tÜrkİye elektrİk İletİm a.Ş. teİaŞ

T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş.

TEİAŞ

2017 YILI

SAYIŞTAY DENETİM RAPORU

(Türkiye Büyük Millet Meclisine Sunulan Rapor)

Ekim 2018

“Bu rapor, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu ile 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri

Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca düzenlenmiş; Rapor Değerlendirme

Kurulu'nun 01.10.2018 tarih ve 369/8 sayılı kararıyla kabul edilmiştir.”

İÇİNDEKİLER

1. KAMU İDARESİ HAKKINDA BİLGİ ...................................................................................................... 1

1.1 Sermaye Durumu ve Karar Organı.............................................................................................................. 1

1.2 Kuruluşun Mevzuatı ve Amacı ................................................................................................................... 1

1.3 Teşkilat ........................................................................................................................................................ 3

1.4 Toplu Bilgiler .............................................................................................................................................. 8

1.5 Cari Yıl Bilgileri ....................................................................................................................................... 10

1.5.1 İşletme Bütçesi ................................................................................................................................. 10

1.5.2 İnsan Kaynakları .............................................................................................................................. 11

1.5.3 Tedarik ............................................................................................................................................. 14

1.5.4 Giderler ............................................................................................................................................ 18

1.5.5 Üretim ve Maliyetler ........................................................................................................................ 18

1.5.6 Pazarlama ......................................................................................................................................... 23

1.5.7 Bağlı Şirketler/Ortaklıklar ve İştirakler ............................................................................................ 24

1.5.8 Yatırımlar ......................................................................................................................................... 28

1.6 Bilanço ...................................................................................................................................................... 31

1.6.1 Aktif (Varlıklar) ............................................................................................................................... 32

1.6.2 Pasif (Kaynaklar).............................................................................................................................. 34

1.7 Gelir Tablosu ............................................................................................................................................ 36

1.8 Mali Rasyolar ............................................................................................................................................ 41

1.9 Denetime Esas Defter, Kayıt ve Belgeler .................................................................................................. 41

2. DENETLENEN KAMU İDARESİ YÖNETİMİNİN SORUMLULUĞU ............................................. 42

3. SAYIŞTAYIN SORUMLULUĞU ............................................................................................................ 42

4. DENETİMİN DAYANAĞI, AMACI, YÖNTEMİ VE KAPSAMI ........................................................ 43

5. DENETİM GÖRÜŞÜNÜN DAYANAKLARI ......................................................................................... 44

6. DENETİM GÖRÜŞÜ ................................................................................................................................. 44

7. DENETİM GÖRÜŞÜNÜ ETKİLEMEYEN TESPİT VE DEĞERLENDİRMELER ......................... 44

8. SONUÇ ...................................................................................................................................................... 185

9. EKLER ...................................................................................................................................................... 186

KISALTMALAR

AB : Avrupa Birliği

AGC : Otomatik üretim kontrolü

BYTM : Bölgesel yük tevzi merkezi

ÇEAŞ : Çukurova Elektrik AŞ

ÇED : Çevresel etki değerlendirilmesi

DGKÇS : Doğal gaz kombine çevrim santralı

DGP : Dengeleme güç piyasası

EİH : Enerji iletim hattı

Eltem-Tek : Elektrik Tesisleri Mühendislik Müteahhitlik Danışmanlık ve Ticaret AŞ

EMS : Enerji management system (Enerji yönetim sistemi)

ERP : Entreprise resource planning (İşletme kaynakları planlaması)

EPDK : Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu

EPİAŞ : Enerji Piyasaları İşletme AŞ

ESA : Elektrik satış anlaşması

ETKB : Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

EÜAŞ : Elektrik Üretim AŞ

GÖP : Gün öncesi planlama

GSMH : Gayri safi milli hasıla

GSYH : Gayri safi yurt içi hasıla

GWh : Giga Watt saat

HES : Hidro elektrik santral

İHD : İşletme hakkı devri

İMKB : İstanbul Menkul Kıymetler Borsası

KAMU-İŞ : Kamu İşletmeleri İşverenler Sendikası

KBİ : Karadeniz Bakır İşletmeleri Genel Müdürlüğü

KGÜP : Kesinleşmiş günlük üretim programı

KHK : Kanun hükmünde kararname

KİT : Kamu iktisadi teşebbüsü

kr. : Kuruş

kV : Kilovolt

kWh : Kilo Watt saat

MBF : Maliyet bazlı fiyatlandırma mekanizması

MVA : Mega Volt Amper

MVAr : Mega Volt Amper reaktif

MVArh : Mega Volt Amper reaktif saat

MWh : Mega Watt saat

MYTM : Milli yük tevzi merkezi

PYS : Piyasa yönetim sistemi

RTU : Uzak terminal birimi

SMF : Sistem marjinal fiyat

TM : Trafo merkezi

YPK : Yüksek Planlama Kurulu

TABLOLAR LİSTESİ

Tablo 1: Karar Organı Tablosu (Yönetim Kurulu) .............................................................. 1

Tablo 2: Toplu Bilgiler Tablosu .............................................................................................. 9

Tablo 3: Bütçeye İlişkin Başlıca Bilgiler Tablosu ............................................................... 11

Tablo 4: Personel Sayı ve Harcamaları ................................................................................ 12

Tablo 5: Mal Alımları Tablosu ............................................................................................. 15

Tablo 6: İlk Madde ve Malzeme Stokları Tablosu .............................................................. 15

Tablo 7: Hizmet Alımları Tablosu ........................................................................................ 16

Tablo 8: Gider Grupları Tablosu ......................................................................................... 18

Tablo 9: Satışlar tablosu ........................................................................................................ 23

Tablo 10: Satış Sonuçları Tablosu ........................................................................................ 24

Tablo 11: Bağlı Ortaklık ve İştirakler Tablosu ................................................................... 25

Tablo 12: Yatırım Tablosu .................................................................................................... 30

Tablo 13: Aktif Tablosu ......................................................................................................... 32

Tablo 14: Pasif Tablosu ......................................................................................................... 34

Tablo 15: Gelir Tablosu ......................................................................................................... 37

Tablo 16: Mali Rasyolar Tablosu ......................................................................................... 41

T.C. Sayıştay Başkanlığı

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Teiaş 2017 Yılı Sayıştay Denetim Raporu 1

1. KAMU İDARESİ HAKKINDA BİLGİ

1.1 Sermaye Durumu ve Karar Organı

Denetlenen kurum/kuruluşun;

Unvanı: Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ)

Merkezi: Ankara

İlgili bakanlık, bağlı olduğu bakanlık veya kuruluş: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

Esas sermayesi : 5.000.000.000 TL

Ödenmiş sermayesi : 5.000.000.000 TL

Tablo 1: Karar Organı Tablosu (Yönetim Kurulu)

Karar

Organındaki

Unvanı

Adı ve Soyadı Kuruluştaki Görevi veya

Mesleği

Görevli Bulunduğu Süre

(başlama ve ayrılma tarihleri)

1-Başkan M.Sinan YILDIRIM Genel Müdür 06.04.2015-02.02.2017

Abdullah ATALAY Genel Müdür 03.02.2017-Devam ediyor

2-Üye Bünyamin BAKIR Genel Müdür Yrd. 19.12.2016-02.05.2017

Genel Müdür Yrd. 06.07.2017-Devam ediyor

3-Üye Nihat ISMUK Genel Müdür Yrd. 19.12.2016-Devam ediyor

4-Üye Erdoğan SERT Enerji İşl.Gn.Md.Yrd. 25.02.2014-25.02.2017

Enerji İşl.Gn.Md.Yrd. 06.07.2017-Devam ediyor

5-Üye Ömer Sami YAPICI Strateji Geliştirme Başkanı 07.09.2017-Devam ediyor

Üye Doğanbey AKGÜL Strateji Geliştirme Başkanı 24.06.2015-05.06.2017

Üye Halil İbrahim AZAL Kamu Finans.Gn.Md.Yrd.V. 20.07.2017-19.08.2017

1.2 Kuruluşun Mevzuatı ve Amacı

Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, elektrik sektörünün özelleştirmeye uygun hale

getirilmesi amacıyla 233 sayılı KHK’ya dayanılarak çıkarılan 05.02.2001 tarih ve 2001/2026

sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuştur.

Ana Statüsü, Yüksek Planlama Kurulu’nun (YPK) 11.06.2001 tarih ve 2001/T-19 sayılı

Kararı ile onaylanan ve Resmi Gazete’nin 29.06.2001 tarih ve 24447 sayılı nüshasında

yayımlanan Teşekkülün kayıt ve tescili Ankara Ticaret Sicili Memurluğuna 165458 sicil



numarası ile yapılmış, 05.10.2001 tarih ve 5397 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde

yayımlanmıştır.

Merkezi Ankara’da olan ve 01.10.2001 tarihi itibarıyla faaliyete başlayan Teşekkül,

4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu çerçevesinde, devletin genel enerji ve ekonomi

politikasına uygun olarak, elektrik enerjisinin üretiminin planlanması ve yük tevzii işletmesi

hizmetleri ile iletim faaliyetlerini yürütmekle görevlendirilmiştir.

Ana Statüsünde TEİAŞ’ın faaliyet konuları, özetle;

-İletim tesislerinin planlamasını, tesisini ve işletmesini yapmak, yük dağıtım

hizmetlerini yürütmek,

-İkili anlaşmalarla oluşan piyasada dengeleme ve mali uzlaştırmayı gerçekleştirmek,

-Elektrik arz güvenliğini sağlamak amacıyla üretim kapasite projeksiyonunu

hazırlamak,

-İletim projelerinin çevre mevzuatına uygun olarak yürütülmesi için gerekli önlemleri

almak veya aldırmak,

-İletim sistemine bağlı tüm kamu ve özel tüzel kişiler, Türkiye Elektrik Ticaret ve

Taahhüt AŞ ve serbest tüketiciler ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları, üretim ve dağıtım

kamu ve özel tüzel kişiler ile yan hizmet anlaşmaları yapmak,

-İletim tarifesi ile bağlantı ve sistem kullanım tarifelerini hazırlamak,

şeklinde belirlenmiştir.

Teşekkül, faaliyetlerini EPDK’dan aldığı lisans çerçevesinde, 4628 sayılı Kanun ile

EPDK’nın çıkardığı yönetmelik, tebliğ ve aldığı kararlar doğrultusunda belirlenen usul ve

esaslara göre yürütürken, 30.03.2013 tarihinden itibaren 6446 sayılı Kanuna tabi olmuştur.

Teşekkül; 3346 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet

Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun gereğince TBMM’nin denetimine

tabi olup, bu kapsamda 233 sayılı KHK ve 6085 sayılı Kanun uyarınca Sayıştay’ca

denetlenmektedir.



1.3 Teşkilat

233 sayılı KHK ve Ana Statü’ne göre Teşekkül’ün organları yönetim kurulu ve genel

müdürlüktür. Şirketin teşkilatlanması yönetim kurulunca belirlenmektedir.

-Karar organı:

233 sayılı KHK ve Ana Statüye göre, Teşekkülün karar organı yönetim kuruludur.

Yönetim kurulu, biri başkan olmak üzere 6 üyeden oluşmuştur.

Yönetim kurulu, 2017 yılında 33 toplantı yapmış ve Teşekkülün çeşitli birimlerini

ilgilendiren 508 adet karar almıştır.

-Yürütme organı:

233 sayılı KHK ve Ana Statüye göre, teşebbüsün yetkili ve sorumlu yürütme organı

genel müdürlüktür. Genel müdürlük, genel müdür, genel müdür yardımcıları ve bağlı alt

birimlerden oluşmaktadır. 399 sayılı KHK uyarınca, genel müdür ve genel müdür yardımcıları,

ilgili bakanın teklifi üzerine ortak kararla atanmaktadır.

Şirketin merkez teşkilatı; 1 genel müdür, 4 genel müdür yardımcısı ve bunlara bağlı 13

daire başkanlığı, hukuk müşavirliği, teftiş kurulu başkanlığı, iç denetim birim başkanlığı, 7

müdürlük ile bunlara bağlı alt birimlerden oluşmuştur.

Taşra teşkilatı ise; 22 bölge müdürlüğü, 10 yük tevzii işletme müdürlüğü ile Elektronik

ve Klibrasyon Laboratuar İşletme Müdürlüğü, Güç Trafoları Onarım İşletme Müdürlüğü, Özel

Yükler ve Mobil Merkezler Taşıma İşletme Müdürlüğü, Gün Öncesi Piyasası İşletme

Müdürlüğü, Gölbaşı Sosyal Tesisler İşletme Müdürlüğü ve Soma Elektrik Teknolojileri

Geliştirme ve Eğitim Tesisleri İşletme Müdürlüğü ve Canlı Bakım İşletme Müdürlüğü olmak

üzere toplam 38 müdürlük ve bunlara bağlı alt birimlerden oluşmuştur.

- Servisler:

Teşekkülün danışma, denetim ve hizmet servislerinden bazılarının çalışmalarına aşağıda

yer verilmiştir.

-Hukuk Müşavirliği

Teşekkülün merkez ve taşra birimleriyle ilgili hukuki işler, “TEİAŞ Hukuk Müşavirliği

Yönetmeliği” esaslarına göre hukuk müşavirliği ve taşra hukuk birimlerince yürütülmektedir.



2017 yılı sonu itibariyle kadrolu personel sayısı toplam 63 olup, vekalet akdi ile

çalıştırılan avukat sayısı ise 115 tir.

2017 yılında takip edilen derdest dava sayısı 24.528, kesinleşen dava sayısı 10.649,

takip edilen toplam dava sayısı ise 35.177 adet olup, takip edilen icra dosyası sayısı ise 2.656

adettir.

Hukuk Müşavirliği Davaları

Merkez Hukuk Müşavirliği tarafından 2017 yılında toplamda 1348 dava takip edilmiş

olup, bunlardan 166 adet dava kesinleşmiş, 1182 adet dosyanın işlemleri 2018 yılında da devam

etmektedir. Devam eden 1182 dosyanın 428 adedi ilk derece mahkemelerinde olup henüz karar

verilmemiştir. 754 dosya kararlı olmakla birlikte bu dosyaların bir kısmı istinaf, temyiz ve karar

tashihi istemleri ile üst mahkeme incelemesinde bulunmakta olup kesinleşmemiştir.

2017 yılında 451 adet adli yargıda görülmekte olan dava dosyası takip edilmiş olup,

bunlardan 24 adet dava kesinleşmiş, 427 adet dosyanın işlemleri 2018 yılında da devam

etmektedir.

2017 yılında 903 adet idari yargıda görülmekte olan dava dosyası takip edilmiş olup,

bunlardan 142 adet dava kesinleşmiş, 761 adet dosyanın işlemleri 2018 yılında da devam

etmektedir.

Merkez Hukuk Müşavirliği tarafından 2017 yılı içerisinde 29 adet icra dosyası takip

edilmiş olup; bu dosyaların 4 adeti 2017 yılı içerisinde kapanmış, 25 adedi 2018 yılında da

devam etmektedir.

Bölge Hukuk Müşavirlikleri Dava ve İcra Dosyaları:

Bölge Hukuk Müşavirliklerinde 2017 yılında toplam 33.829 adet dava takip edilmiş, bu

davalardan 10.483 adeti kesinleşmiş, 23.346 adet dosyanın işlemleri 2018 yılında da devam

etmektedir. Yine Bölge Hukuk Müşavirliklerinde 2017 yılında toplam 2.647 icra dosyası takip

edilmiş, bu dosyaların 543 adeti 2017 yılı içerisinde kapanmış; 2.084 adedi 2018 yılında da

devam etmektedir.

İş yükünün çokluğu ve kadrolu avukat sayısının yetersizliği nedeniyle özellikle taşra

birimlerinde vekalet akdiyle avukatlık hizmeti alımı da yapılmaktadır.



-Teftiş ve kontrol servisi:

Teşekkülün merkez ve taşra birimlerindeki teftiş işleri, 01.04.2002 Tarihli ve 24713

Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanıp yürürlüğe giren “Teftiş Kurulu Yönetmeliği” hükümlerine

göre, TEİAŞ Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülmektedir.

Teşekkülde, 1 teftiş kurulu başkanı, 9 başmüfettiş, 16 müfettiş (3 Müfettiş ETKB’de

Görevli) ve 7 müfettiş yardımcısı olmak üzere toplam 36 adet denetim elemanı görev

yapmaktadır.

Teşekkülün merkez birimleri iki yılda bir, taşra birimleri ise her yıl programa alınarak

teftiş edilmekte, ayrıca gereken inceleme ve soruşturmalar yapılarak rapora bağlanmaktadır.

2017 yılında bölge müdürlükleri ve Genel Müdürlüğe bağlı birimlerle ilgili olarak Teftiş

Kurulu tarafından; 38’i cevaplı teftiş, 8’i soruşturma ve 22’si inceleme olmak üzere toplam 68

adet rapor düzenlenmiştir.

08.11.2013 tarih ve 28815 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu

İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2014 Yılına Ait Genel Yatırım ve Finansman

Programında oluşturulması öngörülen iç kontrol sisteminin oluşturulmasına yönelik olarak;

-Teşekkül bünyesinde doğrudan Genel Müdüre bağlı İç Denetim Biriminin kurulması

Yönetim Kurulunun 11.01.2014 tarih ve 1/36 sayılı kararıyla kabul edilmiş,

-Bakanlar Kurulunun 29.12.2014 tarih ve 2014/7143 sayılı kararıyla 7 adet kadro ihdas

edilmiş,

-İhdas edilen kadrolara atanacak iç denetçi adaylarının eğitimi 12.10.2015-09.12.2015

tarihleri arasında tamamlanmış,

-Yönetin Kurulunun 11.02.2016 tarih ve 5/33 sayılı kararıyla iç denetçi kadrosuna

atanmak üzere seçilen 5’i teknik, 2’si idari olmak üzere toplam 7 adet personelin atanması,

Bakanlığın 22.04.2016 tarih ve 11844 sayılı oluruyla uygun görülmüştür

Bu hükümler gereğince 2015 yılında gerçekleştirilen sınavlar ve eğitimler sonucunda 7

adet İç Denetçi Yönetim Kurulu tarafından belirlenmiş ve 02 Mayıs 2016 tarihi itibarı ile İç

Denetim Birimi kurulmuştur.



2017 yılı içerisinde İç Denetim Birimince herhangi bir faaliyet yürütülememiştir.

Genel Müdürlük Makamının 14.03.2018 tarih ve 113966 sayılı Olurları ile iç denetçiler

kadrolarıyla irtibatları devam etmek kaydıyla Strateji ve İş Geliştirme Müdürlüğünde

görevlendirilmiştir.

Kamu iktisadi teşebbüslerinde iç denetçi kadrolarına atanacak olan personelin statüsü,

özlük hakları ve maaş unsurları ile ilgili herhangi bir yasal düzenleme bulunmaması nedeniyle,

ilgili personelin iç denetçi kadrolarına atanması durumunda; ek ödeme oranları, zam ve

tazminat oranları ile görev yapacağı statünün (memur-sözleşmeli) ne şekilde tespit edileceği

hakkında tereddüt bulunmaktadır.

Devlet Personel Başkanlığının 09.01.2016 tarih ve E.102 sayılı yazısında; iç denetçi

(KİT) unvanlı kadrolara atama yapılması için anılan kadronun aylık ve diğer mali haklarının

kanun veya toplu sözleşme ile tespit edilmesinin uygun olacağı, atama yapılması halinde söz

konusu personele ancak ilgili mevzuatta unvanı yer almayan diğer memurlar için tespit edilen

rakamlar üzerinden ek ödeme yapılabileceği mütalaa edilmiştir.

Denetim tarihi (Mayıs/2018) itibarıyla, iç denetçi kadrolarına atanacak personelin özlük

haklarına ilişkin kanuni düzenleme yapılmadığı, iki iç denetçinin atandığı kadronun karşılığı

olan maaşla, beş iç denetçinin ise görevlendirme yapılmadan önceki çalıştıkları farklı kadroların

maaşları ile istihdam edildiği dikkate alındığında, çalışma barışının teminine yönelik olarak

kamu görevlerinde eşit işe eşit ücret ilkesinden hareketle iç denetçi kadrolarına atanacaklara

ödenecek ek ödeme oranları, zam ve tazminat oranları ile görev yapacağı statünün

belirlenmesine yönelik olarak kanuni düzenleme yapılması hususunda ilgili merciler nezdinde

girişimlerde bulunulması önem arz etmektedir.

-Çevre ve Kamulaştırma Dairesi Başkanlığı:

TEİAŞ’ın mevcut tesisleri ile yatırım programları, bağlantı ve sistem kullanım

anlaşmaları ve imzalanan deplasman protokolleri gereği yapılacak yer değişiklikleri

kapsamında tesis edilecek olan enerji iletim hatları ve trafo merkezleriyle ilgili ÇED, emlak,

kamulaştırma, imar, harita ve benzeri işler, merkezde “Çevre, Kamulaştırma ve İnşaat Dairesi

Başkanlığı”, taşrada ise iletim tesis ve işletme grup müdürlükleri bünyesindeki “Emlâk ve

Kamulaştırma Servisleri” tarafından yürütülmektedir.



Şirketin; kamulaştırma, harita, imar planı, imar uygulaması, ormanlık saha geçişleri,

taşınmaz mal paylaşımı, emlak envanteri, mevzuat takibi, düşey engel veri tabanı çalışması,

coğrafi bilgi sistemi çalışması, arsa ve arazi kullanımıyla ilgili vatandaş başvurularının

değerlendirilmesi ve bu konulardaki eğitim çalışmaları ve benzeri işleri, söz konusu birimler

tarafından kadrolu personel ve hizmet alımı yoluyla temin edilen elemanlarca yerine

getirilmektedir. Bunun yanında söz konusu hizmetler için ihale yoluyla hizmet alımı da

yapılmaktadır.

2017 yılı sonu itibari ile bölge müdürlükleri tarafından acil-kısa-orta ve uzun vadeli

projeler, Teşekkülün 51 no’lu Genelgesi kapsamındaki projeler, Arz güvenirliği kapsamındaki

projeler, özel projeler kapsamındaki projeler ve diğer enerji iletim hattı ile trafo merkezlerine

yönelik yürütülen fiili kamulaştırma işlemleri neticesinde tespit edilen toplam 239.572 parselin

% 60'ı oranında olan 143.717 adet parselin tescil işlemleri sağlanmıştır.

Yaklaşık 1.913 km lik iletim hattının çok eski yıllarda yapılmış olması, taşınmaz

maliklerinin değişmesi, hatların yenileme zamanlarının gelmesi, harita altlıklarının güncelliğini

yitirmesi ve buna bağlı olarak kamulaştırmaya esas harita ve planlarının yenilenmesi

gerekliliğinden kamulaştırma işlemleri neticelendirilememiştir.

Taşınmazların veraset, satış vb. nedenlerle el değiştirmesi de kamulaştırma işlemini her

geçen gün önemli ölçüde zorlaştırmaktadır.

Kamulaştırma alanındaki bu hızlı iş artışı, taşra ünitelerinin nitelikli personel ve

donanım ihtiyaçlarının artmasının yanı sıra yeni alınan personelin eğitimlerini de önemli hale

getirmektedir.

2017 yılı içerisinde enerji iletim tesislerine yönelik 104 adet enerji iletim hattı ve 26

adette trafo merkezi olmak üzere toplam 130 adet enerji iletim tesisinin kamu yararı kararı ve

kamulaştırmaya başlama kararı alınmıştır.

2017 yılı içerisinde enerji iletim tesislerine yönelik olarak, acele kamulaştırma işlemi

tesis edilebilmesi için 70 adet Bakanlar Kurulu Kararı alınmıştır.

Kamulaştırma ve tapu tescil işleri, 3402 sayılı Kadastro Kanunu, tapu mevzuatı, 2942

sayılı Kamulaştırma Kanunu, 3194 sayılı İmar Kanunu, Medeni Kanun gibi çok sayıda

mevzuatı ilgilendirmesi, ülke geneline yayılması ve çok sayıda tarafının bulunması nedenleriyle

uzun zaman almaktadır. Bu süreçte; sağlıklı bir envanterin varlığı, yeterli sayı ve nitelikte

eleman ihtiyacı ile bilgisayar, program, araç ve gereç gibi donanım önem arz etmektedir.



1.4 Toplu Bilgiler

Birincil enerji kaynağına sahip veya bu enerjiyi temin edebilen ülkelerin üretebildikleri

ikincil bir enerji olan elektrik enerjisi, iletim sistemlerinin bir birine entegrasyonu ile birlikte

ülkeler arasında karşılıklı alınır-verilir duruma gelmiştir.

Dünyada ilk elektrik santralı 1882 yılında İngiltere’de, Türkiye’deki ilk elektrik santralı

1902 yılında özel sektör tarafından Mersin-Tarsus’ta kurulmuştur. Bir kamu işletmesi olan

“Silahtarağa Termik Santralı” 1913 yılında İstanbul’da hizmete girmiştir.

1970 yılında 15.07.1970 tarih ve 1312 sayılı Kanunla Türkiye Elektrik Kurumu

kurulmuştur.

Elektrik sektörünün özelleştirmeye uyumlu hale getirilmesi amacıyla, 1993 yılında

12.08.1993 tarih ve 93/4789 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Türkiye Elektrik Kurumu (TEK);

Türkiye Elektrik Üretim İletim AŞ (TEAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ) olmak

üzere iki ayrı anonim şirkete dönüştürülmüş, 2001 yılında da 05.02.2001 tarih ve 2001/2026

sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile TEAŞ; Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ), Elektrik Üretim

AŞ (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ (TETAŞ) olmak üzere üç ayrı şirket

halinde yeniden teşkilatlandırılmış, mülga TEAŞ bünyesindeki mevcut iletim tesisleri yeni

kurulan TEİAŞ bünyesine alınmıştır.

2001 yılındaki yapılanma sonucunda; ülkedeki tüm iletim tesislerini devralmak, elektrik

iletimi, yük tevzii ve işletme planlaması hizmetlerini yürütmek üzere kurulan TEİAŞ

01.10.2001 tarihinde faaliyete geçmiştir.

Elektrikte sektör reformu ve özelleştirme konusunda kısa ve orta vadeli yol haritası

olarak kabul edilen ve YPK’nın 17.03.2004 tarih ve 2004/3 sayılı Kararı ile onaylanarak

yürürlüğe konulan “Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Stratejisi Belgesi”nde

elektrik piyasasının oluşumu ve özelleştirmeye ilişkin hedefler yer alırken, iletim tesislerinin

özelleştirilmesi öngörülmemiştir.



“Kuruluşun son üç yılına ilişkin başlıca bireysel bilgiler Toplu Bilgiler Tablosunda

gösterilmiştir.

Tablo 2: Toplu Bilgiler Tablosu

Toplu Bilgiler Ölçü 2015 2016 2017 Son iki yıl

farkı

Artış veya

Azalış

(%)

Sermaye Bin TL 5.000.000 5.000.000 5.000.000 0 0,0

Ödenmiş sermaye Bin TL 5.000.000 5.000.000 5.000.000 0 0,0

Öz kaynaklar Bin TL 9.405.788 10.680.429 13.960.568 3.280.139 30,7

Yabancı kaynaklar Bin TL 3.431.786 4.008.636 3.486.238 (522.398) (13,0)

Toplam Aktifler Bin TL 12.837.574 14.689.065 17.446.806 2.757.741 18,8

Yatırımlar için yapılan nakdi ödemeler Bin TL 2.106.292 2.101.460 2.605.849 504.389 24,0

Yatırımların gerçekleşme oranı (nakdi) % 89,8 77,7 97 19 24,2

Bağlı ortaklıklara ödenen sermaye Bin TL 0

Bağlı ortaklıklar temettü geliri Bin TL 0

İştiraklere ödenen sermaye Bin TL 23.320 23.355 20.217 (3.138) (13,4)

İştirakler temettü geliri Bin TL 1.573 1.573

Tüm alım tutarı Bin TL 399.264 481.943 635.153 153.210 31,8

Tüm üretim tutarı (üretim maliyeti) Bin TL 0

Net satış tutarı Bin TL 20.039.157 6.566.261 7.827.178 1.260.917 19,2

Stoklar Bin TL

Memur Kişi 364 350 370 20 5,7

Sözleşmeli Kişi 4.286 4.374 4.343 (31) (0,7)

İşçi Kişi 3.493 3.394 3.427 33 1,0

Personele yapılan harcamalar Bin TL 594.210 666.194 689.293 23.099 3,5

Faaliyet kârlılığı (öz kaynaklar yönünden) % 13,6 19,3 22 3 13,6

Mali kârlılık (öz kaynaklar yönünden) % 14,4 18,3 17 (2) (8,5)

Faaliyet kârı veya zararı Bin TL 1.281.948 2.065.722 3.060.186 994.464 48,1

Dönem kârı veya zararı Bin TL 1.354.968 1.957.187 2.924.244 967.057 49,4

Dönem kârına ilişkin vergi ve diğer yasal

yükümlülükler Bin TL 274.217 388.761 585.696 196.935 50,7

Dönem net kârı veya zararı Bin TL 1.080.751 1.568.425 2.338.548 770.123 49,1

TEİAŞ; elektrik enerjisine olan talebin zamanında, kesintisiz ve sürekli aynı kalitede

karşılanmasında, 36 kV seviyesinin üstü 66 kV, 154 kV ve 380 kV elektrik iletim sisteminin

işletilmesinden sorumludur. Enerji sektöründe elektrik enerjisinin üretimi ve dağıtımı alanında

özelleştirme ve verilen teşviklerle özel şirketlerin yer almalarına imkan sağlanmış olmasına

karşılık, iletim faaliyetinin tamamı kamunun elinde bulunmaktadır.



1.5 Cari Yıl Bilgileri

Elektrik enerjisinin stoklanması söz konusu olmadığından, enerji arz miktarını talep

miktarı belirlemekte, talebe göre arzın sunumu enterkonnekte sistemde (ulusal iletim sistemi)

gerçek zamanlı olarak dengelenmektedir. Piyasayı belirleyen mali uzlaştırma sistemi ise;

belirlenen her periyotta, katılımcıların (piyasaya kayıtlı satıcı ve alıcılar) sisteme verdikleri ve

sistemden çektikleri elektrik enerjisi miktarlarına göre gerçekleşen alım ve satımlar ile

sözleşmeye bağlanmış miktarlar arasındaki farklar esas alınarak, katılımcıların borçlu ya da

alacaklı oldukları tutarlar hesaplanmak suretiyle çalıştırılmaktadır.

30.03.2013 tarih ve 28603 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6446

sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile kurulan ve TEİAŞ’ın A grubu %30 oranındaki hissesine

sahip olduğu Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ)’nin kuruluşu 2015 yılı başında

gerçekleştirilmiş, ana sözleşmesi 18.03.2015 tarih ve 8781 sayılı Türkiye Ticaret Sicili

Gazetesi’nde yayımlanmış, TEİAŞ’ın bünyesinde bulunan PMUM tarafından sürdürülmekte

olan piyasa işleticisi görevi Eylül/ 2015 ayı itibarıyla EPİAŞ’a devredilmiştir.

Dengeleme ve uzlaştırmaya ilişkin usul ve esaslar, Elektrik Piyasası Dengeleme ve

Uzlaştırma Yönetmeliği ile belirlenmiştir.

2017 yılında iletim sistemine verilen elektrik enerjisi geçen yıla göre %17 oranında

artarak 274.206 GWh olarak gerçekleşmiştir. İletim sistemi kaybı ise 5.642 GWh olarak

gerçekleşmiştir.

2017 yılında, işletme faaliyetlerinin maliyeti 4,6 milyar TL, faaliyet giderleri 151

milyon TL olarak gerçekleşmiş olup, 3,1 milyar TL tutarında faaliyet kârı elde edilmiştir.

1.5.1 İşletme Bütçesi

Bakanlar Kurulu’nun 12.10.2016 tarih ve 2016/9369 sayılı kararı ile kesinleşen Kamu

İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2017 yılına ilişkin Genel Yatırım ve Finansman

Kararnamesi 28.10.2016 tarih ve 29871 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Hazine Müsteşarlığının 30.11.2016 tarih ve 33727 sayılı yazında belirtilen temel

ekonomik göstergeler çerçevesinde hazırlanan ve TEİAŞ’ın merkez ve bağlı birimlerini

kapsayan 2017 yılı işletme bütçesi Yönetim Kurulu’nun 26.12.2016 tarih ve 40/394 sayılı

kararıyla kabul edilmiştir.



Yıl içerisinde gelişen şartlar nedeniyle 9 aylık fiili ve 3 aylık tahmini değerler esas

alınarak revize edilen bütçe, Yönetim Kurulu’nun 28.12.2017 tarih ve 33/507 sayılı kararıyla

onaylanmıştır.

28.12.2017 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında kabul edilen revize bütçeye rağmen

ortaya çıkan ödenek aşımları ise 28.03.2018 tarih ve 6/99 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile

ödenek aktarılmak suretiyle karşılanmıştır.

TEİAŞ’ın 2017 yılı bütçesine ilişkin başlıca bilgiler, ilk bütçe, yılı içerisinde yapılan

revize bütçe ve gerçekleşen değerler aşağıdaki tablada yer verilmiştir.

Tablo 3: Bütçeye İlişkin Başlıca Bilgiler Tablosu

Bütçeye İlişkin Başlıca

Bilgiler Ölçü

2016 2017

Gerçekleşen

Bütçeye

Göre

Sapma

(İlk

Durum)

(%)

Bütçe

Gerçekleşen

Bütçeye

Göre

Sapma

(İlk

Durum)

(%)

İlk

Durum Son Durum

A-Personel sayısı Kişi 7.928 0,8 8.477 8.093 8.140 (4,0)

B-Personel giderleri Bin TL 618.603 5,1 642.865 703.052 689.293 7,2

C-Tüm alım tutarı Bin TL 481.944 4,8 493.517 727.763 635.153 28,7

D-Başlıca Alımlar Bin TL

E-Tüm Üretim

Maliyeti Bin TL

F-Başlıca Üretimler Bin TL

G-Net Satış Tutarı Bin TL 6.566.261 11,8 8.313.097 7.802.905 7.827.178 (5,8)

H-Başlıca Satışlar Bin TL

I)-Yatırımlar (Nakdi

harcama) Bin TL 2.182.282 -12,7 2.700.000 2.700.000 2.605.849 (3,5)

J-Dönem Karı veya

Zararı Bin TL 1.957.187 -20,8 2.503.819 2.864.649 2.924.244 16,8

1.5.2 İnsan Kaynakları

Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda istihdam esasları, kadro ve pozisyon tespit, ihdas ve

kullanımlarına ilişkin esas ve usuller, yıllık genel yatırım ve finansman programları ve bütçe

kanunları ile diğer mevzuat çerçevesinde düzenlenmektedir.



KİT personel rejiminin düzenlendiği 399 sayılı KHK’ya göre teşebbüs ve bağlı

ortaklıklarda hizmetler, memurlar, sözleşmeli personel ve işçiler eliyle gördürülmektedir.

Söz konusu KHK’ya ekli, (I) sayılı cetvelde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na

göre istihdam edilen “yönetici personel”in kadro unvan, derece ve sayıları; (II) sayılı cetvelde

“sözleşmeli personel”e ait pozisyonların unvan ve sayıları; (III) sayılı cetvelde ise yönetim

kademeleri dışında olan ve sözleşmeye geçmemiş bulunan memurların kadroları gösterilmiştir.

Yine aynı KHK’nın 4 üncü maddesine göre memur kadroları ile sözleşmeli personel

pozisyonları Bakanlar Kurulunca iptal ve ihdas edilmektedir.

Personel Kadroları ve Personele İlişkin İşlemler:

Teşekkül, Genel Yatırım ve Finansman Programına göre Hazine Müsteşarlığından

alınan izinler doğrultusunda, ihale yoluyla dışarıdan hizmet alımı yapılmaktadır. Bu kapsamda

çalıştırılan yüklenici işçilerinin sayısı, 2016 yıl sonu itibarıyla 7.702 kişi iken, yeni devreye

alınan trafo merkezlerinin işletilmesinden doğan personel ihtiyacının da hizmet alımı yoluyla

karşılanmasının etkisiyle 2017 yıl sonu itibarıyla 8.290 kişiye yükselmiştir.

Memur ve sözleşmeli personeli 2017 yıl başında 4.283 kişi iken yılsonunda 4.343

mevcuda ulaşmıştır. İşçiler ise yıl başında 3.307 iken yıl sonunda 3.427 olmuştur

Tablo 4: Personel Sayı ve Harcamaları

Personel Sayı ve Harcamaları

Personel Sayısı Personel Harcamaları

2016 2017 2016 2017

Personel

Sayısı

Program

Kadro Sayısı

Personel

Sayısı

Toplam

Harcama

(Bin TL)

Ödenek (Bin

TL)

Toplam

Harcama (Bin

TL)

I-Yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler

(kuruluş dışı) 2 5 251 100 86

II-Memurlar 338 354 370 27.472 29.328 29.828

III-Sözleşmeliler

A-399 sayılı KHK'ya göre çalışanlar 4.283 4.550 4.343 282.395 290.508 304.230

B-657 sayılı Kanun'a göre çalışanlar

C-Diğer sözleşmeliler

IV-İşçiler 3.307 3.573 3.427 323.761 323.029 355.148

A-Sürekli işçiler

B-Geçici işçiler

Genel müdürlük toplamı 7.928 8.477 8.140 633.879 642.965 689.293

Konsolide Toplam 7.928 8.477 8.140 633.879 642.965 689.293

Yüklenici İşçiler 7.702 8.290



Teşekkülde çalışan personele 2017 yılında yapılan harcamaların toplam tutarı, önceki

yıla göre %9 oranında 55,4 milyon TL artarak 689,3 milyon TL olmuştur.

Memur ve sözleşmeli personelin mali ve sosyal hakları, 4688 sayılı Kamu Görevlileri

Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun 28-32 nci maddeleri kapsamında Kamu İşveren

Heyeti ile Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti arasında imzalanan ve 2016-2017 yıllarını

kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşmesi ile belirlenen ilkeler çerçevesinde yürütülmüştür.

İşçiler için, Kamu İşletmeleri İşverenleri Sendikası (KAMU-İŞ) ile Türkiye Enerji, Su

ve Gaz İşçileri Sendikası (TES-İŞ) arasında 05.10.2015 tarihinde imzalanan 01.03.2015-

28.02.2017 tarihleri arasındaki dönemi kapsayan 16. Dönem İşletme Toplu İş Sözleşmesi ile

belirlenen ücretler uygulanmıştır.

4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışan ancak fiilen 399 sayılı KHK’nın 3/c maddesi

kapsamında istihdam edilen, sözleşmeli personelle aynı işi yapan kapsam dışı personelin mali

hakları, eşdeğeri olan mevcut sözleşmeli personele ilişkin mali haklar göz önünde tutularak

belirlenmiştir.

4857 sayılı İş Kanununa tabi bazı işçi personele kullanılmayan izinler karşılığında

ödeme yapılmaktadır. Denetim tarihi (Mayıs/2018) itibarıyla, çalışan 44 işçinin 90 gün ve üzeri

kullanılmayan izinleri bulunmaktadır. Bunlardan 1 işçinin 392 gün, 6 işçinin de 150 gün ve

üzerinde kullanılmayan izinleri bulunmaktadır.

Anayasa’nın 50 nci maddesinde “Dinlenmek çalışanların hakkıdır. Ücretli, hafta tatili

ve ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.” denilmek suretiyle, yıllık ücretli

izin hakkı anayasal güvenceye alınmış ve bu hakkın kanunla düzenleneceği belirtilmiştir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 53 üncü maddesinde yıllık ücretli izin hakkından

vazgeçilemeyeceği, 56 ncı maddesinde yıllık ücretli izin uygulaması, 60 ıncı maddesinde

izinlere ilişkin düzenlemeler, 103 üncü maddesinde yıllık ücretli izin hükümlerine aykırılık

durumunda uygulanacak cezalara ilişkin hükümler dikkate alınarak, işçilerin yıllık ücretli

izinlerinin, mevzuatta yer alan hükümler çerçevesinde aksatılmadan kullandırılması

gerekmektedir.

2016 yılına göre kullandırılmayan yıllık ücretli izinlerde azalma olmakla birlikte

Teşekkül işçilerinin yıllık izinlerini fiilen izin olarak kullanmamaları sonucu iş sağlığı ve iş

güvenliği yönünden olumsuz durumlarla karşılaşılmaması ve cezai yaptırımlara meydan



verilmemesi için, yıllık izinlerin 4857 sayılı İş Kanunu’na uygun olarak kullandırılması için

gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir.

1.5.3 Tedarik

Teşekkül, mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin satın alma ve ihale işlemleri

bakımından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

hükümlerine tabi bulunmaktadır.

4734 sayılı Kanunun “İstisnalar” başlıklı 3 üncü maddesinin (g) bendi uyarınca,

kuruluşların doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının

temini için yapacakları ve tutarı belirli limitin altındaki mal ve hizmet alımları, bu kanundan

istisna edilmiştir.

Söz konusu Kanunun geçici 4 üncü maddesinde de; bu Kanunun 3 üncü maddesinin (g)

bendi kapsamındaki mal ve hizmetlerin, ilgili kuruluşların talebi üzerine Kamu İhale Kurumu

tarafından belirleneceği ve bu bent kapsamında yer almayan mal ve hizmet alımları ile yapım

işlerinin ise Kanunun diğer hükümlerine tabi olacağı ifade edilmiştir.

İstisna kapsamındaki söz konusu alımlar, 04.03.2011 tarih ve 27864 sayılı Resmi

Gazetede yayımlanan TEİAŞ’ın “4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3/g Maddesi Uyarınca

Yapacağı Mal ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik”

hükümlerine göre yürütülmektedir.

Alımlarla ilgili işlemler yetki limitleri çerçevesinde, Genel Müdürlükte ağırlıklı olarak

Ticaret Daire Başkanlığı olmak üzere ilgili diğer 7 daire başkanlığı ve müstakil müdürlükler

tarafından, taşra birimlerinde ise bölge müdürlükleri ile diğer 5 müdürlükçe

gerçekleştirilmektedir.

Merkez ve taşra birimlerinin 2017 yılı alımları, Yönetim Kurulu’nun 26.01.2012 tarih

ve 2/40 sayılı kararı ile kendileri için belirlenen yetki limitleri çerçevesinde gerçekleştirilmiş

olup, yetki limitleri 11.02.2016 tarih ve 5/40 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile güncellenmiştir.

1.5.3.1 Mal Alımları

Şirketin 2017 yılında gerçekleştirdiği ilk madde ve malzeme alımları, program ve geçen

yıl değerleri ile birlikte tabloda gösterilmiştir.



Tablo 5: Mal Alımları Tablosu

Alımlar

2016 2017

Gerçekleşen Program Gerçekleşen

Ödeneğe

Göre Sapma

(%) Miktar

Tutar

(Bin TL) Miktar

Ödenek

Miktar

Tutar

(Bin TL) (Bin TL)

1-İlk madde ve yardımcı maddeler 54.415 196.744 107.677 (45,3)

-Yurtiçi

48.819

99.836

-Yurtdışı

5.596

7.841

2-İşletme Malzemesi, Yedekler ve

Diğer Malzemeler

-Yurtiçi

-Yurtdışı

Yurtiçi alımlar toplamı 48.819 99.836

Yurtdışı alımlar toplamı 5.596 7.841

Genel toplam 54.415 196.744 107.677 (45,3)

Verilen sipariş avansları

2017 yılı ilk madde ve malzeme alımlarının, 2016 yılı gerçekleşme tutarına göre %361

oranında artarak 196.744 milyon TL olacağı programlanmış olup, 2017 yılında 107,7 milyon

TL gerçekleşmiştir.

Tablo 6: İlk Madde ve Malzeme Stokları Tablosu

İlk madde ve malzemeler

2016 yılından

devreden stok

(Bin TL)

2017yılında 2018 yılına

devreden stok

(Bin TL) Giren

(Bin TL)

Çıkan

(Bin TL)

1-İlk madde ve yardımcı maddeler 176.607 516.132 578.980 113.760

2- İşletme malzemesi, yedekler ve diğer

Toplam 176.607 516.132 578.980 113.760

Toplam stok tutarının %79,7 oranında olan 90.717 bin TLelektrik ve elektronik

malzemeden oluşmaktadır.

2016 yılından 71,5 milyon TL olarak devreden elektrik ve elektronik malzemeleri

stoklarına, 2017 yılında alım yoluyla 92,4 milyon TL’lik giriş, kullanım olarak 62,6 milyon

TL’lik çıkış olmuş, 90,7 milyon TL’lik stok 2017 yılına devretmiştir. Yıl içinde kullanılan



elektrik ve elektronik malzemelerinin değerinin yılbaşı stoklarının %87 si, yıl sonu stoklarının

%68’i oranında olduğu dikkate alındığında, yıllar itibarıyla devreden stokların Teşekkülün

yıllık kullanımına göre yüksek ve önceki yıla göre de artmakta olduğu tespit edilmiştir.

Kaynakların gereksiz yere stoklara bağlanmasının önlenmesi ve stok maliyetlerinin

azaltılması için, etkin bir stok kontrolün yapılması ve stokların azaltılmasına önem verilmelidir.

1.5.3.2 Hizmet Alımları

Teşekkülün 2017 yılında gerçekleştirdiği hizmet alımları, ödenek ve geçen yıl değerleri

ile birlikte aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 7: Hizmet Alımları Tablosu

Alımlar

2016 2017

Gerçekleşen Program Gerçekleşen Ödeneğe Göre

Sapma Miktar

Tutar

(Bin TL) Miktar

Ödenek

(Bin TL) Miktar

Tutar

(Bin TL)

1-Üretim

2-Temizlik 27.857 32.593 31.447 (3,5)

3-Koruma ve Güvenlik 126.741 167.998 163.552 (2,6)

4-Taşıt ve Araç Kiralama 33.909 39.331 38.557 (2,0)

5-Yemek 13.586 16.527 16.124 (2,4)

6-Diğer 225.435 280.367 272.709 (2,7)

Genel Toplam 427.528 536.816 522.389 (2,6)

Kamu İktisadi Teşebbüslerinin 2017 Yılına Ait Genel Yatırım ve Finansman Programı

çerçevesinde, Hazine Müsteşarlığının 2017 yılına ilişkin yazısı ile Teşekküle toplam 426,7

milyon TL (kendisine verilen ödenekleri %25’e kadar artırma yetkisiyle) ödenek tahsis

edilmiştir. Yönetim Kurulunun 13.04.2017 tarih ve 12-173 sayılı kararıyla da; ihtiyaç

duyulması halinde yıl içerisinde mevcut ödeneklerin hizmet kalemleri ve üniteler arasında

aktarımı ile ilk defa veya ilave iş kapsamında yapılacak eleman artışlarında Genel Müdürlük

Makamı yetkili kılınmıştır.

Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bağlı Ortaklıklarının 2017 yılına ait Genel Yatırım ve

Finansman Programının Tespitine İlişkin Kararname ekinin ilave hizmet alımlarına ilişkin

bölümünün 13.Maddesinde; “Yeni üretim tesisi, işletme birimi kurulması veya devir alınması,



yeni hizmet birimlerinin faaliyete geçmesi, kamu teşebbüslerinin mal veya hizmet üretiminde

artış görülmesi veya faaliyet alanının genişlemesi durumunda ilave hizmet alımı talepleri ile

diğer nedenlerle kamu teşebbüsünce ortaya konulan hizmet alımı ihtiyacına ilişkin talepler

ayrıca değerlendirilir. Bu hususta karar almaya, söz konusu taleplere ilişkin bedellerin 12 inci

madde kapsamında belirlenen hizmet alımı tavanında %25’e kadar bir artışı gerektirmesi

halinde, kamu teşebbüsleri yönetim kurulu yetkilidir.” denilmektedir.

Şirketin 2017 yılı Ocak-Eylül döneminde ihale yoluyla hizmet alımı yapılan işlerde

toplam 361,4 milyon TL harcama gerçekleştirilmiştir.

Ancak;

-Şirketin 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununda öngörülen ve elektrik enerjisi için

kritik olduğu düşünülen görevleri yürüttüğü ve ülkenin elektrik sisteminin tekel konumuna

sahip operatörü olduğu dikkate alındığında trafo merkezlerinin saldırı, hırsızlık, sabotaj vb.

tecavüzlere karşı güvenliğinin sağlanamamasının telafisi mümkün olmayacak zararlara

sebebiyet vereceği,

-5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun gereğince eleman eksikliği

nedeniyle Şirkete büyük miktarlarda para cezası verileceği,

-Sağlık kurulu raporlarına istinaden görev değişikliği nedeniyle boşalan kadrolar ile

yeni açılan ve açılacak trafo merkezlerinin de güvenliklerinin sağlanması için özel güvenlik

hizmetlerinin ihale yoluyla hizmet alımı şeklinde yürütülmesi kaçınılmaz ve bunun yanı sıra,

kadro tahsis edilmemesi veya personelin emekli olması sebebiyle eleman açığı bulunan trafo

merkezleri ile yeni hizmete açılan trafo merkezlerinin işletmesi de hizmet alımı yoluyla

yürütülmeye devam edilmesi,

nedenleri ile hizmet alımında artış meydana geldiği ifade edilerek 2017 yılı içerisinde

devam eden hizmetlerin sonuçlandırılabilmesi için hizmet alımı tavan ödeneğinin 76.8

milyonTL daha arttırılması konusunda karar alınmıştır

Hizmet alımı içerisinde bulunan 13,8 milyon TL tutarındaki müşavirlik hizmeti

alımlarının %64’ü oranındaki 8,8 milyon TL’lik personel çalıştırılmasına yönelik hizmet satın

alınmasının mevzuata aykırı olarak ELTEM-TEK (Elektrik Tesisleri Mühendislik Danışmanlık

ve Tic.A.Ş.) ten alınmıştır

1983 yılında TEK ile ELTEMTEK arasında yapılmış olan protokol uygulamasının,



4734 sayılı Kamu İhale Kanununu ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun

yürürlüğe girdiği 2003 yılında sonlandırılması gerekirken, söz konusu hizmetlerin alımına

protokol çerçevesinde düzenlenen yeni ek protokoller kapsamında devam edilmektedir.

1.5.4 Giderler

Şirketin 2017 yılı bütçe ödenekleri ve gerçekleşen giderlerinin ayrıntısı, geçen yıl

değerleri ile karşılaştırmalı olarak aşağaıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 8: Gider Grupları Tablosu

Giderler

2016 2017

Gerçekleşen

(Bin TL)

Ödenek

(Bin TL)

Gerçekleşen

(Bin TL)

Ödeneğin son

durumuna

göre fark (Bin

TL)

Ödeneğe

göre

sapma(%)

0- İlk madde ve malzeme giderleri 39.513 49.150 48.422 (728) (1,5)

1-lşçi ücret ve giderleri 310.937 359.930 355.148 (4.782) (1,3)

2-Memur ve sözleşmeli personel ücret ve gid. 307.666 343.122 334.144 (8.978) (2,6)

3-Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler 661.343 757.988 725.132 (32.856) (4,3)

4-Çeşitli giderler 53.165 61.754 60.125 (1.629) (2,6)

5-Vergi resim ve harçlar 8.447 10.319 9.867 (452) (4,4)

6-Amortismanlar ve tükenme payları 641.209 729.485 713.959 (15.526) (2,1)

7-Finansman giderleri 210.035 346.550 346.027 (523) (0,2)

Toplam 2.232.316 2.658.298 2.592.824 (65.474) (2,5)

1.5.5 Üretim ve Maliyetler

4628 ve 6446 sayılı Kanun kapsamında elektrik enerjisi iletim faaliyetleri TEİAŞ

tarafından yürütülmektedir.

Şirkete, 4628 sayılı Kanun kapsamında iletim faaliyeti göstermek üzere 13.03.2003 tarih

ve 101-26 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Kararı ile 13.03.2003 tarihinden itibaren 49

yıl süreli Eİ/101-26/024 nolu iletim lisansı verilmiştir.

TEİAŞ, iletim lisansı çerçevesinde;

-Kamu mülkiyetindeki tüm iletim tesislerini devralmak, kurulması öngörülen yeni

iletim tesisleri için iletim yatırım planı yapmak, yeni iletim tesislerini kurmak ve işletmek,



-Kurul onayına tabi olan iletim, bağlantı ve sistem kullanım tarifelerini hazırlamak,

revize etmek, denetlemek ve yük dağıtımı ile frekans kontrolünü gerçekleştirmek,

-İletim sisteminde ikame ve kapasite artırımı yapmak, gerçek zamanlı sistem

güvenilirliğini izlemek, sistem güvenilirliğini ve elektrik enerjisinin öngörülen kalite

koşullarında sunulmasını sağlamak üzere gerekli yan hizmetleri belirlemek ve bu hizmetleri

Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda sağlamak,

-Bakanlığın kararı doğrultusunda uluslararası enterkonneksiyon çalışmalarını yapmak,

iletim sistemine bağlı ve/veya bağlanacak olan serbest tüketiciler dahil tüm sistem

kullanıcılarına şebeke yönetmeliği ve iletim lisansı hükümleri doğrultusunda eşit taraflar

arasında ayrım gözetmeksizin iletim ve bağlantı hizmeti sunmak,

-Dağıtım şirketleri tarafından hazırlanan talep tahminlerini esas alarak üretim kapasite

projeksiyonunu hazırlamak ve Kurul onayına sunmak,

-İletim şebekesi dışında, ulusal iletim sistemi için geçerli standartlara uygun olan ve

üretim faaliyeti gösteren tüzel kişinin lisansı kapsamındaki üretim tesisi ile müşterileri ve/veya

iştirakleri ve/veya serbest tüketiciler arasında özel direkt hat tesisi için üretim faaliyeti gösteren

tüzel kişi ile kontrol anlaşması yapmak,

-Uluslararası enterkonneksiyon hatlarının ulusal sınırlar dışında kalan kısmının tesisi ve

işletilmesini yapmakla,

yetkilidir.

Diğer taraftan piyasada; verimli, istikrarlı ve ekonomik bir sistem oluşturmak ve bunu

korumak, elektrik enerjisi üretimi, toptan satışı ve perakende satışında rekabet ortamına uygun

alt yapıyı sağlamak ta TEİAŞ’ın görevleri arasında bulunmaktadır.

6446 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde iletim: “Elektrik enerjisinin gerilim seviyesi

36 kV üzerindeki hatlar üzerinden naklini”, iletim tesisi ise: “Üretim veya tüketim tesislerinin

36 kV üstü gerilim seviyesinden bağlı olduğu üretim veya tüketim tesisi şalt sahasından sonraki

nihayet direğinden itibaren iletim şalt sahalarının orta gerilim fiderleri de dâhil olmak üzere

dağıtım tesislerinin bağlantı noktalarına kadar olan tesisleri,” şeklinde tanımlanmıştır.

Bu kapsamda Şirket 380 kV, 220 kV, 154 kV ve 66 kV enerji iletim hatları üzerinde

iletim faaliyetinde bulunmaktadır.



Enerji iletim hat uzunluğu 2016 yılına göre %10,6 oranında artarak 66.285 km,

transformatör merkezi sayısı %1,3 oranında artarak 727 adet, transformatör sayısı %4,5

oranında artarak 1.750 adet, kullanıcıya hitap eden toplam kurulu güç miktarı ise %16,8

oranında artarak 104.414 MVA olmuştur.

Enerji iletim hat uzunluğu geçen yıla göre %10,6 oranında, transformatör merkezi sayısı

%1,3 oranında, transformatör sayısı %4,5 oranında, kullanıcıya hitap eden toplam kurulu güç

miktarı ise %16,8 oranında artmıştır.

İletim tesislerinin işletme ve bakımı doğrudan genel müdürlüğe bağlı olan 22 bölge

müdürlüğü tarafından yapılmaktadır.

Ana faaliyeti; Türkiye enterkonnekte elektrik sistemini işletmek, iletim sisteminin

geliştirilmesi ve yenilenmesi yatırımlarını yapmak üzere 36 kV üstü gerilim seviyesinden iletim

tesislerini ve şebekesini işletmek olan TEİAŞ, bu hizmetleri karşılığında Elektrik Piyasası

Tarifeler Yönetmeliği ve Elektrik Piyasasında Gelir ve Tarife Düzenlemesi Kapsamında

Düzenlemeye Tabi Unsurlar ve Raporlamaya İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ hükümleri

çerçevesinde iletim sistemi kullanıcılarından iletilen elektrik enerjisi karşılığında MW/yıl

bazında belirlenmiş iletim tarifesi üzerinden sistem kullanım ve sistem işletim bedeli

almaktadır.

2017 yılı iletim maliyeti 2016 yılına göre %12,2 oranında artarak 1,9 milyar TL olarak

gerçekleşmiştir.

İletim maliyet giderlerinin; %34,9’nu amortisman giderleri, %32,9’nu dışarıdan

sağlanan fayda ve hizmetler, %16,1’ini işçi ücret ve giderleri, %10,4’nü sözleşmeli ücret ve

giderler, %2,3’nü çeşitli giderler, %2,2’sini endirekt malzeme giderleri ile %0,8’ini memur

ücret ve giderleri kalan %0,4’ünü vergi resim harçlar oluşturmaktadır.

5 Nisan 2018 tarihi itibarıyla EPİAŞ’a kayıtlı katılımcı sayıları üretim şirketleri 836,

toptan satış şirketleri 153, perakende satış şirketleri 21, dağıtım şirketleri 21 ve iletim şirketi 1

olmak üzere toplam 1.032 katılımcı kayıtlıdır.

2017 yılı sonu itibarıyla toplam 1016 piyasa katılımcısı EPİAŞ’a kayıtlı olup, geçen yıla

göre %8 oranında artış gerçekleşmiştir.


artarak 274.206 GWh olarak gerçekleşmiştir. İletim sistemi kaybı ise 5.642 GWh olarak



gerçekleşmiştir.

Sağlıklı bir elektrik piyasasının en önemli unsuru ikili anlaşmalar piyasası olmasıdır.

Dengeleme ve uzlaştırma piyasasında SMF ortalama fiyatı 2016 yılına göre %16,4 oranında

artarak 154 TL/MWh olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönem içinde piyasa takas fiyatı (PTF) ise

%16,5 oranında artarak ortalaması 164 TL/MWh gerçekleşmiştir.

Dengeleme ve uzlaştırma sistemi:

Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği 03.11.2004 tarih ve 25632

sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş, 08.11.2004 tarihinden itibaren sanal

uygulama başlatılmış, fiili uygulamaya 20.07.2006 tarih ve 831 sayılı EPDK Kurul Kararı ile

01.08.2006 tarihinde geçilmiştir. Bu tarihten itibaren bir fatura dönemi için gündüz, puant ve

gece zaman dilimleri bazında yapılan uzlaştırma uygulaması 01.10.2009 tarih ve 27363 sayılı

Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinde

Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile 01.12.2009 tarihine kadar devam etmiş, bu tarihten

itibaren bir fatura dönemi içerisindeki her bir saat için uzlaştırma uygulamasına geçilmiştir.

Yönetmelikte; gün öncesi planlama, dengeleme güç piyasası tesis edilmekte ve bu

kapsamda hem gün öncesi hem de dengeleme güç piyasası için sistem alış, sistem satış,

öngörülen dengesizlik miktar ve tutarları belirlenmekte, dengeleme sonucu verilen yük alma ve

yük atma talimatları, mali sonuçlarının uzlaştırılmasına ilişkin kurallar ile dengesizliklerin

uzlaştırılmasına ilişkin kurallar belirlenmektedir.

Gün öncesi piyasası ile bir gün sonrası teslim edilecek uzlaştırma dönemi bazında

elektrik enerjisi alış-satış işlemleri için kurulan ve Piyasa İşletmecisi tarafından işletilen

organize toptan elektrik piyasasını, dengeleme güç piyasası ise arz ve talebin gerçek zamanlı

olarak dengelenmesi amacına hizmet etmek üzere, 15 dakika içerisinde gerçekleştirilebilen

çıkış gücü değişimi ile elde edilen yedek kapasitenin alış-satışının gerçekleştiği ve Sistem

İşletmecisi (MYTM) tarafından işletilen organize toptan elektrik piyasasını ifade etmektedir.

Elektrik sisteminin dengeleme işlemleri beklendiği şekilde büyük ölçüde gün öncesi

piyasasında yapılmakta, gün içerisinde oluşabilecek dengesizlikler için dengeleme güç piyasası

işletilmektedir.

Gün öncesi piyasası faaliyetleri, dengeleme güç piyasası faaliyetleri ve dengesizliklerin

uzlaştırılmasına ilişkin faturalar ayrı ayrı düzenlenmektedir. Piyasa İşletmecisi, gün öncesi



piyasası faaliyetlerine ilişkin düzenlenmiş faturaları gün öncesi piyasasına katılan piyasa

katılımcılarına, dengeleme güç piyasası faaliyetlerine ilişkin düzenlenmiş faturaları dengeleme

güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarına, dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin

düzenlenmiş olan faturaları dengeden sorumlu taraf niteliğindeki piyasa katılımcılarına

gönderilmektedir.

Tarafların ikili anlaşmalar yoluyla karşılanamayan elektrik enerjisi taleplerinin gün

öncesinden alım-satım yapılarak temin edilmesine imkan sağlayan piyasa “Gün Öncesi

Planlama Piyasası” olup, bu piyasanın uzlaştırılmasında kullanılan fiyatlar ise “Sistem Gün

Öncesi Fiyatı” olarak adlandırılmaktadır.

Dengesizliklerin uzlaştırılmasında Dengeleme Güç Piyasası kapsamında hesaplanan ve

sistem marjinal fiyatı olarak adlandırılan her saatin saatlik marjinal fiyatı dikkate alınmaktadır.

Dengeleme ve uzlaştırma sistemi ile elektrik talebinin uzun ve kısa dönemli ikili

anlaşmalar ile karşılanacağı ve elektrik piyasalarında işlem gören hacmin büyük oranda ikili

anlaşmalar ile gerçekleşeceğini öngören ikili anlaşmalar piyasası modelidir.

Sağlıklı bir elektrik piyasasının en önemli unsuru ikili anlaşmalar piyasası

oluşturmaktır. İkili anlaşmalar piyasası; gün öncesi piyasası ve dengeleme güç piyasasına göre

daha istikrarlı fiyat yapısına sahip olmakta, üretim ve tüketim tarafı için değişken fiyatlara karşı

bir koruma sağlamaktadır. Diğer yandan uzun dönemli ikili anlaşmalar yeni yatırımcıların

elektrik piyasasına giriş riskini ve engelini azaltmaktadır.

28.03.2015 tarih ve 29309 sayılı resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası

Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle piyasa

katılımcılarının sözleşme taahhütleri ile üretim ve/veya tüketim planlarını gün içinde

dengelemeleri amacıyla gün içi piyasası getirilmiş, 01.07.2015 tarihinde ise uygulamaya

geçilmiştir.

2017 yılında; ikili anlaşmalar yoluyla 304.176 GWh elektrik enerjisi satışı

gerçekleşmiştir. Bu miktarın %50,9’u oranında 154.937 GWh’ı kamu, %49,1’i oranında

149.240 GWh’tı ise özel sektör tarafından gerçekleştirilmiştir. 2017 yılında EDM, DGP, GÖP

ve serbest tüketici çekiş oranı sırasıyla %3,9-%2,3-45,1 ve %47,4 oranında gerçekleşmiştir.



1.5.6 Pazarlama

TEİAŞ’ın, elektrik enerjisinin iletimi ile yük tevzii işletmesi, dengeleme ve uzlaştırma

hizmetlerinin karşılığında alacağı hizmet bedelleri, TEİAŞ’ın teklifi ve EPDK’nın onayıyla

yürürlüğe konulmaktadır.

EPDK’nin 15.12.2016 tarih ve 6770 sayılı Kurul kararıyla; TEİAŞ’ın 2017 yılına ilişkin

sistem kullanım gelir tavanı 5 milyar TL, sistem işletim gelir tavanı 1,5 milyar TL olmak üzere

toplam 6,5 milyar TL olarak onaylanmıştır.

1.5.6.1 Satışlar

a)Satışların program ve uygulaması:

Elektrik iletim hizmeti alanında tekel konumunda bulunan TEİAŞ’ın 2017 yılında elde

ettiği net satış hasılatı, program ve geçen yıl değerleri ile birlikte aşağıdaki tabloda

gösterilmiştir.

Tablo 9: Satışlar tablosu

Satışlar Ölçü

2016 2017

Gerçekleşen Program Gerçekleşen

Miktar Tutar (Bin TL) Miktar Tutar (Bin TL) Miktar Tutar (Bin TL)

1-Esas ürün:

a)Yurt içi 6.566.261 7.802.905 7.827.178

b)Yurt dışına

İhraç kaydıyla

Direk

Yurt içi satış toplamı 6.566.261 7.802.905 7.827.178

Yurt dışı satış toplamı

Genel toplam 6.566.261 7.802.905 7.827.178

Arızi satışlar

Yurt içi satışlar 2016 yılına göre %19,2 oranında artmıştır.



1.5.6.2 Satış Sonuçları

Tablo 10: Satış Sonuçları Tablosu

Satış Sonuçları

Net

satışlar

Satışların

maliyeti

Faaliyet

giderleri

Satış

maliyetler

i toplamı

Faaliyet

kârı/zararı

Net

satışlara

göre

kar/zara

r

Satış

maliyetin

e göre

kâr/ zarar

(Bin TL) (Bin TL) (Bin TL) (Bin TL) (Bin TL) % %

1-Esas ürün:

a)Yurt içi 7.827.178 4.615.940 151.052 4.766.992 3.060.186 37 63

b)Yurt dışına

Yurt içi satış toplamı

Yurt dışı satış toplamı

Genel toplam 7.827.17

8

4.615.94

0 151.052 4.766.992

3.060.18

6 37 63

Satış programı 7.802.90

5 4.571.708 175.091 4.746.799

3.056.10

5 39 69

Geçen dönem satış

sonuçları

6.566.26

1

4.357.95

3 142.585 4.500.538

2.065.72

2 31 47

Programa göre fark 24.273 44.232 (24.039

) 20.193 4.081

2017 yılında sistem kullanım ücreti gelirleri önceki yıla göre %20,3 oranında artarak 5,3

milyar TL, sistem işletim ücret geliri ise %21,7 oranında aratarak 1,6 milyar TL olarak

gerçekleşmiştir.


artarak 274.206 GWh olarak gerçekleşmiştir.

1.5.7 Bağlı Şirketler/Ortaklıklar ve İştirakler

Teşekkülün bağlı ortaklığı bulunmamakta olup, 2017 yıl sonu itibarıyla, biri yabancı

sermayeli olmak üzere üç iştiraki bulunmaktadır. Teşekkülün iştirakleriyle ilişkileri Türk

Ticaret Kanunu ve 233 sayılı KHK hükümlerine göre yürütülmektedir.

2017 yılı sonu itibarıyla iştirak edilen şirketlerin sermayeleri ve TEİAŞ’ın taahhüt

ettiği ve ödediği sermaye payları tabloda gösterilmiştir.

T.C

. S

ayış

tay B

aşkan

lığı

Türk

iye

Ele

ktr

ik İ

leti

m A

.Ş. T

eiaş

2017 Y

ılı

Say

ışta

y D

enet

im R

aporu

25

Tab

lo 1

1:

Bağ

lı O

rta

klı

k v

e İş

tira

kle

r T

ab

losu

Bağ

lı o

rtak

lık v

e iş

tira

kle

r

Bağ

lı

ort

aklı

ğın

/işt

irak

in

esas

serm

ayes

i

Bağ

lı

ort

aklı

ğın

/işt

irak

in

öd

enen

serm

ayes

i

An

a ku

rulu

ş ta

rafı

nd

an

To

pla

m k

amu

pay

ı B

ağlı

ort

aklı

ğın

/ i

ştir

akin

2

017

yıl

ı so

nu

nd

a

Taa

hh

üt

edil

en

serm

aye

Öd

enen

serm

aye

Öd

eme

ora

nı

Taa

hh

üt

edil

en

serm

aye

Öd

enen

serm

aye

Öd

eme

ora

nı

Ger

çekle

şen

dö

enm

kar

ı vey

a

zara

rı

An

a ku

rulu

şa i

sab

et

eden

tem

ettü

Tem

ettü

nün

öd

enm

iş s

erm

ayey

e

ora

nı

Bin

TL

B

in T

L

%

Bin

TL

B

in T

L

Bin

TL

B

in T

L

%

Bin

TL

B

in T

L

%

20

16

20

17

20

16

20

17

20

16

20

17

I -

Bağ

lı o

rtak

lıkla

rın

/ ş

irket

leri

n

Gen

el k

uru

l ve

den

etçi

leri

bu

l./b

ulu

nm

ayan

lar

Top

lam

I

II -

İşt

irak

ler

1 E

lektr

ik T

es.

ve

Mü

h.

Hiz

. A

.Ş. (E

LT

EM

-TE

K)

2.5

00

2.5

00

1.1

75

1.1

75

10

0

20

4

88

6

0

0

0

0

2 E

ner

ji P

iyas

alar

ı İş

letm

e A

.Ş.

(EP

İAŞ

) 6

1.5

72

61

.572

18

.471

18

.471

10

0

35

.243

39

.711

1.5

73

1.4

13

8,5

7

,6

3 G

ün

eyd

oğu

Avr.

Ko

ord

. İh

ale

Ofi

si S

EE

CA

O

90

4

11

3

Top

lam

II

64

.976

64

.185

19

.646

19

.646

20

0

35

.447

40

.597

1.5

73

1.4

13

8,5

7

,2

III

- D

iğer

Top

lam

III

Gen

el t

op

lam

(I+

II+

III)

6

4.9

76

64

.185

19

.646

19

.646

20

0

35

.447

40

.597

1.5

73

1.4

13

8,5

7

,2



Elektrik Tesisleri ve Mühendislik Hizmetleri A.Ş. (ELTEM-TEK A.Ş.)

Elektrik sektöründe mühendislik, danışmanlık ve projelendirme faaliyetlerini yürütmek

üzere 1983 yılında Türkiye Elektrik Kurumu’nun iştiraki ile kurulmuş olup, günümüzde

TEİAŞ’ın %47 oranında hissesine sahip olduğu iştirakidir.

Elektrik santrallarında işletme, periyodik bakım ve yenilenme hizmetleri, elektrik

santralları projelerinin fizibilite raporlarının, sistem analizi etütlerinin ve teknik şartnamelerin

hazırlanması, elektrik santralları projelerinin T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na

onaylatılması, elektrik üretim ve dağıtım tesislerinin özelleştirilmesi, enerji iletim hatlarında

etüt, plan, profil, tevziat ve kamulaştırma faaliyetleri, ÇED raporlarının hazırlanması ve çevre

danışmanlığı hizmetleri, elektrik iletim ve dağıtım tesislerinin primer, sekonder ve inşaat

projelerinin hazırlanması alanları başta olmak üzere enerji sektöründe mühendislik ve

danışmanlık hizmetleri vermektedir.

Eltem Tek 25.04.2018 tarihinde Olağan Genel Kurul toplantısını yapmış, kâr dağıtımı

hakkında herhangi bir karar alınmamıştır.

Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ):

Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi (EPİAŞ) 14.03.2013 tarihli ve 6446 sayılı

Elektrik Piyasası Kanunu hükümleri ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve özel hukuk

hükümlerine tabi olarak faaliyette bulunmak ve Esas Sözleşme hükümlerine göre idare edilmek

üzere 25.03.2015 tarihinde ticaret siciline tescil edilmiştir.

Piyasa işletim lisansında yer alan enerji piyasalarının etkin, şeffaf ve güvenilir ve enerji

piyasasının ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde planlanması, kurulması, geliştirilmesi ve

işletilmesi amacıyla kurulan Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ)’nin sermayesi 61.572.770.-

TL (AltmışbirmilyonbeşyüzyetmişikibinyediyüzyetmişTürkLirası)’dir. EPİAŞ'ın sermayesi,

her biri 1 TL (Bir Türk Lirası) itibari değerde 61.572.770 adet paya bölünmüştür. Sermayeyi

temsil eden bu paylar (A), (B) ve (C) Grup paylara bölünmüş olup, bunların pay sahipleri

arasındaki dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

EPİAŞ 24.03.2017 tarihinde yapılan 2016 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısında

5.243.886,00 TL kâr dağıtımına karar verilmiştir. Alınan karara istinaden Yönetim Kurulu

18.05.2017 tarihi itibarıyla kâr dağıtımının gerçekleştirilmesi kararı almıştır. Alınan karar

çerçevesinde. Teşekkülün hesaplarına 1.573.165,80 TL havale edilmiştir.



EPİAŞ 21.03.2018 tarihinde 2017 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı yapılmıştır. Genel

Kurul Toplantısında 4.711.229,13 TL’nin pay sahiplerine pay oranlarına göre dağıtılmasına

(Teşekkülün payı %30 karşılığı 1.413.368,74 TL) geriye kalan kısmın ise olağanüstü yedek

akçe olarak ayrılmasına, kâr dağıtımına ilişkin ödeme takviminin belirlenmesi konusunda

Yönetim Kurulu’nun yetkilendirilmesi hususlarının Genel Kurul’un onayına sunulmasına, kâr

dağıtım önerisinin TTK’nın 437 nci maddesi uyarınca şirket merkez adresinde ve internet

sitesinde pay sahiplerinin incelemesine sunulmasına karar verilmiştir. Teşekküle 16.05.2018

tarihi itibariyle ödeme yapılmamıştır.

