terapia pedagogiczna uczniów ze specycznymi …...w klasie wstępnej, w rocznym okresie nauczania w...

Terapia pedagogiczna uczniów

ze specy#cznymi trudnościami

w uczeniu się

Scenariusze zajęć rewalidacyjnych

Usprawnienie procesów motoryczno-poznawczych

terapie 11 zeszyt2.indb 1 29.08.2017 22:57:06

Terapia pedagogiczna uczniów ze specy#cznymi

trudnościami w uczeniu się

Autor: Irena Pelowska

Opieka merytoryczna: Dominika Stefanowska

Nadzór wydawniczy: Klaudia Stanisławiak-Kurdzieko

Projekt typogra#czny i DTP: Ewa Jarosiewicz – Exact

Skład: Marta Jarosiewicz

Projekt okładki: Anna Łukaszewska – Yezioro

Ilustracje w publikacji i na pendrivie: Marta Jarosiewicz, Stock Dreamstime, Fotolia

© by Forum Media Polska Sp. z o.o.

Wydawca:

Forum Media Polska Sp. z o.o.

ul. Polska 13, 60-595 Poznań

tel. 61 66 55 800, fax 61 66 55 888


Spis treści

Zeszyt 2: Usprawnienie procesów motoryczno-poznawczych

Wstęp 4

Rozdział 1. Scenariusze dla dzieci niepełnosprawnych

na etapie wychowania przedszkolnego 11

Scenariusz 1: Budujemy dom – usprawnianie analizy i syntezy wzrokowej 11

Scenariusz 2: Ulubione zwierzątka – usprawnianie manualne 15

Scenariusz 3: Moje zabawki – usprawnianie percepcji słuchowej 20

Rozdział 2. Scenariusze dla dzieci niepełnosprawnych na etapie edukacji

wczesnoszkolnej oraz uczniów klas IV szkoły podstawowej 25

Scenariusz 1: Wakacyjne wspomnienia - ćwiczenia usprawniające koncentrację uwagi

i spostrzegawczość 25

Scenariusz 2: Owocowe przyjęcie – usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej 30

Scenariusz 3: Nadchodzi jesień – usprawnianie percepcji słuchowej 34

Rozdział 3. Scenariusze dla niepełnosprawnych uczniów klas VI-VII szkoły podstawowej 39

Scenariusz 1: Mój czas wolny – usprawnianie analizy i syntezy wzrokowej 39

Scenariusz 2: Prawa, lewa, w przód i w tył – usprawnianie orientacji przestrzennej 43

Scenariusz 3: Ulubione sporty – usprawnianie koordynacji wzrokowo- ruchowej 48

Spis treści strona 3

Copyright by Forum Media Polska Sp. z o.o.


Zeszyt 2 Zajęcia rewalidacyjne – usprawnienie

procesów motoryczno-poznawczych

Wstęp

Zajęcia rewalidacyjne organizowane są dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształce-

nia specjalnego. Są podstawową formą specjalistycznej pomocy dzieciom niepełnosprawnym mającym

trudności w opanowaniu materiału nauczania oraz w nawiązywaniu kontaktów społecznych. Podstawo-

we cele rewalidacji zmierzają do optymalnego rozwoju osób niepełnosprawnych i jak najpełniejszego

przystosowania ich do życia społecznego w granicach indywidualnych możliwości jednostki. Zajęcia re-

walidacyjne są integralną częścią edukacji dzieci niepełnosprawnych. Wspomagają ich rozwój poprzez

odpowiednio dobrane ćwiczenia. Wcześnie podjęte i konsekwentnie prowadzone oddziaływania rewali-

dacyjne są szansą dla niepełnosprawnego dziecka na lepsze, szczęśliwsze życie.

Cele rewalidacji indywidualnej:

wspomaganie wszechstronnego rozwoju dziecka na miarę jego możliwości,

usprawnianie najmniej zaburzonych funkcji psycho)zycznych,

wyrównywanie i kompensowanie dysharmonii rozwojowych, korygowanie zaburzonych funkcji,

eliminowanie przyczyn lub przejawów zaburzeń uniemożliwiających optymalny rozwój niepełno-sprawnego dziecka.

Rodzaje zajęć rewalidacyjnych

Rodzaj zajęć rewalidacyjnych musi wynikać ze wskazań zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształ-

cenia specjalnego. W zależności od rodzaju niepełnosprawności dziecka oraz zdiagnozowanych jego po-

trzeb. Mogą to być zajęcia:

korekcyjne wad postawy,

korygujące wady mowy,

orientacji przestrzennej i poruszania się,

nauki języka migowego lub innych alternatywnych metod komunikacji,

inne, wynikające z indywidualnych programów rewalidacji, np.: usprawnianie procesów mo-toryczno-poznawczych, muzykoterapia, Biofeedback, terapia zajęciowa, usprawnianie technik szkolnych czy kinezyterapia.

Zajęcia rewalidacyjne mogą być prowadzone przez nauczycieli zajęć edukacyjnych posiadających

odpowiednie przygotowanie specjalistyczne, a także przez szkolnych specjalistów (pedagog, psycholog,

logopeda). Tak więc, zajęcia rewalidacyjne z uczniem, np. niepełnosprawnym intelektualnie powinien pro-

wadzić oligofrenopedagog, z uczniem słabosłyszącym – surdopedagog lub surdologopeda, z uczniem

słabo widzącym – ty0opedagog itd. Ważne jest, aby terapeuta nie kojarzył się dziecku z nauczycielem,

a zajęcia z „normalną” lekcją. Nauczyciel-terapeuta nie egzekwuje wiadomości i ich nie ocenia „szkolny-

mi” stopniami, ale proponuje ciekawe zajęcia, zabawy, ćwiczenia i służy pomocą. Powinien zadbać o to,

by sala (gabinet) nie przypominał wyglądem klasy.

ZESZYT 2: Zajęcia rewalidacyjne – usprawnienie procesów motoryczno-poznawczych

Wstęp strona 4



Zasady pracy rewalidacyjnej z dzieckiem:

Zasada zapewnienia bezpieczeństwa, życzliwości, akceptacji, tolerancji i zaufania ucznia do nauczy-ciela.

Zasada indywidualizacji – maksymalna indywidualizacja pracy uwzględniająca możliwości dziecka.

Zasada stopniowania trudności – dostosowanie do poziomu sprawności i umiejętności (przechodzi się od zadań prostych do bardziej złożonych).

Zasada korekcji i kompensacji polegająca na tworzeniu mechanizmów kompensacyjnych, czyli za-stępowaniu lub wspieraniu zaburzonej funkcji przez sprawną lub mniej zaburzoną (ćwiczenia po-winny być układane tak, aby w ciągu zajęć były usprawniane wszystkie funkcje).

