trajnim në prokurimin dduli publik për vendet përfituese...
TRANSCRIPT
DMoDuli
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimitD1 Autoritetet kontrAktuese (sektori
stAnDArD) 1
D2 entet kontrAktore në
sektorin e shërbiMeve publike 19
D3 kontrAtAt e MbuluArA 39
D4 përjAshtiMet 63
D5 kufijtë MonetArë 79
Trajnim në prokurimin publik për vendeT përfiTuese nga ipa
Moduli
d
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
pjesa
1
1 D-
Seksioni 1: Hyrje 2
Seksioni 2: Përshkrimi 4
Seksioni 3: Ushtrime 16
Seksioni 4: Përmbledhja e kapitullit 19
2 D-
SEKSIONI
1
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
1Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
SEKSIONI 1 HYRJE
1.1 ObJEKtIvat
objektivi i këtij kapitulli është identifikimi i:
1. organeve kombëtare dhe lokale që duhet të zbatojnë rregullat e prokurimit publik
në dhënien e kontratave për punë, mallra dhe shërbime
2. Ato organe që janë pjesë e shtetit, në nivelin ekzekutiv, legjislativ dhe gjyqësor të
qeverisë
3. organeve që nuk përfshihen në përkufizimin e përgjithshëm të shtetit, por që
megjithatë duhet të ndjekin rregullat e prokurimit
4. efektit të përfshirjes në përkufizim
5. efektit të një ndryshimi në përbërjen e një organi, i cili ndryshon pozitën e tij në
lidhje me përkufizimet e direktivave (p.sh. një autoritet publik që shndërrohet në
një “organ që rregullohet nga e drejta publike” dhe anasjelltas)
1.2 ÇëSHtJE të RëNDëSISHmE
Çështjet më të rëndësishme në këtë kapitull janë të kuptohen:
n Që rregullat e prokurimit zbatohen për prokurimin "publik" dhe që kjo
përkufizohet gjerësisht që të mbulojë blerjet e caktuara të të gjitha autoriteteve
publike
n Që Gjykata europiane e Drejtësisë (GjeD) e përkufizon konceptin e autoriteteve
publike në mënyrë të pavarur nga përkufizimet kombëtare dhe e bën atë përkufizim
funksional
n Mënyrën e përkufizimit të secilit lloj të autoritetit publik
n kushtet që zbatohen për llojet e ndryshme të autoritetit publik përpara se të
mbulohen nga rregullat e prokurimit publik
n Mundësinë që aftësia e një organi për t'i përmbushur këto kushte mund të
ndryshojë me kalimin e kohës
kjo do të thotë se është jetike të kuptohet plotësisht:
n përkufizimet e direktivave në lidhje me autoritetet shtetërore dhe publike
n përkufizimin që i bëjnë direktivat "organeve që rregullohen nga e drejta publike"
n interpretimin që i bën GjeD-ja këtyre përkufizimeve
n kushtet që zbatohen për një organ përpara se ai të mund të bëhet "organ që
rregullohet nga e drejta publike"
3 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
1
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Hyrje
1.3 LIDHJEt
ekziston një lidhje veçanërisht e fortë ndërmjet këtij kapitulli dhe moduleve ose
seksioneve të mëposhtme:
n Moduli A3 mbi rregullimin ndërkombëtar të prokurimit, ku ekzistojnë disa
mbivendosje në përkufizimet e përdorura
n Moduli A4 mbi përfitimet ekonomike të prokurimit të centralizuar
n Moduli b1 mbi organizimin e prokurimit të centralizuar
n Moduli D2 mbi entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
n Moduli e, deri në pikën ku zbatohen procedura të ndryshme për autoritetet
kontraktuese në sektorin standard dhe për entet kontraktore në sektorin e
shërbimeve publike
1.4 RëNDëSIa
ky informacion do të ketë rëndësi të veçantë për drejtuesit e lartë të organit në fjalë, pasi
statusi i këtij organi sipas direktivave përcakton nëse dispozitat e këtyre direktivave do të
zbatohen apo jo. Gjithashtu do të ketë rëndësi të veçantë për ata që përfshihen në planifikimin
e prokurimit dhe vendimmarrjen strategjike, veçanërisht kur organi në fjalë është një "organ
që rregullohet nga e drejta publike" ose kur mund të jetë i mundur parashikimi i krijimit të
kompanive publike që do të kryejnë funksionet e autoritetit publik.
1.5 INfORmacIONI LIgJOR I DObISHëm pëR t'u paSuR Në DISpOzIcION
në Direktivën 2004/18, ju lutemi shikoni nenin 1(9).
ne ligjin e prokurimit publik te kosovës, nr. 04/l-042, i cili mund te shkarkohet nga
http://krpp.rks-gov.net, ju lutem shikoni nenin 4.1(13).
4 D-
SEKSIONI
2
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
1Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
2.1 HYRJE
në këtë kapitull do të shohim përkufizimin e "autoriteteve kontraktuese" për qëllime të
rregullave të prokurimit. Dallimi më i madh që duhet bërë është ai midis dy kategorive
kryesore të autoritetit publik ose kontraktues, sipas përkufizimit të Direktivës 2004/18/ke
(Direktiva), përkatësisht:
n autoritetet shtetërore, rajonale ose vendore ("autoritetet publike")
n organet që rregullohen nga e drejta publike
Autoritetet kontraktuese mund të përbëhen nga shoqatat e krijuara nga një ose disa
autoritete të tilla ose nga një ose disa organe që rregullohen nga e drejta publike.
Shënim: në rastin e sektorit standard, termi i preferuar është "autoritete kontraktuese", sepse
organet e përfshira janë "autoritete" publike në kuptimin që, zyrtarisht ose jo zyrtarisht, janë
pjesë e aparatit të shtetit. nga ana tjetër, në sektorin e shërbimeve publike, termi i preferuar
është "ente kontraktore", pasi siç do ta shohim në modulin D2, megjithëse mund të jenë
autoritete publike, ato mund të jenë kompani të sektorit privat që veprojnë në sektorin e
shërbimeve publike me kushte të privilegjuara.
rëndësia e njohjes së këtyre përkufizimeve është se ato ndikojnë në zbatueshmërinë e
rregullave të prokurimit që formojnë subjektin e këtij trajnimi. këto rregulla zbatohen vetëm
nëse një organ përfshihet në një nga përkufizimet e Direktivës. nëse organi në fjalë nuk
përfshihet në këto përkufizime, prokurimi i tij nuk do t'i nënshtrohet Direktivës. nëse organi
nuk përfshihet në përkufizim, por përsëri përpiqet të ndjekë rregullat, kjo nuk do të thotë
se një shkelje e dispozitave të Direktivës që ai kryen do të ishte e hapur për kundërshtim.
Direktiva ose zbatohet ose nuk zbatohet; nuk ka "rrugë të mesme".
Gjithashtu, pasi një organ të jetë përfshirë në përkufizimin e "autoritetit kontraktues", të
gjitha blerjet e mallrave, punëve dhe shërbimeve që ai bën do t'i nënshtrohen kërkesave
procedurale të Direktivës, edhe nëse këto blerje janë kryer për qëllime të detyrave që nuk
janë, ose përgjithësisht nuk janë, në interes të përgjithshëm. pasi mbulohet nga Direktiva,
autoriteti mbulohet për të gjitha blerjet brenda përkufizimit të Direktivës.
veçanërisht në rastin e një organi që rregullohet nga e drejta publike, statusi i një autoriteti
kontraktues mund të ndryshojë me kalimin e kohës si rezultat i një ndryshimi të funksionit
të tij ose një ndryshimi në formën e tij ligjore. edhe financimi i autoritetit kontraktues mund
të ndryshojë me kalimin e kohës. këto të gjitha kanë një efekt në përfshirjen e organit në
përkufizimin e Direktivës dhe prandaj nuk është e mundur të thuhet, një herë e përgjithmonë,
nëse një organ mbulohet ose jo nga Direktiva. situata mund të kërkojë rishikim.
SEKSIONI 2 pëRSHKRImI
5 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
2
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Përshkrimi
2.2 autORItEtEt pubLIKE
Autoritetet publike përkufizohen si "autoritete shtetërore, rajonale ose lokale". ky përkufizim
mbulon të gjitha entet shtetërore dhe jo vetëm autoritetin ekzekutiv të shtetit, d.m.th.
administratat shtetërore dhe autoritetet rajonale dhe lokale. termi "shtet" përfshin gjithashtu
të gjitha organet që ushtrojnë kompetenca legjislative, ekzekutive dhe gjyqësore. e njëjta
gjë zbatohet për organet, të cilat në një shtet federal, i ushtrojnë këto kompetenca në nivel
federal.
Shënim për çështjen: në çështjen Vlaamse Raad Gjykata europiane e Drejtësisë (GjeD) e
hodhi poshtë argumentin se rregullat e prokurimit nuk zbatohen për organet legjislative
për shkak të pavarësisë dhe supremacisë së autoritetit legjislativ. (Çështja-323/96 Komisioni
kundër Belgjikës [1998] eCr i-5063)
përkufizimi i shtetit është i gjerë dhe GjeD-ja ka ndjekur një qasje veçanërisht funksionale.
kështu, ajo përqendrohet më shumë në funksionin real të subjektit në fjalë sesa në
kategorizimin formal që i është dhënë subjektit nga legjislacioni i brendshëm. në çështjen e
famshme Beentjes autoriteti dhënës ishte një organ pa personalitet juridik të vetin, funksionet
dhe përbërja e të cilit rregulloheshin nga legjislacioni dhe anëtarët e tij caktoheshin nga
ekzekutivi i provincës në fjalë. Ai ishte i detyruar të zbatonte rregullat e vendosura nga një
komitet qendror i themeluar me dekret mbretëror, anëtarët e të cilit ishin caktuar nga mbreti.
shteti garantoi respektimin e detyrimeve që lindin nga masat e marra nga komiteti dhe
financoi kontratat për punët publike të dhëna nga komitetit lokal në fjalë. sipas GjeD-së
termi "shtet" duhet të interpretohet në terma funksionalë. si rezultat i kësaj, një organ i tillë
si autoriteti dhënës - përbërja dhe funksionet e të cilit përcaktohen nga legjislacioni dhe që
varet nga autoritetet shtetërore për emërimin e anëtarëve të tij, respektimi i detyrimeve që
lindin nga masat e marra dhe financimi i kontratave për punët publike që ka për detyrë të japë
- konsiderohej se përfshihej në kuptimin e shtetit, dhe pse nuk është pjesë e administratës
shtetërore në terma zyrtarë.
Shënim për çështjen: termi "autoritet kontraktues" do të përkufizohet sipas funksioneve
të organit në fjalë. (Case 31/87 Gebroeders Beentjes BV v Netherlands (‘Beentjes’) [1988]
eCr 4635)
Autoritetet shtetërore, rajonale ose vendore ("autoritetet publike"), me përkufizim, janë
autoritete kontraktuese për qëllime të Direktivës. në këtë drejtim Direktiva nuk bën asnjë
dallim midis kontratave publike të dhëna nga një autoritet kontraktues në mënyrë që të
përmbushë detyrën e tij për të plotësuar nevojat në interes të përgjithshëm dhe kontratave
që nuk lidhen me këtë detyrë. prandaj nuk ka nevojë, siç ndodh në rastin e organeve që
rregullohen nga e drejta publike, që të bëhet dallimi midis aktiviteteve që plotësojnë nevojat
në interes të përgjithshëm me karakter industrial ose tregtar dhe atyre detyrave që nuk janë
të tilla. të gjitha kontratat e dhëna nga një autoritet publik duhet të mbulohen nga Direktiva,
cilido qoftë karakteri i tyre.
sipas nenit 4.1(44) të lpp-se, nocioni “ Autoritet publik”, përfshinë:
(i) autoritetin ekzekutiv qendror, rajonal, komunal ose lokal, organin publik, ministrinë,
departamentin, agjencinë, ose autoritetin tjetër që ekzekuton, konform me çdo akt
normativ ose nën-normativ, pushtetin ekzekutiv, legjislativ, rregullativ, administrativ-
publik ose gjyqësor;
6 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
2
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Përshkrimi
(ii) organin e themeluar në bazë të së drejtës publike; dhe
(iii) një asociacion i një ose më shumë autoriteteve dhe/ose organeve të tilla.
ne kosovë koncepti “Autoritet publik” përfshinë: Administratën tatimore te kosovës, Agjencinë
kosovare te pronës, Doganat e kosovës, Autoritetin rregullativ te telekomunikacionit,
institutin Gjyqësor te kosovës, komisionin rregullativ te prokurimit publik, Ministrinë e
Arsimit shkencës dhe teknologjisë, Qendrën e studentëve, Qendrën klinike universitare e
kosovës etj.
një "grupim" autoritetesh kontraktuese nuk ndryshon nga një autoritet kontraktues; ky
është thjesht një term i përdorur për të përshkruar mekanizmin me anë të të cili i japin
kontratat "entet" që nuk kanë personalitetin ose identitetin e tyre juridik, por bazohen në
bashkëpunimin midis organeve të së drejtës publike që i nënshtrohen Direktivës, të tilla si
konsorciumet e blerjeve midis organeve publike territoriale. Do të thotë një grup autoritetesh
kontraktuese.
2.3 ORgaNEt që RREguLLOHEN Nga E DREJta pubLIKE
nuk ka një përkufizim të thjeshtë për një "organ që rregullohet nga e drejta publike"; varet
më shumë nga fakti nëse ka disa karakteristika të caktuara. këto karakteristika shprehen si
kushtet që duhet të përmbushen që organi në fjalë të konsiderohet si organ që rregullohet
nga e drejta publike. është qasje e ngjashme me testin funksional të miratuar nga GjeD-ja në
lidhje me përkufizimin e autoriteteve publike.
pyetja kryesore përqendrohet rreth tre kushteve kumulative të Direktivës me qëllim vërtetimin
e ekzistencës së një organi që rregullohet nga e drejta publike. GjeD-ja vazhdimisht ka
argumentuar se një organ duhet t'i plotësojë të tre këto kushte për t'u përfshirë në përkufizim.
këto kushte, siç parashtrohen në nenin 1 (9) të Direktivës, janë që një organ që rregullohet
nga e drejta publike është një organ që:
n është krijuar për qëllimin specifik të përmbushjes së nevojave në interesin e
përgjithshëm, që nuk kanë karakter industrial ose tregtar, dhe
n ka personalitet juridik, dhe
n financohet, kryesisht, nga shteti ose autoritetet lokale rajonale, ose organe të tjera
që rregullohen nga e drejta publike; ose i nënshtrohet mbikëqyrjes administrative
të këtyre organeve; ose ka një bord administrativ, drejtues ose mbikëqyrës, më
shumë se gjysma e anëtarëve të të cilit emërohen nga shteti, autoritetet rajonale
ose lokale ose nga organe të tjera që rregullohen nga e drejta publike.
në shtojcën iii të Direktivës përfshihet një listë e subjekteve në secilin shtet anëtar të be-së,
të cilat konsiderohen se përfshihen në përkufizimin e "organit që rregullohet nga e drejta
publike". listat nuk janë krijuar për të qenë sa më gjithëpërfshirëse dhe duhet të përmbajnë
emrat e atyre organeve që shteti anëtar i konsideron se përfshihen në përkufizim në kohën
e miratimit të Direktivës. Megjithatë, ato nuk janë shteruese. edhe nëse një organ nuk është
i renditur, gjithsesi ai do të përfshihet nëse përmbush të tre kushtet e përmendura më sipër.
koncepti i një organi që rregullohet nga e drejta publike duhet të interpretohet me një
kuptim të gjerë dhe, nëse një organ specifik nuk renditet në shtojcën iii, gjendja e tij ligjore
dhe faktike duhet të përcaktohet në secilin rast individual në mënyrë që të vlerësohet nëse
e përmbush ose jo, për shembull, një nevojë në interesin e përgjithshëm.
7 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
2
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Përshkrimi
sipas nenit 4.1(3) të lpp-së nocioni “organ i themeluar ne baze te se drejtës publike”,
nënkupton një person, ndërmarrje ose organ që:
i. është themeluar me qëllim të veçantë për plotësimin e nevojave të përgjithshme që
nuk kanë karakter prodhues ose komercial; dhe
ii. i plotëson këto kritere:
(a) merr 50% ose më shumë nga financimi i tij prej fondeve te një ose më shumë
autoriteteve publike dhe/ose organeve të themeluara në bazë të drejtës publike;
(b) i nënshtrohet mbikëqyrjes menaxhuese nga një ose më shumë autoritete publike
dhe/ose organe të themeluara në bazë të së drejtës publike; ose
(c) ka një bord administrativ, mbikëqyrës ose menaxhues, 50% ose më shumë e votave
të cilit mund të ushtrohen nga anëtarët e emëruar nga një ose më shumë autoritete
publike dhe/ose organeve të themeluara në bazë të së drejtës publike.
lista e këtyre organeve do te përfshije te gjitha ato organe qe i përmbushin kriteret e cekura
me larte.
2.3.1 Kushti 1: përcaktimi i nevojave në interesin e përgjithshëm
termi "nevoja në interesin e përgjithshëm" nuk përkufizohet në Direktivë, por nevoja për
zbatimin e njëtrajtshëm të së drejtës komunitare dhe parimit të barazisë kërkon që termave
të një dispozite të së drejtës komunitare normalisht t'u jepet një interpretim konsistent
në të gjithë komunitetin. prandaj, GjeD-ja është e mendimit se këtij termi i është dhënë
një interpretim autonom dhe i njëtrajtshëm në të gjithë komunitetin. Dy janë çështjet e
rëndësishme dhe këto përfshijnë përkufizimin e (i) nevojave në interesin e përgjithshëm dhe
(ii) nevojave në interes të përgjithshëm që nuk kanë karakter industrial ose tregtar.
2.3.1.1 Nevojat në interesin e përgjithshëm
"nevojat në interesin e përgjithshëm, që nuk kanë karakter industrial ose tregtar" zakonisht
janë nevoja që plotësohen jo nga disponueshmëria e mallrave dhe shërbimeve në treg dhe
që, për arsyet që lidhen me interesin e përgjithshëm, shteti zgjedh t'i ofrojë vetë ose mbi të
cilat dëshiron të ketë një ndikim të konsiderueshëm. në përgjithësi, GjeD-ja i ka konsideruar
kërkesat e shtetit duke pasur parasysh detyrat specifike që duhen realizuar; rezervimi i
shprehur i disa aktiviteteve për autoritetet publike; detyrimi i shtetit për të mbuluar kostot
që lidhen me aktivitetet në fjalë; kontrolli i çmimeve që do të vendosen për shërbimet; dhe
shkalla e monitorimit ose sigurisë së nevojshme, si dhe "interesi publik".
ka pasur disa shembuj:
n një shembull është ai i entit të krijuar për të prodhuar, në mënyrë ekskluzive,
dokumente zyrtare administrative, disa prej të cilave kërkojnë masa fshehtësie
ose sigurie, të tilla si pasaportat, lejet e drejtimit të automjeteve dhe kartat e
identitetit, ndërsa të tjerë janë krijuar për shpërndarjen e dokumenteve legjislativë,
rregullatorë dhe administrativë të shtetit. Autoritetet publike vendosnin çmimet
dhe shërbimi i kontrollit të shtetit ishte përgjegjës për monitorimin e masave
të sigurisë, sipas nevojës. Dokumentet lidheshin ngushtë me rendin publik
dhe kërkonin kushte të garantuara furnizimi dhe prodhimi, të cilat siguronin
respektimin e standardeve të konfidencialitetit dhe sigurisë. organi është
krijuar për qëllimin specifik të përmbushjes së këtyre nevojave në interes të
përgjithshëm. (C-44/96 Mannesmann [1998] eCr i-73)
8 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
2
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Përshkrimi
n një subjekt që ka qenë kompani me përgjegjësi të kufizuar e krijuar nga dy bashki,
të cilit i ishin besuar disa punë për përkufizuara me ligj në fushën e mbledhjes së
mbetjeve dhe pastrimit të rrjetit rrugor bashkiak, ka kryer një nevojë në interesin
e përgjithshëm. (Çështja C-360/96 Gemeente Arnhem [1998] eCr i-6821)
n Aktivitetet e sipërmarrësve të varrimeve mund të konsiderohen se e përmbushin
një nevojë në interesin e përgjithshëm, veçanërisht përderisa ushtrimi i këtij
aktiviteti ka qenë objekt i çështjes së autoritetit të mëparshëm dhe autoritetet
publike mund të caktonin çmimet maksimale për shërbimet e varrimit. (Çështja
C-373/00 Adolf Truley [2003] eCr i-1931)
n në shembuj të tjerë u gjet se agjencitë rajonale të zhvillimit dhe sipërmarrje të
tjera më të specializuara që ishin krijuar për të tërhequr investimet në një zonë të
caktuar mund të përfshiheshin në përkufizimin e interesit të përgjithshëm sepse,
duke i bashkuar prodhuesit dhe tregtarët në një vendndodhje gjeografike ato nuk
vepronin vetëm në interesin personal të këtyre prodhuesve dhe tregtarëve, por
gjithashtu po u ofronin konsumatorëve që morën pjesë në aktivitete informacion
që u mundësonte atyre t'i bënin zgjedhjet e tyre në kushte optimale. stimuli
që iu shkaktua tregtisë konsiderohet se përfshihet në interesin e përgjithshëm.
(Çështjet C-223/99 dhe C-260/99 Agorà [2001] eCr 3605; çështja C-18/01 Korhonen
[2003] eCr i-5321)
2.3.1.2 Nevojat e interesit të përgjithshëm që nuk kanë karakter industrial ose tregtar
kriteri shtesë për qëllimet e këtij përkufizimi është se nevojat e interesit të përgjithshëm nuk
duhet të kenë karakter industrial ose tregtar. Zakonisht këto janë aktivitete që kryhen për
fitim në tregje konkurruese. GjeD-ja argumentoi se (Case C-360/96 Gemeente Arnhem [1998]
eCr i-6821)
(i) mungesa e një karakteri industrial ose tregtar ishte një kriter që kishte për
qëllim qartësimin dhe mos kufizimin e kuptimit të termit "nevoja në interes të
përgjithshëm";
(ii) termi krijon, brenda kategorisë së nevojave në interes të përgjithshëm, një
nënkategori nevojash që nuk kanë karakter industrial ose tregtar; dhe
(iii) organet ligjvënëse kanë bërë dallimin midis nevojave në interes të përgjithshëm
që nuk kanë karakter industrial ose tregtar dhe nevojave në interes të
përgjithshëm që kanë karakter industrial ose tregtar.
9 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
2
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Përshkrimi
Megjithatë, kjo nuk do të thotë se një organ që rregullohet nga e drejta publike mund të
kryejë vetëm detyra në interes të përgjithshëm që nuk kanë karakter industrial apo tregtar.
Mund t'i bëjë të dyja. në çështjen Mannesmann për shembull, subjekti i përfshirë kishte
për detyrë t'u ofronte autoriteteve publike dokumente zyrtare (një nevojë në interes të
përgjithshëm), por gjithashtu vepronte si një kompani printimesh. nuk ka shumë rëndësi që
një ent të kryejë aktivitete të tjera përveç detyrave në interes të përgjithshëm.
Megjithatë, pasi një ent përfshihet në përkufizimin e një organi që rregullohet nga e drejta
publike, çdo kontratë e çfarëdolloj natyre e nënshkruar nga ky ent, do të konsiderohet si
kontratë publike në kuptimin e Direktivës dhe të gjitha kontratat e entit mbulohen nga
Direktiva. As fakti që përmbushja e nevojave në interes të përgjithshëm përbën vetëm
një pjesë relativisht të vogël të aktiviteteve që kryhen zakonisht nuk është i rëndësishëm,
me kusht që subjekti të vazhdojë të plotësojë nevojat që i janë kërkuar shprehimisht t'i
përmbushë.
kjo do të thotë gjithashtu se organet që rregullohen nga e drejta publike mund të
kryejnë aktivitete për përfitime, me kusht që të vazhdojnë të kryejnë nevojat në interes të
përgjithshëm që u kërkohet të përmbushin.
nga ana tjetër, nëse një organ që rregullohet nga e drejta publike kryen aktivitete të tjera dhe
këto ofrohen në një treg konkurrues, në fakt kjo mund të tregojë mungesën e një nevoje të
interesit të përgjithshëm, pa karakter industrial ose tregtar. nëse një ent përfshihet në këtë
kategori, atëherë Direktiva nuk do të zbatohet.
ky është një dallim i vështirë në koncept, sepse megjithëse ekzistenca e konkurrencës
së konsiderueshme në vetvete nuk parandalon ekzistencën e një nevoje në interesin e
përgjithshëm, pa karakter industrial ose tregtar, që duhet të përmbushet, vetë ekzistenca
e kësaj konkurrence mund të jetë tregues se një nevojë në interesin e përgjithshëm nuk ka
karakter industrial ose tregtar.
në klasifikimin e fundit, problemi zgjidhet duke vështruar më nga afër natyrën e subjektit në
fjalë sesa aktivitetin që kryen ai. pyetja është nëse enti funksionon në mënyrë industriale ose
tregtare. kështu, në çështjen Korhonen GjeD-ja argumentoi se nëse një organ:
(i) operon në kushte normale tregu,
(ii) ka për qëllim të nxjerrë fitime, dhe
(iii) mban përsipër humbjet që lidhen me ushtrimin e aktivitetit të tij,
nuk ka mundësi që nevojat që organi ka për qëllim t'i përmbushë të mos kenë karakter industrial ose
tregtar.
në këtë çështje janë marrë në konsideratë rrethanat e rëndësishme ligjore dhe faktike,
veçanërisht ato që mbizotëronin kur u krijua organi në fjalë, por gjithashtu edhe kushtet në
të cilat ai kryen aktivitetin e tij, përfshirë nivelin e konkurrencës në treg, çështjen nëse qëllimi
kryesor i tij është nxjerrja e fitimeve ose jo dhe nëse i mban përsipër rreziqet që lidhen me
aktivitetin, dhe çdo financim publik të aktivitetit.
10 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
2
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Përshkrimi
2.3.2 Kushti 2: personaliteti ligjor
ekzistenca e një personaliteti ligjor zakonisht është dallimi më i qartë midis organeve që
janë pjesë e shtetit, autoriteteve rajonale ose lokale dhe atyre që konsiderohen organe që
rregullohen nga e drejta publike. shumica e ministrive, departamenteve dhe divizioneve
të qeverisë nuk kanë një personalitet ligjor të veçantë. nëse një organ i veçantë krijohet si
kompani ose sipërmarrje, atëherë ai do të ketë personalitet ligjor të veçantë nga shteti dhe
ka mundësi të konsiderohet si organ që rregullohet nga e drejta publike nëse përmbushen
edhe dy kushtet e tjera.
nuk ka rëndësi nëse organi në fjalë i nënshtrohet të drejtës publike ose private. problemi i
vetëm është fakti nëse ka personalitet ligjor.
Shënim për çështjen: sipas ligjit spanjoll, organet publike të krijuara sipas të drejtës private
(një kategori, e cila në sistemin ligjor spanjoll përbëhet nga kompani nën kontroll publik)
përjashtoheshin nga fusha e zbatimit të rregulloreve spanjolle që rregullonin procedurat për
dhënien e kontratave publike. GjeD-ja ka argumentuar se ishte e nevojshme të përcaktohej
vetëm nëse organi në fjalë i përmbushte ose jo tre kushtet për të përcaktuar ekzistencën
e një organi që rregullohet nga e drejta publike dhe që statusi i këtij organi si organ që
rregullohet nga e drejta private të mos përbënte një kriter që mund ta përjashtonte nga
klasifikimi si autoritet kontraktues për qëllime të direktivave. (Çështja C-214/00 Komisioni
kundër Spanjës [2003] eCr i-4667)
2.3.3 Kushti 3: varësia nga shteti
ky kusht i tretë përfshihet në nenin 1 (9)(c) të Direktivës:
neni 1(9)(c) i Direktivës: "...financohet, kryesisht, nga shteti ose autoritetet lokale rajonale,
ose organe të tjera që rregullohen nga e drejta publike; ose i nënshtrohet mbikëqyrjes
administrative të këtyre organeve; ose ka një bord administrativ, drejtues ose mbikëqyrës,
më shumë se gjysma e anëtarëve të të cilit emërohen nga shteti, autoritetet rajonale ose
lokale ose nga organe të tjera që rregullohen nga e drejta publike."
ky kusht përdoret kryesisht për të përcaktuar shkallën e varësisë së organit nga shteti. në
mënyrë alternative, varësia mund të jetë
n financiare,
n drejtuese, ose
n mbikëqyrëse.
ky kusht plotësohet vetëm kur përmbushet një nga këto tre kritere.
11 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
2
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Përshkrimi
2.3.3.1 varësia financiare
termi "financuar kryesisht" do të thotë financuar "më shumë se gjysma", por termi "financuar"
nuk është aq i qartë sa duket. problemi lidhet me shkallën aktuale të varësisë shtetërore të
nënkuptuar nga niveli i financimit shtetëror. jo të gjitha pagesat e kryera nga një autoritet
kontraktues kanë efektin e krijimit ose përforcimit të një marrëdhënieje specifike varësie
midis atij autoriteti dhe një organi tjetër. prandaj, vetëm pagesat që kryhen për të financuar
ose për të mbështetur aktivitetet e organit në fjalë, pa arsyetime specifike, përshkruhen si
financime publike.
Shembull nga praktika gjyqësore:
në rastin e një universiteti, pagesat në formën e bursave për mbështetjen e punës studimore
që i merren nga institucioni në tërësi mund të konsiderohen si financim nga një autoritet
kontraktues. në mënyrë të ngjashme, pagesat e bursave të studentëve në lidhje me tarifat
e pranimit të mbledhura nga universitetet mund të klasifikohen gjithashtu si financime
publike. Meqenëse nuk ka arsyetim kontraktual për këto pagesa, ato nuk do të konsiderohen
si financime nga një autoritet kontraktues në kontekstin e aktiviteteve të tij arsimore. nga
ana tjetër, situata është mjaft ndryshe në rastin e pagesave që bëhen, sipas arsyetimit,
nga një ose më shumë autoritete kontraktuese për furnizimin me shërbimet që përfshijnë
punën kërkimore ose furnizimin e shërbimeve të tjera, të tilla si konsulenca ose organizimi i
konferencave. këto "burime financimi" janë në fakt, shuma të paguara nga një ose më shumë
autoritete kontraktuese si arsyetim për shërbimet kontraktore të ofruara nga universiteti dhe
prandaj nuk ka rëndësi nëse këto aktivitete me karakter tregtar përputhen me aktivitetet e
mësimdhënies dhe ato kërkimore të universitetit. Autoriteti kontraktues ka në fakt një interes
ekonomik në ofrimin e shërbimit.
(Çështja C-380/98 The Queen v HM Treasury, ex parte The University of Cambridge [2000] eCr
8035)
12 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
2
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Përshkrimi
nëse shkalla e varësisë ndryshon sipas burimeve të financimit, atëherë ndryshimi i burimit
të financimit do të ndikojë në shkallën e varësisë. po ashtu, vendimi në lidhje me faktin nëse
një organ është autoritet kontraktues duhet të merret çdo vit, dhe viti buxhetor gjatë të
cilit nis procedura e prokurimit është periudha e duhur për të llogaritur sesi financohet ky
organ. prandaj, nëse në fillim të vitit buxhetor në fjalë llogaritet se më shumë se gjysma e
financimeve të këtij organi do të jenë financime publike, prokurimi për atë vit do të mbulohet
nga Direktiva.
Shënim nga praktika e mirë: Rëndësia e parashikimit të burimeve të financimit Gjatë punës në një institucion që financohet vetëm pjesërisht nga shteti do të ishte me
mend të sigurohemi që sa herë që pjesa e financimeve nga shteti mund të luhatet, të jenë
përgatitur parashikime të sakta të financimeve. përputhshmëria me procedurat e prokurimit
të Direktivës nuk është pa kosto dhe gjatë viteve kur financimet e shtetit janë të pakta
ndonjëherë mund të jetë e mundur që të reduktohen këto kosto duke zbatuar procedura
më fleksibël.
2.3.3.2 varësia drejtuese
ky kusht lidhet në fakt me pjesëmarrjen direkte të autoriteteve publike dhe specialistëve
në drejtimin e entit në fjalë. kushti konsiderohet i përmbushur, për shembull, kur një organ
është krijuar nga një ministër, kur memorandumi dhe nenet e tij dhe çdo ndryshim duhet të
miratohen nga ministri, kur kryetari dhe drejtorët e tjerë emërohen nga ministri dhe pagesa e
tyre përcaktohet prej tij, kur emërimi i autoriteteve të organit duhet të miratohet nga ministri
dhe kur organi është i detyruar të pajtohet me politikat e shteti dhe direktivat e ministrisë në
lidhje me pagesën, dietat dhe kushtet e punësimit të punonjësve të tij.
Shembull nga praktika gjyqësore:
edhe kur nuk ka dispozita ligjore që parashikojnë shprehimisht kontrollin e shtetit mbi dhënien
e kontratave të furnizimeve publike nga organi në fjalë, GjeD-ja arriti në konkluzionin se
shteti prapë mund ta ushtrojë këtë kontroll, të paktën në mënyrë indirekte. ishte shteti ai që
e krijoi dhe i dha detyrat specifike dhe ishte shteti ai që kishte kompetencat për të emëruar
zyrtarët e tij kryesorë. Gjithashtu, kompetencat e ministrit për t'i dhënë subjektit udhëzime,
veçanërisht për t'i kërkuar atij që të pajtohet me politikat e shtetit dhe kompetencat që i
janë dhënë atij ministri dhe ministrit të financës në çështjet financiare i kanë dhënë shtetit
mundësinë për të kontrolluar aktivitetin e tij ekonomik.
(Çështja C-306/97 Connemara Machine Turf Co Ltd kundër Coillte Teoranta [1998] eCr i-8761)
13 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
2
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Përshkrimi
2.3.3.3 varësia mbikëqyrëse
ky kusht shkon përtej mbikëqyrjes së përgjithshme me karakter drejtues ose financiar dhe
duhet të shkaktojë varësinë nga autoritetet publike të barabartë me varësinë që ekziston
sa herë që plotësohet një nga kriteret e tjera. pra, ekziston një varësi e barabartë sa herë që
organi në fjalë financohet, kryesisht, nga autoritetet publike ose kur këto të fundit emërojnë
më shumë se gjysmën e anëtarëve të strukturave administrative, drejtuese ose mbikëqyrëse
të këtij organi, duke i mundësuar kështu autoritetet publike që të ndikojnë në vendimet e
këtyre strukturave në lidhje me kontratat publike.
kriteri i mbikëqyrjes drejtuese nuk përmbushet në rastin e rishikimit të thjeshtë, sepse, sipas
përkufizimit, kjo mbikëqyrje nuk i mundëson autoriteteve publike që të ndikojnë në vendimet
e organit në fjalë në lidhje me kontratat publike. në rastet kur mbikëqyrja e aktiviteteve të
organit shkon përtej një rishikimi të thjeshtë, situata do të jetë ndryshe. ky mund të jetë rasti,
për shembull, ku autoritetet publike mbikëqyrin jo vetëm llogaritë vjetore të organit në fjalë,
por gjithashtu edhe veprimin e tij nga pikëpamja e kontabilitetit, të rregullsisë, ekonomisë,
efikasitetit dhe shpenzimeve, dhe ku autoritetet publike autorizohen të inspektojnë
ambientet dhe pajisjet e atij organi dhe t'i raportojë rezultatet e atyre inspektimeve te një
autoritet publik që zotëron të gjitha aksionet e organit në fjalë.
është gjithashtu me vend të merret në konsideratë fakti nëse kontrollet e ndryshme të cilave
u nënshtrohen entet, i bëjnë ato të varura nga autoritetet publike në mënyrë të tillë që këto
të fundit mund të ndikojnë në vendimet e këtyre organeve në lidhje me kontratat publike.
prandaj nevojitet një shkallë e tillë mbikëqyrjeje administrative, e cila i lejon autoritetet
publike të ndikojnë ose të ndërhyjnë në procedurat e prokurimit.
2.4 bLERJa E pëRqENDRuaR DHE E pëRbaSHKët
Direktiva tashmë ka formalizuar praktikën aktuale në disa shtete anëtare të be-së në lidhje me
prokurimin e centralizuar. blerësit publikë e pranojnë se mund të përfitojnë nga ekonomitë
e shkallës duke i blerë kërkesat e tyre me shumicë. edhe kur nevojat për prokurim të një
autoriteti të vetëm kontraktues prokurues janë relativisht modeste në lidhje me një produkt
ose shërbim të dhënë, nevojat e kombinuara të disa blerësve të tillë shtetërorë mund të
jenë të konsiderueshme. për departamentet e qeverisë që veprojnë në sektorë të ngjashëm
ose në vende fqinje shpesh grupimi për të blerë artikuj specifikë ka qenë fitimprurës. kjo
ka gjasa të ndodhë me produktet për përdorim të përditshëm, ku blerësit e ndryshëm nuk
kanë asnjë kërkesë specifike për autoritetin kontraktues ose kërkesa teknike të diferencuara.
në disa raste, blerja e përbashkët mund të përdoret edhe si mjet për të blerë pajisje më të
specializuara, kur nevojitet përputhshmëri teknike. në disa raste, detyra e kryerjes së këtyre
blerjeve në grup mund t'i besohet një blerësi të vetëm, ku dikush nga grupi i blerësve vepron
ose si agjent për të tjerët, ose për një autoritet kontraktues të krijuar posaçërisht duke pasur
në mendje atë funksion: një organ blerës qendror.
për informacione të mëtejshme në lidhje me përfitimet e agregimit të kërkesave nëpërmjet
blerjeve të përqendruara midis disa autoriteteve kontraktuese shikoni modulin A4. për
organizimin e blerjes së përqendruar brenda një autoriteti kontraktues shikoni modulin b1.
për qëllime të Direktivës, një organ qendror blerjesh është një "autoritet kontraktues" që
"blen mallra dhe/ose shërbime për entet kontraktore" ose "jep kontrata publike, ose lidh
kontrata kornizë për punë, mallra ose shërbimet për entet kontraktore".
14 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
2
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Përshkrimi
për të garantuar që një organ qendror blerjesh ia kalon kostot e prokurimit të tij autoriteteve
të tjera kontraktuese, Direktiva (neni 1 (10)) parashikon gjithashtu që
(i) “shtetet anëtare mund të përcaktojnë që autoritetet kontraktuese mund të blejnë
punë, mallra dhe/ose shërbime nga ose nëpërmjet një organi qendror blerjesh",
dhe
(ii) autoritetet kontraktuese që blejnë punë, furnizime ose shërbime nga ose
nëpërmjet një organi qendror blerjesh konsiderohen se janë në pajtim me
Direktivën përderisa organi qendror i blerjeve është në pajtim me të.
Shembull: zyra e tregtisë publike
në Mbretërinë e bashkuar, për shembull, Zyra e tregtisë publike vepron si një sistem për
prokurim të centralizuar për disa mallra dhe shërbime të veçanta për përdorim të zakonshëm.
këtë e bën nëpërmjet degës së saj tregtare, të njohur si "Zgjidhjet e blerjeve". ky organ ofron një
gamë produktesh dhe shërbimesh, shpesh të disponueshme në bazë të një sërë kontratash
kornizë, që janë prokuruar në përputhje me procedurat e Direktivës. informacioni rreth
mënyrës së funksionimit të sistemit mund të shkarkohet nga www.buyingsolutions.gov.uk. Gjithashtu është e mundur që disa autoritete kontraktuese të zgjedhin thjesht t'i bashkojnë
kërkesat e tyre dhe së bashku të kryejnë procedurën për dhënien e kontratës (përfshirë një
kontratë kornizë). kjo formë e blerjeve të përbashkëta mund të kryhet në emër të secilit nga
autoritetet kontraktuese ose në emër të një autoriteti kontraktues që vepron në emër të të
tjerëve. nëse këto autoritete kontraktuese thjesht veprojnë së bashku, pa përfitimin e një
mjeti të posaçëm ose pa emëruar një prej tyre si agjent për të tjerët, ata do të veprojnë si një
shoqatë autoritetesh kontraktuese. siç e kemi parë, kjo shoqatë ka vetëm funksion të tepërt
dhe nuk mund të kryejë vetë një procedurë për dhënie kontrate. procedura do të duhet
të kryhet nga të gjitha autoritetet kontraktuese ose nga një ose më shumë autoritete që
veprojnë në emër të tyre. për shkak të përgjegjësisë dhe sigurisë ligjore, këshillohet garantimi
që marrëveshjet të jenë të qarta dhe, aty ku është e përshtatshme, të tregohen në njoftimin
për dhënien e kontratës.
shikoni modulin b2 për diskutime të mëtejshme rreth marrëveshjeve të bashkëpunimit midis
autoriteteve kontraktuese.
