INTRODUCTION

An increasing number of universities in Vietnam have added courses in translation to

their curricula; however, the textbooks available for such courses are few. This unit has

been written with these courses in mind. The unit is designed to provide the learners with

some basic principles of translation which will be generally useful to translation courses

in universities and colleges, to help the learners avoid some errors they may encounter

when they translate a text, to provide the learners with essential English sentence patterns

that could be very useful for the learners in learning and practicing translating and to

provide the learners 20 assignments related to the theory they have learned.

The desire of the author is to make available the principles of translation which have

learned through personal experience in translation and teaching translation, and through

interaction with colleagues involved in translation projects in many universities in

Central Vietnam. Since it is assumed that the students will be speakers of Vietnamese

language, many of these exercises involve translating from or into their mother tongue.

The material is presented in a way that it can be used in a self-teaching situation or in a

classroom. An attempt has been made to keep technical terms to a minimum. When

technical vocabulary is used, every effort is made to clarify the meaning of such

vocabulary or to provide its meaning in Vietnamese. This has been done so that the unit

can be used by any student translator, even though his exposure to linguistic and

translation theory has been minimal.

This is an introductory unit. The lessons give an overview presenting the fundamental

principles of translation and the rest of the unit illustrates these principles. The overriding

principle is that translation is meaning-based rather than form-based. Once the learner has

identified the meaning of the source text, his goal is to express that same meaning in the

receptor/target language. Many examples of cross-language equivalence are used to

illustrate this principle.

Since the coursebook has been written for the students to learn either by

themselves in their distant learning course or in class with a teacher, there will be a

coursebook and 20 assignments.

By the end of the course, the students will be able to:

1. obtain general knowledge of the principles of translation .

2. get familiar with and effectively use the English sentence patterns in their

translations.

On the completion of this coursebook, I would like to express my deep gratitude to Dr.

Ton Nu Nhu Huong for her encouragement. I would also like to be grateful to Dr. Tran

Van Phuoc and other colleagues of the College of Foreign Languages and the English

Department for their kind help.

Errors are unavoidable in this coursebook. Therefore, I appreciate and welcome any

criticism on the course book.

Hue, June 24th, 2001

Nguyen Van Tuan

CHAPTER 1: THEORY OF TRANSLATION

LESSON 1: FORM AND MEANING

1.What is translation?

1.1. Translation is the expression in another language (target language) of what has been

expressed in one language (source language), preserving semantic and stylistic

equivalencies. (By Roger T. Bell).

1.2. Translation is the replacement of a representation of a text in one language by a

representation of an equivalent text in a second language. (By Roger T. Bell).

The author continues and makes the problems of equivalence very plain:

Texts in different languages can be equivalent in different degrees (fully or partially

different), in respect of different levels of presentation (in respect of context, of semantics,

of grammar, of lexis, etc.) and at different ranks (word-for-word, phrase-for-phrase,

sentence-for-sentence).

However, languages are different from each other; they are different in form having

different codes and rules regulating the construction of grammatical stretches of language

and these forms have different meanings.

To shift from one language to another is, by definition, to change the forms. Also, the

contrasting forms convey meanings which cannot but fail to coincide totally; there is no

absolute synonym between words in the same language, why should anyone be surprised

to discover a lack synonym between languages.

Something is always „lost‟ (or might one suggest „gain‟?) in the process and translators

can find themselves being accused of reproducing only part of the original and so

„betraying‟ the author‟s intentions. Hence the traitorous nature ascribed to the translator

by the notorious Italian proverb: “ Traduttore traditore”.

Faced by a text in a language, we are able to work out not only the meaning of each word

and sentence but also its communicative value, its place in time and space and

information about the participants involved in its production and reception. We might

take, as a light-hearted model of the questions we can ask of the text, the first verse of a

short poem by Kipling.

I keep six honest serving men;

(They taught me all I knew);

Their names were What? And Why? And When?

And How? And Where? And Who?

What? is the message contained in the text; the content of the signal.

Why? orients us towards the intention of the sender, the purpose for which the text was

is used. (Informing, persuading, flattering, etc.)

When? is concerned with the time of communication realized in the text and setting in its

historical context; contemporary or set in the recent or remote past or future.

Where? is concerned with the place of communication, the physical location of the

speech event realized in the text.

How? refers to whether the text is written in a formal or informal way.

Who? refers to the participants involved in the communication; the sender and receiver.

1.3. Translation is rendering a written text into another language in a way that the author

intended the text. (By Bui Tien Bao- Hanoi National University)

“ Translators are concerned with written texts. They render written texts from one

language into another language. Translators are required to translate texts which arrange

from simple items including birth certificates or driving licences to more complex written

materials such as articles in journals of various kinds, business contracts and legal

documents.” (Bui Tien Bao- Hanoi National University).

1.4. Translation, by dictionary definition, consists of changing from one state or form to

another, to turn into one‟s own or another‟s language. (The Merriam-Webster Dictionary,

1974). Translation is basically a change of form. When we speak of the form of a

language, we are referring to the actual words, phrases, sentences, paragraphs, etc. The

forms are referred to as the surface structure of a language. It is the structural part of

language which is actually seen in print or heard in speech. In translation the form of the

source language is replaced by the form of the receptor/target language. But how is this

change accomplished? What determines the choices of form in the translation?

The purpose of this lesson is to show that translation consists of transferring the meaning

of the source language into the receptor language. This is done by going from the form of

the first language to the form of the second language by a way of semantic structure. It is

meaning that is being transferred and must be held constant. Only the form changes. The

form from which the translation is made will be called the source language and the form

into which it is to be changed will be called the receptor language. Translation, then,

consists of studying the lexicon, grammatical structure, communication situation, and

cultural context of the source language text, analyzing it in order to determine its

meaning, and then reconstructing this same meaning using the lexicon, grammatical

structure which are appropriate in the receptor language and its cultural context.

Let us look at an example. Assume that we are translating the Vietnamese sentence “

Cám ơn bạn đã giúp đỡ tôi tận tình.” into English. This Vietnamese sentence has the verb

„giúp đỡ tận tình‟, but to convey the same meaning in English one would use a noun

phrase: „ your kind help‟. To do effective translation one must discover the meaning of

the source language and use the receptor language forms which express the meaning in a

natural way.

It is the purpose of this unit to familiarize the learners with the basic linguistic and

sociolinguistic factors involved in translating a text from a source language into a

receptor language, and to give them enough practice in the translation process for the

development of skills in cross-language transfer.

2. Characteristics of language which affect translation

There are certain characteristics of languages which have a very direct bearing on

principles of translation. First, let us look at the characteristics of meaning components.

Meaning components are packaged into lexical items, but they are packaged differently

in one language than in another. In most languages there is a meaning of plurality, for

example the English -s. This often occurs in the grammar as a suffix on the nouns or

verbs or both. In Vietnamese, however, plurality is expressed in an isolated word „

những/các‟. Many times a single word in the source language will need to be translated

by several words. For example, a projector was called the thing that shows pictures on the

wall by the Chipara Bolivia.

Second, it is characteristic of languages that the same meaning component will occur in

several surface structure lexical items. In English, the word „sheep‟ occurs. However, the

words „lamb‟,‟ ram‟ and „ewe‟ also include the meaning „sheep‟. They include the

addition meaning components of young (in „lamb‟, adult and male in „ ram‟ and adult and

female in „ewe‟. In Peru, „lamb‟ would need to be translated by „sheep its child‟, „ram‟ by

„ sheep big‟ and „ewe‟ by „sheep its woman‟.

Third, it is further characteristic of language that one form will be used to represent

several alternative meanings. This again is obvious from looking in any good dictionary.

For example, the Reader‟s Digest Great Encyclopedic Dictionary gives 54 meanings for

the English word „run‟. Most words have more than one meaning. There will be a

primary meaning-the one which usually comes to mind when the word is said in

isolation-and the secondary meaning-the additional meanings, which a word has in

context with other words. In English, we can say „ the boy runs‟, using „run‟ in its

primary meaning. We can also say „ the motor runs, the river runs, and his nose runs‟,

using runs in its secondary meanings.

This principle is not limited to lexical items for it is also true that the same grammatical

pattern may express several quite different meanings. For instance, the English

possessive phrase „my house‟ may mean „the house I built‟, „ the house I rent‟, „the house

I live in‟, or the house for which I drew up in my plans.‟ Only the larger context

determines the meaning. Notice the following possessive phrases and the variety of

meanings:

my car ownership

my brother kinship

my foot part-whole

my singing action

my book ownership or authorship

( the book I own, or, the book I wrote)

my village residence

( the village where I live)

my train use

(the train I ride on)

Whole sentences may also have several functions. A question form may be used for a

non-question. For example, the question: “ Mary, why don‟t you wash the dishes?” has a

form of a question, and may in some context be asking for information, but it is often

used with the meaning of command rather than a real question. A simple English

sentence like “ He made the bed.” May mean either “He made (as a carpenter would

make) the bed”, or “ He put the sheets, blanket, and pillows in neat order on the bed.”

Just as words have primary and secondary meanings, so grammatical markers have their

primary function and often have other secondary functions. The preposition „on‟ is used

in English to signal a variety of meanings. Compare the following uses of „on‟ with the

corresponding form used in Vietnamese.

John found the book on the floor. John tìm thấy cuốn sách trên sàn nhà.

John found the book on mathematics. John tìm thấy cuốn sách viết về môn toán.

John found the book on Tuesday. John tìm thấy cuốn sách vào thứ Ba.

John found the book on sale. John tìm thấy cuốn sách đang bày bán.

Compare also the following uses of „ by‟

John was stopped by the policeman.

John was stopped by the bookstand.

In the first, by is used to signal the meaning that the policeman is the agent of the action.

In the second, by is used to signal that the bookstand is the location.

We have seen that one form may express many meanings. On the other hand, another

characteristic of languages is that a single meaning may be expressed in a variety of

forms. For example, the meaning “ the cat is black” may be expressed by the following:

the cat is black, the black cat, and, the cat, which is black, depending on how that

meaning relates to other meanings. In addition, the meanings of “ Is this place taken?” “Is

there anyone sitting here?” and “ May I sit here?” are essentially the same. Also, the

meaning is essentially the same in the following English sentences:

Others blamed John because of the difficulty.

Others blamed John for the difficulty.

Others blamed the difficulty on John.

Others said John was responsible for the difficulty.

Others accused John of being responsible for the difficulty.

We have seen that even within a single language there are a great variety of ways in

which form expresses meaning. Only when a form being used in its primary meaning or

function is there a one-to-one correlation between form and meaning. The other meanings

are secondary meanings or figurative meanings. Words have these extended meanings

and in the same way grammatical forms have extended usages (secondary and figurative

function).

This characteristic of “skewing”; that is, the diversity or the lack of one-to-one

correlation between form and meaning is the basic reason that translation is a

complicated task. If there were no skewing, then all lexical items and all grammatical

forms would have only one meaning and a literal word-for-word and grammatical

structure-for- grammatical structure translation would be possible. But the fact is that a

language is a complex set of skewed relationship between meaning (semantics) and form

(lexicon and grammar). Each language has its own distinctive forms for representing the

meaning. Therefore, in translation the same meaning may have to be expressed in another

language by a very different form.

To translate the form of one language literally according to the corresponding form in

another language would often change the meaning or at least result in a form which is

unnatural in the second language. Meaning must, therefore, have priority over form in

translation. It is meaning that is to be carried over from the source language to the

receptor language, not the linguistic forms. For example, to translate the English sentence

“ he is cold hearted” i.e. His heart is cold (meaning „he is unfeeling, has no emotional

sympathy.‟) literally into Mambila in Nigeria would be understood to mean, “ he is

peaceful, not quick-tempered.” And if translated literally into Cinyanja in Zambia, it

would mean, “ he is frightened.”

The nature of language is that each language uses different forms and these forms have

secondary and figurative meanings which add further complications. A word-for-word

translation which follows closely the form of the source language is called a literal

translation. A literal translation does not communicate the meaning of the source text. It

is generally no more than a string of words intended to help someone read a text in its

original language. It is unnatural and hard to understand, and may even be quite

meaningless, or give a wrong meaning in the receptor language. It can hardly be called a

translation. The goal of a translator should be to produce a receptor language text (a

translation) which is idiomatic; that is one which has the same meaning as the source

language but is expressed in the natural form of the receptor language. The meaning, not

form is retained.

The following is a literal translation of a story first told in the Quiche language of

Guatemala:

“It is said that being one man not from here, not known where the his or the he comes

where. One day the things he walks in a plantation or in them the coastlands, he saw his

appearance one little necklace, or he thought that a little necklace the very pretty thrown

on the ground in the road. He took the necklace this he threw in his mouth for its cause

that coming the one person another to his behind ness, for his that not he encounters the

one the following this way in his behindness not he knows and that the necklace the he

threw in his mouth this one snake and the man this one died right now because not he

knows his appearance the snake or that the he ate this not this a necklace only probably

this snake.”

Now compare the above with the following less literal translation of the same story:

“ It is said that there once was a man not from here, and I do not know his town or

where he came from, who one day was walking in a plantation (or in the coastlands).

He saw a little necklace, or rather, what he thought was a very pretty little necklace,

lying on the road. He grabbed this necklace and threw this into his mouth because there

was someone coming along behind him, and he did not want the other person to see it.

He did not know that the necklace he threw into his mouth was really a snake. The man

died in short order because he did not recognize from its appearance that it was a

snake. He did not know that what he had put in his mouth was not a necklace, but rather

a snake.”

In the first, each quiche word was replaced by the nearest English equivalent. The result

was nonsense. In the second translation, the natural forms of English lexicon and

grammar were used to express the meaning of the Quiche story. Below the story is again

rewritten in a more idiomatic English style.

“I am told that there once was a stranger from some other town who was walking in a

plantation along the coast. As he walked along he suddenly saw a very pretty little

necklace lying on the road. He snatched up this necklace and threw this into his mouth

because there was another person walking behind him and he did not want him to see the

necklace. The stranger did not know that the necklace was really a snake. The man died

immediately. He died because he did not realize that it was a snake. He did not know he

put a snake into his mouth rather than a necklace.”

Anything which can be said in one language can be said in another. It is possible to

translate. The goal of the translator is to keep the meaning constant. Wherever necessary,

the receptor language form should be changed in order that the source language meaning

should not be distorted. Since a meaning expressed by a particular form in one language

may be expressed by quite a different form in another language, it is often necessary to

change the form when translating.

3. Notes

Form-based translation: dịch dựa vào hình thức hay cấu trúc

Meaning-based translation: dịch dựa vào nghĩa, dựa vào nội dung cần chuyển tải

Source language: ngôn ngữ gốc

Receptor language: ngôn ngữ dịch

Context: văn cảnh/ ngữ cảnh

Principle of translation: nguyên tắc dịch/kỹ thuật dịch

Meaning component: thành tố nghĩa

Lexical: (thuộc về) từ vựng

Surface structure: cấu trúc bề mặt

Deep structure: cấu trỳc sõu/cấu trỳc ngữ nghĩa

Meaning/ sense: nghĩa

Primary meaning: nghĩa chớnh/nghĩa gốc

Secondary meaning: nghĩa phỏi sinh

Literal translation: dịch từng từ một

One-to-one correlation: quan hệ một đối một

Figurative meaning: nghĩa búng

Function: chức năng

Idiomatic translation: dịch đỳng, dịch sỏt nghió

4. Self-study

4.1 Questions for discussion

1. What is translation? What definition do you think is the most appropriate? Can you

give your own definition of translation?

2. What is a literal translation? Can you give some examples of literal translations?

3. What is an idiomatic translation? Give some examples of idiomatic translations.

4. What characteristics of language affect translation?

5. What are the secondary meanings? Give ten sentences, each of which contains a word

used in a secondary sense.

6. What is the primary meaning? Give ten sentences, each of which contains a word used

in a primary sense.

4.2 Exercises

A. Identify change of meaning versus change of form. Some of the following pairs of

sentences differ in their form. Some differ in meaning. Indicate if the primary change is in

the form or in the meaning.

Example: They robbed the old man.

The old man was dropped by them.

Answer: Change of form

1. The students like to study translation.

The students like studying translation.

2. I bought a pair of horseshoes.

I bought a pair of leather shoes.

3. He saw the bird.

He heard the cat.

4. Phillip went walking.

Phillip took a walk.

5. Go to bed.

I want you to go to bed.

6. I came; I saw; I conquered.

I came, saw, and conquered.

7. Two weeks later he came.

After two weeks he came.

8. There is a table in the book.

There is a book on the table.

9. The young man had an English grammar book stolen.

An English grammar book was stolen from the young man.

10. He was awaken by a thunderclap.

A thunderclap awakened him.

B. List as many grammatical forms as you can which realize the same meaning as the

one given below. Then put the same meaning into a language other than English in as

many forms as you can.

Example: the cat is black

the black cat

the cat, which is black

1. the jug water

2. John bought a car

3. a hot day

4. mother‟s long blue dress

5. Peter‟s house

C. All of the following have the same grammatical form. With the change of lexical items,

there is a change of meaning which is signaled by that lexical item, apart from the

referential meaning of the word itself. What meaning is signaled in each of the following

possessive phrases? Answer by restating. How can that meaning best be expressed in

another language which you speak?

Example: The man‟s car - the man owns the car

The man‟s eye - the eye is part of the man

1. the doctor‟s office

2. the doctor‟s patient

3. the doctor‟s book

4. the doctor‟s brother

5. the doctor‟s hand

6. the doctor‟s house

D. For each pair of sentences, state whether the two sentences are 1. the same in

meaning or 2. different in meaning.

Example:

(a) It rained all night.

(b) Rain fell all night.

(a) There is a book on the table.

(b) There is a table on the book.

1. (a) John was very surprised when he heard the news.

(b) The news very much amazed John when he heard it.

2. (a) It was a hot day.

(b) The day was hot.

3. (a) Peter‟s house

(b) The house that belongs to Peter

4. (a) He remained silent.

(b) He did not say anything.

5. (a) I bought cloth to make Mary a new dress.

(b) I bought a new dress for Mary.

6. (a) I bought vegetables in the market.

(b) I bought tomatoes and onions in the market.

7. (a) My parents are well.

(b) My mother and father are well.

8. (a) John is ill: he has a bad case of malaria.

(b) John is very ill indeed.

9. (a) There are four rooms in the house.

(b) The house has four rooms and a kitchen at the back.

10. (a) In my opinion, the government is doing well and making many improvements in

the country. But there are many people who do not agree that this is so.

(b) Opinions are divided concerning the government. Some say they are doing well

and making many improvements in the country. Others do not agree.

LESSON 2: KINDS OF TRANSLATION

1. Literal versus idiomatic

Because a given text has both form and meaning, as discussed in the previous lesson,

there are two main kinds of translation. One is form-based and the other is meaning-

based. Form-based translations attempt to follow the form of the source language and are

known as literal translation. Meaning-based translations make every effort to

communicate the meaning of the source language text in the natural forms of the receptor

language. Such translations are called idiomatic translations.

An interlinear translation is a completely literal translation. For some purposes, it is

desirable to reproduce the linguistic features of the source text, as for example, in a

linguistic study of that language. Although these literal translations may be very useful

for purposes related to the study of the source language, they are of little help to speakers

of the receptor language who are interested in the meaning of the source language text. A

literal translation sounds like nonsense and has little communication value. For example:

Vietnamese: Mời bạn về nhà tụi chơi

Literal translation: Invite friend about house me play.

This literal translation makes little sense in English. The appropriate translation would

be: Would you like to come to my home?

If the two languages are related, the literal translation can often be understood, since the

general grammatical form may be similar. However, the literal choice of lexical items

may the translation sounds foreign. The following bilingual announcement was overheard

at an airport ( Barnwell 1980:18)

Literal English: Madame Odette passenger with destination Domda is demanded on the

telephone.

This English version is a literal translation of the French.

French: Madame Odette, passager à destination de Domda, est demandeé au telefon.

An idiomatic translation into English would be: Miss Odette, passenger for Domda. You

are wanted on the phone.

Except for interlinear translation, a truly literal translation is uncommon. Most translators

who tend to translate literally actually make a partially modified literal translation. They

modify the order and grammar enough to use acceptable sentence structure in the

receptor language. However, the lexical items are translated literally. Occasionally, these

are also changed to avoid complete nonsense or to improve the communication.

However, the result still does not sound natural. Notice the following example from a

language in Papua New Guinea:

Ro abombo ngusifu pamariboyandi.

I my heart fastened-her. (literal)

I fastened her in my heart. (modified literal)

The modified literal translation changes the order into English structure. However, the

sentence still does not communicate in clear English. An idiomatic translation would

have used the form: “ I never forgot her.” Or “ I‟ve kept her memory in my heart.”

A person who translates in a modified literal manner will change the grammatical forms

when the constructions are obligatory. However, if he has a choice, he will follow the

form of the source text even though a different form might be more natural in the receptor

language. Literal and modified literal translations consistently err in that they choose

literal equivalents for the words, i.e. lexical items being translated. Literal translations of

words, idioms result in unclear, unnatural, and sometimes nonsensical translations. In a

modified literal translation, the translator usually adjusts the translation enough to avoid

the nonsense and wrong meanings, but the unnaturalness still remains.

Idiomatic translations use the natural forms of the receptor language, both in the

grammatical constructions and in the choice of lexical items. A truly idiomatic translation

does not sound like a translation. It sounds like it was written originally in the receptor

language. Therefore, a good translator will try to translate idiomatically. This is his goal.

However, translations are often a mixture of a literal transfer of the grammatical units

along with some idiomatic translation of the meaning of the text. It is not easy to

consistently translate. A translator may express some parts of his translation in very

natural forms and then in other parts fall back into a literal form.

In one translation, the source text said, “Nhiều du khỏch nước ngoài đó giới thiệu cho

chỳng tụi về khỏch sạn Hương Giang.” It was translated, “ Many foreign tourists have

introduced us about Huong Giang Hotel.” It would have been translated idiomatically, “

Huong Giang Hotel has been recommended to us by a number of foreign tourists.”

The translator‟s goal should be to reproduce in a receptor language a text which

communicates the same message as the source language but using the natural

grammatical and lexical choices of the receptor language. The basic overriding principle

is that an idiomatic translation reproduces the meaning of the source language in the

natural form of the receptor language.

2. Translating grammatical features

Parts of speech are language specific. Each language has its own division of the lexicon

into classes such as nouns, verbs, adjectives and so on. Different languages will have

different classes and subclasses. It will not always be possible to translate a source

language noun with a noun in the receptor language. For example, English has many

nouns which really refer to actions while Vietnamese prefers to express actions as verbs

rather than nouns.

In one translation, the source text said, “ There is a general agreement that the

government has given top priority to education.” It was translated, “Cú một sự đồng ý

chung rằng chớnh phủ đó dành nhiều sự ưu tiờn cho giỏo dục”. This would have been

translated idiomatically, “Ai cũng đồng ý rằng chớnh phủ đó dành nhiều ưu tiờn cho giỏo

dục.” Similarly, a translator in Papua New Guinea was asked to translate the Eight Point

Improvement Plan for Papua New Guinea. One point reads, “Decentralization of

economic activity, planning and government spending, with emphasis on agricultural

development, village industry, better internal trade, and more spending channeled

through local and area bodies.” Such sentences are very difficult for translators who

want to translate into the native language of the country. Words such as Decentralization,

activity, planning, government spending, emphasis development, trade would have to be

rendered by verbs in most languages. When verbs are used, then, the appropriate subject

and object of the verb may need to be made explicit also. The form in the receptor

language is very different from the source language form and yet this kind of adjustment,

using verbs rather than using nouns, must be made in order to communicate the message.

An idiomatic translation was made which used verbs as in the following.

“The government wants to decrease the work it does for businesses and what it plans and

the money it spends in the capital, and wants to increase what people and groups in local

area do to help farmers and small businesses whose owners live in the villages, and help

people in this country buy and sell things made in this country and to help local groups

spend the government‟s money.”

Most languages have a class of words which may be called pronouns. Pronominal

systems vary greatly from language to language and the translator is obliged to use the

form of the receptor language even though they may have very different meanings than

the pronouns of the source language. For example, if one is translating into Kiowa

(USA), the pronouns will have to indicate a different between singular, dual and plural

person even though the source language does not make this three-way distinction. Or if a

translator is translating into Balinese, he must distinguish degrees of honor even though

nothing in the source language indicates these distinctions. He will need to understand the

culture of the Balinese and the cultural context of the text he is translating in order to

choose correctly.

