Teaching With AnalogiesTeaching With Analogies(TWA)(TWA)

کشوعنوان پژوهشسطحنتیجهر

ردیف

رفع کج فهمی ها ، درک عمیق

تر مطالب علمی و

یادگیری بهتر مفاهیم

دانش آموزان

درک مفهوم اسید و باز با رویکرد درک مفهومی و

بکارگیری آنالوگ

ترکیه

2005

1

یادگیری عمیق تر و ساده تر

دانش آموزان

آموزش حجم سنجی اسید ضعیف و باز قوی

کانادا

2003

2

ایجاد انگیزه قوی در دانش

آموزان

دانش آموزان

استفاده از آنالوگ ه با زمینه ی اجتماعی در آموزش

مفاهیم شیمی

یونان

2004

3

توجه زیاد به نقش انگیزشی

و شوق آور آنالوگ ، توجه

بیشتر به فرایند تدریس

دانش آموزان

بررسی نظر دانش آموزان در باره استفاده از آنالوگ در

آموزش بیوشیمی

امریکا

2003

4

پایداری یادگیری مفاهیم شیمی

دانش آموزان

رفع کج فهمی دانش آموزان در باره ی جنبه های

میکروسکوپی شیمی با استفاده از آنالوگ

تایوان

5

ناJدي آشJا از فراينJاط هJه اي از ارتبJال مجموعJالوگ انتقJآنبه مفهومي نا آشناتر

یکی اسJت، دانش از بQعJد دو ميJان اي مقایسJه آنJالوگ و بQعJدی آنJالوگآشJنا و دیگJری ناآشJنا. بQعJد آشJنا بJه جنبJه ی

( نJام بJرده Target )هJدفکJه بايJد يJاد گرفتJه شJود معمJوال می شود.

بیJان شباهت نسJر ميJه بJیز کJابه دو چJای مشJه هJجنبدر اسJJاس آن می تJJوان آن دو را بJJا هم مقایسJJه کJJرد ،

آنالوگ ديده مي شود.

رایJوز را بJدگی دانش آمJه اي از زنJاس تجربJالوگ، قیJآن. کمک در توضیح هدف مفهومی خاص مي باشد

آنJالوگ سیسJتمی از ارتبJاط هJا)تشJابه هJا و مطJابقت هJا( اسJت گJیرد. می جJاي قلمJرو دو سJاختاری هJای قسJمت ميJان کJه قلمJرو قیJاس )کJه منبJع و قلمJرو اصJلی نامیJده می شJود( در ذهن وجJود دارد و از قیJاس و تمثیJل ترسJیم می شJود و قلمJرو

.هدف که شامل مفهوم علمی تحت آموزش می باشد

استفاده ی مطلوب از آنالوگ برای نمایش ارتباط ميانساختار دانش موجود و دانش هدف. از وجه اشتراک

های آنالوگ برا ی بحث های مرتبط و رسیدن به هدف استفاده می شود.

تاثیر نامطلوب: یکی شدن )يا تداخل( آنالوگ درچارچوب ارتباطی دانش موجود یا دانش هدف.

تصویر سازی یک مفهوم انتزاعی مقایسه ی تشابه ها دنیای واقعی و تجربه هاي دانش

آموزان با مفاهیم جدیدعامل انگیزشی

اهJد آگJره می داننJدگی روزمJایع زنJوم و وقJوزان قبال در علJه دانش آمJه کJاز آن چشوید.

تفادهJناخته اسJاهیم ناشJیح مفJرای توضJنا بJدهای آشJا و فراینJوع هJالوگ از موضJآنمی کند.

.ندJنا باشJوزان آشJرای دانش آمJه بJد کJاثیر را دارنJترین تJانی بیشJا زمJالوگ هJآنماJنJنJد تجJاربJ دJانJش آمJوزانJ درJ زنJدگJی، مJوJضJوع JهJای JمتJداJوJل، دJاJسJتان هJای عJلمی. ن کJه بJچJه JهJا بJاJ JآJن سJروکار نJدارنJد JاالJسJرگJزJه بJجJتو JدJورJم JاتJوعJموضJ JازJ JودJش JعیJس

استفاده نشود.

.ا هستندJالوگ هJالبی از آنJابع جJا منJان هJط انسJا و روابJه، خودروهJورزش، دوچرخ.دانش آموزان باید در تفسیر آنالوگ های معلمان درگیر شوند کJا کمJالوگ هJاخت آنJوزان در سJه دانش آمJد کJانی رخ می دهJتر زمJیادگیری به

می کنند. م میJو تجسJالوگ را همسJر دو آنJوزان هJه معلم و دانش آمJد کJد مطمئن شJبای

کنند.

