temel egitim seti bolum 4 - system.co-research.comsystem.co-research.com/egitim/temel egitim...

$: Temel egitim seti Bolum 4 - system.co-research.comsystem.co-research.com/Egitim/Temel egitim seti_Bolum 4.pdf · 7hpho (ùlwlp %|o p ûlunhw wdq×w×p× 2u\dqwdv\rq ûlunhw lol lüoh\lü$
TEMEL EĞİTİM SETİCO TIBBİ ARAŞTIRMA DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ

Temel Eğitim

Bölüm 1 Şirket tanıtımı/Oryantasyon

Şirket içi işleyiş ve yapılanma

Şirketin çalışma alanları

Kalite Politikası

Çalışma Politikası

Bölüm 2 Personel Yönetmeliği

Etik Davranış kuralları ve Uygulama Prensipleri

Disiplin Yönetmeliği

CO ve Sorumlu Tedarik Zinciri Yönetimi Prensipleri

Çevre ve İş Güvenliği

Bölüm 3 Ulusal ve uluslararası geçerli mevzuat

Helsinki (Fortaleza, 2013), İKU (15.07.2015), ICH-GCP

Klinik Araştırmalarda Etik Kurula Başvuru şekline ilişkin kılavuz

Klinik Araştırmalarda Arşivleme İlkeleri Kılavuzu

Advers Olay/Reaksiyon raporlarının toplanması doğrulanması ve sunulması

Gözlemsel İlaç Çalışmaları

Bölüm 4 Klinik Araştırma tasarımlarıı, İlaç geliştirme aşamaları

T.C.S.B. Ve Etik Kurul işleyişlerine gene bakış

Advers olaylar ve Ciddi Advers Olay Bildirimleri

Bilgisayar kullanımı ve yedekleme

Dosyalama ve Arşivleme

BÖLÜM 4

Klinik Araştırma tasarımlarıİlaç geliştirme aşamalarıT.C.S.B. Ve Etik Kurul işleyişlerine gene bakışAdvers olaylar ve Ciddi Advers Olay BildirimleriBilgisayar kullanımı ve yedeklemeDosyalama ve Arşivleme

Klinik çalışma dönemleri

Klinik araştırma dönemleri şunlardır:

Faz I veya I. Dönem: Araştırma ürününün farmakokinetik özelliklerinin, toksisitesinin ve vücut fonksiyonlarına etkisinin tespit edilebilmesi için, araştırmanın niteliğine ve mahiyetine göre seçilmiş yeterli sayıda sağlıklı gönüllüye veya sağlıklı gönüllülerde çalışılmasına imkân olmayan durumlarda hasta gönüllülere uygulanmak suretiyle denendiği klinik araştırma dönemidir. Yeni geliştirilen bir araştırma ürününün, klinik öncesi farmakolojik, toksikolojik ve benzeri araştırmaları tam ve uygun deneysel yöntemler kullanılarak yapılmadan Faz I veya I. Dönem klinik araştırmalarına geçilemez.

Faz II veya II. Dönem: Araştırma ürününün terapötik doz sınırlarının, klinik etkililiğinin ve emniyetinin araştırılması amacıyla, araştırmanın niteliğine ve mahiyetine göre seçilmiş yeterli sayıda gönüllü hastaya uygulanmak suretiyle denendiği klinik araştırma dönemidir.

Klinik çalışma dönemleri

Faz II veya II. Dönem: Araştırma ürününün terapötik doz sınırlarının, klinik etkililiğinin ve emniyetinin araştırılması amacıyla, araştırmanın niteliğine ve mahiyetine göre seçilmiş yeterli sayıda gönüllü hastaya uygulanmak suretiyle denendiği klinik araştırma dönemidir.

Faz III veya III. Dönem: Faz I ve Faz II dönemlerinden geçmiş araştırma ürünün, araştırmanın niteliğine ve mahiyetine göre seçilmiş, yeterli sayıda gönüllü hastaya uygulanarak, etkililiği, emniyeti, yeni bir endikasyon araştırması, farklı dozları, yeni veriliş yolları ve yöntemleri, yeni bir hasta popülasyonu ve yeni farmasötik şekiller yönünden denendiği klinik araştırma dönemidir.

