tekstil lojistigi

8/4/2019 tekstil lojistigi

1/60

T.C.

BEYKOZ LOJSTK MESLEK YKSEKOKULUKTSAD VE DAR BLMLERBLMULUSLARARASI LOJSTKPROGRAMI

TEKSTL RNLERNN DEPOLANMASI ve

LOJSTK FAALYETLER

Bitirme Projesi

KADR KOZHAN

stanbul, 2010


2/60

T.C.

BEYKOZ LOJSTK MESLEKYKSEKOKULUKTSAD VE DAR BLMLERBLMULUSLARARASI LOJSTKPROGRAMI

TEKSTL RNLERNN DEPOLANMASI ve

LOJSTK FAALYETLER

Bitirme Projesi

Hazrlayan

KADR KOZHAN

Danman:r. Gr.Oru KAYA

stanbul, 2010


3/60

i

NSZ

Dnyadaki en nemli sektrlerden biri olan tekstil sektr lkemiz iin de

daima lokomotif sektrlerden biri olmutur.zellikle kreselleen dnyada ithalat ve

ihracat adna lkelerin birbirine daha da yaknlam olmas phesiz lojistikfaaliyetleride daha canl hale getirmitir. Tekstil rnleri lojistik faaliyetlerinde de bu

durumdan doan bir ivme gn getike artmaktadr.Tekstil rnlerinin

tanmas,depolanmas ksaca reticiden tketiciye kadar olan tm srecinde en doru

ekilde ynetilmesi gerekmektedir. Tekstil rnlerinin Depolanmas ve Lojistik

Faaliyetleri konusunu ele aldm bu bitirme projesinin,ilgililere faydal olmasn ve

bu konuda aratrma yapanlarda en iyi ekilde aydnlatmasn diler yardmlarndan

tr hocalarm sn. Oru Kaya ve sn. Turhan Bilgili ye de teekkrlerimi sunarm.

stanbul,2010

Kadir Kozhan


4/60

ii

ZET

Tekstil rnlerinin Depolanmas ve Lojistik Faaliyetleri bal altnda

oluturulan bu bitirme projesinde ; lojistiin tanm ve zellikleri,depolamaya ilikin

genel kavram ve hizmetler ile tekstil sektrnn genel grnm,tekstil rnlerinin

depolanmasndaki riskli durumlar ve bu durumlarn kontrol yntemleri ilenmitir.

Anahtar Kelimeler : Lojistil, Tekstil, Depolama


5/60

iii

NDEKLER

NSZ.i

ZET....ii

NDEKLER iii

EKLLSTES......vi

KISALTMALAR.v

1.GR1

1.1 Lojistik Ynetimi2

1.2 Lojistiin Tarihsel Geliimi.3

1.3 Tekstil Nedir4

2.TAIMA VELOJSTK.6

2.1 Lojistik Faaliyetler...7

2.1.1 Temel Lojistik Faaliyetler...82.2 Lojistik Maliyetleri..9

2.3 Trkiyede LojistikEitimi..9

2.3.1 Trkiyede Lojistik Danmanlk Hizmetleri10

2.4 nc Parti Lojistik (3PL)..11

2.4.1 Lojistikte D Kaynak Kullanm ..11

2.5 Trkiyede Lojistik Faaliyetler..11

2.5.1 Trkiyede Faaliyet Gsteren Lojistik Firmalar...14

2.5.2 zmit Blgesinde Lojistik Sektr.16

2.5.3 Trkiyede zmite Rakip Olabilecek Lojistik Merkezleri17

2.6 Lojistik Ynetiminde Kritik Baar Faktrleri..18

2.6.1 Lojistikteki Baar Faktrlerinin Tekstile Etkileri.19


6/60

iv

3.DEPOLAMA VE DEPOLAMA HZMETLER20

3.1 Depo Hizmetinin Alnmas yada Sunulmasnda Dikkat Edilecek Unsurlar..20

3.2 Depo Ynetiminde Amalar.22

3.2.1 Depo Ynetiminde Operasyonel Amalar.22

3.3 Depolamada Ekonomik Faydalar..23

3.4 Deponun Dn ve Bugn23

3.5 Datm Operasyonlarnn letmelere Katks..24

3.6 Depolardaki Faaliyetler.25

3.6.1 Depolardaki Belirgin Grevler..25

3.7 Depolamada Ek Hizmetler.26

3.7.1 Datm Merkezlerinin levleri26

3.7.2 Depo Tesis Ynetimi.26

3.8 Depo Aralar27

4. TEKSTL RNLER DEPOLANMASI ve YANGIN RSKLER....29

4.1 Tekstil rnlerinin Depolanmasnda Oluabilecek Riskler..304.1.1 Pasif nlemler..31

4.1.2 Aktif nlemler..33

5. TEKSTL SEKTRNN GENEL GRNM..35

5.1 Sektrn Temel Sorunlar..37

5.1.1 Kayt D stihdam37

5.1.2 Yapsal Sorunlar39

5.1.3 Enerji Sorunu.39

5.1.4 Atl Kapasite..41

5.1.5 Tevik Sorunu41

5.2 Tekstilde Yaanan Sorunlara zm nerileri.42

6. SONU...45

KAYNAKA..51


7/60

v

EKLLSTES

ekil 1: Lojistiin Genel Grnm 4

ekil 2: Temel Tama Trleri 7

ekil 3: Depodan Genel Grnm 22

ekil 4: Forklift 28

ekil 5: Tekstil Deposundan Bir Grnm 29

ekil 6: Kullanmda ve Depolamada Yangn Riskini Etkileyen Fakt . 30

ekil 7: Pamuk Balyalarn Tayan Forklift 31

ekil 8: Ak arz Blgesi 32

ekil 9: Doru Depolama rnekleri 33

ekil 10: Kafesle evrilmi Elektrik Panosu 34


8/60

vi

KISALTMALAR

ABD : Amerika Birleik Devletleri

BLMYO : Beykoz Lojistik MeslekYksekokulu

CLM : The Council of Logictics Management

DO. : Doent

DR. : Doktor

FAKT. : Faktrler

KWS : Kilowatt Saat

UTKAD:Uluslar aras Tamaclk ve Lojistik Hizmeti retenleri Dernei

VB. : Ve Benzeri

YRD. : Yardmc


9/60

1

1. GRLojistik; mterilerin ihtiyalarn karlamak zere her trl rnn, servis

hizmetinin ve bilgi aknn, balang noktasndan (kaynandan) tketildii son

noktaya (nihai tketiciye) kadar olan tedarik zinciri iindeki hareketinin etkili ve verimli

bir ekilde planlanmas, uygulanmas, tanmas, depolanmas ve kontrol altnda

tutulmasdr.

Doal kaynaklarn dnyaya eit olarak dalmam olmas, insanlarn baka

lkeleri grme arzusu ve en basit olarak gnlk hayatmzda bir yerlere gitme abas

sonucu ulatrma ortaya kmtr. Ulatrma, zamanla artan tketici taleplerini

karlamak isteyen iletmelerin rekabetlerinin younlamasyla zenginleerek farkl bir

boyut kazanmtr.

1990'l yllarda kresellemenin artmasyla birlikte, iletmeler daha fazla ithalat

ve ihracat yapmaya balamlardr. Bylelikle ulatrma, iletmeler iin hem maliyet

asndan hem de zamannda pazarda yer alma isteinden dolay nemli bir faktr

haline gelmitir. Bu sebeplerden dolay iletmeler rekabet ortamnda varlklarn

srdrebilmek iin ulatrmaya nem vermilerdir. Fakat mesafelerin uzunluu ve

zamann nemli bir rekabet unsuru olmas eitli ulam sistemlerini entegre ederek

hareket etmelerini gerektirmitir. Yani 1960'a kadar kullanlan 'unimodal sistem'den

(tek seenekli tama sistemi), 'multimodal sistem'e (en az iki seenekli tama sistemi)

geilmitir. Bu durumda iletmelerin ulam sistemlerinin kontrol giderek zorlamaya

balamtr. Bununla birlikte ulam sistemlerinin birletirilmesi iletmenin

faaliyetlerine hz katmasna ramen, maliyetlerinin artna sebep olmutur. letmeler

hem faaliyetlerindeki hzlarn korumak hem de bunun sayesinde iinde bulunduklar

pazar kaybetmemek adna ulatrmacl stratejik olarak daha nemli grmler ve

bylece maliyetlerini drmeyi hedeflemilerdir. Bunun sonucunda ulatrma

operasyonlarnn yerine getirilmesini salayacak btn kademeleri iinde barndran

'lojistik ynetimi'ortaya kmtr.1

1http://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2 , 22.04.2010
http://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2http://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2http://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2http://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2


10/60

2

1.1.LOJSTK YNETM

Lojistik kelime kkeni itibariyle Latin dilinde lojik (mantk) ve static

(istatistik) kelimelerinin birlemesinden meydana gelmitir ki szlk anlam olarak

mantki istatistiktir. Lojistik esas olarak asker bir terimdir, bundan dolay ilk

uygulamalar asker alanlar ve sava alanlar olmutur. Fakat esas nemi 2. Dnya

Sava'nda anlalm ve sonrasnda lojistie bilimsel bir konu gzyle baklmaya

balanlmtr.2. Dnya Sava sonras ABD'de birok iletme lojistiin nemini

kavram ve 1960'dan gnmze kadar sren geliim sreci ierisinde lojistik

hizmetlerinden faydalanmaya balamtr. The Council of Logistics Management

(CLM) kuruluu tarafndan yaplan tanmda aklanmas gereken 2 unsur var, bunlar;

mteri ve tedarik zinciri. Lojistikiler iin mteri her trl teslim noktalardr. Tedarik

zinciri; tedarikilerden, reticilerden, datclardan, toptanclardan ve

perakendecilerden meydana gelir. Lojistikiler tedarik zinciri ierisinde malzeme ve

bilgi akn salayarak tedariki ve mteri arasnda kpr grevi stlenir. lkemizde

lojistik irketlerinin gemite tamaclk sektrnde faaliyet gstermeleri ve insanlarn

yeterli derecede bilgilendirilmemesinden dolay lojistik, tamaclk olarak

deerlendirilmektedir. Hlbuki tanmdan da anlalaca gibi lojistik, tamacln

yannda tanmda sz edilen dier faaliyetleri de iermektedir. Lojistiin tanm

iletmeler tarafndan iyi anlalmaldr ki; planladklar hedefleri mantki hesaba dayal

malzeme, personel ve bilgi ak ile destekleyerek gerekletirilebilsinler." 2

Bir dier tanma gre ise lojistikrn, hizmet ve insan gibi kaynaklarn, ihtiya

duyulan yerde ve istenen zamanda temin edilmesi iin bir ara olarak tanmlanabilir.

Herhangi bir pazarlama veya retim organizasyonunun lojistik destek olmadan

baarlmas ok zordur. Lojistik, nakliye, envanter, depolama, malzeme idaresi ve

ambalajlama bilgilerinin birletirilmesini kapsar. Lojistik iletme sorumluluu,

hammaddenin corafik konumlanmas, prosesin iletilmesi ve ihtiyalarn mmkn olan

en dk maliyetle karlanarak iin bitirilmesidir.

2http://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2, 22.04.2010
http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9Cr%C3%BCnhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9Cr%C3%BCnhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9Cr%C3%BCnhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Hizmethttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Pazarlamahttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9Cretimhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9Cretimhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Nakliyehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Envanterhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Depolamahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ambalajhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Hammaddehttp://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2http://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2http://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2http://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2http://tr.wikipedia.org/wiki/Hammaddehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ambalajhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Depolamahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Envanterhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Nakliyehttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9Cretimhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Pazarlamahttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Hizmethttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9Cr%C3%BCn


11/60

3

Lojistik kelimesinin Trk Dil Kurumu szlne gre anlam, geri hizmet

olarak verilmitir. Genel olarak, lojistik mhendisliin makina sistemlerinden ziyade

insan sistemleri ile ilgilenen bir bran olarak grlr.

