои живеат на вода

Преспански пеликан - Една од најкрупните птици кои живеат на вода

Животински свет

Ловен туризам

n

Најзастапени видови дивеч се зајакот, срната, дивата свиња, дивата коза, а од ѕверовите мечката, волкот, лисицата, рисот и други. Разновидните животински видови овозможуваат мошне погодни услови за ловен туризам и риболов.

Во Македонија има околу 120 уредени ловишта. Посебно се значајни следните ловишта: Дојран за диви свињи, Богословец за еребици-камењарки, Катланово за фазани, Маздрача на Шар Планина за диви свињи, срни и диви кози и Брзовец на Бистра за диви свињи.

Преубавите пауни во комплексот на манастирот Св. Наум се една од неговите атрактивни карактеристики. Пауните се донесени во манастирот и денес ги има во изобилство, што надополнува ретката природна убавина со која е опкружен манастирот.

Преубавите пауни во комплексот на манастирот Св. Наум се една од неговите атрактивни карактеристики. Пауните се донесени во манастирот и денес ги има во изобилство, што надополнува ретката природна убавина со која е опкружен манастирот.

Кафеава мечка - Најголема меѓу крупните ѕверови во Македонија, со просечна тежина 100-150 кг. Се претпоставува дека во македонските планини живеат најмногу до 200 единки. Се сретнуваат во националните паркови Галичица, Маврово и Пелистер и во околината на резерватот Јасен, а повремено и Малешевските и Осоговските Планини. Мечките во Македонија се заштитен вид.

Кафеава мечка - Најголема меѓу крупните ѕверови во Македонија, со просечна тежина 100-150 кг. Се претпоставува дека во македонските планини живеат најмногу до 200 единки. Се сретнуваат во националните паркови Галичица, Маврово и Пелистер и во околината на резерватот Јасен, а повремено и Малешевските и Осоговските Планини. Мечките во Македонија се заштитен вид.

Пелистер, смрчата за Шар Планина, белиот бор за Кожуф и Малешевските Планини, борот кривуљ за Мокра Планина, дабот Македоникум за Галичица, прнарот за Гевгелиско-валандовската Котлина, а карактеристични букови комплекси има на Ниџе со Кајмакчалан, на Баба Планина со Пелистер, на Илинска,

Плакенска и Бушева Планина, на Бистра, на Мокра Планина, на Осоговски и Малешевските Планини. Пристапот до поголемиот дел од шумските комплекси е релативно поволен, бидејќи кај сите планини има воспоставени патни комуникации и туристички објекти.

Macedonian

6Македонија - полна со живот!

Каранфил - Често употребувано градинарско цвеќе

Каранфил - Често употребувано градинарско цвеќе

ГЕОГРАФСКАТА ПОЛОЖБА, специфичните

релјефни, климатски, хидрографски и

педографски карактеристики овозможиле

разновиден растителен свет. На релативно

малиот простор на Република Македонија

ботаничарите систематизирале повеќе

растителни видови отколку на просторот

од Македонија до Скандинавскиот

Полуостров. Има разновидни и ретки

животински видови и дивеч. Застапени се

околу 150 видови птици и поголем број

риби, од кои поголем број се ендемски. G Растителен светРамниците и полињата

претежно се со култивирана вегетација, по ридовите и подножјата на планините е застапена тревна вегетација, а на планините е присутна разновидна шумска дрвенеста вегетација, која достигнува до околу 2.000 метри надморска височина, а потоа се простираат високопланински тревни пасишта и камењари. Поголем дел од планините се карактеризираат со присуство на ендемични и ретки растителни видови. Кај дрвенестата вегетација, борот молика е карактеристичен за

Зајак - Еден од најзастапените и најпопуларни видови дивеч Зајак - Еден од најзастапените и најпопуларни видови дивеч

Дрво Гол човек (Arbutus andrachne) - Овој редок вид зимзелено дрво го има на падините на Кожуф и во кањонскиот дел на Црна Река. Интересното име доаѓа поради тоа што нема кора на стеблото, кое е составено само од срцевина и со боја која се менува во текот на денот. На изгрејсонце стеблото позеленува, во текот на денот има боја на човечка кожа, а на зајдисонце поцрвенува.

Дрво Гол човек (Arbutus andrachne) - Овој редок вид зимзелено дрво го има на падините на Кожуф и во кањонскиот дел на Црна Река. Интересното име доаѓа поради тоа што нема кора на стеблото, кое е составено само од срцевина и со боја која се менува во текот на денот. На изгрејсонце стеблото позеленува, во текот на денот има боја на човечка кожа, а на зајдисонце поцрвенува.

НАЦИОНАЛНИ ПАРКОВИ И ПРИРОДНИ РЕТКОСТИ

Во Македонија има три национални паркови, но и специјални резервати, предели со посебни природни убавини и споменици на природата, како целини со растителни и животински ендеми. Според големината и природната разновидност, најзначајни се националните паркови Пелистер, Маврово и Галичица. Во природни реткости се вбројуваат строгите природни резервати Езерани и Мешник, а постојат и поголем број споменици на природата.

flora and fauna

Преспански пеликан - Една од најкрупните птици кои живеат на вода

Преспански пеликан - Една од најкрупните птици кои живеат на вода

Животински свет

Ловен туризам

n

Најзастапени видови дивеч се зајакот, срната, дивата свиња, дивата коза, а од ѕверовите мечката, волкот, лисицата, рисот и други. Разновидните животински видови овозможуваат мошне погодни услови за ловен туризам и риболов.

Во Македонија има околу 120 уредени ловишта. Посебно се значајни следните ловишта: Дојран за диви свињи, Богословец за еребици-камењарки, Катланово за фазани, Маздрача на Шар Планина за диви свињи, срни и диви кози и Брзовец на Бистра за диви свињи.

Преубавите пауни во комплексот на манастирот Св. Наум се една од неговите атрактивни карактеристики. Пауните се донесени во манастирот и денес ги има во изобилство, што надополнува ретката природна убавина со која е опкружен манастирот.

Преубавите пауни во комплексот на манастирот Св. Наум се една од неговите атрактивни карактеристики. Пауните се донесени во манастирот и денес ги има во изобилство, што надополнува ретката природна убавина со која е опкружен манастирот.

Кафеава мечка - Најголема меѓу крупните ѕверови во Македонија, со просечна тежина 100-150 кг. Се претпоставува дека во македонските планини живеат најмногу до 200 единки. Се сретнуваат во националните паркови Галичица, Маврово и Пелистер и во околината на резерватот Јасен, а повремено и Малешевските и Осоговските Планини. Мечките во Македонија се заштитен вид.

Кафеава мечка - Најголема меѓу крупните ѕверови во Македонија, со просечна тежина 100-150 кг. Се претпоставува дека во македонските планини живеат најмногу до 200 единки. Се сретнуваат во националните паркови Галичица, Маврово и Пелистер и во околината на резерватот Јасен, а повремено и Малешевските и Осоговските Планини. Мечките во Македонија се заштитен вид.

Пелистер, смрчата за Шар Планина, белиот бор за Кожуф и Малешевските Планини, борот кривуљ за Мокра Планина, дабот Македоникум за Галичица, прнарот за Гевгелиско-валандовската Котлина, а карактеристични букови комплекси има на Ниџе со Кајмакчалан, на Баба Планина со Пелистер, на Илинска,

Плакенска и Бушева Планина, на Бистра, на Мокра Планина, на Осоговски и Малешевските Планини. Пристапот до поголемиот дел од шумските комплекси е релативно поволен, бидејќи кај сите планини има воспоставени патни комуникации и туристички објекти.

Македонско

6Македонија - полна со живот!

Мермерна статуа на богот Дионис - Стоби, 119 година

Мермерна статуа на богот Дионис - Стоби, 119 година

Григориева галерија - Детаљ од Св. Софија, Охрид, 1314 година

Григориева галерија - Детаљ од Св. Софија, Охрид, 1314 година

Порта - Детаљ од црквата Св. Спас во Скопје

Порта - Детаљ од црквата Св. Спас во Скопје

културно-историско наследство

НЕИЗБРИШЛИВИ СЕ ТРАГИТЕ од материјалната и духовната

култура низ бурните историски случувања на територијата на

Македонија од предисторијата, антиката, римскиот период,

средниот и новиот век. Денес, Република Македонија

изобилува со материјални, духовни и културни вредности,

кои се манифестираат низ бројни културно-историски

споменици, етнографски елементи, амбиентални целини,

градски населби, музеи, галерии, спомен-збирки,

гастрономски и манифестациски туристички вредности.

ТРАГИ НА ЧОВЕКОВО ОПСТОЈУВАЊЕ НАД 8.000 ГОДИНИ

Најраните траги на човечка активност на територијата на Македонија потекнуваат од постарото камено време - палеолитот. Вистинските почетоци на предисторијата почнуваат околу 6.000 години пред новата ера, со првите населби по Средна Брегалница и Овче Поле, покрај Вардар и во Пелагонија. Низ милениумите, Македонија одбележува значаен и богат цивилизациски развој во материјалната и духовната култура.

