tendencje w recyklingu tworzyw sztucznych - polimertech.pl · 22 plan prezentacji 1. skala problemu...
TRANSCRIPT
1
Tendencje w recyklingu
tworzyw sztucznych
Politechnika PoznańskaDorota Czarnecka-Komorowska
e-mail: [email protected]
Targi epla_Poznań 2010
22
Plan prezentacji
1. Skala problemu recyklingu i odzysku odpadów w Polsce i Europie
2. Strategia Unii Europejskiej w sferze odpadów 3. Działania ekologiczne w dziedzinie recyklingu tworzyw
sztucznych4. Opcje odzysku tworzyw sztucznych (materiałowy,
energetyczny) 5. Nowe technologie i narzędzia w recyklingu6. Postęp technologii recyklingu i odzysku materiałów
polimerowych7. Podsumowanie
3
WprowadzenieWprowadzenieWprowadzenieWprowadzenie
Rozwój gospodarki światowej, nieustannie rozwijaj ący si ę przemysł, a tak Ŝe rosn ąca liczba ludno ści powoduj ą ogromny przyrost odpadów.
Poniewa Ŝ Ŝaden proces technologiczny nie zagwarantuje stuprocentowego wykorzystania surowca, ilo ść odpadów nieustannie ro śnie, a nasza planeta niestety nie. Zarówno „pojemno ść” jak i zasoby jej surowców s ąograniczone.
4
Z tego względu …
powtórne przetwórstwo,zwane recyklingiem w krajach o duŜym
stopniu rozwoju przemysłowego stało siępriorytetowym zadaniem badawczym zarówno z punktu widzenia ochrony środowiska, jak i ekonomiczności
produkcji.
5
Skala problemuSkala problemuSkala problemuSkala problemu odpadodpadodpadodpadóóóów w w w
• Światowe dane statystyczne wskazują, Ŝe w ostatnich latach produkcja tworzyw sztucznych wykazuje tendencję wzrostową, a więc coraz powaŜniejszy staje sięproblem zagospodarowania odpadów polimerowych.
6
Wysypiska śmieci
Odpady z tworzyw sztucznych, z racji zajmowania znacznych objętości w stosunku do swojej masy, stanowiągłówny składnik gromadzonych na wysypiskach śmieci. W Polsce – aŜ 91 %, a w Austrii – tylko 26 %
Źródło: Brunner, Bogucka: Evaluation of plastics flows … in Austria and Poland, Viena, 2007
77
Produkcja tworzyw sztucznych
świat/Europa (1950 – 2008888)
Źródło: PlasticsEurope Market Research Group (PEMRG), 2 009.
ŚwiatŚwiat
Europa
mln tonŚrednio ok.
10 % rocznie
Przyczyny wzrostu:
• Łatwość pozyskiwania surowców,
• Niska cena,• Niska pracochłonność, • Niska energochłonność
procesu produkcji i przetwarzania w wyroby gotowe.
Przyczyny spadku:• światowy kryzys
gospodarczy
2008: 245
2007: 260
2008:60
2010
8
Zakres analizy dotyczy:
• Tworzyw termoplastycznych
• Poliuretanów• Tworzyw
termoutwardzalnych• Elastomerów• Dodatków• Włókien PP• Nie dotyczy PET, PA,
99
ZuZuZuZuŜŜŜŜycie tworzyw ycie tworzyw ycie tworzyw ycie tworzyw
przez przetwprzez przetwprzez przetwprzez przetwóóóórcrcrcrcóóóów w krajach UE w w krajach UE w w krajach UE w w krajach UE
++++ NNNN SzSzSzSz w 2008w 2008w 2008w 2008
Inne
2,54
54,2
11,5
2,5
7,7
0 2 4 6 8 10 12
AngliaAustria
Belgia/LuksemburgBułgaria
CyprCzechy
DaniaEstonia
FinlandiaFrancjaGrecja
HiszpaniaHolandia
IrlandiaLitwa
ŁotwaMalta
NiemcyNorwegia
PolskaPortugalia
RumuniaSłowacjaSłowenia
SzwajcariaSzwecja
WęgryWłochy
mln ton
Suma: 48,5 mln ton
Źródło: Plastic Europe Market Research Group (PEMRG), 20 08
Niemcy Włosi - 40%
10
PETPETPETPET
7%7%7%7%
HDPEHDPEHDPEHDPE
11%11%11%11%
LDPE LDPE LDPE LDPE
LLDPELLDPELLDPELLDPE
18%18%18%18%
PURPURPURPUR
7%7%7%7%
InneInneInneInne
20%20%20%20%
PS PS PS PS
EPSEPSEPSEPS
8%8%8%8%
PVCPVCPVCPVC
12%12%12%12%
PPPPPPPP
18%18%18%18%
ZuŜycie tworzyw sztucznych
w 2008 roku
Źródło: Plastic Europe Market Research Group (PEMRG), 20 08
Suma: 48,5 mln ton
11
ZuŜycie tworzyw sztucznych
w sektorach gosp.