Lojistik, doru zamanda doru fiyatla, doru miktara sahip olmak olarak

tanmlanabilir. Lojistik bir proses bilimidir. Tm endstriyel sektrlerde, verimlilik,

tedarik zinciri ve proje devreye alma srelerinin istenen dzeyde olup olmad

denetlenir. Lojistik , askerlerin ihtiyalarnn kendileri tarafndan karlanmas

srecinden, domu bir konsepttir ve bu temelden yola karak ok daha ileriye

gitmitir. EskiYunan, Roma ve Bizans uygarlklarnda ihtiyalarn datm ve finanse

edilmesinden sorumlu Logistikas denen blmler ve subaylar vard. Oxford

niversitesi, szlnde lojistik kelimesi; Askerlik biliminin personel , tehizat,

malzeme tama , bakm ve salanmas ile ilgili bir dalolarak tarif edilir.

1.2.LOJSTN TARHSEL GELM

Tarihsel geliim iinde lojistik, sanayi devriminin gereklemesi ve

kresellemenin gndemi igal etmesine kadar sadece askeri alanda snrl kalrken,

sanayi devrimi lojistiin evriminde bir dnm noktas olarak karmza kmaktadr.

Gnmzn i dnyas, savan yerini uluslararas rekabetin, erzak ve

mhimmatn yerini mal, teknoloji ve varlklarn ald bir arenaya dnmtr.

Baarya ulamak iin kullanlan stratejiler ve bunlara uygun faaliyetlerin, yani lojistiin

nemi gittike artmtr. Lojistik, 21. yzylda amaca ulamak iin tm organizasyonu

ve kaynaklarn en uyumlu ekilde hareket ettirebilme yetenei olarak i dnyasnn

gndemine girmitir.

Bu erevede satn alma, nakliye (kara, hava, deniz, demiryolu), gmrk,

sigorta, depolama, tedariki sipari izleme, talep tahminleri, envanter yne timi, lojistik

bilgi sistemi, yedek para destei, datm, iade ilemleri, retime malzeme verme,

katma deerli ilemler (etiketleme, fiyat-barkod, paketleme, birletirme-ayrma, mteri

taleplerine gre rn hazrlama vs.), rota planlamas ve ara optimizasyonu ile sevkiyat

(ykleme ve var zaman planlama) gibi ok eitli faaliyetler gnmzde lojistik ile e

anlaml hale gelmitir.
http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_Dil_Kurumuhttp://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_Dil_Kurumuhttp://tr.wikipedia.org/wiki/M%C3%BChendislikhttp://tr.wikipedia.org/wiki/M%C3%BChendislikhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Makinahttp://tr.wikipedia.org/wiki/End%C3%BCstrihttp://tr.wikipedia.org/wiki/End%C3%BCstrihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Verim&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Askerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Yunanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Yunanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Romahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Bizanshttp://tr.wikipedia.org/wiki/Oxford_%C3%9Cniversitesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Oxford_%C3%9Cniversitesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Oxford_%C3%9Cniversitesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Oxford_%C3%9Cniversitesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Bizanshttp://tr.wikipedia.org/wiki/Romahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Yunanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Askerhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Verim&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/End%C3%BCstrihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Makinahttp://tr.wikipedia.org/wiki/M%C3%BChendislikhttp://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_Dil_Kurumu


12/60

4

Dnya zerindeki gelimi lkelerin tamamnn entegre olduu, gnden gne

gelien lojistik sektr, Trkiyede de 1980lerle 1990l yllar arasnda kara, hava,

deniz, demiryolu ve kombine tamaclk alanlarndaki yatrmlarla alt yapsn olumuve 1990l yllarda atlma gemitir3.

ekil 1:Lojistiin Genel Grnm

1.3. TEKSTL NEDR

nsanolunun temel ihtiyalarndan biriside phesiz tekstil rnlerinden doan

faydalardr.Bu faydalar giyim bata olmak zere ; evde,i yerinde ksacas hayatmzn

her ksmnda grmemiz mmkndr.Bu faydalardan ve tekstilin tanmndan bahsetmek

gerekirse ;

3

http://www.utikad.org.tr/srapor.asp, 05.06.2010
http://www.utikad.org.tr/srapor.asphttp://www.utikad.org.tr/srapor.asphttp://www.utikad.org.tr/srapor.asphttp://www.utikad.org.tr/srapor.asp


13/60

5

Tekstil hayvansal veya bitkisel lifli kullanm rnleridir.Giyilebilen herey ve

baz dekorasyon rnlerini de iine alan imalat sektrdr.Trkiyenin en nemli

sektrlerinden biridir.


14/60

6

2. TAIMA VE LOJSTKTamadar anlamda bir nesnenin (eya, rn, yk, veya mal ) bir yerden bir

baka yere nakli demektir. Geni anlamda tamaclk, mteri ihtiyalarnn giderilmesi

amacyla retilen mallarn ihtiya duyulan blge ve merkezlere zamannda

ulatrlmasdr. Bu ynyle tamaclk, ulatrma srecinin yannda ykn tanmas

iin gerekli evraklarn ( yk, ara, src, gmrk, vb. ) hazrlanmasndan mteri

deposuna teslimine kadar, eitli hizmetleri de ieren daha kapsaml ve karmak bir

sektr haline gelmitir.

Tama organizasyonunda iki nemli karar;

1. Aama : Tama Trnn Belirlenmesi

2. Aama: Lojistik sletmesi Faaliyet Alanlar

Uluslararas ve dahili tamaclk hracat-ithalat ilemleri ve gmrkleme Tama trnn belirlenmesi ( kara / deniz / hava / demiryolu/ nehiryolu / boru

hatt/ kombine)

Tama ynetimi ve tayc seimi Tama szlemesi ve kapsamnn belirlenmesi Tama belgelerinin hazrlanmas Uluslararas yasal mevzuat ve uygulamalar hakknda danmanlk hizmeti Datm Depolama ve antrepo hizmetleri

Elleleme Sigortalama

Ambalajlama, barkod ve etiketleme

Operasyon ve sevk ynetimi Lojistik maliyet planlamas Tersine lojistik faaliyetleri (iade rnler, tamir, vs.) Fabrika ii destek, montaj hatt vs. sreler Stok ynetimi Hizmet pazarlamas Mteri ilikileri ynetimi Raporlama

Talep ynetimi Lojistik performans deerlendirme 4

4Do.Dr.ERDAL Murat Power Pont Sunumu 2009


15/60

7

ekil 2:Temel Tama Trleri

2.1. LOJSTK FAALYETLER

Lojistik faaliyetler, gerekte binlerce yllk bir gemiesahiptir. nsanolunun

hayatta kalma savann esas bal bana lojistik uygulama btndr. Lojistik; ilk

olarak 1907 ylnda "Ordularn sevk ve tedariki ile ilgili sava sanat dal" olarak

tanmlanm askeri kkenli bir kavramdr.

II. Dnya Savanda ve bunu takip eden savalarda, lojistik faaliyetleri baar

ile uygulayan lkelerin, sava meydanlarndan zaferle dnmesi, konu zerine yaplan

almalara hz kazanmtr. Lojistik faaliyetler, gerekte binlerce yllk bir gemie

sahiptir. nsanolunun hayatta kalma savann esas bal bana lojistik uygulama

btndr. Lojistik; ilk olarak1907 ylnda "Ordularn sevkve tedariki ile ilgili sava

sanat dal" olarak tanmlanm askeri kkenli bir kavramdr. II . Dnya Savanda ve


16/60

8

bunu takip eden savalarda, lojistik faaliyetleri baar ile uygulayan lkelerin, sava

meydanlarndan zaferle dnmesi, konu zerine yaplan almalara hz kazanmtr.5

2.1.1 Temel Lojistik Faaliyetler Talep Ynetimi

Tedarik

Nakliye(Kara, Hava, Deniz, Suyolu, Demir, Boru, Kombine)

Kalite Kontrol-Gzetim

Gmrk, Antrepo, Sigorta

Depolama-Elleleme-Palet Park-n/Son lemler

Fasona Gnderme Fasondan Aldrma

Stok Ynetimi

Lojistik Bilgi Sistemleri

YkYedek Para Destei Datm, apraz Sevkiyat(Cross Dock)

Filo Ynetimi

ade lemleri, Tersine Lojistik

retim Lojistii-retime Annda Malzeme Verme

Hurda ve Iskartalarn Elden karlmas

Katma Deerli lemler

5Do.Dr.BLGL Turhan, Yaymlanmam Ders Notlar,BLMYO, 2009


17/60

9

Rota(Route), Dngsel Sefer(Milk Run)

Sevkiyat Planlama

Proje, Mhendislik ve Danmanlk Ykleme Optimizasyonu

2.2.LOJSTK MALYETLER

Navlun, Sigorta, Gmrkleme, Ara Tama Maliyetleri

Depolama Maliyetleri

Bozulma, Hasar ve Kayp Maliyetleri

Ge Teslimat Maliyetleri

Ceza, Hata Maliyetleri

Bilgi Sistemleri / Bilgi letiim Maliyetleri

Personel Maliyetleri

Optimum Olamayan Sipari Miktarlar Maliyetleri

Stok Bulundurma Maliyetleri

Atl Kapasite(depo, tama arac, vd.) Maliyetleri

Kullanlan Ara ve Donanmn Amortisman veya Kiras 6

2.3.TRKYEDE LOJSTK ETM

Lojistik eitimi Trkiye iin olduka nem arz eden bir yere gelmitir. Tm

rn veya hizmetlerin maliyetleri iinde yer alan lojistik maliyetlerin kontrol,

ynetilmesi ve optimum seviyelerde tutulmas akademik olarak takip edilmekte ve

eitli yaklamlar ile srece katk salanmas hedeflenmektedir. 2005 ylnda

Trkiyenin ilk Lojistik meslek lisesi olan Mehmet Emin Horoz Anadolu Lojistik

6Do.Dr.TANYA Mehmet,Hastane Lojistik Ynetimi,Power Pont Sunumu,10.11.2005
http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiyehttp://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiyehttp://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye


18/60

10

Meslek Lisesi kurulmutur. Lojistik eitiminin temelleri lise yllarnda atlmaya

balamtr.Akademik eitim vermek zere stanbul niversitesibnyesinde Ulatrma

ve Lojistik Yksekokulu 4+1 (be) yllk blm kurulmutur. Yeditepe Universitesibunyesinde Uluslararas Lojistik ve Tamaclk blm de 4 yillik egitim vermektedir.

Ayrca Beykoz Lojistik Meslek Yuksekokulu, Hatay Mustafa Kemal niversitesi

Reyhanl Meslek Yksek Okulu Uluslararas Lojistik blm, stanbu l Arel

niversitesi, stanbul Ticaret niversitesi,stanbul Aydn niversitesi, Beykent

niversitesi 4+1 Ayazaa kampsnde, Okan niversitesinde ve Beykoz Lojistik

Meslek Yksekokulunda da Lojistik blm bulunmaktadr. Ayrca zmir Ekonomi

niversitesi'nde Lojistik Ynetimi adyla alan ilk lisans program bulunmaktadr.Ayrca Dokuz Eyll niversitesinde lojistik mhendislii tezsiz yksek lisans program

almtr. Ayrca yeni alan Beykoz LojistikMeslek Yksekokulu lojistik eitimine

yeni bir ivme kazandrmtr.

Bunlara ek olarak Kadir Has niversitesi de Uluslararas Lojistik Blm

olarak bu alanda eitim veren en nemli kurumlardan biridir. Devlet niversitelerinde

de lojistik blmleri almtr. Trakya niversitesi Lojistik Ynetimi ve son olarak

2009-2010 dneminde eitime balayan Gaziantep niversitesi 4 yllk Uluslararas

Ticaret ve Lojistik Blm bunlardan bazlardr.