Zasada kształtowania pozytywnej motywacji do nauki, kształtowania wiary we własne siły i umiejęt-ności przezwyciężania trudności (krok po kroku).

Zasada optymizmu pedagogicznego polegająca na wierze we własne możliwości dziecka, dostrze-ganiu najdrobniejszych sukcesów, atmosferze sympatii, pozytywnym oddziaływaniu, przy maksy-malnym wykorzystaniu naturalnego potencjału dziecka do usprawniania zaburzonych funkcji.

Respektowanie powyższych zasad umożliwi stworzenie sytuacji, w której dziecko i terapeuta będą

partnerami dążącymi ku wspólnemu celowi.

Wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych

Rozporządzenie MEN z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania (Dz. U. z 2017 r.,

poz. 703) szczegółowo określa wymiar godzin rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych na da-

nym etapie edukacyjnym.

Minimalny wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych wynosi:

Typ szkoły Tygodniowo

• Szkoła Podstawowa (z wyjątkiem Szkoły Podstawowej Specjalnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym)

• w oddziale specjalnym – 12 godzin na oddział

• w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym – po 2 godziny na ucznia

• Szkoła Podstawowa Specjalna dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym

• 10 godzin na oddział

• W przypadku uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, w tym uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, jeżeli jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym, uczęszczających do szkoły podstawowej ogólnodostępnej, oddziału integracyjnego w szkole podstawowej ogólnodostępnej lub szkoły podstawowej integracyjnej minimalny tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych, w każdym roku szkolnym, wynosi po 2 godziny na ucznia.

• Branżowa Szkoła



• Szkoła Specjalna Przysposabiająca do pracy dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym

• 10 godzin na oddział


Wstęp strona 5



• Liceum ogólnokształcące



• W przypadku liceum ogólnokształcącego z oddziałami dwujęzycznymi, w którym jest prowadzone kształcenie w klasie wstępnej, w rocznym okresie nauczania w klasie wstępnej:

• tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych wynosi po 2 godziny na ucznia

• Technikum


• w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym po 2 godziny na ucznia1

Indywidualny program zajęć rewalidacyjnych

Osoby, które chcą podjąć odpowiedzialną i przynoszącą zamierzone efekty pracę rewalidacyjną mu-

szą na wstępie zapoznać się z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego dziecka. Na jego pod-

stawie określić słabe i mocne strony ucznia, pozyskać informacje od rodziców i nauczycieli (jeśli nie jest

to nowy uczeń w szkole), a także prowadzić własną obserwację dziecka. Dopiero wszystkie pozyskane

informacje pomogą terapeucie określić stopień głębokości de)cytów rozwojowych oraz trudności dziec-

ka, niezaburzone funkcje oraz, co jest również istotne w procesie rewalidacji, cechy osobowości i jego

potencjalne możliwości. Mając taką wiedzę o dziecku terapeuta może przystąpić do konstruowania in-

dywidualnego programu zajęć rewalidacyjnych. Indywidualny program zajęć rewalidacyjnych powinien

zawierać następujące punkty: 1

imię i nazwisko ucznia,

data urodzenia,

klasa,

program opracowano na podstawie: (orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego nr…., wywiadu

z rodzicami, nauczycielami itd.),

czas realizacji programu,

założenia programu,

cele główne,

cele szczegółowe, wynikające z zaleceń Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej,

zasady pracy rewalidacyjnej z dzieckiem,

metody zalecane podczas realizacji powyższego programu,

wskazówki do pracy,

ewaluacja programu,

obszary oddziaływań rewalidacyjnych (przykład – ZAŁĄCZNIK NR 1).

Starannie przygotowany i przemyślany program stanowi podstawę do przygotowania miesięcznych

czy semestralnych planów rewalidacji indywidualnej. Obszary oddziaływań rewalidacyjnych zawarte

w programie stanowić będą konkretne elementy składowe planów, a także ułatwią formułowanie tema-

tów w dzienniku zajęć rewalidacyjnych. Plan rewalidacji powinien być mody)kowany w zależności od

potrzeb z równoczesnym uwzględnieniem poczynionych przez dziecko postępów.

Praktyczne wskazówki dla terapeutów:

1 Dz. U. z 2017 r., poz. 703.


Wstęp strona 6



po zebraniu informacji o dziecku należy wypełnić tzw. arkusz kwali)kacyjny na zajęcia rewalida-cyjne (ZAŁĄCZNIK NR 2), natomiast na koniec semestru (lub roku szkolnego) należy wypełnić tzw. kartę efektów pracy (załącznik nr 3). Informacje zawarte w tym dokumencie będą zawierały wska-zówki do dalszej pracy z dzieckiem- cenne przy zmianie prowadzącego zajęcia;

warto każdemu dziecku założyć teczkę, w której znajdować się będą: orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, arkusz kwali)kacyjny, indywidualny program rewalidacji i okresowe pla-ny, kartę efektów, notatki własne terapeuty dotyczące postępów dziecka, karty pracy, wytwory ucznia i inne materiały potwierdzające jego pracę.

W zeszycie znajdują się propozycje zajęć rewalidacyjnych usprawniających procesy motoryczno-po-

znawcze, które mają kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju dziecka. Dzięki nim człowiek uzy-

skuje wiedzę o otaczającym świecie, w sposób pośredni i bezpośredni. Niewątpliwie warunkują również

sukcesy bądź niepowodzenia szkolne.


Wstęp strona 7



Załącznik nr 1

Obszary oddziaływań rewalidacyjnych

Obszar Cel Sposób realizacji Forma/wymiar godz.

Percepcja wzrokowa

Usprawnianie percepcji wzrokowej

Ćwiczenia na materiale obrazkowym:

• rozpoznawanie przedmiotów na obrazkach

• loteryjki obrazkowe

• domino obrazkowe

• dobieranie par przedmiotów

• wyszukiwanie różnic na obrazkach

• wyszukiwanie podobieństw na obrazkach

• „co do czego pasuje”

• „kto zmienił miejsce”

• dobieranie obrazka do określonej czynności

• nazywanie czynności

• demonstrowanie ruchem czynności przedstawionych na obrazkach

• wyszukiwanie obrazków opisanych słownie

• porządkowanie historyjek obrazkowych

• dobieranie „dobrych” i „złych” obrazków do podanego opisu

• opowiadanie historyjki przedstawionej na obrazku

• układanie obrazków po uprzednim rozcięciu: na wzorze, wg wzoru, bez wzoru

Usprawnianie procesów motoryczno-poznawczych

30 min, 2 x tyg.

Prowadzący: pedagog lub nauczyciel posiadający kwali)kacje do prowadzenia terapii pedagogicznej

Źródło: Opracowanie własne.


