Angażowanie uczniów w globalnej klasie: Nauczyciele kierujący procesem uczenia sięNauczyciele kierujący procesem uczenia się

Profesor Tony TownsendChair of Public Service, Educational Leadership and Management

School of Education,

University of Glasgow

Drucker, 1993: s. 1

Co sto lat w historii Zachodu następuje gwałtowna transformacja. Przekraczamy... przepaść. W ciągu kilku krótkich dekad społeczeństwo reorganizuje się: zmienia swoje zapatrywania na świat; swoje zmienia swoje zapatrywania na świat; swoje podstawowe wartości; swoją strukturę społeczną i polityczną; swoją sztukę; swoje kluczowe instytucje. Po pięćdziesięciu latach pojawia się nowy świat... obecnie przeżywamy taką transformację.

TEMPO I FALA (KRZYWA) ZMIAN

Innowatorzy Wczesna większość MaruderzyWcześnie przyjmujący Późna większość

Krzywa sigmoidalna (Handy 2004)

C E

A

B

D

Przykład

Piątek, 8 kwietnia 1927r.

1958 Australia

Od obrazu analogowegodo cyfrowego

Wysoka rozdzielczość,Płaski ekranMożliwość zawieszenia na ścianieOlbrzymi rozmiar

1948 USA1960 USA

Olbrzymi rozmiar ekranu

Toffler, 1971: 12

Ukułem termin ‘futureshock’ (szok przyszłości), aby opisać druzgocący stres i druzgocący stres i dezorientację, którą wywołujemy u ludzi, poddając ich zbyt wielu zmianom w zbyt krótkim okresie czasu.

Peter Drucker

Ludzie, którzy urodzili się w latach 1980. i 1990. nie mogą sobie nawet wyobrazić świata, w którym urodzili się ich rodzice.świata, w którym urodzili się ich rodzice.

Sporządzenie listy

Kategorie zmian

• Technologia

Myślę, że istnieje światowy rynek zbytu być może dla 5 komputerów

Sporządzenie listyKategorie zmian• Technologia

• Środowisko

• Zdrowie

• Bogactwo• Bogactwo

• Zatrudnienie

• Społeczeństwo / Ludność

• Kultura

• Stosunki

• Wartości

Nowa 'gra w odpowiedzialność’ (‘Accountability Game’)

Proces rozliczania funkcjonuje obecnie na wszystkich szczeblach:

•Na szczeblu międzynarodowym (twój kraj i inne kraje)

•Na szczeblu krajowym (twój stan / region i inne stany •Na szczeblu krajowym (twój stan / region i inne stany / regiony)

•Na szczeblu systemu (twoja szkoła i inne szkoły)

•Na szczeblu lokalnym (twoja klasa i inne klasy)

TIMSS PISA TIMSS PISA TIMSS PISA

Gr 4 Gr 8 15 Gr 4 Gr 8 15 Gr 4 Gr 8 15

Asia/M.East Europe Europe

Armenia � � Denmark � � Serbia � �

Bahrain � England � Slovak Republic � �

Bulgaria � Estonia � Slovenia � � �

Chinese Taipei � � Finland � Spain �

Hong Kong � � � France � Sweden � �

Indonesia � � Germany � Switzerland �

Iran � � Greece � Turkey �

Israel � Hungary � � � United Kingdom �

Japan � � � Iceland � Africa

Jordan � Ireland � Botswana �

Korea � � Italy � � � Egypt �

Lebanon � Latvia � � � Ghana �

Macao-China � Liechtenstein � Morocco � �

Malaysia � Lithuania � � South Africa �

Palestinian � Luxembourg � Tunisia � � �

Philippines � � Macedonia � The Americas

Saudia Arabia � Moldova � � Brazil �

Singapore � � Netherlands � � � Canada �

Thailand � Norway � � � Chile �

Europe Poland � Mexico �

Austria � Portugal � United States � � �

Belgium � � � Romania � Uruguay �

Cyprus � � Russian Fed. � � � Pacific

Czech Republic � � Scotland � � Australia � � �

New Zealand � � �

Myślenie na szczeblu krajowym i działanie na szczeblu lokalnym

Myślenie na szczeblu globalnym i działanie na szczeblu lokalnym

Myślenie i działanie na szczeblu globalnym i lokalnym

1970.-2000.

