tng65-0221m lukwatano a kulekana vgrdownload.branham.org/pdf/tng/tng65-0221m marriage...

53
LUKWATA NO AKULEKANA Atu kotamike mitwe yesu eno ku ciindi ca mupailo. Taata Siluzyalo loko, twa Ku lumba cifumo cino ku coolwe eci cakuba kuno mu buyake obu bupati, kulanganya kucitika kwa buzuba. Pele ta tuzyi buzuba nco bujisi, pele tu lizyi Oyo ujisi buzuba. Aboobo twa lomba kuti Oyo Walo ujisi bwe sunu a juunza, a Butamani boonse, ula tulongezya sunu mbuli mbo tu bungene antoomwe mu Zina Lyakwe, kutegwa tu konzye kuziba kabotu nzila ya kupona ku Mu belekela. Oku nko kukanza kwesu kuzwide, Taata. Leza, Oyo uuzyi myoyo yesu, ulizyi kuti obu mbwini. Twa lipa kuli Nduwe, a i—i cibeela ciza ca buzuba, ku mulimo Wako, mu Zina lya Jesu Kristo. Ameni. Amu kkale. 2 [Mukwesu Branham waambaula ku muntu umwi aa cibumbili—Mul.] Wa lumbwa. Ngooyu umwi umbi awa. 3 Mwabuka kabotu, no baswiilizi balibonya a balo baswiilizi batali bonyi koonse ku cisi oko nko tubikkidwe kuzikwabyo cifumo cino. Eci citupa ciindi ceelede cipati kuboola kuno a kwaambaula cifumo cino aa ciiyo eci cipati. Ku baswiilizi batalibonyi, cila nyonganya ncobeni aniini, nkaambo kuli buyo zisitilizyo kumbele lyangu, mpoonya Nde elede kwaambaula ku lulyo a ku lumwensi. Elyo ku baswiilizi balibonya, Ndi bambide buyakebupati ku lulyo lwangu, alimwi akwalo buyake bwaku nyanyamwida mibili ku lumwensi lwangu; elyo Ndili aa cibuye, a zisitilizyo kazijukide aakati, kubamba janza lyangu lya lulyo a janza lya lumwensi. Elyo tu jisi kusyankana, cifumo cino, kwiinda mu buyakebupati, akwalo ku buyake bwaku nyanyamwida mibili, alimwi akwalo ku mbungano, mbungano kunselelo ku Kagwagwa ika Eighth a Penn. Elyo mu masena aasyankene, bubambe bwa matelefooni buli mukucitola kunselelo ku masena aambi. 4 Twa kajisi ciindi cilemu maningi mu Mwami, elyo tuli kunsi lya bulangizi bupati ku kuswaangana oku cifumo cino. Elyo eno sunu masiku mbo kunga nciindi cakujala kwa mazuba aya one a muswaangano wanguzu, baa, twa tamba ncobeni boonse, abo bakonzya, kuba kuno. Tula syoma kuti Mwami uyo tupa imbali mpati ncobeni sunu masiku kwiinda mukucita cintucimwi cigambya maningi, cakuti inga Wa ponya balwazi boonse a kucita zintu zipati ezyo Nzya cita kanji. Elyo tuli kubulangizi bupati bwa mangolezya. I buleya bwatambwa mbokweelede cabulongwe, bantubonse, mbungano imwi aimwi ya kabungwe koonse. Yebo toelede kuba Munakristo; ncobeni twiitila basizibi kusangana, kukkala aakati kesu. Elyo tula cita kweelede loko kwesu ku bayiisya eyo iili ni nzila ya Mwami, kuti inga twapona.

Upload: hahuong

Post on 07-May-2018

306 views

Category:

Documents


13 download

TRANSCRIPT

LUKWATANO A KULEKANA

Atu kotamike mitwe yesu eno ku ciindi ca mupailo. TaataSiluzyalo loko, twa Ku lumba cifumo cino ku coolwe eci

cakuba kuno mu buyake obu bupati, kulanganya kucitika kwabuzuba. Pele ta tuzyi buzuba nco bujisi, pele tu lizyi Oyo ujisibuzuba. Aboobo twa lomba kuti Oyo Walo ujisi bwe sunu ajuunza, a Butamani boonse, ula tulongezya sunu mbuli mbo tubungene antoomwe mu Zina Lyakwe, kutegwa tu konzye kuzibakabotu nzila ya kupona kuMu belekela. Oku nko kukanza kwesukuzwide, Taata. Leza, Oyo uuzyi myoyo yesu, ulizyi kuti obumbwini. Twa lipa kuli Nduwe, a i—i cibeela ciza ca buzuba, kumulimoWako, mu Zina lya Jesu Kristo. Ameni.

Amu kkale.2 [Mukwesu Branham waambaula ku muntu umwi aacibumbili—Mul.]Wa lumbwa. Ngooyu umwi umbi awa.3 Mwabuka kabotu, no baswiilizi balibonya a balo baswiilizibatali bonyi koonse ku cisi oko nko tubikkidwe kuzikwabyocifumo cino. Eci citupa ciindi ceelede cipati kuboola kunoa kwaambaula cifumo cino aa ciiyo eci cipati. Ku baswiilizibatalibonyi, cila nyonganya ncobeni aniini, nkaambo kuli buyozisitilizyo kumbele lyangu, mpoonya Nde elede kwaambaulaku lulyo a ku lumwensi. Elyo ku baswiilizi balibonya, Ndibambide buyakebupati ku lulyo lwangu, alimwi akwalo buyakebwaku nyanyamwida mibili ku lumwensi lwangu; elyo Ndili aacibuye, a zisitilizyo kazijukide aakati, kubamba janza lyangulya lulyo a janza lya lumwensi. Elyo tu jisi kusyankana,cifumo cino, kwiinda mu buyakebupati, akwalo ku buyakebwaku nyanyamwida mibili, alimwi akwalo ku mbungano,mbungano kunselelo ku Kagwagwa ika Eighth a Penn. Elyo mumasena aasyankene, bubambe bwa matelefooni buli mukucitolakunselelo ku masena aambi.4 Twa kajisi ciindi cilemu maningi mu Mwami, elyo tuli kunsilya bulangizi bupati ku kuswaangana oku cifumo cino. Elyo enosunu masiku mbo kunga nciindi cakujala kwa mazuba aya onea muswaangano wanguzu, baa, twa tamba ncobeni boonse, abobakonzya, kuba kuno. Tula syoma kuti Mwami uyo tupa imbalimpati ncobeni sunu masiku kwiinda mukucita cintucimwicigambya maningi, cakuti inga Wa ponya balwazi boonse akucita zintu zipati ezyo Nzya cita kanji. Elyo tuli kubulangizibupati bwa mangolezya. I buleya bwatambwa mbokweeledecabulongwe, bantubonse, mbungano imwi aimwi ya kabungwekoonse. Yebo toelede kuba Munakristo; ncobeni twiitila basizibikusangana, kukkala aakati kesu. Elyo tula cita kweelede lokokwesu ku bayiisya eyo iili ni nzila yaMwami, kuti inga twapona.

2 IJWI LYA KAAMBWA

5 Lino Nda syoma kuti baswiilizi taba konyongana. Elyo Ndasyoma kuli Leza kuti Nse konyongana, nkambo Nda jisi busikubulemu maningi, kuminwa kunji. Nkambo Nda mvwisya kutizintu ezyo nze Nda amba ziyo ndibeda kaambo mu Buzubabwa Lubeta, alimwi Tee—Tee ndakonzya koona, alimwi Ndilizyi kuti na tee Nda zyaamba ziyo yaamikwa kuli ndime muBuzuba bwa Lubeta. Aboobo cicibamba kuyuma, yebo to konzyikucipandulula.6 Elyo eno cifumo cino nciiyo eco cipati nco tweeledekubandika aa Lukwatano A Kulekana. Elyo kaambo nceNda cibamba kwiiya kwa Munsondo, nkutegwa tu konzyekucaambaula a kuliiba mu ciindi cesu, mubusena bwakukambauka nkambauko aali ncico. Nku yiisya kuzwa kuMalembe.7 Elyo Ndi—Ndi yanda kwaamba kuti, ikuti na mukutausi uulioonse na bakutausi, kufumbwa busena, naa teepu eyi ikawidemu maanza abo, ikuti na twa lekela teepu eyi. Ta ndizyi ecombungano ncoiyo cita kujatikizya njiyo. Ndi lomba MukwesuFred kubona nkamu ya mbungano yeendelezya kaitana kulekelateepu eyi. Elyo kuli ndinywe no bantu kumasena a cisi coonse,abo bajisi mateepu rekorda abambidwe, kaka muta lekeliteepu kuya kumasena citakuti mwamvwa kuzwa ku MukwesuSothmann kujatikizya njiyo.8 Lino, alimwi ikuti na yaangululwa, nkabela bakwesu bangubakutausi bali boonse, na kufumbwa Munakristo kuli koonse,oyo unga taka zuminani aa zintu ezyo nze Ndili mukwaambakujatikizya ciiyo eci, Nda—Nda syoma kuti tamuka Ci janinibutongo. Ikuti na to Ci mvwisyi nzila nje Ndi Ci yiisya, ee, uli jisinguzu kuli eco, mbuli mukutausi, mbuli mweembezi. Elyo Ndalemeka kufumbwa cintu nco syoma.9 Elyo kuli mizeezo yobile mipati aali eci. Elyo ikuti na kulimibuzyo yobile, ku leelede kuba omwe wayo weelede kubauuluzi, naa taakwe omwewayo uuluzi. Aboobo tuyo sola kulangaku Ijwi lya Leza, cifumo cino, kukosola eci. Kuli ndime, ikutina mubuzyo wa Bbaibbele, Bbaibbele ncobeni lili jisi bwiinguzikuli nguwo.10 Elyo eno katu tanaba buyo a zeezi, kutalika ciiyo eci,mubwini, Nke ntana ku kombela Ijwi, Ndi yanda kutondezyakuli umwi aumwi wanu, kuti Ndi…Banakristo kapati, kuti Ndiyandisya…Ndi—Ndi yanda kuti mu ndikombele cifumo cino.Elyo boonse ku masena a baswiilizi batalibonyi abo baswiililakuli sikapepele cifumo cino, amundi kombele, nkaambo Ndiyanda kuba uusyomeka a uluzi.11 Lino tula mvwisya, mu kubamba twaambo otu, muntuumwi,ikuti na muntu omwe luzutu, uyo Ci jatilila mbuli kuti Caliaakati ka buumi a lufu. Kuli banji banu awa bayoozwakabasyoma. Mubwini, bunji bwanu, antela, taba kaciti. Pele Ndi

LUKWATANO A KULEKANA 3

lizyi, mu mulimo wangu, kuli bantu baboola ku ndiswiilila, akuswiilila kuli eco nce Nde elede kwaamba; kuzwa, ee, balikkede mpoonya awa cifumo cino, cakumasi oonse, kuzwakumanji aa United States, Canada, a koonse ku lwizi. Elyo ingamwa yeezeezya kufundilila nko cibikka aali nduwe, kuzibakuti oko nkwaya muntu Kutamani kulede mu maanza ako,nkaambo uyo jatilila kuli eco nco amba. Aboobo Leza ingawandibamba kuyo cipeda bwiinguzi, elyo Ndi yanda kulanganyaeci cakusinizya buyombuli mbo Ndi konzya.

12 Lino Nda—Nda lomba bacizi besu. Elyo Nda cinca mabalaangu amwi kutegwa Ndi konzye ku caamba kumbele lyabo. Billyuli jisi mu nkomo yakwe, cifumo cino, kubusena kuya, zintuzimwi ezyo zitakonzyi kwaambwa kumbele i—i lya baswiilizibasangene. Elyo zimwi antela nze Nta ambe, mweeledekumvwisya. Ku cibweza mbuli kuzwa—kuzwa ku munyoko,kweelede nko Ndi zyi. Inga wakkala mu ofesi lya dokotela aku muswiilila, inga weelede kwaamba majwi aamvwika kabotuloko kuli nduwe. Elyo bamwi ba ndinywe no balindu bakubusyia baalumi bakubusyi, ta Ndi yandi kuti mube a muzeezouulubide. Ndi yanda kuti musyome, a kukkala buyo cakusitikila.Amuyeeye, Bwini bweelede kwaambwa kabuli Bwini.

13 Elyo, eno, taakwe kuzumbauzya kuyooba banji tabakazuminani a ceeco ceelede kwaambwa, pele Ndi yandakutondezya kwiinda ku Bbaibbele. Elyo mpawo Nda syoma,ikuti na muyo lilemeka buyo a kuswiilila, mpawo muyoobaakumvwisya kubotu loko amuyeeyowa ceeco nceNdali kulwanacanguzu, kuzwa kumatalikilo. Nda syoma eci ciyo cipandulula,alimwi Nda syoma ciyo cita.

14 Lino ndiza inga twatola ciindi cilamfu, oora a cisela, ndizakwindilila, ali eci. Ta ndizi bulamfumbo citiitole.

15 Elyo eno alubo, Ndi yanda kwaamba kuti, mu ciindi eci,cakuti, mukuziba kuteeti bantu bala jatilila ku majwi ako; balacita, kumweembeli wabo. Elyo,mubwini, Ndalimweembeli.

16 Elyo bala jatilila ku majwi aa mweembeli, mbuli buyokuteeti cali aakati ka lufu a buumi. Bala jatilila ku majwi aamupaizi, mbuli buyo kuteeti lwali lufu a buumi. Elyo mubwini,mweembeli, antela a koonse nkwazi nzila ya kucita, ula yiisyabantu bakwe mbubonya buyo mbuli mbwa kayiisigwa museminari; taakwe kuzumbauzya pele eco mupaizi, awalo, mubukombi bwandeene obo buli jisi bapaizi. Mubwini, mweembelimupaizi mukasimpe; ngu sikukombelezezya. Aboobo, ikutina mupaizi, muli koonse oko waka yiisigwa muli yakwe,mu seminari a inkamu zyabakombi bazikonke, muntu ujisikusinizya kusakene kali mu kwaamba mbubonya buyo ncakayiisigwa.

4 IJWI LYA KAAMBWA

17 Ee, mpawo, Nse jisi luzibo lwa seminari luli loonse na luzibolwa cikolo ca nkamu yabakombi bazikonke, nkabela taakwecintu cakucilwana pe, peleNdi jisi buumi bugambyamaningi.18 Nda kaitwa cindi ni Nda kali mulombe muniini. Elyomuli eci kwakali citondezyo, cakaboneka akumvwika cakapegwa kuli ndime, i—i Musumpululu wa Mulilo kaulengelelaku citeo, ku myaka yakukomena iili ciloba, nkoonya kunoku Utica Pike. Bataata bakali kubelekela Ba. O. H. Wathenabo bakazwaa kufwa cainoino. Elyo mwa kabala bbuku,nywebo mulizi kaano. Elyo kuzwa kuciindi eco…Kunseleloku mulonga mpawo Ca kalibonya antangalala kumbele lyabantu. Elyo eno Ca kakkopwa mu cifoto, ziindi zinji, alimwicila lengelela mu Washington, DC, mbuli nguzu zyamulaozitaminidwe, mu Buyake bwa Bukombi ibwa Zyakwaanza,mbuli Cilenge cigambyakwiinda eco cakasolwa kutondezegwamunzila yasayansi ku fotolwa; nguonya Musumpululu waMulilo, mbubonya mu buboneki bukozyenye a nzila zyoonse, oyowakagwisya Israyeli muEgepita. Nda syomaNgu JesuKristomuciimo caMuuya, mu bube Bwabwana ibwa Leza.19 Nkambo Wa kategwa “Mwana wa muntu” cindi Na kasikakusaanguna, eno Ula tegwa “Mwana wa Leza,” mu MileniamuUyo oba “Mwana wa Davida.”Wa kasika kali Mwana wamuntu,i Musinsimi, mbuli mbokwa kaambwa Nguwe; eno Walo Mwanawa Leza, mu cigambyociinda; mu Mileniamu mpati eyo yeeledekusika, Uyo oba Mwana wa Davida, kakkede a cuuno cabwamiica Davida. Mbuli basikubala boonse ba Bbaibbele balizi kutieco ncisyomezyo Cisetekene a Leza, kuli Davida, Uyo busyaMwanaWakwe kuti akakkale aa cuuno cakwe cabwami.20 Elyo eno mu mulimo, uugambya weenzu, Nda kaitwa zintuzyoonse kuzwa kuli “Leza” kusikakuli “i dyabulosi.” Elyo eco,cili buyo lyoonse munzila eyo.21 Eco ncencico oyu archibishopo wa mbungano ya Katolikanca kaamba kuli ndime busiku bumwi kunselelo kuya, mubandinkowakabede, cakuti wa kati, “Mukwesu Branham, JohaneMubapatizi wakalizibya mwini kabotu mu Malembe, mbulimbokwa kaambwa a musinsimi Isaya.” Wa kati, “Mulimo wakowazibwa kabotu mu Mbungano.” Wa kati, “I bana Lutheranibali mu Bbaibbele.” Wa kati, “Bana Lutherani bakali muziLuther. BanaWesleyi balimuzi Wesley. Pele ino kujatikizya banaPentekoste?”Kati, “Balimukutuntulika. Ta bazyi kwa kuya.”

Elyo Nda kati, “Munene, Nda lumba kuli eco.”22 Elyo cakali ciindi eco Muuya ni wakawida aa mulindu,taakwe nakalina ndibwene, mukaintu wakwe…a kwaamba akuzibya zintu nzyoonya.23 Lino, kuba uusyomeka, kumbele lya Mulumbe oyu Ngwekanana cifumo cino, Nse zyi. Nda ka mwaambila, Nda kati,

LUKWATANO A KULEKANA 5

“Munene, Nse konzyi kwaamba eco. Eco ncintu cilemu ncobeniku kwaamba. Ci boneka mbuli ncico.”24 Cintu comwe nce Ndi zyi, nkuti kuli cintu cimwi ceeledekucitika, cancobeni. Zintu ezi zyoonse, buyo, ca tondezegwamunzila yasayansi, a kutondezegwa koonse a koonse ku nyika,tacikonzyi kuba kaano kabuyo. Bwalo Mbwini. Ino ncinzi? Andaambe, kulizuminina, Nke ntana ku kanana kuli ndinywe cifumocino, ta Ndi zyi. Elyo inga Nse ba a camba kubamba ntaamo iiliyoonse kusikilaNdamvwa kuzwa kuli Nguwe oyowa kaambaulakuli ndime ciindi cakale a ku ndaambila zintu ezi.25 Amuyeeye, Mwami wesu Jesu Kristo taakwe nakalizibyaMwini mbuli Mwana wa Leza. Wa kati, “Mwakaamba kuti mboNda kabede; ku mamanino aya Nda kazyalwa,” elyo azimwizimbi, pele taakwe Na kalizibya Lwakwe.26 Elyo, eno, oyo wakali Musumpululu wa Mulilo waka sololelabana ba Israyeli, wakali Mwami Jesu Kristo mu ciimo ca Muuya,(mula syoma eco na?), i Logosi oyo wakazwa kuli Leza. [Mbungayaamba, “Ameni.”—Mul.]27 Elyo mpawo cindi Na kali ansi, Wa kati, “Ndi zwa kwa Leza,alimwi Ndiya kuli Leza.” Toonse tulizi eco.28 Elyo kwiinde lufu, kuzikkwa, a bubuke Bwakwe. Saulowaku Tarso wakali mu lweendo lwakwe kuyaku Damasko,kuyo penzya i—i Banakristo, nkaambo bakali kuuyiisya zintuziimpene kuli ceeco ncoba kayiisigwa. Elyo wakali silumambamupati; kubweendelezi bwaGamaliyeli, umwiwa bamayi bakalikwinda iba buzuba, mu cikolo cabo, mu nkamu yabo yabakombibazikonke; a muntu mulemu, a silutwe wa cikombelo. Elyo akaliawo cakuti Mumuni mupati, Musumpululu wa Mulilo alubo,waka muumina aansi, akalangabweeseme ika buzuba. Elyo Jwilyakati, “Saulo, Saulo, nkaambonzi ncoNdi penzya?”29 Lino ikuti na mwalangisya cindi Paulo, Saulo, na kabuka,wa kati, “Mwami, ino Yebo Nduweni?” Lino, mulombe oyo,mbwakali mu Juda, incobeni nata kaita kufumbwa cintu,citakuti cakali cintucimwi ciiminina Leza, na taka ciita kuteeti“Mwami.”Aboobo,Wa kali nguonyaMusumpululuwaMulilo.30 Mbuli Jesu mbwakati, “Ndiya kuli Leza. Nda kazwa kwaLeza, alimwi Ndi bweedela kuli Leza.”31 NgooyoMbwa kabede, kapilukila mu ciimo caMusumpululuwaMulilo alubo; Wa kati, “Ndime Jesu Oyo ngo penzya; nkabelanciyumu kuli nduwe kusansa cibizyo camaamvwa.”32 Elyo tula mvwisya kuti cindi Muapostolo Petro, kuli nguwezijaluzyo nko zyakapegwa kuyaka Mbungano, tu jana kutiwakali mu ntolongo, elyo nguonya oyu Musumpululu wa Mulilowakasika kwiinda mu mingwala, kajula zitendele zya ntolongo,a kugwisya Petro, camaseseke, kakutakwe a kwalo kunyonganya