2.3.1 Trkiye'de Lojistik Danmanlk Hizmetleri

Lojistik iletmeler iin ok byk nem arz eden bir alandr. Trkiye'de bir ok

iletme lojistik srelerini etkin bir ekilde planlayamad iin byk maliyetlere

katlanmak durumunda kalmaktadr. Bu noktada lojistik danmanl devreye girmekte

ve firmalar, planlamada ihtiya duyduklar beyin gcn, dardan karlama ansn

elde etmektedirler. Bu kapsamda bireysel alan uzman kiilere bavurulabilecei gibi,

lojistik zerine uzmanlam kadrolar ile hizmet veren firmalardan da

faydalanlabilinmektedir. Danmanlar, firmann srelerini incelemekte ve bilimsel

yntemler kullanarak planlama yapmaktadrlar. Talep tahminlemesinin ardndan retim

planlama, sonrasnda depo srelerinin optimizasyonu ve datm srelerinin

planlanmas ile etkin bir tedarik zinciri gelitirilebilmektedir.
http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul_%C3%9Cniversitesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul_%C3%9Cniversitesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kadir_Has_%C3%9Cniversitesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kadir_Has_%C3%9Cniversitesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Gaziantep_%C3%9Cniversitesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Gaziantep_%C3%9Cniversitesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiyehttp://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiyehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Gaziantep_%C3%9Cniversitesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kadir_Has_%C3%9Cniversitesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul_%C3%9Cniversitesi


19/60

11

2.4. NC PARTLOJSTK(3PL)

2.4.1 Lojistikte D Kaynak Kullanm

Gnmz ekonomik koullarnda irketlerin asl retim ( uzmanlk ) alanlarnn

dndan ekilerek , maliyet azaltmay hedeflemeleri nedeni ile bu sektr geliimini

hzlandrmtr. ncelikle neden 3. Parti dendiini aklamak gerekirse.

1. parti ; retici , imalat , gnderici , toptanc vs. maln ve/veya

hizmetin reticisidir.

2. parti ; Birinci partinin dorudan mterisi veya aka gre tedarikisi

olan iletmedir.

3. parti ; Dolaysyla bu iki taraf arasndaki mal ve hizmet akna giren

irkettir.

Kelime anlamyla , lojistik hizmetlerinde d kaynak kullanm veya 3. Parti

Lojistik tanm geleneksel olarak halihazrda irket bnyesindeki lojistik aktivitelerinin

gerekletirmesi iinin 3. bir irkete devredilmesidir[1]. Bu balamda irketler uluslaras

nakliye , depolama , stok kontrol , paketleme , etiketleme , sevkiyat , datm vb.

ilerinde bu alanda uzmanlam ve gerekli tesis , ekipman veya personele sahip

irketlere devretmektedirler.7

2.5.TRKYEDE LOJSTK FAALYETLER

Dnyadaki benzer uygulamalara paralel biimde hizmetlerini eitlendiren ve

uzmanlatran Trkiyede yerleik lojistik sektr 2000 ylnn bana gelindiinde,

yerli ve uluslararas irketlerle ibirliine giden, yurtd brolar aan hizmetlerinin

kalitesini srekli artran, dinamik bir sektr haline gelmitir.

7Baziotopoulos (2008). "An Investigation of Logistics Outsourcing Practices In the Greek Manufacturing Sector".

PhD thesis- "".
http://tr.wikipedia.org/wiki/Lojistik#cite_note-Bazio.-0http://tr.wikipedia.org/wiki/Lojistik#cite_note-Bazio.-0http://tr.wikipedia.org/wiki/Lojistik#cite_note-Bazio.-0http://tr.wikipedia.org/wiki/Depolamahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Stok&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Paketlemehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Etiketleme&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Da%C4%9F%C4%B1t%C4%B1m&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Da%C4%9F%C4%B1t%C4%B1m&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Da%C4%9F%C4%B1t%C4%B1m&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Etiketleme&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Paketlemehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Stok&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Depolamahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Lojistik#cite_note-Bazio.-0


20/60

12

zellikle son 10 yl iinde uluslararas pazarda ok ciddi bir gelime gsteren

lojistik sektr ile ilgili yansmalar Trkiye ekonomisinde de grlm ve her geen

gn lojistik hizmetler daha fazla anlr bir hale gelmitir.

Byme potansiyelinin olduka yksek olduu lojistik sektrnn nemi

Trkiyede giderek artmaktadr. Hizmet sektrlerinden biri olan lojistik sektrnn,

lkemizde turizmden sonra en fazla potansiyeli bnyesinde barndran ikinci sektr

olduu ifade edilmektedir.

Trkiye ekonomisi iin, lojistik faaliyetlerin gelimi dzeye ulamas ve

dnya standartlarna yaklamasnn iki nemli yarar olacaktr. Trkiye sahip olduucorafi konumu itibariyle yakn evresinde lojistik hizmet verebilecek tek lke

olacaktr. Barndrd nfus ve sahip olduu byk ekonomi nedeniyle, lojistik

hizmetlerden yararlanacak olan milli retici ve ihracat fayda salayacak, Trk

rnlerinin d pazarlara eriim sre ve maliyeti azalacak, bu durum da talebi olumlu

etkileyecektir.

Trkiyedeki lojistik sektrn u ekilde analiz edebiliriz;

Gl Ynler

Stratejik ve corafik konum,

Ekonomik byme,

retkenlik art ,

Trkiyenin tarafnn denizlerle evrili olmas,

Kara tamaclnn gelimi olmas ve bu alanda nemli bir filoya sahip olma ,

Maliyetlerin Avrupa lkelerine gre dkl,


21/60

13

Zayf Ynler

Eitimli/kalifiye personel yetersizlii,

Teknolojik altyap eksiklii,

Demiryolu ve denizyolu tamacl ve altyapsnn yetersizlii,

Kombine tamaclktaki yetersizlikler,

Yal tat filosu,

etii eksiklikleri,

Mevcut tesis stounun ounluunun kalitesiz olmas,

Karayolu Tama Kanunu ve ynetmeliinin getirdii mali ykler,

Liman ve havalimanlarmz ile snr kaplarnn altyap sorunlar.

Tehditler

Ekonomikdeki belirsizlik ve dalgalanmalar,

Tama ile balantl devam eden bir takm projelerin tamamlanmama riski

Frsatlar

Yabanc firmalarn sektre girii,

Sektrn dinamik yaps ve gelime gstermesi

Gen ve dinamik nfus,

Liman inaatnaelverili bir corafi altyap

Karadeniz, Balkan, Arap ve BDT lkeleri


22/60

14

Avrupa Birlii yelii

2.5.1 Trkiyede Faaliyet Gsteren Lojistik Firmalar

Trkiyede gelimekte olan sektrlerin banda gelen lojistiin nemi,

Trkiyenin corafi konumu gznnde bulundurulduunda, uluslararas boyutta daha

da artmaktadr. Trkiyede d ticaret yapan yaklak 50.000 irket bulunmaktadr. Bu

irketlerin yaklak 5.000i 1 milyon dolarn zerinde d ticaret hacmine sahiptir. D

ticaret irketlerine verilen lojistik hizmetleri salayan yaklak 2.000 gmrkleme

irketi, 1.200 uluslararas kara tamaclk irketi, 1.000 uluslararas denizcilik irketi,

250 tama ileri organizatr (freight-forwarder) irket ve 250 civarnda antrepo

bulunmaktadr.1Ayrca nakliyat ambar iletmecileri, tama ileri komisyoncular,

datm irketi, kargo ve kurye sektrnde alan irketleri de sektr kapsamna dahil

etmek mmkndr. Bu firmalardan bazlar u ekildedir;

Omsan Lojistik

Ekol Lojistik

Reysa Lojistik

Borusan Lojistik

Barsan Global Lojistik

Balnak

Mars Lojistik

Sttnak

Yurtii Lojistik

Alian Lojistik

DHL

Exel Lojistik

TNT


23/60

15

Serlog

Gefco

Kuhne&Nagel

Rynart

UPS

Willi Betz

Nunner

Fedex

Expeditors

Maresk Denizcilik

Deutsche Post

Frans Maas

Gkbora Lojistik

Horoz Lojistik

zmir Lojistik

Sertrans

Yeni Antalya

Schenker Arkas

Karnca / Meyer&Meyer / Geologstcs

Geopost&Yurtii Kargo

Galata Tamaclk

Lojistik sektrnde yer alan firmalar depolama alan yerseiminde baz nemli

kriterleri gz nnde bulundurmaktadrlar. Bu kriterlerden en nemlileri:

ehir merkezlerine, havaalan ve limanlara yaknlk


24/60

16

Ulam ve trafii son derece kolay olmas

Kamyon ve TIR trafiinin serbestlii

Kamyon ve TIR park manevra alanlarna sahip olmas

Depo tavan ykseklii minimum 9 m. olmas

Depoda mmkn olduunca ok sayda ykleme boaltma kaplar ve rampalar

bulunmas olarak sralanabilir.

2.5.2 zmit Blgesinde Lojistik Sektr

zmit, Marmara blgesinin ve Trkiyenin en nemli sanayi ve depolama

alanlarndan biridir. Blgenin avantajlar, stanbula yaknl, TEM, E-5 gibi nemli

uluslararas karayollarna ulalabilirlii, deniz ve demiryollar gibi ulam eitliliidir.

Blge, sanayi alannda kapasitesini doldurmakta olup buna ramen lojistik sektrnde

dzenli bir yaplamaya gidilememitir. Ayrca karayolu tamaclnda kamyon ve

trlarn olduka youn olan stanbul trafiine girerek blgeye ulamasda ve blgeye ait

havaalannn olmamas en nemli dezavantajlarndandr.

Lojistik sektrnde stoka eklenen yeni binalarla birlikte baz blgelerdeki kira

rakamlarnda geen yla gre %10 ile %15 arasnda artlar meydana gelmitir. Gelecek

dnemde piyasadaki taleple balantl olarak kira rakamlarndaki art devam edecei

dnlmektedir. retimin ve ticaret hacminin bymeye devam ettii 2008 ylnn ilk

iki eyreinde, artan ihtiyac karlamaya ynelik lojistik ve endstri merkezlerine

yaplan yatrmlarn artt gzlemlenmektedir. 2007 yl verilerine gre zmitgenelindeki sanayi tesislerinin yaklak %85i zmit ilinin kuzey ksmnda, stanbul iline

yakn konumda yer almaktadr. Son dnemde Kseky ve Uzuniftlik blgeleri, arsa

maliyetleri asndan Gebze blgesine kyasla daha uygun olmas sebebiyle lojistik

alannda yatrm yapmak isteyen firmalarn alternatifler arasna ald blgeler olmutur.

lerki yllarda blgeye destein srmesi ile birlikte stanbul trafik

younluunun azaltlmas almalar, zmit blgesine alternatif lojistik blgelerinin


25/60

17

yaratlmas, sanayi blgelerinin geliimlerinin yava yava tamamlanmas nedenleriyle

lojistik alannda byk yatrmlar beklenmemektedir. Ancak genel olarak sektrdeki

bymenin devam etmesi ile birlikte kiralarn normal seyrinde artabileceive zmitinyakn evresinde bulunan blgelere doru yeni depolama alanlarnn byyebilecei

dnlmektedir.

2.5.3 Trkiyede zmite Rakip Olabilecek Lojistik Merkezleri

orlu Blgesi

zellikle Atatrk Havaalannn kargo ykn ve stanbul ara trafiiniazaltmak amacyla Tekirdan orlu Havaliman yaknnda lojistik ky kurulmas

planlanmaktadr. Havayolu, demiryolu ve karayolu ile balants olacak olan orlu

Lojistik Ky projesinin yapm aamas olduu renilmitir. Mevcutta askeri

havaalan olarak kullanlan orlu havaalannn lojistik ky projesinden sonra aktif hale

gelmesi planlanmaktadr. Yaklak 1.100.000 m2 alan zerine kurulacak olan kyn

havayolu, demiryolu ve Tekirda'a yeni yaplan Akport Liman'nn ayn gende

birletirilerek Trkiye'de tek olmas planlanmaktadr. Lojistik kyn TOK tarafndan

ina edilmesinin gndemdedir.

stanbul Blgesi

stanbulda ehir merkezine yakn konumda bulunan mraniye, Sargazi,

Kartal, Dudullu, Maltepe, kitelli, Ayazaa ve Kemerburgaz blgeleri E-5 ve TEM

otoyollarna olan yaknlklar dolaysyla lojistik ve retim amal en fazla tercih edilen

blgeler konumundayd. Ancak gelien sanayi ve lojistik sektr ile birlikte ehir

merkezinde arsa fiyatlarnn artmas ve yeterli sanayi alan retilememesiyle birlikte bu

blgelere alternatif olarak 1970li yllarn sonlarndan itibaren Gebze, Beylikdz,

Hadmky, Samandra, Tuzla, Gneli, Yenibosna blgeleri organize sanayi

blgelerinin de kurulmasyla sanayi ve lojistik merkezlerine ev sahiplii yapmaya

balamtr.