Shembull: Organizata e Blerjeve të Konteve Lindore (ESPO)
Përsëri në MB, ESPO-ja është një komitet i përbashkët autoritetesh rajonale lokale. Ajo vepron si një
agjent blerjesh për autoritetet anëtare në të dhe klientët e tjerë dhe u ofron një shërbim prokurimi
dhe furnizimi (duke ofruar mallra dhe shërbime) anëtarëve të saj për një vlerë prej rreth 700 milionë
GBP në vit. Informacioni rreth mënyrës së funksionimit të sistemit mund të shkarkohet nga: www.
espo.org.
Shembull i lokalizuar:
Ne ligjin e prokurimit publik nr.04/L042 Agjencia Qendrore e Prokurimit ”AQP”, e cila është e
themeluar ne kuadër te Ministrisë se Financave, është një autoritet kontraktues roli kryesor i se cilës
është qe te udhëheq prokurimet e përbashkëta ne emër te autoriteteve te tjera kontraktuese.
15 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
2
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Përshkrimi
Sipas ligjit te prokurimit publik nr.04/L042, Neni 8, çdo autoritet kontraktues duhet të përgatisë
dhe të dorëzoj në AQP planifikimin e prokurimit në të cilin identifikohen me detale të arsyeshme
të gjitha furnizimet, shërbimet dhe punët, që autoriteti kontraktues parasheh t’i prokurojë gjatë
vitit fiskal.
Qëllimi i dërgimit te planit te prokurimit nga Autoritetet kontraktuese ne AQP është qe AQP-ja te
identifikon produktet e përdorimit të përbashkët dhe të gjitha artikujt dhe produktet e tjera që
mund të sigurohen në mënyrë më efikase përmes zbatimit të një procedure të konsoliduar ose të
përbashkët të prokurimit.
Pas identifikimit te produkteve te përdorimit te përbashkët AQP përgatite listën e prokurimeve te
përbashkëta, e cila liste dërgohet nga Ministria e Financave ne Qeveri për aprovim.
Qeveria vendos një listë të mallrave ose artikujve të përdorimit të përbashkët, prokurimi i të cilëve
i caktohet AQP-se. Kjo listë miratohet në formën e një Udhëzimi Administrativ i cili duhet të
publikohet në webfaqen e KRPP-së.
Në këtë rast te gjitha kontratat e udhëhequr nga AQP përmes procedurës se përbashkët te
prokurimit janë obligative për autoritetet kontaktuese qe do te thotë se autoritetet kontraktuese
nuk mund te udhëheqin aktivitetet e prokurimit për artikujt e publikuara ne Udhëzimin
Administrativ.
2.5 autORItEtEt KONtRaKtuESE DHE maRRëvESHJa E Obt-Së pëR pROKuRImIN pubLIK (mpp)
siç diskutohet në modulin A3, be-ja ka nënshkruar Marrëveshjen e organizatës botërore të
tregtisë (obt) për prokurimin publik (Mpp). si rezultat i negocimit të qasjes së ndjekur nga
be-ja (që ka të bëjë me përdorimin e fushës së zbatimit të Direktivës si bazë për mbulimin
e Mpp-së), të gjitha autoritetet kontraktuese që janë autoritete publike për qëllime të
Direktivës për sektorin publik, pra autoritetet publike dhe organet që rregullohen nga e
drejta publike, mbulohen edhe nga Mpp-ja.
praktikisht, përputhshmëria me Direktivën garanton përputhjen me dispozitat e Mpp-së në
lidhje me ato ente që mbulohen edhe nga Mpp-ja. Meqenëse Direktivat do të zbatohen në
çdo rast, nuk nevojitet të merret asnjë masë e mëtejshme në lidhje me përputhshmërinë
me rregullat procedurale. Dallimi i vetëm i dukshëm në zbatim konsiston në vlerat e
ndryshme të kufijve monetarë që zbatohen për kontratat për mallrat dhe shërbimet, të
dhëna nga autoritetet e pushtetit qendror të renditura në shtojcën iv dhe në trajtimin e
diferencuar që u jepet disa produkteve dhe shërbimeve në fushën e mbrojtjes.
Megjithatë, për sa i përket dhënies së aksesit në tregjet e prokurimit të be-së, dhe
përputhshmërisë me procedurat e be-së për dhënien e kontratave, për qëllime të Mpp-së,
autoritetet kontraktuese janë të detyruara të veprojnë kështu vetëm në lidhje me ato ente,
produkte dhe/ose shërbime të shteteve të tjera që kanë nënshkruar Mpp-në, të përmendura
në shtojcat e vendeve të ndryshme në Mpp, të cilat ndryshe nuk janë objekt i përjashtimit ose
kërkesave për reciprocitet të përcaktuara në shënimet e shtojcave. kjo do të shndërrohej në
problem vetëm nëse një autoritet kontraktues i Mpp-së vendos ta përjashtojë një përfitues
të tillë me arsye se në të kundërt do të konsiderohej shkelje e Direktivave dhe/ose Mpp-së.
për të përcaktuar shkallën e aksesit, do të ishte e nevojshme të konsultoheshin anekset e
shteteve specifike.
16 D-
SEKSIONI
3
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
1Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
uSHtRImI 1 RaStI StuDImOR Në KLaSë
bashkia e Arcadias vendos se dëshiron të zhvillojë një zonë biznesi dhe tregtare në një parcelë
toke tërheqëse në skaj të qytetit, që quhet parku evergreen (park me gjelbërim të përhershëm).
Ata po marrin në konsideratë krijimin e një organizate jo fitimprurëse në formën e një kompanie
private, Apple inc., në të cilën do të kenë shumicën e aksioneve për të kryer zhvillimin, me
shpresën se kjo do të reduktojë barrën administrative të krijimit të parkut evergreen. një bashki
fqinje, eden town, e cila ka përvojë me këto zhvillime vendosi që, kur gjithçka të jetë gati për
zhvillimin ajo vetë do të bëjë një ofertë për kontratën e projektimit të skemës së përgjithshme
arkitekturore dhe do të kryejë planifikimin e përgjithshëm të parkut evergreen. Megjithatë eden
town nuk i zotëron kapacitetet e brendshme për kërkesat për zbukurimin e parkut. Meqenëse
i ka përdorur në të shkuarën, eden town vendosi që, përpara dhënies së ofertës për kontratën,
ajo do të sigurohej se mund të mbështetej në shërbimet e Greenfingers, një kompani private për
zbukurimin e peizazheve. prandaj ajo lidh një kontratë me Greenfingers për ofrimin e shërbimeve
të kërkuara të zbukurimit, kur dhe vetëm nëse eden town të ketë fituar kontratën për projektimin.
ju jeni këshilltari ligjor i bashkisë së Arcadias dhe ju është kërkuar që të zgjidhni disa probleme
që kanë lindur nga palë të ndryshme gjatë negociatave. përgatisni një opinion për secilën nga
pyetjet e bëra, duke i mbështetur argumentet tuaja me praktikën gjyqësore përkatëse.
1. A ka ndonjë ndryshim në zbatimin e rregullave të prokurimit nëse parku evergreen
zhvillohet direkt nga bashkia e Arcadias apo nga Apple inc.?
2. eden town është një ofertues i mundshëm. Mos do të thotë kjo se kontrata e tyre me
Greenfingers nuk i nënshtrohet rregullave të prokurimit?
ju keni informacion të mjaftueshëm për t'iu përgjigjur (b) kësaj pyetjeje nga parimet e
përgjithshme. Megjithatë, mund të dëshironi të merrni një konsideratë një çështje tjetër: C-126/03
Komisioni i Komuniteteve Europiane kundër Republikës Federale të Gjermanisë (“qyteti i Munihut”) eCr
[2004] i-11197
SEKSIONI 3 uSHtRImE
17 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
3
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Ushtrime
uSHtRImI 2 RaStI StuDImOR I vEÇaNtë
Deri më tani, bashkia e Clevertonit i ka ofruar shërbimet për asgjësimin e mbetjeve bashkiake
nëpërmjet një njësie autonome shërbimi në bashki të quajtur njësia e pastrimit. Megjithëse
njësia e pastrimit nuk u krijua zyrtarisht si kompani, ajo vepronte si të ishte një kompani e pavarur
- pavarësisht faktit se administrimi i saj rregullohej nga rregullat e vendosura nga Clevertoni dhe
se tradicionalisht të gjitha fondet e saj vinin nga departamenti i thesarit të Clevertonit. në fakt,
njësia e pastrimit mendonte se ishte si një kompani dhe ofronte shërbime edhe për klientë të
sektorit privat dhe për bashki të tjera në këmbim të pagesës. në fund të vitit 2008, u vu re se
faturat nga këto shërbime zinin 51% të të ardhurave të përgjithshme që ishin marrë për atë vit
(rreth 3 milionë euro), një rritje prej më shumë se 20% krahasuar me vitin e kaluar. kjo pritej të rritej
edhe më shumë në vitin 2009.
Duke parë rezultatet e parashikuara financiare, Clevertoni mendoi se njësia e pastrimit
duhej të vendosej në një bazë më të përshtatshme financiare dhe vendosi që të krijonte
një shoqëri me përgjegjësi të kufizuar për të marrë përsipër funksionet e saj. Ai krijoi
Cleanup limited, një shoqëri e kontrolluar e zotëruar plotësisht, më 5 nëntor 2008
dhe nënshkroi me të, më 10 nëntor, një kontratë për ofrimin e shërbimeve për asgjësimin e mbetjeve
bashkiake për vitin 2009, që do të fillonte në 1 janar 2009. vlera e këtyre shërbimeve ishte rreth
1,5 milionë euro.
Më 25 nëntor 2008 pushteti qendror miratoi rregullore shumë më të rrepta dhe të sofistikuara për
mjedisin, të cilat do të zbatoheshin për transportin dhe asgjësimin e mbetjeve bashkiake. njësia e
pastrimit ia kishte kontraktuar më parë punën e saj rutinë për përputhjen me rregullat e mjedisit
një kompanie të sektorit privat, opportune limited. në vitin 2008 vlera e kësaj pune kishte qenë
rreth 150 000 euro. pasi kuptuan se nuk kishin ekspertizën për të përmbushur këto rregullore të
reja, drejtuesit e Cleanup limited iu drejtuan opportune limited direkt për t'i ofruar shërbimet pa
i ndjekur direktivat për prokurimin.
në shkurt të vitit 2009 superclean limited, një kompani private për asgjësimin e mbetjeve
me njohuri të specializuar në fushën e mjedisit, iu drejtohet juve sepse mendon se Clevertoni
ka vepruar në mënyrë të jashtëligjshme. superclean limited beson veçanërisht se
(i) njësia e pastrimit nuk duhet ta kishte kontraktuar kurrë direkt opportune limited në
asnjë rast; dhe
(ii) Cleanup limited duhet t'ja kishte dhënë kontratën opportune limited sipas
direktivave për prokurimin.
Cila është përgjigja juaj?
18 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
1
SEKSioNi
3
Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
Ushtrime
uSHtRImI 3 bLERJEt E pëRqENDRuaRa DHE të pëRbaSHKëta
ndajini pjesëmarrësit në 4 grupe.
Duke përdorur internetin, 2 grupe do të kërkojnë organizatat që ofrojnë prokurim të centralizuar dhe
2 grupe do të kërkojnë organizata që ofrojnë blerje të përbashkëta.
kërkojini këto sisteme në vendin tuaj, në vendet fqinje ose në shtetet anëtare të be-së.
konsideroni hapat vijues:
1. A është organizuar blerja nëpërmjet një autoriteti kontraktues kryesor apo nëpërmjet
një kompanie të specializuar?
2. Cili është tipari i përbashkët i organizatave pjesëmarrëse? për shembull, afërsia
gjeografike, kohezioni sektorial, artikujt për përdorim të përbashkët etj.
3. Çfarë shërbimesh ofrojnë?
4. A përdorin katalogë dhe/ose kontrata kornizë?
5. Cilat janë përfitimet e përdorimit të këtyre sistemeve?
6. Cilat mund të jenë disavantazhet? Merrni në konsideratë, për shembull, specifikimet
teknike, kohën dhe vendin e dorëzimit, kushtet e shitjes etj.
secili grup duhet të përgatisë një raport të shkurtër që do t'ja paraqesë klasës.
19 D-
seksioni
4
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
moduli
d
pjesa
1Autoritetet kontraktuese (sektori standard)
pYEtJE vEtë-tEStImI
1. pse duhet t'i përcaktojmë autoritetet kontraktuese?
2. Cili është ndryshimi midis autoriteteve kontraktuese dhe subjekteve kontraktuese?
3. përmendni dy kategoritë e mëdha të autoriteteve kontraktuese.
4. Cilat degë të qeverisë mbulohen?
5. Cila është pozita në një shtet federal?
6. shpjegoni qasjen "funksionale" të Gjykatës europiane të Drejtësisë ndaj përkufizimit të
autoriteteve publike.
7. A duhet të ofrojnë autoritetet publike një shërbim në interes të publikut përpara se të
mbulohen nga direktiva? po/jo
8. A ndryshon pozita e organeve të rregulluara nga e drejta publike?
9. përmendni kushtet që duhet të plotësohen përpara se një ent të konsiderohet organ që
rregullohet nga e drejta publike.
10. Cili prej kushteve duhet të plotësohet? ka ndonjë me dëshirë?
11. përshkruani "nevojat në interesin e përgjithshëm" duke përdorur shembujt nga praktika
gjyqësore.
12. A janë "nevojat në interesin e përgjithshëm" të papajtueshme me "nevojat që kanë karakter
industrial ose tregtar"?
13. A janë reciprokisht përjashtuese aktivitetet që plotësojnë "nevojat në interesin e
përgjithshëm" dhe ato që plotësojnë "nevojat në interesin e përgjithshëm pa karakter
industrial ose tregtar"? A mund t'i bëjë të dyja një organ që rregullohet nga e drejta publike?
14. nëse organi në fjalë zhvillon kryesisht një aktivitet tregtar dhe e plotëson një nevojë në
interesin e përgjithshëm vetëm në mënyrë të rastësishme, a do të thotë kjo se direktiva nuk
zbatohet?
15. shpjegoni ndikimin e ekzistencës së tregjeve konkurruese për produktet ose shërbimet e
ofruara nga një organ që rregullohet nga e drejta publike.
16. në praktikë, cili është mjeti për të vendosur nëse një organ po plotëson nevojat në interesin
e përgjithshëm pa karakter industrial ose tregtar?
17. përshkruani mjetet e ndryshme të vendosjes së varësisë nga shteti për një organ të
rregulluar nga e drejta publike.
18. A duhet të plotësohen të gjitha kushtet për varësinë nga shteti?
19. A zbatohen kushtet për varësinë nga shteti një herë e përgjithmonë? ilustrojeni përgjigjen
tuaj me një shembull.
20. Çfarë do të thotë blerje e (i) përqendruar dhe (ii) e përbashkët? përshkruani përfitimet e tyre
dhe tregoni se kur mund të përdoren.
SEKSIONI 4 pëRmbLEDHJa E KapItuLLIt
Moduli
d
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
pjesa
2
19 D-
Seksioni 1: Hyrje 20
Seksioni 2: Përshkrimi 23
Seksioni 3: Ushtrime 37
Seksioni 4: Përmbledhja e kapitullit 40
20 D-
SEKSIONI
1
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
2Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
SEKSIONI 1 HYRJE
1.1 ObJEKtIvat
objektivi i këtij kapitulli është identifikimi i:
1. organeve që duhet të zbatojnë rregullat e prokurimit publik në dhënien e
kontratave për punë, mallrat dhe shërbime që veprojnë në sektorin e shërbimeve
publike
2. organeve që janë pjesë e shtetit dhe atyre që dalin jashtë përkufizimit të
"autoriteteve kontraktuese”
3. Mekanizmave që përdoren për t'i përfshirë organet që nuk janë "autoritete
kontraktuese" brenda fushës së zbatimit të Direktivës për shërbimet publike
(Direktiva 2004/17)
4. Arsyeve për përfshirjen e këtyre organeve në fushën e zbatimit të Direktivës
5. Aktiviteteve të ndryshme në sektorin e shërbimeve publike ("aktivitetet e lidhura")
që përfshihen në përkufizimin e "sektorit të shërbimeve publike"
6. efektit të përfshirjes dhe mos përfshirjes në përkufizime
7. Arsyeve pse këto organe nuk i nënshtrohen Direktivës 2004/18
1.2 ÇëSHtJE të RëNDëSISHmE
Çështjet më të rëndësishme në këtë kapitull janë të kuptohen:
n Që Direktiva për shërbimet publike zbaton rregullat e prokurimit edhe për entet
që mund të mos jenë publike, por që mund të jenë plotësisht private
n logjikën që qëndron pas zbatimit të rregullave të prokurimit, edhe pse në mënyrë
më fleksibël, për këtë sektor
n shtrirjes deri ku zbatohen rregullat në secilin nga sektorët e përcaktuar të
shërbimeve publike
n roli qendror i luajtur nga përkufizimi i "aktiviteteve të lidhura"
n Që logjika e përfshirjes së këtyre sektorëve brenda rregullave, në rrethana
të përshtatshme, i hap rrugë gjithashtu përjashtimit të tyre nga Direktiva e
shërbimeve publike
kjo do të thotë se është jetike të kuptohet plotësisht:
n Motivimin për përfshirjen e sektorëve të shërbimeve publike në
regjimin e prokurimit të be-së
n Mekanizmin e përdorur për t'i përfshirë këta sektorë në sistem
n përkufizimet e subjekteve të mbuluara
n përkufizimin e "aktiviteteve të lidhura"
n Mekanizmat e përjashtimit specifik dhe të përgjithshëm
21 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
1
Entit etet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Hyrje
1.3 LIDHJEt
ekziston një lidhje veçanërisht e fortë ndërmjet këtij kapitulli dhe moduleve ose
seksioneve të mëposhtme:
n Moduli D2 mbi autoritetet kontraktuese në sektorin standard
n Moduli e, deri në pikën ku zbatohen procedura të ndryshme për autoritetet
kontraktuese në sektorin standard dhe për entet kontraktore në sektorin e
shërbimeve publike
n Moduli A3 mbi rregullimin ndërkombëtar të prokurimit, ku ekzistojnë disa
mbivendosje në përkufizimet e përdorura
1.4 RëNDëSIa
ky informacion do të ketë rëndësi të veçantë për drejtuesit e lartë të organit në fjalë, pasi
statusi i këtij organi sipas Direktivës për shërbimet publike përcakton nëse dispozitat e
Direktivës do të zbatohen apo jo.
1.5 INfORmacIONI LIgJOR I DObISHëm pëR t'u paSuR Në DISpOzIcION
për këtë kapitull do t'i referohemi Direktivës 2004/17 ("Direktiva për shërbimet publike”). për
qëllime të fushës së zbatimit të diskutuar këtu, krerët dhe nenet përkatës janë:
kreu 2
kreu 3
kreu 4
kreu 5
kreu 6
kreu 8
kreu 9
kreu 10
kreu 25
kreu 26
kreu 27
kreu 28
kreu 29
kreu 40
kreu 41
neni 2
neni 3
neni 4
neni 5
neni 6
neni 7
neni 8
neni 9
neni 20
neni 30
Gjithashtu, të dobishme mund të jenë edhe shënimet shpjeguese të mëposhtme të
komisionit europian:
shënim shpjegues – përkufizimi që i bën direktiva për shërbimet publike të drejtave ekskluzive ose të veçanta
(Dokumenti CC/2004/33 datë 18.6.2004)
shënim shpjegues – kontratat e direktivës për shërbimet publike në lidhje me më shumë se një aktivitete
(Dokumenti CC/2004/34 datë 18.6.2004)
22 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
1
Entit etet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Hyrje
ne ligjin e prokurimit publik te kosovës, nr. 04/l-042, i cili mund te shkarkohet nga
http://krpp.rks-gov.net, ju lutem shikoni nenin 4.1(13), 4.1(50), 4.1(51), 4.1(17), dhe pjesën v.
ne kosove nuk kemi një ligj te veçante te prokurimit për ndërmarrjet publike dhe as
dispozita te veçanta ne lpp përveç pjesës v, neni 82-85, e cila pjese mund te përdoret
vetëm nga operatoret e shërbimeve publike dhe ka te beje me sistemin kualifikues
dhe ftesën për tender me ane te njoftimit paraprak
23 D-
SEKSIONI
2
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
2Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
2.1 HYRJE
siç duket edhe nga emri i Direktivave të ke-së, direktivat për prokurimin fillimisht duhet
të mbulonin prokurimin publik , domethënë, kontratat e dhëna nga autoritetet publike
ose organe të tjera publike. si rezultat i kësaj, Direktiva aktuale 2004/18/ke (si dhe të gjitha
direktivat e mëparshme që janë zbatuar në sektorin publik) - referuar më poshtë në modul si
"Direktiva për sektorin publik ose Direktiva" - përjashton në mënyrë specifike nga fusha e saj
e zbatimit të gjitha kontratat publike, të cilat, sipas Direktivës për shërbimet publike (Direktiva
2004/17/ke), jepen nga autoritetet kontraktuese që ushtrojnë një ose më shumë se një nga
aktivitetet e përkufizuara në sektorin e shërbimeve publike (në fushën e ujit, transportit dhe
shërbimeve postare) dhe që janë dhënë për zhvillimin e këtyre aktiviteteve (shikoni nenin 12
të Direktivës).
ky përjashtim nuk u bë për shkak se autoritetet e komunitetit nuk donin të mbuloheshin
autoritetet publike që funksiononin në këto sektorë (ata donin), por sepse organet që i
jepnin këto kontrata nuk ishin gjithmonë "ente publike". në fakt, ato kanë qenë dhe shpesh
janë sipërmarrje plotësisht private, edhe pse në shumë shtete anëtare të be-së aktivitetet
në këta sektorë u besohen agjencive qeveritare ose një kombinimi të enteve private dhe
publike.
në disa shtete anëtare janë (ose kanë qenë) autoritetet publike që vepronin edhe në këta
sektorë dhe prandaj nuk kishte asnjë arsye, në parim, që këta sektorë të mos mbuloheshin
nga sistemi i prokurimit publik i krijuar nga Direktiva për sektorin publik. Megjithatë, ky sistem
nuk i "kapte" (d.m.th. mbulonte) kompanitë private dhe kishte një farë ngurrimi në mbulimin
e këtyre kompanive si fillim. Autoritetet e komunitetit nuk mundnin thjesht të vendosnin
rregulla për shërbimet "publike", sepse kjo do të krijonte një terren të pabarabartë, pasi
shërbimet publike do të mbuloheshin vetëm në ato shtete anëtare ku ishin në duart e shtetit
dhe jo në shtetet anëtare ku ishin në duart e privatit. kjo do të shtrembëronte konkurrencën
dhe shtetet anëtare nuk ishin gati të merrnin masa të tilla gjysmake.
Megjithatë, në vitin 1990, rregullatori i komunitetit nxori një mjet për zbatimin e rregullave
të prokurimit në sektorin e shërbimeve publike. këtë e bëri në një Direktivë të veçantë për
shërbimet publike, ku u bë e qartë se entet "publike" jo vetëm që ishin të detyruara të ndiqnin
rregullat e komunitetit në lidhje me prokurimin e mallrave, punëve dhe shërbimeve, por këtë
duhet ta bënin edhe ato sipërmarrje private që vepronin në bazë të të drejtave të veçanta
ose ekskluzive. Analiza kryesore në sektorin publik dhe atë privat është shtrirja deri ku entet
kontraktore i nënshtrohen ndikimit të shtetit, nëse ky ndikim ushtrohet direkt ose indirekt
(p.sh. pushteti i shtetit për të kontrolluar dhënien dhe përdorimin e të drejtave speciale ose
ekskluzive për sipërmarrjet private).
rregullat u miratuan në një direktivë të veçantë, sepse dispozitat për sektorin e shërbimeve
publike ishin më fleksibël se ato në sektorët standardë (publikë). u pranua se entet në këta
sektorë funksionin në një ambient më tregtar kështu që, megjithëse parimet kryesore të
rregullave të prokurimit publik duhet të respektoheshin, ishte gjithashtu e domosdoshme
të mundësohej fleksibilitet në mënyrë që të merrej parasysh realiteti i ambientit në të cilin
funksiononin aktivitetet e tyre.
SEKSIONI 2 pëRSHKRImI
24 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
2.2. pëRKufIzImI I SubJEKtEvE që vEpROJNë Në SEKtORIN E SHëRbImEvE pubLIKE
entet që mbulohen nga rregullat e prokurimit të komunitetit përfshihen në dy kategori të
mëdha. kategoria e parë përbëhet nga entet mbi të cilat shteti ushtron kontroll direkt. këto
janë autoritetet publike dhe organet që rregullohen nga e drejta publike. kategoria e dytë,
e njohur, për hir të lehtësisë, si "shërbimet publike" përbëhet nga organepublike të caktuara
dhe nga ato subjekte private që veprojnë në sektorët përkatës në bazë të të drejtave të
veçanta ose ekskluzive të dhëna nga një shtet anëtar i komunitetit.
është e rëndësishme të mos harrojmë se, ndryshe nga rasti i Direktivës për sektorin publik ku
autoritetet kontraktuese pasi përfshihen në përkufizim duhet të kryejnë të gjithë prokurimin
e tyre sipas asaj direktive, autoritetet publike, organet që rregullohen nga e drejta publike
dhe entet e tjera që mbulohen nga Direktiva për shërbimet publike mbulohen vetëm deri në
masën që kryejnë një aktivitet të lidhur të përkufizuar në Direktivën për shërbimet publike.
për t'u përfshirë në fushën e zbatimit të Direktivës për shërbimet publike, ato duhet të (i)
përfshihen në përkufizimin e një subjekti që vepron në sektorin e shërbimeve publike dhe
(ii) të kryejnë një aktivitet të lidhur (vetëm ose si një ndër shumë aktivitete të lidhura dhe/ose
jo të lidhura).
Shënim i rëndësishëm
entet që veprojnë në sektorin e shërbimeve publike, sipas përkufizimit të Direktivës për shërbimet
publike, mbulohen nga direktiva vetëm nëse kryejnë një aktivitet të lidhur të përkufizuar në
Direktivën për shërbimet publike.
siç përmendet më sipër, Direktiva për sektorin publik përjashton nga fusha e zbatimit të saj
të gjitha kontratat publike që jepen nga autoritetet kontraktuese në zbatim të Direktivës për
shërbimet publike. Gjithashtu qartësohet se kontratat që përjashtohen nga Direktiva për
shërbimet publike, në të njëjtën kohë, nuk hyjnë përsëri në fushën e zbatimit të Direktivës
për sektorin publik. si rezultat, autoritetet publike që kryejnë aktivitete të lidhura në sektorin
e shërbimeve publike mbulohen nga Direktiva për shërbimet publike, por jo nga Direktiva
për sektorin publik.
ekzistojnë tre lloje të enteve të përkufizuara: (i) "autoritetet" kontraktuese, (ii) sipërmarrjet
publike dhe (iii) ente (zakonisht në pronësi private) që veprojnë në bazë të të drejtave të
veçanta ose ekskluzive.
2.2.1 "autoritetet" kontraktuese
përkufizimi i " autoritetit kontraktor" është i njëjtë si në Direktivën për sektorin publik ashtu
edhe në atë për shërbimet publike. ka dy lloje kryesore autoritetesh kontraktuese dhe
praktika gjyqësore në këtë çështje ka rezultuar në një përkufizim fleksibël. këto dy lloje janë:
"autoritetet publike" dhe "organet që rregullohen nga e drejta publike".
referojuni modulit D1 për të kuptuar fushën e zbatimit të përkufizimit të "autoriteteve
kontraktuese".
25 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
2.2.2 Sipërmarrjet publike
sipërmarrjet publike përkufizohen në nenin 2(1)(b) të Direktivës për shërbimet publike si ato
sipërmarrje mbi të cilat autoritetet publike mund të ushtrojnë, direkt ose indirekt, një ndikim
dominues për shkak të pronësisë së tyre në sipërmarrje, pjesëmarrjes së tyre financiare në to
ose rregullave që i rregullojnë ato. ndikimi dominues nga ana e autoriteteve publike duhet
të supozohet kur këto autoritete, direkt ose indirekt, në lidhje me një sipërmarrje:
n zotërojnë shumicën e kapitalit të nënshkruar të sipërmarrjes, ose
n kontrollojnë shumicën e votave që lidhen me aksionet e emetuara nga
sipërmarrja, ose
n mund të emërojnë më shumë se gjysmën e anëtarëve të organit drejtues ose
mbikëqyrës të sipërmarrjes.
Dallimi midis autoriteteve publike dhe sipërmarrjeve publike lind nga pranimi se shteti mund
të veprojë ose duke ushtruar pushtetin publik, ose duke kryer aktivitete ekonomike me
karakter industrial ose tregtar, duke ofruar mallra dhe shërbime në treg. për të bërë dallimin
është e nevojshme që në secilin rast të merren në konsideratë aktivitetet e ushtruara nga
shteti dhe të përcaktohet kategoria në të cilën përfshihen këto aktivitete. në këtë drejtim,
edhe Gjykata europiane e Drejtësisë (GjeD) merr një qasje funksionale ndaj përkufizimit.
Shembull nga praktika gjyqësore
konceptet e "organeve që rregullohen nga e drejta publike" dhe "sipërmarrjet publike" nuk
janë reciprokisht përjashtuese. objektivi i Direktivës për shërbimet publike është shtrirja e
rregullave të prokurimit te shërbimet publike që nuk mbulohen nga direktivat për sektorin
publik, dhe rrjedhimisht garantimi që të gjitha entet kontraktore që veprojnë në sektorin e
shërbimeve publike të përfshihen brenda fushës së zbatimit të saj, pavarësisht nga forma e
tyre ligjore dhe rregullat në zbatim të të cilave janë krijuar.
Case 283/00 Commission v Spain [2003] eCr i-11697
sipas nenit 4.1(51) të lpp-së nocioni “ndërmarrje publike” përfshinë çdo ndërmarrje mbi të
cilën një ose më shumë autoritete publike mund të ekzekutojnë drejtpërdrejtë ose tërthorazi,
ndikim mbizotërues në bazë të pronësisë në ndërmarrjen e tillë, pjesëmarrjes financiare në
ndërmarrjen e tillë dhe/ose dispozitave që rregullojnë ndërmarrjen e tillë.
sipas nenit 4.1(17) “ndikimi mbizotërues” nënkupton, por nuk është i kufizuar një situatë kur
autoriteti kontraktues ose një ndërmarrje, drejtpërdrejt ose tërthorazi:
a. mban shumicën e kapitalit të një ndërmarrje;
b. kontrollon shumicën e votave nga aksionet e emetuara të ndërmarrjes; ose
c. mund të emëroj më shumë se gjysmën e anëtarëve të organit administrativ, menaxhues
ose mbikëqyrës të ndërmarrjes së tillë.
ne kosove koncepti “ndërmarrje publike” përfshinë: ngrohtoren e Qytetit “termokos”,
kompaninë rajonale te Mbeturinave “pastrimi”, ndërmarrjen publike banesore, prishtine, np
“tregu”, Mitrovice etj.
26 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
2.2.3 Entet që veprojnë në bazë të të drejtave të veçanta ose ekskluzive
një arsye kritike për përjashtimin e disa sektorëve nga fusha e zbatimit të direktivave të
mëparshme të sektorit publik (përkatësisht për punët, mallrat dhe shërbimet) ishte se entet
kontraktore të përfshira në këtë sektor nuk mund të klasifikoheshin thjesht si ente "publike".
në fakt, statusi i tyre ligjor varionte nga sipërmarrje në pronësi të shtetit në kompani private
me koncesione ekskluzive. prandaj detyra e rregullatorit të komunitetit ishte të gjente një
mënyrë që ta kapërcente dallimin tradicional publik/privat dhe të miratonte një zgjidhje që
do të trajtonte ato situata që çonin në mundësinë e procedurave proteksioniste të prokurimit,
pavarësisht nga përkufizimi zyrtar ligjor i subjekteve që kryenin aktivitet në këto situata.
2.2.3.1 arsyetimi
një nga objektivat kryesore të sistemit të prokurimit të be-së është mbrojtja e interesave të
operatorëve ekonomikë të krijuar në një shtet anëtar të be-së që dëshirojnë t'u ofrojnë mallra
ose shërbime autoriteteve kontraktuese në një tjetër shtet anëtar dhe shmangia e rrezikut
të dhënies së përparësisë ofertuesve ose aplikantëve kombëtarë sa herë që autoritetet
kontraktuese japin një kontratë. ky objektiv kufizohet vetëm në sektorin publik, por zbatohet
njësoj edhe në sektorin e shërbimeve publike ku janë aktive edhe entet publike, edhe ato
private. pas studimit të pozitës në sektorët e përjashtuar në atë kohë, komisioni europian
arriti në përfundimin se, në thelb, ekzistonin dy faktorë objektivë që çonin në qëndrime
nacionaliste ndaj blerjeve.
Komunikim i Komisionit
“…për sa i përket fushës së zbatimit, propozimi bazohet në identifikimin e kushteve
themelore, objektive që i kanë bërë entet e këtyre sektorëve të ndjekin politika prokurimi
që janë jo ekonomike, në kuptimin që nuk garantojnë se do të preferohet në mënyrë
sistematike oferta më e mirë nga çdo furnizues ose kontraktor në komunitet, por privilegjojnë
furnizuesit vendas.”
(cOm (88) 376 përfundimtar: Komunikim nga Komisioni për Regjimin e Komunitetit për
Prokurimin në Sektorët e Përjashtuar: Uji, Energjia, Transporti dhe Telekomunikacionet)
Kushti i parë i identifikuar i referohet "ambientit të kualifikuar konkurrues" që ekziston në një
situatë ku subjekti në fjalë, qoftë publik qoftë privat, izolohet nga forcat normale të tregut.
kjo do të thotë se subjekti është në një pozitë të tillë ku është në gjendje, dhe shpesh nxitet,
të arrijë qëllime që jo domosdoshmërish mbështeten në objektiva thjesht tregtare. kjo
pozitë privilegji relativ mund të krijohet në disa mënyra ku shembulli kryesor është dhënia
një subjekti e monopoli ligjor zyrtar me karakter gjeografik.
Kushti i dytë është rezultat i situatës ku shërbimet e ofruara vihen në dispozicion nëpërmjet
një "rrjeti" teknik që ka tendencën natyrore të zhvillohet në monopol (monopol natyror). kjo
tendencë ka gjasa të përforcohet nga alokimi i të drejtave ose kompetencave të veçanta në
lidhje me administrimin e rrjetit nga shteti. pronësia e një subjekti nga shteti dhe kontrolli
i administrimit të tij ose financimeve të tij janë tregues të qartë të ndikimit të shtetit.
Megjithatë, edhe subjektet private mund t'i nënshtrohen këtij ndikimi. në veçanti, ky mund
të jetë rezultati kur aktiviteti kryesor i subjektit varet nga miratimi i shtetit, për shembull
nëpërmjet një koncesioni ose autorizimi që i jep subjektit në fjalë një të drejtë ekskluzive për
ta kryer atë aktivitet brenda një zone gjeografike specifike ose një sektori të veçantë.
27 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
prandaj, për rregullatorin e komunitetit është lloji i miratimit ai që i dallon këto sipërmarrje
të privilegjuara nga sipërmarrjet "e zakonshme", të cilat nuk përfitojnë të drejta të veçanta
ose ekskluzive dhe veprojnë në bazë tregtare normale në një mjedis tërësisht të hapur dhe
konkurrues.
për t'i mposhtur këto kushte objektive që lejojnë ekzistencën e vazhdueshme të procedurave
të prokurimit jo ekonomike dhe proteksioniste, komisioni e gjeti zgjidhjen në një formulë
që konsiston në identifikimin e këtyre situatave në sektorët përkatës në të cilët, pavarësisht
statusit publik ose privat të subjekteve në fjalë, kushtet objektive që çojnë në praktika
nacionaliste të blerjeve mund të identifikohen.
komisioni i identifikoi këto situata duke u mbështetur në konceptin e të drejtave të veçanta ose
ekskluzive.
2.2.3.2 Ekzistenca e të drejtave të veçanta ose ekskluzive
në nenin 2 të Direktivës për shërbimet publike identifikohen entet kontraktore që mbulohen
nga propozimet dhe entet kontraktore grupohen në dy kategori, përkatësisht autoritetet
publike dhe sipërmarrjet publike (si më sipër), si kategoria e parë, dhe sipërmarrjet që
veprojnë në bazë të të drejtave të veçanta ose ekskluzive, si kategoria e dytë.
neni 2(2)(b) parashikon se dispozitat e Direktivës për shërbimet publike duhet të zbatohen
për:
n entet kontraktore që nuk janë autoritete ose sipërmarrje publike; dhe
n që kanë si një prej aktiviteteve të tyre një prej atyre të përmendura në nenet 3 deri
në 7 (diskutohen më poshtë) ose një kombinim të tyre; dhe
n që veprojnë në bazë të të drejtave të veçanta ose ekskluzive të dhëna nga një
autoritet kompetent i një shteti anëtar.
Shënim: Shërbimet publike që mbulohen
Direktiva parashikon gjithashtu, në shtojcat i-X, një listë ilustruese (dhe jo shteruese) të
subjekteve në secilin shtet anëtar të be-së që konsiderohen se plotësojnë kriteret e diskutuara
këtu.
sipas nenit 4.1(50) të lpp-së nocioni “operator të shërbimeve publike” përfshinë:
a. autoritetin publik ose ndërmarrjen publike të angazhuar në një aktivitet të shërbimeve
publike; dhe
b. një person, ndërmarrje, organ ose organizatë që nuk është as autoritet publik e as
ndërmarrje publike dhe që është e angazhuar, në bazë të të drejtave të veçanta ose
ekskluzive që i janë dhënë nga një autoritet kompetent publik, në një aktivitet të
shërbimeve publike.
sipas nenin 82.2 te lpp-se, një operatorë i shërbimeve publike i angazhuar në një aktivitet
të shërbimeve publike të theksuar në nenin 4.1.49(i) të këtij ligji, mund të bëjë prokurimin e
energjisë elektrike për rrjetin e tyre pa përfillur dispozitat në pjesën ii të këtij ligji.
sipas nenit 4.1.49(i) te lpp-se, nocioni “Aktivitet i shërbimeve publike” përfshin ofrimin ose
mbajtjen e rrjetit fiks fizik me qëllim të ofrimit të shërbimeve për publikun në lidhje me, mes
tjerash, prodhimin, transportin, ose përpunimin ose shpërndarjen e ujit, rrymës, gazit ose
ngrohjes.
ne kosove koncepti “operator i shërbimeve publike” përfshinë:
28 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
a. ne kategorinë e pare – korporatën energjetike te kosovës “kek”, posten dhe
telekomunikacionin e kosovës “ptk”, operatorin e sistemit, transmisionit dhe tregut
“kostt”, kompanitë rajonale te ujësjellësit, kompanitë rajonale te ujitjes, nph ibër
lepenc, hekurudhat e kosovës.
b. ne kategorinë e dyte – Aeroportin (pas koncesionimit), kek dhe ptk pas privatizimit,
ipko etj.
në nenin 2(3) të Direktivës për shërbimet publike thuhet se, për qëllime të direktivës, me të drejta
të veçanta ose ekskluzive kuptohen të drejtat që lindin nga autorizimet e dhëna nga një autoritet
kompetent i shtetit anëtar në fjalë, nëpërmjet një dispozite ligjore, rregullatore ose administrative,
efekti i të cilës është kufizimi i ushtrimit të aktiviteteve të përkufizuara në nenet 3 deri në 7 në
një ose më shumë subjekte që në thelb ndikon në aftësinë e subjekteve të tjera për ta kryer
këtë aktivitet.
nuk ka "të drejta të veçanta ose ekskluzive" kur ato i akordohen sipërmarrjes si një anëtar i
një kategorie sipërmarrjesh që kryejnë një aktivitet ekonomik të hapur për të gjithë. në fakt,
të drejtat e veçanta ose ekskluzive zakonisht duhet të nënkuptojnë të drejtat që i jepen nga
autoritetet e një shteti anëtar një sipërmarrjeje ose një numri të kufizuar sipërmarrjesh jo në
zbatim të kritereve objektive, proporcionale dhe jo diskriminuese dhe ky status i veçantë ose
ekskluziv ndikon në thelb në aftësinë e sipërmarrjeve të tjera për të ofruar të njëjtat shërbime
në të njëjtën zonë gjeografike në kushte në thelb të barabarta.
