• / DIssERTATIOT s'y . A

G)ua de

sATURNO,An

REX FUERIT ABORIGINUMDisquiritur,

Ex indultu Amplijj',Facultatis Phih/ophic*in Regia Aboensi Academiae

sub PRAEsIDIO,VIRI CELEBERRIMI

DnMag. ANDREAE«■«aj©?/

Pocsi Prosess. Reg. & Ordinarii,

Publico benorum examini madesio /übmijja._»

VaPETRO IGNATIO, A.F.

Hclsingsorsensi,Leco herisque saelis

d. 8: Fcbr. Anni M DCC XII.

Exc, Henr, C, Merckell , Re?, Typo?r,.. .sa rui

/i- /* * ■'i**3 -

A- ■* > ,

C •

i*-'.' ■■ ;V >,»V; 'I

sACRA! REGIAE MAJEsTATIsMagna; Fidei Viro,

Regie Cancellarie Consiliarioi

Nobilissimo & Generosistimo

DOMINO,

Dn johannisCHMEDEMAN,

#

' «

- Mularum ac Literarum mxcenati& Patrono’ Propensissimo, y

Qominomeo

Gratiosistimo.

jam non exiguoab hinc tempore ista lau-dabilis sane ac neces-

saria consvetudo , ut clientesMaecenatum suorum, quorum_,benesiciis au<5li esient, savoremgratiamque, grati submissique_?animi indicio , quando aliter nonposient, demererentur, nisi pror-sus pro ingratis salutari vellent.Eorum quoquee numero me esie,hac rerum mearum facie, consite-or , dum exercitium hocce Aca-demicum publicae luci daturus ,

Tuam,Nobilissime ac Generosissi-me Domine Maecenas, in beatumparentem meum , cum in vivis

dlet, benevolentiam , & dereli-

dis ejus liberis prasstita benesicia 5

humillima mente prosequi , ih'a-nimum induxi. Cui cum verbarebus immensis respondentia haudfacile reperiantur, conscius tenui-tatis meas a proposito haud dissi-culter deterreri possem, nili tuus,Nobilissimc ac Generosissime Do-mine , in genitorem meum savorinusitatus, & virtutum omnium,quas in Te splendent, incredibi-lis concentus, gratiam eandem-,

eundemque savorem iis, qui ope-ram studiis impendunt, pollicerividerentur. Quas cum animo diuhassitanti velut calcar addant, vi-les hasce lucubrationes, licet ob

smuuiium LLllipuiu J imm LUim

tum consistentes, splendido No-mini Tuo 5 Nobilissime ac Gene-rosissime Domine, in tesseram hu-millimi gratissimique pedoris ,

consecrare nequaquam dubito ,

spem sovens certissimam, sore-> ?

ut Tibi 3 Nobilissime ac Genero-sissime Domine , non tam rei ob-lata? :osserentisq, humilitas, quampius & innoxius conatus excuse-tur. Accipe igiturac Generosissime Domine , fron-te serena, hunc meum saturnum,& patere, venientem e longin.quis terris, ad limen sedium Tua-rum excubare 5 quo me, in posse-rum , parente orbatum opisque

egentem, savoris gratisque Tusbenignissima aura sublevarc recor-deris. Ubi interim ego pro Gene-rositatis Tus perenni incolumita-te, calidissima, dum vixero, vota

nuncupabo.

NobilissiniE Generosi-tatisTuas

s

\

\

Client btmiUimu*PETRUs A. IGNATIUs,

C/ar{/simum Dominum Candidatum "

PETRUM IGNATIUM,cum

DIssERTATIONE GRADUALI

saturni apud Aborigines Regnumin controversiam vocaret:

AUdet , IGNATI, Regumfraudares\ LatinorPrincipe s quo divum se genui

..rrV. ■ effo probant.Quo Latio quondam J venit de nemine

nomen ,

Et Capitolini collis in urbe Jecur,Cui simul ut lateradiabant atria Regi ,

Tempora mox auri stamine eundastuunt.

Quaque trahunt ferro nunc nobis silasorares.Huic mollisuerant aurea duda colo.

