thermiek 2011 1

thermiekDrie

maa

ndelijk

s tijd

schr

ift A

fdeling Zw

eefvlie

gen Ko

nink

lijke

Ned

erland

se Ver

eniging vo

or Luc

htva

art

jaarga

ng 48 • V

oorja

ar 201

1

2011-1

15 Another great day in South Africa

19 NK Zweefvliegen 2011

31 80e Dies Natalis DSA

35 Honderd jaar Wasserkuppe

www.knvvl.nl

2 thermiek voorjaar 2011

Cie. Luchtruimstructuur

en Radiogebruik

E.L. Kwant

Alexander Numankade 67

3572 KV Amsterdam

T: 06 242 821 12

E: [email protected]

Cie. Medische Zaken

Mw M.C.J. Osinga-Meek, arts

Prof. Eijkmanstraat 17

7415 EK Deventer

T: (0570) 623139

F: (0570) 625888


Cie. PR & Communicatie

Mw. N. van der Neut

Goudenstein 43

5653 NS Eindhoven

M: (06) 286 660 09


Cie. voor Sportzaken

Subcie. zweefvliegen

W. Bosman

p/a KNVvL Afd. Zweefvliegen

Postbus 618

6800 AP Arnhem

T: (026) 351 31 25


Cie. Technische Zaken

M. Verhagen

Wielingen 12

5032 TM Tilburg

T: (013) 463 95 43

M: 06 532 873 52


Cie. Terreinen

Vacature

Cie. Verzekeringszaken

S.C. Gooszen

De Meente 6

3823 GR Amersfoort

T: (020) 594 98 36 (dag)

’s avonds tot 22 uur:

T/F: (033) 456 09 81


Cie. Wedstrijd en Selectie

R. van der Kleij

Roland Holstlaan 1189

2624 KR Delft

T: 06 250 158 67


EEuropean Gliding UnionR.J. Jungblut

Monnikensteeg 264

6823 AH Arnhem

T: (026) 379 09 78

E: robert.jungblut@

panalpina.com

Examen secretariaatvoor zweefvliegenMw P. Dijkstra-Adriaansen

Melis Blecklaan 61

4634 VX Woensdrecht

T: (0164) 61 35 29

Kosten instructeursexamen:

Theoretisch gedeelte €16

per ingeschreven vak.

Praktisch gedeelte €57.

Examenvragen te verkrijgen

via internet. Vanaf 2e pagina

op de site van ZVC Volkel:

www.zvcvolkel.nl/examens

FFAIFéderation Aéronautique

Internationale (FAI)

Avenue Mon Repos,

CH-1005 Lausanne (CH)

T: 0041 (0)4121 345 1070

F: 0041 (0)4121 345 1077

I: www.fai.org

Formulieren Zie voor FAI Sportbrevetten

op www.zweefportaal.nl.

Technici: zie voor formulieren

voor examens, verlengen/

aanvragen van bevoegd-

heden e.d. onder: Inspectie

V&W.

IInspectie InstituutLandelijk coördinator

H.J.W. Huiskes

Dorpergaarden 16

7582 HV Losser

T: (053) 536 04 75

M: 06 218 728 55


Kwaliteitsinspecteur

R. Diepeveen

T: (0402) 53 31 05

J.T. Dijkstra

T: (0164) 61 35 29

W.B. Oude Vrielink

T: (0161) 22 27 48

KKNVvL Algemeen SecretariaatHouttuinlaan 16a

3447 GM Woerden

T: (0348) 43 70 60

F: (0348) 43 70 67

I: www.knvvl.nl

KEI (KNVvL Examineringsinstituut)Houttuinlaan 16a

3447 GM Woerden

T: (0348) 43 70 60

F: (0348) 43 70 67

I: www.brevet.aero

LLuchtvaartkaart, logboekje, lesmateriaal en meer artikelenTe koop via:

www.knvvl.nl/webshop

Luchtvaartpolitie Korps Landelijke Politie

Diensten

Postbus 75147

1117 ZR Schiphol-Oost

T: (020) 5 02 56 93

F: (020) 5 02 56 99

Landelijk coördinator opleiding instructeur Mw P. Dijkstra-Adriaansen

p/a (zie adres Secretariaat

Zweefvliegen)

Leden- en abonnementen administratie KNVvL-ledenadministratie

Werkdagen: 9.00-16.00 uur

Houttuinlaan 16a

3447 GM Woerden

T: (0348) 43 70 60

F: (0348) 43 70 67


Altijd lidmaatschaps nummer

vermelden bij adreswijzigin-

gen en ook bij betalingen.

Contributies en sportlicen-

ties op banknummer 42 454

7007 t.n.v. KNVvL, Woerden.

BFAI Sportbrevet- en recordadministratie Mw P. Dijkstra-Adriaansen

p/a (zie adres Secretariaat

Zweefvliegen)

T: (0164) 61 35 29

Brevetkosten Voor betalingen van brevet-

ten, insignes en oorkondes

uitsluitend girorekening

28.24.34 t.n.v. KNVvL,

Brevetadministratie

zweefvliegen te Arnhem.

B-brevet €10, C-brevet

€10, Zilveren brevet €17,

Gouden brevet €17,

Gouden + diamantenbrevet

€17, FAI 1000 km diploma:

gratis, B-insigne €6,

C-insigne €6,

Zilveren insigne €8,

Gouden insigne €8,

Echt gouden insigne:

kosten op aanvraag.

Tegelijk met de aanmelding

van het brevet dienen de

brevetkosten te worden

voldaan, uitsluitend op

bovenstaand gironummer.

Duidelijk vermelden welk

brevet en/of insigne.

CCAMO KNVvLContinuing Airworthiness

Management Organisation

Accountable Manager

H.J.W. van Leeuwen

Livingstonestraat 35

7532 CJ Enschede

T: (053) 461 42 15


Coördinator Continuing

Airworthiness

F.A. Beemster

Leusdenhof 21

1108 CR Amsterdam

T: (020) 691 48 13


Coördinator Inspectie

Instituut

H.J.W. Huiskes

Dorpergaarden 16

7582 HV Losser

T: (053) 536 04 75

M: 06 218 728 55


Clubsecretariaten en buitenlandse aeroclubszie voorlaatste pagina

van deze Thermiek

Commissies secretariatenCie. ‘t Breukstukje

Ir. T. Salverda

A. v. Scheltemaplein 41

2624 PG Delft

T: (015) 261 67 32


Cie. Instructie en

Veiligheid

J. de Hulster

secretaris a.i.

Bosboom Toussaintlaan 26

1985 CD Driehuis

T: (0255) 51 79 27


Cie. Kunstzweefvliegen

S.C. Miedema

Boterbloem 32

6721 RC Bennekom

T: (0318) 41 88 23


NStichting Nationaal Zweefvliegcentrum Terlet Apeldoornseweg 203

6816 SM Arnhem

Havenmeester:

B. van der Klein (bereikbaar

via administratie)

Administratie:

T: (0900) 443 64 35

(10:00 - 15:00 uur)

Service Center TerletOnderhoud en reparaties

zweefvliegtuigen

Hoofd: P. Jansen

T: (026) 443 12 51

F: (026) 443 16 05


I: www.sct-terlet.nl

Voor spoedgevallen

T: 06 222 37 555

Openingstijden: ma t/m do

van 8.00 tot 16.30 uur,

vr van 8.00 tot 14.30 uur

NOTAM’s op Interneto.a. via www.vnv-dalpa.nl

of direct https://www.

notams.jcs.mil

OOnderzoeksraad voorVeiligheid Zie onder Ongevallenmelding.

OngevallenmeldingDe gezagvoerder, eigenaar

of exploitant van het lucht-

vaartuig dat betrokken is

bij een voorval, de haven-

meester of exploitant van

het luchtvaartterrein of de

betrokken luchtverkeers-

dienst is verplicht het

voorval te melden aan het

centrale meldnummer van

de Onderzoeksraad voor

Veiligheid (OvV).

T: (0800) 635 36 88

of (0800) MELDOVV

(24 uur per dag)

Dit kan ook door tussen-

komst van de Luchtvaart-

politie van het Korps Lan-

delijke Politie Diensten via

T: (020) 5 02 56 93

(continu bereikbaar).

Zie AIC-B 12/07, ‘Richtlijnen

voor het melden van ernstige

incidenten en ongevallen

met burger luchtvaartuigen’.

Gebruik het algemene

alarmnummer 112 voor

eventueel noodzakelijke,

directe assistentie van

ambulance, brandweer en

politie.

Na de melding van een

ongeval of ernstig incident

en soms bij incidenten krijgt

(krijgen) betrokkene(n) een

vragenlijst toegestuurd.

Deze vragenlijst dient zo

spoedig mogelijk en uiterlijk

binnen 30 dagen te worden

geretourneerd naar: Onder-

zoeksraad voor veiligheid

(OvV),

Postbus 95404

2509 CK Den Haag

T: (070) 333 70 00

(tijdens kantooruren)

F: (070) 333 70 78

Een ongeval of incident

meld je in het buitenland

aan de onderzoeksautori-

teiten van het betreff ende

land, eventueel via de plaat-

selijke politie. Daarnaast

dien je het voorval aan de

OvV te melden.

Behalve aan de OvV dienen

ongevallen en incidenten

ook aan de Inspectie Verkeer

en Waterstaat, Divisie Lucht-

vaart, gemeld te worden.

Zie hiervoor de AIC-B 05/02,

‘Melden van luchtvaartvoor-

vallen aan de Minister van

Verkeer en Waterstaat’. Deze

AIC-B, uitgegeven door de

Luchtverkeersleiding Neder-

land, afdeling AIS, is alge-

meen van aard en daarom

voor de zweefvlieger slechts

gedeeltelijk relevant.

Air traffi c incident-report Bij near-misses en andere

voorvallen die het melden

waard zijn kunt u een air

traffi c incident report form

aanvragen bij en zenden

naar de Divisie Luchtvaart.

PerscontactMeld ernstige voorvallen

vanwege mogelijke navraag

door landelijke media ook zo

spoedig mogelijk bij Afde-

ling Zweefvliegen KNVvL

(Secretariaat en voorzitter

Bestuur, zie onder A), als-

mede bij KNVvL Algemeen

Secretariaat (zie onder K).

RRegiosecretariaten Noord-Oost

R. van der Veen

Asterstraat 415

6708 DX Wageningen

T: (0317) 42 87 25


Zuid

M. Verhagen

Wielingen 12

5032 TM Tilburg

T: (013) 463 95 43


SSportlicentie Verkrijgbaar bij de

leden- en abonnementen-

administratie (voor adres zie

leden- en abonnementen-

administratie)

Sportmedische InstellingenLocatie-overzicht

onder ‘FSMI’ op www.

sportgeneeskunde.com

Stichting Historisch ZweefvliegarchiefW. Janssen Groesbeek

Koninginneweg 21

1217 KR Hilversum

T: (035) 621 76 76

E: janssengroesbeek@

versatel.nl

TTarieven Inspectie V&W

Aanvraag en verlenging

Tarieven op website www.

divisieluchtvaart.nl onder:

uitvoering-regelgeving.

Terlet (zie Nationaal Zweefvlieg-

Centrum Terlet)

Thermiek ZweefvliegmagazineRedacteur: Frits Snijder

E: thermiek.zweefvliegen@

knvvl.nl

Overige contactgegevens

zie colofon pagina 3.

VVerkeer & Waterstaat

V&W Luchtvaart

Directie Luchtvaartbeleid

Postbus 90771

2509 LT Den Haag

Bezoekadres:

Plesmanweg 1-6

2597 JG Den Haag

T: (070) 456 30 00

F: (070) 351 60 69

Inspectie V&W

Divisie Luchtvaart

Uitvoeringsdienst

Postbus 575

2130 AN Hoofddorp

T: (023) 566 30 00


I: www.divisieluchtvaart.nl

html formulieren down-

loadable via website, onder:

uitvoering-formulieren.

Luchtvaartuigen,

luchtvaartregister:

9 - 17 uur, werkdagen

T: (023) 566 31 17

Handhavingsdienst

Postbus 75788

1118 ZX Schiphol-Centrum

T: (020) 405 47 00

F: (020) 405 47 01

Verzekering casco De Luchtvaartonderlinge w.a.Algemeen telefoonnummer

voor informatie, aanmelding

en schademelding:

T: (071) 519 10 02

F: (071) 517 58 35

Alle correspondentie aan:

Postbus 557

3200 AN Leiden

Verzekeringen Collectieve Wettelijke Aansprakelijk-heid & Brand/storm verzekering Schademelding/afhandeling

A.J. Driessen en Rappange

Verzekeringen BV

H. Zandstra

T: (020) 531 23 73

of (023) 537 85 08 (privé),

mobiel 06 53 20 53 31

F: (020) 531 23 46.

wegw

ijzer AAdreswijzigingen

Adreswijzigingen moeten

worden doorgegeven aan

de KNVvL in Woerden,

wanneer u lid bent met

vermelding van het lid-

maatschapsnummer.

Zie: Leden en abonnemen-

tenadministratie.

Afdeling ZweefvliegenKNVvL, SecretariaatPostbus 618

6800 AP Arnhem

bezoekadres:

Papendallaan 50,

6816 VD Arnhem.

Telefonisch bereikbaar

tijdens kantooruren.

T: (026) 351 45 15

F: (026) 351 04 46

E: secretariaat.zweefvliegen

@knvvl.nl

www.zweefportaal.nl

Hoofd Bureau Afdeling

Zweefvliegen: B. Pelt

Afdeling ZweefvliegenKNVvL, Bestuur Voorzitter, Cie. Medische

Zaken, Cie. Sportzaken, Subcie.

Zweefvliegen, Internationale

vertegenwoordigingen

R.J. Jungblut

Monnikensteeg 264

6823 AH Arnhem

T: (026) 379 09 78

E: robert.jungblut@

panalpina.com

Cie. Instructie en veiligheid

J.H. den Besten

Rietgorsmeen 69

3844 ZM Harderwijk

T: (0314) 41 43 84


Financiën,

Cie. Verzekeringszaken

L.H. van Broekhuijsen

Roerdomp 39

3641 TG Mijdrecht

T: (0297) 25 69 67


Cie. Luchtruimstructuur en

Radiogebruik

F.A. van Haaff

Bornsestraat 59

7556 BA Hengelo

T: (074) 242 37 74


Cie. Wedstrijd en Selectie,

Cie. Kunstzweefvliegen

M.L. Bloch

Kraaiensteinlaan 61/3

6825 DC Arnhem

T: (026) 361 42 67

M: 06 551 788 76


Cie. Technische Zaken,

Inspectie Instituut,

Accountable Manager CAMO

H.J.W. van Leeuwen

Livingstonestraat 35

7532 CJ Enschede

T: (053) 461 42 15

E: hjw.van.leeuwen@

kpnmail.nl

mailto:[email protected]



https://www.notams.jcs.mil

http://www.ivw.nl/onderwerpen/luchtvaart/

http://www.ivw.nl/onderwerpen/luchtvaart/formulieren_luchtvaart/index.aspx


http://www.zvcvolkel.nl/

thermiek voorjaar 2011 3

thermiek2011-1

Colofon

‘Thermiek’ is een driemaandelijkse uitgave van de Afdeling Zweefvliegen van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL). KvK 40409050 ’s-Gravenhage. NE ISSM 0040/6023 Adres: KNVvL Afdeling Zweefvliegen, Postbus 618, 6800 AP Arnhem, T: (026) 351 45 15, F: (026) 351 04 46, E: [email protected]

Redactie en acquisitie: Frits Snijder. Vaste mede werkers: Hans Boxem, Ary Ceelen, Nell Dijkstra, Frans Guise, Robert Jungblut, Jeroen Kroon, Natasja van der Neut, Bart Pelt, Teko Sal-verda, Henk Tito, Anneke Wolthuis. Aan dit nummer werkten verder mee: Jeppe de Boer, Aukje Engel, Robin de Groot, Fransois van Haaff , Roeland Heerema, Marja Osinga, Oedske Osinga, Ronald Termaat.Vormgeving: Ineke Oerlemans. Druk en verzending: Drukmotief, Apeldoorn

Kopij: aanleveren in Word (*.doc) als ‘platte tekst’ (= zonder enige opmaak). De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij te corrigeren, in te korten of niet te plaatsen. Geplaatste artikelen geven niet noodzakelijk de mening weer van redactie en uitgever (KNVvL), tenzij zij expliciet in functie zijn onderschreven. Anonieme bijdragen worden niet geplaatst, evenals bijdragen met lasterlijke uitlatingen jegens personen of instanties. Beeldmateriaal: van digitale foto’s het onbewerkte bronbestand uit de camera aanleveren. Bestandgrootte 1 MB, liefst groter, vanwege de voor druk vereiste resolutie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden beeldmateriaal op kwaliteit te beoordelen, te selecteren of niet te plaatsen. Publicatierechten: tenzij de inzender anders aangeeft, gaan redactie en uitgever (KNVvL) er vanuit dat ingezonden tekst en beeldmateriaal vrij van rechten in ‘Thermiek’ gepubliceerd kun-nen worden en ook ter beschikking staan voor gehele of gedeeltelijke publicatie op offi ciële websites van de ‘Thermiek’. de Afdeling Zweef-

vliegen, de KNVvL en in het KNVvL ledenblad ‘Air Sports Mail’. Voor het overige mag niets uit deze uitgave op enigerlei wijze worden gere-produceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. © All rights reserved. No part of this magazine may be repro duced in any form or by any means without prior permission from the publisher.

Jaarabonnement: Nederland €20, Europa €30, buiten Europa €35, incl. verzendkosten. Abon-neren door verschuldigde bedrag over te schrij-ven naar bankrekening 519146581 t.n.v. KNVvL Afd. Zweef vliegen te Arnhem, o.v.v. naam abon-nee en volledige bezorgadres. Gebruik voor betalingen uit het buitenland IBAN Code NL 44ABNA0519146581, BIC Code ABNANL2A.

Advertenties: tarieven voor zakelijke adver-tenties zijn opvraagbaar op het redactieadres, zie boven. De redactie behoudt zich het recht voor advertenties zonder opgaaf van reden te weigeren.

Foto voorpagina:

Euroglide 2010.

Foto: Peter

Schoenmakers

Sluitingsdatum

kopij:

1 juni 2011

Contributies 2011 KNVvL Afdeling ZweefvliegenJaartarieven KNVvL contributie Afdelingstoeslag TotaalSenior € 54 € 100,50 € 154,50Junior € 34 € 64,50 € 98,50Het inschrijfgeld is in 2011 teruggebracht tot €0. Een sportlicentie kost €8.

Aspirantlidmaatschap vervangt cursistenverzekeringMet ingang van dit jaar kunnen clubs cursisten en gebruikers van een X-rittenkaart als aspirant KNVvL-lid aanmelden. Hiermee zijn ze tevens verzekerd zoals voorheen met de zogeheten ‘cursistenverzekering’. Meer hierover op pag. 7 en 8 van deze Thermiek.

Wegwijzer

Redactie

Afdelingsvoorzitter

Cie. PR Communicatie

Ledenadministratie

Wedstrijdseizoen 2011

Topcoach Baer Selen

TABOE

Fotowedstrijd

Vrouwenvliegdag

NZD 2011

Nationals Zuid-Afrika

NK Zweefvliegen 2011

Vijftig jaar ZVB

iFly! cursisten 2011

EGU Annual Meeting

Komst 8,33 kHz radio

Cie. Medische Zaken

Medical Expert Group

DSA 80 jaar

EZZC 75 jaar

Brevetten

Wasserkuppe 100 jaar

Zweefvliegagenda

Breukstukje

Clubsecretariaten

Thermiek goes digital!

2

3

4

6

7

9

10

11

12

14

14

15

19

21

22

24

25

27

29

31

33

34

35

39

40

43

V ormgeefster Ineke Oerlemans gaf de Thermiek een fl inke opfrisbeurt. De lay-out is op veel onderdelen aangepast, terwijl het blad zijn herkenbare

identiteit behoudt. Behalve dat het daardoor weer helemaal eigentijds oogt, is het nu ook beter geschikt om digitaal te publiceren. Dit jaar gaan we daarmee experimenteren. Schrik niet wanneer je de Thermiek liefst gewoon in papieren versie wilt lezen. Dat blijft mogelijk. De combinatie van print en web biedt extra

mogelijkheden en die willen we nu juist benutten. Trouwens, de Thermiek is al lang digitaal. Wist je dat er tot aan de drukker in de

productie van een tijdschrift geen papier meer aan te pas komt? Via de Thermiek en Zweefportaal hou-den we je de komende tijd op de hoogte.

