Nowe ramy prawne systemu gospodarki odpadami

komunalnymi

W dniu 1 stycznia 2012r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw.

Cel wprowadzenia zmian do ustawy: • uszczelnienie obecnie funkcjonującego systemu gospodarki odpadami komunalnymi; • monitorowanie sposobu postępowania z odpadami komunalnymi przez właścicieli nieruchomości, przedsiębiorców oraz gminy; • upowszechnienie prowadzenia selektywnego zbierania odpadów komunalnych „u źródła”; • zmniejszenie ilości składowanych odpadów komunalnych; • zapewnienie powstania odpowiednich instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

Obowiązki gmin w zakresie gospodarowania odpadami

• Tworzenie warunków do wykonywania prac związanych

z utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy;

• Zapewnienie budowy, utrzymanie i eksploatację własnych lub

wspólnych z innymi gminami regionalnych instalacji do przetwarzania

odpadów komunalnych;

• Nadzorowanie gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym

realizację zadań powierzonych podmiotom odbierającym odpady

komunalne od właścicieli nieruchomości;

• Ustanowienie selektywnego zbierania odpadów komunalnych

obejmujących, co najmniej: papier, metal, szkło, tworzywa sztuczne,

opakowania wielomateriałowe oraz odpady ulegające biodegradacji;

• Tworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów (PSZO);

• Zapewnienie osiągnięcie odpowiednich poziomów recyklingu,

przygotowania do ponownego użycia, odzysku innymi metodami oraz

ograniczenie masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

przekazywanych do składowania;

• Prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych w zakresie

prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi;

• Udostępnianie na stronie internetowej urzędu wszelkich informacji

dotyczących systemu gospodarki odpadami na terenie gminy;

• Dokonywanie corocznej analizy stanu gospodarki odpadami, w celu

weryfikacji możliwości technicznych i organizacyjnych gminy.

Obowiązki właścicieli nieruchomości

• wyposażanie nieruchomości w pojemniki służące do zbierania

odpadów komunalnych oraz utrzymywanie tych pojemników

w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym, technicznym;

• zbieranie powstałych na terenie nieruchomości odpadów

komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie;

• pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości odpadów

komunalnych w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami

odrębnymi.

Obecny system gospodarowania odpadami

komunalnymi

Elementy nowego systemu gospodarki odpadami

• Właściciel nieruchomości będzie wnosił na rzecz gminy opłatę za

gospodarowanie odpadami komunalnymi;

• W zamian za opłatę gmina przejmie obowiązki właściciela

nieruchomości w zakresie gospodarowania odpadami

komunalnymi;

• Gmina w drodze uchwały zdecyduje czy przejmuje obowiązki

właścicieli nieruchomości w zakresie gospodarowania odpadami

komunalnymi w przypadku nieruchomości, na których nie

zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne (sklepy,

szkoły, punkty usługowe, domki letniskowe).

• Stawkę opłaty ustali rada gminy w drodze uchwały;

Z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina

pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami

komunalnymi, które obejmują koszty:

1) odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania

odpadów komunalnych;

2) tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów

komunalnych;

3) obsługi administracyjnej tego systemu.

• Stawka opłaty w przypadku nieruchomości, na której zamieszkują

mieszkańcy będzie zależna od:

- liczby mieszkańców,

- powierzchni nieruchomości,

- zużycia wody.

• Rada gminy będzie mogła ustalić jedną stawkę opłaty dla

gospodarstwa domowego.

• Stawka opłaty w przypadku nieruchomości, na której nie

zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne będzie

zależna od ilości zebranych odpadów, wyrażonej w pojemnikach

o określonej pojemności.

• Rada gminy ustalając stawkę opłaty weźmie pod uwagę:

1. liczbę mieszkańców zamieszkujących daną gminę,

2. ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów,

3. koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami

komunalnymi,

4.przypadki, w których właściciele nieruchomości wytwarzają odpady

komunalne nieregularnie

• Rada gminy uchwali w drodze uchwały termin, częstotliwość i tryb

uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi;

• Stawka opłaty za odpady selektywnie zebrane będzie musiała być

niższa.

Sposób obliczania opłaty w przypadku nieruchomości:

- na której zamieszkują mieszkańcy:

OPŁATA = liczba osób/ilość m 2/ilość zużytej wody

x stawka opłaty

- na której nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne

OPŁATA = liczba pojemników x stawka opłaty

Zalety i wady poszczególnych metod

Stawka zależna od liczby mieszkańców zamieszkujących

daną nieruchomość

Zalety:

- przejrzystość systemu - zgodne z zasadą „kto produkuje śmieci –

płaci”,

- metoda zrozumiała dla mieszkańców i odbierana jako najbardziej

sprawiedliwa,

- jest to obecnie stosowana metoda na terenie gminy Andrychów,

- początkowo silny wzrost ilości surowców wtórnych.