Tu tamen hunc tollis ; /ed ne sTURNI4Pdllas

Hae Tibi detrettet nectere sertat cave

festinab.gggAND. $9C3)©B»

§. I-

Ens Aborigi-num antiquitateinter reliquas,squibus posleslLjperplurimis Ita-lia suit, ipso e-

tiam satente Fello, facile prin-ceps , quanquam uvZ'z3-uv a qui-busdam credita sit, tamen coloni-am suisTe docet Lib.i. Dionysius.Fbec etenim omnium prima subauspiciis siiioru Lycaonis OEnotri& Peucetii e Graecia deducta , di-visis sedibus, quadam sui partc_p

2

sub OEnotrioru nomine in extimaItaliae ora , pulsis Ausonibus, apudfretum siculum , alia Peucetio-rum nomine appellata in Apuliaconsedit. At GEnotri, hac terra-

rum parte non contenti, OEno-triam suam (hoc enim nominis aDuce colonia; accepit) ad alias ver-sus interiora Italiae huic coha;ren-tes Ausonum terras protulerunt ,

donec his debellatis, in Reatinumagrum expeditionem suseiperent,interea mutato nomine , live£ cv ogtriv oiKtjenus

,&{ Ineg

n# A&tji/tia-n/, ut vult pra;di-3o lia 1. Dionysius, live alia po-tius origine incerta , Aboriginesdicti.

iv, - §. n.Fuerat olim Reatinus ager in

3siculorum ditione , qui primi inomni memoria non modo omnoVriscum lAtium scd& totum schinumAgrum tenuerunt , utrisque ter-rarum spatiis, ut dissusa limitibuserant, vetusto sicilia nomine_?comprehensis. At hanc agri si-culi partem circa Reate oppidum,jam ante Umbrorum quidam oc-cupaverant, quam huic vicinamtranstulilTent sedcm Aborigines 5Hi igitur Umbris, expeditionemillos deinceps consecta , mox quic-quid tractus circa Cutiliam lacum& Reate Oppidum est, ademe-runt, unde proximos demum si-culos aggredi sunt, nullis quam hisa:que insenli 5 quos cum prius lon-gis atterere bellis non destiterunt,quam vi cederent , agri illius,quem postea sabini tenuere, ma-

4gnam partem Tibi in perpetuas se-des cesturam occupavere , quamnovo saturni* nomine dixerunt.

§. III.Quanquam enim non omm

inter Apenninum montem , Na-rem ,

Tiberim, Anienemque_?amnes 5 agro siculos ejecisTentAborigines, antequam admistiipsis essent Pelasgi , qui post A-borigmes ? secundi Graecorum in_?

Italiam delati 9 opem in debellan-dis reliquis tulerunt 5 saturniae ta-

men ei nomen ab Aboriginibusjam antePelasgorum adventu indi-tum suiiTe ex oraculi ad Dodonamresponso, considentibus 5 quibuslocis haererent, Pelasgis, ut csbapud Dionys. HalicarnalT. Lib. I.

Macrobium Lib. I.cap. 7- patet.

5

Nam hi , cum variis agitati cass-bus ex Thessalia illuc migrassent,certa sibi domicilia quadituri, hisjussi sunt ab oraculo saturniam ter-ram & Cotylen Aboriginum ur-bem ac lacum cum studuante in-sula quaerere.

sjLcuci*tvoi'Zix.tXu>v leb&toiet* ciiavy

ssJ’ Jisiopynius KijijAijv, # vut(s}*ctzetTau

Pergite quaerentes sieulum saturnia rura.Atque Aboriginiden Cotylen, ubi se insu-

la vectat.Unde cum ZtxtXw dixit Zol\v'mv aiay,

intelligimus hanc terram, quamsiculi ante Aborigines tenuerunt,jam ante Pelasgorum illuc susce-ptam migrationem didam suissci_j>saturniam, caeterum non a sicu-lis sic appellatam , cum non ho-rum sed Aboriginum Rex habitusfuerit saturnus.

6

§. IV.sed hanc saturniamvel simul,

vel saltim non multo post tempore(quanquam unde trada ratio no-minis sit, incognitum) Latium_,appellatam suille constat ex citatoMacrobii loco , cum eosdemlasgos in Latio praedictas sedes in-venisse resert: accepta , inquit forte,quum Latium posl errores adpuhssent ,

in lacu Cutiliensi enatam insulam de-prehenderunt. hec miraculo deprebenso ,

bas sibi /edes prtdittas esse didicerunt.Unde postquam Pelasgi in partemsedium simulquein societatembellicontra siculos recepti, in unumcorpus cum Aboriginibus coivere,siculorum tum gente , agro Na-rem inter & Anienem amnes pror-sus exacta, uno quoque cum iis-dem Aboriginibus nomine dicti

r

7

sunt Latini. Ceterum pulsi rursusprimo Narem inter & Anienem_.Latio , d nova sabinorum genteex Opicis prosesta, cum trans A-nienem quicquid agri ad mare us-que reliquum erat, occupalTent ,

siculis tum per Italiam inserioremin siciliam concedentibus 5 nomenquidem Latii a pristina in hanc in-ter Anienem & mare inserum adCircaeum usque promontorium-,sedem illatum est, quod ei, donecesso ipli deflerunt Romani, perpe-tuo mansit, at saturni* appellatio,si aliquamdiu intra hos sines stetir,mox periisse prorsus videtur, autminus plaudite.

