Unconventional Monetary Policyจากจดเรมตนสการนบถอยหลง

ฉบบท 1 เดอนมกราคม - กมภาพนธ 2557 พระสยาม 3

Cover Story

ในสถานการณทการใชเครองมอ หรอมาตรการทางการเงนทธนาคารกลางใชตามปกตไมสงผลตอระบบเศรษฐกจตามทตองการ หรอการใชวธการเดม ๆ มาถงทางตน ซงหากธนาคารกลางไมท�าอะไรทแตกตางจากเดมกไมสามารถ ท�าหนาทของตนเองได ธนาคารกลางจงจ�าเปนตองมองหาวธการหรอมาตรการอน ๆ ทคาดวาเมอใชแลวจะไดผลตามทตองการ ซงเรยกวา Unconventional Monetary Policy Measures ‘พระสยาม’ ฉบบน ไดรบเกยรตจากคณผองเพญ เรองวรยทธ รองผวาการ ดานเสถยรภาพการเงน มาไขขอของใจและความกงวลเกยวกบ Unconventional Monetary Policy Measures ผลกระทบ และการเตรยมความพรอมของธนาคารแหงประเทศไทย

Cover Story

4 พระสยาม ฉบบท 1 เดอนมกราคม - กมภาพนธ 2557

ท�าไมตองใช Unconventional Monetary Policy Measures

สหรฐอเมรกาในชวง Global Financial Crisis ครงลาสด เปนตวอยางหนงของการใช Unconventional Monetary Policy Measures ในชวงเรมตนของวกฤตการณในเดอนกนยายน พ.ศ. 2550 ธนาคารกลางสหรฐฯ (Fed) ใชนโยบายการเงนและเครองมอการเงนปกต โดยการลดอตราดอกเบยเปาหมาย (Fed Fund Rate หรออตรากยมระหวางธนาคารแบบขามคน) อยางรวดเรว จากระดบรอยละ 5.25 จนเหลอ รอยละ 0.00-0.25 ในชวงปลายป พ.ศ. 2551 ซงเปนระดบอตราดอกเบยทต�าทสดในประวตศาสตรของสหรฐฯ แตการลดดอกเบยดงกลาวกไมสามารถชวยพลกฟนระบบเศรษฐกจการเงนได อตราการวางงานเพมสงขนเปนประวตการณ สถาบนการเงนไมท�าหนาทเปนตวกลางทาง การเงน เนองจากมฐานะออนแอไปตาม ๆ กน สงผลตอทงภาคธรกจและภาคครวเรอน

เมอนโยบายการเงนแบบ Conventional ทด�าเนนการกนอยตามปกตถงทางตน เพราะลดอตราดอกเบยตอไปไมไดอกแลว Fed จงจ�าเปนตองหาวธการอนทเปน Unconventional เพอพลกฟนสถานการณใหได จงเปนทมาของการใช Unconventional Monetary Policy Measures ในเวลาตอมา

สวนจะใชวธการใหมนไปนานแคไหน กตองดวาธนาคารกลาง มเปาหมายทางเศรษฐกจอยางไร เปาหมายทวาอาจจะเปนระดบการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจหรออตราการวางงาน ระยะเวลาของการใชวธการใหมกยากทจะก�าหนดเปนชวงเวลาทตายตว แตนาจะดจากผลท เกดขนเปนหลก เพอใหมนใจวาเศรษฐกจจะไมกลบไปอยในสภาพทย�าแย ท�าใหตองกลบมาแกปญหาอกรอบ เพราะการแกปญหารอบสองมกจะยากล�าบากมากขน เนองจากม Policy Space นอยลง ตวอยางเชน ประเทศญปน ซงเปนประเทศแรก ๆ ทใช Unconventional Monetary Policy Measures เมอเกอบ 20 ปกอน และยงคงใชอย หลายคนกเฝาด

วา Abenomics ยากระตนหมอใหญเทยวน จะดงญปนใหพนจากวงวนของเศรษฐกจตกต�าไดจรงหรอไม

หลายคนตงค�าถามวาประเทศทมอตราดอกเบยต�าเปนเวลานาน ๆ จะมความเสยงอะไรบาง ความเสยงทเหนไดชด คอ การเกดภาวะฟองสบ ในราคาสนทรพยเสยงประเภทตาง ๆ เพราะนกลงทนจะรบไมไดกบผลตอบแทนทต�ามากของการลงทนในสนทรพยทไมเสยงหรอเสยงนอย หรอบางครงอาจเปนผลตอบแทนแทจรงทตดลบดวยซ�า จงจะหนไป ลงทนในสนทรพยทมความเสยงสงขนเพอเพมผลตอบแทน เชน หน อสงหารมทรพย สนคาโภคภณฑ อาท น�ามน ทองค�า จนราคาของสนทรพยเหลานสงกวาราคาทควรจะเปนมาก และในทสดกจะเกดภาวะฟองสบแตก อยางทเคยเหนกนในหลายประเทศ และสงผลกระทบ อยางมากตอภาวะเศรษฐกจโดยรวมของประเทศ ดงนน ประเทศทใช Unconventional Monetary Policy Measures เปนเวลานานกตองตดตามเรองนอยางใกลชดและปรบมาตรการใหเหมาะสมและทนเวลา