6 IJWI LYA KAAMBWA

mulindizi. Kuli ndime, Ngu Jesu Kristo mbobuca nguwenya,sunu, amuya myaaka.33 Elyo mpawo muyo ziba lyoonse kufumbwa cintu kwiindaku bulenge bwa ncico. Kufumbwa cintu cila zibwa ku bulengebwa ncico, micelo nje cizyala. Elyo Nda mulomba kulangililamusyobo wa mucelo Ngo uzyala, Mumuni oyu uuli ngu Leza,nkaambo lyoonse Ula piluka ku Ijwi lya Leza, a kutondezya Ijwilya Leza, lakambauka Ijwi lya Leza, nkabela Leza ulatondezyaIjwi eelyo mucintu cini cilabwaampe obo kumbele lyanu.Kweelede kuba cintucimwi kunze lya Ndilyo.34 Bantu baka ndiita kuti musinsimi. Ta ndiliiti kubamusinsimi, nkaambo inga tee Ndaba a camba cakwaamba obo,pele Ndi jisi…Kwaamba, inga Nda amba obo, kuteeti Mwamiwandi lekela kubona zintu kumbele, kwaamba zintu ezyo zyakacitika, ziyo citika, zilacitika, alimwi kwiina ciindi comwe nicakaalilwa, mu makumi a zyuulu zya ziindi. Zintu zyoonse ezyoNzya kaamba zyakali kunga zyacitika, kacitika. Toonse tulizyi obo. Ikuti na kuli muntu mu baswiilizi aba balibonyacifumo cino, na kuli koonse, uukonzya kwaamba ciindi comwenicaka kaalilwa, uli angulukide kwiima a kwaamba boobo. Peleikuti na bantu boonse balizi kuti ziindi zyoonse, zya zyuuluzya ziindi, cakali luleme kumaninina, amwaambe, “ameni.”[Mbunga yaamba, “Ameni!”—Mul.] Mwabona? Aboobo ingacaba cintu ncoonya konse ku nyika.35 Cintucimwi cili aafwi kucitika. Leza tatumi zintu ezikakutakwe bukanze kunze lya nzizyo.36 Ndali kuyeeya buyo awa. Nda cibikka awa, cimwi camalembo angu. Kuteeti Ndili samide cifumo cino, imbali yakatambo kamabwe aafalidwe…Elyo bunji bwanumwakamvwaoyu sikusangabalisya wamu zipekupeku, Jane Russell, elyobanyina mbana Pentekoste; a Danny Henry mweeninyinawakwe, mweeninyina wakwe mutaanzi, mwana wa muciziiwa banyina. Wa kali muna Baptisti. Wa kaliimvwi kumuswaangano, muswaangano wa Bantu Basimakwebo mu LosAngeles, California, myaka yobile yainda.37 Elyo Nda kazwaa kumana kwaambaula twaambo, tulemu,twa nguzu abukozu; cakuti awalo mulinguzi, umwi wa balinguziba koonse iwa Assembilisi ya Leza, wakaselemukila kucibumbili kuzwa aatala mu bbalukkoni oko nkwa kakkede,elyo wa kati, “Ta ndisyomi kuti Mukwesu Branham walikusitikizya eco.”38 Nda kati, “Nde elede kucisitikizya, munene. NguMBUBOOBU MBWAAMBA I MWAMI.” Elyo, mpawo, cakalikujatikizya mbungano mu bukkalo obu.39 Elyo kutandila ciindi eco, mwaalumi mukubusyi oyo wakalisimakwebo…Munyina wakwe uliku…wa kaliko kakkopazifoto zya cipekupeku cifumo eco, munyina wakwe uumbi ngu—

LUKWATANO A KULEKANA 7

ngu endelezya zya migwagwa ya cisi ca California. Elyo DannyHenry wakeenda kumbele kumane kujalwa muswaangano,aa cibumbili, mbuli obu, oko bantu boonse nkoba kakkede,wakeenda kuselemuka kuzo ndibukata a maboko akwe. Elyowa kaamba majwi aya, “Mukwesu Branham, Nda syoma ecitacimvwiki kusanka cintu cisetekene, pele,” kati, “eco ingacabambwa kuba cipati 23 ca Ciyubunuzyo.” Kwalo, kuli biyozyandaano zili makumi obile azyobile mu Ciyubunuzyo.Wa kati,“Nda syoma eci tacimvwiki kusanka cintu cisetekene.” Mbwa kacaambila buyo…Lino, mulombe wakali wa Baptisti, nkabelataakwe cintu ncakazi kujatikizya cigambyociinda. A mabokoakwe kandi bukete, wa katalika kwaamba mu mwaambouutazizilwe.40 Elyo cindi nakamana kwaambaula mu mwaambouutazizilwe, kwakali i—i mwanakazi uusiya, wamubili maningiwaka kkede nkoonya kumbele lyangu, waa kaima, kati, “Eco taciyandiki bupanduluzi buli boonse pe.” Waa kati, “Ndi zwa kuShreveport, Louisiana, na, Baton Rouge, Louisiana.” Kati, “Econci French kutazumbauzya.”41 Victor Le Doux, oyo wakali muna French, awalo wakakkedekuya, kati, “Cilimasimpe, Ndili muna French, nkabela eco calici French cilondokede.”42 Nda kati, “Kolindila aniini. Yebo kolemba aapepa econcaamba, alimwi yebo kolemba aapepa eco ncaamba, kotanakwaamba cintu cili coonse. Kolemba aapepa eco ncoamba,nkabela tu bone bulembo bwako.” Elyo aboobo umwiwakalemba aapepa, a uumbi wakalemba aapepa, cakali cakutimapankicuashioni akali kozyenye.43 Elyo mpawo kutandila ciindi eco, niba kaleta bulemboboonse, mulombe mukubusyi, wakali kuboneka kabotu iwamasusu aasalaluka ku mutwe keenda kuzwa kusule. Oko, kwakanyina busena bukkwana nguwe kuti akkale; wa kaliimvwikusule. Wa keenda kumbele, kati, “Kaindi buyo kaniini, Ndiyanda kubikka bulembo, ambebo.” Wa kati, “Ndili mutolokiwaci French iwa U.N., United Nations.” Wa kati, “Ndi yandakusiya bulembo bwangu.”44 Elyo, mboobu, bulembo boonse botatwe bukozyenyencobeni, bwaci French. Elyo njeeyi nzila mbo bwaamba. Obumbulembo butaanzi bwakalembwa, bulembo bwakabwezwandyoonya. Obu mbulembo bwa Danny, mwini, mbwakabikkide mu nkomo yakwe. Mubwini, bwa kanjila mu BantuBasimakwebo Banakristo, a bamwi bambi.

Nkaambo wakasala kazila kamanikide, nzila njumuloko; yebo weenda mu kusala kwako kwini.

Yebo wabweza muzeezo uululeme a usoolokede,nkabela ni Nzila Yangu.

8 IJWI LYA KAAMBWA

Nkambo ka muzeezo oyu mupati loko, caabilo cipatimaningi ica Julu cino kulindila.Ino muzeezo wabulemu oyo ngo wabamba!Oyu muli lwawo ngu oyo uyoopa a kuzwidilizya

luzundo lupati mu Buleza lwa luyandisyo.45 Lino, mwaalumi wakasaina zina lyakwe awa. “I kaambo kaliaatala kakapandululwa aa…kwa Danny Henry kasinsiminaMukwesu Branham, kapegwa kwiinda kuli bakamboni botatwemu resitranti yakuli kutaukilamuLosAngeles, California.”46 Lino, oyu mwaalumi mukubusyi wa kapa cisinsime eci,katazi nca kali kwaamba, wakali mu Jerusalema kutandilamweezi wainda. Wa kajisi coolwe ca kuunka kubusena a—akulala mu cuumbwe omo Jesu mwa kafwida a kuzikkwa. Elyokuciindi naka lede awo, wakati Nda boola ku muzeezo wakwecanguzu maningi elyo wa katalika kulila. Kati, “Obo mbo cakaliciyumu loko ku Mukwesu Branham kwiima kulwana nyika azintu ezyi, a mambungano oonse!”47 Mbuli mboca—mboca kaambwa ciindi cimwi kwa umwi,wa cibeela ca Billy Graham, kati, “Inga twa bona BillyGraham, nkaambo mambungano oonse ali kamantene nkaamboka nguwe. Tula bona Oral Roberts, ba Pentekoste. Pele mbobutimbo tusola kuba cintu cili coonse, kakuli Ci liimpene kuli ecobantu ncoba kayiisigwa?” Ngu Leza.48 Elyo, Danny, eco nca cita cakulibotezya, upanga tubwetuniini. Wa kainka kubusena oko Ciingano nko caka lazikwa,awo mpo bakaamba kuti Ciingano cakabikkwa mu mwaala.Taakwe muntu wakaliko, aboobo waka komona kabeela kamwaala a kuka bikka mu nkomo yakwe kuba ciibalusyo,wakasika ku ng’anda a ku ndipangila mbali ya katambokamabwe aafulidwe kuzwa kuli nkako. Elyo, cakugambya,na katubamba, twa kaboneka kuba aambata ya bulowa.Elyo kwiinda ncobeni muli toonse twato, mu buzumanane,kwiinda kakondo, kamanikide kalungumene moonya kwiindamuli toonse tobile. Lino eco inga caba buyo i…Mwabona,muntu umwi umbi inga ta cibona, pele kuli ndime ncilumbaizyoku zintu nze Ndi syoma. Ndi syoma kuti zintu zyoonse zijisibupanduluzi kuli ncico.49 Elyo eno, mu ciindi eci, kufumbwa cintu Mwami ncajisi…Ikuti na eci tacili cintu Nca kasinsima kwa, kwa Malaki 4alimwi akwalo kwa Luka 17, a Malembe aambi manji ayo eeledekucitika mu buzuba buno bwa mamanino, kwalo Nda ambeeci mu kujala, ca bikka ntalisyo ya muntu kucindi aa kusika.Aboobo Ndili lumbide kapati kuli Leza Singuzuzyonse, ikutina cili mu nzila eyo, ncaa ndilekela kucita cintucimwi ciniini,mu ciimo cangu cakutaiya, ku tondezya kulumba kwangu kwaluyandisyo Lwakwe kuli ndime, luyandisyo lwangu kuli Nguwe,a luyandisyo lwangu ku bantu.

LUKWATANO A KULEKANA 9

50 Aboobo, mu kusinizya, Nda langanya ciiyo eci icaLukwatanoAKulekana.Akube kuti Leza atu fwide luse toonse.51 Elyo eno amuswiilile kabotu. Elyo, bacizi, muta nyamuki akuzwa pe; amu kkalikile kwakaindi buyo kasyoonto. Bakwesu,amucite mbubonya.Muta zimi zikwabyo zyanu zyasikapepele kumasena ayo, oko kuboola kukukwabana kwa zibelesyo. Muta citieco. Amu kkalikile kwa maminiti masyoonto, kusikila camana.Amuswiilile kabotu. Ikuti na ulakazya, kolemba Malembe ayoNge belesya, elyo mpawo kaa langelange camupailo kotanabamba kusala kwako.

Leza, tugwasyembuli mbo langanya ciiyo eci.52 Lino, ndiza inga caba ciindi cilamfu. Ta ndiyandi kutimube mu kubinda kuli koonse. Elyo amuliibe buyo kuciindicanu, swebo toonse, a ku langalanga Ijwi lya Leza, cabwini acakumaninina, mbuli mbo tuzyi nzila yakuLi langalanga.53 Atu talikile aMusalaliMatayo, cipati 19. Elyo kutalikila, Ndiyeeya kuti, a kampango ka 8 ika cipati 19, Ndi yanda kutalika.Inga nda talika akwalo aka 1, a kubala kuyaansi ku kampango8 ka cipati 19.54 Lino, amuyeeye, zintu ezi Nze aamba zyeelede kuzwa kuIjwi lya Leza. Ta ukonzyi kuba muyeeyo wangu wini, nkaambomuyeeyo wangu uli mbuli buyo wa muntu oonse uumbi. Peleweelede kuba mu buzumanane ku Ijwi lya Leza. Amuyeeye,Leza ulabamba zintu zyoonse mu buzumanane. Ta cinci pe. Ngumbobuca nguwenya, sunu, amuya myaaka. Sena mula syomaeco? [Mbunga yaamba, “Ameni.”—Mul.] Ngumbobuca.55 Lino Ndiyo bala kuzwa ku cipati 19.

Elyo cakaboola kucitika, kuti cindi Jesu nakamanakwaamba ezi, wakazwa ku Galilaya, a kuboola munkomwe zya Judaya kwiindilila Jordano;Elyo makamu aabantu mapati aka mutobela; elyo wa

kabaponya…I ba Farisi abalo bakaboola kuli nguwe, ku

musunka,…56 Nda ima awo kutegwa mumvwisye kwaambilisisya ali abobakali ku Mu sunka.

…kwaamba kuli nguwe, Sena ncamulao kumwaalumi kuleka mukaintu wakwe ku makani alioonse?Elyo wa kaingula a ku baambila, Sa nywebo tamu

balide, kuti walo oyo wakalenga mu matalikilo wakabalenga mweenze a muzyazi,Elyo wakati, Ku kaambo ako mwaalumi uyoosiya

bawisi…banyina, nkabela uyo kakatila ku mukaintuwakwe: nkabela bobilo bayooba nyama yomwe?

10 IJWI LYA KAAMBWA

Aboobo taba cili bobile limbi, pele nyama yomwe. Ecocalo Leza nca swaanganya antoomwe, ku tabi muntuucipambukanya.

Ba ka mwaambila, Nkaambonzi Musa mpawo ncakaba lailila kupa lugwalo lwa cilekanino, a…kumuleka?

Elyo Wa kati kuli mbabo, Musa nkaambo ka buyumubwa myoyo yanu waka muzuminina kuleka bamakaintubanu: pele kuzwa ku matalikilo tii cakali boobo.

Lino, Leza, tu gwasye.57 Aya Malembe, mubuzyo oyu, wakalwana Jesu nkoonya kumatalikilo a mulimo Wakwe. Elyo wakalwana Musa nkoonyaku matalikilo aa mulimo wakwe. Walo mubuzyo mubusenabutaanzi uli mu moyo wa musyomi. I sizibi takwe ndaba. Peleuli kumusyomi, nkaambomusyomi usola kucita koonse nkwazyinzila kucita kuteeti apone kabotu kumbele lya Leza. Aboobowalo, kufumbwa mubuzyo ula boola aa bukombi, mpoonyakaambo ka Lukwatano A Kulekana kala boola, (nkaambonzi?)nkaambo nku kwakacitya cibi citaanzi. Oko nko caka talikilacibi. Elyo ako nkekaambo kula letwamu ciindi aciindi, nkaambonge ngawo matalikilo aa cibi.58 Lino Nse koba a ciindi caku pandulula zintu ezi zyoonse,pele Ndiyo botelwa kuvwiila lugwalo lwako a kufumbwa cintuNce konzya. Na, tuli jisi mabbuku aalembedwe aali nkuko, amibuzyo minji, azyalo zibeela kuzwa ku mitende a zintu kuno,ku tondezya eci, tu lizyi kuti waali Eva (I apele eelyo ndyakeelede kulya, awo citali akwalo ca Malembe, eno batamininakuti lyakali aprikoni; tii lyakali limwi lyawo pe.), waa kacitabumambi, obo bwakaleta imwana mutaanzi, oyo wakali Kaini,mwana wa Saatani wini, nkambo muli nguwe mwakali bubi.Tee bwa kaboola kwiinda muli Abela. Mwana wa Saataniwakali Kaini.59 Ndi lizyi mubuzyo wako eno, “Eva wakati, ‘Nda jana muntukuzwa kuMwami.’” Obombombubo ncobeni.60 Inga wabweza mwanakazi silunyemo kwiinda mu dolopo,mwaalumi mubi loko; ikuti na bakajisi muvwanda, inga weeledekuti wakazwa ku Mwami, nkaambo Leza uli jisi milao yakweibambidwe antoomwe. Elyo milao eyi, mbuli zuba lilazwa;wabikka nsoke yansaku mu muunda mubotu, iyo komena.Elyo yeelede kukomena, nkambo mulao wa Leza. Cindi mbutoyabyalwa, yeelede kukomena. Elyo taakwe cintu cikonzyakukomezya buumi cita Leza, nkaambo ila beleka kubwendelezibwa milao Yakwe. Aboobo cindi mbuto mbi niya kabyalwamwida lya—lya Eva, ya keelede kuzyala, nkaambo mulao waLeza iwa kuzyala. Elyo tii yakakonzya kucita cintu cimbi citakwiizyala, nkabela yakeelede kuzwa kuli Leza.

LUKWATANO A KULEKANA 11

61 Ako nkekaambo bantu nco bati, “Bavwanda baniini,”ciindicimwi, “abo batazyedwe ku bazyali Banakristo, balisweekede.”

62 Bulowa bwa Jesu Kristo bula lulamikila mwana, Ta ndikwemakani obo mbwa kazyalwa a obo bubi mbwa kazyalwa.Ngu Mwanaambelele wa Leza oyo uugwisya cibi ca nyika. Imwana muniini takonzyi kweempwa, nkaambo taakwe cintu cakweempelwa, elyo eco cakali cibi ca nyika caka gusigwa kwiindaku Bulowa bwaKristo. Bavwanda baunka ku Julu.

63 Calo ncibi citaanzi, elyo ako nkekaambo cila—cila buzigwa.Cindi kufumbwa cikankamanisyo cipati cazwa kuli Leza,kutandila cintu citaanzi: “Ino kujatikizya lukwatano akulekana?” Lino, mbuli lyonse, ucili mubuzyo aakati ka bantu.Mbuli mbo cakabede mu ciindi ca Jesu, mbuli mbo cakabedemu ziindi zya Musa, lyonse mbo cakabede, nkabela maneku buzuba buno, mubuzyo aakati ka bantu, nkaambo bantubayanda kuziba eco cili Bwini.

64 Pele ali mubuzyo, kweelede kuba akwalo bwiinguzi. Elyoeno mukuba bwiinguzi, mbuli mbo Nda kaamba kale, mvwikiino, ku leelede kuba bwiinguzi bululeme. Elyo ikuti na twajana bwiinguzi ku cintu cili coonse, nkabela ta—ta bululeme,mpawo tu lizyi kuti bwakali lubide. Pele kuli, inga kocibuzyakusikila mubuzyo wini wavwiilwa, ikuti na uyanda kuzibaBwini. Elyo mukuba kuti oyu mubuzyo wa Bbaibbele, weeledekuba a bwiinguzi bwa Bbaibbele.

65 Cili mbuli mboNda kaamba, ikuti na Ndali kuyanda kuunkakujwe cifumo cino; elyo kubotu kwiinda Nkwe zyi oku kabotu,Nda yandaula cintucimwi mu muunda, nkabela cali kugamakujwe, elyo Nda unka kujwe. Muntuumwi wati, “MukwesuBranham, oko nkujwe.” Kwalo nkujwe, munzila imwi, pelenku jwelyakunyika. Inga ndaciinda cintu nciconya nce Ndalikuyandaula; Inga ndajoka, mukuziba kuti kwali lubide. Elyompawo ikuti na muntuumwi wati, “Mukwesu Branham, koyanzila eyi, ku lulyo lwako.” Lino, oko munzila imwi nkujwe,akwalo, pele nkujwe lyakumusanza. Inga nda sweekelwa cintueco nce Ndali kuyandaula, nkaambo Nda indilila minyinza yanzila iitonkomene a ilondokede.

66 Lino, ikuti na cili obo, tuli jisi mizeezo yobile yakuyeeyaaa Lukwatano A Kulekana. Elyo nkokuti, imwi yazyo ilaamba,kuti, “I mwaalumi ukonzya buyo kukwata ciindi comwe, citakutimukaintuwakwe uli fwide.” Elyo oyo ngoumwiwamibuzyo,pele, wa unka kutobezya eco, ula indilila aa mbaakani. Elyompawo utobela wati, “Oh, ikuti na mukaintu na mulumi, umwiwabo, wacita bumambi, naa umwi wabo ulakonzya kulekwaa kukwata alimwi.” Yebo ula lijana kwiindilila aa mbaakania ceeco.

12 IJWI LYA KAAMBWA

67 Aboobo, mwabona, takuli kujwelyakumusanza nakujwelyakunyika; tu yanda kugama kujwe kwini. Ingawamaninwa Malembe cindi weenda nzila eyi, inga wamaninwaMalembe cindi weenda nzila eyo. Tu yanda kuziba awoMalembempa swaangana Malembe, a kuziba eco cili Bwini bwa ncico.Aumwi ulatola nzila yandeene, a kukakilwa kuzibya bwiinguzibuluzi, pele kuceelede kuba bwiinguzi.68 Cili mbuli buyo, sunu, kuli mizeezo imwi yobile mipatiya njiisyo mu mbungano; umwi wawo ngwa buna Calvini,umwi uumbi ngu Armin-…Buna Arminia. Umwi wawo ngusimulao, umwi ngwa luzyalo. Elyo tuboola kujana kuti bantuabo basyoma mu luzyalo, bana Calvini, ba lati, “Alelekwe Leza,ta cindinyonganyi kufweba. Ta cindinyonganyi kunywa. Ingandacita zintu ezi, Ndi jisi bukwabilizi Butamani.” Mpoonyatu jana lubazu lumbi, kuli simulao, kati, “Oh, Inga ndayandaku mubwekela, Inga ndayanda ku mutapatila, pele, NdiliMunakristo, Nde elede kuumuna wii.” Mwabona, ula lijanamu nyendo zyobile zyandeene, nkabela taakwe yomwe yazyoiiluleme. Lino, eco nciyumukwaamba obo, pele bwalombwini.69 Tuli jana aa nyendo zyobile zyandeene; imwi yuunka nzilaimwi, imwi nzila iimbi. Lino atu bone Bwinimbobubede.70 Lino amuswiilile, a kubona ikuti na kumvwika kuyeeyakabotu kuli ndinywe. Ku mukozyano, ikuti na Nda libambilakuya ku masi aambi. Elyo Ndiyo bweza mukwasyi wangu wini.Ndiyo ita mukaintu wangu kuli ndime, alimwi Njo amba, “Tuyo-…Ndiya ku masi aambi, oyandwa.” Lino ndoolu lubazu lwasimulao, “Lino, mukaintu wangu, Ndiyo ku bikkila mulao! Ikutina wali bbwayaula cankwela ku mwaalumi uuli oonse kuciindine Nta ko, cindi Nda piluka unooli mwanakazi uulekedwe.Elyo ta Ndi yanda kuti kobilaula meso, ta Ndi yandi kuti kolibbwayaula cankwela! Sena wamvwa obo? Ndili mulumi wako!Ikuti na wacicita, Ndiyo kuleka cindi Nda piluka.”71 Mpoonya waa tambika a kundisika ku tai, a kwaamba,“Mwaalumi wangu mubotu, Ndi yanda ku kwaambilacintucimwi, wabona, wabona, kuti na wabilaula meso kumwanakazi uuli oonse, na kubweza mwanakazi uuli oonse,na kuli bbwayuala cankwela ku mwanakazi uuli oonse, uyoobamwaalumi wakalekwa cindi wakuboola.” Lino, sa inooli ng’andayakukkomana? Abo mbasimilao. Yaa.72 Lino, lubazu lumbi ndwa, kuti na Nda inka ku masi aambinkabela Nda lubizya…Koya oko a kwaamba, “Lino, langa,Ndiyo tola mwanakazi oyu kubusena. Oh, kuli kabotu kumukaintu wangu, walo takwe ndaba.” Mukaintu wangu wati,“Ndiyo enda mwaalumi oyu. Kuli kabotu kuli Bill, takwendaba.” Ikuti na Ta ndikwe ndaba, mpawo kuli cintucimwicilubide kuli ndime; Ta ndi muyandi kabotu mwanakazi oyope. Elyo ikuti na walo takwe ndaba, kuli cintucimwi cilubide

LUKWATANO A KULEKANA 13

kuli nguwe.Walomukaintu wangu; Ta ndiyandi mwaalumi umbikucita zyabufuba awe.Walo mukaintuwangu.