Sprzęt E&ESprzęt E&ESprzęt E&ESprzęt E&E
6%6%6%6%
BudownictwoBudownictwoBudownictwoBudownictwo
21%21%21%21%
Przemysł Przemysł Przemysł Przemysł
samochodowysamochodowysamochodowysamochodowy
7%7%7%7%
OpakowaniaOpakowaniaOpakowaniaOpakowania
40%40%40%40%
Inne 28%Inne 28%Inne 28%Inne 28%
Suma: 48,5 mln ton
Źródło: Plastic Europe Market Research Group (PEMRG), 20 08
12
Sytuacja w Polsce
W Polsce roczne zu Ŝycie tworzyw we wszystkich zastosowaniach wynosi ok. 60 kg na 1 mieszka ńca, z czego według danych szacunkowych odzyskuje si ę
jedynie ok. 10 %.
13
Z tego powodu podejmowane Z tego powodu podejmowane
ssąą ddziaziałłaniaania zmierzajzmierzająące do:ce do:
1. Uregulowań prawnych dotyczących składowania i zagospodarowywania odpadów,
2. Udoskonalania technologii produkowania i przetwarzania tworzyw sztucznych (technologie bezodpadowe),
3. Zwiększania świadomości ekologicznej społeczeństwa, czyli przekonywanie do aktywnego i świadomego uczestnictwa ludzi w działaniach proekologicznych prowadzonych przez instytucje państwowe i inne organizacje,
4. Popularyzacji wyrobów wykonanych z materiałów odpadowych.
1414
Strategia UE zakłada:
Ochrony powietrza
Zapobieganie powstawania odpadów i recykling (Waste prevention and recycling)Ochrony mórz i oceanów (Marine Environment),
Ochrony ziemi (Soil)Zasobów naturalnych (Natural resources)
Ograniczenie stosowania środków ochrony roślin (Pesticides)
Ochrona środowiska miejskiego (Urban Environment).
Przegląd tematyki zaplanowano na rok 2010.
Źródło: Komisja Unii Europejskiej: http://ec.europa.eu , 2009
1515
Aktualnie obowiązujące
w UE akty prawne
w dziedzinie odpadów
O opakowaniach i odpadach opakowaniowych Directive 94/62/EC on packaging and packaging waste(P&PW)O pojazdach wycofanych z eksploatacji (ELV)Directive 2000/53/EC on End-of-Life VehiclesO sprz ęcie elektronicznym (WEEE)Directive 2002/96/EC on Waste Electric&Electronic EquipmentO zakazie stosowania substancji niebezpiecznych (Pb , Cb,Hg,)Directive 2002/95/EC on the Restriction of hazardoussubstances in electrical and electronic equipment (RoHS)
Źródło: Komisja Unii Europejskiej: http://ec.europa.eu
O spalaniu odpadówO wysypiskach
16
Hierarchia postępowania
z odpadami w UE
16
Ochrona
Ponowne wykorzystanie
Minimalizacja
Recykling
Odzysk energii
Odpad(wysypisko)
Najlepsze opcje
Najgorszeopcje
1717
Obecne działania prorecyklingowe
w sferze odpadów z tworzyw szt.