Quantitative Easing คออะไร และมความเปนมาอยางไร

ภายหลงการลมละลายของ Lehman Brothers วาณชธนกจยกษใหญ ของสหรฐฯ ในป พ.ศ. 2552 ในชวงทอตราดอกเบย Fed Fund เขาใกลศนย ซงแปลวาจะลดอตราดอกเบยตอไปอกไมได Fed เรมน�า Uncon-ventional Monetary Policy Measures ทเรยกวา Quantitative Easing

คณผองเพญ เรองวรยทธ รองผวาการ ดานเสถยรภาพการเงน

Fed’s QE chronology

Cover Story

ฉบบท 1 เดอนมกราคม - กมภาพนธ 2557 พระสยาม 5

(QE) มาใช เพอชวยประคองเศรษฐกจและท�าใหระบบการเงนท�างานไดเปนปกต Fed ท�า QE โดยอดฉดเงนจ�านวนมหาศาลเขาสระบบการเงน เรมท�าครงแรกในเดอนธนวาคม พ.ศ. 2551 โดยซอตราสารทางการเงนทมสนเชอทอยอาศยหนนหลง (Mortgage-backed Securities : MBS) มลคารวม 6 แสนลานดอลลาร สรอ. เหตผลทเลอกซอตราสารประเภทน คอตองการผองถาย MBS ทอยในมอของสถาบนการเงนมาเกบไวในงบดลของ Fed เอง เพอใหสถาบนการเงนมเงนทจะไปปลอยกรายใหมไดเพมขน ซงจะชวยใหตลาดอสงหารมทรพยปรบตวดขนเพราะมความตองการซอเพมขนจากการปลอยกเพม

อยางไรกด การท�า QE รอบแรกชวยประคบประคองตลาดทอยอาศยไดไมมากนก และภาวะเศรษฐกจกยงไมกระเตอง ท�าใหตองอดฉดเพม ในเวลานนอตราผลตอบแทนพนธบตรรฐบาลสหรฐฯ มแนวโนมเพมสงขน

(เหตเพราะนกลงทนทวโลกทยอยเทขาย) เปนอปสรรคในการฟนตวของเศรษฐกจเพราะตนทนการกยมทยดโยงอยกบอตราตอบแทนพนธบตรเพมสงขน Fed จงไดด�าเนนมาตรการ QE ตอเนองอกสองครง โดยซอทง MBS และพนธบตรรฐบาลสหรฐฯ แถมยงท�าธรกรรม Operation Twist (ซอพนธบตรยาว แลวขายพนธบตรอายสน) ดวย พดงาย ๆ คอ ตองการกดใหอตราผลตอบแทนระยะยาวต�าลง โดยสรางความตองการซอเทยมของ Fed เขามาเพมขน ผกยมจะไดมตนทนทถกลง ส�าหรบ QE ครงลาสด หรอ QE3 ทเรมในเดอนกนยายน 2555 มลกษณะพเศษกวาสองครงกอน ตรงทไมบอกวาจะซอหลกทรพยทงหมดเทาไหร หรอจะซอนานแคไหน คอจะซอไปเรอย ๆ ทกเดอน เดอนละ 85 พนลานดอลลาร สรอ. จนกวาเศรษฐกจจะฟนตวอยางชดเจนหรออตราการวางงานจะลดลงไดตามเปา

จากตาราง จะเหนไดวา ในชวงเวลา 5 ปทผานมา Fed ไดอดฉดสภาพคลองผานมาตรการ QE รวมแลวกวา 3.7 ลานลานดอลลาร สรอ. และยงไมจบ เพราะทกวนนกยงอดฉดอยแตในปรมาณทลดลง วธการท Fed ใชคอ เหนวาตรงไหนมปญหา กแกปญหาตรงนน ไมไดท�าตามแบบแผนดงเดม แตจะปรบเปลยนไปตามสถานการณ โดยมเปาหมายทจะพลกฟนเศรษฐกจใหได อยางไรกตาม มค�าถามทงในหมนกลงทนและนกวชาการวาท Fed ท�า QE มา 3 ครงและยงท�าอย อดฉดเงนมากมายมหาศาลสระบบการเงนโลก ประสบความส�าเรจตามเปาหมายทวางไวมากนอยแคไหน ท�านานและมากเกนไป แตใหผลนอยนดหรอเปลา และไดสรางปญหาใหกบประเทศอนโดยไมจ�าเปนหรอไม