Frits Snijder | redactie Thermiek


1

Afdelingsbestuur | Robert Jungblut, voorzitter


Stukkie van de voorzitter

Nu eens een echt zweefvliegverhaal in plaats van het gebruikelijk ‘stukkie van de voorzitter’ met de soms wat saaie achtergronden van beleid,

structuur en waar we als afdelingsbestuur allemaal mee bezig zijn. De meesten herkennen wel hoe je na een aantal maanden winterstop en veel praten de kriebels krijgt. Het kan niet gauw genoeg voorjaar worden! Maar ik had geluk en kon rond de jaarwisseling al een overlandvlucht in Zuid-Afrika maken.

VoordeeltjeEind december had ik weer eens overleg met KNVvL directeur Ronald Termaat en ik vertelde hem dat ik begin januari in Zuid Afrika moest zijn voor mijn werk. Spontaan bood hij me aan om daar met de JS1 ‘Revelation’ te vliegen, als ik er dan toch was. De volgende dag nog maar eens een mailtje gestuurd of hij dat nou werkelijk meende, waarop al snel een positief antwoord kwam. Dat is dan zo’n voordeeltje als je afdelingsvoorzitter bent! Ronald had in december de

South African Nationals met zijn JS-1 ‘JS’ gevlogen en deze stond daar nog tot maart bij de fabriek van Jonker in Potchef-stroom. Een superaanbod en ik kon het met m’n werk zo plannen dat ik twee dagen extra had om te vliegen. Maarten Baltussen, compagnon van Ronald in de vertegenwoordiging van Jonker in ons land, heeft me geweldig geholpen met het papierwerk en hij gaf me ook allerlei tips. Van Rob Looisen bij de GeZC, een enorme Zuid-Afrika fan, kreeg ik nog meer tips, dus het kon niet mis gaan. Bovendien reageerde Jonker direct heel enthousiast op mijn komst.

Gastvrij onthaalZondag 9 januari vertrok ik. Maandag t/m woensdag in Johannesburg gewerkt. Donderdagmorgen vroeg vanuit

Waar ging het spelletje ook al weer over? O ja, zweefvliegen! De afdelings-

voorzitter schudde in Zuid-Afrika al de donkere wintertijd van zich af.

2


Johannesburg richting Potchefstroom, een rit van zo’n anderhalf uur. De zomer van Zuid-Afrika bleek tot nu toe wat tegen te vallen, veel buien. Maar vanaf mijn aankomst in Zuid-Afrika was het direct goed vliegweer en dat was don-derdag gelukkig ook nog zo. De kist stond al gemonteerd en volledig vliegklaar. De sleepvlieger van Jonker haalde direct de sleepkist en ik hoefde alleen maar aan te geven wanneer ik zover was. Nou, als dat geen gastvrij onthaal is! Eerst maar eens even wennen aan het instrumentarium. Uys Jonker gaf me uitgebreid uitleg over de LX-9000, plus de nodig tips over het vliegen, over landbare/niet landbare velden en een mogelijke opdracht van zo’n 280 km.

Eerst wennenNadat ik de kist nog eens volledig zelf had nagelopen, om ongeveer 11.30 uur gestart. Na het ontkoppelen trof ik een mooie bel tot 2.900 m. Eerst op ongeveer 1.400 m boven veldhoogte een half uurtje in de buurt gebleven om aan de kist en de instrumenten te wennen. Dat leverde geen enkel probleem op, de JS1 ‘trek je aan en je vliegt er mee weg.’ Vervolgens 20 km weg gevlogen om een fi nal glide uit te proberen, kijken of ik de LX echt snapte, waarna er geen reden meer was om bij het veld te blijven hangen. Het weer zag er redelijk uit zoals thuis, veel cumuls, niet echt duide-lijke straten, gemiddelde werkhoogte 1.500 m. Dus op weg naar het eerste keerpunt Lichtenburg, een vliegveldje op 100 km west van Potchefstroom. Zonder echte landings-mogelijkheden onderweg, zeg maar van Terlet naar Borken-berge, wel even iets waar ik me overheen moest zetten.

Vlucht van 435 kmZonder problemen Lichtenburg gerond. Jammer dat mijn camera niet werkte, maar geen nood, ik had m’n mobieltje nog. Zodra ik die aanzette, kreeg ik direct een sms van Rob Looisen voor een goed eetadres die avond. Mijn antwoord kreeg hij ook direct, toch mooi dat zoiets werkt over die afstand. Tweede keerpunt Bothaville lag 150 km naar het zuiden, met onderweg een aantal vliegveldjes. Dat voelt dan toch iets comfortabeler. Na het ronden weer een stuk rich-

1

Mooie dag in slecht-

weer periode.

Foto: Robert

Jungblut

2

Under South-

African skies.

Foto:

Arne Boye-Møller

3 4

Jonker Sailplanes

in Potchefstroom.

Foto: Robert

Jungblut

ting het noorden gevlogen, eigenlijk met de bedoeling om nog een keer via Lichtenburg te gaan, maar het was inmid-dels 16.00 uur, en ik was al heel erg tevreden met de vlucht tot dan toe. Vervolgens het laatste keerpunt Ventersdorp er in gezet, een veldje 45 km noord van Potchefstroom, om op te lijnen voor mijn fi nal glide. De reden dat ik dit deed, was een schietgebied net ten westen van het vliegveld dat ik wilde mijden. Het was niet precies bekend wanneer dat wel of niet actief was en bovendien stond het gebied niet in de LX, dus dan wil je er zeker weten vrij van blijven.

Om 16.30 uur landde ik na een vlucht van 435 km uiterst tevreden, met nog eens het vooruitzicht op een heerlijke steak ’s avonds in Beef Boys. De volgende dag was het mooie weer alweer voorbij, dus ik heb echt geluk gehad. Ik gebruikte de gelegenheid om eens uitgebreid rond te kijken in de fabriek. Het blijft een bijzonder verhaal van de twee broers die hun droom verwezenlijkt hebben en een vliegtuig bouwen dat nu tot de wereldtop behoort. Het was een mooie vlucht om de donkere winterperiode tot aan het voorjaar te overbruggen en weer eens te ervaren waar het spelletje werkelijk over gaat! •

3

4

i www.jonkersailplanes.co.za

PR & Communicatie | Natasja van der Neut, voorzitter PR&C


Zweefvliegend Nederland moet om haar PR denken. Daarom heeft het Afdelingsbestuur Zweefvliegen hiervoor een aparte commissie ingesteld. De leden

hiervan vormen een enthousiast team met ervaring: Natasja van der Neut (EACzc), PR & communicatie kernploeg; Kim Hoozemans (NijAC), marketing, communicatie & evenemen-

ten; Renate van der Zaag (VCH), ledenwerving & scholen; Aukje Engel (ZCR); PR & sponsoring. Ondersteunend: Ben Hiemstra (FAC), webmaster Zweefportaal; Frits Snijder, redactie Thermiek.

De Commissie PR&C heeft als missie om zweefvliegen professioneel neer te zetten in de media, laagdrempelig te houden, meer aandacht voor deze sport te vragen met als doel de groep zweefvliegers groter te maken waardoor meer draagvlak gecreëerd wordt voor onze topsport. Speerpunten zijn: korte en duidelijke communicatielijnen binnen de besturen alsook naar de zweefvliegclubs. De commissie richt zich in eerste instantie op ledenwerving en ledenbehoud bij zweefvliegclubs, biedt ondersteuning bij evenementen, woordvoering voor omwonenden en perswoordvoering bij calamiteiten. Daarnaast zal de commissie een adviserende rol hebben over het communicatiebeleid van de Afdeling Zweefvliegen KNVvL. Hierbij valt te denken aan imago, mediagebruik, ledenwerving en communicatie richting offi ciële instanties en overheden.De Commissie PR & C werkt in opdracht vanuit het Afdelings-bestuur Zweefvliegen (ABZ). Ze werkt nauw samen met het ABZ en de PR & Communicatie afdeling van de KNVvL, met als hoofddoel professionalisering van onze media-uitingen.

Binnenkort kunnen zweefvliegclubs voor advies terecht op onze website, benaderbaar via www.zweefportaal.nl of direct mailen naar [email protected] Commissie wordt gevormd door een enthousiast team met veel ervaring op het gebied van PR & Communicatie en zij staat met raad en daad voor u klaar! •

Missie: zweefvliegen optimaal op de kaart zetten en onze passie met nog meer mensen delen.

Opgericht: Commissie PR & Communicatie Afdeling Zweefvliegen

In 1997 ontvingen alle leden van de KNVvL Afdeling Zweefvliegen het boek Veilig Zweefvliegen. Hiervan is nog een voorraad over. Deze boeken zijn geschikt om cadeau te doen, bijvoorbeeld aan vliegers die later bij uw club zijn gekomen. Ze zijn te koop voor:

€ 5,- per boek, € 40 per doos (18 stuks), incl. porto

Bestellen en betalen via www.knvvl.nl/webshop.

Advertentie

ASK-13 ‘KY’

boven Rheden.

Foto: Thomas

van ‘t Klooster

http://www.knvvl.nl/webshop/contents/nl/d5.html


KNVvL | Ronald Termaat, directeur

Ik zal zelf toch wel weten waar ik woon!

De KNVvL heeft een ledenadministratie in gebruik genomen die bij andere sportbonden al uitge-breid is beproefd. Het KNVvL bondsbureau werkt

er intern (backoffi ce) al een jaar mee. Ledenadministratie, fi nanciële administratie, brevetadministratie zijn daarin gekoppeld. Geen aparte gegevensbestanden meer, waarin bijvoorbeeld je nieuwe én je oude adres tegelijkertijd konden voorkomen. Inmiddels is de ledenadministratie via een web-portal ook van buitenaf toegankelijk voor clubsecretarissen en individuele KNVvL-leden.

Individuele ledenMet de lidmaatschapskaart voor 2011 ontving je in de bege-leidende brief een eerste inlogcode (lidnummer) en wacht-woord. Daarmee krijg je toegang tot de beveiligde website ‘Mijn KNVvL’ en kan je je gegevens inzien zoals die bij de KNVvL staan geregistreerd. Naam, adres, e-mail adres,

Een ledenadministratie valt of staat

met de juistheid van de gegevens

die daarin staan. Bijvoorbeeld, de

KNVvL stuurt de ‘Thermiek’ nog

steeds naar je oude adres. Zoiets kan

je nu gemakkelijk zelf corrigeren.

Wie weet er nou beter waar je

woont!

telefoonnummer, van welke club je lid bent, welke brevetten plus aantekeningen je hebt, voor zover van toepassing natuurlijk. Controleer deze gegevens voor de zekerheid op hun juistheid. Je kunt ze ten dele ook wijzigen. Voer je een mutatie in, dan krijgt je clubsecretaris daarvan meteen een e-mail bericht. Deze is dan eveneens op de hoogte, bijvoor-beeld van je nieuwe adres. Nog dit jaar worden de volgende faciliteiten gerealiseerd: een e-mail herinnering als je brevet binnen een maand verloopt; elektronische verlenging van je brevet, diverse factuurgegevens opvragen en abonneren op nog andere KNVvL-bladen dan je afdelingsblad.

ClubsecretarissenAls clubsecretaris kan je inloggen, het ledenbestand van je club inzien en personen als clublid op- of afvoeren. Hun

Controleer op ‘Mijn KNVvL’ ofje gegevens allemaal wel kloppen!

Hoe kom ik op ‘Mijn KNVvL’?

Op ww.knvvl.nl vind je onder ‘Leden’ een knop ‘Inloggen’ die je toegang geeft tot ‘Mijn KNVvL’. Ben je de brief met je eerste inloggegevens kwijt, of weet je je al ingevoerde wachtwoord niet meer, vraag die dan in het inlogvenster opnieuw aan.

1

Lierstart op

Haamstede tijdens

kamp ACvZ. Foto:

Odin van Oord

H

1

http://www.knvvl.nl/inloggen


KNVvL-lidmaatschap dienen clubleden nog altijd zelf te regelen. Er is één uitzondering: cursisten en gebruikers van een X-rittenkaart meldt je als secretaris wel bij de KNVvL aan, namelijk als aspirantlid. Tenslotte is het mogelijk (en wense-lijk!) om de gegevens van je bestuurssamenstelling volledig en actueel bij te houden. Een aantrekkelijke faciliteit voor clubs is dat je op afspraak de KNVvL lidmaatschapspas tevens als bewijs van het clublidmaatschap kunt gebruiken. Dat scheelt je tijd en geld om eigen pasjes uit te geven. De club vinkt hiervoor in de KNVvL ledenadministratie de leden af die hun clubcontributie hebben voldaan. Daarna ‒ en niet eerder ‒ verstuurt de KNVvL de lidmaatschapspas. Op die pas staat dan ook de naam van de club.

AspirantledenEen nieuwe categorie binnen het KNVvL-ledenbestand vormen de aspirantleden. Dit zijn personen die een cursus volgen of van een X-rittenkaart gebruik maken. Hun aspirant-lidmaatschap duurt van de dag van aanmelding t/m 31 december, ook wanneer hun cursus al voorbij en hun X-rittenkaart al vol is. Ze blijven gedurende die periode de KNVvL ‘Air Sports Mail’, de ‘Thermiek’ en nieuwsbrieven ontvangen. Verzekeringstechnisch vervangt het aspirant-lidmaatschap de zogenaamde ‘cursistenverzekering’. De geldigheidsduur van de verzekering blijft voor cursus-deelnemers als vanouds beperkt tot 1 maand. Voor de X-rittenkaart duurt die langer, tot de kaart vol is, rekening houdend met het feit dat je daarmee per saldo toch maar een beperkt aantal starts maakt. Iemand kan slechts één keer in aanmerking komen voor een aspirantlidmaatschap. De clubsecretaris meldt hem/haar via de webportal aan, mét begindatum, die op de speciale KNVvL lidmaatschapspas komt te staan. Dit is tevens de begindatum van de verzeke-ring. De KNVvL stuurt per omgaande een bevestiging met factuur: € 40,- in geval van een cursus en € 15,- in geval van een X-rittenkaart. Deze regeling is nu al van toepassing! •

PRINSENGRACHT 255-259

POSTBUS 19604 1000 GP AMSTERDAM

[email protected]

Tel. +31 (0) 20 531 23 45 Fax +31 (0) 20 531 23 46

www.ajdriessen.nl

Driessen & Rappange Verzekeringen

REGISTERMAKELAARDI J IN ASSURANTIËN

SPECIALIST IN LUCHTVAARTVERZEKERINGEN

Niet iedereen vliegt... wij wel!

AdvertentiesSpatzentreffen 2010,

ELZC Schinveld.

Foto: Eugène

Houben

www.ajdriessen.nl

mailto:ajdriessen.nl

www.ajdriessen.nl

www.dwarf.nl

De Kernploeg bereidde zich afgelopen winter voor op het komende wedstrijdseizoen. Het programma was gevuld met sprekers die in hun lezingen

interessante thema’s de revue lieten passeren over wed-strijd vliegen, emotie en topsport. Tegelijk met andere top-sporters binnen de KNVvL bezocht de Kernploeg ook enkele bijeenkomsten georganiseerd door KNVvL topsportcoördi-nator Frouwke Kuijpers. Dit om elkaars sport beter te leren kennen en om wedstrijdervaring uit te wisselen. In het begin een beetje onwennig, maar nadat iedereen met elkaar had kennis gemaakt en na diverse presentaties van elkaars sporten, kwa men de (sterke) verhalen los. Het blijkt dan toch weer, ondanks dat we onder dezelfde KNVvL paraplu vallen, dat onze sporten zo ontzettend verschillend van elkaar kunnen zijn.

Inmiddels is het voorjaar al weer aangebroken. Zweef-vliegend Nederland is uit haar winterslaap ontwaakt en heeft al weer de nodige starts gemaakt. Deze zomer staan de Nederlandse Kampioenschappen Zweefvliegen en de Europese Kampioenschappen Zweefvliegen op het pro-gramma van de Kernploeg. De Kernploeg 2011 bestaat deels uit oude bekenden, deels uit nieuwe aanwas. •


16e FAI EK 201117 t/m 30 juli – Nitra, SlowakijeSjaak Selen StandaardklasseAlfred Paul Alfers StandaardklasseTim Kuijpers ClubklasseFrank Hiemstra ClubklasseBart Berendsen / 20m 2-zitters-Patrick van Breemen klasse

7e FAI WK Junioren 20115 t/m 20 augustus – Musbach, DuitslandTim Kuijpers ClubklasseRik van den Brink ClubklasseSteven Huiskes ClubklasseStefan Telkamp ClubklasseStefan Knoop StandaardklasseArd Tielenburg Standaardklasse

Bart Renckens op

KNVvL Topsportdag.

Wedstrijd-seizoen 2011

16e FAI EK 2011 31 juli t/m 14 augustus – Pociunai, LitouwenMaurits Dortu 18m klasseRonald Termaat 18m klasseJeroen Verkuijl 15m klasseRene de Dreu 15m klassePeter Batenburg Open klasseMark Wering Open klasse

i www.nkzweefvliegen.nl www.ekzweefvliegen.nl

Wedstrijden | Natasja van der Neut

Advertentie

www.ikwillerenvliegen.nl



Topcoach kiest voor nieuwe uitdaging

Baer is een zweefvlieger in hart en nieren, met als missie om op iedereen zijn passie voor het zweefvliegen over te brengen. Hij stond bij

menig zweefvliegtalent aan de wieg en leidde deze met zijn enthousiasme naar de top. Zelf maakte hij als tweejarige peuter zijn allereerste passagiersvlucht in een zweefvlieg-tuig. Met zeventien jaar deed hij voor de eerste keer mee aan de Junioren Wedstrijd op zijn thuisbasis Venlo. En met succes, hij werd winnaar. In 1975 kwam hij als vlieger in de Nederlandse Kernploeg terecht en was zeer succesvol. Hij werd de ‘schrik’ van menig NK-deelnemer. Baer nam om het jaar aan de NK deel en wist maar liefst negentien keer (!) de titel van Nederlands kampioen Zweefvliegen op zijn naam te zetten. De anderen hadden het nakijken.

Successen, maar net geen wereldtitelBaer is een zeer bekwaam man die weet waar hij over spreekt. Hij behaalde als allereerste Nederlander in de geschiedenis op de WK in 1978 in Frankrijk de felbegeerde

Wereldtitel. Hij herhaalde dat nog eens op de WK in 1991 in de VS. Hij mag zich meervoudig Wereldkampioen Zweef-vliegen noemen, een eer en roem die nooit verloren gaat (de enige andere Nederlander die een Wereldtitel veroverde, was wijlen Kees Musters in 1983). Met zijn 5.000 uur ervaring begeleidde Baer zeven jaar lang de Kernploeg op EK’s en WK’s. Hij adviseerde over het te vliegen gebied, het weer en de wedstrijdtactiek. Na de wedstrijddag verzorgde hij een debriefi ng waarvan je weer kon leren. Met het coachen van de Nederlandse Kernploeg waren er successen maar ook teleurstellingen. Het vertrek als technisch coach voelt dan ook dubbel. Het Nederlandse team deed steeds enorm zijn best, maar helaas lukte het in die afgelopen jaren niet om de Wereldtitel opnieuw op Nederlandse naam te zetten. Wel waren er veel goede resultaten met podiumplaatsen op EK’s en WK’s en drie Europees Kampioenen: Steven Raimond (2005), Ronald Termaat (2007) en René de Dreu (2009).