Wstęp strona 8



Załącznik nr 2

Arkusz kwali(kacyjny

ARKUSZ KWALIFIKACYJNY NA ZAJĘCIA REWALIDACYJNE

Imię i nazwisko ucznia: Klasa:

Rodzaj zajęć:

Rok szkolny: Imię i nazwisko prowadzącego:

Zaburzenia, wady, braki w wiadomościach i umiejętnościach:



Wstęp strona 9



Załącznik nr 3

Karta efektów pracy

KARTA EFEKTÓW PRACY UZYSKANYCH W RAMACH ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH

Imię i nazwisko ucznia: Klasa: Rok szkolny:

Rodzaj zajęć:

Efekty:

Wskazówki do dalszej pracy:

Podpis prowadzącego:



Wstęp strona 10




na etapie wychowania przedszkolnego

Scenariusz 1Budujemy dom – usprawnianie analizy i syntezy wzrokowej

Cele ogólne

• usprawnianie funkcji wzrokowych w zakresie: spostrzegania, pamięci wzrokowej, syntezy i analizy wzrokowej

• ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowej

• doskonalenie koncentracji uwagi

• doskonalenie orientacji przestrzennej

• rozwijanie poczucia sprawczości i umiejętności celowego działania

• utrwalenie nazw &gur geometrycznych

• doskonalenie techniki liczenia (w dostępnym zakresie)

• zaspokajanie potrzeby bezpieczeństwa i sukcesu

Metody i techniki pracy

• rozmowa kierowana

• pokaz, objaśnienia i instrukcje

• elementy kinezjologii edukacyjnej

• zabawa

Pomoce dydaktyczne

• klocki drewniane

• karty pracy

• przybory do pisania

• kartki z bloku technicznego

• klej

• koperty z wyciętymi &gurami geometrycznymi dla każdego dziecka (5 trójkątów, równoległobok, kwadrat, koło)

Adresaci

Zajęcia są przeznaczone dla dzieci niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim na etapie

przedszkolnym, które komunikują się werbalnie. Zadania mogą być z powodzeniem wykorzystane rów-

nież podczas zajęć z uczestnikami o niższych możliwościach intelektualnych przy zwiększonej pomocy

prowadzącego i odpowiedniej mody&kacji poleceń.

Wprowadzenie

Zaproponowane zajęcia mają na celu przede wszystkim usprawnianie percepcji wzrokowej. Stopień

rozwoju tej funkcji warunkuje nie tylko szkolne sukcesy, ale także funkcjonowanie w codziennym życiu.

Przebieg zajęć/wykonanie pracy

1. Część wstępna

Zabawa integracyjna „Powitanie”.

Dzieci stają w rzędzie (prowadzący może stanąć również). Jedno dziecko staje naprzeciw nich i ma zawiązane chustką oczy. Podchodzi po kolei do każdego, dotyka jego twarzy i wita się: „Cześć … (imię dziecka)”. Jeśli prawidłowo rozpozna dziecko „dostaje” brawa. Jeśli nie rozpo-zna, to nierozpoznane dziecko mówi: „Cześć, jestem … (wypowiada swoje imię)".

Gimnastyka mózgu – „Leniwe ósemki”

Rozdział 1. Scenariusze dla dzieci niepełnosprawnych na etapie wychowania przedszkolnego

strona 11


Scenariusz 1 Temat: Budujemy dom – usprawnianie analizy i syntezy wzrokowej



strona 12


Kreślenie płynnym ruchem „leniwych ósemek”. Najpierw kciukiem jednej ręki, następnie dru-giej, obiema splecionymi rękami (w powietrzu, mazakiem na tablicy).

2. Część zasadnicza

Zabawa kierowana klockami

Prowadzący rozsypuje na stole drewniane klocki. Dzieci oglądają je. Odpowiadają na pytania prowadzącego: „Z czego są zrobione? W jakich są kolorach? Jakiego są kształtu?”. Przeliczają klocki w tym samym kolorze, tym samym kształcie i razem budują dom z klocków.

Zabawa „Którego klocka brakuje?”

Prowadzący pozostawia na stole kilka klocków. Prosi, by jedno dziecko dobrze przyjrzało się jakie klocki są na stole i ile ich jest, a nastepnie odwróciło się. W tym czasie ktoś chowa jeden klocek. Zadaniem uczestnika jest powiedzenie ile klocków brakuje lub jakiego klocka brakuje na stole. Każde dziecko ma szansę na udział w zabawie.

Praca nad zadaniem

Uczestnicy otrzymują KARTĘ PRACY NR 1. Wspólnie omawiają jakie widzą &gury geometrycz-ne, przeliczają je. Mogą dodawać &gury tego samego kształtu lub koloru. Następnie łączą w pary takie same &gury.

Wskazówka

Jeśli dzieci są sprawne manualnie mogą dodatkowo wyciąć &gury, z których później ułożą dom i przykleją go na kartkę.

Praca nad zadaniem

Dzieci otrzymują koperty z &gurami geometrycznymi i KARTĘ PRACY NR 2. Ich zadaniem jest „zbudowanie” takiego samego domu jak ten, który jest na KARCIE PRACY NR 2.

Wskazówka

Dzieci mogą budować dom na swoim stoliku, ale mogą też przyklejać takie same &gury na obrazek. Przedtem mogą policzyć z ilu i z jakich &gur zbudowany jest dom na obrazku. Mogą również omówić jakie &gury mają w kopertach.

3. Część końcowa

Pożegnanie piosenką:

Gdy się dzieci mają żegnać

Do widzenia mówią sobie

Uśmiechają się do siebie

I podają ręce obie.

Prowadzący dziękuje wszystkim za udział i żegna się przez podanie ręki.

Uwagi:

W zajęciach bierze udział troje dzieci. Jeśli ktoś nie potra& wykonać samodzielnie zadania lub nie rozumie polecenia, prowadzący stosuje podpowiedź manualną lub podaje bardzo proste polece-nia. Po każdym wykonanym ćwiczeniu konieczne jest wzmocnienie pozytywne. Czas trwania zajęć to 60 minut.

Odstępstwa

Nie ma specjalnych przeciwwskazań do przeprowadzenia zajęć. Proponowane zadania i zabawy

mogą stanowić trudność dla uczestników z ograniczeniami ruchowymi i głębokim niedowidzeniem.