In English, the first plural pronoun we is often used when the real meaning is second

person you. The reason for the use of we is to show empathy and understanding. The

nurse say to the sick child, “ It‟s time for us to take our medicine now.” Or the teacher

says, “We‟re not going to shout, quietly to our we‟ll walk places.” Clearly , the pronouns

do not refer to the nurse or the teacher but to the children whom she is addressing you. In

translating these pronouns into another language, a literal translation with first person

plural would probably distort the meaning. The translator would need to look for the

natural way to communicate second person and the feeling of empathy carried by the

source language.

Grammatical constructions also vary between the source language and the receptor

language. The order , for example, may be completely reserved. The following simple

sentences from Vietnamese is given with a literal English translations:

Chị sống ở đõu?

You live where ?

Cụ ấy thường mặc ỏo sơ mi vải silk màu xanh cỡ nhỏ.

She often wears a shirt silk blue small.

It will readily be seen that understandable translations into English requires a complete

reversal of the order: She often wears a small blue silk shirt.

It is not uncommon that passive constructions will need to be translated with an active

construction or vice versa, depending on the natural form of the receptor language. For

example, Vietnamese people tend to use active constructions to express their ideas

whereas English people prefer to use passive constructions.

English: Nguyen Du is considered to be a great poet. ( passive)

Vietnamese: Người ta xem Nguyễn Du là một nhà thơ vĩ đại. (active)

English:

A: What has happened to all your money after the will was settled and the business was

sold?

(passive)

B: The usual thing, false friends, fast-living style and bad investment.

Vietnamese:

A: Chuyện gỡ đó xảy ra với toàn bộ số tiền mà bạn cú được sau khi giải quyết xong

chuyện chỳc thư và bỏn đi cả sản nghiệp. (active)

B: Cũng lẽ thường tỡnh thụi, bạn bố giả dối, ăn chơi hoang đàn và đầu tư sai chỗ.

The above translated sentences are only examples to show some types of grammatical

adjustments which will result if a translator translates idiomatically in the source

language. Certainly, there will be times by coincidence they match, but a translator

should translate the meaning not concern himself with whether the forms turn out the

same or not.

3. Translating lexical features

Each language has its own idiomatic way of expressing meaning lexical items.

Languages abound in idioms, secondary meanings, metaphors, and other figurative

meanings. For example, notice the following ways in which a fever is referred to ( literal

translations are given to show the source language form):

Greek: The fever left him.

Aguaruna: He cooled.

Vietnamese: He cooled.

Or: The fever was no more in him.

Ilocano: The fever was no more in him.

The English translations of all six would be : His fever went down, or His temperature

returned to normal.

All languages have idioms, i.e. a string of words whose meaning is different than the

meaning conveyed by the individual words. In English to say that someone is bullheaded

means that the person is „stubborn‟. The meaning has little to do with bull or head .

Similarly, in Vietnamese to say that someone is cứng đầu cứng cổ means that the person

is „stubborn‟. The meaning has little to do with đầu or cổ. Languages abound in such

idioms. The following are a few English idioms using in and into: run into debt, rush into

print, step into a practice, jump into a fight, dive into a book, stumble into acquaintance,

fall in love, break into society. In spite of all these combinations, one cannot say the

following break into debt, fall into print, rush into a fight, dive into debt, etc. The

combinations are fixed as to form and their meaning comes from their combination. A

literal word-for-word translation of these idioms into another language will not make

sense. The form cannot be kept, but the receptor language word or phrase which has the

equivalent meaning will be the correct one to use in the translation. The following idioms

occur in Vietnamese. In the first column is a literal translation from Vietnamese. In the

second is an idiomatic translation. The literal English is misleading.

LITERAL IDIOMATIC

I don‟t have my eye on you. I don‟t remember you.

He is as strong as a buffalo. He is as strong as a horse.

I have buried my head into my business. I have been busy with my work.

Translators who wants to make a good idiomatic translation often find figures of speech

especially challenging. A literal translation of strong as a horse might sound really

strange in a language where the comparison between a strong person and a horse has

never been use as a figure of speech. In Vietnamese it would be more natural to say

strong as a buffalo. Similarly, a literal translation of blind as a bat might sound really

strange in a language where the comparison between a blind person and a bat has never

been use as a figure of speech. In Aguaruma it would be more natural to say blind as a

fox. There is a legend in which the sun borrowed the fox‟s eyes and then returned to

heaven taking the fox‟s good eyes with him and leaving the fox with the sun‟s inferior

eyes. That is why they say, when the fox is trying to see, he stretches back his head and

looks with his throat. Figures of speech are often based on stories or historical incidents.

Names of animals are used metaphorically in most languages. But the comparison is

often different and so the figure will be misunderstood unless some adjustment is made.

For example, when someone is called a pig in English, it usually means he is dirty or a

greedy eater. In Vietnamese, it has different meanings. It could means that the person is

stupid or that the person is a greedy. Care would need to be taken if pig were used

metaphorically or a wrong meaning might result in the receptor language.

Some lexical combinations of the source language may be ambiguous. The meaning is

not clear. For example, “ It is too hot to eat,” could mean any of the following: The food

is too hot to eat; the weather is too hot for us to feel like eating; the horse is too hot after

running a race and does not want to eat. In the process of making an idiomatic translation,

such ambiguities must often be resolved and only the intended meaning communicated.

4. Conclusion

It is obvious that translation is a complicated process. However, a translator who is

concerned with transferring the meaning will find that the receptor language has a way in

which the desired meaning can be expressed even though it may be very different from

the source language form.

Considering the complexity of language structures, how can a translator ever hope to

produce an adequate translation? Literal translation can only be avoided by careful

analysis of the source language: by, first of all, understanding clearly the message to be

communicated. A translator who takes the time to study carefully the source language

text, to write analysis of it, and then to look for the equivalent way in which the same

message is expressed naturally in the receptor language, will be able to provide an

adequate, and some times brilliant translation. His goal must be to avoid literalisms and

to strive for a truly idiomatic receptor language text. He will know he is successful if the

receptor language readers do not recognize his work as a translation at all, but simply as a

text written in the receptor language for their information and enjoyment.

5. Notes

Form-based translation : dịch dựa vào hình thức

Meaning-based translation: dịch dựa vào nghĩa

Literal translation: dịch từng từ một

Idiomatic translation: dịch đúng nghĩa

Interference : sự can thiệp

Mother-tongue interference: sự can thiệp của tiếng mẹ đẻ

To make adjustments: hiệu đính/ điều chỉnh

Translating grammatical features: đặc trưng ngữ pháp dịch

Parts of speech: từ loại

Subclass: nhóm nhỏ

Indo-European language: ngôn ngữ ấn-Âu

Pronominal system: hệ thống đại từ

6. Self-study

6.1 Questions for discussion

1. What are the differences between a literal translation and an idiomatic translation?

2. What should you do to translate a text idiomatically?

3. What grammatical features should be considered when you translate a text? Give some

examples to support your ideas.

4. What lexical features should be considered when you translate a text? Give some

examples to support your ideas.

5. Why do you have to take the time to read the source language text carefully before

translating it?

6.2 Exercises

A. In each of the following pairs of sentences, which is more idiomatic English, a or b?

How would the meaning be expressed idiomatically in the language you speak?

1.(a) The storekeeper said that we will refund your money.

(b) The storekeeper promised to refund our money.

2.(a) A certain boy told me this little story at a party.

(b) He is one boy. He told the one little story. This is a game he said.

3.(a) An International Alphabet would inevitably bring about a spelling reform as well.

How many children have shed hot tears about spelling?

(b) An International Alphabet would inevitably bring about a spelling reform ,too. And

how many hot children‟s tears have not been shed on spelling?

4.(a) He then reported his misfortune to the police, who are searching diligently for the

thief.

(b) He then his mishap reported to the police, who are the thief searching intensively

B. Look for literalisms in the following translations into English and underline the

words or phrases that do not sound natural in English. Suggest a more idiomatic way of

saying it. All of these examples are from published translated material.

1. The third-year students often visit the schools in the city for the attendance of the

class.

2. Foreign tourists usually at Kinh Do Hotel for their friends have introduced to them

very much about this hotel.

3. Since the USA abolished the embargo against Vietnam, many foreign countries have

been investing in Vietnam.

4. After saying lies many times, he lost our belief in him.

5. Hue is famous about its delicious dishes and beautiful landscapes.

6. The participants discussed about the causes of pollution environment.

7. Every time my mother goes to work , I feel my house absent anybody.

8. One thing makes me proud of my village is a large green field that provides one part of

life for people.

9. A robbery took place of a motorcycle rider at Kampung early yesterday morning.

10. I left my village for three years, a time not long but like a century.

C. Each of the following are sentences written by some Vietnamese who are not yet fluent

English speakers. The forms used shows examples of how their mother-tongue language

structures have been carried over into English. The same information is then given in

parenthesis in idiomatic English. What changes were made in correcting the English?

These changes point out some of the differences between Vietnamese and English.

1. Sir, the problems of before don‟t forget.

( Sir, please don‟t forget the problems we discussed before.)

2. If there is any means, send me a letter to Saigon.

(If there is any way to do so, send a letter to me in Saigon.)

3. I will think you time to time day and day.

( I will be thinking about you often every day.)

4. I am very grateful to inform you with this letter.

( I am very happy to be able to send/write you this letter.)

5. I am a man who has been to Hanoi for 12 years.

( I have now lived in Hanoi for 12 years.)

D. Translate the following Vietnamese sentences as idiomatically as possible.

1. Chị may áo sơ mi này ở đâu vậy?

2. Cha ông ta đã uống nước sông Hồng, sông Đà, sông Cửu Long và đã sống chết với

sông nước này. Các bạn thử nghĩ xem rất ít ngôn ngữ trên thế giới lại có sự thống nhất

như tiếng mẹ đẻ của chúng ta. Trong tiếng Việt, thì “nước” (trong sông, trong hồ, trong

biển....) lại đồng nghĩa, đồng âm với “nước” trong ý nghĩa tổ quốc quê hương.

- cha ông: ancestors

- thống nhất : uniformity

- đồng nghĩa : synonym/ synonymous

- đồng âm : homonym

- trong ý nghĩa : to mean/ to signify

- tổ quốc quê hương: homeland/ fatherland/ motherland

- sống chết: to try hard to protect them/ to spare no pain to protect them

3. Đà Lạt chiếm cứ một vùng đất rộng trên cao nguyên Lâm Viên, xung quanh toàn là núi

đồi hùng vĩ.

- chiếm cứ : take up/ to be situated/ to occupy

- cao nguyên : plateau

- xung quanh: to be surrounded by/ with

4. Sự phát triển kinh tế của Việt Nam phải được xét trong hoàn cảnh chiến tranh kéo dài.

Hoàn cảnh chiến tranh ấy đã gây ra nhiều thiệt hại về sinh mạng và tài sản cũng như các

công trình công cộng và tài nguyên.

- sự phát triển kinh tế : the economic development

- được xét : to be viewed/ to be considered/ to be taken into account

- hoàn cảnh chiến tranh kéo dài : in the context of the long period of war

- gây ra thiệt hại : to cause damage to

- tài sản : property

- công trình công cộng : public facilities

- tài nguyên : resources

5. Mặc dù địa vị của phụ nữ đã có những bước tiến kỳ diệu, nhưng người ta phải thực

hiện nhiều chuyện khác để cải thiện tình trạng sức khoẻ, dinh dưỡng và giáo dục cho phụ

nữ.

- địa vị : status

- có những bước tiến kỳ diệu: to be dramatically improved

- dinh dưỡng : nutrition

6. Mạng lưới truyền hình đang xây dựng rộng khắp cả nước. Ngoài những đài truyền

hình tương đối hiện đại, có từ lâu đời như đài truyền hình Hà Nội và Thành Phố Hồ Chí

Minh, còn có 25 đài thuộc các tỉnh được thành lập vào năm 1988. Những đài truyền hình

này sẽ truyền những chương trình quan trọng của đài truyền hình trung ương và phát

chương trình của đài mình.

- mạng lưới : network

- đài truyền hình : television station

- lâu đời: long-standing

- thành lập : to establish/ set up

- truyền những chương trình : to relay the transmissions

- phát: to broadcast

7. Ngày nay thế giới đang đưong đầu với nhiều vấn đề nghiêm trọng cho dù đã có nhiều

bước tiến đáng kể trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và tri thức. Một trong những vấn

đề đó là sự bùng nổ dân số, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Dân số đang tăng theo

cấp số nhân trong lúc sản xuất hàng hoá lại tăng theo cấp số cộng.

- đương đầu : to face

- vấn đề nghiêm trọng : serious problem

- có nhiều bước tiến đáng kể : to take great strikes

- sự bùng nổ dân số : population explosion/ population boom

- tăng theo cấp số nhân : to grow in geometric progression

- tăng theo cấp số cộng : to grow in arithmetic progression

- sản xuất hàng hoá : the production of goods

8. Charles Dickens là một trong những nhà viết tiểu thuyết lớn nhất thế giới, thuộc

trường phái hiện thực phê phán thế kỷ 19. Điều mà chúng ta đánh giá cao về những tác

phẩm của Dickens là sự phê phán về tội ác và sự tương phản giữa giàu và nghèo của xã

hội tư sản Anh lúc bấy giờ. Thế giới mà ông ta miêu tả là thế giới của giai cấp trung lưu

và hạ lưu ở Luân Đôn.

- nhà viết tiểu thuyết : novelist

- trường phái hiện thực phê phán : the school of critical realism

- đánh giá cao : to value/ highly appreciate

- sự phê phán : criticism

- tội ác : evil

- sự tương phản : contrast

- giàu và nghèo : wealth and poverty

- xã hội tư sản Anh : the English boutgeois society

- giai cấp trung lưu và hạ lưu : the middle and lower classes

9. Hội Liên Hiệp Phụ Nữ Việt Nam được cử đại diện ở Quốc Hội và chủ tịch hội được

quyền tham dự các cuộc họp thường kỳ của Hội Đồng Bộ Trưởng để bày tỏ quan điểm

của Hội và đề nghị những điều lệ liên quan đến phụ nữ.

- Hội Liên Hiệp Phụ Nữ Việt Nam : The Vietnam‟s Women Union

- cử đại diện : to be represented

- Quốc Hội : the National Assembly

- được quyền làm gì : to have the right to do something

- cuộc họp thường kỳ : regular meeting

- Hội Đồng Bộ Trưởng : the Council of Ministers

- bày tỏ quan điểm : express one‟s points of view

- điều lệ : regulations

10. Gia đình Việt Nam chịu ảnh hưỏng rõ rệt của nền văn minh nông nghiệp. Do chính

sách mở cửa, nền văn minh công nghiệp đang tác động từng ngày, từng giờ vào cuộc

sống gia đình Việt Nam.

- chịu ảnh hưỏng : to be affected by

- nền văn minh nông nghiệp : agricultural civilization

- chính sách mở cửa : the open-door policy

- tác động từng ngày từng giờ : to have daily and hourly impact /influence on

LESSON 3: STEPS IN A TRANSLATION PROJECT

Before beginning an actual translation, it is important to have in mind the total translation

project and what is involved in producing a good translation. Each of these steps will be

elaborated on in more detail in the last section of the book.

1.Establishing the project

Before one considers beginning a translation project, there are a number of matters which

need to be clearly understood by all who will be involved. These can be summarized

under four T‟s- the text, the target, the team, and the tools.

The text refers to the source language document which is to be translated. The

desirability of translating a particular text must be determined. Texts are chosen to be

translated for various reasons. Most often it is to communicate certain information to

people speaking another language, or it may be to share the enjoyment of the source text.

The translator should examine his reasons for choosing the text and the potential for its

use by the receptor language audience.

The target refers to the audience. For whom is the translation prepared? The form of

translation will be affected by questions of dialect, educational level, age level,

bilingualism, and people‟s attitudes towards their languages. Will it be used in school, in

business, or read orally in a meeting or at home?

The team refers to the people who will be involved in the project. If a person is a

competent speaker of both the source language and the receptor language, it may be that

the project can be done completely by one person. But even so there should be other

available for evaluation and consultation. Most translation projects require a team, a

number of people who are going to contribute to the translation at some stage in the

project. The working relationship between these people needs to be established before the

project gets underway. It may, however, also change as the project moves along and new

factors come into focus.

There are certain essentials to any translation project. Not all these need to be found in

one person. There are various kinds of programs which may be set up depending on the

abilities and backgrounds of those who will be involved. The team may consist of 1. co-

translators, where one is a specialist in the source language and the other a specialist in

the receptor language, or 2. a translator with capability to handle both source language

and receptor language matters and an advisor or consultant, or 3. a committee working

together with specific responsibilities delegated to each one. Which kind of program is

developed will depend on who is available and qualified to determine the meaning of the

source language, who is most skilled at drafting in the receptor language, and who has an

understanding of translation principles. The team may include the translators, a

consultant, testers, and reviewers.

Tools refer to the written source materials which will be used by the translators as helps.

These include, in addition to the document to be translated, any dictionaries, lexicons,

grammars, cultural descriptions. etc.. .. of both the source language and receptor language

which are available. The team will want as much in formation available as possible while

translating. All of these tools should be brought to the translation site in preparation for

the project. For some projects, there will be a wealth of materials that can be used to help

in interpreting the source language text and in finding equivalents in the receptor

language. For other projects, there may be a scarcity of such material, but whatever is

available should be there to make the work easier.

2. Exegesis

Exegesis is used to refer to the process of discovering the meaning of the source language

text which is to be translated. It is the step which includes the preparation and analysis

which must be done before anything at all can be written in the receptor language. The

text must be understood completely. This is the process which takes place in moving

from the source language form to the meaning of the text.

The translator should begin by reading the text several times, then by reading other

materials that may help in understanding the culture or language of the source text. As he

reads the text, he will be looking for the author‟s purpose and the theme of the text. He

will look for the larger groupings or sections. He may want to outline the text. The

purpose is to understand the text as a whole. Once he has done this, he is ready to work

on the material a section at a time.

The analysis of the source text will include resolving ambiguity, identifying implicit

information, studying key words, interpreting figurative senses, recognizing when words

are being used in a secondary sense, when grammatical structures are being used in a

secondary function, etc. It will involve doing the kind of analysis which this book is all

about. The goal of exegesis is to determine the meaning which is to be communicated in

the receptor language text. The translator carefully studies the source language text and

using all the available tools, determines the content of the source language message, the

related communication situation matters, and all other factors which will need to be

understood in order to produce an equivalent translation.

3. Transfer and initial draft

After a careful analysis of the source language text, as indicated above, the translator

begins drafting piece by piece, section by section. The transfer results in the initial draft.

In preparing this draft, the translator is transferring from the source language into the

receptor language. As he does so, he must always keep his target audience in mind.

Before any extensive drafting can be done, the key terms must be determined. Every text

has a set of words which re crucial to the content and correct communication of the

theme. These need to be decided upon and may need to be checked with other speakers of

the receptor language.

There are two ways of approaching the transfer and initial draft. Some translators prefer

to do a quick rough translation so that the material flows naturally. Then they go back

and tighten up the details to be sure that there is no wrong information, and no omissions

or additions. In this way, the receptor language text is more apt to be in the natural style

of the receptor language. Others prefer to prepare a proposition-like semantic draft, being

sure that all the information all the information is accounted for, and then reword it for

naturalness; that is, reword it in the idiomatic form of the receptor language. Either

method will lead to an idiomatic translation if careful work is done.

It may be necessary to rework the initial draft several times before the team is satisfied

that all the adjustments needed have been made, that no information is wrong or omitted,

that the text communicates clearly in the receptor language, and that the form chosen will

communicate to the desired audience. While making and reworking this draft, the

audience must always be kept in mind. Once the translation team has sufficiently

reworked the initial draft, they arrange for copies to be made so that adequate evaluation.

4. Evaluation

The purpose of evaluation is threefold: accuracy, clearness, and naturalness. The

questions to be answer are: 1. Does the translation communicate the same meaning as the

source language? 2. Does the audience for whom the translation is intended understand it

clearly? 3. Is the form of the translation easy to read and natural receptor language

grammar and style? Those helping with the evaluation should be mother-tongue speakers

of the receptor language. There are a number of kinds of evaluations which need to be

done.

The translator will want to compare the translation with the source text at several points

during the translation process to be sure no additions, deletions or change of in formation

have crept in . Others may help with this work. It is especially advantageous to have a

consultant check over the material. The translator will want to have receptor language

speakers read the text and then tell back what the text communicated to them. As they

read, there will be parts that are hard to read or hard to understand. Any time there is an

indication of a problem in reading , this should be noted for further checking . Another

way to check is by asking questions of those who read the text , or to whom it is read.

Questions need to be carefully formed so that they bring out the theme, the author‟s

purpose , and the relevant facts of the text. Any wrong understanding should be noted and

then checked with others as well. It is best to have someone who has not worked on the

translation, but know both the source language and receptor language, translate back from

the receptor language into the source language without the reference to the original

source language text. Does the back translation carry the same information as the original

source language text? Any difference will need to be checked further.

It is very important that sufficient time and effort be given to evaluation. If many of the

people who will eventually be using the receptor language text can be involved in the

evaluation process, this will also create interest in the translated material when it is

finally published.

5. Revised

After evaluation is done carefully, there will need to be a revised draft made on the basis

of the feedback received. Those with whom the translator has checked may have

suggested many rewordings, may have expressed misunderstanding, etc. The translation

team now works through this material , honestly accepting the evaluation , and rewording

the material accordingly. If any key words are changed, the text will need to be checked

carefully for consistency in the change made. If some parts were hard for people to read,

they may need to be made easier by more redundancy( or less redundancy in another

language), by adding more information to clarify participants or theme or whatever. How

much re-drafting will be needed will vary depending on the results of the evaluation.

6. Consultation

In many translation projects, there are advisors or consultants who are willing to help the

translator. The translator(s) will expect that the consultant is interested in three

matters:1.accuracy of content 2. naturalness of style, and 3. effect on the receptor

language audience.

It is important that translators check their materials with a trained consultant after

completing a section or two of a long document. If they continue , and do large amounts

of translation work without this kind of a check, they will miss out on the training which

a consultant can give as they go over the material together. Asking a consultant to work

through the material with him will give the translator insights which will not only help

his final draft of the material being worked on, but will help him do better transfer drafts

on the sections of the document remaining to be done.

7. Final draft

The translator incorporates into the translated text the suggestions made by the

consultant, checks them again with mother-tongue speakers to be sure they are warranted,

and makes any other minor changes which have come to his attention. However, before

he prepares the final draft, decisions about format need to be discussed with the whole

translation team, the consultant, the potential publisher and those who will promote

distribution.

Some matters may need special testing before the final draft is prepared. If the

publication is to include pictures, these will need evaluation. If a special size of print is

being recommended, it will need to be tested. A final editing for spelling and punctuation

will need to be made. When all matters are cared for, a number of copies should be

prepared and distributed for proofreading by various people before the actual printing

takes place. Every translator wants his final copy to be as accurate as possible. The time

spent in careful checking and preparation of the final draft will improve quality and will

make the translation more acceptable to the audience for whom it is being prepared.

8. Notes

Target: đọc giả

Target language audience: người đọc bản dịch

Dialect: phương ngữ

Educational level: trình độ học vấn

Bilingualism: song ngữ

To come into focus: chú ý/ tập trung

Co-translator: người cùng dịch

Specialist: chuyên gia

Tools: tài liệu tham khảo khi dịch

Lexicon: tự điển từ vựng

Exegesis: hiểu nghĩa văn bản trước khi dịch

Initial draft: bản thảo đầu tiên

Revised draft: bản thảo đã dược hiệu đính

9. Self-study

9.1 Questions for discussion

1. Name and discuss the four T‟s of a translation project.

2. Explain what is meant by exegesis.

3. What are the goals of the translator as he prepares the initial draft?

4. What is the purpose of the evaluation?

5. What kinds of evaluation checks can be made?

6. What is the consultant concerned about when he checks a translation?

7. How will the final draft be different from the revision draft done earlier?

8. How is the revision draft different from the initial draft?

9.2 Exercises

A. Read the English text and answer the questions.

DEFORESTATION

Population growth is one factor in rainforest destruction. However, it is a myth to assume

that the expansion of subsistence agriculture to feed more mouths is the main factor. The

majority of deforestation in Latin America, South-east Asia and the Pacific is caused by

clearing land to grow cash crops for export and by commercial logging operations, and

not by „shifting‟ cultivators or landless peasants. Each year commercial logging

eliminates 45000 square kilometers of forest, much of the timber being exported to the

United States and Japan.