Н Дел од култен предмет од керамика во вид на антропоморфна глава, кој стоел во секоја куќа (Породин, Битола, неолит)

Дел од култен предмет од керамика во вид на антропоморфна глава, кој стоел во секоја куќа (Породин, Битола, неолит)

Античка амфора од V век п.н.е., што служела како сад за вода, вино или масло

Античка амфора од V век п.н.е., што служела како сад за вода, вино или масло

Манастир Св. Архангел Михаил, кај селото Варош, Прилепско - Денешниот изглед на црквата ги има карактеристиките од последната преправка во 1861 година, кога е пронајдена и плоча со кириличен натпис од 996 година

Манастир Св. Архангел Михаил, кај селото Варош, Прилепско - Денешниот изглед на црквата ги има карактеристиките од последната преправка во 1861 година, кога е пронајдена и плоча со кириличен натпис од 996 година

Куќа на псалмите во Стоби - Резиденција на ранохристијанските црковни великодостојници, чија главна сала е постелена со луксузни мозаици со геометриски орнаменти и птици

Куќа на псалмите во Стоби - Резиденција на ранохристијанските црковни великодостојници, чија главна сала е постелена со луксузни мозаици со геометриски орнаменти и птици

Археолошки локалитетиВо Македонија се евидентирани

над 4.500 археолошки наоѓалишта. Посебно значење имаат локалитетите Скупи и Скопско Кале кај Скопје, потоа Требеништа, Св. Еразмо, Охридската тврдина, ранохристијанската базилика во

Цркви и манастириНа македонската земја, на која

апостол Павле, светите Кирил и Методиј и нивните следбеници го ширеле христијанството, се изградени бројни цркви и манастири, градени во различни периоди. Во Република Македонија има повеќе од 2.000 цркви и манастири. Повеќето од нив, особено оние градени од XI до XVI век, се во целост сочувани. Посебно се издвојуваат Св. Јован Бигорски во долината на Радика, Св. Наум на брегот на Охридското Езеро, манастирот Трескавец кај Прилеп, Св. Гаврил Лесновски во

селото Октиси во Охридско-струшката Котлина, Хераклеја Линкестис и Маркови Кули во Пелагонија, Стоби во близина на Градско, Исар и Баргала кај Штип, Струмичко Кале, Виничко Кале, Мородвис кај Кочани, Марвинци и Гевгелиски Рид во Гевгелиско-валандовската Котлина и други.

Во Македонија се изградни поголем број тврдини, кули и мостови, кои дополнително сведочат за животот и културата на овие простори. Такви се Самуиловата тврдина во Охрид, Марковите Кули во Прилеп, Царевите Кули во Струмица, Камениот Мост и Калето во Скопје, средновековните кули и мостови во Кратово.

Тврдини, кули и мостови

селото Лесново, Св. Јоаким Осоговски кај Крива Паланка, манастирите во Скопско, манастирите во Водоча и Вељуса во Струмичко и многу други.

Македонија спаѓа меѓу земјите со најубав сочуван византиски фрескопис од периодот на XI до XIV век. Сочувани се повеќе илјадници квадратни метри фрескоживопис, од кои поголемиот дел се во многу добра состојба и претставуваат ремек-дела на

Фрескосликарство

Македонско

6Македонија - полна со живот!

Мермерна статуа на богот Дионис - Стоби, 119 година

Мермерна статуа на богот Дионис - Стоби, 119 година

Григориева галерија - Детаљ од Св. Софија, Охрид, 1314 година

Григориева галерија - Детаљ од Св. Софија, Охрид, 1314 година

Порта - Детаљ од црквата Св. Спас во Скопје

Порта - Детаљ од црквата Св. Спас во Скопје

културно-историско наследство

НЕИЗБРИШЛИВИ СЕ ТРАГИТЕ од материјалната и духовната

култура низ бурните историски случувања на територијата на

Македонија од предисторијата, антиката, римскиот период,

средниот и новиот век. Денес, Република Македонија

изобилува со материјални, духовни и културни вредности,

кои се манифестираат низ бројни културно-историски

споменици, етнографски елементи, амбиентални целини,

градски населби, музеи, галерии, спомен-збирки,

гастрономски и манифестациски туристички вредности.

ТРАГИ НА ЧОВЕКОВО ОПСТОЈУВАЊЕ НАД 8.000 ГОДИНИ

Најраните траги на човечка активност на територијата на Македонија потекнуваат од постарото камено време - палеолитот. Вистинските почетоци на предисторијата почнуваат околу 6.000 години пред новата ера, со првите населби по Средна Брегалница и Овче Поле, покрај Вардар и во Пелагонија. Низ милениумите, Македонија одбележува значаен и богат цивилизациски развој во материјалната и духовната култура.

Н Дел од култен предмет од керамика во вид на антропоморфна глава, кој стоел во секоја куќа (Породин, Битола, неолит)

Дел од култен предмет од керамика во вид на антропоморфна глава, кој стоел во секоја куќа (Породин, Битола, неолит)

Античка амфора од V век п.н.е., што служела како сад за вода, вино или масло

Античка амфора од V век п.н.е., што служела како сад за вода, вино или масло

Манастир Св. Архангел Михаил, кај селото Варош, Прилепско - Денешниот изглед на црквата ги има карактеристиките од последната преправка во 1861 година, кога е пронајдена и плоча со кириличен натпис од 996 година

Манастир Св. Архангел Михаил, кај селото Варош, Прилепско - Денешниот изглед на црквата ги има карактеристиките од последната преправка во 1861 година, кога е пронајдена и плоча со кириличен натпис од 996 година

Куќа на псалмите во Стоби - Резиденција на ранохристијанските црковни великодостојници, чија главна сала е постелена со луксузни мозаици со геометриски орнаменти и птици

Куќа на псалмите во Стоби - Резиденција на ранохристијанските црковни великодостојници, чија главна сала е постелена со луксузни мозаици со геометриски орнаменти и птици

Археолошки локалитетиВо Македонија се евидентирани

над 4.500 археолошки наоѓалишта. Посебно значење имаат локалитетите Скупи и Скопско Кале кај Скопје, потоа Требеништа, Св. Еразмо, Охридската тврдина, ранохристијанската базилика во

Цркви и манастириНа македонската земја, на која

апостол Павле, светите Кирил и Методиј и нивните следбеници го ширеле христијанството, се изградени бројни цркви и манастири, градени во различни периоди. Во Република Македонија има повеќе од 2.000 цркви и манастири. Повеќето од нив, особено оние градени од XI до XVI век, се во целост сочувани. Посебно се издвојуваат Св. Јован Бигорски во долината на Радика, Св. Наум на брегот на Охридското Езеро, манастирот Трескавец кај Прилеп, Св. Гаврил Лесновски во

селото Октиси во Охридско-струшката Котлина, Хераклеја Линкестис и Маркови Кули во Пелагонија, Стоби во близина на Градско, Исар и Баргала кај Штип, Струмичко Кале, Виничко Кале, Мородвис кај Кочани, Марвинци и Гевгелиски Рид во Гевгелиско-валандовската Котлина и други.

Во Македонија се изградни поголем број тврдини, кули и мостови, кои дополнително сведочат за животот и културата на овие простори. Такви се Самуиловата тврдина во Охрид, Марковите Кули во Прилеп, Царевите Кули во Струмица, Камениот Мост и Калето во Скопје, средновековните кули и мостови во Кратово.

Тврдини, кули и мостови

селото Лесново, Св. Јоаким Осоговски кај Крива Паланка, манастирите во Скопско, манастирите во Водоча и Вељуса во Струмичко и многу други.

Македонија спаѓа меѓу земјите со најубав сочуван византиски фрескопис од периодот на XI до XIV век. Сочувани се повеќе илјадници квадратни метри фрескоживопис, од кои поголемиот дел се во многу добра состојба и претставуваат ремек-дела на

Фрескосликарство

6Македонија - полна со живот!

РЕЛИГИЈА

Во Македонија се испреплетуваат источната и западната цивилизација. Во многу градови е вообичаено да се сретнат и цркви и џамии. Поголемиот дел од населението припаѓа на православната христијанска вероисповед (65%). По застапеност, на второ место се жителите со исламска вероисповед (33%). Останатите се католици, протестанти, атеисти и припадници на други религии.

Фрескоживописот на олтарскиот простор во црквата Св. Богородица Перивлепта во Охрид од 1295 година

Фрескоживописот на олтарскиот простор во црквата Св. Богородица Перивлепта во Охрид од 1295 година

Скопско Кале - Заради стратешката локација, тврдината била градена, рушена и преградувана многу пати од страна на разни освојувачи

Скопско Кале - Заради стратешката локација, тврдината била градена, рушена и преградувана многу пати од страна на разни освојувачи

македонската живописна школа.

Најстарите сочувани фрагменти од ранохристијански фрескопис се наоѓаат во Епископската базилика во археолошкиот локалитет Стоби. Фреските во Св. Софија, катедралниот храм на Охридската Архиепископија, претставуваат најдобро сочуван живопис во цела Византија од периодот на XI век. Развитокот на македонската уметност е најизразен во бурниот XIII и во почетокот на XIV век, кога работат познатите зографи Михаил и Евтихиј, инаугуратори на нови зографски канони. Во 1295 година, кога започнуваат да го сликаат охридскиот храм посветен на Пресвета Богородица Перивлептос, започнува нов величествен период во македонскиот фрескоживопис.