1. Zapobieganie powstawaniu odpadów lub zmniejszenie ich ilo ści i szkodliwo ści poprzez:
Rozwijanie Czystych Technologii z bardziej oszczędnym wykorzystaniem zasobów naturalnych,
Projektowanie i techniczne opracowywanie wyrobów, tak aby ich wprowadzenie na rynek, zastosowaniei końcowe usuwanie miało minimalny wpływ na generowanie odpadów i szkodliwości odpadów(Design for Recykling),
2. Podj ęcie kroków w celu redukowania ilo ści zu Ŝytych materiałów,
1818
Działania
prorecyklingowe w UE
3.Organizowanie systemów gromadzenia i segregacji odpadów dla ułatwienia ich późniejszego wykorzystania,
4.Opracowanie systemu odzyskuzuŜytych opakowa ń, nie mniej ni Ŝ 50%, lecz nie wi ęcej ni Ŝ 65% masy,
1919
Działania
prorecyklingowe w UE
5. Zachęcanie, w niektórych dziedzinach, do u Ŝycia materiałów wtórnych powstałych z recyklingu opakowa ń do produkcji nowych opakowa ń lub innych produktów,
6. Wprowadzenie opakowa ń wielokrotnego u Ŝytku,
7. Opakowania zu Ŝyte nienadaj ące się do recyklingu materiałowego poddawa ć recyklingowi termicznemu poprzez spalanie w bezpiecznych spalarniach,
8. Wprowadzane na rynek wyrobów z recyklatów, które b ędąwykazywały cechy pełnowarto ściowych materiałów oraz, Ŝe będą mogły by ć stosowane ponownie, odzyskiwane i poddawane recyklingowi.
2020
WdraŜanie Czystych
Technologii polega to:
• zwiększenie efektywności wykorzystania istniejących zasobów naturalnych,
• zwiększenie wykorzystania surowców wtórnych,
• zmniejszenie ilości odpadów,
• zapobieganie powstawania odpadów u źródła” ich wytwarzania (czyli na początku procesuprodukcyjnego),
• stosowanie dostępnych najlepszych rozwiązań i technik (BAT)
Źródło: www.unepie.org/ UNEP Cleaner Production Definition (1990)
21
Minimalizacja
odpadów poprzez:
Zmiany w produkcieZmiany w materiale wyjściowym Zmianę technologii (zmiany w procesiewytwarzania, zautomatyzowanie procesu),Stosowanie dobrych rozwiązańeksploatacyjnych,
Poprawne funkcjonowanie systemów zarządzania i planowania produkcji.
21
2222
Jaki jest zJaki jest zJaki jest zJaki jest zyski z Czystej yski z Czystej yski z Czystej yski z Czystej
ProdukcjiProdukcjiProdukcjiProdukcji ????
Poprawa stanu Poprawa stanu Poprawa stanu Poprawa stanu śśśśrodowiskarodowiskarodowiskarodowiska
Wzrost zyskWzrost zyskWzrost zyskWzrost zyskóóóówwwwekonomicznychekonomicznychekonomicznychekonomicznych
Wzrost Wzrost Wzrost Wzrost produktywnoproduktywnoproduktywnoproduktywnośśśścicicici
Minimalizacja Minimalizacja Minimalizacja Minimalizacja strumienia strumienia strumienia strumienia odpadodpadodpadodpadóóóówwww
Redukcja Redukcja Redukcja Redukcja strumienia strumienia strumienia strumienia odpadodpadodpadodpadóóóówwww
23
Pomocne narzędzia –
minimalizacja odpadów
• Analiza cyklu Ŝycia produktu (LCA) - LifeCycle Assessmet
• Analiza strumienia przepływu odpadów (MFA) - Mass Flow
Analysis
23Źródło: Oliver Cencic. TU-Vienna, Institute for Water Quality, Resources and WasteManagement, 2008
26
• Energia • Ciepło • Para
• cementownie•elektrociepłownie
Technologie odzysku
tworzyw sztucznych
OdzyskOdzysk
Recykling materiałowyRecykling
materiałowyOdzysk energiiOdzysk energii
Recykling mechaniczny
Ukierunkowanespalanie (MSW)
Recykling chemiczny
Paliwa alternatywne
Źródło: PlasticsEurope, 2009
• Monomery• Gaz syntezowy• Olej opałowy
Recyklaty, np. PP, PS, PET, PVC, PE
27
Wybór opcji odzysku
tworzyw sztucznych
• Wybór metody recyklingu zaleŜy od: stopnia zanieczyszczenia i od wielkości strumienia odpadów
28
Recykling chemiczny
• np. Hydroliza - polegającana rozłoŜeniu polimerów polikondensacyjnych pod działaniem pary wodnej
• (surowce do ponownejprodukcji poliestrów, poliamidów, poliuretanówi poliwęglanów)
BASF kraking cieplnyBASF kraking cieplnyBASF kraking cieplnyBASF kraking cieplnyVinyloopVinyloopVinyloopVinyloop®®®® PVC recycling PVC recycling PVC recycling PVC recycling processprocessprocessprocess (Ferrara)(Ferrara)(Ferrara)(Ferrara)
29
OdzyskOdzyskOdzyskOdzysk energetyczny
• Odzysk energetyczny polega na redukcji objętości odpadów z tworzyw sztucznych i odzyskuje zawartąw odpadach energię cieplną poprzez ich spalanie.