Shënim: Dhënia e të drejtave
krahasojeni këtë qasje me qasjen e ndjekur nga rregullatori sipas mekanizmit të përjashtimit
të përgjithshëm që gjendet në nenin 30 të Direktivës për shërbimet publike dhe që
diskutohet më poshtë në seksionin 2.3.6.
për shpjegime të mëtejshme shikoni Shënimin shpjegues të Komisionit – Direktiva për Shërbimet
Publike: përkufizimi i të drejtave ekskluzive ose të veçanta (Dokumenti CC/2004/33 datë 18
qershor 2004).
29 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
2.3 pëRKufIzImI I aKtIvItEtEvE të LIDHuRa
përveç rasteve kur përjashtohen sipas nenit 30 (shikoni seksionin 2.3.6), entet kontraktore që
përfshihen në përkufizimet e mësipërme mbulohen nga Direktiva për shërbimet publike,
por vetëm nëse kryejnë një aktivitet të lidhur dhe vetëm në lidhje me kontratat e dhëna për
qëllime të kryerjes së atij aktiviteti. Aktivitetet e lidhura diskutohen më poshtë.
Shënim: përkufizimet e reja të "aktiviteteve të lidhura" - ndryshimet nga direktivat e mëparshme
Më parë, telekomunikacionet përbënin një aktivitet të lidhur, por tashmë ato janë hequr nga
lista. në vijim të suksesit të iniciativës së komunitetit për liberalizimin e telekomunikacioneve
me qëllim futjen e konkurrencës efikase në sektor, komisioni nuk e sheh më të nevojshme të
rregullojë blerjet e subjekteve që veprojnë në këtë sektor. sot shërbimet postare përfshihen
si aktivitet i lidhur.
2.3.1 uji
Aktiviteti i lidhur konsiston në ofrimin ose funksionimin e një rrjeti fiks me qëllim ofrimin e
një shërbimi për publikun në lidhje me prodhimin, transportin ose shpërndarjen e ujit të
pijshëm.
në rastin e një "autoriteti" kontraktor, furnizimi me ujë të pijshëm në rrjetet që ofrojnë një
shërbim për publikun është gjithashtu një aktivitet i lidhur për qëllime të Direktivës për
shërbimet publike. për sa i përket enteve të tjera kontraktore, sa herë që furnizimi me ujë të
pijshëm për këta rrjete është një prej aktiviteteve të tyre kryesore, atëherë ato mbulohen nga
Direktiva.
furnizimi me ujë të pijshëm nuk konsiderohet si aktivitet kryesor dhe nuk mbulohet në ato
raste kur:
n prodhimi kryhet sepse është i nevojshëm për kryerjen e një aktiviteti të ndryshëm
nga aktivitetet e lidhura; dhe
n ky furnizim varet vetëm nga konsumi i ujit të pijshëm nga ana e subjektit dhe nuk
e kalon 30% të prodhimit total të ujit të pijshëm nga ana e subjektit mesatarisht
për tre vitet e kaluar, përfshirë vitin aktual.
po ashtu, Direktiva për shërbimet publike mbulon edhe dhënien e kontratave të lidhura me
inxhinierinë hidraulike, ujitjen ose drenazhimin e tokës, si edhe asgjësimin ose trajtimin e
ujërave të zeza. Ajo zbatohet në kontekstin e inxhinierisë hidraulike, ujitjes ose drenazhimit
të tokës me kusht që vëllimi i ujit të menduar për furnizimin me ujë të pijshëm të përfaqësojë
më shumë se 20% të vëllimit total të ujit të vënë në dispozicion nga këto projekte ose nga
instalimet për ujitje ose drenazhim.
përjashtimi
kontratat për blerjen e ujit të dhëna nga entet e renditura në shtojcën i të Direktivës për
shërbimet publike (prodhimi, transporti ose shpërndarja e ujit të pijshëm) nuk mbulohen
pasi rregullat e prokurimit janë të papërshtatshme për blerjen e ujit, duke pasur parasysh
nevojën për të prokuruar ujë nga burimet pranë zonës ku do të përdoret.
30 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
2.3.2 Energjia
ky aktivitet ka të bëjë me:
n ofrimin e energjisë elektrike, gazit ose ngrohjes; dhe
n shfrytëzimin e një zone gjeografike me qëllim kërkimin dhe nxjerrjen e naftës,
gazit, qymyrit ose lëndëve të tjera djegëse të ngurta.
2.3.2.1 Energjia elektrike, gazi ose ngrohja
ky aktivitet konsiston në ofrimi ose funksionimin e një rrjeti fiks me qëllim ofrimin e një
shërbimi për publikun në lidhje me prodhimin, transportin ose shpërndarjen e energjisë
elektrike, gazit ose ngrohjes.
në rastin e një autoriteti publik, furnizimi me energji elektrike, gaz ose ngrohje në rrjetet
që ofrojnë një shërbim për publikun është gjithashtu një aktivitet i lidhur për qëllime të
Direktivës për shërbimet publike.
siç tregohet më sipër për ujin, në rastin e enteve të tjera kontraktore, furnizimi me energji
elektrike, gaz ose ngrohje për këto rrjete mbulohet vetëm kur ky aktivitet është një prej
aktiviteteve kryesore. Megjithatë, ky kusht zbatohet ndryshe për energjinë elektrike nga
njëra anë, dhe ndryshe për gazin ose ngrohjen nga ana tjetër.
në rastin e enteve të tjera kontraktore që i furnizojnë këto rrjete me energji elektrike, ky
furnizim nuk mbulohet, si në rastin e furnizimit me ujë (më sipër) ku:
n prodhimi kryhet sepse është i nevojshëm për kryerjen e një aktiviteti të ndryshëm
nga aktivitetet e lidhura; dhe
n ky furnizim varet vetëm nga konsumi i energjisë elektrike nga ana e subjektit
dhe nuk e kalon 30% të prodhimit total të energjisë elektrike nga ana e subjektit
mesatarisht për tre vitet e kaluar, përfshirë vitin aktual.
në rastin e enteve të tjera kontraktore që i furnizojnë këto rrjete me gaz ose ngrohje, ky
furnizim nuk mbulohet në rastet kur:
n prodhimi i gazit ose ngrohjes është pasoja e pashmangshme e kryerjes së një
aktiviteti të ndryshëm nga aktivitetet e lidhura; dhe
n furnizimi i rrjetit publik me gaz ose ngrohje ka për qëllim vetëm shfrytëzimin
ekonomik të këtij prodhimi dhe nuk shkon më shumë se 20% e xhiros së subjektit
mesatarisht për tre vitet e kaluar, përfshirë vitin aktual.
përjashtimi
Direktiva për shërbimet publike nuk zbatohet për kontratat e dhëna për furnizimin me energji
ose lëndë djegëse për prodhimin e energjisë. ky përjashtim është përfshirë për shkak të
mungesës së liberalizimit në tregun e komunitetit për energjinë, gjë që do të thotë se energjia
në fakt mund të mos tregtohet përtej kufijve të be-së. përjashtimi i referohet blerjes së lëndëve
djegëse për prodhimin e energjisë; nuk përjashtohet blerja e lëndëve djegëse për qëllime të
tjera, si për shembull për transport.
31 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
2.3.2.2 Shfrytëzimi i një zone gjeografike
Direktiva për shërbimet publike zbatohet për entet kontraktore që shfrytëzojnë një zonë
gjeografike me qëllim kërkimin dhe nxjerrjen e naftës, gazit, qymyrit ose lëndëve të tjera
djegëse të ngurta.
Gjithashtu, në direktivat e mëparshme për shërbimet publike parashikohej një përjashtim
për aktivitetet që lidheshin me kërkimin dhe nxjerrjen e hidrokarbureve. ky përjashtim nuk
është mbajtur në Direktivën aktuale për shërbimet publike dhe sipas kësaj procedure nuk
do të jepet asnjë përjashtim i ri, megjithëse përjashtimet e dhëna tashmë sipas procedurës
mbeten në fuqi. tashmë përjashtimi do të konsiderohet sipas mekanizmit të përjashtimit të
përgjithshëm të nenit 30 (shikoni seksionin 2.3.6 më poshtë).
përjashtimi
Ashtu si edhe me sektorin e energjisë në përgjithësi, Direktiva për shërbimet publike nuk
zbatohet për kontratat e dhëna nga entet kontraktore për furnizimin me energji ose lëndë
djegëse për prodhimin e energjisë.
2.3.3 Shërbimet e transportit
Dispozitat e Direktivës për shërbimet publike zbatohen jo vetëm për funksionimin e rrjeteve
të transportit por edhe për funksionimin e ambienteve të terminaleve të transportit.
2.3.3.1 Rrjetet e transportit
ky aktivitet konsiston në veprimin e rrjeteve që ofrojnë një shërbim për publikun në fushën
e transportit nëpërmjet hekurudhave, sistemeve automatike, tramvajit, trolejbusëve,
autobusëve ose teleferikëve.
një rrjet transporti konsiderohet se ekziston kur shërbimi ofrohet sipas kushteve të punës
të parashikuara nga një autoritet kompetent i një shteti anëtar të be-së, të tilla si kushtet që
kanë të bëjnë me itineraret që do të ndiqen, kapacitetin për transportin që do të kryhet ose
shpeshtinë e shërbimit.
Më parë ofrimi i shërbimeve të autobusëve nuk mbulohej sa herë që ente të tjera lejoheshin
t'i ofronin këto shërbime, as në përgjithësi as në një zonë gjeografike të caktuar, sipas
kushteve të njëjta me ato të ofruara nga entet kontraktore. praktikisht, kjo nënkuptonte se
entet e tjera kontraktore ishin të detyruara jo vetëm të kishin autorizim për të vepruar në
treg për shërbimet në fjalë, pa barriera ligjore në hyrje për ofrimin e këtyre shërbimeve, por
gjithashtu duhet të ishin në gjendje që t'i ofronin realisht këto shërbime në të njëjtat kushte
si parashikohej nga enti kontraktor.
sektori i transportit sot i nënshtrohet procedurës së përjashtimit të përgjithshëm sipas
nenit 30. por shërbimet e transportit që tashmë nuk i nënshtrohen një përjashtimi duhet të
kërkojnë një përjashtim të qartë sipas nenit 30 (shikoni seksionin 2.3.6 më poshtë).
32 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
2.3.3.2 ambientet e terminaleve
shfrytëzimi i një zone gjeografike me qëllim ofrimin e një aeroporti, porti detar ose të
brendshëm ose ambienteve të tjera të terminaleve për mjetet e transportit ajror, detar ose
tokësor është po ashtu një aktivitet i lidhur.
Megjithatë, Direktiva për shërbimet publike mbulon vetëm operatorët e këtyre ambienteve
të terminaleve. transportuesit që i përdorin këto ambiente nuk mbulohen.
nga ana tjetër, kontratat e dhëna nga transportuesit që janë gjithashtu autoritete kontraktuese
për qëllime të Direktivës për sektorin publik i nënshtrohen dispozitave të asaj direktive.
2.3.4 Shërbimet postare
përpara miratimit të Direktivës për shërbimet publike (2004/17/ke) kontratat e dhëna
për shërbimet postare ndaj publikut përfshiheshin në fushën e zbatimit të Direktivave
për sektorin publik nëse entet në fjalë ishin "autoritete" kontraktore për qëllime të këtyre
direktivave.
Dallimi sot është se këto subjekte i nënshtrohen një regjimi më fleksibël të Direktivës për
shërbimet publike dhe gjithashtu janë në gjendje të përfitojnë nga procedura e përjashtimit
të përgjithshëm të nenit 30 (shikoni seksionin 2.3.6 më poshtë) që do të zbatohej kur
shërbimet postare ofrohen në një treg konkurrues.
Direktiva për shërbimet publike zbatohet për:
n aktivitetet që lidhen me ofrimin e shërbimeve postare [shërbime që konsistojnë në
zhdoganimin, përzgjedhjen, transportin dhe dorëzimin e artikujve postarë]; dhe
n "shërbimet e tjera të ndryshme nga shërbimet postare" [shërbimet për menaxhimin
e shërbimit postar (shërbimet përpara dhe pas dorëzimit, të tilla si "shërbimet e
menaxhimit të zyrës së postës"); shërbimet me vlerë të shtuar të lidhura dhe të ofruara
tërësisht me mjete elektronike (përfshirë transmetimin e sigurt të dokumenteve të koduar
me mjete elektronike, shërbimet për menaxhimin e adresave dhe transmetimin e postës
elektronike të regjistruar); dhe shërbimet në lidhje me artikujt postarë që nuk përfshihen
në përkufizimin kryesor].
kjo kategori e dytë e shërbimeve mbulohet vetëm nëse subjekti në fjalë ofron gjithashtu
"shërbime postare" dhe nëse kushtet e ofruara në përjashtimin e përgjithshëm të nenit 30
nuk përmbushen në lidhje me këto "shërbime postare". si rezultat, Direktiva për shërbimet
publike zbatohet vetëm kur shërbimet nuk ofrohen në bazë konkurrence.
2.3.5 fusha e zbatimit dhe nevoja për "aktivitete të lidhura"
një shërbim publik mbulohet vetëm kur kryen një "aktivitet të lidhur" sipas përkufizimit më
sipër.
përjashtimi
Direktiva për shërbimet publike nuk zbatohet për kryerjen e këtyre aktiviteteve të lidhura
në një vend të tretë ose në kushtet kur nuk përfshihet përdorimi fizik i një rrjeti ose zone
gjeografike brenda komunitetit. këto aktivitete duhet t'i njoftohen komisionit europian për
qëllime informacioni.
33 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
Çfarë ndodh kur një ent kryen një sërë aktivitetesh dhe jep një kontratë për një aktivitet jo të lidhur?
neni 9 i Direktivës për shërbimet publike parashikon një mekanizëm për të bërë dallimin
midis situatave të ndryshme. tre paragrafët e këtij neni përshkruajnë në thelb tre situata:
n një kontratë që ka për synim të mbulojë aktivitete të ndryshme i nënshtrohet
rregullave që zbatohen për aktivitetin për të cilin është krijuar fillimisht.
n nëse një nga aktivitetet për të cilat është krijuar kontrata i nënshtrohet Direktivës
për shërbimet publike dhe tjetri Direktivës për sektorin publik dhe nëse është
objektivisht e pamundur të përcaktohet për cilin aktivitet është krijuar fillimisht
kontrata, kontrata do të jepet në përputhje me Direktivën e dytë (2004/18/ke).
n nëse një nga aktivitetet për të cilat është krijuar kontrata i nënshtrohet Direktivës
për shërbimet publike dhe tjetri nuk i nënshtrohet as Direktivës për shërbimet
publike as asaj për sektorin publik dhe nëse është objektivisht e pamundur të
përcaktohet për cilin aktivitet është krijuar fillimisht kontrata, kontrata do të jepet
në përputhje me Direktivën për shërbimet publike.
neni 9(1) i Direktivës për shërbimet publike përfshin edhe një dispozitë për mos shmangien.
në të parashikohet se zgjedhja midis dhënies së një kontrate të vetme dhe dhënia e disa
kontratave të veçanta nuk mund të bëhet me qëllimin për ta përjashtuar kontratën (kontratat)
nga fusha e zbatimit të kësaj Direktive, ose, aty ku është e zbatueshme, Direktiva për sektorin
publik. Dispozita, e cila bazohet dukshëm në qëllimin e entit kontraktor, do ta parandalonte
një ent kontraktor që t'i gruponte të gjitha kontratat me pretendimin se ishin për qëllime të
aktiviteteve jo të lidhura, kur në fakt vetëm disa prej tyre ishin për qëllime të aktiviteteve jo
të lidhura.
për shpjegime të mëtejshme shikoni Shënimin shpjegues të Komisionit – Direktiva për Shërbimet
Publike: kontratat që përfshijnë më shumë se një aktivitet (Dokumenti CC/2004/34 datë 18
qershor 2004).
2.3.6 përjashtimi i përgjithshëm i nenit 30
siç tregohet më sipër, direktivat e mëparshme për shërbimet publike përfshinin një sërë
përjashtimesh në sektorë specifikë ku entet në fjalë ofronin shërbime në tregje konkurruese,
ose sepse ky ishte realiteti i tregut specifik, ose sepse konkurrenca është paraqitur nëpërmjet
liberalizimit të tregut të komunitetit.
Duke pasur parasysh liberalizimin në sektorë të ndryshëm, Direktiva e re për shërbimet
publike tashmë ka paraqitur një dispozitë përjashtimi më të përgjithshëm, e cila përjashton
nga dispozitat e direktivës ato ente kontraktore që kryejnë një aktivitet, i cili në shtetin anëtar
ku kryhet është:
n i ekspozuar direkt ndaj konkurrencës;
n në një treg, aksesi në të cilin nuk është i kufizuar.
testi i faktit nëse tregjet janë konkurruese ose jo domosdoshmërish merr parasysh si situatat
ligjore ashtu dhe ato faktike në shtetin anëtar në fjalë dhe duhet patjetër të trajtohet sipas
rastit.
34 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
2.3.6.1 Ekzistenca e tregjeve konkurruese
Gjatë shqyrtimit të pyetjes nëse aktiviteti është i ekspozuar direkt ndaj konkurrencës, vlerësimi
bëhet në bazë të kritereve që janë në përputhje me dispozitat e traktatit për konkurrencën,
të tilla si karakteristikat e mallrave ose shërbimeve në fjalë, ekzistenca e mallrave ose
shërbimeve alternative, çmimet dhe prania aktuale ose e mundshme e më shumë se një
furnizuesi të mallrave ose shërbimeve në fjalë. kjo tregon shumë qartë nëse testet që do të
zbatohen janë të njëjtë me ato që zbatohen gjatë kryerjes së analizës së tregut në zbatim të
neneve 81 dhe 82, si dhe nenit 86 të traktatit.
Hollësi të mëtejshme
në vendimin e komisionit 2005/15 përcaktohen kërkesa më të hollësishme për aplikimet
sipas nenit 30. në shtojcën i të vendimit përcaktohen të gjitha informacionet që do të ishin
të nevojshme për kryerjen e analizave të tregut, dhe jo të gjitha janë të rëndësishme për
secilën situatë specifike.
vëmendje i kushtohet si barrierave ligjore ashtu edhe atyre de facto për hyrjen. Meqenëse
direktivat për liberalizimin në sektorë të ndryshëm janë krijuar për të hequr çdo barrierë
ligjore të mbetur në hyrje, heqja reale e këtyre barrierave nëpërmjet përputhjes me direktivat
e ndryshme është e mjaftueshme për të treguar mungesën e kufizimeve ligjore për aksesin
në treg për aktivitetet në fjalë. prandaj aksesi në treg konsiderohet të jetë i pakufizuar nëse
shteti anëtar i be-së ka implementuar dhe ka zbatuar dispozitat e legjislacionit të komunitetit
të përmendura në shtojcën Xi të Direktivës për shërbimet publike që përmban një listë të
legjislacionit të komunitetit, të hartuar për të liberalizuar sektorët e ndryshëm të shërbimeve
publike.
Aktualisht lista i referohet legjislacionit në sektorët e mëposhtëm: transporti ose shpërndarja
e gazit ose ngrohjes (Direktiva 98/30); prodhimi, transmetimi ose shpërndarja e energjisë
elektrike (Direktiva 96/92); entet kontraktore në fushën e shërbimeve postare (Direktiva
97/67) dhe kërkimi dhe nxjerrja e naftës ose gazit (Direktiva 94/22).
Aktualisht asnjë legjislacion për liberalizimin nuk është renditur për prodhimin, transportin
ose shpërndarjen e ujit të pijshëm; entet kontraktore në fushën e shërbimeve hekurudhore;
entet kontraktore në fushën e shërbimeve urbane hekurudhore, të tramvajit, trolejbusit ose
autobusit; kërkimin dhe nxjerrjen e qymyrit ose lëndëve të tjera djegëse të ngurta; entet
kontraktore në fushën e pajisjeve për portet detare ose atyre të brendshëm ose terminaleve
të tjerë; ose entet në fushën e instalimeve të aeroporteve.
2.3.6.2 procedura e përjashtimit sipas nenit 30
përjashtimi jepet nëpërmjet një vendimi të komisionit europian, i cili nxitet nga një aplikim
nga një shtet anëtar i be-së, një ent kontraktor, ose vetë komisioni me nismën e tij. procedura
e nenit 30 plotësohet nga vendimi 2005/15 ("vendimi"), i cili mbulon ndër të tjera kërkesat
për botim, zgjatjet dhe procedurat për dhënien e vendimeve.
aplikimi nga një shtet anëtar i bE-së
kur një shet anëtar i be-së dëshiron të aplikojë për një përjashtim për një aktivitet të caktuar,
ai duhet të njoftojë komisionin dhe t'i thotë atij të gjitha faktet përkatëse, në veçanti ligjet,
rregulloret, dispozitat administrative ose marrëveshjen që tregon se aktiviteti në fjalë
ekspozohet direkt ndaj konkurrencës në tregjet në të cilat aksesi nuk është i kufizuar.
35 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
nëse është e përshtatshme (d.m.th. kur ky organ ekziston dhe kur e jep këtë opinion), në të
do të përfshihet pozita që merr një autoritet kompetent i pavarur kombëtar në aktivitetin në
fjalë. përjashtimi hyn në fuqi (d.m.th. kontratat që kanë për qëllim të mundësojnë kryerjen e
aktivitetit të fjalë nuk i nënshtrohen më Direktivës për shërbimet publike) nëse komisioni:
n ose ka miratuar një vendim që përcakton zbatueshmërinë e kushteve për
përjashtim brenda afateve kohore të përshtatshme; ose
n nuk ka miratuar një vendim në lidhje me këtë zbatueshmëri brenda kësaj
periudhe.
nëse përjashtimi kërkohet në bazë të përputhshmërisë me direktivat e be-së për
liberalizimin dhe nëse një autoritet kompetent i pavarur kombëtar ka vendosur se aktiviteti
në fjalë ekspozohet direkt ndaj konkurrencës në tregjet në të cilat askesi nuk është i kufizuar,
përjashtimi do të zbatohet nëse komisioni, nëpërmjet një vendimi, nuk ka vendosur mos
zbatueshmërinë e kushteve brenda afatit kohor.
komisionit i jepet një periudhë kohore prej tre muajsh që të marrë një vendim, duke nisur
nga dita e parë e punës pas datës në të cilën është marrë njoftimi ose kërkesa. periudha
mund të zgjatet vetëm një herë dhe maksimumi për tre muaj në rastet e arsyetuara saktë, të
tilla si rastet kur informacioni që përmbahet në njoftim ose në kërkesë ose në shtojca është i
paplotë ose i pasaktë ose kur faktet e raportuara ndryshojnë rrënjësisht. Megjithatë, kur një
autoritet kompetent i pavarur kombëtar vendos se aktiviteti në fjalë ekspozohet direkt ndaj
konkurrencës në tregjet në të cilat aksesi nuk është i kufizuar, atëherë kjo zgjatje kufizohet në
një muaj dhe jo në tre.
aplikimi nga një ent kontraktor
kur parashikohet nga legjislacioni i shtetit anëtar të be-së në fjalë, entet kontraktore
gjithashtu mund të paraqesin një kërkesë në komision për një vendim për përjashtim. në
këtë rast, komisioni menjëherë duhet të informojnë shtetin anëtar në fjalë. shtetit anëtar
më pas i kërkohet të ndjekë procedurën në mënyrë efikase, si të kishte bërë vetë një aplikim
(shikoni seksionin paraardhës) duke informuar komisionin për të gjitha faktet e rëndësishme
dhe duke përfshirë, aty ku është e përshtatshme, pozitën e autoritetit kompetent kombëtar.
Zbatohet e njëjta procedurë për marrjen e vendimit dhe të njëjtat afate kohore. nëse, në fund
të periudhës kohore të parashikuar në paragrafin 6 të nenit 30 të Direktivës për shërbimet
publike, komisioni nuk e ka miratuar vendimin në lidhje me zbatueshmërinë e paragrafit 1
për një aktivitet të dhënë, përjashtimi do të bëhet i zbatueshëm.
procedura me nismën e Komisionit
edhe komisioni mund të fillojë, me nismën e tij, procedurën për miratimin e një vendimi që
përcakton ekzistencën e tregjeve konkurrues. në këtë rast, komisioni menjëherë informon
shtetin anëtar në fjalë. nuk ka asnjë kërkesë që shteti anëtar të japë informacion dhe duket
se nuk ka asnjë afat kohor në lidhje me vendimin në këtë rast.
36 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
2
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Përshkrimi
2.4 ENtEt KONtRaKtORE DHE maRRëvESHJa E Obt-Së pëR pROKuRImIN pubLIK
siç diskutohet në modulin A3, be-ja ka nënshkruar Marrëveshjen e organizatës botërore
të tregtisë (obt) për prokurimin publik (Mpp). Duhet mbajtur parasysh se mbulimi i
entit sipas Mpp-së përgjithësisht bazohej në idenë e reciprocitetit, prandaj secili anëtar
(nënshkrues) do t'u ofronte anëtarëve të tjerë akses të barabartë në prokurimin e tij publik
në raport me përmasat dhe madhësinë e ekonomisë në tërësi, bazuar në negociata.
Megjithëse kjo nuk është gjithmonë e qartë në rastin e sektorit publik, negociatat për
mbulimin e sektorit të shërbimeve publike ishin shumë më specifike dhe kërkonin ta
matnin barazinë dhe reciprocitetin me më shumë saktësi. si rezultat i kësaj, jo të gjitha
shërbimet publike që mbulohen nga Direktiva për shërbimet publike mbulohen nga
Mpp-ja. Ato mbulohen vetëm kur janë përfshirë shprehimisht në shtojcën e be-së të
Mpp-së.
në rastin e sektorit të shërbimeve publike, mbulohen vetëm autoritetet kontraktuese
dhe sipërmarrjet publike dhe jo ato subjekte që veprojnë në bazë të të drejtave të
veçanta ose ekskluzive që veprojnë në aktivitetet e caktuara. edhe në këtë rast, nuk
mbulohen të gjithë sektorët e shërbimeve publike. në rastin e sektorëve të shërbimeve
publike në be, be-ja ka negociuar aksesin në kontratat e dhëna vetëm nga autoritetet
publike dhe sipërmarrjet publike të përcaktuara në Direktivën për shërbimet publike
që kryejnë një ose më shumë aktivitete në fushën e ujit, energjisë elektrike, transportit
urban dhe ambienteve të terminaleve në porte dhe aeroporte. në rastin e be-së, Mpp-ja
nuk zbatohet për aktivitetet në fushën e gazit dhe ngrohjes, nxjerrjes së naftës, gazit dhe
lëndëve djegëse të ngurta, transportit hekurudhor (të ndryshëm nga hekurudha urbane)
dhe telekomunikacionet (sot të përjashtuara nga Direktiva për shërbimet publike).
shënimet e përgjithshme të be-së në shtojcën i të Mpp-së parashikojnë gjithashtu disa
përjashtime më të rëndësishme në lidhje me disa kontrata të caktuara në sektorin e
shërbimeve publike. për shembull, derisa furnizuesve dhe ofruesve të shërbimeve të
be-së t'u jepet akses reciprok, be-ja nuk do t'i shtrijë përfitimet e Mpp-së, për shembull në
kanada dhe shbA në lidhje me aktivitetet në fushën e ujit; kanada dhe japoni në lidhje
me aktivitetet në fushën e energjisë elektrike; dhe kanada, kore dhe shbA në lidhje me
ambientet e terminaleve të aeroporteve.
praktikisht, përputhshmëria me Direktivën garanton përputhjen me dispozitat e Mpp-së
në lidhje me ato ente që mbulohen edhe nga Mpp-ja. Meqenëse Direktivat zbatohen në
çdo rast, nuk nevojitet të merret asnjë masë e mëtejshme në lidhje mepërputhshmërinë
me rregullat procedurale të Mpp-së. Megjithatë, për sa i përket dhënies së aksesit në
tregjet e prokurimit të be-së, entet kontraktore për qëllimet e Mpp-së janë të detyruara ta
bëjnë këtë në lidhje me (1) ato ente dhe (2) ato produkte dhe/ose shërbime nga anëtarët
e tjerë të Mpp-së, të cilët mbulohen në shtojcat e shteteve të ndryshme të Mpp-së dhe
që ndryshe nuk janë objekt i përjashtimit ose kërkesave për reciprocitet të përcaktuara
në shënimet e shtojcave. Meqenëse përjashtimet janë më domethënëse në sektorin e
shërbimeve publike sesa në sektorin publik, me qëllim përcaktimin e saktë të masës së
aksesit, do të ishte e nevojshme konsultimi me shtojcat e vendeve specifike.
37 D-
SEKSIONI
3
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
2Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
uSHtRImI 1 DISKutIm Në gRup RREtH pROKuRImIt Në SEKtORIN pubLIK DHE pRIvat
ndajini pjesëmarrësit në grupe me nga 6 persona për një debat mbi meritat e praktikave të
prokurimit në sektorin publik ose privat në sektorin e shërbimeve publike.
Gjysma e grupeve do të mbështesin idenë se shërbimet publike duhet të përfshihen në rregullat
e prokurimit.
Gjysma tjetër do të mbështesin idenë se shërbimet publike duhet të lejohen të ndjekin praktikat
e prokurimit të sektorit privat.
Çështjet që duhen diskutuar përfshijnë (por nuk kufizohen me):
n ndikimin e shtetit në aftësinë e shërbimit publik për të vepruar në sektor;
n mënyrën e dhënies së autorizimeve/licencave për të vepruar;
n efektin e ekzistencës së një monopoli (de facto ose de jure)
n karakterin e një monopoli natyror;
n faktin që shërbimet publike mund të duhet të konkurrojnë për klientë në tregje
konkurruese;
n perspektivën tregtare të shërbimeve publike.
Gjatë prezantimeve duhet marrë në konsideratë edhe arsyeja pse operatorët e sektorit privat nuk
kanë nevojë për rregullore prokurimi si ato që përmbahen në direktivat për prokurimin për t'u
nxitur që të kryejnë praktika prokurimi ekonomike dhe efikase.
secili grup duhet t'i paraqesë argumentet dhe përfundimet e tij me radhë. në fund duhet të
bëhet një votim.
SEKSIONI 3 uSHtRImE
38 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
3
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Ushtrime
uSHtRImI 2 RaSt StuDImOR – SummERcLIff buS & tOuR cO.
ju jeni zyrtari i prokurimit për summercliff bus & tour Co., një kompani transporti me autobusë
që ofron dy lloje shërbimesh, pra shërbimin me autobus për publikun në përgjithësi përgjatë një
itinerari të përcaktuar në qendrën e qytetit dhe shërbimin e marrjes me qira të autobusëve për
udhëtime pushimesh ose për të marrë pjesë në aktivitete të veçanta.
po parashikoni dy aktivitete prokurimi në vitin e ardhshëm financiar:
(i) keni ndër mend të blini një grup autobusësh të rinj dhe për t'i shfrytëzuar sa më mirë
autobusët tuaj keni ndër mend t'i përdorni si në itinerarin brenda qytetit ashtu edhe
për dhënie me qira në shkollat lokale për transport në aktivitete sportive.
n A jeni të detyruar të ndiqni Direktivën për sektorët e shërbimeve?
n A do të kishte ndonjë ndryshim nëse vendosni të mos i përdorni autobusët për
të dy qëllimet?
n pse?
(ii) biznesi është rritur shumë dhe ndërtesa që përdorni aktualisht është shumë e vogël
kështu që po merrni në konsideratë zgjerimin duke ndërtuar një hapësirë të re për
zyra.
n Cilat pyetje duhet të bëni për të përcaktuar nëse duhet të ndiqni
Direktivën për shërbimet publike?
n shefi juaj nuk e di nëse do thjesht të ndërtojë një ambient të ri për zyra ku të
qëndrojë e gjithë kompania apo nëse dëshiron të ndërtojë një shtesë për të
strehuar një pjesë të punëve. A keni ndonjë mendim nga perspektiva e prokurimit?
shefi juaj nuk është i sigurt nëse dëshiron të pajtohet me rregullat e prokurimit. Ai kishte dëgjuar
se ekzistonte një përjashtim i veçantë për autobusët që punonin në itinerare konkurruese, siç
ishte dhe rasti i summercliff. A ka të drejtë ai?
39 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
2
SEKSioNi
3
Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
Ushtrime
uSHtRImI 3 mEKaNIzmI I pëRJaSHtImIt të pëRgJItHSHëm (DEtYRë SHtëpIE)
Ju lutemi kini parasysh tre Vendimet e Komisionit:
1. vendimi i komisionit 2005/15 datë 7 janar 2005 për rregullat e hollësishme për zbatimin
e procedurës së parashikuar në nenin 30 të Direktivës 2004/17/KE të parlamentit
europian dhe këshillit që koordinon procedurat e prokurimit të subjekteve që veprojnë
në sektorin e ujit, energjetikës, transportit dhe shërbimeve postare.
(GZ 2005 l7/7)
2. vendimi i komisionit 2006/211 datë 8 mars 2006 që përcakton se neni 30(1) iDirektivës 2004/17/KE të parlamentit europian dhe këshillit që koordinon procedurat e prokurimit
të subjekteve të veprojnë në sektorin e ujit, energjetikës, transportit dhe shërbimeve
postare zbatohet për prodhimin e energjisë elektrike në Angli, skoci dhe uells.
(GZ 2006 l76/6)
3. vendimi i komisionit 2006/422 datë 19 qershor 2006 që përcakton se neni 30(1)
iDirektivës 2004/17/KE të parlamentit europian dhe këshillit që koordinon procedurat
e prokurimit të subjekteve të veprojnë në sektorin e ujit, energjetikës, transportit
dhe shërbimeve postare zbatohet për prodhimin dhe shitjen e energjisë elektrike në
finlandë, me përjashtim të ishujve Åland.
(GZ 2006 l168/33).
përgjigjuni pyetjeve të mëposhtme:
(i) sa të rëndësishme kanë qenë direktivat për liberalizimin në sektorin e energjisë për dy
vendimet për përjashtimin?
(ii) bazuar në dy vendimet për përjashtimin, a do të mendonit se kriteret e renditura në
shtojcën 1 të vendimit 2005/15 janë të detyrueshme apo ilustruese?
(iii) Çfarë ju thonë dy vendimet për përjashtimin rreth vlerës së përcaktimit të produktit
dhe tregjeve gjeografike në fjalë?
(iv) Çfarë na thonë ato për identitetin e autoriteteve kombëtare të pavarura të
përmendura në nenin 30?
40 D-
SEKSIONI
4
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
2Entet kontraktore në sektorin e shërbimeve publike
pYEtJE vEtë-tEStImI
1. Cilat janë tre llojet e enteve kontraktore në sektorin e shërbimeve publike?
2. pse sektori i shërbimeve publike fillimisht ka qenë i përjashtuar nga fusha e zbatimit të
rregullave të ke-së për prokurimin publik?
3. A ishte ky përjashtim fillestar çështje parimi apo çështje praktike?
4. shpjegoni rëndësinë e ndikimit të qeverisë?
5. si e përfshiu rregullatori i komunitetit sektorin e shërbimeve publike brenda kufijve të
rregullave?
6. në rastin e "autoriteteve" kontraktuese, a janë Direktivat për sektorin publik dhe sektorin e
shërbimeve publike reciprokisht përjashtuese?
7. A ka ndonjë ndryshim midis "organeve të rregulluara nga e drejta publike" dhe
"sipërmarrjeve publike"?
8. Çfarë janë të drejtat "e veçanta" ose "ekskluzive"? A janë të drejtat "e veçanta" ndryshe nga të
drejtat "ekskluzive"?
9. A është e mjaftueshme që një ent kontraktor të përfshihet brenda përkufizimit të "shërbimit
publik"?
10. Cili është qëllimi i marrjes në konsideratë të "aktiviteteve të lidhura"?
11. përmendni katër aktivitete kryesore të lidhura?
12. pse telekomunikacionet janë hequr nga lista e "aktiviteteve të lidhura"?
13. nëse një ent kontraktor kryen edhe aktivitete jo të lidhura, a mbulohet ende nga direktiva
për blerjen e këtyre aktiviteteve?
14. nëse është dhënë një përjashtim përpara miratimit të Direktivës 2004/17, a mbetet në fuqi
apo zëvendësohet nga përjashtimi i përgjithshëm i nenit 30?
15. shpjegoni arsyet për ndikimin e mekanizmit të përjashtimit të përgjithshëm?
16. Cilat vërejtje zbatohen për dhënien e përjashtimit?
17. kush mund të aplikojë për përjashtim dhe si?
SEKSIONI 4 pëRmbLEDHJa E KapItuLLIt
Moduli
d
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Kontratat e mbuluara
pjesa
3
39 D-
Seksioni 1: Hyrje 40
Seksioni 2: Përshkrimi 42
Seksioni 3: Ushtrime 59
Seksioni 4: Përmbledhja e kapitullit 63
40 D-
SEKSIONI
1
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
3Kontratat e mbuluara
SEKSIONI 1 HYRJE
1.1 ObJEKtIvat
objektivat e këtij kapitulli janë që të shqyrtohen, të shpjegohen dhe të kuptohen:
1. llojet e ndryshme të kontratave që mbulohen nga rregullat
2. kontratat që nuk mbulohen nga rregullat për prokurimin
3. Mjetet për të bërë dallimin midis llojeve të ndryshme të kontratave
4. trajtimi i përgjithshëm që i bëhet llojeve të ndryshme të kontratave
1.2 ÇëSHtJE të RëNDëSISHmE
Çështjet më të rëndësishme në këtë kapitull janë të kuptohen:
n karakteristikat themelore të një "kontrate prokurimi"
n natyra e kontratave të mbuluara
n fusha e zbatimit të kontratave të mbuluara
n efekti i kombinimit të llojeve të kontratave
kjo do të thotë se është jetike të kuptohet plotësisht:
n elementet e një kontrate
n karakteristikat e marrëveshjeve që nuk përbëjnë kontratë
n Qëllimi ose synimi i një kontrate
1.3 LIDHJEt
ekziston një lidhje veçanërisht e fortë ndërmjet këtij kapitulli dhe moduleve ose seksioneve të
mëposhtme:
n Moduli C4 mbi dhënien e kontratave për koncesionet
n Modulet D1 dhe D2 mbi strukturën e brendshme të autoriteteve kontraktuese dhe
enteve kontraktore
n Moduli D4, që zbaton kufij monetarë për kontratat që i nënshtrohen rregullave
n Moduli e – të gjitha pjesët, mbi procedurat që zbatohen për llojet e ndryshme të
kontratave
1.4 RëNDëSIa
ky informacion do të ketë rëndësi të veçantë (i) në nivel strategjik ku vendimet për llojin
e kontratës që do të zbatohet mund të përdoren për të ndikuar në llojin e kontratës dhe,
rrjedhimisht, llojin e procedurës që është më e përshtatshme dhe (ii) në nivel operacional,
ku lloji i kontratës në fjalë do të përcaktojë kufijtë monetarë të zbatueshëm, përjashtimet e
mundshme dhe llojet e metodave të prokurimit që do të përdoren.
1.5 INfORmacIONI LIgJOR I DObISHëm pëR t'u paSuR Në DISpOzIcION
përveç dispozitave të direktivave, mund të jetë e dobishme që të kihet në dispozicion:
përveç dispozitave te lpp-se ju lutem shikoni ligjin mbi partneritetin publiko privat, i cili
mund te shkarkohet nga http://pppkosova.org.