Period Length Hint / Note Size Assets (USD bn)

QE1

16 Dec 2008 - 31 Mar 2009

25 Nov 2008 FOMC Statement

Hint : 27 Aug 2010 Bernanke’s speech at Jackson Hole

Hint : 1) 22 Aug 2012 FOMC Minute revise down GDF and weak activity2) 31 Aug 2014 Bernanke’s speech at Jackson Hole*QE3+ 12 Dec 2012

500 : Agency MBS100 : Agency Debts

600 : Long-term Treasury

buy long-term Treasury (maturity 6-30 yrs) and sell short-term Treasury maturity < 3 yrs) at the equal amounts

40 : Agency MB*S45 : Treasury*

750 : Agency MBS100 : Agency Debts300 : Treasury

18 Mar 2009 FOMC Statement

1) 21 Sep 2011 - Jun 2012 2) 20 Jun 2012 - End 2012 (ext) *Formerly used in 1961

18 Mar 2009 - Mar 2010

3 Nov 2010 - 30 Jun 2011

21 Sep 2011 - End 2012

13 Sep 2012 - Present

16 Months600 bn.

600 bn. (75 bn. a month)

1,150 bn. (additional)

400 bn.267 bn.

(extension)

Open-ended (85 bn. a month)*

State-contingent : 1) Unemployment 6.5% 2) Inflation Expectation 2-2.5%

8 Months

16 Months

Open-ended

QE2

Operation Twist (OT)

QE3 /QE3+

* Size of asset purchases was cut to USD 75 bn. and 65 bn., in Jan and Feb 2014, respectively

Cover Story

6 พระสยาม ฉบบท 1 เดอนมกราคม - กมภาพนธ 2557

การใชมาตรการ QE และผลกระทบตอกลมประเทศ Emerging Market Economies

สงทนาสนใจส�าหรบประเทศทมระบบเศรษฐกจแบบเปดอยางประเทศเกดใหม (Emerging Market Economies : EME) ทงหลาย รวมทงประเทศไทย คอ เมอ Fed ปลอยเงนใหมาหมนเวยนในระบบ การเงนโลกจ�านวนมหาศาล อกทงกดใหอตราดอกเบยทงระยะสนและระยะยาวต�าตดดน ซงเปนการสงสญญาณวาเศรษฐกจสหรฐฯ ยงไมฟนตว ในขณะทระบบเศรษฐกจหลกอน คอ ยโรปและญปนกยงไมมวแวววา จะฟนตว แต EME ยงขยายตวไดด นกลงทนในโลกมองเรองนอยางไร และเคลอนยายเงนลงทนกนอยางไรเพอเพมอตราผลตอบแทน

กราฟทแสดงระดบเงนส�ารองทางการและอตราแลกเปลยนของ EME แสดงใหเหนวาเงนทนจ�านวนมหาศาลเคลอนยายจากประเทศหลก ทมการเตบโตทางเศรษฐกจคอนขางต�ามายงประเทศในกลมนรวมทงประเทศไทย โดยเงนส�ารองทางการของไทยเพมขนจาก 107 พนลานดอลลาร สรอ. ณ สนป พ.ศ. 2550 มาสงสดในเดอนมกราคม 2556 ทระดบ 205 พนลานดอลลาร สรอ. และคาเงนบาทแขงขนจาก 33.7 บาทตอดอลลาร สรอ. และแขงทสดท 28.56 บาทตอดอลลาร สรอ. หรอแขงขน รอยละ 18 โดยจะออนบางแขงบางเปนชวง ๆ เฉพาะในป พ.ศ. 2553 ปเดยว บาทแขงขนรอยละ 10 อตราผลตอบแทนพนธบตรรฐบาลไทย ลดลง (ราคาสงขน) และดชนตลาดหลกทรพยเพมสงขน ผลกระทบมทงบวกและลบ ขนอยกบวาเราก�าลงมองไปทใคร และมองกจกรรมอะไร เชน บรษทขนาดใหญทลงทนในตางประเทศ กจะไดประโยชนมากจากคาเงนบาททแขงขนและอตราดอกเบยของไทยและสหรฐฯ