• Cechy:– Odpady mieszane i warstwowe,– Odpady zanieczyszczone,– DuŜe instalacje.
Bardzo duŜy opór społeczeństwa:(NIMBY)-not in may backyard
3030Źródło: PlasticEurope, The Compelling Facts about Plastics, 2008
Postęp odzysku
tworzyw sztucznych
Poziom wzrostu o ok.10 % rocznie
recyklingu mechanicznego i odzysku energii
Odzysk energii
Recykling mechaniczny
Recykling chemiczny
2008
lllllllllll25lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
31
Uzyskane poziomy
odzysku w 2008
• Recykling mechaniczny i chemiczny – 21,3 %
• Odzysk energii – 30 %• Spadek gromadzenia
odpadów na wysypiskach śmieci (o 2,6% w stosunku do 2007).
32
Liderzy recyklingu
w Europie w 2008
7 państw z EU + Norwegia, Szwajcaria, czyli:• Szwajcaria, • Dania, • Niemcy, • Szwecja,• Austria, • Holandia
• Belgia osiągnęły 80% poziom recyklingu.
Źródło: PlasticEurope, The Compelling Facts about Plastics, 2008
34
Hierarchia wyrobów w recyklingu
mechanicznym_2008
Butelki PETProfile okienne PVC Rury PVCZderzaki samochodoweStyropian (EPS)Folie rolniczeButelki HDPE
3535
Tendencje w recyklingu
mechanicznym
Wprowadzenie zintegrowanego systemu zarządzania odpadamiPoprawa metod identyfikacji tworzyw sztucznych(optoelektroniczne, spektroskopowe)Rozwój nowoczesnych technologii sortowania odpadów(automatyczne) i przetwarzania Wprowadzanie technologii bezodpadowych (np. firma Comfort Industrie Peruzzow Świdnicy)
36
Dązy się do poprawa
jakości recyklatów
Uszlachetnianie odpadUszlachetnianie odpad óóww• Tworzenie mieszanin
(pierwotny/recyklat)• Wprowadzanie dodatków np.
drewna, włókna,• Kompatybilizacja:
– powtarzalna struktura– zwiększenie adhezji, – synergia właściwości
• Restabilizacja np. HDPE, PP• Przedłu Ŝanie łańcucha PET• Innowacyjne przetwórstwo
(wtryskiwanie dwuskładnikowe – sandwicz)
wzrost wytrzymałości wzrost sztywnościwzrost temperatury mięknienia zwiększenie lepkości
Cel
Działanie
37
Postęp w recyklingu
mechanicznym
� Wzrost recyklingu butelek PET (bottle to bottle): nowe technologie (Erema High TechRecycling)
• Wzrost produkcji wyrobów z kompozytów drzewnych (WPC)
• Wzrost recyklingu profili okiennych z PVC(72 % odzysku)
• Wzrost recyklingu kabli
37
38
Innowacje w
sortowaniu TiTechTiTechTiTechTiTech
• Sortowanie wg rodzaju materiałów: PE, PP, PS, PVC, PET, EPS, ABS, papier
• Recykling butelek PET: usuwanie PVC ze strumienia odpadów
• SortowaniePET wedługkoloru (niebieski, biały, itd.),
• Sortowanie PE wg koloru
39
Cechy nowych
systemów sortowania
• Wysoka dokładność sortowania – 98 %• Wysoka wydajność – 95 %• Niskie zuŜycie energii• DuŜa funkcjonalność i uŜyteczność
41
Innowacyjne systemy odzysku
materiałów proces Sicom VW
Źródło: http://en.sicontechnology.com
(tworzywa sztuczne, guma)
(pianki, włókna)
(szkło, cząstki Ŝelazne, metale cięŜkie)
42
Zyski z recyklingu
• Ekonomiczne• Środowiskowe
– Oszczędzanie surowców naturalnych– ObniŜenie emisji gazów (CO2, CH4, N2O, itd.)
– ObniŜenie zuŜycia energii (dostarczona energia)
– ObniŜenie zuŜycia wody (ogrzewanie, transport, i inne)
43
Oszczędzanie energii (Protokół z Kyoto, marzec 2007)
Zredukowanie emisji gazów cieplarnianych do 2020 r. o 20 % (dla 27 krajów EU)
• np. w Niemczech w okresie od 1990 do 2008 r. emisj ę CO2 zredukowano– w przemyśle i gospodarce energetycznej o 19%, – w gospodarstwach domowych o 5 %,– w transporcie emisja wzrosła o 5% !!!