Weer terug naar de basis bij de VZCWaarom nu stoppen met het coachschap? Baer: ‘Na een aantal jaren droogt je creativiteit op, dan is het tijd voor ver-andering. Een nieuwe aanpak, nieuwe personen die weer met frisse ideeën komen om de vliegers scherp te houden.’ Hij wil weer aan de wieg van nieuw zweefvliegtalent staan en gaat zich richten op VVO vluchten met beginnende over-landvliegers. Ook wil hij zelf meer overland gaan vliegen. In het afgelopen jaar heeft hij zijn LS-8 slechts zes keer door het Nederlandse luchtruim kunnen sturen. De Venlose Zweefvlieg Club is druk in de weer met de ontwikkeling van een nieuw DBO systeem. Ze bouwt een zweefvliegsimulator. De lat is hoog gelegd, het doel is om met deze simulator 50% van de DBO opleiding te gaan verzorgen. Baer heeft besloten zich voor dit project in te zetten nu zich dat in de opstartfase bevindt. Hij kijkt voldaan terug op zijn tijd van wedstrijdvliegen en coaching. Zijn vrouw Christianne heeft hem altijd gesteund en vrij gelaten om zijn passie te volgen. Christianne is zelf ook een gedreven sportvrouw en heeft zich net als Baer ingezet door sportteams te coachen. Ze begrijpen elkaar uitstekend. Baer: ‘Ja, ik kijk uit naar de dingen die ik nu verder ga doen.’ •

Nadat hij zeven jaar technisch vliegcoach van de Nederlandse Kernploeg

Zweefvliegen was, gaat Baer Selen nu nieuwe uitdagingen aan. De Kernploeg

keek 29 januari op een speciaal georganiseerde receptie samen met hem op

die zeven jaar lief en leed terug.

Allereerste Nederlander met Wereldtitel

Baer Selen op

TABOE dag.

Foto: Frans Guise


Heb je je eerste overland- en wedstrijdvluchten volbracht, dan ontstaat er al gauw behoefte aan een voortgezet theorieprogramma. TABOE

faciliteert hierin en is uitgegroeid tot een serieus winter-programma, bestaande uit theorie en praktijkdagen. In het kader hiernaast een overzicht van ervaren (wedstrijd)vliegers die deze keer hun kennis en ervaring presenteerden. Een programma op niveau! We danken alle sprekers voor hun enthousiaste medewerking, de KNVvL en Frouwke Kuijpers plus cateringteam voor de gastvrijheid. Je vindt het archief van presentaties en een fotoverslag van Frans Guise op onze website. Organisatieteam TABOE: Natasja van der Neut, Arie van der Kuil en Frans de Guise.

TABOE

Advertentie

TABOE (Training Aan Beginnende Overland Experts) is

onderhand vaste prik. Vier zaterdagen met 56 deelnemers

uit heel Nederland. Dit jaar schoven ook vier Belgen aan.


Voor de TABOE-deelnemers van afgelopen winter volgen er in juli nog twee vliegdagen waar je de op gedane theorie en ervaring in de praktijk kunnen toe-passen onder begeleiding van coaches. Contactpersoon hiervoor is Arie van der Kuil, te bereiken via de website. Check voor alle informatie: www.taboe.zweefportaal.nl

Bart Renckens Vluchtcomputers (Ipaq, See You Mobile)Mark Leeuwenburgh VluchtanalyseJeroen Verkuijl Effi ciënt thermieken & stekenAlfred Alfers VluchtvoorbereidingDick Teuling Thermieken met slecht weerArjan van Dijk McCready vliegen voor gevorderdenBaer Selen Effi ciënt overlandvliegenFrancis van Haaf Geografi sch InvloedenHadriaan van Nes Mental Aspects & EmotieRonald Termaat Effi ciënt steken & snelheid makenBas Seijff ert Final Glide & BuitenlandenJos Bakermans MeteoMartijn van Maanen LuchtruimtestructuurRené de Dreu Teamvliegen & effi ciëntieMarinet Ritz Emotie

TABOE dag.

Foto: Frans Guise

0031-615005039 / 0031-346576081de Sav. Lohmanstraat 16

3601 BZ MAARSSENwww.aviationservices.eu

[email protected]

Vraag vrijblijvend prijslijst/offerte:BEST PRICE BEST SERVICE

Benelux Dealer voorMOUNTAIN HIGH EDS OXYGEN

tevens:GARRECHT/FUNKWERK

VLIEGTUIGHOEZEN vanaf €950ALUMINIUM VLEUGELSTEUNEN

AVIATION HEADSETS“FLIGHT TWO” (ANR+PNR)

http://www.aviationservices.eu/


Wie heeft er nou geen compact camera, iPhone of andere telefoon waaruit redelijke tot goede plaatjes komen? Neem mee als je gaat vliegen!

Jawel, een echte spiegelrefl ex is nog altijd het mooiste voor de freaks. Een goed compromis bieden de tussenmaatjes

foto

wedstr

ijd

Doe mee aan fotowedstrijd 2011

Max Leenders. In thermiekbel boven Lesotho. Camera: Nikon D200.

Jan Roelof de Haas. Sneeuwvliegen bij NNZC. De winter duurde lang, maar is al weer vergeten. Camera: Nikon Coolpix 5400.

van systeemcamera’s. Zorg altijd wel dat je in hoge resolutie fotografeert, want anders is weergave in de ‘Thermiek’ niet mogelijk. Zend je foto’s in voor 1 november. Bekendmaking winnaars op de Nederlandse Zweefvliegdag 26 november. Prijzen: 10x een zweefvliegkalender 2012. •

Peter Relyveld, lid zweefvliegclub AKKA, Zanderij, Paramaribo. Wachten met Ka-7 op Airbus A340 Surinam Airways. Camera: Olympus C750UZ.

Thermiek Fotowedstrijd

Giel Janssen. BOKS boven’t Langeveld. Camera: Pana-sonic DMC-TZ7.

Nu al kun je inzenden voor Thermiek Foto-wedstrijd 2011

Stuur foto’s van voldoende resolutie, bestandsgrootte 1 MB of meer.

• Stuur je foto’s naar [email protected]

• Gebruik bij heel grote bestanden www.yousendit.com

• Per inzender maximaal 5 foto’s.• Foto’s over de tijd verspreid

inzenden mag ook.• Sluitingsdatum 1 november 2011.• Vermeld onderwerp, camera, lens,

je naam, tel., e-mail en postadres.

Alle foto’s komen na inzending op de website. Winnaars ontvangen in november persoonlijk bericht. Prijsuitreiking 26 november op de Nederlandse Zweefvliegdag 2011. Winnende foto’s komen in de eerst-volgende ‘Thermiek’.

Door inzending stem je in met publicatie

vrij van copyright in de ‘Thermiek’ en het

KNVvL ledenblad ‘Air Sports Mail’, op offi ciële

websites en in publiciteitsmateriaal van de

‘Thermiek’, de Afdeling Zweefvliegen en de

KNVvL. Overige publicatie alleen met instem-

ming van de inzender. De wedstrijdorganisa-

tie behoudt zich het recht voor inzendingen

te weigeren die elders al digitaal of in druk

gepubliceerd zijn, of waarvan een voldoende

groot bronbestand niet beschikbaar is (< 750

kB). Uitgesloten van deelname zijn KNVvL

bestuurs- en personeelsleden, medewerkers

van ‘Thermiek’ en de fotowedstrijd.


www.thermiekfotowedstrijd.nl

Klik! Stuur op naar

thermiekfotowedstrijd@

gmail.com

Directe presentatie

ingezonden foto’s

Sluiting 1 november 2011

Remco te Hofstee. Clown face Slingsby T-21B Sedbergh. Camera: Canon Powershot A70.

Guus Hollinger. Bungy-start Slingsby T-21B Sedbergh, Longmynd UK. Camera: Pentax K10D.

Willem den Baars. Vliegveld Haamstede bovenin de kap. Camera: Canon EOS 450D.


N iet alleen theeleuten, maar lekker vliegen op alle niveaus. Mee in een

oldtimer, zelf sturen en de foto-opdracht volbrengen. Of racen tijdens de wedstrijd; er is voor elk wat wils. Voor alle zweef-vliegende vrouwen van Nederland en omstreken staat er op zondag 3 juli koffi e met Nijmeegs Marikenbrood klaar, een divers samengestelde vloot op een mooi veld en een heerlijke lunch op de strip. Als de weergoden ons net zo gunstig gezind zijn als vorig jaar op Venlo hebben we nu ook prachtig weer!

Het was op Malden dat in 2002 drie jonge meiden van de Nijmeegse Aeroclub op het idee kwamen om in plaats van de jaarlijkse vrouwenvliegdag op de club een nationale vrouwenvliegdag te organiseren. Met vijfenveertig deelneemsters werd dat toen een groot succes. Nu, bijna 10 jaar later, is de Nationale Vrouwenvliegdag (NVVD) niet meer weg te denken uit de Nederlandse zweefvliegkalender. Na een tour door heel Nederland via Salland, Terlet, Eindhoven, Noordoostpolder, Schinveld, Hilversum en Venlo, is ie dit jaar dus weer even terug op Malden. Een knallende jubileum editie mét wedstrijd! Uiteraard sluiten we de dag af met een BBQ waarvoor iedereen is uitge-nodigd. Slecht weer? We zorgen voor een fantastisch alternatief programma.

Neder-landse Zweef-vliegdag 2011Zaterdag 26 november, Zwolle

D e Aero Club Salland bestaat veertig jaar en viert dat met heel zweefvliegend

Nederland. Daarom organiseert ze de Neder-landse Zweefvliegdag 2011. De voorbereidin-gen zijn al in volle gang. Wij doen ons best om een programma samen te stellen dat alle zweefvliegers aanspreekt. Wij hebben contact gelegd met een aantal interessante sprekers, maar we gaan ook proberen om een aantal interactieve sessies aan te bieden. De NZD 2011 zal plaats vinden op de Hogeschool Windesheim in Zwolle. Deze locatie is zowel met de auto als met het openbaar vervoer goed bereikbaar en biedt mooie ruimtes en prima faciliteiten. Het is nog te vroeg om meer te vertellen, maar volg voor updates de ‘Ther-miek’, Zweefportaal en natuurlijk onze speciale site www.nzd2011.nl • (Team NZD 2011)

Advertentie

Nationale Vrouwen-vliegdag2011Zondag 3 juli, Malden

Het bekende concept dus, maar dit jaar aangevuld met een wedstrijd voor de overlandvliegende vrouwen. Schrijf je in en strijd mee om de Cup FF! Ook staat er zaterdagavond al genoeg bier koud voor een gezellige avond, dus tot ziens op 2 of 3 juli!

Inschrijfkosten € 32,50 incl. 1 start, koffi e/thee met lekkers, snacks, lunch en BBQ. Meer info en opgave: www.nvvd.nl. •

Club

Begin je zomervakantie goed met de Nationale Vrouwenvliegdag!

Kort

Foto: Frans Guise

http://nzd2011.nl/


http://www.schlemann-gurte.de/

Wedstrijden | Ronald Termaat

Another great day in South AfricaOpen Nationals Zuid-Afrika, 13 t/m 22 december 2010

E ven verzitten terwijl ik de bochtstraal nog wat kleiner maak. Twee meter stijgen is nu voldoende. De zon schijnt meedogenloos en kleine plukjes

vormen zich vlak boven me op 2.700 msl. Terwijl mijn vario gelukzalig piept, lijken ze in elke bocht toch weer een stukje hoger te komen. Het is warm, ik zet de ventilatie open. Een air-extractor die zijn werk prima doet en de cockpit stil en onder lichte onderdruk houdt. Ik heb ruim zicht op het eindeloze akkerbouwgebied rondom de mijnstad Welkom, 1300 m onder me. Wat variatie is er desondanks toch, met grote bergen zand vanwege de goudwinning, donker groen, meertjes en roestrode akkers. Ik adem nog eens diep in en uit m’n zuurstoffl es. Dit is Zuid-Afrika! En ik vlieg met de hagelnieuwe Jonker Saiplanes JS1 Revelation ‘JS’, voordat deze naar Nederland komt.

Geen seconde laten liggenIk hang nog voor de start te wachten op de zaken die komen gaan. Het eerste been is 135 km met een rugwind van 35 km/h, gevolgd door een been van 54 km voordat we 143 km verder naar het westen gaan. Gevolgd door het laatste been van 179 km richting oost, vrijwel tegen de wind in. Rustig maar geconcentreerd mijn moment afwachten. Ik heb al te veel fouten gemaakt. En hoewel ik hier ben om

Vijfde wedstrijddag, Ronald Termaat behaalt een dagoverwinning in de

18m/open klasse. Na zes wedstrijddagen eindigt hij als vierde in het totaal-

klassement. In een veld met zeventien deelnemers, waaronder drie wereld-

kampioenen, twee vicewereldkampioenen en zes nationale titelhouders. Op

de eerste negen posities piloten met een JS-1 ‘Revelation’, made in South Africa.


1

Under South

African skies.

2

Arne Boye-Møller

met JS1 ‘SJ’.

Foto’s:

Ronald Termaat en

Arne Boye-Møller

1

2


te leren, wil ik vandaag een goed resultaat halen. Een moment van twijfel als ik bij de basis aankom op 2.800 msl. De JS schijnt te genieten en wil gaan als een gretig race-paard. Het wordt niet beter en voorzichtig leg ik vlak en vlieg naar de startlijn. Met de ring op 0 glijdt ik met ruim 1:50 de laatste 3 km. Een groep met Attie en Uys Jonker en Oscar Goudriaan is een paar minuten voor mij gestart. John Coutts zit vlak achter me en vliegt ook naar de lijn. Ik zie Arne Boye-Møller nog wachten en Brad Edwards met Bruce Taylor keren terug om opnieuw te starten. Drie wereldkampioenen, twee vice-wereldkampioenen en zes nationale titelhouders. Een geweldig veld om in te vliegen, maar een seconde laten liggen is een punt weggegeven.

Gemiddelde van 180 km/hDan passeer ik de lijn en de tijd tikt. Voorzichtig links en rechts al het stijgen meepakken. Steeksnelheden rond de 160 km/h indicated leiden tot grondsnelheden ruim boven de 200 km/h. De geweldige glijhoek en het uitstekende gevoel van de JS zorgen er voor dat ik de groep voor me langzaam nader en regelmatig onder ze kom als ze even draaien. Bij het eerste keerpunt zit ik iets lager dan de groep. Wat zal ik nu doen? Sommigen gaan de laatste 15 km rechts zie ik, zelf besluit ik links te gaan. Fout! Veel dalen en het laatste stukje naar het keerpunt door het blauw. Op het moment van keren zie ik dat een aantal anderen gelijk met mij het zelfde doen, maar wel 400 m hoger. Een gemiddelde van 180 km/h is niet slecht, maar ik zal hier toch wat stijgen moeten vinden. Drie kilometer later schud de ‘JS’ en draai ik soepel in. Een onrustige bel die tussen de 3 en 5 m/s geeft. Ondanks de hoge waterballast voelt het goed. Ik drijf weer terug naar het keerpunt en bij de basis aangekomen zit ik weer in de sector. Ondertussen heb ik contact met Arne, die 3 minuten na mij vertrokken is. Hij zit nu 10 km voor me. Hmmm...

Eigenlijk niks te mopperenOnderweg naar keerpunt ‘Crossroads’ verandert het land-schap. Akkerbouw wordt nu Afrikaans landschap zoals we dat kennen van ‘Out of Africa’. Het feit dat twee wegen hier kruisen is al voldoende om die plek een naam te geven. Hoe-wel de JS voorbereid is voor een jet met 40 kg stuwkracht, moet ik het nu puur op natuurkracht doen. Mijn ophaler zit 10 km voor me en is nu m’n eerste target om in te halen. Ik kan over de radio horen dat hij het erg naar z’n zin heeft. Zelf mopper ik wat, maar realiseer me snel dat er eigenlijk niks te mopperen valt. Geniet van de perfecte omstandigheden en concentreer je op je taak! Het stijgen wordt wat minder hoor ik over de radio en er ontstaan blauwe gaten. Met nog één keer goed stijgen kan ik Crossroads hoog ronden en ik zie lager voor me al een aantal kisten draaien. Twintig kilometer verder sluit ik aan bij Arne en Oscar. Mooi! Een glimlach kan

1

Ronald Termaat ‘JS’

en Arne Boye-Møller

‘SJ’ testen hun Zero

Gravity Device terwijl

JS1 ontwerper Attie

Jonker toekijkt.

2

Wedstrijdleider Klaas

Goudriaan (r).

3

Stevige bui vlakbij.

1 2

# CN Piloot Land Vliegtuig Totaal 1 BAT John Coutts NZ JS-1 4447

2 S Bruce Taylor AU JS-1 4370

3 ZP Attie Jonker ZA JS-1 4174

4 JS Ronald Termaat NL JS-1B 4161

5 SJ Arne Boye-Møller DK JS-1 4157

6 US Uys Jonker ZA JS-1 4118

7 OG Oscar Goudriaan ZA JS-1B 4070

8 BE Brad Edwards AU JS-1 3982

9 AG Arnold Geerlings ZA JS-1B 3809

10 N2 Pieter Nouwens ZA Ventus-2CxT 3678

11 2T Mark Holliday ZA ASW-27 3631

12 EY Sven Olivier ZA ASW-27 3617

13 WZ Iain Evans GB JS-1 3374

14 X Daniel Rodic ZA LAK-17BT 2802

15 CA Dieter Haage ZA Nimbus-3DM 2381

16 CX Dave Mortimer ZA Ventus-2CxT 1942

17 133 Mannie McLauchlan ZA ASG-29 0

Open Nationals Zuid-Afrika13 t/m 22 december 2010

18m/Open Klasse – Eindscore na 6 dagen


ik niet onderdrukken, maar voor ik het weet zit ik weer twee-honderd meter lager. Wat is dat toch? Ik weet dat ik hier ben om te leren, maar dat ik nog zoveel kon leren...

Belangrijkste beslissingenWe naderen de Vaalsrivier en het weer wordt lastiger. Ik besef dat nu het moment van de belangrijkste beslissingen is aan-gebroken. Een aantal gaan op koers, de laatste 60 km naar het keerpunt. In de verte ziet het er donker uit, daar tussenin onduidelijke plukjes. Rechts, op enige afstand, een wolken-straat die 30 graden uit de koers loopt, maar later weer de goede richting op lijkt te buigen. Ik kies rechts. Een goed pad met stijgen van ruim 4m/s is mijn deel. En inderdaad gaat de straat verderop de goede kant op. Twintig kilometer voor het laatste keerpunt Amalia kan ik nog eenmaal goed stijgen tot ruim 3.200 msl. Voor me is de basis duidelijk lager en de lucht donker. Regen? Arne meldt zich 7 km voor me en... 1.000 m lager met 2 m/s stijgen. Geluk en drama liggen bij zweefvliegen niet ver van elkaar, dat zie je maar weer! Rustig glijdend kom ik vlak onder de basis bij ‘Amalia’ aan. Klinkt als een koninklijk keerpunt, althans voor de Oranje-gezinden onder ons. Op de Butterfl y zie ik dat ik niet de

Advertentie

3

Geluk en drama liggen bij zweefvliegen niet ver van elkaar, dat zie je maar weer!



enige ben. Even later ontwaar ik een groepje JS1’s wat lager. Alleen Oscar zit nu nog iets voor me. Ik lig bijna op kop in de wedstrijd, met vlak achter me Arne, Attie en John.

Mes tussen de tandenIk neem nog wat drinken uit m’n drink-zak van ruim 2 liter en merk dat die inmiddels leeg is. Een muesli bar moet me genoeg energie geven voor de laatste kleine 170 km naar huis. Samen met Oscar leidt ik de groep tegen een sterke wind in. Een aantal goede bellen brengen ons op fi nal glide. Oscar zit iets hoger met nog 40 km te gaan. Dan wint hij wat, en dan ik weer. Ik weet dat hij iets voor me gestart is, dus hij mag niet teveel bij me weglopen. Vijf-entwintig km uit wordt het zicht op - eens heel erg slecht. Er hangt een waas alsof er een vuur brandt, maar dan links en rechts zover als we kunnen kijken. Drie km verder is het weer helder. Vreemd! Ik ben Oscar kwijt en volg de kleine plukjes terwijl ik scherp m’n reservehoogte in de gaten houd. Teveel hoogte is te langzaam en dan zal Oscar me verslaan. Te weinig en ik kom misschien te kort of moet het laat-ste stuk heel langzaam vliegen. Piep piep piep. De Flarm meldt dat Oscar me van achteren nadert. De snelheid gaat verder omhoog en met meer dan 200 km/h vliegen we het laatste stuk naar de fi nish in WK stijl, met het mes tussen de tanden en een big smile.

