SAYI: 78 TEMMUZ - AÐUSTOS / 2005

T A M A M L A N A N E D E N Ý Þ L E R Ý M Ý Z D E N

DERÝNER BARAJI AGREGA HAZIRLAMA PROJESÝ

Erg Ýnþaat A.Þ. 'den almýþ olduðumuz “Deriner Barajý Agrega

Hazýrlama Tesisi” iþine ait mühendislik ve proje hizmetlerini

tamamlamýþ bulunmaktayýz.

Deriner Barajý ve Hidroelektrik Santralý Erg Ýnþaat tarafýndan

Artvin'de Çoruh nehri üzerine kurulacaktýr. Baraj çift kavisli beton

kemer tipinde olacak, 253 m yüksekliði ile Türkiye'nin en yüksek,

Dünyanýn ise üçüncü yüksek barajý ünvanýný alacaktýr. Gövde

inþaatýnda kullanýlacak olan beton miktarý 3,5 milyon

metreküptür. Beton için ihtiyaç duyulan agrega, yaklaþýk 3 yýl

süre ile 24 saat çalýþacak olan agrega tesisinden saðlanacaktýr.

Baraj inþaatýnda yer alacak yardýmcý tesisler arasýnda ayrýca:

agrega bunkerleri ve konveyörleri, 2300 tonluk 4 adet çimento

silosu, 360 m3/saat 'lik beton santralý, soðuk su agrega soðutma

ve buz tesisi, 28 tonluk 3 adet kablolu vinç yer alacaktýr.

Mühendislik ve proje iþlerini yaptýðýmýz agrega hazýrlama

tesisinde, malzeme ilk olarak kamyon bunkerlerine gelmektedir.

Kamyon bunkerlerinin üzerindeki ýzgaralarda ilk ayýrým

yapýlmakta, ýzgara üzerinde kalan iri parçalar havalý kýrýcý ile parçalanmaktadýr. Bunker altýnda elek ve onun altýnda çeneli kýrýcý bulunmaktadýr. Elek altý

malzeme doðrudan yýkayýcý ve oradan ürün stok sahasýna gitmekte, diðer malzeme ise hammadde stok alanýna gönderilmektedir. Hammadde stok

alanýnýn altýndaki galerilerde bulunan titreþimli besleyiciler ve devamýndaki bantlý konveyörler aracýlýðý ile malzeme alýnmakta ve entegre kýrma eleme

ünitelerine aktarýlmaktadýr. Bu ünitelerde konik ve darbeli kýrýcýlar ile kademeli titreþimli elekler bulunmaktadýr. Entegre kýrma eleme ünitelerinden çýkan

malzeme daha sonra helezonlu yýkayýcýlara verilmekte, yýkanmýþ ürün dört deðiþik ebatta tasnif edilmiþ olarak stok sahasýnda depolanmaktadýr. Stok

sahasýnýn altýndan bantlý konveyör ile alýnan ürün, son olarak kamyon

besleme bunkerlerine verilmekte, bunker altlarýnda kamyonlara

yüklendikten sonra baraj sahasýna gönderilmektedir.

Tesiste toplam 58 adet bantlý konveyör bulunmaktadýr. Tesisin toplam

kapasitesi 1100 ton/saattir. Kýrýcý, elek ve yýkayýcýlar yurt dýþýndan

getirilmiþtir. Konveyörlere ait mekanik ve çelik projeler Prokon 'da

hazýrlanmýþ, imalatlar PI Makine tarafýndan yapýlmýþtýr.

Dar alanda, iç içe geçmiþ bu kadar çok konveyörün tasarýmý zor olmakla

birlikte, konveyörlerin çelik ve mekanik kýsýmlarýnýn tamamýnýn X-Steel

'de modellenmesi ile hatasýz ve kýsa sürede projelendirilmeleri mümkün

olmuþtur.

Projede emeði geçen tüm arkadaþlara teþekkür ederim.