73 Lino, nzila iiluleme ya ncico, nkuti, kuli boonse babo bajisibwini, pele kutali Bwini butonkomene.

74 Lino cindi Nda inka ku masi aambi, ku cibamba kululama,mukwasyi wangu muniini ulabungana koonse, nkabela tulakomba umwi aumwi. Elyo Nda batuula kuli Leza, alimwi balandituula kuli Leza. Elyo cindi twa cita, tula unka ku cisicimbi…Nda inka ku masi aambi. Lino, Ndi lizyi ula ndiyanda;Ndi jisi kaanzambwene muli nguwe. Elyo Nda muyanda; ulijisi kaanzambwene muli ndime. Kufumbwa kuti Nke muyandambuli boobo, ta yeelede kuba akulibilika kuli koonse kujatikizyandime ku tola mwanakazi uumbi kubusena. Kufumbwa kutika ndiyanda kabotu, baa, ta ndiyandiki kuyeeya kujatikizyamwaalumi uumbi kweenda a nguwe, nkaambo walo mukaintuwangu alimwi Nda mu syoma.

75 Nda syoma, ikuti na inga Nda cita ncobeni cintucimwicilubide, ku lubizya a kweenda a mwanakazi umwi, a kujokaa kucaamba kuli nguwe, a ku mwaambila, “Meda, Tii ndaalikuyanda kucita eco. Nda jatwa buyo mu kooze; mwanakazi oyuwazuzaana buyo aku ndifwaankanya biya a—a kundikwempaku kuboko, a kutalika boobu-a-boobu,” Nda syoma inga wabauumvwisya. Nda syoma inga wa ndijatila kuli ncico. Pele ingatii Nda cicita, kakutakwe kaambo, nkaambo Nda muyanda.Nekubakuti inga waa ndijatila, Inga tii ndacicita. Inga tiindamucisa, kakutakwe kaambo. Nekubakuti Ndi lizyi kuti ingawandi jatila kuli ncico, Ta ndiyandi kumucisa.

76 Elyo nje nzila mbocibede a Leza. Ikuti Nda…ikuti naluyandisyo lwa fileo, luli nduyandisyo lwabuntu, luyandisyolwa luswaanano, inga lwabamba mwaalumi kulimvwa obokujatikizya mukaintu wakwe; ino kujatikizya luyandisyo lwaagapao, bbala lyaci Griki lipandulula “luyandisyo lwa Leza,”mbobuti mbo lunga olo lwandibamba kujatikizya Jesu Kristo?Mebo, kufumbwa kuti Nke yanda kucicita, cili mu moyo wangukucicita! Naa…Nda amba, kufumbwa kuti cili mu moyowangu kucicita, Nda inka ndacicita. Busimulao tabuko ndilekelakucicita, nkambo kakuti Nda kalizi kuti Ndiyo subulwa nkamboka kucicita. Pele Bwini ncobeni bwa ncico, nciindi luyandisyolwa Leza lwanjila mu moyo wako mane yebo uyanda ku Ci cita.Obombo Bwini bwa ncico. Kuli mizeezo yobile. Kutali busimilaona bumbi, na buna Calvini, bwalo mboonse.

77 Lino tu jana kuti sunu, akwalo, kuli tubungwe twandeenetunji. Kuli mbungano ya Katolika, mbungano ya Protestanti.Imwi aimwi yabo yaamba kuti nje Nzila, mwabona, “Tuli jisiNzila, ndendiswe Bwini.” Kuli Methodisti, ilaamba, “Tuli jisiBwini.” I Baptisti ilaamba, “Tuli jisi Bwini.”

14 IJWI LYA KAAMBWA

78 Ee, kuli ndime, kufumbwa kuti kabalimvwa nzila eyo, takuliboobo, nkaambo Jesuwakati, “NdimeBwini.”Mwabona?79 Aboobo, mbuli nkambauko yangu masiku ainda mboyakabede, kuti Walo ngo busena obo Leza mpa kabikka ZinaLyakwe, busena buyo bwa kukombela. Yebo toli Munakristonkaambo kakuti uli muna Protestanti. Yebo toli Munakristonkaambo kakuti uli wa Katolika. Yebo toli Munakristo nkaambokakuti uli muna Methodisti, Baptisti, na Pentekoste. Yebouli Munakristo nkaambo waka bapatizigwa muli Jesu Kristo,kwiinda ku Muuya Uusalala, kutali kwiinda ku meenda.“Kuli Lusyomo lomwe; Mwami omwe; lubapatizyo lomwe,” olondubapatizyo lwa Muuya Uusalala. Lubapatizyo lwa meendalukunjizya mu luswaanano camulao. I lubapatizyo lwa MuuyaUusalala lukunjizyamuli Kristo camulao.MbooboweBwini.80 Tuli jisi akwalo mizeezo yobile ya olu Lukwatano AKulekana. Lino, mukuti, Mwami wesu wakajula makaniaasisidwe a Cinamatizyo ca Ciloba ica Ijwi Lyakwe kuli ndiswe,mu mazuba aya aku mamanino. Lino, bunji bwanu, inga ecicaba ci Griki kuli ndinywe, pele mbungano yangu ilamvwisya.Kwiinda kunzi? Elyo mwakamvwa zya zilengaano a caka tolabusena. ElyomubuzyowalomubuzyowaBbaibbele, twa tambwakuno ku kusyoma kuti kuleelede kuba bwiinguzi bwakasimpeku maseseke oonse aasisidwe ayo akasiswa kuzwa ku malengeloaa nyika. Elyo zisinsime zya Bbaibbele alimwi zyaamba kutimu buzuba obu maseseke aya ayo yubununwa. Ciyubunuzyo 10,“Elyo ku kulizya kwa angelo waciloba, mutumwawa Laodikeya,makani aasisidwe aa Leza ayo yubununwa.” Elyo obu mbukkalobwa mamanino, buli ngu Laodikeya.81 Amulange koonse ku lubukulusyo olu lwazumananakwa myaka iili kkumi ayosanwe na iinda, elyo taakwekabungwe komwe kakazwa kuli ndulo. Luther wakalijisi lubukulusyo, mpaawo kwakainka kabungwe; Wesley,mpaawo kwakainka kabungwe; Alexander Campbell, mpaawokwakainka kabungwe; toonse otu tumbi tupati…John Smitha bamwi bambi, tubungwe, Moody, kuzwa kukutalika. Pelekwakali lomwe…Kanji lubukulusyo lutola buyo kutandilamyaka yotatwe. Pele olu lweenda kwa myaka iinda kuli kkumiayosanwe, nkabela taakwe kabungwe komwe kasyuuka kuzwakuli ndulo, nkaambo eci nciindi ca Mbuto. Takucikwe cikwa pe;cikwa comwe camana kuzwa, ni Mbuto.82 Leza ulilibambilide, ikuti na Tali mukucicita eno, Uyo itaMbungano kuya ku bulondosi kwiinda ku Ijwi Lyakwe, JesuKristo. Amubone, kweelede kuba bwiinguzi kubusena bumwi,alimwi mukuba Obo, makani aasisidwe aa Leza aakanamatikwaaliciloba, Zinamatizyo zili Ciloba.83 Mbali bongaye bamvwisya eco, nyamunamujulu janza lyako.Atu bone. Ndi yeeya kuti bunji bwabo ni mbunga yesu bazwa

LUKWATANO A KULEKANA 15

mweengelede, amuswiilile. Ikuti na pe, mabbuku anozwidecainoino loko, aa ciiyo. Tuli jisi mabbuku, mabbuku amwi aliNcico eno.

84 Jesu, mu cibalo cesu, ula tu tamba kujokela ku matalikilo,ku bwiinguzi bwini bwaMalembe.

85 Lino, cindi Na kalwanwa a ceeci, kuli zintu zyobilo mukuboneka. I bapaizi baka Mwa ambila, “Sena mwaalumi ingawaleka mukaintu wakwe, akukwata umbi, ku kaambo kalikoonse?”

Elyo Jesu kati, “Tii cakali boobo kuzwa kumatalikilo.”

Mpoonya ba kati, “Musa waka tuzumizya lugwalo lwacilekanino, a kumu leka ku kaambo kali koonse nkobakalikuyanda.”

86 Wa kati, “Kuti, Musa wakacita eco nkambo,” Ndilimukulekela katambo ako kwakaindi kaniini, “nkaambo kabuyumu bwa myoyo yanu; pele kuzwa, na ku matalikilo tiicakali boobo.” I mubuzyo!

87 I mubuzyo sunu, mbuli wa luumuno lwa nyika, “Sa luboolakwiinda ku tunzenyu, lukamantano lwa masi, akakamantana?”Nda mwaambila, peepe. Lyoonse lwakaalilwa, nkabela luyo citaalubo. Pele kucili bwiinguzi bwakasimpe ku mubuzyo, “Senakuyooba luumuno aa nyika?” Iiyi, cindi cibi cakumwaigwa aanyika, ku yooba luumuno. Pele kakutanasikwa kuciindi eco,takukabi luumuno; “cisi ciyolwana cisi nyina, a bwami kulwanabwami nyina.” Leza wakapa busilike bwa cibi. Amuswiililekabotu eno. Leza wakapa busilike bwa kugwisya cibi aa nyika,pele muntu wa nyika tazumini busilike bwa Leza.

88 Leza wakatupa busilike a nzila ya kukwata bamakaintubesu a kupona ambabo, pele muntu tazumini busilike bwa Leza,tatambuli Ijwi Lyakwe ali mbubo. Jesu wakaamba eci. Elyoeci citu yeezya zya—zya Majwi Aakwe, mukuziba kuti Wa kati,“Majulu a nyika ayomana, kuloba, pele Lyangu tali kaciti.”

89 I mubuzyo, bwiinguzi bwini obo Jesu mbwayanda kutitujokele, nku jokela ku matalikilo. Mpawo, oko inga kwabaku Genesisi, nkaambo bbala Genesisi mutabi mupati walunyungu ku mubuzyo uuli oonse mu Bbaibbele. Elyo lyoonseweelede kujokela ku lunyungu kubona kuti musyobo nzi walunyungu luli mu muunda, kuziba kuti nzisyangonzi ziyooba.Lino, musyobonzi wa lunyungu uusyangidwe? Genesisi, mukubamutabi mupati wa lunyungu, inga twa jokela ku Genesisi. Jesuwatuzibya ku Malembe aya, “ku matalikilo.” Lino, amuyeeye,eelyo ndendilyo ciindi nocaka talika kuba. Kakutanaba eco,bwakali Butamani. Lino, mubuzyo wesu wali, amubone, ikuti natwa jokela ku matalikilo.

16 IJWI LYA KAAMBWA

90 Lino muta kakilwi eci! Elyo nke kaambo Ndi yandakwaambaula aniini, kutegwa bantu kumasena aku luwaile, akuti teepu iyo caamba kabotu loko.91 Ikuti na Jesu wakati, “Amu joke ku matalikilo,” kwakalibuyo zyobile zya cintu aa nyika. Kwakali Adamu omwe, Evaomwe, baka swaanganisigwa a Leza alikke.Mbizi nzyazi yomwe,mweenze omwe; cinkwela nseke omwe, mukombwe omwe. “Kumatalikilo,” mbuli Mbwaka twaambila kujokela, kwakali buyozyobile zya cintu cili coonse. Sa mbwini? [Mbunga yaamba,“Ameni.”—Mul.] Mpoonya, tu jana kuti zintu zyoonse “mumatalikilo” zyaka beleka mu ncililano iilondokede a lumvwanokuli Leza, taakwe cintu cizwidemu bubambe bweelede.92 Zintu zyoonse ku julu zicili mu ncililano; nyenyeezi zyoonse,zikamu zyanyenyeezi a magaasi alusuko, zuba amapulanetiazimwi, zintu zyoonse zili mu ncililano cakulondoka. Cimwicazyo caputa, inga canyonganya bubambe boonse.93 Lino amuswiilile. Sena mwabona? Kunyonganya komwekubisya bubambe boonse! Lino, cindi bantunsi nibakalikweenda mu buzumanane a Leza, a mwaalumi omwe amwanakazi omwe, mwanakazi oyu wakabisya a kunjizyabubambe boonse bwanyika kuzwaku buzumanane a Leza.Aboobo, ijwi lyomwe lyayungizigwa ku Bbuku eli, na Ijwilyomwe lya gwisigwa kuli Ndilyo, ligwisya Munakristo mubuzumanane a Leza, ligwisyambungano kuzwamu buzumananea Leza, ligwisya mukwasyi kuzwa mu buzumanane a Leza.Musyomi oonse inga wagwisigwa, kwiinda kukutazumina Ijwilyoonse ilya Leza.94 Mpawo, wakali mwanakazi oyo wakacitya lwandaano lwamuunzi mubotu. Ta kali Kerabimu oyo waka nyonganya nyika.Ta kali Adamu waka mwaya muunzi. Tii cakali cintu cimbieco caka palanganya muunzi, aku palanganya cintu coonsekuzwa ku buzumanane, cita mwanakazi, Eva. Elyo cili awakuti “i matalikilo,” oko Jesu nkwa kaamba, kwaka mwaya.Jesu wakati, “Ku matalikilo, Leza wakalenga mweenze omwe,muzyazi omwe, wa musyobo wa umwi aumwi.” Elyo enocindi mwanakazi oyu…kutali mbizi nzyazi pe, kutali mubwamuzyazi pe; pele mwanakazi, waa mwaya buzumanane boonsebwa kubeleka kwa Leza aa nyika, a kunjizya zintu zyoonse mulufu. I mwanakazi, kutali mwaalumi, waa kajaya cipangano.Waa kajaya cipangano, nkaambo (nkaambonzi?) waa keendakuzabuka minyinza ya Ijwi lya Leza. Lino, ikuti na waa kajayacipangano ku mulumi wakwe, waa kajaya cipangano cakwekuli Leza; mpawo, nkaambo waa kajaya cipangano a Leza, waakacijaya ku mulumi wakwe.95 Elyo cindi wajaya cisyomyo a cipangano caku Ijwi lya Leza,ncencico cakacitya zizo zya mbungano zinji loko kuba zitalimumulao, nkaambo nkamu ya bantu yaka swaangana antoomwe

LUKWATANO A KULEKANA 17

a kwaamba, “Ee, Tii lyaka pandulula obo,” nkabela cigwisyakabunga koonse mu buzumanane a Ijwi. “Ta tusyomi Eco.Mwiiyi Jones wakaamba kuti Tii cakali boobo.” Pele kufumbwakuti Leza waka Ca amba kuti cili boobo, Wa kati, “amulekeijwi lya bantu boonse libe bubeji, nkabela Lyangu libe Bwini!”Nceeco cijaya buzumanane.96 Lino twa bona, mukuba kuti buzumanane buli jaidwe,mpawo imbaakani ya Buumi yaka jaigwa, akwalo imbaakaniya ciindi yaka jaigwa, cipangano caka jaigwa, zintu zyoonsezyakanyonyoonwa! Ncinzi caka cicitya? I mwanakazi. Oyo nguwakajaya cipangano. Lino, ikuti na muyanda kubala eco, ingamwa cibala, Genesisi 3.97 Lino, cakaba ciindi eco kuti mwaalumi waka bambwakweendelezya mwanakazi, kwiinda ku Ijwi lya Leza. Ta kaciliweelene a nguwe. Waa kali eelene mu bulenge, mulizi; pele, cindina kanyonganya Ijwi lya Leza, Leza waka bamba mwaalumikuba mweendelezi kuli nguwe. Genesisi 3:16, ikuti na muyandakucilemba. Ta kaceelene a mwaalumi. Waa kali sikunyonganyaIjwi lya Leza.98 Sena mwabona, “walo,” walo, mbungano kunselelo awa? Isikunyonganyawa Ijwi lya Leza, eco cakamugwisya kumanininamu buzumanane. Elyo eco ncencico mbungano nco yacita, akunjizya lufu lwa kumuuya ku cintu coonse. Linomuyomvwisyakaambo nce Ndi lwana canguzu zintu ezi mbuli Mbwe cita.BwaloMbwini! Otu ntusimpe twa Bbaibbele.99 Amubone, nkaambonzi nca kacita cintu cili boobo mbuli eci;mbobuti ingamwanakazi oyo,mubotu, weebeka a ulondokede?100 Nda kabona cifwanikiso ciindi cimwi, Nda syoma kuti cakalimu Greece, ca sikudulowing’a wakapenta cifwanikiso ca Eva.Waa kali cintu cakali kuboneka bubyaabi loko nco kasolakubona. Eco citondezya muzeezo wakunyama mboukonzyakulanga. Pele, takali obo; waa kali kweebeka, nkaambo waa kalimwanakazi ulondokede, banakazi boonse.101 Amubone, nkaambonzi ncakacita cintu cili boobo, mukubamu bubambe bwaatala? Waa kali a mwaalumi ncobeni, keelenea nguwe. Pele toonse tu lizi lino kuti waa kasweekelwa bubebwakwe bwakweelana kumwaalumi, cindi na kabisya, elyo Lezawakati, “Mwaalumi uyooba mweendelezi wako kuzwida awa.”Lino, ayoMalembe. Ikuti namuyanda ku, inga twa cibala.102 Ndi mupa Malembe, kuvuna ciindi ku kukwabana okukwazibelesyo koonse ku cisi, kutegwa ingamwacibala lwanu.103 Amubone kaambo nca kacitila eco. Mbobuti Saatani mbwakasola kusika kuli nguwe?104 Sena mulizi kuti Saatani wakali eelene a Leza buzubabumwi? Masimpe mbwakabede, koonse cita cilenga; wa kali

18 IJWI LYA KAAMBWA

zintu zyoonse, kaimvwi ku janza lya lulyo ilya Leza, ku Majulu,Kerabimu mupati usololela.105 Amubone kaambo nca kacitila eci, ta kali mu bulengebutaanzi. Tali mu bulenge butaanzi bwa Leza; waloncipangulule. Aboobo, “ku matalikilo,” mbuli Jesu mbwatondeka nkuko, ta kali cilenge cakalengwa lutaanzi ica Leza.Walo ncipangulule ca mwaalumi, cindi Jesu naka tondeka ku “imatalikilo.”106 Amuyeeye, Adamu wakali bube boonse bwa bwaalumi abwanakazi, mu bulenge butaanzi, omwe, pele mpawo wakandaanisigwa ku kabambo.107 Amubone, pele cipangulule, alimwi, amubone, omwe luzutuwa boonse bulenge ibwa Leza, bwa banyama boonse a cintu cilicoonse cimbi, waa kali omwe luzutu waka sakatizigwa munzilaeyi. Bazyazi boonse bambi bakali mu bulenge butaanzi. Bazyaziboonse bambi bakali mu bulenge butaanzi, pele Eva takalimu bulenge butaanzi. Mwabona, oko kwa keelede kuba nzilaeyo. Tula sika kuli ncico kwainda kaindi kaniini. Amubone,mu bulenge obu obo mwakabede, kutali mu butaanzi, pelecipangulule. Elyo bulenge obu, kuli i…108 Lino Ta ndiyandi ku cisa kulimvwa kwanu, pele Ndi yandakumwaambila Bwini. Elyo amukkale buyo zii; mu cita kabotu.109 Kwiina cintu caka sakatizigwa kuba sikucenga maningi,mbuli mwanakazi oyo sikucenga. Ta kukonzyi kuba cintu cimbipe; ta kukwe cintu cibambidwe boobo.110 Akwalo, kwiina cintu cikonzya kweenwa loko cabuteteetembuli mwanakazi. Lino, kuwa kula tondezya kaambo aka kubabwini, kuwa mu matalikilo.111 Ta kali mu bubambe bwa bulenge butaanzi. Waa kalimuli Adamu, pele kutali mu buzyazi bwankwela, lwakwe, kumatalikilo. Waa kali cipangulule.112 Lino, kwiina cintu cisakatizidwe eco cikonzya kucenga,a kucegwa, cabuteteete mbuli mwanakazi. Kwiina cintucisakatizidwe na cinga caubauka aansi mbuli mwanakazi mbwakonzya. Amuyeeye eno. Kwiina cintu cisakatizidwe, mu bulengeboonse, eco cinga caubauka aansi mbuli mwanakazi mbwakonzya. Ula kozya kutyolaula moyo wa mwaalumi mubuteteetekwiinda cintu cimbi cili coonse ciliko mu nyika, i mukaintuwakwe. Lekela mukaintu oyo muniini mubotu atalike kucitabumpelenge a mwaalumi umwi umbi; amulange mulombwanaoyo ka kkede awo a bana bakwe, misozi kiiloka kuzwa ku mesoaakwe. Waa kasakatizigwa nzila eyo. Waa kasakatizigwa kucitaeci. Taakwe ngulube, taakwe mubwa, na taakwe munyamauumbi, waka sakatizigwa mbuli nguwe na uukonzya kuubaukamaningi mbuli mwanakazi mbwa konzya kuubauka. Lino, ecocili bwini.