Een geweldige ervaringOp fi nal vlieg ik over twee neushoorns en even later kom ik rustig tot stilstand op het veld. Oscar is me op het laatst nog gepasseerd, maar ik ben dagwin-naar. Kap open en de rust van Afrika komt me tegemoet. Niet lang daarna komt de ene JS1 na de andere binnen. Uiteindelijk pak ik vandaag de eerste plaats met 144,7 km/h, Oscar wordt tweede met 143,8, gevolgd door Arne met 142,0 over de 513km opdracht. Het was een spannende race op weer een geweldige dag in Zuid-Afrika. Na de gebruikelijke social gathering op het veld rijd ik naar huis langs het meer vol met prachtige fl amingo’s. Palmbomen passeren m’n ‘bakkie’ en ik realiseer me dat dit een geweldige ervaring is.

iLinks

Soaring Society of South Africa, met info over o.a.

de SA Nationals 2010: www.sssa.org.za

Scores:www.soaringspot.com/sd2010/results

Jonker Sailplanes:www.jonkersailplanes.co.za

H O O F D S P O N S O R N K 2 0 1 1

Alleen maar genieten, omring door vrienden. Iedereen staat voor elkaar klaar en we spreken af om dit vaker te doen, de Nationals in Zuid-Afrika. Een wedstrijd die zoveel meer geeft dan alleen vliegen. Een land waar je je in het Nederlands kan redden met uitermate vriendelijke mensen en welhaast onbe-perkte mogelijkheden op 10 uur vliegen in dezelfde tijdzone. Een aanrader. Vol-gend jaar ben ik weer van de partij! •

Advertentie

www.therightwaytotheleftseat.nl

Wedstrijden | Jeppe de Boer, wedstrijdleider

Een goede en veilige wedstrijd organiseren is hoofddoel voor wedstrijdleider

Jeppe de Boer en zijn team. De PR mensen zetten zich in om het voor een

groter publiek ook aantrekkelijk te maken.


NK Zweefvliegen 201116 t/m 27 mei, Terlet

Er moet nog het een en ander gebeuren, maar het NK team is vol op stoom om 15 april, de gestelde deadline, alles onder controle te hebben. Daarna

is er nog tijd genoeg om de laatste puntjes op de i te zetten’, aldus Rietje de Luij in haar allereerste blog op 30 maart. ‘Ritz’ gaat de wedstrijden straks live verslaan, zoals ze dat ook op WK’s en EK’s doet. Onze vernieuwde website is in de lucht, er is een shoutbox en de social media worden volop ingezet. Zeg niet dat je van de NK 2011 geen weet hebt! Wedstrijdvliegers: de online inschrijving voor deelname loopt nog tot 24 april. Kijk voor alle informatie op: www.nkzweefvliegen2011.nl

Uitdaging aanpakkenHet begon voor mij op een dag in mei vorig jaar, op Terlet. In de Gelderse hoek van de ‘Thermiekbel’ zit ik om de tafel met Max Bloch en Stefan Zuiderwijk. Max heeft laten weten dat hij er als wedstrijdleider mee stopt. Ik heb de Commissie Wedstrijd & Selectie toen te kennen gegeven wel iets te zien

‘

in het organiseren van de NK. Nu is het moment daar om die uitdaging aan te pakken. Ik focus op een wedstrijd op Terlet, dat moet kunnen. Begin september hebben we de eerste samenkomst met potentiële teamleden. De hulp van ‘erva-ringsdeskundigen’ als Natasja van der Neut en Rik de Lange is natuurlijk een pre. In de volgende maanden krijgt het team steeds meer vaste vorm met vertrouwde, maar ook nieuwe gezichten. De lijst met enthousiaste organisatoren werd uiteindelijk best groot.

1

2

1

Laatste NK

op Terlet in 2009.

Foto: Frans Guise

2

Wedstrijdleider

Jeppe de Boer.

Foto: Jeroen Kroon

>>

http://www.nkzweefvliegen2011.nl/


Sponsors onmisbaarAl na het eerste gesprek met Max is het mij duidelijk dat sponsors voor een groot deel de NK mogelijk maken. De hoofdsponsor van de afgelopen NK’s bezoek ik daarom snel. Eind september stap ik in Hoofddorp binnen bij Marc Landsman, Student Consultant bij de CAE Global Academy Amsterdam / NLS. Hij bevestigt dat deze vliegschool in 2011 opnieuw hoofdsponsor wil zijn. CAE/NLS ziet de NK als een kweekvijver van goede vliegers, waaruit zonder enige twijfel ook aspirant verkeersvliegers voortkomen. Neem bijvoor-beeld de winnaar van de combiklasse van de NK 2009, Peter Millenaar. Die is momenteel in de VS bezig met zijn CAE/NLS vliegopleiding!

Het kan spannend wordenOnze insteek met deze NK is primair om een goede en vei-lige wedstrijd voor de deelnemers te organiseren. Overleg met de andere gebruikers van Terlet is essentieel. Daarnaast

willen we met goede PR alles zo begrijpelijk en aantrekkelijk mogelijk maken voor een groter publiek. De ontwikkeling van zweefvliegtuigen stond de afgelopen jaren niet stil, zeker niet in de 18m klasse, met de Zuid-Afrikaanse JS1 als verrassend voorbeeld. Zullen we straks zien hoe vliegers met dit type de Ventussen uitdagen? En wat te denken van de Open klasse? Voorschrijdend inzicht leert dat er misschien toch nog wat te verbeteren valt aan de profi elen van de ASH-25 en Nimbus. Een geheel nieuw vliegtuig dat misschien deel gaat nemen aan de NK? Het kan spannend worden!

We hopen op veel deelnemers en bezoekers. Ik bedank alvast alle organisaties die de NK ondersteunen: SNZT, SZT, GeZC, CCT, de Thermiekbel en VOZT. Op vliegveld Deelen de ZCR en ZCD. Van Midden-Zeeland CNE Air. En natuurlijk onze sponsors. •

Minstens 35 deelnemers strijden binnenkort op Terlet om de Nationale titel Zweefvliegen. Ze zijn verdeeld over vier verschillende klassen. Als toeschouwer ben je van harte welkom om dit grootse evenement van dichtbij te volgen. Doe alvast mee met de prijsvraag; wat denk jij dat de langste afstand zal zijn die wordt gevlogen? Vul je antwoord in op: www.nkzweefvliegen2011.nl/prijsvraag

Hoofdprijs: Simulatorles in een Boeing 737, aangeboden door CAE/NLS Amsterdam.2e prijs: Een zweefvliegles op het Nationaal Zweefvliegcentrum Terlet.3e prijs: 4 toegangskaarten voor het Airborne Hartestein Museum in Oosterbeek.

Maak kans op een echte simulatorvlucht!

Alles over de NK 2011 op www.nkzweefvliegen2011.nl

i

Hoofdsponsor NK 2011

CAE/NLSwww.therightwaytotheleftseat.nl

Overige sponsors

www.airbornemuseum.nlwww.electrocar.nl

www.glider-equipment.nlwww.gliderpilotshop.nl

www.jukkema.nlwww.ogolife.com

www.postillionhotels.comwww.sdi-variometer.de

www.spryng.nlwww.veluwsebron.nl

www.werkenbijdeluchtmacht.nl

Laatste NK

op Terlet in 2009.

Foto: Frans Guise

www.nls.nl

Gedenkwaardig


Vijftig jaar in het bezit van een geldig zweefvliegbewijs.

Dat betekent dat de KNVvL je onderscheidt met een

gouden ere-insigne met diamant!

1 Robert Jungblut, voorzitter van de KNVvL Afdeling Zweefvliegen, speldde de jubilarissen de onderscheidingen op tijdens de nieuwjaarsreceptie van de afdeling, 8 januari op Terlet. Daarna samen op de foto, v.l.n.r.: Wim Klunne (KLuZC De Peel), Kees de Hoogh (oud lid DSA en VHZ), Henk Jans (WBAC), Henk Boonstra (EACzc), Nell Dijkstra, Annebé Slotboom, Jaap van Steinfoorn en Hein van der Linden (NijAC).

Advertentie

Vijftig jaar ZVBNell Dijkstra werd met bloemen en een cadeaubon in het zonnetje gezet omdat ze als vrijwilliger nu vijfentwintig jaar lang de brevetadministratie en het examensecretariaat ver-zorgt. In 1985 ontving zij al het gouden KNVvL ere-insigne voor haar inzet voor regio-zuid van de Afdeling Zweef-vliegen. In 2006 werd ze voor haar in totaal meer dan veer-tigjarige inzet voor de zweefvliegsport op club- en landelijk niveau tot Lid in de Orde van Oranje Nassau benoemd.

2 Ook vijftig jaar in het bezit van hun ZVB, v.l.n.r. Jacques Kolpa en Roel Kuil. Hun club, de Zweefvliegclub Rotterdam, bouwde er op 5 maart bij de Vliegclub Rotterdam op Zestienhoven een complete reünie omheen. ZCR voorzitter Cees van Sprundel had ook nog wat attenties voor de heren. Anderen die de onderscheiding bij hun club ontvingen waren Joop van Leeuwen (GeZC), Ton de Kort (EACzc) en Cees Prins (Kennemer ZC).

Foto’s: Frits Snijder

1

2

www.gliderpilotshop.nl


iFly! | Frits Snijder


De door European Pilot Selection & Training (EPST)

gesponsorde scholierencursus zweefvliegen begint

altijd met introductiedagen in maart.

Een vlammend pleidooi voor het zweefvliegen uit de mond van Eric Duijkers, de nieuwe director of operations van EPST. Oké, dat zweefvliegers een

streepje voor hebben bij EPST wisten we. Het bedrijf ontwik-

kelde een eigen systeem om kandidaten voor de piloten-opleiding vooraf op slaagfactoren te selecteren. Uit tests bleek dat een achtergrond in de zweefvliegerij een belang-rijke pre is. Maar bij Eric klonk meer door dan nuchtere cal-culatie. Hij blijkt in de jaren tachtig zelf zweefvlieger te zijn geweest, bij de Kennemer ZC. Hij weet hoe het toegaat. Bij zweefvliegen leer je niet alleen vliegen, maar ook sociale vaardigheid en met anderen samen werken (nou ja, de meesten dan). In de civiele luchtvaart is dat van minstens zo groot belang. Met alleen een vlieghandje kom je er niet.

Tachtig iFly! cursisten bij EPST

1

2 3

1

Wel heel steile

bocht met 737.

2 3 4

iFly! cursisten

en ouders.

5

Eric Duijkers,

director of

operations EPST.

6

Demy Schinkel

(GoZC), succesvol

iFly! cursiste

uit 2009.

Foto’s: Frits Snijder


Vliegen in echte fl ight simVerdeeld over de zaterdagen 12 en 26 maart verschenen de tachtig ‘iFly! cursisten van dit jaar bij EPST. Het is een verplichte introductie. Bart Pelt opende met informatie over de zweefvliegsport en de organisatie die daar achter staat, de KNVvL Afdeling Zweefvliegen met aangesloten clubs. Demy Schinkel (GoZC), succesvol iFly! cursiste uit 2009, vertelde over haar ervaringen. Ze heeft al haar GPL op zak! (Meer over Demy in ‘Thermiek’ 2010-3). En Eric Duijkers presenteerde EPST, een volledig JAA erkende opleiding tot verkeersvlieger, die hoog inzet op kwaliteit en student men-toring. En sponsor is van de iFly! regeling! Op deze dagen zijn ouders altijd welkom. Van verschillende clubs zijn ook de iFly! coördinatoren aanwezig. De bonus van deze dagen is dat je als iFly! cursist een vluchtje met instructeur mag maken in een van de echte fl ight simulators van EPST.

Namens EPST werden de introductiedagen verzorgd door directeur Eric Duijkers en offi ce managers Nicole Scheff ers en Monica Verburg. Instructeurs in de simulators, op 12 maart: Rogier Fontein, Sean Toonen, Firas-Al-Shariff . Op 26 maart: Rogier van Buuren, Diederik Ketting, Winke van de Pol. Namens de KNVvL zweefvliegen: Afdelingsvoorzitter Robert Jungblut, iFly! cursiste 2006 Rosa Jungblut, iFly! cursiste 2009 Demy Schinkel, bureauhoofd Bart Pelt en offi ce manager Anneke Wolthuis. •

Deelnemers iFly! 2011

Naam ClubLisa van Casteren AC NistelrodeDirk Tolboom AC NistelrodeMatthijs Cents AC SallandHidde Koerkamp AC SallandRoy Koppenol AC SallandLisa van de Leur AC SallandJolien Oosterink AC SallandSean Roelofs AC SallandHugo Janse A’damsche CvZJoël Kruis A’damsche CvZNathan Kruis A’damsche CvZKevin Scheij A’damsche CvZMarijne Vermeer A’damsche CvZJorran de Wit A’damsche CvZJasper Bak Delftsche SAErik Cornelisse Delftsche SABarbara Jongbloed Delftsche SAPieter Nieman Delftsche SAStéphanie O’Herne Delftsche SAGeoff rey v.d. Broeke E Limburgse ZCMirthe Smeenk E Limburgse ZCThomas v. Campenhout E Zaanse ZCBradley IJff E Zaanse ZCAdriaan Smit E Zaanse ZCGlenn Terdu E Zaanse ZCMark Heslinga Friese ACChristian Niemeijer Friese ACDennis Paassen Friese ACClément Heinen Gelderse ZCNiek Jacobsen Gelderse ZCGuus van den Bosch Gelderse ZCGeoff rey van Dijk Gelderse ZCMarc Pieters Gelderse ZCJim Bourke Gooise ZCMaarten Klaversteijn Gooise ZCFiona de Raadt Gooise ZCMatthijs Tissen Gooise ZCLaurens van der Valk Gooise ZCMees Bruin Kennemer ZCBas Drost Kennemer ZCCoen v.d. Luijtgaarden Kennemer ZC

David Starreveld Kennemer ZCSam van Gammeren Nijmeegse ACLester Brinkman Noord-Ned ZCLars Dolfi ng Noord-Ned ZCMomme de Graaff Noord-Ned ZCNick Schijvens Noord-Ned ZCLaurens Drapers Twentsche ZCRuben van der Geest Twentsche ZCMartijn Godschalk Twentsche ZCMax van der Lof Twentsche ZCDavid Buijs VC HaamstedeLeander van Noort VC HaamstedeMartijn Sassen VC HaamstedeMaik Copinga VC Hoogeveen Lotti van Driel VC HoogeveenMichiel Menger VC HoogeveenJasper de Wolde VC HoogeveenAnna Kaal VC TeugeBerdeeh Keizer VC TeugeSam Jansen Venlose ZCMatthijs Kruisheer Venlose ZCErnst van Gassen W-Brabantse ACGonard Fluit ZC DeelenAldert Kramer ZC DeelenNiels Nieuwveld ZC DeelenAnton Louwen ZC Den HelderJoost Veenstra ZC Den HelderJasper Ramaekers ZC FlevoYuri Roukes ZC FlevoQuint Top ZC FlevoMark Hollink ZC NO-PolderNiels Hardeman ZC RotterdamMees Prins ZC RotterdamCalvin van Haaren ZC VolkelBregje Jacobs ZC VolkelRens Kouwenberg ZC VolkelBea Verbeek ZC VolkelGiel Janssen Z Eindhovense Stud.Harm Wismans Z Eindhovense Stud.

4

5 6

De iFly! scholierencursus zweefvliegen wordt mogelijk gemaakt door European Pilot Selection & Training (EPST) en de KNVvL Afdeling Zweefvliegen met deelnemende clubs.

iMeer over iFly! regelingwww.ifl y.zweefportaal.nlMeer over opleiding verkeersvlieger:www.epst.nl

www.ifly.zweefportaal.nl

European Gliding Union | Fransois van Haaff, ABZ, ‘representative’ op EGU-congres 2011


EGU Annual Meeting in Madrid

Europese regelgeving betekent veel werk voor de European Gliding Union

(EGU). En dan is er nog de zorg over het slinkende aantal zweefvliegers.

sche keuringen. Van beide heeft EASA de samenvattingen van de commentaren (Comment Reponse Document, CRD) evenals zijn ‘Opinion’ (uiteindelijk advies van EASA aan de Europese Commissie) gepubliceerd. Op beide wordt door de EGU nog gereageerd. In het algemeen geldt dat naast formele zaken als CRD en ‘Opinion’ allerlei lobby’s en ver-schillende interpretaties door de nationale luchtvaartorga-nisaties een rol spelen. De EGU weet hier via haar Technical Offi cers goed de weg in. Het lijkt er op dat verlenging van de geldigheid van het LAPL-S (Light Aircraft Pilot Licence-Sailplane) gaat gebeuren via twee checkvluchten met een instructeur per drie jaar. Solo vliegen na een solo overland-vlucht van 50 km of een instructie-overlandvlucht van 100 km. Het lijkt er eveneens op dat keuringen ook gedaan gaan mogen worden door een huisarts, als die over de volledige medische historie beschikt en als de nationale autoriteiten dat goed vinden. Onze Engelse vrienden krijgen dan hun zin, maar de autoriteiten van de meeste Europese landen lijken niets voor dit systeem te voelen.

De EGU hield 26-27 februari haar jaarlijkse congres in Madrid, onder voorzitterschap van Patrick Pauwels. Locatie: het statige hoofdkwartier van de

Real Aero Club de España op het general aviation vliegveld Cuatro Vientos, aan de zuidwestkant van de stad. Vijftien van de vijfentwintig lidlanden waren vertegenwoordigd, plus de Vintage Gliding Club en de Amerikaanse SSA. De voertaal was zoals altijd Engels, maar onderling werden weer veel andere talen gesproken. De agenda bevatte de gebruikelijke punten als fi nanciën, jaarverslagen van de diverse commis-sies en bestuursverkiezing, maar op de agenda stonden ook actuele zaken als de Approved Training Organisations (ATO) en PR. Het gaat te ver om hier alles in detail te beschrijven. Op de website www.egu-info.org is alles te vinden. Hier wat saillante punten.

Brevet en medische keuringDe EGU is in 2010 in het bijzonder actief geweest met de plannen van EASA voor de brevettering (‘FCL’) en de medi- 1

2

1

Vliegen vanaf

Sisteron. Foto: Remy

van der Kleij

2

Samen boven

Glandasse.

Foto: Sjoerd Talsma

3

Achter

Klaus Ohlmann

door de Écrins.

Foto: Sjoerd Talsma

Alle foto’s: Thermiek

Fotowedstrijd


In de laatste zestig jaar is de technologie van onze radio-sets in zoverre met zijn tijd meegegaan, dat de kanaal-separatie van 200 kHz in 1950, via 100 kHz en 50 kHz

in 1972 naar 25 kHz ging. De luchtvaart had daarmee de beschikking over 760 frequenties. Dat is nu allang niet meer genoeg om de verkeersleiding het groeiende verkeer te laten afwerken. Boven FL 195 is de nieuwe technologie (technisch een hoogstandje!) allang ingevoerd. Sinds 2006 zijn alle mogelijkheden bekeken om te zien of de ‘lower airspace’ aan ‘8,33’ zou kunnen ontsnappen. In tientallen vergaderingen en ‘workshops’ passeerden aan de hand van prognoses de opties voor alle soorten verkeer de revue. Daarbij bleek dat per 2020 beneden FL 195 alleen ‘8,33’ met zijn drie keer hogere aantal frequenties voldoende ‘satisfaction rate’ oplevert. Zo groot is het probleem. Dit komt vooral omdat elke frequentie zorgvuldig gepland moet worden, rekening houdend met het bereik dat de vliegtuigen kunnen hebben, als functie van hun hoogte.

Afschrijving en vervanging 25 kHzHet Eurocontrol document ENPRM/11-001 (ENPRM, Euro-

Luchtruim en Radiogebruik | Fransois van Haaff

Verschillen tussen landenAndy Miller (GB) en Mika Mutru (FI) werden in het bestuur gekozen. Hun mankracht is erg welkom. Andy gaat zich met de ATO’s bezig houden, in overleg met vertegenwoordigers uit de lidlanden. Het zal niet eenvoudig zijn om voor alle leden van de EGU tot één concept te komen, omdat de praktijk in de diverse landen heel ver-schillend is. Part M (maintenance) is nu wetgeving, maar hier treden nu al rare verschillen in implementatie tussen de landen op. Mooie voorbeelden zijn een motorvliegtuig dat nu enkele uren moet vliegen om de rubbers van zijn deurverzegeling te kunnen laten ver-zorgen, en een onderhoudsschema van een bepaald type zweefvliegtuig dat in het ene land akkoord verklaard en geldig is, maar in het nabuurland niet geaccepteerd wordt. Al deze zaken worden met Europe Air Sports (EAS, de Europese koepel voor alle lucht-sporten) opgenomen voor gezamen-lijke actie richting EASA. Op luchtruim-gebied spelen vooral de Standardised European Rules of the Air (SERA), de nieuwe 8,33 kHz radio’s en het grote, semi commerciële SESAR programma.