26/60

18

Dier Blgeler

Trkiyede zmit blgesinin rekabet edebilecei dier blgeler olarak Mersin,

zmir ve Trabzon blgeleri saylabilir. Trabzon blgesi havaalanna ve limana sahip

olmas ile birlikte byk bir avantaj yakalam olmasna ramen demiryolu

balantsnn bulunmamas ve blgenin corafi yaps nedeniyle karayolu ulamnn

zorluu en nemli dezavantajdr. Mersin blgesinin ise en nemli dezavantaj ise

havaalannn bulunmamas gsterilebilir. Ancak blgeye havaalan kurma abalar

devam etmektedir. Dier yandan zmir blgesi olduka gl bir lokasyona ve ulam

ana sahiptir. zellikle zmir liman Trkiyenin nemli limanlarndan sayllabilir.8

2.6. LOJSTK YNETMNDE KRTK BAARI FAKTRLER

Maliyetlerin(Tama, Depolama, Stokta Tama, vb.) Drlmesi

ZamanndaTeslim Orannn Yksek Olmas

Temin SresininAzaltlmas

Esnekliin Artrlmas, Seenek zm Saylarnn Artrlmas

Veri Gvenilirliinin ve Hzl Eriim Orannn Ykseltilmesi(miktar,

zaman, yer, vb.), Bilgi/Evrak Eksikliinin En Aza ndirgenmesi

Temel YetkinlieOdaklanmann Salanmas

Bozulma/Hasar/Kayp Orannn En Aza ndirgenmesi

Tedarik Zinciri indeki Toplam Stoklarn En Aza ndirgenmesi

Lojistik Faaliyetlerin Etkinlik(planlara uyma) ve Verimlilik(kt/girdi)

Oranlarnn Artrlmas

Mteri likilerinin Gelitirilmesi, Mteri Odaklln Artrlmas

8http://www.utikad.org.tr/srapor.asp, 05.06.2010
http://www.utikad.org.tr/srapor.asphttp://www.utikad.org.tr/srapor.asphttp://www.utikad.org.tr/srapor.asphttp://www.utikad.org.tr/srapor.asp


27/60

19

Riskin ve Kazancn Adil Paylam

Sabit Maliyetlerin Deiken Maliyet Haline Dntrlmesi

Lojistik Ynetim Giderlerinin Azaltlmas

2.6.1 Lojistik Baar Faktrlerinin Tekstile Etkileri

Maliyetlerin Drlmesi : Tekstilde lojistik maliyetlerinin drlmesi daha ok rn

ak meydana getireceinden piyasadaki canlanmay salar.

Zamannda Teslim Orannn Yksek Olmas : Mteri memnuniyetini salar ve dahaok satn yaplmasnda etkili olur.

Esnekliin Artrlmas : Tekstil tamalarnda esnekliin artrlmas srekli deiim

iinde olan sektrn gnmze daha kolay adapte olmasn salar.

Hasar-Bozulma-Kayp Oranlarnn En Aza ndirgenmesi :Teksil hammedde, maml

ve yar maml malzemelerin depolanmasnda; malzemelerin etrafnda tekstil

mamullerine iine sinebilecek koku ve kimyasallardan bulunmamas gerekmektedir.Ayrca tekstil ile ilgili mamllerin bulunduu blmde ar rutubetli bir ortam

alnmamaldr. Ar rutubet maml mallarn fonksiyonlarnda bozulma meydana getirir.

Tekstil mamllerin bulunduu ortam ar ve devaml olarak k bulunmamaktadr.


28/60

20

3. DEPOLAMA ve DEPOLAMA HZMETLERletmelerin retim srecinde kullanacaklar hammade, kompenent, yardmc

malzemeler ile bakm-onarm sarf malzemeleri ve yedek paralarn stoklanmas ve

ynetilmesine malzeme depolama, retim sonucundaki son mamullerin stoklanmas ve

envanterlerin ynetilmesine mamul depolama denilmektedir.

Bu fonksiyon, iletmelerin yaamsal faaliyetlerinin srekliliklerini salayacak

tm maddelerin, ihtiyalara ve sata ynelik olarak pazara uygun ekilde stoklanmas

bu stoklarn uygun artlarda ynetilmesi iin istifleme, makina, tehizat, otomasyon ve

bilgi ak sistemlerinin bir btn olarak grlmektedir. Depolar, firmalar iin retimde

devamll, pazara zamannda rn yetitirmeyi dolaysyla pazarda rekabet edebilmeyi

salamaktadr. Depo iletilmesinin maliyetleri yksektir. Bu yzden maliye tleri

drerek kar etmeyi gzeten firmalar kendi bnyelerinde depo faaliyetlerini terk

ederek bunu dardan almaya (outsource) zen gstermektedirler. Hammadde, ara

mamul ya da son mamullerin tedarikilerden alnp reticilere sevkiyat srasnda eitli

aamalarda ksa veya uzun sreli depolama hizmetlerinden de yararlanlmaktadr.

zellikle ithal edilen mamuller, ncelikle Antrepolarda tutularak gmrkleme

ilemlerinin tamamlanmasn beklerler. Lojistik uygulamalarnda, depolama nemli bir

hizmet alanolup deposunu darda tutacak iletmelere %10-15 arasnda maliyetlerinde

ucuzluk getirmektedir.

3.1 DEPO HZMETNN ALINMASI VEYA SUNULMASINDA DKKAT

EDLECEK UNSURLAR

Doru Yer Seimi

Depolarn ulam asndan kolay eriebilir yerlerde olmasna dikkat

edilmelidir. zellikle TIR veya kamyon gibi yksek tonajl aralarn giri -k

yapaca dnlrse nemi daha kolay anlalr. Deponun bulunduu yerdeki yol-

altyap ve telekom alt yapsnn dzgn olmasna dikkat edilmelidir.


29/60

21

Doru Raf Sistemleri ve stif Makinalarnn Seimi

Depolanacak mamllere uygun raf sisteminin olmas, bunlara yk konulmas

srasnda uygun istif makinalarnn seilmesi nemlidir. zellikle depo iindeki hareket

kabiliyetinin rahat olmas, hzl ve sorunsuz ykleme- bolatma ilemlerinin

yaplabilmesine dikkat edilmelidir.

Doru Operasyon eklinin Seimi

rn toplama (picking), mal kabul (receving), mal yerletirme (put away),

besleme (replenishment), ykleme- boaltma (loading-unloading) gibi operasyonlardahz, maliyet, ara gibi unsurlarn gz nnde bulundurularak doru operasyon

yntemlerinin belirlenmesi ve i aklarnn kartlmas gerekmektedir.

Doru Sayda ve Nitelikte Elemanlarn Seilmesi

Depo iindeki operasyon srasnda yeterli say ve nitelikte elemanlarn

bulunmas nde gelen artlardan biridir. Yetersiz eleman says, operasyonlarn

aksamasna, niteliksiz elemanlarn altrlmas operasyonlarn kalitesizliine yolaacaktr.

Doru Bilgi Teknolojilerinin Seilmesi

Depo iindeki operasyonlarn doru, zamannda ve hzl bir biimde yaplmas

iin barkod sisteminin depo iindeki mal kabulunden kna kadarki tm aamalarnda,

RF (Radyo Frekansl) barkod okuyucularyla okutularak sistemde takip edilmesi

salanmaldr. Depo iindeki tm hareketlerin mteriler tarafndan izlenebilirliinin

salanmas iin Internet imkanlarndan faydalanlmaldr.


30/60

22

ekil 3 : Depodan Genel Grnm

Depo ynetiminin iki temel amac vardr.Bunlar karlln artrlmas ve

mteri hizmetlerinin iyiletirilmesidir.

3.2. DEPO YNETMNDE AMALAR

En Az Alan/Hacim

En Fazla Depolama

Talepleri Hzla Karlamak

En Az Fire

Etkin Gvenlik

Veri Gvenilirlii

En Az Hatal Sevkiyat9

3.2.1 Depo Ynetiminde Operasyonel Amalar

Depo hacminin maksimum kullanm

Depo ekipmanlarndan maksimum faydalanma

9Yrd. Do. Dr. BLGL Turhan, BLMYO,Yaymlanmam Ders Notlar, 2009


31/60

23

grenlerin azami istifade

Depo operasyon maliyetlerinin minimizasyonu

letme varlklarnn korunmas

Mallarn korunmas

Sipari ileme zamannn minimizasyonu

Minimum stok dzeyi

Sevkiyat doruluu10

3.3. DEPOLAMADA EKONOMKFAYDALAR

Depolamann ekonomik yararlar; bir yada daha fazla tesisten faydalanarak

toplam lojistik maliyetlerin dorudan indirgenmesiyle oluur. Bir ekonomik faydann

yatrmlarn geri dnn (ROI) eklinde miktar olarak belirlemek dnlemeden

yansyacak direkt maliyet olmasndan dolay oldukakolaydr. Bir lojistik sisteme bir

deponun eklenmesiyle tama maliyelerinde sabit ve deiken depo maliyetlerinden

daha fazla bir d elde ediliyorsa bu durumda toplam maliyet te azalacaktr. Toplam

maliyetlerde planlanan seviyelere ulaldnda deponun ekonomik srelere sahip

olduukantlanmaktadr.

3.4. DEPONUN DN ve BUGN

Depolar, lojistik sektrnn srekli gelimesinden dolay buna paralel olarak

yeni zellikler kazanm ve deimitir. Aada depolarn gemiten gnmze kadar

olan deiimleri maddeler halinde belirtilmitir.

Klasik Depo

Fabrika veya sat maazas iinde veya okyaknnda bulunan yerlerdir.

malat ve sat destek amal

Mallarn ihtiya anna kadar, ounlukla uzun dnem, saklandklar,

bekletildikleri mekan

Giri k hareketlerinin dk dzeyde olduu statik ortamlar

10

Yrd. Do. Dr. BLGL Turhan, BLMYO,Yaymlanmam Ders Notlar, 2009


32/60

24

Bilgi ynsal ilenir

Datm Merkezi

Mterilere yakn, datm fonksiyonuna ve perakendeye destek amal tesis.

Tamalarda lei bytr

Ani talep deiikliklerine kar koruma salar

Veri gerek zamanl ilenir

Toplama Merkezi

Tedarikilere yakn, reticiye destek amal tesis.

Stoklarn dk dzeyde tutulduu, ancak stok devir hzlarnn yksek olduu

mekanlar

rn karmas hazrlanr

Tamalarda lei bytr

Veri gerek zamanl ilenir.

Aktarma Merkezi

Genelde farkl tama modlar veya ayn tama modu aralar arasnda

rnlerin aktarld, rnlerin ok ksa sreli kald tesis.

rnlerin sadece giri (rnkabul) ve k (sevk) ilemlerinin yapld yerler

apraz sevkiyat (crossdocking) noktalardr

Tama maliyetlerinden tasarruf ve hzl hizmet salama amalar var. rn;

kurye firmalarn kulland aktarma merkezleri.