Faz IV veya IV. Dönem: Türkiye’de ruhsat almış ürünlerin onaylanmış endikasyonları, pozoloji ve uygulama şekilleri, izinli ürünlerin ise önerilen kullanımlarına yönelik emniyetinin ve etkililiğinin daha fazla incelenmesi veya yerleşik diğer tedavi, ürün ve yöntemlerle karşılaştırılması için fazla sayıda gönüllü hasta üzerinde gerçekleştirilen klinik araştırma dönemidir.

Faz IV

İİU (GMP)

zz

Klinik Öncesi Çalışmalar

Klinik Araştırmalar RuhsatSonrası

Çalışmalar

FormülasyonSentez

Keşif

Hayvanlar / in vitro

Faz III

Faz II

Faz I

1.5 Yıl

250 molekül

6.5 Yıl 7 Yıl

1İLAÇ

20-100 sağlıklı gönüllüGüvenlilik, Doz, Farmakokinetiik

100-500 hasta gönüllüEtkililik, Güvenlilik

1000-5000 hasta gönüllüEtkililik, Güvenlilik

10.000molekül

5 molekül250 molekül

Ruhsat Sonrası Güvenlilik

İlaç geliştirme aşamaları

Klinik Değerlendirme

Faz I (Klinik Farmakolojik Çalışmalar)

Faz II (Erken Terapötik Çalışmalar)

Faz III (Ana Terapötik Çalışmalar)

Faz IV (Uzatılmış Pazarlama Sonrası Çalışmalar)

- Terapötik Genişletme

- Gözlem


FAZ I – Temel Amaçlar

İlacın insandaki emniyetini değerlendirmek

Maksimal tolere edilebilir dozu belirlemek

Preliminer Farmakokinetik özellikleri belirlemek

İnsandaki biyolojik etkileri belirlemek


FAZ I – Özellikler

Az sayıda sağlıklı gönüllü (50-100 kişi)

Gönüllü için yarar olmayışı

Sadece risk bulunuşu nedeni ile emniyetin primer önemi

Preklinik verilerin çok iyi değerlendirilmesi

Emniyetli dozların belirlenmesi


Faz II - Özelliklerhastalarda emniyet profili

kavramın kanıtı

doz aralığı

dozlama sıklığı

emniyet/tolerabilite


FAZ II

Çok deneyimli araştırıcı

Açık çalışma

Homojen hasta grubu

Çok düşük doz ile başlayıp sonra arttırma

Ölçülecek değişiklikler


FAZ II

Faz I çalışma sonuçlarının dikkatle değerlendirilişi

Yatan ve ayaktan hastaları karşılaştırabilecek düzenleme

Az sayıda seçilmiş hasta (dahil etme ve etmeme kriterlerinin kesin sınırları)

Birden fazla merkezli kollaboratif çalışma


FAZ III- Temel Amaçlar

Hedef hasta popülasyonunda terapötik etkinliği gösterme

İlacın kullanımının emniyetini belirleme

Aynı endikasyon için mevcut tedavi (ilaçlar) ile etkinlik ve emniyet yönünden karşılaştırma


Faz IIIetkinlik

çok merkezli, uluslararası araştırmalar

uzun-süreli emniyet

karşılaştırmalı çalışmalar

ek endikasyon

kontrollü, körlenmiş ve randomize


FAZ III

Fazla sayıda hasta (binler)

Çok merkezli-çok uluslu çalışma

Kontrollü çalışmalar

Etkinlik ve emniyet verilerinin güvenilirliğini sağlayıcı yöntemler (randomizasyon ve körleme işlemleri)

Kompleks çalışma yönetimi

Farklı hasta kaynaklarının kombine kullanımı


FAZ IV- Temel Amaçlar

Rutin kullanımda ve uzun süreçte etkinlik, emniyet ve yarar/risk oranını değerlendirmek (Gözlem)

Farklı endikasyonlarda, farklı dozlarda, farklı farmasötik formlarda farklı hasta gruplarında, farklı veriliş yolları ile etkinlik (ve emniyet) değerlendirmek (Terapötik çalışma) (Faz II; III; IV)


Faz IVonay sonrası, terapötik kullanım sürecinde değerlendirmelerek emniyet verisi elde etme çabaları uzun süreli / kronik kullanım sonuçlarını incelemesınıfındaki diğer ilaçlardan farklılıklar bulma Maliyet-etkinlik değerlendirmeleri

Randomize (rastgele) çalışmalar

Klinik çalışmalarda peşin hükümden kurtulmanın en iyi yolu hasta veya sağlıklı gönüllülerin araştırma gruplarına rastgele yerleştirmektir veya hasta kişilere ilaç ve plasebonun rastgele vermektir.

