tmmob Çevre mÜhendİslerİ odasiatıklarımızın geri dönüşüme gönderilme oranları...

TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ

ODASI

5 Haziran 2019

Dünya Çevre Günü

Türkiye Raporu

Dr. Baran BOZOĞLU Genel Başkan

2019 yılı Dünya Çevre Günü Teması

Hava Kirliliği ile Mücadele

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre; • Her 10 kişiden 9’u kirli hava solumaktadır. • Dış ortam hava kirliliği, 4,2 milyon erken ölüme

neden olmuştur, • İç ortam hava kirliliği ,3 milyar kişi için sağlık risk

oluşturmaktadır.

Temiz Hava Hakkı Platformu analizlerine göre; (Türkiye’de 2017 yılında)

Hava Kirliliği Kaynaklı Ölümler

Trafik Kazaları Kaynaklı Ölümler = 7

Dünya Çevre Günü Türkiye Raporu 2019 2

OECD tahminlerine göre Türkiye’de 2016 yılında; hava kirliliğine bağlı ölümlerin sayısı yaklaşık olarak 30.000’dir.

2017 yılında yaklaşık 34,4 milyar TL çevre koruma harcaması yapılmıştır.


AB İlerleme Raporu AB Komisyonu Türkiye İlerleme Raporu 29.05.2019 tarihinde yayınladı. Dikkat çekenler;

• 17 ilde Yerel Temiz Hava Eylem Planı yok.

• Atık Yönetimi Planlarının Uygulanması ve geri dönüşüme teşvikin gerektiği belirtilmiştir.

• İklim değişikliği hedeflerine uyum için adım atılmadığı belirtilmiştir.


Odamızın Çabaları ile İki Önemli Mahkeme Kararı

• ÇED Raporlarının erişimine 30 süre kısıtlaması mahkeme tarafından iptal edilmiştir. Artık, ÇED Raporları süresiz bir şekilde kamuoyuna açık hale gelmiştir.


• Karabük OSB’den Marzinc’e ait 15 kat fazla kurşun barındıran tehlikeli atıklara Bakanlık yazı ile «tehlikesiz» atık niteliği vermiştir. Odamız konuyu gündeme getirdikten sonra uygun olmayan ithamlara maruz kalmıştır. Fakat en sonunda Odamızın haklılığı bir kez daha ortaya çıkmıştır.

Nükleer Tehditlere Hazırlıklı Mıyız?


Sularımız Yok Oluyor!

• Dünya çapında su kullanımı 1980’lerden bu yana yılda yaklaşık %1 oranında artmaktadır.

• Küresel su ihtiyacı, 2050 yılına kadar bu oranda artması beklenmekte olup, bu da endüstriyel ve yerel sektörlerin artan talebine bağlı olarak mevcut su kullanım seviyesini %20 ile %30’un üzerinde bir artışa neden olacağı düşünülmektedir.

• 2 milyarı aşkın kişi, su stresi olan ülkelerde yaşamaktadır.

• Yaklaşık 4 milyar kişi yılın en az bir ayında şiddetli su kıtlığı yaşamaktadır.

• DSİ verilerine göre ülkemizde kişi başına düşen yıllık kullanım su miktarı 1.350 m^3’tür ve Türkiye su azlığı yaşayan bir ülkedir. 2030 yılı için nüfusun 100 milyon olacağı ve su kıtlığı yaşanabileceği öngörülmektedir.


Su Kirliliği


158 yüzey suyundan 116 tanesi içme suyu kalitesinde değildir.

Atıksu Oluşumu

• Ülkemizde termik santral kaynaklı atıksu oluşumu 2014’de %50 iken 2016 yılında %57’ye çıkmıştır.

• 1397 belediyenin 1388’inde kanalizasyon şebekesi vardır. 59 belediyede kanalizasyon şebekesi bulunmamaktadır.

• 816 belediyede atıksular arıtılmadan doğaya verilmektedir.