3.5. DAITIM OPERASYONLARININLETMELERE KATKISI

Entegre zmler

Tedarikte/satnalmadamaliyet avantaj

Operasyonun tm srecinde iletmelerde tasarruf

Satnalma yknn tamamnn stlenilmesi


33/60

25

Envanter problemlerinin zm

Esnek ngrmleme

Zamannda teslimat,pazarda farkndalk yaratma,stoksuz alma modelleri

3.6. DEPOLARDAK FAALYETLER

Bir TZnde kilit noktalarda emin ve gvenilir depolama salamak, muhafaza

edilen rnleri iyi koullarda ve hasara uramakszn elde bulundurmak.

rnlerin ellelenmesini, tanmasn, eitlendirilmesini vekontroln etkin

olarak srdrmek

Tedarikiler ve mteriler tarafndan ihtiya duyulan bilgininilenmesi ve

aktarlmas ile doru kaytlar tutmak

Erteleme iin nihai rnlerin paketlenmesi gibi depoda deerkatan dier ileri

yapmak

Belirsizlik, talepte dalgalanmalar, zel gereksinimler vb. cevap

3.6.1 Depolardaki Belirgin Grevler

Tedarikilerden teslimat iin gelen aralarnkarlanmas ve geli rampalarna

ynlendirilmesi. Teslim edilen rnlerin tanmlanmas ve talebe gre eletirilmesi.

rnlerin aralardan boaltlmas, miktar, kalite ve durumlarnn kontrol. rnlerin

eitlendirilmesi ve depolama iin uygun birimlere dntrlmesi rnlerin

tanmlanacak ekilde etiketlenmesi (genellikle bar kod, manyetik bant veya RFID

ile).Birimlendirilen rnlerin istif sahasna tanmas.Gerek duyuluna kadar rnlerinstokta bulundurulmas. Lzumunda, yn depolama sahasndan birimlerin alnmas,

daha kk paralara ayrtrlmas ve bir toplama alanna transferi. Mteri siparileri

tarafndan talep edildiinde rnlerin bu alandan toplanmas, kontrol ve taleplere gre

konsolidasyonu. Siparilerin ayrma veya konsolidasyon sahalarna nakli. Siparilerin

kontrol, ambalajlanmas ve paketlenmesi. Siparilerin k ambarna nakli, sevk

aralarna yklenmesi ve mterilere gnderme. Envanter kontrol ve muhasebe gibi

tm iletim ve ilgili sistemlerin idaresi.


34/60

26

3.7. DEPOLAMADA EK HZMETLER

Gnmzde depolar, teknolojinin de etkisi ile yerini datm merkezlerine

brakmaktadrlar.Datm merkezlerinde, rnlerin saklanmas dnda;

Sipari alma-ileme,

Siparileri sevk etme,

Ambalajlama,

Envanter kontrol,

Faturalama, vb. pek ok dier ilev de gerekletirilebilmektedir.

3.7.1 Datm Merkezlerinin levleri

Toplama / Yma - rnlerin stoklama ya da apraz sevkiyat amacyla ieri

alnmas

Tasnifleme - Ayn tipteki rnleri bir araya koyma

Ayrma - Siparilere gre rn ayrma

eitlendirme - oklu rn gruplaryla mteri siparii oluturma

3.7.2 Depo Tesis Ynetimi

Balangta, depo deyiminden, iine az veya ok sayda mamul veya

hammaddenin sakland, korunduu mahaller anlalrd. Depo kaytlar ounlukla

elle yrtlrd.Depo kaytlarna gre mevcut grnen bir maln bulunmay ska

grlrd. Bu nedenle, saym gerekir ve/veya rn bulunana kadar geen sre

ierisinde fiyat dalgalanmalar ya da hurdaya ayrma gibi olaylarla karlalrd.

Gnmzde, depolardaki insan faaliyetlerini mmkn olduunca

snrlandrlmaktadr. Depolama faaliyetlerinde, elektronik dzenlerin dolayl

kontrolne girilmitir.


35/60

27

3.8. DEPO ARALARI

Dar Koridor stif Aralar: Raf sistemi kurulmu depolarda yklerin raflara

yerletirilmesinde kullanlr. Ortalama 15 metreye kadar ykseklere kabilen aralardr.

Yazl program olan depolarda stok giri ve klarn takip etmek ve sevk edilecek

maln irsaliyesine gre maln hazrlanmas iin, ana bilgisayarla irtibat kurabilecek

terminal montaj yaplabilir.

Yatay Malzeme Hareketleri iin Transport Aralar: Yatay malzeme hareketlerinde

kullanlan transport aralar, operatrlerce kullanlabilen ykn yerden temasn keserek

baka bir yere tanmasnda kullanlan akl aralardr. Trans palet, yaya kumandalyksee istif yapma aralar, bu grubun iinde yer almaktadr.

Programlanm Operatrsz Yk Tama ve stifleme Sistemleri: Bu aralar depo

iinde belli noktalar arasnda malzemenin tanmas, retim alanlarnda deiik

adreslerde montaj hatlar arasnda irtibat salayabilen ve herhangi bir ekilde

operatrn kumanda etmedii ancakgerektii zamanlarda operatr ile de kullanlabilen

aralardr.

Belli Program erevesinde Hareket Eden Robotlar ve stif Aralar: Raf sistemi

iinde otomatik stoklamay gerekletirir. 30 metreye ve zaman zaman daha fazla

ykseklie istif yapabilen ve kumanda merkezinden ynlendirilen sistemlerdir. Bu

sistemler genelde konveyrle yk sevkine alternatif retilmitir. Konveyrler monte

edildiinde baka aralarn veya yrme imkann ortadan kaldrr. Bu aralar zemine

yerletirilen kablolar okuyarak giderler ve belli adreslerde durmas ve bu adreslerde

yk alp yk brakmas programlanmsa bu ilemleri operatr kumandas olmaksznyaparlar. Yrrken nlerinde gittikleri ynde bir engel varsa dururlar, bu engel kalkt

zaman yollarna devam edebilirler. Bu sistemdeki aralar istenirse operatr tarafndan

kumanda edilir halde retilir. Hem operatr ile hem de operatrsz kullanlabilir.

Depolarda Kurulacak Raf Sistemleri in Her Tip stif ve Stoklama Aralar:

Konveyrler raf sistemleri mterinin ykne gre zel yaplm istif aralar ve

ekipmanlardr. Operatrler tarafndan kullanlabilen yatay tayc ve ykseklie istif

yapan ve mterilerin yklerinin zelliine gre retilen aralardr.


36/60

28

nden atall Forkliftler:nden atall forkliftler, 1 ton ile 10 ton arasnda kaldrma

kapasitesi olan ak veya dizel ile alabilen lastik tekerlikli aralardr.

ekil 4: Forklift


37/60

29

4. TEKSTL RNLER DEPOLANMASI VE YANGIN RSKLERKullanlan elyaf (lif) tipi ve depolama ekli yangn riskini belirleyen nemli

faktrlerden biridir. Elyafn tipi, yaps ve depolanma ekli yanma davrann

etkilemektedir. rnein pamuk elyaf iten ie sinsice yanarken, yn pamua gre biraz

daha zor yanmaktadr. Ayn ekilde elyafn depolanma ekli de nemlidir. Aadaki

tabloda elyafn tipine ve depolanma ekline gre yangn riskinin nasl deitii

grlmektedir:

ekil 5: Tekstil Deposundan Bir Grnm


38/60

30

Aadaki ekilde grld gibi elyaf tipi ve depolanma ekli tutuma hz ve

yangnn yaylma hzn direkt olarak etkilemektedir. Depolama ne kadar dzensiz ve

younsa, yangn riski de o oran da artmaktadr.

Kaynak: http://www.allianzrisk.com/?p=209, 07.06.2010

ekil 6: Kullanmda ve Depolamada Yangn Riskini Etkileyen Faktrler4.1.TEKSTL RNLERNN DEPOLANMASINDA OLUABLECEK

RSKLER

Tekstil malzemelerinin depoland alanlar yksek yangn riskine sahip alanlar

olarak belirlenmeli ve u ekilde olmaldr:

Bamsz bir bina veya blmde;

Herhangi bir retim alannn dnda bir alanda;

letmenin dier alanlarndan yangn duvarlar, yangna direnli kap ve

pencerelerle ayrlm bamsz bir blmde.
http://www.allianzrisk.com/?p=209http://www.allianzrisk.com/?p=209http://www.allianzrisk.com/?p=209


39/60

31

4.1.1 Pasif nlemler Tekstil malzemelerinin depoland alanlar bamsz olmal, retimle ayn

alanda depolama yaplmamaldr.

Depolarda farkl malzemeler (kimyasal madde vs.) depolanmamaldr.

Depolar, departmanlar aras gei yolu olarak kullanlmamaldr.

Yksek yancla sahip tekstil malzemeleri bodrum katlarda depolanmamaldr.

Bodrum katlardaki yangnlara mdahale olduka zordur.

zellikle pamuk balyalarnn depolanmasnda, balyalarn tamas esnasnda da

yangn riski mevcuttur. Balyalarn tand forkliftlerin dizayn ok nemlidir. Yk alt

ksmdan yukar doru kaldran forkliftlerde, balyalarn kaldrlmas srasnda zeminletemaslarnda kvlcm kmas olasdr. Bu durumda ortaya kacak kvlcmlar pamuk

balyalarnn iten ie yanmasna ve yangnn sinsice balamasna neden olabilir. Bu tr

forkliftler yerine tekstil iletmelerinde balyalar yanlarndan tutarak kaldran

forkliftlerin kullanlmas tercih edilmelidir.

Forkliftler elektrikliyse, aklerinin arj edildii blmler, depolamadan uzak,

havalandrmas olan yerler olmaldr. arj cihaz yakn evresinde kesinlikle depolama

yaplmamaldr.

ekil 7: Pamuk Balyalarn Tayan Forklift


40/60

32

zellikle elektrik panolarnn yakn evresine yaplan depolama yangn

asndan risk oluturmaktadr. Elektrik ebekesinde meydana gelen dalgalanmalar,

elektrik panolarna giren hav ve tozlarn ksa devreye yol amas vs. sebeplerkvlcmlara neden olup yaknda depolanan yanc maddenin tutumasn

salayabilmektedir.

ncelikle kablo balant kutular, elektrik sigortalar ve kablo kanallarnn

kapaklar uygun ekilde kapal tutulmal ve tesisatn srekli bakml olmasna dikkat

edilmelidir. Kablolarn gei gzergahnda, herhangi bir mekanik etkiye maruz kalarak

zarar grmelerini engellemek iin kanallar ierisine veya krlmaz malzemeden oluan

kablo kutularna yerletirilmesi tavsiye edilmektedir.

ekil 8: Ak arj Blgesi

Aydnlatma armatrlerinin alt ksmlarna denk gelecek ekilde depolama

yaplmamaldr.

Olas bir depremden devrilmelere kar, raflar birbirlerine balantl olmaldr.

Yangn dolaplarnn ve portatif yangn sndrclerin nlerine, acil durumlarda

kolay ulalmalarn engelleyecek ekilde depolama yaplmamasna dikkat edilmelidir.


41/60

33

4.1.2 Aktif nlemler

Olas bir yangn erken alglayabilmek ve yangna annda mdahale edebilmek

iin depolara yangn alglama sistemi kurulmas tavsiye edilir. Fakat proses gerei hav

veya toz aa kan blmlerde duman dedektrleri yanl alarm verebilmektedir. Bu

durum dikkate alnarak bu blmlerde duman dedektr yerine alev ya da s

dedektrlerikullanlmas daha yararl olacaktr. Yksek yaplarda ise en uygun alglama

sistemi bim dedektrleridir.

Yangn Ynetmeliinde belirtilen Tehlike Grubu na gre uygun sayda yangn

sndrc temin edilmelidir. Bu sndrcler, iletme iinde kolay grlebilecek

yerlere aslmal, nlerine kolay ulalmalarn nleyecek ekilde malzeme depolamas

yaplmamaldr.

ekil 9 : Doru Depolama rnekleri


42/60

34

ekil 10 : Kafesle evrilmi Elektrik Panosu

Yangna suyla mdahale edebilmek amacyla iletme iine yangn dolaplar

kurulmal, yeterli kapasitede su rezervi oluturulmaldr. Sistemin yeterli basn ile

desteklenmesi iin elektrikli ve dizel yangn pompas tesis edilmelidir.11

11http://www.allianzrisk.com/?p=209 ,07.06.2010
http://www.allianzrisk.com/?p=209http://www.allianzrisk.com/?p=209http://www.allianzrisk.com/?p=209http://www.allianzrisk.com/?p=209


43/60

35

5. TEKSTL SEKTRNN GENEL GRNMTekstil sektrnn, gerek ihracat, gerek istihdam, gerekse katma deer

bakmndanTrkiye iin yeri ve nemi fevkalade byktr. ve d gelimelerden ok

abuk ve ok derin etkilenen bu sektr, kendisi ile birlikte Trk ihracatn ve dier

sektrleri adeta fel etmektedir. Tekstil sektr, kriz ortamlarnda Trkiyenin yumuak

karn olurken, kalknma ve byme yllarnda ise en byk umut olmaktadr. Uzun

yllardan beri d ticaretimizde stratejik bir sektr olma durumunu koruyan Tekstil

ve Konfeksiyon Sektrnn;

Tekstil Sektr Genel Veriler

Toplam retim indeki Pay (GSMH) %11

Sanayi retimi indeki Pay %14

malat Sanayi retimi indeki Pay %16

stihdam erisindeki Pay %11

Sanayi indeki stihdam Pay %28

Toplam hracat erisindeki Pay %38

Toplam thalat erisindeki Pay %8.2 12

Gibi nemli rakamlar olmasna ramen; sektr uzun sredir ok ciddi

sorunlarla boumaktadr. Nitekim, inin kotasz rekabete balad 2005 yl iin

Trkiye bir tekstil stratejisini resmen hala oluturamamtr. Bu safhada, sektrn bir

btn olduu bilinciyle sosyal taraflar olarak (Merkezi Ynetim, veren-Sendikalar)

ortaya konulacak yaklamlar ve zmlerde ortak paydada buluulmas da ayr bir

nem tamaktadr.