43
44
Kluczowe korzyKluczowe korzyKluczowe korzyKluczowe korzyśśśści z zastosowania nowych ci z zastosowania nowych ci z zastosowania nowych ci z zastosowania nowych
rozwirozwirozwirozwiąąąązazazazańńńń w recyklingu butelek PET w recyklingu butelek PET w recyklingu butelek PET w recyklingu butelek PET
BottleBottleBottleBottle to to to to bottlebottlebottlebottle
100100100100
20202020
100100100100
17171717
20202020
120120120120
0000
0%0%0%0%
20%20%20%20%
40%40%40%40%
60%60%60%60%
80%80%80%80%
100%100%100%100%
Koszty
, eu
ro/t
ona
Koszty
, eu
ro/t
ona
Koszty
, eu
ro/t
ona
Koszty
, eu
ro/t
ona
tradycyjnatradycyjnatradycyjnatradycyjna vacuremavacuremavacuremavacurema
wstępne suszeniewstępne suszeniewstępne suszeniewstępne suszenie
wytłaczaniewytłaczaniewytłaczaniewytłaczanie
krystalizacjakrystalizacjakrystalizacjakrystalizacja
system SSPsystem SSPsystem SSPsystem SSP
Źródło: EREMA High Tech Recycling
45
Porównanie kosztów
produkcji folii (€/tona)
800800800800
600600600600
3030303030303030
30303030 0000
5151515180808080171717170000
0000
200200200200
400400400400
600600600600
800800800800
1000100010001000
KlasycznaKlasycznaKlasycznaKlasyczna VACUREMAVACUREMAVACUREMAVACUREMA
Ko
szty
, E
uro
/to
na
Ko
szty
, E
uro
/to
na
Ko
szty
, E
uro
/to
na
Ko
szty
, E
uro
/to
na
Koszt tworzywa *Koszt tworzywa *Koszt tworzywa *Koszt tworzywa *
Wstępne suszenieWstępne suszenieWstępne suszenieWstępne suszenie
WytłaczanieWytłaczanieWytłaczanieWytłaczanie
KalandrowanieKalandrowanieKalandrowanieKalandrowanie
AglomerowanieAglomerowanieAglomerowanieAglomerowanie
* W zaleŜności od aktualnej ceny rynkowej
Pierwotnego
Płatka
Źródło: Erema Tech Recycling
46
Technologie odzysku
energii – dlaczego??
Wysypiska odpadów-najgorsza opcja dla środowiskaDyrektywy EU popierają działania recyklingu/kompostowania odpadów
Odpady stanowią alternatywne źródło energii Wartość opałowa zmieszanych tworzyw wynosi około 40 MJ/kg (olej opałowy 44 MJ/kg)
46
47II Kongres Tworzyw Sztucznych w Polsce 2008
47
Tendencje w odzysku
energii w Europie
11
10
14
47
128
65 329 8
19
29
3
18
11
30
1
Źródło: CEWEP Confederation ofEuropean Waste–to-Energy Plants, 2008
•Ilość zakładów spalania odpadów komunalnych: 447
•Odzysk energii przez spalanie: 49 mln ton/rok
•Produkcja energii elektrycznej: 24 bilony kWh
•Produkcja energii cieplnej 58,5 biliony kWh
W 2008 r.- 32 % odpadów poddano
odzyskowi
48II Kongres Tworzyw Sztucznych w Polsce 2008
48
Spalarnia śmieci we
Wiedniu
Obsługuje dziennie 250 śmieciarekPrzyjmuje dziennie 1200 ton odpadówPrzerabia ok. 250 000 ton śmiecirocznieProdukcja energii wynosi 60 mW/rok (ok. 400 dodatkowych mW)Wiedeńczycy sortują rocznie ok. 350000 ton śmieci, czyli aŜ 40% odpadów komunalnych.Tylko niewielką ich część składują na wysypiskach (26%). Powstałą w ten sposób energięwykorzystuje się do ogrzania całych dzielnic Wiednia.