No clearer connection between deforestation and the demands of affluent societies can

be found than in Central America and Brazil, where tropical forest has been converted to

grazing land because cattle raising offers export earnings that help with external debt

payments. These heavy payments, which affect the poor the most, have arisen largely

from external loans taken out to finance the purchase of luxury items and arms by

military and governing elite. The establishment of large ranch-style cattle grazing

properties is the principal reason for the elimination of 20000 square kilometers of

rainforest each year in Central or South America. The cleared land is mainly devoted to

the export of beef for the fast-food industries in North America, Europe and Japan- the

aptly named „hamburger connection‟.

1. What is the author‟s purpose of writing this text?

2. What is the text about?

3. How many times have you read the text to understand it completely?

4. Do you have any difficulty in finding the Vietnamese meaning of the English words :

subsistence agriculture, cash crops, commercial logging operations, shifting cultivators,

landless peasants, affluent society, external debt payment, military and governing elites,

ranch-style cattle grazing property, hamburger connection ?

5. Do you have any difficulty in finding the equivalent Vietnamese structures of the

following English sentences?

a. However, it is a myth to assume that the expansion of subsistence agriculture to feed

more mouths is the main factor.

b. No clearer connection between deforestation and the demands of affluent societies can

be found than in Central America and Brazil, where tropical forest has been converted

to grazing land because cattle raising offers export earnings that help with external debt

payments.

6. Translate the text into Vietnamese.

B. Read the Vietnamese text and answer the questions.

NON NƯớC

Cha ông ta đã uống nước sông Hồng, Sông Đà, Sông Cửu Long và từng sống chết với

sông nước này. Các bạn thử nghĩ xem rất ít ngôn ngữ trên thế giới lại có sự thống nhất

như tiếng mẹ đẻ của chúng ta. ở Việt Nam thì “nước”( trong sông, hồ, biển.) lại đồng

nghĩa, đồng âm với “nước” trong ý nghĩa tổ quốc quê hương. Sông nước và con người ở

đây kết hợp với thiên nhiên và lịch sử như một khối bất tử bất diệt bởi một thứ xi măng

trường tồn. Đó là lòng yêu nước thương nòi của dân tộc Việt Nam.

Trên thế giới, có nhiều quốc gia từ tỉnh nọ sang tỉnh kia nói là không hiểu nhau rồi.

Nhưng ở Việt Nam, dù bất kỳ ở đâu, người Nam kẻ Bắc, hễ gặp nhau lần đầu nói là hiểu

nhau ngay.

1. What is the author‟s purpose of writing this text?

2. What is the text about?

3. How many times have you read the text to understand it completely?

4. Do you have any difficulty in finding the English meaning of the Vietnamese words :

cha ông, sống chết, sự thống nhất, kết hợp chặt chẽ, xi măng trường tồn, lòng yêu nước

thương nòi, hiểu nhau?

5. Do you have any difficulty in finding the equivalent English structures of the

following Vietnamese sentences?

a. Các bạn thử nghĩ xem rất ít ngôn ngữ trên thế giới lại có sự thống nhất như tiếng mẹ đẻ

của chúng ta.

b.Nhưng ở Việt Nam, dù bất kỳ ở đâu, người Nam kẻ Bắc, hễ gặp nhau lần đầu nói là

hiểu nhau ngay.

6. Translate the text into English.

LESSON 4: STRATEGIES FOR TRANSLATORS

The following strategies have been suggested by translators, commissioners of

translations, and others involved in translating as ways to approach difficulties in

translations from English into Vietnamese.

1. STRATEGY 1 : How to deal with non-equivalence at lexical level

It is often the case that no direct equivalents can be found in Vietnamese for English

words. It may be that the concept or idea is new to Vietnamese translators, as in the case

of „gender‟, which is, in fact, a relatively new concept in general, and a very difficult

concept to understand and explain in many languages. It may also be that the concept is

known or understood but there is no specific word in Vietnamese used to express it.

Another difficulty is that, in addition to their concrete meaning, some words have special

connotations that are not conveyed by the Vietnamese word for the same thing. The

strategies listed below can be used to handle cases of non-equivalence.

1.1 Translating by a more specific word

In some cases, it may be appropriate or necessary to use a more specific word to translate

an English word into Vietnamese. This usually involves choosing among several different

words, as there may be many Vietnamese words that correspond to the general category

or meaning expressed by English word. For instance, Vietnamese has many words that

mean “ to carry” with distinction being made depending on the size and shape of the

object; its animate ( e.g. a child as opposed to a box); and how it is carried (e.g. in the

hand, or in the arms...). Similarly, the English word for “rice” can be translated by many

different Vietnamese words, depending on whether one is planting it, harvesting it,

cooking it, or eating it. In these cases, the English word alone is not enough to determine

the appropriate Vietnamese translation, and it is necessary to examine the English

context.

1.2 Translating by a more general word

In other cases, it may be appropriate to use a more general word to translate an English

word with no specific Vietnamese equivalent. For example, English makes distinctions

among mopeds, scooters, and motorcycles, the latter having larger wheels and engines

than both mopeds and scooters. Vietnamese, on the one hand, refers to all two-wheel,

motorized vehicles as “ xe máy”. Similarly, the English words “paw”, “foot”, or “leg”

may all be translated by the Vietnamese word “chân”, which does not suggest any

problems of comprehension in Vietnamese, as it should be clear from the context which

of these words is meant. Another example can be found in a manual on community

development, which translates the word “matrix” by the Vietnamese word “ma trận”.

However, in Vietnamese, “ma trận” has a specific use in mathematics only, and does not

have the additional sense of a model or a plan according to which something is

developed. In this example, “matrix” is better translated “bản”, which is a more general

word used to classify a written plan or formula.

1.3 Translating by cultural substitution

This strategy involves replacing a culture-specific item or expression with one of the

different meanings but similar impact in the translated text. Because of their self-

described “respect” for the original text, most Vietnamese translators object to this

strategy and tend to translate directly, even though it is in appropriate. For example, a

farmer‟s manual that has been translated into Vietnamese suggests the planting of

different types of fruit trees which are not even grown in Vietnam. The original manual,

which was developed in other parts in Asia, was not modified at all for the Vietnamese

context. Though some translators argue that it is not the responsibility of the translator to

chance the text in this way, the translator is in fact playing an important role in this task.

Translators should be encouraged to consider the appropriateness of the documents they

are translating and suggest changes to make them more culturally appropriate. However,

this is not only the burden of the translator, but also of the commissioners of the

translation and the editor.

1.4 Translating by using a loan word plus explanation

There is some objection to this strategy in Vietnam, as many translator prefer to coin new

words in Vietnamese rather than borrow English words. However, this strategy is very

useful when the translator deal with concepts or ideas that are new to Vietnamese

audience, culture-specific items, and proper names of diseases or medicines that are

widely known in English names. For instance, HIV and AIDS are two loan words that are

frequently used in Vietnamese, as they are referred to by their English names in almost

every part of the world. Because these words have been in common used in Vietnam for a

long time, they are often used without any accompanying explanation. Whenever a loan

word is used , it is better to give an explanation. Another example is the acronym for oral

dehydration salts, or ORS, which is printed on every package and hence easily

recognized; this is normally written in English with an explanation in Vietnamese : ORS

(muối bù mất nước)

1.5 Translating by using a paraphrase

This strategy can be used when we translate an English word or concept that does not

exist in Vietnamese, or when the Vietnamese term for it does not include all the meanings

conveyed by the English term for the same concept. For example, in the sentence: “

Pregnant women should avoid alcohol.”, the English „alcohol‟ includes all alcoholic

drinks in its meaning. The Vietnamese word „rượu‟ does not include beer in its definition,

so the Vietnamese translation should add the word beer to reflect the full meaning of the

source language sentence. Another example is that the English words „abuse‟ and

„neglect‟ signify a whole range of behaviors, some of which are not conveyed by the

Vietnamese words alone. As a result, the English sentence: “Children should be protected

from abuse and neglect.” cannot be translated as simply as “trẻ em nên được bảo vệ khỏi

sự lạm dụng và lơ là.”. This translation does not account for their full meaning , which

must be unpacked for better understanding. This can be done by paraphrasing as a

translator has attempted in the following translation: “trẻ em cần bảo vệ chống lại mọi

hình thức bạo lực, gây tổn thương hay xúc phạm, bỏ mặc hoặc xao nhãng trong việc

chăm sóc”. Back translated roughly into English, this sentence reads, : “Children must be

protected from all forms of violence causing harm or offense, and from abandonment and

negligence in their care.”

1.6 Translating by omission

Though some translators may reject this strategy as too drastic, it is sometimes

appropriate to omit words or phrases that are not essential to the meaning or impact of

the text. This is especially true for words that would require lengthy explanations,

awkward paraphrases, or literal and unnatural translations, which would interrupt the

flow of the text and could distract the reader from the overall meaning. For example, the

sentence “ Much can be done even without being physically present in the meeting.” is

best translated into Vietnamese by, “ nhiều việc có thể làm ngày cả khi không có mặt tại

cuộc họp” which omit the word “physically” in the translation. The difference in meaning

between “ being physically present” and being present” is so minimal that it does not

justify translation into Vietnamese, which cannot easily express the slight emphasis

implied here by the author, and would not do so by emphasizing the physicality of a

person‟s presence.

2. STRATEGY 2 : How to deal with idioms and set expressions

Idioms and set expressions can be dealt with in the ways similar to those mentioned

above. With idioms, however, there is another difficulty that the translator may not

realize that s/he is dealing with an idiomatic expression, since more idioms may make

sense when translated literally.

2.1 Using an idiom or a set expression of similar meaning and form

It is sometimes possible to find a Vietnamese idiom or expression with a similar meaning

to an English idiom or expression, and which is expressed in the same way. One example

is the idiom “ to fight like cats and dogs”, which is expressed using the same words in

Vietnamese: “ cãi nhau như chó với mèo.”; another is “ Better than never.”, which is

translated : “Thà muộn còn hơn không đến”. It is ideal if such a match can be found, but

this kind of correspondence is not common, and it is usually necessary to use other

strategies in dealing with idioms and set expressions.

2.2 Using an idiom or a set expression of similar meaning but different form

It is possible and easy to find a Vietnamese idiom with a similar meaning for an English

idiom or set expression. A good example can be found is the translation for to carry coals

to Newcastle”: “Chở củi về rừng." ,which is translated as “ to carry firewood to the

forest.” The meaning here is clearly the same for both idioms- to bring something to a

place that has an abundance of that thing- but the way in which each language expresses

is bound to be the culture of that language. It is far more cumbersome to translate this

idiom literally into Vietnamese with an explanation that Newcastle is a well-known coal-

producing city in England (as was suggested by some Vietnamese translators), which

would unduly interrupt the flow of the text and greatly diminish the idiom‟s impact. By

substituting a similar Vietnamese idiom, then, the flow and the impact of the source text

are retained in the translation.

2.3 Translating by paraphrasing

When Vietnamese equivalents cannot be found, paraphrasing may be the best way to deal

with an idiom or set expression in English. A good example can be found in an article on

maternal mortality, which includes the sentence, “ But before the new estimates replace

the old as a way of packaging up the problem, it should be said that a mistake has been

made in allowing statistics such as these to slip into easy language. The expression

“packaging up the problem” caused the problems in translation, as it was misinterpreted

to mean “assembling” or “gathering”. However, even if this phrase were clearly

understood, it would be difficult to find a precise equivalent in Vietnamese. In fact, it

would be difficult to restate concisely in English. This phrase is best dealt with by

paraphrasing, which in English could be understood as something like “summing up the

problem by referring to it simply as a number, which does not reflect its true magnitude

or impact.” The expression “to slip into easy usage” is problematic for the same reasons,

and is also best dealt with by paraphrasing, as a literal translation into Vietnamese would

be meaningless.

2.4 Translating by omission

This strategy could be used when we translate words or phrases that would require

lengthy explanations, awkward paraphrases, or literal and unnatural translation. This

strategy has also be used when we translate phases which has two meanings one of the

meanings may be sacrificed for the other. For instance, a book entitled “ Being Positive-

Living with HIV/AIDS” causes problems in translate because of the double meaning of “

being positive”. The meaning of the phrase could be that a person is suffering from

positive HIV and that s/he should have an optimistic outlook on life. This may be clear

to the translator , who may interpret the phrase to mean that this book is for and about

people who are HIV positive. However, the double meaning should be made clear

through collaboration with the commissioner, after which a choice must be made between

the two meanings, for it would not be possible to translate both meanings by one

Vietnamese phrase. As the emphasis is on positive outlook on life but not on the fact of

being HIV positive, one translator has suggested the translation: “Hãy Sống Yêu Đời Dù

Nhiễm HIV”. This translation expresses the notion of being positive about life without

mentioning anything about being HIV positive status.

3. STRATEGY 3 : How to deal with voice, number and person

3.1 Voice

The passive voice is used very often in English and poses some problems in Vietnamese

translation. Passive voice can be translated from English into Vietnamese in the

following ways:

a. English : A is/was/has been done by B

Vietnamese: (i) A được+ động từ+(bởi B)

A được/do+(B)+động từ

(ii) A bị +động từ + bởi B

A bị +(B) + động từ

Example:

This house was built by Frank in 1930

NgôI nhà này do Frank xây năm 1930

Tom is given a present by Mary

Tom được Mary tặng một món quà

Tom was attacked by a stranger last night

Tom bị một kẻ lạ mặt tấn công tối hôm qua

b.English : A is/was/has been done.

Vietnamese: (i) A được+ động từ

(ii) A bị+ động từ

(iii) Người ta/ai đó + động từ + A

Example:

Tom has been promoted recently.

Tom mới được đè bạt gần đây.

The CD has been broken.

Chiếc đĩa CD đã bị vỡ/ Ai đó đã làm vỡ chiếc đĩa CD.

The positive and negative connotation is not often conveyed in English, so it is difficult

to know what way used to translate into Vietnamese.

Example: The children were given injections.

Vietnamese translation : “Các cháu được tiêm.”, or “Các cháu bị tiêm.”

depending on whether the receiving injection is considered a positive or negative

experience. On the other hand, when the positive or negative connotation of the sentence

is clear it is more appropriate to retain the passive voice in Vietnamese.

Example: The H‟Mong people do not like to be called Meo. They prefer to

be called H‟Mong.

Vietnamese: Người dân tộc Hơ Mông không thích bị gọi là dân tộc Mèo. Họ

thích được gọi là dân tộc Hơ Mông.

In Vietnamese, there are some cases where one can see the words được/bị but they are

not translated into English passive sentences at all.

Example: - Anh ấy bị ngã. : He fell.

- Chị Lan bị ho. : Lan has a cough.

- Hôm nay chúng ta được đánh chén no nê.

We had and enormous meal today.

3.2 Number

Though both languages have similar notions of number and countability, each language

has its own way to express these notions. In English, number is expressed as a grammar

category; that is, there are different grammatical forms for singular and plural nouns. In

Vietnamese, however, no such distinction is grammatically made.

Example : Phụ nữ: can mean either woman or women

In Vietnamese, some plural markers such as “các”, “những”, tất cả”, “mọi" ,”mỗi” can be

used in addition to the noun. “các” generally means all of the given category of things,

whereas “những” refers only to some of the total number of things being discussed.

“Mỗi” emphasizes the identity of the individual member of the category without

indicating anything of their totality; “mọi” expresses both the individuality of the items

and the totality of the category. If it is clear from the English context which of these

plural markers should be used in the Vietnamese, then the translator should choose

accordingly.

3.3 Person

Participants‟ roles and forms of address are expressed in Vietnamese through a very

complicated system of personal pronouns based largely on kinship terms. Unlike English

pronouns, Vietnamese pronouns bear a number of semantic components depending on the

relationship within a family, age, sex, familiarity, social status, and even one‟s particular

mood or attitude in a given situation. These distinctions are not always explicitly

expressed in English and can usually be determined by the context in which the language

operates. If it is not possible to determine the distinctions of the English pronouns, the

attention should be focused on the tone and the overall purpose of the text to be

translated.

Example: A book on health-care contains many sections written especially for children

and adults. In the sections for children the pronoun “you” is translated as “em” or “các

em”. In the sections for adults, “you” should be translated as “chúng ta” .

4. STRATEGY 4 : How to deal with non-subject sentences

( Vietnamese- English translation)

The following techniques could be used to translate the non-subject sentences in

Vietnamese texts:

4.1. Passive voice

4.2. It + to be + Adj + to infinitive

4.3. There + to be...

4.4. Use the subject that is found in the previous sentence(s)

Example:

Cần đảy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Industrialization and modernization should be promoted.

Or: It is necessary to promote industrialization and modernization

Vẫn chưa có cách chữa khỏi bệnh AIDS.

There has been no cure for AIDS.

5. STRATEGY 5 : How to deal with newspaper headlines

Some main characteristics of newspaper headlines are as follows.

5.1. Present tense = past events

5.2. Present participle = event in progress

5.3. To infinitive = future events

5.4. Past participle = passive voice

5.5. Nouns

5.6. Verb + noun

Example:

1. Chinese Professors Turn To Business

Các giáo sư Trung Quốc chuyển sang kinh doanh

2. US President Visiting Vietnam

Tổng thống Hoa Kỳ đang thăm Việt Nam

3. Oil Price To Rise?

Giá dầu sẽ tăng

4. Three More Investment Projects Licensed This Year

Thêm ba dự án đầu tư nữa được cấp giấy phép trong năm nay

5. Investment Boom

Bùng nổ đầu tư

6. See You In Court

Hẹn gặp tại tòa

LESSON 5: PATTERNS AND SOURCES OF ERRORS

MADE

BY VIETNAMESE TRANSLATORS

What is mother tongue interference in translation?

In the narrow definition, interference in translation takes place when apparently, any

feature of the source language – notably a syntactic structure, a lexical item, and idiom, a

metaphor, word order or culture is carried over or literally translated as the case may be

into the target language(TL) text.

In a wider definition, interference includes cases when sentence length, punctuation,

proper names, culture words are evidently transferred in the translation in fact all cases

where the language of the translation is manifestly affected whether appropriately or not

by the language of the original.

When the mother tongue interference is an error, a “false friend”, a sign of the

translator‟s ignorance, a mark of the effect of the source language (SL) or the SL culture,

it can be categorized as follows.

1. LINGUISTIC ERRORS

The linguistic errors can be divided into the following groups:

1.1 Lexical Errors

Lexical interference traps are common enough but more invidious are innocent looking

collocations which appear to make sense until one asks oneself what they mean in

particular context.

E.g. in English “ to cook an account” translated as “nấu sổ sách” is meanigless and it

must be translated as “giả mạo sổ sách”. Lexical interference is very dangerous because it

can distort the meaning of a sentence.

1.1.1 Context

The context itself determines the meaning of words. Therefore, their meaning should be

solved in the context. It is commonly known that a word may have equivalents and

accordingly the analysis of its meaning has to be made carefully in order to pick out the

most appropriate word. There are many ways of translating of some nouns related to

professions, classes, fields in society. For example, in a text written about Buddhism in

which there are two words “clergy” and “death”. Some translated transferred “clergy” as

“giáo sĩ” and “death” as “cái chết” for Buddha. It sounds strange and funny. In fact,

“clergy” translated as “giáo sĩ” for Catholicism but “giới tăng đồ” for Buddhism. The

word “death” is normally translated as “cái chết” but “vua băng hà” in “King‟s death”

and as for Buddhism this word should be translated as “viên tịch”.

When translators are asked to translate these sentences into English

a. Kha Luân Bố đã tìm ra Tân thế giới vào năm 1842.

b. Tôi đang tìm cuốn sách.

c. Michael Faraday đã tìm ra máy phát điện.

Obviously, there are many equivalents in English for the word “tìm” such as “seek”,

“look for”, “search for”, “find”, “find out”. In addition, there are two more words related

to this meaning: “to invent” and “ to discover”. However, in sentence (1) the word “tìm”

has an equivalent in English as “discover”. In sentence (2) the word “tìm” is understood

as “look for”, search for” or “seek”. In sentence (3) the word “tìm” has an equivalent as

“invent”.

The three above-mentioned sentences can be translated as follows.

1. The New World was discovered by Christopher.

2. I am looking for my book.

3. Michael Faraday invented the generator.

It is characteristic of word that a single lexical item may have several meanings. For

example, the word “ head” in isolation means something like” the upper part of the

body”. But the same word used in the context of talking about a company or an

organization has nothing to do with the human body though the idea of the upper position

of something still remains.

Example:

1. He is the former head of the Chemistry Section of the Australian Atomic Energy

Commission. ( leader)

2. Although he is the head of the company, he has no head. ( leader-intelligence)

The following examples show that the translators do not treat words in context but rely

on the meaning in dictionary:

1. “In 1999, some major commodities were stockpiled because of poor quality.” It is not

accurate at all when “stockpiled” was translated “lưu trữ”. In fact, due to poor quality,

major commodities were not sold out leading to stockpile. Therefore, the sentence should

be translated as “ Năm 1999 một số mặt hàng chủ yếu bị tồn kho do chất lượng kém.”

2. “The Prime Minister has also assigned relevant agencies to formulate a law on

industrial zones to provide a complete legal background/frame for the operation of Izs

and EPZs in Vietnam.” was translated “Thủ tướng đã bổ nhiệm những chính sách thích

hợp để đưa ra luật về khu công nghiệp để cung cấp một bối cảnh hoàn toàn hợp pháp cho

các hoạt động của khu công nghiệp, khu chế xuất Việt Nam. ”. This translation is quite

vague in Vietnamese. In fact, a word in source language has many equivalents in target

language. The word “ assign” is equivalent with “phân công/ bổ nhiệm”; “ relevant with

“thích đáng, thích hợp, có liên quan”; “ agency” with “ đại lý, cơ quan, chi nhánh”;

“foundation” “nền móng, nền tảng, cơ sở”. For this reason, in this context it should be

chosen the most appropriate equivalents to create an idiomatic translation: “ Thủ tướng

đã giao cho các cơ quan có liên quan ban hành bộ luật về khu công nghiệp nhằm cung

cấp một số cơ sở pháp lý hoàn chỉnh cho việc hoạt động của khu công nghiệp và khu chế

xuất ở Việt Nam.”

In brief, the translators have a habit of translating literally and depending largely on the

meaning in dictionary due to the mother-tongue interference. In order to avoid

committing errors of context, words should be solved in context and the analysis of their

meaning has to be made carefully to pick out the most appropriate equivalent.

1.1.2 Word collocation

Word collocation consists of the associations a word acquires on account of the meanings

of words which tend to occur in its environment. Each of language has its own principle

in word collocation. For example, the word “ pretty” often goes with girls and women,

while the word “handsome” often goes with boys or men. Some translators do not realize

this, which leads to wrong and funny collocation. For instance, in Vietnamese the word

“uống” (drink) can go with many different kinds of liquid including water, beer, alcohol,

medicine and even poison. However, in English these are clear distinction as follows:

Drink beer/ water/ wine/ coffee.

Take medicine/ poison.

Another example indicates that in Vietnamese the word “nói” (say) can be collocated

with “lời tạm biệt” “goodbye”, “lời chào hỏi” “hello”, “dối” “a lie”, “sự thật” “ the truth”,

“tiếng Pháp” “French”. However, in English it is quite different.

Say hello/ goodbye/ yes/ no.

Tell a lie/ the truth/ a story.

Speak English/ French/ Chinese.

In Vietnamese, the word “đàn” can be collocated with many different nouns such as

“cá”(fish) “chim” ( bird), “sư tử” (lion), “gia súc” (cattle). On the contrary, in English

there are many words meaning “đàn” as follows.

A flock of birds/ sheep: Đàn chim/ cừu

A herd of cattle/ buffaloes: Đàn gia súc/ trâu

A pack of dogs/ calves: Đàn chó/ bê

A school of fish/ chickens: Đàn cá/ gà

A pride of lions/ deer : Đàn sư tử/ nai

Similarly, the word “decision” can be collocated with many word such as “to make/ to

reach/ to arrive at/ to come to... a decision”. The following examples show the wrong

collocations of some translators:

1. Chính phủ đã tiến thực hiện nhiều biện pháp nhằm ngăn chặn việc buôn lậu ma túy.

(The government has made many measures to stop the drug smuggling.)