ทลดต�าลง เพราะท�าใหตนทนของเขาถกลง แตในขณะเดยวกนคาเงน ทแขงขนจะท�าใหผสงออกมรายไดลดลง แตผน�าเขาซอของไดถกลง ผททงน�าเขาและสงออกกอาจจะไมไดไมเสยมากนก สวนผลกระทบตอภาครฐนน ดอกเบยการออกพนธบตรใหมทต�าลงชวยใหรฐบาลกไดถกลง แตส�าหรบธนาคารกลางหลายแหงมผลขาดทน หลายแหงมสวนทนตดลบ เพราะสนทรพยตางประเทศทถออยมคานอยลงเมอแปลงเปน เงนตราของตนเอง และอตราผลตอบแทนทไดจากการลงทนของเงนส�ารองทางการนอยกวาอตราดอกเบยในประเทศ (ทเรยกกนวา Negative Carry) รวมทงไทยดวย ประเทศเกดใหมทงหลายกบนกนมากทสหรฐฯ ใช QE โดยไมสนใจวาจะมประเทศไหนเดอดรอนอยางไรบาง ค�าตอบจากสหรฐฯ กเปนท�านอง “My Dollars, Your Problem.”

ความทาทายจากการลดมาตรการ QE

เมอใชมาตรการ QE ตอเนองกนมาพกใหญ และเรมเหนสญญาณเบองตนของการฟนตวของเศรษฐกจ การยงคงอดฉดสภาพคลอง ในปรมาณเดมกจะมความเสยงตอระบบเศรษฐกจการเงนมากขน แตการ ลดการอดฉดทเรวเกนไป กอาจจะท�าใหการฟนตวสะดดและกลบมาเปนปญหาอกรอบ สงท Fed เผชญกเปนความทาทายอยางมากทงส�าหรบ Fed เองและทกประเทศในโลก เราจงไดเหนพฤตกรรมเดนหนา/ถอยหลง ของ Fed ในชวงกลางปทแลว เชน ในเดอนพฤษภาคม ปกลาย Fed กลาววาจะเรมลดปรมาณเงนทอดฉดตาม QE3 หรอภาษาเทคนคคอ Tapering ภายในปน และจะหยดการอดฉดภายในปหนา ท�าใหนกลงทน ทก�าลงเลอกลงทนในสนทรพยใน EME ตองชะงก เพราะค�าพดดงกลาว

ระดบเงนส�ารองทางการและการเปลยนแปลงคาเงนในภมภาค

Dec-07

Jun-08

Dec-08

Jun-09

Dec-09

Jun-10

Dec-10

Jun-11

Dec-11

Jun-12

Dec-12

Jun-13

Dec-13

Index

120

130

110

100

90

80

70

60

THB MYR IDR PHP

Region Currencies(Normalized Dec 2007 = 100)

Source : Bloomberg (as of Jan 2014)

Dec-07

Jun-08

Dec-08

Jun-09

Dec-09

Jun-10

Dec-10

Jun-11

Dec-11

Jun-12

Dec-12

Jun-13

Dec-13

USD bn.

250.0

200.0

150.0

100.0

50.0

0.0

THB MYR IDR PHP

International Reserves

Source : Bloomberg (as of Jan 2014)

= Appreciation

Cover Story

ฉบบท 1 เดอนมกราคม - กมภาพนธ 2557 พระสยาม 7

สงสญญาณวา Fed มนใจวาเศรษฐกจสหรฐฯ จะฟนตวเรวกวาทตลาดคาด จนสามารถลดขนาดของยากระต นลงได สงทเกดขนคอนกลงทน เรงเทขายหลกทรพยใน EME ทวโลกกนเปนการใหญเพอกลบไปลงทนในสหรฐฯ แตเมออตราผลตอบแทนพนธบตรสหรฐฯ เพมสงขนอยางรวดเรว เพราะนกลงทนคดวา Fed ก�าลงจะปรบเพมอตราดอกเบยเปาหมายเรวขน กวาทคาดดวย จงเรงเทขายพนธบตรและน�าเงนไปลงทนในหนสหรฐฯ แทน ความโกลาหลทเกดขนนเอง ท�าให Fed ตองกลบมาพดในเดอนกรกฎาคม วาเศรษฐกจสหรฐฯ ยงตองการนโยบายการเงนทผอนปรนมาก ๆ อยตอไป ซงตรงขามกบทพดไวในเดอนพฤษภาคม และย�าวา Tapering เปนการลดยากระตนเมอเศรษฐกจก�าลงเขาสภาวการณปกต ไมใชการเรมปรบอตราดอกเบยเปาหมายใหสงขน (Tightening) เพราะเหนวาเศรษฐกจเรมรอนแรง แตกดเหมอนวาค�าพดดงกลาวจะยง ไมหนกแนนพอทจะท�าใหตลาดหยด เชอวา Fed จะยงไม Taper เพราะในการประชมคณะกรรมการนโยบายการเงนสหรฐฯ ในเดอนกนยายน ผเลนในตลาดสวนใหญยงคาดวา Fed จะเรมสอสารวาจะลดการอดฉดสภาพคลองเปนแนแท แตแลวกผดคาด Fed ยงคงอดฉดสภาพคลอง ในจ�านวนเทาเดม สงทเกดขนในชวง 4-5 เดอนน สงผลใหนกลงทนปรบสดสวนสนทรพยทงใน EME และตลาดหลกแบบกลบไปกลบมาท�าใหคาเงนและราคาสนทรพยของเกอบทกประเทศในโลกเปลยนแปลงอยางรวดเรวจากลมปากของ Mr. Bernanke เพยงคนเดยว และกถกตอวาเชนเคยวากอนจะพดอะไรกคดใหดเสยกอน และตองมกลยทธ ในการสอสารทดกวาน เพราะมนท�าใหเกดความผนผวนในตลาดการเงน ทวโลกโดยไมจ�าเปน