Ertan ÇÝÇEKÇÝ

Proje Yöneticisi

“ Herþeyin kaynaðý insan zekasýdýr. Akýl ve mantýðýn halletmiyeceði mesele yoktur ”

D E V A M E D E N Ý Þ L E R Ý M Ý Z D E N

SAYI:78 TEMMUZ - AÐUSTOS / 2005

Y E N Ý A L I N A N Ý Þ L E R Ý M Ý Z

- ÝSDEMÝR - 3 No.lu Yüksek Fýrýn Modernizasyonu Projesi kapsamýnda Ýmalat, inþaat, Demontaj-Montaj iþleri yaptýrýlmasý. (YA)

- YAMAMA ÇÝMENTO - 10000 Ton/Gün Kapasiteli Yeni Üretim Hattý (PR)

- NUH ÇÝMENTO - 28000 ton’luk Çimento Silosu ve Nakil Sistemi (PR)

-

- TÜRK TELEKOM - Telekom Okullarý Uygulama Projeleri (PR)

- BRITIS AMERICAN TABACCO - Ýkinci Hat Ýlavesi (PR)

- SOMA TKÝ - Kömür Yýkama Tesisi (PR)

- ÇALIÞMA BAKANLIÐI / SSK- Ýzmit Kadýn Doðum ve Çocuk Hastalýklarý Hastanesi (PR+MU+KN)

- BOLU ÇÝMENTO - 10.000 ton’luk kömür Homojene Tesisi ve Transport Hatlarý (MÜ+PR+YA)

- EGO - AÞTÝ/ÇAYYOLU, Raylý Sistem 1. Etap Ýnþaat - Bina ve Elektro Mekanik Ýþler (MÜ+KN)

- SARKUYSAN - Anot Dökümhanesi, Atýk Gaz Toz Toplama ve Yýkama Tesisi (PR+YA)

- MÝLLÝ EÐÝTÝM BAKANLIÐI - EFÝKAP Kapsamý Eðitim Kurumlarý Ýnþaatlarý (MÜ+KN)

- ÝSDEMÝR - Benzol ve Sülfürük Asit Tanklarý, Tesis Yangýn Suyu Hattý Projeleri (PR)

- S.S. ÇEVRE GÖL PARLEMENT KONUT YAPI KOOP - 205 Adet Villa Ýnþaatý (YA)

- EÜAÞ GN. MD - Afþin Elbistan/B Termik Santralý Müþavirlik Hizmetleri (MÜ)

- BRÝSA- Tevsii 3 inþaatý, Proje ve ihale dosyasý hazýrlanmasý (PR+MÜ)

- EGO - BATIKENT/SÝNCAN, Metro Hattý Kontrollük Hizmetleri (MÜ+KN)

EGO - ULUS/KEÇÝÖREN, Metro Hattý Kontrollük Hizmetleri (MÜ+KN)

- DENÝZLÝ ÇÝMENTO - Klinker Stokhollerin Kapatýlmasý (MÜ+PR)

- ADANA ÇÝMENTO - Mevcut Stokhollerin Kapatýlmasý (PR+KN)

- KAYSERÝ ÞEKER A.Þ.- Boðazlýyan Þeker Fabrikasý (PR+YA)

- AKÇANSA - Liman Silolarý Çimento Nakil Sistemi (PR)

- ERDEMÝR - 7 Nolu Oksijen Tesisi Ekipman Temini (YA)

- ÝSKENDERUN D/C - 6 Nolu Oksijen Tesisi (PR+YA)

- KROMAN ÇELÝK - Yeni Haddehane Projesi (PR)

- ÝSDEMÝR - Yüksek Fýrýn Gaz Deposu (PR+YA)

- ASKÝ - A.O.Ç. Kavþaðý Uygulama Projesi (PR)

- ÝSDEMÝR - Stadyum Yenilenmesi Projesi (PR)

- ERDEMÝR - Hava Ayrýþtýrma Ünitesi (PR)

- EGO - Genel Müdürlük Binasý (MÜ+KN)

- EGE ÇELÝK - Sürekli Döküm Tesisi (PR)

- ÝZMÝR - Doðalgaz Daðýtým Projesi (PR)

- KAYSERÝ ÞEKER FAB. - Boðazlayan Þeker Fab. Yol Ýnþaatý iþleri (PR+YA)

- EKON BÝLKENT KONUTLARI /2 (PR+YA)

- PHILIP MORRIS SA. - Kulesi

(PR) Proje, (KN) Kontrolluk, (Müþavirlik, (YA) Yapým

YAMAMA Çimento Fabrikasý (Saudi Arabistan)