Güneydoğu Avrupa Koordineli İhale Ofisi (SEE CAO):

Güneydoğu Avrupa’da bölgesel bir elektrik piyasası oluşturulması ve bunun Avrupa

Birliği Piyasası ile bütünleşmesi kapsamında, 2013 yılı içinde Koordineli İhale Ofisi’nin

kurulmasına ilişkin idari ve hukuki düzenlemeler tamamlanmış ve 10 Mart 2014 tarihinde

Güneydoğu Avrupa Koordineli İhale Ofisi (SEE CAO) kurulmuştur. Yunanistan, Karadağ,

Hırvatistan, Bosna Hersek, Arnavutluk, Kosova ve Ülkemiz elektrik iletim sistemi işleticileri

arasında kurulan SEE CAO ile söz konusu ülkeler arasındaki enterkoneksiyon kapasitelerinin

bölgesel olarak tek bir merkezden ihale edilmektedir.

Eşit mülkiyet esasına dayalı, 7 (yedi) üyeli (Türkiye, Slovenya, Hırvatistan, Bosna

Hersek, Karadağ, Arnavutluk, Kosova, Makedonya, Yunanistan, Romanya), 320.000,00.- Avro

sermayeli Güneydoğu Avrupa Koordineli İhale Ofisi SEE CAO’nun %12,50 oranında

40.000,00.- Avro tutarında 113.000,00.- TL tutarındaki hissesi TEİAŞ’a aittir.

Elektrik Teçhizatı İmalatı Tesisatı A.Ş. (ETİTAŞ):

Elektrik Teçhizatı İmalatı Tesisatı A.Ş. (ETİTAŞ) elektromekanik teçhizat ve

transformatör üretimi alanlarında faaliyet göstermek amacıyla 1957 yılında kurulmuştur.

İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 06.05.2005 tarihli ve 2005/168 Esas, 2005/216

Karar sayılı ilamı ile Elektrik Teçhizatı İmalatı Tesisatı A.Ş. (ETİTAŞ)’nin iflasına karar

verilmiştir. İcra İflas Masası’ndaki süreç devam etmekte iken, İzmir 4. Asliye Ticaret

Mahkemesi’nin 2016/1482 nolu esas ve 2016/994 nolu kararında;

“- İzmir Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün merkez 25136 sicil numarasında kayıtlı müflis

Etitaş Elektrik Teçhizatı İmalatı Tesisatı A.Ş.’nin İİK’nın 255. maddesindeki haklar saklı

kalmak kaydı ile aynı kanunun 254/3 maddesi gereğince iflasın kapatılmasına,



- Kararın İzmir İflas Müdürlüğüne bildirilmesine,

- İİK’nın 255. maddesi gereğince iflasın kapatılmasına ilişkin işlemlerin ve ilanın İzmir

İflas Müdürlüğü tarafından yerine getirilmesine” hükmedilmiştir.

İzmir Ticaret Sicil Müdürlüğü ETİTAŞ’ın ticaret sicil bilgilerine yer verdiği ilanında

“yukarıda ticaret sicil numarası, unvanı ve adresi yazılı şirkete ait hususların 30/12/2016

tarihinde siciline resen tescil edildiği unvan ve işletme kaydının sicilden silindiği ilan olunur.”

demiştir.

Yukarıda açıklanan mahkeme kararı ve ticaret sicil müdürlüğü işlemleri nedeniyle

Teşekkülün %42,125 hissesine sahip olduğu iştiraki ETİTAŞ Elektrik Teçhizatı İmalatı Tesisatı

A.Ş.’nin muhasebe kayıtlarında bulunan sermaye payı (3.561.263,79 TL) ve iştirake ait

hisselerin enflasyon düzeltme payı(4.253.060,86TL) tutarları gider kaydedilerek hesapları

tasfiye edilmiştir

1.5.8 Yatırımlar

Bakanlar Kurulu’nun 03.10.2016 gün ve 2016/9368 sayılı “2017 Yılı Yatırım Programı

ile 2017 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Kararı’nın ekinde

yer alan 2017 Yılı TEİAŞ Yatırım Programı Projeler listesi 14.01.2017 tarih ve 29948 sayılı

mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Detay ve alt detay yatırım

programları ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 31.01.2017 tarih ve E.233 sayılı

Olur’ları ile onaylanmıştır.

2017 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Bakanlar

Kurulu’nun 2016/9368 sayılı Kararı ile yürütülen toplu ve toplulaştırılmış projelerin

parametrelerinde değişiklik yapılması ile ilgili olarak doğrudan Bakan Makamına verilen onay

yetkisinin 16.01.2017 tarih ve 115 sayılı Bakanlık Oluru ile ilgili Genel Müdürlüğe

devredilmesi uygun görülmüştür.

Şirketin 2017 yılı yatırımları; etüt proje işlerinde 5 adet proje (alt detay proje 216) için

3,6 milyon TL, 169 adet 380 kV ve 442 adet 154 kV iletim tesisi projesi olmak üzere 611 proje

için 2,4 milyar TL, işletmeler grubunda 52 adet proje için 140,2 milyon TL, makine ve teçhizat

grubunda 16 adet proje için 145,7 milyon TL, taşıtlar grubunda ise 1 adet proje için 7,3 milyon

TL olmak üzere başlangıçta toplam 896 adet (alt detay dahil) proje için toplam 2,7 milyar TL

ödenek ayrılmıştır.



Faaliyet yılında nakdi harcama ödeneğin %96,5’i oranında 2,6 milyar TL olarak

gerçekleşmiştir. Aynı dönemdeki fiziki gerçekleşme ise %94 oranında 2,5 milyar TL olmuştur.

2017 yılında yatırım programında olup hiç işlem görmemiş proje sayısı 496 adettir.

Fiziki ve nakdi harcamalar arasındaki fark çeşitli projeler için verilen avanslarla ilgilidir.

Teşekkülün 2017 yılı yatırım programı, ödenek ve harcamaları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

T.C

. S

ayış

tay B

aşkan

lığı

Türk

iye

Ele

ktr

ik İ

leti

m A

.Ş. T

eiaş

2017 Y

ılı

Say

ışta

y D

enet

im R

aporu

30

Tab

lo 1

2:

Ya

tırı

m T

ab

losu

Pro

jele

r

Pro

je

mal

iyet

inin

Baş

lan

gıç

tan

2017

yıl

ı so

nuna

kad

ar

2017

yıl

ı

öd

eneğ

inin

2

017

yıl

ında

Ger

çek

leşm

e (%

)

Nak

di

Fiz

iki

Son

tu

tarı

N

akd

i öd

eme

Fiz

iki

yat

ırım

S

on

tu

tarı

N

akd

i öd

eme

Fiz

iki

yat

ırım

T

üm

ünd

e Y

ılın

da

Tü

mü

nd

e Y

ılın

da

Bin

TL

B

in T

L

Bin

TL

B

in T

L

Bin

TL

B

in T

L

A)

Etü

t-p

roje

işl

eri

1-

Dev

am e

den

işl

er

17.9

41

1.5

11

715

2.2

00

8,4

4

2-Y

eni

işle

r 9

.433

140

129

1.3

92

140

129

1,5

1

0,1

1

,4

9,3

Top

lam

(A

) 2

7.3

74

1.6

51

844

3.5

92

140

129

6

3,9

3

,1

3,6

B)

Dev

am e

den

işl

er

a) 2

01

7 Y

ılın

da

bit

en p

roje

ler

- İl

etim

tes

isle

ri

2.0

48

.54

2

2.0

46

.50

2

2.0

32

.40

7

801

.26

3

794

.66

4

856

.64

2

99,9

9

9,2

9

9,2

1

06

,9

b)

201

7 Y

ılın

dan

son

raya

kal

an p

roje

ler

- İl

etim

tes

isle

ri

7.0

89

.59

0

1.9

51

.79

8

1.6

52

.41

7

1.5

68

.79

1

1.5

50

.92

9

1.4

14

.43

7

27,5

9

8,9

2

3,3

9

0,2

- İş

letm

eler

gru

bu

570

.85

0

124

.90

3

122

.45

3

124

.29

3

105

.17

9

109

.57

1

21,9

8

4,6

2

1,5

8

8,2

- M

akin

e ve

teçh

izat

3

16

.20

0

118

.88

9

109

.00

7

108

.65

7

99.1

69

102

.96

2

37,6

9

1,3

3

4,5

9

4,8

Top

lam

(B

) 1

0.0

25

.182

4.2

42

.09

2

3.9

16

.28

4

2.6

03

.00

4

2.5

49

.94

2

2.4

83

.61

2

42,3

9

8

39,1

9

5,4

C)

Yen

i iş

ler

a) 2

01

7 Y

ılın

da

bit

en p

roje

ler

- İş

letm

eler

gru

bu

14.8

00

6.0

24

6.0

24

14.8

00

6.0

24

6.0

24

40,7

4

0,7

4

0,7

4

0,7

- M

akin

e ve

teçh

izat

3

6.0

00

14.3

47

13.3

47

36.0

00

14.3

47

13.3

47

39,9

3

9,9

3

7,1

3

7,1

-Taş

ıtla

r 7

.348

4.5

18

9.0

18

7.3

48

4.5

18

9.0

18

61,5

6

1,5

1

22

,7

122

,7

b)

201

7 Y

ılın

dan

son

raya

kal

an p

roje

ler

2-İ

leti

m t

esis

leri

2

.033

.53

0

30.8

77

25.7

22

33.1

56

30.8

77

25.7

22

1,5

9

3,1

1

,3

77,6

3-

İşle

tmel

er g

rub

u

26.9

80

1.1

00

4-

Mak

ine

ve

teçh

izat

8

.650

1.0

00

T

op

lam

(C

) 2

.127

.30

8

55.7

67

54.1

11

93.4

04

55.7

66

54.1

11

2,6

5

9,7

2

,5

57,9

Gen

el t

op

lam

(A

+B

+C

) 1

2.1

79

.864

4.2

99

.51

0

3.9

71

.23

9

2.7

00

.00

0

2.6

05

.84

9

2.5

37

.85

2

35,3

9

6,5

3

2,6

9

4



TEİAŞ Genel Müdürlüğü 22 Bölge Müdürlüğü ve 9 Yük Tevzi Müdürlüğü ile elektrik

iletim faaliyetleri hizmeti vermekte olup 2017 yılı yatırım programında projelerin bütünü için

2,7 milyar TL tutarında ödenek ayrılmıştır. Yılı içerisinde 2,6 milyar TL nakdi harcama

yapılmış olup, 2,5 milyar TL’si fiziki yatırıma dönüştürülmüştür.

TEİAŞ’ın yatırımları, ağırlıklı olarak iletim tesisleri olmak üzere etüt-proje, işletme

grubu ve makine teçhizat başlıkları altında toplanmıştır.

Etüt-Proje İşleri:

Etüt proje işleri için 3,6 milyon TL ödenek ayrılmış yılı içerisinde 140 bin TL nakdi

harcama yapılmıştır.

İşletme Grubu:

İşletme grubu projeleri için 140,2 milyon TL ödenek ayrılmış yılı içerisinde 111,2

milyon TL nakdi harcama yapılmıştır.

Makine Teçhizat:

Makine Teçhizat grubu projeleri için 145,7 milyon TL ödenek ayrılmış yılı içerisinde

122,9 milyon TL nakdi harcama yapılmıştır.

İletim Tesisleri:

İletim tesisleri grubu projeleri için 2,4 milyar TL ödenek ayrılmış yılı içerisinde 2,38

milyar TL nakdi harcama yapılmıştır.

1.6 Bilanço

Teşekkülün 2017 yılı bilançosu ve 2.924.244.365,65 bin TL dönem kârı ile kapanan

gelir tablosu Yönetim Kurulu’nun 28.03.2018 tarih ve 6/100 sayılı kararıyla kabul edilmiştir.

Teşekkülün mali tabloları, 26.12.1992 tarih ve mükerrer 21447 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanan Maliye Bakanlığı’nın 1 Sayılı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde

öngörülen Tekdüzen Hesap Planı ve değişikliklerine uygun olarak hazırlanmaktadır.

İncelemeler, Muhasebe Sistemi Uygulama Tebliğleri uyarınca hazırlanan ve Şirket

Yönetim Kurulunca kabul edilen bilanço üzerinden yapılmıştır.



Kuruluşun ilgili yıl değerlendirmeleri bireysel bilanço üzerinden yapılmıştır.

31.12.2017 tarihli bireysel bilanço ve dipnotlarına Ek 1.1’de, konsolide bilanço ve

dipnotlarına Ek 2.2’da yer verilmiştir.

1.6.1 Aktif (Varlıklar)

Tablo 13: Aktif Tablosu

Aktif (Varlıklar) 2016 2017 Fark

Bin TL % Bin TL % Bin TL

I-Dönen varlıklar:

A-Hazır değerler 23.472 0,2 470.866 3,0 447.393,9

B-Menkul kıymetler 0 0,0 0 0,0 0,0

C-Ticari alacaklar 1.189.732 9,0 1.271.074 8,2 81.342,3

D- Diğer alacaklar 42.115 0,3 30.014 0,2 (12.101,6)

E-Stoklar 176.608 1,3 113.760 0,7 (62.847,5)

F-Yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetleri 0 0,0 0 0,0 0,0

G-Gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları 12.053 0,1 19.392 0,1 7.338,6

H-Diğer dönen varlıklar 177 0,0 186 0,0 8,9

Toplam (I) 1.444.158 10,9 1.905.293 12,3 461.134,7

II- Duran varlıklar: 0,0 0,0 0,0

A-Ticari alacaklar 10.962 0,1 670 0,0 (10.292,3)

B- Diğer alacaklar 0 0,0 0 0,0 0,0

C-Mali duran varlıklar 28.031 0,2 20.217 0,1 (7.814,3)

D- Maddi duran varlıklar 12.031.731 90,8 14.154.490 91,1 2.122.759,0

E-Maddi olmayan duran varlıklar 568.744 4,3 770.541 5,0 201.797,4

F-Özel tükenmeye tabi varlıklar 0 0,0 0 0,0 0,0

G-Gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları 3.874 0,0 3.581 0,0 (293,3)

H-Diğer duran varlıklar 601.565 4,5 592.014 3,8 (9.550,9)

Toplam (II) 13.244.907 100,0 15.541.513 100,0 2.296.605,7

Genel toplam (I + II) 14.689.065 17.446.806 2.757.740,4

Nazım hesaplar 3.467.338 4.088.368 621.030

I-Dönen varlıklar:

Teşekkülün 2016 yılına göre %6,9 oranında 81 bin TL artarak 1.271.074 bin TL olarak

gerçekleşen ticari alacaklarının, 239.025 bin TL’si şüpheli ticari alacaklardan oluşmuş ve

şüpheli alacakların tamamı için karşılık ayrılmıştır. Ticari alacakların %99,5 ‘i alıcılardan

oluşmaktadır



2016 yılına göre %28,7 oranında 12.102 bin TL azalarak 30.014 bin TL olarak

gerçekleşen diğer alacakların 8.698 bin TL’si şüpheli diğer alacaklardan oluşmuştur.

2017 yılsonu itibarıyla diğer alacakların %28,9 oranında 8.698 bin TL’sini oluşturan

diğer şüpheli alacakların tamamı için karşılık ayrılmıştır.

2016 yılına göre %35,6 oranında 62.848 bin TL azalarak 113.760 bin TL olarak

gerçekleşen stokların; 6.131 bin TL’si verilen sipariş avanslarından, 103.820 bin TL’si ilk

madde ve malzeme stoklarından, 2.523 bin TL’si diğer stoklardan, 1.287 bin TL’si mamul

stoklarından oluşmuştur.

II-Duran varlıklar:

Ticari alacaklar hesabında yer alan 670 bin TL’nin tamamı verilen depozito ve

teminatlar ile ilgili olup; 38 bin TL’si genel bütçeli kuruluşlara, 81 nin TL’si mahalli idareler,

3 bin TL’si kamu işletmelerine, 548 bin TL’si yuriçi tüzel şahıslara verilmiştir.

Teşekkülün maddi duran varlıkları 2017 yılında, 2.503.904 bin TL tutarındaki giriş ve

142.761 bin TL tutarındaki çıkışlardan sonra 21.652.581 bin TL’ye ulaşmış, 2017 yıl sonu

itibarıyla %44,1 oranında 9.562.418 bin TL’si amorti edilmiş olup 12.090.163 bin TL olmuştur.

Yılı yatırımlar toplamı 2.064.326 bin TL ile birlikte 14.154.489 bin TL ertesi yıla devretmiştir.

2017 yılına devreden 1.833.821 bin TL tutarındaki yapılmakta olan yatırımların;

1.736.056 bin TL’si fiziki, 5.551 bin TL’si nakdi yatırım harcamalarıyla, 64.613 bin TL’si

yoldaki mallar, 27.601 bin TL’si yatırım stoklarıyla ilgilidir.

2018 yılına devreden 230.505 bin TL tutarındaki avansların; 179.823 bin TL’si yurt içi

tüzel kişilere, 37.158 bin TL’si yurt dışı tüzel kişilere, 13.524 bin TL’si ise yurt içi gerçek

kişilere verilmiştir.



1.6.2 Pasif (Kaynaklar)

Tablo 14: Pasif Tablosu

Pasif (Kaynaklar) 2016 2017 Fark

Bin TL % Bin TL % Bin TL

I-Kısa vadeli yabancı kaynaklar:

A-Mali borçlar 392.587 3,38 183.512 1,31 (209.076)

B-Ticari borçlar 414.088 3,56 606.270 4,34 192.182

C-Diğer borçlar 72.953 0,63 105.541 0,76 32.588

D-Alınan avanslar 95.574 0,82 120.184 0,86 24.610

E-Yıllara yaygın inşaat ve onarım hak edişleri

F-Ödenecek vergi ve diğer yükümlülükler 63.497 0,55 75.766 0,54 12.269

G-Borç ve gider karşılıkları 107.813 0,93 216.822 1,55 109.009

H-Gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları

I-Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar 49 49 0

Toplam (I) 1.146.560 9,87 1.308.143 9,37 161.582

II-Uzun vadeli yabancı kaynaklar:

A-Mali borçlar 1.488.041 12,80 1.732.679 12,41 244.638

B-Ticari borçlar 5 0,00 5

C-Diğer borçlar

D-Alınan avanslar

E-Borç ve gider karşılıkları 432.443 3,72 445.411 3,19 12.968

F-Gelecek yıllara ait gelirler ve gider

Tahakkukları

G-Diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar

Toplam (II) 1.920.485 16,52 2.178.095 15,60 257.610

Toplam (I+II) 3.067.045 26,39 3.486.238 24,97 419.192

III-Öz kaynaklar:

A-Ödenmiş sermaye 5.000.000 43,02 5.000.000 35,82

- Sermaye düzeltmesi olumlu farkları (+)

- Sermaye düzeltmesi olumsuz farkları (-)

B-Sermaye yedekleri 706 0,01 706 0,01 0

C-Kâr yedekleri 1.872.772 16,11 2.499.607 17,90 626.835

D-Geçmiş yıllar kârları 3.180.116 27,36 4.121.706 29,52 941.591

E-Geçmiş yıllar zararları (-) 0,00 0,00 0

F-Dönem net kârı (zararı) 1.568.426 13,50 2.338.548 16,75 770.123

Toplam (III) 11.622.020 100,00 13.960.568 100,00 2.338.548

Genel toplam (I+II+III) 14.689.065 17.446.806 2.757.740

Nazım hesaplar 3.467.338 4.088.368 621.030



I-Kısa vadeli yabancı kaynaklar:

183.512 bin TL tutarındaki mali borçların; 181.350 bin TL’si uzun vadeli banka

kredilerinden, 2.162 bin TL’si diğer mali borçlardan oluşmuştur.

606.270 bin TL tutarındaki ticari borçlarının; 332.718 bin TL’si satıcalar, 263.888 bin

TL’si alınan depozito ve teminatlardan, 9.664 TL ise diğer ticari borçlardan oluşmaktadır.

II–Uzun vadeli yabancı kaynaklar:

1.732.679 bin TL tutarındaki uzun vadeli mali borçların; 1.346.084 bin TL’si Hazine

kredileri, 386.595 bin TL’ ise diğer mali borçlarla ilgilidir.

771.953 bin TL’si Hazine devirli yurt dışı kredilerle, 386.564 bin TL’si bağlantı

anlaşmaları kapsamında üçüncü şahıslar tarafından yapılmış olan tesis bedelleriyle, 31 bin

TL’si kamu işletmelerine olan borçlarla ilgilidir.

Enerji Piyasası Kanunu’nun geçici 14 üncü madde kapsamında, Teşekkül adına iletim

sistemi kullanıcılarınca yaptırılan tesislerin, yatırım tutarına ilişkin geri ödemelerle ilgili olarak,

EPDK tarafından 28.01.2014 tarihli 28896 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik

Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği’nin 20/4 maddesinde bağlantı anlaşmaları

sonucu özel kişilerce yaptırılan iletim hattı ve tesislerin geri ödemelerinin, ilgili tesis ve iletim

hatlarına ilişkin geçici kabul tutanağının TEİAŞ tarafından onaylandığı ayı takip eden aydan

itibaren 10 yıl içinde tamamlanacağı hükmü getirilmiştir. Enerji Piyasası Kanununun geçici 14

üncü maddesi ile Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 38’inci maddesi uyarınca hesaplara

alınan iletim tesis bedelleri geri ödenmek üzere mali borçlar hesap grubunda izlenmektedir.

2016 yılından 424.684 bin TL olarak devreden tesis bedeli 634.133 bin TL’ye ulaşmış,

247.568 bin TL’sinin mahsubu veya ödenmesinden sonra 386.564 bin TL olarak 2017 yılına

devretmiştir.

445.411 bin TL tutarındaki borç ve gider karşılıklarının; 389.906 bin TL’si

dahili sigorta risk karşılıklarına, 55.505 bin TL’si kıdem tazminatı karşılıklarına aittir.

Teşekkülün varlıklarının sigorta ile güvence altına alınma işlemleri, Yönetim

Kurulu’nun 10.05.2010 tarih ve 12-133 sayılı Kararı ile yürürlüğe konulan Sigorta Yönergesi




2017 yılında Teşekkülün sadece taşıt araçlarının zorunlu trafik sigortası harici sigorta

kapsamında yaptırılmış olup, bunun dışındaki varlıkları için dâhili sigorta kapsamında fon

oluşturulmuştur.

III–Öz kaynaklar:

A-Ödenmiş sermaye:

Teşekkülün esas sermayesi 5 milyar TL olup, tamamı ödenmiştir. Sermayenin;

2.868.736 bin TL’si sermaye düzeltmesi olumlu farklarının sermayeye ilavesi, 1.801.311 bin

TL’si geçmiş yıllar kârlarının sermayeye mahsubu suretiyle karşılanmış, 329.951 bin TL’si

genel bütçeden ödenmiş, 2 bin TL’si de İller Bankası, Etibank ve diğer ortaklardan devir

alınmıştır.

Sermayesi, en son 2010 yılında, 14.07.2010 tarih ve 2010/T-23 sayılı YPK kararıyla

2.868.736 bin TL’si sermaye düzeltmesi olumlu farkları ve 1.801.264 bin TL’si geçmiş yıl

kârlarının mahsubu suretiyle 330 milyon TL’den 5 milyar TL’ye yükseltilen Teşekkül, kaynak

ihtiyacını kredi kullanmak suretiyle karşılamaktadır.

Sermaye yedekleri içinde izlenen 706 bin TL’nin; 705 bin TL’si iştirak Eltem-Tek’in

yeniden değerleme artışından, bin TL’si de diğer sermaye yedeklerinden oluşmuştur.

Hesaptaki kayıtlı 4.121.706 bin TL’nin; 3.273.628 bin TL’si dağıtılmamış

temettülerden, 941.591 bin TL’si 2016 yılına ait dağıtılmamış temettüden, 848.078 bin TL’si

de enflasyon düzeltmesi kârından oluşmuştur.

1.7 Gelir Tablosu

“31.12.2017 tarihli bireysel gelir tablosu ve dipnotlarına Ek 1.2’de, konsolide gelir

tablosu ve dipnotlarına Ek 2.3’de yer verilmiştir.”



Tablo 15: Gelir Tablosu

Gelir ve Giderler 2016 2017 Fark

Bin TL Bin TL Bin TL

A-Brüt satışlar 6.632.775 7.873.002 1.240.227

B-Satış indirimleri (-) 66.514 45.824 (20.691)

C-Net satışlar 6.566.261 7.827.178 1.260.917

D-Satışların maliyeti(-) 4.357.953 4.615.940 257.987

Brüt satış kârı veya zararı 2.208.308 3.211.238 1.002.930

E-Faaliyet giderleri (-) 142.586 151.052 8.466

Faaliyet kârı veya zararı 2.065.722 3.060.186 994.464

F-Diğer faaliyetlerden olağan gelir ve kârlar 176.706 282.476 105.770

G-Diğer faaliyetlerden olağan gider ve zararlar (-) 67.536 30.862 (36.673)

H-Finansman giderleri (-) 210.035 346.027 135.992

Olağan kâr veya zarar 1.964.857 2.965.773 1.000.916

I-Olağan dışı gelir ve kârlar 94.915 74.000 (20.915)

J-Olağandışı gider ve zararlar (-) 102.585 115.528 12.943

Dönem kârı veya zararı (-) 1.957.187 2.924.244 967.058

K-Dönem kârı vergi ve diğer yasal yükümlülük karşılıkları (-) 388.761 585.696 196.935

Dönem net kârı veya zararı (-) 1.568.426 2.338.548 770.123

2017 yılı için hazırlanan işletme bütçesinde; dönem kârının 2.503.819 bin TL, revize

işletme bütçesinde ise dönem kârının 2.864.649 bin TL olarak oluşacağı programlanmıştır.

Brüt satışlar;

7.873.002 bin TL olarak gerçekleşen brüt satışların 7.017.861 bin TL’si yurt içi

satışlardan 855.141 bin TL’si ise diğer gelirlerden oluşmaktadır.

7.017.861 bin tutarındaki yurt içi satışların 5.347.705 bin TL’si sistem kullanım hizmet

satışları, 1.635.108 bin TL’si sistem işletim hizmet satışları, 35.047 bin TL’ ise EPDK iletim

ek ücreti kalemleri ile ilgilidir.

855.141 bin TL tutarındaki diğer gelirlerin; 699.315 bin TL’si elektrik kalite hizmet

bedeline, 125.008 bin TL’si katkı paylarına ve 30.817 bin TL’si kapasite tahsis bedellerine

aittir.

Satış indirimleri;

45.824 bin TL tutarındaki satış indirimlerinin; 8.425 bin TL’si satıştan iadeler, 35.047

bin TL’si EPDK adına tahsil edilen iletim ek ücreti, 2.353 bin TL’si satıştan diğer indirimlerle

ilgilidir.



8.425 bin TL tutarındaki satıştan iadelerin; 6.556 bin TL’si sistem kullanım bedelinden

iadelere, 1.869 bin TL’si sitem işletim hizmet satış bedelinden iadelere aittir.

2.353 bin TL tutarındaki diğer satış indirimlerinin; 68 bin TL’si elektrik kalite hizmet

bedeli iadesi, 2.285 bin TL’si de kapasite tahsis bedeli iadesine aittir.

Satışların maliyeti;

4.615.940 bin TL olarak gerçekleşen satışların maliyetinin; 4.446.297 bin TL’si satılan

hizmet maliyeti, 149.643 bin TL’si diğer maliyetlerle ilgilidir.

4.466.297 bin TL tutarındaki satılan hizmet maliyetinin; 3.064.064 bin TL’si sistem

kullanım maliyeti, 1.402.233 bin TL’si sistem işletim maliyetine aittir.

149.643 bin TL tutarındaki diğer maliyetlerin; 142.736 bin TL’si yan hizmetler maliyeti,

6.907 bin TL’si de kapasite tahsis maliyetine aittir.

Faaliyet giderleri;

-151.052 bin TL olarak gerçekleşen faaliyet giderlerinin tamamı genel yönetim

giderlerinden oluşmuştur.

Diğer faaliyelerden olağan gelir ve kârlar;

-282.476 bin TL tutarındaki diğer faaliyelerden olağan gelir ve kârların 1.573 bin TL’si

iştiraklerden temettü gelirlerine, 14.883 bin TL’si faiz gelirlerine, 30.930 bin TL’si konusu

kalmayan karşılıklara 154.019 bin TL’si kambiyo kârlarına, 81.071 TL’si ise faaliyetlerle ilgili

olağan gelir ve kârlara aittir.

-30.930 bin TL tutarındaki konusu kalmayan karşılıkların; 13.702 bin TL’si kıdem

tazminatlarıyla, 17.228 bin TL’si şüpheli alacaklarla ilgilidir.

Diğer olağan gelir ve kârlar:

Hesaba kaydedilen diğer olağan gelir ve kârlar 81.071 bin TL’nin; 46.619 bin TL’si

gecikme cezasından, 17.566 bin TL’si lojman-misafirhane ve sosyal tesis kiralama ve

işletilmesinden, 5.522 bin TL’si maddi duran varlık satışından, 3.478 bin TL’si hurda satışından

ve kullanılabilir çıkma malzeme bedelinden, 2.740 bin TL’si hizmet satışından, 2.132 bin TL’si

arsa, işyeri, trafo, makine, kanal ve diğer sabit kıymet kiralarından, 195 bin TL’si şartname

satışlarından, 1.806 bin TL’si kesin hesap farklarından, 14 bin TL’si kapasite tahsis bedelinden,



228 bin TL kullanılabilir çıkma malzeme bedellerinde, 769 bin TL’si de alt hesap kodu

açılmayan diğer işlemlerden elde edilen sair gelir ve kârlardan oluşmuştur.

G-Diğer faaliyetlerden olağan gider ve zararlar:

30.862 bin TL tutarındaki diğer faaliyelerden olağan gider ve zararların 501 bin TL’si

komisyon giderlerine, 8.130 bin TL’si karşılık giderlerine, 18.251 bin TL’si kambiyo

zararlarına, 3.980 TL’si ise diğer olağan gider ve zararlara aittir.

H-Finansman giderleri:

346.027 bin TL tutarındaki finansman giderlerinin; 339.017 bin TL’si uzun vadeli,

7.011 bin TL’si kısa vadeli borçlanmalarla ilgilidir.

Uzun vadeli borçlanmalarla ilgili finansman giderleri toplamı 339.016 bin TL’nin;

335.109 bin TL’si kur farklarına, 3.907 bin TL’si faizlere aittir.

Kısa vadeli borçlanmalarla ilgili finansman giderleri toplamı faiz giderlerine aittir

I-Olağan dışı gelir ve kârlar:

74 milyon turındaki olağandışı gelir ve kârların 62.477 bin TL’si diğer olağan dışı gelir

ve kârlara, 11.523 bin TL’si ise önceki dönem gelir ve kârlara aittir.

62.477 bin tutarındaki diğer olağan dışı gelir ve kârların 21.303 bin TL’si OPGW (Fiber

optikli toprak teli) kablo kirasından,, 9.701 bin TL’si tazminat ve ceza gelirlerinden, 6.018 bin

TL’si dışarıya yapılan test gelirlerinden,3.823 bin TL’si dışarıya yapılan tamirat

gelirlerinden,3.338 bin TL’si irat kaydedilen teminatlardan, 1.767 bin TL’si sistem

kullanımından, 1.320 bin TL’si deplase işi gelirinden, geriye kalan 15.207 bin TL’ ise diğer

olağan dışı gelir ve kârlara aittir.

11.523 TL tutarındaki önceki dönem gelir ve kârların 8.364 bin TL’si sistem kullanım

ceza gelirlerinden, 1.437 bin TL’si dava gelirlerinden, 846 bin TL’si iade faturası

gelirlerinden,geriye kalan 876 bin TL’ ise diğer önceki dönem gelir ve kârlarından

oluşmaktadır.

J-Olağan dışı gider ve zararlar:

115.528 bin TL tutarındaki olağandışı gider ve zararların 112.324 bin TL’si önceki

dönem gider ve zararlara, 3.204 bin TL si ise diğer olağan dışı gider ve zararlara aittir.



112.324 bin tutarındaki önceki dönem gider ve zararlardan 10.723 bin TL’si dava

giderlerinden, 44.334 bin TL’si sistem kullanım ceza giderlerinden, geriye kalan 57.267 bin TL

ise önceki dönemdeki diğer gider ve zararlara aittir.

-Dönem kârı:

Teşekkülün 2017 yılı dönem kârı 2016 yılına göre %49,1 oranında 770.123 bin TL

artışla 2.924.244 bin TL olarak gerçekleşmiştir.

-Dönem net kârı:

2.924.244 bin TL olarak gerçekleşen dönem kârından, 585.696 bin TL tutarındaki

kurumlar vergisinin tenzilinden sonra dönem net kârı 2.338.548 bin TL olarak gerçekleşmiştir.

Net dönem kârından; 584.849 bin TL’si 1. Tertip, 350.740 bin TL’si 2. Tertip olmak

üzere toplam 935.589 bin TL tutarında yedek akçe ayrıldıktan sonra kalan 1.402.959 bin TL

tutarındaki kâr temettü olarak Hazineye devredilecektir.

2017 yılı itibariyle geçmiş yıllar kârları hesabı, 4.121.707 bin TL’ye ulaşmıştır.

Hazine Müsteşarlığı, yıllar itibarıyla yazdığı yazılar ile, Hazine adına tahakkuk eden

temettülerin Hazineye ödenmeyip kuruluş bünyesinde bırakılmasını sağlamakta olup,

Müsteşarlığın 28.03.2018 tarih ve E.8600 sayılı yazısı ile; 2017 yılı dönem kârından Hazineye

ödenmesi gereken kâr payının, yeni bir talimata kadar bilançonun öz kaynaklar bölümünde yer

alan geçmiş yıllar kârları hesabında tutulması istenmiştir.



1.8 Mali Rasyolar

Tablo 16: Mali Rasyolar Tablosu

Rasyolar 2016 2017 Artış-azalış

(%) (%) (%)

1. Mali kaldıraç=Yabancı kaynaklar x 100/Varlıklar toplamı 20,88 19,98 (4,3)

2. Mali yeterlilik=Öz kaynaklar x100/Yabancı kaynaklar 378,93 400,45 5,7

3. Cari oran=Dönen varlıklar x100/Kısa süreli yabancı kaynaklar 125,96 145,65 15,6

4. Likidite oranı=(Dönen varlıklar-stoklar)x100/ Kısa süreli yabancı kaynaklar 110,55 136,95 23,9

5. Mali kârlılık=Dönem kârı x100/Öz kaynaklar 13,5 16,75 24,1

6. Faaliyet Karlılığı: Faaliyet kârı x 100/ Öz kaynaklar 17,77 21,92 23,4

7. Zararlılık=Dönem Zararı x100/Öz kaynaklar

8. Maddi duran varlıklar x100/Varlıklar toplamı 81,91 81,13 (1,0)

9. Alacak devir hızı=Net satışlar/Ortalama ticari alacaklar 5,52 6,16 11,6

10. Dönen varlık devir hızı=Net satışlar/ Dönen varlıklar 4,55 4,11 (9,7)

11. Net işletme sermayesi devir hızı=Net satışlar/Net işletme sermayesi 1,31 1,57 19,9

12. Öz kaynak devir hızı=Net satışlar/Öz kaynaklar 0,56 0,56 0,0

1.9 Denetime Esas Defter, Kayıt ve Belgeler

Kamu İdaresi Hesaplarının Sayıştay’a Verilmesi ve Muhasebe Birimleri ile Muhasebe

Yetkililerinin Bildirilmesi Hakkında Usul ve Esaslar”ın 5’inci maddesi gereğince hesap dönemi

sonunda Sayıştay’a gönderilmesi gereken defter, tablo ve belgelerden aşağıda yer alanlar

denetime sunulmuş olup denetim bunlar ile usul ve esasların 8’inci maddesinde yer alan diğer

belgeler dikkate alınarak yürütülüp sonuçlandırılmıştır.

- Yevmiye defteri

- Geçici ve kesin mizan

- Bilanço

- Bilanço dışı yükümlülükler tablosu (Nazım hesaplar)

- Envanter defteri

- Özkaynak değişim tablosu

- Nakit akış tablosu

- Faaliyet sonuçları tablosu / Gelir tablosu

“Tasvibe /genel görüşmeye sunma işleminde, kamu idaresinin temel mali tabloları olan

bilanço ve gelir tablosu esas alınmıştır.”



2. DENETLENEN KAMU İDARESİ YÖNETİMİNİN

SORUMLULUĞU

Denetlenen kamu idaresinin yönetimi, tabi olduğu muhasebe standart ve ilkelerine

uygun olarak mali rapor ve tabloların geçerli raporlama çerçevesine göre doğru ve güvenilir

bilgi içerecek şekilde hazırlanarak kamuoyunun bilgisine ve denetim yetkililerine zamanında

sunulmasından, bir bütün olarak sunulan bu mali tabloların kamu idaresinin faaliyet ve

işlemlerinin sonucunu tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir olarak yansıtmasından ve bu

mali rapor ve tabloların önemli hata veya yanlış beyan içermemesinden; kamu idaresinin ulusal

ekonomiye faydalı olabilmesi için özerk bir tarzda, ekonominin kuralları ve ekonomik gerekler

dahilinde, verimlilik ve kârlılık ilkeleri doğrultusunda yönetilmesinden; kuruluş amaçlarına

ulaşmalarını teminen; faaliyetlerinin mevzuata, uzun vadeli kalkınma planına ve planın

uygulama programlarına uygunluğundan, kamu idaresinin gelir, gider ve malları ile bunlara

ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygunluğundan; mali

yönetim ve iç kontrol sistemlerinin amacına uygun olarak oluşturulmasından, etkin olarak

işletilmesinden ve izlenmesinden, mali tabloların dayanağını oluşturan bilgi ve belgelerin

denetime hazır hale getirilmesinden ve sunulmasından sorumludur.

3. SAYIŞTAYIN SORUMLULUĞU

Sayıştay, ekonomik gerekler dahilinde, verimlilik ve karlılık ilkeleri doğrultusunda

yönetilip yönetilmediği hususunu da göz önünde bulundurarak denetimi kapsamındaki kamu

idarelerinin gelir, gider ve mallarına ilişkin hesap ve işlemleri ile faaliyetlerinin kanunlar, diğer

hukuki düzenlemeler, uzun vadeli kalkınma planları ve bunların uygulama programlarına

uygunluğu bakımından denetlemek; kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını

sağlamak için kurulup işletilmesi gereken mali yönetim ve iç kontrol sistemlerini

değerlendirmek, mali rapor ve tablolardan yararlanacak olanlara makul güvence vermek

amacıyla mali rapor ve tabloların geçerli raporlama çerçevesine göre güvenilirliği ve

doğruluğuna ilişkin görüş bildirmek ve denetim sonuçlarını içeren raporunu Türkiye Büyük

Millet Meclisine sunmakla sorumludur.



4. DENETİMİN DAYANAĞI, AMACI, YÖNTEMİ VE KAPSAMI

Denetimlerin dayanağı; Anayasa’nın 165’inci maddesi, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu,

3346 sayılı Kamu İktisadî Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince

Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları

Hakkında Kanun, Kuruluş Kanunları, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun

Hükmünde Kararname, genel kabul görmüş uluslararası denetim standartları, Sayıştay ikincil

mevzuatı ve denetim rehberleri ile kurum ve kuruluşların tabi olduğu diğer mevzuattır.

Denetimler, Anayasa’nın 165’inci maddesi gereğince doğrudan Türkiye Büyük Millet

Meclisi tarafından gerçekleştirilen ve bu denetimlere esas teşkil edecek raporların 6085 sayılı

Sayıştay Kanunu, 3346 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri İle Fonların Türkiye Büyük Millet

Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca; kamu idaresinin hesap

ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygunluğunu tespit etmek; mali rapor

ve tablolarının kamu idaresinin tüm faaliyet ve işlemlerinin sonucunu geçerli raporlama

çerçevesine göre doğru ve güvenilir olarak yansıttığına ilişkin makul güvence elde etmek; kamu

idaresinin ulusal ekonomiye faydalı olabilmesi için özerk bir tarzda, ekonominin kuralları ve

ekonomik gerekler dâhilinde, verimlilik ve kârlılık ilkeleri doğrultusunda yönetilip

yönetilmediğini, faaliyetlerinin mevzuata, uzun vadeli kalkınma planına ve planın uygulama

programlarına uygunluğunu tespit etmek; mali yönetim ve iç kontrol sistemlerini

değerlendirmek ve ilgili idarenin bilanço ve gelir tablosunun Türkiye Büyük Millet Meclisine

sunulmasına esas denetim raporunu üretmek amacıyla yürütülmüştür.

Kamu idaresinin mali tabloları ile bunları oluşturan hesap ve işlemlerinin doğruluğu,

güvenilirliği ve uygunluğuna ilişkin denetim kanıtı elde etmek üzere yürütülen denetimler;

uygun denetim prosedürleri ve tekniklerinin uygulanması ile risk değerlendirmesi yöntemiyle

gerçekleştirilmiştir. Risk değerlendirmesi sırasında, uygulanacak denetim prosedürünün

belirlenmesine esas olmak üzere, mali tabloların üretildiği mali yönetim ve iç kontrol sistemleri

de değerlendirilmiştir.

Denetimin kapsamını, kamu idaresinin mali rapor ve tabloları ile gelir, gider ve

mallarına ilişkin tüm mali faaliyet, karar ve işlemleri ve bunlara ilişkin kayıt, defter, bilgi, belge

ve verileri (elektronik olanlar dâhil) ile mali yönetim ve iç kontrol sistemleri oluşturmaktadır.

“Bu hususlarla ilgili denetim sonucunda denetim görüşü oluşturmak için yeterli ve

uygun denetim kanıtı elde edilmiştir.”



5. DENETİM GÖRÜŞÜNÜN DAYANAKLARI

Herhangi bir denetim bulgusu tespit edilmemiştir.

6. DENETİM GÖRÜŞÜ

Türkiye Elektrik İletim A.Ş’nin 2017 yılına ilişkin yukarıda belirtilen ve ekte yer alan

mali rapor ve tablolarının tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bilgi içerdiği kanaatine

varılmıştır.

7. DENETİM GÖRÜŞÜNÜ ETKİLEMEYEN TESPİT VE

DEĞERLENDİRMELER

7.1 Bulgu ve Öneriler

BULGU 7.1.1: Mevzuata aykırı olarak personel çalıştırılması

1983 yılında TEK ile ELTEMTEK arasında yapılmış olan protokol uygulamasının,

4734 sayılı Kamu İhale Kanununu ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun

yürürlüğe girdiği 2003 yılında sonlandırılması gerekirken, söz konusu hizmet alımına protokol

çerçevesinde düzenlenen yeni ek protokoller kapsamında devam edilmektedir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun

“Kapsam” maddelerinde, kamu iktisadi teşebbüslerinin mal veya hizmet alımları ile yapım

işleri ihalelerini bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği ifade edilmiştir.

4734 sayılı Kanunun “İstisnalar” ile ilgili 3 üncü maddesinin (g) bendinde, kuruluşların

doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için

yapacakları ve tutarı belirli limitin altındaki mal ve hizmet alımları, bu kanundan istisna

edilmiştir.

Söz konusu Kanunun geçici 4 üncü maddesinde de; bu Kanunun 3 üncü maddesinin (g)

bendi kapsamındaki mal ve hizmetlerin, ilgili kuruluşların talebi üzerine Kamu İhale Kurumu

tarafından belirleneceği ve bu bent kapsamında yer almayan mal ve hizmet alımları ile yapım

işlerinin ise Kanunun diğer hükümlerine tabi olacağı ifade edilmiştir.

“İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin (e) bendinde;

istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayıda olmaması halinde, kanunda belirtilen



hususlara uyulması şartıyla, personel çalıştırılmasına dayalı yardımcı işlere ilişkin hizmetler

için ihaleye çıkılabileceği belirtilmiştir.

İstisna kapsamındaki söz konusu alımlar, 04.03.2011 tarih ve 27864 sayılı Resmi

Gazetede yayımlanan TEİAŞ’ın “4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3/g Maddesi Uyarınca

Yapacağı Mal ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik”


Söz konusu yönetmelik kapsamında mal ve hizmet alımının yapılabilmesi için; mal ve

hizmetlerin ilgili kuruluşun talebi üzerine Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenmesi ve bu

bent kapsamında yer almayan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin ise Kanunun diğer

hükümlerine tabi olması gerekmektedir. Yani Eltem-Tek’ten istisna kapsamında personel

çalıştırılmasına yönelik hizmet satın alınabilmesi, alımın 4734 sayılı Kanunun 3/g maddesinde

belirtilen hususlarla ilgili olmasına ve ayrıca Teşekkülün talebi üzerine Kamu İhale Kurumunun

onay verilmiş olmasına bağlıdır.

Kamu İhale Kurumu TEİAŞ’ın 25.03.2010/484 sayılı yazısına istinaden 06.05.2010

tarih ve 2010/DK.D-65 sayılı kararında;

1-Ek-1 de belirtilen mal ve hizmetlerin anılan Kanunun 3 üncü maddesinin (g) bendi

uyarınca istisna kapsamında olduğuna,

2-4734 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (g) bendi uyarınca istisna kapsamında kabul

edilen mal ve hizmet kalemlerinin doğrudan üretim ve ana faaliyetleri ile ilgili tutulmasındaki

sorumluluğun talep sahibi idarelerde olduğunun bildirilmesine

karar verilmiştir.

Kamu İhale Kurulunca onaylanan tabloda; verilen iznin personel çalıştırılmasına ilişkin

olmayıp, hizmetlerin proje bazlı olarak ana faaliyet konularına göre hizmet alımlarıyla ilgili

olduğu görülmektedir.

Yapılan incelemelerde; gerçekleştirilen hizmet alımının proje bazlı hizmet alımı

olmayıp, nitelikleri ve sayıları belirlenmiş personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olduğu,

bu hizmet alımının da Teşekkülün iştiraki bir şirket üzerinden personel çalıştırılmasına dayalı

bir istihdam modeli ile yapıldığı görülmektedir.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı, 4734 sayılı Kanunun istisna hükmü



kapsamında Kamu İhale Kurumunun onay vermiş olduğu hususlar kapsamında olmadığından,

TEİAŞ’ın “4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3/g Maddesi Uyarınca Yapacağı Mal ve Hizmet

Alımlarında Uygulanacak Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre hizmet

satın alması da mümkün değildir.

4734 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesiyle; her bir mal ve hizmet alımında, mevzuat

hükümlerine uygun olarak alım prosedürlerinin işletilmesi, dolayısıyla Kanuna aykırı olan

sözleşmelerin uygulanmaması gerekmektedir.

Buna göre, istihdam edilen personelin yeterli nitelik ve sayıda olmaması durumunda,

ihtiyaç duyulan hizmetlerin alımları ancak iki şekilde yapılabilmektedir.

a) 4734 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesine göre ilgili kuruluşların talebi üzerine

Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenmiş olan hizmet alanları için projelendirme yapılması

koşulu ile istisna kapsamındaki yönetmelik hükmüne göre,

b) Anılan Kanunun 62 inci maddenin “e” bendinde belirtilen hususların sağlanması

durumunda personel hizmeti satın alınmasının ihale ile,

gerçekleştirilebilir.

ELTEM-TEK adına personel çalıştırılmasına yönelik hizmet satın alınması 4734 sayılı

Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhaleleri Sözleşme Kanununa aykırı olduğundan bu

şekilde personel çalıştırılmasına son verilmesi, belirli bir hizmetin yapılması gerektiği

durumlarda, 4734 sayılı Kanunun geçici 4’üncü maddesine istinaden Kamu İhale Kurumu

tarafından belirlenmiş olan hizmet alanları için projelendirme yapılması koşulu ile TEİAŞ’ın

istisna kapsamında düzenlemiş olduğu Yönetmelik hükümlerine göre hizmet alınması veya

bahsi geçen Kanunun 62’inci maddesinin “e” bendinde belirtilen hususların sağlanması

durumunda hizmet satın alınmasının ihale ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Öneri:

ELTEM-TEK adına personel çalıştırılmasına yönelik hizmet satın alınması 4734 sayılı

Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhaleleri Sözleşme Kanununa aykırı olduğundan bu

şekilde personel çalıştırılmasına son verilmesi, belirli bir hizmetin yapılması gerektiği

durumlarda, 4734 sayılı Kanunun geçici 4’üncü maddesine istinaden Kamu İhale Kurumu

tarafından belirlenmiş olan hizmet alanları için projelendirme yapılması koşulu ile TEİAŞ’ın

istisna kapsamında düzenlemiş olduğu Yönetmelik hükümlerine göre hizmet alınması veya



bahsi geçen Kanunun 62’inci maddesinin “e” bendinde belirtilen hususların sağlanması

durumunda hizmet satın alınmasının ihale ile gerçekleştirilmesi önerilir.

BULGU 7.1.2: SCADA sistemi kapsamında bulunmayan TM ve santraller

Yük Tevzi İşletme Müdürlüklerinin sorumluluk alanlarında bulunan merkezlerdeki

SCADA sistemlerinin doğru ve güvenilir bir biçimde çalışması; sistem emniyeti, güvenilir veri

akışı ve yan hizmetlerin izlenmesi açısından önem arz etmektedir.

Geçen yıl denetim raporunda; iletim sisteminin gerçek zamanlı olarak izlenebilmesi,

sistem emniyeti, güvenilir bir veri akışı ile mevcut SCADA sisteminin doğru ve güvenilir bir

biçimde çalışması için; SCADA sistemi kapsamında bulunmayan TM ve santrallerin SCADA

sistemine dahil edilmesi ve mevcut SCADA sisteminde tespit edilen arızaların ise zamanında

giderilmesi hususunda özellikle personel takviyesi olmak üzere gerekli tedbir ve önlemlerin

alınması önerilmiştir.

TEİAŞ, SCADA/EMS Sistemi Upgrade Projesi için 27.02.2014 tarihinde yüklenici

firma ile 7.700.000 Avro bedelle sözleşme imzalanmıştır. Proje kapsamında mevcut

SCADA/EMS Sistemi kapsamında yer alan tüm yük tevzi kontrol merkezlerinin donanım ve

yazılımları yenilenmesi, sistemin kapasitesinin genişletilmesi, performansının artırılması ve

Milli Yük Tevzi Merkezi ve Acil Durum Kontrol Merkezine rüzgar masası ile yeni

fonksiyonların ilave edilmesi planlanmıştır. SCADA/EMS Sistemi Upgrade Projesi’nin geçici

kabulü 23.12.2015 tarihinde yapılmıştır.

9 Nisan 2018 tarihi itibarıyla iletim sisteminde 734 trafo merkezinin olduğu, bunlardan

250’sinde RTU bulunduğu 484 trafo merkezinde ise RTU bulunmadığı, özel santrallerden ise

378 santralde RTU bulunduğu, 223 santralde ise RTU bulunmadığı dolayısıyla toplam 707 trafo

merkezi ve santralde SCADA sistemine tabi olmadığı tespit edilmiştir.

Elektrik Şebeke Yönetmeliğinin “Veri iletişim sistemi” başlıklı 29 uncu maddesinde;

“(1) Veri iletişim sistemi, kullanıcı sistemine ait verilerin toplandığı, işlendiği,

değerlendirildiği, ilgili yük tevzi merkezine iletildiği ve gerekli bilgi ve komutların ilgili yük

tevzi merkezinden kullanıcının tesisine iletildiği sistemdir.

(2) Sistem kontrol ve veri toplama işlevinin yürütülmesi için gerekli uzak terminal

birimi veya geçit kapısı (gateway), donanım, yazılım, iletişim linki ve cihazlar bağlantı

anlaşmasında yer alan şartlara uygun olarak kullanıcı ve TEİAŞ’ın ilgili tesislerinde kurulur.



Kullanıcıların, dengeleme güç piyasasına katılan ve yan hizmetlere katılım zorunluluğu

bulunan üretim tesisleri için TEİAŞ’ın veri iletişim sistemi ile veri alışverişi sağlamak üzere

bağlantı sağlamaları esastır. Kullanıcı, TEİAŞ için gerekli sinyal, gösterge, alarm, ölçümler,

kesici ve ayırıcı konum bilgileri, yükte kademe değiştiricisi gibi kontrol girdilerini sistem

kontrol ve veri toplama teçhizatına, bu teçhizatın yanında tesis edeceği bir bilgi toplama panosu

üzerinden bağlar.

(3) Kullanıcının; veri iletişimini, uzak terminal birimi kullanmak yerine, tesisinin

ayrılmaz bir parçası durumunda olan bilgisayar kontrol sistemi üzerinden sağlamayı tercih

etmesi ve bu tercihinin TEİAŞ tarafından kabul edilmesi halinde, gerekli performansın temini

açısından TEİAŞ işletim sistemi ile uyumlu sistem, kullanıcı tarafından sağlanır. İstasyon

otomasyonu uygulaması yapılması durumunda da, uzak terminal birimi ve bilgi toplama

panosuna ihtiyaç olmaksızın, ilgili yük tevzi merkezi ile veri alışverişi istasyon bilgisayarı ve

bir geçit kapısı üzerinden sağlanır.

(4) İletim sisteminin izlenmesi amacıyla toplanacak gerilim, akım, aktif ve reaktif güç

sinyalleri ve diğer sinyaller TEİAŞ tarafından kullanıcıya bildirilir ve bu bilgilerin TEİAŞ’ın

ilgili yük tevzi merkezi ile alışverişi sağlanır. Bu sinyallerin temin edilmesi ile ilgili teçhizatın

ne zaman, ne şekilde, nereye ve nasıl tesis edileceği bağlantı anlaşmasında yer alan hükümlere

uygun olarak belirlenir.

(5) Kullanıcı ve TEİAŞ kontrol ve sistem işletme merkezleri arasındaki veri iletişimi

MYTM kurallarına, bağlantı anlaşmasında belirtilen, iletişim protokolü ve iletişim ortamına

uygun olarak sağlanır”

hükmü yer almaktadır.

Bağlantı anlaşması EK-6’da “1. İletişim sistemi (ses ve veri iletişimi ile koruma

sinyalizasyonu için), Uzak Terminal Birimi (RTU)/Gateway ve ilgili yönetmelikler uyarınca

sekonder frekans kontrolüne katılacak santrallerde Otomatik Üretim Kontrolü (Automatic

Generation Control, AGC) Arabirimi/Sistemi, iletim sistemi Kullanıcıları tarafından TEİAŞ’ın

yürürlükteki teknik şartnameleri ve ilgili yönetmeliklere uygun olarak, TEİAŞ’ın onayı

alındıktan sonra ve TEİAŞ’ın sistemine tam uyumlu olarak kurulacaktır.

2. Kullanıcı, burada genel olarak belirtilen “İletişim Gereklilikleri” için, ilgili tesis

şaltının iletim sistemine dahil edilmesinden en az 12 ay önce TEİAŞ İletişim ve Bilgi Sistemleri

Dairesi Başkanlığına başvuracak ve yapılacak planlamaya göre öngörülecek iletişim,



SCADA/RTU ve AGC sistemlerini temin ve tesis edecektir.

3. Kullanıcının bir branşmanla bağlandığı hatta Optik Fiberli Toprak Teli (OPGW)

mevcut ise, Kullanıcı branşman hattını, bağlandığı hattın OPGW’sine uygun tesis edecektir.

Bağlantı yeni tesis edilecek hat(lar)la sağlanacak ise bu hatlarda da TEİAŞ’ın öngördüğü tip ve

sayıda fiber optik iletişim ortamı Kullanıcı tarafından (OPGW, ADSS, Y/FO) tesis edilecektir.

4. Ses, bilgi ve koruma sinyalizasyonu iletişiminde TEİAŞ'ın mevcut iletişim alt yapısı

kullanılabilecektir. Ancak, bu yapı mevcut değil veya yetersiz ise, komşu istasyonlara ve

Bölgesel Yük Tevzi Merkeziyle (BYTM) bağlantı için gerekli iletişim cihazları (komşu

istasyonlarda ihtiyaç duyulan iletişim cihazları da dahil) Kullanıcı tarafından temin ve tesis

edilecektir. Bu amaçla ihtiyaç duyulacak iletişim cihazlarından kuranportör (PLC) cihazları ve

yan birimleri, bedeli karşılığı TEİAŞ'tan temin edilecektir.

İletim şebekesine 380 kV ve 154 kV gerilim seviyelerinden bağlı tüm sistem

Kullanıcılarının TEİAŞ’ın SCADA sistemine bağlanması zorunlu olup, bu amaçla gerekli olan

ve TEİAŞ tarafından bildirilen tüm donanımları Kullanıcı tesis etmekle yükümlüdür…”

hükmü ile iletim sistemine 380 ve 154 kV gerilim kademesinde bağlı tüm sistem

kullanıcılarının TEİAŞ’ın SCADA sistemine bağlanması zorunluluğu getirilmiştir. Ayrıca ilgili

tesis şaltının iletim sistemine dahil edilmesinden en az 12 ay önce TEİAŞ İletişim ve Bilgi

Sistemleri Dairesi Başkanlığına başvuracak ve yapılacak planlamaya göre öngörülecek iletişim,

SCADA/RTU ve AGC sistemlerini temin ve tesis edecektir hükmü ile 12 ay önceden ilgili daire

başkanlığına başvurması gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde bağlantı anlaşması ve geçici kabulü yapılmasına rağmen 2016

yılı denetim raporunda point to point testi yapılmayan santral sayısı 111 iken 3 Nisan 2018

tarihi itibarıyla point to point testi yapılmayan santral sayısı 92 adete düşmüştür.

Sistem Kullanım Anlaşmasının 9 uncu maddesinde “Bağlantı anlaşması kapsamında

temin ve tesis edilmesi gereken iletişim ve TEİAŞ SCADA sistemine bağlantı ve sekonder

frekans kontrolü ile ilgili teçhizatın/sistemlerin kurularak servise alınması konusundaki

eksikliklerin giderilmemesi, işletmede olan tesislerde ise kullanıcıya ait arızalı iletişim

teçhizatının TEİAŞ’ın yazılı uyarısına rağmen onarılmaması/değiştirilmemesi ve bu durumu ile

kullanılmaya devam edilmesi” hükmü ile ihlal belirtilmiş, bu ihlal kapsamında kullanıcı

tarafından TEİAŞ’a ödenmesi gereken cezada tanımlanmış olmasına rağmen, kullanıcının test

için başvuru yapmaması veya başvurduktan sonra TEİAŞ’ın test planını uygulamaması (cevap



vermemesi vb.) ile bu kapsamdaki eksiklikler için uygulamada herhangi bir mevzuat

olmadığından dolayı sorun yaşanmaktadır.

İletim şebekesine 380 kV ve 154 kV gerilim seviyelerinden bağlı tüm sistem

kullanıcılarının TEİAŞ’ın SCADA sistemine bağlanması zorunlu olduğundan gerek SCADA

point to point testleri ve SFK testlerine ilişkin uygulama birlikteliğinin sağlanması için test

sürecine ilişkin başvuru sürecinin ilgili daire başkanlığı tarafından takip edilmesi (başvuru

yapmayanların veya başvuru yaptığı halde TEİAŞ tarafından kullanıcıya sunulan test planını

uygulamayanların takibi vb.) sunulan test planının zamanında yapılmaması halinde

kullanıcılara uygulanacak yaptırımların neler olması gerektiği hususunda ve özellikle hukuki

ihtilafların yaşanmaması için gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.

Bağlantı Anlaşmaları kapsamında tesis edilen 3. Şahıslara ait santral ve trafo

merkezlerinden servise girdiği ve iletim sistemine bağlandığı halde, TEİAŞ SCADA/EMS

Sistemine dahil edilmek için gerekli çalışmaları yapmak ve/veya Sekonder Frekans Kontrolüne

katılım yükümlülüğü olduğu halde Sekonder Frekans Kontrolüne (SFK) katılım için gerekli

sistemleri kurarak TEİAŞ Milli Yük Tevzi Merkezinde bulunan Otomatik Üretim Kontrolü

(AGC) programı vasıtasıyla gönderilecek set-point sinyalleri vasıtasıyla Sekonder Frekans

Kontrol hizmeti vermeye hazır duruma gelmek için TEİAŞ’a herhangi bir başvuruda

bulunmayan veya başvuruda bulunduğu halde gerekli çalışmaları yapmayan firmalara, gerekli

sistemleri kurmak ve SCADA Point-to-Point testleri ile Sekonder Frekans Kontrol Testlerini

eksiksiz olarak tamamlamak için TEİAŞ tarafından ilgili firmalara gönderilecek yazıda

bildirilmek üzere verilecek sürenin 6 ay olması ve en geç bu sürenin sonuna kadar söz konusu

yükümlülüklerini eksiksiz olarak yerine getirmeyen firmalara Sistem Kullanım Anlaşmasının

"Cezai Şartlar" başlıklı 9. maddesi uyarınca ceza uygulanması hususunda 28.06.2016 tarih ve

E.243538 sayılı Genel Müdürlükten Makam Olur’u alınmıştır.

Önceki yıl denetim raporunda iletim şebekesine 380 kV ve 154 kV gerilim

seviyelerinden bağlanacak sistem kullanıcılarına Elektrik Şebeke Yönetmeliği, Elektrik

Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği ile Bağlantı ve Sistem Kullanım Anlaşmalarına istinaden

yapılması gereken SCADA point to point testleri ile diğer testlerin başvuru sürecinin TEİAŞ

tarafından takip edilmesi, başvuru yapmayan veya yaptığı halde başvuru sürecini

tamamlamayan kullanıcılara yaptırım uygulanması konusunda gerekli tedbir ve düzenlemelerin

yapılması hususunda EPDK nezdinde girişimde bulunulması önerilmiştir.



Yapılan incelemelerde TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından 08.02.2018 tarih ve

E.54137 sayılı yazı ile 19.03.2018 tarih ve E.54019 sayılı yazılar ile 30 MW ve üzeri kurulu

gücünde üretim tesislerine ait santraller ile 10 MW ve üzeri olan yenilenebilir enerji

kaynaklarından güneş ve rüzgar enerjisine dayalı üretim tesislerine ait santrallere Point to Point

testlerinin 07 Ağustos 2018 tarihi ile 17 Eylül 2018 tarihine kadar yapılarak tamamlanması

istenilmiştir.

Diğer taraftan yine Elektrik Şebeke Yönetmeliğinin “Veri iletişim sistemi” başlıklı 29

uncu maddesinde ise “ (7) Elektrik dağıtım şirketleri ve dağıtım lisansı sahibi organize sanayi

bölgeleri tarafından, dağıtım sistemine ve dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgelerinin

şebekelerine bağlanacak 30 MW ve üzeri kurulu gücünde üretim tesislerine ait santral bazında

toplam MW ve MVAr bilgileri ilgili dağıtım şirketinin/dağıtım lisansı sahibi organize sanayi

bölgelerinin mevcut/kurulacak SCADA kontrol merkezi üzerinden TEİAŞ SCADA sistemine

aktarılır. Söz konusu santrallar kendi tesislerinde bu amaçla gerekli sistemleri kurmak ve

gerekli iletişim linkini sağlayarak ilgili elektrik dağıtım şirketlerinin/dağıtım lisansı sahibi

organize sanayi bölgelerinin SCADA sistemlerine bağlanmaktan sorumludur. Elektrik dağıtım

şirketlerinin/dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgelerinin SCADA kontrol merkezleri

tarafında bu amaçla iletişim linki dışında ihtiyaç duyulacak diğer teçhizata dair yapılacak

çalışmalar ilgili dağıtım şirketi/dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgesinin

sorumluluğundadır.

(8) Elektrik dağıtım şirketleri ve dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgeleri

tarafından, dağıtım sistemine ve dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgelerinin şebekelerine

bağlanacak kurulu gücü 10 MW ve üzeri olan yenilenebilir enerji kaynaklarından güneş ve

rüzgar enerjisine dayalı üretim tesislerine ait santral bazında toplam MW ve MVAr bilgileri

ilgili elektrik dağıtım şirketleri/dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgelerinin

mevcut/kurulacak SCADA kontrol merkezi üzerinden TEİAŞ SCADA sistemine aktarılır. Söz

konusu santrallar kendi tesislerinde bu amaçla gerekli sistemleri kurmak ve gerekli iletişim

linkini sağlayarak ilgili elektrik dağıtım şirketlerinin/dağıtım lisansı sahibi organize sanayi

bölgelerinin SCADA sistemlerine bağlanmaktan sorumludur. Elektrik dağıtım

şirketlerinin/dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgelerinin SCADA kontrol merkezleri

tarafında bu amaçla iletişim linki dışında ihtiyaç duyulacak diğer teçhizata dair yapılacak

çalışmalar ilgili dağıtım şirketi/dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgelerinin

sorumluluğundadır.”




Aynı yönetmeliğin “SCADA kontrol merkezleri” başlıklı geçici 3 üncü maddesinde “

(1) 29 uncu madde uyarınca kurulması gereken SCADA kontrol merkezlerinin, 31/12/2017

tarihine kadar elektrik dağıtım şirketleri ve dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgeleri

tarafından işletmeye alınması zorunludur.” hükmü ile 29 uncu maddede tanımlanan dağıtım

sistemine ve dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgelerinin şebekelerine bağlanacak 30

MW ve üzeri kurulu gücünde üretim tesisleri ile 10 MW ve üzeri olan yenilenebilir enerji

kaynaklarından güneş ve rüzgar enerjisine dayalı üretim tesislerine ait santral bazında toplam

MW ve MVAr bilgileri ilgili dağıtım şirketinin/dağıtım lisansı sahibi organize sanayi

bölgelerinin mevcut/kurulacak SCADA kontrol merkezi üzerinden TEİAŞ SCADA sistemine

31.12.2017 tarihine kadar aktarılması gerekmektedir.

Önceki yıl denetim raporunda iletim sisteminin gerçek zamanlı olarak izlenebilmesi,

sistem emniyeti, güvenilir bir veri akışı ile mevcut SCADA sisteminin doğru ve güvenilir bir

biçimde çalışması için; Elektrik Şebeke Yönetmeliği gereği dağıtım sistemine bağlı 30 MW ve

üzeri üretim tesisi ile 10 MW ve üzeri olan yenilenebilir enerji santralları için 31.12.2017

tarihine kadar kurulması gereken SCADA kontrol merkezlerinin TEİAŞ SCADA sistemine

aktarılması hususunda ilgili dağıtım şirketleri ile dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgeleri

nezdinde girişimde bulunulması, iletim sistemine bağlı olup ancak SCADA sistemi kapsamında

bulunmayan TM ve santrallerin SCADA sistemine dahil edilmesi, mevcut SCADA sisteminde

tespit edilen arızaların zamanında giderilmesi hususunda gerekli tedbir ve önlemlerin alınması

önerilmiştir.

SCADA sistemi ile iletim sistemi gerçek zamanlı olarak izlenebilmekte, sistemdeki

ekipmanların arıza durumları, arızanın türü, yeri ve zamanı hakkında kesin bilgiye

ulaşılabilmekte ve vakit kaybetmeden arızaya müdahale etme imkanı doğabilmektedir. Ayrıca

enerji parametrelerinin sürekli izlenmesi enerji tüketiminin kontrol altında tutulması için

yapılacak planlamaya baz teşkil edecek hem anlık hem de geriye dönük verilerin elde

edilmesini sağlayabilmekte, değerlerin raporlanması ve detaylı analizler yapılabilmesi

sayesinde sistemin performansı incelenerek gerekli önlemlerin zamanında alınmasına da imkan

sağlamaktadır.

Yapılan incelemelerde; TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından 05.11.2015 tarih ve

E.107667 sayılı yazıyla; Elektrik Dağıtım Şirketleri ve dağıtım lisansı sahibi Organize Sanayi

Bölgelerinde mevcut/kurulacak SCADA kontrol merkezi üzerinden TEİAŞ SCADA sistemine



aktarılması gereken bilgilerin Elektrik Şebeke Yönetmeliğinin ilgili maddeleri gereği TEİAŞ

SCADA sistemine bağlantı yapılması hususunda TEİAŞ'a en kısa süre içerisinde başvurulması

gerektiği hususunda tüm elektrik dağıtım şirketleri ile dağıtım lisansı sahibi organize sanayi

bölgeleri talimatlandırılmıştır.

Benzer şekilde TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından 13.03.2018 tarih ve E.2660 sayılı

yazıyla elektrik dağıtım şirketleri ve dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgelerinin Elektrik

Şebeke Yönetmeliğinde belirtilen bilgileri SCADA kontrol merkezleri üzerinden TEİAŞ

SCADA sistemine aktarılması için AKEDAŞ, SEDAŞ, MERAM EDAŞ ve TREDAŞ Dağıtım

Şirketleri dışında bir başvurunun olmadığı EPDK’ya bildirilmiştir.

Diğer taraftan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Denetim Hizmetleri Başkanlığı’nın

14.11.2016 tarih, 99-18-13-20 sayılı İnceleme Raporu’nda “İdari Yönden” “…6)SCADA

yazılımının “Şebeke Uygulamaları” fonksiyonlarının (Durum Kestirimi, Kısıtlılık Analizi, Yük

Akış Programı) ve “Dinamik Analiz” fonksiyonunun en geç 2017 yılı ortasında devreye

alınacağı göz önüne alındığında, söz konusu yazılım fonksiyonlarının mümkün olan en kısa

sürede devreye alınması ve uygulamaların Yük Tevzi Birimlerince etkin olarak kullanılması,

SCADA altyapısındaki eksikliklerin mümkün olan en kısa sürede tamamlanarak, 380 kV ve

154 kV sistem izlenebilirliğinin tam ve sağlıklı olarak sağlanması, hususlarında TEİAŞ Genel

Müdürlüğüne talimat verilmesinin” denilerek SCADA altyapısındaki eksikliklerin mümkün

olan en kısa sürede tamamlanarak, 380 kV ve 154 kV sistem izlenebilirliğinin tam ve sağlıklı

olarak sağlanması istenilmiştir.

MYTM ile BYTM tarafından yapılan sistem işletmeciliğinin doğru, sürekli ve kaliteli

şekilde yapılarak iletim sisteminin arz güvenilirliği ve kalitesinin sağlanabilmesi SCADA

sistemine doğru ve eksiksiz bilgi gelmesi ve haberleşme sisteminin sağlıklı çalışmasına

bağlıdır. SCADA kapsamındaki RTU kanallarında ve haberleşme cihazlarındaki istenmeyen

durumlar ve aksaklıkların uzun sürmesi, uzaktan izleme sistemine doğru bilgi veremeyecek

duruma gelmesi ve bu duruma zamanında müdahale edilmemesinin, sistemi izleyen ve bu

bilgiler doğrultusunda arz güvenilirliğini sağlamak amacıyla karar almakla görevli birimleri zor

durumda bırakmaktadır.

26 Mart 2018 tarihi itibarıyla bölge müdürlükleri bazında arıza başlangıç yılına göre

kapanmayan SCADA arızaları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.



Tablo: Yıllara göre kapanmayan SCADA arızaları Bölge Müdürlüğü/özel kullanıcılar 2004 2009 2010 2011 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Genel toplam

1 6 9 8 23

2 1 7 12 20

3 1 12 13

4 5 2 7

5 3 7 10

6 1 8 9 18

7 2 2

8 2 5 7

9 2 9 11

10 4 4

11 3 3 6

12 2 1 1 7 1 12

13 1 2 1 2 5 4 15

14 1 5 12 18

15 5 5

16 4 2 3 4 10 1 3 6 7 9 49

17 1 8 3 12

18 4 4

19 5 5

20 2 3 5

21 2 1 3

22 1 1

İKOBİD 1 4 5

Özel kullanıcı 2 1 33 36

Genel Toplam 4 3 3 4 10 5 9 19 76 158 291

(*) 26 Mart 2018 tarihli Yük Tevzi Bilgi Sistemi bilgileri

Yapılan incelemelerde; 26 Mart 2018 tarihi itibarıyla toplam 291 SCADA arızasının

kapanmadığı tespit edilmiştir. Bu arızalardan 158’nin arıza başlangıç yılının 2018 yılı olduğu,

kalan 133 SCADA arızasının ise 2017 ve önceki yıllardan önce meydana gelen arızalar olduğu

görülmüştür.

Milli Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü ile Bölgesel Yük Tevzi İşletme Müdürlüklerince

yapılan sistem işletmeciliğinin doğru, sürekli ve kaliteli şekilde yapılarak iletim sisteminin arz

güvenilirliği ve kalitesinin sağlanabilmesi için SCADA sistemine doğru ve eksiksiz bilgi

gelmesi ve haberleşme sisteminin sağlıklı çalışmasına bağlıdır. Gerek RTU kanallarındaki,

gerekse haberleşme cihazlarındaki istenmeyen durumlar ve aksaklıkların uzun sürmesi, uzaktan

izleme sistemine doğru bilgi veremeyecek duruma gelmesi ve bu duruma zamanında müdahale

edilmemesi sonucu sistemi izleyen ve bu bilgiler doğrultusunda arz güvenilirliğini sağlamak

amacıyla karar almakla görevli birimlerin zor durumda kalması kaçınılmaz olacaktır.

İletim sisteminin gerçek zamanlı olarak izlenebilmesi, sistem emniyeti, güvenilir bir

veri akışı ile mevcut SCADA sisteminin doğru ve güvenilir bir biçimde çalışması

gerekmektedir.