41 D-
SEKSIONI
1
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
3Kontratat e mbuluara
sipas paragrafit 5 te nenit 3 te lpp-se:
“Aktivitetet e prokurimit të cilat qojnë drejt dhënies së një kontrate të koncesionit për
punë ose shërbime i nënshtrohet dispozitave të ligjit “për partneritetet publiko-private”.
këto aktivitete të prokurimit u nënshtrohen dispozitave të këtij ligji vetëm deri në masën
e përcaktuar në ligjin për partneritetin publiko-privat.
42 D-
SEKSIONI
2
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
3Kontratat e mbuluara
2.1 HYRJE
shënim: ky diskutim përshkrues zbatohet në përgjithësi për Direktivat për sektorin publik
dhe për Direktivat për shërbimet publike, dhe prandaj përdoret termi "direktiva" përveç rastit
ku konteksti e kërkon ndryshe.
Direktivat mbulojnë tre llojet kryesore të kontratave:
n punët
n mallrat
n shërbimet (të ndryshme nga punët), përfshirë konkurset e projektimit
nuk ka një kategori të veçantë për shërbimet e konsulencës, të cilat trajtohen në thelb njësoj
si shërbimet e tjera.
Disa kontrata shpesh përmbajnë elementë të një ose më shumë llojeve të kontratave të
mësipërme. kështu, një kontratë për ndërtimin e një ndërtese mund të përfshijë shërbimet e
projektimit dhe disa mallra të nevojshme. po ashtu, një kontratë për mallra mund të përfshijë
shërbimet për vendosjen dhe instalimin. Direktiva përmban rregulla specifike që përdoren
për t'i klasifikuar këto "kontrata të përziera".
Disa kontrata përjashtohen plotësisht nga fusha e zbatimit të direktivave (por jo
domosdoshmërish nga traktati), qoftë prej natyrës së tyre (d.m.th. ku do të ishte e
papërshtatshme të zbatoheshin dispozitat e direktivave), qoftë prej faktit se janë objekt i
sistemeve të ndryshme të rregullimit ose administrimit. Disa kontrata, "kontratat e reja të
rezervuara", marrin trajtim të veçantë si rezultat i identitetit të atyre që furnizojnë mallrat,
punët ose shërbimet, në zbatim të këtyre kontratave. këto kontrata të përjashtuara dhe të
rezervuara, të cilat i nënshtrohen kërkesave specifike për kualifikim, diskutohen në modulin
D4.
edhe nëse nuk përjashtohen, kontratat do t'i nënshtrohen dispozitave të direktivave vetëm kur
vlera e tyre e tejkalon vlerën përkatëse monetare të parashikuar në direktiva - kufiri monetar
i be-së. këto kufij monetarë pasqyrojnë nivelin në të cilin organi ligjvënës ka supozuar se
tregtia ndërkufitare ishte e mundur (megjithëse ka mundësi që, në varësi të rrethanave,
ofertuesit të jenë të interesuar për kontratat me vlerë nën kufirin e ulët monetar në shtetet
e tjera anëtare të be-së – duhet pasur parasysh se për dhënien e këtyre kontratave, në çdo
rast zbatohen parimet e përgjithshme). për të parandaluar metodat krijuese të llogaritjes
së vlerës së kontratave që do të jepen, edhe direktivat zbatojnë rregulla dhe metoda të
llogaritjes si dhe metoda të ndalimit të krijuara për të shmangur ndarjen e direktivave,
agregimin ose paketimin e kontratave në mënyrë të tillë që të mos përfshihen siç duhet në
dispozitat përkatëse. kufijtë monetarë diskutohen në modulin D5.
një dallim i rëndësishëm që bëhet nga direktivat është ai midis "kontratave" dhe
"koncesioneve", ku këto të fundit trajtohen ndryshe nga kontratat. për dhënien e koncesioneve
për punët në Direktivën për sektorin publik zbatohen rregulla të veçanta, ndërsa koncesionet
për shërbimet janë përjashtuar nga fusha e zbatimit të Direktivës për sektorin publik dhe
Direktivës për shërbimet publike.
SEKSIONI 2 pëRSHKRImI
43 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
në fund, duhet përmendur se Direktiva më e fundit për sektorin publik zgjidh edhe pasiguritë
e mëparshme për pozitën e kontratave kornizë, të cilat - megjithëse përsëri mund të jenë
kontrata për punë, furnizime ose shërbime (ose të trajtuara si të tilla) dhe prandaj nuk kanë
natyrë të ndryshme për shkak të metodës së dhënies së tyre - kërkojnë trajtim të veçantë.
2.2 KONtRatat E "pROKuRImIt"
Direktivat nuk japin një përkufizim të caktuar për kontratën e "prokurimit", por në fushën
e zbatimit të direktivave përfshihen vetëm disa kontrata të caktuara. Direktivat i referohen
kontratave për "punët publike", kontratave për "furnizimet publike" dhe kontratave për
"shërbimet publike", por ekzistojnë disa karakteristika të përgjithshme që janë të përbashkëta
për të gjitha llojet e kontratave që mbulohen nga direktivat.
Direktivat zbatohen për kontratat me interes monetar, të lidhura me shkrim midis një
operatori ekonomik dhe një enti kontraktor, si vijon:
n kontrata duhet të jetë për interes monetar, d.m.th. për para ose vlerë të parave. Duhet
të ekzistojë një aspekt financiar, pavarësisht si paguhet.
n kontrata duhet të jetë me shkrim. në rastin e pamundur që një kontratë që përfshihet
në direktiva të mos jetë me shkrim, ajo do t'i nënshtrohet zbatimit të përgjithshëm të
rregullave të traktatit, siç diskutohet në modulin A1.
n kontrata duhet të jetë midis dy palëve. operatorit ekonomik dhe entit kontraktor.
Megjithatë, ka situata në sektorin publik ku marrëveshjet nuk bëhen midis dy
palëve të veçanta dhe të dallueshme, dhe prandaj sipas këtij përkufizimi nuk ka
kontratë. për shembull, marrëveshjet e lidhura midis departamenteve të së njëjtës
organizatë, zakonisht nuk mbulohen nga rregullat e prokurimit. kjo ndodh sepse
normalisht nuk ka marrëdhënie kontraktore midis departamenteve të ndryshme të
një organizate të vetme. kjo pjesë e përkufizimit ka tërhequr interes kohët e fundit
dhe shqyrtohet në nën-seksionin tjetër.
2.2.1. marrëveshjet e brendshme brenda entit kontraktor
kur ekziston vetëm një marrëveshje e brendshme midis departamenteve të së njëjtës
organizatë të sektorit publik, zakonisht nuk ka kontratë. Megjithatë, siç tregohet në modulin
D1, edhe organizatat e sektorit publik mund t'i përdorin strukturat e sektorit privat, të tilla si
kompanitë, për të kryer shërbimet publike. këto struktura/kompani mund të përdoren edhe
për t'ja ofruar shërbimet direkt organizatës publike që i kontrollon. Aty ku ato janë pjesë e
së njëjtës strukturë ligjore, këto marrëveshje nuk janë "kontrata" për qëllimet e Direktivës për
sektorin publik (në sektorin e shërbimeve publike, ekzistenca dhe trajtimi i sipërmarrjeve të
lidhura në pronësi të ndarë parashikohet në mënyrë specifike, dhe prandaj çështja ka të bëjë
kryesisht me sektorin publik). Megjithatë, sapo këto struktura të bëhen subjekte juridike të
veçanta, çdo marrëveshje midis tyre shndërrohet në "kontratë" midis dy palëve, ku njëra palë
është enti kontraktor dhe tjetra operatori ekonomik.
kur ndodh kjo, prokurimi i mallrave, punëve dhe shërbimeve midis entit kontraktor "mëmë"
dhe operatorit ekonomik "të zotëruar" shndërrohet në një kontratë prokurimi midis këtyre
palëve. kjo do të thotë se kontrata duhet të jepet duke përdorur dispozitat e Direktivës për
sektorin publik, në mënyrë që enti kontraktor të mos bëjë një akordim të drejtpërdrejtë të
kontratës te kompania e tij.
44 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
kjo situatë është pranuar shprehimisht në sektorin e shërbimeve publike, ku shpesh ndodh
që një ent kontraktor të zotërojë një sërë kompanish të kontrolluara. sipas Direktivës për
shërbimet publike, ekziston një përjashtim i qartë për "sipërmarrjet e lidhura". efekti i këtij
përjashtimi është përjashtimi i grupit të brendshëm (d.m.th. midis kompanisë mëmë dhe asaj
të kontrolluar ose midis kompanive të ndryshme të kontrolluara) që ofron mallrat, punët dhe
shërbimet nga fusha e zbatimi të Direktivës për shërbimet publike, objekt i disa kushteve.
nuk ekziston asnjë dispozitë e ngjashme në Direktivën për sektorin publik. kjo do të thotë se
kur ka një kontratë, dhënia e kësaj kontrate, qoftë për një kompani të zotëruar plotësisht ose
jo, do t'i nënshtrohet rregullave procedurale.
kjo situatë është konfirmuar nga Gjykata europiane e Drejtësisë (GjeD). Megjithatë,
edhe GjeD-ja parashikon një përjashtim. në çështjen mjaft të rëndësishme të Teckal-it,
GjeD-ja vendosi se ishte e mjaftueshme të zbatoheshin marrëveshjet e parashikuara
në direktivë "nëse kontrata ishte lidhur midis, nga njëra anë, një autoritet lokal dhe,
nga ana tjetër, një person i dallueshëm juridikisht nga autoriteti lokal”. Megjithatë,
arsyetimi vazhdoi më tej se situata do të kishte qenë ndryshe nëse, në fakt, enti
kontraktor do ta kontrollonte kompaninë si të ishte një nga departamentet e tij. kjo
do ta zhvendoste marrëveshjen jashtë fushës së zbatimit të Direktivës për sektorin
publik.
Shënim për çështjen:
"pozita mund të jetë ndryshe vetëm në rastin kur autoriteti lokal ushtron mbi personin në
fjalë një kontroll të ngjashëm me atë që ushtron në departamentet e tij dhe, në të njëjtën
kohë, ky person kryen një pjesë të rëndësishme të aktiviteteve të tij me autoritetin ose
autoritetet lokale kontrollues."
(GjeD çështja C-107/98 Teckal Srl kundër Comune di Viano dhe AGAC di Reggio Emilia [1999] eCr
i-8121)
ky vendim është zbatuar edhe për marrëveshjet ndëradministrative, domethënë, jo për
kontratat midis një autoriteti kontraktor dhe një kompanie në të cilën ai ka një interes
financiar, por kontratat midis autoriteteve të ndryshme publike. kështu, kontratat midis dy
autoriteteve publike nuk përjashtohen thjesht sepse të dy palët janë autoritete publike;
për t'u përjashtuar, një nga autoritetet duhet të përmbushë gjithashtu testin Teckal, d.m.th.
duhet të ushtrojë mbi autoritetin tjetër publik një kontroll të tillë që është i ngjashëm me
kontrollin që ushtron mbi departamentet e tij, dhe autoriteti tjetër publik duhet të kryejë një
pjesë të rëndësishme të aktiviteteve të tij nën kontrollin e autoritetit ose autoriteteve lokal
kontrollues.
në një çështje tjetër, kompania private (operatori ekonomik) në fjalë ishte vetëm pjesërisht
në pronësi të një autoriteti publik, ndërkohë që pjesa tjetër e aksioneve zotëroheshin nga
palë private. u diskutua se pakica e aksioneve të zotëruara nga autoriteti publik (24,9%)
përsëri i jepnin entit kontraktor kontroll mbi kompaninë, gjë që ishte e mjaftueshme për
ta përjashtuar kontratën nga Direktiva për sektorin publik. GjeD-ja nuk ishte dakord, sepse
ekzistenca e një interesi privat ishte në kundërshtim me objektivat e interesit publik që
supozohet se duhet të arrihen nga autoritetet publike dhe sepse prania në kapital e një
sipërmarrjeje private do t'i jepte kësaj sipërmarrjeje një avantazh kundrejt konkurruesve të
saj dhe kështu do të rrezikonte shtrembërimin e konkurrencës dhe shkeljen e parimit të
trajtimit të barabartë (në lidhje me ofertuesit e tjerë).
45 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
Shënim për çështjen:
“pjesëmarrja, edhe si pakicë, e një sipërmarrjeje private në kapitalin e një kompanie në
të cilën autoriteti kontraktues në fjalë është po ashtu pjesëmarrës, përjashton në të gjitha
rastet mundësinë e atij autoriteti kontraktor për të ushtruar mbi atë kompani një kontroll të
ngjashëm me atë që ushtron mbi departamentet e tij.”
(GjeD Case C-26/03 Stadt Halle [2005] eCr i-1)
2.2.2 Kur krijohet një kontratë?
kur jepet një kontratë e re, normalisht ka pak vështirësi në identifikimin e saj. Megjithatë,
ndonjëherë kjo nuk është e qartë. për shembull, një kontratë ekzistuese mund të ndryshohet
ose të rinovohet. një kontratë mund të ndryshohet edhe gjatë zbatimit të saj. të gjitha këto
situata krijojnë detyrime të reja midis palëve dhe mund të ndryshojnë kushtet e kontratës
fillestare.
nëse rezultati i ndryshimeve është kaq i madh sa kontrata e rinovuar ose e ndryshuar është
në thelb ndryshe nga kontrata fillestare, atëherë mund të ndodhë që të krijohet një kontratë
e re. nëse krijohet një kontratë e re dhe të gjithë elementët e kontratës janë të pranishëm,
atëherë kontrata duhet t'i nënshtrohet rregullave të prokurimit, d.m.th. duhet të jepet sipas
dispozitave të direktivave. kjo do të thotë se një zgjatje e thjeshtë, rinovim ose ndryshim
mund të mos jetë i lejuar nëse bëhet pa konkurrencë.
vështirësia praktike do të jetë përcaktimi se kur ndryshimi në kontratë do të shkaktojë një
kontratë të re, duke krijuar kështu një detyrim për të zbatuar direktivat, dhe kur jo. Direktivat
nuk shprehen në lidhje me këtë çështje dhe praktika gjyqësore në këtë drejtim është e paktë.
në disa raste, direktivat japin zgjidhje. kontratat mund të përfshijnë opsione dhe këto
opsione mund të parashikojnë një zgjatje ose rinovim të kontratës në vijim të përmbushjes
së kënaqshme, për shembull. nëse vlera e opsionit ose rinovimit merret parasysh në llogaritjen
e çmimit të parashikuar të kontratës fillestare, ajo do të mbulohet në konkurrimin fillestar dhe
nuk do të ketë nevojë të zbatohen përsëri direktivat. shikoni modulin D5.
po ashtu, disa kontrata mund të rinovohen automatikisht derisa të ndërpriten nga njëra
palë ose nga tjetra me një marrëveshje reciproke, ose mund të lidhen për një kohëzgjatje
të pacaktuar. këto janë kontratat "e pacaktuara" dhe direktiva parashikon një mekanizëm
për llogaritjen e vlerës së këtyre kontratave për qëllime të kufijve monetarë të zbatueshëm.
shikoni modulin D5.
rasti i ndryshimeve të kontratës (d.m.th. kur kontrata duhet të ndryshohet/amendohet gjatë
zbatimit të saj) është më pak i qartë. edhe kur ndryshimet janë të parashikuara, siç ndodh
shpesh me kontratat e punëve, përsëri do të ekzistojë pyetja nëse këto ndryshime janë të
pranueshme si pjesë e kontratës fillestare ose nëse shkojnë përtej kushteve të kontratës
fillestare dhe shndërrohen, në fakt, në një kontratë të re.
46 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
problemi iu paraqit GjeD-së në çështjen e Pressetext (Çështja C-454/06 Pressetext kundër
Austrisë [2008] eCr i-4401), ku GjeD-ja parashtroi një sërë treguesish:
n ndryshimet e dispozitave të një kontrate publike gjatë zbatimit të kontratës
përbëjnë dhënie të re kontrate kur janëmaterialisht të ndryshme në karakter nga
kontrata fillestare duke treguar kështu qëllimin e palëve për të rinegociuar kushtet
kryesore të kontratës.
n ndryshimi mund të konsiderohet si material kur paraqet kushte të cilat, po të
kishin qenë pjesë e procedurës fillestare të dhënies së kontratës, do të kishin lejuar
pranimin e ofertuesve të ndryshëm nga ata që u pranuan, ose do të kishin lejuar
pranimin e një oferte tjetër në vend të asaj që u pranua në fillim.
n ndryshimi gjithashtu mund të konsiderohet si material kur e zgjeron ndjeshëm
fushën e veprimit të kontratës me qëllim që të përfshihen shërbimet që fillimisht
nuk mbuloheshin.
n ndryshimi mund të konsiderohet si material edhe kur ndryshon ekuilibrin
ekonomik të kontratës në favor të kontraktorit, në mënyrë të tillë që nuk ishte
parashikuar në kushtet e kontratës fillestare.
2.2.3 Kontratat dhe koncesionet
siç mund te shihet nga definicioni i kontratës publike ne ligjin e prokurimit publik, nr.04/
l042, edhe një kontrate pune me koncesion karakterizohet si një kontrate publike.
Megjithatë neni 3.5 i lpp-se përcakton se te gjitha aktivitetet e prokurimit te cilat qojnë drejt
dhënies se një kontrate te koncesionit për punë ose shërbime i nënshtrohen dispozitave të
ligjit “për partneritetet publiko-private”.
sipas ligjit te prokurimit publik nr.04/l-042:
“kontratë pune me koncesion” është kontrate punësh, kryerja e te cilave kompensohet,
tërësisht ose pjesërisht, me te drejtën e akorduar për te shfrytëzuar objektin e asaj kontrate.
“kontratë për koncesion shërbimi” është e njëjtë si kontrata për shërbime përveç se
kompensimi për shërbimet e ofruara realizohet nga e drejta për të shfrytëzuar shërbimet,
ose nga e drejta për të shfrytëzuar shërbimet bashkë me pagesën.
koncesioni është një kontratë e të njëjtit lloj si kontratat e përkufizuara në direktiva, përveç
se shqyrtimi i punëve ose shërbimeve që do të kryhen, për shembull, konsiston ose vetëm
në të drejtën për të shfrytëzuar punën ose shërbimin, ose në këtë të drejtë së bashku me
pagesën.
koncesionari shpesh pranon rrezikun operacional dhe financiar të ofrimit të një shërbimi
publik, në kuptimin më të gjerë, në këmbim të mundësisë për të pasur përfitime nëpërmjet
shfrytëzimit të "shërbimit". kontraktori kërkon të nxjerrë fitim nëpërmjet pagesës fikse të
marrë për zbatimin e kontratës. partneritetet publike-private (ppp) ndonjëherë përfshijnë
dhënien e një koncesioni.
koncesionet përdoren, për shembull, për të kryer dhe për të financuar projekte të mëdha
infrastrukture, kryesisht në lidhje me ndërtimin e një rrjeti rrugor, urave ose tuneleve, ku
koncesionari shpërblehet nëpërmjet taksave që duhet të paguhen nga përdoruesit.
Megjithatë, ato përdoren edhe thjesht për të ofruar funksionim dhe mirëmbajtje (në vend të
ndërtimit) të ambienteve nga koncesionarët, si në rastin kur një operatori i jepet koncesioni
për të vënë në punë një hekurudhë ekzistuese ose infrastrukturën e metrosë. llojet e para
të koncesionit janë shembuj të koncesioneve për punë; i fundit është një shembull i një
koncesioni për shërbime.
47 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
në Direktivën për sektorin publik vetëm koncesionet për punët publike trajtohen në mënyrë
gjithëpërfshirëse. neni 17 i Direktivës për sektorin publik tani përjashton shprehimisht
mbulimin e koncesioneve për shërbimet publike. Megjithatë, vazhdojnë të zbatohen parimet
e përgjithshme të traktatit.
Shënim për çështjen:
në dhënien e koncesioneve për shërbimet publike duhet të zbatohen parimet e përgjithshme
të traktatit, përfshirë parimet e mosdiskriminimit dhe transparencës.
(GjeD Case C-275/98 Unitron [1999] eCr i-8291)
2.2.4 Kontratat kornizë dhe kontratat
sipas nenit 1(5), një kontratë kornizë është një marrëveshje midis një enti kontraktor dhe një
ose më shumë furnizuesve, kontraktorëve ose ofruesve të shërbimeve, qëllimi i së cilës është
përcaktimi i kushteve, veçanërisht në lidhje me çmimet, dhe aty ku është e përshtatshme, me
sasinë e parashikuar, kushte të cilat rregullojnë kontratat që do të jepen gjatë një periudhe
të caktuar. këto marrëveshje përdoren shpesh në praktikë kur një blerës ka një nevojë të
vazhdueshme ose të përsëritur për të blerë produkte ose shërbime të njëjta ose të ngjashme
dhe dëshiron të shmangë kostot e lidhura me dhënien e një kontrate të re sa herë që duhet
të blejë furnizime shtesë.
vështirësia që lind nga përkufizimi i kontratës kornizë është se ajo mund të jetë ose jo një
"kontratë" për qëllimet e direktivave, d.m.th. palët në marrëveshje jo gjithmonë marrin
përsipër angazhime detyruese për të blerë ose për të shitur, por thjesht parashtrojnë kushtet
që do të zbatohen në çdo kontratë të ardhshme që mund të lidhin. fakti nëse ka kontratë
apo jo varet nga legjislacioni kombëtar.
nëse nuk ka kontratë detyruese në fazën e kontratës kornizë, problemi i përcaktimit të një
kontrate do të lindte gjatë bërjes së porosive sipas marrëveshjes kështu që çdo kornizë
kontrate do të përbënte një kontratë të veçantë. prandaj, zakonisht direktivat zbatohen për
çdo kontratë individuale mbi vlerën e lartë të kufirit monetar. këto porosi individuale mund
të agregohen nëse kur janë individualisht bien nën vlerën e ulët të kufirit monetar (shikoni
modulin D5).
Direktivat mundësojnë në mënyrë efikase që një kontratë kornizë jo detyruese të
trajtohet njësoj si një kontratë kuadër detyruese. kështu, nëse enti kontraktor zgjedh
ta japë kontratën kornizë në zbatim të dispozitave të direktivave si të ishte një
kontratë detyruese, atëherë "kontratë" porositë pasuese mund të jepen pa konkurrim.
Megjithatë, kur kontrata kornizë jo detyruese nuk është dhënë në zbatim të dispozitave
të direktivave, secila kontratë mbi vlerën e kufirit të lartë monetar do të trajtohet si një
kontratë që përfshihet në kushtet e direktivave dhe do t'i nënshtrohet procedurave të tyre.
kontratat individuale që janë dhënë në zbatim të një kontrate kornizë i nënshtrohen, si çdo
kontratë tjetër që është dhënë në zbatim të direktivave, kërkesës për botimin e njoftimit për
dhënien e kontratës në Gazetën Zyrtare të BE-së. Gjithashtu, kontrata kornizë mund të lidhet
me furnizues të shumtë, e ndjekur nga një mini tender kur kërkohen kontrata individuale.
procedurat për dhënien e kontratave kornizë mbulohen në modulin C4.
48 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
Direktivat parashikojnë më tej se entet kontraktore nuk mund t'i keqpërdorin kontratat
kornizë për të penguar, kufizuar ose shtrembëruar konkurrencën, megjithëse nuk i referohen
ndonjë rasti specifik të keqpërdorimit. kohëzgjatja e kontratave kornizë është e kufizuar
në katër vjet, me përjashtim të rrethanave të jashtëzakonshme të justifikuara nga objekti i
kontratës kornizë.
2.3 KONtRatat pëR puNë
kontratat për punët përkufizohen si kontratat që:
n kanë si objekt të tyre ose zbatimin ose zbatimin dhe projektimin e punëve që
lidhen me një nga aktivitetet e përmendura në shtojcën i, ose
n kanë si objekt të tyre realizimin, me çfarëdo mjeti, të punës në përputhje me
kërkesat e specifikuara nga enti kontraktor.
Mundësia për të përfshirë punët e projektimit në një kontratë do të thotë se kontratat për
"projektimin dhe ndërtimin" duhet të përfshihen në përkufizimin e kontratës për punë.
kjo mund të përfshijë për shembull, kontratat që mbulojnë planifikimin dhe financimin e
një projekti, si dhe zbatimin e tij. kur projektimi dhe ndërtimi jepen veçmas, shërbimet e
projektimit do të ishin një shërbim parësor (kategoria 12) ose, në të kundërt, mund të jepen
nëpërmjet një konkursi projektimi.
për pjesën e dytë të përkufizimit, një "punë" është rezultati i punëve të ndërtimit ose
inxhinierisë së ndërtimit të kryera në tërësi, e mjaftueshme në vetvete për të plotësuar një
funksion ekonomik dhe teknik (shikoni 2.3.2 më poshtë për hollësi). ky përkufizim është
i rëndësishëm për disa arsye, kryesisht në kontekstin e realizimit të punëve me çdo mjet
dhe për qëllimet e vlerësimit të vlerave të kufijve monetarë dhe, rrjedhimisht, gjatë marrjes
së vendimit nëse një kërkesë e vetme për punë është ndarë duke pasur parasysh uljen e
kontratave nën vlerën e kufirit monetar përkatës.
2.3.1 aktivitetet e ndërtimit dhe inxhinierisë së ndërtimit
shtojca i e Direktivës për sektorin publik (shtojca Xii e Direktivës për shërbimet publike) jep
një listë të aktiviteteve profesionale siç parashtrohen në klasifikimin e përgjithshëm industrial
të aktiviteteve ekonomike brenda komuniteteve europiane (nACe). fjalori i përbashkët i
prokurimit (fpp) shpesh rekomandohet për përdorim në njoftimet për dhënien e kontratës
dhe shtojcat e direktivave japin për secilin kod nACe një referencë që përputhet me kodin
përkatës fpp, edhe pse fpp-ja nuk është detyruese. neni 1(14) i Direktivës për sektorin publik
parashikon shprehimisht se, në rast ndryshimesh në interpretim midis fpp-së dhe nACe-s, do
të zbatohet nomenklatura e nACe-s. lista e mëposhtme, që ndodhet në shtojca, mbulon
ndërtimin dhe inxhinierinë e ndërtimit. në mënyrë të përmbledhur, lista përfshin:
n punën e përgjithshme të ndërtimit dhe inxhinierisë së ndërtimit dhe punën e
shembjes;
n ndërtimin e apartamenteve, ndërtesave për zyra, spitaleve dhe ndërtesave të tjera,
rezidenciale ose jo (përfshihen aktivitete si vendosja e çative, ndërtimi i oxhaqeve,
izolimi nga uji, restaurimi dhe mirëmbajtja e mureve të jashtme etj.);
n inxhinierinë e ndërtimit: ndërtimin e rrugëve, urave, hekurudhave etj. (përfshirë
aktivitete si zhvendosjen e dheut, inxhinierinë hidraulike, ujitjen dhe asgjësimin e
ujërave të zeza);
n instalimin: pajisjet përshtatëse dhe ato fiksuese (përfshirë aktivitete si instalimi i
gazit dhe shërbimi hidraulik, instalimi i aparateve për ngrohje dhe ventilim, pajisjet
49 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
elektrike etj.);
n punët për përfundimin e ndërtimit (përfshirë aktivitete si suvatimi, zdrukthëtaria,
lyerja dhe shtrimi i pllakave).
shikoni modulin e2 për përdorimin e kodeve nACe dhe fpp në njoftimin e kontratës.
2.3.2 Realizimi i një pune me çfarëdo mjeti
një kontratë për punë përfshihet brenda përkufizimit të direktivave, aty ku pala që
nënshkruan marrëveshjen nuk është në fakt vetë një ent kontraktor, por një kompani që
vepron si agjent në emër të tij. kjo zbatohet, për shembull, në industrinë e ndërtimit kur
një kompani inxhinierie dhe ndërtimi merret si kontraktor menaxhimi duke i ofruar entit
kontraktor shërbime të projektimit inxhinierik, prokurimit, ndërtimit dhe menaxhimit të
projektit. kontraktori i menaxhimit është i detyruar të ndjekë rregullat e prokurimit gjatë
dhënies së kontratave për punë, sepse do të ofrojë punë në përputhje me kërkesat e
specifikuara nga autoriteti kontraktues. enti kontraktor e merr këtë punë "me çfarëdo mjeti".
kjo dispozitë që ka të bëjë me realizimin, me çfarëdo mjeti, të punës në përputhje me
kërkesat e specifikuara nga autoriteti kontraktues mbulon edhe marrëveshje të tjera që janë
të zakonshme mes zhvilluesve, sipas të cilave zhvilluesi ose ndërtuesi ndërton ndërtesa në
tokën e tij dhe në vijim e transferon ose pranon t'ia transferojë tokën së bashku me ndërtesat
entit kontraktor. në pamje të parë, mund të duket si një kontratë për blerjen e një toke (një
lloj kontrate që përjashtohet nga Direktivat – shikoni modulin D4), por fakti që ndërtesa
shpesh ndërtohet sipas specifikimeve të entit kontraktor do ta klasifikonte këtë marrëveshje
brenda përkufizimit të kontratës së punëve.
kjo dispozitë mbulon edhe situatat kur një ent kontraktor është i detyruar në njëfarë mënyre
të blejë punë nga një zhvillues që ka në pronësi tokën në fjalë. në disa drejtime, blerësi publik
nuk ka mundësi të kontraktojë njeri tjetër, dhe prandaj ideja se mund të zbatojë rregullat
e prokurimit duket thjesht akademike. kjo do të ndodhte, për shembull, me projektet për
rigjenerimin dhe zhvillimin urban, të cilët shpesh përfshijnë marrëdhënie të ndërlikuara midis
autoriteteve lokale dhe zhvilluesve dhe që rregullohen nga një sërë ligjesh dhe rregulloresh
kombëtare dhe lokale për planifikimin. Zhvillimi mund të kryhet nga autoritetet publike
në tokë që nuk e kanë në pronësi ose mund të kryhet nga sektori privat në zona, të cilat
autoritetet publike i kanë caktuar për zhvillim.
Marrëdhëniet janë të ndërlikuara dhe nxjerrin probleme në kontekstin e prokurimit, sepse
edhe në rastin e zhvillimit privat, do të ketë patjetër ndërhyrje publike pasi, duke qenë
zona të caktuara për zhvillim, zhvilluesve shpesh do t'u kërkohet, në këmbim të miratimit
të planifikimit, të kontribuojnë në kërkesat vijuese "publike", si për shembull duke ofruar
rrugë dytësore ose madje dhe autostrada, hapësira për parkim, rrjete të kanalizimeve të
ujërave të zeza dhe shërbimeve publike, ndriçimin e rrugëve dhe parqe dhe kopshte për
argëtim. në disa raste, do të ketë kërkesa që kanë të bëjnë me ofrimin e strehimit social dhe
të përballueshëm.
Çështja është që të përcaktohet në thelb masa e ndërhyrjes nga autoriteti publik që do
të nënkuptonte se ai po kërkonte dhe po paguante punë (me çfarëdo mjeti) që ishin në
pajtim me kërkesat e tij "publike". kur kjo masë ndërhyrjeje është vendimtare, atëherë do të
zbatohen rregullat e prokurimit. Megjithatë, në praktikë autoriteti publik mund të mos jetë
në gjendje të zgjedhë partnerin e sektorit privat, sepse zhvilluesi që ka në pronësi tokën dhe
zhvillimin do të jetë në gjendje, nga ana ligjore, të këmbëngulë për kryerjen e punës.
50 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
ky problem u ngrit në çështjen e La Scala (çështja C-399/98, [2001] eCr i-5409), ku një zhvillues
privat po restauronte ndërtesën e operës la scala si pjesë e një projekti të zhvillimit urbanistik.
GjeD-ja bëri disa gjetje (në lidhje me direktivën për punët në sektorin publik në fjalë):
n fakti se zbatimi direkt i punëve të infrastrukturës përbën pjesë të një grupi
rregulloresh për zhvillimin urbanistik nuk mjafton për ta përjashtuar zbatimin
e punëve nga fusha e zbatimit të Direktivës, kur elementët e nevojshëm për ta
përfshirë në fushën e zbatimit të Direktivës janë të pranishëm.
n prandaj, pasi të jetë lidhur një kontratë për interesa monetare midis dy palëve të
pavarura për punë publike mbi kufirin e lartë monetar, këto punë përfshihen në
fushën e zbatimit të Direktivës.
n fakti se punët janë zbatuar direkt nuk parandalon ekzistencën e një kontrate,
sepse kur punët e infrastrukturës zbatohen direkt, gjithmonë duhet të lidhet një
marrëveshje zhvillimi midis autoriteteve të bashkisë dhe pronarit ose pronarëve të
tokës që do të zhvillohet.
n në këtë rast, kishte një kontratë për punët publike që duhet të ishte shpallur në
ofertë, megjithëse punët mund të zbatoheshin vetëm nga pronari i tokës.
n Direktiva prapë mund të ketë fuqi të plotë nëse legjislacioni kombëtar i lejon
autoritetet e bashkisë, me qëllim heqjen e detyrimeve të tyre sipas Direktivës, që t'i
kërkojnë zhvilluesit që ka leje ndërtimi, në përputhje me marrëveshjen që ka lidhur
me ta, që t'i kryejë punët e kontraktura në përputhje me procedurat e përcaktuara
në Direktivë.
prandaj, zgjidhja ligjore në rastin kur autoriteti kontraktues ishte në fakt në varësi të zhvilluesit,
ishte që autoriteti t'i kërkonte zhvilluesit të pajtohej me Direktivën, në mënyrë që të mund të
hiqte nga vetja detyrimet sipas Direktivës. Me fjalë të tjera, zgjidhja do të ishte që zhvilluesi
të bëhej agjenti i subjektit prokurues dhe të detyrohej të zbatonte dispozitat e Direktivës.
Megjithatë, edhe sikur vetë zhvilluesi të ishte një ent kontraktor i detyruar, në çdo rast, për të
ndjekur direktivat, kjo gjë nuk do të thotë se autoriteti që jep kontratën fillestare do të mund
të shmangte zbatimin e rregullave të Direktivës. Direktivat zbatohet në të dyja fazat.
Shënim për çështjen:
“një autoritet kontraktues nuk përjashtohet nga përdorimi i procedurave për dhënien e
kontratave për punët publike të përcaktuara në Direktivë me arsyen se, në përputhje me
legjislacionin kombëtar, marrëveshja mund të lidhet vetëm me disa persona juridikë, të cilët
kanë zotësinë e autoritetit kontraktues dhe që do të jenë të detyruar më pas t'i zbatojnë ato
procedura në dhënien e kontratave vijuese."
(GjeD Case C-220/05 Auroux [2007] eCr i-385)
51 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
2.3.3 Koncesionet e punëve publike
siç tregohet më sipër, në Direktivën për sektorin publik mbulohen vetëm koncesionet për
punët publike.
2.3.3.1 përkufizimi
"koncesioni për punët publike" është një kontratë e llojit të njëjtë si kontrata për punët
publike, me përjashtim të faktit se shqyrtimi i punëve që do të kryhen konsiston ose vetëm
në të drejtën për të shfrytëzuar punën ose në të drejtën së bashku me pagesën. Ai duhet të
përfshihet në përkufizimin e kontratës për punë përpara se forma e shqyrtimit të bëhet e
rëndësishme. Gjatë marrjes në konsideratë të "shfrytëzimit", një peshë e madhe do t'i jepet
elementit të transferimit të riskut midis autoritetit publik dhe koncesionarit. Mungesa e
transferimit të riskut sugjeron ekzistencën e një kontrate që i nënshtrohet veprimit të plotë
të Direktivës në vend të një koncesioni që i nënshtrohet dispozitave të veçanta të Direktivës
për koncesionet.
Shënim i rëndësishëm:
për qëllime të Direktivës, koncesioni për punët publike është, së pari, një kontratë për punët
publike, dhe së dyti, i nënshtrohet metodave alternative të pagesës. si rezultat, dhënia e
koncesionit për punët publike, me përkufizim, përfshihet në fushën e zbatimit të Direktivës.
Më pas i nënshtrohet një procedure të veçantë. kështu, koncesionet për punët publike nuk
përjashtohen nga fusha e zbatimit të rregullave të prokurimit. Gjithashtu, parimet e traktatit
do të zbatohen në dhënien e koncesioneve për punët publike, pavarësisht nëse zbatohet
një procedurë e veçantë ose jo.
"koncesionet" moderne shpesh përmbajnë një përzierje të punëve dhe shërbimeve,d.m.th.
përfshijnë jo vetëm ndërtimin e infrastrukturës ose ambienteve por edhe funksionimin e
tyre. Mjeti për të bërë dallimin midis këtyre elementëve të ndryshëm diskutohet më tej në
seksionin 2.7 më poshtë.
2.3.3.2 procedura për dhënien e një koncesioni për punë
Direktiva parashikon një procedurë të veçantë për dhënien e një kontrate koncesioni
për punë nga një autoritet kontraktues. procedura e veçantë vendos më pak kërkesa
të hollësishme mbi autoritetin kontraktues sesa secila nga katër procedurat kryesore
konkurruese. shikoni modulin C4 për hollësi të plota rreth kërkesave procedurale për
dhënien e një kontrate koncesioni për punë.
2.3.3.3 Nënkontraktimi nga koncesionarët
n Direktiva përmban rregulla specifike për nënkontraktimin dhe autoritetet
kontraktuese kanë mundësi ose t'i kërkojnë një koncesionari t'ia nënkontraktojë
një përqindje të specifikuar të kontratës një pale të tretë ose të kërkojnë
informacion nga operatorët ekonomikë që marrin pjesë në procesin e tenderit
për të specifikuar përqindjen e kontratës që do të nënkontraktojnë, nëse e fitojnë
kontratën. shikoni modulin C4 për informacione të mëtejshme.
52 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
2.3.3.4 Detyrimet e koncesionarëve
Direktivat zbatojnë kushte specifike për dhënien e kontratave nga koncesionarët palëve të
treta. bëhet një dallim midis detyrimeve që zbatohen për koncesionarët në varësi të faktit
nëse janë ata vetë autoritete kontraktuese ose jo.
kur kontratat jepen nga koncesionarët që janë vetë autoritete kontraktuese,
koncesionarët duhet të pajtohen me dispozitat e Direktivës në lidhje me kontratat
për punët publike. kur kontratat jepen nga koncesionarë që nuk janë autoritete
kontraktuese, zbatohet një grup më i kufizuar dispozitash. shikoni modulin C4 për
informacione të mëtejshme.
2.3.4 Kontratat e subvencionuara të punëve ose shërbimeve
Direktiva parashikon në mënyrë të veçantë dy lloje kontratash: së pari, në lidhje me kontratat
për punët ose shërbimet që subvencionohen nga autoritetet kontraktuese për më shumë se
50%; së dyti, në lidhje me kontratat për projektimin dhe ndërtimin, të lidhura në kontekstin
e një skeme të strehimit publik.
2.3.4.1 Kontratat e subvencionuara me më shumë se gjysma e vlerës
kur një subjekt privat nuk përfshihet në përkufizimin e një organi të rregulluar nga e drejta
publike, në rrethana të caktuara ende mund të trajtohet si të ishte një autoritet kontraktues
kur jep një kontratë të subvencionuar nga një autoritet publik.
kjo ndodh kur disa kontrata për punë ose shërbime subvencionohen nga autoritetet publike
për më shumë se 50% të vlerës.
në këto raste, shteteve anëtare të be-së u kërkohet të marrin masat e nevojshme për të
garantuar që autoritetet kontraktuese që japin këto subvencione të pajtohen me Direktivën
sa herë që kontrata jepet nga një ose më shumë subjekte të ndryshme prej tyre.
kjo dispozitë zbatohet vetëm për kontrata të caktuara:
n kontratat për punët (që përfshihen në përkufizimin e aktiviteteve të inxhinierisë
së ndërtimit të përmendura në shtojcën i të Direktivës), vlera e të cilave arrin ose
tejkalon vlerën e kufirit monetar normal për kontratat për punët; dhe
n kontratat për shërbimet, të lidhura me këtë kontratë për punë, vlera e të cilave
arrin ose tejkalon vlerën e kufirit monetar normal për kontratat për shërbimet.
Megjithatë, Direktiva zbatohet vetëm në lidhje me aktivitetet ku kontratat përfshijnë punët e
ndërtimit ose shërbimet e lidhura me një dimension "publik". këto aktivitete përkufizohen si
punë dhe shërbime të lidhura për spitale, ambiente sportive, argëtimi dhe për kohën e lirë,
ndërtesa shkolle dhe universiteti dhe ndërtesa që përdoren për qëllime administrative.
shikoni modulin C4 për informacione rreth kërkesave të hollësishme.