SARKUYSAN - Anot dükümhanesi, Atýk Gaz Toplama ve Yýkama Tesisi

SAYI:78 TEMMUZ - AÐUSTOS / 2005

B Ý R TA K V Ý Y E P R O J E S Ý H Ý K AY E S Ý

1985 Yýlý idi. Pektim Yarýmca Tesislerinin Klor Alkali Ünitesinde, Klor üretimi yapýlan “Cell (Hücre) Binasýnýn takviye projesi iþini almýþtýk.Klor gazý en yaman korozif malzeme olarak, havanýn nemi ile hidroklorik asit oluþturup betonarme yapý elemanlarýnýn bünyesine sýzýyor, çelik çubuklara

ulaþýyor, oluþan paslanma ile iç geniþlemeler beton cidarlarýný çatlatýyor, ve bu süreç hýzlanarak devam ediyordu. Yapacaðýmýz iþ, idarenin artýk ümidini kestiði yapýyý, iki yýl daha ayakta tutacak tedbirler alýp, yeni binanýn yapýmý için zaman kazandýrmaktý.Kafamýzda bazý fikirler oluþmakta idi ama, gene de hocamýz rahmetli Prof. Adnan Çakýroðlu' dan müþavirlik talep etmiþtim. Kendisi Yalova'daki yazlýðýndan

o meþhur, 60 lý yýllarýn modeli mavi opeli ile Ýzmit'e gelmiþti.Ýdare ile yaptýðýmýz görüþmeden sonra, kendisine proje ile ilgili düþüncelerimi aktardým. Özet olarak, en sorunlu olan birinci kat ile zemin kat arasýndaki

bölgede, birinci kat kiriþ ve kolonlarýnýn çelik mantolama ile dört-beþ cm boþluk býrakýlarak kaplanmasýný ve aradaki boþluða bir yapý kimyasalý katýlmýþ, akýþkan bir çimento- ince kum karýþýmýnýn basýlmasýný önermiþtim. Böylece her iki istikamette çelikten çerçeve sistemleri oluþturacaktýk. Aradaki karýþým, çelik ve betonarmenin müþterek çalýþmasýna katkýda bulunacaktý. Kritik bir aksta da, çatýdan aþaðýya inen bir çapraz sistemi oluþturacaktýk. Hocamýzýn tavsiyesi bunlara ek olarak, çerçevelerin temel seviyesinde de kapatýlmasý, yani münferit temelleri mütemadi hale getirmek üzere ek tedbirlerin alýnmasý þeklinde oldu. Bu anlayýþta bir proje geliþtirilmesine karar verdik.

Müteakiben, yapýlacak detaylý bir incelemeye ben ve rahmetli Þakir Büskük gitmiþtik. Þakir, Prokon da yetiþmiþ, makine mühendisliði tahsilini sonradan tamamlamýþ bir çelik ve betonarme konstrüktörü idi.

Çok akýllý ve uyanýk bir arkadaþýmýz idi. Cell Binasýna gitmeden önce, idare binasýndaki toplantýda bir tehlikeden bahsettiler. Cell Binasý içinde operasyon esnasýnda klor gazý kaçaklarý oluyormuþ. Or talýðý kaplayan gaz nedeniyle aniden nefessiz kalmak suretiyle ölüm tehlikesi olabiliyormuþ. Boynumuza birer gaz maskesi astýlar. Nasýl kullanýlacaðý konuþuldu ve müteakiben araba ile Cell Binasýna götürüldük.

Oldukça büyük olan bina içinde konularýmýza yoðunlaþarak incelemelerimize baþladýk. Bir süre sonra birinci kat üzerini tarayan köprü vincini ve çatýyý taþýyan, yüksek ve geniþ açýklýklý betonarme çerçevelerin köþelerinde, çatlama, korozyon falan oluþmuþ mu, oluþmamýþsa, takviyeye gerek olmayabilir mi diye yoðun dikkat içinde iken bir anonsun

þiddetlice bir uslupta yayýnlandýðýný duydum. Pek aldýrmadým. Fabrikanýn rutin anonslarýndan olduðunu düþünüp, ne dediðine dikkat bile etmemiþtim. Birden Þakir kolumu çekti.