Öneri:

İletim sisteminin gerçek zamanlı olarak izlenebilmesi, sistem emniyeti, güvenilir bir

veri akışı ile mevcut SCADA sisteminin doğru ve güvenilir bir biçimde çalışması için;

-Önceki yıl denetim raporunda iletim şebekesine 380 kV ve 154 kV gerilim

seviyelerinden bağlanacak sistem kullanıcılarına Elektrik Şebeke Yönetmeliği, Elektrik

Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği ile Bağlantı ve Sistem Kullanım Anlaşmalarına istinaden

yapılması gereken SCADA point to point testleri ile diğer testlerin başvuru sürecinin TEİAŞ

tarafından takip edilmesi, başvuru yapmayan veya yaptığı halde başvuru sürecini

tamamlamayan kullanıcılara yaptırım uygulanması konusunda gerekli tedbir ve düzenlemelerin

yapılması hususunda EPDK nezdindeki girişimlerin sürdürülmesi,

-Elektrik Şebeke Yönetmeliği gereği dağıtım sistemine bağlı 30 MW ve üzeri üretim

tesisi ile 10 MW ve üzeri olan yenilenebilir enerji santralları için 31.12.2017 tarihine kadar

kurulması gereken SCADA kontrol merkezlerinin TEİAŞ SCADA sistemine aktarılması

hususunda ilgili dağıtım şirketleri ile dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgeleri nezdinde

girişimlerin sürdürülmesi,

-İletim sistemine bağlı olup ancak SCADA sistemi kapsamında bulunmayan 707 TM ve

santrallerin SCADA sistemine dahil edilmesi,

-Mevcut SCADA sisteminde tespit edilen arızaların zamanında giderilmesi,

hususunda gerekli tedbir ve önlemlerin alınması önerilir.

BULGU 7.1.3: 1 kodlu talimatlar

Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin 74 üncü maddesinde: “

(1) Uzlaştırmaya esas olmak üzere sistemin tamamında arz ve talebin gerçek zamanlı olarak

dengelenmesi amacıyla verilen yük alma ve yük atma talimatları, ilgili mevzuat gereğince

Sistem İşletmecisi tarafından gerçekleştirilen diğer faaliyetler kapsamında verilen yük alma

ve yük atma talimatlarından ayrı olarak değerlendirilir. Sistemin tamamında arz ve talebin

gerçek zamanlı olarak dengelenmesi amacıyla verilen talimatların etiket değeri 0, sistem

kısıtlarının giderilmesi amaçlı talimatlar için 1, yan hizmetler kapsamında verilen talimatlar

için 2 olarak Sistem İşletmecisi tarafından belirlenir. Bir talimatın, birden fazla amaçla da

ilişkili olması durumunda, talimata, Sistem İşletmecisi tarafından en çok ilişkili olduğu

sebeple ilgili talimat etiket değeri verilir.” hükmü ile de sistemin tamamında arz ve talebin



gerçek zamanlı olarak dengelenmesi amacıyla verilen talimatların etiket değeri 0, sistem

kısıtlarının giderilmesi amaçlı talimatlar için 1, yan hizmetler kapsamında verilen talimatlar

için 2 olarak sistem işletmecisi tarafından belirleneceği ifade edilmiştir.

T.C

. S

ayış

tay B

aşkan

lığı

Türk

iye

Ele

ktr

ik İ

leti

m A

.Ş. T

eiaş

2017 Y

ılı

Say

ışta

y D

enet

im R

aporu

57

Tab

lo:

YA

L v

e Y

AT

tal

imat

say

ısı,

mik

tarı

ve

ort

alam

a fi

yat

ı

Tal

imat

eti

ket

i T

alim

at s

ayıs

ı A

rtış

ora

nı

(%)

En

erji

mik

tarı

(M

Wh

) A

rtış

ora

nı

(%)

Tu

tar

(TL

) A

rtış

ora

nı

(%)

Ort

alam

a F

iyat

(T

L/M

Wh

) A

rtış

ora

nı

(%)

20

16

20

17

20

16

20

17

20

16

20

17

20

16

20

17

YA

L

27

8.0

13

26

8.5

10

(3)

15

.312

.27

1

13

.489

.09

1

(12

) 3

.83

0.8

08

.747

2

.99

3.0

39

.196

(22

) 2

50

22

2

(11

)

0

18

4.3

29

24

6.6

35

34

8.4

78

.209

1

1.6

49

.93

0

37

1.9

24

.363

.664

2

.29

2.3

98

.267

19

22

7

19

7

(13

)

1

52

.315

17

.999

(66

) 4

.96

8.7

08

1

.64

5.1

80

(67

) 1

.38

5.0

32

.174

6

54.5

94

.520

(53

) 2

79

39

8

43

2

41

.369

3.8

76

(91

) 1

.86

5.3

55

1

93.9

81

(90

) 5

21.4

12

.908

4

6.0

46

.40

9

(91

) 2

80

23

7

(15

)

YA

T

24

2.4

42

15

2.2

78

(37

) 1

4.8

34

.47

7

9.5

90

.807

(35

) 6

30.5

67

.746

8

94.7

07

.327

42

43

93

11

7

0

79

.281

36

.485

(54

) 4

.25

8.6

79

1

.63

4.7

54

(62

) 1

95.1

59

.942

1

15.9

20

.053

(41

) 4

6

71

54

1

66

.252

4.9

31

(93

) 5

.25

8.3

17

6

40.4

82

(88

) 1

34.1

34

.135

5

5.1

89

.30

8

(59

) 2

6

86

23

1

2

96

.909

11

0.8

62

14

5.3

17

.481

7

.31

5.5

71

38

30

1.2

73

.669

7

23.5

97

.966

14

0

57

99

74

To

pla

m

Tal

imat

say

ısı

Art

ış o

ran

ı (%

) E

ner

ji m

ikta

rı (

MW

h)

Art

ış o

ran

ı (%

) T

uta

r (T

L)

Art

ış o

ran

ı (%

) O

rtal

ama

Fiy

at (

TL

/MW

h)

Art

ış o

ran

ı

(%)

0

26

3.6

10

28

3.1

20

7

12

.736

.88

8

13

.284

.68

4

4

2.1

19

.523

.606

2

.40

8.3

18

.319

14

16

6

18

1

9

1

11

8.5

67

22

.930

(81

) 1

0.2

27

.02

5

2.2

85

.662

(78

) 1

.51

9.1

66

.309

7

09.7

83

.828

(53

) 1

49

31

1

10

8

2

13

8.2

78

11

4.7

38

(17

) 7

.18

2.8

36

7

.50

9.5

52

5

82

2.6

86

.578

7

69.6

44

.375

(6)

11

5

10

2

(11

)

Gen

el t

op

lam

5

20.4

55

42

0.7

88

(19

) 3

0.1

46

.74

8

23

.079

.89

8

(23

) 4

.46

1.3

76

.493

3

.88

7.7

46

.522

(13

) 1

48

16

8

14

Kaynak

: E

PİA

Ş v

eril

eri



2017 yılı değerleri incelendiğinde 0 kodlu 283.120, 1 kodlu 22.930, 2 kodlu 114.738

olmak üzere toplam 420.788 talimatın verildiği tespit edilmiş olup, geçen yıla göre toplamda

%19 oranında düşüş meydana gelmiştir. Diğer taraftan geçen yıla göre 0 kodlu talimat sayısı

%7 oranında artmasına rağmen 1 ve 2 kodlu talimat sayısında sırasıyla %81 ve %17 oranında

azalma meydana gelmiştir.

Talimat yönü bakımından ise YAL kapsamında 0 kodlu talimat sayısında %34 oranında

artış, 1 ve 2 kodlu YAL talimat sayısında ise sırasıyla %66, %91 oranında düşüş meydan gelmiş

olmasına rağmen toplamda YAL yönünde talimat sayısında %3 oranında düşüş meydana

gelmiştir.

YAT yönünde verilen talimat sayısında 2 kodlu talimat sayısında %14 oranında artış, 0

ve 1 kodlu talimat sayısında ise %54 ve %93 oranında düşüş, toplamda YAT yönünde ise %37

oranında talimat sayısında düşüş meydana gelmiştir.

2016 yılına göre verilen talimat miktarları incelendiğinde 2017 yılında toplamda %23

oranında düşüş meydana gelmiştir. YAL yönündeki talimat miktarı %12, YAT yönünde ise

%35 oranında düşüş meydana gelmiştir.

Talimat etiketi açısından toplamda verilen talimat miktarında 0 kodlu talimat miktarında

%4 ile 2 kodlu talimat miktarında %5 oranında artış, 1 kodlu talimat miktarında ise %78

oranında düşüş meydana gelmiştir. En büyük talimat miktarındaki artış %38 oranıyla 2 kodlu

YAT yönünde meydana gelmiş olup onu sırasıyla %37 oranında 0 kodlu YAL miktarı takip

etmektedir.

Toplamda verilen 0 kodlu talimat tutarında %14 artış, 1 kodlu talimat tutarında %53

düşüş, 2 kodlu talimat tutarında ise %6 oranında düşüş meydana gelmiştir.

YAL yönünde verilen 0 kodlu talimat tutarında %19 oranında artış, 1 ve 2 kodlu talimat

tutarında ise %53 ila %91 oranında düşüş meydana gelmiştir. 1 kodlu talimat tutarı 2016 yılında

1,4 milyar TL iken 2017 yılında 730 milyon TL azalarak 655 milyon TL’ye inmiştir.

YAT yönünde verilen 2 kodlu talimat tutarında %140 oranında artış, 0 ve 1 kodlu talimat

tutarında ise %41 ila %59 oranında düşüş meydana gelmiştir.

Benzer şekilde 2016 yılına göre talimat etiketi bakımından ortalama fiyatlar sırasıyla 0

kodlu talimatta %9 oranında, 1 kodlu talimatta %108 oranında artış, 2 kodlu talimatta ise %11

oranında düşüş olmak üzere toplamda 2016 yılına göre %14 oranında ortalama fiyatta artış



meydana gelmiştir.

Talimat yönü açısından ise YAL yönünde ortalama fiyat geçen yıla göre %11 oranında

düşüş, YAT yönünde ise %117 oranında artış meydana gelmiştir.

Sonuç olarak 2017 yılında toplamda YAL yönünde 1 ve 2 kodlu talimat sayısı, miktarı,

tutarında düşüş, 0 kodlu talimat sayısı, miktarı ve tutarında artış ile 1 kodlu ortalama fiyatında

ise %43 oranında artış meydana gelmiştir. YAT yönünde ise 0 ve 1 kodlu talimat sayısı, miktarı

ve tutarında düşüş meydana gelmesine rağmen 2 kodlu YAT talimat sayısı, miktarı, tutarı ile

ortalama fiyatında artış meydana gelmiştir.

Sistem İşletmecisi, iletim şebekesindeki gerçek zamanlı kısıtları dengeleme güç

piyasasına ilişkin hükümler doğrultusunda etiket değeri 1 olan talimatlar vasıtasıyla giderir. Bu

kapsamda 2017 yılında sistem kısıtlarının giderilmesi amaçlı verilen 1 kodlu talimat miktarı

2016 yılına göre %78 oranında azalarak 2.286 GWh olmuştur. Bunun 1.645 GWh YAL

talimatı, 641 GWh ise YAT talimatıdır.

EPDK tarafından yayınlanan Elektrik Piyasası 2017 Yılı Piyasa Gelişim Raporu’nda

TEİAŞ tarafından işletilmekte olan Dengeleme Güç Piyasasında (DGP) verilen talimatlar

nedeniyle 2017 yılında elektrik piyasasında 884,2 milyon TL ek maliyetin oluştuğu, bu ek

maliyetin yaklaşık %44’ü oranında 389,5 milyon TL’nin ise 1 kodlu talimatlar nedeniyle

meydana geldiği belirtilmiştir.



Tablo: 1 kodlu YAL ve YAT talimatları

Bölge yük

tevzi

merkezleri

Talimat sayısı Artış

oranı

Talimat miktarı Artış

oranı

Talimat tutarı Artış

oranı

Ortalama fiyat Artış

oranı MWh TL TL/MWh

2016 2017 2016 2017 2016 2017 2016 2017

YAL 52.315 17.999 (66) 4.968.708 1.645.180 (67) 1.385.032.17

4

654.594.52

0 (53) 279 398 43

Adapazarı 3.671 1.414 (61) 1.140.071 404.923 (64) 294.255.190 171.467.96

6 (429 258 423 64

Erzurum 327 33 (90) 24749 1449,668 (94) 6523450 319476,35 (95) 264 220 (17)

Gölbaşı 1.062 657 (38) 30.456 22.723 (25) 8.556.504 6.966.927 (19) 281 307 9

Işıklar 562 393 (30) 26476 22518,33

2 (15) 9111790 6326120,74 (31) 344 281 (18)

İkitelli 43.775 13.707 (69) 3.481.377 1.122.999 (68) 991.023.145 449.767.18

9 (55) 285 401 41

Keban 1.926 1.360 (29) 189.402 49.896 (74) 51.698.434 13.612.724 (74) 273 273 0

Kepez 241 68 (72) 27468 4906,084 (82) 7983583 1279553,64 (84) 291 261 (10)

Samsun 392 286 (27) 21380 12782,00

1 (40) 5612779 4079347,98 (27) 263 319 21

Seyhan 359 81 (77) 27329 2982,934 (89) 10267299 775214,81 (92) 376 260 (31)

YAT 66.252 4.931 (93) 5.258.317 640.482 (88) 134.134.135 55.189.308 (59) 26 86 231

Adapazarı 1.283 549 (57) 265.986 228.709 (149 15.323.033 20.970.983 37 58 92 58

Erzurum 33.414 441 (99) 2.892.260 37.228 (99) 5.539.284 4.364.999 (21) 2 117 5763

Gölbaşı 172 41 (76) 11218 2386,684 (79) 542807 162408,97 (70) 48 68 42

Işıklar 3.742 1.914 (49) 457.558 151.766 (67) 15.894.171 3.555.144 (78) 35 23 (33)

İkitelli 283 77 (73) 61383 6163,15 (909 11042749 314032,89 (97) 180 51 (72)

Keban 3.517 1.054 (70) 430.650 135.068 (69) 66.571.467 21.444.623 (68) 155 159 2

Kepez 140 38 (73) 9882 8022,133 (19) 792338 629007,2 (21) 80 78 (2)

Samsun 21.517 218 (99) 888.795 10.088 (99) 9.884.678 652.379 (93) 11 65 488

Seyhan 2.184 599 (73) 240.585 61.051 (75) 8.543.608 3.095.732 (64) 36 51 41

Genel toplam 118.567 22.930 (81) 10.227.02

5 2.285.662 (78)

1.519.166.30

9

709.783.82

8 (53) 149 311 108

2017 yılına göre verilen 1 kodlu YAL talimat sayısında %66 düşüş, miktarı ve tutarında

ise %67 ila %53 oranında düşüş olmasına rağmen, ortalama fiyatında %43 oranında artış ile

398 TL/MWh olmuştur. Ortalama fiyatı en fazla %64 oranında Adapazarı BYTM’de

gerçekleşmiştir.

1 kodlu YAT talimat sayısı %93, talimat miktarı %88, talimat tutarında ise %59

oranında düşüş meydana gelmiştir. Ortalama YAT fiyatı en fazla Erzurum BYTM bölgesinde

%5763 oranında artış meydana gelmiştir.

Yapılan incelemelerde; Adapazarı bölge yük tevzi merkezlerinde 1 kodlu YAL talimat

sayısı %24, talimat miktarı Adapazarı, İkitelli ve Seyhan bölgelerinde %44 ila %187, talimat



tutarı ise Adapazarı, İkitelli ve Seyhan bölgelerinde %77 ila %265 oranında artış meydana

gelmiştir.

Önceki yıl Sayıştay Denetim Raporunda bazı bölgelerde yük alma fiyatlarının çok

yüksek olduğu ve sürekli olarak Trakya ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan bazı özel

santrallere gerilim regülasyonu, tersiyer yedek, trafo yüklenmesi, iletim hattı yüklenmesi ve

iletim hattı arızası nedeniyle 1 kodlu talimatlar verildiği belirtilerek bu kapsamda yük alma

fiyatları yüksek olan bölgelerdeki fiyatların düşürülmesi için; mevcut enerji iletim hatlarından

kapasite yetersizliği nedeniyle genişleme veya yeni yatırım gerektiren yerlere yatırım

yapılması, özellikle 1 kodlu talimatların sıklıkla verildiği bölgelerde ise programlanmış veya

yatırım programına alınmış önemli yatırımların biran önce tamamlanması ile sistem kısıtlarının

giderilmesi amaçlı 1 kodlu talimatlarda fahiş fiyatların oluşmaması için geçiş dönemi süresince

gerekli önlemlerin alınması önerilmiştir.

Bu nedenle bölgedeki enerji iletim kapasite artışını sağlayacak yatırımların bir an önce

tamamlanması önem taşımaktadır.

Tablo: 1 kodlu YAL talimatlarının nedenlerine göre miktarları

Talimat nedeni Talimat miktarı (MWh) Artış oranı Toplamdaki payı (%)

2016 2017 (%) 2016 2016

Acil durum talimatı 240.739 209.861 (13) 4,9 9,2

Gerilim regülasyonu 201.820 11.526 (94) 4,1 0,5

İletim hattı arızası 49.611 8.412 (83) 1 0,4

İletim hattı yüklenmesi 4.349.624 1.987.462 (54) 87,5 87,0

Mülki idare talimatı 13005,18 14567,9 12 0,3 0,6

Trafo arızası 699,183 1611,983 131 0 0,1

Trafo yüklenmesi 96.290 42.942 (55) 1,9 1,9

Uluslar arası anlaşmalar 16.919 9.279 (45) 0,3 0,4

Genel toplam 4.968.708 2.285.662 (54) 100 100

2017 yılında verilen 1 kodlu YAL talimat miktarının %87’si iletim hattı yüklenmesi,

%9,2’si acil durum talimatı, %0,5’i gerilim regülasyonu, %1,9’u trafo yüklenmesi, %0,4’ü

iletim hattı arızası, %0,6’sı mülki idare talimatı ve kalan %0,4’ü ise uluslararası anlaşmalar

nedeniyle verilmiştir.

Tablodan da görüldüğü üzere geçen yıla göre en büyük artış %131 artış ile trafo arızası,

%12 ile mülki idare talimat nedeniyle verilen talimatlar oluşturmaktadır. Trafo arızası ve mülki

idare talimatı dışındaki diğer talimat miktarlarında geçen yıla göre düşüş meydana gelmiştir.



TEİAŞ Ana Statü’sünün 4 üncü maddesinde; “Elektrik iletimi ve yük dağıtımı ile ilgili

faaliyetleri verimlilik ve karlılık ilkelerine göre Teşekkül bünyesinde gerçekleştirmek üzere,

kurulması öngörülen yeni iletim tesislerinin etüd ve planlamasını yapmak, buna bağlı olarak

gerekli tesislerin yatırım programına alınarak, yapılmasını sağlamak, mevcut ve kurulacak

tesisleri işletmek, bakım-onarım ve rehabilitasyonunu yapmak ve gerektiğinde bu

fonksiyonlarını yerine getirmek üzere hizmet satın almak,” ifadesi ile elektrik iletimi ve yük

dağıtımı ile ilgili faaliyetleri verimlilik ve karlılık ilkelerine göre gerçekleştirilmesi ve gerekli

tesislerin yatırım programına alınarak yapılması TEİAŞ’ın görevleri arasında bulunmaktadır.

Şirkete, 6446 sayılı Kanun kapsamında iletim faaliyeti göstermek üzere EPDK

tarafından verilen Eİ/101-26/024 nolu iletim lisansı çerçevesinde de; kurulması öngörülen yeni

iletim tesisleri için iletim yatırım planı yapılması, yeni iletim tesislerini kurulması ve işletilmesi,

iletim sisteminde ikame ve kapasite artırımı yapılması, gerçek zamanlı sistem güvenilirliğini

izlenmesi, sistem güvenilirliğini ve elektrik enerjisinin öngörülen kalite koşullarında sunulması

görevi de TEİAŞ’a verilmiştir.

Elektrik Şebeke Yönetmeliğinin; “ İletim sistemi kısıtları” başlıklı 115 inci maddesinde

“(1) İletim sistemi kısıtı, iletim kapasitesine duyulan toplam talebin, bütün güvenlik kriterleri

ve iletim sisteminde oluşabilecek belirsizlikler de dikkate alındıktan sonra belirlenen ve

kullanıma sunulan iletim kapasitesinin üzerinde olması durumlarını kapsar.

(2) Aşağıda belirtilen durumlar sonucunda iletim sisteminin bir bölümünü veya

tamamını etkileyebilecek aşırı yüklenmelerin ve/veya gerilim değişimlerinin oluşması

nedeniyle iletim sistemi kısıtları oluşabilir.

a) Üretim tesisleri, iletim hatları, trafolar/ototrafolar, bara, kesici, ayırıcı ve benzeri

teçhizatların arızalanması ve/veya bu teçhizatların test, bakım, onarım, revizyon gibi nedenlerle

servis harici edilmeleri,

b) Elektrik sisteminin normal işletilmesi sırasında iletim sisteminin belirli bölümünde

normal işletme koşullarının sağlanamaması veya güç salınımları,

c) İletim hatlarının ve/veya trafolar/ototrafoların nominal kapasitesinde

yüklenebilmesini sınırlandıracak daha düşük kapasiteli teçhizatın (iletken kesiti, akım trafosu

oranı, ayırıcı, hat tıkacı ve benzeri) bulunması,



ç) Birden fazla teçhizatın aynı anda servis harici olması sonucu kaskat (ardışıl) arızalar.

(3) İletim sisteminin, tek bir şebeke elemanının arızasından sonra işletmede kalan

elemanlarla bu tek arızanın sebep olduğu akış değişikliklerine dayanabilecek şekilde, N-1

kriterine uygun olarak işletilmesi esastır.”

hükmü ile hangi durumlar sonucunda iletim sisteminin bir bölümünü veya tamamını

etkileyebilecek aşırı yüklenmelerin ve/veya gerilim değişimlerinin oluşması nedeniyle iletim

sistemi kısıtları oluşabileceği ve iletim sisteminin N-1 kriterine uygun olarak işletilmesi

gerektiği belirtilmiştir.

Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin İletim sisteminde kısıt

yönetimi ve ticaret sınırları başlıklı 14 üncü maddesinde; “(1) Sistem İşletmecisi, iletim

şebekesindeki gerçek zamanlı kısıtları dengeleme güç piyasasına ilişkin hükümler

doğrultusunda etiket değeri 1 olan talimatlar vasıtasıyla giderir.

(2) Sistem İşletmecisi, iletim kısıtlarının gün öncesi piyasasına dayalı olarak

yönetilmesine ihtiyaç duyulduğunda, ticaret sınırları olarak adlandırılan, teklif bölgeleri

arasında teknik, güvenlik gibi nedenlerle kullanıma kapatılmış olan iletim kapasitesi dışında

kalan, elektrik ticareti için uzlaştırma dönemi bazında izin verilebilir maksimum iletim

kapasitesi sınırlarını belirler. Ticaret sınırları içerisindeki tüm iletim kapasitesi Sistem

İşletmecisi tarafından gün öncesi piyasasına sunulur. Sistem İşletmecisi, belirlenen ticaret

sınırlarını, bu Yönetmeliğin 51 inci maddesinde yer alan hükümler doğrultusunda Piyasa

İşletmecisine ve piyasa katılımcılarına bildirir.

(3) Sistem İşletmecisinin, iletim kısıtlarını gün öncesi piyasasına dayalı olarak

yönetmesine ihtiyaç duyması durumunda, teklif bölgelerinin belirlenmesine ilişkin usul ve

esaslar TEİAŞ tarafından belirlenerek Kuruma teklif edilir. Usul ve esaslara ilişkin tebliğ Kurul

kararı ile yayımlanarak yürürlüğe girer.”

hükmü ile kısıtların gün öncesi piyasasına dayalı olarak yönetilmesine ihtiyaç

duyulduğunda ticaret sınırlarının belirleneceği ve teklif bölgelerinin belirlenmesine ilişkin usul

ve esaslar TEİAŞ tarafından belirlenerek EPDK’ya teklif edileceği belirtilmiştir.

Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin 51 inci maddesinde; “ (1)

Sistem İşletmecisi, düzenli olarak, iletim sistemindeki uzun vadeli, büyük çaplı ve süreklilik

arz eden olası kısıtları belirlemek üzere gerekli analiz ve çalışmaları gerçekleştirir. Bu analiz



çerçevesinde, Sistem İşletmecisi, ulusal elektrik sistemini teklif bölgesi olarak adlandırılan

alanlara ayırır.

(2) Sistem İşletmecisinin teklif bölgelerinin sınır tanımlarındaki değişiklikleri, teklif

bölgelerinin belirlenmesine ilişkin usul ve esaslarda belirtilen zaman sınırları içerisinde Piyasa

İşletmecisine bildirmesi esastır. Teklif bölgelerinin sınır tanımlarındaki değişiklikler Piyasa

İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına duyurulur.”

hükmü ile iletim sistemindeki uzun vadeli, büyük çaplı ve süreklilik arz eden olası

kısıtları belirlemek üzere gerekli analiz ve çalışmaları gerçekleştirileceği ve bu analiz

çerçevesinde, Sistem İşletmecisi, ulusal elektrik sistemini teklif bölgesi olarak adlandırılan

alanlara ayıracağı belirtilmiştir.

Diğer taraftan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Denetim Hizmetleri Başkanlığı’nın

14.11.2016 tarih, 99-18-13-20 sayılı İnceleme Raporu’nda “İdari Yönden”; “…8)“Elektrik

Piyasasının Teklif Bölgelerine Ayrılması” konusunun çok yönlü fizibilite edilerek, elektrik

piyasası ve iletim sistemine getireceği faydalar ve mahsurlarının detaylı bir biçimde ortaya

konulması, bu konuda Kurumlar arası ortak bir çalışmanın yürütülmese sonuçlarına göre

mevzuatta belirlenen doğrultuda ya da mevzuat değişikliğini gerektirmesi durumlarında gerekli

değişikliklerin yapılması suretiyle konuya netlik kazandırılması konusunda, keyfiyetin Enerji

İşleri Genel Müdürlüğü, EPDK ve TEİAŞ’a bildirilmesi” istenilmiştir.

2016 yılı TEİAŞ Sayıştay Raporunda konuya ilişkin cevapta “Teşekkülümüz tarafından

ticaret sınırlarının ve teklif bölgelerinin belirlenmesi hususunda görüşlerini 05.08.2016 tarih ve

286781 sayılı yazı ile ETKB’ye bildirmiş olup, ETKB’nin 27.03.2017 tarih ve 8990 sayılı yazısı

ile Teklif bölgelerinin oluşturulması ve Piyasa birleştirilmesi konularının incelenmesi için

EPİAŞ, EPDK, ETKB ve TEİAŞ ile ortak çalışma grubu oluşturulması istenilmiştir. Söz

konusu ortak çalışma grubu oluşturulmuş olup, teklif bölgelerinin oluşturulması ve komşu

ülkelerle piyasa birleştirme konularında ortak inceleme çalışmaları devam etmektedir.”

denilmiştir.

Denetim tarihi (28 Mart 2018) itibarıyla iletim sistemindeki ticaret sınırları

belirlenmemiş ve teklif bölgelerinin belirlenmesine ilişkin usul ve esaslarda TEİAŞ tarafından

EPDK’ya sunulmamıştır.



2017 yılında 1 kodlu talimatların ortalama yük alma fiyatı geçen yıla göre %43 oranında

artarak 398 TL/MWh gerçekleşmiştir. Adapazarı, Gölbaşı, İkitelli ve Samsun BYTM’de ise

sırasıyla 423, 307, 401 ve 319 TL/MWh olarak gerçekleşmiştir. 1 kodlu YAL talimat fiyatı en

fazla %64 oranında artış ile Adapazarı BYTM’de meydana gelmiştir.

Benzer şekilde Türkiye geneli 1 kodlu ortalama YAT fiyatı geçen yıla göre %231

oranında artarak 86 TL/MWh olmuştur. Adapazarı, Gölbaşı, Erzurum, Gölbaşı, Keban, Samsun

ve Seyhan BYTM’de ise sırasıyla 92, 117, 68, 159, 65 ve 51 TL/MWh olarak gerçekleşmiştir.

1 kodlu YAT talimat fiyatı en fazla %5703 oranındaki artış ile Erzurum BYTM’de meydana

gelmiştir.

Yatırım projelerinin iş bitim tarihleri incelendiğinde 2017 yılı yatırım programında olup

geçici kabulü yapılan 84 adet yatırım projesinden 67’sinin sözleşmeye göre iş bitim tarihinde

gecikme yaşandığı, 17’sinin ise sözleşme bitim tarihine göre zamanında yapıldığı tespit

edildiğinden yatırım projelerinden istenilen verimin zamanında sağlıklı sonuçlar elde

edilebilmesi mümkün gözükmemektedir.

TEİAŞ Genel Müdürlüğü “Merkez ve Taşra Teşkilatı Görev, Yetki ve Sorumluluk

Yönergesi”nin 12. Maddesinde “Türkiye'nin kalkınma planlarının ortaya çıkardığı elektrik

enerjisi ihtiyacını, plan stratejisine, elektrik talebinin teknik ve analitik özelliklerine uygun

olarak, ekonomik, güvenilir ve nitelikli olarak karşılayabilmek için ülke enerji politikası

yönünde ve ülke koşullarını göz önünde tutarak elektrik enerjisi üretim kapasite projeksiyonu

ve iletim planlama çalışmalarını yapmak” görevi Araştırma Planlama ve Koordinasyon Dairesi

Başkanlığı’na verilmiştir.

Gerek TEİAŞ Ana Statü’sü gerekse de 6446 sayılı Kanun kapsamında EPDK tarafından

verilen iletim lisansı çerçevesinde; elektrik iletimi ve yük dağıtımı ile ilgili faaliyetlerin

verimlilik ve karlılık ilkelerine göre gerçekleştirilmesi ve kurulması öngörülen yeni iletim

tesisleri için iletim yatırım planı yapılması, yeni iletim tesislerini kurulması ve işletilmesi, iletim

sisteminde ikame ve kapasite artırımı yapılması, gerçek zamanlı sistem güvenilirliğini

izlenmesi, sistem güvenilirliğini ve elektrik enerjisinin öngörülen kalite koşullarında sunulması

görevi de TEİAŞ’a verilmiştir.

Elektrik Şebeke Yönetmeliği’nin geçici 9 uncu maddesinde “ (1) TEİAŞ tarafından

hazırlanarak Kuruma teklif edilecek Güç Kalitesi Ölçüm Sistemlerine İlişkin Usul ve Esaslar

en geç 31/12/2017 tarihine kadar Kuruma sunulur.

http://www.teias.gov.tr/yonergeler/Gorev_Yetki_Sorumluluk_Yonergesi.doc

http://www.teias.gov.tr/yonergeler/Gorev_Yetki_Sorumluluk_Yonergesi.doc



(2) Güç Kalitesi Ölçüm Sistemlerine İlişkin Usul ve Esasların yayımlandığı tarih

itibariyle, TEİAŞ ile Bağlantı Anlaşması imzalamış, fakat bu Yönetmeliğin ilgili hükümleri

uyarınca işletmede olan veya işletmeye alınacak tesislerinde Güç Kalitesi Ölçüm Sistemini

kurmamış olan kullanıcılar, Usul ve Esasların yayımlandığı tarihten itibaren iki yıl içerisinde

Güç Kalitesi Ölçüm Sistemini temin etmek ve kurmakla yükümlüdür” hükmü ile Güç Kalitesi

Ölçüm Sistemlerine İlişkin Usul ve Esaslar en geç 31/12/2017 tarihine kadar TEİAŞ tarafından

EPDK’ya sunulması, Usul ve Esasların yayımlandığı tarihten itibaren iki yıl içerisinde TEİAŞ

ile Bağlantı Anlaşması imzalamış, işletmede olan veya işletmeye alınacak tesislerin de Güç

Kalitesi Ölçüm Sistemini kurmaları gerekmektedir.

5 Nisan 2018 itibarıyla iletim sisteminde 889 güç kalitesi ölçüm cihazıyla toplam 1.561

adet fiderde ölçüm yapılmaktadır.

Tablo: Bölgelere göre gerilim çukuru, kesinti ve tepe sayısı

Bölge Çukur sayısı Artış oranı Kesinti sayısı Artış oranı Tepe sayısı Artış oranı

2016 2017 (%) 2016 2017 (%) 2016 2017 (%)

1 16.572 13.852 (16) 5.334 5.451 2 1.777 2.501 41

2 102.146 26.195 (74) 43.361 7.758 (82) 5.092 8.124 60

3 11.332 34.059 201 1.903 2.335 23 1.595 10.302 546

4 8.560 13.153 54 2.220 3.144 42 1.518 4.323 185

5 16.075 26.915 67 3.122 8.155 161 4.539 10.444 130

6 3.162 5.437 72 249 274 10 1.898 876 (54)

7 4.012 24.954 522 1.346 6.020 347 1.096 1.737 58

8 12.962 12.238 (6) 5.015 4.482 (11) 4.379 3.817 (13)

9 11.671 20.034 72 1.645 1.402 (15) 4.415 2.887 (35)

10 8.495 18.790 121 1.435 4.007 179 2.878 4.952 72

11 10.313 8.769 (15) 1.790 6.855 283 1.826 17.334 849

12 68.768 98.782 44 6.326 10.288 63 12.066 18.785 56

13 16.459 16.136 (2) 1.894 1.695 (11) 3.290 3.330 1

14 45.413 55.441 22 2.713 1.997 (26) 16.625 18.814 13

15 5.370 5.431 1 3.246 1.563 (52) 998 10.017 904

16 57.079 60.209 5 5.603 5.133 (8) 16.130 15.577 (3)

17 7.284 9.640 32 663 693 5 315 1.702 440

18 27.217 86.177 217 11.250 11.666 4 27.728 22.215 (20)

19 4.137 8.504 106 1.062 1.087 2 117 1.362 1064

20 17.897 15.300 (15) 3.765 4.180 11 3.769 5.003 33

21 6.865 8.875 29 2.310 3.709 61 2.102 2.399 14

22 601 620 3 239 129 (46) 84 1220 1352

Genel toplam 462.390 569.511 23 106.491 92.023 (14) 114.237 167.721 47



Güç kalitesi cihazlarından alınan 2016-2017 yıllarına ait olay türlerine ilişkin verinin

incelenmesi sonucu (2017 yılında montajı yapılmış güç kalitesi cihazları dikkate alınmamıştır)

yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere 2016 yılına göre çukur sayısı %23 oranında, tepe sayısı

%47 oranında artmış ancak kesinti sayısında ise %14 oranında düşüş meydana gelmiştir.

Gerilim çukuru sayısı, kesinti ve tepe sayısında artış olan Bölge Müdürlüklerindeki artış

nedenlerinin araştırılması ve gerekli tedbirlerin alınması önem arz etmektedir.

Yatırım programı kapsamındaki projelerde genelde meydana gelen uzun süreli

gecikmeler ve verilen süre uzatımlarına rağmen halen çoğu projede yaşanan gecikmelerin çukur

sayısı, kesinti sayısı ve tepe sayısının artmasında etkili olduğu düşünülmektedir.

Yük Tevzi Dairesi Başkanlığı’nın İşletme Dairesi Başkanlığına ve İletişim ve Bilgi

Sistemleri Dairesi Başkanlığına muhatap 20.02.2017 tarih ve E.65845 sayılı yazısında,

“Başkanlığımızca yapılan değerlendirmede bazı hatların akım taşıma kapasitesinden daha

düşük seviyede akım trafosu, hat tıkacı ve ayırıcı gibi teçhizata sahip olduğu ve bu sebeple,

hattın yükü sağlamasına rağmen teçhizatın N-1 koşulunu sağlayamadığı, bir kısım teçhizatın

ise hattın taşıma kapasitesine uygun teçhizatta olmadığı tespit edilmiştir. Söz konusu teçhizat

akım sınırlamaları zaman zaman kısıtlara sebep vererek bölgedeki iletim sisteminin etkin olarak

kullanılmasını sınırlandırmaktadır. Bu bağlamda; Başkanlığımızca düzenlenen ve Bölgesel

Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü sorumluluk sahalarına göre tertiplenmiş değiştirilmesi gereken

“fider teçhizatları listesi" yazımız ekinde gönderilmektedir. Yapılacak değişiklikler önem

sırasına göre sınıflandırılmış olup, sahada yapılacak çalışmaların ilgili Bölgesel Yük Tevzi

İşletme Müdürlüğü ile koordinasyon içinde gerçekleştirilmesinin sağlanması hususunda…”

ifade edilerek bazı hatların akım taşıma kapasitesinden daha düşük seviyede akım trafosu, hat

tıkacı ve ayırıcı gibi teçhizata sahip olduğu, bir kısım teçhizatın ise hattın taşıma kapasitesine

uygun teçhizatta olmadığının tespit edildiği belirtilerek bunun da zaman zaman kısıtlara sebep

vererek bölgedeki iletim sisteminin etkin olarak kullanılmasını sınırlandırıldığı belirtilerek

gereğinin yapılması istenilmiştir.

İlgi yazılardan da anlaşıldığı üzere mevcutta iletim sisteminde bazı hatların akım taşıma

kapasitesinden daha düşük seviyede akım trafosu, hat tıkacı ve ayırıcı gibi teçhizata sahip

olması ve bu nedenle hattın yükü sağlamasına rağmen teçhizatın N-1 koşulunu sağlayamaması

ve bir kısım teçhizatın ise hattın taşıma kapasitesine uygun teçhizatta olmaması nedeniyle iletim

kısıtlarının meydana geldiği ve 1 kodlu talimatların bu nedenle de verildiği anlaşılmaktadır.



2016 yılı denetim raporunda belirtildiği üzere 5 adet boğaz geçiş iletim hattının

yüklenme oranları yıllık bazda %17 ila %42 arasında olup, oldukça düşük kalmaktadır. Ayrıca

hat fiderine konulan akım trafoları oranları düşük tutulduğundan ilgili iletim hatlarının düşük

kapasitede kullanılmasına yol açmakta ve bu durumda iletim kısıtlarına neden olmaktadır.

TEİAŞ yatırım programında yer alan önemli projelerin zamanında işletmeye

alınamaması halinde, ülke kaynaklarının verimli kullanılamayacağı, iletim kısıtlarının artacağı

ve bu kısıtlar sebebiyle zaman zaman sistemin tehlikeye gireceği, bölgesel sistem oturmalarının

oluşabileceği ve hatta 31.03.2015’te yaşanan ve tüm Türkiye’yi etkileyen elektrik sistem

oturması gibi tüm sistemi etkileyebilecek (sistem oturmalarının yaşanabileceği) çok daha ciddi

problemler ile karşı karşıya kalınabileceği, yakın gelecekte tamamlanacak santrallerin devreye

alınamaması ya da mevcutlara da yük atma talimatı verilme zorunluluğu oluşacak olup, iletim

sistem güvenliği tehlikeye düşebilecektir.

Elektrik iletim sisteminin güvenilir ve düşük maliyetli olarak planlanması, işletilmesi

ve sistem kararlılığının sağlanması ile tüketicilere kaliteli ve yeterli elektrik enerjisi arz

edilebilmesi ve iletimdeki kısıtların giderilmesi için yapımı devam eden tesis projelerinin

öngörülen süreler içerisinde tamamlanmasının yanında yatırım programında yer aldığı halde

ihalesi yapılmamış olan projelerin uygulamaya geçirilmesi de önem arz etmektedir.

TEİAŞ Bölge Müdürlükleri tarafından iletim sisteminde bazı hatların akım taşıma

kapasitesinden daha düşük seviyede akım trafosu, hat tıkacı ve ayırıcı gibi teçhizata sahip

olması sonucu iletim hattının yükü sağlamasına rağmen teçhizatın N-1 koşulunu

sağlayamaması ve bir kısım teçhizatın ise hattın taşıma kapasitesine uygun teçhizatta olmaması

nedeniyle iletim kısıtlarının meydana geldiği ve bu nedenel de 1 kodlu talimatların verildiği

anlaşılmaktadır.

2017 yılı TEİAŞ 1 kodlu talimatları üzerinde yapılan incelemelerde toplam 529 adet

talimatın aynı hat üzerinde yer alan farklı santrallere aynı anda hem YAL hem de YAT

talimatlarının verildiği, bu kapsamda toplam 147.762 MW YAL talimatı, 84.281 MW ise YAT

talimatının verildiği tespit edilmiştir. Aynı anda sistem için gerekli dahi olsa hem YAL hem de

YAT talimatı verilmesi halinde bunun hangisinin ekonomik olacağının yazılım programı

marifetiyle yapılması durumunda getireceği ekonomik yük azalabilecektir.

İletim sisteminde dengeleme güç piyasasının gerçek zamanlı işletilmesi TEİAŞ’ın

sorumluluğundadır. Verilen 1 kodlu talimatlar sıfır bakiye düzletme tutarına yaklaşık %19,1



oranında etkilediğinden dolayı aynı anda sistem için gerekli dahi olsa hem YAL hem de YAT

talimatı verilmesi halinde bunun hangisinin ekonomik olacağının yazılım programı marifetiyle

yapılması halinde getireceği ekonomik yük azalabilecektir.

Yapılan incelemelerde 2017 yılındaki sıfır bakiye düzeltme tutarı 1,2 milyar TL olup,

bunun %17,6 oranındaki payı 1 kodlu YAL talimat tutarından, %1,5 oranında ise 1 kodlu YAT

talimat tutarından meydana gelmiş olup, toplamda %19,1 oranında sıfır bakiye düzletme

tutarına etkisi olmaktadır.

Sistem kısıtlarının giderilmesi amacıyla Sistem İşletmecisi tarafından verilen 1 kodlu

talimatların sayısının ve fiyatlarının düşürülmesi, sistem oturmalarının önlenmesi ile 2017

yılında elektrik piyasasına getirdiği ek maliyetler ile sıfır bakiye düzletme tutarının azaltılması

gerekmektedir.

Öneri:

Sistem kısıtlarının giderilmesi amacıyla Sistem İşletmecisi tarafından verilen 1 kodlu

talimatların sayısının ve fiyatlarının düşürülmesi, sistem oturmalarının önlenmesi ile 2017

yılında elektrik piyasasına getirdiği 389,5 milyon TL tutarındaki ek maliyet ile sıfır bakiye

düzletme tutarının azaltılması için;

-İletim sistemindeki hatların akım taşıma kapasitesine uygun akım trafosu, hat tıkacı,

ayırıcı vb. teçhizatların kullanılması, mevcutta iletim hattı yük taşıma kapasitesinden daha

düşük kullanılan teçhizatların Bölge Müdürlükleri tarafından tespitlerinin yapılarak en kısa

zamanda uygun olan teçhizat ile değiştirilmesi,

-Dengeleme güç piyasasında KGÜP+YAT talimatların yazılım marifetiyle kontrol

edilerek gerçek zamanlı talimatların verilmesi, santral fiilen çalışmıyor ise KGÜP+YAT

talimatı verilmemesi hususunda yazılım veya mevzuat değişikliği yapılması,

-Sistem açısından aynı anda aynı iletim hattına YAL ve YAT talimatı verilmesi

gerekiyor ise bunun getireceği maliyetin de dikkate alınarak talimatların yazılım marifetiyle

verilmesi,

-Kısıtların gün öncesi piyasasına dayalı olarak yönetilmesi, Elektrik Piyasası

Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği kapsamında ticaret sınırlarının ve teklif bölgelerinin

belirlenmesine ilişkin usul ve esasların Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na sunulması,

-Mevcut enerji iletim hatlarından kapasite yetersizliği nedeniyle genişleme veya yeni



yatırım gerektiren yerlerdeki yatırımlara öncelik verilerek süresinde tamamlanması ve gerekli

önlemlerin alınması hususunda Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ile Enerji ve Tabii

Kaynaklar Bakanlığı nezdinde girişimlerde bulunulması,

önerilir.

BULGU 7.1.4: 7.2’de yer alan diğer bulgu ve önerilerin de yerine getirilmesi

7.2 Diğer Bulgu ve Öneriler

BULGU 7.2.1: Elektrik iletim hatları ve trafo merkezlerinin kamulaştırma

işlemlerinin tamamlanamaması

ÇED, emlak, kamulaştırma, imar, harita ve benzeri işler, merkezde “Çevre, Emlâk ve

Kamulaştırma Dairesi Başkanlığı”, taşrada ise iletim tesis ve işletme grup müdürlükleri

bünyesindeki “Emlâk ve Kamulaştırma Servisleri” tarafından yürütülmektedir.

Yapılan incelemede;

TEİAŞ’ın tesis mülkiyetindeki (Bölge Müdürlüklerinin kamulaştırma işlemlerinden

sorumlu olduğu) 699 adet Trafo Merkezinden, 559 adedinin kamulaştırma işlemlerinin

tamamlandığı, 115 adedinin kamulaştırılabilmesine yönelik sürdürülen çalışmalar neticesinde

anılan trafo merkezlerinin isabet ettiği 3. şahıs parsellerinin ilgili kısımlarının bir çoğu ile

satınalma prosedürü başlatılmış olup, uzlaşılanlarla ilgili tescil işlemleri devam etmekte,

uzlaşılamayanlarla ilgili ise 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunun 10. Maddesi hükümlerine göre

bedel tespiti ve tescil davaları açılarak hukuki prosedürlerin başlatıldığı, 21 adedinin çok eski

yıllarda yapılmış olması, taşınmaz maliklerinin değişmesi, harita altlıklarının güncelliğini


gerekliliğinden, yeni tesis edilecek 4 adedinin ise kamulaştırmaya esas harita ve planlarının

hazırlatılması, gerekli izin (Orman, tarım dışı amaçla kullanım vb.) ve plan tadilatlarının

yaptırılmasına müteakip, öncelikli olarak yürütülmesi istenilen tesislerin kamulaştırma

işlemlerinden zaman kaldıkça yapılacağı ifade edilmiştir.

-2017 yılı sonu itibari ile bölge müdürlükleri tarafından acil-kısa-orta ve uzun vadeli

projeler, Teşekkülün 51 no’lu Genelgesi kapsamındaki projeler, Arz güvenirliği kapsamındaki

projeler, özel projeler kapsamındaki projeler ve diğer enerji iletim hattı ile trafo merkezlerine

yönelik yürütülen fiili kamulaştırma işlemleri neticesinde tespit edilen toplam 239.572 parselin,



143.717 adedinin tescil işlemleri sağlanmıştır.

Yaklaşık 1.913 km lik iletim hattının çok eski yıllarda yapılmış olması, taşınmaz

maliklerinin değişmesi, hatların yenileme zamanlarının gelmesi, harita altlıklarının güncelliğini


gerekliliğinden kamulaştırma işlemleri neticelendirilememiştir.

Kamulaştırma ve tapu tescil işleri, 3402 sayılı Kadastro Kanunu, tapu mevzuatı, 2942

sayılı Kamulaştırma Kanunu, 3194 sayılı İmar Kanunu, Medeni Kanun gibi çok sayıda

mevzuatı ilgilendirmesi, ülke geneline yayılması ve çok sayıda tarafının bulunması nedenleriyle

uzun zaman almaktadır.

Kamulaştırma alanındaki bu hızlı iş artışı, taşra ünitelerinin nitelikli personel ve

donanım ihtiyaçlarının artmasının yanı sıra yeni alınan personelin eğitimlerini de önemli hale

getirmektedir.

Özellikle şehirlerin büyümesiyle araziler arsa haline gelmekte ve yapılaşmanın

başlamasıyla birlikte kısa sürede önemli değer artışları meydana gelmektedir. Bu nedenle bu

alanlarda bulunan ve TEİAŞ tarafından kullanılan, ancak kamulaştırması yapılmamış

taşınmazlar için çok yüksek bedeller ödenmek durumunda kalınmaktadır.

Taşınmazların veraset, satış vb. nedenlerle el değiştirmesi de kamulaştırma işlemini her

geçen gün önemli ölçüde zorlaştırmaktadır.

Emlak, kamulaştırma ve harita hizmetlerinin programlanan sürelerde tamamlanarak

enerji tesislerinin yapımının gecikmesine meydan verilmemesi, Şirkete ait taşınmazlarla ilgili

güvenilir bir envanter oluşturulması ve tüm taşınmazların Türkiye Elektrik İletim AŞ adına

tescillerinin en kısa sürede yapılabilmesi için, el atılan taşınmazların kamulaştırmalarına

yönelik olarak özellikle taşra birimlerinde ihtiyaç duyulan nitelikli personel ve donanımın

temini konusunda gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir.

Öneri:

Emlak, kamulaştırma ve harita hizmetlerinin programlanan sürelerde tamamlanarak

enerji tesislerinin yapımının gecikmesine meydan verilmemesi, Şirkete ait taşınmazlarla ilgili

güvenilir bir envanter oluşturulması ve tüm taşınmazların Türkiye Elektrik İletim AŞ adına

tescillerinin en kısa sürede yapılabilmesi için, el atılan taşınmazların kamulaştırmalarına



yönelik olarak özellikle taşra birimlerinde ihtiyaç duyulan nitelikli personel ve donanımın

temini konusunda gerekli tedbirlerin alınması önerilir.

BULGU 7.2.2: Hakediş imalat miktarlarına ilişkin fiyat farkı uygulamasında iş

programının esas alınmaması

TEİAŞ bölge müdürlüklerince yaptırılan anahtar teslimi bina işlerinin imalat

miktarlarına ilişkin fiyat farkı hesaplanmasında, iş programı esas alınması gerekirken fiili

durumun fiyat farkına esas alındığı tespit edilmiştir.

31.08.2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 27.06.2013 tarih ve 2013/5217 sayılı

“4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat

Farkına İlişkin Esaslar” ın İş programı ve Ödenek Dilim başlıklı 7’ inci Maddesi;

“(1) Sözleşme imzalandıktan sonra iş kalemlerinin, aylık imalatın, ihzaratın ve yıllık

ödenekler ile bunların aylara dağılımını gösteren ayrıntılı bir iş programı hazırlanarak idarenin

onayına sunulur.

(2) Herhangi bir aya ait iş programına yüklenicinin kusuru nedeniyle uyulmadığı

takdirde, daha sonraki aylarda yapılacak imalatlarda, imalat miktarı iş programına uygun hale

gelinceye kadar, fiyat farkı hesaplanırken, iş programına göre gerçekleştirilmesi gereken ayın

endeksi ile işin fiilen gerçekleştirildiği ayın endeksinden düşük olanı esas alınır.

(3) Havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı dönemde, idarenin izniyle

yüklenici tarafından teknik şartlar yerine getirilerek işe devam edilmesi veya yüklenicinin iş

programında öngörülenden daha fazla imalat yapması halinde, imalatın fiilen yapıldığı ay esas

alınarak, bu dönemde gerçekleştirilen işler için fiyat farkı hesaplanır.

(4) 4735 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen mücbir sebep hallerinin

gerçekleşmesi veya sözleşmenin ifasının idareden kaynaklanan nedenlerle gecikmesi nedeniyle

yükleniciye süre uzatımı verilmiş olması halinde, gerçekleştirilmesi gereken aya göre iş

kalemleri ya da iş grupları için uzatılan süre içinde ve bu süreye göre revize edilen iş programına

uygun olarak fiyat farkı hesaplanır. Bu kapsamda revize edilen iş programına yüklenicinin

kusuru nedeniyle uyulmadığı takdirde ikinci fıkraya göre işlem yapılır.

(5) İdarenin talebi olmaksızın yüklenici iş programına nazaran daha fazla iş yaparsa,

işin fiilen yapıldığı ay esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.” denilmektedir.



Yukarıdaki mevzuat hükmünden de anlaşılacağı üzere, yapılan imalatların miktarı iş

programına uygun hale gelinceye kadar, iş programına göre gerçekleştirilmesi gereken ayın

endeksi ile işin fiilen gerçekleştirildiği ayın endeksinden düşük olanın esas alınacağı ifade

edilmiştir.

Aşağıdaki tabloda ayrıntıları belirtilmiş olan yapım işlerine ait hakediş dosyalarının

incelenmesinde, yapılan imalatlara ilişkin olarak fiyat farkı hesaplamasının, mevzuata aykırı

olarak imalatın fiilen yapıldığı ayın endeksi esas alındığı görülmüştür.

Tablo: Yapılan işler

Sır

a Proje Adı Proje no İhale kayıt no

Sözleşme

tarihi

Sözleşm

e bedeli

(Bin TL)

1 17. Bölge Müdürlüğü Hizmet Binası ve Ambar

Yapımı

13D07013

0 2016 / 13200

23.05.201

6 15.200

2 8. Bölge Müdürlüğü Hizmet Binası Yapım İşi 13D07017

0 2016 / 105463

15.06.201

6 5.880

3 4. Bölge Müdürlüğü Hizmet Binası Yapım İşi 14D07014

0 2016 / 99679

15.06.201

6 5.545

4 12. Bölge Md.lüğü, Hizmet Binası Yapımı 15D07011

0

2017 /

1181154 9.05.2017 10.490

5 Denizli 21. Bölge Müdürlüğü Hizmet Binası Yapım

İşi

13D07014

0 2016 / 252783

16.09.201

6 10.300

6 Orta Karadeniz YT İşletme Müdürlüğü Hiz. Binası

Yap.

15D07013

0 2017 / 70090

11.04.201

7 3.595

Buna göre, yapım işlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanırken, imalat miktarı iş programına

uygun hale gelinceye kadar, iş programına göre gerçekleştirilmesi gereken ayın endeksi ile işin

fiilen gerçekleştirildiği ayın endeksinden düşük olanı esas alınması gerekmektedir.

Öneri:

Yapım işlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanırken, imalat miktarı iş programına uygun

hale gelinceye kadar, iş programına göre gerçekleştirilmesi gereken ayın endeksi ile işin fiilen

gerçekleştirildiği ayın endeksinden düşük olanın alınması önerilir.

BULGU 7.2.3: Bağlantı ve sistem kullanım anlaşması imzalamayan şirketler

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (a) bendinde “a) Bağlantı

anlaşması: Bir üretim şirketi, dağıtım şirketi ya da tüketicinin iletim sistemine ya da dağıtım

sistemine bağlantı yapması için yapılan genel ve özel hükümleri içeren anlaşmayı,” hükmü yer

almaktadır. Yine aynı kanunun geçici 12’nci maddesinde “(1) Mevcut sözleşmeler

kapsamındaki üretim tesisleri ile projelere, mevcut sözleşmelerindeki hak ve yükümlülüklerle

ve sözleşme süresi ile sınırlı olmak kaydıyla, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yıl



içerisinde ilgili mevzuat kapsamında resen lisans verilir.” hükmü ile Elektrik Piyasası Lisans

Yönetmeliğinin geçici 11 inci maddesinde ise “(1) Mevcut sözleşmeler kapsamındaki üretim

tesisleri ile projelere, mevcut sözleşmelerindeki hak ve yükümlülüklerle ve sözleşme süresi ile

sınırlı olmak kaydıyla, mevcut üretim lisansı başvuruları esas alınarak, Kanunun yürürlük

tarihinden itibaren bir yıl içerisinde ve lisans alma bedeli alınmak suretiyle, ilgili mevzuat

kapsamında resen üretim lisansı verilir. Bu kapsama giren tüzel kişilerden, gerekmesi halinde,

lisans verilmesine esas teşkil eden bilgileri güncellemeleri istenir.” hükümlerine yer verilmiştir.

28.05.2014 tarihli ve 29013 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik

Şebeke Yönetmeliği ile 28.01.2014 tarih ve 28896 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak

yürürlüğe giren Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinde iletim sistemini

kullanmakta olan ya da iletim sistemine bağlantısı olan kullanıcılar ile TEİAŞ arasında Bağlantı

ve/veya Sistem Kullanım Anlaşmasının yapılması öngörülmüştür.

Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinin 6 ncı maddesinde “(5)

TEİAŞ, iletim sistemine bağlanması uygun bulunan başvuru sahibi ile EK-1’de gösterildiği

şekilde bağlantı anlaşmasını ve sistem kullanım anlaşmasını yapar. Bağlantı ve sistem

kullanımına ilişkin olarak TEİAŞ ve kullanıcı arasında bu Yönetmelik uyarınca TEİAŞ

tarafından hazırlanan ve Kurul tarafından onaylanan standart nitelikteki bağlantı ve sistem

kullanım anlaşmaları kullanılır. Bu anlaşmaların genel hükümlerinde, Kurul onayı olmaksızın

değişiklik yapılamaz. Kurul, gerektiğinde bu anlaşmaların genel hükümlerinde değişiklik

yapabilir. Bu anlaşmaların genel hükümlerinde Kurul tarafından değişiklik yapılması halinde,

TEİAŞ ile kullanıcılar arasında yeni genel hükümleri içeren anlaşmalar, TEİAŞ tarafından

kullanıcılara yapılacak bildirim tarihinden itibaren 2 ay içerisinde imzalanır veya TEİAŞ’ın

uygun görmesi halinde Kurul tarafından değiştirilen hükümlere ilişkin bir ek sözleşme

TEİAŞ’ın yapacağı bildirim tarihinden itibaren 2 ay içerisinde imzalanmak suretiyle değişiklik

hükümleri geçerlilik kazanır. TEİAŞ’ın bildirimine rağmen bağlantı ve sistem kullanım

anlaşmalarını imzalamak üzere başvuruda bulunmayan gerçek ve tüzel kişilere ait üretim ve

tüketim tesislerinin iletim sistemi ile irtibatı TEİAŞ tarafından beş iş günü öncesinde bildirim

yapılmak suretiyle kesilir.” hükmü yer almakta olup;

-İletim sistemine doğrudan bağlı üretim şirketleri,

-İletim sistemine doğrudan bağlı tüketiciler,

-Dağıtım şirketleri,



-İletim sistemine doğrudan bağlı OSB’ler,

iletim sistemi kullanıcısı olarak tanımlanmıştır.

Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği kapsamında TEİAŞ ile 13

Mart 2018 tarihi itibarıyla bağlantı ve sistem kullanım anlaşması yapılmamış 3 iletim sistem

kullanıcısı ile bağlantı anlaşması olan ancak sistem kullanım anlaşması olmayan 1 kullanıcı

aşağıda gösterilmiştir.

Tablo :Bağlantı ve sistem kullanım anlaşması yapmayan kullanıcılar

Sistem kullanıcı adı Tesis adı

Anlaşma

yapılacak

bağlantı noktası

sayısı

Kullanıcı türü

Bağlantı

anlaşmas

ı tarihi

Sistem

Kullanım

anlaşması

tarihi

Baymina Enerji AŞ Ankara DGKÇS 1 Üretim şirketi (Yİ) YOK YOK

Park Termik Elk.San. ve Tic.AŞ Çayırhan TS 1 Üretim şirketi (İHD) YOK YOK

Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. Ödülalan 1 Dağıtım şirketi YOK YOK

Söğütsen Seramik İnşaat Madencilik

İthalat İhracat A.Ş. Söğütsen 1 Tüketici VAR YOK

Toplam 4

Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinin 6 ncı maddesinin (5) nolu fıkrası

kapsamında iletim sistemine bağlı olduğu halde TEİAŞ ile bağlantı ve sistem kullanım

anlaşması imzalamayan gerçek ve tüzel kişilerin TEİAŞ’ın bildirimine rağmen bağlantı ve

sistem kullanım anlaşmalarını imzalamak üzere başvuruda bulunmayan gerçek ve tüzel kişilere

ait üretim ve tüketim tesislerinin iletim sistemi ile irtibatının TEİAŞ tarafından bildirimden beş

iş günü sonra kesilmesi gerekmektedir.

Önceki yıl denetim raporunda bağlantı ve sistem kullanım anlaşması yapmayanlara

yazılı uyarıda bulunulması, buna rağmen yapmayanların ise EPDK’ya bildirilmesi önerilmiştir.

TEİAŞ 11.05.2017 tarih ve E.183007 sayılı yazıyla Baymina Enerji AŞ’den Ankara

DGKÇS, 11.05.2017 tarih ve E.183121 sayılı yazıyla Park Termik Elk. San. Ve Tic. AŞ’den

Çayırhan TS Bağlantı ve Sistem Kullanım anlaşmalarının yapılması istenilmiş olmasına

rağmen denetim tarihi (14 Mart 2018) itibarıyla bu anlaşmaların yapılmadığı tespit edilmiştir.

Yİ kapsamında Baymina Enerji AŞ (Ankara DGKÇS) ile İHD Park Termik Elk. San.

ve Tic. AŞ (Çayırhan TS) santralliyle bağlantı ve sistem kullanın anlaşmasının yapılmadığını

TEİAŞ en son EPDK’ya muhatap 02.01.2018 tarih ve E.511574 sayılı yazı ile EPDK’ya



bildirmiştir.

Ancak yapılan incelemede EPDK’nın internet sitesinde lisans bilgilerinin incelenmesi

sonucu (http://lisans.epdk.org.tr/epvys-

web/faces/pages/lisans/elektrikUretim/elektrikUretimOzetSorgula.xhtml) aşağıda yer alan

ancak bağlantı ve sistem kullanım anlaşması olmayan santrallere ait yürürlükte mevcut

lisanslarının olduğu tespit edilmiştir.

Tablo: Lisansı olup bağlantı ve sistem kullanım anlaşması olmayanlar

Lisans

Durumu Lisans No

Başlangıç

Tarihi Bitiş Tarihi Unvan Tesis İli

İşletmedeki

kapasite (MWe)

Yürürlükte EÜ/6237-

4/03514 27.04.2016 24.11.2018 Baymina Enerji AŞ

Ankara DGKÇ

Santrali 770

Yürürlükte EÜ/5088-

4/03041 26.06.2014 1.07.2020

Park Termik Elk.San. ve

Tic.AŞ

Çayırhan

Termik Santrali 620

Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinin 24 üncü maddesinde,

“(1) İletim ve dağıtım sistemlerine bağlantı, sistem kullanımı ve enterkonneksiyon kullanımı

kapsamında kullanıcılardan aşağıdaki teminatlar alınır:

a) Bağlantı anlaşmaları kapsamında; sisteme bağlantı yapılmasının TEİAŞ veya dağıtım

şirketi tarafından ilave yatırım gerektirdiği hallerde ya da sistem kullanımı açısından

kapasitenin yetersiz olması nedeniyle genişleme yatırımı veya yeni yatırım yapılmasının gerekli

olduğu ve yeterli finansmanın mevcut olmaması veya zamanında yatırım planlaması

yapılamaması durumlarında, söz konusu yatırımların, bağlantı talebinde bulunan tüzel kişi veya

kişilerce münferiden veya müştereken yapıldığı veya finanse edildiği hallerde mali

yükümlülüklerin gerçekleştirilmesi için gereken teminatlar.

b) Sistem kullanım ve enterkonneksiyon kullanım anlaşmaları kapsamında; 22 nci

maddede tanımlanmış olan ödeme yükümlülüklerinin teminat altına alınabilmesini teminen,

sistem kullanım anlaşması ve enterkonneksiyon kullanım anlaşmasında belirlenen teminatlar.

(2) Teminata ilişkin belgeler, bağlantı, sistem kullanım ve enterkonneksiyon kullanım

anlaşmalarının imzalanması aşamasında diğer belgelerle birlikte kullanıcı tarafından TEİAŞ

veya dağıtım şirketine sunulur.”

hükmü ile kullanıcıdan iki aylık sistem kullanım fiyatına göre hesaplanan bedel kadar

teminat alınması gerekmektedir.

http://lisans.epdk.org.tr/epvys-web/faces/pages/lisans/elektrikUretim/elektrikUretimOzetSorgula.xhtml

http://lisans.epdk.org.tr/epvys-web/faces/pages/lisans/elektrikUretim/elektrikUretimOzetSorgula.xhtml



Anılan hüküm gereği ödeme yükümlülüklerinin teminat altına alınabilmesi için iki aylık

sistem kullanım fiyatına göre hesaplanan bedel kadar kullanıcılardan teminat alınması

gerekmesine rağmen bağlantı ve sistem kullanım anlaşmasını bugüne kadar imzalamayan Yİ,

İHD şirketleri ve dağıtım şirketlerinden bu teminatlar alınmamıştır.

TEİAŞ’ın bildirimine rağmen bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarını imzalamayan

şirketlere mevzuatta öngörülen yaptırımların uygulanması gerekmektedir.

Öneri:

Türkiye Elektrik İletim AŞ ile bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşması imzalamayan

Baymina Enerji AŞ (Ankara DGKÇS), Park Termik Elk.San. ve Tic.AŞ (Çayırhan TS), Dicle

Elektrik Dağıtım A.Ş.a (Ödülalan), Söğütsen Seramik İnşaat Madencilik İthalat İhracat A.Ş

(Söğütsen) kullanıcılarının 6446 sayılı Kanun ve Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği ile

Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği kapsamında anlaşma yapılması hususunda ilgili

şirketlere bildirimde bulunulması, TEİAŞ’ın bildirimine rağmen bağlantı ve sistem kullanım

anlaşmalarını imzalamayan şirketlere mevzuatta öngörülen yaptırımların uygulanması önerilir.

BULGU 7.2.4: Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği gereğince

yük alma ve yük atma talimatlarının takip edilmemesi

Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin 69 uncu maddesinde: “(5)

Piyasa katılımcılarının ilgili üretim/tüketim tesislerinin üretim/tüketimlerini, Sistem İşletmecisi

tarafından herhangi bir talimat verilmediği sürece, KGÜP’lerinde belirtildiği şekilde

gerçekleştirmeleri esastır. Üretim/tüketim tesislerinin üretim/tüketimlerini KGÜP’lerine ve

Sistem İşletmecisi tarafından verilen talimatlara uygun olarak gerçekleştirip

gerçekleştirmedikleri, dengeleme birimi olan üretim tesisleri için MYTM veya ilgili BYTM’ler,

diğer üretim tesisleri için ilgili BYTM’ler tarafından takip edilir.

(6) Sistem İşletmecisi, sistem işletiminin güvenliği açısından gerekli görmesi halinde,

üretim ya da tüketimlerini, KGÜP’lerine ve Sistem İşletmecisi tarafından verilen talimatlara

uygun gerçekleştirmediği tespit edilen piyasa katılımcılarını, tespitlerin ayrıntılarını içeren bir

rapor düzenleyerek Kanunun 16 ncı maddesi uyarınca yaptırım uygulanmak üzere Kuruma

bildirebilir.”




Yönetmeliğin 73 üncü maddesinde de: “(4) Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa

katılımcılarının ilgili dengeleme birimlerine ilişkin üretimlerini talimatta belirtildiği şekilde

gerçekleştirmeleri esastır. Sistem İşletmecisi tarafından kabul edilebilir geçerli bir sebep

olmaksızın, kendisine bildirimi yapılan talimatları, talimatında belirtilen şekilde yerine

getirmeyen ilgili piyasa katılımcılarına Sistem İşletmecisi, bu tür ihlallerin ortadan kaldırılması

için yazılı uyarıda bulunur. İlgili piyasa katılımcısı tarafından bu tür ihlallerin devam ettirilmesi

halinde Sistem İşletmecisi, ihlalin ayrıntılarını içeren bir rapor düzenleyerek Kuruma başvurur.

(5) Kurum raporu inceleyerek ihlal tespiti halinde, ilgili piyasa katılımcısına Kanunun

16 ncı maddesi uyarınca yaptırım uygular.”

hükmü ile ihlallerin ortadan kaldırılması için TEİAŞ Sistem İşletmecisi tarafından yazılı

uyarıda bulunulması, bu tür ihlallerin devam ettirilmesi halinde ise ihlalin ayrıntılarını içeren

bir raporun düzenlenerek EPDK’ya başvurması gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde 2017 yılında toplam 154 kullanıcının ihlali tekrarlamasına

rağmen 5 Nisan 2017 itibarıyla sadece 25 kullanıcıya uyarıda bulunulduğu, diğer kullanıcılara

ilgili mevzuata göre Sistem İşletmecisi tarafından yazılı uyarıda bulunulmamış ve kullanıcılar

tarafından sistem işletmecisi tarafından verilen talimatların yerine getirilmemesine devam

edilmiş, buna rağmen TEİAŞ Sistem İşletmecisi tarafından bu santrallerle ilgili yönetmelik

gereği ihlalin ayrıntılarını içeren bir rapor da EPDK’ya gönderilmemiştir.

Milli Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü’nün Yük Tevzi Daire Başkanlığı’na muhatap

30.06.2016 tarih ve E.247297 sayılı ilgi yazısında özetle KGÜP ve verilen talimatların takip ve

kontrolü için bir otomasyon sisteminin tesis edilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Diğer taraftan Yük Tevzi Daire Başkanlığı’nın Milli Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü ve

bölge yük tevzi müdürlüklerine muhatap 06.12.2016 tarih ve E.441074 sayılı yazı ile

Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği kapsamında yerine getirilmeyen KGÜP ve YAL-YAT

talimatlarının takibinin yapılarak talimatı yerine getirilmeyenlerin yazılı olarak uyarılması ve

başkanlıklarına bilgi verilmesi, ihlalin devam etmesi halinde ise ihlalin ayrıntılarını içeren

raporla birlikte EPDK’ya sunulmak üzere başkanlıklarına bildirilmesi istenilmiştir.

Milli Yük Tevzi İşletme Müdürlüğünün 09.12.2016 tarih ve E.447425 sayılı Yük Tevzi

Daire Başkanlığına muhatap cevabi yazısında; bahsi geçen konular ile ilgili herhangi bir

çalışma yapılıp yapılmadığına dair hali hazırda Yük Tevzi Daire Başkanlığından kendilerine

herhangi bir bilgi veya belge ulaşmadığı, ayrıca ilgi yazılarda belirtilen talebe dair yazılımda



hali hazırda bir uygulamanın gerçekleştirilmediği belirtilerek ivedilikle bahsi geçen otomasyon

sisteminin biran evvel tesis edilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Önceki yıl Sayıştay Denetim Raporlarında; Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma

Yönetmeliği gereği elektrik piyasasına olan güvenin sağlanması, sistem işletmecisi tarafından

piyasa katılımcılarına verilen talimatların takibinin yapılabilmesi, fiyatların oluşmasında

şeffaflığın temini, sistemin güvenilir işletilmesi ve uygulamada standardizasyonun sağlanması

için; üretim/tüketim tesislerinin, üretim/tüketimlerini Sistem İşletmecisi tarafından verilen

talimatlara uygun olarak gerçekleştirip gerçekleştirmediklerinin takip edilmesi hususunda

yazılım dahil gerekli tedbirlerin alınması ve TEİAŞ sistem işletmecisi tarafından kendisine

bildirimi yapılan talimatları kabul edilebilir geçerli bir sebep olmaksızın, gereği gibi yerine

getirmeyen piyasa katılımcılarına ilgili mevzuatta belirtilen ihlallerini ortadan kaldırılması için

yazılı uyarıda bulunulması, ihlallere devam eden ilgili piyasa katılımcısının ivedilikle Enerji

Piyasası Düzenleme Kurumu’na bildirilmesi önerilmiştir.

Sistem işletmecisinin (MYTM veya BYTM) gerekli her türlü koordinasyon ve

haberleşmeyi sağlayarak, elektrik enerjisi arz ve talebini dengelemek amacıyla dengeleme

mekanizması faaliyetlerini ve bu faaliyetler için gereken ilgili usul ve esasların sistemin

işletilmesi sırasında MYTM ve BYTM’de talimat verme ve talimatların etiket değerlerini

belirleme sorumluluğuna sahip operatörler tarafından aynı şekilde değerlendirilmesi ve

uygulamada standardizasyonun sağlanması önem arz etmektedir.

Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği gereği Sistem İşletmecisi

tarafından verilen talimatlara uygun olarak gerçekleştirip gerçekleştirmediklerinin takip

edilmesi gerekmektedir.

Öneri:

Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği gereği elektrik piyasasına olan

güvenin sağlanması, sistem işletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına verilen talimatların

takibinin yapılabilmesi, fiyatların oluşmasında şeffaflığın temini, sistemin güvenilir işletilmesi

ve uygulamada standardizasyonun sağlanması için;

-Üretim/tüketim tesislerinin, üretim/tüketimlerini Sistem İşletmecisi tarafından verilen

talimatlara uygun olarak gerçekleştirip gerçekleştirmediklerinin takip edilmesi hususunda

yazılım dahil gerekli tedbirlerin alınması,



-Türkiye Elektrik İletim AŞ’nce sistem işletmecisi tarafından kendisine bildirimi yapılan

talimatları kabul edilebilir geçerli bir sebep olmaksızın, gereği gibi yerine getirmeyen piyasa

katılımcılarına ilgili mevzuatta belirtilen ihlallerini ortadan kaldırmaları hususunda yazılı

uyarıda bulunulması, ihlallere devam eden ilgili piyasa katılımcısının ivedilikle Enerji Piyasası

Düzenleme Kurumu’na bildirilmesi,

önerilir.

BULGU 7.2.5: KGÜP, YAL ve YAT talimatlarına uyulmaması ve arıza endeksi

artan santraller

Elektrik Piyasası Dengeleme Ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin 71/A maddesinde “(1)

Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcıları gerçek zamanlı dengeleme kapsamında

MYTM tarafından kendilerine bildirilen talimatlara uymakla yükümlüdürler. Söz konusu tüzel

kişiler, teknik gereklilikler sebebiyle yükümlülüklerini yerine getiremeyecekleri durumda ise

MYTM ve/veya BYTM’yi telefon, paks gibi iletişim araçları ile ivedilikle haberdar ederler.