Będą oni potrzebowali dodatkowej pomocy.




strona 13


Karta pracy nr 1

Połącz w pary takie same &gury.




strona 14


Karta pracy nr 2

Zbuduj taki sam dom.




strona 15


Scenariusz 2Temat: Ulubione zwierzątka – usprawnianie manualne

Cele ogólne

• usprawnianie motoryki rąk

• ćwiczenie orientacji w schemacie własnego ciała i w przestrzeni

• usprawnianie celowych i precyzyjnych ruchów rąk oraz ich współdziałanie

• rozwijanie orientacji kierunkowo-przestrzennej

• doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej

• wzmacnianie koncentracji uwagi

• utrwalenie głoski „k”

• budowanie zaufania i poczucia bezpieczeństwa

Metody pracy


• objaśnienia i instrukcje

• elementy metody Weroniki Sherborne

• zabawa

• ćwiczenia praktyczne

Pomoce dydaktyczne

• ilustracje przedstawiające różne zwierzęta

• balon

• duże arkusze szarego papieru z wykropkowanymi konturami zwierząt

• mazaki

• kredki

• pędzle

• farby

• tace z piaskiem

• karty pracy

Adresaci

Zajęcia są przeznaczone dla dzieci przedszkolnych ze spektrum Autyzmu, w tym z Zespołem Asper-

gera, które komunikują się werbalnie. Zadania mogą być z powodzeniem wykorzystane również podczas

zajęć z uczestnikami o zróżnicowanych możliwościach intelektualnych.

Wprowadzenie

Zaproponowane zajęcia mają na celu przede wszystkim usprawnianie manualne. Wskaźnikiem ob-

niżonej sprawności manualnej często jest to, że dziecko ma problemy z samoobsługą, jest nieporadne,

ma problemy w zabawach manipulacyjnych, a w sytuacjach szkolnych ma duże trudności z opanowa-

niem prawidłowych nawyków ruchowych podczas pisania, rysowania czy malowania. Tak więc nie można

lekceważyć tego obszaru oddziaływań rewalidacyjnych.



Zabawa integracyjna „Powitanie”

Uczestnicy poruszają się po sali w rytm muzyki. Gdy muzyka cichnie „witają się” poszczególne części ciała (dłonie, kolana, stopy, łokcie).

Zabawa ruchowa z wykorzystaniem metody W. Sherborne „Co potra& zrobić moje ciało?”

Na sygnał prowadzącego dzieci wykonują następujące ćwiczenia: chodzenie w przysiadzie, skakanie jak żabki, zajączki, naprzemienne wymachy nóg do wyciągniętych rąk, leżenie

Scenariusz 2 Temat: Ulubione zwierzątka – usprawnianie manualne



strona 16


na podłodze i zajmowanie jak najwięcej miejsca i jak najmniej. Następnie dzieci ćwiczą w pa-rze – w siadzie skrzyżnym naprzeciw siebie. Jedno dziecko pokazuje ruchy, a drugie naśladuje.


Rozmowa kierowana

Prowadzący pokazuje dzieciom ilustracje przedstawiające różne zwierzęta i inicjuje rozmowę na temat ulubionych zwierząt dzieci.

Malowanie po śladzie

Nauczyciel rozdaje uczestnikom arkusze szarego papieru z wykropkowanymi, dużymi kontu-rami zwierząt (słoń, wieloryb). Prosi, by malowały pędzlem po śladzie i nazwały zwierzęta.

Malowanie palcem na tacy z piaskiem

Prowadzący kładzie przed każdym dzieckiem tacę z piaskiem i prosi, by palcem „namalowały” ślady jakie zostawia słoń i ptak. Dzieci mogą też spróbować namalować jakieś zwierzę na pia-sku.

Praca nad zadaniem

Uczestnicy otrzymują KARTĘ PRACY NR 1. Mają obrysować kontury zwierząt, których nazwy rozpoczynają się głoską „k”, a następnie pokolorować swoje ulubione zwierzątko. Zanim obry-sują kontury muszą nazwać poszczególne zwierzęta.

Zabawa „Balonik w górze”

Prowadzący podrzuca balonik, a dzieci opuszkami palców starają się, żeby nie spadł na pod-łogę.

Praca nad zadaniem

Uczestnicy otrzymują KARTĘ PRACY NR 2 oraz KARTĘ PRACY NR 3. Prowadzący odczytuje pole-cenie do pierwszego zadania: „ Pomóż pieskowi dojść do budy, gdzie czeka na niego smaczna kość”, a następnie do drugiego: „Sprawdź, które zwierzątko lubi rybkę, które ser, a które kość”.


Masaż relaksacyjny „Rzeczka”

Dzieci siedząc jeden za drugim przekazują sobie wzajemnie dotyk na plecach według słów – opowieści prowadzącego: „Płynęła sobie rzeczka (rysunek palcem krętej rzeczki), świeciły dwa słoneczka (rysunek 2 kółek), idą konie (palcami stukot kopyt), przeszły słonie (lekkie uderzenia zaciśniętą dłonią), spadł deszczyk (naśladowanie palcami spadających kropel deszczu), prze-szedł dreszczyk.

Wskazówka

Prowadzący może usiąść za jednym z dzieci i opowiadając historyjkę wykonywać masaż. Może też, jeśli po raz pierwszy bawią się w ten sposób, instruować dzieci jak mają wykonywać masaż.

Na zakończenie prowadzący żegna się z dziećmi i dziękuje za wspólną zabawę.

Uwagi:

W zajęciach bierze udział dwoje dzieci. Jeśli ktoś nie potra& wykonać samodzielnie zadania lub nie rozumie polecenia, prowadzący stosuje podpowiedź manualną lub podaje bardzo proste polecenia. Po każdym wykonanym ćwiczeniu konieczne jest wzmocnienie pozytywne. Czas trwania zajęć to 60 minut.

Odstępstwa

Nie ma specjalnych przeciwwskazań do przeprowadzenia zajęć. Jedynym ograniczeniem mogłoby

być głębokie niedowidzenie lub niepełnosprawność ruchowa w obrębie kończyn górnych.




strona 17


Karta pracy nr 1

Obrysuj kontur zwierząt, których nazwy rozpoczynają się głoską „k”, a następnie pokoloruj swoje ulubio-

ne zwierzątko.




strona 18


Karta pracy nr 2

Pomóż pieskowi dojść do budy, gdzie czeka na niego smaczna kość.




strona 19


Karta pracy nr 3

Sprawdź, które zwierzątko lubi rybkę, które ser, a które kość.




strona 20


Scenariusz 3Temat: Moje zabawki – usprawnianie percepcji słuchowej

Cele ogólne

• usprawnianie percepcji słuchowej

• rozwijanie mowy i wzbogacanie słownictwa

• doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej

• usprawnianie manualne

• rozwijanie spostrzegawczości

• kształtowanie umiejętności koncentracji uwagi

• utrwalenie umiejętności czytania i liczenia w zakresie dostępnym uczniowi

• wzmacnianie samooceny i poczucia sprawstwa

• wdrażanie do współdziałania oraz przestrzegania ładu i porządku


Metody pracy



• zabawa


Pomoce dydaktyczne

• karty pracy

• płyta CD, odtwarzacz płyt CD

• duże pudło z zabawkami (lalka, miś, gra planszowa, gitara zabawka, piłka, samochodziki, klocki)

• bębenek

• kredki

• puszki po Coca Coli wypełnione kaszą (instrumenty)

Adresaci

Zajęcia przeznaczone są dla dzieci w wieku przedszkolnym z różnym stopniem niepełnosprawności

intelektualnej. Mogą być również wykorzystane w pracy korekcyjno-kompensacyjnej z dziećmi w normie

intelektualnej. Zajęcia są tak skonstruowane, że mogą być przeznaczone zarówno dla osób, które mówią,

jak i tych, które komunikują się niewerbalnie. Jeśli uczestnik komunikuje się niewerbalnie, wówczas pro-

wadzący inaczej formułuje pytania, a uczestnik np. kiwnięciem głową sygnalizuje odpowiedź twierdzącą

lub przeczącą (lub np. w odpowiedzi pokazuje obrazek). Prowadzący odczytuje i wyjaśnia polecenia za-

warte w kartach pracy.