- Abi, ölecez, kaçalým. !!- Yok yahu, ?! …….. amanýn , kaçalým !! Þakir olmasa, ben çerçeve köþesi falan saplantýsý içinde orada klor gazýný bekliyor olacaktým. Merdivenleri üçer beþer basamak koþarak indikten sonra, o

telaþla bir buçuk metre kadar bir yükseklikten aþaðýya atladým. O anda sol ayaðým feci þekilde burkuldu. Yere yuvarlandým. Þakir durumumun farkýna varmamýþ, dýþarýya doðru koþmayý sürdürüyordu. Ayaðýmýn acýsýna aldýrmaksýzýn, tekrar ayaða kalkýp koþmaða nasýl devam ettiðimi hatýrlamýyorum. Bina dýþýna ulaþtýðýmda iki adet güvenlik arabasýnýn bizim için telaþla geldiðini gördüm. Yine telaþlý olarak, oradan da uzaklaþmamýz gerektiðini söylediler. Güvenlik arabasýnda, büyük bir tehlike atlattýðýmýzý, gaz maskelerini hemen o anda takmamýz gerektiðini falan söylediler. Nefes nefese, ayaðýmýn acýsý ile ben de Þakir de cevap verecek halde deðildik.

Ankara ya dönerken arabada debriyaja güçlükle basabiliyordum. Yol boyunca konuyu tüm heyecaný ile konuþup durduk.Bir ara Þakir gülmesini tutamayarak,-Abi her þey tamam da, ayaðýnýn burkulmasýna raðmen, beni nasýl solladýðýný anlayamadým dedi. Ýkimiz de sinirsel bir rahatlama içinde makaralarý

koyuverdik.

Sevgili Þakir ile o projeyi gayet iyi götürdük. Hatýrlýyacaðýnýz gibi Mustafa Bökeyi de uygulama kontrolluðu için inþaat süresince orada tutmuþtuk. Ýki yýl süre kazandýracak takviyelerle bina on iki yýl sonra bile kullanýlýyordu.

Ama Þakir yoktu. Talihsiz Þakir, bir kaç yýl sonra, kanýnda oluþan bir madde nedeniyle akli dengesizlikler içine girdiði bir hastalýða yakalandý.O akýllý, mantýklý Þakir, baþ edilemez biri haline gelmiþti. Prokon Camiasý olarak kendisi ile yakýndan uzun süre ilgilendik. Ama maalesef iyiye gidiþ olmadý.

Daha sonra Kurtboðazý Barajýnda intihar ettiði haberi geldi. Hepimiz için, karmakarýþýk duygular içinde kalakaldýðýmýz, acý bir kayýp olmuþtu Þakir.

Hasan Özdemir

- Prokon personelinden Cihan ve Nilüfer ardakaþlarýmýz evlendi.

- Ekan’dan Ahmet Diman arkadaþýmýz evlendi. Tüm arkadaþlarýmýza mutluluklar diliyoruz.

- Filiz Güldoðan arkadaþýmýzýn kýzý oldu. Saðlýklý ve baþarýlý bir ömür dileriz.

- Arkadaþýmýz Ertan Çiçekçi’nin Annesi vefaat etti kendisine ve ailesine baþsaðlýðý dileriz.

Üç Aðaç?

Aðaçlarýn boylarý : 2.85, 1.60 ve 1.25

3

1'den 1.000.000'a kadar olan sayýlar sýrayla yan yana yazýlsa (1 ve 1.000.000 dahil)a-Toplam kaç adet rakam kullanýlmýþ olur?b-Birmilyonuncu rakam ne olur?

Bir'den Milyon'a

s ise gazýn, 800kg/m2'lik düzenli bir basýnç altýnda tutulmasýný saðlamaktadýr. kenderun Demir Çelik Tesislerinde, taahhüdümüz altýnda yapýmý Bu basýncý saðlamak için, 1,80x1,60m kesitinde bir betonarme kiriþ devam eden Yüksek Fýrýn Gazý Depolama ve Nakil Sistemi 42.40m çapýnda dairesel formda imal edilmiþ þekli ile pistonun bir unsuru tamamlanmak üzere.

olarak fonksiyon görmektedir. Bu kiriþ aðýrlýk teþkil etmekten baþka Bilindiði gibi bu sistemi, komple bir paket olarak, 1996 yýlýnda Ereðli pistonun askýdaki konumunda oluþan burulma ve eðilme momentlerini de Demir Çelik Tesislerinde, Konverter Gazý Deposu ile birlikte iki adet olmak almaktadýr. Bu nedenle bu büyük kesit 200cm2 civarýnda donatý ihtiva üzere, 40.000m3 kapasiteli Gaz Depolarýný, iki gazý karýþtýran bir istasyonu etmektedir. Piston “strok”u 35m. olup, (lastik perde) “seal” bir ucu ve bu karýþýmý buhar üreten kazana yönlendiren nakil borulama sistemini, 17,5m.'de Gaz Deposu iç duvarýna ve diðer ucu piston tabanýna tutturulmuþ ex-proof olarak elektrik ve otomasyon sistemleri ile birlikte yapmýþtýk. O olarak pistonun 35m. yükseklik içinde bulunduðu her konumda, gazýn vakit ortaklarýmýz olan Walker Eng. Ve Davy Mc Kee Firmalarý temel aradan kaçmasýný önleyecek tarzda þekil alabilmektedir. Pistonun orta mühendislik (basic engineering) çalýþmalarýndan sorumlu olmuþlar, kritik