Gerçek zamanlı dengelemeye tabi taraflar, yükümlülüklerini yerine getirmemelerine ilişkin

gerekçelerini MYTM’ye en geç olayı takip eden 3 iş günü içerisinde yazılı olarak bildirmekle

yükümlüdürler.

(2)Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcıları, MYTM’ye bildirdikleri

KGÜP’lere uymakla yükümlüdürler. Dengeleme birimlerinin emre amade kapasitelerinde

değişiklik olması durumunda, MYTM konu hakkında öncelikle telefon, paks gibi iletişim

araçları aracılığıyla ve akabinde PYS aracılığıyla bilgilendirilir. Emre amade kapasitede

meydana gelen her türlü değişiklik MYTM’ye değişikliğe sebep olan teknik gerekçe ile birlikte

bildirilir ve MYTM’nin onayı ile geçerlilik kazanır. MYTM onayı ile emre amade kapasitede

meydana gelecek hiçbir değişiklik katılımcının dengesizlik ile ilgili mali sorumluluklarını

ortadan kaldırmaz.”

hükmü yer almakta olup anılan hükümle teknik gereklilikler sebebiyle yükümlülüklerini

yerine getiremeyenlerin MYTM ve/veya BYTM’yi telefon, paks gibi iletişim araçları ile

ivedilikle haberdar etmesi, yükümlülüklerini yerine getirmemelerine ilişkin gerekçelerini

MYTM’ye en geç olayı takip eden 3 iş günü içerisinde yazılı olarak bildirmeleri gerekmektedir.

EPDK 26.01.2017 tarih ve E.6004 sayılı yazı ile özetle Elektrik Piyasası Dengeleme ve

Uzlaştırma Yönetmeliği'nin ilgili hükümleri kapsamında piyasa katılımcılarının kesinleşmiş

gün öncesi üretim/tüketim programlarını(KGÜP) her gün sistem işletmecisine bildirme ve



sistem işletmecisi aksi talimat vermediği sürece üretim/tüketimlerini bildirilen KGÜP'lere göre

gerçekleştirme yükümlülükleri düzenlendiği, bu yükümlülüğün yerine getirilmediği

durumlarda piyasa katılımcılarının sistem işletmecisi tarafından yazılı olarak uyarılması, ihlalin

tekrar ettirilmesi halinde ise EPDK’ya bildirilmesinin esas olduğu, bu çerçevede, yükümlülüğü

ihlal eden ve yazılı olarak uyarılmasına rağmen ihlallerini tekrar ettiren piyasa katılımcılarının

listesinin EPDK’ya bildirilmesi istenilmiştir.

TEİAŞ 11.04.2017 tarih ve E.133817 sayılı cevabi yazısında 2016 yılı içerisinde,

Acarsoy Enerji Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ne ait olan Acarsoy Denizli Doğalgaz

Santrali'nin, KGÜP'lerine uymadığına dair yazılı uyarı yapılmasına rağmen ihlalini devam

ettirdiği için DUY Yönetmeliği'nin ilgili maddelerine göre gerekli cezai yaptırım uygulanması

için 01.07.2016 tarih ve E.251285 sayılı yazı ile EPDK’ya bildirildiği, bunun dışında yazılı

uyarıya rağmen ihlalini devam ettiren başka bir santral tespit edilmediğini belirtmiştir.

Diğer taraftan 2017 yılında TEİAŞ Yük Tevzi Daire Başkanlığı 05.06-07.06.2017

tarihlerinde “Santral Arıza Bildirimleri” konulu 24 üretim şirketine özetle KGÜP, YAL ve YAT

talimatlarına uyulması, Arıza Sıklık Endeksinin azaltılmasına yönelik her türlü tedbirin

alınması, 29.05.2017 tarih ve E.204226 sayılı “Yerine Getirilmeyen Üretim Programları ve

Talimatlar” konulu yazıyla da bir üretim şirketine KGÜP'lerine ve talimatlandırılan YAL ve

YAT talimat değerlerine uygun yapılması, aksi taktirde Dengeleme ve Uzlaştırma

Yönetmeliği'nin 69.maddesinin 6.ve 7.fıkralarının uygulanacağı hususunda ilgili üretim

şirketlerine yazı yazıldığı tespit edilmiştir.

Türkiye Elektrik Enterkonnekte Sisteminin üretim, iletim ve tüketim yönünden güvenli,

kaliteli ve ekonomik olarak işletmesinin yapılmasından, elektrik enerjisi arz ve talebinin gerçek

zamanlı dengelenmesinin sağlanmasından, Dengeleme Güç Piyasasının etkin bir şekilde

işletilmesinden, uluslararası enterkonneksiyon hatlarının işletilmesinden ve bu hatlar üzerinden

yapılan enerji alışverişlerinin koordinasyonundan, ayrıca mevcut iletim kapasitesinin iletim

sistemi kısıtları ve sistem işletim güvenliği kriterleri dahilinde maksimum enerji iletimini

sağlayacak şekilde kullanıma sunulmasından TEİAŞ sorumludur.

Diğer taraftan 2017 yılı PYS verileri üzerinde yapılan incelemelerde 118 dengeleme

birimi güç santralının dengeleme güç piyasasında YAT+KGÜP talimatları aldıkları ancak

yapılan incelemelerde bu santralların talimattan öncede fiziken (fiili olarak) çalışmadıkları

halde mevzuat ve PYS yazılımındaki eksikliklerden yararlanarak talimat aldıkları, verilen 8.039

KGÜP+YAT talimatı da gerçekleştirmedikleri tespit edilmiştir.



EPİAŞ verileri üzerinde yapılan incelemelerde 2016 yılında toplam 236 dengeleme

birimi santralın 12.640 adet arıza kaydı girdiği, 2017 yılında ise 265 dengeleme birimi santralın

toplam 10.981 arıza kaydı girdiği tespit edilmiştir.

Yük Tevzi Dairesi Başkanlığı’nın 05.06.2017 tarih ve E.217184 sayılı yazıda özetle

“dengeleme güç piyasasında sistem dengeleme işlemi yapılırken dengeleme birimi olan

santrallerin arıza bildirimlerinin fazlalığı, KGÜP ve YAL, YAT talimatlarına uyulmaması

sistem güvenliğini tehlikeye atmakta olup ilave verilecek olan YAL ve YAT talimatları, Sıfır

Bakiye Düzeltme Kaleminin de aşırı derece artmasına sebep olmaktadır.” denilerek ilgili

şirketlerden arıza sıklık endeksinin azaltılması istenilmiştir.

Dengeleme güç piyasasındaki KGÜP ve YAL, YAT talimatlarına uyulmaması sonucu

Sıfır Bakiye Düzeltme Kalemi tutarının artmaması, sistem güvenliğinin tehlikeye girmesinin

engellenmesi gerekmektedir.

Öneri:

Dengeleme güç piyasasındaki KGÜP ve YAL, YAT talimatlarına uyulmaması sonucu

sistem işletmecisi (TEİAŞ) tarafından verilen YAL ve YAT talimatları nedeniyle Sıfır Bakiye

Düzeltme Kalemi tutarının artmaması, sistem güvenliğinin tehlikeye girmesinin engellenmesi

için; mevzuat ve yazılım değişikliği dahil olmak üzere dengeleme birimi santrallerinin arıza

endekslerinin azaltılmasına ilişkin gerekli önlemlerin alınması hususunda EPDK ve Enerji

Tabii ve Kaynaklar Bakanlığı nezdinde girişimde bulunulması önerilir.

BULGU 7.2.6: Elektrik iletim hatlarında ve trafo merkezlerinde topraklama

direncinin periyodik olarak yapılabilmesi için ilgili mevzuatında düzenleme yapılması

Elektrik tesislerine ilişkin topraklama tesislerinin kurulması, işletilmesi, denetlenmesi,

can ve mal güvenliği bakımından güvenlikle yapılmasına ilişkin hükümleri kapsayan Elektrik

Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği 21.08.2001 tarih ve 24500 sayı Resmi Gazetede

yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. “Topraklayıcı ve Topraklama Tesislerinin Topraklama

Dirençlerinin Kontrolü ve Ölçülmesi İçin Kurallar” başlıklı 19 uncu maddesinde “Topraklama

direnci, örneğin kötü ortam koşulları nedeniyle kötüleşip topraklayıcılar etkisiz

kalabileceğinden, topraklama tesisine ilişkin topraklama direncinin Ek-P’de öngörülen

periyotlara uygun olarak ölçülmesi ve topraklama tesisinin kurallara uygun durumda olup

olmadığı kontrol edilmelidir.” hükmü ile topraklama tesisine ilişkin topraklama direncinin Ek-

P’de öngörülen periyotlara uygun olarak ölçülmesi gerekmektedir. Elektrik Tesislerinde



Topraklamalar Yönetmeliği’nin Ek-P Topraklama Sistemlerinin Dokümantasyonu ve Denetim

Ayrıntıları bölümünde “Bir topraklama sisteminin saha uygulama ve denetleme planı

bulunmalıdır.” hükmü ile plan üzerinde nelerin olması gerektiği belirtilmiştir. Yine Ek-P’de

“…Çeşitli topraklama tesislerinin işletme dönemi içindeki muayene, ölçme ve denetlemelere

ilişkin önerilen periyotlar aşağıda verilmiştir:

1) Elektrik üretim iletim ve dağıtım tesisleri (enerji nakil ve dağıtım hatları hariç) için:

2 yıl,

2) Enerji nakil ve dağıtım hatları için: 5 yıl,..”

hükmü ile iletim hatlarının 5 yılda bir, iletim tesislerinin (İndirici Trafo Merkezleri) ise

2 yıl da bir topraklama tesislerinin işletme dönemi içindeki muayene, ölçme ve

denetlemelerinin yapılması gerekmektedir.

Elektrik iletim hatları sözleşme ekinde yer alan “Direk Montajı Teknik Şartnamesi”nin

“Direklerin Topraklanması” başlıklı 14.1. Maddesinde “Tüm direkler topraklanacak ve

topraklama direnci 20 ohm’dan küçük olacaktır. Asgari, 380 kV hatların direklerinde 2(iki)

adet, 154 kV hatların direklerinde 1 (bir) adet topraklama yapılacaktır.” hükmü ile EİH

direklerinin topralama direncinin 20 ohm’dan küçük olması gerekmektedir. Yine aynı

şartnamenin 14.9. maddesinde “Topraklama direnci bu bir adet topraklama ile 20 ohm’un altına

düşmezse, Yüklenici İş Sahibi’nin onayını almak kaydıyla bir tek topraklama kolu için, bu

şartnameye ekli resme göre ve her biri bu resimdeki kollardan birini teşkil edecek şekilde ikinci

topraklamayı yapacak, bu halde topraklama direnci 20 ohm’un altında düşmezse üçüncü

topraklamayı, yine de düşmezse dördüncü topraklamayı tesis edecektir. Bu halde de topraklama

direnci 20 ohm’un altında düşmezse olduğu gibi bırakılacaktır.” hükmü yer almaktadır ki bu

kısım 14.1 maddesinde yer alan hüküm ile uyuşmamaktadır.

Yatırım projeleri kapsamında yapılan trafo merkezleri sözleşme ekinde yer alan “Genel

Teknik Ve Montaj Şartnamesi”nin “Adım ve Dokunma Gerilimleri” başlıklı 10.9. maddesinde

“Topraklama sistemi, “adım” ve “dokunma” potansiyellerini kabul edilebilir limitler içinde

tutacak ve böylece personelin güvenliğini sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır. Buradaki amaç,

hem normal hem de anormal koşullarda, bir kişinin meşru erişimine açık ekipmanda ya da

aksesuarlarda tehlikeli bir gerilimin ortaya çıkmamasını sağlamaktır.” hükmü ile topraklama

sisteminin kabul edilebilir limitler içinde tutulacak şekilde özellikle personel güvenliğini

sağlayacak şekilde olması gerekmektedir.



30.12.2014 tarih ve 29221 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Tesisleri Proje

Yönetmeliği “Amaç” başlıklı 1. Maddesinde “Bu Yönetmeliğin amacı; elektrik tesislerinin

modern teknolojiye uygun tesis edilebilmesi için proje onay işlemlerinin, ilgili mevzuat,

standart ve şartnamelere uygun olarak yapılması veya yaptırılması, söz konusu tesislerin iletim

veya dağıtım şebekelerine uyumlu olarak bağlanması, can, mal ve çevre emniyetinin

sağlanması ile proje onaylarını, onaylı projelerine göre yapılan tesislerin kabul işlemlerini ve

tutanak onayını yapacak kurum/kuruluş ya da tüzel kişilerin yetkilendirilmesine ilişkin usul ve

esasların belirlenmesidir.” hükmü yer almakta olup anılan hüküm ile elektrik tesislerinin can,

mal ve çevre emniyetinin sağlanması gerekmektedir. Yüksek gerilim tesislerinde aşırı

gerilimlere ve özellikle yıldırım düşmesi sonucu meydana gelen dış aşırı gerilimlere karşı

kullanılan koruma tesislerinin etkili ve korumanın başarılı olması şarttır. Topraklama

tesislerinin iyi olması da toplam topraklama direncinin mümkün olduğu kadar küçük olmasına

bağlıdır. Korumanın etkili olması için en önemli şart direk topraklamasının yeteri kadar düşük

dirençli olmasıdır.

Diğer taraftan fiilen işletmede olan EİH direklerinin ve trafo merkezinin topraklama

dirençlerinin ölçülmesi için enerjinin kesilmesine ihtiyaç duyulduğundan ve ölçüm için uzun

süreli elektrik kesintisi gerektiğinden uygulamada çoğu Bölge Müdürlüğü (3, 5, 6, 8, 9, 10, 12,

16, 17, 18, 19) tarafından Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği kapsamında

periyodik ölçümler yapılamamaktadır.

Yapılan incelemelerde (7 Şubat 2018 tarihi itibarıyla) özellikle EİH iletim hatları

direklerinde Direk Montajı Teknik Şartnamesi’ne göre topraklama direncinin 20 ohm’dan

küçük olması gerekirken aşağıdaki tabloda yer alan yeni tesislerde bazı direklerin topraklama

dirençlerinin ilgili şartname değerinin üzerinde olduğu tespit edilmiştir.

Tablo: Topraklama direnci 20 ohm’un altında olan yatırım projeleri

Proj no Proje adı Bölge

Müdürlüğü

Geçici kabul

tarihi

14D030080 Aliağa-2 - Soma B EİH Yenileme (TTFO) 3 24-05-2017

09D030600 (Germencik - Aslanlar) Brş. N. - Selçuk EİH (TTFO) 3 01-10-2017

15D030860 Atatürk 380 - Adıyaman TM EİH Yenileme (GAP)(TTFO) 12 08-09-2017

12D030580 Cizre - PS-3 EİH Yenileme (GAP)(TTFO) 16(*) 04-01-2017

14D030950 (Kavşakbendi HES - Kozan 380) Brş. N. - Aladağ EİH (TTFO) 18 30.05.2017

12D030710 Aydın - Nazilli - Jeotermal EİH Yenileme (TTFO) 21 30-12-2016

15D031080 Jeotermal - Sarayköy EİH Yenileme (TTFO) 21 18-08-2017

(*) Topraklama direnci yapılmamıştır.



İşletmede olan trafo merkezi enerjili olduğundan, bu ölçümlerin yapılabilmesi için tüm

EİH’larının nihayet direği ile portal direkleri arasındaki koruma iletkenlerinin demonte

edilmesi, bu işlemler için de çok uzun süreli enerji kesintisi gerektiğinden, TM enerjili iken can

güvenliği nedeniyle periyodik olarak bu ölçümler yapılamamaktadır.

2006 yılından beri Dünyanın birçok enerji operatörü tarafından kullanılmakta olan

iletim hattı pilonları topraklama ölçüm cihazı ile iletim hattının enerjisi kesilmeden, koruma ve

toprak iletken bağlantıları sökülmeden yapılmaktadır. Eski yöntemle hattın açtırılması ve

kapattırılması manevrası, toprak telinin kuleden ayrılması tekrar yerine takılması işlemleri ve

bir pilon için ölçüm yapılması yaklaşık 2 saati bulmaktadır

Enerji altında ölçüm yapılması sistem işletmeciliği açısından kesintisiz iletim sistemi

açısından çok büyük önem arz etmektedir. Enerji altında Trafo merkezlerinin topraklama

performansını ölçmek şebeke frekansından etkilenmediği için daha hassas ölçüm sonuçları

vermekte, ayrıca diğer cihaz ölçümü için koruma iletkenlerinin şalt sahasından ayrılması

işleminde sök tak işlemleri gibi ilave iş kaybı ve maliyeti ortadan kaldırmakta, hiç ölçülmemiş

trafo merkezlerinde periyodik ölçümler yapılarak topraklama sisteminin takip edilmesine

imkan sağlamakta ve tevsiat işleri kapsamında kesinti sürelerinden bağımsız olarak ölçüm

yapma kabiliyeti sağlamaktadır.

Bu cihazlara ilave olarak topraklama sistem tasarımı ve analizine imkan veren

programlar ile TEİAŞ’ın ölçme ve tasarım aşamasındaki hatalarının analizinin yapılmasına ve

şalt sahalarının optimum topraklama sistemi kriterlerinin daha kolay belirlenmesi sağlanmış

olacaktır.

Ayrıca diğer cihaz ölçümü için koruma iletkeninin hattan ayrılması işleminde sök tak

işlemleri gibi ilave iş kaybı ve maliyeti ortadan kaldırmaktadır. Ayrıca hiç ölçülmemiş trafo

merkezlerinde periyodik ölçümler yapılarak topraklama sisteminin takip edilmesine imkan

sağlamaktadır.

Topraklama ölçüm raporlarının incelenmesinde ise çok sayıda farklı ölçüm formlarının

olduğu, standart bir formun olmadığı tespit edilmiştir.

Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği ve Elektrik Tesisleri Proje

Yönetmeliği ile elektrik iletim hattı ve trafo merkezleri sözleşmeleri eki olan Direk Montajı

Teknik Şartnamesi, Genel Teknik ve Montaj Şartnamesi kapsamında can, mal ve çevre

emniyetinin sağlanması için; topraklama tesislerinin projelendirilmesi, topraklama tesislerinin



kurulması, işletilmesi, topraklama tesislerinin işletme dönemi içindeki muayene, ölçme ve

denetlemelerinin ilgili mevzuatta belirtilen periyotlarda yapılması, ölçüm değerleri uygun

olmayan topraklama dirençlerinin uygun hale getirilmesi, “Direk Montajı Teknik

Şartnamesi”nin “Direklerin Topraklanması” başlıklı bölümündeki uyuşmazlığın ortadan

kaldırılması, günümüzde enerji kesintisi yapılmadan topraklama direnci ölçüm cihazlarının

araştırılarak sisteme dahil edilmesi hususunda gerekli tedbirlerin alınması ve bu kapsamda

Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’nde gerekli değişikliklerin yapılması

hususunda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı nezdinde girişimde bulunulması

gerekmektedir.

Öneri:

Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği ve Elektrik Tesisleri Proje

Yönetmeliği ile elektrik iletim hattı ve trafo merkezleri sözleşmeleri eki olan Direk Montajı

Teknik Şartnamesi, Genel Teknik ve Montaj Şartnamesi kapsamında can, mal ve çevre

emniyetinin sağlanması için; topraklama tesislerinin projelendirilmesi, topraklama tesislerinin

kurulması, işletilmesi, topraklama tesislerinin işletme dönemi içindeki muayene, ölçme ve

denetlemelerinin ilgili mevzuatta belirtilen periyotlarda yapılması, ölçüm değerleri uygun

olmayan topraklama dirençlerinin uygun hale getirilmesi, “Direk Montajı Teknik

Şartnamesi”nin “Direklerin Topraklanması” başlıklı bölümündeki uyuşmazlığın ortadan

kaldırılması, günümüzde enerji kesintisi yapılmadan topraklama direnci ölçüm cihazlarının

araştırılarak sisteme dahil edilmesi hususunda gerekli tedbirlerin alınması ve bu kapsamda

Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’nde gerekli değişikliklerin yapılması

hususunda Enerji ve Tabii Kaynaklara Bakanlığı nezdinde girişimde bulunulması önerilir.

BULGU 7.2.7: Endüktif ve kapasitif reaktif cezaların kesilmemesi

Elektrik Şebeke Yönetmeliğinin “Reaktif enerjinin kompanzasyonu” başlıklı 14 üncü

maddesinde “(1) İletim sistemine doğrudan bağlı tüketiciler ve dağıtım lisansına sahip tüzel

kişiler tarafından; aylık olarak sistemden çekilen endüktif reaktif enerjinin sistemden çekilen

aktif enerjiye oranı yüzde yirmiyi, aylık olarak sisteme verilen kapasitif reaktif enerjinin

sistemden çekilen aktif enerjiye oranı ise yüzde onbeşi geçemez.

(2) Birinci fıkranın uygulanmasında aşağıda yer alan esaslar dikkate alınır:

a) TEİAŞ transformatör merkezlerinde 36 kV ve altı gerilim seviyesinden bağlı

kullanıcılar için; aynı baradan birden fazla kullanıcının beslenmesi durumunda, kullanıcının



sistemden çektiği endüktif veya sisteme verdiği kapasitif reaktif enerjinin aktif enerjiye

oranının tespitinde, bu kullanıcının o barada ölçülen aktif/reaktif enerjinin toplamı alınarak

değerlendirme yapılır. Ancak, bir transformatör merkezinde aynı kullanıcının bağlantısı birden

fazla ve farklı baralar ile gerçekleşiyor ise değerlendirme, kullanıcı için her bir barada ayrı ayrı

yapılır.

b) İletim sistemine 36 kV üstündeki gerilim seviyelerinden tek bir hat ile doğrudan bağlı

veya birden fazla hat ile kullanıcı tesisindeki aynı baraya bağlı kullanıcının birden fazla ölçüm

noktası var ise, sistemden çekilen endüktif veya sisteme verilen kapasitif reaktif enerjinin aktif

enerjiye oranının tespitinde, bu ölçüm noktalarındaki aktif/reaktif enerjinin toplamı alınarak

değerlendirme yapılır. İletim sistemine 36 kV üstündeki gerilim seviyelerinden birden fazla hat

ile kullanıcı tesisindeki ayrı baralara doğrudan bağlı kullanıcının sistemden çektiği endüktif

veya sisteme verdiği kapasitif reaktif enerjinin aktif enerjiye oranının tespitinde ise, bu

kullanıcının iletim sistemine bağlı olduğu her bir bara için ayrı değerlendirme yapılır.

(3) İkinci fıkradaki esaslar çerçevesinde ölçülen toplam aylık aktif enerji tüketimi

dikkate alınarak hesaplanan aylık ortalama güç miktarının; söz konusu ölçüme tabi noktalarda

ölçümün yapıldığı aydan geriye dönük 12 ayın demand ölçüm değerleri dikkate alınarak

belirlenmiş maksimum eş zamanlı demand değerlerinin toplamına oranının yüzde beşten daha

az olması halinde o ay için birinci fıkrada yer alan oranlar için hesaplama yapılmaz.

(4) Reaktif enerjiye ilişkin olarak birinci fıkrada belirtilen oranlara uyulmaması

durumunda, kullanıcılara uygulanacak yaptırımlar bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarında

düzenlenir.”


Danıştay 13 üncü Daire’sinin 2014/2924 E. sayılı 18/02/2015 tarihli Kararı

çerçevesinde Nisan 2015 tarihinden itibaren bugüne kadar iletim sistemine bağlı kullanıcılara

reaktif ceza uygulanmamaktadır.

2016 yılı denetim raporunda Sistem Kullanım Anlaşmasının 9 uncu maddesi

kapsamındaki endüktif ve/veya kapasitif reaktif cezaların Enerji Piyasası Düzenleme

Kurumunun konuya ilişkin 05.12.2016 tarih ve E.57752 sayılı yazısında belirttiği esaslar

kapsamında yapılması önerilmiştir.

EPDK’nın 29.03.2018 tarih ve 7760-1 ile 7760-2 sayılı Kurul Kararıyla yeni İletim



Sistemi Sistem Bağlantı Anlaşması ve İletim Sistemi Sistem Kullanım Anlaşması onaylanarak

07.04.2018 tarih ve 30384 Sayılı resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Sistem Kullanım Anlaşması kapsamındaki endüktif ve/veya kapasitif reaktif cezaların

uygulanması gerekmektedir.

Öneri:

Sistem Kullanım Anlaşması kapsamındaki endüktif ve/veya kapasitif reaktif cezaların

uygulanması ve uygulamada hukuki ihtilafların yaşanmaması için kullanıcılar ile yeni

bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarının yaptırılması önerilir.

BULGU 7.2.8: Üretim lisansındaki güç ile sistem kullanım anlaşmasındaki gücü

farklı olan anlaşmalar

30.12.2017 tarih ve 30286 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İletim Sistemi Sistem

Kullanım ve Sistem işletim Tarifelerinin Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bildiriminin “Sabit

sistem kullanım bedelleri-Üretim Faaliyetlerine İlişkin Özel Hükümler” başlıklı 4.25 inci

maddesinde “Üreticilerle, lisanslarında yer alan kurulu güç değeri üzerinden sistem kullanım

anlaşması yapılır” hükmü yer almakta olup anılan hüküm gereği üreticilerle yapılacak sistem

kullanım anlaşmalarında anlaşma gücünün lisanslarında kayıtlı olan kurulu güç değeri

üzerinden yapılması gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde bazı üretim lisansı kullanıcılarının lisanlarındaki kurulu güç

değeri ile sistem kullanım anlaşmasındaki anlaşma gücü (maksimum veriş kapasitesi) değerinin

farklı olduğu tespit edilmiştir.

Konuyla ilgili olarak TEİAŞ Genel Müdürlüğü EPDK’ya muhatap 10.08.2017 tarih ve

E.303322 sayılı yazı ile üretim lisansına sahip bazı kullanıcıların zaman zaman sistem kullanım

anlaşmalarındaki maksimum enerji veriş kapasite değerinin lisanlarına derç edilen kurulu güç

değerini aştıklarını, maksimum enerji veriş kapasitelerinin lisanlarına derç edilmiş olan kurulu

güç değerinden fazla bir değerde olacak şekilde sistem kullanım anlaşması yapılıp

yapılmayacağı hususunda üretim şirketlerinden talep geldiği belirtilerek EPDK’dan görüş

istenilmiştir.

EPDK 12.01.2018 tarih ve E.2689 sayılı cevabi yazısında özetle, ilgili mevzuat

çerçevesinde üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin iletim veya dağıtım sistemine verebilecekleri

enerjinin lisanslarında kayıtlı olan kurulu güç değerinin aşamayacağı, lisans tadili olmaksızın



bu yöndeki anlaşma gücü revizyonu taleplerinin olumsuz değerlendirilmesi gerektiğini

TEİAŞ’a bildirmiştir.

Nitekim 07.04.2018 tarih ve 30384 Sayılı Resmi gazetede yayımlanan yeni İletim

Sistemi Sistem Kullanım Anlaşması’nın “Anlaşma Gücü” başlıklı 2 nci maddesinde “İlk

imzalanan Sistem Kullanım Anlaşması gücü aşağıdaki şekillerde belirlenir:

1-Üreticiler için ilk imzalanan anlaşma gücü, lisanslarına derç edilmiş olan kurulu güç

değeri ile aynı olmalıdır…

Kullanıcının anlaşma gücünün artırılması veya düşürülmesine ilişkin başvuruları,

a)Üretim lisansı sahibi tüzel kişiler için lisans tadiliyle paralel olacak şekilde Elektrik

Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği’nin ilgili hükümleri çerçevesinde…”

hükmü yer almakta olup, anılan hüküm ile üreticiler için lisanlarına derç edilmiş olan

kurulu gücün anlaşma gücü olacağı ve anlaşma gücünün artırılması veya düşürülmesi

durumunda ise üretim lisansı sahibi tüzel kişiler için lisans tadiliyle paralel olacak şekilde

Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği’nin ilgili hükümleri çerçevesinde

değerlendirileceği belirtilmiştir.

Tablo: Lisansı gücü ile sistem kullanım anlaşmasındaki gücü farklı olanlar

Sistem kullanıcısı adı Tesis adı

Lisanstak

i kurulu

gücü

(MWe)

Anlaşmasındak

i maksimum

veriş kapasitesi

(MW)

Fark

güç

(MW)

Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü Ambarlı DG 1350,9 1401,703

50,80

3

Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü Borçka HES 300,6 309,087 8,487

Polat Elektrik Üretim İnşaat İthalat İhracat A.Ş. Polat 1 TES 51 55 4

Limak Yatırım Enerji Üretim İşletme Hizmetleri Ve İnşaat

A.Ş. Uzunçayır HES 81,99 87 5,01

Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü Seyhan 1 HES 60 69 9

Yıldızlar Enerji Elektrik Üretim A.Ş.

Kulp 1 +Kulp IV

HES 35,219 40 4,78

Akköy Enerji A.Ş. Akköy 1 HES 101,94 110 8,06

Gebze Elektrik Üretim Ltd. Şti. Gebze DG 1540 1631 91

Uni-Mar Enerji Yatırımları A.Ş. Marmara Ereğlisi DG 478 510 32

Adapazarı Elek.Üret. Ltd.Şti Adapazarı DG 770 840 70

İzmir Elektrik Üretim Ltd. Şti. İzmir DG 1520 1620 100

Akköy Enerji A.Ş. Akköy 2 HES 229,68 232 2,32



Yukarıdaki tabloda yer alan üretim lisansı sahibi kullanıcıların lisansındaki kurulu güç

değeri ile TEİAŞ ile yapılan sistem kullanım anlaşmasındaki anlaşma güç (maksimum veriş

kapasite) değerinin farklı olduğu tespit edilmiştir.

TEİAŞ ile üretim lisansı sahibi tüzel kişiler arasında yapılacak sistem kullanım

anlaşmasında anlaşma gücünün (maksimum veriş kapasitesi) lisanslarında kayıtlı olan kurulu

güç değeri üzerinden yapılması gerekmektedir.

Öneri:

TEİAŞ ile üretim lisansı sahibi tüzel kişiler arasında yapılacak sistem kullanım

anlaşmasında anlaşma gücünün (maksimum veriş kapasitesi) lisanslarında kayıtlı olan

kurulu güç değeri üzerinden yapılması, lisans tadili olmadan revize sistem kullanım

anlaşmamalarının yapılmaması önerilir.

BULGU 7.2.9: TEİAŞ Süre Uzatımı Yönergesine göre sonuçlandırılmayan yapım

işleri projeleri

Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Süre Uzatımı Yönergesi TEİAŞ Yönetim

Kurulunun 16/03/2017 Tarih ve 9-125 Sayılı Kararı’yla yürürlüğe girmiştir.

Süre Uzatımı Yönergesi’nin 9 uncu maddesinde “(1) Yürürlükte bulunan

sözleşmesinde, Yüklenicinin süre uzatımı talebinde bulunmasına ilişkin bir başvuru süresi

belirtilmiş ise, bu süreye riayet edilir.

(2) Belirtilmemiş ise,

a) Mücbir sebeplerle süre uzatımını gerektiren hallerin meydana geldiği tarihi izleyen

20 (yirmi) gün içinde,

b) Teşekkülden kaynaklanan sebeplerle süre uzatımını gerektiren hallerde süre uzatımı

talebinin en geç; mal alımlarında malın teslim edildiği / hizmet ve danışmanlık hizmet

alımlarında nihai kabulün yapıldığı / yapım işlerinde geçici kabulün yapıldığı tarihi takip eden

30 (otuz) gün içerisinde,

Yüklenici tarafından gerekli belgelerle birlikte sözleşmeyi yürüten birime yazılı olarak

bildirimde bulunulması zorunludur. Bu süre içinde yapılmayan ve belgelenmeyen başvurular

dikkate alınmaz.



(3) Yüklenici, başvurusunda süre uzatımına esas nedenleri, bu nedenlerin başlangıç ve

bitiş tarihlerini ve bunlara ilişkin belgelerle beraber sözleşmenin ilgili hükümleri doğrultusunda

istediği ilave süreyi gün olarak belirtir. Uzatılacak sürenin tespiti o anda mümkün değilse

yüklenici bunun da sebeplerini belirtir ve durumun netlik kazanmasından sonra istediği süre

uzatımını ayrı bir yazıyla ayrıca bildirir.

(4) Ancak; Yapım işlerinde tesis sırasında meydana gelen gecikmeler ile ilgili süre

uzatımı talebi kontrollük hizmetlerini yürüten taşra teşkilatına (ilgili Bölge Müdürlüğü) yapılır.

Süre uzatımı talebine ait belgelerin verildiği ilgili Bölge Müdürlüğü, Yüklenicinin taleplerini

inceledikten sonra görüşünü ilgili belgeler ile birlikte Sözleşmeyi yürüten birime gönderir. Bu

belgeler ve Bölge Müdürlüğü görüşü, ilgili birim tarafından incelenip değerlendirildikten sonra

tüm bilgi ve belgeler; bu işle ilgili olarak kurulacak süre uzatımı komisyonuna havale edilir.”

hükmü ile teşekkülden kaynaklanan sebeplerle süre uzatımını gerektiren hallerde süre

uzatımı talebinin en geç; yapım işlerinde geçici kabulün yapıldığı tarihi takip eden 30 (otuz)

gün içerisinde, yüklenici tarafından gerekli belgelerle birlikte sözleşmeyi yürüten birime yazılı

olarak bildirimde bulunulması, bu süre içinde yapılmayan ve belgelenmeyen başvurular dikkate

alınmayacağı, ancak yapım işlerinde tesis sırasında meydana gelen gecikmeler ile ilgili süre

uzatımı talebi kontrollük hizmetlerini yürüten taşra teşkilatına (ilgili Bölge Müdürlüğü)

yapılması gerekmektedir.

Benzer şekilde Süre Uzatımı Yönergesi’nin 10 uncu maddesinde “(1) Sözleşme ve

yönergede yer alan süre uzatımını gerektiren nedenlere bağlı olarak, sözleşme süresi içerisinde

bitirilemeyen ve gecikmeli olarak devam eden işlerde, süre uzatımını gerektiren hallerin devam

ediyor olması, bu nedenlerin ne zaman ortadan kalkacağının belli olmaması veya idarece süre

uzatım çalışmalarının tamamlanamamış olması durumlarında; yüklenicinin gecikmeye neden

olan hususları detaylı olarak içeren yazılı başvurusu üzerine, sözleşme konusu işi yürüten

birim/birimlerce veya kontrol teşkilatınca gecikmeye neden olan hususların yükleniciden

kaynaklanmadığının yazılı olarak teyit edilmesi kaydıyla, süre uzatımına konu "gecikme

cezası" kesilmesi uygulaması, sözleşmeyi yürütmekle yükümlü birim amirinden alınacak Olur

ile süre uzatımı çalışmalarının neticelendirildiği tarihe kadar askıya alınabilir ve durum

yükleniciye yazılı olarak bildirilir.” hükmü ile yüklenicinin gecikmeye neden olan hususları

detaylı olarak içeren yazılı başvurusu üzerine süre uzatımına konu "gecikme cezası" kesilmesi

uygulaması, sözleşmeyi yürütmekle yükümlü birim amirinden alınacak Olur ile süre uzatımı

çalışmalarının neticelendirildiği tarihe kadar askıya alınabilmesine imkan tanınmıştır.



Yönerge’nin “Süre Süre uzatımı komisyonlarının kuruluşu” başlıklı 11 inci maddesinde

“(2) Süre Uzatımı Komisyonları yüklenicinin süre uzatım talebinde bulunduğu tarihi takip eden

60 (altmış) gün içerisinde (10.maddenin uygulandığı sözleşmeler hariç) oluşturulur. Ancak bu

süre, sözleşme konusu işin teslim edildiği / kabul edildiği / geçici kabulün yapıldığı tarihi takip

eden 90 (doksan) günü geçemez” hükmü ile ilgili yönergenin 10 uncu maddenin uygulandığı

sözleşmeler hariç olmak üzere Süre Uzatımı Komisyonlarının yüklenicinin süre uzatım

talebinde bulunduğu tarihi takip eden 60 (altmış) gün içerisinde veya geçici kabulün yapıldığı

tarihi takip eden 90 (doksan) günü içerisinde oluşturulması, gerekmektedir.

“Süre uzatımı komisyonlarının görevleri” başlıklı 12 nci maddesinde ise “(1) Bu

yönergenin 11’inci maddesinde belirtilen süre uzatımı komisyonları, 7.maddenin 3. ve 4.

fıkralarında süre uzatımı komisyonlarınca değerlendirilmeyeceği belirtilen hususlar hariç, birim

amiri tarafından havale edilen süre uzatımı konularını inceler, değerlendirir ve kararlarını bir

protokol ile Süre Uzatım Komisyonu’nun kuruluşu için alınan Olur tarihini takip eden 60

(altmış) gün içinde birim amirine sunar.” hükmü ile kararlarını bir protokol ile Süre Uzatım

Komisyonu’nun kuruluşu için alınan Olur tarihini takip eden 60 (altmış) gün içinde birim

amirine sunulması gerekmektedir.

Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Süre Uzatımı Yönergesi kapsamında süre

uzatımı talebinde bulunmasına ilişkin bir başvuru süresi belirtilmiş ise, bu süreye riayet edilir.

idareden kaynaklanan sebeplerle süre uzatımını gerektiren hallerde süre uzatımı talebinin en

geç yapım işlerinde geçici kabulün yapıldığı tarihi takip eden 30 gün içerisinde yüklenicinin

başvuruda bulunması, geçici kabulün yapıldığı tarihi takip eden 90 (doksan) günü içerisinde ise

Süre Uzatımı Komisyonlarının oluşturulması, Süre Uzatım Komisyonu’nun kuruluşu için

alınan Olur tarihini takip eden 60 (altmış) gün içinde ise kararların ihale yetkilisine sunulması

gerekmektedir. İhale yetkilisi tarafından 10 gün içerisinde gerekli inceleme yapılarak onaylanır

veya gerekçeleriyle birlikte tekrar incelenmek üzere komisyona iade edilir. Süre uzatım

komisyonu 30 gün içerisinde ihale yetkilisinin de iade gerekçelerini dikkate alarak 30 gün

içinde yeniden inceler ve kararını ihale yetkilisine sunar, ihale yetkilisi de 10 güm içinde

inceleyerek nihai karar verilir şeklinde olup toplam süreç geçici kabul tarihi itibarıyla ihale

yetkilisinin iade gerekçesi var ise toplam 200 gün, ihale yetkilisinin iade gerekçesi yok ise 160

gün içerisinde Süre Uzatım Yönergesi kapsamında komisyonun kurulması ve karar vermesi

gerekmektedir.



Yapılan incelemelerde 15D030510 nolu Konya OSB İrtibatları EİH yapım işinin

27.09.2016 tarihinde 1.543.400 TL yüklenici firma ile sözleşmesinin yapıldığı, 13.01.2017

tarihinde ise tesisin bitirildiği, 04.06.2017 tarihinde ise geçici kabulünün yapıldığı tespit

edilmiştir. Yüklenici firmanın 04.01.2017 tarih ve 2017/2 sayılı 9. Bölge Müdürlüğüne

Muhatap yazısında özetle 89 nolu direğin enerjisinin kesilmesi hususunda başvuruda

bulunulmasına rağmen bunun yapılmadığını bu nedenle de alt montaj çalışmalarının askıya

alındığını, ardından da olumsuz hava koşulları nedeniyle 30.11.2016 tarihinden itibaren sahanın

çalışmaya elverişsiz hale geldiği ve iş güvenliğine uygun çalışma şartlarının sağlanamadığını

belirterek enerji kesintilerinin talep edilen tarihte verilememesinden dolayı süre uzatım

talebinde bulunmuştur.

Tesisin 13.01.2017 tarihinde bitirilmesi ve geçici kabulün 04.06.2017 tarihinde

yapılmasına rağmen süre uzatım komisyonu 14.12.2017 tarih ve E.488604 sayılı yazı ile

15D030510 nolu Konya OSB İrtibatları EİH yapım işinin tesis çalışmaları sırasından 89 nolu

branşman direğinin enerjinin TEİAŞ tarafından zamanında yapılmaması nedeniyle

yükleniciden kaynaklanmayan nedenlerden dolayı gecikme yaşanması konusuna ait süre uzatım

konusunun görüşülmesi ve karara varılması hususunda anılan ilgi Olur ile Süre Uzatım

Komisyonu kurulmuştur. Süre Uzatım Komisyonu geçici kabul yapıldıktan sonra 205 gün sora

26.12.2017 tarihindeki Süre uzatım Komisyonu Protokolü ile yükleniciye 148 gün ilave süre

verilmesini ve iş bitim tarihinin 04.06.2017 olarak belirlenmesine karar vermiş olup anılan

Karar 29.12.2017 tarihinde onaylanmıştır.

KİK kapsamında ihalesi yapılan EİH yapım işi sözleşmelerinde yüklenici firmalar

tarafından özellikle kamulaştırma, mevcut hattın enerjisinin zamanında kesilmemesi, orman

izni, hava koşulları, proje değişikliği, proje onayı gibi nedenlerden dolayı süre uzatımı

komisyonu tarafından Süre Uzatımı Yönergelerine göre işlem yapılmaktadır.

Yeni Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Süre Uzatımı Yönergesi TEİAŞ Yönetim

Kurulunun 08/12/2017 tarih ve 29-461 sayılı kararıyla yürürlüğe girmiştir. Süre Uzatım

Yönergesine göre süre uzatımlarının yüklenici başvurusu, süre uzatım komisyonlarının

oluşturulması ve süre uzatım komisyonlarının karar verme süreci geçici kabul tarihinden

itibaren yaklaşık 200 gün olmasına karşın aşağıdaki tabloda yer alan yapım işlerinin 9 Nisan

2018 tarihi itibarıyla henüz sonuçlandırılmadığı tespit edilmiştir.



Tablo: Süre uzatım yönergesine göre sonuçlandırılmayan yapım işleri

Proje no Referans

no Proje adı

Sözleşme

tarihi

Sözleşme

bitim tarihi

Geçici

kabul itibar

tarihi

Geçici

kabul tarihi

Süre

uzatımının

bitirilmesi

gereken son

tarih

10D030110 İTM.70 Yıldıztepe 22.09.2011 25.08.2012 14.10.2012 31.10.2012 19.05.2013

12D030750 İTM.90 Alanya 1 22.07.2013 01.07.2015 15.11.2015 22.12.2015 09.07.2016

12D030630 İTM.99 Bağyurdu 21.10.2013 24.10.2014 21.11.2014 10.12.2014 28.06.2015

13D030380 İTM.102 İnegöl 23.01.2014 24.01.2015 29.05.2016 27.06.2016 13.01.2017

12D030020 İTM.109 Paşaköy 15.01.2014 03.04.2015 28.04.2015 30.04.2015 16.11.2015

12D031340 İTM.133 Demirköy 24.11.2014 12.05.2016 10.10.2016 02.11.2016 21.05.2017

12D030930 İTM.144 Selçuklu 19.02.2015 19.05.2016 18.08.2016 08.09.2016 27.03.2017

11D030030 İTM.171 Kozan 380 TM Tevsiat 13.01.2016 16.03.2017 22.03.2017 19.04.2017 05.11.2017

10D030370 İTM.155 Belek GIS 08.10.2015 08.03.2017 23.02.2017 17.03.2017 03.10.2017

12D030890 İTM.157 Hacılar TM Yenileme 19.10.2015 19.01.2017 10.02.2017 13.03.2017 29.09.2017

12D031110 İTM.175 Ahlat TM (DAP) 22.02.2016 24.05.2017 22.05.2017 22.05.2017 08.12.2017

14D030500 İTM.164 Samandağ TM 12.11.2015 12.01.2017 30.01.2017 27.02.2017 15.09.2017

14D030860 İTM.163 Çamoluk Havza TM 03.11.2015 03.12.2016 06.02.2017 26.09.2017 14.04.2018

15D030090 H.358 Varsak - Oymapınar EİH 06.01.2017 20.03.2018 21.07.2017 21.07.2017 06.02.2018

15D031080 H.611 Jeotermal - Sarayköy EİH 21.04.2017 24-07-2017 12.08.2017 18-08-2017 06.03.2018

16D001600 H.573.T Mersin 380 - Karacailyas 26-08-2016 03-01-2017 08.05.2017 05-08-2017 21.02.2018

15D030650 H.589 Düzova RES - Dikili TM 09-09-2016 20-04-2017 11.05.2017 01-08-2017 17.02.2018

14D031130 H.573.T Kahramanmaraş154-Kılılı 26-08-2016 02.07.2017 25-04-2017 25-04-2017 11.11.2017

16D001370 H.585 Çırçıp - Telhamut EİH 02-09-2016 04-05-2017 24-03-2017 24-03-2017 10.10.2017

Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Süre Uzatımı Yönergesine 14 üncü maddesinde

“Süre Uzatımı Komisyon Protokolü İhale Yetkilisi tarafından10 (on) gün içerisinde gerekli

inceleme yapılarak onaylanır veya gerekçeleriyle birlikte tekrar incelenmek üzere komisyona

iade edilir. Süre Uzatımı Komisyonu İhale Yetkilisinin iade gerekçelerini dikkate alarak süre

uzatımı talebini 30 (otuz) gün içinde yeniden inceler ve kararını İhale Yetkilisine sunar. İhale

Yetkilisi 10 (on) gün içerisinde gerekli incelemeyi yaparak nihai kararı verir..” hükmü ile 10

gün içinde onaylanması veya gerekçeleriyle birlikte tekrar incelenmesi halinde ise 50 gün içinde

birim amiri tarafından nihai kararın verilmesi gerekmektedir.

Aynı Yönergenin 15 inci maddesinde “(1) 14 üncü maddeye göre onaylanan Süre

Uzatımı Komisyon kararları, onayı takip eden 10 (on) gün içerisinde gerekçeleriyle birlikte

Yükleniciye gönderilir” hükmü kapsamında onaylanan Süre Uzatımı Komisyon kararlarının

onayı takip eden 10 (on) gün içerisinde gerekçeleriyle birlikte Yükleniciye gönderilmesi, 16 ncı



maddesinde “(1) Süre Uzatımı Komisyon kararlarına itirazlar Komisyon kararının yükleniciye

tebliğ edildiği tarihi takip eden 30 (otuz) gün içinde ve bir kere yapılabilir.

Bu durumda, Teşekkül itirazı dikkate alarak süre uzatımı talebini 30 (otuz) gün içinde

yeniden inceler ve nihai kararını yükleniciye bildirir.” hükmü kapsamında itirazların komisyon

kararının yükleniciye tebliğ edildiği tarihi takip eden 30 (otuz) gün içinde ve bir kere

yapılabileceği, Teşekkülün itirazı dikkate alması durumunda süre uzatımı talebinin 30 gün

içinde yeniden inceleneceği ve nihai kararın yükleniciye bildirileceği öngörülmüştür.

Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Süre Uzatımı Yönergesi kapsamında yüklenici

mağduriyetlerinin ve ileride hukuki ihtilafların yaşanmaması için süre uzatım komisyonlarının

zamanında kurulması, kurulan süre uzatım komisyonlarının süresi içerisinde karar alması

hususunda personel takviyesi de dahil olmak üzere gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir.

Öneri:

Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Süre Uzatımı Yönergesi kapsamında yüklenici

mağduriyetlerinin ve ileride hukuki ihtilafların yaşanmaması için süre uzatım komisyonlarının

zamanında kurulması, kurulan süre uzatım komisyonlarının süresi içerisinde karar alması

hususunda personel takviyesi de dahil olmak üzere gerekli tedbirlerin alınması önerilir.

BULGU 7.2.10: İletim sistemi teknik kaybına ilişkin meydana gelen pozitif ve

negatif elektrik enerjisi dengesizlik miktarlarının azaltılması

Dengeleme güç piyasası ve gün öncesi planlama kapsamında verilen yük alma ve yük

atma talimat tutarları ile pozitif ve negatif enerji dengesizlik tutarları sıfır bakiye düzeltme

tutarının belirlenmesinde büyük önem arz etmektedir. Yıllara göre toplam sıfır bakiye düzeltme

tutarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

EPİAŞ’a ait https://rapor.epias.com.tr/rapor/xhtml/donemlikPiyasaHacim.xhtml

sitesinden alınan verilerin incelenmesi sonucunda 2017 yılında sıfır bakiye düzeltme tutarının

2016 yılına göre %12,3 oranında düşerek 1,2 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.

Söz konusu talimatların sonucu oluşan Sıfır Bakiye Düzeltme Bileşeni Tutarının

(SBDT) gelişimi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Tabloda görüldüğü üzere yıllar itibariyle

SBDT’de artış görülmektedir. SBDT son yedi yılda yaklaşık 8 kat yükselmiştir.

https://rapor.epias.com.tr/rapor/xhtml/donemlikPiyasaHacim.xhtml



Tablo: Sıfır bakiye düzeltme tutarları

Yıllar Tutar Artış oranı

(Bin TL) (%)

2011 (584.382) 228,5

2012 (694.887) 18,9

2013 (1.052.311) 51,4

2014 (1.457.226) 38,5

2015 (1.199.754) (17,7)

2016 (1.409.516) 17,5

2017 (1.236.305) (12,3)

EPDK’nın 21.04.2016 tarih ve 6234 sayılı Kurul Kararı ile 01.05.2016 tarihinden

itibaren tekrar iletim sistem kullanım ve sistem işletim tarifeleri değiştirilmiştir. 6234

sayılı Kurul Kararı ile TL/MW-YIL olarak alınan sistem kullanım ve sistem işletim

bedeline ilave olarak TL/MWh başına iletim sistem kullanım ve sistem işletim bedeli

alınmaya başlanılmıştır.

Elektrik Piyasası Dengeleme Ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin geçici 27’nci

maddesinde “(1) TEİAŞ 1/1/2016 tarihinden itibaren iletim sistemi kayıplarını satın

almaya başlar. 1/1/2016 tarihinde iletim sistemi kayıplarının uzlaştırılmasını teminen

TEİAŞ’ın Piyasa İşletmecisine tüzel kişilik kaydı gerçekleştirilir.” hükmü ile 1.1.2016

tarihinden itibaren iletim sistemi kayıpları TEİAŞ tarafından satın alınmaktadır.

T.C

. S

ayış

tay B

aşkan

lığı

Türk

iye

Ele

ktr

ik İ

leti

m A

.Ş. T

eiaş

2017 Y

ılı

Say

ışta

y D

enet

im R

aporu

97

Tab

lo:

2017 y

ılı

ilet

im s

iste

mi

kay

ıpla

rı m

ikta

rı v

e fi

yat

ları

Dö

nem

i

Alı

ş

mik

tarı

(GW

h)

Alı

ş tu

tarı

(TL

)

En

erji

den

ges

izli

k

mik

tarı

po

ziti

f

(GW

h)

En

erji

den

ges

izli

k

tuta

rı p

ozi

tif

(TL

)

En

erji

den

ges

izli

k

mik

tarı

neg

atif

(GW

h)

En

erji

den

ges

izli

k

tuta

rı n

egat

if

(TL

)

Uzl

aştı

rma

esas

çek

iş

mik

tarı

(GW

h)

Ort

alam

a

alış

fiy

atı

(TL

/MW

h)

Ort

alam

a

den

ges

izli

k

satı

ş fi

yat

ı

(TL

/MW

h)

Ort

alam

a

den

ges

izli

k

alış

fiy

atı

(TL

/MW

h)

20

16

7yıl

ı

ort

alam

a

PT

F

(TL

/MW

h)

20

17

yıl

ı

ort

alam

a

SM

F

(TL

/MW

h)

Oca

k

48

7.7

48

85

.116

.78

1

31

.570

5.0

03

.752

(2

6.4

15

) (5

.06

3.8

68

) 4

82.5

93

17

5

15

8

19

2

18

1

17

7

Şu

bat

4

23.8

81

71

.805

.39

2

21

.788

3.2

83

.988

(3

4.3

52

) (6

.18

2.1

02

) 4

36.4

45

16

9

15

1

18

0

17

3

16

7

Mar

t 4

39.2

62

68

.637

.89

5

69

.568

7.9

74

.295

(1

0.8

75

) (2

.01

1.2

59

) 3

80.5

69

15

6

11

5

18

5

14

5

13

1

Nis

an

41

5.9

79

62

.844

.96

8

43

.383

5.1

29

.736

(4

2.4

15

) (6

.79

7.3

26

) 4

15.0

11

15

1

11

8

16

0

14

5

13

6

May

ıs

44

9.4

05

70

.958

.39

9

13

.243

1.4

52

.927

(6

5.0

49

) (1

1.5

02

.70

8)

50

1.2

11

15

8

11

0

17

7

15

2

14

5

Haz

iran

4

76.2

92

72

.972

.04

4

83

.800

10

.824

.07

0

(8.7

78

) (1

.76

0.5

09

) 4

01.2

69

15

3

12

9

20

1

14

9

15

2

Tem

mu

z

59

2.2

46

10

9.5

65

.545

46

.914

8.6

29

.567

(7

5.4

86

) (1

2.3

94

.10

6)

62

0.8

18

18

5

18

4

16

4

17

5

16

9

Ağu

sto

s 5

86.5

35

10

8.5

08

.975

25

.286

3.7

25

.583

(6

0.2

14

) (1

0.4

72

.14

2)

62

1.4

63

18

5

14

7

17

4

17

3

16

0

Eylü

l 4

70.8

42

87

.105

.77

0

24

.170

3.3

87

.296

(4

0.3

44

) (7

.79

2.9

38

) 4

87.0

15

18

5

14

0

19

3

17

9

15

1

Ekim

4

51.5

00

83

.527

.50

0

56

.455

7.7

97

.650

(1

6.2

54

) (2

.41

5.6

92

) 4

11.2

99

18

5

13

8

14

9

16

4

14

2

Kas

ım

45

5.5

46

84

.276

.01

0

24

.322

4.3

03

.901

(2

7.2

44

) (4

.78

7.0

57

) 4

58.4

69

18

5

17

7

17

6

17

5

17

4

Ara

lık

4

95.2

00

91

.612

.00

0

86

.076

11

.999

.34

9

(16

.898

) (2

.53

0.5

74

) 4

26.0

22

18

5

13

9

15

0

15

6

14

3

To

pla

m

5.7

44

.436

99

6.9

31

.277

52

6.5

75

73

.512

.11

4

(424

.32

3)

(73

.710

.28

1)

5.6

42

.184

1

74

14

0

17

4

16

4

15

4



2017 yılında iletim sistemi teknik kayıpları için 5.744.436 MWh için toplam 996,9

milyon TL ödeme yapılmıştır. Ortalama alış fiyatı 174 TL/MWh olmasına rağmen 2017 yılında

sistem alış miktarının yaklaşık %9’u oranında 526.575 MWh pozitif enerji dengesizliğine

düşülmüş olup, 2016 yılına göre %1,3 oranında artış meydana gelmiştir. Pozitif dengesizlik

sistem satış fiyatı ise ortalama 140 TL/MWh gerçekleşmiştir. Pozitif dengesizlik miktar oranı

en yüksek 86.076 MWh ile Aralık ayında, en düşük sistem satış fiyatı ise 110 TL/MWh ile

Mayıs ayında gerçekleşmiştir.

2017 yılında ortalama PTF fiyatı 164, SMF fiyatı ise 154 TL/MWh gerçekleşmesine

rağmen ortalama pozitif dengesizlik satış fiyatı PTF’nın yaklaşık %15, SMF’den ise %9 daha

düşük fiyatlı olarak 140 TL/MWh gerçekleşmiştir. Ortalama dengesizlik alış fiyatı ise 2017 yılı

ortalama PTF’den %6, SMF fiyatından ise %13 daha pahalı gerçekleşmiştir.

İletim sistemine bağlı tüm üretim ve tüketim sayaçlar OSOS yardımıyla TEİAŞ’ın

kontrolünde olmasına rağmen iletim sistem kaybında hem pozitif hem de negatif oranda

dengesizliğe düşülmüştür.

TEİAŞ iletim sistemi teknik kaybına ilişkin meydana gelen pozitif ve negatif elektrik

enerjisi dengesizlik miktarının azaltılması gerekmektedir.

Öneri:

TEİAŞ iletim sistemi teknik kaybına ilişkin meydana gelen pozitif ve negatif elektrik

enerjisi dengesizlik miktarının azaltılması hususunda gerekli tedbirlerin alınması önerilir.

BULGU 7.2.11: Yüksüz ve düşük yüklü transformatörler ile boşta ve yükte

kayıplar

İşletmede olmasına rağmen yüksüz olan güç transformatörlerinin her yıl tespitinin

yapılarak dağıtım şirketleri tarafından yapılması gereken fider tahsisi ve yük aktarımlarının en

kısa zamanda yapılması, Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliği kapsamında iletim sistemi

yatırım planı ile dağıtım yatırımlarının eşgüdümünün sağlanması ile güç transformatörlerinde

istenilen verimin alınması, atıl yatırım oluşmaması ve sistem güvenliği için süresi içerisinde

dağıtım şirketleri tarafından gerekli yatırımların yapılması gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde TEİAŞ Genel Müdürlüğü’nün EPDK’ya muhatap 18.12.2017

tarih ve E.485271 sayılı yazı ile özetle “…yeni trafo merkezlerinden dağıtım şirketlerinin sınırlı

düzeyde yük aldıkları tespit edilmiştir. Dağıtım şirketleri yeni trafo merkezleri yatırımlarına



koordine olamamakta, gecikmeler için kamulaştırma sorunları, ödenek yetersizliği vb.

gerekçeler sunmaktadırlar. Ancak ortalama açık şalt tipi trafo merkezinin 10 milyon TL, gaz

izoleli trafo merkezinin 25 milyon TL olduğu düşünülürse, milyonlarca liralık yatırım çok daha

düşük miktardaki dağıtım yatırımlarının gecikmesi nedeniyle atıl kalmaktadır. Ayrıca yeni trafo

merkezleri mevcut yüklerdeki artış ve yeni yükler için tesis edildiğinden, yeni trafo

merkezlerinden yük almada yaşanacak gecikme son kullanıcılar için de arz güvenliği

noktasında problemlere neden olabilmektedir.

Teşekkülümüz yeni trafo merkezi yatırımlarının etkin ve zamanında kullanımı,

tüketicilerin arz güvenliğinin artırılması adına dağıtım yatırımlarının hızlandırılması noktasında

Kurumunuzca gerekli uyarıların yapılması…”

denilerek yeni trafo merkezi yatırımlarının etkin ve zamanında kullanımı, tüketicilerin

arz güvenliğinin artırılması adına dağıtım yatırımlarının hızlandırılması konusunda gerekli

uyarıların yapılması istenilmiştir.

Yük Tevzi Bilgi Sistemi üzerinde yapılan incelemelerde aşağıdaki tabloda yer alan 14

adet trafonun yüksüz olduğu, 62 adet trafonun ise puant yüküne göre %1 ila %14 arasında yüklü

olduğu tespit edilmiştir.



Tablo: Yüksüz trafolar ve olması gereken trafolar

Tm adı

TM

trafo

sayıs

ı

TM'ni

n

işletm

e yılı

TM

topla

m

kurul

u güç

Topla

m

puant

güç

Trafonu

n puantı

Traf

o adı

Trafonu

n gücü

Olması

gereke

n trafo

gücü

Olması

gereke

n trafo

kaybı

(kW)

Mevcu

t trafo

kaybı

(kW)

Mevcud

a göre

yıllık

kayıp

(kWh)

Olması

gerek

yıllık

kayıp

(kWh)

Yıllık

kayıp fark

(kWh)

AKKUYU TM 1 2012 62,5 0 0 TR1 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ALAŞEHİR HAVZA TM 2 2017 125 0 0 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ALAŞEHİR HAVZA TM 2 2017 125 0 0 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

BOR OSB TM 2 2017 40 0 0 TRB 20 20

DİKİLİ 1 2017 100 0 0 TRA 100 31,5 208 370 3.241.20

0

1.822.08

0 1.419.120

GÜLNAR HAVZA TM 2 2016 125 0 0 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

GÜLNAR HAVZA TM 2 2016 125 0 0 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

KARAKOÇAN 1 2017 12,5 0 0 TRA 12,5 12,5

KAYAŞ 2 2017 200 0 0 TRA 100 31,5 208 370 3.241.20

0

1.822.08

0 1.419.120

KAYAŞ 2 2017 200 0 0 TRB 100 31,5 208 370 3.241.20

0

1.822.08

0 1.419.120

KOZAN HAVZA 1 2012 62,5 0 0 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

MARMARİS 2 TM 2 2011 93,75 0 0 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

NARİNKALE 3 2013 187,5 0 0 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

NARİNKALE 3 2013 187,5 0 0 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

PAŞAKÖY 4 1996 450 188 0 TR2 125 31,5 208 410 3.591.60

0

1.822.08

0 1.769.520

ADIYAMAN ÇİMENTO

TM 2 1983 125 8 5,2 TRA 62,5 31,5 208 280

2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ADIYAMAN ÇİMENTO

TM 2 1983 125 8 3,2 TRB 62,5 31,5 208 280

2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ADIYAMAN GÖLBAŞI

TM 2 1990 93,75 8 0 TRA 62,5 31,5 208 280

2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ALADAĞ TM 1 2016 100 9 9 TRA 100 31,5 208 370 3.241.20

0

1.822.08

0 1.419.120

ALİAĞA-1 3 1971 200 38 0,003 TRB 75 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ARDANUÇ TM 1 2016 62,5 3 3 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

AYVALIK 2 1985 162,5 47 0 TRB 62,5 50 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

BAĞIŞTAŞ 2 2016 125 3 3 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

BAĞIŞTAŞ 2 2016 125 3 0 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

BALIKESİR 2 2 1991 125 35 0 TRB 62,5 50 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720



BAYAT HAVZA 1 2017 62,5 7 7 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

BİTLİS 2 2015 125 31 0 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

BURDUR 2 1905 125 41 7,1 TRA 62,5 50 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ÇAĞLAYAN HAVZA 2 2015 125 5 3,12 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ÇAĞLAYAN HAVZA 2 2015 125 5 1,92 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ÇAMLIYAYLA HAVZA

TM 2 2016 125 3 2,7 TR1 62,5 31,5 208 280

2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ÇAMLIYAYLA HAVZA

TM 2 2016 125 3 0 TR2 62,5 31,5 208 280

2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ÇARŞAMBA TM 2 1979 162,5 48 3 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

DARAN HAVZA 2 2016 125 6 0,04 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

DARAN HAVZA 2 2016 125 6 5,92 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

DURSUNBEY 2 1991 93,75 9 9 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

EDİRNE-2 1 2014 100 6 6 TRA 100 31,5 208 370 3.241.20

0

1.822.08

0 1.419.120

ELİF HAVZA 2 2015 130 3 3 TRA 65 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ELİF HAVZA 2 2015 130 3 0 TRB 65 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ERZİNCAN 1 2 1977 125 22 0 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

ERZURUM 2 2 1994 200 43 0 TRA 100 50 208 370 3.241.20

0

1.822.08

0 1.419.120

FATSA 2 2000 125 39 4 TRB 62,5 50 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

GEZENDE 2 2016 112,5 38 7,73 TRA 62,5 50 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

GÖLCÜK 2 2013 162,5 52 7,46 TRB 62,5 62,5 280 370 3.241.20

0

2.452.80

0 788.400

İSPİR HAVZA 2 2016 125 5 5 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

İSPİR HAVZA 2 2016 125 5 0 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

K.KAPASİTÖR 2 1983 125 38 3,7 TRA 62,5 50 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

KADIKÖY 3 2013 262,5 73 2 TR3 62,5 50 280 370 3.241.20

0

2.452.80

0 788.400

KALECİK TM 2 1984 125 3 3 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

KALECİK TM 2 1984 125 3 0 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

KALKANDERE TM 1 2012 62,5 4 4 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

KARABÜK OSB TM 2 2014 162,5 32 8 TRB 62,5 50 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

KELKİT HAVZA 2 2017 125 24 2,2 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720



KEPEZKAYA 2 2010 93,75 1 0,403 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

KIRIKKALE TM 4 1956 218,7

5 64 0 TRD 62,5 31,5 208 280

2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

KIRŞEHİR 2 2 2014 162,5 34 0 TRB 62,5 50 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

KURŞUNLU TM 2 1988 101,2

5 17 9 TRA 70 31,5 208 280

2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

LÜLEBURGAZ 2 1993 162,5 59 0 TRB 62,5 62,5 280 370 3.241.20

0

2.452.80

0 788.400

MOSB 4 2014 450 66 0 TRA 100 50 208 370 3.241.20

0

1.822.08

0 1.419.120

MOSB 4 2014 450 66 0 TRB 100 50 208 370 3.241.20

0

1.822.08

0 1.419.120

NUH ÇİMENTO 2 1992 125 33 0 TRA 62,5 50 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

PAŞALAR TM 2 2000 162,5 53 0 TRB 62,5 62,5 280 370 3.241.20

0

2.452.80

0 788.400

REFAHİYE 2 1992 93,75 6 3 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

REŞADİYE HAVZA 2 2016 125 5 3 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

REŞADİYE HAVZA 2 2016 125 5 2,2 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

SANDIKLI 2 1905 125 27 0 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

SİİRT 380 TM 2 2015 200 9 0 TRA 100 31,5 208 370 3.241.20

0

1.822.08

0 1.419.120

SİİRT 380 TM 2 2015 200 9 9,1 TRB 100 31,5 208 370 3.241.20

0

1.822.08

0 1.419.120

SÖĞÜT TM 2 1992 125 32 8,5 TRA 62,5 50 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

SÖKE TM 36 KV 2 1962 162,5 52 0 TRA 62,5 62,5 280 370 3.241.20

0

2.452.80

0 788.400

ŞIRNAK TM 2 2007 162,5 41 1,5 TRA 62,5 50 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

TALAS 2 2016 200 48 7 TRB 100 50 208 370 3.241.20

0

1.822.08

0 1.419.120

TERCAN 2 1978 132,5 4 0,6 TRA 70 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

TERCAN 2 1978 132,5 4 3 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

TORTUM 2 2015 125 17 9 TRA 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

TORTUM 2 2015 125 17 8 TRB 62,5 31,5 208 280 2.452.80

0

1.822.08

0 630.720

Trafoların değiştirilmesi halinde yıllık kazanç miktarı (kWh) 57.272.88

0

Mevcut güç transformatörlerinde istenilen verimin alınması, büyük yatırımlar sonucu

tesis edilen trafoların atıl kalmaması, trafo yüklerinin daha dengeli yüklenmesi ve sistem

güvenliği açısından dağıtım şirketleri tarafından gerekli fider tahsisi ve yük aktarımlarınım

zamanında yapılması gerekmektedir.



Diğer taraftan yapılan incelemelerde mevcut güç trafolarının bazılarının yıl içinde puant

güçleri ve mevcut kurulu güçlerinin incelenmesinde çok düşük güçle çalıştığı tespit edilmiştir.

EPDK’nın 02.01.2005 tarih ve 25688 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe

giren 414 sayılı Kurul Kararında iletim sisteminde kullanılan transformatörlerin güçlerine göre

trafo kayıp oranları verilmiştir.

Tabloda verilen trafoların en uygun güçlü trafo ile değiştirilmesi halinde (72 adet trafo)

yıllık 57.272.880 kWh elektrik enerjisi tasarrufu sağlanmış olacaktır. TETAŞ Genel Müdürlüğü

tarafından TEİAŞ’a muhatap 2018 yılının 1 inci çeyrek dönemi için (1 Ocak -31 Mart geçerli

olacak aktif elektrik enerjisi birim satış fiyatı, Perakende Satış Hizmet Bedeli, Sistem Kullanım

Bedeli, Elektrik Enerjisi Fonu, TRT Fonu, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi ve KDV gibi

tutarlar hariç birim fiyatı 24,6219 Kr/kWh olarak belirlenmiştir.

TETAŞ birim fiyatları dikkate alındığında KDV ve diğer vergiler hariç uygun güç

trafolarının seçilmemesi sonucu oluşan yıllık trafo kaybı 14.101.671 TL tutarındadır.

İşletmede olmasına rağmen yüksüz olan güç transformatörlerinin her yıl tespitinin

yapılarak dağıtım şirketleri tarafından yapılması gereken fider tahsisi ve yük aktarımlarının en

kısa zamanda yapılması, Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliği kapsamında iletim sistemi

yatırım planı ile dağıtım yatırımlarının eşgüdümünün sağlanması, güç transformatörlerinde

boşta ve yükteki kayıplar ile yüklenme durumu dikkate alınarak güç trafolarının planlamasının


Öneri:

Elektriğin yeterli, kaliteli ve sürekli şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için

işletmede olmasına rağmen yüksüz olan güç transformatörlerinin her yıl tespitinin yapılarak

dağıtım şirketleri tarafından yapılması gereken fider tahsisi ve yük aktarımlarının en kısa

zamanda yapılması hususunda dağıtım şirketlerinin uyarılması, Elektrik Piyasası Dağıtım

Yönetmeliği kapsamında iletim sistemi yatırım planı ile dağıtım yatırımlarının eşgüdümünün

sağlanması ile güç transformatörlerinde istenilen verimin alınması, atıl yatırım oluşmaması,

boşta ve yükteki kayıplar ile yüklenme durumu dikkate alınarak daha fazla kayıp miktarına

meydan verilmemesi hususunda güç trafolarının planlamasının yapılması ve sistem güvenliği

için süresi içerisinde gerekli yatırımı yapmayan dağıtım şirketlerinin Enerji ve Tabii Kaynaklar

Bakanlığı ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna bildirilmesi önerilir.



BULGU 7.2.12: Yapım işlerine ait kesin metraj ve hesapların süresi içerisinde

gönderilmemesi ve gecikme cezalarının kesilmemesi

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Kesin hakediş raporu ve hesap kesilmesi” başlıklı

40 ıncı maddesinde “(1) Birim fiyat esaslı sözleşmelerde kesin hesaplar aşağıdaki esaslara göre

yapılır:

a) İşin geçici kabulü yapıldıktan sonra, kesin hakediş raporunun düzenlenmesine esas olacak

kesin metraj ve hesapların tamamlanmasına başlanır. Bunlar biri asıl olmak üzere en az üç suret

halinde düzenlenir. Yüklenicinin kesin hakediş raporunun düzenlenmesinde geçici hakediş

raporlarındaki rakamlara itibar edilmez ve kesin metraj ve hesaplar sonucunda bulunan

miktarlar esas alınır.

b) Kesin metraj ve hesaplarının yapıldığı sürece yüklenici veya vekili hesapların yapıldığı yerde

bulunmak zorundadır.

c) Yapı denetim görevlisi, yüklenici veya vekili ile birlikte işin gidişine paralel olarak daha

önce hazırlanıp karşılıklı imzalanmış bulunan kesin metraj ve hesaplar ile işin gidişine paralel

hazır olmayanları, birlikte tamamlayıp imzalayarak geçici kabul tarihinden başlamak üzere en

çok altı ay içinde idareye teslim etmek zorundadır. Bu hesapların yapılması sırasında yüklenici

veya vekili tarafından yapılmış ve fakat yapı denetim görevlisince çözüme bağlanamamış

itirazlar varsa bunlar da incelenmek üzere hesaplarla birlikte idareye verilecektir.

ç) Kesin metraj ve hesapların düzenlenmesi sırasında yüklenici veya vekili, yapı denetim

görevlisinin yazılı tebliğine rağmen hazır bulunmadığı takdirde, yapı denetim görevlisi

hesapları tek taraflı olarak hazırlar ve geçici kabul tarihinden başlamak üzere en çok altı ay

içinde idareye teslim eder. Bu aşamada yükleniciye, hazırlanmış bu kesin metraj ve hesapları

altmış gün içinde incelemesi için tebligat yapılır. Yüklenici incelemesini daire dışında yapmak

isterse kesin metraj ve hesapların asıl olmayan suretlerinden bir takımı kendisine verilir.

Yüklenici kesin metraj ve hesapları inceleyip itirazsız imzalarsa hesapların idarece

incelenmesine başlanır.”

hükmü yer almakta olup, anılan hüküm kapsamında kesin hakediş raporunun düzenlenmesine

esas olacak kesin metraj ve hesapların geçici kabul tarihinden başlamak üzere en çok altı ay

içinde idareye teslim edilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan Trafo Merkezleri Tesis Dairesi Baskanlığı 28.03.2018 tarih ve E.130673



sayılı “Kesin Hesapların Zamanında Düzenlenmesi” konulu Bölge Müdürlüklerine muhatap

ilgi yazısında özetle Trafo Merkezleri öncelikli olmak üzere; Bölge Müdürlüklerinin denetim

ve kontrollüğü altında inşaa ve tesis edilen ihale konusu işlerin geçici kabulünün yapılmasına

müteakip yüklenici firmalara talimat verilerek, inşaat ve elektrik nihai projelerin yaptırılması

ve Kesin Elektrik Malzeme ve Montaj Tutanakları ile Kesin İnşaat Hakedişlerinin gecikmeye

mahal vermeden düzenlenerek gönderilmesi istenilmiştir.

Yapılan incelemelerde 5 Nisan 2018 itibarıyla geçici kabulü yapılmasına rağmen Yapım İşleri

Genel Şartnamesine göre kesin metraj ve hesaplarını gönderilmeyen yatırım projeleri ekte

verilmiştir.