Фрескописот во црквата посветена на Архангел Михаил во Лесновскиот манастир датира од 1347 година, а од фреските настанати во XIV век по својата вредност и

убавина се издвојуваат и оние во Марковиот манастир и во црквата Св. Андреј на Матка. Во тој период, обемниот творечки опус во средновековниот живопис го омеѓуваат фрескодекорациите и иконите на Јован и Макарие Фрчкоски.

Средновековните фрески и икони се одликуваат со монументалност на композицијата и ликовите, со разигран цртеж и богат и рафиниран колорит. Во македонските цркви и манастири и во наредните векови продолжиле да се создаваат зографски дела, вклучувајќи ги и фреските во Св. Јован Бигорски и црквата Св. Ѓорѓи во Рајчица. Дел од ликовните остварувања на современите генерации ликовни творци се базираат на богатата византиска традиција.

Корените на оваа значајна уметничка гранка со вековна традиција потекнуваат од ранохристијанските камени олтарски прегради, кои подоцна ги заменуваат

средновековните црковни иконостаси од дрво. Најстариот иконостас од дрво се наоѓа во црквата Мали Свети Врачи во Охрид, од кој се зачувани првобитните пет столбови. Најстарите зачувани творби во резба кај нас потекнуваат од XIV

Резба

век, развиени под византиски влијанија. Средновековната резба имала сличност со декоративната пластика во камен од тоа време и се развила паралелно со неа. Орнаментите и мешавината на геометриски, зооморфни и флорални мотиви се аналогни со тие од

барелјефите во мермер од тоа време.

Од XIV век наваму, релјефната скулптура во камен опаѓа и неа ја заменува резбата во дрво, која покрај иконопиството и монументалното ѕидно сликарство, зазема посебно место во богатото

Иконостас во манастирот Св. Наум, со детаљ од годината кога е направен (1711)

Иконостас во манастирот Св. Наум, со детаљ од годината кога е направен (1711)

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

АРХИТЕКТУРА

По античката архитектура, интензивна градителска активност се бележи во византискиот период, кога изградбата на Св. Софија во Цариград ги поставила критериумите во сите места под доминација на православната црква. Во времето на Отоманската империја доминантно било влијанието на исламската архитектура, за што сведочат многубројните објекти од тоа време: турските бањи, џамии, теќиња, безистени, чаршии. Најубавите примери на урбана архитектура се објектите од XIX и XX век. Крушево и Кратово во голем дел се комплетни урбанистички целини со зачувана градска архитектура од тој период, голем дел од Битола и Скопје, како и стариот дел на Охрид. Во XX век Македонија ги следи трендовите на модерната архитектура.

Амвон (возвишено место пред олтарот) во црквата Св. Благовештение во Прилеп (XIX век)

Амвон (возвишено место пред олтарот) во црквата Св. Благовештение во Прилеп (XIX век)

уметничко наследство на Македонија. Сепак, поради трошноста и лесната запаливост на дрвото, предметите од овој материјал низ вековите биле подложни на пропаѓање и уништување, но тие кои опстанале до денес сведочат за нивното високо уметничко ниво. Непроценливо наследство на македонскиот црковен дрворез се иконостасот во црквата Св. Спас во Скопје и во Бигорскиот манастир кај Дебар.

Во Македонија има околу 600 џамии, од кои најпознати се оние од XV и XVI век. Џамиите на Јаја-паша, Иса-бег, Мустафа-паша и Султан Мурат се наоѓаат во Скопје, Шарена џамија и Саат-џамија во Тетово, Исак џамија, Хајдар Кади-паша и Јени џамија во Битола, Чарши џамија во Прилеп, Саат џамија во Гостивар, а во Охрид се наоѓаат Хајати Баба-теќе и Али-паша џамијата. Сите имаат најчесто квадратна основа и трем, а се покриени со куполи или со дрвена покривна конструкција и претставуваат форма на турско-османлиската школа. Ѕидани се од камен и тула и поставени се во хоризонтални редови, така што нивните фасади изгледаат живописно. Џамиите ги граделе највисоките турски управувачи (паши и бегови) и заземале значајни позиции, често и доминантни во населбите.

Џамии

n

Отсекување на главата на св. Јован - Детаљ од иконостасот во Св. Спас во Скопје

Отсекување на главата на св. Јован - Детаљ од иконостасот во Св. Спас во Скопје

Црквата Светите Климент и Пантелејмон на Плаошник е возобновена врз темелите на старата црква по претпоставен изглед, при што како пример биле земени црквите од Охрид и околина со слична хронолошка припадност

Црквата Светите Климент и Пантелејмон на Плаошник е возобновена врз темелите на старата црква по претпоставен изглед, при што како пример биле земени црквите од Охрид и околина со слична хронолошка припадност

Фрагмент од богатата внатрешна декорација на Шарената џамија во Тетово, изградена во 1495, а обновена во 1785 година

Фрагмент од богатата внатрешна декорација на Шарената џамија во Тетово, изградена во 1495, а обновена во 1785 година

6Македонија - полна со живот!

РЕЛИГИЈА

Во Македонија се испреплетуваат источната и западната цивилизација. Во многу градови е вообичаено да се сретнат и цркви и џамии. Поголемиот дел од населението припаѓа на православната христијанска вероисповед (65%). По застапеност, на второ место се жителите со исламска вероисповед (33%). Останатите се католици, протестанти, атеисти и припадници на други религии.

Фрескоживописот на олтарскиот простор во црквата Св. Богородица Перивлепта во Охрид од 1295 година

Фрескоживописот на олтарскиот простор во црквата Св. Богородица Перивлепта во Охрид од 1295 година

Скопско Кале - Заради стратешката локација, тврдината била градена, рушена и преградувана многу пати од страна на разни освојувачи

Скопско Кале - Заради стратешката локација, тврдината била градена, рушена и преградувана многу пати од страна на разни освојувачи

македонската живописна школа.

Најстарите сочувани фрагменти од ранохристијански фрескопис се наоѓаат во Епископската базилика во археолошкиот локалитет Стоби. Фреските во Св. Софија, катедралниот храм на Охридската Архиепископија, претставуваат најдобро сочуван живопис во цела Византија од периодот на XI век. Развитокот на македонската уметност е најизразен во бурниот XIII и во почетокот на XIV век, кога работат познатите зографи Михаил и Евтихиј, инаугуратори на нови зографски канони. Во 1295 година, кога започнуваат да го сликаат охридскиот храм посветен на Пресвета Богородица Перивлептос, започнува нов величествен период во македонскиот фрескоживопис.

Фрескописот во црквата посветена на Архангел Михаил во Лесновскиот манастир датира од 1347 година, а од фреските настанати во XIV век по својата вредност и

убавина се издвојуваат и оние во Марковиот манастир и во црквата Св. Андреј на Матка. Во тој период, обемниот творечки опус во средновековниот живопис го омеѓуваат фрескодекорациите и иконите на Јован и Макарие Фрчкоски.

Средновековните фрески и икони се одликуваат со монументалност на композицијата и ликовите, со разигран цртеж и богат и рафиниран колорит. Во македонските цркви и манастири и во наредните векови продолжиле да се создаваат зографски дела, вклучувајќи ги и фреските во Св. Јован Бигорски и црквата Св. Ѓорѓи во Рајчица. Дел од ликовните остварувања на современите генерации ликовни творци се базираат на богатата византиска традиција.

Корените на оваа значајна уметничка гранка со вековна традиција потекнуваат од ранохристијанските камени олтарски прегради, кои подоцна ги заменуваат

средновековните црковни иконостаси од дрво. Најстариот иконостас од дрво се наоѓа во црквата Мали Свети Врачи во Охрид, од кој се зачувани првобитните пет столбови. Најстарите зачувани творби во резба кај нас потекнуваат од XIV

Резба

век, развиени под византиски влијанија. Средновековната резба имала сличност со декоративната пластика во камен од тоа време и се развила паралелно со неа. Орнаментите и мешавината на геометриски, зооморфни и флорални мотиви се аналогни со тие од

барелјефите во мермер од тоа време.

Од XIV век наваму, релјефната скулптура во камен опаѓа и неа ја заменува резбата во дрво, која покрај иконопиството и монументалното ѕидно сликарство, зазема посебно место во богатото

Иконостас во манастирот Св. Наум, со детаљ од годината кога е направен (1711)

Иконостас во манастирот Св. Наум, со детаљ од годината кога е направен (1711)

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

АРХИТЕКТУРА

По античката архитектура, интензивна градителска активност се бележи во византискиот период, кога изградбата на Св. Софија во Цариград ги поставила критериумите во сите места под доминација на православната црква. Во времето на Отоманската империја доминантно било влијанието на исламската архитектура, за што сведочат многубројните објекти од тоа време: турските бањи, џамии, теќиња, безистени, чаршии. Најубавите примери на урбана архитектура се објектите од XIX и XX век. Крушево и Кратово во голем дел се комплетни урбанистички целини со зачувана градска архитектура од тој период, голем дел од Битола и Скопје, како и стариот дел на Охрид. Во XX век Македонија ги следи трендовите на модерната архитектура.