)دفJوم علمی )هJالوگ و مفهJان آنJترک میJیر مشJفات غJترک و صJای مشJژگی هJویبرای دانش آموزان معرفی شود.

اJه بJای آن کJه جJدها، بJیح فراینJا توضJه بJد کJاثیر را دارنJترین تJانی بیشJا زمJالوگ هJآنJریک کنندJتح Jرا JباالJ ر سطحJکJند، تفJاشJشته بJداJ رJوکاJسرJ یJطحJي سJه هاJشابJت

رJورد نظJوم مJه مفهJرف مطالعJافی صJان کJت زمJوزان ممکن اسJدانش آمکننJد اسJتفادJه آن JالوگJآن سJوJال Jاز JکJی گJوJیی JبJه پاسJخ در نکJرده Jو

)استفاده مکانیکی از آنالوگ(

رJد. هJیف نمی کنJوم را توصJک مفهJل یJور کامJه طJب آنJالوگ هرگJز یک در کJافی اطالعJات اغلب آمJوزان دانش دارد. هJایی آنJالوگ محJدودیت مJوردJ هJدف JندارنJد تJا اJین محJدودJیت هJا رJا درک کننJد. JبنJابرJاین ممکن اسJت

توضیح آJنالوگJ را بJه عنوان یJک واJقعیت Jدر مورد مفهومJ هدف بپذیرند .

وزهJط از حJیر مرتبJاهیم غJب مفJور نامناسJه طJوزان بJه دانش آمJانی کJزمبJهJ کJارJ میJ برنJد می JتواننJد کج آنJالوگ Jرا بJرای حJوزه هJای هJدJف هJای

فهمی ها را افزایش دهند.

ادگیریJی بJه دانش آمJوزان در آنJالوگ کمJک اگJر چJه یکی از اهJداف هJر مJعنJادار مفهJوم توسJط JارتبJاطJ مفهJومJ بJا داJنش قJبلی دانش آمJوز اسJت، امJا اسJتفادهJ از اJنJالوگJ ممکن اسJت تJوانJایی آنهJا Jرا بJراJی توسJعهJ ی درک

عمیق مفهوم محدود کند.

وزانJه درک دانش آمJک بJرای کمJوجهی بJل تJیل قابJا از پتانسJالوگ هJآنبرJخJوردار هJسJتند. اگJر چJه معJلمJاJن ممکنJ اسJت از آنJالوگ هJاJی آشJنا بJرای ذJهن Jدانش در کJه Jدانش JاJج آن از اJمJا نJماینJد اسJتفاده آJمJوزاJن دJانش آمJوزان هماننJد معلمJاJن و متخصصJاJن سJازمJاندهی نشJدهJ اسJت می توانJد

J.ته باشدJربرداشJهایی را دJع خطرJر برخی مواقJدآنالوگ های پیچیده و ناآشنا ممکن است باعث کج فهمی شوند.

ریالی برای عدد آووگادرو.50شبیه نمایی سکه .شبیه نمایی کیک کشمشی یا هندوانه برای مدل اتمی تامسون.شبیه نمایی پلکان برای کوانتیده بودن ترازهای انرژی.شبیه نمایی ابر یا حرکت پنکه برای محدوده ی حرکت الکترون شبیه نمایی بادکنک ها برای نشان دادن شکل هندسی مولکول

ها. شبیه نمایی ساخت آدمک برای واکنش دهنده ی محدود کننده و

واکنش دهنده ی اضافی. شبیه نمایی گلوله ی متصل به فنر برای انواع حرکت های

گرمایی. نمایش انرژی فعال سازی به انتقال یک قطعه سنگ از یک

طرف یک قله یا تپه به طرف دیگر..شبیه نمایی سرعت سنج برای فرارسیدن تعادلتصور ککوله برای ارایه ساختار بنزن

شJوند. می آنJالوگ درگJیر فJیزیکی طJور بJه آمJوزان دانش مانند:

رایJب کالس در مسJیری طJول در آمJوزان دانش حJرکت نمJایش حJرکت الکJترون در یJک سJیم یJا مهJاجرت یJون هJا در یJک

محلول حین انجام فرايند الکترولیز.

وزJد دانش آمJرکت هماننJال حJای در حJول هJا مولکJودش را بJخمی سJازد. او ممکن اسJت بپرسJد. اگJر یJک مولکJول بJودم چJه احساسJی داشJتم و سJپس خJودش را بخشJی از جریJان مولکJول

های در حال چرخش احساس کند

آنJالوگ نJوع این کJه کننJد می پیشJنهاد محققJان از برخی یJادگیری بهJتری از مفهJوم را بJه همJراه دارد و رویکJردی بسJيار لJذت بخش اسJت و احسJاس ارتبJاطی بهJتری بJه دانش آمJوزان

می دهد. ایجJاد قیJاس هJای شخصJی، الزم اسJت شJاگردان بJا مطJالب در

یا اشیا مورد مقایسه احساس همدلی داشته باشند.