Tablo: Kesin metrajını bölge müdürlüğünce gönderilmeyen yatırım projeleri

Proje no Proje adı Referans

no

Sözleşme

tarihi

Söz bitim

tarihi

Geçici

kabul

tarihi

Kesin

metrajın

gönderilmesi

gereken tarih

Süre

uzatımın

verilmesi

gereken

tarih

09D030010 Kayaş 380 TM İTM.160 02.11.2015 30.06.2017 06.10.2017 04.04.2018 24.04.2018

11D030030 Kozan 380 TM Tevsiat İTM.171 13.01.2016 16.03.2017 19.04.2017 16.10.2017 05.11.2017

10D030380 Ardahan TM Yenileme İTM.185 14.03.2016 15.06.2017 29.09.2017 28.03.2018 17.04.2018

14D030500 Samandağ TM İTM.164 12.11.2015 12.01.2017 27.02.2017 26.08.2017 15.09.2017

14D030860 Çamoluk Havza TM Tevsiat İTM.163 03.11.2015 03.12.2016 26.09.2017 25.03.2018 14.04.2018

15D031190 Bayat Havza TM (YHGP) İTM.181 16.03.2016 17.05.2017 23.08.2017 19.02.2018 11.03.2018

15D030090 Varsak - Oymapınar EİH Yenileme H.358 16.01.2017 20.03.2018 21.07.2017 17.01.2018 06.02.2018

12D030710 Aydın - Nazilli - Jeotermal EİH Yenileme H.431 18.07.2013 23.11.2014 30.12.2016 28.06.2017 18.07.2017

Diğer taraftan aşağıdaki tabloda yer alan projelerin ise kesin metrajlari ilgili bölge

müdürlüğünde geç gönderilmiştir.

Tablo: Kesin metrajı bölge müdürlüğünden geç gönderilen yatırım projeleri


no

Sözleşme

tarihi

Söz bitim

tarihi

Geçici

kabul

tarihi

Kesin metrajın

gönderilmesi

gereken tarih

Süre uzatımın

verilmesi

gereken tarih

Bölge

Müdürlüğü

kesin metraj

tarihi

14D030090 Gölbaşı 380

TM İTM.150 23.06.2015 22.03.2017 12.08.2017 08.02.2018 28.02.2018 22.02.2018

12D030890 Hacılar TM

Yenileme İTM.157 19.10.2015 19.01.2017 13.03.2017 09.09.2017 29.09.2017 31.01.2018

10D030100

Yeni

Ambarlı-

Yenibosna

DB.KAB.8 11.09.2014 02.07.2016 14.08.2017 10.02.2018 02.03.2018 27.02.2018



Yapılan incelemelerde aşağıdaki tabloda yer alan yatırım projelerinin elektrik malzeme

montaj hakkedişi ile inşaat hakkedişlerinin eş zamanlı yapılmadığı, örneğin İTM.175 referanslı

Ahlat TM’nin elektrik malzeme montaj kesin hakkedişinin 23.05.2017 tarihinde yapılmasına

rağmen 5 Nisan 2018 tarihi itibarıyla aradan yaklaşık 317 gün geçmesine rağmen henüz inşaat

kesin hakkedişinin yapılmadığı, benzer şekilde İTM.155 referanslı Belek GİS yapım işinin

elektrik malzeme kesin hakkedişi 20.11.2017 tarihinde yapılmasına rağmen aradan 136 gün

geçmesine rağmen inşaat hakkedişinin yapılmadığı tespit edilmiştir.

Tablo: Trafo merkezlerinde elektrik malzeme kesin hakkedişi yapıldığı halde inşaat hakkedişi

yapılmayan yatırım projeleri


no

Sözleşme

tarihi

Söz bitim

tarihi

Geçici

kabul tarihi

Kesin metrajın

gönderilmesi

gereken tarih

Süre

uzatımın

verilmesi

gereken

tarih

Bölge

Müdürlüğü

kesin metraj

tarihi

Elektrik

malzeme

montaj

kesin

hakkediş

tarihi

İnşaat

kesin

hakkediş

tarihi

14D030090 Gölbaşı 380

TM İTM.150 23.06.2015 22.03.2017 12.08.2017 08.02.2018 28.02.2018 22.02.2018 05.03.2018 Yapılmadı

10D030370 Belek GIS İTM.155 08.10.2015 08.03.2017 17.03.2017 13.09.2017 03.10.2017 07.07.2017 20.11.2017 Yapılmadı

10D030630 Bor OSB

TM (KOP) İTM.168 27.11.2015 28.01.2017 24.05.2017 20.11.2017 10.12.2017 02.08.2017 21.08.2017 Yapılmadı

12D030500 Gaziantep-6

TM (GAP) İTM.173 24.02.2016 27.04.2017 23.06.2017 20.12.2017 09.01.2018 06.12.2017 14.03.2018 Yapılmadı

12D031110 Ahlat TM İTM.175 22.02.2016 24.05.2017 22.05.2017 18.11.2017 08.12.2017 16.05.2017 23.05.2017 Yapılmadı

14D030710 Kelkit

Havza TM İTM.176 12.02.2016 13.04.2017 13.04.2017 10.10.2017 30.10.2017 31.05.2017 14.07.2017 Yapılmadı

14D031150 Alaşehir

Havza TM İTM.172 04.03.2016 04.05.2017 24.09.2017 23.03.2018 12.04.2018 14.12.2017 14.02.2018 Yapılmadı

15D030750 Yüreğir TM

Tevsiat İTM.177 17.03.2016 20.03.2017 27.04.2017 24.10.2017 13.11.2017 23.10.2017 15.11.2017 Yapılmadı

12D030190 proje nolu İTM.163 referanslı Yeşilhisar TM Tevsiat işinin 05.11.2015

tarihinde yüklenici firma Best Elektrik Taah.Ve Tic.A.Ş. ile 10.075.000 TL tutarında sözleşme

imzalanmıştır. 18.02.2017 tarihinde geçici kabulü yapılarak iş tamamlanmış olup 44 günlük

gecikme yaşanmıştır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İşin süresi ve sürenin uzatılması” başlıklı 29.

Maddesinde “(1) İşin, sözleşmesinde belirlenen zamanda tamamlanıp geçici kabule hazır hale

getirilmemesi durumunda, gecikilen her gün için sözleşmesinde öngörülen günlük gecikme

cezası uygulanır.” hükmü ile gecikilen her gün için sözleşmesinde öngörülen günlük gecikme

cezasının uygulanması gerekmektedir.

İTM.163 referanslı Yeşilhisar TM Tevsiat işine ait sözleşmenin 25.2 maddesinde



“Yüklenicinin sözleşmeye uydun olarak işi süresinde bitirmediği taktirde, gecikilen her gün

için sözleşme bedelinin %0,06 (onbindealtı) oranında gecikme cezası uygulanır” hükmü ile

uygulanacak günlük cezanın sözleşme bedeli üzerinden yapılması gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde İTM.163 referanslı Yeşilhisar TM Tevsiat işinin sözleşme bedeli

10.075.000 TL (Sözleşme Madde 6) olduğu uygulamada İdare tarafından 3.620.429,70 TL’nin

inşaat bedeli kalan 6.454.570,30 TL’nin ise elektrik bedeli olduğu, kesilen günlük gecikme

cezalarının inşaat ve elektrik olarak ayrı ayrı olarak kesildiği tespit edilmiştir. Ancak

24.07.2017 tarih, E.280793 sayılı ve İTM.163 Yeşilhisar TM 9 nolu elektrik malzeme kesin

hesap hakkediş konulu Mali İşler Daire Başkalığına muhatap ilgi yazı ekinde yer alan hakedişin

incelenmesinde gecikme cezasının elektrik bedeli olan 6.454.570,30 TL üzerinde 44 günlük

gecikme cezası için 170.400,66 TL tutarında gecikme cezasının kesilmesine rağmen,

08.03.2018 tarihi itibarıyla inşaat bedeline ilişkin olarak kesilmesi gereken 44 günlük ceza tutarı

olan 95.579,3 TL’nin aradan 8 ay geçmesine rağmen kesilmediği tespit edilmiştir.

Benzer şekilde İTM.172 referanslı Alaşehir Havza TM’nin TM Hakediş Müdürlüğü

tarafından elektrik kesin hakkedişi 14.02.2018 tarih ve E.69404 sayılı yazı ekinde 24 günlük

gecikme cezası için 129.381,17 TL gecikme cezası kesilmesine rağmen, 08.03.2018 tarihi

itibarıyla inşaat bedeline 5.690.400,82 TL isabet eden 24 günlük gecikme cezası tutarı 81.941,8

TL’nin henüz kesilmediği tespit edilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Kesin hakediş raporu ve hesap kesilmesi” başlıklı

40 ıncı maddesinde; “…(6) İdareler teslim aldıkları kesin hesapları, teslim tarihinden başlamak

üzere en çok altı ay içinde inceleyip onaylarlar. Aksi halde yüklenici, varsa itirazlarında haklı

sayılacağı gibi, işin kesin kabulü yapılmış olmak şartı ile, kesin hakediş raporunun

düzenlenmesini de isteyebilir.

(7) Yüklenicinin, kesin hesapların yapılışında hazır bulunmayıp sonradan altmış günlük

sürede hesapları incelemesi halinde, idarenin altı aylık inceleme süresi, yüklenicinin incelemeyi

bitirdiğini idareye yazılı olarak bildirdiği tarihten başlar.

(8) Kesin hesapların ve kesin kabul tutanağının idarece onaylanmasından sonra, bunlara

ilişkin onay tarihlerinin sonuncusundan başlamak üzere en çok otuz gün içinde, idarece

onaylanmış kesin hesaplara dayalı olarak, yapı denetim görevlisi tarafından kesin hakediş

raporu düzenlenir.



(9) Kesin hesapların idareye tesliminden sonra idarece incelenmesi sırasında

yapılabilecek değişikliklere yüklenicinin bir itirazı olursa itirazlarının yerlerini de açık seçik

belirtmek suretiyle bu husustaki karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri 39

uncu maddedeki usuller çerçevesinde dilekçe ile idareye bildirir.

(10) Hesap kesme işleminde, gerçekleştirilen bütün işlerin kesin hakediş raporuna

geçirilen bedelinden iş sırasında geçici hakediş raporları ile ödenen miktarlar düşülür. Daha

sonra 39 uncu maddede açıklanan geçici hakediş ödeme usulleri çerçevesinde, hakedişe yapılan

ek ve kesintilerden sonra kalan tutar yükleniciye veya vekiline ödenir.

(11) Hesap kesme işlemi sonucunda, yüklenici idareye borçlu kaldığı takdirde, borcu

genel hükümlere göre tasfiye edilir. Kesin metraj ve hesapların yapılıp onaylanmasına ve kesin

hakedişin düzenlenmesine ait yukarıdaki süreler, ancak mücbir sebeplerle, ihale yetkilisinin

onayı ile yeteri kadar uzatılabilir. Bu onay yetkisi alt kademelere verilmez.”

hükmü ile yüklenicinin itirazı dahil toplam 14 ay içinde kesin hakkediş raporunun

düzenlenmesi gerekmektedir.

Yapılan (12 Nisan 2018 tarihli) incelemelerde İTM.70 referanslı Gölcük TM’nin

28.12.2012 tarihinde geçici kabulü, 15.04.2016 tarihinde ise kesin kabulü, 28.02.2014 tarihinde

elektrik, 08.05.2014 tarihinde ise inşaat kesin hakkedişi yapılmasına rağmen kesilen toplam

75.567,95 TL gecikme cezasının muhasebe kayıtlarında 326 hesapta bloke edildiği tespit

edilmiştir. Benzer şekilde İTM.78 referanslı Tepeören TM’nin 03.11.2013 tarihinde geçici

kabulü, 18.05.2016 tarihinde ise kesin kabulü, 26.02.2015 tarihinde elektrik, 20.01.2015

tarihinde ise inşaat kesin hakkedişi yapılmasına rağmen 552.396,46 TL gecikme cezasının

muhasebe kayıtlarında 326 hesapta bloke edildiği tespit edilmiştir.

Buna benzer şekilde İTM.101 Eryaman GİS, İTM.130 Sivas TM için kesilen gecikme

cezalarının da 326 nolu hesapta bloke edildiği tespit edilmiştir. Kesin hakkedişi yapılan yatırım

işlerinde kesilen gecikme cezalarının 679 nolu “tazminat ve ceza gelirleri” hesabına gelir

kaydedilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan konun ilgili daire başkanlığına bildirilmesi sonucu İTM.70 Gölcük TM,

İTM.78 Tepeören TM, İTM.101 Eryaman GİS (elektrik), İTM.130 Sivas TM, İTM.158

Refahiye TM, İTM.164 Viranşehir2 TM, İTM.177 Yüreğir TM (elektrik) yapım işlerine ait

daha önce bloke edilen gecikme cezalarının Mali İşler ve Finans Yönetimi Dairesi Başkanlığına

yazılan 25.04.2018-26.04.2018 tarihli yazılar ile irad kaydedilmesi istenilmiştir.



İTM.101 referanslı Eryaman GİS’in 27.10.2015 tarihinde geçici kabulü, 03.11.2017

tarih ve 2017/23 sayılı süre uzatım komisyonu protokolü ile 61 gün süre uzatımı verilerek iş

bitim tarihi 29.07.2015 olarak belirlenmiştir.

İTM.101 referanslı Eryaman GİS sözleşmesinin “33.20. Kesin kabul” başlıklı

maddesinde “Yüklenici, geçici kabul tarihinden (kısmi geçici kabul yapılmışsa en son yapılan

geçici kabul tarihi alınması kaydıyla) 24 (yirmidört) ay sonra kesin kabulünün yapılmasını

yazılı olarak talep edecektir. Herhangi bir nedenle garanti süresinin uzatılması halinde, uzatılan

bu sürenin bitiminde kesin kabulünün yapılması talep edilecektir. TEİAŞ tarafından kesin

kabule hazır olduğu saptanan işlerle ilgili olarak TEİAŞ 30 (otuz) gün içinde Kesin Kabul

Heyetini kurarak çalışmalara başlar.” hükmü ile geçici kabulden 24 ay sonra kesin kabulün


Yapılan incelemelerde İTM.101 referanslı Eryaman GİS’in geçici kabulü 27.10.2015

tarihinde yapıldığından dolayı kesin kabulünde 27.10.2017 tarihine kadar yapılması gerekirken

geçici kabulden sonra yaklaşık 30 ay geçmesine rağmen 24 Nisan 2018 tarihi itibarıyla ilgili

yapım işinin kesin kabulünün henüz yapılmadığı tespit edilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 40 ıncı maddesi kapsamında kesin hakkediş

raporunun düzenlenmesine esas olacak kesin metraj ve hesapların geçici kabul tarihinden

başlamak üzere en çok altı ay içinde idareye teslim edilmesi, kesin metraj ve hesapları idareye

gönderilen yatırım projelerinin kesin metraj ve hesapların süresinde yapılması, trafo

merkezlerinde uygulama birlikteliğinin sağlanması hususunda yatırım projelerinin elektrik

malzeme montaj hakkedişi ile inşaat hakkedişlerinin eş zamanlı yapılması, varsa gecikme

cezalarının zamanında kesilmesi, kesin hakkedişle beraber gecikme cezalarının muhasebe

kayıtlarında gelir hesabına kaydedilmesi, kesin kabullerin ise ilgili mevzuata göre zamanında


Öneri:

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 40 ıncı maddesi kapsamında kesin hakkediş

raporunun düzenlenmesine esas olacak kesin metraj ve hesapların geçici kabul tarihinden

başlamak üzere en çok altı ay içinde idareye teslim edilmesi, kesin metraj ve hesapları idareye

gönderilen yatırım projelerinin kesin metraj ve hesapların süresinde yapılması, trafo

merkezlerinde uygulama birlikteliğinin sağlanması hususunda yatırım projelerinin elektrik

malzeme montaj hakkedişi ile inşaat hakkedişlerinin eş zamanlı yapılması, varsa gecikme

cezalarının zamanında kesilmesi, kesin hakkedişle beraber gecikme cezalarının muhasebe



kayıtlarında gelir hesabına kaydedilmesi, kesin kabullerin ise ilgili mevzuata göre zamanında

yapılması için gerekli tedbirlerin alınması önerilir

BULGU 7.2.13: DB.KAB.9 referanslı Lapseki-2 - Sütlüce-2 Denizaltı Kablosu işi

kapsamında temin edilen kablo test cihazının işin niteliğine uygun olmaması

Yatırım projesi kapsamında 04.12.2014 yılında 63.606.712 Avro tutarında yüklenici

firma (Türk Prysmian - Prysmian Powerlink S.R.L) ile sözleşmesi imzalanan 13D030060 nolu

ve “Lapseki-2 - Sütlüce-2 Denizaltı Kablosu (Fiber Optikli)” yapım işinin geçici kabulü

01.05.2017 tarihinde yapılmıştır. Yapılan incelemelerde sözleşme eki “Genel Teknik

Şartname” 380 KV Yeraltı (Kara) Ve Denizaltı Kabloları Ve Denizaltı Fiberoptik Kablo

Sistemleri İle İlgili Teknik Şartname’sinin “6.10 Enerji Kablolarının Arıza Konum Sistemi”

başlıklı maddesinde “Kolayca taşınabilir tipte bir arıza konumlandırıcı tedarik edilecektir.

Tedarik edilecek konum belirleyici ilgili olduğu hallerde bir parazit filtresine ve her halükarda

yüksek hassasiyete sahip olacaktır ve arıza ve sorunların yeri ve tipini güvenilir biçimde tespit

edebilecektir. Operasyon prosedürleri ve parametre girişi de sonuç çıktıları da monitör aracılığı

ile gerçekleştirilecektir.

Sistem çeşitli arıza yöntemlerinin konumunun belirlenmesi için birden fazla ölçüm

yöntemine (yüksek ve düşük empedans, aralıklı ve benzeri gibi) ve izolasyon direncinin

ölçülmesine imkan verebilir. Ayrıca sistem, şok empedansındaki değişikliklere bağlı olarak,

kablo ek yerlerinin konumunu da bulabilir olmalıdır. Teklif edilen hata konumlandırıcısının

satın alınıp alınmayacağı Alıcının onayına tabi olacaktır.”

hükmü kapsamında 422.175 Avro tutarında bir adet Fault Locater (according to item

6.10 of the technical specification) Enerji Kablolarının Arıza Konum Sisteminin alındığı tespit

edilmiştir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname” başlıklı 17 inci

maddesinde “(1) İşin teknik ayrıntıları ve şartları ile projesini de kapsayan teknik şartnameler

hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik

kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici

hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur.

(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya Uluslararası teknik standartlara uygunluğu

sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve tanımlamalara

yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir



marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya

Uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin

mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model

belirtilebilir.

(3) Teknik şartnamenin idare tarafından hazırlanması esastır. Ancak, işin özelliğinin

gerektirdiği hallerde ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartname Kanun

hükümlerine uygun olarak danışmanlık hizmet sunucularına hazırlattırılabilir.”

hükmü ile işin teknik ayrıntıları ve şartları ile projesini de kapsayan teknik şartnameler

hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilmesi, teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya

Uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemelerin de yapılarak

şartnamede teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilmesi gerekmektedir.

Benzer şekilde Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yapı denetim görevlisinin yetkileri”

başlıklı 15 inci maddesinde “…(3) Malzemenin teknik şartnamelere uygun olup olmadığını

inceleyip gözden geçirmek için yapı denetim görevlisi istediği şekilde deneyler yapabilir ve

ister işyerinde, ister özel veya resmi laboratuarlarda olsun, bu deneylerin giderleri

sözleşmesinde başka bir hüküm yoksa yüklenici tarafından karşılanır. Yüklenici, deneylerin

işyerinde yapılmasını isterse bunun için gerekli araç ve teçhizatı kendisi temin eder.” hükmü

ile yapı denetim görevlisi tarafından malzemenin teknik şartnamelere uygun olup olmadığını

incelenerek gözden geçirilerek yapı denetim görevlisince deneylerin yapabileceği

belirtilmektedir.

Yapılan incelemelerde 380 KV Yeraltı (Kara) Ve Denizaltı Kabloları Ve Denizaltı

Fiberoptik Kablo Sistemleri İle İlgili Teknik Şartnamesinde Enerji Kablolarının Arıza Konum

Sistemi setine ait herhangi bir ulusal ve/veya Uluslararası teknik standartlara uygunluğu

sağlamaya yönelik düzenlemelerin yapılmadığı ve ulusal ve/veya Uluslararası teknik

standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması

hallerinde teknik şartnameye marka veya model yazılabilirken bunun yapılmadığı tespit

edilmiştir.

1. Bölge Müdürlügü’nün İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığına muhatap 21.02.2018

tarih, E.79162 sayılı ve 154 kV Yenibosna - Veliefendi Güç Kablosu Arızası konulu yazısında

154 kV Yenibosna -Veliefendi Yeraltı Güç Kablosunda 01.02.2018 tarihinde meydana gelen

arıza ile ilgili olarak hazırlanan Teknik Rapor’da “8.154 KV Yenibosna-Veliefendi Kablosunda



Yaşanan Arızaya İlişkin Notlar” başlığında “…h)TEİAŞ test aracı ve test ekibi tarafından arıza

arama çalışmalarına başlanmış, ancak test ekibinin YG kablo arızası ile ilgili pratik tecrübesi

olmaması ve aracın yeterli kapasiteye sahip olmaması nedeniyle sağlıklı sonuç elde

edilememiştir.

i) TEİAŞ test aracının maksimum 35 kV test gerilimi uygulayabiliyor olmasının YG

yeraltı güç kablolarının arıza yeri tespitinde çok yetersiz olduğu görülmüştür. Ayrıca

kullanılacak test aracına ait dinleme cihazında test aracından uygulanan sinyali algılayarak

kablo güzergahının tam olarak tespit edilmesi elzem bir husus olarak görülmektedir.

k) TEİAŞ kablo arızalarının tespiti için en az 110 kV test gerilimi uygulayabilen ve ekte

özellikleri belirtilen kablo test aracının 437 km yer altı güç kablosu altyapısına sahip TEİAŞ

için temin edilmesi gereken bir donanım olduğu görülmüştür…”

denilerek mevcut kablo test aracının yetersiz olduğu ifade edilmiştir.

Hazırlanan teknik şartnamelerin idarenin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde Yapım İşleri

İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname” başlıklı 17 inci maddesi kapsamında

işin teknik ayrıntıları ve şartları ile projesini de kapsayacak şekilde hazırlanarak ihale

dokümanına dahil edilmesi, benzer şekilde Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yapı denetim

görevlisinin yetkileri” başlıklı 15 inci maddesi kapsamında yapı denetim görevlisi tarafından

malzemenin teknik şartnamelere uygun olup olmadığını incelenerek gözden geçirilmesi ve

13D030060 nolu, DB.KAB.9 referanslı “Lapseki-2 - Sütlüce-2 Denizaltı Kablosu sözleşmesi

kapsamında temin edilen kablo test cihazının 154 ve 380 kV gerilim seviyesinde ulusal ve/veya

Uluslararası teknik standartlara uygun testleri yapabilecek özellikte olması için gerekli

tedbirlerin alınması gerekmektedir.

Öneri:

Hazırlanan teknik şartnamelerin idarenin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde Yapım İşleri

İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname” başlıklı 17 inci maddesi kapsamında

işin teknik ayrıntıları ve şartları ile projesini de kapsayacak şekilde hazırlanarak ihale

dokümanına dahil edilmesi, benzer şekilde Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yapı denetim

görevlisinin yetkileri” başlıklı 15 inci maddesi kapsamında yapı denetim görevlisi tarafından

malzemenin teknik şartnamelere uygun olup olmadığını incelenerek gözden geçirilmesi ve

13D030060 nolu, DB.KAB.9 referanslı “Lapseki-2 - Sütlüce-2 Denizaltı Kablosu sözleşmesi

kapsamında temin edilen kablo test cihazının 154 ve 380 kV gerilim seviyesinde ulusal ve/veya



Uluslararası teknik standartlara uygun testleri yapabilecek özellikte olması için gerekli

tedbirlerin alınması önerilir.

BULGU 7.2.14: Yatırım projelerinin zamanında bitirilmemesi, geçici kabul

süreçleri ve geçici kabul eksiklikleri

Kalkınma Bakanlığı’nın “2017-2019 Dönemi Yatırım Programı Hazırlama Rehberi”nde

enerji sektöründe; enerji arz-talep analizlerine dayanan, Türkiye'nin genel enerji ihtiyaç

projeksiyonuna uygun ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun ortaya koyduğu esaslara

uygun iletim altyapısı projelerine öncelik verilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

Bakanlar Kurulu’nun 2017 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve

İzlenmesine Dair Karar ile 2017 Yılı Programında yer alan ekonomik ve sosyal hedeflere

ulaşmak amaçlanmış olup, yatırım programında yer alan proje ödeneklerinin etkili, ekonomik,

verimli kullanılması ve projelerin zamanında bitirilmesi önem arz etmektedir.

Şirketin 2017 yılı yatırımları; etüt proje işlerinde 5 adet proje (alt detay proje 216) için

3,6 milyon TL, 169 adet 380 kV ve 442 adet 154 kV iletim tesisi projesi olmak üzere 611 proje

için 2,4 milyar TL, işletmeler grubunda 52 adet proje için 140,2 milyon TL, makine ve teçhizat

grubunda 16 adet proje için 145,7 milyon TL, taşıtlar grubunda ise 1 adet proje için 7,3 milyon

TL olmak üzere başlangıçta toplam 896 adet (alt detay dahil) proje için toplam 2,7 milyar TL

ödenek ayrılmıştır.

Faaliyet yılında nakdi harcama ödeneğin %96,5’i oranında 2,6 milyar TL olarak

gerçekleşmiştir. Aynı dönemdeki fiziki gerçekleşme ise %94 oranında 2,5 milyar TL olmuştur.

2017 yılında yatırım programında olup hiç işlem görmemiş proje sayısı 496 adettir.

Diğer taraftan yatırım projelerinin iş bitim tarihleri incelendiğinde 2017 yılı yatırım

programında olup, geçici kabulü yapılan 84 adet yatırım projesinden 67’sinin sözleşmeye göre

zamanında bitirilemediği, dolayısıyla iş bitim tarihinde gecikme yaşandığı tespit edilmiştir. Bu

durum yatırım projelerinden istenilen verimin zamanında sağlıklı sonuçlar elde edilebilmesine

imkan vermemektedir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Denetim Hizmetleri Başkanlığı’nın 14.11.2016

tarih, 99-18-13-20 sayılı İnceleme Raporu’nda “İdari Yönden” “… 7)TEİAŞ Genel

Müdürlüğünce hali hazırda eksikliği kısıt talimatlarına gerekçe teşkil eden iletim hatlarının

planlanan sürelerde herhangi bir gecikmeye mahal verilmeksizin devreye alınması, planlanan



ve yürütülen stratejik iletim yatırımlarının zamanında tamamlanması hususunda kamulaştırma,

orman izinleri, ÇED ve Kurum görüşleri süreçlerinin uzamaması için gerekli tedbir, takibat ve

titizliğin gösterilmesi, yönleriyle, Enerji İşleri Genel Müdürlüğüne ve TEİAŞ Genel

Müdürlüğüne talimat verilmesinin…” hükmü ile özellikle kısıt talimatlarına gerekçe teşkil eden

iletim hatlarının planlanan sürelerde herhangi bir gecikmeye mahal verilmeksizin devreye

alınması, stratejik iletim yatırımlarının zamanında tamamlanması istenilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Geçici kabul” başlıklı 41 inci maddesinde

“(1) Taahhüt edilen iş, sözleşme ve eklerinde yer alan hükümlere uygun olarak

tamamlandığında yüklenici idareye geçici kabulün yapılması için yazılı olarak başvuruda

bulunur.

(2) Yapılan işler, yapı denetim görevlisi tarafından ön incelemeden geçirilir ve yapılan

tespitler bir tutanağa bağlanır. Bu inceleme sırasında yüklenicinin veya vekilinin de hazır

bulunması gereklidir. Yükleniciye yapılacak tebligata rağmen kendisi veya vekili gelmezse

yapı denetim görevlisi bu incelemeyi tek taraflı olarak yapar ve düzenlenen tutanakta bu husus

belirtilir. Yapılan ön inceleme sonucunda;

a) İşin sözleşme ve eklerine uygun olarak tamamlandığı ve kabul işlemlerinin

yapılmasında bir engel bulunmadığı anlaşılırsa idare tarafından geçici kabul komisyonu

oluşturulur,

…

c) Kabul komisyonu işi kabule uygun gördüğü takdirde, geçici kabul tutanağı düzenlenir

ve bu tutanağı komisyon üyeleri ile birlikte yüklenici veya vekili de imzalar.

(6) Yüklenici veya vekili, yazı ile yapılacak çağrıya rağmen kabulde hazır bulunmazsa

veya kabul tutanağını imzalamak istemezse tutanakta bu husus ayrıca belirtilir.

(7) Geçici kabul tutanağı, ihale makamı veya yetkilendirdiği kişilerce onaylandıktan

sonra geçerli olur. Geçici kabulün yapılmasını müteakip işin kullanılması ve/veya işletilmesi,

işin kesin kabulünün yapıldığı anlamına gelmez.”

hükmü ile işin sözleşme ve eklerine uygun olarak tamamlandığı ve kabul işlemlerinin

yapılmasında bir engel bulunmadığı anlaşılırsa idare tarafından oluşturulan geçici kabul

komisyonunca geçici kabul tutanağı düzenleneceği belirtilmiştir.



Yapılan incelemelerde yatırım programında gerek elektrik iletim hat tesisi gerekse de

trafo merkezi tesisi işi için bölge müdürlükleri bazında tutulan geçici kabul tutanakları arasında

farklıklar olduğu tespit edilmiştir.

2016 yılı denetim raporunda; uygulama birlikteliğinin ve standarttın sağlanması için;

geçici kabul tutanaklarının Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği Ek Form 5’te yer alan bilgileri

de kapsayacak şekilde düzenlenmesi, yüklenici tarafından tamamlanması ve düzeltilmesi

gereken eksik ve kusurlarda toplam tutar ile birlikte eksikliklerin giderilme süresinin de

tutanakta yer verilmesi önerilmiştir.

2017 yılında geçici kabulü yapılan yatırım projelerinin incelenmesinde bazı geçici kabul

tutanaklarında yüklenici tarafından tamamlanması ve düzeltilmesi gereken eksik ve kusurlar

için süre verilmediği tespit edilmiştir.

Tablo : Geçici kabul kusur ve eksiklikleri için süre verilmeyen yatırım projeleri

Proje no Proje adı Referans no Sözleşme

tarihi

Söz başlama

tarihi

Söz bitim

tarihi İtibar tarihi

Geçici kabul

tarihi

Geçici kabul

eksikliklerinin

bedeli (TL)

10D030380 Ardahan TM Yenileme İTM.185 14-03-2016 23-03-2016 15-06-2017 05-07-2017 29-09-2017 25.000

15D030090 Varsak - Oymapınar EİH H.358 16-01-2017 25-01-2017 20-03-2018 21-07-2017 21-07-2017 133.273

12D031350 Akköprü - Balgat Kablosu TKABY.30T 26-02-2015 21-10-2016 18-05-2017 05-05-2017 17-05-2017 123.750

12D030310 Topkapı Kablo İrtibatları TKABY.42 07-03-2017 10-03-2017 06-08-2017 09-06-2017 10-06-2017 264.100

14D030800 Belkıs - Birecik EİH H.585 02-09-2016 07-09-2016 04-04-2017 13.04.2017 03-05-2017 20.000

16D001370 Çırçıp - Telhamut EİH H.585 02-09-2016 07-09-2016 04-05-2017

24-03-2017 24-03-2017 15.000

Benzer şekilde aşağıda yer alan yatırım projelerinde ise geçici kabul tutanaklarında

geçici kabul kusur ve eksiklerinde toplam tutarın yer almadığı tespit edilmiştir.

Tablo: Geçici kabul eksik ve özürleri için toplam tutar bulunmayan yatırım projeleri


tarihi

Söz

başlama

tarihi

Söz bitim


Geçici

kabul tarihi

12D030500 Gaziantep-6 TM İTM.173 24-02-2016 04-03-2016 27-04-2017 19-05-2017 23-06-2017

12D031350 Akköprü - Balgat Kablosu TKABY.30T 26-02-2015 21-10-2016 18-05-2017 05-05-2017 17-05-2017

12D030310 Topkapı Kablo İrtibatları TKABY.42 07-03-2017 10-03-2017 06-08-2017 09-06-2017 10-06-2017

16D001370 Çırçıp - Telhamut EİH Yenileme H.585 02-09-2016 07-09-2016 04-05-2017 24-03-2017 24-03-2017

15D030860 Atatürk 380 - Adıyaman TM EİH H.563 25-01-2016 10-02-2016 30-11-2017 18.08.2017 08-09-2017

Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği Ek Form5’te yer alan ve geçici kabul

tutanaklarında olması gereken Projenin Düzenlenme Tarihi, Projeyi Onaylayan Kuruluş,



Yüklenici Adı, Yüklenici Adresi, Keşif Bedeli vb. bilgilerin olmadığı, düzenlenen tutanak

formatlarının birbirinden farklı olduğu tespit edilmiştir.

Yapım İşleri Muayene Ve Kabul Yönetmeliği’nin “Geçici kabul tutanağının

düzenlenmesi” başlıklı 7 inci maddesinde “3) Söz konusu noksan ve kusurlar komisyonca

belirlenen süre içinde tamamlanmadığı takdirde, yapı denetim görevlisi tarafından Yapım İşleri

Genel Şartnamesinin 41 inci maddesi hükümleri uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 41 inci maddesinde “(4) Kabul komisyonunun

oluşturulması ve işyerine gönderilebilmesi, yapılan işin kusurlu ve eksik kısımlarının bedelleri

toplamının işin sözleşme bedelinin yüzde beşinden fazla olmamasına bağlıdır. Bu oranı

geçmeyen kusur ve eksiklikler, aynı zamanda işin idareye teslimine ve kullanılmasına ve/veya

işletilmesine engel olmayacak ve herhangi bir tehlikeye meydan vermeyecek nitelikte

olmalıdır.

(5) Kabul komisyonu, gerçekleştirilen işlerin nev’ini, niteliğini, sözleşme ve ekleri ile

teknik gereklere ve iş sırasında onaylanan değişikliklere uygunluğunu ve kabule hazır olup

olmadığını, yüklenici veya vekili ile birlikte inceler. Yapılan inceleme neticesinde;

a) Kabul komisyonu, kabule engel nitelikte olmamakla birlikte yapılan işte kusur ve

eksiklikler tespit ederse; gördüğü kusur ve eksikliklerin ayrıntısını gösterir bir liste düzenler ve

bunların giderilmesi için gerekli olan süreyi tespit eder. Belirlenen sürenin sonunda, yüklenici

bulunsun veya bulunmasın, işin son durumu, yapı denetim görevlisi tarafından düzenlenecek

bir tutanakla tespit edilir ve idareye iletilir,

b) Kabul komisyonunun tespit ettiği eksiklikler, belirlenen sürede yüklenici tarafından

giderilmezse bu sürenin bitiminden sonra eksikliklerin giderilmesine kadar geçecek her gün

için, giderilecek eksikliklerin durumuna göre sözleşmesinde günlük gecikme cezası olarak

yazılan miktarın belli bir oranında günlük ceza uygulanır ve geçici kabul tarihi kusur ve

eksikliklerin giderilmesi tarihine ertelenir. Ancak bu gecikme otuz günü geçtiği takdirde idare,

yüklenici hesabına eksiklerin giderilmesini kendisi yaptırabilir. Bu takdirde de eksikler

tamamlanıncaya kadar ceza uygulaması devam eder ve kabul tarihi ertelenir,”

hükmü ile kabul komisyonu kabule engel olmayan kusur ve eksiklikler tespit ederse;

komisyonun kabule engel olmayan kusur ve eksikliklerin ayrıntısını gösterir bir liste

düzenlemesi ve bunların giderilmesi için gerekli olan süreyi tespit etmesi, belirlenen sürenin

sonunda, yüklenici bulunsun veya bulunmasın, eksikliklerin belirlenen sürede yüklenici



tarafından giderilmesi, giderilmediği taktirde bu sürenin bitiminden sonra eksikliklerin

giderilmesine kadar geçecek her gün için, giderilecek eksikliklerin durumuna göre

sözleşmesinde günlük gecikme cezası olarak yazılan miktarın belli bir oranında günlük ceza

uygulanması ve bu gecikmenin otuz günü geçmesi halinde idarenin yüklenici hesabına

eksiklerin giderilmesini kendisi tarafından yaptırılması, eksikler tamamlanıncaya kadar ceza

uygulamasının devam etmesi gerekmektedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 41 inci maddesinde “(12) Geçici kabul için yapılan

incelemede, teknik olarak kabulünde sakınca görülmeyen ve işin idareye teslimini ve

kullanılmasını ve/veya işletilmesini engellemeyen, giderilmesi de mümkün olmayan veya fazla

harcama ve zaman kaybını gerektiren, kusur ve eksiklikler görülecek olursa yüklenicinin varsa

hakediş veya teminatından uygun görülecek bir bedel kesilmek şartı ile, iş idare tarafından bu

hali ile kabul edilebilir. Bu gibi kusur ve eksikliklerin niteliğinin ve kesilecek bedelin kabul

tutanağında gösterilmesi gereklidir. Yüklenici bu işleme razı olmazsa, her türlü gideri kendisine

ait olmak üzere, kusur ve eksiklikleri verilen sürede düzeltmek ve gidermek zorundadır.”

hükmü ile teknik olarak kabulünde sakınca görülmeyen ve işin idareye teslimini ve

kullanılmasını, işletilmesini engellemeyen, giderilmesi de mümkün olmayan veya fazla

harcama ve zaman kaybını gerektiren, kusur ve eksiklikler görülecek olursa yüklenicinin varsa

hakediş veya teminatından kesilmesi, yüklenici bu işleme razı olmazsa, her türlü gideri

kendisine ait olmak üzere, kusur ve eksiklikleri verilen sürede düzeltmek ve gidermesi

gerekmektedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Geçici kabul” başlıklı 41 inci maddesinde

“(8) Geçici kabul itibar tarihi olarak esas alınacak tarih, işin geçici kabule elverişli bir halde

tamamlandığı tarih olup bunu geçici kabul komisyonu tespit ederek tutanağa geçirir. Ancak

yüklenici tarafından tamamlanması ve düzeltilmesi gereken eksik ve kusurlardan, teknik

bakımdan tamamlandıktan sonra bir deneme süresi geçirmesi gerekenler varsa, bu kusur ve

eksikliklerin giderilmesi tarihinden başlayarak kesin kabule kadar geçmesi gereken süreyi de

kabul heyeti belirleyerek tutanağa yazar.” hükmü ile geçici kabul itibar tarihi olarak esas

alınacak tarihin işin geçici kabule elverişli bir halde tamamlandığı tarih olarak tanımlanmıştır.

Benzer şekilde Yapım İşleri Muayene Ve Kabul Yönetmeliği’nin 8 inci maddesinde

“(1) Yüklenicinin, taahhüdündeki işi sözleşmesinde veya idare tarafından verilen en son süre

uzatım kararında öngörülen iş bitim tarihinde tamamladığı yapı denetim görevlisi tarafından

yapılan ön incelemede tespit edilmiş olması şartı ile, kabul komisyonunun iş yerine geç gitmesi



ve kabul işlemini geç yapması halinde, kabul tutanağında itibar tarihi olarak işin fiilen bitmiş

olduğu tarih gösterilir ve bu tarih, işin geçici kabul tarihi kabul edilir.” hükmü ile kabul

tutanağındaki itibar tarihinin işin fiilen bitmiş olduğu tarih olduğu belirtilmektedir.

Yapım İşleri Muayene Ve Kabul Yönetmeliği’nin “Geçici kabul başvurusu” başlıklı 6

ncı maddesinde “(1) Taahhüt edilen iş, sözleşme ve eklerinde yer alan hükümlere uygun olarak

tamamlandığında yüklenici idareye geçici kabulün yapılması için yazılı olarak başvuruda

bulunur.

(2) Zorunlu bir neden olmadığı taktirde, başvuru tarihinden itibaren en geç on gün içinde

iş, yapı denetim görevlisi tarafından ön incelemeye tabi tutulur. İnceleme sonucu işin sözleşme

ve eklerine uygun olarak tamamlandığının ve kabul işleminin yapılmasında Yapım İşleri Genel

Şartnamesine göre bir engel bulunmadığının anlaşılması durumunda, yapı denetim görevlisi

(Ek–1)’de yer alan “Geçici Kabul Teklif Belgesi”ni düzenler ve yetkili makama gönderir.

Yetkili makam, en geç on gün içinde Geçici Kabul Komisyonunu oluşturur.”

hükmü ile yüklenici idareye geçici kabulün yapılması için yazılı olarak başvuruda

bulunması, zorunlu bir neden olmadığı taktirde, başvuru tarihinden itibaren en geç on gün

içinde iş, yapı denetim görevlisi tarafından ön incelemeye tabi tutulması, inceleme sonucu işin

sözleşme ve eklerine uygun olarak tamamlandığının ve kabul işleminin yapılmasında Yapım

İşleri Genel Şartnamesine göre bir engel bulunmadığının anlaşılması durumunda, yapı denetim

görevlisi tarafından “Geçici Kabul Teklif Belgesi”nin düzenlenmesi ve yetkili makama

gönderilmesi, yetkili makam tarafından da en geç on gün içinde Geçici Kabul Komisyonunu

oluşturulması, sonuç olarak yüklenicinin başvurucusundan itibaren Yapım İşleri Genel

Şartnamesine göre yaklaşık 30 gün işinde geçici kabulün yapılması gerekmektedir.

Yapım İşleri Muayene Ve Kabul Yönetmeliği’nin “Geçici kabul tutanağının onayı”

başlıklı 9 uncu maddesinde “(1) Geçici kabul tutanağı yetkili makam tarafından onaylandıktan

sonra geçerli olur ve geçici kabul yapılmış sayılır.” hükmü ile geçici kabul tutanağının yetkili

makam tarafından onaylandıktan sonra geçerli olacağı ve geçici kabul yapılmış sayılacağı yer

almaktadır.

Yatırım programı üzerinde yapılan incelemelerde geçici kabul tarihi ile geçici kabul

itibar tarihi arasında bazı projelerde uzun bir süre olduğu tespit edilmiştir.



Tablo: Geçici kabul tarihi ile geçici kabul itibar tarihi arasında süresi uzun olanlar


tarihi

Söz

başlama

tarihi

Söz bitim


Geçici

kabul tarihi

Geçi kabul

ile itibar

tarihi

arasındaki

süre (gün)

13D030810 Bismil TM Tevsiat (GAP) BTM.İTM.02 12.01.2016 26-01-2016 19-01-2017 29-12-2016 03-03-2017 64

14D030440 Siirt Çim Tevsiat (GAP) BTM.İTM.02 12.01.2016 26-01-2016 19-01-2017 29-12-2016 03-03-2017 64

14D031480 PS-3 TM Tevsiat (GAP) BTM.İTM.02 12.01.2016 26-01-2016 19-01-2017 29-12-2016 03-03-2017 64

12D030190 Yeşilhisar TM Tevsiat İTM.163 05-11-2015 13-11-2015 05-01-2017 18-02-2017 27-04-2017 68

10D030380 Ardahan TM Yenileme (Farklı Sahada) (DAP) İTM.185 14-03-2016 23-03-2016 15-06-2017 05-07-2017 29-09-2017 86

10D030630 Bor OSB TM (KOP) İTM.168 27-11-2015 06-12-2015 28-01-2017 13-04-2017 24-05-2017 41

12D030500 Gaziantep-6 TM (GAP) İTM.173 24-02-2016 04-03-2016 27-04-2017 19-05-2017 23-06-2017 35

12D030890 Hacılar TM Yenileme (Aynı Sahada) İTM.157 19-10-2015 28-10-2015 19-01-2017 10-02-2017 13-03-2017 31

14D030860 Çamoluk Havza TM Tevsiat (DOKAP) İTM.163 03-11-2015 10-11-2015 03-12-2016 06-02-2017 26-09-2017 232

15D030250 Dikili TM İTM.190 20-06-2016 29-06-2016 22-08-2017 29-08-2017 13-10-2017 45

14D031430 Mersin 380 TM - Kadıncık II HES TM EİH (Yeni Hat) (TTFO) H.573.T 26-08-2016 06-09-2016 02-02-2017 08.05.2017 05-08-2017 89

16D001600 Mersin 380 - Karacailyas Brş. N. Kadar EİH (Yenileme) (TTFO) H.573.T 26-08-2016 06-09-2016 03-01-2017 08.05.2017 05-08-2017 89

12D030770 (Varsak-Serik) Brş. N. - Belek EİH (TTFO) TKABY.34 27-04-2016 05-05-2016 31-10-2016 20-01-2017 17-03-2017 56

15D030730 Karadere Havza TM Tevsiat (DOKAP) ITM.165 21-01-2016 29-01-2016 23-11-2016 22.03.2017 11-05-2017 50

14D030560 Manisa TM Tevsiat 01-07-2016 11-07-2016 04-02-2017 14.02.2017 28-05-2017 103

15D030650 Düzova RES - Dikili TM EİH (TTFO) H.589 09-09-2016 23-09-2016 20-04-2017 11.05.2017 01-08-2017 82

İTM.163 referanslı yapım işinde geçici kabul ile geçici kabul itibar tarihi arasında 232

gün, H.573.T referanslı yapım işinde ise geçici kabul tarihi ile geçici kabul itibar tarihi arasında

89 gün bulunmaktadır.

Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği’nin “Kabul Tutanaklarının Onaylanması” başlıklı

10 uncu maddesinde “ Kabul tutanakları kabul kurulu başkanı tarafından Bakanlığın veya

yetkili kuruluşun ilgili birimine yada görevlisine bir yazı ile sunulur. Kabul tutanakları ilgililere

inceletilir. Bu inceleme sonucunda tutanaklar Bakan adına onaylanır veya reddedilir. Kabul

reddedilmişse, durum Bakanlıkça veya yetkili kuruluşça ilgililere yazı ile bildirilir. Kabul

tutanakları 30 gün içinde onaylanır veya reddedilir.” hükmü ile kabul tutanaklarının 30 gün

içinde onaylanması veya reddedilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde 34 projenin geçici kabul tutanaklarının onaylanma sürelerinin

Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği’nde belirtilen 30 gün sürenin çok üzerinde olduğu tespit

edilmiştir.



Tablo: Geçici kabul tutanak onay süresi 30 günü geçenler


tarihi

Söz bitim


Geçici

kabul tarihi

Geçici

kabul onay

tarihi

Geçici

kabul

onay

süresi

13D030410 Balıkesir-2 TM Tevsiat 03-08-2016 05-09-2017 16-09-2017 17-09-2017 20.11.2017 64

12D030190 Yeşilhisar TM Tevsiat İTM.163 05-11-2015 05-01-2017 18-02-2017 27-04-2017 15.06.2017 49

14D030090 Gölbaşı 380 TM Yenileme İTM.150 23-06-2015 22-03-2017 10-08-2017 12-08-2017 15.11.2017 95

15D030190 Kızıltepe TM Tevsiat (GAP) İTM.164 10-11-2015 11-11-2016 13-03-2017 06-04-2017 04.07.2017 89

15D030320 Cizre TM Tevsiat (GAP) İTM.165 16-11-2015 17-11-2016 09-05-2017 10-05-2017 21.07.2017 72

11D030030 Kozan 380 TM Tevsiat İTM.171 13-01-2016 16-03-2017 22-03-2017 19-04-2017 03.08.2017 106

10D030380 Ardahan TM Yenileme (Farklı Sahada) (DAP) İTM.185 14-03-2016 15-06-2017 05-07-2017 29-09-2017 21.11.2017 53

10D030630 Bor OSB TM (KOP) İTM.168 27-11-2015 28-01-2017 13-04-2017 24-05-2017 18.07.2017 55

12D030500 Gaziantep-6 TM (GAP) İTM.173 24-02-2016 27-04-2017 19-05-2017 23-06-2017 10.10.2017 109

12D030890 Hacılar TM Yenileme (Aynı Sahada) İTM.157 19-10-2015 19-01-2017 10-02-2017 13-03-2017 03.08.2017 143

12D031110 Ahlat TM (DAP) İTM.175 22-02-2016 24-05-2017 22-05-2017 22-05-2017 21.08.2017 91

14D030500 Samandağ TM İTM.164 12-11-2015 12-01-2017 30-01-2017 27-02-2017 14.04.2017 46

14D030710 Kelkit Havza TM (YHGP) İTM.176 12-02-2016 13-04-2017 14-03-2017 13-04-2017 04.07.2017 82

14D031150 Alaşehir Havza TM İTM.172 04-03-2016 04-05-2017 25.08.2017 24-09-2017 13.11.2017 50

15D030750 Yüreğir TM Tevsiat İTM.177 17-03-2016 20-03-2017 21-04-2017 27-04-2017 17.07.2017 81

15D031190 Bayat Havza TM (YHGP) İTM.181 16-03-2016 17-05-2017 28-07-2017 23-08-2017 03.10.2017 41

15D030090 Varsak - Oymapınar EİH Yenileme (TTFO) H.358 16-01-2017 20-03-2018 21-07-2017 21-07-2017 26.09.2017 67

12D030710 Aydın - Nazilli - Jeotermal EİH Yenileme (TTFO) H.431 18-07-2013 23-11-2014 29.12.2016 30-12-2016 14.08.2017 227

15D030590 Edincik RES - Bandırma-3 RES EİH (TTFO) H.601 04-04-2017 14-09-2017 15.09.2017 06-10-2017 07.11.2017 32

15D030760 Kozan 380 - Kozan EİH (TTFO) H.575 03-11-2016 13-05-2017 23.09.2017 25-09-2017 30.10.2017 35

16D000970 Büsan - Konya-3 EİH (KOP)(TTFO) 9.BÖL 09-11-2016 13-05-2017 23.05.2017 23.05.2017 11.10.2017 141

14D031110 Bağıştaş 380 TM İrtibat Hatları (DAP)(TTFO) 15.BÖLGE 03-01-2017 11-06-2017 19-04-2017 03-05-2017 16.06.2017 44

15D031080 Jeotermal - Sarayköy EİH Yenileme (TTFO) H.611 21.04.2017 24-07-2017 12.08.2017 18-08-2017 26.09.2017 39

16D001090 Gelendost - Şarkikaraağaç EİH (TTFO) H.591 27-10-2016 05-09-2017 29.09.2017 12-10-2017 21.11.2017 40

13D030060 Lapseki-2 - Sütlüce-2 Denizaltı Kablosu (Fiber Optikli) DB.KAB.9 04-12-2014 18-01-2017 30-04-2017 01-05-2017 08.08.2017 99

12D031350 Akköprü - Balgat Kablosu (Fiber Optikli) TKABY.30T 26-02-2015 18-05-2017 05-05-2017 17-05-2017 25.08.2017 100

13D031100 Lapseki-2 - Sütlüce-2 Denizaltı Kablosu Interfaceleri (Fiber Optikli) İTM.176 15-02-2016 17-02-2017 31-03-2017 30-04-2017 15.06.2017 46

10D030100 Yeni Ambarlı DGKÇS - Yenibosna Kablosu (Fiber Optikli) DB.KAB.8 11-09-2014 02-07-2016 08-08-2017 14-08-2017 04.10.2017 51

12D030310 Topkapı Kablo İrtibatları (Fiber Optikli) TKABY.42 07-03-2017 06-08-2017 09-06-2017 10-06-2017 05.09.2017 87

15D030640 Urla-1 TM Tevsiat 30-06-2016 02-02-2017 02.02.2017 03-02-2017 07.03.2017 32

14D031450 Buca TM Tevsiat 11-07-2016 12-02-2017 20-02-2017 20-02-2017 28.03.2017 36

15D030860 Atatürk 380 - Adıyaman TM EİH Yenileme (GAP)(TTFO) H.563 25-01-2016 30-11-2017 18.08.2017 08-09-2017 11.10.2017 33

10D030090 Borçka - İspir - Erzurum EİH (DOKAP)(TTFO) H.326 18-12-2014 11-12-2016 10.04.2017 25-04-2017 16.06.2017 52

15D030510 Konya OSB İrtibatları EİH (KOP)(TTFO) 9.BÖLGE 27-09-2016 07-01-2017 13.01.2017 13.01.2017 23.08.2017 222

Tabloda da görüldüğü üzere İTM.157 referanslı Hacılar TM Yenileme yapım işinde

tutanak onay süresi 143 gün, H.431 referanslı Aydın - Nazilli - Jeotermal EİH Yenileme EİH

yapım işinde geçici kabul tutanağının onay süreci ise 227 gün sürmüştür.



Yapılan incelemelerde geçici kabul tutanaklarının onaylanma sürelerinin bir kısmının

ilgili Bölge Müdürlüğü tarafından onay için zamanında Genel Müdürlüğe gönderilmediği

örneğin İTM.173 referanslı Gaziantep-6 TM yapım işine ait geçici kabul tarihi 23.06.2017

tarihinde olmasına rağmen, geçici kabul tutanaklarının Bölge Müdürlüğü tarafından 80 gün

sonra 11.09.2017 tarihinde Genel Müdürlüğe gönderildiği, benzer şekilde İTM.157 referanslı

Hacılar TM Yenileme işinin geçici kabulü 13.03.2017 tarihinde olmasına karşın bölge

müdürlüğü tarafından ancak 53 gün sonra, İTM.175 referanslı Ahlat TM’de ise geçici kabul

tarihinden 78 gün sonra, TKABY.42 referanslı Topkapı Kablo İrtibatlarında ise geçici kabul

tarihinden 76 gün sonra ilgili Bölge Müdürlüğü tarafından onaylanmak üzere Genel Müdürlüğe

gönderildiği tespit edilmiştir. Diğer taraftan tabloda yer alan yapım işlerinin bir kısmı ise Genel

Müdürlükteki ilgili daire başkanlığı tarafından geç onaylandığı tespit edilmiştir.

İTM.163 Yeşilhisar TM, İTM.175 Ahlat TM, İTM.164 Samandağ TM, İTM.177

Yüreğir TM Tevsiat, İTM.176 Lapseki-2 - Sütlüce-2 Denizaltı Kablosu Interfaceleri,

DB.KAB.8 Yeni Ambarlı DGKÇS - Yenibosna Kablosu, H.575 Kozan 380 - Kozan EİH,

H.611 Jeotermal - Sarayköy EİH Yenileme , 16D000970 nolu Büsan - Konya-3 EİH,

14D031110 nolu Bağıştaş 380 TM İrtibat Hatları yapım işlerinde geçici kabul tutanaklarında

herhangi bir geçici kabul kusur ve eksikliği bulunmamasına rağmen bunların da geçici kabul

tutanakları süresi içerisinde onaylanmamıştır.

Trafo merkezi ve kablo yatırım projelerinde yer teslimi, 2T (ön inceleme) ve geçici

kabul işlemlerinde uygulama birlikteliğinin sağlanması amacıyla 11.04.2018 tarih ve 9-117

sayılı Yönetim Kurulu Kararıyla onaylanan trafo merkezi ve kablo yatırım projelerine ait yer

teslimi, 2T (ön inceleme) ve geçici kabul tutanakları Trafo Merkezleri Tesis Daire

Başkanlığı’nın 03.05.2018 tarih ve E.188138 sayılı yazısı ile tüm Bölge Müdürlüklerine

gönderilmiştir.

Sözleşme gereği geçici kabul itibar tarihi işin bitirilme tarihi olarak kabul edildiğinden

Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği ile Yapım İşleri Genel Şartnamesine gereği İTM

ve EİH yapım işlerinin yaklaşık 30 gün işinde geçici kabulün yapılması, Elektrik Tesisleri

Kabul Yönetmeliği kapsamında İTM ve EİH yapım işlerinin kabul tutanaklarının Bölge

Müdürlüklerindeki kabul komisyonları tarafından süresi içerisinde onaylanmak üzere

gönderilmesi, gönderilen kabul tutanaklarının ise yönetmelikte belirtilen 30 gün içinde

onaylanması veya reddedilmesi, uygulama birlikteliğinin ve standarttın sağlanması için; geçici

kabul tutanaklarının Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği Ek Form 5’te yer alan bilgileri de



kapsayacak şekilde düzenlenmesi, yüklenici tarafından tamamlanması ve düzeltilmesi gereken

eksik ve kusurlarda toplam tutar ile birlikte eksikliklerin giderilme süresinin de tutanakta yer

verilmesi, yatırım programında yer alan proje ödeneklerinin etkili, ekonomik, verimli

kullanılması ve stratejik iletim yatırım projelerinin herhangi bir gecikmeye meydan

vermeksizin zamanında bitirilmesi gerekmektedir.

Öneri:

Sözleşme gereği geçici kabul itibar tarihi işin bitirilme tarihi olarak kabul edildiğinden

Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği ile Yapım İşleri Genel Şartnamesine gereği İTM

ve EİH yapım işlerinin yaklaşık 30 gün işinde geçici kabulün yapılması, Elektrik Tesisleri

Kabul Yönetmeliği kapsamında İTM ve EİH yapım işlerinin kabul tutanaklarının Bölge

Müdürlüklerindeki kabul komisyonları tarafından süresi içerisinde onaylanmak üzere

gönderilmesi, gönderilen kabul tutanaklarının ise yönetmelikte belirtilen 30 gün içinde

onaylanması veya reddedilmesi, uygulama birlikteliğinin ve standarttın sağlanması için; geçici

kabul tutanaklarının Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği Ek Form 5’te yer alan bilgileri de

kapsayacak şekilde düzenlenmesi, yüklenici tarafından tamamlanması ve düzeltilmesi gereken

eksik ve kusurlarda toplam tutar ile birlikte eksikliklerin giderilme süresinin de tutanakta yer

verilmesi, yatırım programında yer alan proje ödeneklerinin etkili, ekonomik, verimli

kullanılması ve stratejik iletim yatırım projelerinin herhangi bir gecikmeye meydan

vermeksizin zamanında bitirilmesi önerilir.

BULGU 7.2.15: Yer teslim tutanakları, avans verilmesine ilişkin kriterler ve

avansa ait sarf belgelerinin süresi içerisinde idareye verilmemesi

H.615 referans nolu sözleşmenin 9 uncu maddesinde “9.1. Sözleşmenin imzalandığı

tarihten itibaren 15 (Onbeş ) gün içinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yer

teslimi yapılarak işe başlanır.” ve İTM.205 referans nolu sözleşmenin 9 uncu maddesinde ise

“9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 10 (On) gün içinde Yapım İşleri Genel

Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.” hükmü ile sözleşmenin

imzalandığı tarihten itibaren elektrik iletim hattı tesislerinde 15 gün, trafo merkezi tesis

işlerinde ise 10 içinde yer tesliminin yapılması ve işe başlanılması gerekmektedir.

H.615 referans nolu sözleşmenin 33.9. maddesinde “İşin Başlama Tarihi: Sözleşme

konusu işlere ait işe başlama tarihi, fiili yer tesliminin yapıldığı (yer teslim tutanağındaki tarih)

ya da yer teslimi maddesi çerçevesinde kabul edilen tarihtir. TEİAŞ’tan kaynaklanan veya

yüklenicinin çalışmaya başlamasını engelleyen herhangi bir sebeple yükleniciye yer teslimi



yapılamaması durumunda, yükleniciye yapılacak fiili yer teslim tarihi işe başlama tarihi olarak

alınacaktır. Ancak yükleniciden kaynaklanan bir nedenle yer teslimi yapılamaması halinde

sözleşme imza tarihinden itibaren on beşinci (15) gün yer teslimi yapılmış sayılacaktır.” hükmü

ile trafo merkezlerinde İTM.201 referans nolu sözleşmenin 33.8.2. maddesinde “İşe başlama

tarihi Sözleşme konusu işlere ait işe başlama tarihi, fiili yer tesliminin yapıldığı (yer teslim

tutanağındaki tarih) ya da yer teslimi maddesi çerçevesinde kabul edilen tarihtir. Ancak

TEİAŞ’dan kaynaklanan veya Yüklenicinin çalışmaya başlamasını engelleyen herhangi bir

sebeple yükleniciye yer teslimi yapılamaması durumunda, yükleniciye yapılacak fiili yer teslim

tarihi işe başlama tarihi olarak alınacaktır.” hükmü ile fiili yer tesliminin yapıldığı (yer teslim

tutanağının) tutulması gerekmektedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “İşyerinin yükleniciye teslimi” başlıklı 6 ncı

maddesinde “(1) Sözleşmenin imzalanmasından sonra, sözleşmede yazılı süre içinde işe

başlanabilmesi için işyeri, ihaleye esas proje ve mahal listesine göre; eksen kazıkları, someler,

röperler ve benzerleri, proje sahası, güzergah, zemin veya buna benzer yerler üzerinde kontrol

edilerek, İdare tarafından görevlendirilen yapı denetim görevlisinin de bulunduğu komisyon

tarafından yükleniciye teslim edilir. Bu hususta iki taraf arasında bir tutanak düzenlenir.

(2) Yer teslim tutanağının imzalanmasıyla yükleniciye yer teslimi yapılmış olur. Ancak;

yer teslim tutanağında, yer tesliminin tutanağın onaylanması halinde gerçekleşmiş olacağının

belirtilmesi halinde, tutanağın onaylandığının yükleniciye tebliğ edildiği tarihte yer teslimi

yapılmış olur.”

hükmü ile yer teslim tutanağının yapılması gerekmektedir.

İTM sözleşmelerinin 33.6. Yer teslimi (Yapım İşleri Genel Şartnamesi Madde 6)

maddesinde “TEİAŞ, yer teslimini yapamaz veya istimlak için gerekli formaliteleri kabul

edilebilir bir sürede tamamlayamazsa, arazide montaj, demontaj ruhsat ile mevcut yapıların,

tellerin ve diğer müştemilatın kaldırılması ve temizlenmesi ve temiz tutulması haklarını

zamanında alamazsa ve bu durumda Yüklenicinin inşaat ve montajla ilgili faaliyetleri

engellenmiş olursa, Yüklenicinin temsilcisi ve TEİAŞ�ın kontrolü birlikte bu sözleşmede

öngörülen inşaat ve montaj işlerinin engellendiğini veya uygulanamadığını içeren bir

"protokol" hazırlarlar.” hükmü ile idareden dolayı yer teslimi yapılamaz ise bunun bir protokole

bağlanması gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde Bölge Müdürlükleri tarafından yapım işlerine ait yer teslim



tutanaklarında standart olmayan farklı tutanakların tutulduğu tespit edilmiştir. İTM.204

referanslı Orhaneli TM Yenileme işinde 12.01.2017 tarihinde yüklenici firma ile sözleşme

imzalandığı, sözleşmeden 74 gün sonra 04.04.2017 tarihinde yer teslimi yapıldığı, ardından da

21 gün sonra tekrar yer teslim tutanağının tutulduğu tespit edilmiştir. 25.04.2017 tarihli yer

teslim tutanağında “…Ancak orman izinlerinin TEİAŞ’a devrinin tamamlanmamış olması

nedeniyle sahada bulunan ve çalışmalara engel teşkil eden ağaçların kesimi yapılamadığından

fiilen işe başlanamamış olup, ağaç kesim işleri tamamlandıktan sonra fiili yer teslimi ……yer

teslimi yapıldı.” denilerek fiili iş yer teslim tutanağının tutulduğu ifade edilmiştir. Dolayısıyla

bu durumun ilgili mevzuat kapsamında idareden kaynaklandığı için protokol yapılması

gerekirken sözleşmeden 74 sonra yer teslim tutanağı tutulmuştur.

Benzer şekilde İTM.205 referanslı Terme TM’nin 20.01.2017 tarihinde yüklenici firma

ile sözleşmesi imzalanmıştır. Trafo Merkezleri Tesisi Dairesine muhatap 10. Bölge

Müdürlüğü’nün 27.01.2017 tarih ve E.37835 sayılı yazısında özetle trafo merkezi mera

vasfından kurtulmadığı için yer teslimi yapılmadığı bildirilmiştir. Ardından ilgili bölge

müdürlüğü 23.02.2017 tarih ve E.72975 sayılı yazısı ile “… söz konusu trafo merkezi yerinin

mera vasfı sorunu çözüme kavuşturulmuş olup yer teslimi yapılmasına engel teşkil edecek bir

durum kalmamıştır…” denilerek ilgili yüklenici firmadan yer teslimi yapılması için bölge

müdürlüklerine başvurulması istenilmiştir. Ardından Bölge Müdürlüğü 25.04.2017 tarih ve

E.160089 sayılı yazı ile Trafo Merkezleri Tesis Dairesine 154 kV Terme TM yapım işininim

yer tesliminin 25.04.2017 tarihinde yapıldığını ve ekinde sunulduğunu belirtmiştir.

Daha sonra Trafo Merkezleri Tesis Dairesine muhatap 18.08.2017 tarih ve E.318119

sayılı 10. Bölge Müdürlüğü yazısında 25.04.2017 tarihinde yer tesliminin yapıldığını ve

çalışmalara başlanıldığı ifade edilmiştir.

İTM.218 Kavacık GIS TM ’nin “Avans verilmesi şartları ve miktarı” başlıklı 13 üncü

maddesinde “13.1. Bu iş için avans aşağıdaki şartlar dahilinde verilecektir.

13.2. Yer teslimi yapıldıktan ve iş programı onaylandıktan sonra yüklenicinin yazılı

isteği üzerine verilecek avansla aynı miktar (iş programında öngörülen hakediş ödemeleri

üzerinden hesaplanan avans mahsubunun bitiş tarihine süreli) teminat mektubu (Avans teminat

mektubu; Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen kapsam ve şekle uygun olacaktır.) veya

Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine

düzenlenen belgeler karşılığında;



a) Şantiyenin kurulması, lüzumlu makine ve ekipmanın nakli,

b) Makine, ekipman, malzeme ve cihazların satın alınması ve siparişe bağlanması,

c) Taahhüdün ifası için gerekli ihzarat malzemesinin temini,

gibi işler için gerekli giderleri karşılamak üzere sözleşme bedelinin yüzde 10 tutarında

avans verilecektir.”

hükmü ile yer teslimi yapıldıktan sonra ve iş programı onaylandıktan sonra avans

ödemesinin yapılması gerekmektedir.

Aynı sözleşmenin “33.6. Yer Teslimi (Yapım İşleri Genel Şartnamesi Madde 6)”

maddesinde; “ Yer teslimi için ayrıca bir müracaat yapılmayacaktır. Yüklenici, sözleşmenin

imzalandığı tarihten itibaren 10 gün içerisinde iş yerini teslim alacaktır. Yüklenicinin bu zaman

zarfında iş yerini teslim almaması veya daha sonraki bir tarihte iş yerini teslim alması

durumunda, sözleşmenin imzalandığı tarihten başlamak üzere 10 uncu gün, yer teslim tarihi

olarak kabul edilecektir.

Teiaş, yer teslimini yapamaz veya istimlak için gerekli formaliteleri kabul edilebilir bir

sürede tamamlayamazsa, arazide montaj, demontaj ruhsat ile mevcut yapıların, tellerin ve diğer

müştemilatın kaldırılması ve temizlenmesi ve temiz tutulması haklarını zamanında alamazsa ve

bu durumda Yüklenicinin inşaat ve montajla ilgili faaliyetleri engellenmiş olursa, Yüklenicinin

temsilcisi ve Teiaş’ın kontrolü birlikte bu sözleşmede öngörülen inşaat ve montaj işlerinin

engellendiğini veya uygulanamadığını içeren bir "protokol" hazırlarlar.” hükmü ile idareden

dolayı yer teslimi yapılamaz ise bunun bir protokole bağlanması gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde İTM.218 Kavacık GIS TM’nin 17.05.2017 tarihinde yüklenici

firma ile 58.378.947 TL ile sözleşmesinin imzalandığı, 25.05.2017 tarihinde ise 4. Bölge

Müdürlüğü ile yüklenici arasında yer tesliminin yapıldığı, ancak yer teslim tutanağında “…

konu ormanlık sahadaki ağaçlar henüz Kanlıca Orman İşletme Müdürlüğünce kesimi

yapılamamıştır.” denilerek yer tesliminin yapıldığı, 23.06.2017 tarihinde ise Trafo Merkezleri

Tesis Dairesi Başkanlığı tarafından iş programının onaylandığı tespit edilmiştir.

Diğer taraftan yüklenici firma tarafından 16.10.2017 tarihinde İTM.218 Kavacık GIS

TM malzeme onay dokümanlarının onaylanması için Trafo Merkezleri Tesis Dairesi

Başkanlığına gönderildiği, Trafo Merkezleri Tesis Dairesi Başkanlığının 09.11.2017 tarih ve

E.433421 sayılı cevabi yazısında “…Kavacık GIS Merkezi yerinin değişmesinden dolayı



Başkanlığımız tarafından onay işlemi yapılamamıştır. Bahse konu Yerleşim Planı ve Kesit

Resimleri, Kavacık GIS Merkezinin yeni yerine göre yapılarak tekrar Başkanlığımıza

sunulmalıdır.” denildiği, 13.11.2017 tarih ve E.438760 sayılı 4. Bölge müdürlüğüne muhatap

ilgi yazısında “Önerilen yeni alanın merkez yeri olarak kabul edilip edilmeyeceğine ilişkin

gerekli değerlendirmenin ivedilikle Başkanlığınızca yapılarak, uygunluğunun bildirilmesi

halinde, Kanlıca Orman İşletme Müdürlüğü nezdinde Orman Kanununun 17/3 maddesi gereği

gerekli girişimde derhal bulunulacaktır.” denilerek yeni bir alanın Kavacık GIS TM alanı olarak

belirlendiği, Trafo Merkezleri Tesis Dairesi Başkanlığının 4. Bölge Müdürlüğüne muhatap

24.11.2017 tarih ve E.458045 sayılı yazısında ise özetle “İstanbul Medipol Üniversitesi

Rektörlüğü'nün yukarıda bahsi geçen talebine göre, Teşekkülümüze izin verilen 44.597,33 m2

trafo alanının ve Eİ Hattının yerine yazımız ekinde yer alan uydu fotoğrafında gösterilen

yaklaşık 31.000,00 m2 trafo alanında ve 4.430,00 m2 trafo ulaşım yolu alanında Orman

Konunun 17/3 maddesi Uydulama Yönetmeliği'ne göre gerekli bilgi, belge ve haritalarla

Kanlıca Orman İşletme Müdürlüklerine başvurulması halinde izin verilebileceği belirtilmiştir.

Bu kapsamda 4.Bölge Müdürlüğü'nün ilgi (b) yazısı ile İstanbul Medipol Üniversitesi

Rektörlüğü talebine istinaden Kanlıca Orman İşletme Müdürlüğü'nün mevcut 44.597,33 m2'lik

ormanlık sahaya karşın merkez yeri için alternatif olarak Teşekkülümüze önermiş olduğu

ulaşım yolu dahil yaklaşık 37.300,00 m2'lik yeni alanın Başkanlığımız tarafından

değerlendirilmesi istenmiştir. 4.Bölge Müdürlüğü'nün ilgi (b) yazısında belirtilen nedenlerden

dolayı, 380/33 kV Kavacık GIS Merkezi yeni yeri için Başkanlığımızın ilgi (c) yazısı gereği

23.11.2017 tarihinde yerinde incelemeler yapılmış ve yeni yer ile ilgili yer seçim tutanağı

düzenlenmiştir.

380/33 kV Kavacık GIS Yeni Yer Seçim Tutanağı yazımız ekinde gönderilmektedir.

4.Bölge Müdürlüğü'nün ilgi (ç) yazısı ekinde Başkanlığımıza gönderilmiş olan saha plankotesi

üzerine şalt sahası yerleşimi yapılarak Başkanlığınıza / Bölge Müdürlüğünüze

gönderilmektedir. Bu kapsamda yazımız ekinde yer alan saha plankotesi doğrultusunda Kanlıca

Orman İşletme Müdürlüğü nezdinde Orman Kanununun 17/3 maddesi gereği bahse konu

sahanın Teşekkülümüze devre sağlanması hususunda gerekli girişimlerin derhal bulunulması

gerekmektedir.” denilerek yeni sahanın devrinin sağlanması hususunda gerekli girişimlerde

bulunulması istenilmiştir.

İTM.218 Kavacık GIS TM işine ait yüklenici firma ile 17.05.2017 tarihinde 58.378.947

TL tutarında sözleşme imzalandığı, 25.05.2017 tarihinde ise yer tesliminin yapıldığı, ancak



trafo merkezi sahasındaki ağaçların Kanlıca Orman İşletme Müdürlüğünce kesiminin

yapılmadığı, dolayısıyla fiili olarak çalışmaların halen devam etmesine rağmen 23.06.2017

tarihinde Trafo Merkezleri Tesis Dairesi Başkanlığınca iş programının onaylandığı, Trafo

Merkezleri Tesis Daire Başkanlığı’nın Mali İşler Daire Başkanlığına muhatap 29.06.2017 tarih

ve E.248212 sayılı yazı ile yüklenici firma Grıd Solutıons Enerji Endüstrisi A.Ş.'ne trafo

merkezi sözleşme tutarının %10 avans tutarı olan 5.837.894,70 TL için düzenlenen 19.06.2017

tarih, 213TMAV11302 sayılı ve 5.837.894,70 TL bedelli avans teminat mektubunun ilgili

bankadan teyidinin yapılarak kıymetli evrak olarak saklanması ve sözleşmenin 13 üncü

maddesi kapsamında yüklenici firma Grıd Solutıons Enerji Endüstrisi firmasına avans hakediş

tutarı olarak 5.837.894,70 TL’nin ödenmesi için Mali İşler Daire Başkanlığına talimat

verilmiştir. Trafo merkezi sahasındaki yer değişikliği yapılmasına rağmen avans ödemesi yer

değişikliği sonuçlanmadan yapılmıştır.