Амвон (возвишено место пред олтарот) во црквата Св. Благовештение во Прилеп (XIX век)

Амвон (возвишено место пред олтарот) во црквата Св. Благовештение во Прилеп (XIX век)

уметничко наследство на Македонија. Сепак, поради трошноста и лесната запаливост на дрвото, предметите од овој материјал низ вековите биле подложни на пропаѓање и уништување, но тие кои опстанале до денес сведочат за нивното високо уметничко ниво. Непроценливо наследство на македонскиот црковен дрворез се иконостасот во црквата Св. Спас во Скопје и во Бигорскиот манастир кај Дебар.

Во Македонија има околу 600 џамии, од кои најпознати се оние од XV и XVI век. Џамиите на Јаја-паша, Иса-бег, Мустафа-паша и Султан Мурат се наоѓаат во Скопје, Шарена џамија и Саат-џамија во Тетово, Исак џамија, Хајдар Кади-паша и Јени џамија во Битола, Чарши џамија во Прилеп, Саат џамија во Гостивар, а во Охрид се наоѓаат Хајати Баба-теќе и Али-паша џамијата. Сите имаат најчесто квадратна основа и трем, а се покриени со куполи или со дрвена покривна конструкција и претставуваат форма на турско-османлиската школа. Ѕидани се од камен и тула и поставени се во хоризонтални редови, така што нивните фасади изгледаат живописно. Џамиите ги граделе највисоките турски управувачи (паши и бегови) и заземале значајни позиции, често и доминантни во населбите.

Џамии

n

Отсекување на главата на св. Јован - Детаљ од иконостасот во Св. Спас во Скопје

Отсекување на главата на св. Јован - Детаљ од иконостасот во Св. Спас во Скопје

Црквата Светите Климент и Пантелејмон на Плаошник е возобновена врз темелите на старата црква по претпоставен изглед, при што како пример биле земени црквите од Охрид и околина со слична хронолошка припадност

Црквата Светите Климент и Пантелејмон на Плаошник е возобновена врз темелите на старата црква по претпоставен изглед, при што како пример биле земени црквите од Охрид и околина со слична хронолошка припадност

Фрагмент од богатата внатрешна декорација на Шарената џамија во Тетово, изградена во 1495, а обновена во 1785 година

Фрагмент од богатата внатрешна декорација на Шарената џамија во Тетово, изградена во 1495, а обновена во 1785 година

6Македонија - полна со живот!

Macedonian

Керамички статуи на божици од енеолитот - наоѓалиште Шуплевац, Долно Ореово, Битола

Керамички статуи на божици од енеолитот - наоѓалиште Шуплевац, Долно Ореово, Битола

Традиција во естетиката - Од неолитските керамички справи за втиснување орнаменти (наоѓалиште Породин, Битола) до рачно изработениот охридски бисер

Традиција во естетиката - Од неолитските керамички справи за втиснување орнаменти (наоѓалиште Породин, Битола) до рачно изработениот охридски бисер

Плаошник - На местото на древниот манастир основан од св. Климент, посветен на св. Пантелејмон, каде била лоцирана прочуената Охридска школа на словенската писменост, во 2002 година е возобновена манастирската црква, денес посветена на св. Климент Охридски и св. Пантелејмон, во која повторно се пренесени моштите на св. Климент

Плаошник - На местото на древниот манастир основан од св. Климент, посветен на св. Пантелејмон, каде била лоцирана прочуената Охридска школа на словенската писменост, во 2002 година е возобновена манастирската црква, денес посветена на св. Климент Охридски и св. Пантелејмон, во која повторно се пренесени моштите на св. Климент

ТРАГИ НА ЧОВЕКОВО ОПСТОЈУВАЊЕ НАД 8.000 ГОДИНИ

Најраните траги на човечка активност на територијата на Македонија потекнуваат од постарото камено време - палеолитот. Вистинските почетоци на предисторијата почнуваат околу 6.000 години пред новата ера, со првите населби по Средна Брегалница и Овче Поле, покрај Вардар и во Пелагонија. Низ милениумите, Македонија одбележува значаен и богат цивилизациски развој во материјалната и духовната култура.

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

cultural and historical heritage

Бронзен приврзок - амулет, наоѓалиште Сува Река, Гевгелија (железно време)

Бронзен приврзок - амулет, наоѓалиште Сува Река, Гевгелија (железно време)

Манастирот Св. Јован Бигорски во клисурата на Радика

Манастирот Св. Јован Бигорски во клисурата на Радика

Исус Христос Седржител - централна апсида со дел од иконостасот во црквата Св. Јован Крстител во Бигорскиот манастир

Исус Христос Седржител - централна апсида со дел од иконостасот во црквата Св. Јован Крстител во Бигорскиот манастир

НЕИЗБРИШЛИВИ СЕ ТРАГИТЕ од материјалната и духовната

култура низ бурните историски случувања на територијата на

Македонија од предисторијата, антиката, римскиот период,

средниот и новиот век. Денес, Република Македонија

изобилува со материјални, духовни и културни вредности,

кои се манифестираат низ бројни културно-историски

споменици, етнографски елементи, амбиентални целини,

градски населби, музеи, галерии, спомен-збирки,

гастрономски и манифестациски туристички вредности. НАрхеолошки локалитети

Во Македонија се евидентирани над 4.500 археолошки наоѓалишта. Посебно значење имаат локалитетите Скупи и Скопско Кале кај Скопје, потоа Требеништа, Св. Еразмо, Охридската тврдина, ранохристијанската базилика во селото Октиси во Охридско-струшката Котлина, Хераклеја Линкестис и Маркови Кули во Пелагонија, Стоби во близина на Градско, Исар и Баргала кај Штип, Струмичко Кале, Виничко Кале, Мородвис кај Кочани, Марвинци и Гевгелиски Рид во Гевгелиско-валандовската Котлина и други.

Тврдини, кули и мостовиВо Македонија се изградни

поголем број тврдини, кули и мостови, кои дополнително сведочат за животот и културата на овие простори. Такви се Самуиловата тврдина во Охрид, Марковите Кули во Прилеп, Царевите Кули во Струмица, Камениот Мост и Калето во Скопје, средновековните кули и мостови во Кратово.

6Македонија - полна со живот!

Macedonian

Керамички статуи на божици од енеолитот - наоѓалиште Шуплевац, Долно Ореово, Битола

Керамички статуи на божици од енеолитот - наоѓалиште Шуплевац, Долно Ореово, Битола

Традиција во естетиката - Од неолитските керамички справи за втиснување орнаменти (наоѓалиште Породин, Битола) до рачно изработениот охридски бисер

Традиција во естетиката - Од неолитските керамички справи за втиснување орнаменти (наоѓалиште Породин, Битола) до рачно изработениот охридски бисер

Плаошник - На местото на древниот манастир основан од св. Климент, посветен на св. Пантелејмон, каде била лоцирана прочуената Охридска школа на словенската писменост, во 2002 година е возобновена манастирската црква, денес посветена на св. Климент Охридски и св. Пантелејмон, во која повторно се пренесени моштите на св. Климент

Плаошник - На местото на древниот манастир основан од св. Климент, посветен на св. Пантелејмон, каде била лоцирана прочуената Охридска школа на словенската писменост, во 2002 година е возобновена манастирската црква, денес посветена на св. Климент Охридски и св. Пантелејмон, во која повторно се пренесени моштите на св. Климент

ТРАГИ НА ЧОВЕКОВО ОПСТОЈУВАЊЕ НАД 8.000 ГОДИНИ

Најраните траги на човечка активност на територијата на Македонија потекнуваат од постарото камено време - палеолитот. Вистинските почетоци на предисторијата почнуваат околу 6.000 години пред новата ера, со првите населби по Средна Брегалница и Овче Поле, покрај Вардар и во Пелагонија. Низ милениумите, Македонија одбележува значаен и богат цивилизациски развој во материјалната и духовната култура.

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

cultural and historical heritage

Бронзен приврзок - амулет, наоѓалиште Сува Река, Гевгелија (железно време)

Бронзен приврзок - амулет, наоѓалиште Сува Река, Гевгелија (железно време)

Манастирот Св. Јован Бигорски во клисурата на Радика

Манастирот Св. Јован Бигорски во клисурата на Радика

Исус Христос Седржител - централна апсида со дел од иконостасот во црквата Св. Јован Крстител во Бигорскиот манастир

Исус Христос Седржител - централна апсида со дел од иконостасот во црквата Св. Јован Крстител во Бигорскиот манастир

НЕИЗБРИШЛИВИ СЕ ТРАГИТЕ од материјалната и духовната

култура низ бурните историски случувања на територијата на

Македонија од предисторијата, антиката, римскиот период,

средниот и новиот век. Денес, Република Македонија

изобилува со материјални, духовни и културни вредности,

кои се манифестираат низ бројни културно-историски

споменици, етнографски елементи, амбиентални целини,

градски населби, музеи, галерии, спомен-збирки,

гастрономски и манифестациски туристички вредности. НАрхеолошки локалитети

Во Македонија се евидентирани над 4.500 археолошки наоѓалишта. Посебно значење имаат локалитетите Скупи и Скопско Кале кај Скопје, потоа Требеништа, Св. Еразмо, Охридската тврдина, ранохристијанската базилика во селото Октиси во Охридско-струшката Котлина, Хераклеја Линкестис и Маркови Кули во Пелагонија, Стоби во близина на Градско, Исар и Баргала кај Штип, Струмичко Кале, Виничко Кале, Мородвис кај Кочани, Марвинци и Гевгелиски Рид во Гевгелиско-валандовската Котлина и други.