ณ วนน Fed ไดประกาศลดปรมาณเงนทอดฉด หรอ Tapering แลว 2 ครง และตลาดเขาใจแลววา Tapering ไมไดแปลวา Tightening ซงกตองถอวาเปนขาวดส�าหรบระบบเศรษฐกจการเงนโลก เพราะสหรฐฯ ก�าลงฟนตว การบรโภคและการลงทนกจะทยอยกลบมา ซงหมายความวา การสงออกไปสหรฐฯ จะคอย ๆ ดขน และเงนทนกจะทยอยไหลกลบ สหรฐฯ ประเทศทสะสมเงนส�ารองทางการในชวงหลายปทผานมาและเกด Negative Carry จ�านวนมาก กจะเรมเหนสถานการณทหมนกลบ เงนส�ารองทางการจะเรมลดลง สวนทนของธนาคารกลางบางแหง จะตดลบนอยลงเนองจากคาเงนออนลง และในทสด เมอ Fed แนใจวาเศรษฐกจจะฟนตวไดอยางยงยน เรากจะเหน Fed เลกการใช Unconventional Monetary Policy Measure โดยสนเชง และกลบมาใช นโยบายและเครองมอดงเดม คอการปรบอตราดอกเบยเปาหมาย

Global Financial Crisis ครงหลงสดน เรมทสหรฐฯ แลวกระทบมาถงยโรป ทแมวนนบางประเทศในกลมกยงมปญหาอยมาก แตกนาจะผานจดต�าสดแลว แลวกตอมาทจน ท�าใหเศรษฐกจจนชะลอตวมาอยในระดบทไมเคยเหนมานาน และขณะนประเทศเกดใหมหลายประเทศกก�าลงดนรนเพอดงไมใหเงนทนไหลออกมากและเรวเกนไปในภาวะทอตราเงนเฟอก�าลงขยบสงขนและการเตบโตทางเศรษฐกจชะลอลง หลงการลด QE เราคงจะเหนการเจรญเตบโตของประเทศตาง ๆ ในโลก ทเขาใกลกนมากขน กลมหนงเปนขาขนและอกกลมเปนขาลงเขาหา

จดสมดลใหม และยงคงเหนการเคลอนยายเงนทนออกจากประเทศ EME กลบสเศรษฐกจหลกอยางตอเนอง และคงไมแปลกใจทบางประเทศ ทมจดออน (แตมองเหนไมชดเจนหรอถกมองขามไปในชวงทผานมา) และไมสามารถปรบนโยบายไดอยางเหมาะสมและทนเวลา จะประสบปญหาในระยะตอ ๆ ไป

ผลกระทบตอเศรษฐกจและภาคธรกจไทยหลงการลดมาตรการ QE

ผลกระทบทเหนไดชดในชวงทผานมา ตงแต Fed เรมพดเรองการลด QE ครงแรกในเดอนพฤษภาคมปกลาย คอผลกระทบตอตลาดการเงน คาเงนบาทออนลง ดชนตลาดหลกทรพยลดลง และอตรา ผลตอบแทนพนธบตรปรบสงขน สงผลใหตนทนของภาคธรกจสงขน ความมงคง (wealth) ของนกลงทนลดลง ซงกคงมผลใหการจบจายใชสอยลดลงบาง แตดจะอยในวสยทเราจะบรหารจดการผลกระทบได เพราะเรายงมภมคมกนทดในหลาย ๆ ดาน ไดแก