İTM.124 Erenköy GIS TM işine ait yüklenici firma ile 24.10.2014 tarihinde 2.724.712

TL + 3.446.098 Avro tutarında sözleşme imzalandığı, 31.10.2014 tarihinde ise yer tesliminin

yapıldığı, ancak yer teslim tutanağında “… Kamulaştırma işlemleri hususunda mahkeme

tarafından acele kamulaştırma kararı henüz alınmadığından yer teslim tarihi olarak mahkeme

kararının alındığı tarih esas alınacaktır.” denilmektedir. Alstom Grid Enerji Endütrisi A.Ş’ne

muhatap bilgi içinde Trafo Merkezleri Tesis Dairesi Başkanlığına yazılan 9. Bölge

Müdürlüğünün 27.03.2015 tarh ve E.32501 sayılı yazısında “ …İTM.124 referanslı 154 kv

Erenköy Gis Trafo Merkezi Yapımı İşinin yer teslimi 31.10.2014 tarihinde yapılmıştır. TM

sahasının kamulaştırma işlemleri için, Müdürlüğümüz tarafından açılan acele el atma davasına

ilişkin mahkeme kararı 18.03.2015 tarihinde verilmiştir. Söz konusu Trafo merkezindeki işler

için fiili işe başlama tarihi olarak 18.03.2015 tarihi dikkate alınacağından saha çalışmalarına

ilgili tarihten itibaren yapılabileceği hususunda,” denilerek fiili yer tesliminin 18.03.2015

tarihinde olduğu belirtilmiştir.

Sözleşme tasarısının 33.8.2. maddesinde “İşe başlama tarihi

Sözleşme konusu işlere ait işe başlama tarihi, fiili yer tesliminin yapıldığı (yer teslim

tutanağındaki tarih) ya da yer teslimi maddesi çerçevesinde kabul edilen tarihtir. Ancak

TEİAŞ’dan kaynaklanan veya Yüklenicinin çalışmaya başlamasını engelleyen herhangi bir

sebeple yükleniciye yer teslimi yapılamaması durumunda, yükleniciye yapılacak fiili yer

teslim tarihi işe başlama tarihi olarak alınacaktır.” hükmü ile fiili yer tesliminin yapıldığı tarihin

yer teslim tarihi olarak kabul edileceği ve işe başlama tarihi olarak ta bu tarihin esas alınacağı



belirtilmiştir.

Fiili yer teslimi 18.03.2015 tarihinde yapılmasına rağmen anılan işin iş programı Trafo

Merkezleri Tesis Dairesi Başkanlığınca 23.12.2014 tarihinde yani fiili yer tesliminden önce

onaylanmıştır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş programı” başlıklı 17. Maddesinde “6) Yüklenici

idarece onaylanmış iş programına aynen uymak zorundadır. Ancak zorunlu hallerde idarenin

uygun görüşü ile iş programında değişiklik yapılabilir.” hükmü ile onaylanmış iş programına

yüklenici uymak zorundadır.

Sözleşme tasarısının “İş programı” başlıklı 12. Maddesinde “12.1. Yüklenici, iş

programını yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren on beş gün içinde, sözleşme bedeli

üzerinden bir günde yapılması gereken iş tutarını hesaplayarak, ödeneklerin yıllara göre dağılım

esasları ile varsa işin kısımları ile bitirme tarihlerini de dikkate alarak İdarece verilen örneklere

uygun olarak hazırlar. Bu programda ayrıca; iş kalemleri, aylık imalat ve iş miktarları, (ihzarat

ödemesi öngörülen işlerde ihzaratı,) yıllık ödenek dilimleri ve bunların aylara dağılımı gösterilir

ve iş programı en az dört nüsha hazırlanarak onaylanmak üzere İdareye teslim edilir.

12.2. İdare, iş programını verildiği tarihten başlamak üzere 30 gün içinde onaylar.

12.3. İş programının hazırlanması ve uygulanması ile ilgili diğer hususlarda Yapım

İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.” Hükmü ile yer teslimi yapıldıktan sonra iş

programının hazırlanması ve iader tarafından iş programının verildiği tarihten başlamak üzere

30 gün içinde onaylanması gerekmektedir.

İTM.124 Erenköy GIS TM’nin iş programı fiili yer teslimi yapılmadan 85 gün önce

Trafo Merkezleri Tesis Dairesi Başkanlığınca onaylanmıştır.

Sözleşme tasarısının “Avans verilmesi şartları ve miktarı” başlıklı 13. Maddesinde

“13.2. Yer teslimi yapıldıktan ve iş programı onaylandıktan sonra yüklenicinin yazılı isteği

üzerine verilecek avansla…







avans verilecektir…”

hükmü kapsamında Trafo Merkezleri Tesis Daire Başkanlığı’nın Mali İşler Daire

Başkanlığına muhatap 29.12.2014 tarih ve 15412 sayılı yazı ile yüklenici firma Alstom Grid

Enerji Endütrisi A.Ş.'ne trafo merkezi sözleşme tutarının %10 avans tutarı olan 272.471,20 TL

ve 344.609,80 Avro için düzenlenen 01.12.2014 tarih ve 1146047 sayılı 272.471,20 TL ve

01.12.2014 tarih ve 1146046 sayılı 344.609,80 Avro bedelli avans teminat mektuplarının ilgili

bankadan teyidinin yapılarak kıymetli evrak olarak saklanması ve sözleşmenin 13 üncü

maddesi kapsamında yüklenici firma Alstom Grid Enerji Endütrisi A.Ş. firmasına avans

hakediş tutarı olarak 272.471,20 TL ve 344.609,80 Avro’nun ödenmesi için Mali İşler Daire

Başkanlığına talimat verilmiştir.

Yapılan incelemelerde aşağıdaki tabloda yer alan yatırım projelerinin avans harcama

belgelerinin İdareye geç verildiği tespit edilmiştir.

Tablo: Avans harcama belgelerini idareye geç verenler


no

Sözleşme

tarihi

İş prog onay

tarihi

Yer teslim

tarihi

Mali işlere

yazılan avans

yazısı

Verilen

avans tutarı

Firmadan gelen

avans harcama

yazısı

14D030530 Beşevler TM Tevsiat İTM.229 10-07-2017 26-07-2017 19-07-2017 28.07.2017 810.000 12.12.2017

14D030520 Bursa San. - Beşevler Kablosu TKABY.41 26-04-2017 25-05-2017 05-05-2017 08.06.2017 1.337.400 14.11.2017

13D030210 Atışalanı TM Tevsiat İTM.212 15-03-2017 30-03-2017 20-03-2017 04.04.2017 1.336.200 11.08.2017

09D030470 Bursa GIS İTM.184 27-06-2016 26-07-2016 15-07-2016 08.08.2016 649.000 23.08.2017

14D031500 Bahribaba GIS Yenileme İTM.197 14-03-2017 09-06-2017 23-03-2017 14.06.2017 1.615.934 26.10.2017

16D000380 Kavacık GIS İTM.218 17-05-2017 23-06-2017 25-05-2017 29.06.2017 5.837.895 07.12.2017

13D030070 Çeşme 380 TM Tevsiat İTM.216 31-05-2017 11-07-2017 09-06-2017 18.07.2017 2.190.000 04.12.2017

12D031000 Samsun-2 TM Yenileme İTM.221 05-06-2017 14-07-2017 14-06-2017 18.07.2017 1.076.500 05.12.2017

Diğer taraftan 2017 yılında avans alınan 38 adet İTM yatırım projesinin avans harcama

evraklarının incelenmesinde sorun olmayan 5 adet yatırım projesinin olduğu kalan 33 adet

yatırım projesinde ise genelde alınan avans tutarı kadar harcama belgesinin olmadığı,

gönderilen avans harcama evraklarının üzerinde işin adı, proje numarası vb. bir açıklamanın

olmadığı, olanlarda ise sonradan harcama belgelerine elle hangi projeye ait olduğuna daire bir

açıklama eklendiği tespit edildiği halde, sözleşmenin 13. maddesinin uygulanmadığı tespit

edilmiştir.

Yüklenici firma tarafından verilen harcama belgelerinin incelenmesinde örneğin

İTM.229 referanslı Beşevler TM Tevsiat işinde toplam avans tutarı kadar belgenin olmadığı,



bir kısmında ise işin adı vb. bir açıklamanın bulunmadığı, TKABY.41’de avans tutarı kadar

belgenin olmadığı, İTM.212 belgelerde proje adı vb. açıklamaların olmadığı ayrıca alınan

avans tutarı kadar belgenin olmadığı, İTM.216’da avans tutarı kadar harcama belgesinin

olmadığı, ayrıca harcama belgelerinde işin adı veya proje ismi vb. bir açıklamanın olmadığı,

olanlarında sonradan belge üzerine elle yazıldığı görülmüştür.

Önceki yıl denetim raporlarında konuya ilişkin gerekli tedbirlerin alınması istenmiş

olup, İletim Hatları Tesis Dairesi Başkanlığı 03.08.2017 tarih ve E.293789 sayılı yazı ile

“…sözleşmenin 13.8 maddesi gereğince avansın şartlara uygun sarf edilmediği

değerlendirilerek bu hali takip eden ilk hak edişten, bu yetmediği veya hakedişin bulunmadığı

hallerde ilgili avans teminat mektubu nakde çevrilerek bakiye avans hesabı kapatılacaktır.” ile

Trafo Merkezleri Tesis Daire Başkanlığı 30.11.2017 tarih ve E.465181 sayılı yazı ile

“Sözleşmenin 13. Maddesine göre firmanıza ödenen iş avansına ait harcama belgelerinde;

sözleşme referans bilgisinin, sipariş edilen malzemenin karakteristik bilgilerinin ve sipariş

işaretinin belirtilerek sözleşmede belirtilen 120 günlük süre içinde Başkanlığımıza

gönderilmesi, gönderilmemesi durumunda sözleşmesinin 13.8. maddesi doğrultusunda iş

programının aksaması veya avansın şartlara uygun sarf edilmemesi veya 120 gün içerisinde işe

başlanılmamış olması hallerinde, mahsubu yapılmamış avans veya bakiyesi, bu halleri takip

eden ilk hakkedişten defaten kesilecek, bu yetmediği veya hakkedişi bulunmadığı takdirde

avans teminatı nakde çevrilecektir.” denilerek yüklenici firmalar avans harcama belgeleri

konusunda uyarılmıştır.

İTM.230 Dumlupınar GIS TM işine ait yüklenici firma ile 13.07.2017 tarihinde

24.544.000TL tutarında sözleşme imzalandığı, 21.07.2017 tarihinde ise yer tesliminin

yapıldığı, 4. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan yer teslim tutanağında “…ancak konu saha

üzerinde SELKA NSK Gayrimenkul İnşaat A.Ş. tarafından izinsiz olarak konulan prefabrik

şeklindeki ofis binası ve müştemilatın ivedilikle kaldırılması için, adı geçen şirket hakkında

İstanbul Anadolu 6. Asliye Mahkemesinde 2017/271 Esas ile müdahalenin meni ve kal davası

açılmıştır. Dava süreci henüz başlamadığından dolayı sürecin seyri yanı sıra sahanın hangi

tarihte işgalci şirket tarafından boşaltılacağı tahmin edilmemektedir. Bu nedenle yüklenici

firma tarafından iş programının Teşekkülümüz tarafından onayına müteakip hazırlanacak

uygulamaya esas genel Konum Projesinin Başkanlık tarafından onay tarihinde kadar konu

sahanın boşaltılmasın sağlanamaz ise anılan tarih itibarıyla yerinde durum tespiti yapılıp

sahanın nihai fiili durumu tutana altına alınarak taraflarca imzalanacaktır.” denilerek yer

tesliminin yapıldığı, yine aynı günde bir protokolün yapıldığı tespit edilmiştir.



Benzer şekilde İTM.246 Yozgat 380 TM 26.10.2017 tarihinde sözleşme imzalandığı

ancak 06.11.2017 tarihinde “16D000290 referanslı 380 kv Yozgat 380 TM kamulaştırma

haritalarının Yozgat Kadastro Müdürlüğünce kontrolünün devam etmesi sebebiyle

kamulaştırma çalışmaları tamamlanamadığı için, yüklenici Avni Ulutaş İnşaat Elektrik Tahhüt

firmasına 04.11.2017 tarihinde yar teslimi yapılamamıştır.” denilerek tutanak tutulduğu,

ardından da 01.12.2017 tarihinde fiili yer tesliminin tapıldığı tespit edilmiştir.

İTM sözleşmelerinin “İş programı” başlıklı 12 nci maddesinde “12.1. Yüklenici, iş









İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.”

hükmü ile yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren on beş gün içinde yüklenici

tarafından hazırlanması, hazırlanan iş programının da yüklenici tarafından verildiği tarihten

itibaren 30 gün içinde onaylanması gerekmektedir.

Benzer şekilde İTM sözleşmelerinin “Avans verilmesi şartları ve miktarı” başlıklı 13

üncü maddesinde “13.1. Bu iş için avans aşağıdaki şartlar dahilinde verilecektir.

13.2. Yer teslimi yapıldıktan ve iş programı onaylandıktan sonra yüklenicinin yazılı

isteği üzerine verilecek avansla aynı miktar (iş programında öngörülen hakediş ödemeleri

üzerinden hesaplanan avans mahsubunun bitiş tarihine süreli) teminat mektubu (Avans teminat

mektubu; Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen kapsam ve şekle uygun olacaktır.) veya

Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine

düzenlenen belgeler karşılığında;







avans verilecektir.”

hükmü ile yer teslimi yapıldıktan sonra ve iş programı onaylandıktan sonra yapılması

gerekmesine rağmen anılan yapım işlerinde fiili çalışmalara başlanılmadan yer tesliminin

yapıldığı, ayrıca iş programının da fiili çalışmalar başlanılmadan önce idare tarafından

onaylandığı ve bu koşullara rağmen yüklenici firmalara avans verildiği tespit edilmiştir.

Aynı sözleşmenin 33.9. Yer teslimi (Yapım İşleri Genel Şartnamesi Madde 6)

maddesinde “İdare, yer teslimini yapamaz veya istimlak için gerekli formaliteleri kabul

edilebilir bir sürede tamamlayamazsa, arazide montaj, demontaj ruhsat ile mevcut yapıların,

tellerin ve diğer müştemilatın kaldırılması ve temizlenmesi ve temiz tutulması haklarını

zamanında alamazsa ve bu durumda Yüklenicinin inşaat ve montajla ilgili faaliyetleri

engellenmiş olursa, Yüklenicinin temsilcisi ve İdare'nin kontrolü birlikte bu sözleşmede

öngörülen inşaat ve montaj işlerinin engellendiğini veya uygulanamadığını içeren bir

"protokol" hazırlarlar.” hükmü ile İdareden dolayı yer teslimi yapılamaz ise bunun bir protokole

bağlanması gerekmekte olup, fiilen yer teslimi yapılmadığından dolayı avans ödenmesi de söz

konusu olmayacaktır.

Diğer taraftan İTM’lerde avans ödenme şartlarının elektrik iletim hatları

sözleşmelerinde “Sözleşme eki Fiyat Formunda yer alan Toplam Direk Adedine göre, alt

montaj direk adedinin en az %50 seviyesine gelmesi halinde bakiye sözleşme bedelinin %10’u”

olduğu gibi dilimler halinde ödenmesi şeklinde bir takım kriterlere de bağlanabilir.

Yatırım programında yer alan trafo merkezleri ve elektrik iletim hatları yapım işlerinde

Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve sözleşmesine göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Öneri:

Yatırım programında yer alan trafo merkezleri ve elektrik iletim hatları yapım işlerinde

Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve sözleşmesinde uygulama birlikteliğinin sağlanması için;

-İdareden kaynaklı nedenlerde dolayı yer tesliminin yapılmaması halinde bunun

sözleşme gereği bir protokole bağlanması, fiili yer teslimi yapılmadığı halde yer teslim tutanağı

tutan Bölge Müdürlüklerinin sözleşme hükümlerinin uygulanması hususunda uyarılması,

-İTM yapım işlerinde avans ödemelerinin dilimler halinde yapılması isteniyor ise EİH



yapım işlerinde olduğu gibi bir takım kriterlerin İTM sözleşmelerine de konulması,

-Fiili yer teslimi yapılmadan ve iş programı onaylanmadan avans verilmemesi

hususunda yazılım dahil gerekli tedbirlerin alınması,

-Avans verilmiş ise sözleşme hükümlerine göre yüklenicinin aldığı avansa ait sarf

belgelerini süresi içerisinde İdareye verilmesi,

önerilir.

BULGU 7.2.16: Vadesi dolmuş teminat mektuplarının mevzuata göre gereğinin

yapılmaması

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 14. Maddesinde “ 13 üncü maddeye göre

mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan hallerde; yapım işlerinde kesin hesap ve kesin

kabul tutanağının onaylanmasından, diğer işlerde ise işin kabul tarihinden veya varsa garanti

süresinin bitim tarihinden itibaren iki yıl içinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep

edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektupları hükümsüz kalır ve bankasına

iade edilir. Teminat mektubu dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.”

hükmü ile yapım işlerinde kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından itibaren iki

yıl içinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin

teminat mektuplarının hükümsüz kalacağı ve bankasına iade edilmesi gerekmektedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Kesin teminatın iadesine ait şartlar” başlıklı 45.

Maddesinde “ (1) Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine

getirilmesinden ve varsa işe ait eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının

onaylanmasından ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit

edildikten sonra, alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların yarısının; kesin kabul

tutanağının onaylanmasından sonra ise kalanının, yükleniciye iade edilebilmesi için Sosyal

Güvenlik Kurumundan ilişiksizlik belgesi getirilmesi zorunludur.

(2) Yüklenicinin ilişiksizlik belgesini sunmaması halinde, durum Sosyal Güvenlik

Kurumundan yazı ile sorularak, yüklenicinin ihale konusu işle ilgili borcunun bulunmadığının

anlaşılması durumunda, geçici kabul tutanağının onaylanmasından sonra kesin teminat ve varsa

ek kesin teminatın yarısı; kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra ise kalanı,

yükleniciye iade edilir.



(3) Yüklenicinin sözleşme konusu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna

olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin kesin

kabul tarihine kadar ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek

kalmaksızın kesin teminatlar 4735 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi hükmüne göre paraya

çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir.

(4) Yukarıdaki hükümlere göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan hallerde;

kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından itibaren iki yıl içinde idarenin yazılı

uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektupları

hükümsüz kalır ve bankasına iade edilir. Teminat mektubu dışındaki teminatlar sürenin

bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.”

hükmü ile Sosyal Güvenlik Kurumundan yüklenicinin ihale konusu işle ilgili borcunun

bulunmadığının anlaşılması durumunda, geçici kabul tutanağının onaylanmasından sonra kesin

teminat ve varsa ek kesin teminatın yarısı; kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra ise

kalanı, yükleniciye iade edilmesi, kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından

itibaren iki yıl içinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade

edilemeyen kesin teminat mektuplarının hükümsüz kalacağı ve bankasına iade edilmesi,

teminat mektubu dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilmesi

gerekmektedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Teminat süresi” başlıklı 42. Maddesinde

“(1) Geçici kabul ile kesin kabul tarihi arasında geçecek süre teminat süresidir. Yapım işlerinde

teminat süresi, sözleşmesinde aksine bir hüküm yoksa on iki aydan az olamaz. Ancak sözleşme

kapsamında yapım işiyle birlikte ifası istenen montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım-onarım,

yedek parça gibi destek hizmetlerine ait teminat ve/veya garanti süreleri işlerin özelliğine göre

arttırılabilir veya eksiltilebilir. Bu süreler sözleşme veya eklerinde belirtilir.

(2) İşin sözleşmede öngörülen bitim tarihinden önce bitirilmesi ve iş bitim tarihini

beklemeksizin işin kabulünün yapılması halinde, teminat süresi geçici kabul itibar tarihinden

itibaren başlar.”

hükmü ile teminatın süresi geçici kabul ile kesin kabul tarihi arasında geçecek süre

olarak tanımlanmıştır. Elektrik iletim hatları sözleşmelerinde teminat süresi 1 yıl (sözleşme

tasarısı 20. Madde), trafo merkezleri sözleşmelerinde (sözleşme tasarısı 20. Madde) ise teminat

süresi 2 yıl olarak belirlenmiş olup bu sürenin geçici kabul itibar tarihinden başlayacağı



belirtilmiştir.

Yapılan incelemelerde (1 Mart 2018 tarihi itibarıyla) aşağıdaki tabloda yer alan yatırım

projelerinin kesin teminat mektuplarının sürelerinin dolmasına rağmen Yapım İşleri Genel

Şartnamesi’nin 42. Maddesi kapsamında değiştirilmesi, bazı kesin teminat mektuplarının ise

yükleniciye ve/veya bankasına iade edilmesi gerekmesine rağmen bunun yapılmadığı tespit

edilmiştir.

Tablo :Yapım işlerine ait vadesi dolmuş teminat mektupları

Firma Mektup no Tarihi Bitiş tarihi İlgili birim İşin konusu Tutar (TL) Bakiye

(TL)

Şa-Ra Enerji İnş.Tic.San.A.Ş. 4140TM3778 31.12.2013 31.12.2014 İletim Hatları Tesis

Dairesi Başkanlığı Tufanbeyli-Yeşilhisar Eih 75.000,00 75.000,00

Feyz Çelik Kons.İnş.Taah.Tic.Ve

San.A.Ş. 60029107 06.11.2008 30.06.2016

İletim Hatları Tesis

Dairesi Başkanlığı

H.225 Borçka -Artvin Hes-

Yusufeli Hes 1.318.538,00 695.373,45

Etisan Enerji Makina San. Ve

Tic.A.Ş. U2014070200020 02.07.2014 02.04.2018



H 509 REF 154kv ARDAHAN-

OLUR EİH. 663.372,20 333.739,21

Kaygusuz İnşat Elektrik

San.Tic.Ltd.Şti 574970 30.09.2009 02.09.2011


Dairesi Başkanlığı H.224 Başkale Tm 60.000,00 60.000,00

Seyhun Erim İnş. San.Tic. Ltd.Şti 27210002739 05.11.2013 30.11.2017 İletim Hatları Tesis


H.449 Antalya-Asçim-Bucak Tm

Eih 550.000,00 550.000,00

Mega Açılım

İnş.Pet.Mad.Nak.San.Tic.Ltd.Şti 1 04.01.2011 31.12.2014

Trafo Merkezleri Tesis


Güneydoğu Anadolu Yük Tevzi

Yeni Hizm.Binası İnş. 110.000,00 110.000,00

Türk Prysmıan Kablo Sistemleri

A.Ş. 0610MW010138 02.12.2015 02.01.2018



Tkaby 25 Ref. Bozyaka Tm-

Karabağlar Tm Yeraltı Güç Kab.

Bağl. Projesi

7.350,00 7.350,00

Met Enerji

Ürt.İnş.Taah.Tur.San.Tic.Aş.

01331-GT-

000000029002 25.05.2015 02.11.2015



H.507 Ref. Pınarbaşı-Şarkışla

E.İ.H. 377.080,00 377.080,00

Çetinkaya Güvenlik Tük.Mad.

Elektr.İnş.Taş.Turz.Tem.Tic.Ltd.Şti. 386-GT-15125 17.03.2014 02.08.2016


Dairesi Başkanlığı H.501 Tokat-Turhal E.İ.H. 425.000,00 218.371,69

Bes Elektrik Mühendislik

Enj.Ürt.İnş.Nak.Taah.İth.Tic.Ltd.Şti. 3900TM4345 25.03.2014 01.06.2016



H.499 Olur Havza Tm Ayvalı

Hes E.İ.H. 240.000,00 120.740,20

Bes Elektrik Mühendislik

Enj.Ürt.İnş.Nak.Taah.İth.Tic.Ltd.Şti. U2014072200328 22.07.2014 30.09.2017


Dairesi Başkanlığı İtm.123-Unimar Tm 127.200,00 127.200,00

3ab Enerji Ve San.Tes.Tic.Aş. 78410000841 05.02.2015 02.04.2018 Trafo Merkezleri Tesis

Dairesi Başkanlığı İtm.137 Yenişehir Tm(Bursa) 32.040,00 18.000,00

Tmt-Etisan 14 Ortak Girişimi 3900TM4411 21.05.2014 28.02.2015 İletim Hatları Tesis


H.483 Ref. Çayseka-Çölovası-

Keçiborlu E.İ.H. 17.000,00 17.000,00

Muhammet İlyas Bilgü 0052GT000000003151 02.09.2014 31.08.2016 10.Bölge Müdürlüğü

(Samsun)

Bina Tadilatları Ve Montalaması

Yapım İşi 3.300,00 3.300,00

Orel Enerji Hiz.İşletmeleri

İnş.Nak.Turz.San.Ve Tic.Ltd.Şti 13010002222 13.04.2017 10.10.2017

10.Bölge Müdürlüğü

(Samsun)

(İkn:2015/122402)Reşadiye Tm

İrtibatları Tesisi İşi 29.340,00 29.340,00

Alf Elektrik İnş.San.Tic.Ltd.Şti. 52510000526 29.09.2015 30.12.2016 12.Bölge Müdürlüğü

(Gaziantep)

154 Kv Göksun Tm Tevsiat

Yapım İşi 45.780,00 22.890,00

Fider Proje Taah.Elk.Elektronik

İnş.San.Tic.Ltd.Şti 1404736 15.11.2016 31.12.2017


(Gaziantep)

Andırın Tm Jeneratör Sistemi

Tesis İşi 6.900,00 6.900,00

Mehmet Özdemir 69710001097 02.11.2015 30.12.2016 12.Bölge Müdürlüğü

(Gaziantep)

G.Antep 1-G.Antep 2-Kilis Ve

Fevzipaşa Tm Aydınlatma İşi. 21.860,00 21.860,00

Necati Altun TMDZ16-124255 21.11.2016 21.11.2017 14.Bölge Müdürlüğü

(Trabzon) Taşkın Koruma Projesi Yapım İşi 8.950,00 8.950,00

Rm Elektrik Sanayi Ticaret Ltd.Şti 0175MW002310 01.11.2016 01.11.2017 14.Bölge Müdürlüğü

(Trabzon) Direk Deplase İşi 25.500,00 25.500,00

Ay-Yapı Enerji

Taş.İnş.Tem.San.Tic.Ltd.Şti. 2500TM4306 02.03.2017 02.03.2018


(Van)

154 Kv Tatvan-Engil E.İ.H.'Nın

Direklerinin Deplase Edilmesi İşi 45.860,00 45.860,00

İnemko İnş.Elk.Telekom

San.Tic.Ltd.Şti 0437MW003824 02.05.2016 23.02.2018


(Edirne)

Pınarhisar Tm Geçici Fider

Yapılması 9.000,00 9.000,00

Kaynak: TEİAŞ Muhasebe Programı



4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 14’üncü maddesi ile Yapım İşleri Genel

Şartnamesi 42 ve 45’inci maddesi kapsamında kesin kabulü yapılmış olan kesin teminat

mektuplarının iade edilmesi, geçici ve/veya kesin kabulü yapılmamış olup vadesi dolan teminat

mektuplarının süresi içerisinde değiştirilmesi hususunda yazılım dahil gerekli tedbirlerin

alınması gerekmektedir.

Öneri:

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 14’üncü maddesi ile Yapım İşleri Genel

Şartnamesi 42 ve 45’inci maddesi kapsamında kesin kabulü yapılmış olan kesin teminat

mektuplarının iade edilmesi, geçici ve/veya kesin kabulü yapılmamış olup vadesi dolan teminat

mektuplarının süresi içerisinde değiştirilmesi hususunda yazılım dahil gerekli tedbirlerin

alınması önerilir.

BULGU 7.2.17: Yan Hizmetler Merkezi İzleme ve Kontrol Sistemi Kurulumuna

(YHMİKS) ilişkin inceleme ve soruşturmanın takip edilmesi

Elektrik Şebeke Yönetmeliği’nin “Planlamaya tabi tarafların yükümlülükleri” başlıklı

41 inci maddesinde “(1) Ek-11’de yer alan ayrıntılı ve standart planlama verileri; yine Ek-11’de

yer alan tarihlere kadar planlamaya tabi taraflarca TEİAŞ’a sunulur.

(2) Taraflarca gönderilen standart planlama verileri TEİAŞ tarafından kaydedilir.

Bilgiler TEİAŞ tarafından yapılan çalışmalarda kullanılır ve üçüncü taraflarla paylaşılmamak

üzere ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına verilebilir.

(3) Standart planlama verilerinin tam ve zamanında TEİAŞ’a bildirilmesi tarafların

yükümlülüğündedir.

(4) Verilerde bir önceki yıla göre herhangi bir değişiklik olmaması durumunda, bir

önceki yıla ait veri sunumundan sonra verilerde değişiklik olmadığı hususu kullanıcı tarafından

yazılı olarak TEİAŞ’a bildirilir.

(5) İletim sistemine bağlantı ve/veya sistem kullanımı amacıyla yeni başvuru

yapıldığında standart planlama verileri, TEİAŞ’a sunulur.”

hükmü ile Elektrik Şebeke Yönetmeliği’nin Ek-11’de yer alan verilerin tam ve

zamanında TEİAŞ’a bildirilmesi gerekmektedir.

Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği “Tarafların görevleri, yetkileri ve



sorumlulukları” başlıklı 7 nci maddesinde “(1) TEİAŞ, yan hizmetlerin tedarik edilmesine

ilişkin yetki ve sorumlulukları çerçevesinde aşağıdaki görevleri yürütür:

a) Sistemin işletme güvenliği ve bütünlüğü korunarak, Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde

yer alan arz kalitesi ve işletme koşulları doğrultusunda işletilmesini sağlayacak yan hizmet

ihtiyaçlarının tespit edilmesi,

b) İhtiyacı belirlenen yan hizmetlerin bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda tedarik

edilmesi için gerekli görevlerin yerine getirilmesi,

c) Yan hizmet sağlayacak tesislerin performans testlerine gözetim ve denetim amacıyla

katılım sağlanması,

ç) Gerçek/tüzel kişilerce sunulan yan hizmetlerin, hizmetin sunulduğu tesisin bağlı

bulunduğu BYTM ve/veya MYTM tarafından veya otomatik olarak bir yazılım aracılığıyla

izlenmesi,

d) Gerçek/tüzel kişilerce sunulan yan hizmetlere ilişkin borç miktarlarının hesaplanması

ve ödemesinin gerçekleştirilmesi,

e) Yan hizmet sunma yükümlülüğüne sahip olup bu yükümlülüğü yerine getirmeyen

gerçek/tüzel kişilere bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde gerekli yaptırımların uygulanması

ve durumun Kuruma raporlanmasının sağlanması,

f) Tedarik edilen yan hizmetlere ilişkin olarak Kurum tarafından talep edilecek

raporların hazırlanması ve yayımlanması,

(2) İlgili mevzuat ve/veya TEİAŞ ile yapmış olduğu yan hizmet anlaşması uyarınca yan

hizmet sağlama yükümlülüğüne sahip olan gerçek/tüzel kişiler, yan hizmetlerin tedarik

edilmesine ilişkin aşağıdaki görevleri yürütür:

a) Yan hizmetlerin ilgili mevzuat hükümleri ve yan hizmet anlaşmaları gereğince yerine

getirilmesi,

b) Sekonder frekans kontrol hizmeti hariç olmak üzere sunulacak yan hizmete ilişkin

performans testlerinin yetkilendirilmiş bağımsız firmalar aracılığıyla, sekonder frekans kontrol

performans testlerinin ise TEİAŞ’ın ilgili birimi tarafından gerçekleştirilmesinin sağlanması,

c) Yan hizmetlerin izlenmesine ilişkin gerekli teçhizatın temin edilerek işler hale



getirilmesi,

ç) Yan hizmetlerin sunulmasına ilişkin TEİAŞ tarafından talep edilecek veri, bilgi ve

belgelerin sağlanması,

d) Yan hizmet sunmaya ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda

kesilen yerine getirmeme bedellerinin zamanında ve eksiksiz ödenmesi.

(3) Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler, Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliği

kapsamındaki yan hizmetlerin tedarik edilmesine ilişkin görevleri bu Yönetmelik kapsamında

ele alınan usul ve esaslar çerçevesinde yürütür.”

hükmü ile sistem işletmecisinin yan hizmetlerin tedarik edilmesine ilişkin yetki ve

sorumlulukları tanımlanmıştır.

Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği’nin “Yan hizmetlerin izlenmesi, kontrolü

ve incelenmesi” başlıklı 9 uncu maddesinde ise “(1) TEİAŞ, Elektrik Şebeke Yönetmeliği

gereği, sağlanan yan hizmetleri izlemek ve kontrol etmekle yükümlüdür. Gerçek/tüzel kişilerce

sunulan yan hizmetlerin izlenmesi ve kontrolü, Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde belirtilen

teknik gereklilikler doğrultusunda ve bu Yönetmelik ile belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde,

hizmetin sunulduğu tesisin bağlı bulunduğu ilgili BYTM ve/veya MYTM tarafından veya

otomatik olarak bir yazılım aracılığıyla gerçekleştirilir.

(2) Yan hizmet sağlayacak tesislerin ilgili hizmet için Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde

tanımlanmış özellikleri sağlayacak şekilde izlenebilir olmaları zorunludur. Yan hizmet sunan

gerçek/tüzel kişiler, TEİAŞ’ın izleme sistemi ile veri alışverişi gerçekleştirmek üzere bağlantı

kurulması için gerekli yazılım ve donanımı sağlamakla yükümlüdürler.”

hükmü ile TEİAŞ’ın Elektrik Şebeke Yönetmeliği gereği, sağlanan yan hizmetleri

izlemek ve kontrol etmekle yükümlü olduğu, sunulan yan hizmetlerin izlenmesi ve kontrolünün

bu Yönetmelik ile belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde ilgili BYTM ve/veya MYTM

tarafından veya otomatik olarak bir yazılım aracılığıyla gerçekleştirileceği, yan hizmet sunan

kişilerin TEİAŞ’ın izleme sistemi ile veri alışverişi gerçekleştirmek üzere bağlantı kurulması

için gerekli yazılım ve donanımı sağlamakla yükümlü olduğu belirtilmiştir.

İlgili mevzuat kapsamında gerekli izleme ve kontrol sisteminin TEİAŞ tarafından tesis

edilmesi gerektiğinden bu kapsamda Bilkent Üniversitesi ile (2,7 milyon TL tutarında)

22.06.2011 tarihinde imzalanan Yan Hizmetler Merkezi İzleme ve Kontrol Sistemi Kurulumu



(YHMİKS) hizmet alımı işi tamamlanmış, 31.12.2012 tarihinde geçici kabulü, 27.01.2015

tarihinde ise kesin kabulü yapılmıştır.

Önceki yıl denetim raporlarında 31.12.2012 tarihinde geçici kabulü yapılan ancak CSV,

SCADA ve PYS verilerinin istenilen formatta ve sıklıkta gelmemesi sonucu bugüne kadar

sağlıklı çalışmayan Yan Hizmetler Merkezi İzleme ve Kontrol Sistemi Kurulumu (YHMİKS)

Sisteminin işler hale getirilmesi hususunda gerekli tedbir ve önlemlerin alınması önerilmiştir.

Yan Hizmetler Merkezi İzleme ve Kontrol Sistemi Kurulumu (YHMİKS) Sisteminin

işler hale gelmemesi üzerine Genel Müdürlük Makamının 29.05.2017 tarih ve E.207129 sayılı

Olur’u kapsamında inceleme ve soruşturma başlatılmıştır.

Yapılan incelemelerde (4 Nisan 2018 Tarihi itibarıyla) Yan Hizmetler Merkezi İzleme

ve Kontrol Sistemine (YHMİKS) ilişkin incelemelerin TEİAŞ Teftiş Kurulu Başkanlığı’nca

tamamlandığı, inceleme neticesinde düzenlenen 29.09.2017 tarihli, 10-84-31 sayılı İnceleme

Raporu’nun “III- SONUÇ VE KANAAT” bölümünde “…Tüm bu hususlar bir arada ele

alındığında;

Yüklenici Bilkent Üniversitesi ile Teşekkülümüz arasında 22.06.2011 tarihinde

imzalanan Protokolün ekinde YHMİKS Teknik Şartnamesi ve Hizmet İşleri Genel

Şartnamesinin kullanıldığı, bu Protokolün 18.2. maddesine göre Yüklenici Kuruluşun, işin

teslimi için Protokol ve ekleri uyarınca üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmemesi

nedeniyle oluşan zarardan sorumlu olduğu, Protokol eki Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 6.

maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek projelendirecek

(sözleşmede öngörüldüğü şekilde) yürütecek, tamamlayacak ve işlerde olabilecek kusurları

sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu sorumluluklarının yerine

getirilmesi için ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken bütün denetim, muayene ve

testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin edecektir. Yüklenici, bu Genel

Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek idareye veya üçüncü kişilere

verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.”, 27. maddesinde “Herhangi bir işin, kontrol

teşkilatının denetimi altında yapılmış veya işe onay verilmiş olması, yüklenicinin üstlenmiş

olduğu işi bütünüyle projelerine, sözleşme ve şartnamelerine, teknik ve sanat kurallarına uygun

olarak yapmak hususundaki yükümlülüklerini ve bu konudaki sorumluluğunu ortadan

kaldırmaz.”, 30. maddesinde “Bu programların kontrol teşkilatına sunulması ve bunlar

hakkında kontrol teşkilatının uygun görüşünün alınması ya da yukarıda bahsi geçen genel

açıklamaların verilmesi, yükleniciyi sözleşme gereği yüklendiği görev veya



sorumluluklarından kurtarmaz.” ve 33. maddesinde “Yüklenici, taahhütleri çerçevesinde

kusurlu veya standartlara uygun olmayan malzeme seçilmesi, verilmesi veya kullanılması,

tasarım hatası, uygulama yanlışlığı, denetim eksikliği, taahhüdün sözleşme ve şartname

hükümlerine uygun olarak yerine getirilmemesi ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve

ziyandan doğrudan sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre yükleniciye ikmal ve

tazmin ettirilir.” hükümlerine yer verildiği,

YHMİKS’in, TEİAŞ’nin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 3/g Maddesi Uyarınca

Yapacağı Mal ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak Esas ve Usullere Dair Yönetmeliğin 22/f

maddesine göre, doğrudan temin yöntemiyle Bilkent Üniversitesinden alınmasının, Kamu İhale

Kanununun “Temel İlkeler” başlıklı 5. maddesi ile anılan yönetmeliğin “Temel İlkeler” başlıklı

6. maddesinin 1. fıkrası (a) bendinde belirtilen rekabetin sağlanması ilkesine aykırı olduğu,

çünkü alım öncesinde gerek TÜBİTAK’tan gerekse HAVELSAN’dan yan hizmetlerin

izlenmesi ile ilgili raporlar istenip alındığı bu durumun da rekabet şartlarının mevcut olduğunu

gösterdiği, dolayısıyla alımın tek kaynak olarak gösterilen BİLKENT Üniversitesinden

yapılmış olmasıyla belirtilen yasa ve yönetmelik hükümlerinin ihlal edildiği,

Kontrol teşkilatının işin başında kurulmamasının yüklenicinin yaptığı işlerin zamanında

mevzuatla yetkilendirilmiş bir komisyon marifetiyle denetlenmesini engellediği, sistemin

gerçek verilerle çalıştığını gösteren herhangi bir belge veya dosyanın ibraz edilememiş

olmasının geçici ve kesin kabullerin teknik şartnamede tanımlanan şekilde yapılmadığını

gösterdiği, esasen sistemin başından beri hiçbir şekilde çalışmadığının bazı yetkililerce de

beyan edildiği,

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun “Hizmet Sunucularının Sorumluluğu”

başlıklı 34. maddesinde; Hizmet sunucularının taahhütleri çerçevesinde kusurlu veya

standartlara uygun olmayan malzeme seçilmesi, verilmesi veya kullanılması, tasarım hatası,

uygulama yanlışlığı, denetim eksikliği, taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun

olarak yerine getirilmemesi ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan doğrudan

sorumlu olduklarının, bu zarar ve ziyanın genel hükümlere göre hizmet sunucusuna ikmal ve

tazmin ettirileceğinin, ayrıca haklarında 27. madde hükümlerinin uygulanacağının açık olarak

belirtildiği,

Ayrıca, TEİAŞ’nin 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3/g Maddesi Uyarınca

Yapacağı Mal Ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak Esas ve Usullere Dair Yönetmeliğin;



“Yasak Fiil ve Davranışlar” başlıklı 40. maddesinin 2. fıkrasının “e” bendinde “mücbir

sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine

getirmemek” hükmünün yer aldığı ve madde sonundaki 3. fıkrada ise “bu yasak fiil veya

davranışlarda bulunanlar hakkında 41, 42 ve 43. maddelerde belirtilen hükümlerin

uygulanacağının belirtildiği,

41. maddesinde yüklenicinin ihalelere katılmaktan yasaklanmasına, 42. maddesinde de

yine yüklenicinin ceza sorumluluğuna ilişkin hükümlerin yer aldığı,

“Görevlilerin sorumluluğu” başlıklı 43. maddesinin;

1. fıkrasında, “İhale yetkilisi ile ihale komisyonlarının başkan ve üyeleri ile ihale

işlemlerinden sözleşme yapılmasına kadar ihale sürecindeki her aşamada görev alan diğer

ilgililer ile sözleşmenin uygulanması sırasında görev alan muayene ve kabul komisyonlarının

başkan ve üyeleri ile ihtiyacın karşılanması sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililerin

40. maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulunduklarının, görevlerini kanuni gereklere

uygun veya tarafsızlıkla yapmadıklarının, taraflardan birinin zararına yol açacak ihmalde veya

kusurlu hareketlerde bulunduklarının tespiti halinde, haklarında ilgili mevzuat gereğince

disiplin cezası uygulanacağı,

2. fıkrasında, “Ayrıca, fiil veya davranışlarının özelliğine göre haklarında Kamu İhale

Kanununun 60. maddesi gereğince ceza kovuşturması da yapılacağı ve hükmolunacak ceza ile

birlikte tarafların uğradıkları zarar ve ziyanın genel hükümlere göre kendilerine tazmin

ettirileceği, Kamu İhale Kanuna aykırı fiil veya davranışlardan dolayı hüküm giyen Teşekkül

görevlilerinin, Kamu İhale Kanunu kapsamına giren işlerde görevlendirilemeyecekleri,

3. fıkrasında, “Kamu İhale Kanununun 60. maddesi gereğince; Kamu İhale Kanunu

kapsamına giren işlerden dolayı yargı organlarınca herhangi bir ceza verilmiş olanların, Kamu

İhale Kanunu kapsamına giren bütün kamu kurum ve kuruluşlarınca Kamu İhale Kanununun

ve ilgili diğer mevzuatın uygulanması ile görevli ve yetkili kadrolara atanamayacakları ve görev

alamayacakları,

Hükümlerine yer verildiği,

Kesin kabulden sonra Sayıştay ve Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yazılan denetim

raporlarına verilen cevapların da gerçek durumu yansıtmadığı,



Bu sistemin hiçbir zaman çalışmadığı, kesin kabulden sonra yapılması gereken bakım

onarım anlaşmasının yapılmamış olmasının da bu sistemin çalışmadığını desteklediği, daha

sonra YHMİKS ile ilgili sistem cihazlarının bir arıza olduğu ve bulunduğu odanın

değiştirileceği gerekçeleriyle söküldüğü ve söküldüğü 2015 yılı sonundan bu yana atıl duruma

düşürüldüğü, atıl durumda bulunan YHMİKS projesinin gerek TEİAŞ Teftiş Kurulunun teftiş

raporlarına gerekse Sayıştay’ın raporlarına verilen cevaplarda yer alan YHMİKS’in TPYS’nin

(TEİAŞ Piyasa Yönetim Sistemi) içine gerekli geliştirmeler yapılarak “Yan Hizmetler

Piyasası” (YHP) izleme modülü olarak ekleneceği hususunun gerçeği yansıtmadığı, otomatik

veri akışının güç kalitesi çözümleyici cihazları üzerinden sağlanacağı hususunda ise

çalışmaların devam ettiği, ancak bu durumun bile bir anlamda YHMİKS’in

kullanılamayacağına işaret ettiği,

Kamu ihale mevzuatı kapsamında yapılan mal, hizmet ve danışmanlık hizmet alımları

ile yapım işi sözleşmelerine istinaden alınan mal, hizmet, danışmanlık hizmeti ile yapım

işlerinin mevzuatına göre satın alma, denetim, muayene ve kabul işlemlerinin yerine getirilmesi

yanında kabul sonrası işlemlerinde de alım amacına uygun hareket edilmesi gerektiği, teslim

edilen hizmet işinin yüklenici tarafından sözleşmesine uygun olarak idareye teslim edilmedikçe

muayene ve kabul işlemlerinin yapılamayacağı, bunun son derece açık ve tartışmasız olduğu,

aksi takdirde ilgili mevzuat hükümlerine uymayan, gerekli kontrol teşkilatı ile muayene ve

kurulduğu halde bu komisyonlar tarafından uygun kabulü yapılmayan sözleşme konusu mal,

hizmet ve yapım işinin kabulüne onay veren yetkililer ile mevzuat hükümleri ve işin

sözleşmesine uygun olarak muayene ve kabul işlemlerini yürütmeyen muayene ve kabul

komisyonu üyelerinin ve gerek satın alma sürecinde gerekse kesin kabul sonrası işlemlerde

bulunan görevlilerin idari, mali ve hukuki sorumluluklarının doğabileceği, gerçek verilerle

çalışmadığı halde görevli personelce kabul edilip teslim alındığı ve yüklenici tarafından da

teslim edildiği, bu nedenle de hiç kullanılmağı kanaatine varılan ve bundan sonra da

kullanılmayacağı anlaşılan YHMİKS Projesinde Bilkent Üniversitesine ödenen KDV hariç

2.720.000,-TL (İkimilyonyediyüzyirmibin Türk Lirası) bedelin Teşekkül zararı olarak ortaya

çıktığı, mevcut şartnamesinde gerçek verilerle çalışır vaziyette TEİAŞ’a teslimi öngörülen

sistemin bu şekilde teslim edilmemiş ve teslim alınmamış olması nedeniyle ilgili personel ile

birlikte Yüklenici Bilkent Üniversitenin de ayıplı hizmet ve üstte belirtilen yasa ve yönetmelik

hükümleri sebebiyle müşterek ve müteselsil olarak Teşekkül zararından sorumlu tutulmasının

dikkate alınmasının uygun olabileceği,

Bu durum karşısında;



Müfettişliğimizin yetkisi dahilinde YHMİKS projesi işlemlerinde ifadesine başvurulan

personelin beyanlarının sorumluluklarını kaldıracak boyutta olmadığı, raporumuzda ismi

belirtilen bazı personelin Teşekkülümüzden ayrılmış olmalarından dolayı ifadelerine müracaat

edilemediği, Teşekkülümüz bünyesinde daha önce görev yapmış olan ve incelenen işlemlerde

dahli bulunan/bulunduğu iddia edilen diğer görevlilerin ifadelerinin alınması Müfettişliğimiz

yetkisi dışında bulunduğundan konunun bütünlük arz etmesi nedeniyle Enerji ve Tabii

Kaynaklar Bakanlığınca değerlendirilmesinin uygun olacağı,

Sonuç ve kanaatine varılmıştır.”

denilerek Genel Müdürlük Makamının 02.02.2018 tarihli ve E.50780 sayılı Olur'una

istinaden değerlendirilmek üzere T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Denetim Hizmetleri

Başkanlığına gönderildiği tespit edilmiştir.

31.12.2012 tarihinde geçici kabulü yapılan ancak CSV, SCADA ve PYS verilerinin

istenilen formatta ve sıklıkta gelmemesi sonucu bugüne kadar sağlıklı çalışmayan Yan

Hizmetler Merkezi İzleme ve Kontrol Sistemi Kurulumu (YHMİKS) Sisteminin ilişkin

inceleme ve soruşturmanın takibi gerekmektedir.

Öneri:

31.12.2012 tarihinde geçici kabulü yapılan ancak CSV, SCADA ve PYS verilerinin

istenilen formatta ve sıklıkta gelmemesi sonucu bugüne kadar sağlıklı çalışmayan Yan

Hizmetler Merkezi İzleme ve Kontrol Sistemi Kurulumu (YHMİKS) Sisteminin ilişkin

inceleme ve soruşturmanın takibi önerilir.

BULGU 7.2.18: Yatırım projelerinde onaylı iş programına uyulmaması

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş programı” başlıklı 17. Maddesinde

“ (1) Yüklenici, sözleşme veya eklerinde belirlenen süre içinde, idarece verilen örneklere uygun

bir iş programını hazırlayarak, onaylanmak üzere idareye teslim edecektir.

(2) İhzarat ödenmesi öngörülen işlerde, iş programları imalat ve ihzarat iş programı

olarak düzenlenir. İhzarat, iş programlarına uygun yapılacaktır. Bu programlarda gösterilenden

fazla yapılan ihzaratın bedeli hakedişe konulmaz ve iş programları onaylanmadan imalat ve

ihzarat bedelleri ödenmez.

(3) İdare, iş programını verildiği tarihten başlamak üzere sözleşme veya eklerinde

belirtilen süre içinde, olduğu gibi veya gerekli gördüğü değişiklikleri yaparak onaylar ve onaylı



bir nüshasını yükleniciye verir. İş programları idarenin onayıyla geçerli olur…

(6) Yüklenici idarece onaylanmış iş programına aynen uymak zorundadır. Ancak

zorunlu hallerde idarenin uygun görüşü ile iş programında değişiklik yapılabilir.

(7) İşte idarece onaylanan bir süre uzatımı bulunduğu takdirde, yüklenici bu hususun

kendisine tebliği tarihinden başlamak üzere yedi gün içinde yeni süreye göre revize iş programı

düzenleyerek idarenin onayına sunmak zorundadır.”

hükmü yer almakta olup, yüklenici idarece onaylanmış iş programına aynen uymak

zorundadır.

İTM (İTM.240 Tunceli TM) sözleşmelerinin “İş programı” başlıklı 12. Maddesinde

“12.1. Yüklenici, iş programını yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren on beş gün içinde,

sözleşme bedeli üzerinden bir günde yapılması gereken iş tutarını hesaplayarak, ödeneklerin

yıllara göre dağılım esasları ile varsa işin kısımları ile bitirme tarihlerini de dikkate alarak

İdarece verilen örneklere uygun olarak hazırlar. Bu programda ayrıca; iş kalemleri, aylık imalat

ve iş miktarları, (ihzarat ödemesi öngörülen işlerde ihzaratı,) yıllık ödenek dilimleri ve bunların

aylara dağılımı gösterilir ve iş programı en az dört nüsha hazırlanarak onaylanmak üzere

İdareye teslim edilir.




hükmü ile yer teslimi yapıldıktan sonra iş programlarının maksimum 45 gün içinde

idarece onaylanması gerekmektedir.

Yatırım programı üzerine yapılan incelemelerde aşağıdaki tabloda yer alan 34 adet İTM

yatırım projesinin sözleşmenin 12. Maddesine aykırı olarak geç onaylandığı tespit edilmiştir.



Tablo: İş programı geç yapılan İTM yapım işleri


tarihi

Söz

başlama

tarihi

İş prog

onay tarihi

Yer teslim

tarihi

Onay

süresi

(gün)

14D030010 Bursa Doğu 380 GIS İTM.215 17-05-2017 26-05-2017 18-07-2017 26-05-2017 53

15D030190 Kızıltepe TM Tevsiat (GAP) İTM.164 10-11-2015 18-11-2015 20-01-2016 18-11-2015 63

15D030320 Cizre TM Tevsiat (GAP) İTM.165 16-11-2015 24-11-2015 21-01-2016 24-11-2015 58

11D030600 Tatvan 380 TM (DAP) İTM.191 05-08-2016 09-08-2016 04-10-2016 09-08-2016 56

16D000460 Bursa DGKÇS TM Tevsiat İTM.199 31-10-2016 09-11-2016 04-01-2017 09-11-2016 56

12D030920 Erenköy GIS (KOP) İTM.124 24-10-2014 31-10-2014 23-12-2014 31-10-2014 53

13D030860 Alanbaşı Havza TM (DOKAP) İTM.225 29-06-2017 08-07-2017 06-09-2017 08-07-2017 60

15D030290 Büsan TM (KOP) İTM.172 03-03-2016 11-03-2016 29-04-2016 11-03-2016 49

08D030380 Yeniköy TES TM Tevsiat İTM.198 30-09-2016 07-10-2016 25-11-2016 07-10-2016 49

11D030350 Orhaneli TM Yenileme (Farklı Sahada) İTM.204 12-01-2017 04-04-2017 16-08-2017 04-04-2017 134

11D030430 Dalaman TM Yenileme İTM.193 27-10-2016 04-11-2016 13-01-2017 04-11-2016 70

12D031020 Terme TM (YHGP) İTM.205 20-01-2017 25-04-2017 21-08-2017 25.04.2017 118

13D031320 Pasinler Havza TM (DAP) İTM.209 09-03-2017 17-03-2017 05-05-2017 17-03-2017 49

14D031500 Bahribaba GIS Yenileme (Aynı Sahada) İTM.197 14-03-2017 23-03-2017 09-06-2017 23-03-2017 78

15D030700 Yıldız TM Tevsiat İTM.206 10-02-2017 17-02-2017 03-05-2017 17-02-2017 75

15D030890 Çekerek Havza TM İTM.193 27-10-2016 04-11-2016 13-01-2017 04-11-2016 70

15D031090 Çaycuma-2 TM Tevsiat (ZBK) İTM.204 12-01-2017 21-01-2017 25-03-2017 21-01-2017 63

13D030060 Lapseki-2 - Sütlüce-2 Denizaltı Kablosu (Fiber Optikli) DB.KAB.9 04-12-2014 31-12-2014 28-04-2015 24-02-2015 63

13D030330 Küçükbakkalköy - Kadıköy Kablosu (Fiber Optikli) DB.KAB.10 06-04-2016 05-05-2016 01-07-2016 05-05-2016 57

12D031350 Akköprü - Balgat Kablosu (Fiber Optikli) TKABY.30T 26-02-2015 21-10-2016 27-12-2016 09.03.2015 659

15D030560 Yıldıztepe - Silahtar Kablosu (Fiber Optikli) TKABY.37 26-10-2016 04-11-2016 23-12-2016 04-11-2016 49

10D030100 Yeni Ambarlı DGKÇS - Yenibosna Kablosu (Fiber Optikli) DB.KAB.8 11-09-2014 11-11-2014 05-02-2015 08-12-2014 59

13D030270 Sultanmurat - Bağcılar Kablosu (Fiber Optikli) TKABY.39 30-03-2017 08-04-2017 29-05-2017 08-04-2017 51

16D000720 Rize TM Yenileme (DOKAP) İTM.220 30-05-2017 08-06-2017 01-11-2017 08-06-2017 146

14D030560 Manisa TM Tevsiat 01-07-2016 11-07-2016 31.08.2016 10.07.2016 52

13D030280 Yakuplu GIS DB.ATT.20 06-10-2016 08-11-2016 14-06-2017 27-10-2016 230

09D030590 Selçuk GIS DB.ATT.23 22-02-2017 28-04-2017 16-07-2017 24.04.2017 83

13D030040 Hadımköy OSB GIS DB.ATT.19 26-08-2016 27-09-2016 04-01-2017 27-09-2016 99

14D031450 Buca TM Tevsiat 11-07-2016 18-07-2016 06.09.2017 18.07.2016 415

13D030150 Vize 380 Havza TM DB.ATT.21 17-04-2017 13-06-2017 02-11-2017 03-08-2017 91

17D000880 Tunceli TM Tevsiat (DAP) İTM.240 22-08-2017 31-08-2017 16-10-2017 31-08-2017 46

17D000450 Beyhan-1 TM Tevsiat (DAP) İTM.239 08-08-2017 08-08-2017 16-10-2017 17-08-2017 60

16D001630 Bahçelievler GIS Tevsiat İTM.223 21-06-2017 01-07-2017 22-09-2017 01-07-2017 83

17D000890 Narinkale TM Tevsiat (DAP) İTM.239 11-08-2017 20-08-2017 11-10-2017 20-08-2017 52

İTM.220 referanslı Rize TM Yenileme yapım işinin sözleşmesi yüklenici ile 30.05.2017

tarihinde yapılmış, 08.06.2017 tarihinde ise yer teslim tutanağı tutulmuş olup, anılan yapım

işinin iş programı Trafo Merkezleri Tesis Dairesi tarafından 146 gün sonra ancak



onaylanabilmiştir.

Diğer taraftan sözleşmenin 12. Maddesi kapsamında iş programı yer tesliminin yapıldığı

tarihten itibaren 15 gün içinde yüklenici tarafından hazırlanması ve ardından 30 gün içinde ise

Trafo Merkezleri Tesis Dairesi tarafından onaylanması gerekmektedir. Oysa İTM.203

referanslı Banaz TM’nin fiili yer teslim tutanağı 03.05.2017 tarihinde yapılmasına rağmen iş

programının 14.03.2017tarihinde yani fiili yer tesliminden 50 gün önce onaylandığı tespit

edilmiştir. Yine İTM.203 Banaz TM’nin sözleşmenin 33.9. maddesi kapsamında idareden

kaynaklı nedenlerden dolayı yer teslimi yapılamaması halinde “protokol” tutulması gerekirken

6. Bölge Müdürlüğü tarafından bunun yapılmadığı, 29.01.2017 tarihinde yer teslim tutanağı

tutulduğu, 03.05.2017 tarihinde ise fiili yer teslim tutanağı tutulduğu tespit edilmiştir.

03.05.2017 tarihi fiili yer teslim tutanağında “…Ancak trafo merkezi yapılacak sahada bulunan

OEDAŞ’a ait OG hatların deplasesinin bitirilmiş olması sebebiyle fiili yer teslimi için sahaya

gidilmiş ve tesis yapımı için gerekli olan tüm ölçüm noktaları, referans eksenleri gösterilmek

suretiyle fiili yer teslimi yapılmıştı.” denilerek fiili yer tesliminin yapıldığı belirtilmiştir.

EİH yatırım projelerinin “İş programı” başlıklı 12. Maddesinde “12.1. Yüklenici, iş










hükmü ile yer teslim tarihinden itibaren 25 gün içerisinde idarece iş programının

onaylanması gerekmektedir.

Yatırım Programı üzerinde yapılan incelemelerde 44 adet EİH yatırım projesinin

mevzuata aykırı olarak süresinde onaylanmadığı tespit edilmiştir.



Tablo : İş programı geç yapılan EİH yapım işleri


no

Sözleşme

tarihi

Söz başlama

tarihi

İş prog. onay

tarihi

Yer teslim

tarihi

Onay

süresi

(gün)

14D030200 İzmir 380 Havza TM irtibat hatları (TTFO) H.312 07-11-2016 21-11-2016 01.12.2016 21-11-2016 10

14D031400 Bornova 380 GIS İrtibatları EİH (TTFO) H.312 07-11-2016 21-11-2016 01.12.2016 21.11.2016 10

14D030040 Cizre - Kızıltepe EİH (GAP)(TTFO) H.322 18-11-2014 02-12-2014 02.12.2014 02.12.2014 13

16D000610 Çan-2 TES - Çan 380 EİH (TTFO) H.352 15-11-2016 25-11-2016 10-01-2017 25-11-2016 46

08D030490 Kahramanmaraş 380 TM 154 kV İrtibatları EİH (İki Hat) (TTFO) H.573.T 26-08-2016 06-09-2016 21.10.2016 08-09-2016 43

12D030710 Aydın - Nazilli - Jeotermal EİH Yenileme (TTFO) H.431 18-07-2013 01-08-2013 28-08-2013 01-08-2013 27

12D031040 Suşehri - Kılıçkaya EİH (YHGP)(TTFO) H.577 19-07-2016 29-07-2016 06-09-2016 29-07-2016 39

13D030960 Ardahan Çıldır (Akıncı HES Brş. N.) - Ardahan EİH Yenileme (DAP)(TTFO) H.613 05-05-2017 15-05-2017 12-06-2017 15-05-2017 28

15D031170 Tosya TM İrtibat Hatları Yenileme (TTFO) H.607 31-03-2017 14-04-2017 02-06-2017 14-04-2017 49

16D001150 Turhal - Kayabaşı EİH Yenileme (YHGP)(TTFO) H.577 19-07-2016 29-07-2016 06-09-2016 29-07-2016 39

16D001310 Germencik - Söke EİH Yenileme (TTFO) H.589 09-09-2016 23-09-2016 19-10-2016 23-09-2016 26

16D001810 Germencik TM 154 kV İrtibatları (TTFO) H.611 21-04-2017 26-04-2017 06-06-2017 26-04-2017 41

11D030590 Erzurum II - Hınıs EİH İrtibatı (DAP)(TTFO) H.356 17-11-2016 01-12-2016 05-01-2017 01-12-2016 35

14D031280 Hamitabat - Kırklareli DGKÇS EİH (TTFO) H.633 15-08-2017 29-08-2017 02-10-2017 29-08-2017 34

14D031430 Mersin 380 TM - Kadıncık II HES TM EİH (Yeni Hat) (TTFO) H.573.T 26-08-2016 06-09-2016 21-10-2016 06-09-2016 45

15D030410 Yeni Çates - Bartın EİH Yenileme (ZBK)(TTFO) H.605 05-05-2017 18-05-2017 06-07-2017 18-05-2017 49

15D030450 Kotanlı HES - Akıncı HES EİH (DAP)(TTFO) H.613 05-05-2017 15-05-2017 12-06-2017 15-05-2017 28

15D031030 Çanakkale Havza-1 TM İrtibatları (TTFO) H.352 15-11-2016 25-11-2016 10-01-2017 25-11-2016 46

15D031080 Jeotermal - Sarayköy EİH Yenileme (TTFO) H.611 21.04.2017 26-04-2017 06-06-2017 26-04-2017 41

15D031100 Ambarlı - İkitelli 3-4 EİH Yenileme (TTFO) H.617 25-04-2017 04-05-2017 14-06-2017 04-05-2017 41

15D031110 Ambarlı - İkitelli 1-2 EİH Yenileme (TTFO) H.617 25-04-2017 04-05-2017 14-06-2017 05-05-2017 40

16D000430 Çorlu - Tegesan EİH Kısmi Yenileme (TTFO) H.615 28-04-2017 12-05-2017 12-06-2017 12-05-2017 31

16D000850 Urla - Kores - Mare - Mazı - Alaçatı EİH Yenileme (TTFO) H.581 04-08-2016 18-08-2016 02.09.2016 18-08-2016 15

16D001210 Alanya - Alara - Manavgat EİH Yenileme (TTFO) H.587 23-09-2016 07-10-2016 08-11-2016 07-10-2016 32

16D001240 Babaeski - Hamitabat DGKÇS EİH Kısmi Yenileme (TTFO) H.615 28-04-2017 12-05-2017 12-06-2017 12-05-2017 31

16D001290 Bergama - Edremit EİH Yenileme (TTFO) H.581 04-08-2016 18-08-2016 02.09.2016 18.08.2016 15

16D001300 Siverek - Karakaya EİH Yenileme (GAP)(TTFO) H.583 28-09-2016 12-10-2016 11-11-2016 12-10-2016 30

16D001320 Germencik - Söke EİH Varyantı (TTFO) H.611 21-04-2017 26-04-2017 06-06-2017 26-04-2017 41

16D001600 Mersin 380 - Karacailyas Brş. N. Kadar EİH (Yenileme) (TTFO) H.573.T 26-08-2016 06-09-2016 21-10-2016 06-09-2016 45

17D000520 Meta TM - Demirci EİH (TTFO) H.637 09-08-2017 15-08-2017 02-10-2017 15-08-2017 48

17D000540 Erbaa - Yaprak HES EİH Yenileme (YHGP)(TTFO) H.627 28-04-2017 12-05-2017 09-06-2017 12-05-2017 28

15D030650 Düzova RES - Dikili TM EİH (TTFO) H.589 09-09-2016 23-09-2016 19-10-2016 23-09-2016 26

14D031130 (Kahramanmaraş 154 - Kılılı) Brş.N. - Kahramanmaraş 380 EİH (TTFO) H.573.T 26-08-2016 06-09-2016 21-10-2016 06.09.2016 45

14D030800 Belkıs - Birecik EİH Yenileme (GAP)(TTFO) H.585 02-09-2016 07-09-2016 21-10-2016 08-09-2016 43

16D001370 Çırçıp - Telhamut EİH Yenileme (GAP)(TTFO) H.585 02-09-2016 07-09-2016 21-10-2016 08-09-2016 43

16D000260 Köse - Reşadiye EİH (DOKAP)(TTFO) H.364 16-05-2017 30-05-2017 11-07-2017 30-05-2017 42

16D000510 Köse İrtibat Hatları (DOKAP)(TTFO) H.362 28-04-2017 04-05-2017 07-06-2017 04-05-2017 34

16D001390 İkizdere HES TM- Cevizlik HES TM EİH (DOKAP)(TTFO) H.577 19-07-2016 02-08-2016 06-09-2016 02-08-2016 35

13D031070 Karakoçan TM İrtibatları (DAP)(TTFO) H.356 17-11-2016 01-12-2016 05-01-2017 01-12-2016 35

16D001520 Gümüşhane - Köse Brş. N. Yenileme (DOKAP)(TTFO) H.619 24-05-2017 07-06-2017 07-07-2017 05-06-2017 32

15D030010 İspir - Köse EİH (DOKAP)(TTFO) H.362 28-04-2017 04-05-2017 07-06-2017 04-05-2017 34

15D030430 Hotamış - Karapınar EİH (KOP)(TTFO) H.635 10-08-2017 24-08-2017 29-09-2017 24-08-2017 36

06D030160 Van - Siirt TM Brş. N. Kadar EİH (DAP)(TTFO) H.234T 30-05-2016 13-06-2016 25-07-2016 13-06-2016 42

13D030190 Çan 380 TM İrtibatları (TTFO) H.352 15-11-2016 25-11-2016 10-01-2017 25-11-2016 46



H.605 referanslı Yeni Çates - Bartın EİH Yenileme yapım işinin sözleşmesi 05.05.2017

tarihinde yapılmış, 18.05.2017 tarihinde ise yer teslim tutanağı tutulmuş olup, 49 dün sonra ise

iş programı İletim Hatları Tesis Dairesi Başkanlığı tarafından ancak onaylanabilmiştir.

Uygulama birlikteliğinin sağlanması ve standart bir uygulamanın yapılabilmesi önem

arz etmektedir.

İTM.160 referanslı Kayaş TM sözleşme tasarısının “33.10. İş programları ve aylık iş

ilerleme raporları” başlıklı maddesinde “…Yüklenici, iş programında belirtilen zaman dilimleri

içinde İşlerin tamamlanmasından tam ve kesin bir şekilde sorumlu olacaktır. İşin ilerlemesi ağ

diyagram ve çubuk bar'larda belirtilen ve sabit hale getirilen aktivitelerle aynı paralelde

yürütülecektir.

İş Programının, İdareye sunulması, incelenmesi ve onaylanması Yükleniciyi bu Sözleşmede yer

alan görev ve sorumluluklarını yerine getirmesinden kurtarmaz.”

hükmü ile yüklenicinin iş programında belirtilen zaman dilimleri içinde işleri

tamamlaması ve ihzaratın iş programlarına uygun yapılması gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde; 09D030010 nolu İTM.160 referanslı Kayaş TM’nin 1 nolu

hakkedişinde 14.10.2016 tarihli ihzarat/montaj tutanağında malzeme adı ve karakteristiği

“Ototrafo Temini (380/158 kV 125/187.5/250 MVA) (Trafo izleme sistemi dahildir” olan 2

adet trafonun 16-11-2015 tarihli onaylı iş programında saha teslimi tarihinin 03.04.2017-

16.04.2017, montajının ise 17.04.2017-30.04.2017 tarihinde olmasına rağmen 14.10.2016

tarihli ihzarat/montaj tutanağında bu malzemenin (2 adet) şantiyeye yaklaşık 6 ay önce

12.10.2016 tarihinde geldiği, 17.10.2016 tarih ve E.372855 sayılı 1 nolu elektrik hakkedişinde

toplam elektrik bedelinin %26’sı oranında olan 7.420.000 TL’nin yükleniciye ödenmek üzere

hakkedişinin yapıldığı tespit edilmiştir. İTM.160 referanslı Kayaş TM’nin sözleşmeye göre

bitim tarihi 30.06.2017 olmasına rağmen iş bitim tarihinden 94 gün sonra 02.10.2017 tarihinde

geçici kabulü yapılmıştır.

Benzer şekilde 14D030860 proje nolu İTM.163 Çamoluk Havza TM Tevsiat işinin 1

nolu hakkedişinde malzeme cinsi metal clad trafo giriş fider temini, metal clad hat fider temini,

metal clad kublaj fider temini, metal clad gerilim trafosu ve toprak bıçağı temini, metal clad

yardımcı servis trafosu fideri temini ve metal clad bara adaptasyonu hücresi temini işlerinin

16.11.2015 tarihli onaylı iş programında saha teslimi 20.07.2016-21.07.2016 tarihli olmasına

rağmen, 18.04.2016 tarihli ihzarat/monttaj tutanağında bu malzemelerin iş programına göre



yaklaşık 3 ay önceden 17.04.2016 tarihinde şantiyeye geldiği, 19.04.2016 tarih ve E.152893 1

nolu elektrik hakkedişinde elektrik bedelinin %24’ü oranında olan 471.329 TL’nin yükleniciye

ödenmek üzere hakkedişinin yapıldığı tespit edilmiştir. İTM.163 Çamoluk Havza TM

Tevsiat’nın sözleşmeye göre bitim tarihi 03.12.2016 olmasına rağmen 65 gün sonra 06.02.2017

tarihinde geçici kabulü yapılmıştır.

12D030190 proje nolu İTM.163 Yeşilhisar TM Tevsiat işinin 1 nolu hakkedişinde

malzeme cinsi 220/8 alüminyum boru bara temini, 114/10 alüminyum boru bara temini, 114/6

alüminyum boru bara temini, zincir izolatör grubu temini, işlerinin 24.11.2015 tarihli onaylı iş

programında saha teslimi 1.4.2016-8.4.2016 tarihli olmasına rağmen, 11.02.206 tarihli

ihzarat/monttaj tutanağında bu malzemelerin iş programına göre yaklaşık 2 ay önceden

12.01.2016 tarihinde şantiyeye geldiği, iş programında RTU eğitimi 01.10.2016-03.10.2016

tarihleri arasında olmasına rağmen 11.02.2016 tarihli ihzarat/montaj tutanağında bu eğitimin

11.02.2016 tarihinde yapıldığı dolayısıyla 11 ay önceden bu eğitimin iş programına aykırı

olarak yapıldığı, 16.02.2016 tarih ve E.17641 sayılı 1 nolu elektrik hakkedişinde toplam

sözleşme tutarının %7’si oranında olan 458.907 TL’nin yükleniciye ödenmek üzere

hakkedişinin yapıldığı tespit edilmiştir. İTM.163 Yeşilhisar TM Tevsiat’nın sözleşmeye göre

bitim tarihi 05.01.2017 olmasına rağmen 44 gün sonra 18.02.2017 tarihinde geçici kabulü

yapılmıştır.

Trafo merkezleri yapım işleri sözleşmelerinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin

17’nci maddesi kapsamında idarece onaylanmış iş programına uyulması ve bu kapsamda işlem

tesis edilmesi gerekmektedir.

Öneri:

Trafo merkezleri yapım işleri sözleşmelerinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin

17’nci maddesi kapsamında idarece onaylanmış iş programına uyulması ve bu kapsamda işlem

tesis edilmesi önerilir.

BULGU 7.2.19: Trafo ve iletim hatları sözleşmelerinde yer alması zorunlu olan

hususlara yer verilmemesi

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşmede yer alması zorunlu

hususlar” başlıklı 7 inci maddesinde “Bu Kanuna göre düzenlenecek sözleşmelerde aşağıdaki

hususların belirtilmesi zorunludur:

a) İşin adı, niteliği, türü ve miktarı, hizmetlerde iş tanımı.



b) İdarenin adı ve adresi.

c) Yüklenicinin adı veya ticaret unvanı, tebligata esas adresi.

d) Varsa alt yüklenicilere ilişkin bilgiler ve sorumlulukları.

e) Sözleşmenin bedeli, türü ve süresi.

f) Ödeme yeri ve şartlarıyla avans verilip verilmeyeceği, verilecekse şartları ve miktarı.

g) Sözleşme konusu işler için ödenecekse fiyat farkının ne şekilde ödeneceği.

h) Ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden hangisinin sözleşme bedeline dahil

olacağı.

i) Vergi, resim ve harçlar ile sözleşmeyle ilgili diğer giderlerin kimin tarafından

ödeneceği.

j) Montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım-onarım, yedek parça gibi destek hizmetlerine

ait şartlar.

k) Kesin teminat miktarı ile kesin teminatın iadesine ait şartlar.

l) Garanti istenilen hallerde süresi ve garantiye ilişkin şartlar.

m) İşin yapılma yeri, teslim etme ve teslim alma şekil ve şartları.

n) Gecikme halinde alınacak cezalar.

o) Mücbir sebepler ve süre uzatımı verilebilme şartları, sözleşme kapsamında

yaptırılacak iş artışları ile iş eksilişi durumunda karşılıklı yükümlülükler.

p) Denetim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar.

r) Yapım işlerinde iş ve işyerinin sigortalanması ile yapı denetimi ve sorumluluğuna

ilişkin şartlar.

s) Sözleşmede değişiklik yapılma şartları.

t) Sözleşmenin feshine ilişkin şartlar.

u) Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin

sorumlulukları.



v) İhale dokümanında yer alan bütün belgelerin sözleşmenin eki olduğu.

y) Anlaşmazlıkların çözümü.

z) İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yükümlülükler.”

hükmü ile düzenlenecek sözleşmelerde yukarıdaki hususların belirtilmesi zorunluluğu

getirilmiştir.