§• V.Ostensis pro ratione instituti,

cum ortu Aboriginum, qui postea

8

Latini didi sunt atque Romani ,

tum eorum domicilio, saturnia,olim pnsca siculorum illa Italia,postea Latio dida, cujus nomeitj

in totam quoque inter fretum si-culum Alpesque Italiam postmo-dum transiit, proximum est, utunde id nominis ea regio accepe-rit videamus. Atque meo duinoccupamur, ex illis qui quid in eare certi sit, prodere nituntur, oc-currit Macrobius, qui cum satur-nalior: Lib. I, cap. 7- retulit satur-num classe in Italtam advectum ab JanoAboriginum Rege tn societatem Regniadmijjum suisse, paulo posl ante illumcxcejjijje , Janum dicit exeogitajje bo-norum ejus augmenta , ac primum ter-ram omnem ditioni su* parentem satur-niam nominajje, silum autem. Tro-gus, ut tessis ess breviator ejus Ju-Isinus lib. 4L & Isidorus de ori-

9gine gent. Romana ,di sertissimisverbis Aboriginum Regem faci-unt, ejusque de nomine ltaliam_j,peraeque ut modo Macrobius,saturniam appellatam e(se asfirmat, Utproinde horum testimonio nil vi-deatur certius, quam quod abAboriginum Rege saturno, anti-qua illa sicilia , qua: postea sabi-nus Latinusque ager suit, dida sitsaturnia.

§- VI.Quod si est , ne dubitare qui-

dem, qum saturnus AboriginumRex aliquando fuerit, ulterius lice-bit. Nam praeter modo nomi-natos audores, quibus, ut vidi-mus, saturnus di serte AboriginumRex est, primos eorundem Regeshoc sibi ordine succdMe tradit

10

:

Euscb. Chron. Lib. I. ut saturnumPicus , hunc Faunus, Faunumq;Latinus secutus sit, secutus hauddubie Romanos, quorum Virgi-lius Aineid.Lib.7. eandemRegumAboriginum seriem texit:

— Rex arvaLatinus & urbesJam senior longa placidas in pace regebat.Hunc Fauno & nympha genitum Laurente

MaricaAccipimus. Fauno Picus pater, isque pa-

rentemTe, saturne , resert l tu sanguinisultimus

auctor.Igitur , quantum hinc colligeremdatur, primus Aboriginum, post-quam tandem in primo Latio con-quieverint, Rex fuerit saturnus,qui quod non parum ad instruen-dam vitam formandosque morescontulilTet, meruerit ut de suonomine nova sedes, saturnia ,

ipsique cives, saturnii adpellaren-

11

turj exceptus autem ab Jano, quodante occupatam hancagri partem, prior apud gentemincultam regnaverit.

§. VII.sed ut quam vere hic Abori-

ginum Rex dicatur, pateat,priusin illos, qui eum successisTe dicun-tur, cujus suerint conditionis, ne-cesse ell inquiramus 3 quos si Re-ges suisse invenerimus, de satur-no, a quo hi deseenderint, quinidem asfirmari possit minus eritdubium. sed de Latino, qiodaut saturni abnepos, aut Rex Ab-originum fuerit, res adeo incertaest, ut fabulae , quam veri, potiusspeciem habere videatur. Cumenim Latinum alii Hercule & Fau-ni silia progenitum , alii Herculis

12

i

nepotem malint, rursus nonnullissilius sit Circes dex sc Ulyssis, mul-tis frater Ausonis germanus, curFauni potius, quam illorum alicu-ius silius dicatur, equidem consla-re non potest. Regem autemLa-tii & Aboriginum suisse, quod se-des illorum a latino Latium, ipsi-que Aborigines Latini didi sue-rint , a?que invalida nitipatet, cum potius Latinus sc Abo-rigines Latini a Latio dici potue-rint. Et terram, qua? Anieneminter sc mare inserum est, ubi cir-ca adventum yEnea? regnasse per-hibetur Latinus, non primum ad-pellatam Latium suisse , sed jamante illam , hanc , qua? Nare &

Aniene includitur, eo venille no-nomine, ex prius didis manise-ssum els.