1980.-2010

Indywidualne myślenie i działanie

Lokalne myślenie i działanie

2000 BC- 1890.

1870.-1990.

Townsend, 2009

Uzupełnienie metafor w edukacji Beare’a (1998)

• Przed latami 1870.: metafora preindustrialna (‘dla nielicznych i uprzywilejowanych’, s. 5)

• 1870.-1980.: metafora industrialna (‘biurokracja charakteryzująca produkcję przemysłową’, s. 6)

• 1980.-1990.: metafora postindustrialna (‘o szkołach mówi się tak, jakby były prywatnymi firmami lub przedsiębiorstwami’, tak, jakby były prywatnymi firmami lub przedsiębiorstwami’, s.10)

• 2000.: metafora odpowiedzialności / rozliczania (współzawodnictwo, wybór i rynek edukacyjny).

• Przyszłość: metafora sprawiedliwości społecznej (epoka, w której rządy zaakceptują swoją prawną i moralną odpowiedzialność za edukację wszystkich ludzi na świecie).

Typy szkół - Stoll & Fink (1997)

Efektywne

Robiące postępy Pogarszające się

Posuwające się do przodu Krążące

Wędrujące

Nieefektywne Walczące Podupadające

Wędrujące bez celu

Jaka jest twoja szkoła?

• Posuwająca się do przodu (efektywna i robiąca postępy)

• Krążąca (efektywna, lecz pogarszająca się)

• Wędrująca bez celu (w porządku, lecz • Wędrująca bez celu (w porządku, lecz zmierzająca donikąd)

• Walcząca (nieefektywna, lecz robiąca postępy)

• Podupadająca (nieefektywna i pogarszająca się)

Jaka jest twoja szkoła?• Osiągnięcia uczniów

• Relacje między kadrą i uczniami

• Dobro uczniów

• Umiejętność czytania i pisania

• Umiejętność liczenia

• Zrównoważony program nauczania

• Odpowiedzialność ucznia

• Stosunki ze społecznością lokalną• Działalność pozaprogramowa• Osiągnięcia sportowe• Zdrowie i dobre samopoczucie pracowników• Frekwencja uczniów• Zaangażowanie kadry w procesie

podejmowania decyzji• Zarządzanie finansowe• Zachowanie uczniów• Infrastruktura szkolna i środowisko szkolne

• Zaangażowanie rodziców

• Kierownictwo szkolne

• Doskonalenie zawodowe

• Zdobywanie funduszy

• Reklamowanie szkoły

• Relacje między kadrą i pracownikami administracyjnymi

• Komunikacja z rodzicami

• Zachowanie uczniów• Etos i klimat szkoły• Rozwój programu nauczania• Ocena postępów uczniów• Informacje dla rodziców• Stosunki z regionem / departamentem• Współpraca kadry• Wprowadzanie nowych pracowników• Grupowe uczenie się uczniów• Świętowanie osiągnięć

Szkoła 'Core-Plus' (obowiązki podstawowe i dodatkowe)

Szkoła 'Core-Plus' wypełnia podstawowe (core)obowiązki w zakresie nauczania dzieci pozostających pod jej opieką oraz dodatkowe (plus)obowiązki w zakresie pomocy w realizacji aspiracji edukacyjnych społeczności pomocy w realizacji aspiracji edukacyjnych społeczności miejsca jej lokalizacji.

Tony Townsend, 1994

Naprawdę POWAŻNE pytanie

Gdzie jest takie JEDNO MIEJSCE w szkole, gdzie odbywa się nauczanie?

Nie jedno z kilku miejsc, czy nawet Nie jedno z kilku miejsc, czy nawet

najważniejsze miejsce, ale jednomiejsce?

W twojej głowie

Co pomaga uczniom w nauce?

Wang, M.C., Haertel, G.D. i Walberg, H.J. (1993/1994, Educational Leadership, ss. 74-79)Zanalizowano 179 rozdziałów, dokonano 91 syntez Zanalizowano 179 rozdziałów, dokonano 91 syntez badawczych, przeprowadzono rozmowy z 61 pracownikami naukowymi zajmującymi się edukacją, rozpatrzono 11.000 wniosków z badań. Określono 28 obszarów zgrupowanych w 6 kategoriach.