Sektrn retim, stihdam ve hracat politikalar ve durum tespiti dnemler

halinde, konjonktrel olarak deil, srekli ve periyodik olarak izlenmeli ve sorunlarn

rememesi salanmaldr. Bu da ulusal birstratejik sektr politikas oluturulmasyla

mmkndr.

Trkiye, zellikle 1980li yllarda balayp 1990l yllarla devam eden srete,

Dnya pazarlarna ihracatnn ban ektii Tekstil ve Konfeksiyon Sektryle girdi.

12z-plik Sendikas, Tekstil Sektrnde Sorunlar ve zm nerileri, Mart 2005, ANKARA


44/60

36

Trkiye gibi kalknmakta olan lkelerin zellikle ihracata dayal byme modeline

rnek tekil eden bir ivme ierisinde 1997 ylna kadar dnem dnem retim-ihracat ve

istihdamda ini klar gsteren sektr, retim-istihdam ve ihracatta lokomotifolmazelliini korudu. Sektr; 1950 ylna kadar Tekstil, 1970 ylna kadar da konfeksiyon

sektrnde ithalata kilitlenmi ve 1980li yllara kadar sadece i piyasaya ynelik

retim yaparken 1980li (zellikle de 90l) yllarda ihracatn ban ektii darya ak

byme politikalar ile beraber, hzla byyerek ihracatta byk artlar kaydetmi ve

lkemizin de retim,ihracat ve istihdamda olmazsa olmaz sektr haline gelmitir. Bu

srete, Trkiyenin 1996 ylnda girmi olduu Gmrk Birlii ile, artaca dnlen

hracatmz, gmrklerin sfrlanmasyla birlikte aksine azalm, ithalat ise artmtr.En avantajl ve rekabet edebileceksektr olarak nitelendirilen Tekstil Sektr,

Gmrk Birlii srecinde, (bugne gelindiinde) rekabet imkanlarn kaybeder hale

gelmitir. 90l yllarda Gmrk Birlii srecinde sektrn nnde ne gibi engeller

bulunduu, fayda zarar tablosunun hangi ynde geliecei gibi temel meseleler

tartlmam, Ne olursa Olsun Gmrk Birlii anlayyla girilen sre, sektrn

bugnk skntlarnn nemli lde besleyicisi olmutur.

Bugn Dnya tekstil ve konfeksiyon ticareti 395 milyar (169 milyar tekstil ve

226 milyar giyim, DT) Amerikan dolardr. Balca hazr giyim tketicisi lkeler,

ABD, AB ve Japonya olup, bu lkelerin yllk ithalat srasyla 66 milyar, 52 milyar ve

19 milyar Amerikan dolar dolayndadr. Avrupa Birlii lkelerine yaplan tekstil ve

konfeksiyon ihracatnda Trkiye, in'in hemen arkasndan ba ekmektedir. lkeler

baznda ise Almanya, ABD, ngiltere, Fransa, Hollanda ve Rusya Federasyonu,

Trkiye'nin en nemli pazarlar arasnda yer almaktadr. Bu pazarn muazzam

byklne ramen, Trkiye henz yaklak 15 milyar dolarlk ihracatgerekletirmektedir. Her halkarda; Tekstil sektrnn, gerek ihracat, gerek istihdam,

gerekse katma deer bakmndan Trkiye iin yeri ve nemi fevkalade byktr.

Sektrn Trk ihracatndaki pay yzde 38e tekabl etmektedir. 1994-2001

tarihleri arasnda tekstil sektr byk bir atlm yaparak ihracatta yzde 52.9luk bir

art salamtr. 2001de yaanan Cumhuriyet tarihinin en byk ikinci krizinden,


45/60

37

tahmin edilecei zere en byk zarar bu sektr grm olmakla birlikte, kendisini

toparlayarak geliim trendini yukarlara tamay baarmtr.

Trkiye hracatnn lokomotifi konumundaki hazr giyim ve konfeksiyon

rnlerininihracat, (TKB verilerine gre) 2004 yl 11.ay sonu itibariyle, yzde 25. 6

artla 11milyar 517 milyon 909 bin dolara, tekstil ve hammaddeleri ihracat ise yzde

23'lk artla 3 milyar 663 milyon dolara kmtr. Ancak bu iyi gelimeye ramen

2005 yl iin sektrde moraller bozuk durumdadr. Zira, inin kotasz rekabete

balad 2005 yl iin Trkiye bir tekstil stratejisini resmen hala oluturamamtr.

Tekstil sektr, girdii toz bulutunun iinde yolunu bulmaya almaktadr.

Yerli Sanayimiz iin, sektrdeki skntlardan kaynaklanan nemli bir tehlike

de, yerli sanayicilerin yurtdna kamalardr. Krizlerden kaynaklanan nedenlerle tekstil

ve konfeksiyon sektr, lkemizi terk etmeye, yerli sanayicimiz baka lkelere

kaymaya balamtr. zellikle Balkan lkeleri ve Orta Asyaya. Bu Tekstil ve

Konfeksiyon sektr iin ok ciddi bir sknt iaretidir.Dnyann klmesi,

uluslararas pazarlarn yerel pazarlara oranla ekim hznn ykselmesi, Trkiyenin

stratejik sektr olan Tekstil ve Konfeksiyonu da bu pazarlara youn olarakkaydrmtr. Grld zere; kresellemeyle birlikte alan pazarlar, frsat ve

imkanlar getirdii gibi risk ve krizleri de bnyesinde tamaktadr.

5.1. SEKTRN TEMEL SORUNLARI

5.1.1 Kaytd stihdam

Trkiyenin gc potansiyeline ilikin son verilere bakacak olursak, DE,

2004 ylnn Ekim, Kasm, Aralk aylarn kapsayan drdnc dnemine ilikin

Hanehalk gc Anketi sonularna gre; Trkiye'de toplam isthdam 21 milyon 870

bin kiidir. stihdam oran %43.6 olarak tahmin edilmitir. Ayn dnemde isiz says 2

milyon 428 bin kii isizlik oran ise % 10 olmutur. Herhangi bir igcne dahil

olmayanlarn says da, 25 milyon 891 bin kii olarak belirlenmitir.


46/60

38

Kaytd ekonomi, Trkiyenin en nemli sorunlarndan biridir. Trkiye'de

toplamisthdam 21 milyon 870 bin kiidir. Bu nfusun yzde 52.3' kayt d

almaktadr.

stihdam edilen toplam 16 milyon 158 bin erkein yzde 45.5'i, 5 milyon 712

kadnn ise yzde 71.4' "kayt d" olarak faaliyet gstermektedir. Kayt d

istihdamn 2004te art hz gsterdii de dikkat ekmektedir. Kaytdln geleneksel

olarak yksek olduu tarm sektr haricindeki rakamlara bakldnda, 2004 ylnda

tarm dnda alanlarn te birinden fazlasnn kayt dnda alt grlmektedir.

Bu veriler igc piyasasnda ok ciddi bir kayt dna kma olgusuyla kar karya

olduumuzu ortaya koymaktadr.

Tekstil ve konfeksiyon sektrnn istihdama olan katks, Trkiye iin ok

nemlidir. Tekstil ve konfeksiyon sektr, lkemiz gibi youn gen nfusa sahip

lkelerde nemli bir istihdam kayna olma zelliine sahiptir. Sektr, 2.5 milyon

kiiye dorudan, 10 milyon kiiye de dolayl istihdam salamaktadr. Buna mukabil

kaytl istihdam ise 1/6 seviyesindedir. Tekstil ve Konfeksiyon Sektrnde yaklak 2

milyon kii kayt d almaktadr. Yani kaytdlk % 80ler dzeyindedir. Emeklilikhakk olmadan, salk sigortas olmadan insan altrmann isizlikle de birleerek

vahim sosyal sorunlara yol amas kanlmazdr. Dier taraftan bu durum sosyal

gvenlik kurumlarnn dengesini ve verginin adil dalmn bozmakta, vergi kaybna

yol amakta ve yapsal kamu aklarn arttrmaktadr. Devlet, gelir artrc nlemlerde

ncelikle bu kaytd kara deliklerin zerine gitmelidir.

Bu vahim durum sektrn hem ulusal hem de uluslar aras rekabet gcn

krmaktadr. veren ve ii zerindeki vergi ykmllkleri , sektrn ierisinde

bulunduu dier sorunlar, kayt dna ka hzlandracak dzeydedir.

Kayt d stihdam Sendikal rgtlenmenin nn de tkamaktadr.

rgtlenmenin en youn olmas gereken Tekstil Sektr ne yazk ki en dk

younluklu sektrler arasndadr. Bu durum, ayr bir sorun olan taeronlamay

kkrtmaktadr. Kayt d olarak alan 2 milyon insan, sendikal rgtlle

kavuamamann ar artlar altnda her trlsosyal hak ve gvenceden yoksun olarak


47/60

39

yaam srdrmektedir. Bu durum; nfus artmza paralel olarak kapsamnn

genilemesi gereken sosyal gvenlik kurumlarmzda at ve kapsam daralmasna da

neden olmaktadr. Ayn zamanda anayasamzdaki Sosyal Devlet ilkesinden hzlauzaklamay da beraberinde getirmektedir. Zira kaytdlk, beraberinde bir ok sosyal,

psikolojik ve toplumsal sorunlar ve gerilimleri de retmektedir. ncelikle sektrde

kaytdl birinci tehdit olarak grp, reyecei zeminleri slah etmek veya yok etmek

sektrn kangren olmu hayati damarlarndan birine ilerlik kazandrmak olacaktr.

Devlet tevik ve kredileri kontrol altna alnarak, byk blm nakdi olarak deil,

enerji indirimi, istihdam orannda vergi indirimi eklinde retimi ve istihdam fiilen

tevik edici ekilde uygulanmaldr.

5.1.2 Yapsal Sorunlar

lkemiz tekstil ve konfeksiyon firmalarnn % 80den fazlasnn KOB

niteliinde olmas ve z sermayelerinin rakiplerine gre yetersiz kalmas, yeni

teknolojileri uygulamaya koymalarn zorlatrmaktadr.

Tekstil ve konfeksiyon firmalarnn iletme sermayelerinin yetersiz olmas ise

hem retimi srdrmek hem de d pazarlara almada nlerindeki nemli engellerden

birini oluturmaktadr. Tekstil ve konfeksiyon firmalarmzn Aratrma-Gelitirme ve

eitim faaliyetlerine yeterli nemi vermemeleri sektrn nitelikli ve verimli igc

temine ve katma deeri yksek rnlerin retimine imkan vermemektedir.

Tekstil sektrnde halen katma deeri yksek iplik, kuma ve teknik tekstil

rnleriretimi gerekletirilememekte ve bu alanda ithalat yoluna gidilmektedir.

Konfeksiyon sektrnde fason imalatn yansra lkemiz firmalarnn kendi

markalar ile retime henz yeni balamalar, 2005 sonrasnda kotalarn kalkmas

sonucunda Asya lkeleri karsndaki rekabet ansmzn daha da azalmasna neden

olabilecek bir unsurdur.