Bu sayede çalışmaya katılanlar arasında olabilecek kişisel farklılıklar en düşük seviyeye indirilebilir.

Klinik çalışma tasarımı ile ilgili terimler

Klinik çalışma tasarımı ve dizaynı ile ilgili terimler

Prospektif Geleceğe dönük çalışmadır. NE OLACAK? Hasta alınır, tedavi başlanır ve sonuçlar kaydedilir

Restrospektif Geçmişe dönük çalışmadır. NE OLDU? Daha önceden tedavi edilmiş bir grup hasta geriye doğru

taranır ve sonuçları analiz edilir.

Açık (open) çalışmalar: Doktor uyguladığı ilacı, hasta ise kullandığı ilacı bilmektedir

Hem hastanın hem de doktorun objektif değerlendirme yapması her zaman mümkün değildir.

Körleme çalışmalar: Tek kör:

Doktorun hangi hastaya hangi ilacı verdiğini bildiği klinik çalışma Doktorun objektif olarak değerlendirme yapmasını engeller

Çift kör: Doktorun hangi hastaya hangi ilacı verdiğini bilmediği klinik

çalışma Doktorun daha objektif değerlendirmesini sağlar


Meta-analiz Aynı ilaçlar ile ilgili yapılmış birçok klinik çalışmayı bir arada

değerlendirip tek bir rapor halinde sunan makalelerdir. Bir ilaç hakkında en değerli klinik yorumu veren veri kaynaklarıdır.


Paralel grup çalışma:

Hastalar iki gruba ayrılır; her hasta bu iki gruptan birine dahil edilir ve tüm çalışma boyunca aynı grupta kalır Kişisel metabolizma farklılıkları çalışma sonuçlarını etkileyebilir.


A ilacı

B ilacı

Çaprazlama (cross-over) çalışma:

Hastalar önce iki gruba ayrılır; her gruba ayrı ilaç uygulanır; bir hafta ara verilir; ilk seferde A ilacını alan kişi bu sefer B ilacını alır Bu çalışma dizaynında kişisel metabolizma farklılıkları çalışma sonuçlarını etkilemez.


A ilacı

B ilacı

A ilacı

B ilacı

Kontrollü çalışmalar:

Etkinliği araştırılan yöntem plasebo veya bir başka ilaç ile karşılaştırılmaktadır. Böylece etkilidir yada değildir yerine ….’a göre daha etkilidir veya plasebo kadar güvenlidir gibi yorumlar yapılabilir.

Kontrolsüz çalışmalar:

Herhangi bir karşılaştırma yapılmaz. Sonuçlar münferit olarak bildirilir.

Kontrollü çalışmalara göre sonucun güvenilirliği daha düşüktür.


Klinik çalışmaya hasta dahil etme

İster deneysel isterse gözlemsel klinik çalışma olsun hastalar mutlaka belirli standartlar ve belirli kalıplar gözetilerek çalışmaya dahil edilir veya çalışmadan çıkarılır. Bu kriterler mutlaka başta belirlenmeli ve bu kriterlere kesinlikle uyulmalıdır Dahil edilme kriterleri

Örn: 18 yaş üstü, başka hastalığı olmayan, son 1 aydır hiçbir ilaç tedavisi almamış olan vb..

Çıkarılma kriterleri Örn: 18 yaşından küçük, gebe veya emziren anne, mental düzeyi

çalışmanın gereklerini yerine getirmeye uygun olmayan vb..

Klinik çalışmaya hasta dahil etme

“Bilgilendirilmiş olur” almak

Etik bir klinik çalışmada mutlaka hasta konu hakkında bilgilendirilmeli ve kendisinden bu çalışmaya razı olduğuna dair yazılı onay alınmalıdır. Bu yazıda hastaya çalışmanın içeriği, amacı ve riskleri anlatılmalı ve bunlara razı olduğu onayı alınmalıdır.