53 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
2.3.4.2 Skemat e strehimit social
neni 34 zbatohet për kontratat publike që lidhen me projektimin dhe ndërtimin e një skeme
strehimi social ku madhësia dhe kompleksiteti i skemës dhe kohëzgjatja e parashikuar e
punës së përfshirë kërkojnë që planifikimi të bazohet që nga fillimi në bashkëpunimin e
ngushtë brenda grupit të përbërë nga përfaqësues të autoriteteve kontraktuese, ekspertë
dhe kontraktori përgjegjës për kryerjen e punëve.
në këto raste, për kontraktorin që është më i përshtatshëm për t'u integruar në grup mund
të zbatohet një procedurë e veçantë për dhënien e kontratës, por autoritetet kontraktuese
kërkohen të ndjekin një grup procedurash bazë dhe duhet, në çdo rast, t'i trajtojnë operatorët
ekonomikë në mënyrë të barabartë, pa diskriminim dhe në mënyrë transparente.
nuk urdhërohet asnjë procedurë e veçantë, por autoritetet kontraktuese kërkohen ta
shpallin skemën në përputhje me rregullat e Direktivës për shpalljen dhe transparencën
(nenet 35 dhe 36):
n njoftimi i kontratës duhet të përmbajë një përshkrim sa më të saktë të
punëve që do të kryhen në mënyrë që kontraktorët e interesuar të mund të
krijojnë një ide të saktë të projektit;
n autoritetet kontraktuese duhet të pajtohen me afatet kohore minimale të
përcaktuara në nenin 38 të Direktivës, në varësi të procedurës së përgjithshme që
kanë miratuar (e hapur ose e kufizuar);
n autoritetet kontraktuese mund të ofrojnë informacion shtesë në përputhje me
dispozitat e ngjashme që zbatohen për procedurat e hapura (neni 39);
n gjithashtu ato mund të përdorin mjete elektronike komunikimi (neni 42).
Gjatë përzgjedhjes së kontraktorëve, autoritetet kontraktuese duhet të zbatojnë kriteret
e përzgjedhjes cilësore të përmendur në nenet 45 deri në 52 dhe duhet të përcaktojnë
në njoftimin e kontratës kushtet personale, teknike, ekonomike dhe financiare që duhet të
përmbushin kandidatët.
Autoritetet kontraktuese gjithashtu janë të detyruar t'i informojnë kandidatët dhe ofertuesit
e pasuksesshëm për arsyet e dështimit të tyre (neni 41) dhe të mbajnë të dhëna të shkruara
për procedurat (neni 43).
shikoni modulin C4 për informacione të hollësishme rreth kërkesave.
2.4 KONtRatat E maLLRavE
përkufizimi i mallrave është disi më i drejtpërdrejtë sesa ai i punëve ose shërbimeve. "kontratat
për furnizime publike" përkufizohen në nenin 1(2)(d) si kontrata - të ndryshme nga punët -
që përfshijnë blerjen, dhënien dhe marrjen me qira ose blerjen me këste të produkteve, me
ose pa opsionin për të blerë. Gjithashtu, dorëzimi i këtyre produkteve mund të përfshijë
veprimet e vendosjes dhe të instalimit.
Gama e produkteve që mbulohen nga direktivat mund të shihet në nomenklaturat e
ndryshme që përdoren për të përshkruar produktet për qëllime reklame. shikoni për
shembull fjalorin e përbashkët të prokurimit (fpp).
54 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
2.5 KONtRatat E SHëRbImEvE
kontrata e shërbimit lidhet ekskluzivisht apo kryesisht me ofrimin e shërbimeve. ne shërbime
hyjnë edhe shërbimet këshilluese.
termi "kontratë për shërbime" në thelb i referohet kontratave të ndryshme nga kontratat për
punë ose furnizime, të cilat kanë si objekt të tyre ofrimin e shërbimeve të përmendura në
shtojcën ii të Direktivës për sektorin publik (shtojca Xvii e Direktivës për shërbimet publike).
Disa shërbime përjashtohen në mënyrë veçantë, kryesisht për shkak se nuk kryejnë blerje
sipas rregullave të parashikuara nga direktivat. këto shërbime përshkruhen në modulin D4.
Megjithatë, bëhet një dallim i mëtejshëm në shtojcat përkatëse midis atyre që mund të quhen
"shërbime parësore" (shtojca iiA e Direktivës për sektorin publik) dhe shërbimet "jo parësore"
(shtojca iib).
shërbimet e mbuluara përkufizohen duke iu referuar klasifikimit Qendror të produkteve të
kombeve të bashkuara (CpC) dhe shtojcat e përmendura më sipër e përcaktojnë shërbimin
me emër, së bashku me kategorinë përkatëse CpC. ka edhe klasifikime të tjera që përdoren
për qëllime të ndryshme: për shembull, klasifikimi i produkteve sipas Aktivitetit (CpA) dhe,
më së fundi, fjalori i përbashkët i prokurimit (fpp). vetëm referimi në CpC është detyruese.
Gjithashtu, në shtojca theksohet se në rast të ndonjë ndryshimi në interpretim midis fpp-së
dhe CpC-së, do të zbatohet nomenklatura CpC.
shikoni modulin e2 për informacione të mëtejshme rreth fpp-së dhe CpC-së.
2.5.1 përqasja me dy nivele
Direktivat bëjnë dallimin midis shërbimeve parësore dhe jo parësore. Dallimi nuk bëhet në
bazë të natyrës së aktivitetit në fjalë, por të potencialit që ekziston për ofrimin e shërbimeve
të caktuara përtej kufijve kombëtarë dhe në aftësinë e qartë të këtyre shërbimeve për të
ndikuar në tregtinë midis shteteve anëtare.
ky dalim bëhet më i dukshëm në rastin e shërbimeve, ku ato që renditen në pjesën iib si
jo parësore, megjithëse mund të tërheqin konkurrencë të lokalizuar, i nënshtrohen më pak
konkurrencës ndërkombëtare, ose për shkak të natyrës së shërbimit (p.sh. shërbime juridike
dhe administrative që bazohen në njohjen e legjislacionit dhe juridiksionit kombëtar) ose për
shkak të vendit ku duhet të ofrohen (p.sh. shërbime hotelerie dhe restoranti).
kjo nuk do të thotë se konkurrenca për këto kontrata nuk është e mundur, pa dyshim në nivel
lokal ose kombëtar, ose që konkurrenca ndërkombëtare për ta është e pakonceptueshme,
por vetëm se natyra e shërbimeve ose vlera e tyre është e tillë që ka më pak mundësi. sipas
ligjit te prokurimit publik, nr. 04/l042, te gjitha kontratat e shërbimeve janë subjekt i lpp-se.
për shembull: ne kosove procedura konkurruese aplikohet edhe për sigurimin e shërbimeve
hoteliere dhe shërbimeve ligjore te cilat, sipas Direktivave, janë shërbime jo-prioritare. ne
kosove konkurrenca është e mundshme dhe kërkohet sipas lpp-se.
shërbimet parësore janë objekt i procedurave të detajuar për shpalljen e fituesit dhe i
dispozitave të tjera të direktivave.
shërbimet jo parësore i nënshtrohen vetëm regjimit bazë të transparencës që kërkon pajtim
me rregullat e direktivave për specifikimet teknike jo diskriminuese dhe detyrimin për të
botuar rezultatet e shpalljes së fituesit.
55 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
2.5.2 Shërbimet parësore
këto shërbimet parësore renditen në shtojcën iiA të Direktivës për sektorin publik. Ato
janë:
1. shërbimet e mirëmbajtjes dhe riparimit (CpC: 6112, 6122, 633, 886);
2. shërbimet e transportit tokësor1, përfshirë shërbimet me makina të blinduara dhe
shërbimet e postës së shpejtë, me përjashtim të transportit të postës (CpC: 712
(përveç 71235) 7512, 87304);
3. shërbimet e transportit ajror të pasagjerëve dhe mallrave, përveç transportit të
postës (CpC: 73 (përveç 7321));
4. transportin e postës me rrugë tokësore2 dhe ajrore (CpC: 71235, 7321);
5. shërbimet e telekomunikacionit (CpC: 752);
6. shërbimet financiare: (a) shërbimet e sigurimeve dhe (b) shërbimet bankare dhe
të investimeve3 (CpC: përveç 81, 812, 814);
7. shërbimet e kompjuterave dhe shërbimet e lidhura (CpC: 84);
8. shërbimet e kërkimit dhe zhvillimit4 (CpC: 85);
9. shërbimet e kontabilitetit, auditimit dhe mbajtjes së librave të kontabilitetit (CpC:
862);
10. shërbimet për studimin e tregut dhe sondazhet e opinionit publik (CpC: 864);
11. shërbimet e konsulencës për menaxhim5 dhe shërbimet e lidhura (CpC: 865, 866);
12. shërbimet arkitekturore; shërbimet inxhinierike dhe shërbimet e integruara
inxhinierike; shërbimet e urbanistikës dhe inxhinierisë së peizazhit; shërbimet e
lidhura të konsulencës shkencore dhe teknike; shërbimet e testimit dhe analizës
teknike (CpC: 867);
13. shërbimet publicitare (CpC: 871);
14. shërbimet e ndërtim-pastrimit dhe menaxhimit të pronave
(CpC: 874, 82201 deri në 82206);
15. shërbimet e botimit dhe printimit në bazë tarife ose kontrate (CpC: 88442);
16. shërbimet për asgjësimin e ujërave të zeza dhe mbeturinave; shërbimet sanitare
dhe të ngjashme (CpC: 94).
2.5.3 Shërbimet jo parësore
shërbimet jo parësore renditen në shtojcën iiA të Direktivës për sektorin publik. Ato janë:
17. shërbimet e hotelerisë dhe restoranteve (CpC: 64);
18. shërbimet e transportit hekurudhor (CpC: 711);
1 përveç shërbimeve të transportit hekurudhor sipas kategorisë 182 përveç shërbimeve të transportit hekurudhor sipas kategorisë 183 përveç shërbimeve financiare në lidhje me emetimin, shitjen, blerjen ose transferimin e letrave
me vlerë ose instrumenteve të tjera financiare dhe shërbimet e bankës qendrore. përjashtohen gjithashtu: shërbimet që përfshijnë blerjen ose dhënien me qira, me çfarëdo procedure financiare të tokës, ndërtesave ekzistuese ose të pronave të tjera të paluajtshme ose që kanë lidhje me të drejtat që lindin prej tyre; gjithsesi kontratat për shërbime financiare që janë lidhur në atë kohë, para ose pas kontratës së blerjes apo marrjes me qira, në çfarëdo forme, do të jenë objekt i kësaj direktive.
4 përveç shërbimeve kërkimore dhe të zhvillimit, të ndryshme nga shërbimet ku përfitimet merren ekskluzivisht nga enti kontraktor për përdorim nga ana e tij në aktivitetin e tij, me kusht që shërbimi i ofruar të shpërblehet plotësisht nga autoriteti kontraktues.
5 përveç shërbimeve të arbitrazhit dhe pajtimit
56 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
19. shërbimet e transportit ujor (CpC: 72);
20. shërbimet e mbështetëse dhe ndihmëse të transportit (CpC: 74);
21. shërbimet juridike (CpC: 861);
22. shërbimet e punësimit të personelit dhe furnizimit6 (CpC: 872);
23. shërbimet hetimore dhe të sigurisë, përveç shërbimeve të makinave të blinduara
(CpC: 873 (përveç 87304));
24. shërbimet e arsimit dhe arsimit profesional (CpC: 92);
25. shërbimet e shëndetësisë dhe ato sociale (CpC: 93);
26. shërbimet e argëtimit, ato kulturore dhe sportive (CpC: 98);
27. shërbime të tjera7.
2.5.4 Kontratat e përziera për shërbime parësore dhe jo parësore
Direktivat zbatojnë një test të qartë të vlerës për kontratat për shërbimet që përmbajnë si
shërbime parësore ashtu edhe shërbime jo parësore.
kontratat do të jenë për shërbime parësore kur vlera e shërbimeve parësore që përfshihen
në kontratë është më e madhe se vlera e shërbimeve jo parësore.
në raste të tjera, do të jetë kontratë shërbimesh jo parësore, pra një kontratë në të cilën pjesa
e shërbimeve jo parësore është e barabartë ose më e madhe në vlerë se pjesa e shërbimeve
parësore do të konsiderohet kontratë për shërbime jo parësore.
nuk ka asnjë detyrim për t'i ndarë shërbimet parësore nga ato jo parësore dhe për t'i dhënë
si kontrata të veçanta, gjë që mund të çojë në dhënien e një kontrate për shërbime kryesisht
jo parësore, edhe nëse përmban një sasi të madhe (le të themi 49%) shërbimesh parësore si
një kontratë për shërbime jo parësore. kjo ndarje e shërbimeve mund të eci edhe në drejtim
të kundërt, në mënyrë të tillë që vlera e shërbimeve parësore do të ishte më e madhe se
vlera e shërbimeve jo parësore. rezultati do të ishte zbatimi i procedurave të direktivave
edhe për shërbimet jo parësore.
Megjithatë, kjo dispozitë nuk mund të përdoret për të shmangur zbatimin e direktivave.
Shënim për çështjen:
një autoritet kontraktues nuk mund t'i grupojë “artificialisht në një kontratë si shërbimet
parësore ashtu edhe ato jo parësore pa pasur asnjë lidhje që lind nga një qëllim ose funksion i
përbashkët, me qëllimin e vetëm të rritjes së sasisë së shërbimeve jo parësore duke shmangur
kështu zbatimin e plotë të direktivave.”
(GjeD Case C-411/00 Felix Swoboda [2002] eCr-567)
prandaj, gjatë vlerësimit nëse shërbimet parësore dhe jo parësore janë grupuar së bashku në
mënyrën e duhur ose janë ndarë, vëmendje do t'i kushtohet artificialitetit të ushtrimit si edhe
qëllimit të entit kontraktor. nëse shërbimet kombinohen natyrshëm për të arritur një qëllim
të vetëm, atëherë ndarja e tyre do të ishte artificiale. në raste të tjera, kur shërbimet nuk
kombinohen natyrshëm për të arritur një qëllim të vetëm, atëherë nuk ka asnjë kundërshtim
për t'i dhënë ato të ndara.
6 përveç kontratave të punësimit
7 përveç kontratave për blerjen, zhvillimin, prodhimin ose bashkë-prodhimin e programeve nga organizatat transmetuese dhe kontratat për kohën e transmetimit
57 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
2.6 KONKuRSEt E pROJEKtImIt
konkurset e projektimit janë ato procedura kombëtare që i mundësojnë entit kontraktor një
plan ose projekt që përzgjidhet nga një juri në bazë të konkurrencës, me ose pa dhënien e
çmimeve.
këto konkurse organizohen kryesisht në fushën e planifikimit të qytetit ose zonës (duke pasur
veçanërisht parasysh sektorin publik), arkitekturës, inxhinierisë së ndërtimit dhe përpunimit
të të dhënave. Ato përdoren shpesh në rastin e ndërtimit të ndërtesave të rëndësishme
publike dhe po përdoren gjithnjë e më shumë për projektimin e projekteve të tilla si projektet
e infrastrukturës së it-së.
këto konkurse mund të jenë pjesë e një procedure që çon në dhënien e një kontrate për
shërbime ose mund të organizohen në mënyrë të pavarur sipas një procedure të veçantë,
duke qenë se gjatë kryerjes së konkursit të projektimit nuk ka rezultate të pashmangshme.
rregullat zbatohen vetëm kur shuma totale e çmimeve të konkursit dhe pagesave të
pjesëmarrësve arrin kufirin e caktuar monetar.
nga ana tjetër, kur konkurset përbëjnë një pjesë të një procedure për dhënien e kontratave
të tjera, vlera e kufirit monetar konsiston në vlerën e çmimeve të konkursit dhe pagesavedhe
vlerën e kontratës për shërbimet që mund t'i jepet fituesit kur rregullat e konkursit parashikojnë
se shërbimet rezultuese duhet t'i jepen njërit ose tjetrit fitues të konkursit të projektimit.
shërbimet rezultuese duhet të jenë një "lidhje funksionale direkte" midis konkursit dhe
kontratës në fjalë dhe prandaj nuk mjafton një lidhje e thjeshtë për sa i përket subjektit të
kontratës. Gjithashtu, kjo dispozitë zbatohet vetëm kur rregullat e konkursit specifikojnë se
shërbimet rezultuese duhet t'i jepen njërit ose tjetrit fitues të konkursit të projektimit.
shikoni modulin C4 për informacione të mëtejshme rreth këtyre konkurseve.
2.7 KONtRatat E pëRzIERa
Direktivat përmbajnë dispozita për mënyrën e kategorizimit të një kontrate që përmban
elemente të punëve dhe/ose mallrave dhe/ose shërbimeve.
Dallimet janë të rëndësishme në rastin e kontratave të përziera për mallra dhe shërbime,
kryesisht kur shërbimet e përfshira janë shërbime jo parësore. nëse kontrata mund të
kategorizohet si kontratë për shërbime jo parësore, atëherë do të mbetej gjerësisht e pa
rregulluar, edhe nëse do të përfshinte mallra.
ky është problem edhe në rastin e kontratave për punë që përmbajnë elementë të mallrave
ose shërbimeve, duke pasur parasysh kufijtë monetarë shumë më të lartë që zbatohen për
kontratat për punë. Mënyra e kategorizimit të kontratave të përziera varet nga përzierja.
2.7.1 mallrat/shërbimet
në thelb, kontratat që përmbajnë elementë të mallrave dhe shërbimeve do të trajtohen si
njëri prej llojeve të kontratave, në varësi të vlerës së përfaqësuar nga secili element.
kontrata do të konsiderohet si një kontratë shërbimesh nëse vlera e shërbimeve të kryera
është më e madhe se vlera e produkteve të lëvruara. kur vlera është e barabartë, do të
konsiderohet kontratë për mallra.
58 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
2
Kontratat e mbuluara
Përshkrimi
në përkufizim nuk bëhet asnjë dallim midis shërbimeve parësore dhe jo parësore, dhe efekti
është që aty ku vlera e shërbimeve jo parësore në një kontratë të përzierë është më e madhe
se vlera e mallrave, e gjithë kontrata trajtohet si kontratë për shërbime jo parësore.
kontratat për mallra që mbulojnë gjithashtu, rastësisht, veprimet e vendosjes në vend, do të
përkufizohen si kontrata për mallra.
2.7.2 punët/shërbimet
në rastin e punëve dhe shërbimeve, direktivat nuk parashikojnë një test vlere, si më sipër, por
përfshijnë një test të bazuar në objektin kryesor të kontratës, në kundërshtim me mendimin
se ato janë thjesht rastësore për atë objekt.
një kontratë që ka si objekt shërbimet (parësore ose jo parësore) dhe përfshijnë aktivitete
brenda përkufizimit të "punëve" që janë identike me objektin kryesor të kontratës do të
konsiderohet kontratë për shërbime.
testi i "objektit kryesor" frymëzohet qartë nga vendimi i GjeD-së në çështjen Gestión Hotelera,
siç diskutohet më poshtë.
Shënim për çështjen:
Çështja kishte të bënte me dy ftesa për ofertë, njëra në lidhje me ngritjen dhe hapjen e
një kazinoje, tjetra në lidhje me funksionimin e një hoteli. Autoriteti kontraktues donte të
siguronte ngritjen e një kazinoje në ambientet e një hoteli në pronësi të bashkisë. Megjithatë,
ai dëshironte t'ja jepte kontratën kompanisë që, në vijim të përzgjedhjes me konkurs, do të
merrte përsipër përgjegjësinë për funksionimin e biznesit të hotelit. pavarësisht përbërësit
të punëve, për GjeD-në ishte e qartë se objekti kryesor i dhënies së kontratës ishte së pari
ngritja dhe hapja e një kazinoje dhe, së dyti funksionimi i biznesit të hotelit. këto objekte
përbënin koncesione për shërbime duke mos u përfshirë kështu në fushën e zbatimit të
direktivave.
(Çështja 331/92 Gestión Hotelera [1994] eCr i-1329)
2.7.3 punët/mallrat
sipas direktivave, kontratat për mallra që mbulojnë gjithashtu, rastësisht, operacionet dhe
instalimet në vend, do të përkufizohen si kontrata për mallra. për shembull, në rastin e blerjes
së një vinçi që do të instalohet në një zonë të dokut, objekti i kontratës është furnizimi i
vinçit dhe jo i punëve të nevojshme për ta instaluar në vend, edhe nëse këto punë janë të
konsiderueshme.
ky test i "objektit kryesor", i cili pasqyron mënyrën si duhet të dallohen kontratat për punët
dhe shërbimet, duket se zbatohet edhe nëse vlera e shërbimit të vendosjes ose instalimit
është më e madhe se vlera e vetë mallrave, pasi është një test që bazohet në objektin e
kontratës dhe jo test i bazuar në vlerë, i cili zbatohet për të bërë dallimin midis mallrave dhe
shërbimeve.
59 D-
SEKSIONI
3
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
3Kontratat e mbuluara
uSHtRImI 1a RaSt StuDImOR Në KLaSë
këto janë faktet origjinale nga rasti studimor në klasë (ushtrimi 1) për modulin D1:
bashkia e Arcadias vendos se dëshiron të zhvillojë një zonë biznesi dhe tregtare në një parcelë
toke tërheqëse në skaj të qytetit, që quhet parku evergreen (park me gjelbërim të përhershëm).
Ata po marrin në konsideratë krijimin e një organizate jo fitimprurëse në formën e një kompanie
private, Apple inc., në të cilën do të kenë shumicën e aksioneve për të kryer zhvillimin, me
shpresën se kjo do të reduktojë barrën administrative të krijimit të parkut evergreen. një bashki
fqinje, eden town, e cila ka përvojë me këto zhvillime vendosi që, kur gjithçka të jetë gati për
zhvillimin ajo vetë do të bëjë një ofertë për kontratën e projektimit të skemës së përgjithshme
arkitekturore dhe do të kryejë planifikimin e përgjithshëm të parkut evergreen. Megjithatë eden
town nuk i zotëron kapacitetet e brendshme për kërkesat për zbukurimin e parkut. Meqenëse
i ka përdorur në të shkuarën, eden town vendosi që, përpara dhënies së ofertës për kontratën,
ajo do të sigurohej se mund të mbështetej në shërbimet e Greenfingers, një kompani private për
zbukurimin e peizazheve. prandaj ajo lidh një kontratë me Greenfingers për ofrimin e shërbimeve
të kërkuara të zbukurimit, kur dhe vetëm nëse eden town të ketë fituar kontratën për projektimin.
Faktet shtesë për këtë ushtrim janë si vijon:
toka në të cilën do të ndërtohet parku evergreen zotërohet nga Monolith, një zhvillues privat që
ka filluar më parë një projekt të ngjashëm por që i kanë mbaruar paratë. në tokë ka disa ndërtesa
dhe pajisje, por kryesisht ai është një terren me gjelbërim. Ai i thotë Arcadias se do ta shesë tokën
vetëm nëse i jepen kontratat e ndërtimit për zhvillimin.
pyetje: Meqenëse Arcadia nuk ka asnjë mundësi tjetër përveç se t'ja japë kontratat e ndërtimit
Monolith-it, a do të thotë kjo se ajo mund t'i shmangë rregullat e prokurimit?
SEKSIONI 3 uSHtRImE
60 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
3
Kontratat e mbuluara
Ushtrime
uSHtRImI 1b RaSt StuDImOR
Këto janë faktet origjinale nga rasti studimor individual (ushtrimi 2) për modulin D1:
Deri më tani, bashkia e Clevertonit i ka ofruar shërbimet për asgjësimin e mbetjeve bashkiake
nëpërmjet një njësie autonome shërbimi në bashki të quajtur njësia e pastrimit. Megjithëse
nuk u krijua zyrtarisht si kompani, njësia e pastrimit vepronte si të ishte një kompani e pavarur -
pavarësisht faktit se administrimi i saj rregullohej nga rregullat e vendosura nga Clevertoni dhe se
tradicionalisht të gjitha fondet e saj vinin nga departamenti i thesarit të Clevertonit. në fakt, njësia
e pastrimit mendonte se ishte si një kompani dhe ofronte shërbime edhe për klientë të sektorit
privat dhe për bashki të tjera në këmbim të pagesës. në fund të vitit 2008, u vu re se faturat
nga këto shërbime zinin 51% të të ardhurave të përgjithshme që ishin marrë për atë vit (rreth 3
milionë euro), një rritje prej më shumë se 20% krahasuar me vitin e kaluar. kjo pritej të rritej edhe
më shumë në vitin 2009.
Duke parë rezultatet e parashikuara financiare, Clevertoni mendoi se njësia e pastrimit
duhej të vendosej në një bazë më të përshtatshme financiare dhe vendosi që të krijonte një
shoqëri me përgjegjësi të kufizuar për të marrë përsipër funksionet e saj. Ai krijoi Cleanup
limited, një shoqëri e kontrolluar e zotëruar plotësisht, më 5 nëntor 2008 dhe nënshkroi
me të, më 10 nëntor, një kontratë për ofrimin e shërbimeve për asgjësimin e mbetjeve
bashkiake për vitin 2009, që do të fillonte në 1 janar 2009. vlera e këtyre shërbimeve ishte rreth
1,5 milionë euro.
Më 25 nëntor 2008 pushteti qendror miratoi rregullore shumë më të rrepta dhe të sofistikuara për
mjedisin, të cilat do të zbatoheshin për transportin dhe asgjësimin e mbetjeve bashkiake. njësia e
pastrimit ia kishte kontraktuar më parë punën e saj rutinë për përputhjen me rregullat e mjedisit
një kompanie të sektorit privat, opportune limited. në vitin 2008 vlera e kësaj pune kishte qenë
rreth 150 000 euro. pasi kuptuan se nuk kishin ekspertizën për të përmbushur këto rregullore të
reja, drejtuesit e Cleanup limited iu drejtuan opportune limited direkt për t'i ofruar shërbimet pa
i ndjekur direktivat për prokurimin.
Faktet shtesë për këtë ushtrim janë si vijon:
Megjithatë, në vend që thjesht të rrezikojë të shesë njohuritë e saj në këtë fushë opportune
limited ofroi të krijonte partneritet me Cleanup limited, gjë që do të mbronte njohuritë e saj. si
rezultat i kësaj, ajo ra dakord t'i ofronte shërbime të vazhdueshme mjedisore Cleanup limited me
normën e tregut (rreth 300 000 euro në vit), por në këmbim donte 10% të aksioneve të Cleanup
limited. transferimi i aksioneve ndodhi në mes të dhjetorit 2008 dhe kontratat u lidhën në 30
dhjetor 2008.
pyetje: edhe superclean beson se Clevertoni nuk duhet t'ja kishte dhënë kontratën Cleanup
limited pa ndjekur dispozitat e direktivave të prokurimit. Cila është përgjigja juaj?
shënim: ju keni informacion të mjaftueshëm për t'iu përgjigjur kësaj pyetjeje nga parimet e
përgjithshme. Megjithatë, mund të dëshironi të merrni një konsideratë një çështje tjetër: C-29/04
Komisioni i Komuniteteve Europiane kundër Republikës së Austrisë (“Mödling”) [2005] eCr i-9705.
61 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
3
Kontratat e mbuluara
Ushtrime
uSHtRImI 2 pëRzIERJa DHE pëRputHJa
jepni 1 shembull secili për situatat praktike ku do të gjenit një përzierje të:
n mallrave dhe shërbimeve
n punëve dhe mallrave
n punëve dhe shërbimeve
1. shpjegoni pse janë përzierë këta përbërës.
2. kini parasysh nëse mund të ndahen dhe pse.
3. hartoni plane prokurimi që në mënyrë të ligjshme do të,
(i) maksimizojnë dhe
(ii) minimizojnë
zbatimin e direktivave.
62 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
3
SEKSioNi
3
Kontratat e mbuluara
Ushtrime
uSHtRImI 3 DISKutIm Në gRup pëR KONKuRRENcëN Në SHëRbImEt JO paRëSORE
ndajini pjesëmarrësit në grupe me nga 6 persona për një debat rreth pyetjes nëse konkurrenca
për shërbime jo parësore është e mundur dhe/ose e dëshirueshme në nivel kombëtar.
njëri grup do të mbrojë mendimin se është e mundur dhe/ose e dëshirueshme.
Grupi tjetër do të mbrojë mendimin se nuk është e mundur dhe/ose e dëshirueshme.
Çështjet që duhen diskutuar përfshijnë (por nuk kufizohen me):
n objektivi i direktivave është nxitja e tregtisë ndërshtetërore
n natyra e disa shërbimeve i nënshtrohet konkurrencës përtej kufijve
n prokurimi konkurrues sjell përfitime edhe nëse konkurrenca ndërkombëtare nuk është e
mundur
n efekti i prokurimit që kryhet në zonat kufitare
Gjatë shqyrtimit të çështjeve, merrni shembujt e
n shërbimeve juridike
n shërbimeve të hotelerisë dhe kateringut
n trajnimeve profesionale
n shërbimeve të sigurisë
secili grup duhet t'i paraqesë argumentet dhe përfundimet e tij me radhë. në fund duhet të
bëhet një votim.
63 D-
SEKSIONI
4
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
3Kontratat e mbuluara
pYEtJE vEtë-tEStImI
1. A mbulohen kontratat verbale nga direktivat? shpjegoni parimet që zbatohen.
2. Cilat janë palët në një kontratë publike?
3. A mund të jetë palë një autoritet i sektorit publik?
4. A mund të jetë palë një kompani në pronësi të autoritetit të sektorit publik?
5. Cili është testi që zbatohet kur një autoritet publik dëshiron të kontraktojë një kompani që e
ka në pronësi pa ndjekur rregullat për prokurimin?
6. A ka efekt në zbatimin e rregullave të prokurimit zgjatja e kontratës?
7. nëse një autoritet kontraktues dëshiron të parashikojë një rinovim bazuar në përmbushjen e
saktë të kontratës, a ka ndonjë gjë që duhet bërë gjatë dhënies së kontratës fillestare për
t'i lehtësuar gjërat?
8. shpjegoni si e trajton Gjykata europiane e Drejtësisë (GjeD) ndryshimin e kontratës sipas
rregullave të prokurimit?
9. A mbulohen koncesionet nga Direktiva?
10. shpjegoni vështirësinë kryesore të trajtimit të "kontratave" kornizë, sipas rregullave të
prokurimit. si e trajtojnë direktivat këtë vështirësi?
11. përshkruani një kontratë për punë.
12. Cila është rëndësia e shprehjes "realizimi, me çfarëdo mjeti, i një pune në përputhje me
kërkesat e specifikuara nga autoriteti kontraktues"?
13. Cilat janë problemet që lidhen me projektet për rigjenerimin urban? si i trajton GjeD-ja ato?
14. në rastin e koncesioneve për punët publike, a zbatohet Direktiva vetëm për dhënien e
koncesionit?
15. Cilat rregulla zbatohen?
16. përshkruani kontratat për mallrat.
17. përshkruani kontratat për shërbimet.
18. Cila është rëndësia e ndarjes së shërbimeve në shërbime parësore dhe jo parësore?
19. A do të thotë kategorizimi i shërbimeve jo parësore se konkurrenca nuk është kurrë e
mundur për këto shërbime?
20. Cilat rregulla zbatohen kur një kontratë për shërbimet përfshin si shërbimet parësore ashtu
edhe ato jo parësore?
21. Çfarë janë kontratat e përziera?
22. si do t'i klasifikonit kontratat e përziera për mallra/shërbime?
23. si do t'i klasifikonit kontratat e përziera për punë/shërbime?
24. si do t'i klasifikonit kontratat e përziera për punë/mallra?
SEKSIONI 4 pëRmbLEDHJa E KapItuLLIt
Moduli
d
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Përjashtimet
pjesa
4
63 D-
Seksioni 1: Hyrje 64
Seksioni 2: Përshkrimi 66
Seksioni 3: Ushtrime 75
Seksioni 4: Përmbledhja e kapitullit 78
64 D-
SEKSIONI
1
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
4Përjashtimet
SEKSIONI 1 HYRJE
1.1 ObJEKtIvat
objektivat e këtij kapitulli janë që të shqyrtohen, të shpjegohen dhe të kuptohen:
1. Cilat kontrata nuk mbulohen nga rregullat për prokurimin
2. pse disa kontrata përjashtohen dhe të tjera jo
3. Mekanizmat për të përcaktuar se kur përjashtohen kontratat
4. lidhja midis përjashtimit dhe llojit të kontratës në fjalë
5. si interpretohen përjashtimet nga Gjykata europiane e Drejtësisë
1.2 ÇëSHtJE të RëNDëSISHmE
Çështjet më të rëndësishme në këtë kapitull janë të kuptohen:
n Arsyet për përjashtim
n fushën e zbatimit dhe shtrirjen e përjashtimeve
n natyrën specifike të përjashtimeve
kjo do të thotë se është jetike të kuptohet plotësisht:
n Qëllimet kryesore të rregullave të prokurimit që përforcojnë përfshirjen dhe/ose
përjashtimin e kontratave
n kufijtë e përjashtimit
n efektet e përjashtimeve të veçanta
1.3 LIDHJEt
ekziston një lidhje veçanërisht e fortë ndërmjet këtij kapitulli dhe moduleve ose
seksioneve të mëposhtme:
n Modulet D1 dhe D2 mbi strukturën e brendshme të enteve kontraktore
n Moduli D3 mbi kontratat që mbulohen nga rregullat
n Moduli e – të gjitha pjesët, mbi procedurat që zbatohen për llojet e ndryshme të
kontratave
1.4. RëNDëSIa
ky informacion do të ketë rëndësi të veçantë (i) në nivel strategjik ku vendimet për llojin
e kontratës që do të zbatohet mund të përdoren për të ndikuar në llojin e kontratës dhe,
rrjedhimisht, llojin e procedurës që është më e përshtatshme; dhe (ii) në nivel operacional,
ku lloji i kontratës në fjalë do të përcaktojë kufijtë monetarë të zbatueshëm, përjashtimet e
mundshme dhe llojet e metodave të prokurimit që do të përdoren.
65 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
4
SEKSioNi
Përjashtimet
PJESA
SEKSioNi
1Hyrje
1.5 INfORmacIONI LIgJOR I DObISHëm pëR t'u paSuR Në DISpOzIcION
përveç dispozitave të direktivave, mund të jetë e dobishme që të kihet në dispozicion:
Dispozitat lidhur me përjashtimet ne ligjin e prokurimit publik, nr.04/l042, janë te
definuar ne, paragrafët 1 ,2, 3 dhe 6, te nenit 3 te lpp-se.
paragrafi 1 i nenit 3 te lpp-se përjashton kontratat për te cilat Qeveria:
a. pajtohet se kërkojnë përdorimin e masave te veçanta te sigurisë; ose
b. pajtohet qe te klasifikoj lenden e kontratës si sekret .
paragrafi 2 i nenit 3 te lpp-se përjashton kontratat që bien në fushën e veprimit të
një marrëveshje që parashikon zbatimin e rregullave dhe/ose procedurave të tjera të
prokurimit ku:
(i) kjo marrëveshje e kushtëzon disponueshmërinë e financimit të kontratës në fjalë
me zbatimin e rregullave dhe/ose procedurave të tjera; dhe
(ii) marrëveshja është lidhur ndërmjet Qeverisë dhe një institucioni financiar
ndërqeveritar, dypalësh, shumëpalësh ose ndërkombëtar.
paragrafi 3 i nenit 3 te lpp-se përjashton:
a. kontratat e punësimit;
b. kontratat në lidhje me trajnimet pasuniversitare apo trajnime profesionale nga
punëdhënësit për zhvillimin e aftësive specifike të punëtorëve individual; dhe
c. prokurimet ekskluzivisht të orientuar në përfaqësimin në formë të ofrimit të
ushqimit dhe pijeve.
paragrafi 6 i nenit 6 te lpp-se përjashton kontratat për blerjen apo marrjen me qira,
përmes çfarëdo metode të financimit, të tokës, objekteve ekzistuese apo pronave tjera
të paluajtshme apo në lidhje me të drejta të tilla përveç nëse me ligjet e veçanta është
parapare ndryshe.
66 D-
SEKSIONI
2
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
4Përjashtimet
2.1 HYRJE
edhe nëse kontratat përfshihen në përkufizimin e përgjithshëm të një kontrate publike, disa
prej këtyre kontratave do të përjashtohen nga fusha e zbatimit të direktivave për një sërë
arsyesh. Disa përjashtohen sepse për shkak të natyrës së tyre nuk janë të përshtatshme për
konkurrencë. Disa përjashtohen sepse qeveritë duan t'i përjashtojnë ato nga konkurrenca për
arsye të caktuara. Disa nga përjashtimet zbatohen vetëm për kontratat e një lloji të veçantë.
ekziston edhe një kategori kontratash "të veçanta", të cilat, megjithëse nuk përjashtohen,
përfitojnë nga trajtimi preferencial.
po ashtu, në nenin 12 të Direktivës për sektorin publik parashikohet një përjashtim për
ato kontrata publike që nga ana tjetër mbulohen nga Direktiva për shërbimet publike ose
për kontratat që, megjithëse mbulohen në parim nga Direktiva për shërbimet publike,
përjashtohen nga dispozitat e kësaj direktive. kontratat e përjashtuara në mënyrë specifike
në sektorin e shërbimeve publike do të diskutohen më vete.
Shënim i përgjithshëm
si përjashtime nga rregullat normale të direktivave, çdo përjashtim do të interpretohet në
mënyrë rigoroze nga Gjykata europiane e Drejtësisë (GjeD).
(Çështjet C-20/01 dhe C-28/01 Commission v Germany [2003] eCr i-3609)
2.2 pëRJaSHtImEt pëR SHKaK të zgJEDHJES
ky seksion ka të bëjë me prokurimin me karakter ushtarak, prokurimin që kërkon fshehtësi
dhe prokurimin që, me marrëveshje, i nënshtrohet rregullave të tjera të prokurimit. të tre
llojet e përjashtimit kanë të bëjnë me Direktivën për sektorin publik.
2.2.1 prokurimi për mbrojtjen
prokurimi në fushën e mbrojtjes nuk është përjashtuar plotësisht nga rregullat e prokurimit
që nga krijimi i tyre, por direktivat për sektorin publik gjithmonë kanë parashikuar një
përjashtim të pjesshëm për këtë lloj prokurimi. Megjithatë, nuk ka qenë dhe nuk është
identiteti i autoritetit kontraktues ai që përcakton nëse prokurimi do të përjashtohet ose jo
nga rregullat e prokurimit. kështu, përjashtimi nuk jepet sepse është Ministria e Mbrojtjes ajo
që po e kryen prokurimin; përjashtimi zbatohet vetëm për subjektin e prokurimit, d.m.th. për
produktet me karakter ushtarak.
Deri në vitin 2009, produkte të caktuara ushtarake ishin shprehimisht të përjashtuara nga
dispozitat e Direktivës për sektorin publik dhe nuk i nënshtroheshin asnjë dispozite tjetër.
Megjithatë, që nga viti 2009 këto produkte të përjashtuara dhe shërbimet e lidhura me to
mbulohen nga Direktiva 2009/81, e cila zbaton një regjim më fleksibël dhe konfidencial për
prokurimin e mallrave ushtarake dhe punëve dhe shërbimeve të lidhura me to (megjithëse
shtetet anëtare të be-së kanë kohë deri në gusht të vitit 2011 që ta transpozojnë këtë
direktivë).
SEKSIONI 2 pëRSHKRImI
67 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
4
SEKSioNi
2
Përjashtimet
Përshkrimi
Shënim i rëndësishëm
prokurimi i disa mallrave ushtarake të caktuara dhe punëve dhe shërbimeve të lidhura me to,
sot mbulohet nga Direktiva 2009/81. të gjitha kontratat e tjera publike të dhëna në fushën e
mbrojtjes dhe sigurisë mbeten të mbuluara nga Direktiva për sektorin publik.