Тврдини, кули и мостовиВо Македонија се изградни

поголем број тврдини, кули и мостови, кои дополнително сведочат за животот и културата на овие простори. Такви се Самуиловата тврдина во Охрид, Марковите Кули во Прилеп, Царевите Кули во Струмица, Камениот Мост и Калето во Скопје, средновековните кули и мостови во Кратово.

6Македонија - полна со живот!

6Македонија - полна со живот!

Алаџа џамија - Една од најстарите џамии во Скопје, изградена во 1439 година, во чија близина се наоѓа турбе (надгробен објект) со богата декорација на добро обработен камен

Алаџа џамија - Една од најстарите џамии во Скопје, изградена во 1439 година, во чија близина се наоѓа турбе (надгробен објект) со богата декорација на добро обработен камен

Цркви и манастириНа македонската земја,

на која апостол Павле, светите Кирил и Методиј и нивните следбеници го ширеле христијанството, се изградени бројни цркви и манастири, градени во различни периоди. Во Република Македонија има повеќе од 2.000 цркви и манастири. Повеќето од нив, особено оние градени од XI до XVI век, се во целост сочувани. Посебно се издвојуваат Св. Јован Бигорски во долината на Радика, Св. Наум на брегот на Охридското Езеро, манастирот Трескавец кај Прилеп, Св. Гаврил

Лесновски во селото Лесново, Св. Јоаким Осоговски кај Крива Паланка, манастирите во Скопско, манастирите во Водоча и Вељуса во Струмичко и многу други.

Македонија спаѓа меѓу земјите со најубав сочуван византиски фрескопис од периодот на XI до XIV век. Сочувани се повеќе илјадници квадратни метри фрескоживопис, од кои поголемиот дел се во многу добра состојба и претставуваат ремек-дела на македонската живописна школа.

Најстарите сочувани фрагменти од ранохристијански фрескопис се наоѓаат во

Епископската базилика во археолошкиот локалитет Стоби. Фреските во Св. Софија, катедралниот храм на Охридската Архиепископија, претставуваат најдобро сочуван живопис во цела Византија од

Фрескосликарство

периодот на XI век. Развитокот на македонската уметност е најизразен во бурниот XIII и во почетокот на XIV век, кога работат познатите зографи Михаил и Евтихиј, инаугуратори на нови зографски канони. Во 1295 година, кога започнуваат да го сликаат охридскиот храм посветен на Пресвета Богородица Перивлептос, започнува нов величествен период во македонскиот фрескоживопис.

Фрескописот во црквата посветена на Архангел Михаил во Лесновскиот манастир датира од 1347 година, а од фреските настанати во XIV век по својата вредност и убавина се издвојуваат и оние во Марковиот манастир и во црквата Св. Андреј на Матка. Во тој период, обемниот творечки опус во средновековниот живопис

Капител (горен највисок дел од столб), во декоративно обработен мермер од рановизантискиот град Стоби (V-VI век)

Капител (горен највисок дел од столб), во декоративно обработен мермер од рановизантискиот град Стоби (V-VI век)

Црква Св. Јован Богослов Канео, кој има зачувано добар дел од своите првобитни фрески

Црква Св. Јован Богослов Канео, кој има зачувано добар дел од своите првобитни фрески

РЕЛИГИЈА

Во Македонија се испреплетуваат источната и западната цивилизација. Во многу градови е вообичаено да се сретнат и цркви и џамии. Поголемиот дел од населението припаѓа на православната христијанска вероисповед (65%). По застапеност, на второ место се жителите со исламска вероисповед (33%). Останатите се католици, протестанти, атеисти и припадници на други религии.

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

АРХИТЕКТУРА

По античката архитектура, интензивна градителска активност се бележи во византискиот период, кога изградбата на Св. Софија во Цариград ги поставила критериумите во сите места под доминација на православната црква. Во времето на Отоманската империја доминантно било влијанието на исламската архитектура, за што сведочат многубројните објекти од тоа време: турските бањи, џамии, теќиња, безистени, чаршии. Најубавите примери на урбана архитектура се објектите од XIX и XX век. Крушево и Кратово во голем дел се комплетни урбанистички целини со зачувана градска архитектура од тој период, голем дел од Битола и Скопје, како и стариот дел на Охрид. Во XX век Македонија ги следи трендовите на модерната архитектура.

Лесновски манастир - Фрагмент од иконостасот со Аврамовото гостољубие (1814)

Лесновски манастир - Фрагмент од иконостасот со Аврамовото гостољубие (1814)

Манастир Св. Наум, чија сегашна манастирска црква е подигната по XV-XVI век

Манастир Св. Наум, чија сегашна манастирска црква е подигната по XV-XVI век

го омеѓуваат фрескодекорациите и иконите на Јован и Макарие Фрчкоски.

Средновековните фрески и икони се одликуваат со монументалност на композицијата и ликовите, со разигран цртеж и богат и рафиниран колорит. Во македонските цркви и манастири и во наредните векови продолжиле да се создаваат зографски дела, вклучувајќи ги и фреските во Св. Јован Бигорски и црквата Св. Ѓорѓи во Рајчица. Дел од ликовните остварувања на современите генерации ликовни творци се базираат на богатата византиска традиција.

РезбаКорените на оваа значајна

уметничка гранка со вековна традиција потекнуваат од ранохристијанските камени олтарски прегради, кои подоцна ги заменуваат средновековните црковни иконостаси од дрво. Најстариот иконостас од дрво се наоѓа во црквата Мали Свети Врачи во Охрид, од кој се зачувани првобитните пет столбови. Најстарите зачувани творби во резба кај нас потекнуваат од XIV век, развиени под византиски влијанија. Средновековната резба имала сличност со декоративната пластика во камен од тоа време и се развила паралелно со неа. Орнаментите и мешавината на геометриски, зооморфни и флорални мотиви се аналогни со тие од барелјефите во мермер од тоа време.

Од XIV век наваму, релјефната скулптура во камен опаѓа и неа ја заменува резбата во дрво, која покрај иконопиството и монументалното ѕидно сликарство, зазема посебно место во богатото уметничко наследство на Македонија. Сепак, поради трошноста и лесната запаливост на дрвото, предметите од овој материјал низ вековите биле подложни на пропаѓање и уништување, но тие кои опстанале до денес сведочат за нивното

високо уметничко ниво. Непроценливо наследство на македонскиот црковен дрворез се иконостасот во црквата Св. Спас во Скопје и во Бигорскиот манастир кај Дебар.

Во Македонија има околу 600 џамии, од кои најпознати се оние од XV и XVI век. Џамиите на Јаја-паша, Иса-бег, Мустафа-паша и Султан Мурат се наоѓаат во Скопје, Шарена џамија и Саат-џамија во Тетово, Исак џамија, Хајдар Кади-паша и Јени џамија во Битола, Чарши џамија во Прилеп, Саат џамија во Гостивар, а во Охрид се наоѓаат Хајати Баба-теќе и Али-паша џамијата. Сите имаат најчесто квадратна основа и трем, а се покриени со куполи или со дрвена покривна конструкција и претставуваат форма на турско-османлиската школа. Ѕидани се од камен и тула и поставени се во

Џамии

6Македонија - полна со живот!

6Македонија - полна со живот!

Алаџа џамија - Една од најстарите џамии во Скопје, изградена во 1439 година, во чија близина се наоѓа турбе (надгробен објект) со богата декорација на добро обработен камен

Алаџа џамија - Една од најстарите џамии во Скопје, изградена во 1439 година, во чија близина се наоѓа турбе (надгробен објект) со богата декорација на добро обработен камен

Цркви и манастириНа македонската земја,

на која апостол Павле, светите Кирил и Методиј и нивните следбеници го ширеле христијанството, се изградени бројни цркви и манастири, градени во различни периоди. Во Република Македонија има повеќе од 2.000 цркви и манастири. Повеќето од нив, особено оние градени од XI до XVI век, се во целост сочувани. Посебно се издвојуваат Св. Јован Бигорски во долината на Радика, Св. Наум на брегот на Охридското Езеро, манастирот Трескавец кај Прилеп, Св. Гаврил

Лесновски во селото Лесново, Св. Јоаким Осоговски кај Крива Паланка, манастирите во Скопско, манастирите во Водоча и Вељуса во Струмичко и многу други.