2. Chúng tôi phải hoàn thành nhiệm vụ trước khi tổ kiểm tra chất lượng sản phẩm.

( We have to complete our duty before the investigators control the product quality.)

3. Sau khi nghiên cứu thị trường, chúng tôi quyết định đưa ra thị trường một sản phẩm

gây ấn tượng có sức cạnh tranh với hàng ngoại nhập.

(After making a market research, we decided to launch an impressive product which

can compete against the imported ones.)

4. Từ khi Mỹ bỏ lệnh cấm vận Viẹt Nam, nhiều nước trên thế giới đx đầu tư vào các lĩnh

vực khác nhau.

(Since the USA abolished the embargo against Vietnam many foreign countries have

been investing in many different fields.)

It is the mother tongue interference that leads to the mechanic collocation which is

unacceptable in target language. In fact, each language has its own principles of word

collocation. Neither English nor Vietnamese is an exception. As a result, the above-

mentioned examples should be translated more accurately and idiomatically as follows.

1. “The government has made many measures to stop the drug smuggling.” should be

corrected as “The government has taken many measures to stop the drug smuggling.”

2. “We have to complete our duty before the investigators control the product quality.”

should be corrected “We have to fulfill our duty before the investigators control the

product quality.”

3. “After making a market research, we decided to launch an impressive product which

can compete against the imported ones.” should be corrected “After doing a market

research, we decided to launch an impressive product which can compete against the

imported ones.”

4. “Since the USA abolished the embargo against Vietnam many foreign countries have

been investing in many different fields.” should be corrected “Since the USA lifted the

embargo against Vietnam many foreign countries have been investing in many different

fields.”

In a word, it is inevitable for the translators to obey the principles of English and

Vietnamese word collocations. In order to avoid this type of errors, the translator should

read as many English books and magazines to take notes of collocated words under the

English standard.

1.1.3 Misuse of personal pronouns and prepositions

In Vietnamese, there are many ways to express the thoughts and feelings or attitude

which differ from those in English. The social status, age, sex, and the family order are

distinguished clearly and systematically. This is reflected in a distinguished clearly and

systematically. This is reflected in a number of words for addressing such as “cụ, ông, bà,

bác, cô, chú, thím, dì, dượng, cậu, anh, chị, ngài, quí vị, mày, em, ..” such words are

generally expressed by English people in one word “you”.

The following examples show clearly that the translator sometimes do not master the

relationship between the speaker and the hearer leading to a funny translation. A mother

was taking care of her child in hospital. She said: “ I love you very much, dear.” Which

was translated as “ Em yêu anh lắm , cưng à.” instead of “ Mẹ yêu con lắm, cưng à.”

In Vietnamese, each preposition has a fixed meaning which does not change regardless

of the noun, adjective or verb proceeding it. On the contrary, the meaning of a preposition

in English depends on its preceding word. This difference leads to errors in using

prepositions of TL. For example, the Vietnamese preposition “về” can be expressed by

different prepositions in English:

a talk on history : một cuộc nói chuyện về lịch sử

be disappointed in : thất vọng về

be interested in : quan tâm về

lay emphasis/ stress on : nhấn mạnh về

be worried about : lo lắng về

be proud of/ take pride in : tự hào về

be famous for : nổi tiếng về

instead of “disappointed about”, “ proud about”, “famous about” as the translator may

use.

These are the typical errors made by the translators:

1. “According to Mr Thien, his plant currently produces lubricants under the API

(American Petroleum Institute) standards”

(Theo ông Thiện thì hiện nay nhà máy của ông đang sản xuất dầu nhờn dưới tiêu chuẩn

của

Viện xăng dầu Mỹ.)

2. “It is so easy to be misunderstood when talking on the phone.”

( Nói chuyện trên diện thoại thì dễ bị hiểu nhầm.)

3. “Tòa án Nhân Dân quyết định kết án chúng 15 năm về tội buôn lậu ma túy.”

(The People‟s Court decided to condemn them to 15 years imprisonment about the drug

smuggling.)

4. “Là giáo viên ưu tú trong nhiều năm, ông Nam có nhiều kinh nghiệm về việc giảng

dạy học

sinh.”

(As a qualified teacher for many years, Mr.Nam is experienced about educating and

teaching the pupils.”

5. “Chúng tôi thành thật chia buồn về việc ra đi của bố bạn.”

(We really condole with you about the loss of your father.”

As can be seen from the above-mentioned examples, the translators tended to choose the

English prepositions basing on Vietnamese meanings without paying attention to their

variations. These errors could be corrected as follows.

1. “According to Mr Thien, his plant currently produces lubricants under the API (

American Petroleum Institute) standards” should be translated (Theo ông Thiện thì hiện

nay nhà máy của ông đang sản xuất dầu nhờn theo tiêu chuẩn của Viện xăng dầu Mỹ.)

2. “It is so easy to be misunderstood when talking on the phone.” is equivalent with (Nói

chuyện qua điện thoại thì dễ bị hiểu nhầm.)

3. “Tòa án Nhân Dân quyết định kết án chúng 15 năm về tội buôn lậu ma túy.” should be

translated (The People‟s Court decided to condemn them to 15 years imprisonment for

the drug smuggling.)

4. “Là giáo viên ưu tú trong nhiều năm, ông Nam có nhiều kinh nghiệm về việc giảng

dạy học sinh.” should be translated (As a qualified teacher for many years, Mr Nam is

experienced in educating and teaching the pupils.”

5. “Chúng tôi thành thật chia buồn về việc ra đi của bố bạn.” should be translated (We

really condole with you for the loss of your father.”

Due to the mother tongue interference, the translators found themselves in a confusing

situation when they use prepositions n English. In order to avoid this type of errors the

translators should learn the prepositions going with nouns, adjectives or verbs by heart. If

they do not know how to use prepositions exactly, they tend to the Vietnamese ones into

English or vice versa. As a result, the translators should be provided with as many

structures with prepositions systematically as possible to help them take notes and draw

out the formation and rules.

1.1.4 Misuse of synonyms

Some translators depend largely on the meaning in dictionary picking out the synonyms

without paying much to the context. In fact, the pairs of synonyms share at least one

sense in common but do not share all their senses. To some extent, they can hardly

substitute for each other. The misuse of synonyms makes the meaning of one of the

following sentences unacceptable.

“ You have my deep/ profound sympathy.( acceptable)

“ The river is deep.”( acceptable)

“ The river is very profound.” (unacceptable)

Another example shows that some translators do not realize the connotational meaning,

which leads to the distorting of the meaning of the sentence. Take “famous”(nổi tiếng)

and “notorious” (khét tiếng) as an example. While “famous” means “well-known/

celebrated”, and therefore contains some features of positive meaning, “notorious” means

“well-known” especially for unfavorable reason & negative meaning.

The following can be seen as the misuse of the synonyms by some of the inexperienced

translators.

1. “Cậu bé này rất bướng bỉnh.”

(This boy is very stubborn/unyielding.) ( right)

2. “Người Việt Nam có tinh thần bất khuất.”

(The Vietnamese people are really stubborn.) (wrong)

3. Chính phủ có kế hoạch xây hàng ngàn ngôi nhà cho người vô gia cư.”

(The government plans to build thousands of homes for homeless people.) ( wrong)

In Example 1 “stubborn” synonymous to “unyielding” means “cứng đầu/bướng bỉnh” in

Vietnamese.

In Example 2 “stubborn” fails to evoke the features of positive meaning which praises

the Vietnamese people on their heroism expressing the speaker‟s admiration. In contrast,

it expresses the speaker‟s anger and discontent.

In Example 3 “home” and “house” are places where one lives, meaning “nhà” in

Vietnamese. However, in terms of the connotational meaning they are quite different.

“House” refers to the building or structure while “home” refers to the atmosphere or

feeling found in the house.

Example:

- There is no place like home.

(Chẳng có nơi đâu như ở nhà.)

- Home is where the heart is.

(Nhà là nơi con tim trú ngụ.)

Most of the synonyms have the same meaning in certain context. If a translator use

synonyms without referring to the context,(s)he can make wrong & funny for his readers.

In order to avoid the misuse, the translator should carefully take the synonyms into

consideration before using them. In addition, it would be better for the translator to

consider the differences of the pairs of synonyms when translating.

1.1.5 Idioms & terminologies

The meanings of idioms are not definitely related to grammatical rules or the lexical

meaning of each word because they feature the metaphor and figures of speech. For

example, “ wet blanket” should be translated “người rầu rĩ” instead of “cái chăn ướt” or

“to read one‟s palm” translated as “xem chỉ tay” instead of “đọc cái gì ở lòng bàn tay”.

In fact, idioms can be translated satisfactorily by considering the context, if not, it is

difficult to find the exact meaning. An English idiom must be translated into Vietnamese

by an equivalent one. It is very important to be aware that we must not choose the

equivalents of every word forming the idiom but we do find the equivalent ways of

expression which exist in both languages. If we stick to each word, the meaning becomes

strange, unnatural and funny. For instance, “to sell like a hot cake” is usually translated as

“bán đắt như tôm tươi.” Instead of “bán như bánh nóng”. “ There is no time like present.”

is usually translated as “việc hôm nay chớ để ngày mai” instead of “không có thời gian

như bây giờ”. “Live and learn” is usually translated as “còn sống còn học” instead of

“sống và học”.

The following errors were found in some of the translated texts and should be corrected.

1. “Every time, we have our children‟s birth certificates signed at the local People‟s

committee, we have to go though a lot of red tape.” was translated as “Mỗi khi nhờ họ ký

giấy khai sinh tại ủy ban nhân dân phường, chúng tôi phải đi qua nhiều băng đỏ.”

2. “At first we intended to stay at home. On the second thought, we decided to go out.”

was translated as “Thoạt đầu chúng tôi có ý định ở nhà. Trong lần suy nghĩ thứ hai

chúng tôi quyết định đi ra ngoài.”

3. “ She rarely saves her time to do her homework. She often lets the grass grow under

her feet.” was translated as “Cô ấy hiếm khi tiết kiệm thời gian để làm bài tập ở nhà. Cô

thường để cỏ mọc dưối chân.”

The above-mentioned translations could be improved as follows.

1. “Every time, we have our children‟s birth certificates signed at the local People‟s

committee, we have to go though a lot of red tape.” should be translated as “Mỗi khi nhờ

họ ký giấy khai sinh tại ủy ban nhân dân phường, chúng tôi phải làm nhiều thủ tục giấy

tờ rườm rà.”

2. “At first we intended to stay at home. On the second thought, we decided to go out.”

should be translated as “Thoạt đầu chúng tôi có ý định ở nhà. Sau khi suy đi tính lại,

chúng tôi quyết định đi ra ngoài.”

3. “She rarely saves her time to do her homework. She often lets the grass grow under

her feet.” should be translated as “Cô ấy hiếm khi tiết kiệm thời gian để làm bài tập ở

nhà. Cô thường để nước đến chân mới nhảy.”

In addition to this, due to the limited knowledge of social background and some special

fields, some translators mistranslated the terminologies causing vagueness, inaccuracy to

readers. It is not very easy for some translators to translate the following terminologies if

they are not familiar with business texts.

- cash flow: lưu lượng tiền mặt

- insurance policy: hợp đồng bảo hiểm

- acknowledgement: giấy báo cho biết đã nhận được

- credit terms: những điều khoản tín dụng

- hard currency: đồng tiền mạnh

- marginal: biên tế chênh lệch giữa giá mua và giá bán)

- total working capital: tổng số vốn lưu động

- sales promotion campaign: chiến dịch khuyến mại

In conclusion, some inexperienced translators committed the lexical errors mentioned

above including those of context, word collocation, prepositions, synonyms and idioms &

terminologies. They are committed by those who have little knowledge of both source

language(SL) and target language (TG). At the same time, they thought that although

English is different from Vietnamese, both languages have a one-to-one correlation of

lexical items. In practice, in terms of translation, it can be chosen the only one

appropriate equivalent from this into that language. Even more, that equivalent hardly

keeps the meaning of the word itself but that of context.

In some dictionaries, the authors present series of synonyms of SL in comparison with

TL. However, the synonyms are those of the context in which the are operating . Another

problem is that some translators did not realize the linking meaning of word units. It is

obvious that these units link together to create a larger unit of meaning in a given text to

be translated. The linking meaning itself does not exist in separate word units but in the

link of the units constituting the whole text.

1.2. Structural Errors

Each language has its own division of lexicon into classes such as nouns, verbs,

adjectives, adverbs, etc. It is not always possible to translate a SL noun with a noun in

TL.

In English, there is a tendency of using more nominal structures while verbal structures

are used more in Vietnamese. Some translators keep the same structures when translating,

leading to vagueness in TL texts. For example, “Thank you for your pretty present.” was

translated as “Cám ơn anh vì món quà đáng yêu.” instead of “Cám ơn anh đã tặng em

món quà đáng yêu.”

In addition, there is also a tendency of using more passive constructions in English than

in Vietnamese. For instance, “The USA is said to be a powerful country.” was translated

as: “Mỹ được nói là một cường quốc.” instead of “Người ta nói rằng Mỹ là một cường

quốc.”

The following examples of structural errors were made by some of translators.

1. The Vietnamese Airlines has coped with difficulties due to the regional financial crisis.

( Hàng không Việt Nam gặp phải những khó khăn do cuộc khủng hoảng tài chính vùng

trầm trọng.)

2. Schools teach mathematics because of its very important roles.

( Trường học dạy toán vì tầm quan trọng của nó.)

3. Thank you for your letter.

( Cám ơn lá thư của em.”

4. Hue was recognized as the world‟s cultural heritage by UNESCO in 1994.

( Huế được xem là di sản văn hóa thế giới bởi UNESCO vào năm 1994.)

5. I was rewarded with a trip to Nha Trang by my parents after a year of hard work.

(Tôi đã được thưởng một chuyến đi đến Nha Trang bởi bố mẹ của tôi sau một năm làm

việc vất vả.)

The above-mentioned translations do not sound Vietnamese, lacking the coherence and

smoothness, not conveying the desired meaning of the SL sentences. It would be more

idiomatic to translate as follows.

1. Do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính trầm trọng trong khu vực, nên Hãng

Hàng Không VN phải đương đầu với những khó khăn.

2. Trường học dạy toán vì toán học đóng vai trò rất quan trọng.

3. Cảm ơn em đã viết thư cho em.

4. UNESCO đã công nhận Huế là di sản văn hóa thế giới vào năm 1994.

5. Sau một năm học hành chăm chỉ, bố mẹ đã thưởng cho tôi một chuyến du lịch đến

thành phố Nha Trang.

As can be seen from the examples mentioned above, some translators focused on the

structures of SL so much that they fail to convey all the implicit meaning of TL. In fact,

it is not necessary to keep the form at all. The most important thing is that the translations

must be done on the basis of the TL grammar that is familiar to the readers. This principle

suggests that the translator should not depend largely on the structures of the SL but

break them , conveying the meaning as much as possible in an appropriate structures in

the TL.

Another problem is that some translators was not aware of the relationship between form

and function of language. It is commonly known that in some languages, on function is

expressed by many forms and vice versa. For example, in English the way of giving an

advice could be expressed by a number of structures : “Why don‟t you..?”, “You should/

ought to..”, “If I were you, I‟d..”, “You‟d better” or “ I advise you to.”. In addition, some

translators did not realize the conversational implicature understood implicitly as follows.

1. What‟s the time? ( Why are you so late?)

2. Are you my teacher? ( You want to teach me.)

3, Why don‟t we go to the cinema? ( a suggestion)

4. Why did you say so? ( You should not have said so)

5. Unless he has done the work to my satisfaction, I will not pay him for

this.(If

he has not done.)

Those sentences should be translated as follows.

1. Có biết mấy giờ rồi không?

2. Mày đòi làm thầy của tao à?

3. Chúng ta đi xem phim hè?

4. Lẽ ra anh không nên nói như vậy!

5. Nếu hắn không làm việc vừa ý tôi , thì đừng hòng tôi trả lương cho hắn.

As mentioned in the previous part, the structural difference between the SL and the TL is

likely to make it difficult for the translators. The translators were not aware of dividing or

combining the sentences within a text to be translated. If they try to keep the same

punctuation of the SL text, the correspondent TL text will have clumsy, run-together,

long and complex sentences. It is much better to divide long sentences into short ones

aiming at creating coherence, attraction for readers in the translations.

These are the translated sentences with their structural errors made by some of

inexperienced translators.

1. “The dividing gap between the rich and the poor as well as corruption and social unrest

caused by the relocation of people in industrialized areas, have made many people

hesitate in further changes.”

(Khoảng cách lớn giữa người giàu và người nghèo cũng như sự tham nhũng và tình

trạng bất an của xã hội gây ra do sự phân bố lại dân cư ở các khu công nghiệp đã làm cho

nhiều người phải do dự khi chấp nhận những thay đổi lớn.)

2. “ It is also necessary to invest in increasing capability of battery production

establishments to meet the demand for automobile and motorbike manufacturing and

assembling in accordance with the localization program.”

( Nó cũng rất cần thiết để đầu tư vào việc tăng năng suất của những cơ sở sản xuất ắc

qui để đáp ứng nhu cầu dây chuyền sản xuất vào việc chế tạo ô tô và xe máy phù hợp với

chương trình ở trong nước.)

3. “It takes much time to deliver goods to remote areas by backward means of transport.”

(Nó lấy nhiều thời gian để phân phối hàng hóa đến các vùng xa xôi bằng các phương

tiện giao thông lạc hậu.)

All above translated sentences should be corrected as follows.

1. “The dividing gap between the rich and the poor as well as corruption and social unrest

caused by the relocation of people in industrialized areas, have made many people

hesitate in further changes.”

(Sự thay đổi chỗ ở tại các vùng công nghiệp hóa đã làm cho khoảng cách giữa ngưòi

giàu và người nghèo cũng như sự tham nhũng và tình trạng bất an của xã hội ngày càng

lớn. Chính điều này đã làm cho nhiều người phải miễn cưỡng những thay đổi lớn hơn

nữa.)

2. “ It is also necessary to invest in increasing capability of battery production

establishments to meet the demand for automobile and motorbike manufacturing and

assembling in accordance with the localization program.”

( Đầu tư vào việc tăng năng suất của những cơ sở sản xuất ắc qui để đáp ứng nhu cầu

dây chuyền sản xuất vào việc chế tạo ô tô và xe máy phù hợp với chương trình ở trong

nước là rất cần thiết.)

3. “It takes much time to deliver goods to remote areas by backward means of transport.”

( Phải mất nhiều thời gian để phân phối hàng hóa đến các vùng xa xôi bằng các phương

tiện giao thông lạc hậu.)

In order to overcome this type of structural errors, the most effective way for translators

is to master the structures of bot languages. It is clear that a translator who is proficient

in English cannot help being good at Vietnamese and vice versa.

2. STYLE ERRORS

Styles play an important role informal translation and strongly affect the second language

meaning. Due to the context, text-type and audience, the levels of language in translation

can be different - the informal language used in informal situations ; colloquials used in

spoken language; familiar language used among friends, relatives, members in a family;

formal language used in formal texts such as speeches in conference, legal documents,

business letter & documents, research papers.

The examples given below clearly indicate that the same massage could be expressed in

different styles.

1. Drop me a line. ( informal language )

2. Remember to write me a letter. ( neutral)

3. I look forward to your letter. ( informal language )

4. They can escape from family suprvision. ( formal)

5. Their parents can‟t keep an eye on them. (colloquial)

6. They are completely armed. ( formal)

7. They are armed to teeth. ( colloquial)

Style error is an acute problem to the translators. There are translators did not master the

difference when using various styles such as conversational, academic, scientific, literary

styles. Many translators failed when coming across the unfamiliar styles due to being

unaware of degrees of formality (informal or formal style), usage of vocabulary (

informal, colloquial, formal)

These are some style errors taken out from some Vietnamese- English translations.

1. Nếu chúng tôi đặt hàng với số lượng lớn, liệu doanh nghiệp anh có bán với giá rẻ

không?

(If we place substantial orders, can your enterprise get us with soft price?)

It is impossible to use informal style in a business letter. Instead of using “soft price” ,

the translator should use “cheaper price”.

2. Thời tiết ở Huế không thích hợp cho người già. Mùa hè trời nóng như thiêu đốt, trong

khi mùa đông lạnh đến xương tủy.

(The weather in Hue is favorable for the old. It is burning hot in summer while it chills to

the bones in winter.)

It is impossible to use informal style to tanslate a formal text. Instead of using “burning

hot” , the translator should use “exceedingly hot”.

3. CULTURAL ERRORS

Culture could be understood as the total set of beliefs, attitude, customs, behaviour, social

habits etc. of the member of a particular society. In the broad sense, it includes mode of

production, production activities, community organization, spiritural life, knowledge of

nature and society, emotions, and moral conceptions. Language is regarded as both a

component of a culture and network through which other elements of culture operate.

Language , therefore uses almost all other cultural elements so as to perfect its universal

and self-sufficient nature. It could be said that we will not translate from this to that

language perfectly unless we know its relation to its culture.

It is common ly known that “ao dai” is a traditional costume of the Vietnamese women

and we never find an equivalent word in English to translate “ao dai”. However, some

translators translated mechanically “ ao dai” into “ a dress”. How funny it is! It would be

preferredcto writing down “ao dai” to express the cultural feature to making foreign

people misunderstand “ao dai” as”a dress”.

* “ Trang phục truyền thống của người phụ nữ Việt Nam là chiếc áo dài tượng trưng cho

sự duyên dáng.” should be translated as “ The traditional costume of the Vietnamese

women is “ao dai” which symbolises the grace.

Translation is a kind of activity which inevitably involves at least two languages and two

cultural traditions." As this statement implies, translators are permanently faced with the

problem of how to treat the cultural aspects implicit in a source text (ST) and of finding

the most appropriate technique of successfully conveying these aspects in the target

language (TL). These problems may vary in scope depending on the cultural and

linguistic gap between the two (or more) languages concerned.

The cultural implications for translation may take several forms ranging from lexical

content and syntax to ideologies and ways of life in a given culture. The translator also

has to decide on the importance given to certain cultural aspects and to what extent it is

necessary or desirable to translate them into the TL. The aims of the ST will also have

implications for translation as well as the intended readership for both the ST and the

target text (TT).

Considering the cultural implications for a translated text implies recognising all of these

problems and taking into account several possibilities before deciding on the solution

which appears the most appropriate in each specific case. Before applying these methods

to the chosen text, this essay will examine the importance of culture in translation

through a literature review. The different general procedures of treating the cultural

implications for translation will be examined as well as analysing the ST and the aims of

the author. The translation process will also be treated using specific examples found in

the ST before discussing the success of aforementioned theoretical methods applied to the

TT.

Although corresponding to cultural categories examined, the title will be considered

separately in order to determine the pertinence of conserving, highlighting, or excluding

certain aspects. Due to these considerations, the title will be considered after the other

aspects as all other cultural implications need to be examined before reaching relevant

conclusions.

CHAPTER 2: ASSIGNMENTS

ASSIGNMENT 1:

I.THEORY:

1. What is translation? What definition do you think is the most appropriate? Can you

give your own definition of translation?

2. What is an idiomatic translation? Give some examples of idiomatic translations.

3. What are the secondary meanings? Give ten sentences, each of which contains a word

used in a secondary sense.

4. What is the primary meaning? Give ten sentences, each of which contains a word used

in a primary sense.

II. EXERCISES:

A. Identify change of meaning versus change of form. Some of the following pairs of

sentences differ in their form. Some differ in meaning. Indicate if the primary change is in

the form or in the meaning.

Example:

They robbed the old man.

The old man was dropped by them.

Answer: Change of form

1. The students like to study translation.

The students like studying translation.

2. He saw the bird.

He heard the cat.

3. Go to bed.

I want you to go to bed.

4. I came; I saw; I conquered.

I came, saw, and conquered.

5. The young man had an English grammar book stolen.

An English grammar book was stolen from the young man.

B. List as many grammatical forms as you can which realize the same meaning as the

one given below. Then put the same meaning into a language other than English in as

many forms as you can.