Klinik çalışma sonuçlarının yorumlanması

Özellikle ilaçların etkinliklerini ve güvenilirliklerini araştıran klinik çalışmalarda amaca göre mutlaka protokol hazırlanırken bir sonlanma noktası belirlenir.

Amaç bu sonlanma noktasına mümkün olduğunca yaklaşmaktadır.

Sonlanma noktası bazen etkinlik ile bazen ise güvenilirlik ile ilgili olabilir.

Örn:

Ağrının giderilmesi

Yorgunluğun giderilmesi

Solunum semptomlarının düzeltilmesi

Yan etki oranı


Bazı çalışmalarda ikincil öneme sahip bir diğer sonlanma noktası daha belirlenebilir

Primer sonlanma noktası

Örn: Baş ağrısının giderilmesi

Sekonder sonlanma noktası

Gastrointestinal yan etki oranı


İstatistiksel analiz

p değeri

p değeri iki grup arasındaki karşılaştırmada elde edilen sonuçların anlamlı olup olmadığına karar vermeye yarayan bir istatistiksel değerdir.

p değeri 0.05’den ne kadar küçük ise sonuç o kadar anlamlıdır. 0.05’den büyük olması ise sonucun anlamlı olmadığına işaret eder.


Güven aralığı

Birçok değerli klinik çalışmada %95 olarak alınan bir değerdir.

Denek sayısı ne kadar fazla ise gözlenen değerin güven aralığı da o kadar dardır.


Relatif risk (RR)

Vakanın kontrol grubunda ve tedavi grubunda ortaya çıkış sıklığıdır.

Eğer RR<1 ise vakanın tedavi grubunda meydana gelme olasılığı daha düşük, RR>1 ise daha yüksektir.

RR =Tedavi grubunda vaka sayısı

Kontrol grubunda vaka sayısı

Etik Kurul ve T.C.S.B İşleyişi

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu

Web adresi: http://www.titck.gov.tr/

T.C. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu

T.C. TİTCK formlara erişim

Formlar - İlk başvuru formları

Başvuru Formları: Çalışma başvurularının ilk başvuruları esnasında, çalışmanın tasarım ve kapsamında göre seçilerek kullanılır.

Klinik Araştırma Başvuru Formu

Biyoyararlanım/Biyoeşdeğerlik Çalışmaları Başvuru Formu

Gözlemsel İlaç Çalışması Başvuru Formu

Gözlemsel İlaç Çalışması Başvuru Formu (Uzmanlık Tezi veya Akademik Amaçlı)

Klinik Araştırma Başvuru Formu (Uzmanlık Tezi veya Akademik Amaçlı)

Formlar – İlk Başvuru üst yazıları

Başvuru üst yazıları: İlk başvuru esnasında çalışmanın tasarım ve kapsamına göre seçilerek kullanılır.

Klinik Araştırma İlk Başvuru Üst Yazı Örneği

Gözlemsel İlaç Çalışması İlk Başvuru Üst Yazı Örneği

Biyoyararlanım/Biyoeşdeğerlik Çalışması İlk Başvuru Üst Yazı Örneği

Formlar – diğer formlar

Diğer formlar: Aşağıdaki konuları kapsayan çalışma kapsamına göre doldurulması ve sunulması gereken formlardır.

Asgari Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu (BGOF) Örneği

Biyolojik Materyal Transfer Formu (Türkçe_İngilizce)

Özgeçmiş Formu

Araştırma Bütçe Formu

Formlar – İzleme ve Değerlendirme Birimi

Değişiklik ve önemli değişiklik başvuruları

Klinik Araştırmalar Önemli Değişiklik Başvuru Formu

Klinik Araştırmalar Değişiklik Başvuru Formu

Klinik Araştırma Önemli Değişiklik Başvuru Formu (Uzmanlık Tezi veya Akademik Amaçlı)

Klinik Araştırma Değişiklik Başvuru Formu (Uzmanlık Tezi veya Akademik Amaçlı)

Gözlemsel İlaç Çalışması Önemli Değişiklik Başvuru Formu

Gözlemsel İlaç Çalışması Değişiklik Başvuru Formu

Gözlemsel İlaç Çalışması Önemli Değişiklik Başvuru Formu (Uzmanlık Tezi veya Akademik Amaçlı)