Wady:

- trudność weryfikacji rzeczywistej liczby mieszkańców,

zamieszkujących daną nieruchomość,

- łatwa manipulacja liczbą mieszkańców,

- opiera się na rzetelności danych przekazywanych przez

mieszkańców o liczbie osób zamieszkujących nieruchomość.

Stawka zależna od ilości zużytej wody z danej nieruchomości

Zalety:

- może odzwierciedlać faktyczną ilość odpadów powstałych na danej

nieruchomości,

- sposób dość dobrze przybliżający rzeczywistą liczbę mieszkańców

nieruchomości,

- ilość zużytej wody jest weryfikowalna.

Wady:

- konieczność składania w urzędzie deklaracji po każdym odczycie

zużycia wody,

- odczyty wodomierzy dokonywane są nieregularnie i trudno jest

dokonać ich jednocześnie u wszystkich mieszkańców,

- problem z rozliczeniem nieruchomości nie posiadających liczników

i niepodłączonych do sieci wodociągowej czy kanalizacyjnej.

Stawka zależna od powierzchni lokalu mieszkalnego

Zalety:

- łatwość w naliczaniu opłaty ponieważ powierzchnia jest niezmienna,

- prosta kontrola (gmina posiada dane dotyczące powierzchni

nieruchomości),

- niskie koszty wdrożenia, można wykorzystać bazę danych

znajdującą się w wydziale zajmującym się obliczaniem podatku od

nieruchomości.

Wady:

- obciążenie wysokimi opłatami osób samotnych mieszkających

w dużych domach/mieszkaniach,

- brak powiązania z zasadą „kto produkuje śmieci – płaci” - obciążanie

opłatą nie mającą związku z wytwarzaniem odpadów,

- dane literaturowe, a także jednostek wywozowych wskazują, że

mieszkańcy miast produkują więcej odpadów, toteż system ten będzie

przerzucał koszty na mieszkańców domów jednorodzinnych

(zwłaszcza wiejskich).

Stawka zależna od gospodarstwa domowego

Zalety:

- łatwość w naliczaniu opłaty,

- nie trzeba sprawdzać danych podawanych przez mieszkańców.

Wady:

- metoda nie zapewnia wyliczenia opłaty proporcjonalnej do ilości

wytworzonych odpadów,

- w przypadku naliczenia opłaty od gospodarstwa domowego,

wszyscy zapłacą taką samą stawkę za różne ilości wytwarzanych

odpadów, gdyż jest to system zrównania opłat dla wszystkich,

- gospodarstwo jednoosobowe zapłaci tyle samo co rodzina

wieloosobowa lub w przypadku podziału gospodarstw na grupy

(w zależności od ilości osób) małe gospodarstwa poniosą

dodatkowe koszty,

- w przypadku domów tzw: „wielopokoleniowych” zamieszkiwanych

przez np. dwie rodziny (gospodarstwa domowe) możliwość

łączenia gospodarstw (trudność w weryfikacji danych).

• Podstawą naliczenia opłaty będzie deklaracja, którą złoży

właściciel nieruchomości. Wzór i termin złożenia pierwszej

deklaracji zostanie określony w drodze uchwały rady gminy;

• W razie niezłożenia deklaracji wójt, burmistrz lub prezydent

miasta określi w drodze decyzji wysokość opłaty, biorąc pod uwagę

uzasadnione szacunki, w tym średnią ilość odpadów komunalnych

powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze.

W razie stwierdzenia, że właściciel nieruchomości nie uiścił opłaty

za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uiścił ją

w wysokości niższej od należnej, wójt, burmistrz lub prezydent

miasta określa, w drodze decyzji, wysokość zaległości z tytułu

opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Właściciel nieruchomości, który w dniu wejścia w życie ustawy

(01.01.2012 r.) ma zawartą umowę na odbieranie odpadów

komunalnych jest zwolniony z uiszczania opłaty za

gospodarowanie odpadami komunalnymi w okresie

obowiązywania umowy, nie dłużej jednak niż przez 18 miesięcy

(do 31.06.2013) czyli

od 1 lipca 2013r. powstaje obligatoryjny

obowiązek wnoszenia opłaty na rzecz gminy

za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

!!!! Uwaga !!!!!

Dotychczasowe umowy nie wygasają automatycznie.