Example:

The cat is black

The black cat

The cat, which is black

1. The water jug

2. John bought a car

3. A hot day

4. Mother‟s long blue dress

5. Peter‟s house

C. All of the following have the same grammatical form. With the change of lexical items,

there is a change of meaning which is signaled by that lexical item, apart from the

referential meaning of the word itself. What meaning is signaled in each of the following

possessive phrases? Answer by restating. How can that meaning best be expressed in

another language which you speak?

Example:

The man‟s car - the man owns the car

The man‟s eye - the eye is part of the man

1. The doctor‟s office

2. The doctor‟s patient

3. The doctor‟s book

4. The doctor‟s brother

5. The doctor‟s hand

6. The doctor‟s house

D. For each pair of sentences, state whether the two sentences are 1. the same in

meaning or 2. different in meaning.

1. (a) It rained all night.

(b) Rain fell all night.

2. (a) There is a book on the table.

(b) There is a table on the book.

3. (a) John was very surprised when he heard the news.

(b) The news very much amazed John when he heard it.

4. (a) It was a hot day.

(b) The day was hot.

5. (a) Peter‟s house

(b) The house that belongs to Peter

6. (a) He remained silent.

(b) He did not say anything.

7. (a) I bought cloth to make Mary a new dress.

(b) I bought a new dress for Mary.

8. (a) My parents are well.

(b) My mother and father are well.

9. (a) John is ill: he has a bad case of malaria.

(b) John is very ill indeed.

E. Translate the following sentences into English.

1. Chị may ỏo sơ mi này ở đõu vậy?

2. Đà Lạt chiếm cứ một vựng đất rộng trờn cao nguyờn Lõm Viờn, xung quanh toàn là

nỳi đồi hựng vĩ.

3. Mặc dự địa vị của phụ nữ đó cú những bước tiến kỳ diệu, nhưng người ta phải thực

hiện nhiều chuyện khỏc để cải thiện tỡnh trạng sức khoẻ, dinh dưỡng và giỏo dục cho

phụ nữ.

4. Ngày nay thế giới đang đưong đầu với nhiều vấn đề nghiờm trọng cho dự đó cú nhiều

bước tiến đỏng kể trong lĩnh vực khoa học, cụng nghệ và tri thức. Một trong những vấn

đề đú là sự bựng nổ dõn số, đặc biệt ở cỏc nước đang phỏt triển. Dõn số đang tăng theo

cấp số nhõn trong lỳc sản xuất hàng hoỏ lại tăng theo cấp số cộng.

5. Charles Dickens là một trong những nhà viết tiểu thuyết lớn nhất thế giới, thuộc

trường phỏi hiện thực phờ phỏn thế kỷ 19. Điều mà chỳng ta đỏnh giỏ cao về những tỏc

phẩm của Dickens là sự phờ phỏn về tội ỏc và sự tương phản giữa giàu và nghốo của xó

hội tư sản Anh lỳc bấy giờ. Thế giới mà ụng ta miờu tả là thế giới của giai cấp trung lưu

và hạ lưu ở Luõn Đụn.

ASSIGNMENT 2:

I.THEORY:

1. What are the differences between a literal translation and an idiomatic translation?

2. What grammatical features should be considered when you translate a text? Give some

examples to support your ideas.

II. EXERCISES:

A. In each of the following pairs of sentences, which is more idiomatic English, a or b?

How would the meaning be expressed idiomatically in the language you speak?

1. (a) The storekeeper said that we will refund your money.

(b)The storekeeper promised to refund our money.

2. (a) A certain boy told me this little story at a party.

(b) He is one boy. He told the one little story. This is a game he said.

3. (a) An International Alphabet would inevitably bring about a spelling reform as well.

How

many children have shed hot tears about spelling?

(b) An International Alphabet would inevitably bring about a spelling reform,too. And

how

many hot children‟s tears have not been shed on spelling?

4. (a) He then reported his misfortune to the police, who are searching diligently for the

thief.

(b) He then his mishap reported to the police, who are the thief searching intensively.

B. Look for literalisms in the following translations into English and underline the

words or phrases that do not sound natural in English. Suggest a more idiomatic way of

saying it. All of these examples are from published translated material.

1. Foreign tourists usually at Kinh Do Hotel for their friends have introduced to them

very

much about this hotel.

2. Since the USA abolished the embargo against Vietnam, many foreign countries have

been

investing in Vietnam.

3. Hue is famous about its delicious dishes and beautiful landscapes.

4. The participants discussed about the causes of pollution environment.

5 . A robbery took place of a motorcycle rider at Kampung early yesterday morning.

C. Each of the following are sentences written by some Vietnamese who are not yet fluent

English speakers. The forms used shows examples of how their mother-tongue language

structures have been carried over into English. The same information is then given in

parenthesis in idiomatic English. What changes were made in correcting the English?

These changes point out some of the differences between Vietnamese and English.

1. Sir, the problems of before don‟t forget.

( Sir, please don‟t forget the problems we discussed before.)

2. If there is any means, send me a letter to Saigon.

(If there is any way to do so, send a letter to me in Saigon.)

3. I will think you time to time day and day.

( I will be thinking about you often every day.)

4. I am very grateful to inform you with this letter.

( I am very happy to be able to send/write you this letter.)

5. I am a man who has been to Hanoi for 12 years.

( I have now lived in Hanoi for 12 years.)

D. Translate the following sentences into Englisgh.

1. Thỏc Mơ là cụng trỡnh thuỷ điện cú cụng suất thiết kế 150.000 Kw, sản lượng điện

trung bỡnh hàng năm 600 triệu Kw giờ.

2. Để xõy dựng cụng trỡnh này cần phải đào đắp gần 15 triệu m3 đất đỏ, đắp hơn

350.000 một khối tầng lọc, đổ khoảng 220.000 một khối bờ tụng cốt thộp và lắp đặt gần

7.000 tấn thiết bị và kết cấu kim loại.

3. Với khối lượng cụng việc lớn như vậy, nhưng chớnh phủ quyết định phải hoàn thành

việc thi cụng trong hai năm do nhu cầu cung cấp điện cho cỏc địa phương phớa Nam đó

trở nờn hết sức cấp bỏch.

4. Từ ngày khởi cụng đến nay, cỏc đơn vị thi cụng đó thực hiện được khoảng 90% khố i

lượng đào đất, đổ khoảng 40% khối lượng bờ cụng cốt thộp.

5. Theo ụng Nguyễn Bỏ Mẫn, Trưởng ban Quản lý cụng trỡnh, thỡ hầu hết cỏc hạng mục

căn bản đều đạt đỳng yờu cần về tiến độ thi cụng.

6. Trung tuần thỏng 11/1993, Thủ tướng Vừ Văn Kiệt đó đến kiểm tra tỡnh hỡnh thi cụng

cụng trỡnh thuỷ điện thỏc Mơ.

7. Những người lónh đạo cụng trỡnh khẳng định với Thủ tướng rằng đó cú đầy đủ cơ sở

để đảm bảo khởi động tổ mỏy số 1 vào thỏng 6 năm 1994.

8. Việc chặn dũng sụng Bộ tiến hành vào thỏng 12 này.

9. Như vậy sẽ cú một sự trựng hợp cú ý nghĩa là cựng một thời điểm với việc khởi động

tổ mỏy số 1 thuỷ điện thỏc Mơ, hệ thống tải điện 500 Kw Bắc Nam cũng được hoàn

thành.

10. Với cỏc cụng trỡnh này, năm 1994, miền Nam đó thoỏt khỏi tỡnh trạng đúi điện.

E. Translate the following sentences into Vietnamese

1. Although the state budget for teaching aids at schools of all levels has been icreased

since 1990, it is still far below the demand to fully equip schools and improve training

quality.

2. President Putin affirmed that Russia has always attacted importance to its relations

with Vietnam, its traditional friend and stragic partner in Southeast Asia.

3. It is projected to extend integration opportunities to 3000 disabled children in three

provinces, one in mountainous areas, one in the central coast and one in remote areas.

4. They discussed a series of measures intended to ensure comprehensive cooperation in

economy, trade, science and technology.

5. Efforts are being made to raise women‟s awareness of their rights to have labour

safety or hygiene conditions at work through an expanded communication network.

6. It is more likely that schools in the southern provinces have more computer labs used

in teaching foreign languages than schools in the northern provinces.

7. There have been four foreign invested projects in education, with investment capital

from the World Bank and the Asian Development Bank.

8. Of 50 foreign language students surveyed recently by the Vietnam Courier, 38 said

they are not interested in working for foreign invested companies.

9. Vietnam and China agreed to set up negotiations for the signing of a land border

agreement delineating the sea boundary in the Bac Bo ( Tonkin ) Gulf no later than 2000.

10. Most recently the government has offered incentives like tax reduction or preferential

loans to employers who have employed a large number of women.

ASSIGNMENT 3:

I. THEORY:

1. What lexical features should be considered when you translate a text? Give

some examples to support your ideas.

2. Why do you have to take the time to read the source language text carefully

before translating it?

II. EXERCISES:

A. Translate the following sentences into English.

1. Ngay từ những ngày đầu thỏng Chạp ( Âm lịch) Tết đó lảng vảng ở vựng ngoại thành

Hà Nội.

2. Cú lẽ bà con nụng dõn ngoại thành là người cảm nhận thấy Tết hơn ai hết bởi từ việc

vun xới rau quả, cỏ hoa cho việc vỗ bộo lợn, gà đốu nhằm phục vụ tết.

3. Nếu đi từ phớa Kinh Bắc xuống, ta sẽ nhỡn thấy bạt ngàn hoa xuõn, nhất là layơn khoe

sắc đủ màu.

4. Sỏt với vựng Nội Thành là vựng hoa Nhật Tõn , Nghi Tàm, Quảng Bỏ với nhiều loại :

đào hồng thắm, quất vàng mộng, tim tớm viụlột và đỏ rực hoa đồng tiền.

5. Vài ba năm trở về trước, nơi đõy là rừng hoa, đủ đỏp ứng nhu cầu của người Hà Nội

về hoa cảnh.

6. Bà con vựng này là những nghệ nhõn cú truyền thống trồng hoa lõu đời.

7. Tiếc thay, đất trồng hoa hiện nay bị thu hẹp dần do sự chuyển hướng làm ăn của khụng

ớt nghệ nhõn.

8. Người thỡ bỏn đỏt bỏ nghề, người thỡ tự bỏ vốn hoặc là liờn kết với người bỏ vốn hựn

hạp xõy dựng cỏc biệt thự sang trọng dựng làm khỏch sạn mi ni phục vụ khỏch nước.

9. Cửa hàng, cửa hiệu mọc lờn như nấm đủ loại hàng hoỏ từ bỡnh dõn đến cao cấp.

10. Chẳng cũn nghi ngờ gỡ nữa, Hà Nội thời mở cửa đang đổi thay, đang phỏt triển.

Mong sao Hà nội và người Hà Nội mói mói xứng danh với mảnh đất ngàn năm văn hiến.

B. Translate the following sentences into Vietnamese.

1. The centerpiece of the festivities was a show entitled “ A Flock of Birds to Good

Land” staged simultaneously on the three different grand stages in the downtown area.

2. The whole area around the temple was virtually packed with people, leaving only a

small opening for the rituals to proceed.

3. To reduce the costs while increasing accessibility of education for disabled children,

the government has launched a program of community-based education and integration.

4. In recent years, to restore public order, Hanoi removed a number of unofficial

marketplaces into designated areas. But out of the four marketplaces targeted, only Dong

Tam market was moved from the Dong Da residential quarter to the Dai La area.

5. Besides the investment from the State budget, all the schools had to look for other

financial sources to buy teaching equipment. However, these sources made up only 13%

and 21% of the state budget for general education schools and universities respectively.

6. State budget revenues have approximately achieved the level originally set. Regular

expenditure has been ensured, while irregular spending in support of area hit by storms,

floods and droughts have been made. The budget deficit has been kept at a permissible

level of 3.6% of GDP in 1998, down from 4.2% in 1997.

7. The economic development of Vietnam has to be viewed in the context of long periods

of wars. It is the context of long periods of wars that has caused loss of people‟s lives and

damage to property, public facilities and resources.

8. The television network is being established throughout the country. Apart from the

relatively modern and long-standing television stations in Hanoi and Ho Chi Minh City,

25 provincial stations were set up in 1988. These relay the important transmissions of the

central TV stations and broadcast their own program.

9. The Vietnam‟s Women Union is represented in the National Assembly and its

president is entitled to attend the regular meeting of The Council of Ministers where she

can express the Women Union‟s view-points and propose the regulations related to the

Union.

10. The Vietnamese families have been affected by the agricultural civilization. Due to

the open-door policy, the industrial civilization has exerted a daily and hourly effect on

the life of Vietnamese families.

ASSIGNMENT 4:

I. THEORY:

1. Name and discuss the four T‟s of a translation project.

2. Explain what is meant by exegesis.

II. EXERCISES:

A. Read the English text and answer the questions.

Deforestation

Population growth is one factor in rainforest destruction. However, it is a myth to assume

that the expansion of subsistence agriculture to feed more mouths is the main factor. The

majority of deforestation in Latin America, South-east Asia and the Pacific is caused by

clearing land to grow cash crops for export and by commercial logging operations, and

not by „shifting‟ cultivators or landless peasants. Each year commercial logging

eliminates 45000 square kilometers of forest, much of the timber being exported to the

United States and Japan.

No clearer connection between deforestation and the demands of affluent societies can

be found than in Central America and Brazil, where tropical forest has been converted to

grazing land because cattle raising offers export earnings that help with external debt

payments. These heavy payments, which affect the poor the most, have arisen largely

from external loans taken out to finance the purchase of luxury items and arms by

military and governing elite. The establishment of large ranch-style cattle grazing

properties is the principal reason for the elimination of 20000 square kilometers of

rainforest each year in Central or South America. The cleared land is mainly devoted to

the export of beef for the fast-food industries in North America, Europe and Japan- the

aptly named „hamburger connection‟.

1. What is the author‟s purpose of writing this text?

2. What is the text about?

3. How many times have you read the text to understand it completely?

4. Do you have any difficulty in finding the Vietnamese meaning of the English words :

subsistence agriculture, cash crops, commercial logging operations, shifting cultivators,

landless peasants, affluent society, external debt payment, military and governing elites,

ranch-style cattle grazing property, hamburger connection ?

5. Do you have any difficulty in finding the equivalent Vietnamese structures of the

following English sentences?

a. However, it is a myth to assume that the expansion of subsistence agriculture to feed

more mouths is the main factor.

b. No clearer connection between deforestation and the demands of affluent societies

can be found than in Central America and Brazil, where tropical forest has been

converted to grazing land because cattle raising offers export earnings that help with

external debt payments.

6. Translate the text into Vietnamese.

B. Read the Vietnamese text and answer the questions.

NON NƯớC

Cha ụng ta đó uống nước sụng Hồng, Sụng Đà, Sụng Cửu Long và từng sống chết với

sụng nước này. Cỏc bạn thử nghĩ xem rất ớt ngụn ngữ trờn thế giới lại cú sự thống nhất

như tiếng mẹ đẻ của chỳng ta. ở Việt Nam thỡ “nước”( trong sụng, hồ, biển.) lại đồng

nghĩa, đồng õm với “nước” trong ý nghĩa tổ quốc quờ hương. Sụng nước và con người ở

đõy kết hợp với thiờn nhiờn và lịch sử như một khối bất tử bất diệt bởi một thứ xi măng

trường tồn. Đú là lũng yờu nước thương nũi của dõn tộc Việt Nam.

Trờn thế giới, cú nhiều quốc gia từ tỉnh nọ sang tỉnh kia núi là khụng hiểu nhau rồi.

Nhưng ở Việt Nam, dự bất kỳ ở đõu, người Nam kẻ Bắc, hễ gặp nhau lần đầu núi là hiểu

nhau ngay.

1. What is the author‟s purpose of writing this text?

2. What is the text about?

3. How many times have you read the text to understand it completely?

4. Do you have any difficulty in finding the English meaning of the Vietnamese words :

cha ụng, sống chết, sự thống nhất, kết hợp chặt chẽ, xi măng trường tồn, lũng yờu nước

thương nũi, hiểu nhau?

5. Do you have any difficulty in finding the equivalent English structures of the

following Vietnamese sentences?

a. Cỏc bạn thử nghĩ xem rất ớt ngụn ngữ trờn thế giới lại cú sự thống nhất như tiếng mẹ

đẻ của chỳng ta.

b.Nhưng ở Việt Nam, dự bất kỳ ở đõu, người Nam kẻ Bắc, hễ gặp nhau lần đầu núi là

hiểu nhau ngay.

6. Translate the text into English.

ASSIGNMENT 5:

I. THEORY:

1. What are the goals of the translator as he prepares the initial draft?

2. What is the purpose of the evaluation?

3. What kinds of evaluation checks can be made?

II. EXERSISES:

A. Translate the following sentences into Vietnamese.

1. In the human history, science has been seen as having a mission to liberate people

from ignorance and superstition, to lessen human misery, and to increase human

understanding of the world.

2. The News Atlantic hailed the scientists of the time as merchants of light who would

penetrate the darkness and open the way to man‟s control over nature. At that time,

utopian invetions such as aircrafts, submarines, and telephones were foreseen.

3. People involved in the computer industry believe we are experiencing a computer

revolution. Why is this revolution occuring? What will be its social consequences? To

answer these questions , it is necessary to consider briefly the history of computers.

4. The forerunner of modern computer goes back some 5000 years to the first calculating

machine invented by the Chinese- the abacus. Until the 17th century, Europe had nothing

to rival the abacus for speed and accuracy of calculation.

5. Computers were developed simultaneously in Germany, England and the USA to aid

the speedy and accurate calculations necessary to decode the enemy‟s messages during

the Second World War.

6. Many of the jobs now being performed by people in the manufacturing and service

sectors of our economy can be done faster and more cheaply by modern computers or

electronic devices controlled by computers.

7. Robot machines are replacing assembly line workers in manufacturing. They have

already done so in the Fiat car factory in Italy and the Nissan car plant in Japan. By 1980,

50 robots were in use in Australia by companies such as General Motors, Ford, Nissan

and Simpson Pope.

8. Firms that do not adopt the new computer technology are enable to compete with their

cheaper electronic rivals. Such has been the fate of the $200 million a year Swiss watch

industry, which was wiped out by electronic watches in a couple of years.

9. With the mechanization of some work processes, the new factories initially resulted in

large-scale structural unemployment. Previously, much sought-after, skilled, “cottage

industry” artisans suddenly found themselves redundant and de-skilled by the new

technology.

10. The heroic image of science grew through the 18th and 19th centuries. The Industrial

Revolution, which started in England in the late 18th century, strongly reinforced faith in

a technological society, although the social costs and benefits were far from equal share.

B. Translate the following sentences into English.

1. Vịnh Dung Quất nằm ở phía đông bắc huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Vịnh có

chiều dài 18 km và được che chở kín đáo bởi các dãy núi tự nhiên.

2. Bờ phía nam vịnh là một vùng đát bằng phẳng, có kết cấu địa lý ổn định với diện tích

hàng chục cây số vuông.

3. Nơi đây sẽ hình thành các khu công nghiệp nặng và hoá chất, nhà máy lọc dầu, khu

chế biến hải sản, khu chế biến nông sản, khu công nghiệp nhẹ và một khu dân cư đô thị

hiện đại với khoảng 60 vạn dân.

4. Một diều kiện thuận lợi nữa là Dung Quất nằm cách đường bộ, đường sắt, đường tải

điện và cáp quang xuyên Việt khoảng 12 km. Việc cung cấp nước ngọt cho khu này là hết

sức thuận lợi với trữ lượng là 3 tỉ mét khối /năm, với nguồn nước từ sông Trà Bồng.

5. Ngày nay chúng ta đang trãi qua một cuộc biến đổi xã hội rất sâu sắc như sự thay đổi

trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất. Do vậy, việc định nghĩa lại khái niêm

việc làm có lẽ là cần thiết.

ASSIGNMENT 6:

I.THEORY:

1. Name some kinds of errors that a translator could make when he/she translates a text.

2. Why does a translator often make structural and lexical errors when he/she translates a

text?

3. Give some examples of errors in word collocation that a translator could make when

he/she translate a text.

II. EXERCISES:

A. Translate the following sentences into English.

1. Do phù sa bồi đắp của dòng sông Cửu Long đã lam phong phú vựa lúa đầy ắp này,

tượng trưng cho nguồn lương thực của cả nước cũng như phong cách sinh hoạt kề cận

sông nước của cư dân trong vùng.

2. Từ những dòng sông rộng lớn đến những mương rạch mảnh mai chỉ tiện cho những

chiếc thuyền nhỏ bé ra vô, Sông Cửu Long cho ta một cảnh quan hoành tráng khi nó chảy

vào Việt Nam, trạm cuối cùng của hành trình 4500km nơi cửa ngõ biển Đông.

3. Điều đáng quí là kiều bào luôn hướng về tổ quốc, gắn bó với gia đình quê hương, đất

nước, yêu quí và giữ gìn bản sắc văn hoá và hun đúc nên tính cách con người Việt Nam.

4. Ngoài việc giúp đỡ người thân ở nước nhà, nhiều kiều bào còn đóng góp xây dựng quê

hương, hưởng ứng việc cứu trợ những nơi trong nước bị thiên tai và tham gia các việc

nghĩa với truyền thống “ nhiễu điều phủ lấy giá gương.”

5. Trước năm 1988, ảnh hưởng của hệ thống ngân hàng đối với sự phát triển và quản lý

kinh tế vĩ mô là không đáng kể. Để khuyến khích hệ thống ngân hàng hoạt động có mục

đích hơn, chính phủ đã đè ra các biện pháp mới bao gồm tổ chức lại hệ thống ngân hàng,

đưa vào các chính sách tín dụng hạn định, chính sách mới về lãi suất và cho phép tự do

buôn bán vàng trên thị trường.

6. Chính phủ đă xúc tiến một cuộc tái thiết toàn diện về lương bổng của công nhân viên

nhà nước bằng cách chỉnh đốn lại những khoản bao cấp cho người tiêu dùng trên danh

nghĩa hoạch định lại chế độ lương. Mặc dù mức lương tối thiểu hàng tháng tăng,

nhưnglương thực tế vẫn giảm xuống đáng kể do lạm phát.

7. Cuộc điều tra do hội phụ nữ Việt Nam tiến hành cho thấy rằng những phương pháp

tránh thai truyền thống đang được áp dụng rộng rãi. Cuộc điều tra cho thấy rằng 39% phụ

nữ có gia đình dùng phương pháp hiện đại, phương pháp thường dùng nhất là đặt vòng

tránh thai

B. Translate the following sentences into Vietnamese

1.The nuclear energy proponents also pressed the theme that it was inevitable that the

world would increasingly go nuclear. It is suggested that the opponents were standing

against the tide of history and were akin to the Luddites at the beginning of the Industrial

Revolution, who broke machines.

2. Doctors have shown for the first time they can rebuild the immune systems of people

infected with the AIDS virus, dramatically increasing the blood cells that HIV destroys.

3. In the field of medicine training, what was done in the past years has been remarked by

distinguished fact that many specialists and medical colleges in different countries set

forth the necessity for reconsidering training subjects for health workers.

4. Today, the physicians should be considered as men of health. Hence, the responsibility

of the physicians is to know how to discover, cure, and rehabilitate the health of the

individuals and the community.

5. It is obvious that a healthy body helps a sound mind because it is the sound minds that

direct the orientation of the values systems. A healthy man should be healthy not only

physically but also mentally.

6. Nowadays people are inclined to worry too much about their physical health.

However, I would like to lay stress on the importance of psychological health. Being

mentally healthy is very important, and a truly healthy man is one who can enjoy the

proper equilibrium between his body and mind.

ASSIGNMENT 7:

Translate the following texts into English

1.Những thành tựu của quá trình đổi mới trong thập niên vừa qua đã tạo ra những cơ hội

cho phụ nữ đạt được mục đích của mình. Cuộc sống của phụ nữ đã được cải thiện và phụ

nữ bớt nhọc nhằn hơn. Các dịch vụ xã hội đã giúp phụ nữ bớt nhọc nhằn trong công việc

nhà và tạo đIều kiện cho phụ nữ tham gia vào các hoạt động xã hội .

2. Hội phụ nữ Việt nam đạI diện cho phụ nữ Việt Nam trong cả nước đã đổi mới tổ chức

và cách làm việc vì vậy đã thu hút ngày càng nhiều phụ nữ tham gia vào công tác xã hội.