LUKWATANO A KULEKANA 19

A bulemu ku bacizi besu, Ndi yanda kuti mubone.113 Taakwe munyama unga waba sibwaamu. Inga mwaitamubwa i “muhuule,” mubwamuzyazi, inga mwaita mweenze…ngulube i “siceembelamubbi,” pele kulilemeka kwakwe nkwamamaile aali milioni kwiindilila basizipekupeku banji ibaHollywood. Eyo nje nzila mbwaubaukide imbwa kasakatizigwakuubauka. Ta konzyi…Amuyeeye buyo eci eno. Kwiina cintumu nyika, cakabambwa mu bulenge bwa Leza, eco cikonzyakuba sibwaamu, kuubauka oko maningi.114 Yebo wati, “Lindila aniini, ‘mwaalumi’!” Tula sika kuli eco.I mwanakazi weelede kwaamba kuti “iiyi.”115 Amubone, kwiina cintu cisakatidwe kuubauka maningi, nakuba cisofwi, pele mwanakazi. I mubwa takonzyi kucicita, ingulube taikonzyi kucicita, i muyuni takonzyi kucicita. Taakwemunyama sibwaamu, nkabela takonzyi kuba, nkambo takasakatizigwa kutegwa inga waba. I ngulube nzyazi taikonzyikuba sibwaamu, mubwa muzyazi takonzyi kuba sibwaamu, imuyuni nseke takonzyi kuba sibwaamu. I mwanakazi nce cintuluzutu cikonzya kucicita.116 Lino sa inga mwabona Saatani nkwa kaunka? Mwabona?Pele walo ucijisi, ngu umwi uujisi nguzu zya kwaamba kuti“iiyi” na “peepe.” Mwabona, citola oko nkwa yanda kulijatilila.Mwabona? Lino awa tula konzya kubona antangalala lunyungulwa nzoka, awo mpo lwaka njilila. Kuli busena bomwe luzutunkwa konzya kuunka. Ikuti na eco inga tiica citonkomeka,mbee muntuumwi moofu. Mwabona? Mwabona, ceelede kuunkakuli eco.117 Amubone, nkaambo banyama ncoba taakonzya kucicita,munyama muzyazi, bakali mu bulenge butaanzi. Pelemwanakazi takali mu bulenge obo butaanzi. Lino tula jokelaku kubbutukizya eci, mpawo kumu leta ncobeni ku buzubabwasunu, mu Cizuminano.118 Waa kasakatizigwa, alikke, nkambo ka buponi bwabusofwia bubi. I mubwa takonzyi, alimwi taakwe muzyazi uumbiuukonzya. Walo mwanakazi buyo nguukonzya. I mubwa nabanyama bambi bali boonse, lomwe mu mwaka, nkabelaoko nkwakuzyala bavwanda; kutali musaalo wankwela, pelenkaambo ka bavwanda bakwe. I ngulube siceembelamubbiwakaindi, mubwa muhuule wakaindi, lomwe mu mwaka,ciindi comwe, eco nca bavwanda bakwe. Pele mwanakaziulisakatizidwe ku ciindi cili coonse nca yanda. Ndi jisi zintuzimwi zimwaidwe awa eno; inga mweezezya zimwi zimbi. Imubwa takonzyi; mwanakazi inga wacita. Nda syoma kuteetiMuuya Uusalala ulayubununa kuli ndinywe zimwi ezi nze Ndamwaya awa.119 Walo musyobo wazilenge ulikke, musyobo wazilenge wamuzyazi, oyo wakabambwa kubota loko kwiinda mweenze.

20 IJWI LYA KAAMBWA

Kwiina musyobo wazilenge umbi aakati ka zili zyoonse. Zyoonsezilenge zimbi izya Leza beenzembi beebeka, mbuli mu banyama,bayuni, abamwi bambi, lyoonsemweenze nguweebeka.120 Amulange deo mupati mweenze, meja mabotu mapati,musyobo wazilenge mupati; a deo, muniini uubombede.Amulange ku mukombwe mupati a mapepe akwe oonse eebeka;a nseke, niini iisalaluka. Amulange bayuni, muzingili a nseke.Nkaambonzi, nkaambonzi ncakali obo, ku zilenge zyoonse izyaLeza? Zilenge zyoonse, mu mweenze ngu weebeka maningi.Aakati ka mbelele, aakati i—i ka ngulube, aakati ka mbizi,aakati ka cintu cili coonse cimbi, lyoonse mweenze mupati oyongu weebeka, a mu bayuni.121 Pele mu mukowa wabantu, walo mwanakazi ngo mubotu,kutali mwaalumi; ikuti mbwabede, kuli cintucimwi cilubide,kuli lunyungu lwa katintanisigwa kubusena bumwi. Muciimocitaanzi cili mu nzila eyo. Nkaambonzi, nkaambonzi ncocakacitwa? Kubelesya ncico kucenga. Sikusakatizya wakwe,Saatani, uuci musakatizya, akwalo, mu mazuba aya akumamanino.122 Andi ime awa kwakaindi kasyoonto. “Kweebeka!” Senamwakalizi, ku lunyonyooko lutaanzi, kumasi oonse, aa inyika,na nyika mbwiizulwa, lwakali kaambo ka banakazi bakalikweebeka? “Cindi bana balombe iba Leza niba kabona banabasimbi iba bantu kuti bakali babotu, baka babweza kubabanakazi babo.” Sa mbombubo?123 Sena mwakabona kwiindilila kwa kweebeka ikwa banakazimu buzuba obu? Nda kabona cifwanikiso ca Pearl O’Brien,oyo wakeelede kuba mwanakazi weebeka kwiinda mu cisi, kuciindi cimwi. Taakwe musimbi muniini mu cikolo sunu cita oyouukonzya kumwiinda kweebeka, cindi caboola ku bweebesi.124 I kwiindilila kwa bweebesi bwa banakazi nkutondezyaciindi ca lweeno. Ndelili mbungano niya kaboneka kubota lokokwiinda mbiicita sunu? Zintu zyoonse zibamba buboneki bwa,mayake mapati mabotu, a mamilioni a ceeci a mamilioni a ceeco.Sena mwabona, “walo,” i lweeno!125 Lino, kwiina cintu cinga caubauka mbuli nguwe, elyo wakamusakatizya kutegwa kano konzya kweena. Elyo Saatani ulimukusakatizya ncobeni sunu, mu mazuba aya amamanino,nkambo ngu sikusakatizya wakwe. Inga nda tondezya ecoeno. Ku jokela nkoonya ku matalikilo, oyo waatalika kumubamba, Adamu na Saatani, Leza na Saatani? Mwabona,oyo sikusakatizya wakwe. Ncibelesyo cakwe cipati cakuwaalilamwaalumi mu busofwi bwakwe, mukuba mwanakazi weebeka,ula konzya koongelezya mwaalumi mu nzila ili yoonse njayanda. Mukwesu, tali sikusambala makoko kunzaacuulukunselelo awa uujata mwaalumi; walo mwanakazi weebekakeenda kuselemuka kagwagwa, kali nyonanyona, katasamide

LUKWATANO A KULEKANA 21

kumaninina. Eco ncecitola…Oyo mucengi mpoonya awo. Elyonci jazyo a ncico, nci jazyo cancobeni. Yebo inga wandibuzyakujatikizya Saatani mukuba sikusakatizya wakwe, pele oboMbwini. Saatani wakamusakatizya.Walo ucicita.126 Andi mutondezye cintucimwi mu Malembe. Nde eledekumujosya ku Malembe, nkabela inga mwali bambila muzeezowanu mbuli mbo mucilanga sunu.127 Saatani ngu umwi uubamba buboneki bwa musyobo oyowa bweebesi. Ikuti na twa bona, wakali mweebesi wiinda kuBaangelo boonse ku Julu. Sa mbombubo? Elyo wakayandisyakubamba Julu kuba busena bweebeka loko kwiinda bwamibwa Mikayeli. Sa mbombubo? Akwalo, ku tondezya kuti Kainiwakali mwana wakwe, wa katuula bukombi bweebeka loko,wakasakatizya zipaililo zyakwe a micelo a malubaluba, a zimwizimbi. Sa mbombubo? Bweebesi! Cibi mbweebesi, eco ncotwiitakuti bweebesi sunu. Elyo cibi cileena, kwiinda ku bweebesi. Ingatolanga ku mwanakazi kaya buselemuka kagwagwa kakutakwekuziba eco cili mu moyo wakwe. Mwabona? Pele Ndali kuyandakwaamba zintu ezi kutegwa mukonzye kubona kaambo Saatanincali sikusakatizya wakwe. Eco cili luzi ncobeni, mwana wakwewini wakacitondezya, Kaini. Lino, walo uleebeka kutegwaakonzye kweena.128 I inyika ileebeka kutegwa icenge. Nda amba kosmosi,bubambe bwa inyika. Yalo ileebeka kutegwa icenge, masenamapati mabotu a kulibotelezya kwamisaalo.129 Amuyeeye musinsimi, Amosi, cindi na kayutuka kuya akulanga aansi mu muunzi, a kuubona mbuli Hollywood yasunu, meso akwe maniini aakaindi akaceya, kunsi lya bowa obobwamvwi kabulengelela ku busyu bwakwe. Elyo wa kaselemukaa Mulumbe, a Ku pozomokela aa busena obo. Wa kati, “I Lezanguonya ngo mutaminina kubelekela, uyo munyonyoona!” Mbombubo.130 Cibi cileebelezya. Babikka Judasi mu cifwanikiso mbulimukolwi mudaala wacilengwa usowedwe awa mu kagwagwakubusena bumwi, mulomo kaulengelela kuuzwide nziniini,azimwi zimbi, mbuli Judasi. Judasi wakali mucengi, muyumu,mubotu loko. Tali mulombwana oyo uku langilila koonse,tali mulombwana oyu (mulimi mudaala) iwa kanjila kasamideovolosi, wa kulangililamukaintuwako koonse; ngu oyo silweeno,walo mumpelenge.131 Cibi cileebeka ku meso a inyika, pele Leza ta bambidwe mububoneki bwamu musyobo oyo wa bweebesi. Sena mwakalizieco? Leza ubambidwe mu buboneki bwamu ciimo, ciimoceebeka.132 MuBbaibbele, Isaya 53, ikuti namuyanda kulembaMalembeaa mapepa. Kuli milongo ya Malembe alembedwe aalubazuawa ya ncico. Isaya 53, Bbaibbele lyakaamba zya Mwami

22 IJWI LYA KAAMBWA

wesu Jesu, kuti, “Kwakanyina bweebesi obo mbo twa keeledeku Mu yandila. Elyo twa kasisa mbuli kuti akali masyu esukuzwa kuli Nguwe.” Sa mbombubo? Tee twaka Mu yanda,nkaambo Ta kali kweebeka. Wa kali mulombwana antelamuniini, wamakuko adiimene, uboneka kugalankana, elyo Tajisi a bweelelo bwakuba musololi. Ta kaboneka kuba musololi.Wakaambaula a bukanazi bwabuleya bwamumadolopo, a zimwizimbi, mbuli bantu mbo bacita, banamaleya, aboobo Ta kalikuboneka mbuli kuti Wa kali sicikolo mupati uuli oonse,wakayiide, mubotu, wakasamide magemesi koonse, a zintuzyoonse. Wa kali Muntu biyo wabuleya. “Kwakanyina bweebesibwa Nguwe, mbo twa keelede kuti tu Mu yandile.” Wa kalingulatumpangaliko toonse twa bantu, kuzwa lyoonse, tiiba kamuzibaakwalo kuti Wa kali Ni. Ta kali kuboneka mbuli kaleza keendaantoomwe, eco nco tunga twa yeeya kuti wakali kaleza. Pele,mbubonya, Mbwa kabede!133 Sena mwakabona cindi Mwami Leza nakaamba kuli—kuliSamueli, “Koya kutala ku ng’anda ya Jessi a kunanika umwi wabana bakwe, mwaami, abweze busena bwa Saulo”?134 Lino, bantu bakasala Saulo, cindi Samueli naka baambilakasimpe kuta cicita. Wa kati, “Leza tayandi kuti mube amwaami; Ngu Mwaami wanu.” Elyo kati, “Sa Nda kasolakwaamba cintu cili coonse kuli ndinywe, mu Zina lya Mwami,citabuyo eco cakaboola kucitika? Sa Nda kasola kumu kumbililamali na cintucimwi, cimbi, kuti nke ponena?”135 Ba kati, “Peepe, taakwe noka tukumbilila mali. Elyokufumbwa cintu nco kaamba, mu Zina lya Mwami, cakaboolakucitika. Pele tu yanda mwaami, nekuba,” aboobo baka salaSaulo. Amulange inyika ncoya kasala! Amulange eco Israyelincoya kasala! Israyeli, munanike wa Leza, ba kasala muntuoyo wakaindide mutwe a makuko ku muntu uuli oonse mucisi; mulombwana, mulemu, mupati, uuboneka kabotu loko, elyolyoonse wakali cintu cibyaabi cinyonganya.136 Pele Leza kati, “Ndiyo musalila mwaami ku kusalaKwangu.” Aboobo Wa kati, “Samueli, Nse kokwaambila kutinguni pe, pele kuya kutala kuya. Ngu umwiwa bana ba Jessi.”137 Elyo Jessi, mukaintu wakwe, a boonse babo bakalangakoonse, akuti, “Iiyi, mwana wesu mupati maningi, walo muntu,mulamfu, mulemu mubotu loko, uyo boneka kabotu buyo kumusyini wa mwaami. Walo musongo. Walo uliyiide. Walo muntumubotu. Ndi lizyi uyooba weelela biya. Walo waamba mabalaakwe bweelede.”138 Cindi niba kamuleta kubusena, Samueli wakabweza nsaziya mafuta a kwiinka kuli nguwe. Wa kati, “Peepe, Mwamiwamukaka.” Aboobo wa keenda lweendo loonse kuselemukila,ku bana bali cisambomwe, elyo Mwami wakakaka umwi aumwiwabo. Wa kati, “Sa kuli umwi umbi na?”

LUKWATANO A KULEKANA 23

139 “Oh,” wa kati, “iiyi, kuli umwi, uli kumbo kuya keembelambelele. Walo ukkala buyo kuya a kulizya nyimbo, ku yiimba,a koongolola, a kuzumanana. Pele, mulombwana wakaindimuniini uuboneka kusalala, wamakuko adiimene, inga takonzyakuba mwaami.”140 Wa kati, “Koya uka mulete.” Elyo kuciindi Davidanakabonekela ku musinsimi, musinsimi wakazuza a mafuta akwaatila aa mutwe wakwe, kati, “Oyu musale wa Leza.” Taakwebubotu; pele ciimo. Leza ulanga ku ciimo.141 Muntu ulanga ku bweebesi bwakunyama. Bula cenga. Elyonke kaambo mwanakazi wakapegwa bweebesi obo, mbwalweeno, ku cenga. I mwanakazi mweebesi, ikuti na tabu belesyamunzila iiluleme, ndutuko kuli nguwe; obo buyo mutola kugehena cakufwambana kwiinda cintu cimbi cili coonse Nce zyi.Ikuti na waa buyo…Ikuti na kali mubotu, masimpe, kufumbwakuti waa kkala a mulumi wakwe akucita eco ciluleme, elyo eco—eco cilikabotu a kukondelezya. Pele inga waa tola cintu nciconyaa, ma, obo mbwakonzya kucenga kwiinda kuli ncico, nkaambocaka pegwa kuli nguwe kucita boobo.142 Amubone, eno, pele Leza ubambidwe buboneki bwamuciimo. “Kwakanyina bweebesi mbotwa keelede kuyandila Jesu,”pele taakwe nikwakali ciimombuli Nguwe, aa nyika.143 Lino tu jana kuti, sunu, kuti i—i ciimo ca mbungano, Saatania nkamu yakwe, bayandaula kubona mambungano, eebekamapati, zintu zyeebeka. Eco ncencico nyika ncoilanga sunu.“Oh, walo mweembeli, ciindi cipati cili boobu-a-boobu, boobu-a-boobu, cabupaizi loko a bunaleza, kweenda kubusena, magemesiayomapati, a zintumbuli ezyo.” Baita eco kuti bweebesi.144 Pele basalali beni iba Leza balangila ciimo ca Ijwi lyakasimpikizigwa.145 Eco ncencico ncoba kacita basalali mu buzuba obo, cindiniba kabona Jesu. Ta kali kunyomenezya kulanga, pele bakabona Leza kuti wakali muli Nguwe. Ba kabona Leza kuti wakalia Nguwe.146 Eyo nje nzila abo balo, Joabu a ziimo ezyo kuli Davida,mulombwana muniini wakaindi, pele bakabona i—i muntuwakali muli nguwe. Ba kabona kuti Leza wakali mulinguwe, nkabela baka ziba kuteeti wakali kuboola mu nguzubuzubabumwi. Ba…Umwi waka jaya bamwi babunyina baGoliati, alikke luzutu. Umwi waka jaya bantu bali myaandayotatwe; cindi banakazi nibakali kubwezelela bunyangu bwacilalilo, nkabela impi tii yakaliko pe, elyo wa kabweza sumoa kujaya bantu bali myaanda yotatwe, ba Filisti. Ciimo!Nkaambonzi? Ba kakkala cakululama kuli Davida. Ba kalizi kutibunanike bwakali aali nguwe, elyo bakalizi kuti wakali kuboolamu nguzu.

24 IJWI LYA KAAMBWA

147 I cifwanikiso cilondokede ca Mbungano sunu eyo iyoima kuIjwi! Tu lizi Iyo simpikizigwa. Tu lizi Yalo iboola mu nguzubuzubabumwi. Nekubakuti Saulo…Elyo wakali sikulobokabwaange kuzwa ku zisi zimwi, pele ba kalizi kuti wakali kuboolamu nguzu. Tu lizi Walo uboola mu nguzu, awalo, aboobo twabweza Ijwi eelyo a kwiima cakululama awo, takukwe makanibuyumuyumumbo cileta. Ikuti na tweelede kukosaula ba Filisti,na kusotokela mu dindi a kujaya mulavu, mbuli umwi mbwakacita, tula unka nekuba, nkaambo cili i…eyo nje nzila Lezambwa kaibamba kuba. Tu yandaula ciimo.148 Inga wa ndibuzya, “Nkaambonzi Nca muzumizyakusakatizigwa boobu?” Ta ndiyandi kutola ciindi cinji, nkaamboNdi jisi kunji kumbi kwa kwaamba awa. “Nkaambonzi,”mubuzyo inga wabuka mpawo, “nkaambonzi Leza ncakabambila mwanakazi oyu mbuli obu? Nkaambonzi Ncakamuzumizya kuba mbuli obo?” Cakali ca kuyanda kubotuKwakwe Mwini. Masimpe.149 Lino ikuti uyanda kujula mu Bbaibbele lyako kwa kaindibuyo kaniini, atu jule ku ba Roma 9, kaindi buyo kaniini, a kukutondezya cintucimwi, obo Leza mbwa cita zintu ezi, ikuti nauyanda ku—ku cibala. Elyo inga twa bona eco Leza nca cicitilaku kuyanda kubotu KwakweMwini. Ba Roma 9:14.

Mpoonya twa ambe nzi mpoonya?

Sa kuli kutalulama ku busyu bwa Leza?…150 Elyo Na kasala Esau, kusala Jakobo a kukaka Esau, umwiaumwi mulombe katana kukonzya kuba a nguzu zya kusala,mwini, kwiina naba omwe wabo; kabatana zyalwa, kabacilimwida lya banyina, Leza wakati, “Nda sula Esau, elyo Ndayanda Jakobo.” Mwabona? Nkaambonzi?

Nkambo wa kati kuliMusa, Ndiyo fwida luse kuli oyongo Ndiyo fwida luse, alimwi Ndiyo fwida lweetelelokuli oyo ngo Ndiyo fwida lweetelelo.

Aboobo mpoonya tali…oyo uuyanda, naanka…oyowilana, pele ngu Leza oyo uutondezya luse.

Nkambo malembe akati kuli Farao, Akwalo kubukanze obumbubonyaNda kakubusya, kuti Ndi konzyekutondezya nguzu zyangu muli nduwe, a kuti zinalyangu likalungululwe kwiinda mu nyika yoonse.

Nkokuti walo…(lino amulange awa)…nkambowalo…luse aali oyo ngwayo fwida luse, a oyo ngwayoyumya.

Yebo uyo amba…kuli ndime, Nkaambonzi kai ncocita…sampaula? Nkambo nguni oyo wakakazyaluyando lwakwe?

LUKWATANO A KULEKANA 25

Peepe pele, O muntu, nduweni yebo ukalazyaLeza? Sena cintu cakabumbwa cilaamba kuli oyowakacibumba, Nkaambonzi wa ndibamba kuba obu?Sena mubumbi tajisi nguzu ku bulongo, ku mulwi

nguonya ulapanga cilongo ku bulemu, a i cimbi ku kubacibbi?Ino kuti Leza, kayandide ku tondezya bukali bwakwe,

a kubamba nguzu zyakwe kuzibwa, kakatila…kukkazikakwamoyo kuli boobu kwa cilongo ca bukaliceelela ku lunyonyooko:…kuti a konzye kuzibya buvubi bwa bulemu bwakwe

aa cilongo ca luse, eco nca kabambilide kale ku bulemu,151 Lino kazyanya a Ceeco kwakaindi. Leza wakacicita! Wakeelede kucibamba mu nzila eyi. Ci leelede kubako. Linoamuswiilile eno kutandila maminiti ali osanwe, Ndi yanda kutimuswiilile ku cintucimwi.152 Ino Leza ncinzi? Leza Mbutamani bupati. Ku matalikilo,kaindi loko kakutanaba matalikilo, Ta kali Leza akwalo. Senamwakalizi obo? Leza walo “ncintu ca kukomba,” nkabelakwakanyina cintu cakuMu komba.Wa kapona alikke.153 Elyomuli Nguwemwakali bube. Ino ibube niinzi? I muyeeyo.Lino muyo jana cintucimwi ciyo swena ku ciiyo ca sunumasiku.Amubone, Wa kali bube Bwakwe obo bwakali muli Nguwe.Lino, bwakali muli Nguwe kuba Taata, bwakali muli Nguwekuba Leza, bwakali muli Nguwe kuba Mwana, bwakali muliNguwe kuba Mufutuli, bwakali muli Nguwe kuba Musilisi.Elyo zintu ezi zyoonse awa zitondezya buyo bube Bwakwe.Kwiina cintu cipambukide mu ncililano. Yebo uyeeya kuti Lezatakabona mamanino kuzwa ku matalikilo? Cilimasimpe, Wakacita. Kwiina cintu cipambukide mu ncililano, nku tondezyabuyo bube Bwakwe.154 Lino, Ta kali kukonzya buyo kululama a kubamba muntukuwa. Wa kacita kumubikka a mbaakani yeelene, ya kubasikulisalila kulilemeka, kubamba kusala kwakwe mwini, pelekazi kuti inga uyoowa.155 Lino, Ta konzya kuba Mufutuli citakuti cintucimwicasweeka. Ta konzyi kuba Musilisi citakuti cintucimwi caciswa.Zintu ezi zyeelede kuba boobo. Leza wakabambwa kuba obokutegwa bube Bwakwe bupati bukonzye kutondezegwa. Ikutinikwaatali obo, inga Na takaba Mufutuli pe. Pele tu lizyi Mbwakabede, akwalo kakutanaba ciindi, Wa kali Mufutuli. Wa kaliMufutuli, aboobo kweelede kuba cintucimwi cisweeka. Mbobutimbwa yooba?156 Ikuti naWa bweza a kucisweekelwa, kutegwa buyo acifutule,mpawo tabuli bululami ku lubeta Lwakwe. Ta kakonzya kutumamuntu ku gehena, a kuba uululeme. Ngu siluse, sibuuya, uuluzi,