36 24

30 35 33

49 53 59

40 53

64 67

53

32

82 77

0102030405060708090

An

kara

İsta

nb

ul

İzm

ir

An

taly

a

Ad

ana

Bal

ıkes

ir

Ayd

ın

Kah

ram

anm

araş

Gaz

ian

tep

Diy

arb

akır

Van

Şan

lıurf

a

Mu

ğla

Ko

cael

i

Hak

kari

Mar

din

Kay

bo

lan

Su

Mik

tarı

(%

)

Şebekede Kaybolan Su Miktarları (%)

2019 hedefi (%30)

2023 hedefi (%25)

Yeraltı Suları

• 8 su havzasında (Susurluk, Meriç-Ergene, Konya Kapalı, Büyük ve Küçük Menderes, Gediz, Kuzey Ege ve Burdur)toplam 750 yüzey suyunun 6 tanesi kirlenmemiş durumdadır. Bu 8 su havzasındaki suyun %99’u kirlidir.

• Meriç-Ergeneyeraltı sularının yarısı tükenmeye başlamıştır, hepsi kirlenmiştir.

Büyük Menderesyeraltı sularının yarısı kirlenmiştir.

Küçük Menderesyeraltı sularının 2/3’ü kirlenmiştir.

• 25 havza planının 5 tanesi tamamlanmıştır.



Ülkemizde 2017 yılında yaşanan meteorolojik afet dağılımına bakıldığında ilk üç afet sırasıyla fırtına, şiddetli yağış/sel ve doludur.

İklim Değişikliği


En fazla CO2 emisyonu oluşturan ilk beş ülke sırasıyla Çin, ABD, Hindistan, Rusya ve Japonya’dır. Türkiye bu sıralamada 15. Sıradadır

Global Carbon Atlas

İklim Değişikliği Performans İndeksi (CCPI)'ne göre 2019 yılında Türkiye 50. sırada yer alarak en kötü performans

sergileyen ülkeler arasındadır


TÜİK verilerine

göre


80,8%

10,3%

7,3% 1,6%

2017 Yılında Toplam Sera Gazı Emisyonları

CO2

CH4

NO2

F-gazları

1990 yılına kıyasla 2017 yılında CO2 eşdeğeri olarak toplam sera gazı emisyonu%140,1 oranında artmıştır.


SON 1 YILIN «EN» LERİ


• Büyükşehir Belediyelerinden kişi başı en fazla su tüketen 5 il; -Sakarya -Trabzon -Gaziantep -Erzurum ve –Kahramanmaraş’tır.


Büyükşehirler

Belediyelerde

kişi başı çekilen

günlük ortalama

su miktarı

(Litre/kişi-gün)

Belediyelerde kişi başı deşarj

edilen günlük ortalama atıksu

miktarı (Litre/kişi-gün)

Adana 212 163

Ankara 227 162

Antalya 293 277

Aydın 233 245

Balıkesir 238 153

Bursa 163 134

Denizli 232 181

Diyarbakır 135 81

Erzurum 309 121

Eskişehir 180 159

Gaziantep 338 187

Hatay 183 193

İstanbul 189 226

İzmir 173 195

Kahramanmaraş 309 197

Kayseri 227 150

Kocaeli 238 191

Konya 201 182

Malatya 299 221

Manisa 176 153

Mardin 296 67

Mersin 238 174

Muğla 239 254

Ordu 284 166

Sakarya 343 214

Samsun 220 158

Şanlıurfa 172 210

Tekirdağ 176 98

Trabzon 339 325

Van 229 191

Türkiye 217 183

• Büyükşehir Belediyelerinde kişi başı en fazla atıksu oluşturan 5 il; -Trabzon

• -Antalya -Muğla -Aydın ve –İstanbul’dur.