Aantal zweefvliegers daaltDe fi nanciën van de EGU zijn gezond, ondanks continu stijgende representatiekosten. De contributies werden met 3% verhoogd. Het totale aantal zweefvliegers is in tien jaar gedaald van 87.000 naar 72.000. Daar gaat aan gewerkt worden. Het totale aantal zweefvliegtuigen ligt nog rond de 17.500. De relaties met EAS, FAI, OSTIV en de IGC werden doorgelicht. Nogmaals werd vastgesteld dat de EGU alleen Europese, reglementaire zaken behandelt. Sportieve zaken zoals wedstrijden, ook in Europa, berusten bij de IGC.

In 2013 gaat de EGU haar 20-jarig bestaan vieren. In Straats-burg, waar de EGU ook werd opgericht. Het volgende con-gres is gepland voor 25 en 26 februari 2012, waarschijnlijk in Luxemburg, maar dat is nog niet bevestigd. Nederland kan die eervolle taak nog overnemen. •

8,33 kHz radio, moet dat echt?Ja, de 8,33 kHz radio lijkt er nu toch echt te komen voor ons VFR

vliegers beneden FL 195, zeg 6.000 m. Moet dat echt? En wat

betekent dit voor ons?

3


control Notice of Proposed Rule-Making) stelt nu onder meer dat vanaf 2012 alle nieuwe radiosets van het nieuwe type moeten zijn, dat vanaf 2014 IFR verkeer in de meeste landen in de luchtruim klassen A, B en C ‘8,33’ moeten heb-ben en dat VFR tot 2018 heeft om zijn radio’s te vervangen. Daarmee hebben wij de zeven jaar, die we als minimum vroegen, gekregen om onze 25 kHz sets af te schrijven. Gegeven de omstandigheden is dat een redelijk resultaat van onze input in alle discussies. Technisch is het vervangen van onze sets in de meeste gevallen geen echt probleem (in tegenstelling tot de transponders kan de bestaande antenne gebruikt worden), maar wij zitten wel met een serieus fi nan-cieel probleem, waarvoor ons geen blaam treft. Interessant is de zinsnede: ‘However some stakeholders are impacted more than others. The burden of the downward extension will have a disproportionate impact on general aviation, including recreational aviation, and State aircraft.’ Onnodig te zeggen dat de EGU hier in springt. Schrale troost: de militairen zitten in hetzelfde schuitje.

Kosten en bediening 8,33 kHzDe kosten voor VFR zijn geschat op € 167 miljoen, voor de Europese zweefvliegerij op € 40 miljoen. Dat is enorm, maar we moeten erkennen dat de € 10 miljard, die niet-invoeren van ‘8,33’ onze grote broers door vertragingen zou kosten, ook enorm is. Een 8,33 kHz set kost € 1.600 à 3.400. Daar komen soms nog montagekosten bij en mogelijk hogere kosten voor de periodieke tests, omdat met duurdere test-apparatuur gewerkt moet worden. Een probleem vormen nog de zogenaamde hand-helds. Daar zijn voor ‘8,33’ nog

geen toegelaten typen voor. De industrie is zich daarvan bewust, maar kijkt de kat tot nu toe uit de boom. De bedie-ning van 8,33-sets is simpel. Wordt gevraagd om 118.000 MHz in te stellen, dan houdt dat vanzelf het gebruik van 118.0 MHz in op de ‘oude’ 25 kHz manier. Maar wordt gevraagd om 118.005 MHz in te stellen, dan houdt dat technisch ook precies 118.0 MHz in en wel op de nieuwe, smalle 8,33 kHz manier. Daarboven volgen twee nieuwe, smalle kanalen, die 118.010 en 118.015 heten. Waarop weer een ‘oude’ frequentie volgt, die ofwel op de 25 kHz-manier gebruikt kan worden en dan gewoon 118.025 heet, ofwel op de nieuwe, smalle manier en dan 118.030 heet. De radio-set stelt zichzelf dus in op de ‘mode’ 8,33 of 25 kHz, als de frequentie maar goed ingesteld wordt. Daar zullen wij dus erg zorgvuldig mee om moeten gaan. Onnodig te zeggen dat elke 25 kHz frequentie drie 8,33 kHz frequenties beslaat. Daarom zullen 25 kHz frequenties in de toekomst ‘duur’ worden. In principe moet je alle zes getallen uitspreken (‘one one eight decimal zero two fi ve’), maar als de laatste twee cijfers een nul zijn mag je die weggelaten.

We kregen tot 8 april om op genoemde ENPRM te reageren. Dat gebeurt natuurlijk samen met de EGU en Europe Air Sports. Afgezien van wat details hameren we daarbij nog eens op het kostenaspect en vragen we om twintig ‘gehar-moniseerde’ (voor heel Europa) frequenties voor de sport-luchtvaart. •

Met LT vanuit

St. Auban.

Foto: Sjaak Selen

Medische Zaken | Marja Osinga, voorzitter CMZ


Begin jaren tachtig deden drie artsen, Dolf Custers, Loek Leenen en Marja Osinga, onderzoek naar de fysiologische omstandigheden bij zweefvliegen

onder wedstrijdcondities. Uit dit groepje ontstond in 1992 de Commissie Medische Zaken (CMZ) van de Afdeling Zweefvliegen. De samenstelling wisselde, ook Peter Quispel en Neelco Osinga waren hierin actief. Wil Werschkull was vaak aanwezig namens het Afdelingsbestuur. De commissie hield zich vanuit de KNVvL bezig met de keuringseisen voor het zweefvliegen en adviseerde de sportartsen die de keu-ringen uitvoerden.

Zelfregulatie ongemotoriseerdIn 1998 werd de commissie opgeheven, omdat zweefvliegers voortaan aan de veel strengere JAR/FCL3 klasse 2 keurings-eisen moesten voldoen. Veel vliegers werden afgekeurd en daartegen rees protest. In 2004 besloot het Ministerie van Verkeer en Waterstaat tot zelfregulatie van de uitgifte van brevetten en medische verklaringen voor de ongemotori-seerde luchtvaart. Het mandateerde de KNVvL om deze docu-menten uit te geven. In 2005 werd de CMZ opnieuw in het leven geroepen om de keuringen en uitgifte van medische verklaringen te begeleiden. De commissievoorzitter, twee luchtvaartgeneeskundigen van IVW en een sportarts van de Federatie Sport Medische Instellingen (FSMI) legden de keu-ringseisen vast. Deze eisen zijn een nationale versie van de ICAO klasse 2 eisen, aangepast aan de laatste stand van de medische wetenschap. De CMZ is tot op heden in nagenoeg ongewijzigde samenstelling actief. Alle leden zijn arts én zweefvlieger. Het is dus een commissie voor en door zweef-vliegers. De missie is zoveel mogelijk mensen laten genieten van onze mooie sport, maar wel veilig. Wij willen ongevallen met als oorzaak medische problemen of human factors voor-komen. Recreatieve ballonvaarders en snorvliegers vallen eveneens onder de ‘zweefvliegkeuring’, daarom besteedt de CMZ ook aandacht aan deze relatief kleine groepen.

Breed spectrum aan vragenCMZ-leden vergaderen enkele keren per jaar en handelen ook veel per e-mail of telefoon af. De activiteiten zijn fors uitgebreid, o.a. vanwege de komende EASA regelgeving. Ze omvatten de advisering van: keuringsartsen (over vlieg-medische keuringen), individuele vliegers (over medische vraagstukken en medicijngebruik), clubbesturen (over medi-sche zaken, in brede zin) en EASA (over de keuringseisen voor het LAPL). Vragen komen binnen via e-mail, telefoon, de websites van de KNVvL en de Afdeling en per post. Het spectrum is heel breed. Enkele voorbeelden:• Een vlieger heeft een maand geleden een beroerte gehad,

maar is vrijwel geheel hersteld. Hij gebruikt de volgende medicijnen: abcd. Bij onderzoek loopt hij nog wat moeilijk en kan hij een pen nog niet goed vastpakken, maar verder functioneert hij goed. Kan deze vlieger goedgekeurd worden?

Medisch goedgekeurd en vliegen maar! Maar zo een-

voudig gaat dat niet. Achter die keuring schuilt een

wereld aan regelgeving en vliegmedische inzichten.

Als groep en als individuele zweefvlieger kan je daar-

mee te maken krijgen. Gelukkig hebben we hiervoor

een gespecialiseerde commissie, gerund door zweef-

vliegende artsen.

Commissie Medische Zaken

CMZ-leden en hun achtergrond

Marja Osinga, voorzitter, verpleeghuisarts, AMEPaul Michel de Grood, secretaris, anesthesioloogRob Dreissen, lid, huisartsFer Helmers, lid, huisarts, AME Otto Stibbe, lid, orthopedisch chirurg

Marja Osinga in

Junior AC Salland.

Foto:

Riekus Reinders


• Een vlieger heeft twee weken geleden een staaroperatie ondergaan van zijn rechteroog. Er waren geen complica-ties, het gezichtsvermogen ligt binnen de norm. Wanneer mag hij weer vliegen?

• Mag iemand die volledig kleurenblind is, zweefvliegen?• Een 15-jarige jongen heeft ADHD, waarvoor hij medicijnen

gebruikt. Hij doet het nu prima op school en functioneert normaal. Mag hij beginnen met zweefvliegen?

• Mag je na een open hartoperatie weer vliegen?

Beroepsgeheim gewaarborgdDe commissieleden beoordelen de vragen en voorzien ze van commentaar. Vaak is meer informatie nodig van de behandelend specialist om een goed onderbouwd stand-punt te kunnen innemen. Binnen de CMZ is ook niet altijd voldoende expertise aanwezig om complexe en uitzonder-lijke vragen te beantwoorden. Daarom doen we regelmatig een beroep op externe medisch specialisten. Omdat het om

vliegmedische zaken gaat, is kennis van de luchtvaart-geneeskunde een vereiste. In de CMZ zitten twee Authorised Medical Examiners (AME, erkende luchtvaartgeneeskundi-gen). De conclusie of het advies gaat naar de keuringsarts, de vlieger of de club. Privacy is hierbij gewaarborgd. Vaak is de naam van de vlieger niet bij de CMZ bekend. Alle leden van de commissie hebben een beroepsgeheim. Noch de naam van de vlieger, noch eventuele medische problemen worden aan anderen medegedeeld.

Deelname aan reeks instantiesNaast de advisering zijn er de nationale en internationale contacten op luchtvaartgeneeskundig gebied. Leden van de CMZ hebben zitting in een aantal instanties of zijn daar werkzaam, ook internationaal. Voorbeelden hiervan: Adviescommissie IVW (commissie van beroep van IVW), Nederlandse Vereniging voor Luchtvaartgeneeskunde, Aero Medical Board van het Ministerie van Defensie (toehoorder met geheimhoudingsplicht), Centrum voor Mens en Lucht-vaart (vroeger Nationaal Luchtvaart en Ruimtevaart Genees-kundig Centrum), Aero Medische Centra, Vereniging voor Sportgeneeskunde, KLM Health Service, FAI/CIMP (medische commissie FAI), Medical Expert Group EASA (deelname als vertegenwoordiger Europe Air Sports). CMZ-leden geven lessen luchtvaartgeneeskunde aan de sportartsen van de FSMI (Federatie Sport Medische Instellingen). Sportartsen scholen we ook in de praktijk door ze mee te nemen in een zweefvliegtuig. Verder worden we regelmatig benaderd voor presentaties over uiteenlopende onderwerpen uit de luchtvaartgeneeskunde. De met de jaren gegroeide ervaring met Human Factors is daar een voorbeeld van. Voor verschil-

Commissie van Beroep Medische Keuringen

Indien een (aspirant)vlieger het niet eens is met de uitkomst van de medische keuring kan hij/zij tot zes weken na kennisgeving schriftelijk een beroep aan tekenen bij het KNVvL Examinering Instituut (KEI). Dit staat omschreven in art. 19 van het KEI reglement, zie: www.brevet.aero/zweefvliegen/reglement-afgifte.De Commissie van Beroep Medische Keuringen bestaat uit een arts van de CMZ als voorzitter, een luchtvaartgeneeskundige en een sportarts. De ambte-lijk secretaris bewaakt de procedure, zorgt dat alle leden over de vereiste documenten beschikken en ondersteunt bij de verslaglegging en het versturen ervan. De commissie doet na een bepaalde, vastgestelde termijn een uitspraak. Hiertegen is geen beroep meer mogelijk. Deze commissie maakt uiteraard geen deel uit van de CMZ en functioneert onder directe verantwoordelijkheid van de KNVvL.

1

1

‘t Langeveld

met zeemist.

2

Nederland spiegelt

zich in kap.

Foto’s: Boris Böing

Inzendingen

Thermiek

Fotowedstrijd.


lende groepen artsen en tandartsen hielden we hierover voordrachten.

Europese regelgevingVanaf 8 april 2012 zal de nieuwe EASA-regelgeving ook gelden voor medische keuringen. In de afgelopen jaren is door de CMZ zeer veel tijd besteed aan het creëren van pas-sende medische regelgeving voor met name zweefvliegen. Er is veel aan lobbyactiviteiten gedaan. De CMZ heeft steeds het huidige Nederlandse systeem voor zweefvliegkeuringen gepropageerd. Dit is gebleken veilig, simpel en relatief goedkoop te zijn. EASA heeft in de NPA-2008 17c een 1.500 pagina’s tellend voorstel gedaan. Hierop is door de CMZ een uitvoerig commentaar geformuleerd, dat namens de KNVvL naar EASA is gestuurd. Bij alle fasen van de regelgeving is de CMZ/KNVvL nauw betrokken geweest. In februari 2011 is het laatste concept van de zogenaamde Opinion besproken, de versie van de regelgeving die uiteindelijk ter goedkeuring naar het Europees Parlement wordt gestuurd. De CMZ leverde ook hier weer een bijdrage. •

De ca. 25 leden van de Medical Expert Group (MEG) zijn voornamelijk hoofden van de medische afdelingen van de nationale luchtvaart autori-

teiten. Verder een aantal ambtenaren uit de Europese lid-staten, de voorzitter van de internationale vereniging van luchtvaartgeneeskundigen, vertegenwoordigers van orga-nisaties van piloten, een vertegenwoordiger van Europe Air Sports (EAS) en een van de FAI Fédération Aeronautique Internationale (FAI)

500.000 sportvliegersDeze verdeling binnen de MEG is geen goede afspiegeling van het aantal vliegers die onder de regelgeving vallen. EAS (waaronder ook de EGU, European Gliding Union) vertegen-woordigt 500.000 Europese sportvliegers tegenover in totaal 40.000 commerciële vliegers. EAS heeft er daarom op aan-gedrongen dat een passende delegatie een stem krijgt bij het vaststellen en implementeren van nieuwe regels. In het verleden vertegenwoordigde vooral Peter Saundby, een

Medische zaken | Marja Osinga, vertegenwoordiger EAS

Vliegen en ouder worden

In de vorige Thermiek en op www.weefportaal.nl stond van afdelingsbestuurslid Hans den Besten een artikel over vliegen en ouder worden. Ook de CMZ heeft al met enkele publicaties bijgedragen aan de discussie over dit thema. De idee is dat clubs en instructeurs hier nu zelf beleid op gaan ontwikkelen. Ter ondersteuning vind je op de site van Commissie Instructie en Veiligheid (CIV) een uitgebreide database met relevante informatie. Kijk op www.civ.zweefportaal.nl onder ‘ Leeftijdsbeleid’.

Meepraten namens 500.000 Europese sportvliegers

Marja Osinga is een van de twee medische deskundigen die namens

Europe Air Sports (EAS) aan het overleg deelnemen binnen de

Medical Expert Group (MEG) van EASA. Dat gaat over de medische

keuringen straks volgens Europese regelgeving.

2

http://www.civ.zweefportaal.nl/main/articles.php?article_id=29


Engelse zweefvlieger en oud-militair vliegerarts, de sport-vliegers. In september 2010 waren Meike Müller (Technical Offi cer van de EGU) en Marja Osinga EAS-representatives in de vergadering. In februari dit jaar waren dat Marja en een Engelse collega.

Duizenden pagina’sEr is de afgelopen jaren een enorme berg papier geprodu-ceerd met conceptversies van de basis en de uitwerking van de regeling. De geboorte van de regelgeving, die de status van wet krijgt, geschiedt in een aantal lagen: de Essential Rules (dát er een regeling komt), de Implementing Rules (wat), de Acceptable Means of Compliance (hoe), en de Guidance Material, de toelichting. In het geval van de medische keuringen voor zowel commerciële vliegers als alle soorten sportvliegers gaat het om duizenden pagina’s. De Commissie Medische Zaken en de Vliegmedische Adviescommissie zijn hier al vele jaren intensief mee bezig. Op dit moment staan met name de Acceptable Means of Com pliance voor het LAPL (Light Aircraft Pilot License) op de agenda. Alle concepten worden voor commentaar voor-gelegd aan de betrokken partijen. Hieruit volgen weer nieuwe concepten die nog eens becommentarieerd kunnen worden. De uiteindelijke versie gaat naar de Europese Commissie, die er weer wijzigingen in aan kan brengen. Dan gaat het naar het Europees Parlement ter vaststelling.

Welk keuringssysteemElk land probeert een zo gunstig mogelijke regeling te krijgen. Er bestaat een groot belangenverschil tussen de par-tijen. Het gaat er dan bijvoorbeeld om hoe de keuringseisen

er uit zien voor de verschillende klassen: 1, 2 en LAPL. Wie mogen deze keuringen uitvoeren, wat wordt geregistreerd en hoe borg je de privacy? Wie geeft de medische verklaring uit, hoe lang is die geldig? Is dit uitvoerbaar volgens de structuur van de gezondheidszorg in de verschillende landen en hoe veel geld gaat het kosten? En er moet ook een beroepsprocedure komen. Engeland heeft altijd een systeem gehanteerd waarbij de huisarts een verklaring tekende dat de kandidaat geschikt was om te vliegen, op basis van de medische voorgeschiedenis en zonder verder onderzoek. Engeland heeft alles op alles gezet om dit te kunnen handhaven. Dat is gedeeltelijk gelukt.

Insuline en antistollingNederland wil graag de sportartsen handhaven voor de keuringen. Maar bij ontbreken van een volledig patiënten-dossier dat beschikbaar moet zijn voor de keuringsarts, moet hier iets op gevonden worden. De trend is dat alle keuringen door AME’s (luchtvaartgeneeskundigen) gedaan moeten worden. De CMZ is bezig om hier een oplossing voor te vinden. Verder hebben we in de laatste vergadering een aantal medische problemen naar voren gebracht die gun-stiger zullen uitpakken voor vliegers. Het gaat o.a. om de mogelijkheid om te kunnen vliegen als je insuline gebruikt, of antistolling voor hartritmestoornissen. En om het voor-schrijven van een bril of contactlenzen door de keuringsarts. In september 2011 is de volgende vergadering van de MEG. •Kisten wachten

op ‘langste

vliegdag’ vanaf

5 uur ‘s ochtends

tot mist optrekt.

Club | Roeland Heerema

Hup, daar gaat-’ie de lucht weer in! 80e Dies Natalis Delftsche Studenten Aeroclub

In een sfeer van grote belangstelling voor de luchtvaart onder studenten aan de Technische Hogeschool in Delft, hield Dick Asjes op 30 januari 1931 een toespraak die

historisch werd. Hij sloot af met de oprichting van de Delft-sche Studenten Aeroclub. Een van de eerste aeroclubs in Nederland, de enige uit die tijd die nu nog bestaat en bovendien ‘s lands oudste studentenaeroclub. Asjes wist zich verzekerd van de steun van de regering, de Technische Hogeschool, het Delftsch Studenten Corps, de KNVvL en de NLS. Hoewel de DSA in de jaren dertig al wel haar eerste zweefvluchten organiseerde, concentreerde ze zich vooral

Eind januari vierde de oudste studentenaeroclub van Nederland haar

verjaardag, oftewel Dies Natalis. Startsein van het 16e lustrumjaar, waarin

de Delftsche Studenten Aeroclub op 80 jaar bestaansgeschiedenis terugkijkt

en ook alvast een blik in de toekomst werpt.