sahasý ise yukarýya doðru bombeli bir ekipman ve malzemeleri yurt dýþýndan yapýda olup membran tarzýnda çalýþan temin etmiþler diðer projelendirme, 5mm'lik kaynaklý çelik levhalardan imalat ve montaj iþlerini biz yapmýþtýk.yapýlmýþtýr. Piston'un dengelenmesinde yardýmcý olmak üzere 6 yerden çatý Bu kez, bu projede kapsam üzerine çýkan çelik halatlar, makara sadece Yüksek Fýrýn Gazýnýn nakil ve sistemi ile depo dýþ yan duvarlarýnda depolanmasý olarak dar tutulmuþtur. kýlavuzlanmýþ 5 ton'luk karþý aðýrlýklarýna Yabancý ortaðýmýz; Clayton Walker G.H. baðlanmaktadýr. Pistonun iniþ çýkýþý, bu Corp. 50.000m3'lük Gaz deposunun aðýrlýklarýn iniþ çýkýþý ile dýþarýdan sadece “seal” adý verilen lastik gözlemlenebilmekte ve herhangi bir sýzdýrmazlýk elemanýný temin etmekte dengesiz konum tespit edilebilmektedir. olup ayrýca saha çalýþmalarýnda süper Dikkatle bakýlýrsa, yandaki kesitte bu vizyon hizmetini saðlamaktadýr. esaslar görülebilir.Projelendirme, malzeme temini, imalat

ve montaj yine PROKON tarafýndan Bugünlerde, Ýsdemir'de eksik kalan gerçekleþtirilmektedir.

Konverter Gazý Depo ve Nakil Sistemleri, mevcut çelik üretim tesisleriyle Tesisin esas amacý, bu gazlarý entegrasyon içinde, proses dengelerini a tmos fe re ve r mek tense kazan d e h e s a b a k a t a c a k þ e k i l d e ünitesinde yakmak suretiyle üretilen p ro j e l end i r i lmek üze re i ha l eye buharý elektrik üretimi için türbin çýkarýlacaktýr. Bu ihalede de þansýmýz ünitesinde ve ilaveten Ýsdemir'in birçok yardým edecek olursa, tamamlamakta yerinde baþka proseslerde kullanmaktýr. olduðumuz bu ünite ile birlikte, ikinci bir Gördüðünüz gibi, tesisimizin “Çevreci” entegre gaz sistemi referansýnýn bir karakteri de var.PROKON-EKON Gr ubuna k ýsmet olacaðýný ümit etmekteyiz.Çapý 43m olan Gaz Deposu 60m

yüksekliðindedir. Ýlginç bir çalýþma þekli Sevgi ve saygýlarýmla,olan gaz deposunda yaklaþýk ayný

çaptaki (42,40m) bir piston, lastik seal'e Murat Köðmenbaðlý olarak, içeriye gaz basýldýðýnda PROKON Genel Mdr. Yard.yükselmekte ve normal þartlar altýnda

SAYI:78 TEMMUZ - AÐUSTOS / 2005

D E VA M E D E N Ý Þ L E R Ý M Ý Z D E N

ÝSDEMÝR'DE YENÝ “GASHOLDER” BÝTTÝ.

Sahibi :Prokon Mühendislik ve Müþavirlik A.Þ. Tel: (312) 287 26 43

Yayýn Kurulu :Bora Açýkalýn, Gülbin Durmuþoðlu, Ýbrahim Köse

Denetim Kurulu : D. Semih Tuncer (MAYIS - HAZÝRAN / 2005)

Grafik - Tasarým: Yayýn Kurulu

Baský : Nokta Ofset Ltd. Þti. (312) 384 34 39

Yazýþma Adresi : Ziyabey Cad. No: 39 Balgat / ANKARA