Co pomaga uczniom w

nauce?

klasa

dom / społeczność

program

szkoła

okręg / system

uczeń

Co wpływa na osiągnięcia uczniów

Prof. John Hattie (Auckland University): Meta-analiza ponad 50.000 badań

Jakie są efekty uczenia się w różnych aspektach? Jaki są najważniejsze rzeczy, które możemy zrobić Jaki są najważniejsze rzeczy, które możemy zrobić aby zmienić sposób uczenia się przez uczniów?

Źródło: Hattie, J. (2003). ‘Nauczyciele odgrywają dużą rolę: jakie są dowody naukowe?’, http://www.leadspace.govt.nz/leadership/articles/teachers-make-a-difference.php

Efekty wysokiej jakości nauczania: wyjaśnienie różnic w osiągnięciach uczniów

Students

Teachers

> 30%

Home

PeersSchools Principal

~5-10%

~50%

~5-10%

Nauczyciele Dom Rówieśnicy Szkoła Dyrektor Studenci

Co pomaga uczniom w nauce?

Hattie (2003):

Bardzo dużą rolę w równaniu dydaktycznym odgrywa to co nauczyciele wiedzą, robią Bardzo dużą rolę w równaniu dydaktycznym odgrywa to co nauczyciele wiedzą, robią oraz o co dbają.

Co pomaga uczniom w nauce?

1. Zarządzanie klasą

2. Procesy metapoznawcze

3. Procesy poznawcze

4. Wsparcie ze strony środowiska domowego/rodzicówdomowego/rodziców

5. Interakcje społeczne między uczniami i nauczycielami

Wang, Haertel & Walberg, 1993

Co pomaga uczniom w nauce?

1. Program nauczania i sposób jego prezentacji, sposób zarządzania klasą

2. Zdolność ucznia do myślenia i do decydowania o tym, o czym myślidecydowania o tym, o czym myśli

3. Stosunki między nauczycielem i uczniem, rodzicem i uczniem, rodzicem i nauczycielem oraz uczniem i uczeniem się

Ponadobowiązkowy program nauczania ('Core-Plus')

Ponadobowiązkowy program nauczania ('Core-Plus')składa się z treści podstawowych (Core), czyli wiedzy,umiejętności i postaw, które zgodnie z założeniamisystemu edukacji każdy powinien posiadać oraz treścidodatkowych (Plus), które zdaniem społeczności lokalnejdodatkowych (Plus), które zdaniem społeczności lokalnejpowinni znać młodzi ludzie należący do tej społeczności.

Tony Townsend, 1994

Globalna Klasa

Townsend and Otero, 1999, Hawker Brownlow, Australia

• Edukacja dla przetrwania

• Zrozumienie naszego miejsca w świecie

• Zrozumienie społeczności

• Zrozumienie naszych osobistychobowiązków

Jakie umiejętności powinien naszym zdaniem zdobyć uczeń?

•• BadaczaBadacza//poszukiwaczaposzukiwacza

•• MyślicielaMyśliciela

•• OsobyOsoby komunikatywnejkomunikatywnej

•• RyzykantaRyzykanta

•• Osoby znającej się na rzeczyOsoby znającej się na rzeczy

•• OsobyOsoby pryncypialnejpryncypialnej

•• OsobyOsoby troskliwejtroskliwej

•• OsobyOsoby wolnejwolnej od od uprzedzeńuprzedzeń

•• OsobyOsoby zrównoważonejzrównoważonej

•• OsobyOsoby refleksyjnejrefleksyjnej

Program pierwszych lat nauczania, matura międzynarodowa

Nauczyciele nauczają, a uczniowieuczą się. To jest takie proste.proste.

(Chris Woodhead, Class Wars)

Sir Winston Churchill

‘Zawsze jestem gotów się uczyć, choć nie zawsze lubię być pouczany.’

Model nauki relacyjnej (RelatioLearning Model, Otero i

Sparks, 2000)

Interaktywni/Introspektywni uczniowie

UczniowieSamoregulujący się globalnie

OCENIANIEWspółdziałanie

RELACJONOWANIEWspółzależność

Możliwości działań pozytywnych

Samotni uczniowie

Zaangażowani uczniowie

uczniowie

ROZPOZNAWANIEŚwiadomość

Fakty do zapomnienia

ZROZUMIENIEZdolność dostosowania

Koncepcje do analizy

WspółdziałanieEtyka do dyskusji

Zadanie50% ludności świata mieszka w jednym z sześciu krajów. Ustaw je w kolejności.