Direktiva 2009/81 ka ndryshuar Direktivën për sektorin publik në masën që Direktiva sot
zbatohet për "kontratat publike të dhëna në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë me përjashtim
të kontratave për të cilat zbatohet Direktiva 2009/81/ke". Megjithatë, ky ndryshim nuk ka
ndryshuar thelbin e përjashtimit. Direktiva 2009/81 zbaton në thelb të njëjtat përkufizime
për kontratat që përjashtohen nga Direktiva për sektorin publik. Ajo thjesht mundëson
një regjim prokurimi alternativ në mënyrë që prokurimi i këtyre produkteve të mos jetë
më tërësisht i përjashtuar nga fusha e zbatimit të rregullave dhe parimeve të prokurimit të
komunitetit.
Megjithëse ofrimi i mjeteve dhe pajisjeve të sigurisë, të tilla si armët dhe pajisjet e mbikëqyrjes,
preket më qartë nga përjashtimi në bazë të marrëveshjeve të sigurisë, shumë furnizime
përjashtohen me më shumë vështirësi, në të njëjtat baza. furnizimi i uniformave, pajisjeve
farmaceutike dhe mjekësore janë shembuj të blerjeve që mund të mos justifikohen shumë
lehtë, megjithëse mund të ketë raste të veçanta kur, edhe për këto blerje, siguria është një
çështje e rëndësishme.
prandaj përjashtimi zbatohet (dhe sot zbatohet Direktiva 2009/81) për kontratat e dhëna
nga autoritetet kontraktuese në fushën e mbrojtjes, kur produktet që do të furnizohen i
nënshtrohen dispozitave të nenit 296(1)(b) (më parë neni 223(l)(b)) të traktatit.
sipas këtij neni, një shtet anëtar mund të marrë masa që i konsideron të nevojshme për
mbrojtjen e interesave kryesorë të sigurisë së tij, të cilat lidhen me prodhimin ose tregtinë
e armëve, municioneve dhe materialeve të luftës. neni përfshin kushtin që masat të mos
ndikojnë negativisht në kushtet e konkurrencës në tregun e përbashkët në lidhje me
produktet që nuk janë krijuar për qëllime specifikisht ushtarake.
në këtë nen bëhet një dallim i qartë midis pajisjeve thjesht ushtarake dhe pajisjeve të
cilat, megjithëse përdoren në kontekstin e mbrojtjes, nuk janë specifikisht "ushtarake", të
tilla si produktet me përdorim të dyfishtë (d.m.th. produktet që mund të kenë përdorim si
civil ashtu edhe në fushën e mbrojtjes, p.sh. kompjuterat, veshjet, batanijet, ushqimi dhe
medikamentet).
Dispozita nuk zbatohet për punët ose shërbimet, megjithëse ka mundësi të zbatohet për
aktivitete të tilla si shërbimet e riparimit dhe mirëmbajtjes që lidhen me prokurimin në fjalë
dhe vetëm për ato produkte që janë në mënyrë specifike objekt i nenit 296(1)(b).
një listë e këtyre produkteve është përfshirë në një vendim të këshillit datë 15 prill 1958 që
nuk është botuar, por që mund të gjendet lehtësisht. Megjithëse edhe Direktiva 2009/81 i
referohet shprehimisht kësaj liste, ajo nuk e riprodhon listën. produktet që shfaqen në listë,
por që gjithsesi nuk janë krijuar për qëllime specifikisht ushtarake dhe të gjitha produktet e
tjera që nuk përfshihen në listë i nënshtrohen rregullave të prokurimit.
gjykata Europiane e Drejtësisë:
"i takon shtetit anëtar që kërkon të mbështetet në këto përjashtime të japë prova që
përjashtimet në fjalë nuk shkojnë përtej kufijve të këtyre rasteve."
(C-414/97 Komisioni kundër Spanjës [1999] eCr i-5585)
68 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
4
SEKSioNi
2
Përjashtimet
Përshkrimi
ndryshe nga Direktivat, Marrëveshja e organizatës botërore të tregtisë (obt) për prokurimin
publik (Mpp) përgjithësisht përjashton blerjet e pajisjeve ushtarake nga ana e departamenteve
të mbrojtjes ose ministrive, me përjashtim të rasteve të produkteve të specifikuara për
"përdorim të dyfishtë" të renditura në shtojcat përkatëse (riprodhuar në shtojcën v të
Direktivës). të gjitha produktet që nuk renditen specifikisht përjashtohen, dhe ky përjashtim
vazhdon të zbatohet sipas Direktivës 2009/81.
Gjithashtu, në nenin XXiii të Mpp-së thuhet se marrëveshja nuk e parandalon një palë "që të
marrë masa ose të mos publikojë informacion që e konsideron të nevojshëm për mbrojtjen
e interesave të rëndësishme të sigurisë në lidhje me prokurimin e armëve, municioneve ose
materialeve të luftës, ose me prokurimin që është i domosdoshëm për sigurinë kombëtare ose
për qëllime të mbrojtjes kombëtare” [theksohet]. kjo dispozitë mund të përdoret edhe sipas
Direktivës 2009/81.
për sa i përket përputhshmërisë së autoriteteve të pushtetit qendror me detyrimet e Mpp-së,
artikujt me përdorim të dyfishtë të përmendur në shtojcën v të Direktivës i nënshtrohen
prokurimit sipas Direktivës, objekt i zbatimit të përjashtimit.
Direktiva 2009/81 e zgjeron përjashtimin e të kësaj Direktive dhe Direktivës për sektorin
publik te kontratat e dhëna në një vend të tretë, me operatorë ekonomikë vendas, për
angazhimin e forcave ushtarake ose për kryerjen ose mbështetjen e një operacioni ushtarak
janë territorit të bashkimit europian.
2.2.2 Kontratat që kërkojnë masa fshehtësie
Direktivat nuk zbatohen për kontratat publike që (i) deklarohen si të fshehta, ose (ii) zbatimi i
të cilave duhet të shoqërohet nga masa të veçanta sigurie në përputhje me ligjet, rregulloret
ose dispozitat administrative në fuqi në shtetin anëtar në fjalë, ose (iii) kur mbrojtja e
interesave të rëndësishëm të sigurisë së këtij shteti e kërkon këtë.
2.2.3 Kontratat që rregullohen nga rregulla të tjera
Direktivat nuk zbatohen për kontratat që rregullohen nga rregulla të ndryshme procedurale
dhe jepen:
n në zbatim të një marrëveshjeje ndërkombëtare të lidhur në përputhje me
traktatin e kee-së midis një shteti anëtar dhe një ose më shumë vendesh të treta
dhe që mbulojnë punët, mallrat ose shërbimet që janë krijuar për zbatimin ose
shfrytëzimin e përbashkët të një projekti nga shtetet nënshkruese;
n për sipërmarrjet në një shtet anëtar ose në një vend të tretë në zbatim të një
marrëveshjeje ndërkombëtare që lidhet me stacionimin e trupave;
n në zbatim të një procedure të veçantë të një organizate ndërkombëtare.
Dispozita e fundit i referohet organizatave në të cilat shtetet janë anëtare. në të përfshihen,
për shembull, organizata si kombet e bashkuara, banka europiane për rindërtim dhe
Zhvillim, ose banka botërore. banka botërore në veçanti, ofron grante dhe kredi për vende
të ndryshme për prokurimin e punëve, mallrave dhe shërbimeve. prokurimi i këtyre artikujve
zakonisht i nënshtrohet udhëzuesve të prokurimit të vetë bankës botërore, me përjashtim
të rastit kur sistemet kombëtare të prokurimit konsiderohen të barabartë dhe, rrjedhimisht,
të pranueshëm. shumë prej shteteve anëtare të be-së kanë përfituar nga asistenca e bankës
botërore dhe ende mund të jenë përfitues të financimeve të bankës botërore. prandaj,
nëse banka botërore vazhdon të vendosë udhëzuesit e saj, kjo dispozitë do të parashikojë
përjashtimin e nevojshëm nga direktivat.
69 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
4
SEKSioNi
2
Përjashtimet
Përshkrimi
shikoni modulin A3 për informacione të mëtejshme rreth procedurave të organizatave
ndërkombëtare, të tilla si banka botërore.
në rastin e prokurimit në fushën e mbrojtjes, kontratat publike që i nënshtrohen Direktivës
2009/81 përfitojnë tashmë nga ky përjashtim për shkak të nenit 8 të kësaj Direktive.
2.3 pëRJaSHtImEt pëR SHKaK të NatYRëS Së KONtRatëS
2.3.1 Kontratat për blerjen e tokës
nga direktivat përjashtohen kontratat për blerjen ose marrjen me qira, me çfarëdo mjeti
financiar, të tokës, ndërtesave ekzistuese ose pronave të tjera të paluajtshme, ose për blerjen
e të drejtave mbi to.
këto kontrata përjashtohen sepse lidhen me pronën e paluajtshme, e cila ka varësi të
natyrshme nga vendndodhja gjeografike. këto kontrata lidhen kryesisht në tregjet lokale
dhe objektet e tyre zakonisht përjashtojnë çdo mundësi reale për konkurrencë ndërkufitare.
Megjithatë, përjashtimi zbatohet vetëm për kontratat që lidhen me blerjen e tokës, ose
ndërtesave.
Shënim i përgjithshëm
në praktikë, ky përjashtim shpesh bëhet i rëndësishëm në rastet e rigjenerimit urban, kur
sektori publik dhe privat zbatojnë së bashku projekte zhvillimi që përmbajnë elementë
publikë. kjo çështje përshkruhet më hollësisht në modulin D3.
kontratat për shërbimet financiare të lidhura në të njëjtën kohë, përpara ose pas kontratës për
blerjen ose marrjen me qira, në çfarëdo forme, i nënshtrohen Direktivës. Direktiva mbulon
edhe shërbimet e tjera të lidhura, të tilla si kontratat për shitjen e tokës ose pronës bazuar në
tarifa (kontratat e agjencive imobiliare), për të cilat zbatohet kategoria 14 e shërbimit parësor.
në rastin e prokurimit në fushën e mbrojtjes, kontratat publike që i nënshtrohen Direktivës
2009/81 përfitojnë tashmë nga ky përjashtim për shkak të nenit 9(a) të kësaj Direktive.
2.3.2 përjashtimet që lidhen në mënyrë specifike me shërbimet
këto përjashtime zbatohen për rrethana të veçanta, bazuar në dhënien e të drejtave
ekskluzive disa autoriteteve të caktuara për të kryer shërbime të caktuara si dhe në natyrën
e një sërë shërbimesh të specifikuara.
n Kontratat për shërbimet e ofruara në bazë të të drejtave ekskluzive
Direktivat nuk zbatohen për kontratat për shërbime që i janë dhënë autoriteteve
kontraktuese ose një grupimi autoritetesh kontraktuese bazuar në një të drejtë
ekskluzive, të cilën ata e gëzojnë në zbatim të një ligji të botuar, rregulloreje ose
dispozite administrative në përputhje me traktatin. ky përjashtim nuk zbatohet në ato
situata në të cilat autoriteti kontraktues ofron shërbim të brendshëm (në fakt për veten
e tij), pasi, në këto raste, nuk ka kontratë (shikoni modulin D3).
përkundrazi, përjashtimi mbulon ato situata kur e drejta për t'i ofruar një shërbim një
autoriteti kontraktor i jepet në mënyrë ekskluzive një autoriteti kontraktues tjetër.
prandaj, nuk ka konkurrencë fare nga ofruesit privatë të shërbimeve, as nga brenda
shtetit anëtar as nga shtetet e tjera. Meqenëse këto shërbime mund të ofrohen
në këmbim të shpërblimit dhe në bazë të një marrëveshjeje midis autoriteteve
kontraktuese në fjalë, ato do të ishin marrëveshje kontraktuale që përfshihen në termat
e direktivave, po të mos ishte për këtë përjashtim të qartë.
70 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
4
SEKSioNi
2
Përjashtimet
Përshkrimi
përjashtimi varet nga dhënia e një të drejte ekskluzive, në zbatim të një ligji të botuar,
rregulloreje ose dispozite administrative në përputhje me traktatin. Ai zbatohet për
ofrimin e vazhdueshëm të shërbimeve që i janë rezervuar një autoriteti publik të
veçantë. shembuj mund të jenë autoritetet publike të auditimit, të cilat autoritetet e
tjera kontraktuese janë të detyruara t'i punësojnë për të kryer auditimet e aktiviteteve
të tyre, ose autoritetet publike të kontrollit, të cilat ofrojnë shërbime kontrolli për punët
e blera nga autoritetet kontraktuese.
n materialet për transmetim dhe koha
Direktiva për sektorin publik (nuk është e rëndësishme në sektorin e shërbimeve
publike) përjashton kontratat për blerjen, zhvillimin, prodhimin ose bashkëprodhimin
e materialeve të programacionit nga transmetuesit si dhe kontratat për kohën
e transmetimit. kjo mbulon prodhimin e veprave audio-vizuale, të tilla si filmat,
regjistrimet video dhe ato zanore, përfshirë për qëllime publiciteti, dhe blerjen e
shërbimeve për blerjen, zhvillimin, prodhimin ose bashkëprodhimin e programeve
standarde si dhe shërbimeve të tjera përgatitore, të tilla si ato që lidhen me përgatitjen
e skenarëve ose për performancat artistike të nevojshme për prodhimin e programeve.
përjashtimi mbulon gjithashtu kohën e transmetimit (transmetim ajror, satelitor, kabllor,
i përkufizuar tashmë si çdo transmetim dhe shpërndarje që përdor një formë rrjeti
elektronik). në parim, dhënia e kontratave të prodhimit audio-vizual, për shembull për
qëllime informacioni, trajnimi ose publiciteti, do të mbulohej, por jepet një përjashtim
nëse lidhet me aktivitetet e transmetimit të organizatave transmetuese që janë
autoritete publike.
përjashtimi justifikohet nga rëndësia kulturore dhe sociale e materialeve të
programacionit, kështu që transmetuesit kombëtarë janë të lirë të prodhojnë
material programacioni nga kushdo që duan dhe sipas procedurave që i zgjedhin
vetë. përjashtimi nuk zbatohet për furnizimin e pajisjeve teknike të nevojshme për
prodhimin, bashkëprodhimin dhe transmetimin e këtyre programeve.
ofrimi i kohës së transmetimit në parim mbulohet nga direktivat, por sërish
përjashtohet nga fusha e zbatimit të Direktivës për sektorin publik, sepse nevoja
për të marrë transmetime mund të ketë pasoja në lidhje me sigurinë publike ose
mbrojtjen e shëndetit. informacioni për transmetim për parandalimin dhe zbulimin
e krimit, kushtet e trafikut, emergjencat civile dhe sëmundjet ngjitëse, për shembull,
mund të duhet të shpërndahet sa më shumë dhe sa më shpejt të jetë e mundur. Duke
pasur parasysh natyrën e këtyre shembujve, mund të mos ketë fare bazë kontraktuale
për përdorimin e kohës së transmetimit, gjë që ka mundësi të sigurohet në bazë të
ushtrimit të autoritetit zyrtar të shtetit anëtar.
n Shërbimet e arbitrazhit dhe pajtimit
në përshkrimet e Direktivave citohet se është e papërshtatshme përfshirja e prokurimit
të kontratave për shërbime arbitrazhi dhe pajtimi në direktiva, pasi ofertat konkurruese
për këto shërbime do të ndërhynin me përzgjedhjen e përbashkët të gjyqtarëve dhe
pajtuesve nga palët e përfshira në një mosmarrëveshje. në çdo rast, këto palë do të
donin t'i zgjidhnin arbitrat dhe pajtuesit në bazë të kompetencave dhe përvojës së
tyre dhe brenda një kohe relativisht të shkurtër.
71 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
4
SEKSioNi
2
Përjashtimet
Përshkrimi
n Disa shërbime financiare
Direktivat përjashtojnë kontratat për shërbimet financiare në lidhje me emetimin,
shitjen, blerjen ose transferimin e letrave me vlerë ose instrumenteve të tjera financiare
dhe shërbimet e bankës qendrore. ky përjashtim i referohet kontratave që përbëjnë
transaksione në lidhje me bonot e shtetit, për shembull, dhe aktivitetet që lidhen me
menaxhimin e borxhit publik.
në përjashtim përfshihen edhe kontratat që i jepen ndërmjetësve financiarë për
të rregulluar transaksionet financiare të sipërpërmendura, pasi këto shërbime
përjashtohen në mënyrë specifike nga fusha e zbatimit të shërbimeve të investimeve
(kategoria 6 e listës së shërbimeve parësore - shikoni modulin D3 për një shpjegim të
shërbimeve parësore dhe jo parësore). përjashtimi bazohet në faktin se këto shërbime
lidhen ngushtë me politikat monetare kombëtare, kanë një rregullim të madh dhe
zakonisht ruhen për një numër të vogël sipërmarrjesh të kualifikuara dhe të regjistruara.
edhe transaksionet kryhen brenda një kohe shumë të shkurtër.
n Kontratat e punësimit
Megjithëse komuniteti i mbron personat që janë në marrëdhënie pune dhe garanton
të drejtën e shtetasve të komunitetit për të lëvizur lirisht në të gjithë komunitetin
për qëllime të punësimit dhe krijimi të biznesit, këto marrëdhënie nuk përfshihen në
fushën e zbatimit të rregullave të prokurimit.
edhe nëse punonjësit rekrutohen nga i gjithë komuniteti, tregu i punësimit zakonisht
është i lokalizuar dhe i nënshtrohet kushteve lokale të punësimit, tatimit dhe regjimeve
sociale. këto marrëdhënie zakonisht janë marrëdhënie të përhershme (me kohë të
plotë ose të pjesshme), edhe nëse krijohen për periudha të shkurtra kohore.
këto marrëdhënie nuk krijohen për qëllime tregtie. Direktivat kanë të bëjnë me
tregtinë ndërkufitare dhe rrjedhimisht me lirinë e individëve dhe kompanive për të
ofruar shërbime në të gjithë komunitetin dhe, sipas rastit, për të krijuar një biznes në
shtete të tjera anëtare, duke pasur parasysh ofrimin e shërbimeve për blerësit në këto
shtete anëtare.
n Kontratat për kërkime dhe zhvillim
Direktivat përjashtojnë kontratat e shërbimeve për kërkime dhe zhvillim të ndryshme
nga ato ku përfitimet i kreditohen ekskluzivisht subjektit kontraktues për përdorimin e
tij në kryerjen e biznesit të tij, me kusht që shërbimi i ofruar të paguhet kryesisht nga
autoriteti kontraktues.
në thelb, qëllimi i kësaj dispozite është që të përjashtohen nga procedurat e prokurimit
kontratat për kërkimet dhe zhvillimin me një natyrë altruiste, të cilat shkojnë në fitim
të shoqërisë në tërësi. nga ana tjetër, përjashtimi nuk do të zbatohej nëse përfitimet
u shkojnë vetë kontraktorëve. për të shmangur interpretimin që do të çonte në
abuzimin me këtë dispozitë, këshilli i europës dhe komisioni europian kanë miratuar,
në kontekstin e Direktivës së mëparshme për shërbimet, një deklaratë interpretuese,
në të cilën thuhet se çdo ndarje fiktive e rezultateve të kërkimit dhe zhvillimit ose çdo
pjesëmarrje simbolike në pagesën e shërbimit të ofruar nuk do të ndalonte zbatimin e
Direktivës.
72 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
4
SEKSioNi
2
Përjashtimet
Përshkrimi
procedura me negocim mund të përdoret me shpallje paraprake të njoftimit të
kontratës për punët që kryhen vetëm për qëllime kërkimi, testimi ose zhvillimi dhe jo
me qëllimin e sigurimit të fitimeve ose rikuperimit të kostove të kërkimit dhe zhvillimit.
procedura me negociim pa shpallje të njoftimit të kontratës mund të përdoret për
kontratat e mallrave kur produktet e përfshira prodhohen vetëm për qëllime kërkimi,
eksperimentimi, studimi ose zhvillimi. shikoni modulin C4 për informacione të
mëtejshme rreth disponueshmërisë dhe përdorimit të këtyre procedurave.
kjo dispozitë nuk përfshin prodhimin sasior me qëllim përcaktimin e realizueshmërisë
tregtare ose rikuperimin e kostove të kërkimit dhe zhvillimit.
2.4 KONtRatat E REzERvuaRa
Direktivat kanë paraqitur një kategori të re kontratash "të veçanta", të cilat nuk përjashtohen
nga fusha e zbatimit të Direktivës, por i nënshtrohen kushteve specifike të kualifikimit që
vendosen mbi pjesëmarrësit.
shtetet anëtare të be-së mund të ruajnë të drejtën për të marrë pjesë në procedura për
dhënien e kontratave publike në lidhje me punësimin e personave me aftësi të kufizuara
ose mund të garantojnë zbatimin e këtyre kontratave në kontekstin e programeve për
punësimin e personave me aftësi të kufizuara, ku shumica e punonjësve në fjalë janë persona
me aftësi të kufizuara të cilët, për shkak të shkallës së aftësisë së kufizuar që kanë, nuk mund
të punësohen në kushte normale. për hollësi të mëtejshme shikoni modulin C5.
SHëRbImEt pubLIKE përjashtimet specifike për sektorin e shërbimeve publike
Direktiva për shërbimet publike parashikon përjashtime për sektorë specifikë në disa sektorë
të shërbimeve publike, bazuar në thelb në shkallën e konkurrencës në këto tregje. këto
përjashtime zbatohen në lidhje me blerjen e lëndës djegëse dhe energjisë për prodhimin
e energjisë; blerjen e ujit; shërbimet e transportit me autobus; dhe kërkimin paraprak dhe
shfrytëzimin e naftës dhe gazit. Direktiva për shërbimet publike ka paraqitur gjithashtu
një mekanizëm të ri të përjashtimit të përgjithshëm për aktivitetet e ekspozuara ndaj
konkurrencës në tregjet ku aksesi nuk është i kufizuar. këto përjashtime diskutohen në
modulin D2.
Direktiva për shërbimet publike përfshin gjithashtu disa përjashtime të tjera të caktuara në
sektorin e shërbimeve publike:
n aktivitetet jashtë Komunitetit
Direktiva nuk zbatohet për kontratat që jepen nga entet kontraktore për qëllime të
ndryshme nga zbatimi i aktiviteteve përkatëse, ose zbatimi i këtyre aktiviteteve në
një vend të tretë, në kushte që nuk përfshijnë përdorimin fizik të një rrjeti ose zone
gjeografike brenda komunitetit.
entet kontraktore duhet të njoftojnë komisionin, me kërkesë të tij, për çdo
aktivitet që konsiderojnë se do të përjashtohet sipas kësaj dispozite. komisioni, për
qëllime informacioni, mund të botojë në mënyrë periodike listën e kategorive të
aktiviteteve që i konsideron se mbulohen nga ky përjashtim dhe do të respektojë
çdo aspekt tregtar delikat që entet kontraktore mund ta nxjerrin në pah gjatë
përcjelljes së këtij informacioni.
73 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
4
SEKSioNi
2
Përjashtimet
Përshkrimi
n përjashtimi i sipërmarrjeve të lidhura
në rastet kur "sipërmarrjet" përbëhen nga disa kompani në pronësi të përbashkët
ose në varësi të përbashkët, Direktiva për shërbimet publike parashikon një
përjashtim specifik për blerjet e kryera midis këtyre kompanive në kushte
të caktuara. këto blerje trajtohen si kontrata "të brendshme", të njohura si
transaksione brenda grupit. Që nga amendimi i Direktivës për shërbimet publike
në vitin 2004, përjashtimi tani mbulon kontratat e punëve dhe mallrave krahas
kontratave të shërbimit.
kontratat e përjashtuara janë ato që i janë dhënë filialeve, qëllimi kryesor i të cilave
është të veprojnë si ofrues qendrorë të shërbimit për grupin të cilit i përkasin, sesa
të sheshin shërbimet e tyre në mënyrë tregtare në tregun e hapur.
Direktiva për shërbimet publike përjashton dy kategori kontratash. këto kontrata
jepen:
nga një ent kontraktor te një sipërmarrje e lidhur; ose
nga një sipërmarrje e përbashkët, e krijuar ekskluzivisht nga disa ente
kontraktore me qëllim kryerjen e aktiviteteve përkatëse, me [njërin prej
këtyre enteve kontraktore] ose me një sipërmarrje që është filial i një prej
këtyre enteve kontraktore.
kjo dispozitë lidhet, për shembull, me ofrimin e shërbimeve të përbashkëta,
të tilla si kontabiliteti, rekrutimi dhe menaxhimi; ofrimin e shërbimeve të
specializuara që shprehin njohuritë dhe ekspertizën e grupit; dhe ofrimin e
një shërbimi të specializuar për një sipërmarrje të përbashkët.
Megjithatë, përjashtimi nga dispozitat e Direktivës për shërbimet publike i
nënshtrohet dy kushteve:
(i) operatori ekonomik duhet të jetë sipërmarrje filiale e entit kontraktor: sipërmarrja e
lidhur, për qëllime të nenit 23(1) të Direktivës për shërbimet publike është ajo
në të cilën llogaritë vjetore përputhen me ato të entit kontraktor, në pajtim
me kërkesat e Direktivës së shtatë të ligjit për shoqëritë tregtare. në rastin e
enteve kontraktore që nuk i nënshtrohen kësaj Direktive, sipërmarrja e lidhur
është çdo sipërmarrje mbi të cilën enti kontraktor mund të ushtrojë, direkt ose
indirekt, një ndikim dominues, në të njëjtën mënyrë siç mund të ushtrojë një
autoritet publik një ndikim dominues mbi një sipërmarrje publike. ky do të jetë
gjithashtu pozicioni, ku është sipërmarrja ushtron një influencë dominuese
mbi autoritetin kontraktues ose ku sipërmarrja dhe enti kontraktor janë objekt i
influencës dominuese të një sipërmarrjeje të tretë.
(ii) operatori ekonomik duhet të ekzistojë në thelb për t'i ofruar shërbime grupit dhe jo
për t'i shitur ato në tregun e hapur: meqenëse një sërë operatorësh ekonomikë
në fakt kanë aktivitetet e tyre të vogla tregtare, Direktiva përcakton kritere në
përputhje me të cilat mund të vlerësohet pranueshmëria e këtyre aktiviteteve
tregtare. përjashtimi zbatohet vetëm nëse të paktën 80% e xhiros mesatare të
sipërmarrjes së lidhur që ka bërë brenda komunitetit për tre vitet e kaluara ka
ardhur si rezultat i punëve, mallrave ose i shërbimeve me sipërmarrjet me të
cilat është i lidhur.
74 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
4
SEKSioNi
2
Përjashtimet
Përshkrimi
"Xhiroja mesatare" lidhet me atë xhiro që rezulton nga punët, mallrat
dhe shërbimet e ofruara dhe jo nga xhiroja e përgjithshme ose totale e
sipërmarrjes. nëse më shumë se një sipërmarrje e lidhur me entin kontraktor
ofron shërbime, mallra ose punime të njëjta ose të ngjashme, përqindjet e
mësipërme llogariten duke marrë në konsideratë xhiron totale që rezulton
përkatësisht nga lëvrimi i shërbimeve, mallrave ose punëve nga këto
sipërmarrje të lidhura.
neni 23(5) i jep të drejtë komisionit që të monitorojë zbatimin e këtij neni dhe të
kërkojë njoftimin e informacioneve të caktuara:
emrat e sipërmarrjeve ose sipërmarrjeve të përbashkëta në fjalë:
natyrën dhe vlerën e kontratave të përfshira;
provat që mund të konsiderohen të nevojshme nga komisioni për të vërtetuar
që marrëdhënia midis sipërmarrjes(ve) ose bashkimit të shoqërive të cilit i
janë dhënë kontratat dhe entit kontraktor i plotëson kushtet e nevojshme për
përjashtimin.
n blerjet për rishitje ose dhënie me qira
Direktiva përjashton nga fusha e saj e zbatimit të gjitha kontratat që janë dhënë për
qëllime të rishitjes ose dhënies me qira palëve të treta. ky përjashtim ka për qëllim të
përfshijë kontratat për mallrat kur enti kontraktor dëshiron të shesë ose të japë me qira
pajisjet e blera në një treg konkurrues.
këto kontrata do të përjashtohen vetëm nëse enti kontraktor nuk gëzon asnjë të drejtë
të veçantë ose ekskluzive për të shitur ose për të dhënë me qira subjektin e këtyre
kontratave dhe nëse ente të tjera janë të lira të shesin ose të japin me qira të njëjtat
mallra me kushte të njëjta si enti kontraktor.
entet kontraktore duhet të informojnë komisionin, me kërkesë të tij, për çdo kategori
produktesh që e konsiderojnë si të përjashtuar sipas kësaj dispozite. Gjithashtu,
komisioni mund të botojë në mënyrë periodike listat e kategorive të aktiviteteve që
i konsideron të përjashtuara nga dispozita, duke respektuar në të njëjtën kohë çdo
aspekt tregtar delikat që mund të nxjerrin në pah entet kontraktore gjatë përcjelljes së
informacionit.
75 D-
SEKSIONI
3
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
4Përjashtimet
uSHtRImI 1 RaSt StuDImOR INDIvIDuaL pëR pROKuRImIN pëR mbROJtJEN
ju jeni zyrtari i prokurimit për Ministrinë e Mbrojtjes. shefi juaj ju ka kërkuar të blini disa artikuj.
Duke shpjeguar arsyet tuaja, cilat rregulla dhe cilat procedura të prokurimit do të përdorni për
blerjen e artikujve të mëposhtëm (ose cilat pyetje do të bënit për të përcaktuar rezultatin):
1. batanije
2. uniforma
3. pajisje radari
4. Armë dhe municione për përdorim të përgjithshëm
5. Armë dhe municione për përdorim nga ushtarët tuaj në Afganistan
6. Armë dhe municione për përdorim në operacionet e përbashkëta me shtetet e
bashkuara në irak
7. Armë dhe municione për përdorim në operacionet e përbashkëta me forcat e
nAto-s, pjesë e të cilave jeni dhe ju
8. shërbime riparimi dhe mirëmbajtjeje për mjetet tuaja të transportit
9. shërbime riparimi dhe mirëmbajtjeje për mjetet tuaja të luftimit
10. ndërtim i ambienteve të reja të magazinimit në bazat tuaja në europë
11. ndërtim i ambienteve sigurta të magazinimit të municioneve në bazat tuaja në
europë
12. blerje pronash për të strehuar ushtarët tuaj në bazën e tyre
SEKSIONI 3 uSHtRImE
76 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
4
SEKSioNi
3
Përjashtimet
Ushtrime
uSHtRImI 2 RaSt StuDImOR Në KLaSë
shikojeni edhe një herë rastin studimor të përmendur në ushtrimin 1 të modulit D3.
shpjegoni si mund të ndikojë në rezultatin e këtij rasti studimor përjashtimi i kontratave për
blerjen e tokës dhe ndërtesave ekzistuese.
77 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
4
SEKSioNi
3
Përjashtimet
Ushtrime
uSHtRImI 3 DISKutIm Në gRup pëR KONtRatat E REzERvuaRa
ndajini pjesëmarrësit në grupe me jo më shumë se 6 persona për një debat mbi çështjen e
kontratave të rezervuara.
Gjysma e grupeve do të mbrojnë mendimin se përdorimi i kontratave të rezervuara e zbaton
diskriminim pozitiv në një mënyrë të tillë që shtrembëron qëllimin parësor të direktivave.
Gjysma tjetër do të mbrojnë mendimin se përdorimi i kontratave të rezervuara është një objektiv
dytësor i ligjshëm që mund të arrihet duke ruajtur ndërkohë integritetin e direktivave.
Çështjet që duhen diskutuar përfshijnë (por nuk kufizohen me):
n cilat janë objektivat dytësore që kërkohen
n faktin nëse arritja e këtyre objektivave ka ndikim ekonomik
n faktin nëse kjo nënkupton një shkëmbim midis qëllimeve ekonomike të direktivave
dhe arritjes së objektivit dytësor
n faktin nëse kjo ka rëndësi për rregullat e prokurimit
n cilat objektiva të tjera të ngjashme mund të përfshihen në direktivat që kanë efekt të
ngjashëm
n faktin nëse ky është një objektiv politik
n faktin nëse politikat kombëtare me objektiva të ngjashme mund të ndiqen edhe nga
legjislacioni për prokurimin
secili grup duhet t'i paraqesë argumentet dhe përfundimet e tij me radhë. në fund duhet të
bëhet një votim.
78 D-
SEKSIONI
4
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
4Përjashtimet
pYEtJE vEtë-tEStImI
1. jepni tre arsye për të shpjeguar pse disa kontrata përjashtohen nga fusha e zbatimit
të direktivave.
2. si i interpreton përjashtimet Gjykata europiane e Drejtësisë?
3. pse mendoni se blerjet për mbrojtjen janë përjashtuar gjithmonë?
4. shpjegoni se çfarë ndryshimi në qasje ndodhi në vitin 2009.
5. A zbatohet automatikisht përjashtimi për prokurimin në fushën e mbrojtjes për autoritetet
kontraktuese me karakter ushtarak?
6. Cili është ndryshimi midis prokurimit për mbrojtjen dhe prokurimit të fshehtë?
7. Çfarë do të thotë shprehja "rregullohen nga rregulla të ndryshme procedurale"?
8. pse përjashtohen kontratat që lidhen me blerjen e tokës?
9. pse përjashtohen kontratat e punësimit?
10. pse përjashtohen shërbimet e pajtimit dhe arbitrazhit?
11. shpjegoni trajtimin e kontratave për kërkimin dhe zhvillimin, d.m.th. kur përjashtohen dhe
kur nuk përjashtohen ato?
12. rendisni kontratat e përjashtuara në sektorin e shërbimeve publike.
13. Çfarë janë sipërmarrjet e lidhura dhe pse përjashtohen kontratat me këto sipërmarrje?
14. Cilat janë kushtet që zbatohen për përjashtimin e sipërmarrjeve të lidhura?
15. jeni një shembull të një produkti që shërbimi publik mund ta blejë për rishitje ose dhënie
me qira.
16. Çfarë janë kontratat e "veçanta"?
17. A përjashtohen kontratat e rezervuara nga fusha e zbatimit të direktivave?
SEKSIONI 4 pëRmbLEDHJa E KapItuLLIt
Moduli
d
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Kufijtë monetarë
pjesa
5
79 D-
Seksioni 1: Hyrje 80
Seksioni 2: Përshkrimi 83
Seksioni 3: Ushtrime 105
Seksioni 4: Përmbledhja e kapitullit 108
80 D-
SEKSIONI
1
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
5Kufijtë monetarë
SEKSIONI 1 HYRJE
1.1 ObJEKtIvat
objektivat e këtij kapitulli janë që të shqyrtohen, të shpjegohen dhe të kuptohen:
1. si dhe pse vendosen kufijtë monetarë të be-së
2. Çfarë janë kufijtë monetarë të be-së
3. si llogariten kufijtë monetarë të be-së
ky modul përqendrohet në kuptimin e kufijve monetarë të be-së dhe jo në kufijtë
monetarë kombëtarë për kontratat me vlerë më të ulët (d.m.th. ato kontrata me vlerë
nën kufirin e ulët monetar të be-së). ju lutemi shikoni komentin në seksionin 2 të këtij
moduli për kontratat me vlerë nën kufijtë e ulët monetarë të be-së.
në këtë modul, "kufij" dhe "kufij monetarë" i referohen kufijve monetarë të be-së, me
përjashtim të rasteve kur specifikohet ndryshe.
1.2 ÇëSHtJE të RëNDëSISHmE
Çështjet më të rëndësishme në këtë kapitull janë të kuptohen:
n Që kufijtë monetarë ndryshojnë në varësi të 1) llojit të autoritetit që jep
kontratën dhe 2) llojit të kontratës që do të jepet
n supozimi fillestar për llogaritjen e kufijve monetarë është që të përfshihen
të gjitha pagesat (financiare dhe jo financiare) për periudhën më të gjatë të
mundshme të kontratës
n se metoda për llogaritjen e kufijve monetarë është ndërtuar që t'i parandalojë
autoritetet kontraktuese që t'i ndajnë kontratat ose kërkesat duke u përpjekur që
të shmangin zbatimin e Direktivës
kjo do të thotë se është jetike të kuptohet plotësisht:
n Cilët janë kufijtë monetarë
n llojet e ndryshme të autoriteteve kontraktuese, llojet e ndryshme të kontratave
(shikoni modulin D3) dhe mënyrën si kombinohen këta faktorë për qëllime të
llogaritjes së kufijve monetarë
n parimet bazë që zbatohen në llogaritjen e kufijve monetarë
n rregullat e hollësishme që zbatohen në llogaritjen e kufijve monetarë,
veçanërisht për blerjet e përsëritura dhe blerjet e ngjashme
nëse këto nuk kuptohen si duhet, mund të zgjidhni kufirin e gabuar monetar dhe të
mos e jepni kontratën në përputhje me kërkesën e Direktivës.
81 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
Kufijtë monetarë
PJESA
SEKSioNi
1Hyrje
1.3 LIDHJEt
ekziston një lidhje veçanërisht e fortë ndërmjet këtij kapitulli dhe moduleve ose seksioneve të
mëposhtme:
n Moduli D1 mbi autoritetet kontraktuese
n Moduli D3 për kontratat e mbuluara
n Moduli e2 mbi shpalljen e njoftimit të kontratës
1.4 RëNDëSIa
ky informacion do të ketë rëndësi të veçantë për ata zyrtarë të prokurimit, të cilët janë
përgjegjës për planifikimin e prokurimit dhe përfshihen në përgatitjen e njoftimeve të
kontratave.
Gjithashtu, do të ketë rëndësi të veçantë për personat që, brenda menaxhimit të linjës së
një autoriteti kontraktues, kanë përgjegjësi dhe kompetenca vendimmarrëse, përfshirë
delegimin e kompetencave, në lidhje me prokurimin (p.sh. vendosin nëse prokurimi do të
jetë i grupuar).
1.5 INfORmacIONI LIgJOR I DObISHëm pëR t'u paSuR Në DISpOzIcION
kërkesat ligjore lidhur me rregullta për vlerësim dhe klasifikim te kontratave publike dhe
konkurseve te projektimit janë te përcaktuara ne ligjin e prokurimit publik ne kreun iv, nenet
15-21.
n neni 15 – përcakton klasifikimin e kontratave te përziera.
n neni 16 – përcakton mënyrën e llogaritjes se vlerës se parashikuar te kontratave për
furnizime.
n neni 17 - përcakton mënyrën e llogaritjes se vlerës se parashikuar te kontratave për
shërbime.
n neni 18 - përcakton mënyrën e llogaritjes se vlerës se parashikuar te kontratave për
pune.
n neni 19 – përcakton klasifikimin e kontratave publike sipas vlerës se parashikuar. ne
baze te vlerës se parashikuar kontratat klasifikohen ne katër lloje te ndryshme te
kontratave: kontrate “me vlere te madhe”, “me vlere te mesme”, “me vlere te vogël”
ose “me vlere minimale
n neni 20 - përcakton klasifikimin e konkurseve te projektimit sipas vlerës. ne baze te
vlerës konkurset e projektimit klasifikohen ne tri lloje te ndryshme te konkurseve te
projektimit: konkurs i projektimit “me vlere te madhe”, “me vlere te mesme” ose “me
vlere te vogël”.
n neni 21- specifikon qe nenet 16-20 nuk mund te zbatohen për qëllime tjera përveç për
qellim te klasifikimit te kontratave publike ose konkurseve te projektimit si dhe faktit
qe informatat lidhur me vlerën e parashikua te kontratës apo konkursit te projektimit
janë konfidenciale deri ne përmbylljen e aktivitetet te prokurimit.
n neni 4.2. – specifikon qe personi ose ndërmarrja që ka për qëllim t’i caktoj/jap kontratë
personit tjetër ose ndërmarrjes, nëse 50% ose më shumë e vlerës së çmuar të
kontratës së tillë është qoftë drejtpërdrejt e subvencionuar nga autoriteti kontraktues
ose përndryshe e financuar me fonde publike, do të konsiderohet se është “autoritet
82 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
Kufijtë monetarë
PJESA
SEKSioNi
1Hyrje
kontraktues” në kuptim të këtij ligji lidhur me çdo aktivitet prokurimi me
lejimin/dhënien e kontratës së tillë. personi ose ndërmarrja e tillë me këtë rast,
do të zhvilloj aktivitetet e prokurimit rreptësisht në përputhje me kërkesat a
zbatueshme procedurale dhe thelbësore të këtij ligji.
kërkesat ligjore në lidhje me kufijtë monetarë parashtrohen në Direktivën 2004/18/KE në kreun 1, nenet 7 deri në 9:
n neni 7
konfirmon se Direktiva zbatohet për ato kontrata që kanë vlerë të
barabartë ose më të madhe se kufiri monetar i specifikuar
thekson se vlera llogaritet pa përfshirë tvsh-në
specifikon nivelet e ndryshme të kufijve monetarë për lloje të
ndryshme autoritetesh kontraktuese dhe për lloje të ndryshme
kontratash
n neni 8 përmban dispozita që lidhen me zbatimin e kufijve monetarë për
kontratat që subvencionohen nga autoritetet kontraktuese në nivel që e
kalon 50% të vlerës
n neni 9 parashikon metodat për llogaritjen e vlerës së parashikuar të
kontratave publike, kontratave kornizë dhe sistemeve dinamike të blerjes
rregulloret e komisionit gjithashtu botohen rregullisht për ta ndryshuar Direktivën me
qëllim që nivelet e kufijve monetarë të përditësohen sa herë që ndryshojnë (shikoni
seksionin e përshkrimit). shikoni, për shembull, rregulloren e komisionit (ke) nr. 1422/2007,
e cila ka hyrë në fuqi më 1 janar 2008.