Trzeba je wypowiedzieć w terminie określonym

w umowie lub przepisach odrębnych

• Podmiot odbierający odpady komunalne zostanie wyłoniony

w drodze przetargu na zasadach określonych w ustawie – Prawo

zamówień publicznych;

• Spółki z udziałem gminy będą mogły odbierać odpady komunalne,

jeżeli zostaną wyłonione w drodze przetargu;

• Gmina będzie mogła ogłosić przetarg na odbieranie

i zagospodarowanie odpadów komunalnych;

• Gmina powyżej 10. 000 mieszkańców będzie mogła podzielić teren

gminy na sektory i ogłosić osobny przetarg dla każdego z sektorów;

• Zmieszane odpady komunalne, odpady zielone, a także

pozostałości z sortowania będą przekazywane do regionalnych

instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, wskazanych

w wojewódzkim planie gospodarki odpadami

Wojewódzkie Plany Gospodarki Odpadami określają m.in.:

- regiony gospodarki odpadami komunalnymi wraz ze wskazaniem

gmin wchodzących w skład regionu;

- regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych

w poszczególnych regionach oraz instalacje zastępcze.

Region gospodarki odpadami - obszar określony w wojewódzkim planie gospodarki

odpadami liczący co najmniej 150 000 mieszkańców; regionem może być gmina

licząca powyżej 500 000 mieszkańców

Zakład zagospodarowania odpadów:

• o mocy przerobowej wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów

z obszaru zamieszkałego przez co najmniej 120 tys. Mieszkańców;

• spełniający wymagania najlepszej dostępnej techniki lub technologii (BAT);

• zapewniający termiczne przekształcanie odpadów lub:

a. mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych

i wydzielenie frakcji nadających się do odzysku;

b. przetwarzanie selektywnie zebranych odpadów zielonych i innych odpadów

ulegających biodegradacji;

c. składowanie odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego

przetwarzania zmieszanych odpadów oraz pozostałości z sortowania odpadów

komunalnych o pojemności pozwalającej na przyjmowanie przez okres nie krótszy niż

15 lat

Instalacja zastępcza - instalacja przewidziana do zastępczej obsługi regionów do

czasu uruchomienia regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych,

w przypadku gdy znajdująca się w nich instalacja uległa awarii lub nie może

przyjmować odpadów z innych przyczyn

Projektowany system gospodarowania odpadami

komunalnymi

Nowy system gospodarki odpadami będzie obejmował

następujące rodzaje odpadów:

· papier i tekturę, metale, tworzywa sztuczne, szkło i opakowania

wielomateriałowe,

· odpady komunalne ulegające biodegradacji, w tym odpady

opakowaniowe ulegające biodegradacji,

· odpady zielone,

· meble i innych odpady wielkogabarytowe,

· zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,

· przeterminowane leki i chemikalia,

· zużyte baterie i akumulatory,

· odpady budowlane i rozbiórkowe,

· zużyte opony.

Pozostałe frakcje odpadów komunalnych będą zbierane

łącznie, jako:

· zmieszane odpady komunalne.

Odbiór zmieszanych odpadów komunalnych odbywać się będzie

w systemie pojemnikowo-workowym.

Odpady selektywne będą zbierane:

• w systemie pojemnikowo-workowym

• w ramach tzw. „wystawki”

• w ramach Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych

(PSZOK) przy ul. Batorego i na składowisku odpadów

System pojemnikowo-workowy

zabudowa jednorodzinna – worek lub pojemnik:

papier, tektura i opakowania wielomateriałowe

szkło bezbarwne i na szkło kolorowe

tworzywa sztuczne

metal

odpady komunalne ulegające biodegradacji, w tym odpady

opakowaniowe ulegające biodegradacji i na odpady zielone

zmieszane odpady komunalne.

• odpady komunalne ulegające biodegradacji, w tym odpady

opakowaniowe ulegające biodegradacji i odpady zielone

zbierane z częstotliwością: 2 x miesiąc

• pozostałe odpady zbierane z częstotliwością : 1 x miesiąc

System pojemnikowo-workowy

Zabudowa wielorodzinna – worek lub pojemnik :

papier i tekturę i na opakowania wielomateriałowe,

szkło bezbarwne i na szkło kolorowe,

metal,

tworzywa sztuczne,

odpady komunalne ulegające biodegradacji, odpady opakowaniowe

ulegające biodegradacji i na odpady zielone,

zmieszane odpady komunalne.

• odpady komunalne ulegające biodegradacji, w tym odpady

opakowaniowe ulegające biodegradacji i odpady zielone

zbierane z częstotliwością: 2 x miesiąc

• odpady zmieszane zbierane z częstotliwością: 2 x tydzień

• pozostałe odpady segr. zbierane z częstotliwością : 1 x miesiąc

Odpady zbierane w ramach tzw. „wystawki”

- meble i inne odpady wielkogabarytowe

- zużyte opony

Zbiórka tych odpadów prowadzona będzie w zabudowie jednorodzinnej

wiejskiej jeden raz w roku, natomiast w zabudowie jednorodzinnej

miejskiej i w zabudowie wielorodzinnej dwa razy w roku, według

wcześniej ustalonego harmonogramu, w systemie tzw. „wystawki”.