آیا مفهوم مورد آموزش مشکل است؟ ناشناخته و :مفهوم انتزاعی است؟

دانش آموزان تاکنون چه اطالعاتی در مورد دانش آموزان : مفهوم کسب کرده اند؟

آیا دانش آموزان با آنالوگ مورد استفاده آشنایی قیاس : دارند؟

تمرکزFocus

در مورد ویژگی های آنالوگ و مفهوم علمی بحث شباهت :کنید. میان آنها تشابه وارتباط برقرار سازید.

برای مواردی که آنالوگ با مفهوم علمی تشابهی تفاوت ها : ندارد، گفتگو کنید.

عملAction

آیا آنالوگ واضح و مفید است؟ آیا شما را به هدف بحث ها: آموزشی می رساند؟

با توجه به بروندادها آیا نیاز است برای توسعه و تقویت: جلسه ی آینده تغییراتی در آنالوگ مورد نظر داده شود؟

انعکاسReflection

مفهومبرخوردارنJد. هسJته اطJراف در خاصJی آرایش از هJا الکJترون الکJترون هJا تنهJا می تواننJد در سJطوح انJرژی ثJابتی قJرار گیرنJد. بJه تJر پJایین انJرژی از سJطح توانJد انJرژی می بJا کسJب الکJترون سJطح انJرژی بJاالتر انتقJال پیJدا کنJد. الکJترون هJا در سJطوح انJرژی بJاالتر ممکن اسJت بJه سJطح انJرژی خJالی پJایین تJر بازگردنJد. کJه بJا آزاد کJردن مقJدار معیJنی انJرژی بJه شJکل تابشJی از نJور می باشJد ناحیJه ی مJریی برابJر طJول مJوجی پرتJوی در انJرژی اگJر اختالف

طیف الکترومغناطیس قرار داشته باشد.دانش آموزان

بسJیاری از دانش آمJوزان نمی تواننJد درک کننJد کJه چJرا الکJترون هJا نمی تواننJد در هJر جJایی قJرار گیرنJد و بایJد در سJطوح انJرژی معین قJرار گیرنJد. درک این کJه چJرا الکJترون هJا بJه انJرژی معین نیJاز دارنJد و یJا مقJدار معیJنی از انJرژی را هنگJام حJرکت از یJک سJطح بJه سJطح

دیگر نشر می کنند برای آنها بسیار دشوار است.قیاس

یک قفسJه ی کتJاب بJزرگ بJا تعJداد زیJادی طبقJه آنJالوگ مJورد نظJر را ارایJه می دهJد. هJر قفسJه از ارتفJاع متفJاوت مطJابق بJا سJطوح تعJداد تنهJا شJامل توانJد می قفسJه هJر اسJت. برخJوردار انJرژی معیJنی از کتJاب باشJد. بJرای انتقJال کتJاب از قفسJه ی پJایین تJر بJه

قفسه ی باالتر به انرژی نیاز لست.

تمرکزFocus

شباهت

عملAction

سطوح انرژی در یک اتمسطوح انرزی معین ) خاص(

الکترون هاظرفیت سطوح انرژی

تعداد الکترون ها در یک سطح انرژیباال رفتن الکترون به سطح انرژی

باالترافتادن الکترون از سطح انرژی باالتر

به سطح انرژی پایین تر

قفسه کتابقفسه هاکتاب ها

ظرفیت قفسه هاتعداد کتاب ها در هر

قفسهانتقال یک کتاب به قفسه

ی باالترانتقال کتاب از سطح

باالتر به سطح پایین تر

تفاوت هاالکترون ها در مقایسه با کتاب ها بسیار کوچک هستند.

قفسه ی کتاب بسیار بسیار بزرگ تر از اتم است.هنگJامی کJه یJک کتJاب بJه سJطح پJایین تJر می افتJد هیچ نJوع انJرژی قابJل مشJاهده وجJود نJدارد درصJورتی کJه بJا افتJادن الکJترون بJه

سطح پایین تر پرتوی نشر می کند.کJه صJورتی در هسJتند متفJاوتی هJای انJدازه دارای هJا کتJاب

الکترون ها یک اندازه اند.الکترون ها در حرکت سریع هستند حال آن که کتاب ها ساکنند.

الکترون ها باردار هستند اما کتاب ها نه.