Friedensreich Hundertwasser (1928 - 2000) architekt, pacyfista, ekolog (1988)
51
Inne działania
środowiskowe
• Projektowanie wyrobów zorientowanych na recykling (Ekoprojektowanie)
• Ekoprojektowanie polega na włączeniu rozwaŜań środowiskowych w fazęprojektowania, analizując cały cykl Ŝycia wyrobu od chwili nabycia surowców do końca Ŝycia wyrobu.
• Ekonomia + ekologia = Ecodesign,
5252
Na etapie
projektowania naleŜy:
• Projektować wyroby tak, aby maksymalizować w nich ilość materiałów przydatnych do recyklingu oraz pochodzących z recyklingu (recyklaty)
• Uwzględniać końcowe zagospodarowanie w miejscu uŜytkowania i likwidacji wyrobów, np. przy eksportowaniu naleŜy uwzględnić, Ŝe odpady z nich będęzagospodarowane
5353
Przykład zastosowania
DfR w motoryzacji
• Projektowanie nowych modeli zorientowanych na recykling
• Recykling i odzysk części z aut zgodnie ELVs muszą zostać zaadoptowane w konstrukcjach nowych
54
KRYTERIA 3 R
(w nowych modelach
aut)
1. Większa ilości detali nadających do recyklingu
2. Zmniejszenie szkodliwych substancji
3. Większa wydajnośćdemontaŜu
4. Wprowadzenie norm dot. identyfikacji wyrobów z tworzyw typu ISO 14001
5555
Główne cz. do recyklingu w Note,
poziom odzysku 95 % w 2005Części recyklingu
Tworzywa termoplastyczne
Części z polipropylenu (PP)
Zderzaki z polipropylenu + elastomer
5656
Poziom moŜliwości recyklingu
95 % wyrobów z tworzyw
sztucznych
Części zawsze poddawane recyklingowi
Części projektowanepod recykling (DfR)
5757
Design for Recykling
(DfR)
• Większy niŜ 90%* poziom recyklingu w 1998 w samochodzinie typu Nissan Sunny,
• przekroczono poziom recyklingu 95% w 2007 w samochodzie roku Nissan Note.
* Poziom recyklingu: Wartość podawana przez JAMA (Japanese Automobile Manufacturers Association)
5858
Zastosowanie tworzyw
wtórnych do produkcji
wyrobów
PET
PP + EPDMElement pod silnik
Izolacja pod tablic ę rozdzielcz ą
PET
59
Perspektywy tworzyw
biodegradowalnych
• Przemysłopakowaniowy
• Motoryzacja
• Medycyna• Piłki golfowe• Podeszwy w butach
sportowych• Rolnictwo
60
PrzykPrzykPrzykPrzykłłłład zastosowania tworzyw ad zastosowania tworzyw ad zastosowania tworzyw ad zastosowania tworzyw
pochodzpochodzpochodzpochodząąąących z odnawialnych cych z odnawialnych cych z odnawialnych cych z odnawialnych źźźźrrrróóóódedededełłłł
energii w motoryzacjienergii w motoryzacjienergii w motoryzacjienergii w motoryzacji
60Źródło: DaimlerChrysler, 2008
61
Podsumowanie
1. Wysokie poziomy recyklingumateriałowego
2. W kilku krajach europejskich Szwajcarii, Danii, Niemczech, Szwecji, Austrii, Holandii i Belgii odzyskano około 80 % zuŜytych tworzyw w 2008 roku.
62
Podsumowanie
3. Analiza przepływu strumienia odpadów polimerowych, w tym butelek z PET, folii opakowań, wyroby z polichlorku winylu (PVC) wykazała, Ŝe nastąpił istotny wzrost zbiórki tych odpadów na skutek rosnących cen polimerów pierwotnych oraz zastosowanianowoczesnych i bardziej wydajnych technologii zbiórki i sortowania odpadów.
4. Zaobserwowano pozytywne zmiany w rozwoju technologii innowacyjnych w recyklingu tworzyw sztucznych
63
Warunki powodzenia
w dziedzinie recyklingu
• Konieczność współdziałania w sferze:społecznej (akceptacja wyrobów produkowanych z tworzyw wtórnych i budowa spalarni w aglomeracjach miejskich oraz zwiększenie edukacji ekologicznej),politycznej (odpowiednie ustawodawstwo), technologicznej (projektowanie pod recykling, zwiększenie wydajności),ekonomicznej (zmniejszenie kosztów produkcji i zatrudnienia), produkcji (zrównowaŜony rozwój),środowiskowej (ograniczenie emisji CO2, analiza cyklu Ŝycia produktu).
63