W zabudowie wielorodzinnej „wystawka” organizowana będzie

w skupiskach budynków administrowanych przez spółdzielnię

i wspólnoty mieszkaniowe. Miejsca ustawienia pojemników lub miejsca

złożenia odpadów wyznaczane będą przez spółdzielnię i wspólnoty

mieszkaniowe. Natomiast w zabudowie jednorodzinnej „wystawka”

organizowana będzie w wyznaczonych dzielnicach/osiedlach według

harmonogramu - w poszczególnych dniach i miesiącach, w określonych

godzinach.

Odpady zbierane w ramach PSZOK

• meble i odpady wielkogabarytowe,

• zużyte opony,

• zużyte baterie i akumulatory,

• chemikalia,

• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,

• odpady budowlane i rozbiórkowe

• odpady komunalne ulegające biodegradacji, w tym odpady

opakowaniowe ulegające biodegradacji

Odpady do PSZOK mieszkańcy będą dostarczać własnym

transportem.

Do dnia 31 grudnia 2020r. Gminy będą obowiązane osiągnąć:

1.Poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia

następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw

sztucznych i szkła w wysokości co najmniej 50% wagowo;

2.Poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku

innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych

i rozbiórkowych w wysokości co najmniej 70%wagowo;

•Dochodzenie do tych poziomów będzie stopniowe, w drodze

rozporządzenia zostaną określone poziomy na kolejne lata, a także

sposób obliczania tych poziomów.

• Gminy są zobowiązane ograniczyć masę odpadów komunalnych

ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska:

do dnia 16 lipca 2013 r. – do nie więcej niż 50% wagowo w stosunku

do masy tych odpadów wytworzonych w 1995r.

do dnia16 lipca 2020r. – do nie więcej niż 35% wagowo w stosunku

do masy tych odpadów wytworzonych w 1995r.;

• Poziomy na kolejne lata i sposób ich obliczania zostały określone

w rozporządzeniu.

Administracyjne kary pieniężne dla gmin

Za niezorganizowanie przetargu na odbieranie odpadów

komunalnych od właścicieli nieruchomości:

od 10 000 zł do 50 000zł

Za nieterminowe przekazanie sprawozdania:

100 zł za każdy dzień opóźnienia

Za nieosiągnięcie poziomów odzysku, recyklingu, przygotowania do

ponownego użycia oraz ograniczenia składowania odpadów

ulegających biodegradacji:

iloczyn stawki opłaty marszałkowskiej za zmieszane odpady

komunalne i brakującej masy odpadów komunalnych [Mg].

Propozycje wysokości stawki opłaty

W przypadku nieselektywnego przekazywania odpadów

stawka opłaty będzie o 50% wyższa

czyli

14,40 zł/mieszkańca/miesiąc

lub

46,29 zł/gospodarstwo/miesiąc

Porównanie opłaty liczonej od osoby i gospodarstwa (1 stawka dla wszystkich gospodarstw)

Porównanie opłaty liczonej od osoby i gospodarstwa (stawka zróżnicowana w zależności od wielkości gospodarstw)

Na wysokość stawki mają wpływ:

- przepisy ustawy o UCiP wskazujące, że całe koszty funkcjonowania

gospodarowania odpadami komunalnymi należy pokryć z opłat

mieszkańców (a więc nie ma już możliwości finansowania selektywnego

zbierania odpadów poprzez budżet gminy);

- koszty administracyjne systemu (etaty, przygotowanie stanowisk pracy,

materiały biurowe, oprogramowanie, koszty kontroli), koszty akcji

informacyjnej i edukacji ekologicznej muszą być wliczone w opłatę;

- koszty transportu – zmieszane odpady komunalne, odpady zielone,

a także pozostałości z sortowania muszą być przekazywane do

regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych,

wskazanych w wojewódzkim planie gospodarki odpadami. Najbliższa

instalacja przyjmująca zmieszane odpady komunalne znajduje się

w chwili obecnej w Oświęcimiu;

- ustawodawca narzucił obowiązek odzysku odpadów biodegradowalnych.

Obecnie uśredniona stawka za wywóz odpadów jaką ponosi statystyczny

mieszkaniec Gminy to:

5,54 zł/m-c

proponowana opłata na jednego mieszkańca to:

9,60 zł/m-c

różnica: 4,06 zł/m-c

na którą składa się wzrost kosztów:

- zagospodarowania niesegregowanych odpadów komunalnych w instalacji

regionalnej (MBP Brzeszcze lub Oświęcim) o 39%,

- transportu odpadów do instalacji regionalnej (MBP Brzeszcze lub Oświęcim)

o 17%,

- prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (koszty przeniesione

bezpośrednio na wytwarzającego mieszkańca oraz zbiórka odpadów

biodegradowalnych) tj. zbiórki doczyszczania i przygotowania do transportu

i odzysku o 14%,

- administracyjnych o 3,32%.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