26 IJWI LYA KAAMBWA

uusyomeka, nkabela Walo Mubetesi mupati. Mwabona, Ingakano lilwana Mwini.157 Aboobo Wa kacita kubikka muntu kubusena awa, akumubamba kuba sikulisalila kulilemeka, kutegwa inga,mukuziba, inga waawa; elyo muntu, mu cinkozya Cakwe Mwini,mbobuti mbwa konzya kuwa? Lino nywebo mwabona Mumuniwa buzuba na? Aboobo, Wa kacita kubamba cipangulule,cintucimwi kuzwa ku bulenge butaanzi. Lino mwa cibona.Mwabona? Mpaawo mwasika. Mwabona? Mpawo, eco ncencicocakawa. Wa kacibamba, mukuziba kuti ciyoowa. Elyo cakabikkwa mu maanza aa Saatani, ku cilonga cibbi. Mpaali bulemumpo busamikidwe sunu? Yebo uyeeya aali eco. Amu langisisyekabotu eno.158 Mpawo alubo, nkaambonzi nca kacisakatizya munzilaeyi a kutali bazyazi bambi, nkaambonzi mwanakazi ncakasakatizigwa obo kutali bazyazi bambi? Taakwe bazyazi bambibakabambwa mbuli boobo. Tabali obo, sunu. Taba konzyi.Kutali kubambwa nzila eyo, ta konzyi kucicita. NkaambonziNca kabamba muzyazi oyu mpawo, i mwanakazi, mbuli buyobazyazi bambi, kutegwa inga waba nzila yomwe, kukonzyakukomezya bavwanda bakwe? Mpawo nakaba a mulumi wakwe,a kupona; alimwi cindi caboola kumuvwandawakwe, ingawabaa muvwanda wakwe. Nkaambonzi, nkamboonzi Ta kamubambambuli boobu?159 Ta ndikonzyi kwaamba majwi aya. Elyo mula mvwisya econco Ndili mu kwaambaula, embo na? Ikuti na mulamvwisya,amwaambe, “ameni.” [Mbunga yaamba, “Ameni.”—Mul.]Inzya. Mwabona? Kuli basimbi baniini bakkede awa, abalombe baniini, mwabona. Pele nywebo mulizi, munyamaweelede kusika kuciindi cimwi ca mwaka, a sinkwela nyina,mpawo kwamana. Pele, i mwanakazi, nciindi cili coonse. Elyonkaambonzi Nca kamubambila boobu?160 Lino amulange makanze Aakwe mapati kayubununwa,mbuli mbo tu zumanana kwiinda awa eno, cakulondoka mbulikulondokambo kukonzya kuba. Tii ndaka cizyi eci mane buzubabumwi.161 Nkaambonzi Nca takamubambila boobo ku matalikilo,mbuli bamwi bazyazi Bakwe? Nkaambo inga nicakaba citeelelikuli Nguwe. Ngu Kasensa ka busalali boonse. Ako nkekaambo Nca kalekela Saatani ku mujata, eco ncakacita mukupilinganya. Cilenge cili boobo nicakaba, citeeleli kuli Nguwe,cakumatalikilo ncaka sakatizigwa.162 Milimo Yakwe yoonse eyo Nja kakanza, ku kutalika, ilimu buzumanane. Milimo Yakwe yoonse ya kutalika yakali mubuzumanane. I mubwa muzyazi, mubwa mweenze; mwabona,ng’ombe mpwizi, ng’ombe poho; zintuzyoonse mu buzumanane.Bulenge boonse buli mu buzumanane. Inyungu ilafwa, akunjila

LUKWATANO A KULEKANA 27

mu bulongo; mbuli buyo lufu, kuzikkwa, bubuke. I musinzaulainka aansi kuzwa ku cisamu, cila losya itu lyaco, lajokelamwaka uutobela a bubuke bwa itu lipya. Mwabona nce Ndipandulula? Zintu zyoonse, abwalo bulenge, bwa Leza, boonsebuli mu buzumanane, muli bumwi; elyo mpaawa umwi wakasakatizigwa kuzwa ku buzumanane bwa Leza. Bulengwalezabuli bambidwe loko cakuti tabu konzyi kubisya. Amuyeeye! Ibulengwaleza butaanzi, bwaLeza, tiibwa kakonzya kubisya.163 Oh, sena tamu ciboni eno, mu kubonekela awa, lupilinganolwa mbungano? I citaanzi ndi Ijwi lya Leza! Kwiina cibi muliLeza. Sena mwabona eco nce Ndi pandulula? Nceeci cilengeeco cakaba kwiinda ku lupilingano. Leza uyooba a Mbungano,pele amulange ku cintu eci caka pilinganisigwa nco bajisiabusena awa.164 Leza ulijisi mweenze a muzyazi. Pele, mwanakazi oyu,mwabona, zizibyo nzyoonya zya ncico kutondeezya kaindi ecocakali mu muzeezo wa Leza. Inga twa tola oora, na obile, akupasaula eco mu buniini. Waa…Kapanga cilenge eci nkamboka nzila eyo, Wa kapanga cilenge a kumulekela kutegwa Saataniamu jate, nkabela wa kacicita. Walo ucimu jisi. Ni cakabotanakatijila ku Ciingano, mbuli mwaalumi, awalo.165 Amubone, bulengwaleza boonse bulabeleka mubuzumanane. Ikuti Na kapanga mwanakazi mu bulengembubonya butaanzi, nokunga taakwe cibi, nkaambo na takakonzya kucicita, na taka konzya kucicita. Walo ndu pilinganolwa bulenge butaanzi.166 Mbubonya cibi coonse ndu pilingano lwa Bwini butaanzi!Ino ncinzi bubeji? Bwalo Mbwini bwa pilinganisigwa. Inobumambi niinzi? Walo mucito uululeme waka pilinganisigwa.Aboobo nceeco cilenge caka pilinganisigwa, nceeco cintu coonsecaka pilinganisigwa. Elyo cintu coonse ciitilwa tubala kuti c-i-b-i, cikkede mpoonya awo. Ako nkekaambo mubuzyo ncoulimupati maningi.167 Kabeela buyo, kabambyo, kabambidwe amuntu, kumucengakwiinda kuli nkako; Leza wakacibamba, mpoonya awacacitondezya. Eco ncencico nca kabambilwa.168 I mwanakazi mwaamu ncintu cuubaukide loko eco cikonzyaku yeeyegwa, mu nyika. Mundijatile eci, balindu baniini.Tali cintu pe pele cingungulu ca malabisi, kulitondezyakubi kwankwela. Ngu konse mbwabede, mwanakazi mwaamu,ncingungulu ca malabisi aankwela yabantu, i kubija, awobusofwi, tombe, lunyemo lubyaabi, kusofwaala kuubaukidenko busukaminwa nguwe. Ino ubambilidwe nzi munzila eyi?Nkambo ka lucengo. Cibi coonse eco cakasola kuba aa nyikacakacitwa kwiinda ku mwanakazi.169 Elyo sikulangalanga tumpangaliko twa zintu uuzwa kuChicago, i—i mwanakazi wakalemba caano eci, impi ya

28 IJWI LYA KAAMBWA

basilikali; eyo njo bakatobezya kulingula, mu United States,dolopo pati ilya United States, kuti “Peseenti ili makuni ali fukaalusele yamilandu eyo yakacitwa lyonsemuciimo cili coonse, muUnited States, kwakali naa mwanakazi muli nguwo na kuze lyanguwo.”170 Lino Nda amba koonse oku, kujana cintu comwe awa kumamanino, kutegwamukonzye kubona penzimbolibede.171 Waa kabambilwa kweena, mbuli mbwa kacita Adamu kumatalikilo, ku mwaambila kuti mucelo wakali kubotelezya, azimwi zimbi, ku mweena aku mugwisya ku Ijwi. Eyo nje nzilambungano mboicita sunu, cintu nciconya.

Pele mpawo, kumane eco, wa kaba mweendelezi wakwe, kumweendelezya.172 Lino ino ndwandaano mu buzuba buno, mu buzuba bwamuyeeyo. Mubusena bwakwe kuti abe mweendelezi wakwe,waa ba kaleza kakwe. Masimpe, ula mweendelezya. Lino ingaantela mwamvwisya kabotu eco nce Nda kali kuuma. Kwiindaku bweebesi bwakwe a kweendelezya kwakwe kwankwela,iciimo cakwe caka pegwa kuli nguwe a Saatani, cipangululeeco Saatani nca kacita, waa tumwa kucenga bana balombe ibaLeza. Elyo inga woongelezya banji babo kuyaku gehena kwiindacibelesyo cimbi cili coonse Saatani nca jisi. Eco cililulemencobeni.173 Ndi kanana zya bwaamu eno, kutali ndinywe no bacizi. Tulamupa busena bwanu, busena bweelede, mumaminiti masyoonto,mu Ijwi lya Leza awa. Cakali mu bukanze bwa Leza kuzwakukutalika—matalikilo.174 Lino kucita eci sunu, nguni kaleza ka United States?Amuyeeye mu cikombelo myaka yainda, Nda kakambaukaaali eco? I kaleza ka buzuba obu bwasunu, sikulisakatizyawacisapi muniini kakkede awo kananide misila, a dressi kalikweledwe aatala aa mazwi akwe, a zintu mbuli ezyo. Nda kati,“Kobona kaleza kako!” Elyo mbombubo, uli aa zikwankwanizyakuzibya zyoonse, katasamide kumaninina. Uli aa tugwagwa,nzila njiyona.175 Ncibelesyo ca Saatani, “kuzwa ku matalikilo,” Jesuwakaamba. Mwabona? Tula bona kuti mbocibede eno, alimwi“kuzwa kumatalikilo,” alimwiNcali mukwaambaula.176 Lino, bahedeni bakali kumubamba kuba kaleza, (samwakalizi obo?) kaleza kanakazi. Masimpe bakacita. Bakamubamba kuba kaleza kanakazi, nkambo bakali kucitamicitoyankwela mu bukombi bwabo. Bakataminina obo, “Waa kalimulengi. Mwida lyakwe wa kayumwine lunyungu a kulenga.”Obo mbubeji. Kuli buyo Cilenga omwe luzutu, oyo ngu Leza.Pele mulayeeye Paulo awo? “Daina, waba Efeso,” cinkozya camwaala, kati, “kaleza kanakazi ka Julu, kaci sowela aansi.” Senamwakabona nzila ya bukombi bwa bahedenimbo bubede?

LUKWATANO A KULEKANA 29

177 Elyo swebo, mukuta buziba, kulanyona ncobeni kujokakugama ku bukombi bwa buhedeni alimwi, ku banakazi,cilenge nciconya cuubaukide loko aa nyika, bukombi bwamwanakazi! Uyo ongelezya mwaalumi munzila ili yoonse njayanda. Elyo mukutaziba, bweebesi boonse bulaanze, nkutigehena uli mukati. Solomoni wakati, “Yakwe, milyango yakweyalo milyango iiyaku gehena.”178 Lino tula bona cantangalala awa eco Jesu nca kaamba muCiyubunuzyo, cipati 2 a kampango ka 15, zya njiisyo yabaNikolai, mukutalika kuboola kwa mbungano eyo kaili somonakuzwa ku Ijwi.179 Akwalo tula konzya kubona awa, cantangalala, ayamatobelanwa, mabyaabi, aatali abunaleza ayo nge tu jisi muzipekupeku, aa banamalelo bankwela iba Hollywood. Ingatwa bona busofwi bwa dolopo eli, mbuli bana aba, basimbibaniini bakaindi kabeenda koonse akoonse mu tugwagwa awa,kaba samide zisani zijata, ziniini loko, kuya bulinyonanyona,alimwi kakutontola kunji ku bajazya mpeyo. Ta bazyi kuti ngudyabulosi uucita eco. Ba njidwemuuyamubi, nkabela taba cizyi!Yebo toboni mubwa mweenze kacita eco, sa ulacita? Yebo tobonimuzyazi uuli oonse umbi kucita obo, alimwi kwiina mweenzeumweendela, akwalo.180 Mwabona, eno mwamvwisya bube? Tula zibya cintucimwimu kaindi buyo kaniini, Mwami nawayanda.

Linomwabona ibaNikolai, mwabona njiisyo yabo.181 Mwabona banamalelo bakubusyi, mbo babaita,kusangabalisya kwankwela oku mu tugwagwa. Bakalikunga balaunka kukweebela zibyaabi ku lubazu, kubonakusangabalisya kwankwela. Amu jule buyo meso anu,amulingule mu tugwagwa, nkokoonse nkomweelede kucitaeno. I cintu coonse nkusangabalisya kwankwela. Masimpe. Inobacicitila nzi? Ku kunyengelela, kusunka, nce cintu cilikke ncakonzya kucitila. Ula cicita nkaambo walo mbusofwi. Ula cicitankaambo waa kabambwa nzila eyo. Ta mvwisyi kuti ncibelesyomumaanza aa Saatani, alimwi obombombubombwabede.182 Akwalo mu zikolo zyesu sunu, bala yiisya micito yankwela.Inyika yesu iibolede ya bukombi bwa mwanakazi! Ndi lizyitaba yandi kusyoma obo. Balaima a kwiimba musyobo umwi wanyimbo, a zimwi zimbi, aa buzuba bumwi; a kuunka kubusenaa banakazi, kucita zyamamfunze, masiku oonse. Mwabona?Mbubo. Cindi, mu busyu bwa Leza, i Ijwi, walo uluubaukidemaningi ku banyama boonse abo Leza mba kabikka aa nyika.Amulange.183 Ako nkekaambo Leza nca mukasizya kuyiisya Ijwi Lyakwe.Mbo mbubo. Timoteo Mutaanzi 2:9-15, “Ta ndizumizyimwanakazi kuyiisya, na kuba abweendelezi buli boonse.”Mwabona? Elyo akwalo Bakorinto Bataanzi 14:34, “Amulekele

30 IJWI LYA KAAMBWA

banakazi banu kabaumwine mu mambungano, nkambo tacizumizigwi kuli mbabo kwaambaula, nkambo bali laililidwekuti ka baumwine; akwalo mbu waamba Mulao.” Pele, sunu, inombungano icitaanzi? Ba mubamba kuba beembeli, bavangeli,kakuli Bbaibbele lilamukasya kumaninina. Elyo Bbaibbelelyakati, “mbuli akwalo mbu waamba Mulao,” ku cibamba mubuzumanane, cintu coonse.184 Mbuli buyo Kabelele mbo kaabede, masiku ainda, busenaluzutu bwa kukombela, kunsi lya Bulowa bwakatilwa ibwaKabelele. Bwalo mbusena luzutu sunu, muli Kristo. Nzila buyonjo cita nku boola kuli Nguwe. Obo mbo busena luzutu bwakukombela. Lyoonse cakali munzila eyo. I busena luzutu bwakukombela nkuunsi lya Bulowa bwakatilwa.185 Aboobo eno tula bona bube boonse bwa ncico kabuyubunukakuli ndiswe. Ngooyo mbwabede. Ako nkekaambo Leza inga tamuzumizya kuyiisya, inga tamuzumizya kucita kufumbwa cintumumbungano pele kukkala zii a busyu buvumbidwe.186 Lino inga mwabona kaambo nce Nda kaamba zintu a kucitazinti nze Nda kacita, mukuziba eci coonse mu moyo wangu,mukwesu, mucizi? Ndi lizyi, bacizi, Ndili…muli jisi busenabwanu (buyo mu kaindi kaniini), a ciimo cibotu loko eco Lezancakonzya kubamba muli ndinywe. Pele Ndili mukusola kukanana ku lubazu lumbi, ku tondezya oko nkomwa kazwidancobeni, “mu matalikilo.” Jesu waka twaambila “kujokela kumatalikilo,” ku cijana. Eco ncencico ncotuli mukucita.187 Lino Nda cita kuuma twaambo tupati aa kunji kwa ceeci,elyo Nda syoma mula cimvwisya. Elyo nywebo bantu nomuswiilila ku teepu eyi, Nda syoma mula mvwisya. Amu jokelebuyo. Nca kutondezya buyo eco Jesu nca kati, “Amu jokele,kuzwaku matalikilo, a kuziba.” Zintu zyoonse, amu jokele kumatalikilo. Inga mwabona, sunu.188 Baa, bantu, ba lati Ndili sikusula banakazi. Eco cili kule kuBwini. Ta ndiciti. Baita kuti, “I sikusula banakazi!” Amuyeeye,bakaita Paulo kuti sikusula banakazi. I mukutausi mwanakazi,kutali ciindi cilamfu cainda, wakati, “Oh, uli mbuli Paulowakaindi, koonse nkwa kacita nku sala kutapatila ndiswe tobanakazi.”189 Imusalali waLeza, oyowaka zumizigwa kulembaBbaibbele,Cizuminano Cipya, nkabela kukazya Majwi aakwe? Wa kati,“Ikuti na Angelo kuzwaku Julu wayiisya cintu cimbi cili coonsekunze lya Eci nceNda kaamba,waloAbemutuke,” alekwe alikkemukambausi mwanakazi.190 Ba kati Eliya wakali sikusula banakazi. Ta kali sikusulabanakazi, wa banakazi beni. Ta kali kubayanda biyo balo baJezebeli.191 Ikuti na eco cili boobo, nkokuti kwalo Leza weelede kubanzila njoonya, nkaambo Ngu Ijwi lya kaboola ku basinsimi.

LUKWATANO A KULEKANA 31

Aboobo ceelede kuba Leza, nzila njoonya, nkabela, mwabona,Walo ulizi bulenge butaanzi, “kuzwa ku matalikilo,” Wa kati,“kuzwa ku matalikilo.” Ba kali basinsimi oko Ijwi nkolyakaboola.192 Elyo Wa kamubambila mwaalumi, alimwi kutali mwaaluminkambo ka nguwe. Sena mwakalizi obo, kuteeti, “Mwanakaziwakabambilwa mwaalumi, alimwi kutali mwaalumi nkamboka mwanakazi”? Mbangaye bazi obo? [Mbunga yaamba,“Ameni.”—Mul.] I Bbaibbele lila yiisya obo. Mbubo. Waakapegwa busena mu mwaalumi, kakutanaba kuwa, kweelanaku bulenge boonse. Pele “kumane” kuwa, eno mpaawa twa letaciiyo. Pele “kumane” kuwa, wa kali mweendelezi, walo weeledekuumunamumakani oonse, eno kumanematalikilo eeni.193 Jesu kati, “Tii cakali boobo kuzwa ku matalikilo.” Eelyonde ndilyo ciindi nica katalika, elyo Leza naka cilengakusaanguna mu bulenge Bwakwe butaanzi. Boonse bamvwisya,amwaambe “ameni” alimwi. [Mbunga yaamba, “Ameni.”—Mul.]Ku matalikilo Leza wakalenga buyo mweenze omwe muzyaziomwe. Pele mpawo mwanakazi wakabambwa bwandeene kubanyama, banyama boonse bambi, nkambo ka lweeno. Linoamulange eno, “Tii cakali boobo kuzwa ku matalikilo.” Waakabambwa, ikuti naka kkala muciimo citaanzi, nata kawape. Pele waa kacitya kuwa a kunyonganya oko kwakajayabuzumanane boonse ibwa Leza, a kunjizya lufu, buusu, a zintuzyoonse zimbi, aa nyika.Waa kabambwa boobu.194 Lino amubone “kumane” matalikilo, kumane matalikilo,kumane ciindi nicakatalika; kaindi muli obo bwakali Butamani,bwamana. Amubone, kumane kuwa oko kwakacitwa aa Eva,kumane kuwa, kwakali kuyandika cipangano cimbi kuticibambwe. Lino eci ciyo mulebya, pele Ndiyo mupa Malembekutondezya kuti obuMbwini. Lino amubone kumane kuwa, Jesuwakati…Leza, ku matalikilo, kabamba omwe wa musyobo;pele eno, kumane kuwa, eno twi ndilila eco. I cipangano cakalicakweelana; pele eno, kumane kuwa, kuli cipangano cimbicakabambwa. Lino takacili mweendelezi a nguwe pe, umwiaumwi weelede kuba cipangano cipambukene.195 Lino atu bone ikuti na kuli luzi. Atu bweze Genesisi 3,a kulingula na kuli luzi, eno mbuli mbo tuunka antoomwe,nkaambo tu yanda kuba masimpe ku zintu ezi, zila yiisigwa akutondezegwa cabwini ncobeni. Kutegwa ndiza mpoonya awatuli jisi ciindi cisyoonto, nkaambo tatuli kule loko kuzwa kumamanino eno, kusika ku cibeela cakujala ica ciiyo, kutondezyakaambo a kuti ino kujatikizya kulekana, azimwi zimbi. Lino muGenesisi cipati 3, nkabela tula talika eno a cipati 3, a kampangoka 16. Atu talikile aa kampango 14.

Elyo MWAMI…kaambila nzoka, (eno Uyo isinganya),Nkaambo yebo wa—yebo wa cita eci, yebo uli tukidwe

32 IJWI LYA KAAMBWA

kwiinda i ng’ombe zyoonse,…kwiinda banyama boonseba muunda; elyo abula bwako yebo uyo enda, nkabelabulongo mboya kulya mazuba ako oonse aa buumi:

Elyo Ndiyo busya nkondo aakati ka nduwe amwanakazi, alimwi aakati ka lunyungu lwako alunyungu lwa mwanakazi; elyo luyo uma mutwewako, elyo uyo uma kasindi kakwe. (I kusyomezya,“kakuboola kwiinda ku mwanakazi,” i Mesiya, kukunununa.)

Ku mwanakazi wa kati,…196 Lino amulange, lino nceeco cipangano a nzoka. Cili, bakalikabotu kale, kumatalikilo, na kakutanabamatalikilo.

Kumwanakazi wa kati, Ndiyo vuzizyamaningimaciseako a ku mita kwako; elyo mu macise yebo uyo zyalabana; elyo kusukamina kwako kuyooba ku mulumiwako, elyo uyo kweendelezya, (Ta kucikwe kweelanalimbi antoomwe pe.)

197 Linowaa cinca ncobeni, nkabelawalomweendelezi.

Elyo kuli Adamu wa kati, Nkaambo waswiilila jwilya mukaintu wako, a kulya ku cisamu, calo nce Ndakakulailila, kuteeti, Yebo uta kalyi…ncico: abu tukwei bulongo (kutali kutuka Adamu, eno) abu tukwe ibulongo nkambo ka nduwe; mumacise uyo lya kuli njiyomazuba oonse aa buumi bwako;

Maamvwa…a mitubetube ziyo kuzyalila; yebouyoolya zisyu zya musokwe;

Elyo mu mitukuta ya busyu bwako uyo lya cakulya,mane uka piluke ku bulongo; nkambo kuzwa kulimbubo, uzwa kuli mbubo waka gusigwa: nkambo ulibulongo webo, alimwi ku bulongo uyo piluka.