1) เงนส�ารองทางการยงอยในระดบทคอนขางสงแมวาจะลดลงบางในชวงทผานมา แตเมอเทยบกบภาระหนตางประเทศและการน�าเขาแลวกยงอยในระดบทไมนากงวล

2) โครงสรางพนฐานของเศรษฐกจยงคอนขางด อตราเงนเฟอ ยงอยในระดบต�า ท�าใหคาเงนบาททออนลงจะไมท�าใหอตราเงนเฟอ ออกนอกกรอบทเราวางไว การจางงานยงดมาก การขาดดลบญช เดนสะพดอยในระดบคอนขางต�า

3) ภาคธรกจและระบบสถาบนการเงนไทยคอนขางแขงแรงและฐานะการเงนยงอยในเกณฑด ระดบหนทไมกอใหเกดรายได หรอ NPL รวมถงความเสยงดานอตราแลกเปลยนมคอนขางต�า ขณะทสถาบน การเงนกนส�ารองเผอหนเสยไวมากพอสมควร ท�าใหยงท�าหนาทเปนตวกลางทางการเงนทดได

4) อตราแลกเปลยนมความยดหยนเพมขน ภาคเอกชนสามารถรองรบความผนผวนไดดขนมาก

นอกจากนน การลงทนของนกลงทนตางชาตในตราสารหนไทย อยในระดบคอนขางต�า สวนการลงทนในตราสารทน แมจะมสดสวน ทสงกวา และในชวงทผานมา นกลงทนตางชาตกไมไดเรงลดการลงทนมากนก สวนคาความผนผวนของคาเงนบาทแมสงขน แตกอยในระดบทยงคอนขางต�าเมอเทยบกบประเทศอน ๆ ท�าใหอตราผลตอบแทน ตอความเสยงยงคงนาสนใจ ประกอบกบในชวงหลงความตองการ ซอหลกทรพยในประเทศของนกลงทนสถาบนยงมอย ซงชวยชะลอการปรบลดลงของราคาหลกทรพยในประเทศไดด เราจงเหนการปรบตว ทถอวาคอยเปนคอยไป (Orderly) ในชวงหลายเดอนทผานมา

Cover Story

8 พระสยาม ฉบบท 1 เดอนมกราคม - กมภาพนธ 2557

สงทเราคาดหวงวาจะมาพรอมกบการลด QE คอการสงออกทกระเตองขน ซงจะชวยดงใหการบรโภคและการลงทนปรบดขนดวย ในระยะตอไป เราเรมเหนสญญาณเรมตนทดขนบางจากการสงออก ไปยงเศรษฐกจหลก แตการสงออกไปยงกล มอาเซยนกลบแผวลง กเปนเรองททกฝายตองรวมมอกนและปรบเปลยนกลยทธใหเหมาะสมกบสถานการณ

การลดผลกระทบตอระบบเศรษฐกจการเงนไทย : แพทยเศรษฐกจกบการเลอกยาทเหมาะสม

การด�าเนนนโยบายอตราแลกเปลยนในชวงทผานมาเปนเรองททาทายมาก เพราะธนาคารกลางของ EME ทงหลายกไมอยากเหนคาเงน ของตนเองแขงเรวเกนไป เพราะกระทบรายไดผ สงออก และตอง เหลอบมองสกลเงนของเพอนบานดวย เพราะไมอยากเสยเปรยบ คแขง ในขณะเดยวกนกไมเขาไปดแลมากเกนไป จนคาเงนไมไดสะทอนภาพทแทจรงและสงสญญาณทผด ๆ วาธนาคารกลางดแลอยางเตมท ส�าหรบประเทศไทย เรากคอย ๆ จงใหคาเงนเปนไปตามกลไกตลาดมากขน หรอพดงาย ๆ วาเปนไปตามความตองการซอ/ขายเงนตรา ตางประเทศ ซงมผลใหคาความผนผวนเพมขนในบางชวง เทาทผานมา ผรวมตลาดกคอย ๆ ปรบตว มการบรหารจดการความเสยงดานอตรา แลกเปลยนทดขนเรอยๆ ในเวลาเดยวกน ธปท. กพยายามทกวถทางทจะใหความร ขอมลแกผประกอบธรกจเพอใหเขาตระหนกถงความจ�าเปนในการบรหารความเสยงจากอตราแลกเปลยน ซงกไดผลด เพราะสดสวนการปองกนความเสยงเพมสงขนมากในชวงทบาทแขง นอกจากนน ธปท.

