to'garak ishlanma: xalq og`zaki ijodining o`ziga xos xususiyatlari
TRANSCRIPT
Adabiyotga e`tibor – kelajakka, ma`naviyatga e`tibor.
To`garakning umumiy rejasi:
Badiiy so`z qudrati.
Xalq og`zaki ijodining o`ziga xos xususiyatlari.
Xalq maqollari.
Topishmoqlar.
Ertaklar olamiga sayohat.
Nazm va nasr uyg`unligi.
She`rxonlik darslari.
Tabiat lirikasi. Tabiat qo`yniga sayohat.
Vatan madhi she`rlarda.
She`rlarda musiqiy ohang.
Hikoyalar haqida ma`lumot.
Qissa haqidagi nazariyalar.
Obraz.Ramziy obrazlar.
Obrazlar o`quvchilar talqinida.
Roman va uning shakllari.
Adabiyot – odamni tanish vositasi.
To`garakning
Maqsadi:
O`quvchilarning bo`sh vaqtlarini mazmunli o`tkazish
Ulardagi iqtidorni shakllantirish,vatanga muhabbat
ruhida tarbiyalash
Olgan bilimlarini hayotga tatbiq etish ko`nikmasini shakllantirish
Vazifasi:
Fanga bo`lgan qiziqishini orttirish
O`quvchilarning bilim, ko`nikma,malakasini
oshirish
O`quvchilarni ijodkorlikka undash
Maqsad:Ta`limiy maqsad: xalq og`zaki ijodi haqida tushunchalar berish
Tarbiyaviy maqsad:
milliy urf-odat va
qadriyatlarni
singdirish
Rivojlantiruv
chi maqsad:
o`quvchilarni
ng bilimi va
fikrlash
qobiliyatlarini
shakllantirish
Ma`lumki,adabiyot dastlab og`zaki shaklda bo`lgan. Asta-sekin
odamlar ongi shakllanib,yozma adabiyot ham yuzaga kelgan.Lekin og`zaki ijod namunalari hali ham o`z o`rnini yo`qotgani yo`q,balki
sayqal topib bormoqda.Xalq og`zaki ijodining muallifi
bo`lmaydi.Bu xildagi asarlar otalardan,bolalarga og`izdan og`izga o`tib, yetib keladi.
Har bir xalqning o`z milliy urf-odatlari,qadriyatlari bo`lgani kabi biz
o`zbeklarning ham o`chmas qadriyatlari xalqimiz orasida qadrlidir.
Bularni quyidagi xalq og`zaki ijod namunalarida ko`rish mumkin:
Dostonlar
Laparlar
Mavsumiy qo`shiqlar
Topishmoq,
maqol va matallar
Tez aytish
Alla
Topishmoqlar inson tarbiyasi vositasi bo`lib, ular insonlarni
topqirlikka,hozirjavoblikka, zukkolikka undaydi. Topishmoqlar
deyarli barcha janrlarda ko`p uchraydigan xalq og`zaki ijod
namunasidir.
Shahari bor,odami yo`q,Daryosi bor,suvi yo`q.
Yuzi oppoq qor emas,Non bo`lmasa un emas.
Bir qop un, ichida ustun.
Onasi bitta,bolasi mingta
Xarita
Shakar
Oy va yulduzlar
Jiyda
Boychechagim boylandi, Qozon to`la ayrondi.
Ayroningdan bermasang, Qozonlaring vayrondir.
Qattiq yerdan qatalab chiqqan boychechak, Yumshoq yerdan yumalab chiqqan
boychechak. Boychechakni tutdilar, Tut yog`ochga osdilar. Qilich bilan chopdilar, Baxmal bilan yopdilar.
Qattiq yerdan qatalab chiqqan boychechak, Yumshoq yerdan yumalab chiqqan boychechak.
Qo`shiq – jon ozig`i Boychechak