• Chiny 1.660 mln

• Indie 1.000 mln• Indie 1.000 mln

• USA 280 mln

• Indonezja 210 mln

• Brazylia 158 mln

• Pakistan 150 mln

Jakie będą największe państwa na świecie w 2050 roku? Ustaw je w kolejności.

• Indie 1.628 mln

• Chiny 1.394 mln

• USA 422 mln• USA 422 mln

• Pakistan 349 mln

• Indonezja 316 mln

• Nigeria 307 mln

21 3 4

6

129 10

85 7

11

Co da się zmierzyć, da się zrobić.

Peters 1987Peters 1987

Klasyfikowanie uczniówPopula

cja u

cznió

w

BARDZO TĘPY

TROCHĘ BYSTRY

BARDZO BYSTRY

TROCHĘ TĘPY

Popula

cja u

cznió

w

Bystrość uczniów

Zadawanie pytań, żeby lepiej służyć uczniom

• Jak sobie radzimy?

• Co robimy dobrze?

• Jak możemy wzmocnić nasze sukcesy?

• Kto się nie uczy?• Kto się nie uczy?

• Komu nie służymy?

• Co możemy zrobić, żeby to poprawić?

• Skąd wiemy czy to zadziałało?

• Co zrobimy, jeśli nie będą się uczyli?

Musimy przejść od oceniania tego, co mierzymy do mierzenia tego, co oceniamy.tego, co oceniamy.

Relacja nauczyciel:uczeń

Per

sona

lizac

ja u

czen

ia s

ię

Wysoka

Ocena podczasuczenia się

Ocenaw uczeniusię

Per

sona

lizac

ja u

czen

ia s

i

Ukierunkowanie nauczyciela

Niska

Niskie Wysokie

Ocenauczeniasię

Ocena dla potrzeb

uczenia się

Randall Clinch

Długofalowy sukces ucznia nie zależy od jego stosunków z nauczycielem, lecz od jego stosunku do uczenia się.jego stosunku do uczenia się.

Clinch 2001

Są dwa rodzaje nauczycieli: opowiadający i pytający. opowiadający i pytający.

Trzy wymiary uczenia się

• Rodzaj materiałów, z jakich korzystamy przy uczeniu się (tj. program)

• Sposób prezentacji tych materiałów (tj. pedagogika)pedagogika)

• Klimat, w jakim te materiały są prezentowane (i.e. reżim oceny)

Zachowania nauczycieli i reakcja uczniów

A

B

C

D

NAUCZYCIELPYTAJĄCYIle czasu

spędzasz w każdym kwadrancie? KONCENTRACJA

NA KONCEPCJACH/PROCESACH

KONCENTRACJA NA

FAKTACH/ZADANIACH

NAUCZYCIELWSPIERAJĄCY/ANGAŻUJĄCY

NAUCZYCIELZARZĄDZAJĄCY/OCENIAJĄCY

E

HNAUCZYCIELOPOWIADAJACY

G

F

Zachowania nauczycieli i reakcja uczniówZarządzanie Podejście nauczyciela Skupienie się na treści Reakcja ucznia

A Nauczyciel pytający Nauczyciel wspierający Skupienie się nakoncepcjach / procesach

Zrozumienie

B Nauczyciel pytający Nauczyciel wspierający Skupienie się na faktach / zadaniach

Wiedza

C Nauczyciel pytający Nauczyciel zarządzający Skupienie się nakoncepcjach / procesach

Zwątpienie w siebiekoncepcjach / procesach

D Nauczyciel pytający Nauczyciel zarządzający Skupienie się na faktach / zadaniach

Wina

E Nauczyciel opowiadający Nauczyciel wspierający Skupienie się nakoncepcjach / procesach

Wiara w siebie

F Nauczyciel opowiadający Nauczyciel wspierający Skupienie się na faktach / zadaniach

Jasność

G Nauczyciel opowiadający Nauczyciel zarządzający Skupienie się nakoncepcjach / procesach

Niekwestionowana wiara

H Nauczyciel opowiadający Nauczyciel zarządzający Skupienie się na faktach / zadaniach