Wprowadzenie

U osób z niepełnosprawnością intelektualną bardzo często spotykamy się z nieprawidłowościami

w rozwoju percepcji słuchowej. Nie należy jednak mylić tego z niedosłuchem. Osoby z zaburzeniami ana-

lizy i syntezy słuchowej doskonale słyszą pojedyncze dźwięki, nawet z dużej odległości, ale gdy mają

wyodrębnić pojedyncze dźwięki z potoku mowy, sprawia im to poważne trudności. Nieprawidłowości

w rozwoju percepcji słuchowej stanowią jedną z przyczyn niepowodzeń edukacyjnych. Proponowane

zabawy i ćwiczenia mają na celu usprawnianie analizy i syntezy słuchowej. Zachęcają do podejmowania

aktywności i czerpania radości ze wspólnie wykonanego zadania.



Prowadzący wita uczestników zajęć. Rozpoczyna zajęcia ćwiczeniem rytmicznym – każ-dy uczestnik, w wyznaczonej kolejności, za pomocą klaskania lub tupania wystukuje sylaby „Dzień dobry” i imię koleżanki/kolegi, wymawiając je głośno.

Scenariusz 3 Temat: Moje zabawki – usprawnianie percepcji słuchowej



strona 21


Ćwiczenie kształtujące wrażliwość słuchową

Prowadzący włącza płytę CD i prosi, żeby dzieci zamknęły oczy i wsłuchały się w odgłosy, które słyszą. Następnie dzieci próbują odgadnąć co słyszały.


Prowadzący wyjmuje z pudła różne zabawki i zapowiada, że dzisiejsze zajęcia są związane właśnie z zabawkami. Pozwala dzieciom obejrzeć zabawki i pobawić się.

Ćwiczenie usprawniające pamięć słuchową – „Ułóż tyle, ile słyszysz”

Dzieci mają ułożyć wieżę z tylu klocków, ile dźwięków usłyszą (nauczyciel uderza w bębenek).

Praca nad zadaniem

Prowadzący rozdaje dzieciom KARTĘ PRACY NR 1. Dzieci mają nazwać zabawki, które widzą na obrazkach, a następnie zakreślić pętlą tę zabawkę, której odgłos usłyszą (gitara).

Zabawa „Ukryta zabawka”

Prowadzący chowa w sali zabawkę, a uczniowie mają ją znaleźć. Wskazówką będzie sygnał dźwiękowy (cicho – głośno). Jest to wersja znanej zabawy „ciepło – zimno”.

Praca nad zadaniem

Uczestnicy otrzymują KARTĘ PRACY NR 2. Misie bawią się wesoło. Jeden wszedł na drzewo. Znajdź go i pokoloruj. Przedtem dziecko ma przeliczyć misie, wskazać liczbę i zakreślić ją w kółko.

Praca nad zadaniem

Nauczyciel rozdaje uczniom KARTĘ PRACY NR 3 i odczytuje polecenie: „Dzieciom poplątały się baloniki. Pomóż im je rozplątać. Pod obrazkiem są litery. Ułóż z nich wyraz, a dowiesz się jak ma na imię dziewczynka”.

Wskazówka

Pierwsza litera imienia to E

Tworzenie akompaniamentu do znanej piosenki

Dzieci otrzymują „instrumenty” – puszki z kaszą. Razem z prowadzącym śpiewają znaną pio-senkę „Jadą, jadą misie” i potrząsają rytmicznie puszkami.


Ćwiczenie rytmiczne – na pożegnanie uczestnicy stają w parach, chwytają się za ręce i wypowia-dają rytmicznie (lub powtarzają za prowadzącym) rymowankę, klaszcząc w dłonie:

Dobieramy się parami,

żegnamy się oklaskami.

Uwagi:

Proponowane ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową są przeplatane innymi ćwiczenia-mi i zabawami. Jest to konieczne dla urozmaicenia zajęć i stworzenia szansy uzyskania „szyb-kiego” sukcesu. Należy pamiętać, by stopniowo zwiększać trudność zadań stawianych uczestni-kom i często chwalić ich za drobne osiągnięcia. Kiedy dziecko natra&a na problemy, dyskretnie pomagać, wspierać i naprowadzać. Czas trwania zajęć to 60 minut.

Odstępstwa

Nie ma specjalnych przeciwwskazań do przeprowadzenia zajęć. Jedynym ograniczeniem mogłaby

być niepełnosprawność ruchowa w obrębie kończyn górnych i głębokie niedowidzenie, ale przy odpo-

wiedniej pomocy, osoby z takimi ograniczeniami mogłyby również z powodzeniem wziąć udział w zaję-

ciach.




strona 22


Karta pracy nr 1

Zakreśl pętlą tę zabawkę, której odgłos usłyszysz.




strona 23


Karta pracy nr 2

Misie bawią się wesoło. Jeden wszedł na drzewo. Znajdź go i pokoloruj. Ile misiów się bawi? Wskaż liczbę

i otocz pętlą.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10




strona 24


Karta pracy nr 3

Dzieciom poplątały się baloniki. Pomóż im je rozplątać. Pod obrazkiem są litery. Ułóż z nich wyraz, a do-

wiesz się jak ma na imię dziewczynka.