«I

§. VIII.Nihil igitur ex Latino dc sa-

turno Aboriginum Rege concludipotest. Jam ad Faunum , quemLatini parentem saturnique nepo-tem faciunt, cum oculos conver-timus , non ille fragilem mortalisnaturam , sed divini quid se prae-serre autumat. Non enim, ut cre-ditur , animalis is Deus , hoc estRex Aboriginum suit, postea obmerita inter Deos consecratus, sedNaturalis, Deus umverhtatis, sivererum natura , qui Graecis Pan.Nam patet id cum ex eo , quodPanici terrores, ut teitatur Diony-lius , a Romanis ad Faunos, utaucrores reserrentur , tum quodFaunus, quemadmodum observa-vit /’<#>«, idem quae Bona Deafuerit , quippe quae aliter dida

>4

Fauna (s Fatua : is quidem, ipsequiTelluMo ; hxc, eadem ac lellus; quiaterram utroque nomine coluere ,

illo ut marem, cum in ea attende-tdiir vis adiva, ut semina produ-cat: hoc ut soeminam, cum passi-va intelligeretur, qua:semina reci-piffr. Ceterum Faunus & Fauna siveFatua dida ob oraculis est, qua:ab numine in lucis peterentur, ubifutura tradita iit voce non Tignisoffendere j a Qavu quidem Faunus& Fauna , at a <pa* iive satu ora-culorum Fatua. Idem igiturnumen cum Faunus cum illa iit,qua: bona dea & Fauna ess, cujusvenerationem Evandrum ex Arca-dia in Latium intuliiTe tessaturLivius, nullum ejus, quod Aborigi-num Rex, aut saturni nepos sue-rit, vessigium adparet.

i

i

1 J ®

■s IX.Nunc Picum, quem Fauni pa-

rentem esse volunt , quam veresaturno patri Regiam inter Abo-rigines dignitatem asserat, super-est ut videamus. sed & illum per-peram inter Reges Aboriginumre-latum esse invenimus. Quanquamenim creditur Picus, cum simulaugur esset, domi avem picum_.Martium aluisse, per quemfuturanoscebat, eoq; locu secisse fabula?,quod ob spretos Circes amores abipsa conversus sit in avem picumMartium 5 commentum tamen idesse apparet, inde haud dubiedudum, quod, ut audor est Dio-nysius, apud Aborigines in Matie-na, oppido in sabinis, ubi oracu-lum Martis erat antiquissimum ,

avis, quem picum nominant, in

16

columna lignea , ut Dodona: co-lumba in sacra quercu, non in pri-vata aliqua domo, sed in publicodei live templo seu nemore vatici-nata est 5 in quo Pico Martio verisi-mile est stultam gentem potius cre-didisse Regem aliquem Tuum au-gurii in vita peritum supershtemexistere, quamquod, dum viverer,ab ave, ex quaauguriumcapiebat,Pici adsumere nomen voluerit.

§X.Probato igitur , hos, qui sa-

turni progenies dicuntur, non mo-do non AboriginumReges, sed nenomina quideFauni atqueFici hu-mana: natura: appellationes suiste,manisesteconcluditur, ipstim quo-que eorundemRegem saturnum,non minus quam ceteros illos, sa-

17

I-

V

losum else. Non igitur AboriginumRex, sed Deus saturnus erat 5 quemCrtecos jam ante , quam in Italiaejus sacra instituerentur, ex iis quaein annalibus suis retulilse apud Ma-crob. saturnal. lib. I. c. 7. Accius le-gitur, coluilse apparet, lic enimille:

Maxima pars Grajum saturno , & ma-xim* Athenr

Conjiciunt [aera t< qua Cronia esso iteran.tur ab illit.

Postquam aute OEnotri, quiposteaAborigines&Latini,quibus prioresnullos ex Graecia ,in Italia? ora tran-siilTe constat, in coloniam prosectisunt, primi quoque saturni nonmodo venerationem, sed nomenquoque , ut de eo dicerentur cumipsi, tum terra, ubi lixam demumsedem invenerunt, in Italiaminve-xilse videntur. Posteri tameneorumRomani, live ut ex vetustilTimao-

18

rigine initia gentis sua? arcesserent,live quod res antiquiores omnibusminus innotuerint, saturnumyete-

rem Latii Regem habuerqnt, hos-que posteriores libi id quoque per-svasisTe, maxime cum Reges olimDeorum inseri solere ordinibus sci-rent, credibile css.