5.1.3 Enerji Sorunu

Enerji maliyetlerinin pahall, Trk sanayinin dnya ile rekabetinin nndeki

en byk engeldir. lkemizdeki enerji fiyatlarnn rakip lkelerin stnde olmas temel


48/60

40

girdilerden biri olan enerji alannda firmalarmzn rakiplerine gre dezavantajl olarak

ihracat mcadelesine balamasna sebep olmaktadr. Hkmetimizin enerji fiyat

indirimi dorudur, daha da artarak devam etmelidir. Bu balamda, petrol ve petrolrnleri zerindeki fahi vergi yknn hafifletilmesi, nemli enerji indirimi ve tevii

anlamna gelecektir.

Tekstil sektrnn Trk sanayi ve ihracatndaki nemli ve ayrcalkl yeri

itibar ile, zel enerji indirimine tabi tutulmas mutlaka gerekletirilmesi lazm gelen

bir husustur.Dnyada sanayide kullanlan elektrik enerjisi fiyatlar karlatrmal olarak

aadadr.

Karlatrmal Enerji Maaliyetleri(lke $/KWS)

Gney Afrika 0.02 Yeni Zelanda 0.03

sve 0.03 Kanada 0.04

Finlandiya 0.04

Polonya 0.04

ABD 0.04

Belika 0.05 ek Cumhuriyeti 0.05 Yunanistan 0.05

Macaristan 0.05

Meksika 0.05

Slovak Cumhuriyeti 0.05

spanya 0.05 Tayvan 0.06

Danimarka 0.06

Almanya 0.06

Hollanda 0.06 Hindistan 0.07 ngiltere 0.07 Avusturya 0.08

Portekiz 0.08

Trkiye 0.08 talya 0.09 svire 0.09 Japonya 0.1713

13z-plik Sendikas, Tekstil Sektrnde Sorunlar ve zm nerileri, Mart 2005, ANKARA


49/60

41

5.1.4 Atl Kapasite

Trk Tekstil Sektrnde son be ylda modernizasyon yaptrmlar ile beraber

yeni ve byk kapasiteli yatrmlar yaplmtr. Avrupa Birlii heyecan ile yaplan bu

yatrmlar kapasite fazlas oluturmutur. st ste gelen son yllarn krizleri sektrde

byk hasara neden olmutur. Kapasite kullanm oranlar bir hayli dm, son kriz

ikinci darbeyi vurmu ve bugn Kapasite Kullanm Oranlar yzde 50'ye inmitir.

Bugn Trkiyede kurulu ring iplik tesislerinin %20 ila %25inde bir kapasite daralmas

szkonusudur.

Open-end iplik tesislerinin yaklak %40 orannda bir kapasite kullanamamasorunu vardr. Trkiyenin i ve open-end kapasitesi hesaplandnda, milyarlarca

dolarlk bir parann demir olarak yatt grlmektedir. Borlarn deyememekten,

hammadde temin edememekten ve de talep yetersizliinden birok iyeri kapanm,

vardiya dm, haftada 3-4 gn almaya balam ve iilerini karmak durumunda

kalmtr. zetle 2004 ylnn ilk 9 aynda tekstil sektrnde % 4 civarnda bir daralma

yaanmtr. Bu daralmann temel sebebi in faktr nedeniyle sektrdeki belirsizliin

srmesidir. rnein 2003n ilk dokuz aynda tekstil makinelerinin Leasingin toplamilem hacminden ald pay % 19 seviyesindeyken 2004te bu rakam % 14 dmtr.

2004 ylna kadar ar yatrm talebi gelen tekstil sektrnde zellikle Uzakdou

faktr nedeniyle baz kollarda atl kapasite olumutur. 2005 le gelien trend gz

nne alndnda ucuz sradan mallarn retiminde Dnyada mevcut ve daha da

artacak olan kapasite fazlal ve rekabet bykl gz nne alndnda, bu mallarn

retimine ynelik yatrmlara daha fazla rabet edilmemelidir. Orta vadede st snf

modaya ynelik rnler ve moda-marka rnlerin retimine ynelik yatrmlara arlk

verilmesi doru bir strateji olacaktr.

5.1.5 Tevik Sorunu

Trkiyede yatrmlarn ve dolaysyla sektrlerin ynlendirilmesinde en

nemli etken Yatrmlarda Devlet Yardmlar ve Yatrmlar Tevik Fonudur. Gemi

dnemlerdeki tevik uygulamalar, bir taraftan baz tekstil alt sektrlerinde ar

kapasitelerin olumasna izin vererek, tm sektre zarar verirken, dier taraftan da


50/60

42

tevik alan baz iyi niyetli yatrmclar yanltlmtr. Hkmetler bugne kadar tekstil

ve konfeksiyon sektrn bir stratejiye dayandrmadan tevik etmitir.Bu nedenle

sektrdeki tevik uygulamalar muhakkak yeniden dzenlenmelidir. Bugn mevcuttasar da kendi iinde birok arpkl barndrmaktadr. Tevik kapsamndaki il says

49'a kmtr. Ancak iller belirlenirken milli gelir dzeyi deil, sosyal gelimilik

dzeyinin esas alnd aklanmtr. Dolaysyla karar kimi illeri memnun ederken,

bitmeyecek bir tartmann da kaplarn amtr. Zira, 1500 dolar baz alndnda kii

bana 1539 dolarlk milli gelire sahip ve nemli tekstil yatrmlarnn merkezi

konumundaki illerden birisi olan Gaziantep hayal krklna uramaktadr.Zira, tevik

alamayan bir ilde 100 ii altran orta lekli bir tekstil fabrikas; gelir vergisi, SSKprimi ve elektrik iin ayda en az 95.000 YTL derken, buna karn ayn byklkteki

tevikli ildeki bir baka tekstil fabrikas ayn kalem demelerden dolay ayda 35.500

YTL tasarruf salamaktadr. Ki bu da haksz rekabeti beraberinde getirmektedir. Bu

nedenle sektrel tevik politikasnn uygulanmas nemli olacaktr. Devlet tevik ve

kredileri kontrol altna alnarak, byk blm nakdi olarak deil, istihdam orannda

vergi indirimi eklinde ve retimi ve istihdam fiilen tevik edecek biimde

uygulanmaldr.

Ksa dnemde modernizasyon ve yenileme dnda, mevcut kapasitelerin

arttrlmasna ve gelitirilmesine ynelik yatrmlar tevik edilmelidir.

Giriimcinin nndeki tm engeller kaldrlmal, tevikler istihdama bal

olarak kayd ve yaygn olmal, kaak yabanc ii altrd tespit edilen firmalar ve

sanayiciler hibir tevik indiriminden yararlandrlmamaldr. EXIMBANK kredi

limitleri, dnemlere gre arttrlmal ve sanayicilere istihdam-retim istihdam kayt

iine alma art endeksi oluturularak verilmelidir.

5.2. TEKSTLDE YAANAN SORUNLARA ZM NERLER

Artk demokrasi, insan haklar, rgtlenme zgrlyle birlikte dnyann

ykselen deerleri arasnda rekabet de ne kmaktadr. retimde, Ynetimde,

hracatta, thalatta, stihdamda, rgtlenmede REKABET.. Ancak zgr ortamlarda,

zgr koullar altnda.. Rekabet artk kresel dnyann olmazsa olmaz olgularndan


51/60

43

birisidir. Duraan deil deiken bir olgudur. Bu olguyu lehimize evirebilmek de

gelecei grebilmeye baldr. atma halinde deil yarma halinderekabet ilkemiz

olmaldr.

2005 yl ile tekstilde balayacak olan liberal dnemde rekabet kavram elbette

daha boyutlu bir anlam tayor. lkemiz sanayinin bel kemii olan tekstil ve

konfeksiyon sektr 2005 sonrasnda gerek dnya pazarlarnda, gerekse i piyasada,

kyasya rekabetin olaca, yeni stratejik ilikilerin kurulaca, muhtemelen fiyatlarn

gerileyecei, verimlilik, kalite, standartlarn daha da ne kaca, gmrk kontrol ve

benzer denetimlerin artaca, yepyeni bir dneme giriyor. Bu noktada yeni rn ve

pazarlama stratejilerinin gelitirilmesi hayati bir nem tayacaktr. Szkonusu

zorluklarn stesinden gelebilmek iin stratejik bir yaklam gelitirmelidir. zel ve

kamu sektrleri arasnda kurulacak bir ortaklk olumlu sonular getirecektir. rnein

hkmet retim ve ihracat iin uygun ortam ve iklim yaratrken, i dnyas da pazarn

gereklerini yerine getirmeli, sendikalar da sosyal tarafolma bilinciyle sorumluluklarn

tamaldr.

Her trl deiiklie uyum salayabilmi olan Trk tekstil sektrnn busnav da baaracana inanlmaktadr. Ancak sektrmz bugn iin, piyasada

talebin dkl, enerji maliyetlerinin ykseklii, finansman maliyetlerindeki

ykseklik ve kaytd firmalar nedeniyle yaanan haksz rekabet gibi sorunlarla

boumaktadr. Burada sektrmzn sosyal taraflarndan bir kurulu olmaktan ok, bir

anlamda (gncel kavramla) sosyal ortak olarak, bugnmze ve yarnmza sahip

kmak durumunda olduumuzu grlmektedir.

Balklar halinde sralam olduumuz Tekstil ve Konfeksiyon Sektrnn

sorunlarnn zmleri, uygulamaya konulabilecek nitelikte olan nerilerdir. retimin

ve stihdamn korunmas ulusal politikalarmzn ncelikli ve eit neme sahip

politikalar olduu gereini gzden karmadan bu dorultuda politikalar retmek

gerekmektedir. Sektrn durumu ve giriimler, sosyal taraflarn buna hazr olduunu

gstermektedir. Merkezi Ynetimin de acil eylem plan dahilinde Tekstil ve

Konfeksiyon Sektrnn nn amada lokomotif olmaldr.


52/60

44

3 Kasm 2003 seimleriyle birlikte yakalanan Siyasi stikrarn retime dnk

bir boyutu olarak ncelikle sektrmze ynelikacil eylem planlar gelitirmesi

gerekmektedir. Bu eylemin giderek sektrn sosyal gstergelerine de yansmasn yaniistihdam ve rgtlenmeyi hzlandrmasn mit ediliyor. Sosyal boyuta yani istihdama

yansmayan bir iyilemenin uzun sreli olamayaca aktr ve retimle birlikte

istihdam kaynakl olmas gerekir. Umut ediliyor ki, tekstil ve giyim sektr lkemiz

ekonomisine olan katksn buperspektifte 2005 sonrasnda da baar ile srdrecektir.14

14z-plik Sendikas, Tekstil Sektrnde Sorunlar ve zm nerileri, Ma rt 2005, ANKARA


53/60

45

6. SONUDnya pazarlarnda Trk tekstili hep baarlar ile gndeme gelmi ve

gelmekte. Bu baarlarn devamnda Tekstil Sektrnn lojistik konularda yapaca

gelimeler nemli yer tutacaktr, dier sektrlerde olduu zere. Bundaki gereklilik;

dnya pazarlarnda Trk tekstili hep baarlar ile gndeme gelmi ve gelmekte. Bu

baarlarn devamnda Tekstil Sektrnn lojistik konularda yapaca gelimeler

nemli yer tutacaktr, dier sektrlerde olduu zere. Bundaki gereklilik;

Pazarn d pazarlara kaymas

rn hareketlerindeki mevsimsel dalgalanmalar

Fason retimlerin ana depolara olan uzakl

Mterinin ambalaj standartlarnn deiken olmas

Hammadde kumataki standart olmayan rulo ap ve uzunluk veya palet eitlere

sahip olmas

Zincir maazalara sahip firmalarn rafta mal bulundurmama lksnnolmas

Depolamada yukardaki nedenlere ve doru istif eklinin uygulanmamasndan

dolay depolama sahasnn efektif kullanlmamasDank depolama nedeniyle verimsiz veya atl kullanlan igc gibi saylacak

nedenlerden dolaydr.

Lojistik, artk tm reel sektrdeki firmalarn rekabet silah olmasna karn ,

stratejik hedefler belirlenirken bu silahn nasl kullanlmas gereklilii bir ok firma

tarafndan net olarak anlalamamtr. Bu anlalamamann nedeni lojistiin sadece

nakliyeci olarak dnlmesi temel neden olarak grlmektedir. Bu firmalarn %80-85

e yakn ksm kendi lojistiklerini kendi yapmakta, depolamada %95 civarndaki firma

kendi deposunu ynetmekte, % 50 ye yakn ksm ise dalmlar kendi aralar ile

gerekletirmektedir.