I A Z L E



Rozdział 2. Scenariusze dla dzieci niepełnosprawnych na etapie edukacji wczesnoszkolnej oraz...

strona 25



na etapie edukacji wczesnoszkolnej oraz uczniów

klas IV szkoły podstawowej

Scenariusz 1Temat: Wakacyjne wspomnienia – ćwiczenia usprawniające koncentrację uwagi

i spostrzegawczość

Cele ogólne

• usprawnianie koncentracji uwagi i spostrzegawczości

• doskonalenie percepcji wzrokowej i pamięci

• rozwijanie koncentracji uwagi

• doskonalenie sprawności manualnej

• wzbogacenie słownictwa

• kształtowanie poczucia sprawstwa

• wzmacnianie motywacji

• kształcenie systematyczności i wytrwałości w pracy

Metody i techniki pracy



• zabawa


Pomoce dydaktyczne

• płyta CD

• mały pojemnik jagód

• piasek

• muszelki

• szyszki

• ciupaga

• karty pracy

• zdjęcie z wakacji

• pocztówka

• kredki

• odtwarzacz płyt CD

• buźki z emocjami

Adresaci

Zajęcia skierowane są do dzieci w młodszym wieku szkolnym z różnym stopniem niepełnosprawności,

u których zdiagnozowano globalne opóźnienie funkcji psychomotorycznych, zwłaszcza zaburzenia

w obszarze koncentracji uwagi, spostrzegania i percepcji wzrokowej. Zakłada się, że uczestnicy zajęć

porozumiewają się werbalnie.

Wprowadzenie

Dzieciom niepełnosprawnym, zwłaszcza intelektualnie, bardzo często trudniej skoncentrować się na

zadaniu czy dłużej utrzymać uwagę. W związku z tym spostrzeganie jest również wolniejsze, dzieci te

dostrzegają mniej elementów i błędnie ujmują powiązania oraz stosunki między przedmiotami. Stąd tak

ważna jest stymulacja i systematyczne ćwiczenie koncentracji, uwagi i spostrzegawczości.

Scenariusz 1 Temat: Wakacyjne wspomnienia – ćwiczenia usprawniające koncentrację uwagi...



strona 26




Zabawa integracyjna „Powitanie”. Uczestnicy poruszają się po sali w rytm muzyki. Gdy muzy-ka cichnie witają się ze sobą – uścisk dłoni i zwrot „Cześć … (imię koleżanki/kolegi)”.

Rozgrzewka: prowadzący proponuje dzieciom rozgrzewkę – ich zadanie polega na kopio-waniu gestów prowadzącego, który w różnym tempie nuci: „Głowa, kolana, ramiona, pięty, ramiona, pięty, ramiona, pięty. Głowa, kolana, ramiona, pięty, oczy, uszy, usta, nos”.


Rozmowa kierowana

Nauczyciel wprowadza dzieci do tematu zajęć. Motywuje uczestników do swobodnych wy-powiedzi na temat wakacji, zadaje pytania, naprowadza. Układa na stole jagody w pojem-niku, piasek, muszelki, szyszki i ciupagę. Uczestnicy oglądają, smakują jagody, przesypują piasek, wąchają szyszki. Opowiadają o swoich wrażeniach i skojarzeniach (morze, góry, las).

Zabawa „Kto zapamięta?”

Prowadzący mówi: „Jadę na wakacje i zabieram ze sobą do walizki: ubrania, aparat fotogra-&czny i książkę”. Każde dziecko powtarza opowiedzianą historię i dodaje coś od siebie. Dłu-gość „opowieści” zależy od możliwości dzieci.

Praca nad zadaniem

Nawiązując do tematu wakacji prowadzący rozdaje uczestnikom KARTĘ PRACY NR 1. Prosi, żeby dzieci przyjrzały się dokładnie obrazkowi. Informuje też, że za chwilę zasłoni obrazek i dzieci będą musiały odpowiedzieć na pytania, a odpowiedź zakreślić kółkiem.

Wskazówka

Można pokazać dzieciom obrazek przed postawieniem kolejnego pytania. Wszystko zależy od tego, jak dzieci sobie poradzą z tym zadaniem.

Zabawa „Czego brakuje?”

Prowadzący układa na stoliku pocztówkę z wakacji, szyszkę, 2 muszelki, zdjęcie z wakacji. Dzieci mają nazwać te przedmioty, przyjrzeć się im, policzyć ile ich jest. Następnie odwracają się, a nauczyciel chowa jedną rzecz. Zadaniem jest odgadnięcie czego brakuje na stole.

Praca nad zadaniem

Uczestnicy otrzymują KARTĘ PRACY NR 2. Mają przenieść narysowane znaki z jednej tabelki do drugiej. Muszą pamiętać, aby rozmieścić je dokładnie w taki sam sposób.

Zabawa „Moje ciało”

Nauczyciel nazywa szybko i pokazuje na sobie części ciała. Zadaniem dziecka jest wskazać prawidłowo część ciała na podstawie instrukcji słownej, którą podaje nauczyciel. Trudność polega na tym, że nauczyciel co jakiś czas dla zmylenia, będzie mówił np.: głowa, a pokazywał inną część ciała...


Dzieci otrzymują „buźki z emocjami”. Każde wybiera dla siebie taką, jak się czuje po odegraniu swojej roli. Następnie pokazuje ją pozostałym, którzy mają powiedzieć jak się czuje kolega. Pro-wadzący chwali uczniów za udział w zajęciach, dziękuje i żegna się uściskiem ręki.




strona 27


Uwagi:

Jeśli ktoś nie potra& wykonać samodzielnie zadania lub nie rozumie polecenia, prowadzący sto-suje podpowiedź manualną lub podaje bardzo proste polecenia. Prowadzący powinien bacznie obserwować dzieci i w razie potrzeby robić krótkie przerwy. Po każdym wykonanym ćwiczeniu konieczne jest wzmocnienie pozytywne. Czas trwania zajęć to 60 minut.

Odstępstwa

Nie ma specjalnych przeciwwskazań do przeprowadzenia zajęć. Jedynym ograniczeniem mogłoby

być głębokie niedowidzenie lub niepełnosprawność ruchowa w obrębie kończyn górnych.




strona 28


Karta pracy nr 1

Przyjrzyj się dokładnie obrazkowi. Odpowiedz na pytania i zakreśl kółkiem prawidłową odpowiedź:

Ile widziałeś uśmiechniętych dzieci?

1 2 3 4 5 6 7 8

Ile zauważyłeś kwiatków?

1 2 3 4 5 6 7 8

Ile było baloników w kształcie serca?

1 2 3 4 5 6 7 8

Ile motylków lata?

1 2 3 4 5 6 7 8




strona 29


Karta pracy nr 2

Przenieś narysowane znaki z jednej tabelki do drugiej. Pamiętaj, aby rozmieścić je dokładnie w taki sam

sposób.