198 Zipangano zyobile. Lino eco cijala “i matalikilo,” a ceecoJesu nca kaamba, “Tii cakali boobo ku matalikilo.” Tu jisicipangano cimbi eno. Amuzibe, ncipangano cimbi. Lino kulicipangano ca cipange, a cipangulule. Amuzibe, kuwa kwakaletapenzi, lufu, ku zilenge zyoonse zya bulenge, mukubambalwandaanomu zilengwaleza zyoonse. Lino atu lange eco Jesu ncakaamba camakani, “kuzwaku matalikilo tii cakali boobo.” Linota cili boobo “kuzwa,” cili eno cili “kumane” matalikilo. Linokuli cipangano cabubili.199 Kusaanguna cakali buyo cipangano, Adamu a Eva bakalieelene, mwaalumi omwe a mwanakazi omwe. Lino mwanakaziwakabisya, alimwi (ino ucitaanzi?) eco caka banjizya mu lufuboonse, alimwi Leza wakacita kupanga cipangano kwiinda kulieco, cipangano cimbi. Nceeci mbo cibede awa mu Genesisi 3:16,Wa kapanga cipangano cimbi.

LUKWATANO A KULEKANA 33

200 Lino inyika ilazuzigwa bantu alimwi, kutali kwiinda kubulenge butaanzi ibwa Leza, mbuli mu matalikilo, kutalikwiinda ku bulenge butaanzi, pele kwiinda ku kuyandakwankwela. Lino eco cilabamba zya “matalikilo,” embo na?Ku matalikilo kwakali buyo mwaalumi omwe a mwanakaziomwe, mweenze omwe a muzyazi omwe; pele cindi na kazabukamunkali a kuleta cibi eci, eno inyika ilazuzigwa bantu alimwi,ku nkwela, kutali ku bulenge; ku nkwela. Mwabona awomwanakazi mpabede eno, eno? Pele nje nzila inyika mboyibambwa kuba aa bantu sunu, kwiindamumwanakazi.

201 Ako nkekaambo Jesu ncaka boola kwiinda mu mwanakazi,ku cipilusya kumatalikilo aco mataanzi alimwi, kakutakwekuyanda kwankwela. Walo uzyedwe kuli nakalindu. Pele,aleluya, kuyo boola ciindi awo mpo citakabi limbi kunkwela,pele Leza uyo ita bana Bakwe kuzwa ku bulongo bwa nyika,kupiluka obo mbo bakabede lutaanzi, kutali kwiinda mumwanakazi uuli oonse; pele kwiindamu kubambwa kwabulongoa mimuni yamabambe aku majulu, a mafuta aabulenge, Uyolenga alimwi mbuli Mbwa kacita Adamu ku ciindi citaanzi. Jesuwakabamba eci kukonzeka, kwiinda kuli Leza kulibambaMwinikubaMuntu a kuboolamu inyika kutegwaA zoofwe, kwiindamumwanakazi oyu. Lino nciindi cakusolekwa, ku cibi.

202 Lino mwabona mpoonya, “kumane” matalikilo, cakalicintucimwi cimbi caka zibisigwa. Lino eci ciyo mugambya. Samwa katala? [Mbunga yaamba, “Peepe.”—Mul.] Amu kkalikilebuyo kwakaindi biyo kaniini.

203 Mpoonya cindi cipangano cabubili nicakapangwa kumwaalumi a mwanakazi, kwiinda mu nkwela, cipanganocimbi cimaninide (kutali cipangano citaanzi, pele cipanganocimbi), eno ncinzi cazibisigwa? Maali, muli zyoonse. Mpoonya,kumane matalikilo, maali akazibisigwa moonse mu bantua banyama; kumane matalikilo, i kuwa. Leza eno, munzilaiitobela, wabamba bulengwaleza bupya alimwi, ku nkwela.Leza wakalenga lutaanzi kakutakwe nkwela. Sena mula syomaobo? [Mbunga yaamba, “Ameni.”—Mul.] Lino ncipangano cimbia bulegwaleza, Wa cibamba mu bweende bumbi, ku nkwela.Cipangano cabili: mweenze omwe, bazyazi banji; poho omwewadoe, nkamu yoonse ya badoe. Sa mbombubo? Mucende omwe,tanga lyoonse lya ng’ombe, impwizi; mukombwe omwe, lubuwaluzwide nseke. Sa mbombubo? Davida omwe, uuyandwa kumoyoWakweWini, a bamakaintu bali myaanda yosanwe; a banabali mwaanda bazyalilwa nguwe, mumwaka omwe, ba banakazibandeene, muntu uuyandwa ku moyo Wini iwa Leza. Solomoniomwe, kajisi bamakaintu bali cuulu. Pele amubone eno, tiicakali boobo ku matalikilo, pele eno “kumane” matalikilo. Imwanakazi waka cita eci, mpawo waa ba buyo obo mbwabedeeno. Mwabona?

34 IJWI LYA KAAMBWA

204 Davida, mwaami walo wakali kwiiminina Kristo! Amujatisye eco mu miyeeyo yanu. Davida wakaiminina Kristo.Sena mula syoma obo? [Mbunga yaamba, “Ameni.”—Mul.]Kristo ulikkede…uyo kkala aa cuuno cakwe cabwami. Elyooyu Davida, muntu uuyandwa ku moyo Wini iwa Leza,waka jisi banakazi bali myaanda yosanwe. Mwabona eco Ncempandulula? Davida kajisi bamakaintu bakwe bali myaandayosanwe, Solomoni a cuulu cakwe. Elyo Solomoni mwanawa Davida, ku nyama; oyo wiiminina Jesu Kristo, Mwanawa Davida, muli ca kumuuya. Pele oko nku nyama, buumibwankwela. Eci ciyo lengwa, kumuuya, baa, lengwa. Mwabona?Eyo nje nzila mbo cakabede ku matalikilo, pele kutali eno mubuumi mbo tupona eno.205 Amuzibe, muta kacilwi eci eno, amu cibbizye coonse mumyoyo yanu. Pele taakwe umwi wa banakazi abo wakakonzyaakwalo kuba a balumi banji. Walo ncilenge citaanzi, kutalinguwe. Taakwe umwi wa banakazi abo wakakonzya kuba abalumi banji, pele mulumi omwe oyo wakakonzya kuba abamakaintu bali cuulu. Obo ngu MBUBOOBU MBWAAMBAI MWAMI. Eelyo ndi Bbaibbele. Lino Nda jokela, akuliiba kuciindi cangu a kumu tondezya kaindi eelyo oko nko cakatalikila,eco Jesu nca kaamba. Lino sa mwacibona kabotu loko? Ba kalikukonzya kuba a banji…206 “Oh,” yebo wati, “oko kwakali buyo kwa Israyeli.”Mbocibede na?207 Cindi Abrahamu nakatola Sarah kumusanza mu cisicaba Filisti, kwakali mwaami kumusanza wakaulikwe kutiAbimeleki. Elyo Sarahwakali myaka iili mwaanda yakukomena,mpoonya ali nkuko, pele wakacita kucincwa kujokoloka kumwanakazi mukubusyi nkabela wakabambwa kweebeka. Senamulizi obo? [Mbunga yaamba, “Ameni.”—Mul.] Mbubo. ElyoAbimeleki wakali kumuyanda kuba mukaintu wakwe. Sa mulayeeya Mulumbe wangu aali ncico? Abimeleki wakali kuyandakulibwezela Sarah kuba mukaintu wakwe. Antela wakali jisicikungo, pele taakali kukonzya kumubweza ikuti na waa kalikwetwe kuli Abrahamu. Aboobo Abrahamu wakaambila Sarah,“Koamba kuti uli, ‘mukwesu wangu,’ nkaambo ula ndijayakutegwa a kubweze.” Nkaambonzi nataka mutanda buyoAbrahamu mu cisi, a kutola mukaintu wakwe a kuzumanana?Kutali buyo mulao mbo wakabede ku basyomi, pele ku bantuboonse mu bulenge. Sizibi na musalali, ujisi kaambo, o muntu,ku micito eyi. Kwakali mwaami muhedeni. Mbangaye bazikaano ako kuti kali bwini? [“Ameni.”] Ndi Bbaibbele, Genesisi,kutandila cipati 16, mbo Ndi yeeya.208 Nywebo mwabona, Abimeleki naka mubweza kubamukaintu wakwe. Wa kalibambila kuba a musimbi oyu mupyawaci Hebrayo. Elyo wa kaamba, “Oyu ngu wangu…”Waa kati,“Oyo mukwesu wangu.”

LUKWATANO A KULEKANA 35

Wa kati, “Oyo mucizi wangu.”209 Elyo Abimeleki wakati, “Ndiyo mubweza kuba mukaintumpawo.” Sa ingamweezeezyamuntu kacita cintumbuli eco? Pelewa kacicita.210 Elyo mpawo busiku obo, kuciindi naka inka kuyoona,Mwami waka bonekela kuli nguwe mu ciloto, a kwaamba,“Abimeleki, uli kozyenye buyo mbuli muntu uufwide.” Wa kalikukwabilila eco, mbali eyo ya bulowa bwaci Juda ako, nywebomwabona. Wa kati, “Uli kozyenye buyo mbuli muntu uufwide.Yebowabwezamukaintuwamuntu ngoli bambila kukwata.”211 Wa kati, “Mwami, ulizyi kululama kwa moyo wangu.” Kati,“Sa ta kwaambila kuti wali ‘munyina’ wakwe? Sa ta kwaambilakuteeti, ‘Oyo mucizi wangu’?”212 Wa kati, “Ndi lizyi kululama kwa moyo wako, akonkekaambo nce Ta kulekela ku Ndi bisizya.” Sa mbombubo?Kati, “Kopilusya mukaintu wakwe, nkaambo muntu oyomusinsimi Wangu. Elyo wata mupilusya mukaintu wakwe…Elyo umuleke aku kombele, kutali mupaizi wako. Ikuti na ta kukombeli, cisi cako coonse canyonyooka.” Ameni. Ndoolo luzyalolugambya. Yaa. “Cisi cako coonse canyonyooka. Oyo mukaintuwa muntu, nkabela walo musinsimi Wangu.” Ameni. Obo nguMBUBOOBUMBWAAMBA IMWAMI. AyoMalembe. Yaa.213 Lino tu jana kuti, lufu lwakabambwa kuba. Lufu lwakaletwaaa cibi ca mwanakazi, kaindi kwiinda mu mwanakazi a kutalimwaalumi. Kwiinda ku nzila yakwe yakupona buumi bwakwe,a kwiinda kuli nguwe, lufu loonse lulasika. Nzila yakwe ya kupabuumi ndufu. Mbangaye bazi obo? Jobu 14, ikuti na uyandakulemba Malembe.214 Ndi jisi, ikuti na wabuzya eci, Ndi jisi Malembe alembeledwekabeela kamwi akamwi ka ceeci.215 Ikuti na uyanda kubala Jobu 14 awo, Li lati, “Muntu oyouuzyedwe ku mwanakazi ngwa mazuba mace, nkabela kazwidemapenzi.” Sa mbombubo? “Ula boola mbuli lubaluba, ulagonkwa, a ku yabaala,” a bumwi bumbi. Mwabona?Muntu oonseoyo uuzyedwe ku mwanakazi, uuzyedwe mu lufu kufumbwabiyo asika.216 Pele cindi azyalwa mu bulenge bwa Leza, ta konzyi kufwa;walo uzwa ku Musamu oyo uumbi wakali mu muunda wa Edeni,Kristo. Buumi Butamani bulaboola kwiinda kuMusamu.217 “Oh,” yebo wati, “waa kali musamu na?” Masimpe. “Ee, bakati, ‘Yebo uta kalyi ku musamu oyu.’ Leza wakati, mu Genesisikaindi eelyo, ‘Yebo uta kalyi musamu oyu.’”218 Ee, mwanakazi walo musamu. Walo musamu wa mucelo.Yebo uli mucelo wa banyoko. I mucelo wa da nduwe. Mbombubo. ElyompoonyamucelowaMusamuwaBuumi, oyowakalimu muunda wa Edeni, ngu Kristo. Kwiinda mu mwanakazi

36 IJWI LYA KAAMBWA

kwakasika lufu; kwiinda mu Mwaalumi, mu bulenge butaanzi,kwakasika Buumi. Ku zyalwa ku mwanakazi ndufu; ku zyalwakuli Kristo Mbuumi. Mwaumvwa muzeezo na? Awo mpempawo.Linomwabona oko kaleza kanakazi nko kaunka,mwacita na?219 Ba Adamu a Eva bataanzi bakali kutondezya iba Adamu aEva babili, mwabona, kuvuzizya. Lino kuvuzizya kwa Adamu aEva kwakali kwiinda kunkwela, ku kuzuzya nyika, pele tii cakaliboobo kumatalikilo. Leza wakapanga buyomweenze a muzyazi,mbuli Mbwa kacita zilenge Zyakwe zimbi, mwabona, camulao,mbuli buyo Mbungano.220 Lino atu, mu kubona Tusimpe itwa Leza otu twakasimpikizigwa, tulingule kuyaambele aniini, ikuti na mula yanda.[Mbunga yaamba, “Ameni.”—Mul.] Mbubo. Lino ndiza eci ingacanyonganya biyo aniini mane tu sike ku bupanduluzi bwaco,pele Ndiyo mutondezya biyo Bwini bwa ncico.221 Kwiina mukutausi oyo uukonzya kukwata mukamufu. Senamwakalizi eco? Mula yanda kubala eco? Mbubo, amu njile muba Levitikasi, Levitiko 21:7 a Ezekieli 44:22, nkabela Ciyomutondezya kuti bupaizi tiibwakali kuzumizigwa kukwatamwanakazi oyo wakagumwa ku mwaalumi. Eci cikozyanyonca Nabwiinga uunjoloma iwa Jesu Kristo, nkaambo bakalikulanganya Mulilo wa Leza, bapaizi bakacita, bana ba Aaroni.Ta tujisi ciindi caku Ci bala coonse, a kukotoka kusika akalangabweeseme, tu cijisi maminiti aali makumi obile. Elyobalo bana ba Aaroni bakali kulanganya zya i—i—i Mulilowa Leza, aboobo teeba kali kukonzya kukwata mwanakazioyo wakagumwa ku mwaalumi uumbi. I Leza uutasandukiwakaamba boobo. Teeba kali kukonzya kukwata mwanakaziumbi, nkabela mwanakazi wakagumwa ku mwaalumi,kutondezya cikozyanyo awa, ikuti na muyanda kucibona,kuteeti Mbungano ya Leza muumi ndi Ijwi lya Leza, lisalala, lyabunjolomi, a kutali kabungwe ako kalanganisigwa aamuntu.222 Amuswiilile, atu bale eci awa. Ndi yanda kuleta eci kulindinywe. Matayo 5, Jesu wakaamba awa makani aa cintucimwieco cipati maningi ncobeni. Tu yanda ku cibona, Matayo 5. Ndalemba aali cangu…223 Nde engela zintu zimwi nze Ndali kweelede kwaamba buyoku mwaalumi, aboobo ni ndajisi ciindi cikubwene ciniini cakucaamba kakutanaba buyo ku bacizi besu. Pele Ndi yanda ku—ku zwa awa eno kakutanaba…224 Lino, mucizi, Ndi yanda kukubikka ku busena awo Ijwi lyaLeza mpo lyaka kusyomezya, elyo wabona mpoonya ukkalililemu busena obo, ayebo.225 Matayo 5:32. Ndi yanda kuti muzibe awa, kugwasilizyamuzeezo oyu nguwenya wa “omwe” a “banji.” Matayo,makumiotatwe-…Ndi yeeya kuti ngu Matayo 5:32, 31 kukutalika.

LUKWATANO A KULEKANA 37

Calo ca kaambwa, Kufumbwa mwaalumi uulekamukaintu wakwe, a mupe lugwalo lwa cilekanino:

226 Oyo ngu Jesu kakanana, Umwi wakati, “kuzwa kumatalikilo.” Lino amulange.

Pele Nda mwaambila, Kuti kufumbwa uyo lekamukaintu wakwe, citakuti…ku kaambo ka ibwaamu,wamucitya kucita bumambi;…(mwabona) kufumbwauyo leka mukaintu wakwe, citakuti…ku kaambo kabwaamu, wamucitya kucita bumambi: (nkaambonzi?uyo kwatwa alimwi) nkabela kufumbwa uumukwataoyo wakalekwa wakacita bumambi.

227 Mwabona, walo ujisi mulumi uupona, aboobo taakwemwaalumi uukonzya ku mukwata. Takukwe makani nca citaa kuti nguni, walo ujisi mulumi uupona, taakwe mbaakanizyakwe pe. Pele, ta kuli, kuli nguwe. “Ka mucitya,” kutalinguwe. Mwa cimvwa? We elede kubamba Ijwi kubeleka mubuzumanane. Mwabona, taakwe cintu caamba kuti takonzyi,pele walo takonzyi. Mwabona, “ka mucitya,” kutali nguwe.Obo mbombubo ncobeni Bbaibbele nco lyaamba, “ka mucitya.”Ta caambidwe kumukasya kukwata alimwi, pele “walo.”Nkaambonzi? Kristo mu cikozyanyo.228 Amubone, ca ambidwe kuti inga taakwata alimwi, citanakalindu. Inga wakwata alimwi. Ula konzya, ula konzyakukwata alimwi ikuti na ngu nakalindu, pele ta konzyi kukwatamukaintu wa muntuumwi uumbi. Peepe ncozyo. Elyo ikuti nawakwata mwanakazi wakalekwa, walo upona mu bumambi, Tandikwe makani na nguni. I Bbaibbele lyakaamba, “Kufumbwamwaalumi uumukwata oyo uulekedwe, upona mu bumambi.”Nceeco we, kutali zyakulekana.229 Mwabona eco citaanzi kaindi eelyo, “kuzwa ku matalikilo,”eno? Kukwata alimwi, eno amubone, ula konzya, pele walotakonzyi. Mbuli Davida, mbuli Solomoni, mbuli buzumananebwa Bbaibbele mbolizulwa, eno, mbubonya mbuli Davida abamwi babo.230 Lino nywebo mwabona mu Bakorinto Bataanzi 7:10,amubone, Paulo ula lailila mukaintu oyo uli, oyo ulekamulumi wakwe, kuti kacikkede alikke na ayanzanisigwe,kutali kukwatwa alimwi. Walo uleelede kacikkede alikke, naayanzanisigwe kujoka ku mulumi wakwe. Ta konzyi kukwatwaalimwi. Walo weelede kacikkede alikke, pele, amubone, taakwenakaamba kujatikizya mwaalumi. Mwabona, yebo tokonzyikubamba Ijwi kubeja pe. “Kuzwa ku matalikilo,” mulaowankwela kwiinda kumaali. Lino, Ijwi lya Leza lilabaleka bwiniku bulengwe bwa Leza, labelekamu buzumanane.231 Mwabona obo mbo kuli muzeezo omwe wakainka kujwe, aumwi umbi kwiinka kumbo, aali nkuko? Mwe elede kupilukilaku Bwini, kuziba mbo cibede.

38 IJWI LYA KAAMBWA

232 Cakali boobo lyoonse, eco ncipangano calyonse kuli Lezakuzwa ku matalikilo. Kusaanguna, kakutanaba matalikilo,kuzwa ku matalikilo kwakali buyo omwe a omwe. Kumanecibi nicaka njila, mpoonya kwakali mwaalumi omwe a cikamaca banakazi; beleka nzila eyo mu bulengwaleza, munyamaamunyama, a bantunsi a mubili wabuntu munyama. Tulibanyama bakukasaala kutacinci, tu lizyi eco, swebo toonse,mwabona, nkabela mbulengwaleza boonse bwa Leza mubuzumanane.233 Pele eno mukuti Zinamatizyo zyaka julwa, Muuya wa Bwiniulatu lailila ku Ijwi. Eco cila pandulula kaambo ncokwakababulubizi boonse muciindi coonse ca makkalo, nkaamboZinamatizyo teezyakali najulwa, Eci tecaka yubununwa. Cilikasimpe.234 Amubone, nywebo, nywebo tamu konzyi kubamba zimvulekukakilwa. Mbuli mbo Nda kamu kambaukila busiku bwaindakujatikizya cimvule aa cibuye, ceelede kulibonya bweelede.Mbobuti mbo kukonzya kuba a cimvule ca muzovu kaciboola aacibuye, elyomuntumuniinimulamfu uukotede, wasanduka kubamuzovu, namuzovu kuba,muntumuniini uukotedemulamfu?235 Lino ikuti namwacibonamu cikozyanyo cilondokede.236 Lino, kuli mwanakazi wakasimpe, mwanakazi wakasimpe,nakalindu, uyo uukwetwe ku mulumi wakwe, a kupona, elyowalo ncintu cilelekedwe kumwaalumi. Ikuti na Leza waakonzyakupa mwana Wakwe cintu cibotu loko cili coonse kunze lyamukaintu, inga Na kamupa eco.237 Pele uli sakatizidwe kuba simulimo wankwela, elyo taakwemunyama uumbi usakatizidwe mbuli oyo. Taakwe cilenge cimbiaa nyika cisakatizidwe mbuli oyo. Ako nkekaambo nco mubonamaali, nkaambo ka ceeco. Eco nce caka cibamba kuba.238 Lino amulange, mu kulangalanga tumpangaliko twazintu kwa mamanino, amulange, kuli Jesu Kristo omwe(mbombubo na?), Muntu omwe, Leza, Emanueli. Sena mulasyoma obo? [Mbunga yaamba, “Ameni.”—Mul.] Pele zizo zyaMukaintuWakwe nzinji, mwabona, zyuulu zya zyuulu ku zyuulu(mbombubo na?), Mukaintu Wakwe, i Nabwiinga, i Mbungano.Mwamvwisya eno na? [“Ameni.”]239 Ako nkekaambo Nca kaambila Adamu, inkwela kaitanakusola kubambwa kucitika na kuzibisigwa, “Kovuzizya, kuzuzya nyika,” cindi nakacili ku matalikilo, cindi nakacili koonsemweenze a muzyazi muli nguwe. Awo, kula tondezya mpoonyakuti Nabwiinga weelede kuzwa ku Ijwi, kwiinda ku kuvuzizyakwa kumuuya, ikuvuzizya, mwabona, kuzuzya nyika.240 Lino mu mucito wankwela, mwabona, mizeezo yakamvwazintu ezyo zyobile mu kunyongana. Nkokuti to konzyi kucicita,yeboweelede kucipilusya kuBwini bwa ncico, “mumatalikilo.”