Shërbimet publike
një shënim i shkurtër për ngjashmëritë dhe dallimet kryesore që zbatohen për
shërbimet publike jepet në fund të seksionit 2 të këtij moduli.
83 D-
SEKSIONI
2
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
5Kufijtë monetarë
Shënim: Me përjashtim të rasteve kur specifikohet ndryshe, përshkrimi në modulin D5 diskuton
rregullat që zbatohen për kontratat e një vlere dhe lloji të caktuar, gjë që do të thotë se ato i
nënshtrohen zbatimit të plotë të Direktivës 2004/18/KE ("Direktiva") dhe termi "kontratë" duhet të
interpretohet në përputhje me këtë. Për komentarin rreth kontratave që nuk përfshihen në zbatimin
e Direktivës, ose që mbulohen vetëm pjesërisht prej saj, shikoni modulin D3. Për kontratat me vlerë
të ulët nën kufijtë monetarë të BE-së, ju lutemi shikoni kutinë e komenteve më poshtë.
2.1 HYRJE
përveç llojeve te kontratave te cilat janë te përjashtuara nga lpp, te cilat janë shpjeguar ne
Modulin D3, te gjitha llojet tjera te kontratave i nënshtrohen dispozitave te lpp-se pa marre
parasysh vlerën e kontratës.
ky modul shpjegon kërkesat ligjore lidhur me rregullat për vlerësim dhe klasifikim te
kontratave publike dhe konkurseve te projektimit si dhe mënyrën e llogaritjes se vlerës se
parashikuar te kontratave.
Aktiviteti i prokurimit duhet te udhëhiqet duke përdorur një nga procedurat e përcaktuara
ne lpp. sipas ligjit te prokurimit publik, nr.04/l-042, vlera e parashikuar e kontratës përcakton
procedurën që do të përdoret dhe mënyrën e përdorimit të procedurës (afatet minimale
kohore, publikimet, gjuhët etj).
përcaktimi i procedurës varet nga këto elemente:
a. lloji i kontratës,
b. llogaritjes se vlerës së parashikuar; dhe
c. klasifikimit te kontratës sipas vlerës së parashikuar.
vetëm pas përcaktimit te këtyre elementeve Autoriteti kontraktues mund te përcaktohej se
cila procedure mund te aplikohet për një aktivitet te prokurimit.
Qëllimi kryesor i llogaritjes se vlerës së parashikuar te kontratave është qe të sigurohet se
autoriteti kontraktues nuk ka bere përpjekje që ti shmanget aplikimit te proceduarave te
përcaktuara me ligj, për shembull te beje ndarjen e kërkesave me qellim te aplikimit te një
procedure tjetër
ka disa dispozita mjaft komplekse që rregullojnë llogaritjen e vlerës së kontratave.
këto dispozita janë të ndryshme për kontratat për punë, për furnizime dhe për shërbime.
traktati i ke-së mund të ndikojë në prokurimin publik, sado i vogël të jetë, por Direktiva
zbatohet vetëm për kontratat e një lloji dhe vlere të caktuar që arrijnë ose tejkalojnë kufijtë
monetarë përkatës të be-së.
në modulin D3 shpjegohen llojet e kontratave që mbulohen (nuk mbulohen) nga Direktiva.
në modulin D5 shpjegohen se çfarë janë kufijtë monetarë dhe si llogaritet vlera e kontratave
për të përcaktuar nëse kufijtë monetarë janë arritur.
SEKSIONI 2 pëRSHKRImI
84 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
Shënim
në këtë modul, me përjashtim të rasteve kur specifikohet ndryshe, termat "kufi monetar"
dhe "kufi" u referohen kufijve monetarë të be-së dhe jo kufijve monetarë kombëtarë, me
përjashtim të rastit kur këto përputhen me kufijtë monetarë të be-së.
në këtë modul, kur i referohemi kontratave "nën kufirin monetar" nënkuptojmë kontratat që
janë nën kufijtë e ulët monetarë të be-së.
shikoni komentin më poshtë për kontratat me vlerë nën kufirin e ulët monetar.
kufijtë monetarë të be-së caktohen me qëllim identifikimin e kontratave, të cilat kanë gjasa
të tërheqin interesin dhe konkurrencën e operatorëve ekonomikë që veprojnë përtej kufijve
të shteteve Anëtare të be-së (dhe operatorëve ekonomikë në vende që kanë nënshkruar
Marrëveshjen e organizatës botërore të tregtisë (obt) për prokurimin publik (Mpp), ku lloji i
kontratës mbulohet nga Mpp-ja dhe ku arrihen kufijtë monetarë të Mpp-së – shikoni modulin
A3 për më shumë informacion rreth bashkëveprimit midis Mpp-së dhe kërkesave të be-së
për prokurimin).
kufijtë monetarë të be-së caktohen edhe për të garantuar që kostot administrative gjatë
zbatimit të procedurës së plotë të tenderit të be-së të jenë të justifikuara dhe në proporcion
me vlerën e kontratës që po njoftohet.
ekzistojnë disa kufij monetarë; kufij të ndryshëm monetarë zbatohen për lloje të ndryshme
autoritetesh kontraktuese si dhe për lloje të ndryshme kontratash. prandaj, autoritetet
kontraktuese duhet të kuptojnë se çfarë lloj autoriteti kontraktues janë dhe çfarë po blejnë.
Qëllimet kryesore të dispozitave që lidhen me llogaritjen e vlerës së kontratave janë të
garantohet që (1) vlera paraprake e parashikuar e kontratës që do të jepet është reale dhe
transparente, dhe (2) autoriteti kontraktues nuk përpiqet të shmangë zbatimin e Direktivës,
për shembull duke e ndarë një kërkesë ose një kontratë në paketa ose kontrata më të vogla
nën kufirin monetar.
ekzistojnë disa dispozita mjaft të ndërlikuara që rregullojnë llogaritjen e vlerës së kontratave.
këto dispozita janë të ndryshme për kontratat e punëve dhe kontratat për mallra dhe
shërbime.
Dispozitat mbulojnë mënyrën e llogaritjes së vlerës së një kontrate individuale si dhe
mënyrën e trajtimit të kërkesave të ngjashme ose të përsëritura. këto përfshijnë dispozitat
që mbulojnë situatën në të cilën një autoritet kontraktues jep disa kontrata për një projekt të
caktuar ose disa kontrata për mallra ose shërbime të ngjashme. termi i përdorur më shpesh
për t'iu referuar kërkesave që përfshihen gjatë marrjes në konsideratë të disa kontratave ose
të disa kërkesave të përsëritura ose të ngjashme është "agregim".
ekzistojnë gjithashtu dispozita specifike që mbulojnë llogaritjen e vlerës së kontratave kornizë,
sistemeve dinamike të blerjes, konkurseve të projektimit dhe kontratave të koncesioneve për
punët.
Kontratat me vlerë të ulët (kontrata me vlerë nën kufirin e ulët monetar)
ne ligjin e prokurimit publik, nr. 04/l-042, klasifikimi i kontratave “me vlere te vogël” dhe “me
vlere minimale” janë te përcaktuar ne paragrafin 3 dhe 4 te nenit 19.
Çdo kontratë publike vlera e parashikuar e së cilës është e barabartë me ose më e madhe se,
ose me arsye pritet të jetë e barabartë me ose më e madhe se njëmijë (1.000) euro, por më e
vogël se dhjetëmijë (10.000) euro konsiderohen si “kontrata me vlerë të vogël”.
85 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
Çdo kontratë publike vlera e parashikuar e së cilës është më e vogël se, ose me arsye pritet që
të jetë më e vogël se njëmijë (1.000) euro konsiderohen si “kontrata me vlerë minimale”.
Autoriteti kontraktues mund te përdore “procedurën e kuotimit te çmimeve” për te ushtruar
një aktivitet te prokurimit qe ka për qellim dhënien e një kontrate te punëve, furnizimeve ose
shërbimeve me vlere minimale ose te vogël.
Autoriteti kontraktues përdore “procedurën për kontratat me vlere minimale” për te ushtruar
një aktivitet te prokurimit qe ka për qellim dhënien e një “kontrate me vlere minimale”.
“procedura e kuotimit te çmimit” dhe “ procedura për kontrata me vlere minimale” nuk i
nënshtrohen kërkesave për publikim te njoftimeve për kontratë, përveç njoftimit për dhënie
te kontratës ne rast te procedurës se kuotimit te çmimit.
një numër i dispozitave te lpp-se, si parimet themelore për transparencën, trajtimin e
barabartë, konkurrencën, mos-diskriminimin dhe mos-favorizimin, përdorimin sa me efikas te
mjeteve publike, fshehtësitë, planifikimi, vlejnë edhe për përdorimin e procedurës së kuotimit
të çmimeve dhe përdorimin e procedurës për kontrata me vlere minimale.
Gjate ushtrimit te një aktiviteti te prokurimit qe shpie drejt dhënies se një kontrate me vlere
minimale ose te vogël, Autoriteti kontraktues, sipas ligjit te prokurimit publik, nr. 04/l-042, neni
13.1 duhet te përgatisë te gjithë dokumentacionin ne gjuhen shqipe dhe serbe.
1. procedure e kuotimit te çmimeve mund te përdoret vetëm nëse plotësohen kushtet e
poshtëshënuara:
a. vlera e parashikuar e kontratës është më e vogël se 10.000 euro.
b. kontrata për pune përfshinë vetëm riparime apo mirëmbajtje;
c. mallrat ose furnizimet janë aktualisht ne dispozicion;
d. mallrat ose shërbimet nuk ka nevoje qe posaçërisht te prodhohen ose përpunohen;dhe
e. ekziston një treg për ato mallra ose shërbime.
Autoriteti kontraktues duhet ta identifikojë numrin e operatorëve ekonomik që duhet të
ftohen për të kuotuar. numri i operatorëve ekonomik që ftohen të kuotojnë duhet të jetë i
mjaftueshëm për të siguruar konkurrencë efektive në kontratë dhe nuk duhet të jetë më pak
se 3. operatorët e zgjedhur ekonomik duhet të ftohen njëkohësisht që t̀ i dorëzojnë kuotimet
e çmimit brenda afatit kohor prej minimum 5 ditësh që nga data kur janë dërguar ftesat.
operatori i interesuar ekonomik që nuk është ftuar në tender, mund të kërkojë ftesën nga
autoriteti kontraktues. Ajo ftesë duhet të dërgohet menjëherë nga autoriteti kontraktues,
ndërsa kuotimit të çmimit të dorëzuar nga ai operator ekonomik duhet t̀ i bëhet trajtim i
barabartë. tenderi i operatorit ekonomik, i cili nuk e ka marrë ftesën nga autoriteti kontraktues,
por nga dikush tjetër, gjithashtu duhet të pranohet dhe të trajtohet në mënyrë të barabartë.
Autoriteti kontraktues duhet të pranoj së paku 3 kuotime të përgjegjshme, përndryshe
procedura duhet të anulohet dhe të niset procedurë e re.
2. procedura për kontrata me vlere minimale mund te përdoret vetëm nëse plotësohet kushti
i poshtëshënuara:
a. vlera e parashikuar e kontratës është me e vogël se 1,000 euro.
Autoriteti kontraktues është i obliguar që të (i) sigurojë se çmimi i miratuar nuk është më i lartë
se sa çmimi përkatës i tregut, dhe (ii) vlerësojë me kujdes cilësinë e produkteve, shërbimeve
ose punëve përkatëse.
86 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
procedura për kontratat me vlerë minimale është e ngjashme me procedurën e kuotimit të
çmimeve, ngase ftesa duhet tu dërgohet së paku tre operatorëve ekonomik për të kuotuar
çmimin e tyre. operatorët e zgjedhur ekonomik duhet të ftohen njëkohësisht që t̀ i dorëzojnë
ofertat e tyre brenda afatit kohor prej minimum 1 ditësh që nga data kur janë dërguar ftesat.
fletëporosia duhet t’i jepet operatorit ekonomik që ka ofruar çmimin më të ulët.
2.2 KufIJtë mONEtaRë të NJOHuR mE LIgJ
2.2.1 caktimi i kufijve monetarë
kufijtë monetarë renditen në nenet 7 dhe 8 dhe shprehen në euro (eur). kufijtë monetarë
zakonisht janë të fiksuar për një periudhë dy vjeçare dhe ndryshohen çdo dy vjet, me hyrje
në fuqi nga 1 janari. ndryshimet bëhen nëpërmjet rregulloreve të komisionit europian.
ekzistojnë dispozita që lejojnë ndryshimin e kufijve monetarë edhe në periudha të tjera.
shikoni shënimin shtesë më poshtë për caktimin e kufijve monetarë, për informacione të
mëtejshme rreth arsyes pse kufijtë monetarë caktohen çdo dy vjet dhe më pas zbatohen për
një periudhë të caktuar.
kufijtë monetarë aktualë mund të gjenden në faqen e internetit të komisionit: www.simap.europa.eu. tabela e mëposhtme, nga faqja e internetit simap, tregon të gjithë kufijtë
monetarë.
Lloji i kontratës
Lloji i autoritetit kontraktues
Organe qendrore qeveritare
autoritete tjera
punë 5 000 000 euro 5 000 000 euro
furnizime 130 000 euro 200 000 euro
shërbime (me përparësi) 130 000 euro 200 000 euro
shërbime (jo- me përparësi) 200 000 euro 200 000 euro
Shënime shtesë për caktimin e kufijve monetarë
përputhja me kufijtë monetarë të mpp-së: kur caktohen kufijtë monetarë, zakonisht çdo
dy vjet, ato vendosen përsëri në përputhje me nivelet e kufijve monetarë të Mpp-së. kufijtë
monetarë të Mpp-së caktohen duke përdorur valutën e Mpp-së, e cila quhet "të Drejtat e
veçanta të tërheqjes" (sDr). ripërputhja përfshin rrumbullakimin e disa ekuivalentëve të
euros në sDr mbi ose nën vlerën më të afërt 1000 euro. shikoni modulet A3 dhe D1 për
informacione rreth lidhjes midis Mpp-së dhe regjimit të prokurimit të be-së.
Shtetet anëtare të bE-së jashtë eurozonës: për shtetet anëtare të be-së që nuk janë
në eurozonë kufijtë monetarë konvertohen në valutën kombëtare në kohën e botimit të
kufijve të rinj monetarë, gjë që zakonisht ndodh çdo dy vjet. komisioni europian lëshon një
njoftim komunikimi, të botuar në GZBE, i cili paraqet vlerat përkatëse të kufijve monetarë.
Më pas kufiri monetar fiksohet me atë normë dhe nuk ndryshon derisa kufijtë monetarë të
ndryshohen përsëri, gjë që normalisht do të ndodhë pas dy vjetësh. prandaj nuk ka asnjë
ndryshim të vazhdueshëm që të pasqyrojë ndryshimet në normat e këmbimit të valutës.
në seksionet e mëposhtme shpjegohen me hollësi secili nga kufijtë monetarë.
87 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
2.2.2 Kufijtë monetarë të përgjithshëm për kontratat për punët, mallrat dhe shërbimet
ne ligjin e prokurimit publik nr. 04/l-042, klasifikimi i kontratave “me vlere te mesme” dhe
“me vlere te madhe” janë te përcaktuar ne paragrafin 1 dhe 2 te nenit 19.
1. “kontratë me vlerë të madhe” konsiderohet me sa vijon:
1.1. kontrata e furnizimit ose kontrata e shërbimeve, vlera e parashikuar e së cilës është
e barabartë ose më e madhe ose mund të pritet që të jetë e barabartë ose më e
madhe se njëqind e njëzet e pesëmijë (125.000) euro; ose
1.2. kontrata për punë vlera e parashikuar e së cilës është e barabartë me ose më
e madhe se, ose që me arsye mund të pritet të jetë e barabartë me ose më e
madhe se pesë qind mijë (500.000) euro.
2. “kontratë me vlerë të mesme” konsiderohet me sa vijon:
2.1. kontrata e furnizimit ose kontrata e shërbimeve vlera e parashikuar e së cilës
është e barabartë me ose më e madhe se, ose që me arsye mund të pritet të jetë
e barabartë me ose më e madhe se dhjetëmijë (10.000) euro, por më e vogël se
njëqind e njëzet e pesëmijë (125.000) euro; ose
2.2. kontrata për punë vlera e parashikuar e së cilës është e barabartë ose më e madhe
se, ose që me arsye mund të pritet të jetë e barabartë me ose më e madhe se
dhjetëmijë (10.000) euro, por më e vogël se pesë qind mijë (500.000) euro.
ne ligjin e prokurimit publik nr. 04/l-042, klasifikimi i konkursit te projektimit “me vlere te
mesme” dhe “me vlere te madhe” janë te përcaktuar ne paragrafin 1 dhe 2 te nenit 20.
1. “konkurs i projektimit me vlerë të madhe” konsiderohet me sa vijon:
1.1. konkursi i projektimit që organizohet si pjesë e procedurës që shpien drejt ose
që përfshinë shpalljen e kontratës fituese për shërbime, vlera e parashikuar e së
cilës është e barabartë me ose më e madhe se, ose që me arsye pritet të jetë e
barabartë me ose më e madhe se njëqind e njëzet e pesëmijë (125.000) euro;
ose
1.2. konkursi i projektimit në të cilin shuma e përgjithshme e çmimeve të konkursit
dhe e pagesave për pjesëmarrësit është e barabartë me ose më e madhe se,
ose me arsye pritet të jetë e barabartë me ose më e madhe se njëqind mijë
(100.000) euro.
2. “konkurs i projektimit me vlerë mesatare” konsiderohet me sa vijon:
2.1. konkursi i projektimit që organizohet si pjesë e procedurës që shpien drejt ose
përfshin dhënien e kontratës së shërbimeve vlera e parashikuar e së cilës është
e barabartë me ose më e madhe se, ose me arsye pritet të jetë e barabartë ose
më e madhe se dhjetëmijë (10.000) euro, por më e vogël se njëqind e njëzet e
pesëmijë (125.000) euro; ose
2.2. konkursi i projektimit në kuadër të së cilit shuma e përgjithshme e çmimeve
dhe pagesave për pjesëmarrësit është e barabartë ose më e madhe se, ose me
arsye pritet të jetë e barabartë me ose më e madhe se dhjetëmijë (10.000) euro
por më pak se njëqind mijë (100.000) euro.
3. konkursi i projektimit që nuk përfshihet në paragrafin 1. dhe 2. të këtij neni konsiderohet
“konkurs i projektimit me vlerë të vogël”.
88 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
siç mund te shihet pragu i kontratave për pune është shumë me i madh se ai kontratave për
shërbime dhe furnizime. këto pragje, sipas ligjit te prokurimit publik nr. 04/l-042, vlejnë për
te gjitha Autoritetet kontraktuese.
Autoriteti kontraktues gjithnjë duhet ta përdorë procedurën e hapur apo te kufizuar për
te ushtruar një aktivitet te prokurimit qe ka për qellim dhënien e një kontrate me vlere te
mesme ose te madhe.
Autoriteti kontraktues mund te përdore procedura të tjera te përcaktuara me ligj vetëm në
rastet kur kushtet për përdorim të atyre procedurave të jenë plotësuar.
këto procedura i nënshtrohen kërkesave për publikim te njoftimeve për kontratë dhe
njoftimeve për dhënie te kontratës.
Gjate ushtrimit te një aktiviteti te prokurimit qe shpie drejt dhënies se një kontrate me vlere
mesme ose te madhe, Autoriteti kontraktues, sipas ligjit te prokurimit publik nr. 04/l-042,
neni 13.2 duhet te përgatisë te gjithë dokumentacionin ne gjuhen shqipe serbe dhe angleze.
nëse gjate zbatimit te këtyre procedurave te prokurimit Autoriteti kontraktues pranon me
pak se 2 oferta të përgjegjshme apo kërkesa për pjesëmarrje Autoriteti kontraktues duhet te
anuloj aktivitetin e prokurimit.
Aktiviteti i prokurimit, ne rastet kur pranohen me pak se 2 oferta te përgjegjshme ose kërkesa
për pjesëmarrje, mund të vazhdojë vetëm ne rast se plotësohen kushtet e përcaktuara me
ligj, kur specifikimet e kontratës nuk ndryshohen, kur autoriteti kontraktues demonstron që
për arsye të konkurrencës shumë të kufizuar në treg një procedurë e nuk do të rezultoi në
ngritje të numrit të tenderëve përgjegjës.
2.2.3 Kontratat e koncesioneve për punë, kontratat e subvencionuara dhe kontratat e dhëna nga koncesionarët (nenet 7, 8 dhe 63)
kufijtë monetarë për kontratat e koncesioneve për punë, kontratat e subvencionuara për
punë dhe kontratat e dhëna nga koncesionarët për punë janë të njëjtë si për organet e
pushtetit qendror ashtu edhe për autoritetet e tjera. shikoni modulet C4 dhe D3 për
informacione të mëtejshme rreth këtyre lloj kontratash.
për kontratat e subvencionuara për shërbime, si për organet e pushtetit qendror ashtu edhe
për autoritetet e tjera zbatohet kufiri monetar më i lartë. shikoni modulet C4 dhe D3 për
informacione të mëtejshme rreth kontratave të subvencionuara për shërbime.
Lloji i kontratës
Lloji i autoritetit kontraktues
Organe qendrore qeveritare
autoritete tjera
kontraët e koncesionit për pune, kontratë për punë të shpërblyer nga koncesioneret dhe kontratë për punë me subvencion
5 000 000 euro 5 000 000 euro
kontratë për shërbime me subvencion 200 000 euro 200 000 euro
89 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
2.2.4 NJOftImI paRapRaK (NENI 39)
sipas nenit 8.1 të lpp-se, autoriteti kontraktues duhet te përgatisë një planifikim preliminar
për çdo vit fiskal dhe ta dërgoj, jo me pak se 60 dite para fillimit te çdo viti fiskal, në AQp.
planifikimi duhet t`i identifikojë, “në detaje të mjaftueshme”, të gjitha furnizimet, shërbimet
dhe punët që autoriteti kontraktues ka ndër mend t`i prokurojë gjatë rrjedhës së vitit fiskal
që vjen.
sipas nenit 8.2 te lpp-se, brenda 15 ditëve pas shpalljes së legjislacionit mbi ndarjet buxhetore
për një vit fiskal, versioni final i planifikimit të prokurimit duhet të përgatitet dhe t`i dërgohet
AQp-së.
pas përgatitjes se planifikimit përfundimtar Autoriteti kontraktues duhet te shikoj se a ka për
qëllim dhënien, gjatë periudhës së ardhshme 12 mujore të, një ose më shumë kontratave të
furnizimit, të shërbimeve apo të punëve, që vetëm ose bashkë, kanë një vlerë të parashikuar
prej pesëqind mijë (500.000) euro.
sipas nenit 39 te lpp-se, nëse Autoriteti kontraktues ka për qellim dhënien, gjatë periudhës
së ardhshme 12 mujore të, një ose më shumë kontratave të furnizimit, të shërbimeve apo
të punëve, që vetëm ose bashkë, kanë një vlerë të parashikuar prej pesëqind mijë (500.000)
euro, Autoriteti kontraktues duhet te përgatisë njoftimin paraprak:
a. ne rast te njoftimit indikativ për furnizime dhe shërbime sa me shpejte qe është e
mundur pas fillimit te vitit fiskal
b. ne rast te njoftimit indikativ për pune menjëherë pas marrjes se vendimit qe e miraton
planifikimin e kontratës përkatëse te punëve.
njoftimi paraprak duhet të përgatitet në gjuhën shqipe, serbe dhe angleze. Autoriteti
kontraktues duhet të sigurojë që të gjitha versionet gjuhësore të njoftimit paraprak të jenë
në pajtim me lpp dhe të përmbajnë informacion materialisht identike.
njoftimi paraprak duhet të dorëzohet për publikim në krpp (neni 42.1 i lpp-se).
Qëllimi i përgatitjes dhe publikimit te njoftimit indikativ është:
a. shkurtimi i afateve kohore minimale për pranimin e tenderëve në procedura të hapura
dhe të kufizuara për kontrata me vlerë të madhe, (neni 45.1 i lpp-se). shkurtimi i afatit
kohor mund te përdoret vetëm nëse njoftimi paraprak përfshinë te gjitha informatat
e përcaktuara ne formularin standard te miratuar nga krpp dhe data e publikimit
te njoftimit paraprak është jo me pak se 40 dite dhe jo me shume se 12 muaj para
publikimit te njoftimit te kontratës përkatëse(neni 45.2 i lpp-se); dhe
b. ne rast se Autoriteti kontraktues është operator i shërbimeve publike njoftimi indikativ
zëvendëson njoftimin për kontrate ne procedurën e kufizuar dhe te negociuar pas
publikimit te njoftimit për kontrate (neni 83.1 i lpp-se).
2.2.5 LLOgaRItJa E vLERëS SE paRaSHIKuaR SIpaS Lpp-SE
Mënyra e kalkulimit te vlerës se parashikuar te kontratave është e definuar ne nenin 16-18
te lpp-se.
në zbatim të neneve 16 deri 18 të lpp-së, vlera e kontratës publike e paraparë, duhet të
llogaritet para fillimit të procedurës së prokurimit, ne ditën e dërgimit te njoftimit për
90 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
kontrate. llogaritja e kontratës së paraparë duhet të jetë e arsyeshme dhe reale për sa i
përket shfrytëzimit sa më efikas, leverdisë ekonomike, transparencës dhe shfrytëzimit të
drejtë të fondeve dhe të burimeve publike.
vlera e parashikuar e:
a. kontratës për furnizime – duhet te jete e barabarte me çmimin përfundimtar qe duhet
te paguhet nga ana e autoritetit kontraktues për te gjitha produktet, shërbimet dhe
objektet e tjera qe përfshihen ne një kontrate te tille.
ne rastin e kontratave për qiradhënie, qiramarrje apo blerje me këste vlera qe do te
merret si baze për përcaktimin e vlerës se parashikuar duhet te jete:
n ne rast kontrate për periudhe te caktuar:
nëse ky afat është me pak se ose i barabarte me 12 muaj, vlera totale e
parashikuar për afatin e kontratës;
nëse ky afat është me i gjate se 12 muaj , vlera totale duke përfshire mbetjen e
vlerës se parashikuar.
n ne rast kontrate për periudhe te pacaktuar ose kur ka dyshime për kohëzgjatjen e
kontratës, vlera mujore e shumëzuar me 48.
b. kontratës për shërbime – duhet te jete e barabarte me pagesën e përgjithshme dhe
shumat e kompensueshme qe do te paguhen nga autoriteti kontraktues përgjatë
gjithë kohëzgjatjes se kontratës.
ne rastin e kontratave qe përfshinë shërbimet e sigurimit, shërbimet bankare dhe llojet
tjera te shërbimeve financiare, ose shërbimet e projektimit vlera qe do te merret si
baze për përcaktimin e vlerës se parashikuar duhet te jete:
n ne rast shërbimesh sigurimi: preminë e pagueshëm:
n ne rast shërbimesh bankare dhe shërbimesh te tjera financiare: tarifat, provizionet,
kamatat si dhe llojet tjera te kompensimit;
n ne rast shërbimesh projektimi: tarifat dhe provizionet.
nëse kontrata nuk e saktëson një çmim total, vlera qe do te merret si baze për
përcaktimin e vlerës se parashikuar duhet te jete:
n ne rast kontrate me afat te caktuar deri ne 48 muaj ose me pak, vlera e përgjithshme
e parashikuar e kontratës gjate kohëzgjatjes se saj;
n ne rast kontrate me afat te pacaktuar ose me te gjate se 48 muaj, vlera e parashikuar
mujore e shumëzuar me 48.
c. kontratës për pune – duhet te jete e barabarte me çmimin e parashikuar qe do te
paguhet nga autoriteti kontraktues për te gjitha punët, shërbimet, produktet dhe
lendet e tjera qe mbulohen nga ajo duke përfshire lendet e nevojshme për ekzekutimin
e kontratës ne fjale qe duhet ti vihen ne dispozicion kontraktuesit te punëve nga ana
e autoritetit kontraktues.
d. konkurs i projektimit
n nëse organizohet si pjese e një procedure qe shpie ne dhënien e kontratës për
shërbime, vlera e parashikuar e asaj kontrate shërbimesh si dhe shumen totale te
91 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
çmimeve dhe pagesave për pjesëmarrësit;
n nëse organizohet vetëm për sigurimet e projekteve, shuma totale e çmimeve dhe
pagesave për pjesëmarrësit.
vlera e parashikuar ne te gjitha rastet duhet te përfshije:
a. te gjitha elementet e çmimit përfundimtar qe mund te parashikohen ne mënyre te
arsyeshme;
b. te gjitha taksat, doganat dhe tarifat e tjera;
c. nëse kontrata përmban opsion vlera e opsionit duhet te llogaritet dhe te përfshihet ne
vlerën e kontratës;
d. nëse kontrata është e nen-ndare ne disa pjese (llote) dhe secila është lende (subjekt) e
një kontrate te veçante, vlera e parashikuar e përbashkët.
Autoriteti kontraktues nuk duhet ta zgjedhë apo përdorë një metodë vlerësimi me qëllim të
zvogëlimit të vlerës së parashikuar të kontratës nën kufirin përkatës të vlerës me qëllim që të
shmangë përdorimin e procedurës përkatëse të prokurimit.
Autoriteti kontraktues nuk duhet ta ndajë një kërkesë prokurimi për një sasi të dhënë
produktesh, apo një sasi të dhënë shërbimesh - apo ta ndajë një punë apo të ndajë një
kontratë punësh- me qëllim të zvogëlimit të vlerës së parashikuar të kontratës nën kufirin
përkatës të vlerës me qëllim të shmangies së përdorimit të procedurës përkatëse të
prokurimit.
2.3 LLOgaRItJa E KufIJvE mONEtaRë – paRImEt bazë (NENI 9)
Metodat për llogaritjen e vlerës së parashikuar të kontratave publike, kontratave kornizë dhe
sistemeve dinamike të blerjeve parashtrohen në nenin 9 të Direktivës.
ekzistojnë disa parime bazë që zbatohen për llogaritjen e vlerës së parashikuar të të gjitha
kontratave:
2.3.1 Shuma e përgjithshme për t'u paguar/vlera e përgjithshme
llogaritja bazohet në shumën e përgjithshme për t'u paguar ose në vlerën e përgjithshme
të kontratës. supozohet se do të përfshihen të gjithë elementët financiarë dhe jo financiarë
që mund të paguhen.
2.3.2 Llogaritja e shumës së përgjithshme që duhet paguar përfshin pagesat e palëve të treta
shuma e përgjithshme për t'u paguar nuk kufizohet në shumën e përgjithshme që duhet
paguar nga autoriteti kontraktues.
Aty ku është e zbatueshme, pagesat që do të bëhen nga autoritetet e tjera kontraktuese,
organizatat dhe individët duhet të përfshihen gjithashtu gjatë llogaritjes së vlerës së
parashikuar të një kontrate.
2.3.3 Llogaritja e shumës së përgjithshme që duhet paguar nuk kufizohet vetëm në pagesat financiare
llogaritja e shumës së përgjithshme që duhet paguar nuk kufizohet vetëm në pagesat
financiare, por përfshin edhe pagesat jo financiare, të tilla si këmbimi i pjesshëm.
92 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
Shembull
një autoritet kontraktues jep një kontratë për shitjen e automjeteve me kredi. si pjesë e
marrëveshjes së përgjithshme, furnizuesi do të marrë të gjitha automjetet e vjetra në pronësi
të autoritetit kontraktues dhe do t'i shesë ato, dhe në këtë rast furnizuesi do të mbajë fitimet
e shitjes.
vlera e kontratës duhet të llogaritet që të përfshijë fitimet e parashikuara të shitjeve të
automjeteve të vjetra si dhe çdo pagesë që do t'i bëhet furnizuesit nga autoriteti kontraktues.
në praktikë, kur ndodh kjo gjë, një furnizues mund të ofrojë pagesa më të ulëta të kredisë për
automjetet e reja me qëllim që të marrë parasysh të gjitha fitimet nga shitjet e automjeteve
të vjetra.
2.3.4 Opsionet dhe rinovimet
në vlerën e parashikuar të kontratës duhet të merret parasysh shuma e përgjithshme e
parashikuar, përfshirë të gjitha opsionet dhe rinovimet, edhe nëse këto opsione ose rinovime
nuk ushtrohen (neni 9(1)).
Shembull
një autoritet lokal propozon të lidhë një kontratë për shërbime arkitekturore për një periudhë
fillestare prej tre vjetësh, me vlerë 50 000 euro në vit. Autoriteti lokal përfshin një dispozitë në
kontratë që e lejon autoritetin kontraktues ta rinovojë kontratën pas skadimit të periudhës
fillestare tre vjeçare edhe për dy periudha të tjera 12-mujore. periudha e përgjithshme e
kontratës në këtë rast do të ishte tre, katër ose pesë vjet, me një vlerë të parashikuar prej 50
000 euro në vit.
Autoriteti lokal duhet të marrë parasysh vlerën maksimale të mundshme të kontratës, e cila
është pesë vjet me 50 000 euro në vit. vlera e përgjithshme e kontratës është 250 000 euro
dhe rrjedhimisht mbi kufirin monetar për kontratat për shërbimet për autoritetet lokale dhe
prandaj Direktiva do të zbatohet.
2.3.5 tatimi mbi vlerën e shtuar
vlera e parashikuar e kontratës bazohet në shumën e përgjithshme që duhet paguar (ose
vlerën e përgjithshme) duke përjashtuar tatimin mbi vlerën e shtuar (neni 9(1) i Direktivës).
2.3.6 Çmimet dhe pagesat e tjera
në vlerën e parashikuar të kontratës duhet të merret parasysh shuma e përgjithshme e
parashikuar, përfshirë të gjitha çmimet dhe pagesat e tjera që i bëhen të gjithë kandidatëve
ose ofertuesve (neni 9(1)).
93 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
2.3.7 afatet kohore
vlera duhet të jetë e vlefshme në çastin kur njoftimi për kontratën specifike i dërgohet Zyrës
së Gazetës Zyrtare të Bashkimit Europian (GZBE) ose, kur ky njoftim nuk nevojitet, në çastin kur
autoriteti kontraktues nis procedurën e shpalljes së kontratës (neni 9(2)).
2.3.8 Nuk ka nën-ndarje për të shmangur zbatimin e Direktivës
Asnjë projekt për punë ose blerje e propozuar furnizimesh ose shërbimesh nuk mund të
nën-ndahet me qëllim parandalimin që ai projekt ose blerje të mos përfshihet në fushën e
zbatimit (neni 9(3)).
Koment
Duhet bërë kujdes me supozimet rreth natyrës së pagesave që duhen kryer, siç mund të shihet
nga çështja në vijim e Gjykatës europiane të Drejtësisë (GjeD). në këtë çështje u argumentua
se një kontratë me një organizatë bamirësie që ishte krijuar vetëm për rimbursimin e kostove
nuk ishte kontratë publike për qëllimet e direktivës për prokurimin në fuqi në atë kohë.
Shënim për çështjen: Natyra e pagesave
Çështja Commission v Italy C119-06 kishte të bënte me dhënien e kontratave kuadër për
ofrimin e shërbimeve të transportit në fushën e shëndetësisë.
në vitin 1999 rajoni i toskanës dhe organizatat e shëndetit publik në rajon i dhanë një sërë
kontratash kuadër organizatave të bamirësisë (jo fitimprurëse), përfshirë kryqin e kuq italian,
për ofrimin e shërbimeve të transportit në fushën e shëndetësisë. kontratat ishin për një
kombinim të shërbimeve të transportit të shtojcës A dhe shtojcës b. Më pas kontratat u
rinovuan për një periudhë katër vjeçare (2004 deri në 2008).
GjeD-ja mori në konsideratë disa probleme, duke përfshirë argumentin se, meqenëse
kontratat përfshinin vetëm rimbursimin direkt të kostove, nuk kishte asnjë pagesë ose vërejtje
për qëllimet e rregullave të prokurimit dhe rrjedhimisht nuk ishte dhënë asnjë kontratë.
GjeD-ja vendosi se, edhe pse një kontratë mund të përfshijë rimbursimin e kostove, kjo
nuk do të thotë se ajo përjashtohet nga zbatimi i direktivës për prokurimin. Detyrimet
sipas kontratës duhet të merren në konsideratë në tërësi dhe kontrata përsëri mund të
konsiderohet si një kontratë publike për qëllimet e direktivës për prokurimin, edhe nëse
pagesa është thjesht për rimbursimin e kostove.
bazuar në faktet e kësaj çështjeje, GjeD-ja tha se pagesat sipas kontratës nuk ishin të kufizuara
vetëm në rimbursimin e kostove. pagesat fikse sipas kontratës nënkuptonin se ofruesit ishin
rimbursuar më shumë seç duhej për kostot e hasura.
94 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
2.4 LLOgaRItJa E KufIJvE mONEtaRë – RREguLLat që zbatOHEN pëR KONtRatat DHE RREtHaNat SpEcIfIKE
2.4.1 Kontratat për punët – si punët ashtu edhe mallrat e lidhura me to duhen marrë parasysh
Gjatë llogaritjes së vlerës së parashikuar të një kontrate për punë, autoriteti kontraktues
duhet të marrë parasysh edhe koston e punëve, edhe vlerën e parashikuar të mallrave të
nevojshëm për realizimin e punëve, të cilat janë vënë në dispozicion të operatorit ekonomik
nga autoriteti kontraktor (neni 9(4) i Direktivës).
Shembull
një autoritet lokal ka dëshirë të japë një kontratë për punë publike për ndërtimin e një ndërtese
të re për zyra. vlera e parashikuar e punëve është 4 500 000 euro. Autoriteti do të ofrojë materiale
ndërtimi me vlerë 1 000 000 euro që operatori ekonomik t'i përdorë për projektin.
në vlerën e përgjithshme të parashikuar të kontratës duhet të merren parasysh punët, si dhe
vlera e parashikuar e mallrave të vëna në dispozicion nga autoriteti kontraktor. prandaj vlera
e përgjithshme është 5 500 000 euro, që do të thotë se kontrata është mbi kufirin e lartë
monetar për punët dhe rrjedhimisht Direktiva do të zbatohet.
2.4.2 Kontratat e dhëna në të njëjtën kohë në lote - punë, mallra dhe shërbime (neni 9 (5))
punët: kur ka një propozim për një punë të caktuar që mund të rezultojë në dhënien në të
njëjtën kohë të disa kontratave të lidhura për punë për projektin në fjalë në formën e loteve
të veçantë, atëherë vlera e parashikuar, për qëllime të llogaritjes së kufijve monetarë përkatës
është vlera e përgjithshme e të gjithë loteve.
mallrat: kur një propozim për blerjen e mallrave të ngjashme ka mundësi të rezultojë në
dhënien në të njëjtën kohë të disa kontratave për mallra në formën e loteve të veçantë,
atëherë duhet të merret në konsideratë vlera e përgjithshme e parashikuar e loteve për
qëllimet e llogaritjes së kufirit monetar përkatës.