Trkiye, tekstilde baarsn ucuz iilik ve kalitesine borlu. Avrupa birliinin

koyduu kat tedbirler ve uzakdouda byyen in Pazar tekstilde maalesef kar

marjlarn aalara ekmi, ou firma srf iletmeci hvviyetlerinin devam iin baa

ba noktalarnda i yapyor olmulardr. Bu nereye kadar srecek diye bir soruya ancak


54/60

46

irket aktiflerini doru kullanmaya balayncaya kadar diye bir cevap verilebilir. irket

aktiflerinin ana ie odaklanma eklinde kullanlmas, uzman olduu retimde baarsn

daha da arttracaktr.

Bir Tekstil Firmas Aktiflerini;

Hat ve rn karll baznda aratrmalarla, her rn kendi retmeyerek ( karll

yksek rnlere odaklanarak),

Lojistik ve idari hizmetleri (temizlik, servis, gvenlik hizmetleri) faaliyetlerinde d

kaynak kullanmna giderek,

Teknoloji gelitirmelerine, otomasyona ayraca pay artrmaya ynelik kullanarak,Eitimsel faaliyetlerde kullanarak,

Pazara ynelik yeni giriimlerde sermaye olarak kullanarak daha baarl, daha

rekabeti bir duruma gelebilir

Tekstil sektrnde gerek iplik, gerekse de rulo top kuma hammadde

kaynaklardr. ktlar ise zerimize giydiiiz kuma veya rme trevli herey. Bu

kapsamda hammadde ve rn gruplar iin depolama aamasnda ciddi problemler

yaanmaktadr. Hammaddeler iin belirli bir ambalaj, istif veya tama standard ve

sistemi oluturma zorluu ile kar karya kalmaktadrlar. Bu durum aada rnek ve

aklamalarla anlatlacaktr

rnek 1:

ncelenen bir tekstil firmasnda iplik trevli rnleri uvallar iinde ve yerde

depolayan firma yerini efektif kullanamad gibi, i gc bakmndan da ok sayda

personeli depoda altrmak zorunda kalmtr. plikleri retim proseslerinde kullanarak

ham kumaa evirmekte ve bu kumalar 120 cm 250 cm arasnda deiik geniliklerde

( Top kuma boyu ) retimden karak depolanmakta ve depolama da aynen

hammaddede olduu gibi tahtalardan yaplm ktleler zerinde st ste yklarak

istiflenmekteydi.


55/60

47

rnek 2 :

Dier bir firma da bu ham kumalar hammadde olarak almakta ve depolamay

yukarda bahsedilen firma gibi yerde depolamakta, personel kumalar zerinden

atlayarak veya koltuk altna aldklar iki top kuma metrelerce tayarak depo

operasyonlarn gerekletirmekteydi. kt rnler(t-shirt, sweet, pantalon gibi rnler)

de tekerlekli asklarda veya kolilerle st ste konularak istiflenmekteydi.

Yukarda bahsedilen depolama problemlerine retilen zmler ise;

pliklerin imalatlar ile grmeler sonucu istif ekillerini dzelterek

(balayclar kullanarak ) ve ambalaj yapsn da palet zerinde ( geici veya uzun

kullanml paletler ) sevk etmesi saland. Bu uygulama ile mteri firmann iplikleri

istiflemesinde bir standart yakalamas salanm oldu. Akabinde bunlarn sevki,

envanter takibi, ynetimi konusunda program deiiklikleri gerekletirildi. Bu sistem

firmaya ayda 400 Adam saat / Ay iilik ve %60 a yakn bir depolama kapasitesi artn

salayacak bir avantaj kazandrd.

kan kumalar iin etraf dikey korkuluklu ( boru ubuklar paletin drtkesine balayarak) palet dizayn edilmi, kt rnlerin depolanmas iin raf seimi de

yaplarak depolamadaki yer kazanc %60 orannda artrlm, personel tasarrufunda ise 6

personelden 4 personele dmtr. Yaplan yatrm miktar 30.000 USD , yatrmn

geri dn sresi ise 10 ay olmutur.

Bu durum, kt kumalarn dier firma iinde kabul ve depolanmas

aamasnda bir avantaj yaratmtr. Ayn istifsistemi burada da uygulanmtr. Burada

da yllk 24.000 USD tasarruf ve %65 depolama kapasite art salanmtr. Bu rn

bana yaklak %2 maliyet tasarrufu getirmitir.

rneklerden grlen o ki; ambalajlama standardizasyonu ,rn hareketlerinin

optimizasyonu ve envanter ynetimi tekstil firmalarnn ilk etapta dikkat etmesi gereken

bir konu gibi grnmektedir. Bu konuda yksek volumlerle alan firmalar iin

gelitirilen otomasyon arlkl, askl conveyor sistemleri de ciddi tasarruflar salayan

lojistik teknolojisidir.


56/60

48

Bu tip depolamada ask, kilit ambalaj veya tama arac olduundan retimden

depoya , depodan aralara yaplan rn hareketlerinde bu asknn, zerinde hareket

edecei veya bir motorla hareket ettirtilen conveyorle birlikte desteklenmesi, hareketkabiliyetinin arttrld, rnlerin otomatik barkodlanp sisteme tantld, rn

eitliliine gre grup depolamannn salanld, rne ulam hznn arttrld,

insansz alan depo modellerini yaratmaktadr. rnlerin, tavanna bir profil eklenmi

arala depoya ulamas durumunda el dokunulmakszn depo giriindeki conveyor

sistemle balantl mille bu profil arasnda bir balant kurulmakta rnler depoya

motor tahriki ile ilerlemektedir. Ayn ekilde rnlerin sevkindede ayn modelle

donatlm aralar kullanlmakta ve sevkiyatta da byk bir igc tasarrufusalanmaktadr.

Baka bir konu da tekstildeki fasona gnderilen rnlerin depoya hareketinin

optimizasyonudur. ok sayda firma rnlerinin byk bir ksmn , n veya yan

ilemleri iin fason firmalarna devretmektedir. Bu sektrdeki yatrm maliyetlerinin

yksek olmasndan kaynaklanan sermaye problemleri nedeniyle dnlen bir

sistemdir. Dme ilii ama, dme dikme, kanal ama, teer, kesme, boyama,

aksesuar, yaka gibi bir ok ilemi ayn yerde yapmak iin ok sayda makina ve buna

paralel olarak da ciddi sermaye gerekmektedir. Tekstil firmalar sermayelerini asl para

kazanmay dndkleri ana ilere yatrmakta ve kk byklkteki firmalara da dier

ilemleri pas edip, finishi kendi iletmesinde yapp, kendi markas ile piyasaya

sunmaktadr.

Peki tekstilcilerin bu fason operasyonlarda ilk dikkat edecei konu ne kadar

ucuza yapaca m? Kalite mi? Yoksa bunun iinde lojistik maliyetlerin de dnlmesi

gerek mi? Tm optimizasyonun bu gen kullanlarak yaplmas gerektii

grlmektedir. KALTE-FASON OPERASYON MALYET-LOJSTK

OPERASYON MALYET. Ara tama maliyetleri bu maliyet-fayda cgeninde ciddiye

alnacak rakamlara ulatndan datm gibi optimize edilmesi gerekli bir konudur.


57/60

49

Deinilmesi gerek dier bir konu da; sata sunulan rnlerin depolarda

elleleme saysnn azaltlmas, envanter tutarllk oranlarnn iyiletirilmesi kabul

edilir snr genelde %2-3 orandr, yeni sat konseptleri ile sat orann artrrken,datm ve depolama maliyetlerini aaya ekmektir. Bu probleme bulunan zm en

gzel u uygulama ile belirtilebilir:

Adidas bir dnya markas olan firma olarak bilinir. Sektrnde kalite, prestij,

marka olarak simgelemitir. Trkiyedeki organizasyonunda uygulamasal olarak sat

miktarlarn artrmak, lojistik maliyetlerini de azaltmak iin gelitirlen sistem u idi:

Asorment. Nedir bu Asortment ?

Ayn rne ait deiik llerdeki rnleri talep younluuna gre setletirme

iidir. rnein t-shirtden en ok M ve L bedenler satlyor, tek tk de XL , XXL beden

satlyor ise, gelitirlen ASORTye rnein 8 adet M beden, 8 adet L beden, 2 adet XL

beden , 1 adet XXL beden konularak, tm bedenlerin ayn anda ilgili bayiye ulamas

salanmaktadr. Bu vesile ile sat miktar artrlmakta, hem de tek tek yollama yolu

yerine mteri baznda rn grubuna gre konsolidasyon yaplarak mteri baznda

katlanlan lojistik maliyetler azaltlmaktadr. Bu sistem bayi mteriye belli bir yzdeorannda iskontolu alm ve dolaysyla da kar art salama imkan yaratmaktadr.

Son olarak da zincir maazalar kurarak Trkiye veya d pazara ulan Tekstil

firmalarnn yaad STOK BTNLEME, MAGAZA-DEPO entegrasyon

problemleridir. Bu konuda deiik yazlmlar her ne kadar stok miktarlarn takip

ynnden barkod destekli zmler sunsa da asl konu maazalarla depolar arasndaki

stok btnleme prosedrlerinin tanmlanmas, bu stok tamamlama ierisinde nakliyemasraflarnn optimizasyonu ve rafnda mal bulundurmama nn maliyetinin lm

konular ince hesaplar gerektiren konular olmaya devam etmektedir.

Firmalarn ncelikle pazar aratrmalarn iyi yapmalar ncelikle gerekli bir

konudur. Bu aratrma durumuna gre depo yerlerinin, sevkyat planlarnn, minimum-

maksimum stok miktarlarnn tespiti kolaylaarak; acil sevkyatlarn minimize edilmesi


58/60

50

ve devamnda da toplam stok maliyetlerinin ve datm maliyetlerinin azaltlmas

kolaylaacaktr.15

Sonu olarak byyen bir tekstil sektrnn devaml g kazanmas iin

lojistik firmalar ile global rekabette yan yana durmas gerek bir dayanma ve stratejik

ortaklk olarak grlmektedir.

15http://www.egitimilanlari.com/default.asp?pg=makale_detay&kid=1158 ,10.06.2010
http://www.egitimilanlari.com/default.asp?pg=makale_detay&kid=1158http://www.egitimilanlari.com/default.asp?pg=makale_detay&kid=1158http://www.egitimilanlari.com/default.asp?pg=makale_detay&kid=1158http://www.egitimilanlari.com/default.asp?pg=makale_detay&kid=1158


59/60

51

KAYNAKA

Do.Dr.ERDAL Murat Power Pont Sunumu, 2009

Yrd. Do. Dr. BLGL Turhan, BLMYO,Yaymlanmam Ders Notlar, 2009

Do.Dr.TANYA Mehmet,Hastane Lojistik Ynetimi,Power Pont Sunumu,10.11.2005

Baziotopoulos (2008). " An Investigation of Logistics Outsourcing Practices In the

Greek Manufacturing Sector". PhD thesis- "".

z-plik Sendikas, Tekstil Sektrnde Sorunlar ve zm nerileri, Mart 2005,

ANKARA

NTERNET KAYNAKLARI

http://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2,

22.04.2010

http://www.utikad.org.tr/srapor.asp, 05.06.2010

http://www.allianzrisk.com/?p=209, 07.06.2010

http://www.egitimilanlari.com/default.asp?pg=makale_detay&kid=1158,10.06.2010
http://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2http://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2http://www.utikad.org.tr/srapor.asphttp://www.utikad.org.tr/srapor.asphttp://www.allianzrisk.com/?p=209http://www.allianzrisk.com/?p=209http://www.egitimilanlari.com/default.asp?pg=makale_detay&kid=1158http://www.egitimilanlari.com/default.asp?pg=makale_detay&kid=1158http://www.egitimilanlari.com/default.asp?pg=makale_detay&kid=1158http://www.allianzrisk.com/?p=209http://www.utikad.org.tr/srapor.asphttp://www.logisticsclub.com/modules.php?name=News&file=article&sid=2


60/60

tekstil lojistigi

Documents