Voor bestuur met Marien Roorda, Martijn Repko, Hessel Aukes. Achter lustrumcommissie met Roeland Heerema, Marc Nicholls, Gerard Grolleman, Freek Mohrmann.

op het motorvliegen. Dat gebeurde met o.a. de legendarische PH-DSA, het door de student Hugo Lambach ontworpen motorvliegtuig dat clubleden zelf bouwden. Het had nog geen 600 kg totale massa en een topsnelheid van 140 km/u. In 1936 werd het door Asjes op het Rotterdamse vliegveld Waalhaven ingevlogen. Vandaag de dag circuleren er nog relieken van dit vliegtuig. Daarenboven bestaat er voor Delftse hobbyisten nog steeds een vliegtuigbouwvereniging die zich ‘Lambach’ noemt.

Alleen nog zweefvliegenNa WO II verscheen er steeds een grote groep geïnteresseer-den op de door de DSA ingerichte lezingen. Dit droeg bij tot de conclusie dat er binnen de Technische Hogeschool ruimte was voor een nieuwe faculteit vliegtuigbouwkunde, aangevuld met de in 1945 opgerichte studievereniging ‘VSV Leonardo Da Vinci’. De DSA had inmiddels besloten het dure

Naast het vliegen mogen de leden ook graag samenkomen voor een borrel. Hetzij na een vliegdag bij een kampvuur, hetzij op de Delftsche Studenten Sociëteit ‘Phoenix’, waar de Dies Natalis, de Sintborrel, de Algemene Ledenver-gaderingen en de ‘gewone’ aeroborrels al 80 jaar worden gehouden. Daar weerklinkt ook steeds weer vrolijk het `Hup, daar gaat-‘ie de lucht weer in!”. En de DSA blijft er op vooruit gaan. Zo klom de laatste jaren niet alleen het aantal starts gestaag, ook zijn we klaar voor de toekomst met parachutes voor elke zitplaats, transponders, FLARM in ieder toestel en een nieuw type radio’s.

DSA, de oudste studenten aeroclub en de enige die nog bestaat


motorvliegen er aan te geven. De PH-DSA was in de oorlog verloren gegaan en alleen met zweefvliegen zou de weder-opbouw van de vereniging nog kunnen slagen. Uit een legerdump schafte de club een Ford 15 cwt vrachtwagen aan, die aan de basis kwam te staan van een lierbouwtraditie waar de DSA tot vandaag trots op is. De Technische Hoge-school werd de Technische Universiteit Delft. Binnen de muren van deze instelling pleegt de DSA nu onderhoud aan haar vloot.

Van het Delftsch Studenten Corps is de DSA nog steeds een subvereniging, zij het open, want alle studenten kunnen vliegen bij de DSA. Zelfs uit andere studentensteden. Zij maken deel uit van de meer dan 80 actieve vliegers die de huidige vloot vliegen en onderhouden. Deze bestaat uit een DG-500, een Janus C, een Discus CS, een LS-3a en twee Astirs. Eigen onderhoud en de inzet van de leden in het algemeen maakt de DSA tot op zekere hoogte onafhankelijk en zorgt ervoor dat goedkoop vliegen voor studenten nog steeds mogelijk is. Na jarenlang op Ypenburg en Woens-drecht te hebben gevlogen, vliegen we nu al weer geruime tijd in de weekends op Terlet en tijdens de tweejaarlijkse kampen in het buitenland. Vorig jaar bijvoorbeeld waren we op Achmer en Oppershausen, waar de Duitsers zich verbaas-den over de studentikoos neergezette proviandtent, ons talent voor barbecueën en de 20-literpan met ‘pasta bolo’. DBO’ers gingen solo, solisten legden hun ZVB-proeven af en sommige studenten werden zelfs tot instructeur opgeleid.

Love is in the AIR!Tachtig jaar is niet niks, daarom pakken we dit 16de lustrum groots uit met het thema ‘Love is in the AIR’! Onze lustrum-commissie organiseert een jaar lang bijzondere activiteiten. Zo zagen we al een grote opkomst van (oud-)leden tijdens de Dies op 28 januari. En als eerste lustrumactiviteit gingen we naar het bal van de Koninklijke Belgische Luchtcadetten en maakten we een meerdaagse excursie naar Duitsland, waar we DG, Schempp-Hirth, Zeppelin en Porsche bezoch-ten. Voor de komende maanden staan ondermeer een gala, bijzondere vliegdagen en een symposium op het programma. Van al onze activiteiten kan je online op de hoogte blij-ven op www.DSAlustrum.nl, op YouTube (themafi lmpjes), op onze Facebookpagina en via onze nieuwsbrief. Aarzel niet om ons te contacten als je het leuk vindt om aan deze activiteiten deel te nemen. We hopen van je van harte in dit bijzondere lustrumjaar tegen te komen!

Love is in the AIR! Lustrumagenda

15 april ‘Sweet Sixteen Party’ in studentendiscotheek Lorre30 april t/m 8 mei Paaskamp in Venlo21 mei Lustrumgala ‘In the Mood ‒ Back to the Thirties’4 juni Overlanddag met fl y-in op vrijdag5 juni Oud-leden vliegdag2 t/m 16 juli Zomerkampaugustus Static-line parachuteweekend27 augustus Nationale studentenzweefvliegdagseptember DSA Lustrum Symposium

i Meer info op www.DSAlustrum.nl

Al deze activiteiten zouden niet mogelijk zijn geweest zonder de hulp van onze hoofdsponsors Cofely en Lothar, en gouden sponsors Keppel Verolme, StuD en Hertel.

Foto’s: archief DSA en Thermiek

Lambach HL1 PH-DSA ‘Prinses Juliana’ op vliegfeest Eelde 1938.

Alleen met zweefvliegen kon de wederopbouw van de vereniging nog slagen


DSA lieren

De DSA ‘regelde’ kort na WO II een Canadese 90 pk Ford 15 cwt (fi fteen hundredweight). Deze werd gebruikt om met een trommel op een van de achterwielen ESG’s op te lieren. De kabelgeleiding zat opzij aan de voor-bumper. Toen de eerste echte zweefvliegtuigen kwamen, was meer vermogen nodig. De DSA bouwde een 2-trom-mellier, op het Fordje als tractie. Eerst met een 140 pk Maybach motor uit een kapotte Duitse halftrack, aange-kocht voor twee fl essen jenever. Later met een 240 pk Buick-Dynafl ow. Toen de sterkste lier van Nederland, die menig paas- en zomerkamp op Valkenburg, Ypenburg en Terlet teisterde. Eind jaren zeventig ging ze met Fordje en al over naar de Leidsche Aeroclub, waar ze door schromelijk verwaarlozing in één seizoen aan haar einde kwam. De DSA had ondertussen haar volgende 340 pk sterke 2-trommellier gereed, die nu al ruim 35 jaar dienst doet. Daarnaast is er een Tost lier. Op de foto’s de huidige lieren, beide op DAF tractie. En een oude lier op een Canadese Ford 15 cwt, die vorig jaar nog bij GLC Illustrious in een hoek van de werkplaats stond. De voor-malige DSA lier? Wie het weet mag het zeggen. Mail dan naar: [email protected]

Nu 75 jaar geleden werd in de Noord-Hollandse Zaanstreek een zweefvliegclub opgericht met de toepasselijke naam Eerste Zaanse Zweefvlieg

Club (EZZC), door haar leden trots de Zaanse genoemd. Hoewel de club in de jaren vijftig van de Zaanstreek verkaste naar het huidige veld in de duinen tussen Heemskerk en Castricum, bleef de naam hetzelfde. Sinds die tijd heeft de Zaanse nog steeds haar thuisbasis op dit unieke veld, vanwaar elke vlucht een spectaculaire belevenis is. Want ondanks de beperkingen blijft het gaaf om langs de kust en onder de aanvliegroutes van Schiphol te zweven. Daarnaast is het één van de weinige locaties waar hellingvliegen mogelijk is langs de Noord-Hollandse duinenrij. Overland- en prestatievliegen is hier wel een stuk moeilijker. Daarvoor wijken we regelmatig uit naar andere velden in Nederland, vaak naar Terlet of Salland. Maar de mooiste tripjes blijven toch de safari’s naar Frankrijk. Zo reist er standaard een Zaanse delegatie af naar Vinon om te kunnen bergvliegen en organiseren we elk jaar een kamp op het vliegveld van Saint Florentin. Op YouTube kan je hiervan veel fi lmpjes bewonderen, waarbij meteen de typische Zaanse sfeer over-komt. Want naast genieten van het vliegen staat gezellig-heid hoog in het vaandel. De 75e verjaardag van onze club laten we dan ook niet onopgemerkt passeren. De maand juni staat in het teken van veel bijzondere activiteiten en uiteraard ‒ zoals van ons verwacht mag worden ‒ een groot feest. Iedereen is van harte welkom. Houdt onze website in de gaten voor de actuele planning! •

Club | Robin de Groot

Feest! 75 jaar Eerste Zaanse Zweefvlieg Club

75 jaar EZZC

Kijk voor activiteiten opwww.ezzc.nl

Junior EZZC

aan de helling.

Foto: Vincent

de Jong

www.ezzc.nl


BrevettenOverzicht van 12.12.2010 t/m 09.03.2011

Voor brevetaanvragen, insignes en oor-konden zie de ‘Wegwijzer’ op pag. 2 onder de subkopjes ‘Brevet kosten’ en ‘Sport-licentie’ en kijk op www.csz.zweefportaal.nl

Zilveren, gouden en diamanten brevetten of onderdelen daarvan zijn FAI-brevetten. De registratie hiervan is gedelegeerd aan de nationale aeroclub i.c. de KNVvL. Wanneer je een aanvraag indient voor een brevet, dien je in het bezit te zijn van een sportlicentie. Een sportlicentie kost € 8 en is verkrijgbaar bij de ledenadministratie van de KNVvL. Zie voor het adres de ‘Weg-wijzer’ op pagina 2 onder het subkopje ‘Leden- en abonnementen administratie’.

Vanaf 2010 zijn alleen data-loggers nog toegestaan voor afstand-vluchtverifi catie. Brevetvluchten dienen onder toezicht van een erkende sportcommissaris uit gevoerd te worden. Voor een overzicht van het actuele bestand aan sport commissarissen, informatie over de FAI sportcode en het online aanmelden van brevetvluchten kijk op: www.csz.zweefportaal.nl

B-brevet

Nr. Naam Club13578 C.K. Arkema ACvZ

C-brevet

Nr. Naam Club8659 F. Hofman NNZC

Zilveren afstand

Km Naam Club52.9 J.J. van Arkel FAC62.9 C. Barla VC H’veen120.1 H.K. Epema GoZC63.6 C.C.E. Fijnaut ELZC

55.1 J.W. Garssen ZC Deelen179.4 C.G.M. de Gooijer AC Salland304.4 N. Hanenburg ZC Deelen67.1 G.J.H. Kaal VC Teuge120.1 M.F.J.M. Ketelaars ACvZ56.9 P.J.M. Marcus ZC Deelen68.6 P.N.W. Nieuwveld ZC Deelen53.5 M. Peeters AC Salland129.3 I. Pepping NijAC247.1 L.M. Pompe van Meerdervoort ACvZ107.2 G.C. Poppenk ZES256.4 T.T. Schwarte NijAC 90.5 H. Siemelink GeZC146.1 C.V.A. Verhulst AC Salland128.7 J.E. Verschuuren VC H’stede213.8 E.A.D. Westerhof ZC Flevo

Zilveren duur

Uren Naam Club5.04 W. den Baars jr VC H’stede6.45 S.M.K. Bakker GeZC5.18 R. Bastet ZC Deelen5.45 W.A.B. Crielaars VZC5.07 P.A.M. Haagh GLC Ill5.22 G.J.H. Kaal VC Teuge5.04 M. Kampert AC Salland6.17 G.J. van der Koogh ELZC5.14 L.M. Pompe van Meerdervoort ACvZ5.11 G.C. Poppenk ZES5.10 A.P.M. van der Rijt ACvZ5.05 J.W. Weijdeman AC Salland6.07 E.A.D. Westerhof ZC Flevo5.23 A. Wigmans VC H’stede

Zilveren hoogte

Meter Naam Club1.295 W. den Baars jr VC H’stede1.375 S.M.K. Bakker GeZC2.014 R. Bangma VC H’veen1.384 R. Bastet ZC Deelen1.286 B. Bregman AC Salland

Zilveren brevet

Nr. Naam Club3295 W. den Baars jr VC H’stede3301 S.M.K. Bakker GeZC3296 C. Barla VC H’veen3294 C.C.E. Fijnaut ELZC3293 J.W. Garssen ZC Deelen3292 C.G.M. de Gooijer AC Salland3289 N. Hanenburg ZC Deelen3290 M.F.J.M. Ketelaars ACvZ3299 M. Peeters AC Salland3287 L.M. Pompe van Meerdervoort ACvZ3298 A.P.M. van der Rijt ACvZ3300 R.J. van Rossum ACvZ3288 J.E. Verschuuren VC H’stede3297 J. de Waal WBAC3291 E.A.D. Westerhof ZC Flevo

Gouden afstand

Km Naam Club301.2 S.M.K. Bakker GeZC303.5 W.J. Recourt VC H’stede322.3 B.C.A. Wolters GLC Ill

Gouden brevet

Nr. Naam Club470 J.R. van Nispen WBAC

Diamanten afstand

Km Naam Club011.7 M.H.S. Leenders KNVvL

Diamanten doelvlucht

Km Naam Club303.5 W.J. Recourt VC H’stede318.3 J. de Waal WBAC

1000 km vlucht

Km Naam Club1011.7 M.H.S. Leenders KNVvL

1.177 S. Broere EZAC1.297 W.A.B. Crielaars VZC1.591 H.K. Epema GoZC1.276 C.C.E. Fijnaut ELZC1.200 J.W. Garssen ZC Deelen1.373 C.G.M. de Gooijer AC Salland1.179 N. Hanenburg ZC Deelen1.170 M. Hezeman AC Salland1.397 G.J. van der Koogh ELZC1.319 C.P. van Krimpen GoZC1.045 S. Luimes VC Teuge1.617 C.E. Mulder VC H’veen1.670 L.M. Pompe van Meerdervoort ACvZ1.656 T.T. Schwarte NijAC1.752 Q.I.E. Segers ZES2.241 A.C. Sok VC H’veen2.099 S.J.J. Swart ZC DHelder1.225 S.F.C. Verhoeven AC Salland1.425 J.E. Verschuuren VC H’stede1.192 J.W. Weijdeman AC Salland1.313 E.A.D. Westerhof ZC Flevo1.726 A. Wigmans VC H’stede

Brevetten

Handels- en Ingenieursbureau Bakker & Co B.V., Industrieterrein "de Geer", Gildenweg 3, Postbus 1235, 3330 CE Zwijndrecht, Tel. 078-610 16 66, Fax 078-610 04 62, e-mail [email protected], www.bakker-co.nl

ZWEEFVLIEGKABELD A N M O E T J E Z I J N B I J . . .

Constructie 3 x 17 seale, KR, diameter 5 mm, breukbelasting 15,34 KN.Dit topproduct van DRAKO kunnen wij als volgt uit voorraad leveren: 1200 tot 1500 mtr. op haspel.

Steel products

Advertenties

http://www.bakker-co.nl/home/

http://www.bakker-co.nl/home/


Zweefvlieghistorie | Ary Ceelen

Honderd jaar Wasserkuppe

Op 13 juli 1911 begon een aantal studenten van de FlugSport-Vereinigung Darmstadt proef-vluchten met hun FSV-8 glijvliegtuig vanaf de

Wasserkuppe. Ze hadden deze plek in de Rhön ontdekt, op zoek naar een beter vlieggebied. Na hen kwamen ook anderen hier naartoe, met steeds nieuwere typen glijtoestel-len. Altijd maar oefenen en in de hellingstijgwind afstanden en vliegtijden verbeteren. Maar nadat in 1914 de eerste wereldoorlog uitbrak, viel er op de Wasserkuppe niemand meer te bekennen. Glijvliegers waren motorvliegers gewor-den. Vriend en vijand zwalkten nu door de lucht met veel propellerlawaai en mitrailleurvuur. Na het einde van de oor-log in 1918 werd het stil boven Duitsland. De Duitse oorlogs-

luchtvloot werd op last van de geallieerde overwinnaars op-geruimd door vernietiging van wat er nog op vliegvelden en in depots stond. Daar gingen o.a. de beroemde Fokker jacht-vliegtuigen, weg ermee! Duizenden Duitse oorlogsvliegers stonden nu aan de grond. Het Vredesverdrag van Versailles legde de Duitsers in 1919 bovendien een verbod op om verder nog motorvliegtuigen te bouwen en te vliegen. Aan-vankelijk werd verondersteld dat glijtoestellen ook verboden waren, maar het Reichsverkehrs-Ministerium kreeg infor-matie dat dit niet het geval was. Dus pakten de Duitsers het ontwerpen, bouwen en vliegen van glijtoestellen weer op!

Nieuwe initiatievenWolfgang Klemperer en Erich Meyer, leden van de Flug-technische Verein Dresden en van de Akademische Flieger-gruppe Darmstadt, waren in alle stilte al met ‘motorloze’ glijtoestellen bezig. Nu wilden ze deze vliegerij activeren. Onder de titel ‘Der Weg zu neuen Zielen’ publiceerden ze een oproep in het blad voor de modelvliegerij ‘Flugsport’

De bakermat van de internationale zweefvliegsport is de Wasserkuppe, een

bergrug met lange hellingen, 950 m hoog in het Zuid-Duitse Rhöngebergte.

Een eeuw geleden ontdekten studenten uit Darmstadt deze locatie als

geschikte ‘vliegberg’.


Wasserkuppe, 13 juli 1911, start van het bestuurbare FSV-8 glijtoestel van de Studenten-Luftsportverein Dortmundt. Zelfs de rubberkabel-start was nog onbekend. Twee tiplopers, op de achtergrond is er nog een zichtbaar, en de vlieger holden met het toestel in de wind de helling af. De vlieger sprong op het laatste moment aan boord.

Dr. Karl Kotzenberg, weldoener te Frankfurt en in de jaren twintig groot sponsor van de zweef -vliegerij.

Altijd maar oefenen en in de hellingstijgwind afstanden en vliegtijden verbeteren


van 24 maart 1920. Een glijvliegwedstrijd op de Wasserkuppe, wie zou dat willen aanpakken? Men zocht naar sponsors en organisatoren. Ineens kwam de oplossing met Zivil-ing. Oskar Ursinus (1877-1952, later ook ‘Rhönvater Ursinus’ genoemd), uitgever en redacteur van ‘Flugsport’, een blad voor de modelvliegsport. Hij wierp zich als organisator op en bleek goede contact te onderhouden met een welgestelde inwoner van Frankfurt. Een zekere Dr. Karl Kotzenberg, hande laar in zijdeproducten en tevens Generalkonsul voor Noorwegen. Destijds werd hij ‘de ongekroonde koning van Frankfurt’ genoemd vanwege de ruime giften waarmee hij het culturele en wetenschappelijke leven in de stad steunde. Ursinus benaderde ook het stadsbestuur van Frankfurt. Het is nog steeds weinig bekend dat Dr. Karl Kotzenberg eigenlijk de grote sponsor werd, want van zijn bijdrage konden alle organisatiekosten voor dit eerste ‘Gleitfl ug-treff en’ in 1920 worden betaald.