O I

x O

I =

x




strona 30


Scenariusz 2Temat: Owocowe przyjęcie – usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej

Cele ogólne

• usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej

• doskonalenie percepcji wzrokowej i pamięci

• doskonalenie syntezy i analizy wzrokowej

• ćwiczenie pamięci i koncentracji uwagi

• kształtowanie umiejętności czytania i pisania w dostępnym zakresie

• poszerzenie słownictwa

• doskonalenie umiejętności segregowania

• wzmacnianie samooceny i poczucia sprawstwa

• wdrażanie do współdziałania oraz przestrzegania ładu i porządku


Metody pracy


• poznanie polisensoryczne

• pokaz


• praktycznego działania

Pomoce dydaktyczne

• owoce: 1 mandarynka, 3 jabłka, 3 banany, 4 śliwki, 3 kiwi, 3 gruszki, 1 cytryna

• karty pracy

• nożyczki

• klej

• długopisy

• opaska do zasłonięcia oczu

• ręcznik papierowy

• nóż dla każdego dziecka

• deski do krojenia

• naczynie do sałatki

• salaterka dla każdego

• małe widelczyki

• serwetki

Adresaci

Zajęcia są przeznaczone dla uczniów klas 4–5 ze spektrum Autyzmu, w tym z Zespołem Aspergera, któ-

re komunikują się werbalnie i opanowały technikę czytania oraz pisania. Zadania mogą być z powodzeniem

wykorzystane również podczas zajęć z uczestnikami o zróżnicowanych możliwościach intelektualnych.

Wstęp

Jest to propozycja nietypowych zajęć rewalidacyjnych, podczas których okazją do usprawniania za-

burzonych funkcji jest wykonanie wspólnego zadania, jakim jest owocowa sałatka. Dzieci bardzo lubią

takie zajęcia, angażują się w nie emocjonalnie i chętnie, co ma znaczenie w przypadku uczniów z auty-

zmem, podejmują współpracę. Czerpią radość ze wspólnie wykonanego zadania. W przypadku pracy

z dziećmi ze spektrum Autyzmu czy z Zespołem Aspergera, zwraca się uwagę na stwarzanie takich sy-

tuacji, które dadzą im możliwość jak najpełniejszego udziału, wyzwolą ich aktywność, zaangażują oraz

wzbudzą zainteresowanie podjęciem kontaktu z drugą osobą.



Scenariusz 2 Temat: Owocowe przyjęcie – usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej



strona 31


Prowadzący wita się z uczniami wypowiadając rytmicznie słowa wierszyka, oni powtarzają i witają się ze sobą:

Podaj rękę przyjacielu i przywitaj się, w prawo ukłoń się, w lewo ukłoń się.

Podaj rękę przyjacielu i uśmiechnij się, dzisiaj mamy dobry dzień.


Rozmowa kierowana

Prowadzący inicjuje rozmowę o ulubionych owocach i ich znaczeniu dla naszego zdrowia. Układa na stole owoce: jabłka, banany, mandarynkę, kiwi, gruszki. Dzieci nazywają je, okre-ślają ich kolor, kształt, zapach i wielkość. Nauczyciel odkrawa po kawałku z każdego owocu i częstuje dzieci.

Zabawa „Jaki to owoc?”

Prowadzący zasłania kolejno dzieciom oczy i podaje im do zjedzenia cząstkę owocu (wśród owoców jest również cytryna, której wcześniej nie oglądały). Zadaniem uczniów jest odgad-nięcie jaki owoc jedzą.

Praca nad zadaniem

Prowadzący informuje dzieci, że dzisiaj będą przygotowywać sałatkę owocową. To, z jakich owoców ją zrobią – dowiedzą się z karty pracy. Rozdaje uczniom KARTĘ PRACY NR 1. Uczniowie głośno odczytują polecenie i wykonują zadanie. Następnie odczytują nazwy owoców. Nauczy-ciel zachęca uczniów do swobodnych wypowiedzi na temat przygotowania sałatki owocowej. Wspólnie ustalają kolejne czynności. Prowadzący podkreśla, że robimy wspólną sałatkę, którą zjemy pod koniec zajęć.

Praca nad zadaniem

Uczniowie otrzymują KARTĘ PRACY NR 2. Odczytują polecenie i opisują co widzą na obraz-kach. Zadaniem dzieci jest dopasowanie podpisów do obrazków poprzez wpisanie właściwe-go numeru obrazka. Nauczyciel kontroluje na bieżąco wykonanie zadania. Następnie ucznio-wie wycinają obrazki i podpisy. Wklejają je we właściwej kolejności do zeszytu.

Wykonanie i zjedzenie sałatki owocowej

Prowadzący prosi jednego ucznia o odczytanie kolejności przygotowywania sałatki. Następ-nie uczniowie przystępują do przygotowania miejsca pracy i niezbędnych przyborów (ręcznik papierowy, nóż dla każdego dziecka, deski do krojenia, naczynie do sałatki, salaterka dla każ-dego, małe widelczyki, serwetki). W dalszej kolejności ustalają między sobą, kto jakie owoce będzie kroił. Przystępują do przygotowania sałatki zgodnie z kolejnością: myją ręce, myją owo-ce i kroją je, a następnie mieszają wszystkie składniki. Rozdzielają po równo do salaterek.

Nauczyciel zaprasza uczniów do zjedzenia sałatki i życzy: „Smacznego”.


Dzieci otrzymują „buźki z emocjami”. Każdy wybiera dla siebie taką, jak się czuje na końcu zajęć. Następnie pokazuje ją pozostałym, którzy mają powiedzieć jak się czuje kolega/koleżanka. Prowa-dzący dziękuje wszystkim za udział i żegna się przez podanie ręki.

Uwagi:

Zajęcia są przewidziane dla 2–3 uczniów. Podczas tych zajęć szczególnie trzeba zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania sałatki (posługiwania się nożem). Po każdym wykonanym ćwiczeniu konieczne jest wzmocnienie pozytywne. Czas trwania zajęć to 60 minut.

Odstępstwa

Nie ma specjalnych przeciwwskazań do przeprowadzenia zajęć. Niewskazany jest udział dzieci szcze-

gólnie agresywnych. Dla nich te zajęcia powinny odbyć się w formie indywidualnej lub w towarzystwie

tylko jednego dziecka.




strona 32


Karta pracy nr 1

Rozsypały się sylaby. Połącz je, a dowiesz się z jakich owoców zrobimy sałatkę. Napisz nazwy tych owo-

ców.

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………


-WI

-NAN

-WKA

-GRU

ŚLI-

-BŁKO

-SZKA JA-

KI-

BA-



strona 33


Karta pracy nr 2

Przeczytaj i dopasuj podpisy do obrazków.

1. 2.

3. 4.

5.