Hôị phụ nữ giúp cho phụ nữ giải quyết những khó khăn trong cuộc sống hằng ngày. Hội

cũng đệ trình lên nhà nước những điều luật và chính sách nhằm phát huy mọi tiềm năng

của phụ nữ trong tiến trình đổi mới.

3.Nhận ra những nhân tố tạo nên việc học ngoại ngữ nhanh và hiệu quả ngày càng trở

nên quan trọng vì đa số người học là người lớn rất lo lắng khi học một ngoại ngữ chuyên

ngành sử dụng trong thương mại,nghiên cứu và ngoạI giao. Nhu cầu để học một ngọai

ngữ có hiệu quả cần được xem xét theo khía cạnh người học, người dạy và chương trình

giảng dạy.

4.Sức hấp dẫn lớn nhất đối với du khách là bản sắc văn hóa của dân tộc Việt Nam. Hàng

nghìn di tích lịch sử, di tích cách mạng đã được nhà nước xếp hạng, trong đó hàng trăm

di tích có giá trị lịch sử và nghệ thuật cao. Việt Nam là một cộng đồng của 54 dân tộc với

nhiều phong tục, tập quán, văn hóa nghệ thuật dân gian đặc sắc. Sự hiện diện của hàng

trăm làng nghề truyền thống đã sản xuất ra hàng nghìn loại sản phẩm thủ công mỹ nghệ

nổi tiếng.

5. Nếu du khách đến với các vùng dân tộc thiểu số thì còn có thể tham dự vào những sinh

hoạt văn hóa kỳ thú của vùng núi rừng nhiệt đới. Một lễ hội đâm trâu chẳng hạn. Sẽ phải

có mặt trước lễ hội hàng tuần cùng người dân đi tìm tre để sửa nhà rông, để làm cây nêu

xua đuổi ma quỷ. Trong những ngày đó du khách còn được quan sát cách chọn các vò

rượu cần và nhất là việc chọn trâu để đâm.

6. Phúc lợi xã hội là chính sách xã hội lớn của Việt Nam dựa trên truyền thống tương

thân tương ái giúp đỡ lẫn nhau có từ ngàn xưa. Nguyên tắc cơ bản của chính sách này là

kết hợp trách nhiệm của nhà nước, của cộng đồng và mỗi cá nhân tự vươn lên hòa nhập

vơI xã hôị. Chính sách này đang từng bước mở ra cho mọi đối tượng với nhiều hình thức

khác nhau.

7. Sự lạc hậu và nguy cơ tụt hậu hơn về kinh tế đang là nỗi trăn trở canh cánh trong lòng

mỗi người Việt Nam ở trong nước cũng như đang sinh sống ở nước ngoài. Nếu tụt hậu xa

hơn có nghĩa là rơI vào số phận của một nước cung cấp nguyên liệu và nhân công trong

sự phân công lao động quốc tế, chịu lép vế , thua thiệt trong hợp tác cạnh tranh. Đó thực

là một thách thức lớn đối với dân tộc Việt Nam trong bối cảnh quốc tế ngày nay.

8. Bản chất nhân văn của trường phái ngoại giao Việt Nam là một nét đặc thù. Mặc dù là

nạn nhân của biết bao nhiêu cuộc xâm lược, nhưng người Việt Nam không bao giờ mất đI

lòng nhân ái. Hơn thế nữa , chính lòng nhân áI là nhân tố tạo nên sức mạnhcủa dân tộc và

nền ngoạI giao Việt Nam. Nguyễn TrãI , người anh hùng dân tộc của thế kỷ 15 đã để lạI

phương châm lưu truyền cho mãI đến hôm nay :

“ Lấy đạI nghĩa thắng hung tàn,

Lấy chí nhân thay cường bạo.”

ASSIGNMENT 8:

Translate the following text into English

Có lẽ Bắc Kinh là nơi tập trung quyền lực chính trị nhưng Thượng Hải cũng có quyền tự

hào là một thủ đô thương mại. Bắc Kinh có lẽ là nơi tập trung quyền lực chính trị nhưng

danh hiệu một thủ đô thương mại lại thuộc về Thượng Hải. Những địa điểm lịch sử chỉ

mới có từ gần 80 năm trước ở Thượng Hải, tuy thế hầu hết du khách đều bị chinh phục

trước vẻ quyến rũ của thành phố đặc biệt này, nơi mà môi trường là tất cả. Chỉ riêng cái

tên Thượng Hải cũng đã dậy nên một làn sóng nhỏ niềm thích thú vô tận. Thượng Hải

vẫn là một thành phố nhỏ chuyên nghề đánh cá và dệt mãi cho đến nửa thế kỷ 19 khi nó

bắt đầu phát triển như một trung tâm công nghiệp và thương mại. Những người chủ hãng

buôn và các ứng cử viên chính trị từ khắp nơi trên thế giới đổ về đây và phát triển nó

thành một trong những thành phố quốc tế sành điệu nhất thế giới. Từ những năm 1920

trở đi, nó trở nên ngày càng tai tiếng như là một nơi mà bất cứ việc gì cũng có thể xảy ra.

Các ngân hàng và các công ty thương mại đủ loại tự xây dựng cho họ những trụ sở

chính sang trọng trông ra nơi mà sau đó là những cánh đồng lúa mênh mông trải dài hai

bờ sông Hoàng Phố. Toàn bộ dải đất này vẫn còn tồn tại sau những thời kỳ san bằng ồ ạt

và ngày nay nó làm nên một bảo tàng mở độc đáo về kiến trúc của những năm 1930. Một

cuộc tản bộ dọc bờ đê là không thể thiếu đối với những ai đến thăm nơi đây, / Du khách

không thể bỏ qua một cuộc tản bộ dọc bờ đê khi đến thăm nơi đây, nơi mà vẫn được

nhiều người công nhận là thành phố trọng điểm của Trung Quốc.

Những toà nhà chọc trời, bao gồm một vài toà nhà cao nhất thế giới đã mọc lên ở chính

nơi mà xưa kia lúa đã từng mọc. Điểm nổi bật nhất là tháp truyền hình Hòn Ngọc Viễn

Đông - nếu thời gian cho phép, một cái nhìn toàn cảnh từ những tầng cao của tháp sẽ là

một kỷ niệm khó quên.

Dưới sự nhượng bộ của người Pháp trước đây, từng đoạn quá khứ như vẫn còn hiện hữu

đâu đó trong những biệt thự tao nhã và những con đường rợp bóng cây. Vòng qua góc

đê, khách sạn Hoà Bình và ban nhạc Jazz đáng kính của nó là những chứng tích nổi

tiếng của một thời kỳ hào hiệp. Nhưng Thượng Hải cũng còn có nhiều khách sạn tuyệt

vời khác từ những năm 1930, phần lớn đang được phục hồi những nét đáng yêu từ thời

hoàng kim trước đây của chúng.

Thượng Hải sở hữu một trong những bảo tàng thật sự lớn của thế giới, được mở của vào

năm 1996. Trong một thời gian ngắn không thể tham quan hết toà nhà giá trị này được,

nhưng thậm chí chỉ cần một giờ trong những phòng trưng bày đồ đồng, điêu khắc đá và

đồ gốm cũng đã đủ đem lại những kỷ niệm khó phai.

ASSIGNMENT 9:

Translate the following text into Vietnamese

In a keynote speech at Hà Nội National University (HNU) yesterday, leader Jiang urged

the youth of Vietnam and China to work for strengthening the friendship between the two

countries and contribute to peace and development in Asia and the world.

“A bright future will be created by you, the young people, and the future belongs to you,”

the Chinese General Secretary and State President told the students.

Jiang stressed that a better future awaited China-Vietnam relations in the 21st century,

and joint efforts by the youth of both countries cannot be separated from this.

The younger generation in both our countries must stick to their ideals and work

tirelessly for socialism, he said.

“The youth of China and Vietnam need to inherit and bring into full play the

revolutionary spirit of their elders, to be persistent in ideology, study hard, to strive for

the cause of developing socialism, and for the wealth and prosperity of their respective

motherlands,” he said.

He expressed his hope that the Chinese and Vietnamese young people will cherish,

maintain and promote China-Vietnam relations, have more exchanges and learn from

each other to enhance mutual understanding. He pledged that the Chinese party and

Government would fully back such exchanges.

“In history, both Vietnam and China have suffered invasion by the imperialists but we

both successfully fought off the imperialists, liberated our peoples and unified our

countries,” said Jiang.

He said that the friendship between Vietnam and China derives not only from history but

also the fact, as noted by Hồ Chớ Minh, that the two peoples are “comrades and

brothers”.

The foundation of China-Vietnam ties was mutual trust, long-term stability, the pre-

condition, and friendly neighborliness, the guarantee, he said.

“Comprehensive co-operation is the bridge and the target a prosperous future”, he added.

Jiang left Hanoi yesterday Central Vietnam where he toured the ancient imperial capital

of Huế, recognized by the UNESCO as a World Heritage Site, and met with leaders of

the port city of Đà Nẵng.

He is scheduled to visit the ancient port town of Hội An and the Hoà Thọ Textile

Company before concluding his three-day visit to Việt Nam.

ASSIGNMENT 10:

Translate the following text into English

Đối với một đất nước cũn nhiều khó khăn như chúng ta, thỡ vấn đề “tiết kiệm chống lóng

phớ” phải luụn được coi là quốc sách. Nhưng trong thực tế, những năm qua khắp nơi, vẫn

cũn tràn lan những hiện tượng lóng phớ. Nào là lóng phớ trong quản lý, sử dụng ngõn

sỏch, lóng phớ trong đầu tư xây dựng cơ bản, lóng phớ trong quản lý đất đai, trụ sở làm

việc, lóng phớ trong lĩnh vực doanh nghiệp Nhà nước và rồi lóng phớ cũn len lỏi trong

dõn chỳng với những thủ tục cưới xin đầy tốn kém…

“Lóng phớ” thực sự đó và đang là vấn đề bức xúc của xó hội, là một trong những nguyên

nhân gây ảnh hưởng lớn tới nền kinh tế của đất nước. Bởi vỡ trong năm đầu (1998) sau

khi có pháp lệnh thực hành tiết kiệm, chống lóng phớ được Uỷ Ban thường vụ Quốc Hội

khóa X thông qua ngày 26-02-1998 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1-5-1998, qua số liệu

báo cáo của 12 Bộ, cơ quan ngang Bộ, số chi thực năm 1998 giảm so với quyết toán năm

1997, cụ thể như: Hội nghị phí: 12,8 tỉ đồng; công tác phí: 12,43 tỉ đồng, chi phí điện

thoại, fax: 9,57 tỉ đồng; chi phí sửa chữa lớn TSCĐ: 80,94 tỉ đồng; chi mua sắm tài sản cố

định phục vụ chuyên môn nghiệp vụ: 153,7 tỉ đồng. Dự toán NSNN năm 1999 tiếp tục

thực hiện tiết kiệm 10% dự toán chi thường xuyên. Một số khoản chi thường xuyên đó

giảm mạnh từ 30% đến 70% như chi mua sắm thiết bị làm việc, chi hội nghị lễ tõn…

Những số liệu “giảm chi” trong khi thực hiện Phỏp lệnh thực hành tiết kiệm chống lóng

phớ thời gian qua, thực sự là những con số biết núi, cho thấy tớn hiệu đáng mừng về sự

chuyển biến trong công tác này, song điều đó cũng chứng tỏ bấy lõu nay việc chi tiờu cũn

quỏ buụng lỏng, nờn thắt chặt lại cỏc khoản chi tiờu là việc cần làm.

Qua thanh tra tài chính, báo cáo quyết toán hàng năm đó phỏt hiện nhiều cơ quan đơn vị

hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp vi phạm các nguyên tắc quản lý hành chớnh. Một

trong những vấn đề chi tiêu được coi là bức xúc và có thể nói là hết sức tốn kém hiện nay

là: Chi tiêu đối với các lễ đón nhận huân huy chương, ngày thành lập ngành, hội thảo…

Mỗi cuộc “đỡnh đám” như vậy tốn không biết bao là tiền của, nào tiền thuê hội trường,

tiền ăn uống, quà biếu… Vào dịp cuối năm này, người ta cũn thấy cỏc nhà hàng chật kớn

bởi cỏc “thượng đế” hầu hết là các “cán bộ” chứ người dân thường thỡ lấy đâu ra “ngân

quỹ” mà vui vẻ như vậy! Trong khi cuộc sống của những người dõn “tự do” cũn đang vất

vả bươn chải từng ngày với những chi tiêu hạn hẹp thỡ việc tiết kiệm chống lóng phớ

trong “cơ chế chi bao cấp” là việc nhất thiết cần phải làm.

ASSIGNMENT 11:

Translate the following texts into Vietnamese

GAZA CITY -Israel and palestinians negotiated through the night in what US envoy

Dennis Ross termed "a good evening of work" aimed at breaking an impasse over Israel's

delayed pullout from the West Bank town of Hebron.

Ross left Palestinian leader Yasser Arafat's office early yesterday - three hours after he

arrived - but negotiators stayed behind to corntinue talks.

"The meeting was positive (and) constructive," Arafat said. He added that he and Ross

"solved some of the obstacles which were between me and him," apparently referring to

his own suggestion last week that Ross was biased toward Israel.

Ross, who was to leave later yesterday, agreed that "We had a good set of discussions."

Referring to the negotiations, he said : "This has been a good evening of work, but there

are still issues to be overcome."

Inside Arafat's headquarters, the Palestinian team led by chief negotiator Saeb Erekat

continued deliberations with Israel's delegation, led by Maj. Gen. Shaul Muhfaz and

Yitzhak Molcho, a top advisor to Prime Minister Benjamin Netanyahu. The talks began

on Sunday afternoon in Jerusalem and moved to Gaza.

Israeli media speculated that if the meeting was successful, Ross might delay his

departure and Netanyahu and Arafat might hold a summit either yesterday or today.

Israel was to have pulled out of Hebron - the last West Bank city under occupation in

March, but delayed it after a series of terrorist attacks in Israel. Netanyahu, a hardliner

elected in May, has delayed the pullout further, trying to tighten security for the 500

settlers who live in the town of 130,000 Arabs.

The Palestiians have refused to reopen the existing agreement, and also seek to link the

Israeli redeployment to a further pullout elsewhere in the West Bank that was also

promised in the signed autonomy accords.

In Hebron on Sunday, the army rounded up about 100 Palestinians after two fire bombs

were thrown at a Jewish enclave without causing injuries. They were questioned and held

at gunpoint for about an hour, but most were released. The army spokesman said several

Palestinians were arrested.

A Palestinian walking past the Beit Hadassah enclave was hit and injured by a metal

ladder that fell or was thrown from the roof, and he was taken to the city hospital.

HCM CITY - The number of foreign tourists arriving in Viet Nam has been increasing

year after year. On average, it grows by 30 per cent a year, according to recent statisties

released from Viet Nam Tourism Administration.

Though the number of tourists is on the rise, occupancy rates of hotels have dropped

significantly as compared to previous years. Over the past six years, joint - venture

hotels and guest houses operated at an average capacity rate of 85 to 90 per cent. They

are now operating at a capacity rate of only 60 per cent. A rate which is much worse than

that of state - owned hotels and private guest - houses.

One of the main reasons for the decline in hotel capacity rates is the muchrooming of

joint - venture hotels which has caused severe competition among hotels for room - rates

and hotel services.

Several hotels have become burdens to their owners, with low gross earnings and high

taxes, many are about to be forced to close down.

Most foreign visitors have come here eager to experience something new and to travel to

places of wild and natural beauty during their stay. For this reason, Viet Nam's tourist

industry needs to reorganise its management and set goals in order to satisfy the current

demands of tourists.

Though there has been growth in the number of tourists over the past several years, the

number of visitors that come for a second visit is low. It is evident that the attraction of

Viet Nam's tourist industry is still inadequate and tourist sites, transport and

accommodation facilities have not yet reached international standards.The country now

has some 22 provinces and cities which have completed detailed master plans for tourist

resorts.

However, these projects are yet to be developed and are still under discussion. Even

though each year the government has spent tens of billion of dongs on upgrading

national historical relics and tourist resorts, due to a lack of management expertise

and investment knowledge, these sites have failed to help boost the development of

the tourist industry. To improve quality of tourist resorts and to boost hotel

operations, Viet Nam's tourism industry now requires more investment from the

government.

Translate the following text into English

Càng ngày càng có nhiều người Việt nam tìm cách đi học nước ngoài bằng chi phí riêng

của mình. Từ giữa năm 1992 dến tháng 5 năm nay, số người tự bỏ tiền ra học còn ít,

nhưng hy vọng số lượng sẽ tăng trong vòng 5 năm tới vì nền kinh tế Việt Nam tốt hơn và

chính phủ hợp lý hóa các thủ tục làm cho việc học tự túc dễ dàng hơn. Nhưng cuộc quảng

cáo lớn nhất nhằm thúc đẩy những người Việt Nam mạnh dạn đầu tư tiền bạc cho bản

thân hoặc con cái của mình để được học trong một nền giáo duc đạt chuẩn quốc tế là nhờ

vào việc mở một cuộc triển lãm đặc biệt về giáo dục ở nước ngoài tổ chức tại thành phố

Hồ Chí Minh và Hà Nội trong hai tháng vừa qua. Được gọi là “ Educasia”, cuộc triển lãm

đã đề cao các trường đại học, các trường hướng nghiệp và các nhà cung cấp thiết bị

trường học của các nước Anh, Pháp, úc, Hoa Kỳ và Thụy Sĩ. Cuộc triển lãm đề cập đến

chương trình đào tạo và nền giáo dục mà các sinh viên tự túc Việt Nam đang tìm kiếm và

lời giải đáp của những cơ sở đào tạo này ở nước ngoài đối với những thắc mắc của sinh

viên. Các khóa học về viễn thông,xây dựng bằng cơ giới, ngành khách sạn du lịch và nấu

ăn đã được đặc biệt đề cao.

Cho đến bây giờ hầu hết những sinh viên Việt nam đã đi ra nước ngoài học thêm theo

học bổng quốc tế hay của một chính phủ nước ngoài cấp. Hằng năm Việt Nam gửi đi

khoảng 77 sinh viên và 100 chuyên viên bậc cao ra nước ngoài thông qua những chương

trình học bổng được chính thức bảo trợ. Phần lớn những sinh viên đi học tự túc đã đi học

ở Nga, một số đi các nước Đông Âu và một số rất ít đi học ở Hà Lan, Bỉ, Hoa Kỳ, Đan

Mạch và Thái Lan. Nhưng vào tháng tư năm nay, các suất học bổng riêng dành cho các

sinh viên nước ngoài ở Nga và Đông Âu đã tạm ngừng. Hiên nay đã có những điều kiện

dành cho sinh viên Việt Nam muốn học ở nước ngoài là phải tốt nghiệp phổ thông và

phải theo học các khóa học ngoại ngữ phù hợp và phải có kiến thức về vi tính. Tuy nhiên

vẫn còn thiếu những thông tin về các rắc rối mà sinh viên tự túc ở nước ngoài thường gặp

phải, đặc biệt là vấn đề về thời gian và trình độ mà các khóa học đòi hỏi. Đã có những

lãng phí về thời gian cũng như tiền bạc không thể tránh khỏi.

ASSIGNMENT 12:

Translate the following text into Vietnamese

The United States is a country of immigrants. These immigrants come from all over the

world. They speak many different languages. In the past, new immigrants had a hard time

in American schools. They could not understand their school work in English, so they

often became discouraged and dropped out of school. They were not able to get good jobs

without a good education.

Now, many schools in the United States have bilingual programs. ("Bi" means "two" and

"lingual" means "language".) For example, a school with many Spanish-speaking

students might have a bilingual program. The Spanish-speaking students study their

subjects in both English and Spanish. A school with a large Chinese population might

have an English Chinese bilingual program. Students in bilingual programs continue their

general education and learn English at the same time. After a period of time, they can

take all of their classes in English with English speaking students.

Bilingual education is "controversial." This means some people like it, and other people

do not like it. The people in favor of bilingual education say, "It helps students to

understand their school work in history, mathematics, science, etc., at the same time, they

are learning English." These people say bilingual education helps students succeed in

school. They can get better jobs and be better citizens after graduation.

The people against bilingual education say, "It's a waste of time and government money.

English is the national language of the United States." Everyone living in the United

States, they say, should learn to speak English as quickly as possible. They say,

"Bilingual education is too expensive." In other words, the government spends too much

money on bilingual education. They want to put the money for bilingual programs into

English programs. In such programs, everyone will learn English a lot faster. At least,

those against bilingual education think so.

Translate the following text into English

Người nghèo thường có nhiều con hơn những người thuộc giới trung lưu và thượng lưu.

Và dân ở các nước kém phát triển thì có nhiều con hơn dân của các nước phát triển. Ngày

càng có nhiều chuyên gia về dân số thấy được mối quan hệ khăng khít giữa số con trong

gia đình và sự phát triển kinh tế.

Tại một vài vùng, dịch vụ kế hoạch hóa gia đình của chính phủ có lẽ không có đối với

dân nghèo do điều kiện địa lý. Chẳng hạn như người dân ở nông thôn sống quá xa trung

tâm kế hoạch hóa gia đình. Do vậy họ không nhận được thông tin về cách thức hạn chế

sinh đẻ. Nhìn chung thì dân thành thị có nhiều thông tin hơn dân nông thôn. Dân ở thành

thị được hổ trợ dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, và họ có gia đình ít con hơn. Vì thế chúng

ta có thể nói rằng vị trí địa lý nơi mà người dân sống đóng một vai trò qan trọng trong

việc quyết dịnh mọt gia đình nên sinh bao nhiêu con: Gia đình sống ở thành thị thì có ít

con hơn gia đình sống ở nông thôn.

Những lý do khác là gì? Sự phát triển kinh tế gia đình, hay ở một phạm vi lớn hơn là của

một nước, là một nhân tố quan trọng trong việc quyết định số con trong gia đình. Người

có nhiều tiền thì có ít con. Ngược lại, người nghèo ở nước kém phát triển muốn có nhiều

con. Tại sao? Do họ phải lệ thuộc vào sự chăm sóc của con cái khi về già. Họ không có

bảo hiểm, tiền hưu, hay sự giúp đỡ của chính phủ. Khi họ già cả thì ai sẽ giúp họ. Câu trả

lời rất đơn giản. Họ có thể và sẽ quay sang nhờ con cái giúp đỡ. Con cái của họ bây giờ

đã trở thành người lớn và đang đi làm việc. Tất cả con cái của họ đều phải chia sẽ và

gánh vác trách nhiệm chăm sóc cha mẹ. Đối vói nhiều người nghèo, một gia đình đông

con là một cách thức để hoạch định cho tương lai. Chúng ta có thể nói rằng gia đình đông

con là nguồn bảo hiểm cho tuổi già.

ASSIGNMENT 13:

Translate the following text into English

Các nhà xuất khẩu có uy thế của Trung Quốc đang chĩa tầm ngắm của mình vào Việt

Nam, nhận ra nước láng giềng ở phương nam như đã chín muồi cho một kế hoạch quảng

cáo trong việc mua sắm hàng hóa tiêu dùng và máy móc, các nhà quản lý điều hành

Trung Quốc đã phát biến như thế vào hôm thứ năm.

Các nhà quản lý Trung Quốc đã nói trong buổi lễ khai mạc hội chợ tổ chức tại Hà Nội : “

Nhưng Việt Nam đã có một kinh nghiệm lâu dài trước khi nhận ra hàng xuất khẩu của

mình vào Trung Quốc tăng lên khi một vài sản phẩm là có thể xâm nhập vào thị trường

Trung quốc đã mở rộng hơn.”

Khoảng 60 công ty ở Bắc Kinh đã trưng bày những mặt hàng của họ từ đồ chơi bằng

nhựa rẻ tiền và các đồ trang trí cho đến các loại xe cộ tại hội chợ ở Hà Nội, một hội chợ

đầu tiên triển lãm các mặt hàng Trung Quốc kể từ khi hai nước có quan hệ trở lại với

nhau.