กสนบสนนใหธรกจไทยใชสกลเงนบาทหรอของคคาเพมขน ลดการพงพง ดอลลาร สรอ. ซงเรองนกตองใชเวลา แตกพอเหนสญญาณทดขน

การท�าธรกรรมในตลาดการเงน (Open Market Operations) เพอดดเงนสวนเกนในระบบทเกดจากการเขาดแลคาเงน กทาทายไมแพกน เพราะตองดดใหทน เพอดแลไมใหอตราดอกเบยในตลาดต�ากวาอตราดอกเบยนโยบายมากนก และยงตองระวงเรองตนทน อกทงตองปรบเปลยนเครองมอใหเหมาะสมกบขนาดของสภาพคลองสวนเกนทเพมขน อยางรวดเรว ตองประสานกบกระทรวงการคลงอยางใกลชดในการออก พนธบตร เพอไมใหมการกระจกตวของพนธบตรทออกใหมของทง 2 หนวยงาน รวมทงตองประเมนความตองการของผซอทงไทยและเทศเพอก�าหนดประเภทและปรมาณพนธบตรทออกในแตละรน โดยค�านงถง สภาพคลองในตลาดรองดวย

ในดานนโยบายการเงน เศรษฐกจทชะลอตวท�าใหคณะกรรมการนโยบายการเงน (กนง.) ปรบลดอตราดอกเบยลงหลายครงตงแตชวงแรก ทเกดวกฤตการณจนถงระดบต�าสดทรอยละ 1.25 ในป พ.ศ. 2552 ในการเพม/ลดอตราดอกเบยนโยบาย กนง. ใหน�าหนกปจจยทสงผลตอ อตราเงนเฟอและการเตบโตของเศรษฐกจเปนหลก และค�านงถงเสถยรภาพทางการเงน (Financial Stability) เพมขนดวยเหตทสนเชอโตเรวกวาเศรษฐกจมาก Feed Back จากภายนอกกสะทอนใหเหนวา ธปท. ด�าเนนนโยบายการเงนไดอยางนาเชอถอ

ในชวง Peak ของเงนทนไหลเขา หลายประเทศคดเรองการใชมาตรการทจะชวยชะลอการไหลเขาของเงนทนและบางประเทศกเอามา ใชจรง เชน บราซลเพมภาษเงนทนไหลเขา อนโดนเซยก�าหนดระยะเวลา ขนต�าในการถอครองสนทรพยบางประเภท ของไทยเรากเตรยมไวบาง

Cover Story

ฉบบท 1 เดอนมกราคม - กมภาพนธ 2557 พระสยาม 9

เหมอนกน แตในทสดกไมไดใช เพราะเกดขาวลอวาเราจะน�ามาตรการมาใช นกลงทนตางชาตตกใจ กทยอยขายและออกจากไทยไปกอน ทจะไดร กนวาเตรยมอะไรเอาไวบาง ขาวลอนเปนตวทท�าใหเกด จดเปลยนของความคดของนกลงทน และเรมถอนเงนทนออกกอนท Fed จะพดถงการลด QE

การน�ามาตรการเงนทนเคลอนยายมาใชไมใชเรองงายนก จ�าเปนตองอาศยขอมลและการวเคราะหทมาของเงนทนทดมาก เพอจดการหรอสกดกนไดถกชอง รวมทงตองประเมนผลกระทบตางๆ ของมาตรการทงในระยะสนและระยะยาว ชงน�าหนกผลด/ผลเสยใหด และตองประสานงานกบผทเกยวของอยางใกลชด (แบบลบ ๆ) เพอใหมนใจวาเมอใชแลวไดผลอยางทตองการ ธนาคารกลางสวนมากกจะเกบ เครองมอนไวทาย ๆ ของรายการทควรท�า

สงส�าคญทจะมองขามไมได โดยเฉพาะในชวงเวลาทไมปกต กคอ การสอสารกบ Stakeholders อยางตรงไปตรงมาวาเกดอะไรขน และเราจะดแลอยางไร เพอใหเขาสามารถวางแผนตงรบใหเหมาะสมและไมหวงพงธนาคารกลางมากจนเกนไป การสอสารประเภทนกไมงายนก ทงหมดทพดมาคอความยากล�าบากในการท�านโยบายของประเทศทมเงนทนไหลเขาจากผลของการใชมาตรการ QE ของสหรฐฯ และธนาคารกลางของ EME ในทกภมภาคเผชญกบความทาทายเหลานในชวงหลายป ทผานมา จนวนนการออกจาก Unconventional Monetary Policy ของสหรฐฯ กท�าใหเกดแรงกระเพอมในทางกลบกน และเชนเคย กมค�าพด จากธนาคารกลางบางแหงทอยากใหไปถงหของผ ก�าหนดนโยบาย การเงนของสหรฐฯ วาชวยดแลใหม Unintended Consequences กบประเทศอนนอยๆ หนอย ซงกคงเปนเพยงค�าพดทผานไป โดยไมมใครสนใจเหมอนครงทแลว