Zapamiętanie

Zachowania nauczycieli i reakcja uczniów

A

B

C

D

WSPÓLNE UCZENIE SIĘ

NAUCZYCIELPYTAJĄCY

KONCENTRACJA NA KONCEPCJACH/PROCESACH

E

F H

G

OPORNEPODPORZĄDKOWANIE SIĘ

NAUCZYCIELZARZĄDZAJĄCY/OCENIAJĄCY

KONCENTRACJA NA FAKTACH/ZADANIACH

NAUCZYCIELWSPIERAJĄCY/ANGAŻUJĄCY

NAUCZYCIELOPOWIADAJACY

Potencjał

Budowanie potencjału polega na tworzeniu warunków, możliwości i doświadczeń dla potrzeb współpracy i wzajemnego uczenia się

Harris (2001)

Harris (2001)

Robinson et al (2008)

Czy przywództwo ma znaczenie? Jest to głupie pytanie. Znaczenie ma to, co to głupie pytanie. Znaczenie ma to, co liderzy faktycznie robią.

Wszyscy wiemy co oznacza przywództwo zanim ktoś poprosi nas o zdefiniowanie tego terminu

KIEROWANIE

TWORZY OSOBISTĄ

TOŻSAMOŚĆ

ROZUMIE I

DOSKONALI SIĘ

WDRAŻAROZBUDOWANE

UCZENIE SIĘ

UCZNIAMI

KIERUJE ORGANIZACJ ĄNA RZECZ UCZENIA SI Ę

KSZTAŁTUJE ZACHOWANIA

MORALNE I ETYCZNE

BUDUJEPARTNERSTWO

I SIECI

STWARZAMOŻLIWO ŚCI

WPROWADZANIAINNOWACJI

DZIAŁA NA RZECZPOMYŚLNYCH

WYNIKÓWUCZNIA

Impact on Learning Leithwood et al, (2008)

Szkoły, których uczniowie mieli największe osiągnięcia, przypisywały to rozproszonym przypisywały to rozproszonym źródłom przywództwa.

Rozproszone przywództwo

Rozproszone przywództwo oznacza dzielenie się przywództwem z innymi osobami i rolami w organizacji szkolnej. w organizacji szkolnej.

(Spillane, 2006 )

Cel strategiczny - Strategic Intent (Hamel and Prahalad, 1989)

Poczucie kierunku: W wielu organizacjach pracownicy nie mają poczucia celu wykraczającego ponad i poza jednostkowe zadania krótkoterminowe, gdyż większość zadania krótkoterminowe, gdyż większość organizacji charakteryzuje nadmierne zarządzanie i nadmierne kierowanie. Cel (zamiar) strategiczny wprowadza jasność co do celu końcowego, lecz nie określa środków.

Poczucie odkrywania: Cel strategiczny proponuje pracownikom atrakcyjny spektakl z nowym przeznaczeniem. Jest wystarczająco szeroki, żeby umożliwić eksperymentowanie przy

Cel strategiczny - Strategic Intent (Hamel and Prahalad, 1989)

szeroki, żeby umożliwić eksperymentowanie przy osiąganiu ostatecznego celu. Ogranicza ‘gdzie’ ale nie ‘jak’, nie ogranicza więc kreatywności.

Poczucie przeznaczenia: Cel musi być wart tego, żeby wzbudzać respekt i spowodować posłuszeństwo całego zespołu. Cel strategiczny musi stymulować pasję pracowników, którzy

Cel strategiczny - Strategic Intent (Hamel and Prahalad, 1989)

musi stymulować pasję pracowników, którzy czują, że naprawdę odgrywają jakąś rolę. Oznacza to ambicję, która wykracza poza aktualne zasoby i możliwości.

• Zadanie strategicznego przywódcy w czasach zamętu:

• Przewidywanie zmian, wyzwań i możliwości w środowisku wewnętrznym i zewnętrznym.

• Określanie i artykułowanie wspólnych wartości i szerokiego ogólnego kierunku uzgodnionego rozwoju.

Pisapia (2009)

ogólnego kierunku uzgodnionego rozwoju.

• Tworzenie kapitału społecznego niezbędnego dla mobilizacji innych.

• Budowanie potencjału organizacji poprzez ugruntowanie uczenia się dzięki gromadzeniu zaangażowanych, samozarządzających się zespołów zwolenników.