Македонија спаѓа меѓу земјите со најубав сочуван византиски фрескопис од периодот на XI до XIV век. Сочувани се повеќе илјадници квадратни метри фрескоживопис, од кои поголемиот дел се во многу добра состојба и претставуваат ремек-дела на македонската живописна школа.

Најстарите сочувани фрагменти од ранохристијански фрескопис се наоѓаат во

Епископската базилика во археолошкиот локалитет Стоби. Фреските во Св. Софија, катедралниот храм на Охридската Архиепископија, претставуваат најдобро сочуван живопис во цела Византија од

Фрескосликарство

периодот на XI век. Развитокот на македонската уметност е најизразен во бурниот XIII и во почетокот на XIV век, кога работат познатите зографи Михаил и Евтихиј, инаугуратори на нови зографски канони. Во 1295 година, кога започнуваат да го сликаат охридскиот храм посветен на Пресвета Богородица Перивлептос, започнува нов величествен период во македонскиот фрескоживопис.

Фрескописот во црквата посветена на Архангел Михаил во Лесновскиот манастир датира од 1347 година, а од фреските настанати во XIV век по својата вредност и убавина се издвојуваат и оние во Марковиот манастир и во црквата Св. Андреј на Матка. Во тој период, обемниот творечки опус во средновековниот живопис

Капител (горен највисок дел од столб), во декоративно обработен мермер од рановизантискиот град Стоби (V-VI век)

Капител (горен највисок дел од столб), во декоративно обработен мермер од рановизантискиот град Стоби (V-VI век)

Црква Св. Јован Богослов Канео, кој има зачувано добар дел од своите првобитни фрески

Црква Св. Јован Богослов Канео, кој има зачувано добар дел од своите првобитни фрески

РЕЛИГИЈА

Во Македонија се испреплетуваат источната и западната цивилизација. Во многу градови е вообичаено да се сретнат и цркви и џамии. Поголемиот дел од населението припаѓа на православната христијанска вероисповед (65%). По застапеност, на второ место се жителите со исламска вероисповед (33%). Останатите се католици, протестанти, атеисти и припадници на други религии.

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

АРХИТЕКТУРА

По античката архитектура, интензивна градителска активност се бележи во византискиот период, кога изградбата на Св. Софија во Цариград ги поставила критериумите во сите места под доминација на православната црква. Во времето на Отоманската империја доминантно било влијанието на исламската архитектура, за што сведочат многубројните објекти од тоа време: турските бањи, џамии, теќиња, безистени, чаршии. Најубавите примери на урбана архитектура се објектите од XIX и XX век. Крушево и Кратово во голем дел се комплетни урбанистички целини со зачувана градска архитектура од тој период, голем дел од Битола и Скопје, како и стариот дел на Охрид. Во XX век Македонија ги следи трендовите на модерната архитектура.

Лесновски манастир - Фрагмент од иконостасот со Аврамовото гостољубие (1814)

Лесновски манастир - Фрагмент од иконостасот со Аврамовото гостољубие (1814)

Манастир Св. Наум, чија сегашна манастирска црква е подигната по XV-XVI век

Манастир Св. Наум, чија сегашна манастирска црква е подигната по XV-XVI век

го омеѓуваат фрескодекорациите и иконите на Јован и Макарие Фрчкоски.

Средновековните фрески и икони се одликуваат со монументалност на композицијата и ликовите, со разигран цртеж и богат и рафиниран колорит. Во македонските цркви и манастири и во наредните векови продолжиле да се создаваат зографски дела, вклучувајќи ги и фреските во Св. Јован Бигорски и црквата Св. Ѓорѓи во Рајчица. Дел од ликовните остварувања на современите генерации ликовни творци се базираат на богатата византиска традиција.

РезбаКорените на оваа значајна

уметничка гранка со вековна традиција потекнуваат од ранохристијанските камени олтарски прегради, кои подоцна ги заменуваат средновековните црковни иконостаси од дрво. Најстариот иконостас од дрво се наоѓа во црквата Мали Свети Врачи во Охрид, од кој се зачувани првобитните пет столбови. Најстарите зачувани творби во резба кај нас потекнуваат од XIV век, развиени под византиски влијанија. Средновековната резба имала сличност со декоративната пластика во камен од тоа време и се развила паралелно со неа. Орнаментите и мешавината на геометриски, зооморфни и флорални мотиви се аналогни со тие од барелјефите во мермер од тоа време.

Од XIV век наваму, релјефната скулптура во камен опаѓа и неа ја заменува резбата во дрво, која покрај иконопиството и монументалното ѕидно сликарство, зазема посебно место во богатото уметничко наследство на Македонија. Сепак, поради трошноста и лесната запаливост на дрвото, предметите од овој материјал низ вековите биле подложни на пропаѓање и уништување, но тие кои опстанале до денес сведочат за нивното

високо уметничко ниво. Непроценливо наследство на македонскиот црковен дрворез се иконостасот во црквата Св. Спас во Скопје и во Бигорскиот манастир кај Дебар.

Во Македонија има околу 600 џамии, од кои најпознати се оние од XV и XVI век. Џамиите на Јаја-паша, Иса-бег, Мустафа-паша и Султан Мурат се наоѓаат во Скопје, Шарена џамија и Саат-џамија во Тетово, Исак џамија, Хајдар Кади-паша и Јени џамија во Битола, Чарши џамија во Прилеп, Саат џамија во Гостивар, а во Охрид се наоѓаат Хајати Баба-теќе и Али-паша џамијата. Сите имаат најчесто квадратна основа и трем, а се покриени со куполи или со дрвена покривна конструкција и претставуваат форма на турско-османлиската школа. Ѕидани се од камен и тула и поставени се во

Џамии

MМАКЕДОНСКИТЕ препознатливост во светски рамки. Важно место

ФОЛКЛОРНИ ТРАДИЦИИ, во музичката традиција на Македонија заземаат

влечејќи корени од бројните и разновидни ора и колоритните носии,

старомакедонските култури, како значајна гранка од народното уметничко

својата основа ја обликуваат творештво. Во оформувањето на нивните

во старосло-венската стилски и декоративни обележја нашле одраз

уметност. Покрај влијанијата дамнешните епохи, но и културно-историските

од други народи и култури, прилики во времето кога се создавани. Круна на

особено византиската и тоа е македонскиот вез кој, со убавината на

турската, македонскиот креацијата и умешната комбинација на бои и

фолклор развил уникатна техники, денес претставува една од нашите

најзначајни етнолошки вредности.

Македонски

ОроНајпрепознатлив

елемент на традиционалниот македонски фолклор се ората кои, зависно од стилот, кореографијата и обичаите поврзани со нив, се различни во различни делови од Македонија. Може да бидат отворени и затворени, а играчите се држат за раце, за рамења, за појаси, под рака или со рацете свртени надолу. Сите играчи играат на ист начин, освен челниот и

Златен брош со срмен конец - Брошот бил често користен украс на облеката и редовно закитуван со скапоцени камења

Златен брош со срмен конец - Брошот бил често користен украс на облеката и редовно закитуван со скапоцени камења

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

фолклорни традиции

Општа одлика на македонскиот народен вез е строго геометриската орнаментика. Пренесувајќи се континуирано од поколение на поколение, највисокиот дострел во својот развој македонската везбена уметност го достигнува во XIX век.

Општа одлика на македонскиот народен вез е строго геометриската орнаментика. Пренесувајќи се континуирано од поколение на поколение, највисокиот дострел во својот развој македонската везбена уметност го достигнува во XIX век.

ТЕШКОТО

Се смета за едно од најубавите и најтешките македонски ора, важно дело на македонскиот музички фолклор од областа Галичник во северозападна Македонија, на планината Бистра. Во основа, потекнува од тешките моменти на заминување на печалба. Со текот на времето, прераснува во химна на сета тежина собрана во македонската душа низ долгите ропски векови.

ЧАЛГИЈА

Интересен жанр на македонската народна музика е чалгијата, позната како „староградска “, која долго се негува во многу градови, особено во Битола, Охрид, Велес и Солун. Со себе носи силни ориентални влијанија, што може да се забележи по стилот на изведба. Меѓутоа, со време, македонската чалгија се здобила со специфичен тонален дијалект и израз. Чалгии се свират на свадби, верски празници, обреди, панаѓури, а можат да се сретнат и по современите македонски ресторани.

последниот играч, кои може да изведуваат додатни чекори и движења. Ората се вијат обично на десно, но има и ора што се вијат на лево. Најпознати ора Правото, Пајдушкото, Елено моме, Чупурлика. Ората и македонската музика изобилува со комплексни ритми, од кои најчести 2/4 и 7/6. Кај повеќе ора се јавува и промената на темпото, обично од бавно кон брзо.

Ората се придружувани од народни инструменти, кои делат на традиционални и ориентални. Гајдата, кавалот, шупелката, дудукот, зурлата, двојанката, разните видови тамбури, тапанот и дајрето се сметаат за традиционални инструменти. Со мали варијации, грнетата, ќемането, удот, лејтата, канонот, тарабуката и дајрето се сметаат за

Инструменти

ориентални инструменти и обично се составен дел од ансамблите во ориентален стил наречени чалгии.