ความผนผวนทเกดจากเงนทนเคลอนยายคงเปนเรองทอยกบเราไปอกนาน การมสวนผสมของเครองมอ (Policy Mix) ทเหมาะสม การมภมคมกนทด รวมทงการเตรยมความพรอมของผทเกยวของทงภาครฐและเอกชน เปนเรองทจ�าเปนอยางยงททางการจะตองดแลใหมอยเปนปกต เพราะนบวนการเปลยนแปลงตาง ๆ ในระบบเศรษฐกจการเงนโลกเกดขนอยางรวดเรวจนตามแทบไมทน และบางครงกยากทจะประเมนวาจะกระทบกบเราหรอไม/อยางไร

ความพรอม การเตรยมการและการสอสารคอกญแจส�าคญ

การตดตามสถานการณอยางใกลชด มและใชขอมลทถกตอง ทนการณ มการเตรยมความพรอมเผอเผชญกบเหตการณททาทายกวา การวางบคลากรทมความรและประสบการณในจดงานส�าคญและการประสานความรวมมอทงภายในและภายนอก ธปท. เปนเรองทจ�าเปนอยางยง ยงเราเหนประเทศ EME เรมใชยาแรงในการดแลเศรษฐกจและเงนทนเคลอนยายภายหลงการลดมาตรการ QE จนไมแนใจวา จะสงผลเสยอยางไรในระยะตอไป ท�าใหเรายงตองระมดระวงมากขน

และการสอสารให Stakeholders เขาใจ ไมตนตระหนก และเตรยมความพรอม เปนเรองทตองท�าอยางตอเนอง

ในชวงทผานมา ธปท. ไดเตรยมความพรอมในการดแลเสถยรภาพอตราแลกเปลยน ทงการตดตามขอมลและปจจยตาง ๆ ทเขามากระทบ การเขาดแลในตลาดเงนตราตางประเทศเมอจ�าเปน โดยไมทงหลกการทใหอตราแลกเปลยนเปนไปตามกลไกตลาดมากขน เรายงมเงนส�ารองทางการอยพอสมควร หากจะลดลงจากการดแลคาเงนกอยในวสยทจะท�าได อกทงยงชวยใหการบรหารจดการของเราคลองตวขน สวนเรองการใชมาตรการทเปนยาแรงนน สถานการณในขณะนดจะหางไกล พอสมควร แตกตองเตรยมไวเพอความไมประมาท ซงกตองไมเปนมาตรการทจะท�าใหนกลงทนตางชาตตดประเทศไทยออกจากรายชอประเทศทลงทนได เพราะอกไมนาน เมอการเมองเปนปกต เรากตองกลบมาเดนตอเรองการพฒนาศกยภาพในการแขงขนของประเทศ การพฒนาโครงสรางพนฐาน ประเทศยงตองการ FDI และตองการ ใหนกลงทนตางชาตซอตราสารของทงภาครฐและภาคเอกชน พดงาย ๆ คอเรายงอยากเปนหนงในเปาหมายการลงทนของนกลงทนตางชาตอยด ล�าพงเรอง QE Tapering คาดวาสถานการณคงไมรายแรงถงขนนน

ในระยะหลงน เราใหน�าหนกกบการสอสารโดยตรงกบหนวยงาน ทงภาครฐและเอกชนมากขน เพอเสรมสรางความเขาใจซงกนและกน รบฟงปญหาและขอเสนอแนะ และด�าเนนการรวมกนในเรองทจะเปนประโยชนตอสวนรวม ขอเพมเตมวาในสถานการณทางการเมองทไมปกต และเกดขนพรอม ๆ กบชวงเวลาทภาวะเศรษฐกจการเงนกไมคอยปกตดวยน การด�าเนนการของธนาคารกลางทนาเชอถอ คอโปรงใส มองการณไกล ยดมนในหลกการ และรกษาผลประโยชนของประเทศโดยรวม รวมทงการสอสารอยางตรงไปตรงมา จะมความส�าคญเพมขน และจะชวยเสรมความเชอมนทงส�าหรบคนไทยดวยกนเองและนกลงทนตางชาต และสงส�าคญ คอ ทกฝายตองรวมมอกนท�างานตามหนาทอยางเตมก�าลง และความสามารถในชวงทมความทาทายเขามาอยางตอเนอง