Shërbimet: kur ka një propozim për blerjen e shërbimeve të ngjashme që mund të rezultojë
në dhënien në të njëjtën kohë të disa kontratave për shërbime në formën e loteve të veçantë,
atëherë vlera e parashikuar, për qëllime të llogaritjes së kufijve monetarë përkatës është vlera
e përgjithshme e të gjithë loteve.
kur vlera e bashkuar (totale) e loteve është e barabartë me ose tejkalon kufirin monetar
përkatës, atëherë Direktiva do të zbatohet për dhënien e secilit lot. kjo ndodh edhe nëse
disa ose të gjithë lotet individualë janë nën kufirin monetar përkatës.
95 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
Koment
në këtë kontekst termi "lote" nuk kufizohet te lotet që përkufizohen si të tilla nga autoriteti
kontraktues në njoftimin e GZBE-së . termi përfshin kontrata të veçanta, të cilat jo
domosdoshmërish përmenden si "lote" në njoftimin e kontratës, por që janë për lloje të
ngjashme blerjesh.
Shënim për çështjen
Çështja C-412/04 Commission v Italy kishte të bënte me një ligj italian që rregullonte dhënien
e kontratave për punë.
sipas lejeve italiane të ndërtimit dhe marrëveshjeve të planifikimit, një person/kompani
private mund të kryejë punë infrastrukturore dhe punë të tjera në emër të një autoriteti
lokal si pjesë e një marrëveshjeje zhvillimi. vlera e kontratës së punëve më pas mund të
kompensohet kundrejt kostos së kontributeve që personi/kompania private duhet t'ia
paguajë autoritetit lokal në lidhje me lejet përkatëse të ndërtimit për atë zhvillim.
ligji kërkonte që personi/kompania private ta jepte kontratën e punëve në përputhje me
direktivën për prokurimin publik, ku vlera e kontratës së punëve, e vlerësuar individualisht, e
tejkalonte kufirin monetar të be-së.
GjeD-ja arsyetoi se ligji shkelte direktivën për prokurimin në fuqi në atë kohë dhe se vlera
e kontratave duhet të ishte vlera e përgjithshme e të gjitha kontratave të punëve që do të
jepeshin nga një person privat sipas një lejeje të caktuar ndërtimi ose një marrëveshjeje
planifikimi.
2.4.3 përjashtimi i lotit të vogël (neni 9(5))
sipas ligjit te prokurimit publik nr. 04/l-042 kontratat publike klasifikohen ne baze te vlerës se
parashikuar te kontratës, neni 19.
nëse një aktivitet i prokurimit është i ndare ne disa pjese te vogla (lote), dhe secila është
lëndë (subjekt) i një kontrate të veçantë, vlera e përgjithshme e parashikuar e të gjitha
pjesëve (loteve) të tilla duhet të përfshihet ne vlerën e parashikuar.
ka një përjashtim nga kjo rregull e përgjithshme, për kontratat "e vogla" në kontekstin e
loteve kur vlera e mbledhur e të gjitha loteve do të thotë se janë tejkaluar kufijtë monetarë.
Dispozitat e direktivës mund të mos merren parasysh për një ose më shumë lote individuale
ku:
n vlera e llogaritur e lotit individual është më e ulët se 80 000 euro për kontratat për
mallrat dhe shërbimet; ose
n vlera e llogaritur e lotit individual është më e ulët se 1 000 000 euro për kontratat
për punët;
dhe kur në të dy rastet:
n vlera e përgjithshme (e bashkuar) e këtyre loteve të vegjël për të cilët zbatohet
përjashtimi nuk e kalon 20% të vlerës së të gjitha loteve.
96 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
Shembull
një autoritet kontraktues dëshiron qe te shpërbleje disa kontrata për pastrim te shkollave,
objekteve zyrtare dhe ndërtesave civile. secila kontrate do te jete kontrate për dy vite.
Autoriteti kontaktues ka për qellim qe te gjitha këto kontrata ti përfshije ne një aktivitet te
prokurimit dhe aktivitetin te ndaje ne 6 pjese (lote). vlerat e parashikuar te dhëna me poshtë
paraqesin vlerën e përgjithshme te secilës pjese (lot) për dy vite:
lot 1: vlera e parashikuar për katër shkolla te mesme është 75,000 euro
lot 2: vlera e parashikuar për gjashte shkolla fillore është 85,000 euro
lot 3: vlera e parashikuar për pese shkolla fillore dhe tri shkolla te mesme është 90,000 euro
lot 4: vlera e parashikuar për dy shkolla te mjekisë është 40,000 euro
lot 5: vlera e parashikuar për dy objekte zyrtare është 35,000 euro
lot 6: vlera e parashikuar për një ndërtesa civile është 8,000 euro
vlera e përgjithshme për 6 lotet është 333, 000 euro.
vlerat e parashikuara te loteve 1, 2, 3, 4 dhe 5 është me e madhe se 10,000 euro por me e
vogël se 125,000 qe do te thotë se klasifikohen si kontrata me vlere te mesme.
vlera e parashikuar e lotit 6 është me e vogël se 10,000 euro qe do te thotë se klasifikohet si
kontrate me vlere te vogël.
edhe pse ne baze te vlerave te parashikuara lotet klasifikohen si kontrata me vlere te mesme
apo me vlere te vogël, autoriteti kontraktues gjate përcaktimit te vlerës se parashikuar duhet
te merr parasysh vlerën e përgjithshme për te 6 lotet, 333,000 euro, dhe duhet te klasifikoj
këtë aktivitet te prokurimit si kontrate me vlere te madhe dhe te zbatoj te gjitha dispozitat
e lpp-se te cilat përcaktojnë udhëheqjen e aktivitetit te prokurimit për kontratat me vlere
te madhe.
Shënim nga praktika e mirë
është e rëndësishme të mbajmë parasysh se vlera e loteve të vegjël, për të cilët zbatohet
përjashtimi prapë duhet të merret në konsideratë gjatë llogaritjes së vlerës së përgjithshme
të të gjithë loteve, për qëllime të përcaktimit nëse kufiri monetar është arritur apo është
tejkaluar. përjashtimi i lotit të vogël nuk mund të përdoret për ta sjellë vlerën totale nën
kufirin monetar.
Shembull
një autoritet kontraktues dëshiron të japë një kontratë për punë për ndërtimin e një ndërtese
të re publike. vlera e përgjithshme e punëve është 5 100 000 euro dhe punët janë ndarë në
dy lote; një kontratë prej 4 600 000 euro (nën kufirin monetar për punët) dhe një kontratë
prej 500 000 euro (edhe kjo nën kufirin monetar për punë dhe po ashtu më pak se 20% e
vlerës së përgjithshme të kontratës). Autoriteti kontraktues duhet t'i bashkojë të dy kontratat,
gjë që do të thotë se vlera e përgjithshme e tejkalon kufirin monetar për kontratat për punë
dhe prandaj Direktiva zbatohet plotësisht.
97 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
2.4.4 Llogaritja e vlerës së kontratave për mallra (neni 9(6) dhe (7))
ekzistojnë rregulla specifike që mbulojnë mënyrën e llogaritjes së vlerës së kontratave për
mallra, për qëllime të përcaktimit të vlerës së përgjithshme të parashikuar të kontratës.
n për kontratat për furnizime që lidhen me dhënien dhe marrjen me qira, ose blerjen me këste të produkteve
Kur afati është i caktuar, atëherë vlera e përgjithshme shprehet në
Direktivë si vlera e përgjithshme e parashikuar e kontratës për kontratat
me kohëzgjatje deri në 12 muaj dhe si vlera e përgjithshme e parashikuar
e kontratës, përfshirë pagesat e mbetura për kontratat që zgjasin më
shumë se 12 muaj. kjo do të thotë se në të gjitha rastet zbatohet vlera e
përgjithshme e parashikuar e kontratës.
Kur nuk ka një afat të caktuar ose kur afati nuk mund të përcaktohet, atëherë vlera është vlera e parashikuar mujore shumëzuar
me 48.
Shembull
një organizatë shëndetësie lidh një kontratë për marrjen me qira të një makinerie të
lëvizshme me rreze x. Makineria e lëvizshme me rreze x duhet të ofrojë kapacitet shtesë,
ndërkohë që po ndërtohet një spital i ri. programi i ndërtimit për spitalin e ri është vonuar
më shumë sesa pritej për shkak të problemeve të paparashikuara në sheshin e ndërtimit.
në fillim të kontratës së qirasë nuk është e sigurt për sa kohë do të nevojitet makineria e
lëvizshme me rreze x; periudha e qirasë do të përfundojë kur të përfundohet spitali i ri, por
ende nuk është rëndë dakord për një datë finale të përfundimit të ndërtimit.
kontrata e qirasë është për një periudhë fillestare prej 24 muajsh dhe më pas rinovohet
automatikisht nga organizata e shëndetësisë çdo tre muaj pas periudhës fillestare 24-mujore.
në këtë rast, vlera e parashikuar do të jetë vlera mujore e kontratës së qirasë shumëzuar me 48.
n për kontratat për furnizime që kanë natyrë të rregullt ose që pritet të rinovohen brenda një periudhe të caktuar, llogaritja bazohet në njërën nga dy
qasjet. Autoriteti kontraktues mund të zgjedhë:
n Ose vlerën e përgjithshme reale të kontratave pasuese të të njëjtit lloj të dhëna
në 12 muajt paraardhës ose vitin financiar, vlerë kjo që përshtatet, nëse është e
mundur, në mënyrë që të merren parasysh ndryshimet në sasi ose vlerë që mund
të ndodhin gjatë 12 muajve pas kontratës fillestare;
Shënim
kjo metodë është e disponueshme vetëm nëse autoriteti kontraktues ka pasur realisht një
kërkesë për këtë lloj furnizimi në 12 muajt e kaluar.
n ose vlerën e përgjithshme të parashikuar të kontratave pasuese të dhëna gjatë 12
muajve të parë pas dorëzimit të parë ose gjatë vitit financiar nëse periudha është më
e gjatë se 12 muaj.
Zgjedhja e metodës së zbatuar nuk duhet të bëhet me qëllim përjashtimin e kontratave nga
zbatimi i Direktivës.
98 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
Shembull
një autoritet lokal ka një kërkesë për një furnizim të rregullt me letër të ricikluar për përdorim
në fotokopjet dhe printerat e tij. vitin e kaluar ai bleu letër të ricikluar një herë në tetë javë
nga disa furnizues. vlera e përgjithshme e këtyre blerjeve arriti pak nën kufirin e ulët monetar
të be-së për mallrat.
Autoriteti pret që kërkesat e tij në 12 muajt e ardhshëm të jenë sa dyfishi i vlerës së kërkesave
të vitit të kaluar. Ai ka ndër mend të bëjë blerje çdo katër javë nga disa furnizues.
Autoriteti mund të zgjedhë mënyrën e llogaritjes së kërkesave të tij. nëse përdor shifrat e
vitit të kaluar, atëherë vlera e parashikuar nuk do t'i tejkalojë kufijtë monetarë të prokurimit të
be-së. Megjithatë, nëse shton vlerën e përgjithshme të kontratave pasuese që ka ndër mend
të japë në 12 muajt a ardhshëm, kufiri monetar i prokurimit të be-së do të tejkalohet.
nëse autoriteti mbështetet në shifrat e vitit të kaluar, duke ditur se kërkesat e vitit të ardhshëm
do t'i tejkalojnë kufijtë monetarë të be-së, atëherë ka mundësi që të konsiderohet se po
vepron me qëllimin që të shmangë zbatimin e Direktivës. prandaj ai duhet ta përdorë vlerën
e përgjithshme të parashikuar për letrën e ricikluar nga të gjithë furnizuesit gjatë periudhës
së ardhshme 12-mujore si bazë për llogaritjen e vlerës së përgjithshme të kontratës.
Shënim praktik: në këto rrethana do të ishte mirë që autoriteti të konsideronte krijimin e
një kontrate kornizë, nëse ky opsion është i disponueshëm sipas legjislacionit kombëtar.
2.4.5 Llogaritja e vlerës së llojeve specifike të kontratave për shërbime (neni 9 (8)(a))
ekzistojnë rregulla specifike që mbulojnë mënyrën e llogaritjes së vlerës së kontratave për
shërbime, për qëllime të përcaktimit të vlerës së përgjithshme të parashikuar të kontratës:
n Shërbimet e sigurimeve: vlera përfshin primin që duhet paguar dhe çdo formë
tjetër pagese;
n Shërbimet bankare dhe shërbimet e tjera financiare: vlera përfshin tarifat,
komisionet, interesat dhe format e tjera të pagesës;
n Konkurset e projektimit: vlera përfshin tarifat, komisionet që duhen paguar dhe
format e tjera të pagesave; kur organizohet një konkurs projektimi, atëherë vlera
përfshin të gjitha çmimet ose pagesat e tjera për kandidatët dhe ofertuesit.
99 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
2.4.6 Llogaritja e vlerës së kontratave për shërbime (neni 9(8)(b))
për kontrata që nuk tregojnë një vlerë të përgjithshme, por për të cilat kohëzgjatja është e caktuar për 48 muaj ose më pak, atëherë çmimi total është
vlera e përgjithshme e parashikuar e kohëzgjatjes së plotë të kontratës.
Shembull
një autoritet zjarrfikës do të lidhë një kontratë mirëmbajtjeje për makinat e zjarrfikësve
për një periudhë prej 24 muajsh. kostoja e kontratës përbëhet nga (1) një pagesë fikse
mujore, e cila paguhet pavarësisht nga puna e kryer; plus (2) një pagesë e ndryshueshme
bazuar në punën aktuale të mirëmbajtjes që është kryer. vlera e përgjithshme e kontratës
pra është e paqartë.
vlera e përgjithshme e të gjitha pagesave fikse mujore që do të bëhen gjatë 24 muajve
arrin pak nën kufirin monetar të be-së për shërbimet.
Autoriteti zjarrfikës përdor informacion nga kontratat e mëparshme të mirëmbajtjes për
të llogaritur vlerën e mundshme të pagesave të ndryshueshme. Më pas ai llogarit çmimin
total të parashikuar duke mbledhur (1) vlerën e përgjithshme të pagesave fikse në 24
muaj plus (2) preventivin real të pagesave të ndryshueshme në 24 muaj. Çmimi total i
parashikuar është mbi kufirin e lartë monetar të be-së dhe prandaj Direktiva zbatohet.
për kontratat për shërbimet që nuk tregojnë një vlerë të përgjithshme dhe janë ose pa një kohëzgjatje fikse, ose kohëzgjatja fikse është më shumë se 48 muaj, atëherë vlera është vlera e përgjithshme e parashikuar shumëzuar me 48.
Zgjedhja e metodës së zbatuar nuk duhet të bëhet me qëllim përjashtimin e kontratave
nga zbatimi i Direktivës.
Koment: Kontratat që janë për mallra dhe shërbime të ngjashme ose të njëjta
neni 9 i referohet kërkesës për t'i bashkuar kontratat që janë për mallra ose shërbime
"të ngjashme" (neni 5(b)) ose "të njëjta" (neni 7(a)). kuptimi i kësaj dispozite nuk është
plotësisht i qartë.
një interpretim i mirë do të ishte marrja në konsideratë e natyrës së mallrave dhe
shërbimeve të kërkuara dhe përcaktimi nëse këto kërkesa mund të furnizohen normalisht
nga i njëjti furnizues ose ofrues shërbimi.
për shembull, në një kontratë për dhënien e makinave me qira, do të ishte e zakonshme
që kompanitë e dhënies së makinave me qira të ofronin lloje të ndryshme automjetesh
dhe prandaj do të ishte e arsyeshme nga ana tregtare që kërkesa të grupohej në një
kontratë të vetme ose në një seri furnizimesh të agreguara.
për automjetet e specializuara, të tilla si ambulancat, makinat e zjarrfikësve ose makinat
e mbledhjes së mbeturinave ekziston një treg i veçantë furnizuesish të specializuar dhe
prandaj secili lloj automjeti mund t'i nënshtrohet një procedure të veçantë prokurimi.
po ashtu, kërkesat për shërbime të përgjithshme për pastrim zyrash duhet të agregohen,
por dy kontrata për pastrim të specializuar sallash operacioni në spital dhe për pastrimin
e laboratorëve teknikë jo domosdoshmërish duhet të bashkohen.
100 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
Koment dhe shënim nga praktika e mirë
kur agregimi i vlerës së disa kontratave ose loteve rezulton në zbatimin e Direktivës,
atëherë kërkesat e Direktivës, përveç rasteve kur zbatohet përjashtimi i lotit të vogël, do
të zbatohen në dhënien e të gjitha kontratave të bashkuara.
kjo do të thotë se nëse autoriteti kontraktues vendos se Direktiva zbatohet për një sërë
kontratash dhe pastaj vendos ta ndajë dhënien e tyre në dy procedura të veçanta, ku
vlera e kontratës (kontratave) që do të jepet sipas këtyre procedurave është nën kufirin
monetar, Direktiva do të zbatohet për secilën nga dy procedurat e prokurimit.
2.4.7 Llogaritja e vlerës së kontratave kornizë dhe sistemeve dinamike të blerjeve (neni 9 (9))
vlera e përgjithshme që do të merret në konsideratë është vlera maksimale e llogaritur
e të gjitha kontratave të parashikuara për gjithë kohëzgjatjen e kontratës kornizë ose
sistemit dinamik të blerjes. vlera e përgjithshme nuk përfshin tatimin mbi vlerën e shtuar
(tvsh).
2.4.8 Llogaritja e vlerës së koncesioneve për punë
vlera e një kontrate koncesioni për punë llogaritet duke përdorur të njëjtat parime si
ato që zbatohen për kontratat e tjera për punë, në veçanti kërkesa për të marrë në
konsideratë të gjitha burimet e financimeve, përfshirë burimet nga palë të treta.
101 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
SHëRbImEt pubLIKE
Shërbimet publike
ky shënim i shkurtër nxjerr në pah disa nga ndryshimet dhe ngjashmëritë kryesore mes
kërkesave që zbatohen për shërbimet publike në lidhje me kufijtë monetarë.
paragrafi 1 i nenit 2 te lpp-se, fushëveprimi, citon:
1. ky ligj vlen për të gjitha aktivitetet e prokurimit të autoriteteve kontraktuese, ashtu
siç janë përkufizuar këto terme në këtë ligj. Gjatë ushtrimit të aktiviteteve të tyre të
prokurimit, autoritetet kontraktuese janë të obliguara që të zbatojnë dhe respektojnë
kërkesat procedurale dhe përmbajtjesore të këtij ligji.
sipas nenin 4.1 (13) përkufizimi i nocionit “Autoritet kontraktues” përfshinë një “ Autoritet
publik”, një “operator të shërbimeve publike”, një “ndërmarrje publike” dhe një “person,
komision, ose ndërmarrje që ushtron një aktivitet të prokurimit në emër të këtyre”.
kjo do te thotë se ne ligjin e prokurimit publik nr. 04/l-042 nuk ka dispozita te veçanta
për ndërmarrjet publike apo operatoret e shërbimeve publike për sa i përket llogaritjeve
te vlerave te parashikuara te kontratave dhe klasifikimit te kontratave. prandaj te gjitha
kërkesat ligjore te përcaktuara ne lpp ne kreu iv, nenet 15-21, lidhur me rregullat për
vlerësim dhe klasifikim te kontratave publike dhe konkurseve te projektimit vleje edhe
për ndërmarrjet publike dhe operatoret e shërbimeve publike.
kërkesat kryesore ligjore që lidhen me kufijtë monetarë parashtrohen në nenet 16 dhe 17
të Direktivës 2004/17/ke (Direktiva për sektorët e shërbimeve).
Neni 16 konfirmon se, duke iu nënshtruar përjashtimeve në nenet 19 deri në 26 ose
parashikimeve të nenit 30, Direktiva për shërbimet publike zbatohet për kontratat që
kanë një vlerë të përgjithshme mbi kufijtë monetarë të specifikuar.
Neni 17 parashtron rregullat që rregullojnë llogaritjen e kufijve monetarë.
1. Kufijtë monetarë
ekzistojnë dy kufij monetarë për shërbimet publike, të cilët tregohen në tabelën më
poshtë.
kufijtë monetarë renditen në nenin 16 dhe shprehen në euro (eur). kufijtë monetarë
zakonisht janë të fiksuar për një periudhë dy vjeçare dhe ndryshohen çdo dy vjet, me
hyrje në fuqi nga 1 janari. ndryshimet bëhen nëpërmjet rregulloreve të komisionit
europian. ekzistojnë dispozita që lejojnë ndryshimin e kufijve monetarë edhe në
periudha të tjera.
Njoftimet për kontratë
Lloji i kontratës Ndërmarrjet publike
kontratë për pune, kontratë e koncesionit, kontratë për punë të shpërblyer nga koncesioneret dhe kontratë për pune me subvencion
5 000 000 euro
furnizime dhe shërbime 400 000 euro
102 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
Njoftimet për kontratë
Lloji i kontratës Ndërmarrjet publike
punë 5 000 000 euro
furnizime dhe shërbime 750 000 euro
2. parimet e përgjithshme që zbatohen në llogaritjen e kufijve monetarë
Afati kohor: rregullat për shërbimet publike që lidhen me kohën se kur llogaritet vlera
e parashikuar ndryshojnë nga rregullat sipas Direktivës për sektorin publik 2004/18
(Direktiva). koha për llogaritjen e vlerës varet nga mënyra e nisjes së procedurës. Afatet
kohore përkatëse janë si vijon:
n sistemi i kualifikimit: data në të cilën nis përzgjedhja
n njoftimi i informacionit periodik: data e dorëzimit të njoftimit të kontratës
në GZBE
n raste të tjera: data kur njoftimi i kontratës do t'i dërgohej GZbe-së nëse do të
zbatohej kërkesa e ftesës për konkurs dhe shërbimi publik vendos ta plotësojë
ftesën për konkurs nëpërmjet këtij njoftimi kontrate.
Shuma e përgjithshme që duhet paguar: në vlerë duhet të merret parasysh shuma e
përgjithshme që duhet paguar. nga totali përjashtohet tvsh-ja por përfshihet:
n çdo formë opsioni ose rinovimi;
n të gjitha çmimet dhe pagesat;
n çdo pagesë jo financiare.
mos shmangia: Asnjë projekt për punë ose blerje e propozuar furnizimesh ose
shërbimesh nuk mund të nën-ndahet me qëllim parandalimin që projekti ose blerja të
mos përfshihet në fushën e zbatimit të Direktivës për shërbimet publike (neni 17(2)).
3. Llogaritja e kufijve monetarë
3.1 Kontratat për punët - si punët, ashtu edhe mallrat dhe shërbimet e lidhura me to duhen marrë parasysh
Gjatë llogaritjes së vlerës së parashikuar të një kontrate për punë, autoriteti kontraktues
duhet të marrë parasysh koston e punëve plus vlerën e parashikuar të mallrave dhe
shërbimeve të nevojshme për realizimin e punëve, të cilat janë vënë në dispozicion të
operatorit ekonomik nga autoriteti kontraktues (neni 17(4) i Direktivës për shërbimet
publike). kjo ndryshon nga parashikimet e nenit 9(4) të Direktivës (2004/18) që kërkon
përfshirjen vetëm të vlerës së parashikuar të mallrave dhe jo të shërbimeve.
3.2 Kontratat për punë dhe mallrat dhe/ose shërbimet e lidhura me to
neni 17(5) i Direktivës për shërbimet publike parashikon qartë se kur mallrat dhe/ose
shërbimet nuk janë të nevojshme për zbatimin e një kontrate për punë, atëherë vlera e
këtyre mallrave dhe shërbimeve nuk duhet t'i shtohet vlerës së kontratës për punë, nëse
duke vepruar kështu prokurimi i këtyre mallrave dhe/ose shërbimeve do të përjashtohej
nga fusha e zbatimit të Direktivës.
103 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
3.3 Kontratat për mallra dhe shërbime
neni 17(8) i Direktivës për shërbimet publike përfshin një dispozitë që nuk përfshihet në
nenin 9 të Direktivës. neni kërkon që kur ekziston një kontratë që përfshin një përzierje
mallrash dhe shërbimesh, atëherë baza për llogaritjen e vlerës së parashikuar të kontratës
është vlera e përgjithshme e mallrave dhe shërbimeve, pavarësisht nga përqindja që zë
secila.
ky nen parashikon gjithashtu se llogaritja duhet të përfshijë vlerën e veprimeve të
operacioneve dhe instalimit në vend.
3.4 agregimi i loteve
neni 17(6) i Direktivës për shërbimet publike përmban dispozita të ngjashme me ato
të nenit 9 të Direktivës. ky nen konfirmon se kur kontratat e propozuara për punë ose
shërbime ose furnizime të ngjashme kanë mundësi të rezultojnë në dhënien e kontratave
në të njëjtën kohë, në lote të veçantë, atëherë vlera e këtyre loteve duhet të agregohet.
kur vlera e përgjithshme i tejkalon kufijtë monetarë të be-së, atëherë Direktiva do të
zbatohet.
3.5 përjashtimi i lotit të vogël
në nenin 17(6) të Direktivës për shërbimet publike ekziston një përjashtim nga rregulli
i përgjithshëm për agregimin për kontratat "e vogla" në kontekstin e loteve. Dispozitat
e Direktivës për shërbimet publike mund të mos zbatohen për një ose më shumë lote
individuale në të njëjtat baza dhe për të njëjtat vlera financiare sipas nenit 9(5) të Direktivës
(2004/18).
3.6 Llogaritja e vlerës së kontratave për mallra dhe shërbime (neni 17)
ekzistojnë rregulla specifike që mbulojnë mënyrën e llogaritjes së vlerës së kontratave për
mallra dhe shërbime, për qëllime të përcaktimit të vlerës së përgjithshme të parashikuar të
kontratës.
për kontratat për furnizime ose shërbime që kanë natyrë të rregullt ose që pritet të rinovohen brenda një periudhe të caktuar, llogaritja bazohet në njërën nga dy qasjet.
Autoriteti kontraktues mund të zgjedhë:
n Ose vlerën e përgjithshme reale të kontratave pasuese të të njëjtit lloj të dhëna
në 12 muajt paraardhës ose vitin financiar, vlerë kjo që përshtatet, nëse është
e mundur, në mënyrë që të merren parasysh ndryshimet në sasi ose vlerë që
mund të ndodhin gjatë 12 muajve pas kontratës fillestare;
Shënim
kjo metodë është e disponueshme vetëm nëse autoriteti kontraktues ka pasur realisht një
kërkesë për këtë lloj furnizimi në 12 muajt e kaluar.
n Ose vlerën e përgjithshme të parashikuar të kontratave pasuese të dhëna gjatë
12 muajve të parë pas dorëzimit të parë ose gjatë vitit financiar nëse periudha
është më e gjatë se 12 muaj.
104 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
2
Kufijtë monetarë
Përshkrimi
për kontratat për furnizime në lidhje me marrjen dhe dhënien me qira ose blerjen e produkteve me këste, vlera e marrë si bazë për llogaritjen e vlerës së parashikuar të
kontratës është si vijon:
n Kur afati është i caktuar, vlera e përgjithshme shprehet në Direktivën
për shërbimet publike si vlera e përgjithshme e parashikuar e kontratës
për kontratat me kohëzgjatje deri në 12 muaj dhe si vlera e përgjithshme e
parashikuar e kontratës, përfshirë pagesat e mbetura për kontratat që zgjasin
më shumë se 12 muaj. kjo do të thotë se në të gjitha rastet zbatohet vlera e
përgjithshme e parashikuar e kontratës.
n për kontratat për furnizime pa afat të caktuar, ose kur afati nuk mund të përcaktohet, vlera do të jetë vlera e parashikuar mujore shumëzuar me 48.
3.7 Llogaritja e vlerës së llojeve specifike të kontratave për shërbime (neni 17 (10))
ekzistojnë rregulla specifike që mbulojnë mënyrën e llogaritjes së vlerës së kontratave
për shërbime, për qëllime të përcaktimit të vlerës së përgjithshme të parashikuar të
kontratës:
n Shërbimet e sigurimeve: vlera përfshin primin që duhet paguar dhe çdo
formë tjetër pagese;
n Shërbimet bankare dhe shërbimet e tjera financiare: vlera përfshin tarifat,
komisionet, interesat dhe format e tjera të pagesës;
n Kontratat që përfshijnë detyrat e projektimit: vlera përfshin tarifat,
komisionet që duhen paguar dhe format e tjera të pagesës.
3.8 Llogaritja e vlerës së kontratave për shërbime (neni 17(11))
n për kontrata që nuk tregojnë një vlerë të përgjithshme, por për të cilat kohëzgjatja është e caktuar për 48 muaj ose më pak, çmimi total është
vlera e përgjithshme e parashikuar e kohëzgjatjes së plotë të kontratës.
n për kontratat për shërbimet që nuk tregojnë një vlerë të përgjithshme dhe janë ose pa një kohëzgjatje fikse, ose kohëzgjatja fikse është më shumë se 48 muaj, vlera është vlera e përgjithshme e parashikuar mujore
shumëzuar me 48.
3.9 Llogaritja e vlerës së kontratave kornizë dhe sistemeve dinamike të blerjeve (neni 17 (3))
vlera e përgjithshme që do të merret në konsideratë është vlera maksimale e llogaritur
e të gjitha kontratave të parashikuara për gjithë kohëzgjatjen e kontratës kornizë ose
sistemit dinamik të blerjes. tvsh-ja përjashtohet nga vlera e përgjithshme.
105 D-
SEKSIONI
3
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
5Kufijtë monetarë
uSHtRImI 1 pëRgatItJE DHE puNë Në gRup
ju punoni ne departamentin e prokurimit ne Ministrinë e Arsimit. shefi i departamentit te
teknologjisë informative (ti) ne kuadër te Ministrisë ia ka dërguar një e-mail shefit tuaj ku kërkon
këshille lidhur me disa blerje gjate vitit te ardhshëm. shefi i juaj kërkon nga ju qe ti përgjigjeni me
shkrim shefit te departamentit te ti.
ju lutem përgjigjuni ne pyetjet e parashtruara ne e-mail – përgjigjet duhet te sqarojnë ne mënyre
te thjeshte arsyet e këshillës suaj.
SEKSIONI 3 uSHtRImE
email 1
Nga: [email protected]
Lënda: Prokurim TI
URGJENT
I nderuari shef i departamentit te prokurimit,
Siç jeni i njoftuar ne kemi planifikuar blerjen e pajisjeve te ndryshme te TI gjate
muajve te ardhshëm. Kërkoj nga ju qe te me sqaroni se a nevojitet publikimi i këtyre
aktiviteteve te prokurimit. Ende nuk kemi përgatitur detajet për te gjitha aktivitetet
e prokurimet por për momentin me nevojitet këshilla lidhur me këto dy çështje.
Aktiviteti i pare i prokurimit ka te beje me furnizim te 15 lap-topave. Ne jemi te
interesuar qe ti blejmë te gjithë lap-topat me një aktivitet te prokurimit. Vlera e
parashikuar e një lap-topi është 650 euro duke përfshire te gjitha taksat. Ne baze
te kësaj vlera e parashikuar e kontratës do te jete 9.750 euro. Me sa kam kuptuar
kjo kontrate klasifikohet si kontrate me vlere te vogël qe do te thotë se ne mund
te procedojmë me procedurën e Kuotimit te Çmimit. Prandaj besoj se është ne
rregull nëse ne e procedojmë ketë aktivitet te prokurimit pa publikim te njoftimit për
kontrate? Ne gjithashtu dëshirojmë qe ne ketë aktiviteti te prokurimit te përfshimë
një opsion për furnizim te disa lap-topave shtese, ndoshta edhe 5 te tjerë. Pasi qe
ne nuk jemi te sigurte se a do te blihen apo jo këta lap-topa shtese, besoj se akoma
lejohet vazhdimi i këtij aktiviteti te prokurimit duke aplikuar procedurën e Kuotimit
te Çmimit? Ju lutem konfirmoni këtë.
Aktiviteti i dyte i prokurimit ka te beje me furnizim te printerëve, skanerave, ngjyre
(katrigja) etj. Mendojmë se është me mire qe te gjitha këto furnizime te përfshihen
ne një aktivitet te prokurimit pasi qe shumica e operatoreve ekonomik mund te
furnizojnë te gjitha këto furnizime. Kontrata do te ketë një afat prej 3 vitesh. Vlera
totale për 3 vite do te jete mbi 125 000 euro qe do te thotë se kjo kontrate klasifikohet
si kontrate me vlere te madhe dhe se afati kohor për pranim te tenderëve është 40
dite. Ne dëshirojmë qe ky aktivitet i prokurimit te kryhet sa me shpejte prandaj
pyetja e jone është se a mund te ndajmë këtë kontrate ne disa aktivitete te prokurimit
106 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
3
Kufijtë monetarë
Ushtrime
dhe ti shmangemi rregullave te prokurimit për kontrata me vlere te madhe?
Shumë faleminderit,
Shefi i Departamentit te TI
P. S. – Një shok i imi i cili punon ne një autoritet tjetër kontraktues si zyrtar i prokurimit
me ka informuar se ne mund te bëjmë ndarjen ne disa aktivitete te prokurimit dhe
se nëse secili lot ka vlerën e parashikuar nen 10,000 euro mund te procedojmë me
procedurën e Kuotimit te Çmimit e cila procedure nuk kërkon publikim te njoftimit
për kontrate dhe se afati i pranimit te kuotimeve është 5 dite. A ka te drejte ai? Ju
lutem për sqarime?
email 2
Nga: [email protected]
Drejtuar: [email protected]
Lënda: Prokurim TI
URGJENT
I nderuari shef i departamentit te prokurimit,
Faleminderit për përgjigje ne e-mailin e pare. Megjithatë kam edhe një pyetje.
Ne do te zhvillojmë një aktivitet te prokurimit për furnizim te kompjuterëve te
cilët do te përdoren ne shkollat tona. Ne dëshirojmë qe këtë aktivitet te prokurimit
ta ndajmë ne 4 lote, ne baze te zonave gjeografike. Furnizuesit do te mund te
konkurrojnë për një, disa apo te gjitha Lotet. Vlera totale e 4 Loteve është 28,000
euro.
Lot 1 = 9,000 euro
Lot 2 = 5,000 euro
Lot 3 = 7,000 euro
Lot 4 = 6,000 euro
Vlerat e parashikuar për secilin lot janë me te vogla se 10,000 Euro qe do te thotë
se klasifikohen si kontrate me vlere te vogël. Pyetja ime është: pasi qe secili lot
klasifikohet si kontrate me vlere te vogël a duhet te behet publikimi i njoftimit për
kontrate?
Shumë faleminderit,
Shefi i Departamentit te TI
107 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
Moduli
d
PJESA
5
SEKSioNi
3
Kufijtë monetarë
Ushtrime
uSHtRImI 2 RaStI StuDImOR I vEÇaNtë
ju punoni ne departamentin e prokurimit ne komune. komuna është e angazhuar ne një
projekt te regjenerimit urbanistik për qendrën e qytetit.
ju lutemi qe te përgjigjeni ne pyetjet e poshtëshënuara.
1. komuna siguron 55% te financimit për ndërtimin e një qendre sportive. komuna
financimin ia jep një kompanie private e cila merret me regjenerime urbanistike. vlera
e parashikuar është 6 000 000 euro. A duhet te zbatoj ligjin e prokurimit kjo kompani
private?
2. komuna vendos qe te ri-zhvilloj kompleksin e kinemasë dhe teatrit, te cilat gjenden afër
sipërfaqes se regjenerimit urban. vlera e parashikuar është 5 200 000 euro. komuna do te
shpërbleje kontratën dhe do ti ve ne dispozicion kontraktuesit te punëve, për përdorim
ne projekt, një shume te madhe te materialit ndërtimor, duke përfshire mermerin lokal.
vlera e parashikuar e këtij materiali ndërtimor është 600 000 euro. A duhet te përfshihet
edhe kjo vlere gjate llogaritjes se vlerës se parashikuar?
3. komuna vendos qe te udhëheq një konkurs te projektimit për projekte arkitekturale te
kompleksit te kinemasë dhe teatrit. Do te shpërbleje 3 çmime me nga 10 000 për secilin.
fituesi i konkursit do te shpërblehet, gjithashtu, me një kontrate për shërbime e cila ka
vlerën prej 100 000 euro. si llogaritet vlera e parashikuar ne këtë rast?
108 D-
SEKSIONI
4
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
MOdulI
d
PJESA
5Kufijtë monetarë
pYEtJE vEtë-tEStImI
1. sa shpesh caktohen kufijtë monetarë të be-së?
2. pse kufijtë monetarë të autoriteteve kontraktuese të qeverisjes qendrore janë shpesh më të
ulët sesa ato për autoritetet e tjera kontraktuese?
3. pse kufijtë e vlerave për kontratat për punë janë shumë më të lartë se kufijtë e vlerave për
kontratat për shërbimet dhe mallrat?
4. kur duhet të jetë i vlefshëm preventivi?
5. Cili është kufiri monetar për një kontratë për sa vijon?
5.1. ndërtimi i një ndërtese të re me zyra nga një departament i pushtetit qendror
5.2. ndërtimi i një shkolle të re nga një autoritet lokal
5.3. blerja e artikujve të zyrës nga një departament i pushtetit qendror
5.4. blerja e një varke të re (jo luftanije) nga departamenti i mbrojtjes i qeverisë
5.5. blerja e makinerive për fotokopje nga një spital i zonës
5.6. blerja e shërbimeve të arkitektëve nga një autoritet lokal
5.7. blerja e shërbimeve juridike nga një departament i pushtetit qendror
6. A llogaritet kufiri për njoftimin e informacionit paraprak për kontratat për punët duke
përdorur vlerën e llogaritur totale të kontratave për një periudhë 12 mujore?
7. kur llogarisni vlerën e përgjithshme të një kontrate, a mund ta përjashtoni vlerën e pagesave
të kryera nga palët e treta për kontratën?
8. Cila është vlera e kontratave të mëposhtme me qëllim llogaritjen nëse e tejkalojnë kufirin
monetar:
8.1. një kontratë 3 vjeçare për furnizimin me artikuj zyre me vlerë prej
100 000 euro në vit
8.2. një kontratë 2 vjeçare për shërbime pastrimi me opsionin për ta zgjatur edhe 1 vit kur
vlera vjetore është 75 000 euro
8.3. një kontratë për shërbime projektimi me vlerë 150 000 euro, që është dhënë si
rezultat i një konkursi projektimi ku u ndanë 4 çmime me nga 20 000 euro secili
9. një autoritet lokal ka ndër mend të blejë 20 makineri për fotokopje gjatë 12 muajve të
ardhshëm. secila makineri për fotokopje ka vlerë rreth 7000 euro. A do t'i nënshtrohen këto
blerje zbatimit të plotë të direktivës?
SEKSIONI 4 pëRmbLEDHJa E KapItuLLIt
109 D-
Ligji për prokurimin publik – fusha e zbatimit
moduli
d
pjesa
5
seksioni
4
Kufijtë monetarë
Përmbledhja e kapitullit
10. një autoritet lokal ka ndër mend të japë një kontratë ndërtimi për dy ndërtesa të reja
administrative dhe një mensë të veçantë për banorët e këtyre ndërtesave të reja. Autoriteti
lokal do të përdorë një proces të vetëm prokurimi, por do ta ndajë kontratën në lote:
loti 1 ndërtesa administrative 1 vlera e llogaritur prej 2 200 000 euro
loti 2 ndërtesa administrative 2 vlera e llogaritur prej 3 300 000 euro
loti 3 Mensa vlera e llogaritur prej 500 000 euro
10.1. A është tejkaluar kufiri monetar përkatës në mënyrë që direktiva të zbatohet
plotësisht?
10.2. A mund ta japë autoriteti lokal lotin 3 për mensën pa u pajtuar me të gjitha kërkesat e
Direktivës?
11. Cila është vlera, me qëllim llogaritjen nëse kufiri monetar i be-së është tejkaluar, e një
kontrate për furnizimin me artikuj zyre pa një afat të caktuar, kur vlera e llogaritur është 5000
euro në muaj?
12. Cila është vlera, me qëllim llogaritjen nëse kufiri monetar i be-së është tejkaluar, e një
kontrate për shërbime sigurimi me kosto 200 000 euro plus komisionin prej 10% të vlerës së
përgjithshme të kontratës?
13. si llogaritet vlera e kontratës kornizë?