Jeep- Bắc Kinh, một liên doanh sản xuất ô tô Trung-Mỹ, hi vọng sẽ chen chân vào thị

trường xe hơi đang lớn mạnh tại Việt Nam, nhưng đang đối mặt với mọt sự cạnh tranh

khắc nghiệt với thị trường xe hơi Nhật Bản đã “ xây phòng tuyến xung quanh” ở đây, ông

Guo Fengli, phó chủ tịch công ty Xuất Nhập Khẩu Ô tô Bắc Kinh đã phát biểu như vậy.

Theo lời của ông Guo thì “ thị trường ở đây đang mở ra khá nhanh cho các sản phẩm của

chúng tôi, đặc biệt là khi giá cả của chúng tôi thực sự cạnh tranh được với các đối thủ của

chúng tôi.”

BAIEC đang mong muốn thiết lập quan hệ mậu dịch với Việt Nam nhưng cũng đang

phải đối đầu với việc tìm kiếm các mặt hàng thích hợp để buon bán, mặc dù là ông Guo

nghĩ là có thể tìm ra lời giải đáp cho một vấn đề bình thường.

Công ty Trung Quóc dự kiến trao đổi xe hơi lấy lương thực, và số lương thực này sẽ đem

bán ở Nam Trung Quốc. Tuy nhiên họ vẫn thích trao đổi những mặt hàng có giá trị cao

hơn.

“ Chúng tôi không biết nhiều về những gì mà Việt Nam mời chào.” ông Guo đã nói đến

điều này, một quan điểm được các nhà doanh thương khác nhắc lại nhiều lần. Những

người nôn nóng bán hàng hơn là mua hàng.

Việc buôn bán qua biên giới đã tăng vọt kể từ ngày hai nước mở lại biên giới vào năm

1991. Nói một cách chính thức thì, việc buôn bán hai chiều có giá trị khoảng 500 triệu đô

la dù cho việc buôn bán bất hợp pháp có thể cao hơn nhiều. Trung quốc được hưởng mọt

giá trị thặng dư to lớn.

Trong chuyến viếng thăm Trung Quốc tuần trước, Phó thủ tướng Phan Văn Khải kêu gọi

hai bên thay thế việc buôn bán qua biên giới bằng những thỏa hiệp chính thức giữa các

công ty thương mại và các nhà chế tạo mà cách làm này sẽ làm tăng giá của các sản phẩm

Việt Nam.

Việt Nam muốn đẩy mạnh hơn nữa việc xuất khẩu than và dầu khí cho các trung tâm sản

xuất đang bùng phát ở Nam Trung Quốc, nơi xa nguồn năng lượng của Trung Quốc cả

hàng ngàn cây số.

Ông Phan Văn Khải còn nhấn mạnh thêm về giá gạo và các mặt hàng thực phẩm khác và

phía Việt Nam nhập nhiều hơn nữa các máy móc chế tạo và các công nghệ khác của

Trung Quốc.

ASSIGNMENT 14:

Translate the following text into English

Dân số của A Rập Xa U Đi là 8853000 người. Đa số là những người A Rập Hồi giáo.

Hay nói cách khác, họ là những tín đồ Hồi giáo. A Rập là mọt quốc đạo. Vị vua của nước

này vừa là một người lãnh đạo chính trị vừa là một nhà lãnh đạo tôn giáo của đất nước.

Dạo luật của chính phủ đưa ra là luật của Hồi giáo, và ngôn ngữ của nước này là tiếng A

Rập.

Đạo Hồi rất quan trọng đối với nền giáo dục của A Rập. Trước năm 1950, hầu như toàn

bộ nền giáo dục của A Rập là nền giáo dục tôn giáo. Học sinh học Kinh Koran, sách kinh

thánh của dạo Hồi. Chúng phải cố gắng nhớ những điều trong cuốn sách này càng nhiều

càng tốt. Trước năm 1949, không có bất kỳ một trường cao đẳng hay đại học nào mà chỉ

có một vài trường tiểu học và trung học ở nước này.

Vào năm 1953, chính phủ A Rập thành lập Bộ Giáo Dục. Đây thực sự là bước mở đầu

cho một nền giáo dục hiện đại cho nước này. Khi những kỹ sư phát hiện ra dầu ở A Rập

thì đất nước này trở nên giàu có. Các nhà lãnh đạo của nước này bắt đầu nhận thấy rằng

công nghệ Phương Tây là cần thiết để giúp đất nước phát triển. Các nhà lãnh đạo vẫn tin

rằng nền giáo dục tôn giáo là rất quan trọng, nhưng một nước hiện đại không thể phát

triển công nghệ mà chỉ dựa vào một hệ thống giáo dục tôn giáo truyền thống. Họ quyết

định bổ sung các môn học khác vào hệ thống giáo dục. Họ muốn kết hợp nền giáo dục

tôn giáo truyền thống với nền giáo dục công nghệ hiện đại của Phương Tây.

Tôn giáo vẫn là một yếu tố quan trọng trong nền giáo dục của A Rập. Tuy nhiên hiện nay

học sinh, sinh viên A Rập cũng hocj tất cả các môn học khác như : ngôn ngữ ( đặc biệt là

tiếng Anh), lịch sử, khoa học, toán học, vi tính v.v.. Trước năm 1950 chỉ có 20000 học

sinh, sinh viên ở A Rập. Năm 1982 con số này lên tới 1780000. Hệ thống giáo dục của A

Rập phát triển nhanh hơn bất kỳ một nước nào trên thế giới. Tất cả các trường học ở a

Rập là miễn phí. Chính phủ cũng cho sinh viên cao đẳng và đại học thêm tiền để nhằm

động viên họ. Tuy nhiên các nhà lãnh đạo tôn giáo không thích cho phụ nữ đi học. Họ

cho rằng phụ nữ có học có thể gây những ảnh hưởng xấu cho gia đình và xã hội. Do vậy,

để làm cho các nhà lãnh đạo tôn giáo chấp nhận cho phủ nữ đi học thì chính phủ phải dặt

việc giáo dục phụ nữ theo các tôn chỉ của các nhà lãnh đạo tôn giáo.

Phụ nữ theo học các trường cao đẳng và đặc biệt là theo học ở các khoa về phụ nữ ở các

trường đại học dành riêng cho phụ nữ. Giáo viên ở đây là nữ. Vì không có đủ giáo viên

nữ nên chính phủ cho phép giáo viên nam giảng dạy phụ nữ A Rập thông qua phương

tiện truyền hình. Trước hết, phụ nữ theo dõi các bài giảng trên vô tuyến và sau đó họ có

thể nói chuyện với thầy giáo qua điện thoại để hỏi về những thắc mắc. Thầy giáo và sinh

viên nữ không được phép gặp nhau.

Sau khi tốt nghiệp, phụ nữ A Rập có nhiều cơ hội xin việc giống như nam giới. Họ trở

thành các giáo viên, bác sĩ, các nhà hoạt động xã hội, các nhà khoa học và nhiều việc

khác nữa. Nơi làm việc hầu như cũng tách rời phụ nữ với nam giới. Điều đó có nghĩa là

phụ nữ và nam giới không được phép làm việc cùng một chỗ chỉ trừ ở bệnh viện. Phủ nữ

A Rập muons có nhiều cơ hội tìm việc làm hơn. Nhưng một vài phụ nữ không muốn cùng

làm việc với nam giới. Trong một bài báo gần đây dăng trong một tạp chí có tên gọi Tạp

Chí Trung Đông, một vài sinh viên nữ nói rằng họ thực sự không muốn làm việc cùng

nam giới.

ASSIGNMENT 15:

Translate the following text into Vietnamese

After getting high on the hopes of striking black gold off the shores of Vietnam, the

world's oil giants have now glumly awoken to the hazards- - the immense coot of

investment and, so far, the meagre rewards.

The mood was subdued among foreign companies exhibiting their technological wares

this week at the second International Oil and Gas Fair in Hanoi.

"The results aren't bad, but they, are not as great as some had hoped, "said Melchior de

Matharel, head of Southeast Asia operations with the French firm Total.

If caution is now the watchword, disappointed foreign petroleum companies may draw

comfort from the recent. "encouraging" discoveries of oil made by Mitsubishi Oil and the

Malaysian firm Petronas Carigali, and of gas made by British Petroleum (BP), off the

coast of southern Vietnam.

"Oil exploration is plainly hazardous. But the good news is that the Vietnamese basin is

oil- bearing", Matharel said. Prospectors enthusiasm was abruptly dampened last May,

when BHP Petroleum of Australia announced the reserves at the Dai Hung ("Great Bear")

site, 375 kilometers (235 miles) southeast of Ho Chi Minh City, were far smaller than

projected.

BHP initially estimated the site to contain 700 million to 800 million barrels of oil, but

has now downgraded it to 100 million to 200 million. Production is scheduled to begin

neat month, at a modest level of 25,000 barrels per day.

That was a tough -blow for BHP. It has already invested 240 million dollars in Vietnam-

- and half of it went into the first phase of the Dai Hung project.

BHP headed an international consortium, selected in April 1993, to develop the field at a

total cost estimated at 1.5 billion dollars. BHP holds 43.75 percent of the consortium,

with Petronas holding 20 percent, and state - owned PetroVietnam 15 percent. The

remaining 21.25-percent share is equally split between Total and the Japanese firm

Sumitomo.

For the moment, it is the Japanese- the main buyers of Vietnam's crude oil- who appear

to have had the best luck.

The Japan Vietnam Petroleum Co. (JVPC), a branch of the Mitsubishi Oil group,

announced in June a "very promising" discovery at the Rang Dong (:Dawn) site.

According to the results of an exploratory well, the field may be "of the same caliber" as

neighbouring Bach Ho ("White Tiger") the only site now being commercially exploited

in Vietnam. Bach Ho's reserves are estimated at a maximum of :300 million barrels.But

et will take at least another year and other drillings to precisely determine the scope of the

Japanese discovery, industry experts in Honoi cautioned.

Pessimists say it will take four to five years in all to gauge Vietnam's oil potentially.

Gas exploration and exploitation have also proven to be a risk business, although fortune

has so far smiled on British Petroleum, which announced in September the discovery of

two gas pockets, estimated to be 57 billion cubic metres (1,995 billion cubic feet), in

Nam Con Son, south of Ho Chi Minh City.

BHP and the Norwegian national company, Statoil, bought shares in the offshore

concession, held by the Indian state firm Oil and Natural Gas Co. (ONGC), in 1992.

The consortium, with ONGC holding 55 percent, BP 30 percent. and Statoil five percent,

has conducted exploration and tests under a shared - production contract with

PetroVietnam, which in turn has taken a five percent stake on the interests of each of the

European partners.

Translate the following text into English

Việc hỏng hóc của một bộ phận tàu vũ trụ con thoi điều khiển bằng phản lực vào hôm

thứ tư buộc cơ quan NA SA phải hoãn một cuộc khảo sát trái đất bằng radar khi chuyến

bay nghiên cứu môi sinh 10 ngày của tàu Endeavour bay qua mốc nửa phi trình.

Cơ quan Quản Trị Hàng Không và Khong Gian Quốc Gia cho biết vấn đề này là một trơ

lực đối với phòng thí nghiệm Radar trị giá 384 triệu đôla, nhưng không gây ra một nguy

hiểm nào đối với các nhà du hành vũ trụ. Các viên chức nói rằng bộ phận chùm điện tử

kiểm tra nhiên liệu bị hang, không phát hiện được một hệ thống rò ritrong bộ phận ddaayr

bị nghi là nguyên nhân làm ngưng hoạt động năm bộ phận khác gọi là vécnê (verniers)

cần thiết để chỉnh lại cho đúng đường đi của tàu con thoi trong quyx đạo và chỉ dẫn chính

xác khí cụ trong khoang hàng đến mục tiêu trên hành tinh.

Kelly Humphries, người thuyết minh chuyến bay, vào chiều hôm thứ tư đã gọi sự gián

đoạn mang tính khoa học này là “sự nghỉ tạm thời” trong lúc các kĩ sư trên mặt đất vội

nghĩ ra một cách để các máy tính của con thoi không để ý đến bộ phận kiểm tra nhiên liệu

bị hỏng.

Theo ông Rich Jackson, Giám đốc điều khiển chuyến bay thì con tàu Endeavour với 38

bộ phận đẩy lớn hơn sẽ tiêu thụ quá nhiều nhiên liệu và loại trừ điều mong đợi con tàu sẽ

làm lan ra tai họa thiên nhiên quanh địa cầu.

Vào chiều hôm thứ tư, tàu con thoi bay theo phương thức tự lái (hoa tiêu tự động) và phi

hành đoàn đã làm việc theo hai ca suốt 24 giờ liền kể từ lúc cất cánh khỏi Florida vào

hôm thứ sáu, đã hưởng mọt giờ nghỉ giải lao bất ngờ.

Ông Jackson dự đoán rằng khoảng phần mềm sẽ sẵn sàng làm việc vào chiều thứ ba,

khoảng 24 giờ sau khi trục trặc kỹ thuật xảy ra.

Nói với các phóng viên tại trạm kiểm soát chuyến bay tại Houston, ông Jackson cho biết:

“ Bộ phận chất hàng và nhóm kiểm soát chuyến bay đang là việc rất tích cực để phục hồi

việc kiểm soát các vecnê và giảm thiểu ảnh hưởng trong thời gian có sự cố.”

Các nhà khoa học nói rằng sự trục trặc này không làm hư hỏng các hình ảnh, nhưng sẽ

phải mất một thời gian lâu đến gấp 5 lần để xử lý các dữ liệu ra đa và máy tính của

chúng.

ASSIGNMENT 16:

Translate the following text into Vietnamese

Britain is divided into 651 constituencies and people in each constituency select one

person to represent them in the House of Commons. The simple majority system of

voting is used in parliamentary elections in Britain and voting is by secret ballot. There

are moves to have this changed to a preferential system.

Voting is voluntary. All British people who are 18 years of age or over and not legally

barred from voting can vote.

Members of the Royal Family peers and peeresses who are members of the House of

Lords and foreign nationals are not allowed to vote. People who are disqualified include

those who are kept in hospital for mental health reasons people serving prison sentences

and people convicted within the previous five years of corruption.

Candidates

Anyone aged 21 or over holding British citizenship, or a citizen of another

commonwealth country or the Irish Republic, who is qualified. May stand for election to

Parliament. People who are not qualified are members of the House of Lords, elegy of the

Church of England, Church of Ireland, Church of Scotland and the Roman Catholic

Church. Neither are bankrupts, public

servants and officials and those who have been sentenced to more than one year‟s

imprisonment. Candidates in a constituency have to pay a sum of money, about Ê1,000,

as a deposit and if they get at least 5% of the votes they will get the money back.

General Elections

In theory, the election for or seats in the House of Commons takes place every five

years. But, elections are usually held before the end of the five-year term. The Prime

Minister has the right to decide when to hold a general election. Then the queen formally

dissolves parliament and calls for the election of the new one.

Britain is divided into areas called constituencies of roughly equal population. General

elections often happen on a Thursday and people still go to word as usual. Therefore, the

hours of voting are flexible, from 07:00 to 22:00; to give voters are given a ballot paper

with the names of the candidates for that constituency, usually in alphabetical order, and

sometimes with a brief description of the candidates‟ backgrounds or their parties. After

that, spoiled ballots are eliminated. The legal ballot papers are counted and the candidate

with the most support is the winner and becomes the Member of Parliament for the

constituency.

The Campaign

Three weeks before a general election is the time for the campaign. The campaign takes

place in every constituency all over Britain. Candidates resort to different means to attract

their supporters.

Canvassing

Canvassing means local party workers go from door to door and ask people how they

intend to vote. In this way, candidates can know people‟s voting intentions and attitudes

so that they can adapt their campaign tactics. Party workers also revisit those who have

promised to support their party and urge them to do so on polling day.

Public meetings

Candidates have the right to hold public meetings whenever and wherever available

during an election campaign. They invite guests including influential members of their

parties, and well-know people such as writers, actors and actresses, who support them, to

the meetings and try to influence voters. Such meetings are often covered in detail by the

media.

The mass media

Because newspapers and magazines in Britain are privately owned and financially

independent of the political parties, the owners and the editors can decide to support any

party they like, but radio and television are required to be impartial. News programmes

cover all aspects of the major parties‟ campaigns. On these occasions, candidates appear

on television and radio day and night. They are televised in factories, school, youth

centers, and the farms, giving speeches about their party policies. Talkback radio allows

people to pose questions to political leaders, and reports and commentaries from

journalists holding interviews with leading figures from all the parties are broadcast.

Manifestos

The main parties publish manifestos during the election campaign. Manifesto are often

launched by each party at a press conference and inform people of their policies and what

they will do if they win the election. Manifestos might include the past achievements of

the party and can attack the policies of the their opponents.

ASSIGNMENT 17:

Translate the following text into Vietnamese

Ha Noi- Ha Noi is trying to nearly double its Gross Domestic Product (GDP) to

US$1,100 per capita over the next five years.

The ambitious projection has been based on the current annual GDP growth rate of 11.9

per cent.

Participants at yesterday‟s Ha Noi Communist Party Conference were told if the current

growth rate continues as expected, it should reach 15 per cent by the turn of the century.

This should translate into a doubling of the GDP.

The conference was also told the traditional rural and small industry base of the capital

city‟s economy had rapidly been replaced by industrial endeavor and the trading and

services industries, and that about 19 per cent of Hanoi families could now be classified

as well-off.

Last year‟s average GDP was estimated at $650 per capita compared with $470 in 1991.

The sharp rise was due to massive investments from both foreign and domestic sources

estimated as VND32, 570 (about $3.257 billion), according to a senior Ha Noi party

official.

Deputy Secretary of the Ha Noi Party Committee Le Xuan Tung told participants at the

conference yesterday that part of the investment was spent on transfer of new technology

and renovating equipment in existing industrial plants. The major part of the investment,

however, was for setting up new joint ventures with foreign partners.

By the end of 1995, up to 210 foreign investment projects had been licensed to operate in

Ha Noi involving $3.3billion of prescribed capital. Of this amount $1.3billion has been

consumed, Tung said.

This has helped Ha Noi along its chosen path to restructure its economic base towards

industries and services rather than rely on its traditional agricultural and small industry

underpinning.

The proportion of industries and that of trade and services in Ha Noi GDP in the 1991-

1995 period rose sharply to 33.1 per cent and 61.6 per cent respectively.

Meanwhile the agricultural share fell to just 5.3 per cent of the total GDP share, Tung

said.

Tung said the change in the economic face of Hanoi was because of the sharp increase in

the annual growth rate for the past five years.

He said that a growth rate of 11.9 per cent was ensured year after year, which is almost

double the figure set for the same period by the Ha Noi Party Committee back in 1991.

Tung told participants that by the year 2000 the growth rate would reach 15 per cent per

year and GDP per capita would be estimated at $1,100.

By that stage the industrial share in Ha Noi GDP should reach 40 per cent, up seven per

cent on the current rate.

Five industries have been targeted as the key industries for the city, Tung said.

They include mechanical engineering and electrical equipment production; textiles,

garments and leather goods; the food processing industry electronics; and construction

materials.

In the next five years Ha Noi would need up to $9 billion in investment to develop new

industrial zones, renovate existing industrial zones and build more high rise buildings in

the inner city for office space, trade centers and entertainment centers.

Hanoi has about 10 established and five new industrial zones.

Many of the existing industrial areas need intensive-investment to replace old

technology, and expand their premises for more plants.

However the deputy party secretary for Hanoi reminded participants to the conference

that more effort was needed to keep development in line with what he termed as a

socialist- oriented market economy.

Ha Noi authorities had “failed to pay due attention to the consolidation of socialist

production relationships” while the administration at all levels remained weak and “the

role of the Party in different economic and social organizations remained limited,” he

said.

Tung‟s comments were supported by Party General Secretary Do Muoi, who also

addressed the conference.

The party leader told the Ha Noi conference that despite its initial success, Ha Noi should

be more aware of economic development and human resource development.

About six per cent of Hanoi‟s population remained unemployed which, Do Muoi said,

was a challenge Ha Noi had to tackle.

Part of the solution was to set up production groups, which could be engaged in small

industries and the services industry.

Deputy Secretary Tung said that in the 1991-1995 period the number of well-to-do

families increased to nearly 19 per cent while those families classified as financially

needy dropped to about two per cent.

ASSIGNMENT 18:

Translate the following text into Vietnamese

Gardening is a traditional occupation in Vietnam and appeared at the same time or earlier

than water rice cultivation. But VAC (abbreviation for “vuon” (garden), “ao” (pond for

keeping fish) and “chuong” (husbandary) is an economic model that was introduced only

10 years ago.

Foreigners who have come to Vietnam to learn about VAC in Vietnam say it is not very

efficient in production scale and performance, but is a uniform cultivation model bringing

both economic benefit and environmental advantages. From its first days of operation

VAC has continually cemented its role in the national economic development.

VAC now operates in 53 provinces, with over 10 million farmer households using the

model. In recent years, VAC has been expanded in most localities throughout the

country. Tens of thousands of hectares (on average) farms were set up in 13 midland and

mountainous provinces) and -orchards were expanded to 350000-400,000 ha.

This application of VAC became the main fruit suppliers for the country, simultaneously

meeting export demand. According to the FAO, Vietnam's fruit output is at nearly four

million tones per year, world's fruit output per capital at 65 kg, Asia Pacific 31 kg and

Vietnam 61 kg.

VAC has now become significant for the country's poverty alleviation and hunger

eradication campaign providing on - the - spot jobs, prevention of malnutrition,

permanent agriculture and settlement and for plantations for bare hills and barren land.

Living standards of VAC households have improved greatly with revenue from VAC

operations usually providing 60% of household's total income. VAC output value

accounts for one of third of agricultural output value and will probably in-crease further.

VAC has made rapid growth in the last 10 years, but has not penetrated all rural areas. If

intensive cultivation and crop specialization was carried out through out the country,

Vietnam's fruit output could reach 8 million tones per year in the 21st century.

VAC should be considered as a national agricultural programme. If VAC is encouraged

to reach its full potential, it will certainty obtain further effective growth contributing to

the national economy and the environmental protection.

ASSIGNMENT 19:

Translate the following text into English

Hôm thứ Hai vừa rồi, các nhà nghiên cứu cho rằng họ đã có bằng chứng để kết luận rằng

phương pháp điều trị thực nghiệm bằng cách truyền huyết tương làm cho bệnh phát triển

chậm lai cho bệnh nhân nhiễm HIV dương tính và kéo dài thêm thời gian sống cho các

bệnh nhân AIDS.

Tuy nhiên, ông Abraham ở khoa huyết học của ĐH Cambridge, nói rằng mặc dù cách

chữa bệnh miễn nhiễm thụ động là sự đột phá trong việc điều trị bệnh AID S và không

gây phản ứng phụ nào, thì cũng không nên mô tả nó như một phương pháp chữa trị.

Trong phần trình bày của mình tại một hội nghị ở Luân Đôn ông nói:”Dứt khoát đó

không phải là một phương pháp chữa trị. Chẳng thấy gì là chữa trị cả, nhưng hình như nó

là hình thức chữa trị tốt nhất.”

Ông Karpasnói việc nghiên cứu của Pháp và Mỹ về cách chữa bệnh miễn nhiễm thụ động

được thông báo tại hội nghị đã làm cho nghiên cứu ban đầu của ông vững chắc hơn.

Ông tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại rằng:” Việc nghiên cwuws có

tính chất mò mẫm và hạn chế bằng thuốc trấn an chứng tỏ rằng việc chữa trị này có lợi

cho bệnh nhân mắc bệnh AID S và kéo dài thêm thời gian sống của họ.”

Ông nói rằng những nghiên cứu do công ty Hemacare ở Califonia và hai bẹnh viện ở Pa

ri tiến hành cũng cho they rằng cách chữa trị miễn nhiễm thụ động giúp làm chem. Lại sự

tấn công dữ dội cuarv bệnh AIDS ở các bệnh nhân khi xét nghiệm they có HIV dương

tính, loại vi rút gây ra bệnh chết người này.”

Qua cách chữa trị miễn nhiễm thụ động, hàng tháng các bệnh nhân được truyền nửa lít

huyết tương lấy từ người khỏe mạnh có nhiễm HIV dương tính. Máu được lấy hết các

hồng cầu và bạch hang cầu và không có vi rút HIV, nhưng có scws đề kháng trung hòa

cao diệt được vi rút.