Sponsor Karl KotzenbergKarl Kotzenberg (1866-1940) steunde ook activiteiten waarbij jongeren betrokken waren, zoals de toenmalige sportieve modelbouwers. De Akafl ieg Darmstadt kreeg een fors geld-bedrag, waardoor deze groep succesvolle toestellen kon bouwen, zoals later het type ‘Konsul’ (genoemd naar de functie van Dr. Kotzenberg) met een spanwijdte van 17 m. Ook zorgde hij er voor dat de toen nog onbekende Dr. Walter Georgii in 1926 benoemd werd tot professor aan de tech-nische hogeschool in Darmstadt en tot leider van het Forschungs-Institut der Rhön-Rossitten-Gesellschaft (RRG, de eerste organisatie die het zweefvliegen in al zijn aspecten systematisch ontwikkelde, met Kotzenberg als eerste voor-

Viering 100 jaar Wasserkuppe

Het eeuwfeest op de Wasserkuppe wordt van 23 tot 30 juli 2011 gevierd met als hoogtepunt de 4e FAI World Sailplane Grand Prix, een modern wedstrijdformat waarmee de organi-satie ruime aandacht van de media wil trekken. Beter nog: ga zelf kijken en bezoek op de Wasserkuppe ook het interessante Deutsches Segelfl ug-museum mit Modelfl ug.

i www.gfs-wasserkuppe.dehttp://grandprix-wasserkuppe-2011.comwww.segelfl ugmuseum.de

Peter Riedel met replica van zijn vliegtuig uit 1920, dat nu op gelegenheidszegel ‘Segelfl ug auf der Wasserkuppe’ staat (zie vol-gende pagina). Tijdens de Vintage Glider Club Rally in 1974 op de Wasserkuppe gaf het LBA Riedel toestemming voor enkele auto-sleepstarts (zie Thermiek 2005-5). Riedel is auteur van de in 1977 verschenen ‘Rhöntrilogie’, het drie-delige standaardwerk over de zweefvlieggeschiedenis op de Wasserkuppe. Foto: Ary Ceelen

Wolfgang Klemperer in luitenants-uniform Oostenrijkse Vliegertroepen in WO I. Foto: FVA via Jochen Ewald

zitter). Georgii (1887-1967) was een grondlegger van de luchtvaartmeteorologie die zijn onderzoek nauw met de ont-wikkeling van de zweefvliegerij verbond. Aan rijkdom kan echter een eind komen. In de grote beurscrisis van 1929 ver-loor Kotzenberg zijn totale vermogen en raakte spoedig in vergetelheid. In de jaren zeventig stelde redacteur Wolfgang Wagner van de ‘Deutsche Aerokurier’ dat we Dr. Kotzenberg vanwege zijn betekenis toch zeker in één adem behoren te noemen met Oskar Ursinus. Peter Riedel (1905-1998) deed dat ook in zijn ‘Rhöntrilogie’ (1977, Motorbuch-Verlag), het standaardwerk over de zweefvlieggeschiedenis op de Wasserkuppe, waarvan hij als jongeman zelf deel uitmaakte.

Rhönwettbewerb in 1920Het eerste Gleit- und Segelfl ugwettbewerb op de Wasser-kuppe in de Rhön zou zeven weken duren, van 15 juli t/m 31 augustus 1920. Er kwamen vijfentwintig deelnemers waar-

Aan rijkdom kan echter een eind komen

www.segelflugmuseum.de

http://www.daec.de/aktuell/2010/06/Segelflug_Grand_Prix.php

onder ook de later bekende Zwitserse zweefvliegtuig-constructeur Jacob Spalinger. Ze verbleven in drie oude legertenten waar de maaltijden op veldsteenovens werden bereid. De toen nog onbekende zweefvlieger en constructeur Gottlob Espenlaub was hier reparatietimmerman en schilde ook de aardappelen. Het weer was de eerste tijd erg nevelig en pas op 6 augustus werd de eerste start vanaf een helling gemaakt door Bruno Poelke met zijn glijtoestel. Meerdere starts volgden en er werd fl ink geoefend. Ook de 14-jarige Peter Riedel (zie postzegel) kreeg zijn kans om zweefvliegen te leren. Maar veel bijzondere vluchten werden er tot 31 augustus niet gemaakt. Daarom werd de wedstrijd verlengd tot 7 september. En er bleek een verrassing op komst te zijn, het toestel met de spannende naam ‘Schwarze Teufel’.

Klemperer met ‘Schwarze Teufel’Wolfgang Klemperer (1893-1965), een van de initiatief-

nemers van de wedstrijd, was eind april 1920 van Dresden naar Aken gegaan om aerodynamica te studeren bij profes-sor Kármán, wiens assistent hij was geworden. Hij had een ontwerp gemaakt voor een zweefvliegtuig dat bij de Flug-wissenschaftliche Vereinigung Aachen (FVA) in alle stilte werd gebouwd. Het had reeds het uiterlijk van een ‘normaal’ zweefvliegtuig met beklede romp en een vrijdragende vleu-gel van 9,5 m spanwijdte. Het toestel, de FVA-1 ‘Schwarze Teufel’ (in Akens dialect ‘Schwatze Düvel’), woog 61 kg en had twee gestroomlijnde landingsschaatsen.(zie tekening en foto’s). Ondanks de naoorlogse bezetting van Aken door België wisten de transporteurs het zweefvliegtuig door de argwanende controle te krijgen. Ze waren nu op weg door het onbezette gebied naar de Rhön! Daar demonstreerde Klemperer op 4 september 1920 de werking van de nieuwe, door hem ontworpen startmethode met een rubberkabel. Hij maakte vanaf de westhelling een mooie vlucht en


Wolfgang Klemperer 7 september 1920 met ‘Schwarze Teufel’ boven Wasserkuppe. Foto: FVA via Jochen

Ewald

Zeldzame foto ‘Schwarze Teufel’ bij Technische Hochschule Aken. Archief Bellinger via Jochen Ewald

Gelegenheidszegel ‘Segelfl ug auf der Wasserkuppe’, januari dit jaar uitgegeven door Deutsche Post. Afgebeeld is de eerste lesvlucht van de toen 14 jarige Peter Riedel tijdens het Rhöntreff en 1920 op de Wasserkuppe. Het vliegtuig van hout en pakpapier bouwde hij zelf. Helpers houden hem aan de vleugeltippen in de wind. Een instructeur holt vooruit en roept aanwijzingen. Riedel maakte die week veertien vluchten. Postzegel via Gerrit de Boer


bereikte een afstand van 1.830 m. Meer dan 1 km, een wereldrecord! Drie dagen later, op 7 september, bij een windsnelheid van 15-18 m/sec. maakte hij een vlucht van 75 seconden. In deze harde wind ging hij 10 m omhoog en stond praktisch stil boven de startplaats.

Heini Dittmar wereldkampioenDe eerste Rhönwedstrijd toonde aan hoe nuttig het was om met de zweefvliegerij verder te gaan. De vliegtuigen werden beter. Zodoende besloot men om in 1921 weer een wedstrijd te organiseren. Bij de volgende Rhönwedstrijden werd de deelname steeds groter. Er kwamen gekwalifi ceerde ont-werpers en constructeurs, De thermiek werd ontdekt. Zweef-vliegtuigen van grote klasse met geoefende vliegers gingen grote afstanden vliegen, kortom de zweefvliegerij in Duits-land kreeg een wereldnaam. De Rhönwedstrijden hebben geduurd tot en met 1939, waarna WO II er een einde aan maakte. De Internationale Rhönwedstrijd van juli 1937, waaraan zeven landen deelnamen, heeft de FAI achteraf aangemerkt als de 1e Wereldkampioenschappen Zweef-vliegen, met als eerste wereldkampioen de Duitser Heini Dittmar (1911-1960). Dat de zweefvliegerij in de Hitlertijd vanaf 1933 ook een aanleiding was om een vloot transport-zweefvliegtuigen voor oorlogsdoeleinden te bouwen, wist men geheim te houden tot 10 mei 1940, toen de verrassings-aanval op het Belgische fort Eben Emael plaatsvond (zie Thermiek 2005-4). •

Bronnen: ’Start in den Wind’, Rhöntrilogie van Peter Riedel, Motorbuch Verlag 1977; ’Deutscher Aerokurier’, aug.1970.

FVA-1 ‘Schwarze Teufel’ 3-zijden aanzicht.

Amerikaans feestje

De zweefvliegers in de VS vieren ook een eeuwfeest. Want op 24 oktober 1911 vloog Orville Wright met een nieuw glijtoestel gedurende 9 minuten en 45 seconden in stijgwind langs de Big Kill Devil Hill, iets ten zuiden van Kitty Hawk, North Carolina. Volgens de Amerikaanse zweefvliegers de eerste echte zweefvliegvlucht boven het Amerikaanse continent en meteen ook een duur-record! Het toestel was bedoeld om een verbeterd besturingssysteem voor de Wright motorvliegtuigen te testen. Maar er waren die dag een paar journalisten en fotografen van grote kranten op bezoek. De wind stond met 40 mph tegen de helling en Orville besloot een motorloze duurvlucht te demonstreren, waarbij hij soms even stil hing boven de hoofden van de verbaasde reporters. Van 21 tm 24 november zijn er dit jaar een aantal jubileumactiviteiten op locatie in Kitty Hawk, georganiseerd door o.a. de Soaring Society of America, de Vintage Sailplane Association en het National Soaring Museum Kitty Hawk. Overigens bouwden de Wright Brothers in de periode 1899-1902 al vier gliders. Daar-mee verrichtten ze al baanbrekend onderzoek naar de bestuurbaarheid. De laatste glider uit de reeks was qua constructie de directe voorloper van de gemotoriseerde Wright ‘Flyer’, waarmee Orville en Wilbur op 17 december 1903 beiden sprongetjes tot 260 m maakten. Het begin van de ‘powered fl ight’. In 2003 vierden de Amerikaanse zweefvliegers het 100-jarige jubileum hiervan natuurlijk al mee! Maar er bestaat eigenlijk geen directe historische verbindingslijn tussen de Wright Brothers en de moderne zweefvliegerij in de VS. Deze is, net als bij ons, veel meer schatplichtig aan de Duitse pioniers. (FS)

iwww.ssa.orgwww.soaring100.comwww.soaringmuseum.org

Orville Wright 24 oktober 1911 boven Big Kill Devil Hill.


TRY & FLY PACKAGE

Yes! Een nieuw vliegseizoen.Tijd voor het Try & Fly pakket van

de Stichting Dimona Flyers.

Wat bieden wij je aan:- 5 uur vliegen op een Super Dimona- waarvan 3 uur instructie met een FI-instructeur- Een overlandvlucht van circa 2 uur (bv. Texel) met een ervaren overlandvlieger

Voor een totaalprijs van slechts 500 euroDeze prijs is inclusief landingsgelden

MEER INFORMATIE: WWW.DIAMONDFLYERS.NL

agenda2011

Beurzen en Evenementen16 en17 september: KLu Open Dagen, Leeuwarden26 november: Nederlandse Zweefvliegdag, Zwolle

Examens & Vergaderingen27 april: Algemene Ledenvergadering Afd. Zweefvliegen15 oktober: 2e Schriftelijke examen VO. Inschrijven voor 17 sept.26 november: 2e Mondelinge examen VO

Wedstrijden, Rally’s, Taboe29 april t/m 7 mei: Klix Segelfl . Wettbew., Grosdubrau (DE)7 en 8 mei: Teuge 2-daagse, Teuge16 t/m 27 mei: NK Zweefvliegen, Terlet21 t/m 29 mei: Belgische Kampioenschappen 2011, Saint-Hubert (BE)27 mei t/m 4 juni: Int. Hahnweide Segelfl . Wettbew., Kirchheim u. T. (DE)2 t/m 5 juni: Kempen Cup, Weelde (BE)2 t/m 6 juni: Nationale Oldtimer Rally, Salland6 t/m 10 juni: Open Militaire kampioenschappen, Malden11 en 12 juni: Twentse 2-daagse, Twente11 t/m 13 juni: Kiewit Cup, Hasselt (BE)11 t/m 19 juni: 32e Grunau Baby Meeting, Rana u Loun (CZ)14 t/m 18 juni: Int. Continental Slingsby Rally, Goch-Asperden (DE)15 t/m 27 juni: 6e WK Vrouwen, 15m, Club-, Standaardklasse, Arboga (SE)17 t/m 23 juni: Zomerwedstrijden, Malden17 t/m 30 juli: 16e EK , 20m, Club-, Standaard, World klasse, Nitra (SK)18 en 19 juni: Gelderse 2-daagse, Terlet25 en 26 juni: Sallandse 2-daagse, Lemelerveld25 en 26 juni: Kaiser Trophy, Genk (BE)2 juli: Amstel Glide Grand Prix, Soesterberg23 t/m 28 juli: VGC Rendez-vous, Aalen-Elchingen (DE)23 t/m 31 juli: 4e World Grand Prix, Wasserkuppe (DE)25 t/m 28 augustus: KA-6 rally, Schinveld27 juli t/m 7 augustus: Heidepokal, Roitzschjora (DE)29 juli t/m 6 augustus: Klippeneck Segelfl . Wettbew., Klippeneck (DE)30 juli t/m 8 augustus: 39e VGC Int.Rally, Spitzerberg (AT)30 juli t/m 6 augustus: Nationale Junioren Wedstrijd, Venlo31 juli t/m 14 augustus: 16e EK. 15m, 18m, Open klasse, Pociunai (LT)5 t/m 20 augustus: 7e WK Junioren, Club-, Standaardklasse, Musbach (DE)6 en 7 augustus: Keiheuvel Cup, Keiheuvel, Balen (BE)27 en 28 augustus: Vergulde Venturi, Malden2 t/m 4 september: Hahnweide Oldtimer Fliegertreff en, Kirchheim u. T. (DE)3 en 4 september: Jac Jansen Memorial Cup, Woensdrecht

201218 t/m 21 april: Aero Friedrichshafen, (DE)5 t/m 20 augustus: 32e WK 15m, 18m, Open klasse, Uvalde (US)30 juli t/m 9 augustus: 40e 39e Vintage Glider Club Int.Rally, Pociunai (LT)9 t/m 21 december: 32e WK Club, Standaard, Wereld klasse, Cháves (AR)

201329 juni t/m 13 juli: 7e WK Vrouwen. 15m, Club-, Standaardklasse, Issoudun (FR)28 juli t/m10 augustus: 8e WK Junioren, Club-, Standaardklasse, Lezno (PL)

Data onder voorbehoud. Regelmatig geactualiseerde agenda en wedstrijdinfo op: www.zweefportaal.nl. Voor België: www.zweefvliegen.be. FAI wedstrijdagenda: http://events.fai.org/calendar?id=30

FAI Sailplane Grand PrixNaast de traditionele, internationale FAI wedstrijden van WK’s en EK’s loopt er de vierde editie van de FAI Sailplane Grand Prix’s, met kwalifi catie GP’s en de fi nale World GP in 2011 op de Wasserkuppe.01 t/m 7 mei: Kwalifi catie GP, 15m klasse, Saint Auban (FR)09 t/m 15 mei: Kwalifi catie GP, 15m klasse, La Cerdenya (ES)15 t/m 22 mei: Kwalifi catie GP, Standaardklasse, Ghimbav-Brasov (RO)22 t/m 28 mei: Kwalifi catie GP, Standaardklasse, Nummela (FI)28 mei t/m 5 juni: Kwalifi catie GP, 18m klasse, Calcinate del pesce (IT)23 t/m 31 juli: 4e World Grand Prix, Wasserkuppe (DE)

Advertenties

http://www.glider-equipment.nl/catalog/index.php

www.diamondflyers.nl

Ongevallen & Incidenten


BreukstukjeSchleicher ASW-19B. Ede, 8 juli 2007De vlieger maakte vanaf het vliegveld Terlet een overlandvlucht met de bedoeling daar weer te landen. Op ca. 40 km afstand en op ca. 1.300 m hoogte ondervond hij afnemende thermiek. Hij besloot daarop om terug te keren, waarbij onderweg geen ther-miek meer werd gevonden. Zodoende zocht hij bij Ede op 600 m hoogte naar een landingsveld en vond er één toen hij zich inmiddels op 450 m hoogte bevond. Nadat hij ook daar geen ther-miek aantrof, verkoos hij een langer veld, naast de A12. Verder gedaald tot 200 m besloot de vlieger in dit veld te landen. Op het basisbeen selecteerde hij de remkleppen bij een snelheid van 100 km/h. Na het indraaien naar het eindnaderingsbeen, waarbij hij zijn

nog harder aan de remhendel trekken, maar door het vochtige gras was het resultaat beperkt. Uiteindelijk raakte het vliegtuig aan het eind van het veld twee prikkeldraadhekken achter elkaar. Het vliegtuig gleed met de prikkel-draden en al over een sloot en kwam in een maisveld tot stilstand. Ervaring vlieger: totaal 625 starts, 261 h; laatste 3 maanden 10 starts, 5 h; type 58 starts, 86 h. Persoonlijk letsel: geen. Schade aan het vliegtuig: twee gaten in torsie-neus van rechtervleugel, twee deuken in linkervleugel, lakschade aan vleugels en romp, bekraste cockpitkap (OvV 2010041; het volledige rapport is te vinden op www.onderzoeksraad.nl).Commentaar Commissie: De vlieger ging ervan uit dat hij weer op Terlet zou landen, zodat hij onvoldoende voorbe-reid was op een eventuele buitenlanding. Dit blijkt ook uit het feit dat er geen ophaler was gevraagd. Ook al lijkt het weer bestendig, is het toch raadzaam om met een buitenlanding rekening te houden. Blijkbaar had hij nog geruime tijd hoop op een behouden terugkeer en probeerde hij dit te verwezenlijken door te blijven zoeken naar thermiek. De vraag is of de vlieger naast het ruime aantal vlieguren, wel voldoende ervaring had met buitenlanden. Dit n.a.v. zijn aanvankelijke beslissing om te landen en vervolgens al dalende door te gaan, waarbij hij weer een ander veld koos. Dat veld had als handicap de aanwezigheid van lichtmasten in het eindnaderings-been. Bij een autoweg zijn deze meestal ook nog vrij hoog. Gecombineerd met een veldlengte van ca. 300 m dus geen goede veldkeuze. Verder heeft de vlieger tijdens de nadering met een te hoge snel-heid gevlogen. Deze bedroeg 120 km/h, terwijl bij de heersende zwakke wind 90 km/h voldoende snel zou zijn geweest. Wat ook heeft meegespeeld is dat hij de dag ervoor met harde wind had gevlo-gen. Ten slotte konden de remkleppen door een verkeerde afstelling niet opti-maal functioneren. Uit de rapportage valt niet op te maken of de vlieger naast het gebruik van de remkleppen ook nog heeft geslipt. Dit zou zeker geholpen hebben om zonder toename van de snelheid steiler binnen te komen.

Beknopte verslagen zweefvliegongevallen en -incidenten, vrijgegeven

door de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) en waar nuttig voorzien

van commentaar door de Commissie Breukstukje, subcommissie van

de Commissie Instructie & Veiligheid.

snelheid inmiddels tot 110 km/h had verhoogd, wilde hij aanvankelijk tussen de lichtmasten van de A12 doorvliegen. De vrees dat hiertussen mogelijk een kabel zou hangen, deed hem echter besluiten om net over ze heen te vliegen. Direct hierna opende hij de remkleppen zover mogelijk, maar die gingen slechts beperkt uit ten gevolge van de afstelling van de hieraan gekoppelde wielrem. Tevens nam hij snelheid op, waardoor deze op gras-hoogte tot 120 km/h was opgelopen. Halverwege het veld raakte de staart-slof als eerste de grond. De vlieger zag in dat de snelheid wellicht te hoog was om binnen het ca. 300 m lange veld tot stilstand te komen. Om een grond-zwaai te maken werd de snelheid te hoog geacht. De vlieger kon slechts

TEKENINGEN: HANS BOXEM

ASW-19B, 8 juli 2007.


Schleicher ASW-20BL. Nieuwediep, 14 juni 2010Op de terugreis van een retour Veen-dam ‒ Porta Westfalica (DE) verslech-terde het weer. Bij Emmen wist de vlieger weer hoogte te winnen en boven het glijpad te komen, benodigd om Veendam te kunnen bereiken. Mogelijk door de toenemende wind raakte hij onder het glijpad, zodat naar een landingsveld moest worden uit-gekeken. Er werd gekozen voor een door sloten omzoomd weiland met een lengte van ca. 400 m. Ten gevolge van een sterke daalwind op het basis-been bereikte de vlieger laag het eind-naderingsbeen. Niettemin selecteerde hij de landingsstand van de fl aps, waardoor hij, mede door de toegeno-men wind, tekort kwam. Hij schoof vóór de sloot onder een prikkeldraad door en schampte met de onderkant van het vliegtuig de overkant van de sloot. Het prikkeldraad remde het vliegtuig af zodat dit na ca. 10 m tot stilstand kwam in het beoogde gras-veld. Ervaring vlieger: totaal 2.118 starts, 728 h; laatste 3 maanden 99 starts, 48 h; type 30 starts, 71 h. Persoonlijk letsel: geen. Schade aan het vliegtuig: rompbreuk halverwege achterlijst vleugel en kielvlak, onder-zijde rompneus ingedrukt, wortelrib linkervleugel gekraakt, krassen in kap (OvV 2010038, zie voor volledige rapport www.onderzoeksraad.nl).Commentaar Commissie: Dit voorval heeft veel gemeen met het voorgaande (OvV 2010041): Ook hier was de vlieger volgens zijn zeggen sterk geconcentreerd op de terugkeer naar het thuisveld, waardoor een rustige voorbereiding op een buitenlanding in het gedrang kwam. Zodoende was de vlieger niet in de gelegenheid om in het circuit de windsnelheid goed in te schatten. Het gevolg was een laag gevlogen basisbeen en eindnaderingsbeen. In deze situatie had hij niet (automatisch) de landings-stand van de fl aps moeten selecteren. Ook het desbetreff ende handboek raadt fl apstand 5 (+ 55o) af indien men niet absoluut zeker is het veld te halen, en in het algemeen bij harde tegenwind. Dit voorval en het voorafgaande geven wellicht stof tot nadenken over prikkel-draadvangers.