Biyoyararlanım/Biyoeşdeğerlik Çalışmaları Önemli Değişiklik Yapılmasına İlişkin Başvuru Formu

Biyoyararlanım/Biyoeşdeğerlik Çalışmalarında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Başvuru Formu

Formlar – Formlar – İzleme ve Değerlendirme Birimi

Değişiklik/Önemli değişiklik başvuru yazıları

Biyolojik Materyal Transfer Formu Üst Yazı Örneği

Değişiklik Yapılmasına İlişkin Başvuru Üst Yazı Örneği

Önemli Değişiklik Yapılmasına İlişkin Başvuru Üst Yazı Örneği

Sonlandırım Bildirim Formu Üst Yazı Örneği

Sorumlu Araştırmacı Üst Yazı Örneği

Yıllık Bildirim Formu Üst Yazı Örneği

Sigorta Süre Uzatma Üst Yazı Örneği

Gönüllü Sayısı Değişikliği Üst Yazı Örneği


Değişiklik/Önemli değişiklik başvuru yazıları

Araştırma Broşürü Üst Yazı Örneği

Merkez Kapama Üst Yazı Örneği

Ciddi Advers Olay (CAO) Bildirimi Üst Yazı Örneği

Ciddi Beklenmeyen Şüpheli Ciddi Advers Olay (SUSAR) Bildirimi Üst Yazı Örneği

Yıllık Güvenlik Raporu Üst Yazı Örneği


Diğer Formlar

Klinik Araştırmalar Sonlandırım Bildirim Formu

Klinik Araştırmalar Yıllık Bildirim Formu

Biyoyararlanım/Biyoeşdeğerlik Çalışmaları Bütçe Formu

Biyoyararlanım-Biyoeşdeğerlik Çalışmaları Sonlandırım Bildirim Formu

BY/BE Klinik Araştırma Özet Raporu Örneği

Gözlemsel İlaç Çalışması Sonlandırım Bildirim Formu

Gözlemsel İlaç Çalışması Yıllık Bildirim Formu

Formlar – Bilgilendirme ve Koordinasyon Birimi

Başvuru Formları

Klinik Araştırmalarda Kullanılacak Araştırma Ürünlerinin İthalatı İçin Başvuru Formu

Klinik Araştırmalarda Görevlendirmelere İlişkin Başvuru Formu

Gözlemsel İlaç Çalışmalarında Görevlendirmelere İlişkin Başvuru Formu

Klinik Araştırmalarda Kullanılan Araştırma Ürünlerinin Depolanmasına İlişkin Başvuru Formu

Klinik Araştırmalarda Arşivlemeye İlişkin Başvuru Formu


Başvuru Üst yazıları

Araştırma Eczacısı Üst Yazı Örneği

Araştırma Hemşiresi Üst Yazı Örneği

Araştırma Ürünü İthalatı Üst Yazı Örneği

Klinik Araştırmalar ve İyi Klinik Uygulamaları Eğitim Programı Üst Yazı Örneği

Klinik Araştırmalar ve İyi Klinik Uygulamaları Eğitim Sonuç Bildirimi Üst yazı örneği

Klinik Araştırma Araştırmacı Toplantısı Üst Yazı Örneği


Başvuru Üst yazıları

Monitör ( İzleyici) Üst Yazı Örneği

Saha Görevlisi Üst Yazı Örneği

Yardımcı Hekim Üst Yazı Örneği

Yardımcı Araştırmacı Üst Yazı Örneği

Veri Giriş Destek Personeli Üst Yazı Örneği

Katılımcı Hekim Üst Yazı Örneği

Advers Olay

Advers Olay: Klinik araştırmaya iştirak eden gönüllüde görülen ve uygulanan tedavi ile nedensellik ilişkisi olsun veya olmasın ortaya çıkan istenmeyen tüm tıbbi olaylardır. Araştırma ürünüyle ilgili kabul edilsin veya edilmesin, geçici olarak araştırma ürününün kullanımı ile ilgili anormal bir laboratuvar bulgusu dâhil her türlü sakıncalı ve istenmeyen bulgu, semptom veya hastalık advers olay olarak nitelendirilebilir.

Ciddi Advers Olay

Ciddi Advers Olay veya Reaksiyon: Ölüme, hayati tehlikeye, hastaneye yatmaya veya hastanede kalma süresinin uzamasına, kalıcı veya önemli bir sakatlığa ya da maluliyete, doğumsal anomaliye veya kusura neden olan advers olay ya da reaksiyondur.

Advers Olay yukarıdaki ciddiyet kriterlerini taşıyor ise Ciddi Advers Olay’dırve derhal raporlanması gereklidir.

Ciddi Advers Olay Formu

Çalışma sorumlularının/İzleyicilerin ofiste olmadığı durumlarda ofise ciddi advers olay formunun ulaşmadı durumunda;

İzleyici ile iletişime geçilerek haberdar edilir.

İzleyiciden formun gönderileceği kişi ve irtibat bilgileri alınır.

İzleyiciye ulaşılamadığı durumlarda formun üzerinde bulunan destekleyici firma ile iletişime geçilerek güvenlilik birimlerine ulaşılır ve form kendilerine tarama/faxvb yollardan derhal gönderilir.

Yapılan işlemlerden CO izleyicisi mail ile bilgilendirilir.

Bilgisayar kullanımı ve yedekleme

Merkez Ofis çalışanları Microsoft office 365 sistemi kullanır ve için Onedriveİş adlı ortak kullanım alanı vardır.

Onedrive İş altında bulunan CO-Research dosyasından tüm iş dokümanlarına erişim sağlanır. CO Research’de tüm iş dokümanları bu şekilde arşivlenir.

Kişi özel dosyalarını Onedrive iş altında adı ile bir dosyada saklar. Özel dosyalara başka kişiler tarafından erişim sağlanmaz ancak veri kaybı söz konusu olmaz.

CO Research’de mailler firma, proje vb konularında ayrılır, gelen ve giden mailler ayrı kayıt altına altınır. Yazışmalar silinmez. Yedeklenir.

Dosyalama ve Arşivleme

CO Research’de tüm veri ve dosyalar çelik kilitli dolaplarda saklanır ve arşivlenir.

Proje Yönetim dosyaları (Çalışma ana dosyaları)

Personel dosyaları

Muhasebe dosyaları

Fatura dosyaları

İş başvuru dosyaları

Diğer dosyalar

Dosyaların Arşivlenmesi

İş ve projelerle ilgili tüm dosyalar kilitli çelik dolaplarda muhafaza edilir.

Gerekirse/istenen dokümanların bir kopyası destekleyiciye gönderilir.

Dolap içeriklerinin listesi bulunur. (Arşiv Defteri)

Arşivde bulunan her rafa numara/harf verilerek hangi rafa hangi dosyanın konulduğu arşiv defterine kaydedilir.

İstatistik analizi ve raporlaması tamamlanan çalışmaların ORF’leri taşeron firmadan istenir, sayılır ve varsa merkezlere göre sıralı olarak dosyalanması sağlanır.

Arşiv Dolaplarından doküman ve dosya alınması

Devam eden çalışma dosyaları üzerinde günlük çalışmalar yapılabilir.

Tamamlanan Projeler/İşler için bilgi vermek kaydıyla, personel tarafından arşivden alınacak her doküman ve/veya dosya için açıklama, aldığı tarihi ve adını, “Arşiv Kayıt Çizelgesi- Giden” (F.A.02) formuna kaydeder.

Arşive doküman ve dosya konulması

Bilgi vermek kaydıyla, personel tarafından arşive konulacak her doküman ve/veya dosya için açıklama, arşive yerleştirildiği tarihi ve adını, “Arşiv Kayıt Çizelgesi-Gelen” (F.A.01) formuna kaydeder.

Arşiv Kontrolü

Kalite Yöneticisi yılda bir “Arşiv Defteri”nden (F.A.03) “Arşiv Kontrol Listesi” (K.A.01) yardımıyla arşivi kontrol eder. Uyumsuzluk tespit ederse olası çözüm önerileri ile birlikte kontrol listesine kaydeder.

Arşiv dolapları sürekli kilitli tutulur.

temel egitim seti bolum 4 - system.co-research.comsystem.co-research.com/egitim/temel egitim...

Documents