Mycie owoców

Obieranie owoców

Mycie rąk

Krojenie owoców

Łączenie i mieszanie owoców




strona 34


Scenariusz 3Temat: Nadchodzi jesień – usprawnianie percepcji słuchowej

Cele ogólne

• usprawnianie percepcji słuchowej

• rozwijanie wrażliwości na dźwięki

• rozwijanie mowy i wzbogacanie słownictwa

• usprawnianie analizy i syntezy słuchowej

• kształtowanie umiejętności koncentracji uwagi

• usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej


Metody pracy


• zabawa

• praktycznego działania


Pomoce dydaktyczne

• płyta CD z nagranymi odgłosami

• obrazek przedstawiający park jesienią

• karty pracy

• odtwarzacz płyt CD

• instrumenty: tamburyno, dzwonki, bębenek

• karteczki z zapisanymi zdaniami do zabawy „Prawda–fałsz”

• miękka piłeczka

• przybory do pisania

Adresaci

Zajęcia są przeznaczone dla uczniów klas VI z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim,

u których zdiagnozowano globalne opóźnienie funkcji psychomotorycznych, zwłaszcza niski poziom

percepcji słuchowej. Zadania mogą być z powodzeniem wykorzystane również podczas zajęć korekcyj-

no-kompensacyjnych z dziećmi w normie intelektualnej.

Wstęp

Zaproponowane zajęcia mają na celu przede wszystkim usprawnianie percepcji słuchowej. Prawi-

dłowa identy&kacja i różnicowanie bodźców dźwiękowych jest podstawą słyszenia mowy oraz opano-

wania techniki czytania, pisania ze słuchu i z pamięci. Wśród uczniów niepełnosprawnych intelektualnie

bardzo często występują opóźnienia w rozwoju mowy i trudności szkolne, u podłoża których leży właśnie

nieprawidłowa percepcja słuchowa.



Nauczyciel wita się z uczniami przez podanie ręki i zwrot grzecznościowy: „Dzień dobry”.

Zabawy z dźwiękami

Nauczyciel zaprasza do zabawy w odgadywanie co to za dźwięki. Włącza płytę CD z nagranymi wcześniej różnymi odgłosami. Uczniowie kolejno odwracają się i odgadują co wydaje dźwięk (klucze, monety, gazeta, szum wody, deszcz, wiatr). Następnie prowadzący podaje uczestni-kom bębenek i prosi, by spróbowali coś zagrać – najpierw cicho, a później głośno.


Rozmowa kierowana

Prowadzący wprowadza uczestników w temat zajęć. Inicjuje rozmowę o zmianach w przy-

Scenariusz 3 Temat: Nadchodzi jesień – usprawnianie percepcji słuchowej



strona 35


rodzie i nadchodzącej jesieni. Prezentuje obrazek przedstawiający typowo jesienną pogodę i prosi, by dzieci spróbowały go opisać. Zachęca dzieci do swobodnych wypowiedzi na temat cech pogody podczas tej pory roku.

Ćwiczenie – odtwarzanie struktur dźwiękowych na podstawie układów przestrzennych

Nauczyciel rozkłada przed każdym dzieckiem po kilka kasztanów, grupując je w różne układy przestrzenne (np. dwa blisko siebie – po dłuższej przerwie kolejne dwa lub jeden – przerwa dwa blisko siebie). Układy mogą być dłuższe lub krótsze, bardziej skomplikowane lub prost-sze, w zależności od możliwości uczniów. Zadaniem dziecka jest odtworzenie dźwiękiem tych układów przestrzennych poprzez wystukiwanie na bębenku.

Wskazówka

Oczywiście nauczyciel najpierw prezentuje jak to ćwiczenie prawidłowo wykonać. Jeśli dzieci są ze sobą w dobrych relacjach, mogą sobie nawzajem budować układy przestrzenne i prosić koleżankę/kolegę o wystukanie układu.

Praca nad zadaniem

Uczestnicy otrzymują KARTĘ PRACY NR 1. Zadanie polega na zakreśleniu pętlą nazw tych ob-razków, które kojarzą się z jesienią. Następnie trzeba podzielić je na sylaby i zapisać u dołu kartki. Ostatnią czynnością jest ułożenie i zapisanie zdania z wybranym wyrazem.

Zabawa „Prawda–fałsz”

Dzieci podają sobie piłeczkę, a nauczyciel dzwoni dzwonkami. Gdy przestanie dzwonić, uczeń, który ma akurat piłeczkę, losuje kartkę i czyta zapisane na niej zdanie i odpowiada, czy jest ono prawdziwe.

Przykładowe zdania:

– Jesienią spadają liście z drzew.

– Bociany odlatują do ciepłych krajów.

– Jesień rozpoczyna się 23 września.

– W maju zaczynamy wakacje.

– Duży deszcz to ulewa.

– Parasol chroni przed burzą.

Praca nad zadaniem

Uczniowie otrzymują KARTĘ PRACY NR 2. Pierwsze zadanie polega na uzupełnieniu luk w zda-niach wyrazami z ramki. Po głośnym odczytaniu uzupełnionych zdań, uczniowie mogą przy-stąpić do wykonania drugiego zadania – połączenia w pary pasujące do siebie sylaby i zapisa-nie powstałych z połączenia sylab wyrazów.


Nauczyciel dziękuje dzieciom za udział w zajęciach. Prosi, by każdy uczeń wziął sobie dowolny instrument (tamburyno, dzwonki, bębenek) i stworzył własny akompaniament do słów: „Do-wi--dze-nia”.

Uwagi

Jeśli ktoś nie potra& wykonać samodzielnie zadania lub nie rozumie polecenia, prowadzący stosu-je podpowiedź manualną lub podaje bardzo proste polecenia. Po każdym wykonanym ćwiczeniu konieczne jest wzmocnienie pozytywne. Czas trwania zajęć to 60 minut.

Odstępstwa

Nie ma specjalnych przeciwwskazań do przeprowadzenia zajęć. Niektóre proponowane zadania

i zabawy mogłyby stanowić trudność dla uczestników z ograniczeniami ruchowymi w obrębie kończyn

górnych. Potrzebowaliby dodatkowej pomocy.




strona 36


Karta pracy nr 1

Zakreśl pętlą nazwy tych obrazków, które kojarzą Ci się z jesienią. Podziel je na sylaby i zapisz u dołu kartki.

Ułóż i zapisz zdanie z wybranym wyrazem.

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………




strona 37


Karta pracy nr 2

1. Wybierz odpowiednie wyrazy z ramki i uzupełnij nimi zdania.

Nadchodzi ………………… Dni stają się coraz ……… i chłodniejsze.

Liście zmieniają swoją ………… Ptaki …………. do ciepłych krajów.

Trzeba się ………… ubierać. Szkoda, że skończyło się ………….

krótsze, lato, cieplej, barwę, odlatują, jesień




strona 38


2. Połącz w pary pasujące do siebie sylaby. U dołu strony wypisz wyrazy, które powstały z połączenia

tych sylab.

Ule sień

Chmu wa

Pta sze

Para da

Kalo ny

Li ki

Je tka

Kaszta ście

Pa sol

Kur ry

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………



terapia pedagogiczna uczniów ze specycznymi …...w klasie wstępnej, w rocznym okresie nauczania w...

Documents