Schleicher ASK-21. Zweefvliegterrein Castricum , 20 juni 2010Tijdens een aanvankelijk normaal ver-lopende lierstart zag de voorin gezeten vlieger juist boven zijn instrumenten-bord een eenmotorig vliegtuig aan-komen. Dit volgde een koers van on geveer 120 graden, terwijl het zweefvliegtuig noordwaarts vloog. De vlieger schatte in dat hij, indien hij de lierstart zou voortzetten, op zeer korte afstand achter het motorvlieg-tuig langs zou vliegen. Daarom besloot hij te ontkoppelen. Ook de lierman zag het naderende onheil en deed het gas direct dicht. De vlieger maakte de vlucht verder op normale wijze af en het motorvliegtuig vervolgde zijn koers. Na afl oop hebben beide vliegers de zaak besproken. Het bleek dat de bestuurder van het lichtgewicht vlieg-tuig (VLA) een X-countryvlucht maakte vanaf Hilversum naar de kust, en voor-nemens was via het Markermeer terug te keren. Ter hoogte van het zweef-vliegterrein, waarvan hij de juiste locatie niet wist ondanks de aanwezig-heid van een vliegkaart, zag hij een ander zweefvliegtuig dat hem tege-moet kwam. Toen dit naar rechts ging draaien, verlegde ook de motorvlieger de koers naar rechts. Mede door de fi xatie op het andere zweefvliegtuig had hij niet opgemerkt dat er een vliegtuig werd opgelierd. Ervaring zweefvlieger: totaal 423 starts, 99 h; laatste 3 maanden 120 starts, 34 h; type 145 starts, 24 h. Ervaring motor-vlieger: totaal 54 h; laatste drie maan-den 16 h; type 45 h. Persoonlijk letsel: geen. Schade aan de vliegtuigen: geen (OvV 2010050, zie voor volledige

rapport www.onderzoeksraad.nl).Commentaar Commissie: Dit ernstige incident kon plaatshebben doordat de motorvlieger zich onvoldoende rekenschap had gegeven van de op de vliegkaart aangegeven locatie van het zweefvliegterrein en de in het AIP aangegeven hoogte (ca. 500 m) tot waar vliegtuigen kunnen worden opgelierd. Het trof dat de zweefvlieger, die een passagier aan boord had, voorin was gezeten. Hierdoor kon hij het gevaar zien aankomen en de juiste beslissing nemen om de lierstart af te breken.

DG-400. Nabij vliegveld Gap-Tallard (FR), 10 september 2010Na een zelfstart trachtte de vlieger thermiek op te pikken. Toen dit ter plaatse niet lukte, startte hij wederom de motor om zijn geluk elders te beproeven. Aldaar aangekomen werd de motor ingeklapt en bleek van de 20 liter benzine nog 6 liter over te zijn. Daar de thermiek ook hier tegenviel, koos de vlieger een koers in de richting van het vliegveld. Op ca. 1.400 m hoogte probeerde hij de motor te starten. De motor klapte wel uit en de startmotor deed zijn werk, maar de motor wilde niet aanslaan. Daarom besloot de vlieger de motor in te klap-pen, wat ook al niet lukte. De combina-tie hoogte en glijhoek bij uitgeklapte motor hield volgens zijn berekening in dat hij het vliegveld zou kunnen halen. Tijdens deze fi nal glide werd zeer veel dalen ondervonden. De vlieger klapte het wiel uit en selecteerde de fl aps in de landingsstand. Bij een snelheid van 100 km/h meende de vlieger de lan-dingsstrip te kunnen bereiken. Om een aanvaring met het vrachtverkeer op de

ASW-20BL, 14 juni 2010.

i


langs het veld lopende weg te ver-mijden, trok de vlieger de neus van het toestel op. Hierdoor geraakte het vliegtuig in een zakvlucht, die gezien de geringe hoogte niet meer kon worden hersteld. Het vliegtuig kwam met de ronding tussen de neus en het hoofdwiel op de grond terecht. Na te zijn opgeveerd kwam het op ca. 200 m van de landingsstrip weer tegen de grond en vloog het over de kop. Ervaring vlieger: totaal 611 starts, 1.052 h; laatste 3 maanden 5 starts, 6 h; type 70 starts, 229 h. Persoonlijk letsel: lichte hoofdwond. Voorlopig geconsta-teerde schade aan het vliegtuig: stabilo beschadigd, motorophanging losge-scheurd, propeller beschadigd, kap functioneel vernield door de brand-weer. (OvV 2010071).Commentaar Commissie: Het is niet be-kend of gebrek aan brandstof de oorzaak was van het niet aanslaan van de motor. Overigens zou dit niet verklaren waarom

de motor weigerde in te klappen. In het algemeen mag men de hulpmotor slechts (proberen te) starten binnen het glij-bereik van een vlieg- of buitenlandings-veld met een uitgeklapte, niet-functio-nerende motor. Gezien zijn horizontale en verticale afstand tot het veld had de vlieger, ondanks de daalwind en de ongunstige confi guratie, erop mogen

vertrouwen het vliegveld te kunnen halen. Om de kans op succes te vergroten had hij het wiel beter later kunnen uit-klappen en in elk geval de landingsstand van de fl aps zo laat moge lijk moeten selecteren. Wat betreft het ontwijken van de vrachtwagens valt het niet mee om bij 100 km/h in de onderhavige confi guratie hier overheen te ‘dolfi jnen’. •

DG-400, 10 september 2010.

Advertenties

K N V v L W E B S H O PA R T I K E L E N V O O R Z W E E F V L I E G E R S

Art. Omschrijving Prijs in euro8313 Handboek voor technicus op CD-Rom 10,008354 Instructie Zweefvliegen (instructeurslesboek) 40,008351 Logboekje met hoesje 4,008311 Syllabus opleiding kunstzweefvliegen 8,808312 Syllabus opleiding motorzweefvliegen 8,808304 Vliegen met... motorzwever en ultralight 25,008352 Vliegtuiglogboek techn.adm. journaal 7,008300 Zweefvliegen, elementaire vliegopleiding 6,00 1)

8305 Zweefvliegen, voortgezette opleiding 6,90 2)

8051 Veilig Zweefvliegen 5,00 3)

Kortingen1) Per doos (50 exemplaren) € 250,-2) Per doos (38 exemplaren) € 190,-3) Per doos (18 exemplaren) € 40,-Alle overige artikelen 10% korting bij aankoop van 5x het aantal dat in de prijslijst staat vermeld.

B E S T E L L E N E N B E TA L E N V I A

W W W. K N V V L . N L /W E B S H O P

www.knvvl.nl/webshop


http://www.knvvl.nl/afdelingen/ala

Vliegclub Teuge Vliegveld Teuge

T: (055) 323 85 86 (HV)

of (055) 323 14 48 (C)

J.P van Duijn

Reurhout 2

3829 EC Hooglanderveen

M: 06 232 198 68


Zweefvliegclub Deelen Vliegbasis Deelen

P. Hoeve

Croesinckplein 149

2722 EH Zoetermeer

T: (079) 340879

M: 06 10402496


Ledenadministratie:

T: (023) 571 45 00

E: ledenadministratie@

zcdeelen.nl

Zweefvliegclub

Oost-Nederland G.B. Nijman

Blauwgras 20

3902 AA Veenendaal

T: (0318) 51 56 79


Groningen

Groninger Studenten Aeroclub Vliegveld Surwold (D)

T: 0049 (0)496 51 079

H.J. van Balen

Voorzitter a.i.

Postbus 1068

9701 BB Groningen

T: (050) 314 28 00

E: info@

zweefvliegvakantie.nl

Noord Nederlandse Zweefvliegclub Zweefvliegterr. Veendam

T: (0598) 62 32 59

E.J. Klijnstra

Beverhof 195

9675 NN Winschoten

T: (0597) 42 41 02

M: 06 188 481 24


Limburg

Eerste Limburgse Zweefvliegclub Vliegveld Schinveld

T: (045) 564 16 51

R. Kaufholz

Leiff enderhofweg 3

6451 PR Schinveld


T: 06 170 141 20

Venlose Zweefvliegclub Vliegveld Venlo

T: (077) 351 40 50

b.g.g. (077) 354 82 77

R. Werts

Postbus 393

5900 AJ Venlo

T: (077) 465 12 67


Noord-Holland

Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen Vliegbasis Soesterberg

T: (0346) 33 69 11

V. Dolfi n

Amstelveenseweg 332-3

1076 CT Amsterdam

M: 06 421 128 35

E: secretaris_acvz@

upcmail.nl

Eerste Zaanse Zweefvlieg Club Terrein de Brabantse Land-

bouw, Oude Schulpweg,

Castricum

T: (0251) 65 16 26

(za/zo/feestdagen)

D.P. Kok

Kokerstraat 59

1531 DX Wormer

T: (075) 888 04 26

M: 06 154 099 91

Gooise ZweefvliegclubT: (035) 577 13 53

Vliegveld Hilversum

T: (035) 577 12 09

P. Vincent

Noodweg 49

1213 PW Hilversum


T: (033) 253 40 15

Zweefvliegclub Den Helder Vliegveld Wieringermeer

T: (0227) 57 73 00

J. Hollenberg

Zweefvliegclub

Den Helder

Postbus 38

1740 AA Schagen

T: (0227) 57 73 00


Zweefvliegclub Texel T: (0222) 31 14 67 (H)

J.A. Frederici

Sluyscoog 56

1791 WT Den Burg

T: (0222) 31 35 12


Overijssel

Aeroclub SallandVliegveld Salland,

T: (0572) 37 15 43

P. Schellenberg

Perenstraat 1

9408 AZ Assen

M: 06 270 044 55

E: secretaris@

aeroclubsalland.nl

Drienerlose Zweefvliegclub V. Gadgil

Sportcentrum

Universiteit Twente

Postbus 217

7500 AE Enschede

T: 06 453 844 80

E: secretaris@

vleugellam.nl

Twentsche Zweefvliegclub Vliegbasis Twenthe

T: (053) 480 69 11

E.W. Janssen

Tarwe 4

7623 HL Borne

T: (074) 266 49 02

M: 06 819 332 83


Flevoland

Zweefvliegclub Flevo Vliegveld Biddinghuizen

T: (0321) 33 24 24 (H)

J. Tonkens

De Deel 37

8256 EM Biddinghuizen

T: (0321) 33 18 71

E: secretaris@zcfl evo.nl

Zweefvliegclub NoordoostpolderVliegveld de Voorst

T: (0527) 20 13 64

R. van Pel

Archipel 44-25

8224 HV Lelystad

T: (0320) 24 26 10


Friesland

Friese Aero Club Vliegbasis Leeuwarden

T: (058) 234 62 95

F. Hiemstra

Postbus 582

8901 BJ Leeuwarden

M: 06 466 113 99

E: secretaris@

frieseaeroclub.nl

Zweefvliegclub AmelandVliegveld Ballum

T: (0519) 55 40 30

J. van Twillert

Douwe Klipweg 10

9162 EP Ballum

Ledenadministratie:

P.D. Prins

Makore 13

3315 TX Dordrecht

T: (078) 614 41 29

E: info@zweefvliegen

opameland.nl

Gelderland

Gelderse Zweefvliegclub Nationaal Zweefvlieg-

centrum Terlet

C.R. de Jong

Vossenstaart 33

1273 TP Huizen

T: 06 572 857 30

E: chris-willemijn.

[email protected]

Nijmeegse Aeroclub Zweefvliegveld Maldens Vlak

T: (024) 358 02 05

Mw. G. Eijkelboom

Postbus 18

6850 AA Malden

T: (024) 88 00 499


Nijmeegse Studenten Aeroclub ‘Stabilo’Zweefvliegveld

Maldens Vlak

R. Logemann

Van Nispenstraat 8

6521 KL Nijmegen

T: 06 195 291 58


Zweefvliegclub Rotterdam

Vliegbasis Deelen

Richard Leenheer

Recht Boomsloot 40b

1011 EC Amsterdam

M: 06 144 705 71


Utrecht

Utrechtsche Studenten Aeroclub

Zeeland

Eerste Zeeuws-VlaamseAeroclub Vliegveld Smitschorre, Axel

T: (0115) 56 20 66

A. Lindenbergh

Akkerwindeveld 41

3448 EJ Woerden

T: (0348) 78 68 11


Vliegclub Haamstede Vliegveld Haamstede

T: (0111) 65 35 57

C.M.M. Felsbourg

Dom. Wentinkstraat 15a

3244 XC Nieuwe-Tonge

T: 06 506 022 07


Vliegclub M-Zeeland Vliegveld M-Zeeland

T: (0113) 61 25 28 (HD)

T: (0113) 61 36 47 (C)

P.G. Strayer

Vlasakkers 1a

4328 CH B-Haamstede

T: (0111) 65 25 77

E: secretaris_vmz@

zeelandnet.nl

Zuid-Holland

Aeroclub Valkenburg Vliegbasis Valkenburg

T: (071) 401 65 55

D. Willems

Vronkenlaan 29

2352 EK Leiderdorp

T: (071) 589 61 24

E: secretaris@

ac-valkenburg.nl

Stichting Luchtsport Centrum ValkenburgP.S.J. Kaatee

Klaverweide 25

2272 VV Voorburg

T: (070) 317 87 59


Delftsche Studenten Aeroclub Nationaal Zweefvlieg-

centrum Terlet

M.O. Roorda

DSA

Postbus 2915

2601 CX Delft

T: (015) 215 00 36

i.g.v.n. 06 156 355 94


Kennemer Zweefvliegclub Vliegveld Langeveld

T: (0252) 37 34 03

G. Hollinger

Vogelaardreef 21

2204 AA Noordwijk

T: (0252) 68 95 83


Leidsche Studenten Aeroclub Vliegbasis Valkenburg

H.M. van Putten

Da Costastraat 9

2321 AJ Leiden

T: (071) 576 53 20

E: hmvanputten@

planet.nl

Zuidhollandse Vliegclub Marine Vliegkamp

Valkenburg

T: (071) 407 46 90 (C)

J.H. Visser

Heemraadlaan 24

2352 RH Leiderdorp

T: (071) 5234901

M: 06 52054645


Militaire Clubs

KLu ZC DeelenVliegbasis Deelen

T: (026) 371 89 11

E.L. Kwant

Alexander Numankade 67

3572 KV Amsterdam

T: 06 242 821 12


Klu ZC Eindhovenzie Eindhovense

Aero Club zc

KLu ZweefvliegclubNieuw MilligenE.J. Harteman

Moerstraatse Baan 152

4614 RC Bergen op Zoom

KLu Zc de Peel

Vliegbasis de PeelP.L.J. Suykerbuyk

Postbus 5034

5800 GA Venray

M: 06 281 401 14

E: secretaris@

kluzcdepeel.nl

KLu Zweefvliegclub Soesterberg ‘Sicut Larus’Vliegbasis Soesterberg

T: (0346) 33 69 11

R. Berg

Billitonkade 19

3531 TG Utrecht

T: (030) 230 05 65

E: ronaldberg@

hotmail.com

KLu Zweefvliegclub WoensdrechtVliegbasis Woensdrecht

T: (0164) 69 23 18

M. Boom

Geutspolder 8

4617 MN Bergen op Zoom

T: (0164) 23 94 83


LSK Zweefvliegclub Gilze-RijenVliegbasis Gilze-Rijen

T: (0161) 45 18 51

J.P.F.H. Hermans (vz)

Correspondentieadres:

Raakheuvel 3

5685 BP Best

T: (0499) 39 79 24


Overige clubs

Gliding Adventures EuropeA. de Boer

Willem Lodewijklaan 19

3136 BS Vlaardingen

T: (020) 691 31 76


I: www.zweven.eu

Vereniging Historische Zweefvliegtuigen Mw. C. van Beugen

De Kievit 11

5864 BX Meerlo

T: (0478) 53 26 26


Stichting Zweefvliegen TerletNationaal Zweefvlieg-

centrum Terlet

Apeldoornseweg 203

6816 SM Arnhem

T: 0900 - 44 36 435

Open: 9 - 12.30 uur

E: info@

zweefvliegcentrum.nl

Buitenlandse Aeroclubs

British Gliding AssociationKimberley House

Vaughan Way, Leicester

Leics LE1 4SE

T: 0044 (0)1162 531 051

F: 0044 (0)1162 515 939


I: www.gliding.co.uk

Deutscher Aero Club eVHermann-Blenk-Straße 28

38108 Braunschweig

Duitsland

T: 0049 (0)53 1235 400

F: 0049 (0)53 1235 4011

E: segelfl [email protected]

I: www.daec.de

Féderation Française de Vol à Voile29, Rue de Sèvres

75006 Parijs

T: 0033 (0)145 440 478

F: 0033 (0)145 447 093

Liga van Vlaamse ZweefvliegclubsTermikkelaan 9

2530 Boechout

T: 0032 (0)34 543 334

F: 0032 (0)34 543 388


I: www. zweefvliegen.be

Belgische luchtruiminfo:

www.lvzc.be/luchtruim/

index.asp

Mutaties z.s.m. door -geven

aan het Secre tariaat Zweef-

vliegen.

(C) = clubhuis

(H) = hangar

(HD) = havendienst

secre

tariate

n Clubsecretariaten

welke zijn aangesloten bij

de KNVvL,

Afdeling Zweefvliegen:

Brabant

Aeroclub NistelrodeT: (0412) 61 18 97 (HC)

(uitsluitend za/zo)

G.G. Korstanje

Leeghwaterlaan 66

5223 BA Den Bosch

T: (073) 621 54 69

E: secretariaat@

acnistelrode.nl

Eindhovense Aeroclub ZC Vliegbasis Eindhoven

T: (040) 292 05 74 (C)

M. Robben

Postbus 789

5600 AT Eindhoven

T: (040) 283 82 48

F: (040) 292 05 75


Gilzer Luchtvaartclub‘Illustrious’ Vliegbasis Gilze-Rijen

T: (0161) 22 60 30 (C)

A. Pijnenburg

Postbus 141

5126 ZJ Gilze

T: (013) 528 82 61


West-Brabantse Aeroclub Vliegbasis Woensdrecht,

T: (0164) 61 52 01 (C)

R. van Loon

Postbus 79

4630 AB Hoogerheide


Zweefvliegclub Eindhovense Studenten Vliegbasis De Peel

T: (0493) 59 96 11 (H)

J. van Dun

Mieuwstraat 38

5611 DB Eindhoven

M: 06 191 697 94

E: secretaris@

zweefvliegen.nu

Zweefvliegclub VolkelVliegbasis Volkel

T: (0413) 27 61 31

J. van Gerwen

Udenseweg 23

5411 SB Zeeland

T: (0486) 47 61 95


Zweefvliegvereniging ‘Henri Bakker’ H. de Joode

J.F. Kennedylaan 31

5263 AJ Vught

T/F: (073) 656 18 34

Drenthe

Vliegclub Hoogeveen Vliegveld Hoogeveen,

T: (0528) 26 46 00 (HC)

P.A. Kroon

Jacob Schorerstraat 6

9745 DA Groningen

T: (050) 577 98 66

E: secretaris@

vliegclubhoogeveen.nl


Websites clubs

Alle websites

zijn aanklikbaar

via het menu van

www.

zweefportaal.nl





















www.lvzc.be/luchtruim/index.asp

www.epst.nl

thermiek 2011 1

Documents

bosmanpa knvvl

recordadministratie

medische zaken mw

de site

ah arnhemt

ap arnhemt

theoretisch gedeelte

technische zaken