§ XI.Quanquam enim per saturnii,

quiGraecis quafix&sh dici-*tur, veteres solem £c cumipso tem-

pus signiticasse, aut quiK{w'jh &lv deducunt, rationem tem-

poris; occulti & omnia commiscen-tis habaisse verisiimum lit, quo po-stenori modo saturnum quoque a

derivant 3 quin tamen saturnomulta quoque asfinxerint, qua? velprimo homini, vel sili, qui alte-rum generis humani initium erat,

19per samam convenire acceperant,ob indicia 3 qua; m eo utriusque evi-dentissima dodli jam dudum obser-varunt, dubium non est. ItaqueRomani , quod secere alia; gentesantiquistima;, suis primordiis vari-as adstruentes fabulas & sttysyten,quo utrerum dominio, ita generissimul origine ca;teros prasstarent,saturnum, qui idem antiquistimusgeneris humani sator eslet, pri-mum in gente suaRegem constitue-re non dubitarunt. Hinc mirumnon est , quod cum Deus singere-tur , regno tamenexpelli, prosugusesse, agriculturam docere, rursustres genuisse silios, qui orbis interse imperium distribuerint, dicatur 5quorum priora Adamo , postre-mum illud Noa; congruere obiternotamus.

20

§ XII.Caeterum , ut in instituto ma-

neamus, ulterius harc, qux de sa-turno non Rege hactenus allatasimpliciter sunt, tandem ex Jano,qui saturnum in Italiam advenien-tem hospitio excepisTe dicitur, pro-bari existimamus. Quanquam au-tem & illum serant regno obtinu-isse Italiam, idque cum saturno,quem hospitem exceperit, partichpata potentia posTediisc , conditiscommuni opera, ubi sedes posue-rint, oppidis vicinis, utriusquenomen reserentibus, ut Maro lib.8. expressit:

Hanc Janus pater , hane saturnus conde•die arcem :

Janiculum buic,

illi suerat saturnia nomen.Tamen nec hunc Regem esse, sedvel in eo vestigia apparere Noachi,

21quem pro antiquissimo Deorum Ili-orum coluerint Romani, ex eo pa-tet , quod eum bifrontem expres-sum suissetcsieturMacrobius, indehaud dubie, quod per samam in-notuerit ipsum & priorem vidissemundum, & illum post diluvium 3vel elTe pp silium Japheti, qui Euro-paeorum , ut ille Graecorum origoerat, a quo imtt qui primitus, utobservat ex Homero Vossius, sient,unde lacto/ luoy(§<> & hincJanus, didi.

§ XIII.Quod autem Janus prior satur-

no apud Italos regnasse , eumquein regni adscivisse societatem dici-tur , id inde elTe autumo , quod

a.(>%cii6']cb]@* t? /(stAw# iTriXuputaretur , ut de eo, teste Cluve-rio , loquitur Herodianus 5 quan-

22

quam& ejus quoquenumen 4 Grg? •

cis, & forte jam ab iisdem hisOEnotris in Italiam deportatumrectius dicatur, saturno tamen,quem quidem tum maxime cole-bant , vetustius habitum , ut ea-dem hic , qua; in Graecia , undemigraverant, sacrorum ratio con-slaret. Proinde id sibi ad ostenta-tioncm originis rursus arripientesRomani, Janum &in Latio reg-nasse, & Janiculum, quod veriusin ejus tantum tutela fuerit, con-didisse perhibuerunt.

§ XIV.sed & non inepte , quod ad

hunc saturni in Italiam adventumattinet, dici potest , Latinos no-men Jani finxisse in aliquo Abori-ginum Rege, ad quem Evander,

23

quo duce Pelasgi , secundi Grar-corum Italiam intraverunt , moxab Aboriginibus in partem sedium& commune Latmorum nomen ex-cepti , pervenit , in ipso autemEvandro nomen saturni 5 quippecum Evandro praeter literarum u -

sum , quem ut Tacitus in Anna-libus testatur , primus Aboriginesdocuit, etiam illa: artes, quas so-lus ostendiise saturnus dicitur, tri-buerentur , ipsum quoque saturninomen videntur ipsi tribuisTe po-stcriores Latini , Evandrum in sa-turno cultu mixto honorantes ,

ita tamen ut saturnum Deum istasartes & invenisTe & mortalibustradidisse existimaverint. Unde ,

quoniam Evandrum advenam su-ilTe in Italia conslat, originemtra-xiiTe fabula de saturni in Italiam

24adventu & Jani erga eum hospita-litate videtur. sed ha?c cum sscab omni parte collata sint, satisut spero , superque liquere potest,saturnum nunquamLatii Regem,sed Deum suisse. Tuam vero Le-ctor Candide, tequam super his cen-

suram submilse ac officioseexpeto.

soli DEO Gloria,

: