1

Temat: Reklama wszelkich gier reklamowych

Zabroniona jest reklama i promocja gier cylindrycznych, w karty, w kości, na automatach i zakładów wzajemnych. Zabronione jest także co do zasady informowanie o sponsorowaniu przez podmiot prowadzący działalność w zakresie tych gier. Ustawodawca dopuszcza jednak informowanie o sponsorowaniu przez podmiot prowadzący działalność wyłącznie w zakresie przyjmowania zakładów wzajemnych albo tę działalność łącznie z inną działalnością niepodlegającą ograniczeniom w zakresie reklamy, promocji lub informowania o sponsorowaniu – wyłącznie przez prezentowanie informacji zawierającej nazwę lub innego oznaczenia indywidualizującego sponsora.

Powyższe zakazy dotyczą osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które zlecają lub prowadzą czynności reklamowe lub promocyjne, zlecają lub informują o sponsorowaniu, umieszczają reklamę lub informację albo czerpią korzyści z takich czynności.

Zakaz reklamy i promocji gier hazardowych nie jest jednak w aktualnym stanie prawnym bezwzględny. Nie obejmuje bowiem reklamy i promocji prowadzonych wewnątrz kasyna gry lub punktu przyjmowania zakładów wzajemnych oraz oznaczenia nazwą podmiotu, logo firmy lub nazwą prowadzonej działalności gospodarczej na zewnątrz budynku, miejsca, w którym jest kasyno lub punkt przyjmowania zakładów wzajemnych, a w przypadku urządzania zakładów wzajemnych przez Internet – reklamy i promocji prowadzonej na określonej w zezwoleniu stronie internetowej wykorzystywanej do urządzania tych zakładów.

Stan prawny po wejściu w życie nowelizacji

Nowelizacja utrzymuje generalny zakaz reklamy i promocji gier hazardowych, jednakże wyraźnie pozwala na prowadzenie reklamy takich zakładów wzajemnych, na których urządzanie zostało udzielone zezwolenie, na zasadach określonych w dodanym art. 29b. Zakaz zostaje zatem znacznie złagodzony. Podkreślenia wymaga fakt, że ustawodawca zdecydował się tylko na dopuszczenie możliwości prowadzenia reklamy zakładów wzajemnych, a nie ich promocji. Ta ostatnia w dalszym ciągu pozostanie zabroniona.

Przepis pozwalający na prowadzenie reklamy zakładów wzajemnych został ukształtowany podobnie do art. 131 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, w którym określono warunki dopuszczalności prowadzenia reklamy i promocji napoju alkoholowego w postaci piwa.

I tak, reklama zakładów wzajemnych nie może:

1. być kierowana do małoletnich ani ich przedstawiać i odbywać się przy ich udziale; 2. łączyć urządzania gier lub uczestnictwa w grach ze sprawnością fizyczną, intelektualną bądź z

szansą na uzyskanie łatwej wygranej; 3. zawierać stwierdzeń, że udział w grach hazardowych ma relaksujący, uspokajający skutek lub

jest sposobem rozwiązywania konfliktów osobistych lub problemów finansowych; 4. przedstawiać powstrzymywania się lub umiarkowanego uczestniczenia w grach w negatywny

sposób, 5. zachęcać do uiszczania wyższych stawek jako czynnika zwiększającego szansę na wygraną; 6. wywoływać skojarzeń z atrakcyjnością seksualną, relaksem lub wypoczynkiem, nauką lub

pracą, sukcesem zawodowym, życiowym lub finansowym.

Według nowych przepisów, będzie możliwe reklamowanie zakładów wzajemnych w telewizji radiu, kinie i teatrze między godz. 22.00 a 6.00. Podczas transmisji z imprez sportowych, których podmiot prowadzący działalność w zakresie przyjmowania zakładów wzajemnych jest sponsorem lub jest sponsorem drużyny lub zawodników biorących czynny udział w danej grze – reklama będzie mogła być prowadzona w tych mediach bez ograniczeń czasowych.

2

Reklama zakładów wzajemnych nie będzie mogła być również prowadzona:

1. w prasie młodzieżowej i dziecięcej, 2. na okładkach dzienników i czasopism, 3. w miejscach publicznych, z wyłączeniem imprez masowych i imprez sportowych, których

podmiot prowadzący działalność w zakresie przyjmowania zakładów wzajemnych jest sponsorem lub jest sponsorem drużyny lub zawodników biorących udział w imprezie sportowej, lub jest sponsorem związku sportowego, który ma związek z organizowaną imprezą, przy czym wyłączenie to obejmuje tylko reklamy gier organizowanych przez sponsora lub reklamę sponsora.

Zgodnie z definicją słownikową, „publiczny” to „dotyczący ogółu ludzi, służący ogółowi, przeznaczony, dostępny dla wszystkich, ogólny, powszechny, społeczny, nieprywatny”. [1] Można zatem stwierdzić, że miejsce publiczne to takie, w którym może przebywać nieokreślona liczba niezidentyfikowanych osób. Z pewnością należy się jednak spodziewać rozbieżności interpretacyjnych na gruncie tego pojęcia.

Zakazy z art. 29b ust. 2 nie obejmują Internetu. Oznacza to, że reklama zakładów wzajemnych, na które uzyskano zezwolenie, będzie mogła być prowadzona w Internecie na zasadach określonych w art. 29b ust. 1. Bez ograniczeń natomiast będzie mogła być prowadzona reklama i promocja zakładów wzajemnych urządzanych przez Internet – ale wyłącznie na stronie internetowej określonej w zezwoleniu, wykorzystywanej do prowadzenia tych zakładów wzajemnych.

Zgodna z prawem reklama zakładów wzajemnych będzie mogła być prowadzona, pod warunkiem że zostanie na niej umieszczony komunikat o:

1. konsekwencjach udziału w nielegalnych grach hazardowych, 2. ryzyku związanym z hazardem, 3. posiadaniu zezwolenia na urządzanie zakładów wzajemnych.

Szczegółowe warunki, treść, sposób i zasady umieszczania komunikatu, mając na względzie ochronę społeczeństwa przed negatywnymi skutkami nadmiernego hazardu oraz konieczność przeciwdziałania uzależnieniom od hazardu, będą mogły zostać określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Wydanie rozporządzenia nie będzie obowiązkiem, a jedynie uprawnieniem Ministra Zdrowia. Należy się spodziewać, że jeśli po wejściu w życie ustawy organizatorzy zakładów wzajemnych prowadzący ich reklamę nie będą się właściwie wywiązywać z obowiązku zamieszczenia wymaganego prawem komunikatu, materia ta zostanie uregulowana w rozporządzeniu.

Również w zakresie informowania o sponsorowaniu widoczna jest istotna zmiana. Po wejściu w życie nowelizacji ma być zabronione informowanie o sponsorowaniu z wykorzystaniem nazwy handlowej i znaku towarowego wykorzystywanego do oferowania gier. Jest to istotne rozszerzenie możliwości informowania o sponsorowaniu, bowiem w jeszcze aktualnym brzmieniu art. 29 ust. 2 ugh informowanie o sponsorowaniu przez podmiot prowadzący działalność w zakresie gier cylindrycznych, w karty, w kości, na automatach i przyjmowania zakładów wzajemnych jest zabronione. Po wejściu w życie nowelizacji te podmioty będą mogły informować o sponsorowaniu, ale nie będą mogły przy tym wykorzystywać nazwy handlowej i znaku towarowego wykorzystywanego do oferowania tych gier. Należy zwrócić uwagę na zastosowaną przez ustawodawcę koniunkcję. Można postawić wniosek, że tylko taki komunikat, który jednocześnie wykorzystuje nazwę handlową i znak towarowy wykorzystywany do oferowania gier, będzie stanowił zabronione informowanie o sponsorowaniu.

http://traple.pl/blog/zmiany-w-ustawie-o-grach-hazardowych-reklama-gier-hazardowych/

3

Temat: Reklama wolnych zawodów

ZAKAZ REKLAMY ADWOKATÓW

Wykonywanie zawodu adwokata regulowane jest przez ustawę Prawo o adwokaturze z 26 maja 1982

r. (Dz.U. 1982 nr 16 poz. 124 z późn. zm.). Zgodnie z art. 80 ustawy, adwokaci jak i aplikanci

adwokaccy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne

z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu.

Zasady etyki zawodu adwokata wyłożone zostały w Zbiorze Zasad Etyki Adwokackiej i Godności

Zawodu, uchwalonym przez Naczelną Radę Adwokacką 10 października 1998 r. (uchwała nr

2/XVIII/98, tekst jednolity Zbioru na podstawie uchwały nr 52/2011 NRA z 19 listopada 2011 r.).

Z punktu widzenia zakazu reklamy najistotniejszy jest § 23 Zbioru, zgodnie z którym adwokata

obowiązuje zakaz korzystania z reklamy, jak również zakaz pozyskiwania sobie klientów

w sposób sprzeczny z godnością zawodu. W Zbiorze na próżno szukać definicji, czym reklama

jest, jednakże w literaturze przedmiotu wskazuje się, iż celem działań reklamowych jest zwrócenie

uwagi potencjalnych klientów na adwokata lub kancelarię adwokacką i nakłonienie ich do zlecenia

prowadzenia swojej sprawy reklamującemu się adwokatowi/kancelarii adwokackiej (J.

Naumann, Zbiór Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu. Komentarz , wyd., 3,

Warszawa 2017, komentarz do § 23). Taki bezwzględny zakaz reklamy zostaje złagodzony przez

uprawnienie do informowania o wykonywaniu zawodu, które zostało uregulowane w kolejnym

paragrafie. Zanim jednak przejdę do kwestii informowania, chciałbym przytoczyć kilka szczegółowych

zakazów wyinterpretowanych z § 23. Mianowicie, w literaturze uznaje się, iż naruszeniem zakazu

reklamowania się jest m. in. korzystanie z metod proponowanych przez firmy doradzające w zakresie

marketingu prawniczego, informowanie potencjalnych klientów o zajmowanych stanowiskach

w sądach, prokuraturach, urzędach i organach administracji publicznej (co jednak jest kontrowersyjne,

chodzi jednak o możliwe przekazanie ukrytego komunikatu, jakoby adwokat miał w tych sądach czy

urzędach „większe możliwości” wynikające z poprzedniego zatrudnienia), podawanie informacji

o wygranych sprawach, wraz z listą klientów, korzystanie z ukrytych form reklamy, reklamowanie się

nieograniczonemu kręgu odbiorców za pośrednictwem korespondencji papierowej czy elektronicznej,

kolportaż ulotek czy druków reklamowych a także zamieszczanie informacji o promocyjnych cenach

lub upustach za świadczone przez siebie usługi. Za naruszenie zakazu reklamy uznaje się ponadto

stosowanie landing pages, czyli stron internetowych, których celem jest pozyskanie od internauty

adresu e-mail i zgody na przesyłanie informacji. Podobnie, za naruszenie zakazu reklamy uznano

korzystanie z usług marketingu w wyszukiwarkach internetowych, chociażby usługi Google AdWords.

Kontrowersyjna jest natomiast kwestia optymalizacji i pozycjonowania strony za pomocą słów

kluczowych, czyli tzw. SEO – search engline optimalization , które mają na celu „wyświetlanie

strony internetowej jak najwyżej w liście wyników wyszukiwari. Wydaje się, że takie działania należy

jednak uznać za dozwolone (tak: J. Naumann, Zbiór zasad…).

DOZWOLONE INFORMOWANIE O WYKONYWANIU ZAWODU ADWOKATA

Zakaz reklamy, jak już zostało wspomniane, doznaje pewnego złagodzenia, poprzez przyjęcie

możliwości informowania o wykonywaniu działalności przez adwokatów. Rozwiązanie to stanowiło

pewien kompromis pomiędzy utrzymaniem niezwykle rygorystycznego zakazu, a całkowitą rezygnacją

z niego (J. Naumann, Zbiór Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu. Komentarz, wyd.

3, Warszawa 2017, komentarz do § 23a). Możliwość informowania uregulowana jest w § 23a Zbioru

i obostrzona jest wieloma ograniczeniami. Zgodnie z tym paragrafem, adwokat jest uprawniony do

informowania o swojej działalności zawodowej pod warunkiem, że taka informacja i jej forma jest

zgodna z zasadami etyki adwokackiej oraz z przepisami obowiązującymi, zwłaszcza dotyczącymi

ochrony konsumentów i zwalczania nieuczciwej konkurencji. Co więcej, informacja ta musi być

4

dokładna i nie wprowadzająca w błąd, przekazywana z poszanowaniem tajemnicy zawodowej. Nie

może być także co do zasady ukierunkowana na udzielenie adwokatowi konkretnego zlecenia.

Adwokat, aby nie narazić się na odpowiedzialność dyscyplinarną może informować o świadczonych

usługach poprzez:

umieszczanie informacji na dokumentach firmowych

oferty w postępowaniu o charakterze przetargu lub konkursu oraz oferty złożone na wyraźne

życzenie potencjalnego klienta. W ofertach tych dozwolone jest podawanie informacji

o działalności zawodowej adwokata, które mogą mieć znaczenie przy ocenie tej oferty

zamieszczanie informacji prasowych bezpośrednio związanych z pomocą prawną według

zasad opracowanych przez Naczelną Radę Adwokacką

zamieszczanie wpisów w książkach adresowych i telefonicznych

przesyłanie informacji za pomocą elektronicznych środków komunikacji na wyraźne życzenie

potencjalnego klienta

umieszczanie informacji na stronach internetowych oraz umieszczanie danych o tej stronie

w katalogach i wyszukiwarkach

stosowne oznaczanie siedziby kancelarii

wydawanie broszur lub informatorów

Informacje, zgodnie z dalszym ustępem tego paragrafu mogą zawierać m. in. znak towarowy lub

graficzny kancelarii lub spółki, nazwę i adres kancelarii oraz imię i nazwisko adwokata, numery

środków łączności, adres e-mailowy oraz nazwę strony internetowej, listę osób stale współpracujących

z kancelarią lub spółką, tytuł lub stopień naukowy adwokata, dane na temat rodzaju i zakresu

świadczonej przez adwokata pomocy prawnej, ze wskazaniem preferowanych dziedzin prawa oraz

współpracy z kancelariami zagranicznymi (wydaje się, iż chodzi tutaj o informacje na temat

„specjalizacji kancelarii”), dane o możliwości świadczenia pomocy prawnej w obcych językach,

zamieszczenie informacji o posiadanych kwalifikacjach innych niż prawnicze, a także wizerunek

adwokata.

Warto także wspomnieć o zakazie wysyłania „nieproszonych ofert” o którym mowa w § 23b.

„REKLAMA” U RADCÓW PRAWNYCH

Nieco inaczej kształtuje się kwestia reklamowania się w zawodzie radcy prawnego. Wykonywanie

zawodu regulowane jest ustawą o radcach prawnych z 6 lipca 1982 r. (Dz. U. 1982 Nr 19 poz. 145

z późn. zm.). Zgodnie z art. 64 radcowie prawni podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za

postępowanie naruszające przepisy prawa, zasady etyki, godność zawodową lub naruszenie swoich

obowiązków zawodowych.

Zasady etyki zawodu radcy prawnego znajdują się w Kodeksie Etyki Radcy Prawnego będącym

załącznikiem do uchwały Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22

listopada 2014 r. W przeciwieństwie do etyki adwokackiej, w Kodeksie Etyki Radcy Prawnego nie

zdecydowano się na wprowadzenie generalnego zakazu reklamy, a zamiast tego zastosowano

dozwolenie informowania o wykonywaniu zawodu, ograniczonego klauzulami generalnymi

i szczególnymi postanowieniami (G. Dźwigała, Komentarz do art. 31[w:] T. Scheffler

(red.), Kodeks Etyki Radcy Prawnego. Komentarz , wyd. 2, Warszawa 2016). Zgodnie z art. 31

KERP, informowanie o wykonywaniu zawodu oraz działalności z nim związanej jest prawem radcy

prawnego. Kodeks zawiera także definicję „informowania” – mianowicie jest to inicjowane przez radcę

prawnego działanie niestanowiące bezpośredniej propozycji zawarcia umowy z konkretnym klientem,

bez względu na jego formę, treść i środki techniczne. Zakres informacji został uszczegółowiony

przedmiotowo, jednakże wyliczenie ma charakter jedynie przykładowy. Zgodnie z katalogiem,

informacja może zawierać w szczególności imię i nazwisko (wraz ze zdjęciem), życiorys zawodowy,

5

posiadane tytuły zawodowe (w tym również uprawniające do wykonywania innego zawodu zaufania

publicznego), stopnie i tytuły naukowe, kwalifikacje, doświadczenie i umiejętności zawodowe

wynikające z dotychczasowej praktyki zawodowej, pełnionych funkcji i zajmowanych stanowisk,

możliwość świadczenia pomocy prawnej w językach obcych, preferowane zakresy praktyki

zawodowej, datę rozpoczęcia działalności kancelarii lub spółki, wykaz publikacji związanych

z zawodem, przyznane tytuły lub nagrody związane z wykonywaniem zawodu. Ponadto radca prawny

w informacji o wykonywaniu zawodu może posłużyć się logotypem Krajowej Izby Radców Prawnych,

wskazaniem prawnej formy wykonywania zawodu wraz z oznaczeniem indywidualizującym siedzibę

i adres kancelarii, formy kontaktów z klientem (w tym komunikacji elektronicznej), zasad świadczenia

pomocy prawnej, zasad kształtowania wynagrodzenia (w tym jego formy lub wysokość), nazwisk

wspólników i zawodów wykonywanych przez nich w kancelarii, wskazaniem osób lub spółek, z którymi

radca prawny stale współpracuje, w tym również wykonujących usługi związane ze świadczeniem

pomocy prawnej, wysokości sumy posiadanego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za

szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności zawodowych. Informacja może także zawierać dane

o prowadzeniu przez radcę prawnego innej dopuszczalnej działalności pozostającej w związku ze

świadczeniem pomocy prawnej. Zamieszczone mogą zostać także informacje przydatne w tworzeniu,

utrzymaniu, poszerzaniu zaufania i dobrej relacji z klientem, a także pozytywnego wizerunku radcy

prawnego, obejmujące w szczególności informowanie o misji, strategii i profilu działania kancelarii,

zasadach współpracy z klientem, zasadach i trybie składania skarg lub reklamacji, udogodnieniach dla

klienta, o uczestniczeniu w rankingach prawniczych i zajętych miejscach – jeżeli są one prowadzone

zgodnie z zasadami ustalonymi uchwałą właściwego organu samorządu radców prawnych,

o referencjach, rekomendacjach, rodzajach prowadzonych spraw, transakcji lub procesów oraz

wynikach finansowych kancelarii.

Kodeks Etyki zawiera także zakaz informowania sprzecznego z prawem, dobrymi obyczajami lub

naruszającego godność zawodu radcy prawnego, w szczególności niezgodnego z rzeczywistością lub

wprowadzającego w błąd, naruszające tajemnicę zawodową, ograniczającego klientowi swobodę

wyboru, polegającego na powoływaniu się na osobiste wpływy lub znajomości, wykorzystywaniu

łatwowierności lub przymusowego położenia, nadużyciu zaufania, wywieraniu presji, udzielaniu

nierzetelnych obietnic lub gwarancji. Informowanie o wykonywaniu zawodu nie może być także

narzucające się, w szczególności poprzez naruszenie sfery prywatności, nie może zawierać

bezpośrednich porównywań jakości czynności zawodowych z czynnościami innych, możliwych do

identyfikacji osób,

zawierać wykazu klientów lub danych umożliwiające ich identyfikację – o ile nie wyrazili na to zgody.

Szczególne uregulowania dotyczą także informowania o wykonywaniu zawodu w formie

elektronicznej, zawarte w art. 35 Kodeksu. W szczególności zwraca się tutaj uwagę na kwestię

jednoznacznej identyfikacji radcy prawnego, zakazu informowaniu w sposób anonimowy, ochronę

tajemnicy zawodowej oraz korzystanie z form elektronicznych w sposób nienaruszający prawa,

dobrych obyczajów i zasad etyki.

https://www.pwi.us.edu.pl/kategorie/prawo-reklamy/255-ograniczenia-reklamy-w-wykonywaniu-zawodow-

adwokata-i-radcy-prawnego?jjj=1584391381507

6

7

Temat: Prawo dotyczące Internetu

8

9

Temat: Etyka działalności reklamowej

10

Temat: Zasady zawarte w Kodeksie etyki reklamy

11

12

13

14

15

16

Źródło: Podręcznik do nauki zawodu Technik organizacji reklamy A.27.3 str. 216-223