Yapılan incelemelerde iletim hatları sözleşmelerinde özellikle garanti süresi ve

garantiye ilişkin şartların yer almadığı, trafo merkezleri sözleşmelerinde ise sadece “Diğer

hususlar” başlıklı Madde 33’de “…Garanti süresi enerji verilmesinden sonra başlatılır.”

ifadesinin yer aldığı “Garanti istenilen hallerde süresi ve garantiye ilişkin şartlar.” bölümü

olmadığından dolayı garanti süresi ve şartlarına ilişkin bir bilginin olmadığı tespit edilmiştir.

Diğer taraftan yapım işleri olmasına rağmen iletim hatları sözleşmelerinde kesin teminat

süresi 12 ay, trafo merkezleri sözleşmelerinde teminat süresi 24 ay, mal alımı sözleşmelerinde

ise kesin teminat süresi 36 ay olarak belirlenmiştir.

TEİAŞ mal alımları sözleşmelerinde (3 Kalemde 347 Adet 170 kV, 3150 A, 31,5 kA

SF6 Gazlı Kesici ve Yedek Malzemeleri) “16.7. Garanti ve bakım, onarım” başlıklı maddesinde

“ 16.7.1. Garanti: Yüklenici tarafından teslim edilecek malların kabulünden sonra asgari 36 ay

garanti süresi olacaktır. Yüklenici bu mallara ait garanti belgelerini İdare adına düzenletmek ve

orijinal nüshalarını İdareye teslim etmekle mükelleftir. Alınan mallara ilişkin İdare adına

garanti belgesi düzenlenmesinin mümkün olmaması durumunda yüklenici garantiye ilişkin

taahhütleri içeren bir belgeyi İdareye sunmak zorundadır. Garanti kapsamındaki malzemede

sözleşme süresi içerisinde tespit edilecek hata, ayıp ve eksikliklerin garanti sağlayan kişi veya

kuruluş tarafından giderilmesini Yüklenici üstelenecektir. Bu yükümlülüğün Yüklenici

tarafından yerine getirilmemesi halinde İdare, garantinin sağlanması için yapacağı tüm giderleri

Yüklenicinin alacağından keserek veya teminatını paraya çevirerek tahsil eder.

16.7.1.1. Yüklenici, malın; garanti süresi içinde, gerek malzeme ve isçilik gerekse

montaj hatalarından dolayı arızalanması halinde isçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da

başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamirini yapmak veya yaptırmakla

yükümlüdür.

16.7.1.2. Yüklenici, garanti süresi boyunca, malın kullanım kılavuzu veya diğer

dokümantasyonunda belirtilen periyotlarda bakımını, her türlü sarf malzemesinin bedeli



[İdareye] ait olmak üzere gerçekleştirecektir.

16.7.1.3. Malın arızalanması durumunda tamirde geçen süre garanti süresine eklenir.

16.7.2. Satış sonrası bakım, onarım ve yedek parça temini

16.7.2.1. Malın tamir süresi en fazla 60 iş günüdür. Bu süre mala ilişkin arızanın

yükleniciye veya yetkili servise bildirildiği tarihinden başlar. Malın arızasının 60 iş günü

içerisinde giderilememesi halinde yüklenici tamir sonuna kadar benzer özelliklere sahip başka

bir malı idareye tahsis eder.

16.7.2.2. Malın İdareye teslim edildiği tarihten itibaren, kullanım hataları dışında

yukarıda belirlenen garanti süresi içinde kalmak kaydıyla, bir yıl içerisinde; aynı arızanın 2,

fazla tekrarlanması veya farklı arızaların 3, fazla meydana gelmesi veya belirlenen garanti

süresi içerisinde farklı arızaların toplamının 4 fazla olması ve bu arızaların maldan

yararlanamama sonucunu ortaya çıkarması durumunda, yüklenici mali değiştirmekle

yükümlüdür. Ancak, malın birden fazla üniteden oluşması halinde yüklenici, sadece arızanın

meydana geldiği ünite veya üniteleri değiştirmekle yükümlüdür.

16.7.3. Yüklenicinin sözleşmede hüküm altına alınmış olmasına rağmen; bakım ve

onarım yükümlülüğünü yerine getirmekten imtina etmesi veya gecikmeli olarak yerine

getirmesi nedeniyle malda oluşacak zarar ve hasarların giderilmesinden Yüklenici sorumludur.

Yüklenicinin bakım ve onarım yükümlülüğünü tam veya zamanında yerine getirmemesi

sebebiyle malın onarımı imkansız hale gelmişse ve bu durum garanti kapsamı dışında ise

Yüklenici, malın aynısını ücretsiz temin etmekle yükümlü olacaktır.

16.7.4. Yükenici ve/veya İmalatçı Türkiye′de faaliyet göstermiyorsa, Yüklenicinin

sözleşme koşulları ve/veya Teknik Şartnamede öngörülen bakım, tamir gibi servis hizmetlerini

İmalatçı adına Türkiye′de verebilecek yeterlikte bir temsilci tarafından Türkiye′de temsil

edilecektir.”

hükümleri ile garanti süresi ve garantiye ilişkin şartların tanımlandığı tespit edilmiştir.

Mal alımı kapsamında alınan bir trafonun veya kesici, ayrıcı vb. primer teçhizatın

garanti süresi 36 ay olmasına rağmen, yapım işleri (İTM.255, 1 Adet 380 kV ve 1 Adet 154 kV

Trafo Merkezi Yapımı) kapsamında temin edilen trafo, kesici, ayırıcı vb. primer teçhizatın

garanti süresi ise 24 ay olarak tespit edilmiştir. İletim sistemine dahil edilen ancak biri yapım

sözleşmesi diğeri mal alımı sözleşmesi kapsamında temin edilen ancak aynı özellikteki primer



teçhizatların farklı garanti süresinin olması eşitler arasında ayrım yapılmaması ilkesine

uymamaktadır.

Yapım işleri trafo ve iletim hatları sözleşmelerinde 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri

Kanunu’nun “Sözleşmede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 7’nci maddesi kapsamında

“Garanti istenilen hallerde süresi ve garantiye ilişkin şartlar.” başlıklı hususların her iki

sözleşmeye de konularak garanti süresi ve garantiye ilişkin şartların tanımlanması

gerekmektedir.

Öneri:

Yapım işleri trafo ve iletim hatları sözleşmelerinde 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri

Kanunu’nun “Sözleşmede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 7’nci maddesi kapsamında

“Garanti istenilen hallerde süresi ve garantiye ilişkin şartlar.” başlıklı hususların her iki

sözleşmeye de konularak garanti süresi ve garantiye ilişkin şartların tanımlanması önerilir.

BULGU 7.2.20: Sekonder frekans kontrol performans testi yapmayan santraller

Elektrik Şebeke Yönetmeliği’nin; “Bağlantı anlaşması, sistem kullanım anlaşması ve

yan hizmet anlaşması” başlıklı 36 ncı maddesinde “(4) Primer frekans kontrol, sekonder frekans

kontrol, bekleme yedeği, anlık talep kontrol, reaktif güç kontrol, oturan sistemin toparlanması

veya bölgesel kapasite kiralama hizmeti sunacak tesisler için adına kayıtlı bulundukları tüzel

kişi ile TEİAŞ arasında Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği hükümlerine göre ilgili

yan hizmet anlaşması imzalanır. ” hükmü ile primer frekans kontrol, sekonder frekans kontrol,

bekleme yedeği, anlık talep kontrol, reaktif güç kontrol, oturan sistemin toparlanması hizmeti

sunacak tesisler için TEİAŞ ile yan hizmet anlaşması yapılması gerekmekte olup, 09 Mart 2018

tarihi itibarıyla 49 santral ile primer frekans kontrol, 30 adet santral ile sekonder frekans kontrol,

107 santral ile reaktif güç kontrol, 67 RES ile reaktif güç kontrol ve 11 santral ile senkron

kompansatör anlaşması imzalanmıştır.

2016 yılı denetim raporunda Sekonder Frekans Kontrol Hizmet Anlaşması gereği

sekonder frekans kontrol performans testlerinin üç yılda bir yenilenmesi için; İletişim ve Bilgi

Sistemi Dairesi Başkanlığının Sekonder Frekans Kontrol Performans Testlerini

gerçekleştirebilecek sayıda personelin takviye edilmesi ve testlerin ivedilikle yapılması

önerilmiştir.

Yapılan incelmelerde 16 Mart 2018 tarihi itibarıyla 2017 yılında 22, 2018 yılında ise 16

olmak üzere toplam 38 adet santralın sekonder frekans testinin yapıldığı tespit edilmiştir. Diğer



taraftan TEİAŞ Genel Müdürlüğü 06.12.2017 tarih ve E.472715 sayılı EPDK’ya muhatap ilgi

yazıyla, “Primer Frekans Kontrol Rezerv Tedarik Süreci Katılım Anlaşması”, “Sekonder

Frekans Kontrol Rezerv Tedarik Süreci Katılım Anlaşması”, “Konvansiyonel Üretim Tesisleri

İçin Reaktif Güç Desteği Sağlanmasına Dair Yan Hizmet Anlaşması”, “Senkron Kompansatör

Olarak Reaktif Güç Desteği Sağlanmasına Dair Hizmet Anlaşması” ve "Rüzgar Enerjisine

Dayalı Üretim Tesisleri İçin Reaktif Güç Kontrolü Yan Hizmet Anlaşması" için Standart Tip

Anlaşma metinlerinin oluşturulması hususunda EPDK’ya başvurmuş, anılan anlaşmalar

EPDK’nın 21.12.2017 tarih ve 7527 sayılı Kurul Kararı ile değiştirilmiştir.

Sekonder Frekans Kontrol Rezerv Tedarik Süreci Katılım Anlaşması’nın 4 üncü

maddesinde “Sekonder frekans kontrol yan hizmet testlerinin son 5 yılda gerçekleştirilerek

düzenlenmiş olan sekonder frekans kontrol hizmet performans test raporları geçerli kabul

edilecektir.” hükmü ile testlerin 5 yılda bir yapılması kararlaştırılmıştır.

Yapılan incelemelerde yeni Sekonder Frekans Kontrol Rezerv Tedarik Süreci Katılım

Anlaşması’nın 4 üncü maddesi kapsamında aşağıdaki santrallerin sekonder frekans testlerin


Tablo: Sekonder frekans kontrol anlaşması yapmayan santraller

Sıra Tüzel kişi adı Tesis adı Kurulu güç

(MW) Son test tarihi

1 Ak Enerji Feke-2 Hes 69 26.09.2013

2 EÜAŞ Atatürk Hes 2.405 01.06.2010

3 EÜAŞ Karakaya Hes 1.800 01.06.2010

4 EÜAŞ Birecik Hes 672 01.06.2010

5 TETAŞ İzmir Dgkçs Blok-A 760 02.06.2010

6 Boyabat Elektrik Üretim Ve Ticaret A.Ş. Boyabat Hes 513 02.04.2013

7 Limak Hidroelektrik Santral Alkumru Hes 261 27.06.2013

Sekonder Frekans Kontrol Rezerv Tedarik Süreci Katılım Anlaşması gereği sekonder

frekans kontrol performans testleri yapılması gerekmektedir.

Öneri:

Sekonder Frekans Kontrol Rezerv Tedarik Süreci Katılım Anlaşması gereği sekonder

frekans kontrol performans testleri yapılmayan santrallerin testlerinin yapılması önerilir.



BULGU 7.2.21: Transformatör açma sayılarındaki artışlar ve sebebi tespit

edilemeyen arızalar

Teşekkülün gerilim seviyesine göre enerji iletim hat uzunluğu, kurulu gücü ile

transformatör merkez ve transformatör sayısı 2016 ve 2017 yılı değerleri ile birlikte aşağıdaki

tabloda verilmiştir.

Tablo: Enerji iletim hatları, transformatör merkezi, sayısı ve gücü

Gerilim

Seviyesi

Enerji İletim Hatları

Uzunluğu

Transformatör Merkez

Sayısı

Transformatör

Sayısı

Transformatör Kurulu Güç

(MVA)

2016 2017 2016 2017 2016 2017 2016 2017

380 kV 21.029 22.595 105 106 301 327 61.040 66.378

220 kV 85 85 1 1 2 2 400 400

154 kV 38.682 43.495 603 613 1.337 1.392 84.056 95.972

66 kV 139 110 9 7 35 29 444 431

Toplam 59.935 66.285 718 727 1.675 1.750 145.940 163.181

Kullanıcıya hitap eden toplam kurulu güç miktarı (MVA) 89.394 104.414

Enerji iletim hat uzunluğu geçen yıla göre %10,6 oranında, transformatör merkezi sayısı

%1,3 oranında, transformatör sayısı %4,5 oranında, kullanıcıya hitap eden toplam kurulu güç

miktarı ise %16,8 oranında artmıştır.

İletim tesislerinin işletme ve bakımı doğrudan genel müdürlüğe bağlı olan 22 bölge

müdürlüğü tarafından yapılmaktadır.

Bölge müdürlükleri bazında enerji nakil hattı uzunlukları ve bunlara bağlı olarak 2016

ve 2017 yılında meydana gelen arıza sayısı ile arıza endeksi, transformatör sayısı ve bu

transformatörlerde meydana gelen açma sayıları ile bir transformatöre düşen açma sayıları

aşağıdaki tabloda verilmiştir.



Tablo: Arıza sayısı ve endekslerinin dağılımı

Bölge müdürlükleri

Enerji iletim hat

uzunluğu (km) Arıza sayısı

Arıza endeksi

yüzdesi (%)

Transformatör

sayısı

%70'in üzerinde

yüklü TM sayısı

Transformatör

açma sayısı

Transformatör başına açma

sayısı

2016 2017 2016 2017 2016 2017 2016 2017 2016 2017 2016 2017 2016 2017

1 Trakya/İstanbul 754 1136,23 74 112 6,4 11,90 117 117 94 34 97 110 0,8 0,88

2 Bursa 3.834 4.256 144 123 3,8 3,15 97 103 58 13 44 34 0,5 0,30

3 İzmir 2.529 2.855 77 58 2,9 2,21 134 132 66 9 17 28 0,1 0,20

4 Ümraniye/İstanbul 984 1006,21 32 46 2,6 4,03 96 102 36 17 45 37 0,5 0,36

5 Adapazarı 3.716 3.484 87 114 2,6 3,00 93 93 40 2 15 28 0,2 0,26

6 Kütahya 1.862 2.171 59 95 2,7 4,73 51 51 28 4 11 24 0,2 0,42

7 Isparta 1.652 1.698 111 154 6,7 9,18 43 42 17 0 23 33 0,5 0,78

8 Ankara 3.494 3.977 150 133 4,4 3,74 76 93 8 7 59 56 0,8 0,63

9 Konya 2.675 3.009 167 253 5,9 9,49 70 73 43 15 61 64 0,9 0,82

10 Samsun 4.023 4.169 209 400 6,1 9,85 62 72 25 0 32 42 0,5 0,52

11 Kayseri 4.757 4.985 295 304 6 6,35 84 92 16 2 38 57 0,5 0,46

12 Antep 3.857 4.547 290 312 6 8,02 114 130 86 28 163 103 1,4 0,75

13 Elazığ 3.743 3.986 198 334 6,7 7,72 49 53 10 0 30 44 0,6 0,61

14 Trabzon 2.660 2.679 165 208 6,9 7,51 63 69 20 0 29 32 0,5 0,45

15 Erzurum 3.111 2.889 188 247 7,3 8,04 49 54 6 0 27 28 0,6 0,40

16 Batman 2.949 3.075 175 239 6,3 8,11 81 89 52 22 149 93 1,8 0,99

17 Van 1.762 2.379 208 256 9,9 14,53 43 43 2 1 62 28 1,4 0,72

18 Adana 3.469 5.069 157 266 3,4 7,19 130 129 68 4 37 52 0,3 0,35

19 Antalya 1.794 2.093 55 98 2,9 5,41 56 53 27 2 20 21 0,4 0,38

20 Edirne 2.223 2.518 46 92 2,5 4,09 50 55 13 5 26 25 0,5 0,40

21 Denizli 2.605 2.809 83 66 3,1 2,40 78 65 43 3 16 18 0,2 0,25

22 Kastamonu 1.481 1.495 54 53 4 3,50 39 40 15 0 13 24 0,3 0,60

Toplam 59.934 66.285 3.024 3.963 4,96 6,55 1.675 1.750 773 168 1.014 981 0,6 0,523

(*) Yıl içinde devreye giren ve çıkan hatların toplam uzunluğudur. 2017 yılına ait veriler elektriki uzunluk, 2017 yılına ait veriler düzeltilmiş olup fiziki uzunluktur.

Arıza Endeksi=(100XArıza sayısı/Toplam EİH)X(365/Devrede kalma süresi)

Enerji iletim hat uzunluğu geçen yıla göre %10,6 oranında artarak 66.285 km,

transformatör sayısı ise %4,5 oranında artarak 1.750 adet olmuştur. %70’in üzerinde yüklü TM

sayısı %78, transformatör açma sayısı %3 ve transformatör başına açma sayısı %14,7 oranında

azalmış, EİH arıza sayısı %31, arıza endeksi yüzdesi ise %32,1 oranında artış meydana

gelmiştir.

3.963 iletim hattı arızasının %73,1 oranında 2.896 arıza 154 kV kalan %26,9 oranındaki

1.067 arıza ise 380 kV gerilim seviyesinde meydana gelmiştir.

2017 yılında meydana gelen 3.963 arızanın %6,6’sı oranındaki 263’nün sebebi

bilinmemektedir.

Elektrik iletim sisteminin güvenilir işletilmesi, tüketicilere kaliteli, sürekli ve yeterli

elektrik enerjisinin sunulması büyük önem arz etmektedir.



Transformatör açma sayıları artan 1, 3, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 18, 19, 21 ve 22.

Bölge müdürlüklerindeki transformatör açma sayısı, 1, 3, 5, 6, 7, 10, 13, 18, 21 ve 22. Bölge

Müdürlüklerinde ise hem transformatör açma sayısı hem de transformatör başına açma sayısı

2016 yılına göre artış göstermiştir.

Transformatör açma sayıları artan Bölge Müdürlüklerindeki transformatör açma sayısı

nedenlerinin araştırılması gerekmektedir.

Öneri:

Transformatör açma sayıları artan 1, 3, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 18, 19, 21 ve 22.

Bölge Müdürlüklerindeki transformatör açma sayısı nedenlerinin araştırılarak gerekli

tedbirlerin alınması ile sebebi tespit edilemeyen arızaların araştırılması ve azaltılmasını

teminen, bu arızaların yakından takip edilmesi önerilir.

BULGU 7.2.22: Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitim süreçlerinin takibinin

yapılması

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun “İşverenin genel yükümlülüğü” başlıklı

4 üncü maddesinde “(1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla

yükümlü olup bu çerçevede;

a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin

alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik

tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için

çalışmalar yapar.

b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler,

denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.

c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.

ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz

önüne alır.

d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan

yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.

(2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin

sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.



(3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin

sorumluluklarını etkilemez.

(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.”

hükmü ile işverene bir takım yükümlülükler getirilmiştir.

Aynı Kanunun 17 nci maddesinde ise “(1) İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği

eğitimlerini almasını sağlar. Bu eğitim özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş

değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi hâlinde veya yeni teknoloji uygulanması hâlinde

verilir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve

düzenli aralıklarla tekrarlanır.

(2) Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.

(3) Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan

işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz.

(4) İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe başlamadan önce,

söz konusu kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma

yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir. Ayrıca, herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle

işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

(5) Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; yapılacak işlerde

karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimin

alındığına dair belge olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar işe

başlatılamaz.

(6) Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, iş sağlığı ve güvenliği risklerine karşı çalışana

gerekli eğitimin verilmesini sağlar.

(7) Bu madde kapsamında verilecek eğitimin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz.

Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır. Eğitim sürelerinin haftalık çalışma süresinin

üzerinde olması hâlinde, bu süreler fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma olarak

değerlendirilir. ”

hükmü ile çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin işveren tarafından yapılması

gerekmektedir.



TEİAŞ Bölge ve Yük Tevzi Müdürlükleri faaliyet alanı 26.12.2012 tarih ve 28509 sayılı

Resmi Gazetede yayınlanan “İş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları

Tebliği”ne göre NACE Rev.2 Altılı Kod 35.12.13 olan “Elektrik enerjisinin iletimi (elektrik

üretim kaynağından dağıtım sistemine aktaran iletim sistemlerinin işletilmesi)” faaliyetleri çok

tehlikeli sınıfa girmektedir.

05.05.2013 tarih ve 28648 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren

Çalışanların İş Sağlığı Ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin

“(1) İşveren, çalışanlarına asgari Ek-1’de belirtilen konuları içerecek şekilde iş sağlığı ve

güvenliği eğitimlerinin verilmesini sağlar.

(2) İşveren, çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, çalışanın yapacağı iş ve işyerine

özgü riskler ile korunma tedbirlerini içeren konularda öncelikli olarak eğitilmesini sağlar.

(3) Çalışma yeri veya iş değişikliği, iş ekipmanının değişmesi, yeni teknoloji

uygulanması gibi durumlar nedeniyle ortaya çıkacak risklerle ilgili eğitimler ayrıca verilir.

(4) Birinci fıkraya göre verilen eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni riskler de dikkate

alınarak aşağıda belirtilen düzenli aralıklarla tekrarlanır:

a) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa.

b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa.

c) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir defa.

(5) İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe dönüşünde

çalışmaya başlamadan önce, kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve

güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir.

(6) Herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe

başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.”

hükmü ile çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa eğitimin

verilmesi gerekmektedir.

Aynı yönetmeliğin “Eğitim süreleri ve konuları” başlıklı 11 inci maddesinde ise “ (1)

Çalışanlara verilecek eğitimler, çalışanların işe girişlerinde ve işin devamı süresince belirlenen

periyotlar içinde;



a) Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat,

b) Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat,

c) Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı saat

olarak her çalışan için düzenlenir.

(2) Birinci fıkrada belirtilen eğitim sürelerinin Ek-1’de yer alan konulara göre

dağıtımında işyerinde yürütülen faaliyetler esas alınır.

(3) Eğitim sürelerinin bütün olarak değerlendirilmesi esas olmakla birlikte dört saat ve

katları şeklinde işyerindeki vardiya ve benzeri iş programları da dikkate alınarak farklı zaman

dilimlerinde de değerlendirilebilir.”

hükmü kapsamında çok tehlikeli işyeri sınıfında yer alan TEİAŞ çalışanlarına en az on

altı saat eğitim verilmesi gerekmektedir.

2017 yılında gerçekleştirilen iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri aşağıdaki tabloda

verilmiştir.



Tablo: 2017 yılı iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri

Bölge müdürlüğü Toplam personel sayısı Eğitilen personel sayısı Eğitilecek personel Sayısı

1. Bölge müdürlüğü 325 282 43






















Toplam 6.503 6.421 82

Yapılan incelemelerde 22 bölge müdürlüğünde 2017 yılında %98,7 oranında 6.421

çalışana eğitim verildiği, 82 çalışana ise bu eğitimlerin verilmediği tespit edilmiştir.

2017 yılından denetim tarihine kadar TEİAŞ genelinde toplam 48 iş kazası meydana

gelmiş olup, bu kapsamda 55 kişi yaralanmış, 1 çalışan ise hayatını kaybetmiştir.

İş güvenliği teşkilatının tam olarak işletilmesi, ilgili eğitimlerin ve denetimlerin tam

yapılması, iş kazalarını azalmasına ve iş kazası maliyetlerinin azalmasını sağlayacaktır. Bu

nedenle Çalışanların İş Sağlığı Ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul Ve Esasları Hakkında

Yönetmelikte belirlenen periyotlarla yapılmadığı tespit edilen iş güvenliği eğitimlerinin

mevzuat hükümleri dikkate alınarak zamanında yapılması gerekmektedir.

Merkez ve Taşra Teşkilatı Görev, Yetki ve Sorumluluk Yönergesi “İnsan Kaynakları

Dairesi Başkanlığı” başlıklı 21 inci maddesinde 24 nolu bendinde “24. İş kazalarının oluş

nedenlerini araştırmak, risk analizi ve değerlendirmesi, İşletmeler de iş sağlığı ve güvenliği



kurullarının oluşturulmasını sağlamak ve çalışmalarını takip etmek, iş güvenliği malzemelerini

ve bu malzemelerin teknik özelliklerini belirlemek, işletmelerde iş güvenliği denetimi yapmak,

ölümlü veya ağır yaralanmalı iş kazalarını yerinde incelemek ve raporlamak, yıllık iş kazaları

istatistiğini hazırlamak, İş güvenliği ve ilk yardım eğitimlerini planlamak, uygulamak ve

raporlamak, ihtiyaç halinde iş ve trafik kazaları rücu komisyonunu toplamak ve komisyona

raportörlük yapmak.” hükmü ile iş sağlığı ve güvenliği kurullarının oluşturulması ve

çalışmaların takip edilmesi, iş güvenliği malzemeleri ve bu malzemelerin teknik özelliklerinin

belirlenmesi, işletmelerde iş güvenliği denetiminin yapılması, iş güvenliği ve ilk yardım

eğitimlerinin planlanması görevi İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığına verilmiştir.

Yukarıda belirtilen mevzuat kapsamında işe yeni başlayan ve daha önce iş güvenliği

eğitimi almamış çalışana mümkün olan en kısa sürede iş güvenliği eğitiminin verilmesi, daha

önceden iş güvenliği eğitimi almış olanların yönetmelik gereği her yıl eğitimlerinin

yenilenmesi, yapımı altı aydan uzun sürecek işlerde alt yüklenici temsilcilerinin de iş sağlığı ve

güvenliği kurullarında temsilinin düzenli olarak sağlanması, kurul toplantılarında iş kazalarını

en aza indirici diğer tedbirlerin görüşülerek belirlenmesi, belirlenen tedbirlerin hayata geçirilip

geçirilmediğine dair takip ve kontrolün yapılması, çalışanın çalıştığı işe uygun kişisel koruyucu

donanımlar ile iş güvenliği malzemelerinde eksik veya özellik itibariyle yetersiz görülenlerin

tespit edilip en kısa sürede uygun malzemelerin temin edilmesi ve kullanımı ile ilgili

talimatnamelerin hazırlanarak personelin bilgilendirilmesi, iş kazası geçiren veya herhangi bir

sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalan personelin işe dönüşünde çalışmaya

başlamadan önce gerekli iş güvenliği eğitimine tabi tutulması gerekmektedir.

Çok tehlikeli işyeri sınıfında yer alan TEİAŞ çalışanlarına 6331 sayılı İş Sağlığı ve

Güvenliği Kanunu ile Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları

Hakkında Yönetmelik kapsamında en az on altı saat eğitim verilmesi gerekmektedir.

Öneri:

Çok tehlikeli işyeri sınıfında yer alan TEİAŞ çalışanlarına;

-6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Çalışanların İş Sağlığı ve

Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik kapsamında en az on altı saat

eğitim verilmesi ve takibinin yapılması,

-Mesleki risklerin önlenmesi, iş kazalarının azaltılması hususunda eğitim ve bilgi

verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, bakım çalışmalarının hazırlanması, gerekli araç ve



gereçlerin sağlanması ve kişisel koruyucu donanım kullanımının sistematik hale getirilmesi ve

mevcut durumun iyileştirilmesi için periyodik denetimlerin zamanında yapılması,

önerilir

BULGU 7.2.23: Trafo merkezlerindeki iş güvenliği malzemelerinin kontrollerinin

yapılması

Trafo merkezlerinde yapılan incelemelerde iş güvenliği malzemelerinin eksik olduğu

veya raf ömrünü doldurmuş malzemelerin muhafaza edildiği, izole çizme, yağmurluk gibi

kişisel koruyucu malzemelerin iş güvenliği dolapları yerine şahsi dolaplarda bulundurulduğu

görülmüştür.

TEİAŞ İş güvenliği Yönetmeliği’nin; “Madde 63: İş Güvenliği, KKD ve İlkyardım

malzemeleri ve diğer aletlerin tam ve çalışır durumda olup olmadığı kullanıcıları ve ekip şefi

tarafından her çalışma öncesinde kontrol edilecek olup uygunsuz malzemeler

kullandırılmayacaktır. Ayrıca üç ayda bir ilgili mühendis ve İSGB tarafından tüm İş Güvenliği,

KKD ve İlkyardım malzemeleri kontrol edilir ve Ek-13’deki form doldurularak İSG Kuruluna

sunulur. Bir sureti de işyerinde tutulur

Madde 65: Temin edilen KKD’ler ve İş Güvenliği Malzemeleri teslim edilen çalışan

tarafından her an kullanılabilir durumda bulundurulur, Ekip Şefi veya TM Mesul İşletme

Teknisyeni tarafından kontrol edilir. Hasarlı veya kullanılamayacak durumda olanlar Tutanak

tutularak yenisi ile değiştirilir. Ayrıca raf ömrünü doldurmuş olan KKD’ler ve İş Güvenliği

Malzemeleri (hiç kullanılmamış olsa bile) yenisi ile değiştirilir.”

şeklindeki hükümleri ile iş güvenliği malzemelerinin tam ve çalışır olduğuna, ilk yardım

malzemelerinin tam olduğuna ve son kullanım tarihlerinin geçmemiş olduğuna dikkat edilmesi

ve raf ömrünü doldurmuş olan Kişisel Koruyucu Donanımlar ve İş Güvenliği Malzemeleri (hiç

kullanılmamış olsa bile) yenisi ile değiştirilmesi gerekmektedir.

Trafo merkezlerindeki iş güvenliği malzemelerinin yönetmeliğe uygun şekilde temin

edilmesi ve malzemelerin tam ve çalışır olup olmadığının denetlenmesi gerekmektedir.

Öneri:

Trafo merkezlerindeki iş güvenliği malzemelerinin yönetmeliğe uygun şekilde temin

edilmesinin sağlanması, malzemelerin tam ve çalışır olup olmadığının, son kullanım



tarihlerinin geçip geçmediğinin her ay grup mühendisleriyle yapılan denetimlerde kontrol

edilerek sonuçlarının ilgili deftere işlenmesi önerilir.

BULGU 7.2.24: Trafo merkezlerindeki atık yağları depolamakta kullanılan

variller, demonte edilmiş ve ihtiyaç dışı malzemelerin atıl vaziyette bırakılmaması

TEİAŞ Genel Müdürlüğü “Atık Yağlar” başlıklı 26.01.2016 tarih ve E.20308 sayılı yazı

ile: 30.07.2008 tarih 26952 sayılı Resmi Gazete ile yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü

Yönetmeliği dikkate alınarak atıkların oluşumundan bertarafına kadar çevre ve insan sağlığına

zarar vermeden atık yönetiminin sağlanmasına yönelik genel esasların belirlenmesi amacıyla

hazırlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin

Yönetmelik kapsamında TEİAŞ tarafından kullanıldıktan sonra açığa çıkan atık yağlar (trafo

yağı, kapasitör yağı, hidrolik yağı, vb.) ile kontamine olmuş variller ve/veya muhafaza

kutularının tehlikeli atık olarak değerlendirildiği ve Tehlikeli Atıkların Kontrolü

Yönetmeliğinin 9/n maddesinde ayda 1000 kg’a kadar atık üreten üreticinin, biriktirilen atık

miktarı 6000 kg’ı geçmemek kaydı ile valilikten izin almaksızın atıkları arazisinde en fazla 180

gün geçici depolayabileceği belirtilmiştir.

Ancak bölge müdürlüklerinde yapılan denetimlerde (1. ve 4. Bölge Müdürlükleri) trafo

merkezlerinin açık ve kapalı şaltlarında hurda niteliğinde olup, olmadığı anlaşılamayan birçok

demonte malzemenin yanı sıra açık şalt kenarında istiflenmiş olarak muhafaza edilen yağ

varillerine rastlanılmıştır.

TEİAŞ İş Güvenliği Yönetmeliği’nin 86 ncı maddesinde “Madde 86: İşin yapılması

sırasında ortaya çıkan malzeme, inşaat ve hafriyat atığı, atık izolasyon yağı, varil, SF6 gazı

atığı, pil, akü benzeri kimyasal ve tehlikeli nitelikteki atıkların toplanmasından ve Bölge

Müdürlüğü / İşletme Müdürlükleri tarafından belirlenen geçici depolanma yerine

getirilmesinden Yüklenici, Tesis Kontrol Elemanı, Çalışma Sorumlusu, bertarafı ile ilgili

işlemlerden ise Bölge Müdürlüğü / İşletme Müdürlüğü sorumludur. Atık işlemleri ile ilgili tüm

süreçler Çevre Kanunu ve ilgili mevzuata uygun şekilde yapılır.” hükmü ile atık işlemlerin

Çevre Kanunu ve ilgili Yönetmeliklere uygun şekilde yapılmasından ve bertaraf ile ilgili

işlemlerden bölge müdürlüğü sorumlu tutulmuştur.

Aynı yönetmeliğin 56 ncı maddesinde “İşyerlerinde lüzumsuz ve gereğinden fazla araç,

gereç bulundurulamaz ve çalışma alanları depolama alanları olarak kullanılamaz.” hükmü ile

işyerlerinde kullanılmayan malzemelerin çalışılan yerde bulundurulmayacağı ve çalışma



alanlarının depolama alanı olarak kullanılmayacağı hükmü getirilmiştir.

Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği gereği geçici depolama koşulları sağlanması,

demonte edilmiş ve ihtiyaç dışı niteliğinde olduğu tespit edilen malzemelerin trafo

merkezlerinde atıl vaziyette bırakılmaması gerekmektedir.

Öneri:

Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği gereği geçici depolama koşulları sağlanması,

demonte edilmiş ve ihtiyaç dışı niteliğinde olduğu tespit edilen malzemelerin trafo

merkezlerinde atıl vaziyette bırakılmamas önerilir.

BULGU 7.2.25: Otomatik sayaç okuma sistemindeki sayaç verilerinin Piyasa

Yönetim Sistemine (PYS) manuel olarak aktarılması

Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin 81’inci maddesinde;

(1) Piyasa katılımcıları adına kayıtlı olan uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi

konfigürasyonları içerisinde yer alan sayaçlara ilişkin değerler TEİAŞ veya dağıtım lisansı

sahibi tüzel kişi tarafından ilgili mevzuat çerçevesinde okunur ya da belirlenir ve fatura

döneminin sonunu takip eden ilk on gün içerisinde elektronik olarak PYS’ye aktarılır.

(2) PYS’ye veri aktarımında kullanılacak olan elektronik veri aktarım biçimi Piyasa

İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına duyurulur.

(3) Uzlaştırma kapsamında değerlerinin bildirilmesi gereken sayaçların listesi, yeni

kayıtlar ve kayıtların güncellenmesine bağlı olarak, Piyasa İşletmecisi tarafından fatura dönemi

bazında PYS aracılığı ile güncellenir.

(4) İlgili mevzuat kapsamında uzlaştırma dönemi bazında okunacağı tespit edilen

sayaçların, ilgili fatura döneminin her bir uzlaştırma dönemine ait:

a) kWh olarak sistemden çekilen aktif elektrik enerjisi,

b) kWh olarak sisteme verilen aktif elektrik enerjisi,

değerleri okunur.

(5) 17’nci maddenin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında görevli tedarik

şirketinden enerji temin eden tüketim birimlerini içeren kategorilerin her biri için Kurumca

yayımlanacak Toplam Tüketim Tahmini Belirleme Metodolojisi çerçevesinde toplam tüketim



değerleri dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından fatura döneminin bitişini takip eden ilk dört

gün içerisinde belirlenerek ilgili piyasa katılımcısına ve Piyasa İşletmecisine PYS veya

kurumsal elektronik posta vasıtasıyla bildirilir.

(6) Bu madde kapsamında PYS’ye aktarılan, elektronik ortamda Piyasa İşletmecisine

gönderilen ve PYS’ye aktarılan sayaç değerleri, faturaya esas değerler olarak kabul edilir.”


Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerinin PYS’ye aktarılma şekli aşağıdaki tabloda

gösterilmiştir.

Tablo: Uzlaştırmaya esas veriş-çekişlerin PYS’ye aktarılma şekli

Bölge

2016 2016 Geçen yıla göre manuel PYS’ye aktarılan sayaç sayısı

AMR Excell AMR Excell (%)

1 2.241 95 3.003 353 272

2 3.439 339 3.706 634 87

3 4.325 967 5.076 1.433 48

4 2.416 465 2.623 641 38

5 2.660 889 2.821 1.025 15

6 2.639 212 2.589 591 179

7 1.322 361 1.368 327 (9)

8 2.652 268 3.180 899 235

9 2.199 427 2.289 833 95

10 2.790 314 2.801 562 79

11 2.688 1.011 3.333 1.372 36

12 3.779 593 4.027 1.052 77

13 2.332 254 2.628 569 124

14 2.508 814 2.596 561 (31)

15 1.563 349 1.818 353 1

16 2.298 204 2.475 722 254

17 812 246 997 217 (12)

18 4.387 790 5.183 1.872 137

19 1.319 163 1.453 355 118

20 2.229 341 2.379 1.411 314

21 2.068 273 2.692 764 180

22 649 167 1.008 292 75

Toplam 53.315 9.542 60.045 16.838 76

Kaynak: EPİAŞ 2017 yılı verileri

2017 yılında toplam 76.883 sayacın PYS’ye girişi yapılmış olup, bunun; %78’i oranında

60.045 adeti AMR ile kalan %22’si oranındaki 16.838 adet sayaç verisi ise manuel olarak



PYS’ye aktarılmıştır. 2016 yılına göre PYS’ye manuel olarak aktarılan sayaç verisinde ise %76

oranında bir artış meydana gelmiştir. Sistem güvenliği açısından büyük öneme sahip sayaç

verilerinin manuel olarak PYS’ye aktarılması önemli sorunlara neden olabilecektir.

Aynı yönetmeliğin geçici 8 inci maddesinde ise; (1) TEİAŞ ve dağıtım şirketleri

tarafından 1/10/2012 tarihine kadar OSOS kurulmasına ilişkin çalışmalarını tamamlar. Bu

sürenin bitimine kadar, OSOS kurulum işlemlerinin tamamlanamaması durumunda, OSOS

kurulum yükümlülüğü saklı kalmak kaydıyla, uzlaştırmaya esas veriş-çekiş değerlerinin

belirlenmesinde bu Yönetmeliğin 81 inci maddesinin altıncı ve yedinci fıkralarında belirtilen

hükümler uygulanır.” hükmü ile “Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç

Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar”ın EPDK tarafından hazırlanacağı ve

TEİAŞ ile dağıtım şirketlerinin 01.10.2012 tarihine kadar OSOS kurulmasına ilişkin

çalışmalarını tamamlamaları gerekmektedir.

“Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin

Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar” ile ilgili EPDK’nın 30.07.2015 tarih ve 5707-1 sayılı

Kurul Kararı 8 Ağustos 2015 tarih ve 29439 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe

girmiştir.

OSOS kapsamında TEİAŞ’ın 22 bölge müdürlüğündeki TEİAŞ TM’leri, iletim

sistemine bağlı üretim şirketleri ve tüketim tesisleri olmak üzere toplam 1270 lokasyon ve bu

lokasyonlarda tesis edilmiş olan toplam 3.353 adet (15 Mart 2018 itibarıyla) elektronik sayaçtan

veriler otomatik olarak toplanmakta ve PYS’ye aktarılmaktadır.

Elektrik piyasasının sağlıklı ve güvenilir bir şekilde işlemesinde en önemli

unsurlarından biri de sayaç verilerinin otomatik olarak uzaktan okunabilmesi, okunan verilerin

merkezi bir sisteme aktarılması, doğrulanması, eksik verilerin doldurulması, verilerin

saklanması, istenilen formatta sunulması ve Piyasa Yönetim Sistemine aktarılmasıdır.

Sistem güvenliği açısından büyük öneme sahip Otomatik Sayaç Okuma Sistemine

ilişkin sayaç verilerinin Piyasa Yönetim Sistemine (PYS) manuel girişlerden kaynaklanan

risklerin ortadan kaldırılması gerekmektedir.



Öneri:

Sistem güvenliği açısından büyük öneme sahip Otomatik Sayaç Okuma Sistemine

ilişkin sayaç verilerinin Piyasa Yönetim Sistemine (PYS) manuel girişlerden kaynaklanan

risklerin ortadan kaldırılması için gerekli tedbirlerin alınması önerilir.

BULGU 7.2.26: Muhasebe programında log kaydı tutulmaması

Bölge müdürlükleri ve/veya bölge yük tevzi merkezleri arasında malzeme, işçilik,

makine-teçhizat, bilgi vb. kaynakların ortaklaşa ve verimli kullanımını sağlanması, kaynakların

daha etkin kullanılması, daha doğru ve tutarlı raporların otomatik olarak hazırlanması, en

güncel bilgiye en hızlı şekilde ulaşma imkânı için ERP projesindeki Kaynak Planlama

modülünün en kısa zamanda tamamlanarak devreye alınması, mevcut durumda kullanılan

bilgisayar programlarının sağlıklı, güvenilir ve eksiksiz bilgi alkışının sağlanması ile gerek

yönetim gerekse denetim birimleri tarafından talep edilen raporlamaların doğru olarak

üretilmesi için; İletişim ve Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan ve/veya

alınan bilgisayar programlarına girilecek bilgilerin zamanında, eksiksiz ve doğru olarak

girilmesi, Muhasebe ve Sistem Kullanım Yönetim Sistemi programları gibi TEİAŞ tarafından

özellik arz eden programlarda log kaydının tutulması gerekmektedir.

Veri tabanı en basit şekliyle verilerin tutulduğu, depolandığı bir sistemdir. Bilgisayar

terminolojisinde yönetilebilir, güncellenebilir, taşınabilir bilgiler topluluğu olarak da

adlandırılır. Veri tabanlarını yöneten sistemlere de veri tabanı yönetimi adı verilir. Günümüzde

en çok kullanılan başlıca veri tabanları şunlardır; MySQL, Oracle, Microsoft SQL Server. Veri

tabanları yapısal olarak aynı değildirler. Verilere erişim ve verileri depolama bakımından

farklılık gösterirler. İlişkisel veri tabanında yer alan herhangi bir kaydın tek bir konu hakkında

ve sadece o konuyla ilgili bilgileri içermesi gerektiğini ifade eder. İlişkisel veri tabanlarındaki

veriler tablolar halinde saklanır. Tablolar alanlardan ve alanlardaki kayıtlardan oluşur. Bir

tablodaki alanlar esas anahtar olarak tanımlanabilirler. Kayıtlar ise tanımlanan anahtara göre

sıralanırlar. Tablolar arasındaki ilişkiler belirtilir ve bunlar matematiksel ilişkilerle temsil edilir.

Bu ilişkiler iki tabloda da ortak bulunan alanlar aracılığıyla sağlanır. İlişkisel veri tabanları

verinin hızlı geri alınımını sağlamasıyla birlikte daha birçok özelliğe sahiptir.

İletişim ve Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan ve merkez ve taşra

teşkilatı tarafından uygulamada yaklaşık 50 program kullanılmaktadır. Yapılan incelemelerde

gerek merkez ve gerekse taşra teşkilatı tarafından kullanılan programlara gerekli veri girişinin

yapılmadığı, bazı alanlara ilgisi dışında veri girildiği bazı alanların boş olduğu, ortak olan bir



verinin sadece bir defa saklanması gerekirken bu verilerin farklı programlarda kullanıcıdan

kaynaklanan nedenlerden dolayı farklı olarak girildiği tespit edilmiştir. Yapılan programların

sağlıklı, verimli ve etkin çalışması için programda yer alan tüm alanların eksiksiz ve ilgisine

göre doldurulması büyük önem arz etmektedir.

Bazı programlarda ortak alanlar olmasına rağmen bu alanlara girilen bilgiler örneğin

şirket ismi, bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları adı, tesis adı vb. bilgiler farklılık

göstermekte olup dolayısıyla bunların sorgulanmasında da benzer olan bilgiler arasında

farklılıklar ortaya çıkabilmektedir. Farklı programlarda kullanılan veri tabanlarındaki ortak alan

bilgilerinin gerek zaman kaybı gerekse raporlanmasında kullanıcı hatalarından dolayı ortaya

çıkabilecek uyuşmazlıklara neden olabilmektedir.

Yapılan incelemelerde TEİAŞ tarafından kullanılan özellikle Muhasebe programında

log kaydı yani yapılan bir değişikliğe ilişkin eski verinin de saklanması özelliğinin olmadığı

belirtilmiştir. Bilgisayar programlarında log kaydının yani tüm hareketlerin birer birer kayıt

altına alınması özelliğinin olması büyük önem arz etmektedir.

2017 yılı Denetim Raporunda verilen cevapta “… Ancak bu modülün analiz ve yazılım

geliştirme aşamasında log kaydının tutulması planlanmamıştır. Bu nedenle Muhasebe programı

modülünde log kaydının tutulması ancak merkezi ERP çalışmasının tamamlamasına müteakip

yapılabilecektir.” denilmektedir.

Bölge müdürlükleri ve/veya bölge yük tevzi merkezleri arasında malzeme, işçilik,

makine-teçhizat, bilgi vb. kaynakların ortaklaşa ve verimli kullanımını sağlanması, kaynakların

daha etkin kullanılması, daha doğru ve tutarlı raporların otomatik olarak hazırlanması, en

güncel bilgiye en hızlı şekilde ulaşma imkânı için ERP projesindeki modüllerin devreye

alınması büyük önem arz etmektedir. 2017 yılı Denetim Raporuna verilen cevapta Finans

Modülü, İnsan Kaynakları Modülü, Stok Modülü, Bakım Yönetim Modülü ve Yatırım

Modülünün devreye alındığı ifade edilmiştir.

TEİAŞ tarafından özellik arz eden Muhasebe Programında log kaydının tutulması

gerekmektedir.

Öneri:

TEİAŞ tarafından özellik arz eden Muhasebe Programında log kaydının tutulması ile

yüksek verimlilik sağlanması hususunda ilişkisel veri tabanı yönetim sistemi gibi veri

tabanlarının kullanılması önerilir.



BULGU 7.2.27: Kurumsal Kaynak Planlaması Sistemine ilişkin davanın işleminin

takip edilmesi

Önceki yıl denetim raporlarında da yer alan METEKSAN Sistem ve Bilgisayar

Teknolojileri A.Ş. ile TEİAŞ Genel Müdürlüğü arasında imzalanan 28.10.2005 tarihli İKOBİ-

2005 referanslı TEİAŞ Kurumsal Kaynakları Planlanması (ERP) sözleşmesi kapsamında

Meteksan firmasına yapılan ödemelere rağmen, sistemin çalışır hale getirilmemesinden

kaynaklanan Türkiye Elektrik İletim AŞ’nin zararının tazminine yönelik süreç başlatılmıştır.

Süreç;

TEİAŞ Hukuk Müşavirliğince 11.11.2013 tarihinde Ankara 25. Noterliğinin 12.11.2013

tarih ve 31059 yevmiye numaralı ihtarnamesi keşide edilmiş, ancak ilgili şirket belirtilen

adreslerinden taşındığı ve muhtar kayıtlarının da olmadığı beyanıyla tebliğ iade edilmiştir.

Ardından TEİAŞ 21.11.2013 tarih ve 7235 sayılı yazıyla Ankara Ticaret Odası Başkanlığı’na

şirketin tebliğ adresini talep etmiş, Ankara Ticaret Odası Başkanlığı 27.11.2013 tarih ve

061999 sayılı cevabi yazıyla ilgili şirketin Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi kararı ile

iflasına karar verildiğini belirterek iflas idaresi memurlarının adresini bildirmiştir. Bildirilen bu

adreslere Ankara 22. Noterliğince 14.03.2014 tarih ve 02762 yevmiye numaralı ihtarnamesi

keşide edilmiştir.

TEİAŞ tarafından söz konusu ihtarnamede talep edilen hususlar sözleşmenin GCC 6.11

maddesi kapsamında müzakere edilmiş ancak anlaşma sağlanamadığından dolayı yine

sözleşmenin GCC 6.11 maddesine istinaden SCC 6.1 maddesi uyarınca Orta Doğu Teknik

Üniversitesi’nden (ODTÜ) uzlaştırıcı hakem ismi sorulmasına, ODTÜ’den gelen cevap

uyarınca belirlenecek hakem ismi üzerinde mutabık kalınacağı ve sözleşmenin anılan maddeleri

gereğinin buna göre yapılması ile hakem ücretinin alacak başvurusunda talep hakkı saklı

kalmak kaydıyla TEİAŞ tarafından karşılanması, ODTÜ’ye TEİAŞ’ın yazı yazarak isim

talebinde bulunulmasına karar verilmiş ve 01.04.2014 tarihli Müzakere Tutanağı

düzenlenmiştir.

Anılan Müzakere Tutanağı kapsamında TEİAŞ tarafından 03.04.2014 tarih ve 2723

sayılı yazı ile uzlaştırıcı hakem tayini konusunda ODTÜ’ye başvurulmuş ve Üniversite

Bilgisayar Mühendisliği Bölümünden bir öğretim üyesini uzlaştırıcı hakem olarak

görevlendirmiştir.



Uzlaştırıcı hakem hazırladığı raporu 13.10.2014 tarihli yazı ekinde TEİAŞ Genel

Müdürlüğü Hukuk Müşavirliğine göndermiştir.

Raporda; “Sonuç olarak; yüklenici METEKSAN firmasının şartnamenin gereklerine

verilen süre uzatımlarına rağmen yerine getirmemesi ve TEİAŞ'in kullanabileceği herhangi bir

ERP sistem modülünü dahi teslim etmemiş olması nedeniyle sözleşme kapsamında

METEKSAN firmasına TEİAŞ tarafından herhangi bir ödeme yapılmasına gerek olmadığı ve

bu kapsamda METEKSAN firmasına daha önceden TEİAŞ tarafından yapılmış olan

ödemelerin de TEİAŞ tarafından geri istenebileceği görüşüne varılmıştır" denilmiştir.

Raporun hazırlanmasıyla METEKSAN Sistem ve Bilgisayar Teknolojileri A.Ş. iflas

idare memurları Ankara 25. Noterliğinin 13.11.2014 tarih ve 10769 yevmiye numaralı

ihtarnamesi ile; uzlaştırıcı hakem raporu doğrultusunda, fazlaya ilişkin her türlü hak ve

alacakların talep ve kayıt hakkı saklı kalmak kaydıyla sözleşmenin 6.1.2. maddesine göre

hakem kararı ile kesinleşmiş 588.560,90 ABD Doları alacağın ve 01.04.2014 tarihli müzakere

tutanağı uyarınca kuruluşunca Ortadoğu Teknik Üniversitesi hesabına yatırılan 42.480,00.-TL

hakem ücreti olan alacağın kabulü ile iflas masasına kaydı ve Genel Müdürlüğe ödenmesi

istenmiştir. 21. İflas Dairesi Müdürlüğüne yazılan 17.11.2014 tarih ve 7602 sayılı Hukuk

Müşavirliği yazısı ile; uzlaştırıcı hakem raporu doğrultusunda, fazlaya ilişkin her türlü hak ve

alacakların talep ve kayıt hakkı saklı kalmak kaydıyla sözleşmesinin 6.1.2. maddesine göre

hakem kararı ile kesinleşmiş 588.560,90 ABD Dolarının iflasın açıldığı 15.02.2012 tarihindeki

Merkez Bankası döviz kuru karşılığı olan 1.040.929 TL alacak ile 01.04.2014 tarihli müzakere

tutanağı uyarınca Genel Müdürlük tarafından Ortadoğu Teknik Üniversitesi hesabına yatırılan

42.480 TL hakem ücreti ile toplam 1.083.409 TL alacağın 1.040.929 TL'sine Teşekkülce

METEKSAN Sistem ve Bilgisayar Teknolojileri Anonim Şirketi İflas İdare Memurları

muhatap keşide edilen Ankara 22. Noterliğinin 2762 N.lu ihtarname tarihi olan 14.03.2014

tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte kabulü ile iflas masasına kaydı ve Teşekküle

Ödenmesi istenmiştir.

Hukuk Müşavirliğinin İflas İdare Memurları ile yaptığı şifahi görüşme sonucunda

METEKSAN Sistem ve Bilgisayar Teknolojileri A.Ş. hakkında Ankara 4. Asliye Ticaret

Mahkemesinin 15.02.2012 tarih ve 2010/307 E. sayı ile iflasının açıldığı dosyanın

kesinleştiğinin İflas Dairesi Müdürlüğünce kendilerine bildirildiği ve alacaklılar sıra cetvelinin

hazırlanmasının istendiği, ancak henüz sıra cetvelinin hazırlanmadığını, hazırladıkları takdirde

Teşekküle tebliğ edeceklerini ifade etmişlerdir.



Ankara İflas Müdürlüğü’nün 2012/3- 29.01.2016 tarihli İflas İdare Kararında;

“…alacağın yargılamayı gerektirdiği tespit edilmiş ve İİK’nun 206, 207, 230 maddeleri

gereğince talep edilen alacağın reddine, 4. (DÖRDÜNCÜ) SIRA KAPSAMINDA

DEĞERLENDİRİLMESİNE oybirliği ile karar verilmiştir.” hüküm verilmiş olup, 09.02.2016

tarihinde TEİAŞ’a tebliğ edilmiştir. Bu karara istinaden Hukuk Müşavirliği konunun iflas

masasına kaydına karar verilmesi talebiyle METEKSAN Sistem ve Teknolojileri A.Ş. ile iflas

idare memurları aleyhine Ankara 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2016/159.E sayılı

dosyasından dava açılmıştır. Mahkeme süreci devam etmektedir.

Kurumsal Kaynak Planlaması Sistemi kapsamında Meteksan firmasına yapılan

ödemelere rağmen, sözleşmede öngörülen sistemin çalışır hale getirilmemesinden kaynaklanan

Türkiye Elektrik İletim AŞ’nin kaybının telafisine yönelik işlemlerin yakinen takip edilmesi

gerekmektedir.

Öneri:

Kurumsal Kaynak Planlaması Sistemi kapsamında Meteksan firmasına yapılan

ödemelere rağmen, sözleşmede öngörülen sistemin çalışır hale getirilmemesinden kaynaklanan

Türkiye Elektrik İletim AŞ’nin kaybının telafisine yönelik işlemlerin yakinen takip edilmesi

önerilir.

BULGU 7.2.28: Fider açmalarındaki artışlar

Güç transformatörlerinde fider arızası nedeniyle meydana gelen arızalar çoğunlukla

dağıtım sisteminden kaynaklanmaktadır.

Ayrıca dağıtım şirketlerinin kullanımında olan TM’lerde bulunan dağıtım fiderlerinde

meydana gelen açma sayısı 2016 yılına göre %28,3 oranında artarak 75.957 adet olmuştur.

TEİAŞ iletim tesis ve işletme bölge müdürlüklerinin 2016 ve 2017 yılı fider açma

sayıları, primer, sekonder ve enerji iletim hatları (EİH) bakım yüzdeleri aşağıdaki tabloda

verilmiştir.



Tablo: Fider açma sayıları ve bakım yüzdeleri

Bölge müdürlükleri

Fider açma sayısı Primer bakım yüzdesi (%) Sekonder bakım yüzdesi (%) EİH bakım yüzdesi (%)

2016 2017 artış oranı (%) 2016 2017 artış oranı (%) 2016 2017 artış oranı (%) 2016 2017 artış oranı (%)

1 Trakya/İstanbul 6.351 2.847 (55,2) 85,2 91,0 6,8 49 92,9 89,5 80 90,1 12,6

2 Bursa 1.531 2.767 80,7 90,3 95,2 5,5 87,6 95,5 9,0 100 94,9 (5,1)

3 İzmir 3.078 3.335 8,3 88,8 92,5 4,2 92,9 82,6 (11,1) 98,2 98,5 0,3

4 Ümraniye/İstanbul 1.584 1.423 (10,2) 93,7 94,9 1,3 79,9 73,1 (8,5) 100 97,2 (2,8)

5 Adapazarı 1.922 1.822 (5,2) 84,2 96,2 14,2 72 89,0 23,6 100 84,3 (15,7)

6 Kütahya 2.134 1.640 (23,1) 91,9 96,1 4,6 82 88,0 7,3 100 89,9 (10,1)

7 Isparta 1.586 1.500 (5,4) 94,8 97,5 2,9 85 100,0 17,6 100 97,8 (2,2)

8 Ankara 1.950 1.845 (5,4) 93,8 99,6 6,2 52,7 100,0 89,8 80 99,2 24,0

9 Konya 2.512 3.357 33,6 84,8 96,4 13,7 99 88,9 (10,2) 69,9 55,8 (20,1)

10 Samsun 1.251 1.697 35,7 73,1 83,5 14,3 92,3 97,0 5,0 97,1 88,9 (8,4)

11 Kayseri 1.870 1.882 0,6 91,1 95,2 4,5 93,7 89,5 (4,5) 89,4 89,4 0,0

12 Gaziantep 6.559 6.447 (1,7) 94,2 96,3 2,2 82,8 96,2 16,2 99,2 93,9 (5,4)

13 Elazığ 1.307 1.536 17,5 98,2 97,6 (0,6) 60 95,4 59,1 100 91,4 (8,6)

14 Trabzon 1.426 1.824 27,9 41,2 98,2 138,3 48,1 86,9 80,6 81,1 78,4 (3,3)

15 Erzurum 3.603 4.094 13,6 68,6 96,5 40,7 63 100,0 58,7 100 99,4 (0,6)

16 Batman 8.387 23.150 176,0 76,9 91,0 18,4 81 93,2 15,1 44,1 56,6 28,3

17 Van 3.502 3.565 1,8 94,3 99,9 5,9 100 99,6 (0,4) 89,2 90,0 0,9

18 Adana 3.622 3.746 3,4 88,4 100,0 13,1 100 100,0 0,0 67,5 91,9 36,1

19 Antalya 1.030 1.380 34,0 93,8 100,0 6,6 92,4 100,0 8,2 93 91,4 (1,7)

20 Edirne 1.256 1.868 48,7 95,2 100,0 5,0 83 100,0 20,5 98,6 73,9 (25,0)

21 Denizli 1.638 2.483 51,6 98 95,5 (2,5) 97 99,5 2,6 99,5 99,3 (0,2)

22 Kastamonu 1.124 1.749 55,6 11,8 89,8 660,6 94,5 95,1 0,6 93,9 99,2 5,6

Toplam 59.223 75.957 28,3 83,3 95,6 14,8 81,3 93,7 15,4 90,0 88,7 (1,5)

Fider açma sayısı 1, 4, 5, 6, 7, 8 ve 12. Bölge Müdürlükleri hariç diğer tüm bölge

müdürlüklerinde primer, sekonder ve EİH bakımları yapılmasına rağmen %0,6 ila %176

oranında ortalamada ise %28,3 oranında artış meydana gelmiştir.

2016 yılına göre primer ve sekonder bakım ile EİH bakım yüzdesi toplamda sırasıyla

%14,8 ila %15,4 oranında artış meydana gelmiştir.

Elektrik Şebeke Yönetmeliği çerçevesinde elektrik iletim sisteminin güvenilir ve düşük

maliyetli olarak planlanması, işletilmesi ve tüketicilere kaliteli, yeterli ve düşük maliyetli

elektrik enerjisi arz edilebilmesi amaçlanmış ve sistemin gerçek zaman şartları altında gerilim,

frekans ve güç akışlarının belirlenen limitler içerisinde kararlılığını kaybetmeden işletilmesi

için alınması gereken tedbir, önlem ve işletme prensipleri belirlenmiştir.



Yönetmelikte sistemin aylık, haftalık ve günlük işletme programları; fiili çalışma

koşulları, bakım onarım programları ile beklenmedik talep ve hava koşulları gibi olaylar dikkate

alınarak işletme güvenliği esasları kapsamında, sistemin işletilebilmesi için alınması gereken

önlemler yer almaktadır.

İletim sisteminde güç transformatörleri arızalarının en önemlisi dağıtım fiderlerinden

yani orta gerilim (OG) fiderlerinden gelen açmalardır. OG dağıtım fiderlerindeki arızalar OG

fider teçhizatına ve güç transformatörlerinde geçici ve kalıcı arızalara neden olmakta ve iletim

sistemi üzerinde (güç transformatörü, fider teçhizatı vb.) termik ve dinamik darbelerle

ekonomik ömrünü azaltmakta sonuç olarak iletim sistemindeki güç transformatörlerinde büyük

hasarlara yol açmaktadır. 2017 yılında çeşitli güçte 11 adet güç transformatöründe kalıcı arıza

meydana gelmiştir.

Bu durum iletim sistemine büyük maddi zararlar vermekte, aşırı maliyetler ile iş kaybına

ve tüketicilerin uzun süre enerjisiz kalmasına neden olmaktadır.

İletim sistem kullanım anlaşmasının 9 uncu maddesinde yer alan “TEİAŞ tesislerinde

kullanıcının bağlı olduğu fidere 00.00-24.00 saatleri arasında 4 (dört) veya daha fazla arıza

intikal ederek kesicinin açması” ihlali kapsamında 2017 yılında 11 dağıtım şirketine 142.709,81

TL tutarında ceza kesilmiştir.

Fider açma sayısı geçen yıla göre %28,3 oranında artarak 75.957 adet olarak

gerçekleşmiş olup, oldukça fazla olan fider açmalarına neden olan ve özellikle bu fiderleri

kullanan ilgili dağıtım şirketleri tarafından gerekli tedbirlerin ve iyileştirmelerin hala yeterince

yapılmadığını göstermektedir.

OG fider arızaları başta güç trafoları olmak üzere birçok şalt teçhizatının ekonomik

ömrünü doldurmadan arızalanmasına ve bunun da ötesinde büyük çaplı inkıtalara sebebiyet

vererek elektrik arz güvenilirliğinin tehlikeye atılmasına neden olmakta, 2017 yılında 11 adet

güç trafosu arızalandığı, bu durumun enerji kesintileri ile beraber hem TEİAŞ’a hem de

ülkemize aşırı maliyetler getirmekte, bir adet 100 MVA güç trafosunun maliyetinin ortalama

650 bin Avro olduğu düşünüldüğünde ve inkitalar sebebiyle iletilemeyen enerji bedeli hesaba

katıldığında, bu tür arızaların ülke ekonomisine verdiği zararın çok büyük boyutlara ulaşmakta,

başta güç trafoları olmak üzere birçok teçhizatın hasarlanmasına ve elektrik arz güvenilirliğinin

tehlikeye atılmasına neden olan OG fider arızalarının azaltılması için; dağıtım kabinlerinde

bulunan primer teçhizatın yanı sıra sekonder teçhizatın ve akü-redresör sistemlerinin



standartlara uygun ve çalışır vaziyette olduğunun düzenli aralıklarla kontrol edilmesi ve bakım

çalışmalarının aksatılmadan yapılması büyük önem arz etmektedir.

Türkiye Elektrik İletim AŞ güç transformatör merkezlerinde dağıtım şirketlerinin

kullanımında olan fiderlerdeki açmalar ile arızaların azaltılması hususunda dağıtım

şirketlerince gerekli tedbirlerin alınması, primer ve sekonder bakımları yapılmasına rağmen

fider açmalarında artış olan Bölge Müdürlüklerinde artış nedenlerinin araştırılması

gerekmektedir.

Öneri:

Elektriğin yeterli, kaliteli ve sürekli şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması

için; Türkiye Elektrik İletim AŞ güç transformatör merkezlerinde dağıtım şirketlerinin

kullanımında olan fiderlerdeki açmalar ile arızaların azaltılması hususunda dağıtım

şirketlerince gerekli tedbirlerin alınması için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ve

dağıtım şirketleri nezdindeki girişimlerin sürdürülmesi, primer ve sekonder bakımları

yapılmasına rağmen 2, 10, 14, 15, 16, 18, 19, 20 22. Bölge Müdürlüklerinde fider

açmalarındaki artış nedenlerinin araştırılarak elektrik iletim sisteminin güvenilir, düşük

maliyetli olarak planlanması ve işletilmesi önerilir.

BULGU 7.2.29: Bağlantı görüşü sorunları

Lisans alınan ve başvuruda bulunulan üretim tesislerinin, inşaat süreleri de dikkate

alınarak, yapımlarının taahhüt edilen tarihte gerçekleştirilmesini sağlamak için gerekli

önlemlerin alınması arz güvenliği açısından çok önemlidir.

Arz güvenliği bakımından gerekli ve yeterli yatırımların yapılmasını sağlayacak yatırım

ortamının oluşturulması, elektrik piyasasında rekabet ortamının oluşmasına bağlıdır. Diğer

yandan üretim kapasitesi talepten yüksek olduğu zaman fazla olan kurulu kapasite de

kullanılamayacaktır.

TEİAŞ tarafından bağlantı görüşü verilen veya verilecek olan yatırımcıların üretim ve

bağlantı tesisleri ile ilgili gerekli yatırımı yapacak yeterlilikte ve finansmana sahip olmaları;

üretim tesisi yatırımını ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenen süreler içerisinde

gerçekleştirilmesi, bağlantı görüşlerinin daha sağlıklı verilmesi, gereksiz başvuruların

olmaması, dolaysıyla boş yere zaman ve kaynak harcanmaması bakımından önem arz

etmektedir. Bu hususların ön planda tutulması ile daha verimli yatırımlar yapılabilecektir.



Önceki denetim raporlarında TEİAŞ’a bağlantı görüşü ile ilgili gereksiz başvuruların

önlenmesi, atıl yatırımlara neden olunmaması ve iletim sistemi yatırımlarının daha verimli ve

planlı yapılabilmesi için; üretim tesisi lisanslarının verilmesinde yatırımcılarının yatırımlarını

taahhüt ettikleri sürede tamamlanmasını sağlayacak gerekli önlemlerin alınması hususunda

Enerji Bakanlığı ile EPDK nezdinde girişimlerde bulunulması önerilmiştir.

Yapılan incelemelerde; 15 Mart 2018 itibarıyla 86.115 MW mevcut kurulu güç ile

birlikte 55.001 MW olumlu bağlantı görüşü verilen ancak işletmeye girmeyen güç ile birlikte

141.116 MW’lık seviyeye ulaşıldığı, 55.001 MW kurulu gücün iletim sistemine bağlantısı

iletim kısıtları ile birlikte çok miktarda iletim yatırımı gerektirdiği, TEİAŞ’ın arz güvenliğinin

riske edilmemesi, gerçek yatırımcıların piyasada yer alabilmelerinin sağlanması ve optimum

iletim yatırımlarının gerçekleştirilmesi için; 36.307 MW (lisanslı:19.343 MW, önlisans:16.964

MW) gücündeki projeler önlisans/lisans almış ancak Elektrik Şebeke Yönetmeliği ile Elektrik

Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği gereği yapılması gereken bağlantı anlaşma

başvurularının yapılmadığı, uygun bağlantı görüşü verilmiş henüz lisans almamış dolayısıyla

bağlantı anlaşmasına gelmemiş olan 27.138 MW gücünde bağlantı görüşlerinin bulunduğu

tespit edilmiştir.

15 Mart 2018 tarihi itibarıyla Adana’da 7.908 MW ve Çanakkale’de ise 7.782 MW

olmak üzere mevcut durumda işletmede 15.690 MW kurulu gücünde üretim tesisi bulunmasına

rağmen, Adana bölgesi için 4.608 MW, Çanakkale bölgesi için ise 7.580 MW olmak üzere

toplamda 12.188 MW bağlantı görüşü verildiği, 2.607 MW güç için bağlantı anlaşması

yapıldığı, 9.581 MW için bağlantı anlaşmasının yapılmadığı tespit edilmiştir.

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 5 inci maddesinde; “(7) Üretim lisansı

başvurusunda bulunan tüzel kişiden, önlisans yükümlülüklerinin yerine getirilmesini

müteakiben üretim tesisinin lisansında belirlenen inşaat süresi içerisinde kurulmaması hâlinde

irat kaydedilmek üzere, kurulmak istenen üretim tesisinin niteliğine ve büyüklüğüne göre

yatırım tutarının yüzde onunu geçmemek üzere teminat mektubu alınır. Mücbir sebep hâlleri

ile lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı sebepler dışında üretim tesisinin lisansında

belirlenen inşaat süresi içerisinde kurulmaması veya kalan süre içerisinde kurulamayacağının

tespit edilmesi hâllerinde lisans iptal edilir ve teminat mektubu irat kaydedilir. Teminatın

alınması, niteliği ve süre uzatımı verilmesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.

(8) Lisansı iptal edilen tüzel kişi, bu tüzel kişilikte yüzde on veya daha fazla paya sahip

ortaklar ile lisans iptal tarihinden önceki bir yıl içerisinde görevden ayrılmış olanlar dâhil,



yönetim kurulu başkan ve üyeleri, lisans iptalini takip eden üç yıl süreyle lisans alamaz, lisans

başvurusunda bulunamaz, lisans başvurusu yapan tüzel kişiliklerde doğrudan veya dolaylı pay

sahibi olamaz, yönetim kurullarında görev alamaz.”


Yine bu çerçevede aynı Kanun’un geçici 9 uncu maddesinde (1) Üretim lisansına

dercedilen inşaat öncesi süre içerisinde, üretim tesisinin inşaatına başlanması için yerine

getirilmesi gereken yükümlülüklerini ikmal edememiş tüzel kişilere, varsa kalan inşaat öncesi

sürelerine ek olarak; yoksa sadece altı ay süre verilir. Mücbir sebepler dışında bu süre içerisinde

de yükümlülüklerini ikmal edemeyen tüzel kişilerin lisansları iptal edilir.” hükmü ile üretim

tesisinin inşaatına başlanması için yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerini ikmal edememiş

tüzel kişilere altı ay süre verilmek suretiyle bu süre içerisinde de yükümlülüklerini ikmal

edemeyen tüzel kişilerin lisansları iptal edileceği belirtilmiştir.

6446 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinde (1) TEİAŞ ve dağıtım şirketleri, her yıl, takip

eden beş yıl için ve takip eden on yıl için olmak üzere sistemlerine bağlanabilecek bölgesel

üretim tesisi kapasitelerini yayımlar. Bu şekilde yayımlanan bölgesel kapasiteler dışında üretim

tesislerine bağlantı görüşü verilmez. Arz güvenliğinin sağlanması amacıyla Bakanlık ve

piyasada rekabetin geliştirilmesi amacıyla Kurum tarafından talep edilmesi hâlinde, TEİAŞ ve

dağıtım şirketleri, belirledikleri kapasiteleri ve bağlantı noktalarının sayısını sistem koşullarını

dikkate alarak artırır.” hükmü kapsamında Ağustos 2017’de 2022-2027 döneminin kapsayan

Üretim Tesisleri Bölgesel Bağlanabilir Kapasite Raporu

(https://www.teias.gov.tr/sites/default/files/2017-

06/%C3%9Cretim_Tesisleri_B%C3%B6lgesel_Ba_lanabilir_Kapas%20ite_Raporu_2022-

2027-1.pdf) adresinde yayımlanmıştır. Anılan raporla iletim altyapısı ve arz-talep dengelerine

göre sistemin 15 bölgeye ayrılması suretiyle, belirlenen her bir bölgenin 5 ve 10 yıllık

bağlanabilir kapasitelerinin belirlendiği, orta ve uzun vadede sağlıklı bir iletim altyapısına

kavuşmak adına önemli bir adımın atıldığı değerlendirilmiş olup, uygulamanın da elektriğin

sürekli, kaliteli ve güvenilir şekilde iletilmesini sağlayacak nitelikte yapılması ve sistemde yeni

darboğaz ve risklere meydan vermeyecek şekilde hareket edilmesi önem arz etmektedir.

6446 sayılı Kanun’da bir takım önlemler alınmış ise de fizibıl bağlantı görüşünün

oluşturulmasının imkansız hale geldiği ve bağlantı başvurularının yoğunlaştığı özellikle Adana

ve Çanakkale bölgesinde kaynak ve bölge planlaması çerçevesinde TEİAŞ’a bağlantı görüşü

kapsamında gereksiz başvuruların önlenmesi, atıl yatırımlara neden olunmaması ve iletim

https://www.teias.gov.tr/sites/default/files/2017-06/%C3%9Cretim_Tesisleri_B%C3%B6lgesel_Ba_lanabilir_Kapas%20ite_Raporu_2022-2027-1.pdf





sistemi yatırımlarının daha verimli ve planlı yapılabilmesi hususunda gerekli önlemlerin

alınması büyük önem arz etmektedir.