LUKWATANO A KULEKANA 39

241 Elyo ku mamanino kuyooba Mwami Jesu omwe, alimwiNabwiinga Wakwe kali mubunji, omwe. Mwacimvwa na?Kwakali Davida omwe aa cuuno comwe cabwami, mwaamiomwe (uuyandwa ku moyo wa Leza Wini) kajisi banakazi balimyaanda yosanwe. Jesu kakkede aa Cuuno Cakwe cabwami,aleluya, mu Mileniamu, a Mukaintu; mbuli mbo cakabedeku matalikilo, kalengwa kuzwa ku nyika, ku janza lya LezaSinguzuzyonse, mu bubuke, bwa zizo zinji. Nceecowe.242 Banakazi, amulwanine kuba obo, amunjile muli Kristo,mpawo tamu kabi mu ciimociyumu cisofweede kuya. Pelekufumbwa kuti koli cizo biyo ca mbungano kusola kubonacakulilemeka a kuba mubotu, lwako, toka cikonzyi pe. Ayeboo mwaalumi toka cikonzyi kunze lya Kristo. Mbuli Paulo mbwakazumanana kwaamba, “Pele bali muli Kristo, kwiina mweenzenaanka muzyazi.” Boonse bali bomwe.243 Pele kujana olu Lukwatano A Kulekana kuti lululamikwe,kutegwa mukonzye kuziba eco cakaluleme a ceeco cakalubide,enoWa tondezya cantangalala awamu zikozyano ezi. Kuli Kristoomwe; a zizo zinji zya Mukaintu oyo. Amubone, Ula konzyakutuleka nkaambo ka bwaamu bwa kumuuya a njiisyo yabubeji,kufumbwa ciindi Nca yanda; pele mbobuti mbo tukonzyakuba a camba caku Mu leka, a kucikonzya? I mwaalumi ingawaleka mukaintu wakwe a kukwata umwi umbi; pele kutalimwanakazi kuleka mulumi wakwe a kukwata umwi umbi.Mwabona zimvule zyoonse a zikozyanyo awo mbo zyazuminanacakulondoka? Mwabona cilenge citaanzi; kutali cipangululekuli koonse. Kutali mbungano; Nabwiinga kwiinda mu Ijwi.Kutali mwanakazi; i mwaalumi, ciindi aciindi. Ako nkekaambotalyaambi cintu cili coonse kulwana mwaalumi kucicita; kwalomwanakazi lyoonse. Obo mbombubo.244 Pele ula konzya kuba Nabwiinga wa Kristo, kwiindakukuba…Elyo amuyeeye, walo mukuba cibeela ca mwaalumi,Bbaibbele lyakati ula konzya aa-…“Nekubaboobo Nse zumizyimwanakazi kuyiisya, na kulangila amutwe baalumi, pele kangakaumwine buyo wii. Nkambo Adamu nguwa kataangunakulengwa, munsi nkokuya kulengwe Eva. Elyo Adamu taakwena keenwa, pele cipangulule nci cakeenwa. Nekuba uyo futulwaikuti wazumanana mu busalali a kulibamba, a mu kuzyalabana, a zyoonse zili obo,” nkaambo mpoonya waba cibeela camwaalumi oyu. Eco nce cileta…245 Nkaambonzi Abrahamu ncata…Nkaambonzi Leza ncatakajaya Sarah kakkede mpoonya awo, kakazya, a kubejankoonya ku busyu bwa Leza? Kakkede awo mbuli Muntuuufwika, kalya nyama, kalya cinkwa, kanywa mukupa, elyo Wakati, “Nkaambonzi Sarah waseka kusule kuya,” kunze Lyakwe,mu tente, Ta kamubwene pe, “kaamba eci, ‘Mbobuti zintu ezimbozikonzya kuba’?”

40 IJWI LYA KAAMBWA

246 Waa kati, “Tii nda caamba!” Uh-oh, ma, kwaambila Lezakuti Walo mubeji, ku busyu Bwakwe? Pele Ta kakonzyaku munyonyoona. Nkaambonzi? Walo ncibeela ca Abrahamu.Ameni. Ta kakonzya kumucisa kakutakwe kucisaAbrahamu.247 Lino nywebo no banakazi mwabona awo mpo muzulilwa.Elyo Bbaibbele lya kati, “Nywebo no banakazi amube mbuliSarah mbwa kabede, oyo wakalisakatizya muli zyakusamazyabulemu mbo kweelede, kapona cakusyomeka a kululamaku mulumi wakwe mwini, kamuyanda loko cakuti wa…waa kamwiita kuti ‘mwaami,’” mweendelezi, bubebwakubamukamwini.248 Elyo nywebo, nobamwi banakazi, musama zisani ezizibyaabi akuya kumasena awa kuya bulitondezya kumbelelya mwaalumi. Jesu wa kati, “Kufumbwa mwaalumi uulangamwanakazi cakusukama wacita kale bumambi a nguwe mumoyo wakwe.” Mpoonya nguni uujisi mulandu, mwaalumi nayebo? Walo mweenze, kabambwa boobo kutegwa inga wacitamucito oyu, mwabona; elyo yebo uli muzyazi, oyo weeledekukaka.249 Elyo nkaambonzi ncoli bikka mu masena mbuli ayo? Ta kulikwakulimvwa kabotu pe, yebo ulizi tacikonzyi, cindi nofwidempeyo kumwi kosamide tubbudula. Mwabona, takukonzyi kubakwakulimvwa kabotu. Mpawo ino ncinzi? Nca busofwi! Yebo tokocizumina, pele ndi Bbaibbele lyaamba boobo. Bwalo Mbwini.Walo muuya wabusofwi uuli muli nduwe. Yebo toyandi kubamusofwi; pele tomvwisyi, kumuuya kuti uli musofwi, nkaamboula litondezya lwako kuba musofwi.250 Lino, mwaalumi, mazwi akwe, mabi aakaindi, ajisi zisutilazinji, elyo ikuti na takasamide zisani zili zyoonse, ingatee kwabamba lwandaano luli loonse, mubili wakwe taunyomenezyi. Nkaambonzi?Wa kali cilenge citaanzi, ciimo;mbwaelede kuba,mwabona. Pele, yebo uli cipangulule, ca kusunkya.251 Leza, koba aluse! Oh,ma, inyika eyi mbyaabi! Ndiyo botelwacindi yaakumana.252 Amubone, Ula konzya kuleka mukaintu Wakwe kufumbwaciindi Nca yanda, pele ta konzyi ku Mu leka; inga Wa ndibumba,inga Wa ndisowela mu bulongo kufumbwa ciindi Nca bambamuzeezo, pele, oh, mukwesu, ncibotu Ndi tasoli ku Mu sowelakuya, Nda nyonyooka.253 Solomoni wakali kukonzya kukwata kufumbwa mwanakaziwaatakwetwe, wa kali kukonzya kukwata kufumbwamwanakazi ngwa kali kuyanda. I mupaizi wakali kukonzya buyomwanakazi wakali nakalindu. Solomoni…254 Mbuli Davida, wa kakwata (lyakali zina nzi lyakwe?)Abigelo. Oyo, kwakali mwaalumi wakali kutegwa “muyanga,”wa kajisi mukaintu mubotu, elyo wa kafwa. Elyo Abigelo

LUKWATANO A KULEKANA 41

waka kwatwa kuli Davida; wa kali mwaami, kutali mupaizi,mwabona, aboobo wa—wa kakwata.255 Pele mupaizi takali kukonzya kucita eco, nkaambo wakaguma na kubweza mwanakazi kuba mukaintu wakwe oyowakali kale mukaintu wa mwaalumi umwi. Aboobo citondezyabunakalindu bwaMbungano iyaMwami Jesu Kristo, Nabwiingauyooba Ijwi, linjoloma, kutali Ijwi lyomwe libulide abusena buliboonse. Cilimasimpe. Sa inga weezeezya nabwiinga uululeme,takwe nkolo yomwe, alimwi, kumwi kumbi, cintucimwi cimbicilubide, mu lizi? Oyo takabi Nabwiinga wa Kristo. Walo ulilondokede. Walo nzintuzyoonse zya Ijwi, taakwe Ijwi lyomwelikakilwa kuli koonse. Peepe.256 Amubone, Ula konzya ku muleka, pele ta konzyi kuMu leka.Wa kacicita, ka citondezya, mu mazuba cindi Luther, Wesley,a Pentekoste, cindi nibaakaka kuba cibeela Cakwe caambelekwiinda ku kulalana kwa kumuuya kuti bamite a cibeelacaambele ica Ijwi. Sa mwamvwisya? Waa kaka. I mbunganoya Lutherani yaakakila Kristo kuti kaci jisi kuyandisya kulinjiyo; Luther waakukaka. Elyo andaambe eci, muyo ndiitakuba cintucimwi kwalo; mbubonyambocibede kuli umwi aumwiwabo, bala kakilwa kubweza Ijwi eelyo, balamukakaKristo!257 Elyo kufumbwa mwanakazi oyo uukakila mwaalumi mwanawakwe, ta jisi nguzu zyakuba mukaintu wakwe. Ameni. Nywebomulayeeya, mu Bbaibbele, cindi mwaami naka kwata Esita?Nkaambo namalelo waakaka, wa kamu janina buyo uumbi. Elyocindi i…Ncinzi cakacitika cindi na kakaka kuboola a mwamia ku muswiilila? I cintu ncoonya ku mwanakazi oyo ukaka kubamukaintu ku mulumi wakwe.258 Elyo mbocibede ku mbungano eyo ikaka kumita mu bukkaloobo mbo tu kkala mo, ku kuzyala bana ba bukkalo obu. Ta tuliba Lutherani, ta tuli baWesleyi, nanka ba Pentekoste! Twe eledekuba bana ba bukkalo obu, kwiinda mu kumita kwa Ijwi lyaLeza, ku kuzyalaMwanawa bukkalo obu,Mwanawa Lunyungu.Ameni. Nda syoma mwamvwa. Taa kakonzya kumita, peepe,aboobo Wa kacita nzi? Ka muleka, mu cilekanino. Mbo mbubo.Pele takwe camba cakuMu leka pe. Ula konzya kumuleka.259 Wa kazumanana ncobeni kuyubununa Ijwi Lyakwe kuMubili, a ku Mu simpikizya, mbubonya, kwiinda kuli Nguwe.Bana bakwe batalika kubee nkulangika mbuli Nguwe, nkaamboLiya busima cabuzule, na, ba laba bana iba Ijwi, kutali banaba mbungano. Bana ba Ijwi! Elyo Nabwiinga uyooba Mulindumuniini mubotu iwa Ijwi, uunjoloma, wataka gumwa akakabunga ka muntu kali koonse, kufumbwa lwiiyo lwabukombilwakapangwa aabantu. Walo uyooba Nabwiinga, uusalalaaunjoloma iwa Ijwi! Ameni a ameni! Nda syoma mwacimvwa,kumasena aa luwo. Walo uyooba mwanamusimbi wakamitaiwa Leza.

42 IJWI LYA KAAMBWA

260 Mwabona obo bulemu bupati i mwanakazi mbwa konzyakuba? Mwabona obo cintu cilemu i mbungano mboyi konzyakuba, pele mwabona awo busofwi nko bwa mutola? Mpawokusola kweezyanisya mbungano kubusena kuya a Mbunganoawa, to konzyi kucicita. Elyo sola kweezyanisya muvuulewamu tugwagwa a Mbungano ya Leza muumi; na mwanakazi,mwanakazi uululeme, a muvuule?261 Nkaambonzi nco kuli zintu mbuli ezyo? Walo mulao waLeza, mulao wa kwiindanya zimwi. Mbobuti mbo tuyo zibanzila yaku botelwa mumuni wa buzuba ikuti tiikwakali masiku?Mbobuti mbo tuyo ziba nzila yaku botelwa bubebwaciindibuyumu ikuti na tiikwakali mvula? Mbobuti mbo tunga twabotelwa a kulemeka mwanakazi wini, ikuti na tiikwakali umwisimatombe?262 Kazumanana ncobeni ku Li yubununa, kuyubununa IjwiLyakwe, pele kutabi kufumbwa umwi wesu kusola ku Mu leka akukwata umbi.263 Lino cancobeni cilantangalala kaambo loonse lwiiyo ncolulubide. To konzyi kucilekela kubeleka nzila eyi, ca nyonyooka;ingawacibamba kubeleka obo, inga cabeleka kulaale kwiindililacisyomezyo. Nceeci cisyomezyo, nceeci cintu ciluleme mpoonyaawa. I Ijwi talikwe kulikazya lini. Li leelede kukkala mubuzumanane eno, ayaloMatayo 28:19 taikazyi Incito 2:38.264 Lino, nywebo no banakazi, nywebo no baalumi, Ndi—Ndilizyi muli—muli muku Ci kazya. Nkaambo, nywebo mulizi, tamukonzyi kukazya eco ndyoonya eno. Tamu konzyi.265 Pele andi mutondezye cintucimwi. Ikuti na Matayo 28:19kati, “Kamuya aboobo, mukayiisye masi oonse, kuba bapatizyamu Zina lya Taata, a lyaMwana, a lyaMuuya Uusalala,” nkabelabakanyona, nkabela muntu oonse wakasola kubapatizigwawaka bapatizigwa kwiimpana kuli eco, kabapatizigwa mu Zinalya Jesu Kristo, nkambo akwalo boonse kwiinda mu bukkalobwa Bbaibbele a ku myaka iili myaanda yotatwe kumanebukkalo bwa Bbaibbele, kusika ku Nkamu ya Nicaea. Mpawobakazumizya kayanza kabuzumini mubusena. Ino ndwandaanonzi, ikuti na ta ciyubunwidwe?266 Sena mulizi na Bbuku lyoonse, Bbaibbele lyoonse, lyalonciyubunuzyo? Eyo nje nzila mbo mweelede kuziba bwiniaakati ka cimwi eci a cimbi, nkaambo Calo nciyubunuzyo. Elyociyubunuzyo ceelede kweelana a Ijwi, kutali kwiimpana ku Ijwi.Yebo wati, “Ee, Mebo, caka yubununwa kuli ndime.” Mpawoikuti na ciliimpene ku Ijwi, taakwe nocakazwa kwa Leza. Mbombubo.267 Lino ikuti na muyanda ku bwezaMat-…Matayo 16:18. Jesuwakati, Lwakwe, kuti Mbungano mboizulwa, Mbungano Yakwe,iyo yakwa aa ciyubunuzyo ca kumuuya ica Lwakwe, cili ndi Ijwi.“Nda kwaambila, kuti nduwe Petro…Elyo muntuulya maila

LUKWATANO A KULEKANA 43

taaku yubunwida eci, pele Taata Wangu oyo uuliku Julu wakuyubunwida eci. Elyo aa mwaala oyu…”268 Lino, Ndi lizyi, beenzuma besu bana Katolika awo, nywebomwati, “Ya kayakilwa aali Petro, elyo Petro wa buapostoliki,aboobo, Niini-a-niini, mu kuzumizigwa kwa buapostoliki,matobelanwa.”

I ba Protestanti balati, “Ya kayakilwa aali JesuKristo.”269 Kutali kuba wiindene, pele kubweza buyo eco Nca kaamba!Wa kati, “Muntuulya maila taaku yubunwida eci, pele TaataWangu oyo uuliku Julu waku yubunwida eci. Elyo aatalaaa mwaala oyu” (ciyubunuzyo ca kumuuya ica nzila Ijwimbolibede) “Njo yaka Mbungano Yangu; nkabela milyango yagehena tai Kai zunganisizyi aansi.” Mukaintu Wakwe takasunkwi ku baalumi bambi. “Njo yakaMbungano Yangu, nkabelamilyango ya gehena tai Ka izungaanyi.”270 ElyoAbela aKaini,mumuundawaEdeni. Kainiwakabambamuzeezo wakwe mwini, wa kati, “Lino, langa, Leza ngu Lezamubotu. Ngu endelezya bulengwaleza boonse, abooboNjo bwezabunyangu a magwili, nkabela Njo bweza i—i malubaluba,alimwi Njo Mu bambila cipaililo cibotu loko ncobeni.” Eyo nimbungano. Wa kafugama ansi. Wa kasyoma Leza. Wa kakombaLeza, katambika mujulu maanza akwe, a kutuula cituuzyo eci.Wa kacita zyabukombi zyoonse ezyo Abela nzyakacita.271 Abela waayaka musyobo nguonya wa cipaililo. Pele cindiAbela na kaleta cakwe, wa kaleta kabelele. Lino, Kainiwakayeeya kuti, kubamba cakujaisya cibi, eco bawisi abanyina kweelede kuti bakalya mucelo, mbuli mbo bakayiisigwa mu muunda oyo. Pele Abela, kwiinda ku ciyubunuzyoCabuleza, kalizi kuti bwakali bulowa obo bwaka cicita. Kwiindaku ciyubunuzyo Cabuleza! Elyo Bbaibbele lyakaamba mubaHebrayo, cipati 12, cipati 11, kuti, “Abela, kwiinda ku lusyomo,”(ciyubunuzyo) “katuulila Leza cituuzyo cibotu maningi kwiindaKaini, kuli ceeco Leza wakapa bumboni kuti wakali mululami.”Sa mbombubo? [Mbunga yaamba, “Ameni.”—Mul.] Ameni!Mukwesu, mucizi, cili antangalala biyo mbuli cintu cili coonsembo cikonzya kuba, kuli ndime. Nceeco cintu coonse.272 Lino aa Lukwatano A Kulekana, mwabona, lweeledekuyubununwa. Kusikila kwayubununwa, nywebo tamu cizyi.Pele Wa kasyomezya mu mazuba aa mamanino, mu bukkaloobu, kutimakani oonse aasisidwemuBbaibbele ayo yubununwa.Mbangaye bazi obo? Ciyubunuzyo, cipati 10! Jesu wakacisyomezyo, kuti oonse ayo makani aasisidwe aa—aa LukwatanoA Kulekana, oonse ayo aambi makani aasisidwe akaliko, ayoyubununwa mu ciindi caku mamanino. Lino amuyeeye, Jwilya kati, “Koya ku Tucson.” Amuyeeye Mumuni wamasesekeaabukombi mu mulengalenga; Angelo waciloba kaimvwi kuya;

44 IJWI LYA KAAMBWA

waka joka, a kujula Zinamatizyo zili Ciloba? Amulangilile ecicicitika. Obo mbwini.273 Lino asyoonto biyo ambele. Pele eno, amu mvwe! Ndi lizyiciyabuya kuba ciindi canu kuya kukulya, pele Ndili mukulyabiyo kabotu. [Mbungano yaamba, “Ameni.”—Mul.]274 Amubone, eno, mwanakazi ulijisi busena bwakwe, alimwincintu ciyandisi. Solomoni, muntu oyu waka jisi bamakaintubali zyuulu zili kkumi…na kajisi bamakaintu bali cuulu,mubwini, wa kaamba kuti, “I mwaalumi wa jana mukaintu,wa jana cintu cibotu.” Wa kati, “I mwanakazi mubotu ncintuciyandisi mu musyini wakwe,” abo mbulemu. “Pele umwiuutaluleme imaanzimu bulowa bwakwe,” obombuumi bwakwe.Wa kati, “Kweelede kuba umwi muntu mululami mu cuulu,”Solomoni wakaamba eci, “pele,” kati, “inga to jana omwemwanakazi mululami mu cuulu.” Solomoni wa kaamba eco,mwabona. Lino amubone eco, obombo cibede.275 Pele, nywebo mwabona, mwanakazi, walo—walo ncintuciyandisi ikuti na uyanda kuba cintu ciyandisi, pele kuyandisyakweelede kuba kwiinda kuli nduwe. Elyo mwabona kaamboLukwatano A Kulekena mbo kwakabede, cakuti Jesu wakatondeka kusule kulaale, kakali kaambo ka musyobo wanu nguwakacitya cibi coonse. Ako nkekaambo maali a kulekana, azintu, zyaka zibisigwa. Ku matalikilo tii cakali boobo, nkabelatacikabi boobo mu inyika ya kutala kulaale.276 Amulange kuli Jakobo, kuzwa muli oyo mwakazwidabasikale. Wa kali jisi nokuceya bali kkumi ababili. Wa kalikwetebacizi bobile, alimwi wakali jisi bamakaintu bakumbali kunzelya baabo, banakazi bakwetwe mu mulao abo mba kaponaabo. Elyo basikale abo bakazyalwa kuzwa nkoonya kulibamakaintu abo bakumbali. Sa mbombubo? [Mbunga yaamba,“Ameni.”—Mul.] Mwabona, mweelede kubamba Ijwi kubelekakabotu.277 Oh, Ndi jisi mapeegi ali ezyo. Ikuti na mupaizi wasolakundibuzya aali ncico, elyo inga twaba antoomwe, inga twacaambaula. Pele cancobeni, ikuti na ulijisi bube bwakumuuyabuli boonse nobuceya, inga wabona mpoonya awa kuti Mbwini.Taakwe mubuzyo kuli Ncico.278 I mwanakazi mubotu ncintu cibotu. Ndi lizyi eco. Ndi licizyikwiinda ku banakazi beni. Nda kaswaana banakazi beni abobakasimpe, buyo mbuli ncobeni mbuli mwaalumi uli oonsewakasola kweenda.279 Walo ncipangulule a cibeela cakwe, alimwi mu kuwa wakamuswiilila. Wa biyo…Walo ncibeela cakwe. Pele, cili kulinguwe, uli bambidwe kutegwa inga wakonzya kuba musofwi,alimwi uli pedwe nguzu zya kukaka na kuzumina. Ecociliimpene ku bulenge butaanzi ku matalikilo, mwabona, pelenceeco we.