Atık Yönetimi Büyükşehirler

Kişi başı toplanan

ortalama atık miktarı

(Kg/kişi-gün)

Büyükşehirler

Kişi başı toplanan

ortalama atık miktarı

(Kg/kişi-gün)

Adana 0.89 Kayseri 0.87

Ankara 1.14 Kocaeli 1.00

Antalya 1.38 Konya 1.06

Aydın 1.44 Malatya 0.89

Balıkesir 1.54 Manisa 1.34

Bursa 1.11 Mardin 0.80

Denizli 1.09 Mersin 1.21

Diyarbakır 1.06 Muğla 1.97

Erzurum 0.81 Ordu 0.96

Eskişehir 1.04 Sakarya 1.13

Gaziantep 0.89 Samsun 1.29

Hatay 0.91 Şanlıurfa 1.01

İstanbul 1.30 Tekirdağ 1.37

İzmir 1.32 Trabzon 0.79

Kahramanmaraş 0.71 Van 1.04

Türkiye genelinde kişi başı toplanan atık miktarı 1,17 kg’dır.

En çok atık; • Muğla • Balıkesir • Aydın • Antalya • Tekirdağ

En az atık; • Kahramanmaraş • Trabzon • Mardin • Erzurum • Kayseri

En Olumsuz Gelişmeler

Gürültü Kirliliği


Son 1 Yılın EN’leri


En Olumlu Gelişmeler

29.11.2018 tarihinde TBMM’de onaylanan Çevre Kanunu Değişikliği ile çevre mühendisleri çevre danışmanlık faaliyetini herhangi bir kısıtlama olmadan yapma hakkını elde etmiştir.

23.05.2019 tarinde Atıksu Arıtma Tesislerinde Çalışacak Teknik Personele Dair Tebliğ yürülüğe girmiştir. Tebliğ ile birlikte atıksu arıtma tesislerinde tesis sorumlusu olarak çevre mühendislerinin görev alması zorunluluğu getirilmiştir. Bu sayede atıksu arıtma tesislerinin verimli çalışması sağlanabilecektir

Gaziemir Radyoaktif Atık Alanı Hala Olduğu Gibi Duruyor, Toprağımızı, Suyumuzu Kirletmeye Devam Ediyor!



1.Yönetmelik (18.8.2010)

7 ’nci madde 1., 2., 3., ve 5.fıkraları hariç 18.08.2012 tarihinde,

2.Yönetmelik (30.12.2013)

7 ’nci madde = 30.12.2013

9’uncu madde ve 14’üncü madde 2. fıkra = 1.1.2017

24 üncü madde = 1.1.2014

3.Değişiklik (02.08.2016)

9’uncu madde ve 14’üncü madde 2. fıkra = 1.7.2017

10. ve 11. = 31.12.2016

4. Değişiklik (18.07.2017)

10. ve 11. madde = 31.12.2018 9. ve 14. madde 2. fıkra = 01.07.2019

MADDE 9: İşletmeci, kantitatif risk değerlendirmesine göre belirlediği tehlikeli ekipmanlar için senaryo edilen her bir büyük kazanın her türlü sonucunun meydana gelme frekansını 1x10-4/yıl seviyesine veya bu seviyeden daha küçük bir seviyeye indirmek zorundadır. MADDE 14: (2) İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri harici acil durum planını veya planlarını 6 ay içerisinde hazırlar.

MADDE 10 Büyük Kaza Önleme Politika Belgesi MADDE 11 Güvenlik Raporu 5. Değişiklik

(02.03.2019)

Uygulama = 01.07.2020 tarihine ertelendi

En Olumsuz Gelişmeler Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesinde

Yine Erteleme!

Atık Yönetimi


2018 439.909

ton

98.000.085

€ Atık plastik ithalatı ve cari açık artmıştır.

Hem çevresel hem de ekonomik anlamda ülkemize zarar vermektedir. Bu

durum nedeniyle toplanması gereken plastik toplanmamakta, plastik atıklarımızın geri dönüşüme gönderilme oranları azalmaktadır.

Kentsel dönüşüm ve kentleşmenin artmasıyla çok fazla inşaat ve yıkım atığı

oluşmaktadır. Bu atıklar genelde vahşi depolanmaktadır ve bu yüzden oluşan atık miktarı hakkında net bilgi sahibi olunamamaktadır.


İthal Atık Sorunu: AB’nin, ABD’nin Çöplüğü Olma Yolunda İlerliyoruz!