بحث هاآنJالوگ و میJان تفJاوت هJای مهم تواننJد آمJوزان می دانش آیJا هJدف را تشJخیص دهنJد؟ بJرای نمJایش مفهJوم بایJد از قفسJه ی

کتاب موجود در کالس استفاده کرد.توسعه و تقویت

بهJتر اسJت از کتJاب هJای بسJیار سJنگین بJرای ایجJاد این مفهJوم کJه انتقJال کتJاب بJه سJطح بJاالتر در قفسJه نیJاز بJه انJرژی زیJادی

دارد ، استفاده گردد.

انعکاسReflection

بهJتر اسJت این آنJالوگ را پس از دیJدن یJک کتابخانJه یJا قفسJه هJای کتJاب کالسJی اسJتفاده شJود. بهتراسJت در صJورت امکJان از کتJاب اطمینJان امJا گرفتJه شJود. بکJار نمJایش بJرای انJدازه هم هJای

حاصل کنید که این کار عمدی انجام گرفته است.

راهکارهای

پیشنهادی

آموزشی

شبیه نمایی مشاهده ی بدرقه کنندگان در تدریسکوانتیده بودن سطوح انرژی در اتم

هدف: تشخیص نیروهای درون و بین مولکولی

- مدل بادکنک ها برای نمایش شکل هندسی مولکول ها 3مدل دافعه زوج الکترون برای تعیین شکل هندسی مولکول ها از اسJتفاده اسJت. مشJکل آمJوزان دانش بJرای الکJترونی دافعJه تصJور

بادکنک به این امر کمک می کند. جفت دو میJان نJیروی تجسJم توانJد می یکJدیگر بJه بادکنJک دو فشJار

. الکترون باشد

تشابه ها: :زوج الکترون پیوند کوواالنسبادکنک باد شده :دJورده انJره خJه هم گJردن بJه از گJک کJار بادکنJی چهJد کوواالنسJار پیونJچه

در اطراف اتم کربن :دJع می کننJوا دفJار هJر فشJدیگر را در اثJا یکJک هJاس بادکنJدها براسJپیون

نیروی الکترواستاتیک همدیگر را دفع می کنند :دJک می ترکJکیل می دهد.یک بادکنJک مثلث را تشJده یJاقی مانJد بJه پیونJس

تفاوت ها:2 ، 4 اJی الکJترون وجJود دارد امJا در بادکنJک هJا میلیJون هJا ذره 6 جفت

وجود دارد. واJار هJا فشJد امJواخت نباشJت یکنJا ممکن اسJد هJترون در پیونJالی الکJچگ

یکسان است. کJبادکن شJبیه اتم دو میJان یJا هJا اتم اطJراف در الکJترون توزیJع شکل

نیست. دJان می دهنJا اتم را نشJک هJه بادکنJد کJر کننJت فکJوزان ممکن اسJدانش آم

اما در واقع آنها پیوندها هستند.

- مولکول ها در آب در حال حرکت هستند شبیه جمعیتی در حال 5بازی فوتبال که از فاصله ی بسیار دور به آنها نگاه می شود.

- اگر یک سیب به اندازه ی کره ی زمین بزرگ شود، اتم ها در 6این حالت، سایز سیب اولیه را خواهند داشت.

One-Part-Per-Million- قسمت در ميليون 7

عنوان مفهوم علمي يا محتواي آموزشي:............................................................................................................................................................................................

.................. آنالوگ) قیاس( به كار رفته:

..............................................................................................

................................................................................................................ ويژگي هاي مشترك ميان مفهوم علمي و آنالوگ در جدول شباهت ها:

زير آورده شود:مفهوم يا هدف علميويژگي مشابه در آنالوگ

1.......................................... -.........................................

2...........................................-.......................................

3.......................................... -........................................

1.......................................... -........................................

2.......................................... -........................................

3.......................................... -........................................

مواردی را که آنالوگ با مفهوم علمی همخواني ندارد، در زير تفاوت ها:آورده شود:

1.......................................................................................... -...........................................................................

2.......................................................................................... -.............................................................................

3.......................................................................................... -.............................................................................

راهکارهای پیشنهادی آموزشی:با توجه به بروندادها، آیا نیاز است در آنالوگ به كار رفته تغییراتی پديد آيد؟

براي اثر بخشي بيشتر آنالوگ به كار گرفته شده چه پيشنهادهايي داريد؟1.......................................................................................... -

.............................................................................2.......................................................................................... -

.............................................................................

شماره پرسنلي

شهر/ منطقه

نام استاننام و نام خانوادگي

به نام خدا- مقايسه ي آنالوگ به كار رفته در تدريس يك مفهوم شيمي 4نمون برگ

دبيرخانه راهبري درس شيمي- تهران

به نام خدا89-90نمون برگ داوري آنالوگ - سال تحصيلي

دبيرخانه راهبري درس شيمي- تهران