Wiedza o tym Co i Jak

Przywództwo edukacyjne, podobnie jak wiele innych aspektów życia ludzkiego, można rozpatrywać z dwóch różnych punktów widzenia. Postanowiliśmy nazwać te punkty widzenia ‘Co’ i ‘Jak’… Można utrzymywać, że praktyka ‘Jak’… Można utrzymywać, że praktyka przywództwa edukacyjnego jest sztuką (artyzmem), jeśli te dwa czynniki są uwzględniane w taki sam sposób.

Townsend i Bogotch, 2008: s. 3

AktorstwoWiedza o tym Co Wiedza o tym Jak

Znajomość tekstu Dotarcie do widowniZnajomość tekstuKunszt dramaturgicznyWiedza o tym, gdzie należy stanąćWiedza o makijażu

Dotarcie do widowniSprawienie, żeby sztuka wyglądała jak prawdziwe życieWspółpraca z innymiUmiejętność improwizacji

Artyzm

MalarstwoWiedza o tym Co Wiedza o tym Jak

Mieszanie farb Pomysł na obrazMieszanie farbPrzygotowanie sztalugZnajomość perspektywyUmiejętność posługiwaniasię pędzlem

Pomysł na obrazWybór miejsca nałożenia poszczególnych kolorówWybór metodynakładania

Artyzm

MedycynaWiedza o tym Co Wiedza o tym Jak

Znajomość anatomii Podejście do pacjentaZnajomość anatomiiUmiejętności diagnostyczneZnajomość skutkówniektórych lekarstwZnajomość strukturyhonorarium

Podejście do pacjentaSłuchanieEmpatiaSkupienie się na prewencji

Artyzm

NauczanieWiedza o tym Co Wiedza o tym Jak

Znajomość programu Angażowanie uczniówZnajomość programu nauczaniaZarządzanie klasąOcena strategiiDyscyplina

Angażowanie uczniówTworzenie dobrych relacjiWspółpraca z innymiPrzyjazny stosunekCzerpanie przyjemności z tego co się robi

Artyzm

Kierownictwo szkolneWiedza o tym Co Wiedza o tym Jak

Kierownictwo szkolne

Przepisy dotyczące edukacji Angażowanie społecznościPrzepisy dotyczące edukacjiZarządzanie szkołąBudżetPracownicyProgram nauczania

Angażowanie społecznościTworzenie wizjiWspółpraca z innymiZaufaniedo innych

Artyzm

Czas na dyskusję

Proszę przedyskutować Co i Jak w szkockim kontekście:

• Co powinni wiedzieć dobrzy liderzy?• Co powinni robić dobrzy liderzy?

Kierownictwo szkolneWiedza o tym Co Wiedza o tym Jak

Przepisy dotyczące edukacji Angażowanie społeczności

Artyzm

Przepisy dotyczące edukacjiZarządzanie szkołąBudżetPracownicyProgram nauczania

Angażowanie społecznościTworzenie wizjiWspółpraca z innymiZaufanieSkupienie się na innych

W tym przypadku ‘Co’ oznacza wiedzęniezbędną dla dobrego wykonywania pracy.Jest to ‘wiedza’ o programie nauczania,o zarządzaniu, o stosunkach międzyludzkichi znajomość wielu warunków, zarównowewnątrzszkolnych jak i zewnętrznych, którewewnątrzszkolnych jak i zewnętrznych, którenależy spełnić, by ci, którzy znajdują się wszkole - uczniowie, nauczyciele i inni - czulisię bezpiecznie i pracowali wydajnie.

Townsend i Bogotch, 2008: s. 3

W tym przypadku ‘Jak’ oznacza cały zespół procedur stosowanych przez kierownictwo szkoły dla przekazywania, wdrażania, oceny i relacjonowania wiedzy tym wszystkim, z relacjonowania wiedzy tym wszystkim, z którymi lider współdziała, wraz z postawami i wartościami, które lider dzieli ze swoimi zwolennikami.

Townsend i Bogotch, 2008: s. 3

Więcej informacji można uzyskać kontaktując się z Tony'm Townsendem pod następującym adresem:

Tony TownsendSchool of EducationUniversity of GlasgowTel: +44(0)141 330 4434Faks: +44(0)141 330 5451email:tony.townsend@glasgow.ac.uk