TEİAŞ 18.02.2016 tarih ve E.18630 sayılı ilgi yazıyla; Türkiye Elektrik İletim

sistemindeki genel üretim/tüketim profiline bağlı olarak hangi bölgelerde ithal kömür santralı

kurulmasının şebeke açısından olumsuz değerlendirildiği ve bölgesel arz talep dengesizliğine

bağlı olarak nerelere ithal kömür/doğal gaz yakıtlı santral kurulmasının gerekli olduğu hakkında

değerlendirmeler içeren ve iletim sisteminde büyük güçlü termik santralların

konumlandırılmasının iletim sistemine etkisi, tüketim noktalarından uzak yerlerde çok sayıda

TES yapılması ve sınırlı sayıdaki bölgelere çok sayıda TES planlanmasının iletim sistemi

planlanması ve işletmeciliği açısından getireceği riskler ve gerekli iletim yatırımlarının

oluşturacağı maliyetler gibi konuları içeren rapor Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na

gönderilmiştir.

TES Planlama Raporu’nun “Sonuç ve Değerlendirmeler” başlıklı 7. maddesinde;

-En yoğun enerji tüketiminin gerçekleştiği bölgelerden biri olan Trakya'da üretimin

tamamının doğalgaza dayalı olması bölgenin arz güvenliğini riske etmektedir. Hızlı talep artışı

da dikkate alındığında Trakya bölgesine kısa dönem için en az iki adet ithal kömür yakıtlı TES

kurulması, orta ve uzun dönemde ise bölgedeki linyit rezervlerinin enerji üretimine açılması ve

tasarı aşamasında olan 3. Nükleer santralın bu bölgede konumlandırılması gerektiği,

-Sanayi ve tarımsal sulama ağırlıklı enerji tüketiminin yoğun olduğu Gaziantep-

Şanlıurfa-Mardin illerinde ise enerji güvenliği ve kalitesini sağlayabilmek için Kuzey Irak'tan

getirilmesi planlanan doğalgaza bağlı kombine çevrim tipinde doğalgaz santralı kurulması,

-Güney Marmara (Çanakkale-Balıkesir illerini kapsayan bölge) bölgesinde birçoğu

belirsiz olmak üzere güvenli işletme koşullarının çok ötesinde tasarı aşamasında TES projesi

bulunmaktadır. ...inşa ve işletmede olan 5.110 MW kapasiteye ilave olarak 11.650 MW

büyüklüğündeki proje miktarının hem toplam gücünün çok yüksek olması hem de

gerçekleşecek projelerdeki belirsizlikler, gerekli iletim yatırımlarının isabetli ve vaktinde

yapımını engellediği belirtilerek projelerdeki toplam kapasitenin yönetilebilir seviyelerde

sınırlandırılması ve proje takvimlerinin belirginleştirilmesi iletim sistemi planlaması ve tesis

edilmesi adına önem arz ettiği,



Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinde çok sayıda HES, Samsun ve Zonguldak illerinde

ise toplamda 4.500 MW gücünde doğalgaz, ithal kömür ve taşkömürü yakıtlı üretim santralı

bulunduğu, bu büyüklükteki termik santrala ilave olarak dönemsel olarak yüksek güçlere

çıkabilen HES üretimi gerekli iletim yatırımları tamamlanamadığı için güvenli bir şekilde

şebekeye aktarılmadığı, ayrıca Sinop'ta kurulması planlanan 4.480 MW gücündeki Sinop

NGS'de dikkate alındığında bölgede ilave doğalgaz ya da ithal kömür santralı tesis edilmemesi

gerektiği,

Özellikle ithal kömüre dayalı termik santralların konumlandırılmasında özel sektör

yatırımcısı için en önemli etkenlerden biri çevresel izinlerin alınabileceği uygun sahanın temini

olması, …tüketim merkezlerinden uzak mesafede ve belirli bölgelerde yoğunlaşan çok

miktarda üretim santralının şebeke bağlantısı için gereken iletim alt yapısı TEİAŞ imkan ve

kabiliyetleriyle tesis edildiğinden özel sektör tarafından yapılan TES projeleri ile eş zamanlı

tamamlanamadığı, bu durumda santralların tam kapasitede devreye alınması geciktiği ya da

riskli bağlantılarla devreye alındığı için uygulamada zorluklar yaşandığı, iletim sisteminin

kurulu gücüne oranla azımsanmayacak miktarda bir üretim kapasitesinin belirli bir bölgede

yoğunlaşması, üretim yoğun bölgede meydana gelebilecek bir iletim arızası ya da santralların

herhangi birinde meydana gelecek bir üretim arızası şebekenin kararlı işletilme durumunu

bozarak bölgesel ya da genel sistem inkıtalarına sebep olacağı, tüketim merkezlerinden uzakta

konumlandırılan TES projelerinden üretilen enerjinin iletilebilmesi için uzun mesafeli ve çok

sayıda yüksek maliyetli iletim hattı tesisi gerekeceği, bu iletim hatlarının çok sayıda ormanlık

alan, nitelikli tarım arazileri, özel mülkiyet gibi arazilerden geçtiği için çevresel ve sosyal olarak

da olumsuz etki oluşturacağı, tüketim merkezlerinden uzakta yapılan TES'lerin şebeke

bağlantısında mesafeye bağlı olarak iletim kayıpları arttırdığı ve uzun mesafede gerekecek olan

iletim altyapılarının tesis, işletme ve bakım maliyetleri de kayıp maliyetlerine eklendiğinde

elektrik piyasasındaki bedellerin artmasına sebep olacağı ilgi raporda belirtilmiştir.

27.05.2017 tarihli ve 30078 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7020 sayılı “Bazı

Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde

Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 18. Maddesi ile 6446 sayılı Kanuna

Geçici Madde 21 maddesi eklenmiştir. 6446 sayılı Kanun’un Geçici Madde 21. Maddesi ile “

(1) Mevcut üretim veya otoprodüktör önlisanslarını, lisanslarını ya da lisans başvurularını

sonlandırmak isteyen tüzel kişilerin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden iki ay

içerisinde Kuruma başvurmaları hâlinde önlisansları, lisansları veya lisans başvuruları

sonlandırılarak teminatları iade edilir.” hükmü kapsamında büyük güçlü doğalgaz ve ithal



kömür santrallerine ait lisans, ön lisans ve lisans başvurularında sonlandırmalar

gerçekleştirilmiş olup, projelerin yoğunlaştığı bölgelerde belirsizlikler kısmen azaltılmıştır.

TES Planlama Raporu’nda en yoğun enerji tüketiminin gerçekleştiği bölgelerden birinin

Trakya bölgesi olduğu belirtilmiştir.

2016 yılında verilen 1 kodlu YAL talimatlarının %70’i, 2017 yılında ise %68’i Trakya

bölgesinde verilmiştir. Benzer şekilde 2017 yılında toplam (0, 1 ve 2 kodlu ) verilen YAL

talimatlarının %15 yine bu bölgede verilmiştir.

Yapılan incelemelerde Etiler TM-Vaniköy TM arasındaki boğaz atlamaları 154 kV

2X795 MCM olup mevcut durumda nominal olarak 200 MW Anadolu’dan Avrupa yakasına

güç aktarılabilmektedir.

İstanbul Anadolu Yakası ile Avrupa yakasında kuzeydeki mevcut 4 devrelik 400 kV hat

koridoruna alternatif güney geçişinin oluşturulması amacıyla planlanan Kavacık-Etiler-

Çağlayan-Yıldıztepe ringinin sağlanabilmesi, planlanan Etiler ve tamamlanma aşamasındaki

Çağlayan GIS merkezlerinin radyal kalmaması adında mevcut 154 kV Vaniköy-Etiler geçişinin

400 kV’a dönüştürülebilir. Bu dönüşümle Kavacık’tan Etiler’e ve devamında Çağlayan ile

Yıldıztepe’ye bir devrelik yeni bir enerji koridoru oluşturulmuş olacak olup, gerilim seviyesinin

artmasıyla birlikte Anadolu’dan Avrupa yakasına aktarılacak güç 200 MW’dan yaklaşık 1000

MW’a çıkabilecektir. Bu şekilde tüketimin en yoğun olduğu, özellikle yeni enerji iletim hatları

ve trafo merkezlerinin tesisinin çok zor olduğu (kamulaştırma, ÇED, imar izinleri vb.) Etiler,

Çağlayan ve Yıldıztepe merkezlerinin beslendiği/besleneceği alanların arz güvenliğinde artış

sağlanacaktır.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Denetim Hizmetleri Başkanlığı’nın 14.11.2016

tarih, 99-18-13-20 sayılı İnceleme Raporu’nda “İdari Yönden” “…1)iletim sistemine

bağlanabilir üretim kapasitelerine ilişkin olarak, iletim sisteminin sağlıklı işleyişi açısından

teknik analizler sonucu belirlenen kapasite ve kriterlerin, sistem şartlan açısından geçerli bir

gerekçe olmaksızın uygulamada dışına çıkılmaması, bağlantı görüşlerinin, sistemin güvenilir,

ekonomik ve kaliteli işletilmesini sağlayacak şekilde verilmesi konusunda titizlik gösterilmesi,”

yer alan ifade ile bağlantı görüşlerinin, sistemin güvenilir, ekonomik ve kaliteli işletilmesini

sağlayacak şekilde verilmesi istenilmiştir.



Bağlantı başvurularının yoğunlaştığı Adana ve Çanakkale bölgesinde kaynak ve bölge

planlaması çerçevesinde TEİAŞ’a bağlantı görüşü kapsamında gereksiz başvuruların

önlenmesi, atıl yatırımlara neden olunmaması, iletim sistemi yatırımlarının daha verimli ve

planlı yapılabilmesi ile ulusal elektrik sisteminin arz güvenilirliğinin sağlanması ile ekonomik

ve kaliteli işletmenin sağlanabilmesi ve iletimdeki kısıtlılıkların giderilmesi gerekmektedir.

Öneri:

Bağlantı başvurularının yoğunlaştığı Adana ve Çanakkale bölgesinde kaynak ve bölge

planlaması çerçevesinde TEİAŞ’a bağlantı görüşü kapsamında gereksiz başvuruların

önlenmesi, atıl yatırımlara neden olunmaması, iletim sistemi yatırımlarının daha verimli ve

planlı yapılabilmesi ile ulusal elektrik sisteminin arz güvenilirliğinin sağlanması ile ekonomik

ve kaliteli işletmenin sağlanabilmesi ve iletimdeki kısıtlılıkların giderilmesi hususunda gerekli

önlemlerin alınması için Enerji Bakanlığı ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu nezdindeki

girişimlerin sürdürülmesi önerilir.

BULGU 7.2.30: Koordinatı olmayan direklerin tespit edilerek arıza-bakım

yönetimi yazılım programına aktarılması

Yapılan incelemelerde 2017 yılında reaktif güç kontrol hizmetine katılımı zorunlu

olup bu kapsamda CSV dosyalarını göndermeyenler 87 kullanıcıya ait toplam 138 santralın

toplam 6.713 gün CSV dosyalarını göndermediği tespit edilmiştir.

Sayıştay’ın 2014 yılı Denetim Raporunda enerji iletim hatlarının helikopterle

denetlenmesi ve raporlanması işinden istenilen verimin alınması, tespit edilen arızaların

giderilip giderilmediğinin sorgulanması ve raporlanması için koordinatları olmayan direklerin

koordinatlarının en kısa zamanda tespit edilerek arıza-bakım yönetimi yazılım programına

aktarılması önerilmiştir.

28 Mart 2018 tarihi itibarıyla yapılan incelemelerde 16. Bölge Müdürlüğü sınırları

içerisinde 2.101 adet direğin ise koordinatın olmadığı tespit edilmiştir.

Bölge müdürlükleri bazında, arıza-bakım yönetimi yazılımı programında kayıtlı

arızalar aşağıda verilmiştir.



Tablo: Arıza-bakım yönetimi programında kayıtlı arızalar

Bölge müdürlüğü Tespit edilen arıza sayısı Toplam kapanan Toplam açık Kapanmayan arıza

2014 2015 2016 Toplam arıza sayısı arıza sayısı oranı (%)

1. Bölge 1.289 755 300 2.344 2.323 19 0,82

5. Bölge 4365 3425 537 8.327 8.308 6 0,07

7. Bölge 393 763 301 1.457 1.439 14 0,97

9. Bölge 2512 1875 1128 5.515 4.350 1.252 28,78

10. Bölge 3816 3740 2029 9.585 9.421 249 2,64

12. Bölge 2572 2973 1752 7.297 6.954 201 2,89

13. Bölge 4.092 2.047 1222 7.361 7.283 77 1,06

14. Bölge 2.237 1.285 829 4.351 3.928 422 10,74

18. Bölge 771 2.052 1213 4.036 3.697 322 8,71

22. Bölge 1.304 711 514 2.529 2.442 86 3,52

Genel toplam 23.351 19.626 9.825 52.802 50.145 2.648 5,28

Önceki yıl denetim raporunda 2014 ve 2015 2014-2016 dönemi arasında tespit edilen

önemli ve acil arızaların giderilmesi, giderilen arızaların arıza-bakım yönetimi yazılımı

programına zamanında kayıt edilmesi önerilmiştir.

Yapılan incelemelerde (30 Mart 2017) yukarıdaki tabloda yer alan bölge müdürlükleri

hariç diğer bölge müdürlüklerindeki arızaların giderildiği 1, 5, 7, 9, 10, 12, 13, 14, 18 ve 22.

bölge müdürlüklerindeki toplam 2.648 adet arızanın giderilmediği tespit edilmiştir.

Kapanmayan arızaların %47’si oranındaki 1.252 kapanmayan arıza ise 9. Bölge müdürlüğünde

yer almaktadır.

Koordinatları olmayan 2.101 direğin koordinatlarının en kısa zamanda tespit edilerek

arıza-bakım yönetimi yazılım programına aktarılması ve 2014-2016 dönemi arasında tespit

edilen ancak henüz kapanmayan 2.648 adet arızanın giderilmesi gerekmektedir.

Öneri:

Enerji iletim hatlarının helikopterle denetlenmesi sonucu istenilen verimin alınması için;

-Koordinatları olmayan 2.101 direğin koordinatlarının en kısa zamanda tespit edilerek

arıza-bakım yönetimi yazılım programına aktarılması,

-2014-2016 dönemi arasında tespit edilen ancak henüz kapanmayan 2.648 adet arızanın

giderilmesi,

önerilir.



BULGU 7.2.31: Hassas gaz dedektörü, kısmi deşarj cihazı, nem alma cihazı ile el

tipi termal kamera temin edilmesi

Trafo merkezlerinde trafo bakım çalışanları tarafından profesyonel ve pahalı termal

kameralarla yapılan termal ölçümlerin işlevlerini yerine getiren, trafo merkezlerinde çalışan her

ekip tarafından kolaylıkla kullanımının yapılabilen, trafo merkezlerinde, herhangi bir teçhizatta

meydana gelebilecek ısınma kaynaklı problemlerin tespit edilerek büyük hasarlar meydana

gelmeden gerekli müdahalelerin yapılmasına imkan veren profesyonel termal kameralar için

harcanan binlerce dolar yerine çok az miktarlar harcanarak neredeyse aynı işlevi yerine getiren

yaklaşık 4,5 cm boyutunda ve boyutları sayesinde kolayca taşınabilen kompakt yapıdaki

kameraların her birime alınarak tek bir cihaza bağımlılık ortadan kaldırılabilir.

TEİAŞ trafo merkezlerinde bulunan primer teçhizatların bir kısmında izolasyon

maddesi olarak SF6 gaz kullanılan birçok kesici bulunmaktadır. OYS

(https://oys.teias.gov.tr/erp/app/main.htm) programında yapılan incelemelerde TEİAŞ iletim

siteminde primer teçhizat olarak kullanılan SF6 gazlı kesici sayısının 02 Nisan 2018 tarihi

itibarıyla 13.401 adet olduğu tespit edilmiştir.

Bunlarda zamanla gaz kaçakları meydana gelmekte ve trafo bakım ekipleri tarafından

sürekli gaz ilavesi yapılmaktadır. Ancak dedektörsüz noktasal tespit yapılmadığından gaz

kaçağının yeri bulunamamakta ve kısa süre sonra tekrar gaz kaçağı yaşanmaktadır. Bu durum

hem olası arıza riskini büyütmekte hem de ekiplerin sürekli aynı arıza ile uğraşmasına sebep

olduğundan zaman kaybına ve maliyetli bir işletmeciliğe sebep olmaktadır. Gaz kaçakları

arızalarının noktasal olarak tespit eden cihazların kullanılması önem arz etmektedir.

Kısmi Deşarj ölçüm cihazının sağlamış olduğu en büyük kolaylık ölçümün enerji

altında, yani teçhizatın servis dışı edilmeden yalıtım seviyesi hakkında fikir vermesi

bakımından oldukça işlevsel bir kullanım imkanı bulunmaktadır. Ayrıca termal kamera ile

yapılan ölçümlerde termal kamera ölçümünün duyarsız kaldığı noktalarda ölçüm sağlaması da

ayrıca dikkate alınması gereken bir avantaj olarak değerlendirilebilir. Çok önemli arızaların

oluşmadan önleyerek maliyetini kat kat karşılanması mümkün olan kısmi deşarj cihazlarının

kullanılması faydalı olacaktır.

Trafo merkezlerinde özellikle Metal-Clad Kapalı Şalt hücreleri kapalı bina içerisinde

olması sebebi ile zaman zaman ortamın nemi ve tozun birleşimi ile teçhizatların izolatör

kısımlarındaki krepaj mesafesi azalmakta istenmeyen arızai durumlar hatta patlamalar meydana

https://oys.teias.gov.tr/erp/app/main.htm



gelmekte, bunun sonucunda yangınlara kadar varabilen sonuçlar oluşmaktadır.

Nem alma cihazı 2,4 kW gücü, 150 litre / 24 saat nem toplama kapasitesi ile emsallerine

nazaran %70 oranında daha yüksek nem alma kabiliyetine sahiptir. Özellikle Metal Clad

Uygulamalarında Kablo Galeri Katında, Kablo Kanallarından gelen nemin enerji altındaki

teçhizata zarar vermeden tahliyesi önem arz etmektedir. İstenilmeyen su baskınları sonrası

kalan nemin tahliyesinde de önemli görev alacak olan cihaz arıza hasıl olmadan, arıza kaynağını

ortadan kaldırma konusunda bulunduğu ortamın nemini alarak bu tür arızai durumların önüne

geçebilmesi bakımından iletim sistemi işletmeciliğine proaktif bir yaklaşım tarzı katmaktadır.

Bu sebepten ötürü Metal-Clad olan tüm trafo merkezlerinde birer adet bulunması hatta klasik

kapalı şaltlarda da uygun değişik modellerinin kullanımının çok faydalı olacağı

değerlendirilmektedir.

Trafo merkezlerinde her ekip tarafından kolaylıkla kullanımına imkan veren cep telefon

tipi kameralar, hassas gaz dedektörü, kısmi deşarj cihazı, nem alma cihazların temin edilmesi

önem arz etmektedir.

Öneri:

Trafo merkezlerinde her ekip tarafından kolaylıkla kullanımına imkan veren el veya cep

telefon tipi kameralar ile SF6 gazlı primer teçhizatların gaz kaçak arızalarının noktasal olarak

tespiti ve Metal-Clad merkezlerde meydana gelebilecek nemin tahliyesi için önem arz eden

hassas gaz dedektörü, kısmi deşarj cihazı, nem alma cihazı ile el tipi termal kamera temini

önerilir.

BULGU 7.2.32: Serbest tüketici kapsamındaki aboneliklerin elektrik enerjisinin

tedarik edilmesi

Elektrik Piyasası Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

17.06.2016 tarih ve 29745 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Anılan değişiklik ile

“MADDE 11 – 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü maddesinin

birinci fıkrasının (o) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. o) Enerji ve Tabii Kaynaklar

Bakanlığının bağlı, ilgili veya ilişkili kurum veya kuruluşlarının, faaliyetleri ile ilgili olarak

birbirlerinden veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarından karşılanan enerji, yakıt, mal, hizmet,

danışmanlık alımları ve büyük onarım işleri, TETAŞ tarafından tedarik amaçlı yapılacak

elektrik enerjisi alımları,” hükmü kapsamında TEİAŞ ile TETAŞ arasında 11.05.2017 tarihinde

Elektrik Enerjisi Satış Anlaşması imzalanmıştır. Uygulama 1 Haziran 2017 tarihi ile başlamış



olup, perakende satış hizmet bedeli, sistem kullanım bedeli, elektrik enerjisi fonu, TRT fonu,

elektrik ve havagazı tüketim vergisi ve KDV hariç aktif elektrik enerjisi birim fiyatı 2018 yılı

1. dönem için fiyatı 24,6219 Kr/kWh olarak belirlenmiştir.

Yapılan incelemelerde 01.01.2018 tarihinden itibaren görevli tedarik şirketleri

tarafından aynı abone grubu için belirlenen tarife fiyatı ise 23,0995 Kr/kWh olup, TETAŞ’ın

birim fiyatından kWh başına 1,5224 kuruş daha ucuz olduğu tespit edilmiştir. TETAŞ’tan 11

ay boyunca alınan aktif enerji miktarı 11.876.121 kWh olup bunun 1,5224 kuruş daha ucuza o

bölgedeki tedarikçi firma olan perakende satış şirketinden alınması halinde yaklaşık 180.802

TL daha az bedel ödenecektir.

233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname gereği

çalışmaların verimlilik ve karlılık ilkeleri olarak yürütülmesi ve teşebbüs sermayesi ile diğer

mali kaynakların, verimlilik ve karlılık ilkelerine uygun bir düzen içinde kullanılması

gerekmektedir.

Serbest tüketici kapsamındaki aboneliklerin elektrik enerjisinin daha düşük fiyattan

tedarik edilmesi önem arz etmektedir.

Öneri:

Serbest tüketici kapsamındaki aboneliklerin elektrik enerjisinin daha düşük

fiyattan tedarik edilmesi önerilir.

8. SONUÇ

Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketinin 2017 yılı bilançosu ve 2.924.244.365,65 Türk Lirası

dönem kârı ile kapanan gelir tablosu tasvibe sunulur.



9. EKLER

Ek 1: Kamu İşletmesi Mali Tabloları

Ek 1.1: TEİAŞ 31.12.2017 Tarihli Bilançosu ve Dipnotları

Ek 1.2: TEİAŞ 2017 Yılı Gelir Tablosu ve Dipnotları

Ek 1.3: TEİAŞ 2017 Yılı Nakit Akış Tablosu

Ek 1.4: TEİAŞ 2017 Yılı Özkaynak Değişim Tablosu

Ek 2: Diğer Tablolar

Ek 2.1: Teşkilat Şeması


Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Teiaş 2017 Yılı Sayıştay Denetim Raporu

Ek 1.1: TEİAŞ 31.12.2017 Tarihli Bilançosu ve Dipnotları

TEİAŞ 31.12.2017 Tarihli, Bilançosu (Füzyon) (Ek 1.1/a)

AKTİF VARLIKLAR (KAYNAKLAR) ÖNCEKİ DÖNEM CARİ DÖNEM

AYRINTI DETAY AYRINTI DETAY

DÖNEN VARLIKLAR 1.444.157.848,15 1.905.292.535,92

A-HAZIR DEĞERLER 23.472.333,05 470.866.214,83

1-Kasa 0,00 0,00

2-Alınan Çekler 0,00 0,00

3-Bankalar 23.393.443,55 471.056.716,40

4-Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (-) 0,00 -287.210,10

5-Diğer Hazır Değerler 78.889,50 96.708,53

B-MENKUL KIYMETLER 0,00 0,00

1-Hisse Senetleri 0,00 0,00

2-Özel Kesim Tahvil Senet ve Bonoları 0,00 0,00

3-Kamu Kesim Tahvil Senet ve Bonoları 0,00 0,00

4-Diğer Menkul Kıymetler 0,00 0,00

5-Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı(-) 0,00 0,00

C-TİCARİ ALACAKLAR 1.189.732.095,55 1.271.074.431,17

1-Alıcılar 1.185.873.074,03 1.265.567.665,09

2-Alacak Senetleri 0,00 0,00

3-Alacak Senetleri Reeskontu(-) 0,00 0,00

4-Verilen Depozito ve Teminatlar 3.857.751,27 5.506.766,08

5-Diğer Ticari Alacaklar 1.270,25 0,00

6-Şüpheli Ticari Alacaklar 259.274.516,41 239.024.924,68

7-Şüpheli Alacaklar Karşılığı(-) -259.274.516,41 -239.024.924,68

D-DİĞER ALACAKLAR 42.115.375,39 30.013.780,18

1-Ortaklardan Alacaklar 0,00 0,00

2-İştiraklerden Alacaklar 0,00 0,00

3-Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar 0,00 0,00

4-Personelden Alacaklar 435.483,07 562.670,72

5-Diğer Çeşitli Alacaklar 41.679.892,32 29.451.109,46

6-Diğer Alacak Senetleri Reeskontu(-) 0,00 0,00

7-Şüpheli Diğer Alacaklar 7.393.575,82 8.697.539,17

8-Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı(-) -7.393.575,82 -8.697.539,17

E-STOKLAR 176.607.917,85 113.760.448,82

1-İlk Madde ve Malzeme 71.533.552,71 103.819.643,94

2-Yarı Mamuller 0,00 0,00

3-Mamuller 949.486,97 1.286.979,92

4-Ticari Mallar 0,00 0,00

5-Diğer Stoklar 2.791.799,79 2.523.032,32

6-Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı(-) 0,00 0,00

7-Verilen Sipariş Avansları 101.333.078,38 6.130.792,64

F-YILLARA YAYGIN İNŞ.VE ONAR.MAL. 0,00 0,00

1-Yıllara Yaygın İnş. ve Onar. Mal. 0,00 0,00

G-GELECEK AYLARA AİT GİD-GELİR TAHAKUKLARI 12.052.982,04 19.391.606,53

1-Gelecek Aylara Ait Giderler 12.050.387,58 19.098.317,03

2-Gelir Tahakkukları 2.594,46 293.289,50

H-DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 177.144,27 186.054,39

1-Devreden KDV 0,00 0,00

2-İndirilecek KDV 0,00 0,00

3-Diğer KDV 0,00 0,00

4-Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar 0,00 0

5-İş Avansları 0,00 0,00

6-Personel Avansları 171.550,00 179.170,00

7-Sayım Tesellüm Noksanları 0,00 0,00

8-Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar 5.594,27 6.884,39

9-Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı 0,00 0,00



AKTİF VARLIKLAR (KAYNAKLAR) (Ek 1.1/b)

DURAN VARLIKLAR 13.244.907.389,27 15.541.513.113,51

A-TİCARİ ALACAKLAR 10.962.401,13 670.141,78

1-Alıcılar 0,00 0,00

2-Alacak Senetleri 0,00 0,00

3-Alacak Senetleri Reeskontu(-) 0,00 0,00

4-Verilen Depozito ve Teminatlar 10.962.401,13 670.141,78

5-Şüpheli Alacaklar Karşılığı(-) 0,00 0,00

B-DİĞER ALACAKLAR 0,00 0,00

1-Ortaklardan Alacaklar 0,00 0,00

2-İştiraklerden Alacaklar 0,00 0,00

3-Bağlı Ortaklardan Alacaklar 0,00 0,00

4-Personelden Alacaklar 0,00 0,00

5-Diğer Çeşitli Alacaklar 0,00 0,00

6-Diğer Alacak Senetleri Reeskontu(-) 0,00 0,00

7-Şüpheli Alacaklar Karşılığı(-) 0,00 0,00

C-MALİ DURAN VARLIKLAR 28.030.951,99 20.216.627,34

1-Bağlı Menkul Kıymetler 0,00 0,00

2-Bağlı Menkul Kıymet.Değer Düş.Karşılığı(-)

0,00 0,00

3-İştirakler 28.030.951,99 20.216.627,34

4-İştiraklere Sermaye Taahütleri(-) 0,00 0,00

5-İştiraklere Sermaye Pay.Değer Düş.Karşılığı(-)

0,00 0,00

6-Bağlı Ortaklıklar 0,00 0,00

7-Bağlı Ortaklıklara Sermaye Taahhütler(-)

0,00 0,00

8-Bağlı Ortaklıklar Ser.Pay.Değ.Düşük.Karş.(-)

0,00 0,00

D-MADDİ DURAN VARLIKLAR 12.031.730.652,40 14.154.489.698,54

1-Arazi ve Arsalar 650.638.859,43 776.916.426,73

2-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri 117.173.934,49 141.503.817,97

3-Binalar 554.858.403,48 597.077.371,05

4-Tesis Makina ve Cihazlar 17.807.777.455,70 19.951.035.377,84

5-Taşıtlar 33.991.901,13 43.334.182,95

6-Demirbaşlar 122.081.904,06 137.519.265,68

7-Diğer Maddi Duran Varlıklar 4.915.211,91 5.194.670,95

8-Birikmiş Amostismanlar(-) -8.953.367.950,70 -9.562.417.983,78

9-Yapılmakta Olan Yatırımlar 1.495.791.627,82 1.833.821.361,26

10-Verilen Avanslar 197.869.305,08 230.505.207,89

E-MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR

568.743.998,02 770.541.423,36

1-Haklar 988.584.645,81 1.274.268.037,80

2-Şerefiye 0,00 0,00

3-Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri 0,00 0,00

4-Araştırma ve Geliştirme Giderleri 0,00 0,00

5-Özel Maliyet Giderleri 0,00 0,00

6-Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar 0,00 0,00

7-Birikmiş Amostismanlar(-) -419.840.647,79 -503.726.614,44

8-Verilen Avanslar 0,00 0,00

F-ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR 0,00 0,00

1-Arama Giderleri 0,00 0,00

2-Hazırlık ve Geliştirme Giderleri 0,00 0,00

3-Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar 0,00 0,00

4-Birikmiş Tükenme Payları(-) 0,00 0,00

5-Verilen Avanslar 0,00 0,00

G-GELECEK YILLARA AİT GİD-GELİR TAHAKKUKLARI

3.874.365,33 3.581.060,67

1-Gelecek Yıllara Ait Giderler 3.874.365,33 3.581.060,67

2-Gelir Tahakkukları 0,00 0,00

H-DİĞER DURAN VARLIKLAR 601.565.020,40 592.014.161,82

1-Merkez ve Şubeler Cari Hesabı 0,00 0,00

2-Gelecek Yıllarda İndirilecek KDV 0,00 0,00

3-Diğer KDV 0,00 0,00

4-Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar 0,00 0,00

5-Elden Çıkarılacak Stok.Maddi Duran Varlıklar

0,00 0,00

6-Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar 0,00 0,00

7-Diğer Çeşitli Duran Varlıklar 601.565.020,40 592.014.161,82

8-Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı(-) 0,00 0,00

9-Birikmiş Amortismanlar(-) 0,00 0,00

AKTİF(VARLIKLAR)TOPLAMI 14.689.065.237,42 17.446.805.649,43



PASİF KAYNAKLAR (Ek 1.1/c)

PASİF KAYNAKLAR ÖNCEKİ DÖNEM CARİ DÖNEM

AYRINTI DETAY AYRINTI DETAY

KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 1.146.560.476,75 1.308.142.781,01

A-MALİ BORÇLAR 392.587.432,84 183.511.626,61

1-Banka Kredileri 242.465.957,63 0,00

2-Uzun Vadeli Kredi.Anapara Taks. ve Faizleri

150.053.429,15 181.349.589,18

3-Tahvil Anapara Borç Taksitleri ve Faizleri

0,00 0,00

4-Çıkarılmış Bonolar ve Senetler 0,00 0,00

5-Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler 0,00 0,00

6-Menkul Kıymetler İhraç Fazlası 0,00 0,00

7-Diğer Mali Borçlar 68.046,06 2.162.037,43

B-TİCARİ BORÇLAR 414.087.888,82 606.269.956,44

1-Satıcılar 174.833.622,10 332.718.229,26

2-Borç Senetleri 0,00 0,00

3-Borç Senetleri Reeskontu(-) 0,00 0,00

4-Alınan Depozito ve Teminatlar 229.590.646,42 263.888.106,88

5-Diğer Ticari Borçlar 9.663.620,30 9.663.620,30

C-DİĞER BORÇLAR 72.952.576,90 105.540.524,03

1-Ortaklara Borçlar 0,00 0,00

2-İştiraklere Borçlar 0,00 0,00

3-Bağlı Ortaklıklara Borçlar 0,00 0,00

4-Personele Borçlar 644.208,30 997.125,71

5-Diğer Çeşitli Borçlar 72.308.368,60 104.543.398,32

6-Diğer Borç Senetleri Reeskontu(-) 0,00 0,00

D-ALINAN AVANSLAR 95.573.995,28 120.184.394,85

1-Alınan Sipariş Avansları 95.368.379,76 119.906.363,43

2-Alınan Diğer Avanslar 205.615,52 278.031,42

E-ÖDENECEK VERGİ VE YÜKÜMLÜLÜKLER

63.496.916,13 75.765.630,15

1-Ödenecek Vergi ve Fonlar 50.542.259,97 59.749.121,08

2-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri

10.296.656,39 12.816.036,50

3-Vadesi Geçmiş Ert.Tak.Vergi ve Diğer Yüküml.

0,00 0,00

4-Ödenecek Diğer Yükümlülükler 2.657.999,77 3.200.472,57

F-BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI 107.812.818,44 216.821.800,59

1-Dönem Karı Vergi ve Diğ.Yasal Yükümlülükler

388.761.337,64 585.696.350,02

2-Dönem Karının Peşin Öd.Vergi Diğer Yük.

-316.207.280,79 -438.453.870,21

3-Kıdem Tazminatı Karşılığı 0,00 0,00

4-Maliyet Gider Karşılığı 12.693.981,79 14.441.126,20

5-Diğer Borç ve Gider Karşılıkları 22.564.779,80 55.138.194,58

G-GELECEK AYLARA AİT GELİRLER GİDER TAHAKKUKLARI

0,00 0,00

1-Gelecek Aylara Ait Gelirler 0,00 0,00

2-Gider Tahakkukları 0,00 0,00

H-DİĞER KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

48.848,34 48.848,34

1-Hesaplanan KDV 0,00 0,00

2-Diğer KDV 0,00 0,00

3-Merkez ve Şubeler Cari Hesabı 0,00 0,00

4-Sayım ve Tesellüm Fazlaları 48.848,34 48.848,34

5-Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar 0,00 0,00



PASİF KAYNAKLAR (Ek 1.1/d)

UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 1.920.484.769,68 2.178.094.861,80

A-MALİ BORÇLAR 1.488.041.410,39 1.732.679.041,98

1-Hazine Kredileri 1.063.326.457,00 1.346.083.614,72

2-Çıkarılmış Tahviller 0,00 0,00

3-Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler 0,00 0,00

4-Menkul Kıymetler İhraç Fazlası(-) 0,00 0,00

5-Diğer Mali Borçlar 424.714.953,39 386.595.427,26

B-TİCARİ BORÇLAR 0,00 4.715,03

1-Satıcılar 0,00 0,00

2-Borç Senetleri 0,00 0,00

3-Borç Senetleri Reeskontu(-) 0,00 0,00

4-Alınan Depozito ve Teminatlar 0,00 4.715,03

5-Diğer Ticari Borçlar 0,00 0,00

C-DİĞER BORÇLAR 0,00 0,00

1-Ortaklara Borçlar 0,00 0,00

2-İştiraklere Borçlar 0,00 0,00

3-Bağlı Ortaklıklara Borçlar 0,00 0,00

4-Diğer Borç Senetleri Reeskontu(-) 0,00 0,00

5-Kamuya Olan Ert.ve Taksitlen.Borçlar 0,00 0,00

D-ALINAN AVANSLAR 0,00 0,00

1-Alınan Sipariş Avansları 0,00 0,00

E-BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI 432.443.359,29 445.411.104,79

1-Kıdem Tazminatı Karşılığı 69.206.494,01 55.504.754,65

2-Diğer Borç ve Gider Karşılıkları 363.236.865,28 389.906.350,14

F-GELECEK YILLARA AİT GELİR VE GİDER TAHAKKUKLARI

0,00 0,00

1-Gelecek Yıllara Ait Gelirler 0,00 0,00

2-Gider Tahakkukları 0,00 0,00

G-DİĞER UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 0,00 0,00

1-Gelecek Yıl.Ert veya Terkin edilen KDV 0,00 0,00

2-Tesisse Katılma Payları 0,00 0,00

3-Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 0,00 0,00

ÖZKAYNAKLAR 11.622.019.990,99 13.960.568.006,62

A-ÖDENMİŞ SERMAYE 5.000.000.000,00 5.000.000.000,00

1-Sermaye 5.000.000.000,00 5.000.000.000,00

2-Ödenmemiş Sermaye(-) 0,00 0,00

3-Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkı 0,00 0,00

B-SERMAYE YEDEKLERİ 706.369,27 706.369,27

1-Hisse Senedi İhraç Primleri 0,00 0,00

2-Hisse Senedi İptal Karları 0,00 0,00

3-MDV Yeniden Değerleme Artışları 0,00 0,00

4-İştirakler Yeniden Değerleme Artışları 705.000,00 705.000,00

5-Sermaye Yedekleri 1.369,27 1.369,27

C-KAR YEDEKLERİ 1.872.772.468,91 2.499.607.467,92

1-Yasal Yedekler 1.872.772.468,91 2.499.607.467,92

2-Statü Yedekleri 0,00 0,00

3-Olağanüstü Yedekler 0,00 0,00

4-Diğer Kar Yedekleri 0,00 0,00

5-Özel Fonlar 0,00 0,00

D-GEÇMİŞ YIL KARI 3.180.115.638,96 3.180.115.638,96 4.121.706.153,80 4.121.706.153,80

E-GEÇMİŞ YIL ZARARLARI 0,00 0,00

F-DÖNEM NET KARI 1.568.425.513,85 1.568.425.513,85 2.338.548.015,63 2.338.548.015,63

G-DÖNEM NET ZARARI 0,00 0,00

PASİF KAYNAKLAR TOPLAMI 14.689.065.237,42 17.446.805.649,43



(Ek 1.1/e)

1- Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan ortaklıklarda kayıtlı sermaye tavanı

2- Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri ile Genel Müdür, Genel Koordinatör, Genel Müdür

Yardımcıları ve Genel Sekreter gibi üst yöneticilere :

a) Cari dönemde verilen her çeşit avans ve borcun toplam tutarı TL.

b) Cari dönem sonundaki avans veya borcun bakiyesi ---.--- TL.

3- Aktif değerlerin toplam sigorta tutarı 389.906.350,14-TL

4- Alacaklar için alınmış ipotek ve diğer teminatların toplam tutarı 2.849.345.677,47 TL

a) Nakti teminatlar 263.888.106,88 YTL.

b) Teminat Mektupları 2.585.457.570,59 YTL.

c) Tahviller YTL.

d) Pullar YTL.

e) İpotekler YTL.

5- Yabancı kaynaklar için verilmiş ipotek ve diğer teminatların toplamı 189.516.742,18 TL

a) Nakti teminatlar 5.506.766,08 TL.

b) Teminat Mektupları 184.009.976,10 TL.

6- Pasifte yer almayan taahhütlerin toplam tutarı ---.--- TL.

7- Kasa ve bankalardaki döviz mevcutları :

Döviz cinsi : Miktarı : YTL. Kuru : Toplam Tutar (YTL.) :

USD 140.059,19 3,7719 528.289,26-

EURO 9.134.509,82 4.5155 41.246.879,10-

GBP 0,00 0,00 0,00-

CAD 0,00 0,00 0,00-

SEK 0,00 0,00 0,00-

------------------------------

41.775.168,36-

Kasa ve bankalardaki dövizler 29.12.2017 tarihi değerlendirme kurları ile TL ‘ye çevrilmiştir.

8- Yurt dışından alacaklar ( avanslar dahil ) : 14.478,84-YTL.

Yurt dışı alacaklarımız Alstom Energitechnik GMBH

9- Yurt dışına borçlar :

Döviz cinsi : Miktarı : YTL. Kuru : Toplam Tutar (TL) :

DOLAR 3,7719 1.526.690.265,99

Yurt dışına borçlarımız 31.12.2017 tarihli T.C. Merkez Bankası alış kuru ile $ ‘a çevrilmiştir. Kurum borcu olup, Hazine garantili

ve Hazine devirli kredilerin anapara borcundan oluşmaktadır.

10- Tedavüldeki tahvil ve finansman bonolarından banka garantili olanların tutarı,

11- Cari ve gelecek dönemlerde yararlanılacak yatırım indiriminin toplam tutarı ---.--- TL. olup, sonraki yıllarda kullanılacaktır.

12- Tedavüldeki tahvillerden hisse senedine dönüştürülebilir niteliklerin tutarı ---.--- TL.

13- Sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin dökümü :

Türü Tertibi Adedi Üsleri Toplam Tutar

------- --------- -------- -------- ------------------ TL.

------- --------- -------- -------- ------------------ TL.

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2017 YILI BİLANÇOSU DİP NOTLARI

404.753.642,99



(Ek 1.1/f)

14- Cari dönemde ihraç edilmiş hisse senedi tutarı ---.--- TL.

15- İşletme sahibinin veya sermayesinin % 10 ve daha fazlasına sahip ortaklarının :

Adı Pay oranı Pay tutarı

---- ------------ ------------- TL.

---- ------------ ------------- TL.

---- ------------ ------------- TL.

---- ------------ ------------- TL.

16- Sermayesinin % 10 ve daha fazlasına sahip olunan iştirakler ile müessese ve bağlı ortaklıklar

İştirakin

Unvanı

Hisse Miktarı

(ADET)

Birim Hisse

Değeri (TL)Hisse Tutarı (TL)

Hisse

Oranı

(%)

Elektrik

Tesisleri ve

Mühendislik

Hizmetleri A.Ş.

(ELTEM-TEK

A.Ş)

1.175 1.000,000 1.175.000,00 47,000

Enerji

Piyasaları

İşletme A.Ş.

(EPİAŞ)

18.471.831 1,000 18.471.831,00 30,000

Güneydoğu

Avrupa

koordineli İhale

Ofisi SEE CAO

113 1,000 113.308,00 14,268

17- Stok değerleme yöntemi :

a) Cari dönemde uygulanan yöntem, Hareketli Ağırlıklı Ortalama

b) Önceki dönemde uygulanan yöntem, Hareketli Ağırlıklı Ortalama

c) Varsa, cari dönemdeki yöntem değişikliğinin stoklarda meydana getirdiği

artış (+) veya azalış (-) tutarı ;

18- Cari dönemdeki maddi duran varlık hareketleri

a) Satın alınan, imal veya inşa edilen maddi duran varlıkların maliyeti

b) Elden çıkarılan veya hurdaya ayrılan maddi duran varlıkların net maliyeti

c) Cari dönemde ortaya çıkan Enflasyon fark artışları ................................ YTL

-Varlık maliyetlerinde (+) 0.00-YTL.

-Birikmiş amortismanlarda (-) 0.00-YTL.

2006 yılında Enflasyon Düzeltmesi yapılmamıştır

19-Ana kuruluş, bağlı ortaklık ve iştiraklerin ticari alacak ve ticari borçlar içindeki Payları

Ticari Alacak Ticari Borç

1- Ana kuruluş ........................... ............................

2- Bağlı ortaklık ………………….. …………………..

3- İştirakler .………………….

20- Cari dönemdeki ortalama toplam personel sayısı 370 memur,

4343 sözleşmeli, 3427 daimi işçi Toplam 8140 kişi.

21- Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve açıklamayı gerektiren hususlara

İlişkin bilgi.

22- Belli bir öneme sahip olan, ancak tutarları tahmin edilemeyen şarta bağlı

zararlar ile her türlü şarta bağlı kazançlara ilişkin bilgi (işletmeyi borç altına

sokacak ve dönem sonucunu etkileyebilecek hukuki ihtilafların mahiyetleri bu

bölümde açıklanır.) 2003 yılında Kurumumuz alacağı için açılan davalar ile

Kurumumuz aleyhine açılan alacak davaları sonucundaki dava sonuçları

dönem sonuçlarını etkileyecektir.

23- İşletmenin gayrisafi kar oranları üzerinde önemli ölçüde etkide bulunan muha-

Sebe tahminlerinde değişikliklere ilişkin bilgi ve bunların parasal etkileri.

24- Bankalardaki mevduatın bloke olanına ilişkin tutarlar:..................................TL’dir

25- Menkul kıymetler ve bağlı menkul kıymetler grubu içinde yer alıp işletmenin

ortakları, iştirakleri ve bağlı ortaklıklar tarafından çıkarılmış bulunan menkul

kıymet tutarları ve bunları çıkaran ortaklıklar ........................................TL.

26- İştirakler ve bağlı ortaklıklarda içsel kaynaklardan yapılan sermaye artırımı

nedeniyle elde edilen bedelsiz hisse senedi tutarları ...............................TL.

27- Kısa ve uzun vadeli kredilerle ilgili olarak alınan kredilerin ve çıkarılmış menkul

kıymetlerin (katılma intifa senedi dahil) kredi ve menkul kıymet türleri itibariyle

tahakkuk etmemiş gelecek döneme ilişkin faiz borçları tutarları .......................TL.

28- Ortaklar, iştirakler ve bağlı ortaklıklar lehine verilen garanti, taahhüt, kefalet,

aval ciro gibi yükümlülüklerin tutarı ...................................TL.

29- Mali tabloları önemli ölçüde etkileyen yada mali tabloların açık yorumlanabilir

ve anlaşılabilir olması açısından açıklanması gerekli olan diğer hususlar.

30- Bilançonun onaylanarak kesinleştiği tarih 30/03/2018

2.678.104.182,66.-TL' dir

6.341.668,17.-TL' dir

İştirakin Nominal Sermayesi

(TL)

1.175.000,00

61.572.770,00

792.000,00

TEİAŞ TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş. İŞTİRAKLERİ



TEİAŞ KAR ZARAR TABLOSU (Ek 1.2/a)

31.12.2016-31.12.2017 HESAP ADI 2016 2017

DETAY TOPLAM DETAY TOPLAM

BRÜT SATIŞLAR 6.632.775.264,35 7.873.002.103,24

1)Yurt İçi Satışlar 5.846.843.004,78 7.017.860.988,19

2)Yurt Dışı Satışlar 0,00 0,00

3)Diğer Gelirler 785.932.259,57 855.141.115,05

SATIŞ İNDİRİMLERİ 66.514.455,55 45.823.847,61

1) Satış İadeleri 32.955.905,77 8.424.659,65

2) Satış İskontoları 0,00 0,00

3)Diğer İndirimler (EPDK İletim Ek Ücreti) 30.999.584,59 35.046.509,94

4)Satıştan İadeler Diğer 2.558.965,19 2.352.678,02

NET SATIŞLAR 6.566.260.808,80 7.827.178.255,63

SATIŞLARIN MALİYETİ 4.357.953.103,34 4.615.940.082,42

1)Satılan Mamüller Maliyeti 0,00 0,00

2)Satılan Ticari Mallar Maliyeti 0,00 0,00

3)Satılan Hizmet Maliyeti 3.745.577.197,94 4.466.296.901,67

4)Diğer Satışların Maliyeti 612.375.905,40 149.643.180,75

BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI 2.208.307.705,46 3.211.238.173,21

FAALİYET GİDERLERİ 142.585.547,05 151.052.030,85

1)Araştırma ve Geliştirme Giderleri 0,00 0,00

2) Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 0,00 0,00

3)Genel Yönetim Giderleri 142.585.547,05 151.052.030,85

FAALİYET KARI VEYA ZARARI 2.065.722.158,41 3.060.186.142,36

DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR 176.705.810,05 282.475.980,25

1)İştiraklerden Temettü Gelirleri 0,00 1.573.165,80

2)Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri 0,00 0,00

3)Faiz Gelirleri 6.363.895,86 14.883.569,42

4)Komisyon Gelirleri 0,00 0,00

5)Konusu Kalmayan Karşılıklar 32.840.271,71 30.930.082,43

6)Kambiyo Karları 69.510.685,70 154.018.544,82

7)Reeskont Faiz Gelirleri 0,00 0,00

8)Faaliyetrlerle İlgili Olağan Gelir ve Karlar 67.990.956,78 81.070.617,78

DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR 67.535.860,48 30.862.427,06

1)Komisyon Giderleri 815.961,55 501.362,75

2)Karşılık Giderleri 34.819.084,31 8.129.937,02

3)Kambiyo Zararları 26.646.241,77 18.250.812,86

4)Reeskont Faiz Giderleri 0,00 0,00

5)Enflasyon Düzeltmesi Zararları 0,00 0,00

6)Diğer Olağan Gider ve Zararlar 5.254.572,85 3.980.314,43

FİNANSMAN GİDERLERİ 210.035.052,42 346.027.106,22

1)Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri 20.102.989,40 7.010.596,90

2)Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri 189.932.063,02 339.016.509,32

OLAĞAN KAR VE ZARAR 1.964.857.055,56 2.965.772.589,33

OLAĞAN DIŞI GELİR VE KARLAR 94.914.889,47 74.000.241,89

1)Önceki Dönem Gelir ve Karlar 27.178.434,99 11.522.757,98

2)Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar 67.736.454,48 62.477.483,91

OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR 102.585.093,54 115.528.465,57

1)Çalışmayan Kısım Gider ve Zararlar 0,00 0,00

2)Önceki Dönem Gider ve Zararlar 100.502.937,85 112.324.422,89

3)Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar 2.082.155,69 3.204.042,68

DÖNEM KARI VEYA ZARARI 1.957.186.851,49 2.924.244.365,65

DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞ.YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI

388.761.337,64 585.696.350,02

DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 1.568.425.513,85 2.338.548.015,63



TEİAŞ 2017 YILI GELİR TABLOSU DİPNOTLARI (Ek 1.2/b)

Gelir tablosunda ek bilgi olarak aşağıdaki açıklamalar yer alır :

1- Dönemin tüm amortisman giderleri itfa ve tükenme payları 713.958.756,39-TL.

2- Dönemin karşılık giderleri . 8.129.937,02-TL......

3- Dönemin tüm finansman giderleri 346.027.106,22-TL.

a) Hizmet maliyetine verilenler .-TL.

b) Sabit varlıkların maliyetine verilenler ............ .-TL.

c) Doğrudan gider yazılanlar 346.027.106,22-TL.’dır.

4- Dönemin finansman giderlerinden ana kuruluş, ana ortaklık, müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerle ilgili

kısmın tutarı (Toplam tutar içindeki payları % 20 ‘yi aşanlar ayrıca gösterilecektir.) ---.--- TL.

5- Ana kuruluş, ana ortaklık, müessese bağlı ortaklık ve iştiraklere yapılan satışlar. (Toplam tutar içindeki payları

% 20’yi aşanlar ayrıca gösterilecektir.).......................-TL.

6- Ana kuruluş, ana ortaklık, müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerden alınan ve bunlara ödenen faiz, kira ve

benzerleri (Toplam tutar içindeki payları % 20’yi aşanlar ayrıca gösterilecektir.) ---TL.

7- Yönetim kurulu başkan ve üyeleriyle genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yardımcıları gibi üst

yöneticilere cari dönemde sağlanan ücret ve benzeri menfaatlerin toplam tutarı 1.581.588,48-TL.

8- Amortisman hesaplama yöntemleri ile bu yöntemlerde yapılan değişikliklerin dönemin amortisman

giderlerinde meydana getirdiği artış (+) veya azalış (-) :

9- Maliyet hesaplama sistemleri (safha veya sipariş) ve stok değerleme yöntemleri (ağırlıklı ortalama maliyet, ilk

giren ilk çıkar, hareketli ortalama maliyet v.s. gibi) Ağırlıklı ortalama maliyet.

10- Varsa, tamamen veya kısmen fiili stok sayımı yapılmasının gerekçeleri --- . ---

11- Yurtiçi ve yurtdışı satışlar hesap kalemi içinde yer alan yan ürün, hurda, döküntü gibi maddelerin satışları ile

hizmet satışlarının ayrı ayrı toplamlarının brüt satışların % 20’sini aşması halinde bu madde ve hizmetlere ilişkin

tutarları --- . --- TL.

12- Önceki döneme ilişkin gelir ve karları ile önceki döneme ait gider ve zararların tutarlarını Ve kaynakları

gösteren açıklayıcı not önceki dönem gelir ve karları ile önceki dönem gider ve zararları farkı YTL. olup, bu tutar

cereyan fatura iptali, işçi, memur, sözleşmeli personel sosyal harcama

13- Adi ve imtiyazlı hisse senetleri için ayrı ayrı gösterilmek koşuluyla, hisse başına kar ve kar payı oranları

T.C

. S

ayış

tay B

aşkan

lığı

Türk

iye

Ele

ktr

ik İ

leti

m A

.Ş. T

eiaş

2017 Y

ılı

Say

ışta

y D

enet

im R

aporu

Ek

1.3

: T

EİA

Ş’ı

n 2

017 Y

ılı

Nak

it A

kış

Tab

losu

E

k 1

.3/a

2017

Oca

k

Şu

bat

Mart

N

isan

M

ayıs

H

azi

ran

T

emm

uz

Ağu

stos

Eylü

l E

kim

K

ası

m

Ara

lık

A.

DÖ

NE

M B

AŞ

I N

AK

İT M

EV

CU

DU

23.4

72.3

33

12.2

29.8

96

18.1

74.5

48

22.6

33.3

33

-9.0

21.6

60

167.6

55.0

00

77.8

08.9

11

165.1

86.7

80

-157.8

09.1

56

-201.5

47.5

10

547.1

30.5

42

-28.1

21.5

48

B. D

ÖN

EM

İÇ

İ N

AK

İT G

İRİŞ

LE

Rİ

938.4

08.5

49

842.1

17.6

61

773.5

10.9

96

740.7

39.7

06

755.7

30.7

25

741.9

88.3

44

871.0

04.4

17

855.8

01.6

94

809.4

21.8

52

1.3

96.4

53.8

16

829.9

71.5

03

934.3

51.4

77

1)

Satı

şlard

an

Eld

e E

dil

en N

ak

it

909.3

55.7

00

715.6

39.1

93

750.5

24.8

49

705.5

22.9

83

708.7

05.4

55

707.9

73.2

79

827.7

05.6

15

838.0

88.3

26

777.9

25.9

16

767.7

88.7

76

776.1

80.5

39

804.7

31.8

51

a. N

et S

atış

lar

909.3

55.7

00

715.6

39.1

93

750.5

24.8

49

705.5

22.9

83

708.7

05.4

55

707.9

73.2

79

827.7

05.6

15

838.0

88.3

26

777.9

25.9

16

767.7

88.7

76

776.1

80.5

39

804.7

31.8

51

b.

Tic

ari

Ala

cak

lard

aki

Aza

lışl

ar

c. T

icar

i A

lacak

lard

aki

Art

ışla

r (-

)

ç. A

lınan A

vansl

arda

Aza

lış

(-)

2)

Diğ

er F

aali

yet

lerd

en O

lağan

Gel

ir v

e K

arl

ard

an

Sağla

nan

Nak

it

3.4

34.1

95

102.4

78.9

49

17.3

76.8

19

14.3

21.0

52

6.0

22.6

18

12.5

86.8

83

6.6

74.4

06

7.4

40.7

03

17.8

97.0

06

8.5

09.9

13

9.9

29.6

01

73.6

88.8

46

3)

Ola

ğan

dış

ı G

elir

ve

Karl

ard

an

Sağla

nan

Nak

it

3.6

14.7

75

18.2

75.9

12

3.6

61.2

59

4.5

33.2

54

3.3

64.3

81

1.9

13.4

66

14.5

15.9

32

2.2

72.6

60

3.7

58.5

13

7.4

22.1

79

2.4

35.8

29

8.2

32.8

71

4)

Kıs

a

Vad

eli

Yab

an

cı

Kayn

ak

lard

ak

i A

rtış

tan

S

ağla

nan

N

ak

it

(Alı

mla

rla i

lgil

i o

lmay

an

) 0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

5)

Uzu

n

Vad

eli

Y

ab

an

cı

Kayn

ak

lard

ak

i A

rtış

tan

S

ağla

nan

N

ak

it

(Alı

mla

rla i

lgil

i o

lmay

an

) 22.0

03.8

80

5.7

23.6

07

1.9

48.0

69

16.3

62.4

17

4.2

89.7

52

19.5

14.7

17

22.1

08.4

65

8.0

00.0

05

9.8

40.4

17

22.8

97.7

41

41.4

25.5

35

47.6

97.9

09

a. M

enku

l K

ıym

et İ

hra

çla

rından

b.

Alı

nan K

red

iler

22.0

03.8

80

5.7

23.6

07

1.9

48.0

69

16.3

62.4

17

4.2

89.7

52

19.5

14.7

17

22.1

08.4

65

8.0

00.0

05

9.8

40.4

17

22.8

97.7

41

41.4

25.5

35

47.6

97.9

09

c. D

iğer

Art

ışla

r

6)

Ser

maye

Art

ışın

dan

Sağla

nan

Nak

it

7)

His

se S

ened

i İh

raç

Pri

mle

rin

den

Sağla

nan

Nak

it

8)

Diğ

er N

ak

it G

iriş

leri

33.3

48.5

19

589.8

35.2

08

C.

DÖ

NE

M İ

Çİ

NA

KİT

ÇIK

IŞL

AR

I 949.6

50.9

86

836.1

73.0

08

769.0

52.2

12

772.3

94.6

98

579.0

54.0

64

831.8

34.4

33

783.6

26.5

48

1.1

78.7

97.6

30

853.1

60.2

06

647.7

75.7

65

1.4

05.2

23.5

93

1.0

49.3

95.6

41

1)

Mali

yet

lerd

en K

ayn

ak

lan

an

Nak

it Ç

ıkış

ları

479.7

83.5

96

553.3

41.5

69

317.0

16.0

02

216.7

01.9

11

201.7

49.7

56

213.4

54.4

09

341.0

58.5

28

296.0

59.7

35

289.1

09.5

21

274.1

75.6

24

278.8

03.1

62

312.4

39.8

03

a. S

atış

ları

n M

ali

yet

i 479.7

83.5

96

553.3

41.5

69

317.0

16.0

02

216.7

01.9

11

201.7

49.7

56

213.4

54.4

09

341.0

58.5

28

296.0

59.7

35

289.1

09.5

21

274.1

75.6

24

278.8

03.1

62

312.4

39.8

03

b.

Sto

kla

rdak

i A

rtış

lar

c. T

icar

i B

orç

lard

aki

Aza

lışl

ar (

Alı

mla

rdan k

aynak

lanan)

ç. T

icar

i B

orç

lard

aki

Art

ışla

r (-

) (A

lım

lard

an k

aynak

lanan)

d.

Am

ort

ism

an v

e N

akit

Çık

ışı

Ger

ekti

rmeyen G

ider

ler

(-)

e. S

tokla

rdak

i A

zalı

şlar

(-)

2)

Faali

yet

Gid

erle

rin

e İl

işk

in N

ak

it Ç

ıkış

ları

9.4

00.0

46

10.3

44.6

61

9.3

71.8

47

10.7

71.9

34

12.2

46.5

73

9.2

04.2

60

10.5

98.2

20

12.9

26.8

52

7.5

33.0

99

11.7

17.2

01

11.9

33.6

05

15.2

12.9

95

a. A

raşt

ırm

a ve

Geli

ştir

me

Gid

erle

ri

b.

Paz

arla

ma

Sat

ış v

e D

ağıt

ım G

ider

leri

c. G

enel Y

önet

im G

ider

leri

9.4

00.0

46

10.3

44.6

61

9.3

71.8

47

10.7

71.9

34

12.2

46.5

73

9.2

04.2

60

10.5

98.2

20

12.9

26.8

52

7.5

33.0

99

11.7

17.2

01

11.9

33.6

05

15.2

12.9

95

ç. A

mo

rtis

man v

e N

akit

Çık

ışı

Ger

ekti

rmeyen D

iğer

Gid

erle

r (-

)

3)

Diğ

er F

aali

yet

lerd

en O

lağan G

ider

ve

Zar

arla

ra İ

lişk

in N

akit

Çık

ışla

rı

1.2

81.7

71

1.0

62.8

18

8.3

24.2

23

512.6

28

575.0

29

1.9

77.5

01

841.8

40

1.5

35.6

39

6.3

31.5

32

828.4

40

873.3

74

6.7

17.6

32

a. D

iğer

Faa

liyet

lerl

e İl

gil

i O

lağan G

ider

ve

Zar

arla

r 1.2

81.7

71

1.0

62.8

18

8.3

24.2

23

512.6

28

575.0

29

1.9

77.5

01

841.8

40

1.5

35.6

39

6.3

31.5

32

828.4

40

873.3

74

6.7

17.6

32

b.

Am

ort

ism

an v

e N

akit

Çık

ışı

Ger

ekti

rmeyen D

iğ.G

ider

ve

Zar

arla

r (-

)

4)

Fin

ansm

an G

ider

leri

Do

layı

Nak

it Ç

ıkış

ları

5)

Ola

ğand

ışı D

ışı G

ider

ve

Zar

arla

rdan

Do

layı

Nak

it Ç

ıkış

ları

9.6

31.7

31

8.0

91.4

36

7.9

69.7

40

6.1

28.3

56

4.2

47.2

22

8.9

41.5

31

9.5

74.8

39

2.6

14.8

27

30.0

65.5

93

4.9

19.9

35

5.2

87.9

83

18.0

55.2

71

a. O

lağ

and

ışı G

ider

ve

Zar

arla

r 9.6

31.7

31

8.0

91.4

36

7.9

69.7

40

6.1

28.3

56

4.2

47.2

22

8.9

41.5

31

9.5

74.8

39

2.6

14.8

27

30.0

65.5

93

4.9

19.9

35

5.2

87.9

83

18.0

55.2

71

b.

Am

ort

ism

an v

e N

akit

Çık

ışı

Ger

ekti

rmeyen D

iğ.

Gid

er v

e Z

arar

lar

(-)

6)

Dura

n V

arlı

k Y

atır

ımla

rına

İliş

kin

Nak

it Ç

ıkış

ları

78.7

18.5

78

98.5

96.6

07

156.2

51.1

08

158.8

86.4

89

203.6

48.7

88

402.2

60.5

48

232.1

93.7

62

261.7

15.2

45

268.9

01.9

87

279.1

08.1

77

353.8

18.6

01

485.7

92.0

66

7)

Kıs

a V

adeli

Yabancı

Kaynak

Ödem

ele

ri

1.1

33.3

43

0

70.5

60.9

69

351.3

82

0

11.2

26.8

10

0

0

71.5

51.9

81

1.6

57.6

97

0

12.6

39.7

70

a. M

enku

l K

ıym

etle

r A

nap

ara

Ödem

ele

ri

b.

Alı

nan K

red

iler

Anap

ara

Ödem

ele

ri

1.1

33.3

43

0

70.5

60.9

69

351.3

82

0

11.2

26.8

10

0

0

71.5

51.9

81

1.6

57.6

97

0

12.6

39.7

70

c. D

iğer

Ödem

ele

r

8)

Uzu

n V

adeli

Yabancı

Kaynak

Ödem

ele

ri

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

a. M

enku

l K

ıym

etle

r A

nap

ara

Ödem

ele

ri

b.

Alı

nan K

red

iler

Anap

ara

Ödem

ele

ri

c. D

iğer

Ödem

ele

r

9)

Öden

en V

erg

i ve

Benze

rler

i 56.9

48.9

23

146.8

26.6

64

20.7

82.7

02

65.8

32.7

16

153.8

17.0

85

75.8

01.4

94

60.1

94.4

13

253.1

33.5

03

75.5

70.6

59

72.4

92.6

62

249.7

07.9

54

123.6

12.7

22

10)

Öden

en T

em

ettü

ler

11)

Diğ

er N

akit

Çık

ışla

rı

312.7

52.9

98

17.9

09.2

54

178.7

75.6

20

313.2

09.2

82

2.7

69.6

12

108.9

67.8

81

129.1

64.9

46

350.8

11.8

28

104.0

95.8

33

2.8

76.0

30

504.7

98.9

14

74.9

25.3

83

D.

DÖ

NE

M S

ON

U N

AK

İT M

EV

CU

DU

(A

+B

-C)

12.2

29.8

96

18.1

74.5

48

22.6

33.3

33

-9.0

21.6

60

167.6

55.0

00

77.8

08.9

11

165.1

86.7

80

-157.8

09.1

56

-201.5

47.5

10

547.1

30.5

42

-28.1

21.5

48

-143.1

65.7

12

E.

NA

KİT

AR

TIŞ

VE

YA

AZ

AL

IŞ (

B-C

) -1

1.2

42.4

37

5.9

44.6

52

4.4

58.7

85

-31.6

54.9

93

176.6

76.6

60

-89.8

46.0

89

87.3

77.8

69

-322.9

95.9

36

-43.7

38.3

54

748.6

78.0

51

-575.2

52.0

89

-115.0

44.1

64

T.C

. S

ayış

tay B

aşkan

lığı

Türk

iye

Ele

ktr

ik İ

leti

m A

.Ş. T

eiaş

2017 Y

ılı

Say

ışta

y D

enet

im R

aporu

Ek

1.4

:T

EİA

Ş’ı

n 2

01

7 Y

ılı

Özk

ay

na

k H

are

ket

ve

Değ

işim

Tab

losu

Ek

1.4

Acc

t

#

Des

crip

tio

n

Açı

lış

Bak

iyes

i T

/M

Art

ışla

r

RE

F

Çık

ışla

r

RE

F

Tra

nsf

erle

r

K

ap

an

ış B

ak

iyes

i

50

0

Ser

may

e

5

.000

.00

0.0

00

-

-

-

5

.000

.00

0.0

00

50

1

Öd

enm

emiş

Ser

may

e (-

)

-

-

-

-

-

50

2

Özs

erm

aye

En

flas

yo

n D

üze

ltm

e F

arkla

rı O

lum

lu

-

-

-

-

-

50

3

Özs

erm

aye

En

flas

yo

n D

üze

ltm

e F

arkla

rı O

lum

suz

(-)

-

-

-

-

-

52

0

His

se S

enet

leri

İh

raç

Pri

mle

ri

-

-

-

-

-

52

1

His

se S

enet

leri

İp

tal

Kar

arı

-

-

-

-

-

52

2

MD

V Y

enid

en D

eğer

lem

e A

rtış

ları

-

-

-

-

-

52

3

İşti

rakle

r Y

enid

en D

eğer

lem

e A

rtış

ları

705

.00

0

-

-

-

705

.00

0

52

4

Bed

elsi

z V

eril

en H

isse

Sen

etle

ri

-

-

-

-

-

52

5

Aktü

eryal

Kaz

anç

Kay

ıp

-

-

-

-

-

52

6

Mad

di

Du

ran

Var

lık Y

enid

en D

eğer

lem

e F

on

u

-

-

-

-

-

52

7

Mad

di

Du

ran

Var

lık D

eğ.

Ert

elen

en V

ergi

Etk

isi

-

-

-

-

-

52

8

Yab

ancı

Par

a Ç

evri

m F

arkla

rı

-

-

-

-

-

52

9

Diğ

er S

erm

aye

Yed

ekle

ri

1

.369

-

-

-

1.3

69

54

0

Yas

al Y

edek

ler

1

.872

.77

2.4

69

-

-

62

6.8

34

.999

2

.499

.60

7.4

68

54

1

Sta

tü Y

edek

leri

-

-

-

-

-

54

2

Ola

ğan

üst

ü Y

edek

ler

-

-

-

-

-

54

8

Diğ

er K

ar Y

edek

leri

-

-

-

-

-

54

9

Öze

l F

on

lar

-

-

-

-

-

56

0

Azı

nlı

k P

ayla

rı

-

-

-

-

-

57

0

Geç

miş

Yıl

lar

Kar

ları

3

.180

.11

5.6

39

-

-

94

1.5

90

.515

4

.121

.70

6.1

54

58

0

Geç

miş

Yıl

lar

Zar

arla

rı

-

-

-

-

-

59

0

Dö

nem

Net

Kar

ı /

Zar

arı

1

.568

.42

5.5

14

2

.338

.548

.01

6

-

-1.5

68.4

25

.514

2

.338

.54

8.0

16

T

ota

l

1

1.6

22.0

19

.991

2

.338

.548

.01

6

-

-

1

3.9

60.5

68

.007

T.C

. S

ayış

tay B

aşkan

lığı

Türk

iye

Ele

ktr

ik İ

leti

m A

.Ş. T

eiaş

2017 Y

ılı

Say

ışta

y D

enet

im R

aporu

Ek

2:

Diğ

er T

ab

lola

r

Ek 2

.1 T

eşkil

at Ş

emas

ı

Ek 2

.1

TÜ

RK

İYE

EL

EK

TR

İK İL

ET

İM A

.Ş. G

EN

EL

MÜ

DÜ

RL

ÜĞ

Ü

ME

RK

EZ

TE

ŞK

İLA

T Ş

EM

AS

I

21.06.2018

YÖ

NE

TİM

K

UR

UL

U B

AŞ

KA

NI

Ab

du

lla

h A

TA

LA

Y

YÖ

NET

İM K

UR

UL

U

BÜ

RO

M

ÜD

ÜR

Ü

TEFT

İŞ K

UR

UL

U

BA

ŞK

AN

I (G

)

Şe

yh

muz T

EK

EL

İ

GE

NE

L M

ÜD

ÜR

(V

)A

bd

ulla

h A

TA

LA

Y

ÖZ

EL

KA

LEM

M

ÜD

ÜR

Ü

Be

lkıs

KİB

AR

KA

YA

I. H

UK

UK

M

ÜŞ

AV

İRİ

Sü

leym

an Ö

NEL

İNS

AN

K

AY

NA

KL

AR

I D

AİR

ES

İ B

AŞ

KA

NI

Ad

em

BİL

GİN

İÇ D

EN

ET

İM B

İRİM

İ

GEN

EL

M

ÜD

ÜR

Y

AR

DIM

CIS

I (V

)

M. M

us

tafa

İZ

GEÇ

PL

AN

LA

MA

VE Y

AT

IRIM

Y

ÖN

ET

İMİ

DA

İRES

İ

BA

ŞK

AN

IFatih

KÖ

KS

AL

YÜ

K T

EV

Zİ D

AİR

ES

İ B

AŞ

KA

NI

Zafe

r K

AM

İLO

ĞL

U

MÜ

ŞT

ER

İ H

İZM

ET

LER

İ D

AİR

ES

İ B

AŞ

KA

NI

Nu

rh

an

OZ

AN

GEN

EL

M

ÜD

ÜR

Y

AR

DIM

CIS

I (V

)

Orh

an

KA

LD

IRIM

İŞL

ET

ME V

E B

AK

IM

DA

İRES

İ B

AŞ

KA

NI

Öm

er B

AY

DİL

Lİ

TR

AFO

M

ER

KEZ

LER

İ T

ES

İS D

AİR

ES

İ

BA

ŞK

AN

IG

üln

azi Y

ÜC

E

İLET

İM H

AT

LA

RI T

ES

İS

DA

İRES

İ B

AŞ

KA

NI

Mu

ham

mer N

uri A

SL

AN

GEN

EL

M

ÜD

ÜR

Y

AR

DIM

CIS

I

Yö

ne

tim

Ku

ru

lu Ü

ye

si

Nih

at IS

MU

K

İLET

İŞİM

VE B

İLG

İ S

İST

EM

LER

İ D

AİR

ES

İ

BA

ŞK

AN

ID

en

iz C

OŞ

KU

N

ÇEV

RE V

E

KA

MU

LA

ŞT

IRM

A

DA

İRES

İ B

AŞ

KA

NI

(G

)G

ül M

ISIR

LI

GEN

EL

M

ÜD

ÜR

Y

AR

DIM

CIS

I (V

)

Mu

rat T

OK

AT

MA

LZ

EM

E Y

ÖN

ET

İMİ

DA

İRES

İ B

AŞ

KA

NI

Me

sut Y

ILM

AZ

EĞ

İTİM

MÜ

DÜ

RÜ

(G

)

Gü

lşah

ÇEK

MEZ

AR

AŞ

TIR

MA

VE

GEL

İŞT

İRM

E (A

R-G

E)

MÜ

DÜ

RÜ

H.B

ilg

eh

an

TEK

ŞU

T

MA

Lİ İŞ

LER

VE FİN

AN

S

YÖ

NET

İMİ

DA

İRES

İ

BA

ŞK

AN

IM

uam

mer D

EM

İR

TİC

AR

ET

DA

İRES

İ B

AŞ

KA

NI

Ab

du

llah

SA

RIS

AR

AY

DES

TEK

H

İZM

ET

LER

İ D

AİR

ES

İ B

AŞ

KA

NI

Se

lman

YÜ

KS

EL

KU

RU

MS

AL

İL

ET

İŞİM

M

ÜD

ÜR

Ü (G

)

Se

zg

in K

AR

DU

Z

ST

RA

TEJİ

VE İŞ

G

EL

İŞT

İRM

E M

ÜD

ÜR

Ü

Mu

rath

an

KA

RA

İŞ S

AĞ

LIĞ

I V

E

GÜ

VEN

LİĞ

İ M

ÜD

ÜR

Ü

Be

kir

Mu

rat B

OZ

AN

tÜrkİye elektrİk İletİm a.Ş. teİaŞ

Documents