Со сето свое богатство, изразено преку бројноста и разновидноста на облеките и начинот на нивното украсување, носиите се дел од материјалната култура на македонскиот народ со вековна традиција. Меѓу наједноставните форми на китење на носиите претставува украсувањето со природни средства од најблиската околина (босилок, џунџуле), а невестите на главата носеле венец од бршлен или букет цвеќе. Највпечатлива форма на украсување кај македонските женски народни носии се украсите со стари метални пари, чија појава е поврзана со раното продирање на стоковно-паричната размена во македонското село. Металните монети и накитот се користеле прикачени за плетенките од косата, аплицирани на парче ткаенина или редени како рибини лушпи во вид на масивни украси за градите. Многу украси од овој вид се поврзани со занаетчиското производство.

Носии

Ковчеже од ореово дрво за чување накит (Скопско, XIX век)

Женска горна облека од модра чоја, украсена со вез од жолта срма, ширити и гајтани (Струга XIX век)

Женска горна облека од модра чоја, украсена со вез од жолта срма, ширити и гајтани (Струга XIX век)

Ковчеже од ореово дрво за чување накит (Скопско, XIX век)

Вез

n

Главна карактеристика на македонските народни носии е везот со раскошни геометриски и цветни шари, срма и плетенки, како и накит изработен од метал, сребро, монистра и плодови од природата. Како карактеристичен украс особено на женските носии, најмногу се везеле кошулите и покривалата за на глава. Везовите се развивале и негувале на целата територија на Македонија. Во нивниот колорит доминира црвената боја, иако се застапени и зелената, жолтата и темносината. Карактеристика на македонските везови се густо извезените површини и специфичните орнаменти и мотиви. Македонскиот народен вез јасно сведочи за творечката оригиналност на неговиот создавач - македонската жена.

MМАКЕДОНСКИТЕ препознатливост во светски рамки. Важно место

ФОЛКЛОРНИ ТРАДИЦИИ, во музичката традиција на Македонија заземаат

влечејќи корени од бројните и разновидни ора и колоритните носии,

старомакедонските култури, како значајна гранка од народното уметничко

својата основа ја обликуваат творештво. Во оформувањето на нивните

во старосло-венската стилски и декоративни обележја нашле одраз

уметност. Покрај влијанијата дамнешните епохи, но и културно-историските

од други народи и култури, прилики во времето кога се создавани. Круна на

особено византиската и тоа е македонскиот вез кој, со убавината на

турската, македонскиот креацијата и умешната комбинација на бои и

фолклор развил уникатна техники, денес претставува една од нашите

најзначајни етнолошки вредности.

Македонски

ОроНајпрепознатлив

елемент на традиционалниот македонски фолклор се ората кои, зависно од стилот, кореографијата и обичаите поврзани со нив, се различни во различни делови од Македонија. Може да бидат отворени и затворени, а играчите се држат за раце, за рамења, за појаси, под рака или со рацете свртени надолу. Сите играчи играат на ист начин, освен челниот и

Златен брош со срмен конец - Брошот бил често користен украс на облеката и редовно закитуван со скапоцени камења

Златен брош со срмен конец - Брошот бил често користен украс на облеката и редовно закитуван со скапоцени камења

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

фолклорни традиции

Општа одлика на македонскиот народен вез е строго геометриската орнаментика. Пренесувајќи се континуирано од поколение на поколение, највисокиот дострел во својот развој македонската везбена уметност го достигнува во XIX век.

Општа одлика на македонскиот народен вез е строго геометриската орнаментика. Пренесувајќи се континуирано од поколение на поколение, највисокиот дострел во својот развој македонската везбена уметност го достигнува во XIX век.

ТЕШКОТО

Се смета за едно од најубавите и најтешките македонски ора, важно дело на македонскиот музички фолклор од областа Галичник во северозападна Македонија, на планината Бистра. Во основа, потекнува од тешките моменти на заминување на печалба. Со текот на времето, прераснува во химна на сета тежина собрана во македонската душа низ долгите ропски векови.

ЧАЛГИЈА

Интересен жанр на македонската народна музика е чалгијата, позната како „староградска “, која долго се негува во многу градови, особено во Битола, Охрид, Велес и Солун. Со себе носи силни ориентални влијанија, што може да се забележи по стилот на изведба. Меѓутоа, со време, македонската чалгија се здобила со специфичен тонален дијалект и израз. Чалгии се свират на свадби, верски празници, обреди, панаѓури, а можат да се сретнат и по современите македонски ресторани.

последниот играч, кои може да изведуваат додатни чекори и движења. Ората се вијат обично на десно, но има и ора што се вијат на лево. Најпознати ора Правото, Пајдушкото, Елено моме, Чупурлика. Ората и македонската музика изобилува со комплексни ритми, од кои најчести 2/4 и 7/6. Кај повеќе ора се јавува и промената на темпото, обично од бавно кон брзо.

Ората се придружувани од народни инструменти, кои делат на традиционални и ориентални. Гајдата, кавалот, шупелката, дудукот, зурлата, двојанката, разните видови тамбури, тапанот и дајрето се сметаат за традиционални инструменти. Со мали варијации, грнетата, ќемането, удот, лејтата, канонот, тарабуката и дајрето се сметаат за

Инструменти

ориентални инструменти и обично се составен дел од ансамблите во ориентален стил наречени чалгии.

Со сето свое богатство, изразено преку бројноста и разновидноста на облеките и начинот на нивното украсување, носиите се дел од материјалната култура на македонскиот народ со вековна традиција. Меѓу наједноставните форми на китење на носиите претставува украсувањето со природни средства од најблиската околина (босилок, џунџуле), а невестите на главата носеле венец од бршлен или букет цвеќе. Највпечатлива форма на украсување кај македонските женски народни носии се украсите со стари метални пари, чија појава е поврзана со раното продирање на стоковно-паричната размена во македонското село. Металните монети и накитот се користеле прикачени за плетенките од косата, аплицирани на парче ткаенина или редени како рибини лушпи во вид на масивни украси за градите. Многу украси од овој вид се поврзани со занаетчиското производство.

Носии

Ковчеже од ореово дрво за чување накит (Скопско, XIX век)

Женска горна облека од модра чоја, украсена со вез од жолта срма, ширити и гајтани (Струга XIX век)

Женска горна облека од модра чоја, украсена со вез од жолта срма, ширити и гајтани (Струга XIX век)

Ковчеже од ореово дрво за чување накит (Скопско, XIX век)

Вез

n

Главна карактеристика на македонските народни носии е везот со раскошни геометриски и цветни шари, срма и плетенки, како и накит изработен од метал, сребро, монистра и плодови од природата. Како карактеристичен украс особено на женските носии, најмногу се везеле кошулите и покривалата за на глава. Везовите се развивале и негувале на целата територија на Македонија. Во нивниот колорит доминира црвената боја, иако се застапени и зелената, жолтата и темносината. Карактеристика на македонските везови се густо извезените површини и специфичните орнаменти и мотиви. Македонскиот народен вез јасно сведочи за творечката оригиналност на неговиот создавач - македонската жена.

MМАКЕДОНСКИТЕ ФОЛКЛОРНИ ТРАДИЦИИ,

влечејќи корени од старомакедонските

култури, својата основа ја обликуваат во

старосло-венската уметност. Покрај

влијанијата од други народи и култури,

особено византиската и турската,

македонскиот фолклор развил уникатна

препознатливост во светски рамки. Важно место

во музичката традиција на Македонија заземаат

бројните и разновидни ора и колоритните носии,

како значајна гранка од народното уметничко

творештво. Во оформува-њето на нивните стилски

и декоративни обележја нашле одраз дамнешните

епохи, но и културно-историските прилики во

времето кога се создавани. Круна на тоа е

македонскиот вез кој, со убавината на креацијата и

умешната комбинација на бои и техники, денес

претставува една од нашите најзначајни

етнолошки вредности. Macedonian

Оро ист начин, освен челниот и последниот играч, кои Најпрепознатлив може да изведуваат елемент на додатни чекори и традиционалниот движења. Ората се вијат македонски фолклор се обично на десно, но има и ората кои, зависно од ора што се вијат на лево. стилот, кореографијата и Најпознати ора Правото, обичаите поврзани со Пајдушкото, Елено моме, нив, се различни во Чупурлика. Ората и различни делови од македонската музика Македонија. Може да изобилува со комплексни бидат отворени и ритми, од кои најчести затворени, а играчите се 2/4 и 7/6. Кај повеќе ора држат за раце, за рамења, се јавува и промената на за појаси, под рака или со темпото, обично од бавно рацете свртени надолу. кон брзо.Сите играчи играат на

6Македонија - полна со живот!

6Македонија - полна со живот!