Ông Karpras nói là lần đầu tiên vào năm 1985 ông đã phát hiện những người khỏe mạnh

nhưng bị nhiễm HIV có sức đề kháng này ở mức cao trong máu trong khi các bệnh nhân

AID S mất các kháng thể trung hòa này có khả năng chống lại bệnh truyền nhiễm.

Bốn bệnh nhân ở Cambridge là những người đầu tiên được chữa trị theo cách này và sau

đó các thử nghiệm trên qui mô nhỏ được tiến hành ở Luân Đôn vào năm 1988 và 1989.

Tuy nhiên ông Karpras nói rằng ông không nhận được quyx dành cho các nghiên cứu này

ở nước Anh do đó việc nghiên cứu phải được tiến hành ở Mỹ và Pháp.

Thử nghiệm của Hemancare nghiên cứu tính hiệu quả của cách chữa trị miễn nhiễm thụ

động được tiến hành trên 220 bệnh nhân AIDS hơn 3 năm. Trong 12 tháng đầu cuộc thực

nghiệm cho they mức tử vong giảm rất nhiều trong khi bệnh nhân được truyền huyết

tương, trong khi bệnh nhân trong nhóm kiềm chế bằng thuốc trấn an không được chữa trị

thì tỷ lệ tử vong cao gấp 5 lần.

Nhóm được điều trị có 1 người bị chết trong số 21 người, trong nhóm người được điều

trị bằng thuốc trấn an thì có 6 trong tổng số 30 bị tử vong.

Hơn nữa, số bệnh lây nhiễm do bệnh AID S gây ra thấp hơn nhiều trong nhóm được điều

trị và chính bản thân những người hiến máu hình như họ cũng they có lợi. Các nhà

nghiên cứu cho rằng việc hiến máu có vẻ như kích thích việc sản sinh các kháng thể trung

hòa trong máu của các bệnh nhân nhiễm HIV dương tính.

Ông Karpras nói rằng các nghiên cứu của Pháp cũng đem lại những kết quả tương tự.

Ông nói là các nghiên cứu tiêu biểu của Mỹ và Pháp cho bằng chứng kết luận đầu tiên là

cách chữa trị miễn nhiễm thụ động là một phương pháp đièu trị bệnh AIDS hữu hiệu.”

ASSIGNMENT 20:

Translate the following text into English

Hôm khác, bà lại kể về một giáo sĩ bà biết. Vào một đêm, ông ta đã thức giấc và thấy một

người lạ mặt đang dựa vào cuối giường ông. Một chút lo sợ, vị giáo sĩ đã bình tĩnh hỏi

xem người đó muốn gì. “Thưa, con muốn xưng tội“, với một giọng khàn khàn, người đàn

ông đáp. Vị giáo sĩ bảo người đó rằng hãy đợi đến sáng mai vì lúc này không tiện để

xưng tội. Người đàn ông lại thưa: “Lần trước con đã đến xưng tội, nhưng vì xấu hổ, con

đã không nhắc đến một tội lỗi con đã gây ra, và điều này đã luôn ám ảnh trong tâm trí con

cho đến giờ. “ Vị giáo sĩ biết đây là một trường hợp rất tồi tệ. Người đàn ông đó đã thiếu

thành thật khi xưng tội và có lẽ ông ta sẽ phải nhận lãnh tội chết.Vị giáo sĩ choàng dậy và

chuẩn bị áo quần. Đến lúc tiếng gà bắt đầu gáy ngoài sân, ông nhìn quanh nhưng không

thấy người đâu cả, chỉ ngửi thấy mùi gỗ cháy. Ông nhìn lại giường nhưng cũng không

thấy dấu đôi bàn tay đang bị cháy. Lí do là vì người đàn ông đó đã thiếu chân thành lúc

xưng tội. Câu chuyên đã để lại trong tôi một nỗi kinh hoàng.

Điều tồi tệ nhất là lúc bà Ryan bày cho chúng tôi cách để phán xét lương tâm. Chúng ta

kêu tên Đức Chúa Trời có vô cớ không? Chúng ta có phải thảo kính với cha mẹ không?

(Tôi đã hỏi bà ta là có phải kính trọng ông bà không và bà bảo là có!) Có yêu thương

hàng xóm như chính cho bản thân mình không? (Tôi lại nghĩ đến số tiền mà Nora có

được vào thứ sáu hàng tuần.) Tính lại thì tôi cũng đã vi phạm 10 điều răn, tất cả chỉ vì bà

nội tôi. Và đến bây giờ tôi có thể nhận ra rằng chừng nào nội tôi còn ở trong nhà tôi,

chừng đó tôi vẫn còn tiếp tục phạm tội.

Tôi sợ xưng tội đến mất hồn vía. Ngày cả lớp đi, tôi giả vờ đau răng, hy vọng sự vắng

mặt của tôi sẽ không gây sự chú ý. Nhưng vào lúc 3 giờ, khi tôi đang cảm thấy yên ổn thì

một anh chàng chạy dến, cùng với lời nhắn của bà Ryan bảo rằng tôi phải xưng tội vào

ngày thứ bảy tạ nhà nguyện cùng vớ những người còn lại. Tồi tệ hơn nữa, mẹ tôi không

đi cùng tôi mà lại là Nora.

Giờ đây, Nora đã có cách làm tôi đau đớn mầ mẹ không hề biết. Nora nắm lấy tay tôi khi

chúng tôi xuống chân đồi, mỉm cười buồn bã. Chị ấy tỏ vẻ thương hại tôi như thể chị

đang đưa tôi đến bệnh viện cho một ca mổ.

“Ôi Chúa ơi! Xin hãy giúp chúng con! “ Nora rên rỉ. “Mà cũng chẳng có gì đáng tiếc vì

em đâu phải là một đứa bé ngoan phải không Jackie? Ôi, Jackie, tim chị đang nhói đau vì

em đây! Em sẽ nghỉ như thế nào về tội lỗi của mình nhỉ? Này, đừng quên xưng cái tội em

đã phạm với bà đấy nhé! “

“Để em đi! “, vừa nói tôi cố giật tay mình ra khỏi tay Nora. “Em không muốn đi xưng tội

đâu“

“Sao lại không, em phải đi Jackie ạ!“ Nora cũng đáp lại với giọng điệu đày vẻ thương hại

đó. “Em phải đi, nếu không cha xứ sẽ đến nhà tìm em đấy. Có Chúa mới biết, chị không

cảm thấy tội cho em chút nào cả. Em có nhớ cái lần em đã cố giết chị bằng con dao cắt

bánh mì không? Và cả những lời lẽ em đã nói nữa? Chị không biết rồi Cha sẽ làm gì với

em. Có thể Cha sẽ gửi em cho đức Giám Mục. “

Mãi tận bây giờ tôi vẫn còn nhớ là tôi đã suy nghĩ một cách cay đắng đến thế nào. Tôi

nghĩ nếu tôi có đi xưng tội thì chị ấy sẽ không biết đến một nửa những gì tôi sẽ phải nói

và lúc ấy tôi bỗng hiểu tại sao cái anh chàng trong câu chuyện của bà Ryan đã xưng tội

một cách không thành thật. Dường nhuwtooi cũng cảm tháy rất xấu hổ vì mọi người đã

không ngừng chê trách anh chàng áy.

Tôi vẫn còn nhớ như in cái đồi có con dốc dẫn xuống nhà thờ. Tôi còn nhớ cả những ánh

tà dương trải dài hai bên ngọn đồi nằm xa xa cái thung lũng bên bờ sông. Trong cảnh

tượng ấy, khi quay nhìn lại những khoảng không của những ngôi nhà nằm cách nhau, tôi

bổng liên tưởng đến cái nhìn cuối cùng của Adam về vườn địa đàng.

Khi Nora đã kéo tôi xuống hết những bậc tam cấp đến sân nhà thờ, chị ấy bỗng đổi

giọng. Nora trở nên hung dữ và độc ác như chính con người thật của chị ấy. “Đến rồi đó”

Nora cất cao giọng rất tự mãn rồi quay manh người đi nhanh vào cửa nhà thờ. Khi sắp

bước đi, chị không quên ném một câu nữa: “Và tau hi vọng Cha sẽ cho mày đọc thật

nhiều kinh hối lỗi. Đúng là đồ hư đốn. “

Rồi thì tôi biết mình đã bị lạc lõng thật sự. Tôi đang đứng trước “Tòa phán xét“. Khi tôi

bước vào, cách cửa với những ô kính đầy màu sắc bỗng đóng sầm sau lưng tôi. ánh mặt

trời vụt tắt để nhường chỗ cho bóng tối thẳm sâu. Gió cứ xào xạc bên ngoài làm cho sự

im lặng bên trong dường như vỡ ra lạnh giá dưới chân tôi. Nora ngồi đó, đối diện với cậu

bé Jackie, bên cạch tòa xưng tội. Trước Nora có thêm hai cụ già nữa. Rồi bỗng nhiên,

một bóng đen trông rất thảm hại đang di đến đứng sau lưng tôi cứ như thể kẹp tôi vào

giữa để tôi không thể nào thoát được dẫu tôi có can đảm đến đâu. Cái bóng đen mới đến -

một người đàn ông- đứng đó, vòng tay lại, mắt dõi lên cao cầu nguyện với một giọng rất

đỗi thống hối. Lúc ấy tôi tự hỏi mình liệu ông ấy có phải là người cũng giống nội tôi

không. Bởi vì chỉ có bà mới khiến cho một chàng trai phải cư xử một cách thảm thương

như vậy. Nhưng dù sao, anh ấy vẫn tốt hơn tôi. ít ra anh ta đã đến đây để xưng tội. Còn

tôi, có thể tôi sẽ không xưng tội một cách thành thật, rồi tôi sẽ bị chết đi trong bóng đêm

và liên tục trở về để phá phách đồ đạc.

ASSIGNMENT 21:

Translate the following texts into Vietnamese

1. Generally, after a time of stagnation, HCMC' s private textile embroidery industry has

recovered and develop somewhat since 1991. Yet development is not stable because most

private units work according to foreign orders. Consequently, they can't control their

production plan, and labour price for making garments is limited by foreign partners (the

labour cost of 1995 is equal to 65 - 70% of that in 1991 - 1992). Due to the very nature of

the industry, the average wage of those working in this branch is only about VND

400,000 per month. Under the current fierce competition, the amount of 15% of total

wages for social insurance and 2% for medical insurance that enterprises must contribute,

if the proposed social insurance scheme comes into effect, will push up production costs

to very high levels, making it difficult for Vietnamese ventures to compete effectively

and occupy the market.

To help private textile embroidery businesses survive, Mr. Nam has suggested, the State

should amend the contribution rate of non - State ventures to Social Insurance schemes,

as follows:

- Social Insurance: 10% by enterprise, 3% by employee.

- Medical Insurance: 1 % by enterprises, 1 % by employee

The State should also issue a regulation concerning employees who are trained and

recruited by an enterprise, and are obligated to work for at least two years. It is necessary

that employees working at non-- State ventures should be given a work card. Employer

agreement may be required if an employee want to leave his or her job.

All members of HCMC's Textile - Embroidery Association agree on the implementation

of contributing a part of total wages to Social and Medical Insurance, in compliance with

the Labour Code.

2. Business leaders of big companies in HCMC have voiced difficulties they are facing

with in the fierce competition against foreign companies, especially world giants.

At a meeting on "How to encourage foreign investment and protect domestic production"

held in HCMC last week, producers of Tico and Lux Detergent, P/S Cosmetics, Tribeco

Soft Drink, Viet Thang Textiles, Saigon Beer and HCMC Poultry Company, had the

same opinion that local enterprises are not in an equal footing in competing with foreign

counterparts as they do not enjoy tax incentives as foreign-invested enterprises.

Only a year after the US embargo was lifted, soft drink giants such as Coca Cola and

Pepsi Cola, which have enjoyed superior advantages in capital, marketing policies and

preferences under the Foreign Investment Law, have gradually eaten into the market

shares of local producers. Other products are also in the same situation. Saigon Beer has

to compete fiercely with breweries of foreign Joint-ventures. Local detergent producers,

although capable of meeting domestic demand to the year 2000, have driven into the

corner by giants such as Procter & Gamble and Unilever.

To protect domestic production, local producers have proposed several measures to the

Government. First, the State should devise specific development plans for foreign

investment in terms of business field and geographical area and should not encourage

foreign investment in products, which local enterprises can produce such as soft drink,

detergent, paper and cigarettes. Second, licenses should be granted only to JVs or 100%

foreign-owned enterprises, which involve in projects requiring large capital, advanced

technology or producing goods for export. Third, a law should be enacted against unfair

competition that can lead to monopoly, dumping or price inflation that does not benefit

consumers. Fourth, there should be a policy to encourage domestic investment and to

grant domestic enterprises the same tax incentives as foreign investors enjoy. Fifth, a

campaign to motivate local consumers to use domestic goods should be launched,

creating conditions for domestic enterprises to develop.

ASSIGNMENT 22:

Translate the following text into English

Người nghèo thường có nhiều con hơn những người thuộc giới trung lưu và thượng lưu.

Và dân ở các nước kém phát triển thì có nhiều con hơn dân của các nước phát triển. Ngày

càng có nhiều chuyên gia về dân số thấy được mối quan hệ khăng khít giữa số con trong

gia đình và sự phát triển kinh tế.

Tại một vài vùng, dịch vụ kế hoạch hóa gia đình của chính phủ có lẽ không có đối với

dân nghèo do điều kiện địa lý. Chẳng hạn như người dân ở nông thôn sống quá xa trung

tâm kế hoạch hóa gia đình. Do vậy họ không nhận được thông tin về cách thức hạn chế

sinh đẻ. Nhìn chung thì dân thành thị có nhiều thông tin hơn dân nông thôn. Dân ở thành

thị được hổ trợ dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, và họ có gia đình ít con hơn. Vì thế chúng

ta có thể nói rằng vị trí địa lý nơi mà người dân sống đóng một vai trò qan trọng trong

việc quyết dịnh mọt gia đình nên sinh bao nhiêu con: Gia đình sống ở thành thị thì có ít

con hơn gia đình sống ở nông thôn.

Những lý do khác là gì? Sự phát triển kinh tế gia đình, hay ở một phạm vi lớn hơn là của

một nước, là một nhân tố quan trọng trong việc quyết định số con trong gia đình. Người

có nhiều tiền thì có ít con. Ngược lại, người nghèo ở nước kém phát triển muốn có nhiều

con. Tại sao? Do họ phải lệ thuộc vào sự chăm sóc của con cái khi về già. Họ không có

bảo hiểm, tiền hưu, hay sự giúp đỡ của chính phủ. Khi họ già cả thì ai sẽ giúp họ. Câu trả

lời rất đơn giản. Họ có thể và sẽ quay sang nhờ con cái giúp đỡ. Con cái của họ bây giờ

đã trở thành người lớn và đang đi làm việc. Tất cả con cái của họ đều phải chia sẽ và

gánh vác trách nhiệm chăm sóc cha mẹ. Đối vói nhiều người nghèo, một gia đình đông

con là một cách thức để hoạch định cho tương lai. Chúng ta có thể nói rằng gia đình đông

con là nguồn bảo hiểm cho tuổi già.

ASSIGNMENT 23:

Translate the following text into Vietnamese

“Indonesia will face a record food deficit this year as a result of lower harvests and a

financial crisis that has raised the cost of imports”, two UN food agencies said yesterday.

In a joint report, the Food and Agriculture Organization (FAO) and the world Food

programme (WFP) said large - scale international assistance would be needed to meet a

short fall in rice, the country's main staple food.

" FA0 - WFP urge donor countries to assist Indonesia in managing its drought- and

financial crisis- related food problems " the report by the two Rome - based

organizations said. Steep food price increases and rapidly growing unemployment were

adding large numbers of people to those already living below the poverty line, the report

added.

" Approximately 7,5 million poor Indonesians in 15 provinces may experience acute food

short ages during the upcoming dry season ". said the report on the world's fourth - most

populous country whose economy has been shattered. The report was based on findings

of an 11-- member mission from the two agencies, which visited the country from March

9 to April 1 in 1998. This year‟s yield would be about 47.5 million tones, 3.6 percent

below last year's production.

The shortfall was due to one of Indonesia's worst droughts this century. The report said

the Indonesian government planned to import about 1.5 million tones of rice between

April and September but this would still leave a deficit of two million tones.

The shortfall would have to be made up by the international community in order to help

the country to revive its battered economy.

The major challenge facing the country was to ensure the food supply for some 7.5

million poor people since rice and overall food prices have increased by about 60 percent

in the last 12 months, the report said.

ASSIGNMENT 24:

Translate the following text into Vietnamese

Vietnam on Wednesday said it would join the Association of Southeast Asian Nations

(ASEAN) next year, dispelling speculation that Hanoi might put off membership until it.

was better prepared.

"Vietnam is now actively preparing all necessary conditions to become a full member of

ASEAN next year," Deputy Prime Minister Phan Van Khai told business people over

lunch organised by the Switzerland - based World Economic Forum (WEF), which is

hosting a three day meeting here.

Khai said that Hanoi would also participate in other regional organisations and would

join the 17 - member Asia Pacific Economic Cooperation (APEC) forum "When it is

possible".

In Jakarta, Vietnamese Deputy Foreign Minister Vu Khoan was quoted as saying that his

country would file an application for ASEAN membership by the end of this month or

early in November.

Khoan, who was speaking after meeting Jakarta - based ASEAN Secretary - general Ajil,

Singh, said he did not expect any difficulties in joining, as quoted by the Antara news

agency.

APEC 's members include the ASEAN countries- - Brunei; Indonesia, Malaysia, the

Philippines, Singapore and Thailand- - as well as the United States, Canada, Japan and

China. An informal APEC leaders meeting will be held in Indonesia next month.

Vietnam, which gained observer status in ASEAN in 1992, has said it is keen to become

a full member of the group, which has ambitious programmes for cooperation, including

the launch of an ASEAN Free Trade Area within 10 years.

ASEAN officials had hoped that Vietnam might join ASEAN before leaders of the group

's six current members hold their next summit in Thailand in December 1995.

"There are already regulations for cooperation in ASEAN. Once we are a member we

will follow all regulations," Khai told reporters later, adding that Hanoi would work with

others in Southeast Asia to ensure regional peace.

Khai said his government would push ahead with reforms to improve conditions for

foreign investment by putting a new legal framework and better administrative

procedures in place.

"We deeply understand that Vietnam is facing great challenges of global economic

competition and so must try hard to do away with the danger of being left far behind by

neighbouring countries, "he said

ASSIGNMENT 25:

Translate the following texts into Vietnamese

1. Ngành sản xuất đó phỏt triển đáng kể trong thời kỳ tái thiết nền kinh tế của Philippines

sau Chiến tranh Thế giới thứ II. Việc kiểm soát hàng hoá nhập khẩu của chính phủ đó

thỳc đẩy sự phát triển ngành công nghiệp nhẹ sản xuất các mặt hàng tiêu dùng cho thị

trường trong nước. Vào những năm 70, chính phủ đó xõy dựng bốn đặc khu kinh tế nhằm

tăng cường sản xuất hàng hoá xuất khẩu. Các ngành công nghiệp trong các khu chế xuất

này được khuyến khích sản xuất các mặt hàng xuất khẩu truyền thống. Những đặc khu

kinh tế này đó thu hỳt vốn đầu tư của nước ngoài vào Philippines một phần nhờ vào

chính sách miễn thuế cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Xây dựng thành

công những đặc khu kinh tế này đó tạo tiền đề cho sự ra đời các khu công nghiệp có qui

mô lớn hơn. Chẳng hạn như, căn cứ hải quân Subic Bay của Mỹ trước đây nay đó trở

thành một khu thương mại-công nghiệp khổng lồ ở Manila. Một khu công nghiệp-thương

mại lớn với cơ sở hạ tầng hiện đại và được miễn thuế đó thu hỳt cỏc ngành cụng nghiệp

sản xuất hàng xuất khẩu và đầu tư nước ngoài.

2. Việt Nam đó nổ lực duy trỡ sự ổn định chính trị xó hội, phỏt triển kinh tế và quan hệ

ngoại giao trong những năm gần đây. Những thay đổi tích cực của luật pháp đó ảnh

hưởng không nhỏ đến tỡnh hỡnh sản xuất, tài chớnh và thương mại. Nhờ nông nghiệp

thích ứng với thị trường tự do nên Việt Nam được xếp là nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai

trên thế giới sau Thái Lan. Tại Thành phố Hồ Chí Minh và vùng phụ cận những hoạt

động dịch vụ và sản xuất đó phỏt triển và thay đổi nhanh chóng. Kinh tế phát triển mạnh

một phần nhờ vào nguồn đầu tư vốn và công nghệ của gần 2 triệu Việt Kiều ở các nước

trên thế giới. Đa số họ đó quay trở về Việt Nam để đầu tư và liên lạc với bà con.

3. Chỉ 1 năm sau khi lệnh cấm vận của Mỹ được bãi bỏ, các công ty nước giải khát khổng

lồ như Coca-cola, Pep si- Cola được hưởng ưu đãi về vốn, chính sách tiếp thị và các ưu

đãi khác theo luật Đầu Tư Nước Ngoài, nên các công ty này đã dần dần thâm nhập thị

phần của các nhà sản xuất trong nước. Các sản phẩm khác cũng rơi vào hoàn cảnh tương

tự. Bia Sài Gòn phải cạnh tranh quyết liệt với các công ty bia liên doanh với nước ngoài.

Các nhà sản xuất bột giặt trong nước, mặc dù có thể đáp ứng nhu cầu trong nước đến năm

2005, nhưng lại bị các công ty khổng lồ như Procter & Gamble và Unilever dồn vào thế

bí.

4. Để bảo vệ việc sản xuất trong nước, các nhà sản xuất trong nước đã đề nghị với chính

phủ một số biện pháp. Thứ nhất, nhà nước nên có kế hoạch phát triển dành riêng cho việc

đầu tư nước ngoài về lãnh vực kinh doanh và phân bố theo vùng địa lý và không nên

khuyến khích đầu tư nước ngoài vào việc sản xuất ra các sản phẩm mà các doanh nghiệp

trong nước có khả năng sản xuất được như nước giải khát, bột giặt, giấy và thuốc lá. Thứ

hai, việc cấp giấy phép nên được áp dụng cho các công ty liên doanh hay các doanh

nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tham gia vào các dự án đòi hỏi có nhiều vốn, công nghệ

cao hay sản xuất các mặt hàng xuất khẩu. Thứ ba, là nên có một đạo luật chống đối việc

cạnh tranh không lành mạnh có thể dẫn độc quyền kinh doanh, phá giá làm hại người tiêu

dùng.

5. Trong tiếng Việt, từ “nước” vừa có ý nghĩa là quốc gia, vừa cú ý nghĩa là nước, một

liên kết về ngôn ngữ mà mối ràng buộc càng thấy rừ ràng sau một chuyến đi thăm vùng

đất phỡ nhiờu nhất Việt Nam: Đồng bằng sông Cửu Long. Do phù sa bồi đắp của dũng

sụng Cửu Long làm phong phỳ vựa lỳa đầy ắp này, tượng trưng cho nguồn lương thực

của cả nước cũng như phong cách sinh hoạt kề cận sông nước của cư dân trong vùng. Đối

với du khách, Đồng bằng sông Cửu Long là một trong những địa chỉ tham quan đẹp nhất

Đông Nam Á, kết hợp cái kỳ ảo của vùng sông nước lung linh với cảnh quan đầy phấn

khởi của một nền văn hoá vui tươi thể hiện qua cách sinh hoạt của dân địa phương cùng

hoạt động thương mại. Trong khi những thành phố lớn như Cần Thơ, Mỹ Tho, Long

Xuyên lập thành thế vững cho các tỉnh của Đồng bằng sông Cửu Long thỡ mạng lưới

kênh rạch mênh mông lại là cái duyên có một không hai của vùng này. Sinh hoạt vui

nhộn của vùng này không giống mấy với cách sinh hoạt của Thành phố Hồ Chí Minh.

Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là phải khó khăn lắm mới tới được Đồng bằng sông

Cửu Long để thoát khỏi cái ồn ào náo nhiệt của thành phố lớn nhất Miền Nam này. Chỉ

mất chừng ba giờ đồng hồ bằng xe đũ trờn Quốc lộ 1 là bạn là bạn đến Mỹ Tho, thủ phủ

của tỉnh Tiền Giang và là điểm xuất phát tốt cho cuộc thăm dũ vựng đồng bằng này.