Dünya Çevre Günü Türkiye Raporu 2019

28

BAKANLIKLARA YAZILAN YAZILAR VE CEVAPLARI BİLGİ EDİNME ATIKLARA DAİR

Ölçüm İstasyonlarımız İyi Çalışmamaktadır, Hava Kirliliği Gittikçe Artıyor!

• Hava kirliliği raporumuzda ülkemizdeki kentlerin tamamında hava kirliliğinin artmaya devam ettiği tespit edilmiştir.

• En dikkat çekici durum ölçüm istasyonlarının son bir yıldır yeterli ölçüm yapmadığı, en önemli kirlilik parametrelerini ölçmediğidir.

• Önemli parametreler; PM2,5, PM10, SO2, NO2, NOx, CO, O3




Konya’da Topraklarımız Yok Oluyor! En Olumsuz Gelişmeler


Konya Kapalı

Havzası

Karapınar


Yağış; 285 mm

Su Tüketimi;

Şeker Pancarı; 850 mm

Yonca;1000 mm

Mısır; 650 mm

Ayçiçeği; 550 mm

Mısır

1999 880 Dekar

2018 100.000 Dekar

Ş. Pancarı

1991 30.000 Dekar

2018 150.000 Dekar

İklim Değişikliğine Uyum Dairesi ve Sıfır Atık Dairesi Kapatıldı!

• İki daire de henüz 1 sene dolmadan kapatılmıştır.

• Bu durum bile ülkemizde iklim değişikliği ve atık yönetimine yönelik olarak politikalarımızın ve uygulamaların iyi planlanmadığını göstermektedir.



11 Temmuz 2018’de Türkiye Limiti Aşmıştır!

2018 verilerine göre, Türkiye’nin Limit Aşım Günü, 11 Temmuz olmuştur. Bugün, dünya ortalaması olan 2 Ağustos’tan 21 gün öncedir. Bu da, Türkiye’nin kaynaklarını küresel ortalamadan daha hızlı tükettiği anlamına gelmektedir.


Türkiye'nin biyokapasitesi ve tüketiminin yıllara göre değişimi (Global Footprint Network, 2019)


Sonuç 2020 Dünya Çevre Gününe kadar; • İzmir Gaziemir’deki radyoaktif ve tehlikeli atıklar temizlenmesi ve bölgenin

rehabilite edilmesi,

• Hava kirliliğini azaltmaya yönelik sanayi tesislerinin, yakıtların ve araçların denetimlerinin arttırılması,

• Doğalgaz imkanı olan ve hava kirliliği yaşayan bütün belediyelerde kömür yardımı yerine doğalgaz yardımına geçilmesi ya da alternatif ısınma yöntemlerinin tercih edilmesi,

• Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesine yönelik mevzuatın ertelenmemesi,

• Kamu yararı gözeten, ekolojik denge ve iklim değişikliğini ön gören bir Su Kanunu TBMM’de yasalaşması,

• Çevre Bakanlığı kurulması,


Sonuç • İklim Değişikliğine Uyum amacıyla belediyelerin uygulayacağı iklim değişikliğine

uyum planlarının zorunlu hale getirilmesi ve sistematik oluşturulması adına yönetmelik yayımlanması,

• Belediyelerin su kayıplarını engelleyici alt yapı çalışmalarını yaparak %20 seviyelerine çekmeleri,

• Sıfır Atık kapsamında Kanun’da yer buluna Geri Kazanım Katılım Payına yönelik mevzuat çalışmasının tamamlanması,

• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın çevresel denetimlerini arttırması ve bunun için kamuya çevre mühendisi istihdamı sağlanması,

• Paris İklim Anlaşması’nın TBMM’de görüşülerek onaylanması,

İvedi ihtiyaçlar arasında yer almaktadır. Hükümete, belediye yönetimlerine ve özel sektöre bu alanda önemli sorumluluklar düşmektedir.


tmmob Çevre mÜhendİslerİ odasiatıklarımızın geri dönüşüme gönderilme oranları...

Documents