Невестински накит за глава - Занаетчиска изработка на сребро со позлата, украсено со филигрански фигури, зрна и корали (Скопје, XIX век)

Невестински накит за глава - Занаетчиска изработка на сребро со позлата, украсено со филигрански фигури, зрна и корали (Скопје, XIX век)

Галичка свадба - Традиционална културна и туристичка манифестација, церемонија на стари обичаи зачувани во автентична форма

Галичка свадба - Традиционална културна и туристичка манифестација, церемонија на стари обичаи зачувани во автентична форма

folklore traditions

ТЕШКОТО

Се смета за едно од најубавите и најтешките македонски ора, важно дело на македонскиот музички фолклор од областа Галичник во северозападна Македонија, на планината Бистра. Во основа, потекнува од тешките моменти на заминување на печалба. Со текот на времето, прераснува во химна на сета тежина собрана во македонската душа низ долгите ропски векови.

ИнструментиОрата се придружувани од

народни инструменти, кои делат на традиционални и ориентални. Гајдата, кавалот, шупелката, дудукот, зурлата, двојанката, разните видови тамбури, тапанот и дајрето се сметаат за традиционални инструменти. Со мали варијации, грнетата, ќемането, удот, лејтата,

Карта - Сад за вино за канење гости за свадба (Тетовско, XIX век)

Карта - Сад за вино за канење гости за свадба (Тетовско, XIX век)

канонот, тарабуката и дајрето се сметаат за ориентални инструменти и обично се составен дел од ансамблите во ориентален стил наречени чалгии.

Со сето свое богатство, изразено преку бројноста и разновидноста на облеките и начинот на нивното украсување, носиите се дел од материјалната култура на македонскиот народ со вековна традиција. Меѓу наједноставните форми на китење на носиите претставува украсувањето со природни средства од најблиската околина (босилок, џунџуле), а невестите на главата носеле венец од бршлен или букет цвеќе.

Носии

Највпечатлива форма на украсување кај македонските женски народни носии се украсите со стари метални пари, чија појава е поврзана со раното продирање на стоковно-паричната размена во македонското село. Металните монети и накитот се користеле прикачени за плетенките од косата, аплицирани на парче ткаенина или редени како рибини лушпи во вид на масивни украси за градите. Многу украси од овој вид се поврзани со занаетчиското производство.

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

ЧАЛГИЈА

Интересен жанр на македонската народна музика е чалгијата, позната како

„староградска “, која долго се негува во многу градови, особено во Битола, Охрид, Велес и Солун. Со себе носи силни ориентални влијанија, што може да се забележи по стилот на изведба. Меѓутоа, со време, македонската чалгија се здобила со специфичен тонален дијалект и израз. Чалгии се свират на свадби, верски празници, обреди, панаѓури, а можат да се сретнат и по современите македонски ресторани.

Вез

n

Главна карактеристика на македонските народни носии е везот со раскошни геометриски и цветни шари, срма и плетенки, како и накит изработен од метал, сребро, монистра и плодови од природата. Како карактеристичен украс особено на женските носии, најмногу се везеле кошулите и покривалата за на глава. Везовите се развивале и негувале на целата територија на Македонија. Во нивниот колорит доминира црвената боја, иако се застапени и зелената, жолтата и темносината. Карактеристика на македонските везови се густо извезените површини и специфичните орнаменти и мотиви. Македонскиот народен вез јасно сведочи за творечката оригиналност на неговиот создавач - македонската жена.

Носија од Скопско (XIX век) - Невестинската скутина е украсена со срма, монистра и густи волнени разнобојни реси, а кошулата е украсена со разнобојна волна и срма на грдите, ракавите и долниот дел

Носија од Скопско (XIX век) - Невестинската скутина е украсена со срма, монистра и густи волнени разнобојни реси, а кошулата е украсена со разнобојна волна и срма на грдите, ракавите и долниот дел

MМАКЕДОНСКИТЕ ФОЛКЛОРНИ ТРАДИЦИИ,

влечејќи корени од старомакедонските

култури, својата основа ја обликуваат во

старосло-венската уметност. Покрај

влијанијата од други народи и култури,

особено византиската и турската,

македонскиот фолклор развил уникатна

препознатливост во светски рамки. Важно место

во музичката традиција на Македонија заземаат

бројните и разновидни ора и колоритните носии,

како значајна гранка од народното уметничко

творештво. Во оформува-њето на нивните стилски

и декоративни обележја нашле одраз дамнешните

епохи, но и културно-историските прилики во

времето кога се создавани. Круна на тоа е

македонскиот вез кој, со убавината на креацијата и

умешната комбинација на бои и техники, денес

претставува една од нашите најзначајни

етнолошки вредности. Macedonian

Оро ист начин, освен челниот и последниот играч, кои Најпрепознатлив може да изведуваат елемент на додатни чекори и традиционалниот движења. Ората се вијат македонски фолклор се обично на десно, но има и ората кои, зависно од ора што се вијат на лево. стилот, кореографијата и Најпознати ора Правото, обичаите поврзани со Пајдушкото, Елено моме, нив, се различни во Чупурлика. Ората и различни делови од македонската музика Македонија. Може да изобилува со комплексни бидат отворени и ритми, од кои најчести затворени, а играчите се 2/4 и 7/6. Кај повеќе ора држат за раце, за рамења, се јавува и промената на за појаси, под рака или со темпото, обично од бавно рацете свртени надолу. кон брзо.Сите играчи играат на

6Македонија - полна со живот!

6Македонија - полна со живот!

Невестински накит за глава - Занаетчиска изработка на сребро со позлата, украсено со филигрански фигури, зрна и корали (Скопје, XIX век)

Невестински накит за глава - Занаетчиска изработка на сребро со позлата, украсено со филигрански фигури, зрна и корали (Скопје, XIX век)

Галичка свадба - Традиционална културна и туристичка манифестација, церемонија на стари обичаи зачувани во автентична форма

Галичка свадба - Традиционална културна и туристичка манифестација, церемонија на стари обичаи зачувани во автентична форма

folklore traditions

ТЕШКОТО

Се смета за едно од најубавите и најтешките македонски ора, важно дело на македонскиот музички фолклор од областа Галичник во северозападна Македонија, на планината Бистра. Во основа, потекнува од тешките моменти на заминување на печалба. Со текот на времето, прераснува во химна на сета тежина собрана во македонската душа низ долгите ропски векови.

ИнструментиОрата се придружувани од

народни инструменти, кои делат на традиционални и ориентални. Гајдата, кавалот, шупелката, дудукот, зурлата, двојанката, разните видови тамбури, тапанот и дајрето се сметаат за традиционални инструменти. Со мали варијации, грнетата, ќемането, удот, лејтата,

Карта - Сад за вино за канење гости за свадба (Тетовско, XIX век)

Карта - Сад за вино за канење гости за свадба (Тетовско, XIX век)

канонот, тарабуката и дајрето се сметаат за ориентални инструменти и обично се составен дел од ансамблите во ориентален стил наречени чалгии.

Со сето свое богатство, изразено преку бројноста и разновидноста на облеките и начинот на нивното украсување, носиите се дел од материјалната култура на македонскиот народ со вековна традиција. Меѓу наједноставните форми на китење на носиите претставува украсувањето со природни средства од најблиската околина (босилок, џунџуле), а невестите на главата носеле венец од бршлен или букет цвеќе.

Носии

Највпечатлива форма на украсување кај македонските женски народни носии се украсите со стари метални пари, чија појава е поврзана со раното продирање на стоковно-паричната размена во македонското село. Металните монети и накитот се користеле прикачени за плетенките од косата, аплицирани на парче ткаенина или редени како рибини лушпи во вид на масивни украси за градите. Многу украси од овој вид се поврзани со занаетчиското производство.

Macedonia - fu l l o f l i fe !

7Macedonia - fu l l o f l i fe !

7

ЧАЛГИЈА

Интересен жанр на македонската народна музика е чалгијата, позната како

„староградска “, која долго се негува во многу градови, особено во Битола, Охрид, Велес и Солун. Со себе носи силни ориентални влијанија, што може да се забележи по стилот на изведба. Меѓутоа, со време, македонската чалгија се здобила со специфичен тонален дијалект и израз. Чалгии се свират на свадби, верски празници, обреди, панаѓури, а можат да се сретнат и по современите македонски ресторани.

Вез

n

Главна карактеристика на македонските народни носии е везот со раскошни геометриски и цветни шари, срма и плетенки, како и накит изработен од метал, сребро, монистра и плодови од природата. Како карактеристичен украс особено на женските носии, најмногу се везеле кошулите и покривалата за на глава. Везовите се развивале и негувале на целата територија на Македонија. Во нивниот колорит доминира црвената боја, иако се застапени и зелената, жолтата и темносината. Карактеристика на македонските везови се густо извезените површини и специфичните орнаменти и мотиви. Македонскиот народен вез јасно сведочи за творечката оригиналност на неговиот создавач - македонската жена.

Носија од Скопско (XIX век) - Невестинската скутина е украсена со срма, монистра и густи волнени разнобојни реси, а кошулата е украсена со разнобојна волна и срма на грдите, ракавите и долниот дел

Носија од Скопско (XIX век) - Невестинската скутина е украсена со срма, монистра и густи волнени разнобојни реси, а кошулата е украсена со разнобојна волна и срма на грдите, ракавите и долниот дел