LUKWATANO A KULEKANA 45

280 Lino ngu twelufu okuloko, aboobo Njo sotoka biyocintucimwi awa kwa maminiti mace. Ndi yanda kumubuzyacintucimwi.281 Lino, amuyeeye, Nda amba eci ku nkamu yangu luzutu. Elyokumasena aba sikapepele, Nda aamba eci ku batobezi bangubeni luzutu. Oyu Mulumbe ngwa mbabo luzutu, a ceeco nceNdiyo amba awa.282 Kufumbwa mukutausi, walo, abo mbi bakwe, inzya, walomweembezi wa butanga, acite kufumbwa cintu nca yanda.Eco cili kuli nguwe a Leza. Kufumbwa mupaizi, kufumbwamukambausi, cili kuli nduwe, mukwesu wangu.283 Ndi kanana biyo kuno mu Jeffersonville, busena biyombwe Ndi konzya kukananina eci, nkaambo mbutanga bwangubwini. Bwalo mbutanga obo Muuya Uusalala mbo wakandipakumvwisya kuba mulinguzi kuli mbubo, alimwi Uyo ndibambakupeda bulunguluzi kuli mbubo. Elyo bantu aba bangumbasanduki kuno kuzwa ku cisi coonse, abo mbe Nda kasololelakuli Kristo. Elyo, nobana baniini, Ndili waano kumugwasya,alimwi Ndi mulongwe wanu. Inga mwayeeya kuti Nda ambaulaku mulwana; Nda amba eci, mwabona, ku bubotu bwanu. Ndamuyanda. Elyo ikuti na takuli boobo, Leza Mubetesi wangu.Nywebo mulizi Nda muyanda.284 Eci ncintu ciyumu citabotelezyi, Ta ndizyi nzila yaku cileta.Ino Nda citaanzi, kakuli Ndi jisi baalumi a banakazi bakkedemu mbunga yangu, bamwi babo baka kwata ziindi zyobilena zyotatwe? Baalumi babotu a banakazi babotu, banyongenekoonse! Ncinzi caka cicita? Kuyiisya kwabubeji, mbombubo,kutali kulindili aa Mwami.285 “Eco Leza nca swaanganya antoomwe, kutabi muntuucipambukanya.” Kutali eco muntu nca kaswaanganyaantoomwe; eco “Leza” nca kaswaanganya antoomwe! Cindinojisi ciyubunuzyo cigeme kuzwa kwa Leza, kuteeti oyomukaintu wako, a cintu nciconya, oyo ngu wako, buumi bwakoboonse busyeede. Mwabona? Pele eco muntu nca swaanganyaantoomwe, kufumbwa muntu inga wa cipambukanya. Pele ecoLeza nca swaanganya antoomwe, taakwe muntu weelede kubaacamba ca kuciguma. “Kufumbwa cintu Leza nca swaanganyaantoomwe,” Wa kati, “kutabi muntu ucipambukanya.”Kutali eco majastiriti uukoledwe aniini na cintucimwi cimbincakabikka antoomwe, na mukambausi umwi wakawa ujisicikungo ca tunsiyansiya mu bbuku, oto tunga twabalekelakucita kufumbwa cintu mu inyika, a Ijwi lya Leza kalibikkidwempoonya awo.Mwabona?Ndi kananamakani aceeco Leza ncakaswaanganya antoomwe.286 Lino Ndiyo mwaambila eci. Ndili pakamene loko kuli econce Nda amba kuli ndinywe. Ta ndaambi kuba mukali kulindinywe no bantu. Ta ndaambi kuba mukali kuli ndinywe,

46 IJWI LYA KAAMBWA

bakwesu bangu beembeli. Ta ndaambi eco. Pele Ndi jisi mulimo,kumvwisya kuti eci cipedwe mu maanza angu. Elyo ikuti…Tandikonzyi ku Ci jata. Ta ndizyi nzila yaku Ci pa pe, elyo Ndi lizyikuti teepu eyi iyoocita. Oh, ma, Ndiyo libambila biyo, mulimowajuka, nkaambo nceeci caboola. Mwabona?287 Mbuli biyo mbo cakabede aa I Lunyungu Lwa Nzoka, pelecatondezegwa kumaninina kuba cililuleme. Ndi jisi mapepampoonya awa, kuzwa kupepa, oko banakazi ndyoonya eno…a kwalo mu—mu cipati…Cimwi cazikolo zipati zilangwa aamabbishopo zili jisi zifoto zitaanzi, inzoka kaiyavula ku kuulukwa mwanakazi, a mukati biyo nzila mboyi muzunguluka;walo uli jisi misyobo yoonse ya kunyanyamukwa a zintu,cintucimwi muntu nca takonzyi ku mugumya, a nzoka eyimpati kaizambaide kuulu kwakwe, a zimwi zimbi. Obo mbwinincobeni. Elyo cinoya bubija loko a kubija loko, elyo ciyo bijaloko. Nzoka, yalo nja takali…ta kakonzya kuba amakanialulalano a nguwe cindi nakali nzoka, pele amuyeeye…288 Nda kajisi kubuzyanya buzuba bumwi a…kutalikubuzyanya, mukutausi kupela wa Assembilisi ya Leza asimulimonyina, kati, “Yebo uli lubide, ali Eco.”

Nda kati, “Ee, Ndiza inga ndaba. Ndi yanda kutiundaambile.”289 Wa kati mpawo, wa kazumanana akutalika ku caambaula.Cintu citaanzi mulizi, wakali sowa mwini. Elyo cintu comwenca kaamba, wa kati, “Mukwesu Branham, ulikuli musyobowazilenge? Leza wakati ‘umwi wamusyobo wakwe.’ Lino ulikulimusyobo wazilenge ngo waamba kuti wakali aakati ka muntua munyama, oyo sayansi ngouta konzyi kujana eno? Uli kuli?”Kati, “Sa uli aa nyika? Sena wakali chimpanzii?”290 “Peepe, nkambo bulowa bwa chimpanzii tabu kasangani abwa mwanakazi, taakwe munyama umbi uyo sangana a nguwe.Peepe, tabu kaciti, naanka mbuto ya mwaalumi kusangana a—amuzyazi. Tai kaciti.”291 “Mpawo ulikuli munyama oyo umwi? Lino, Leza kati, ‘Akubekuti zintu zyoonse zizyale musyobo wazyo.’”292 Nda kalindila kwakaindi kaniini. Elyo bubotu bwa MuuyaUusalala bwakati, “Komwaambila, ‘Uli awa.’”

Lino, ku kutalika Nda kati, “Ee, antela inga cabacipambukene mubulenge.”

Wa kati, “Pele, Mukwesu Branham, wakati, twa ambaula zyaIjwi, embo na?”293 Nda kati, “Iiyi, munene.” Elyo Nda kati, “Balo, mubwini,bataminina kuti zintu zimbi, mbuli madainosau a—a muzovumupati uutaciko, azimwi zimbi, bazovu bapati bataciko, bazovubapati bataciko, mubwini, bali pambukene mubulenge, a zimwizimbi.” Nda kati, “Antela inga cakali obo.”

LUKWATANO A KULEKANA 47

294 Wakati, “Mukwesu Branham, twa ambaulamakani a cizibyoca Ijwi. Ikuti na cibi cili aano; mpawo, cibi citaanzi, ceelede kubaaano acalo.”295 Elyo Nda kati, “Mwami Jesu, Yebo wa kati, ‘Muta libilikieco ncomuyoamba cindimwaboola kumbele lya bantu, nkaambociyo pegwa kuli ndinywe mu oora eelyo.’ Mwami, ino Nda ambenzi?” Wa kati, “Ko mwaambila, ‘Uli awa.’” Mbubonya buyombuli mbo Ndi bona zilengaano aa cibumbili.296 Nda kati, “Uli awa,” mukutaziba abusena.

Wa kati, “Aali?”

Elyo nkeNtana kusola kuyeeya,Wa kati, “Ni nzoka.”297 Obo mbombubo mbwa kabede, nkaambo tacili munyama.Wa ka tukwa a kubikkwa aa bula bwakwe ku mazubaakwe asyeede. Walo mpali awa. Sa mbombubo? [Mbungayaamba, “Ameni.”—Mul.] Elyo nekuba mu mucito oyo ngwakacita, kucili milimo ya cibi izungulukide mwanakazi, mbulisinkwela mweenze mbuli oyo. Mpaawo abusena mpa jisi ziimozyakwe zyaku tabonesya a zintu, cindi na jisi kunyanyamukwakwakwe kulaale kwiindilila eco mwaalumi uli oonse nca konzyakucita lyonse.298 Nda ima awa nkaambo tulimu nkamu iisangene. Ndiyobweza baalumi, Ndiyo…tuyo ambaula kunji kujatikizya ncico.Jisi mitende yoonse a zintu zibikkidwe mpoonya awa, nkoonyaku janza lyangu lya lulyo eno, alimwi Ndiyo cileta kuli ndinywecifumo cino. Ni ndabweza buzuba buzwide muli eci, pele Ndiyojala eno mu kwaamba eci.299 Eci ncaku mbungano yangu kupela. Kutali ku mbunganoyangu…I butanga buniini obo bundisyoma a kundi tobela, ecinca kuli mbabo.300 I buzuba bumwi, mukuziba kuti cindi Nda mwaambila cintucili coonse, ceelede kuba MBUBOOBU MBWAAMBA I MWAMI,mpawo Nda kajisi Malembe mbuli Mbwa kaciyubununa kulindime. Pele, “Mwami Leza, ino inga Nda amba nzi ku mbungaeyo? Ndi yooba a kulekana kunji. Mwaalumi unokkede mu kkotaaanze lya lubuwa, a kumasena oonse ambi, ‘Sa Ndi muleke?’Banakazi, ‘Sa Ndi leke mulumi wangu?’ ‘Ino Nda citanzi?’” Ndakati, “Mwami, ino inga Nda citaanzi?”301 Cintucimwi caka ndaambila, “Koya kutala kulaale mucilundu, nkabela Ndiyo ambaula kuli nduwe.”302 Elyo kuciindi ni Nda kali kutala mu cilundu, mukutazibakuti kunselelo mu Tucson bakali Ci bwene. Pele akwalo bamaiyibakaita bana kuzwa…mwanaangu musimbi muniini a balo,kuzwa mu buyake bwacikolo, elyo kati, “Amulange kulaale mucilundu eco! Ndeelyo Kkumbi liboneka mbuli mulilo uusalalukaayello kalitanta mu mulengalenga a kupiluka kuselukila ansi,

48 IJWI LYA KAAMBWA

kuya butanta mu mulengalenga a kupiluka kuselukila ansi.”Bulemu kuli Leza.303 Muka. Evans, sa mpoli? Ronnie, mpoli na? Nda kaboolakuselukila ansi kwiinda ku busena, mulombe oyu mukubusyiku busena butililwa mingwimba, busena bwa Evans butililwamingwimba kuya. Elyo Nke ntana kuziba eco mulombe cakalikuyoamba, wa kandibikka mu mulimo, wa kati, “MukwesuBranham,wali kutala kuyamu cilundu eco kulaale, embo na?”304 Nda kati, “Ino upandulula nzi, Ronnie? Peepe,” mwabona,ku bona eco ncakali kuyo cita. I ziindi zinji zintu zila citika, Tandiciti, to caambi ku bantu. Ci ba…I cintumbo cibede, ula bonakunjimaningi kakucitika, caba cizibilika kuli nduwe.Mwabona?Ta ndaambili buyo bantu.Nda kati, “Ronnie, ino ncinzi cali…”305 Wa kati, “Inga ndakutondezya awo eni mpobede.” Kati,“Nda tumina baama luwaile, nkabela twa ima awa a kulangililaKkumbi eelyo kalilengelela kutala, kalitanta a kuseluka. Ndakati, ‘Kweelede kuba Mukwesu Branham kakkede kutala kuyakubusena bumwi. Oyo nguLeza kaambaula kuli nguwe.’”306 Elyo dolopo lyoonse, bantu, baka Li langa. Aa buzubabubotu butakwe makumbi abusena buli boonse, a Kkumbieli pati lisalaluka ayello kalilengelela kuya; kaliseluka mbulikafanelo, alimwi kalijoka a kumwaika koonse.307 Beenzuma, elyo mpawo Ndili mukujala, inga mwaunkakuzwa kuli eci. Eco nce ciindi Eci nicakali kuyubununwa kulindime, eco nce Ndiyo mwaambila ndyoonya eno, aboobo mutakakilwi ku Ci mvwa.308 Lino Ndi kanana ku batobezi besu luzutu, abo batobelandime alimwi Mulumbe oyu luzutu, kutali baanze. Amundipedebulunguluzi bwa ceeci kumbele lya Leza. Buyo ku nkamueyi luzutu!309 Lino twa janwa mu kupilingana oku nkaambo ka lwiiyolwabukombi lwaatapandululwa kabotu. Sa mbombubo? Akonkekaambo nywebo no banakazi mwaakwatwa ziindi zyobile,a nywebo no baalumi, nkaambo ka lwiiyo lwabukombilwaatapandululwa kabotu. Lino Ndi yanda kumu tondezyacintucimwi eco Nca ka ndaambila.310 Elyo ikuti na Leza, Cilenga wesu, waka buzigwa mubuzyocindi Na kali aano aa nyika, Jesu Kristo; alimwi cindi musinsimiWakwe sikuvuna nakayutuka, Musa, kumusanza mu Egepita,kugwisya bana ku—ku Egepita, kuba bikka mu inyika yacisyomezyo; alimwi Jesuwati awa kuteeti Musawakabona bantumuciimo eci, nkabela waka bazumizya lugwalo lwa cilekanino,nkaambo ka bube mbo bwakabede. Musa wakajana cili obo,mbuli, “Ka mulekela…” Leza wakazumizya Musa, musinsimioyo wakatumwa ku bantu, kupa lugwalo olu lwa cilekaninokuli mbabo.

LUKWATANO A KULEKANA 49

311 Elyo mu Bakorinto Bataanzi, i—i capita 7, kampango ka 12a 15, mu musinsimi wa Cizuminano Cipya, Paulo, oyo wakaswaana cintu ncoonya mu mbungano, a kwaamba eci, “EciNdime, kutali Mwami.” Mbombubo na? Nkaambo ka ziimo zyakulekana.312 “Tii cakali boobo kuzwa ku matalikilo.” Pele Musa wakacizumizigwa, elyo Leza wakacitambula kuba bululami. ElyoPaulo awalo wakali jisi nguzu, cindi na kajana mbungano yakwemuciimo eco.313 Lino mula syoma Eci kuba bwini, alimwi ku Ci syomakuzwa kuli Leza! Elyo kwiinda ku kusimpikizigwa kwa KkumbiLyakwe a Mulumbe Wakwe oyo wakaletwa kuli ndime kusikaobu, sa Leza teelede aa cilundu ku ndizumizya kucita cintuncoonya, ku mulekela kuzumanana munzila mbomubede, akuta cicita limbi! Kamuya a bamakaintu banu a kuponamu luumuno, nkaambo ciindi ciyabumana. I Kuboola kwaMwami kuli afwaafwi. Ta tujisi ciindi caku pasaula zintuezi. Muta kabi acamba kusola kucicita alubo! Nda ambaulabuyo ku mbunga yangu. Pele ikuti na uli kwetwe…Elyo Lezawakandipeda bumboni kuli eco, aa cilundu, cakuti inga Ndaamba Eci, ciyubunuzyo cigambyakwiinda, nkaambo ka kujulwakwa Zinamatizyo zili Ciloba, alimwi mubuzyo oyu mu Ijwi lyaLeza. “Aba lekwe bazumananemukati mbuli mbo babede, a kutabisya limbi!”314 “Tii cakali boobo kuzwa ku matalikilo.” Kuli luleme, tiicakali boobo, alimwi ta cikabi ku mamanino. Pele kunsi lyaziimo zyasunu, mbuli mulanda wa Leza…Nse koliita kubamusinsimi Wakwe; pele Nda syoma ndiza, ikuti na inga tee Ndakatuminwa eco, Ndi bamba ntalisyo yakwe cindi aboola. Aboobokunsi lya ziimo zyasunu, Nda kulailila kwiinka ku ng’anda yako,a mukaintu wako eno. Ikuti na uli kkomene a nguwe, kopona anguwe, amukomezye bana banu mu lulayo lwa Leza. Pele Lezaabe siluse kuli ndinywe kutasola kucita eco alubo! Amu yiisyebana banu kutasola kucita mbuli eco, kuba komezya mu lulayolwa Leza. Elyo eno mbu kunga muli mbomubede, atweendeeno, ku oora lyamalekelo ilya mangolezya ndyo tupona mo, a“kubandaanina mbaakani ya lwiito lupati muli Kristo,” okozintu zyoonse nko zikonzeka.315 Kusikila Ndi mubone sunumasiku, Mwami Leza amulongezye, kuciindi notu komba.316 Mwami Leza, twa Ku pa kulumba. Twa Ku pa kulumbaizya.Yebo nduwe Jehova nguonya mupati oyo wakalekela Musa.Musa, mulanda oyo, a ceeco nca keelede kwaambila bantubakwe? Elyo, Leza, Wa ka mulekela kupa lugwalo lwacilekanino. Paulo, muapostolo mupati oyo wakali mulembi waCizuminano Cipya, mbuli Musa wa Cakale. Musa wakalembaMilao a bubanze bwa milao. Bunji bwa basinsimi, majwi abo

50 IJWI LYA KAAMBWA

aka njizigwa muli Ncico, pele Musa wakalemba Milao. ElyoWa kamulekela lugwalo, ku balembela lugwalo lwa cilekanino,nkaambo ka buyumu bwamoyo wabo.317 I Musalali mupati Paulo, mbwakali mulembi wa CizuminanoCipya, kakonzya awalo kubamba kaambo kakaanzambwene,kuti, “Nda amba kunsi lya ziimo;Mebo, kutali Mwami.”318 Mbo cibede sunu, Mwami Leza, ku mamanino aa inyika,mbuli mbotuli aano kunsi lya luse lwa Leza, mukuziba kuticainoino tuyo peda bwiinguzi mu Busyu Bwakwe. Elyo cakutiWa cita kunji maningi, Mwami, Ndili masimpe, mumeso a bantuaba, bayo jatilila kuli Eci mbuli mbo Ca kazwa kuli Nduwe. Elyokupa bulunguluzi awa sunu, bwa bantu banji bakkede awa aboakwalo bakabona Citondezyo kutala mu cilundu, oko Baangeloba Mwami nkobaka njila mu kambizi, oko nko bakanjila muBaangelo bali ciloba, oko kuyubununwa kwa Makani aasisidweaali Ciloba nkwa kavungululwa; nkabela oyo Angelo nguwenya,mu nzila njiyona, aa cilundu ncoonya, buzuba bwalo Eci nicakayubununwa!319 Leza, Nda lomba kuti bantu bayo unka ku maandakabalumbide loko kuteeti Leza wapa luzyalo olu kuli mbabo.Nda Ci kanana biyo, Mwami, kwiinda ku kuzumizigwa. ElyoNda Ca amba buyo kwinda ku kuzumizigwa, Mwami. Elyokolekela bantu babe balumbide maningi kuti bata kasoli kucitacibi eco alubo! Elyo akube kuti bata kaciti cibi cili coonse, peleKu kuyanda a myoyo yabo yoonse. Mwami, kobamba mikwasyieyi kukkomana, alimwi akube kuti bakomene a kukomezya banababo mu lulayo lwa Leza.320 Nkambo, Mulumbe wangu wali aa moyo wanguwakambaukwa,Mwami.Nda cita koonseNkwe zyimbo kucitwa.Elyo Saatani wandilwana kwa mvwiki, a maora kakutakwekoona. Pele eno Nda Ci lailila, Mwami, ku bantu aba, kuti ba Cilangelange, a kuunka a ku ponena Nduwe. Ko cipa, Mwami. Cazwa ku makuko aangu eno. Bali mu maanza Aako. Nda lombakuti Uyo balongezya.321 Koleleka tusila otu, Mwami, oto twazwaa kubikkwa awa,twa balwazi a bapengede. Akube kuti busiku obu bubebumwi bwa masiku, mapati eenguzu, cakuti bantu boonse bayoponesegwa. Ko cipa, Mwami. Kotu leleka antoomwe.322 Akube kuti tuunke mu luumuno, kukkomana, kutangala,nkaambo Leza wa bulenge watu tondezya “ikuzwa kumatalikilo,” alimwi wayungizya kuli ndiswe, mu kupilinganakwesu mo tubede, luzyalo Lwakwe alubo, mu mazuba ayaamamanino. O Leza Mupati a Utamani, obo mbo tu Ku lumbankambo ka ncico! Elyo akube kuti myoyo yesu ikkomane loko,cakuti ta tukabi a kuyandisya kumbi kwa Ku kubisizya. MuZina lya Jesu. Ameni.

LUKWATANO A KULEKANA 51

NdaMu yanda, (nkaambonzi nco muteelede kuMu yanda?) Nda Mu yanda

Nkaambo Wa kasaanguna kundiyandaA kuula lufutuko lwanguAa Kalivari ya…

323 Nda caamba eno kutegwa bakutausi baka mvwisye. Eci ncabaabo batobela Mulumbe oyu kupela!324 Oh, sa muli kkomene? [Mbunga yaamba, “Ameni.”—Mul.]Nda mwaambila Bwini, MBUBOOBU MBWAAMBA I MWAMI,kwiinda moonse do! [“Ameni!”]325 Lino atwiime a kutambika maanza esu, mbuli mbotulwiimba alubo, “Nda Mu yanda.” Nda Mu yanda nkamboka luzyalo Lwakwe. Nda Mu yanda nkambo ka luse Lwakwe.Nda Mu yanda nkambo ka Ijwi Lyakwe. “Elyo Ijwi lya Mwamilya kaboola ku basinsimi!”

Nda Mu yanda.326 Ko boola, mukwesu. Ko zumanana.

LUKWATANO A KULEKANA TNG65-0221M(Marriage And Divorce)

Oyu Mulumbe aa Mukwesu William Marrion Branham wakakambaukwalutaanzi mu Chikuwa Munsondo kuseeni, Mulumi 21, 1965, ku Parkview JuniorHigh School mu Jeffersonville, Indiana, U.S.A., wakagwisigwa kuzwa ku rekordiyamagnetiki a kulembwa cakutagwisyacintu mu Chikuwa. Obu busanduluzibwamu Chitonga bwa kalembwa akumwaisigwa aa Voice Of God Recordings.

CHITONGA

©2018 VGR, ALL RIGHTS RESERVED

VOICE OF GOD RECORDINGS

P.O. BOX 950, JEFFERSONVILLE, INDIANA 47131 U.S.A.www.branham.org

Kuzibya Kwa Nguzu Zyakkopi

Nguzu zyoonse zilitamininidwe. Eli bbuku inga lyalembwa ku purinta yaku ng’anda ku kubelesya kwamuntu na kuvozegwa, kakutakwe kubbadelesya, mbuli cibelesyo ca kumwaisya Makani mabotu aa Jesu Kristo. Eli bbuku talikonzyi kusambalwa, kulembululwa muciimo cipati, kubikwa aa webbusaiti, kuyobolwa mu ciyanza cakujokolosya, kusandululwa mu misyobo iimbi, na kubelesegwa kulomba lugwasyo lwa mali kakutakwe kuzumizigwa kulembedwe kwabumboni aa Voice Of God Recordings®.

Ku makani aamba na cakubelesya cimbi ciliko, walombwa kukwaba ku:

Voice of God RecoRdinGsP.o. Box 950, JeffeRsonVille, indiana 47131 U.s.a.

www.branham.org