T.C.SAMSUN VALİLİĞİ

İL TARIM MÜDÜRLÜĞÜStrateji Geliştirme Birimi

SAMSUN TARIMININ POTANSİYELLERİ VE ÖNERİLER

1. SAMSUN İLİNDEKİ ÖNEMLİ BİTKİSEL VEHAYVANSAL ÜRÜNLERİN TÜRKİYE ÜRETİMİNDEKİ PAYI

2. SAMSUN İLİ SEBZE POTANSİYELİ

3. SAMSUN İLİ MEYVECİLİK POTANSİYELİ

4. SAMSUN İLİ FINDIK POTANSİYELİ

5.SAMSUN İLİ HAYVANCILIK POTANSİYELİ

6. SAMSUN SÜT POTANSİYELİ

SUNUM İÇERİĞİ

7. SAMSUN SU ÜRÜNLERİ POTANSİYELİ

8. TARIMSAL SANAYİ ve KIRSAL KALKINMA

1. SAMSUN İLİNDEKİ ÖNEMLİ BİTKİSEL VEHAYVANSAL ÜRÜNLERİN TÜRKİYE ÜRETİMİNDEKİ PAYI

1,7Kırmızı Et

1,8Buğday

2.3Süt *

3BüyükbaşHayvan*

5-25Sebze*

5,6Mısır*

9,6Tütün*

11,2Fındık*

13Çeltik*

13,6Soya*

Payı (%)Ürün Adı

-2006 yılı Tarla ürünlerinin üretim değeri açısından;

-Samsun İli Soya üretim değeri 3.290.497 TL. olup Türkiye Soya üretim değerinin yaklaşık % 14.2 sini oluşturmaktadır. İlimiz soya ekim alanları bakımından ülke sıralamasında 1. sıradadır.

-Samsun İli Çeltik üretim değeri 46.157.670 TL. olup Türkiye Çeltik üretim değerinin yaklaşık % 9 unu oluşturmaktadır.

-Samsun İli Mısır üretim değeri 57.293.335 TL. olup Türkiye Mısır üretim değerinin yaklaşık % 4.23 ünü oluşturmaktadır.

İlimiz Havza bazında bu ürünlerde Özel destek kapsamına alınmalıdır.

2. SAMSUN İLİ SEBZE POTANSİYELİ

Samsun İli Önemli Sebze Üretimi Ve Türkiye Kıyaslaması (ton) 2006

136.098242.231320.091687.1121.842.1759.854.877924.1651.799.613

3.805.306563.763441.242Türkiye

1.50024.10135.461204.500194.608865.34877.542223.666226.188135.07925.767TR83 Top.

9.42017.85315.623184.188186.743254.72856.905130.942138.40685.87120.656Samsun

karnabaharIspanakPırasa

Lahana(Baş

+Yaprak)

Bibersivri+

dolmalık)DomatesPatlıcanHıyarKarpuzFasulye

(taze)

Marul(göbekli

+kıvırck)

İLLER

-Türkiye’nin ve Samsun ilinin en önemli ovalarından olan BAFRA VE ÇARŞAMBA ovalarından Rusya Federasyonu ve Türk Cumhuriyetlerinin sebze ihtiyacı karşılanabilir.

-Bu kadar büyük sebze potansiyeline sahip ilimize yerli ve yabancı sebze ihracatçıları davet edip ürünlerin potansiyel tanıtımını uluslar arası fuar, panel ve pazarlama organizasyonları yapmak için özel teşvik uygulanmalıdır.

-2006 yılı FASULYE üretim değeri 686.456.042 TL olup, Samsun ili Fasulye üretim değeri 92.923.011 TL ile ülke üretim değerinin yaklaşık % 14’ünü karşılamaktadır. Ülke Taze Fasulye üretiminin % 16 sını Samsun ili karşılamaktadır.

-2006 yılı LAHANA üretim değeri 405.350.553 YTL olup, Samsun ili Lahana üretim değeri 89.576.975 TL ile ülke üretim değerinin yaklaşık % 22’ini karşılamaktadır. Ülke lahana üretiminin % 27 sini Samsun ili karşılamaktadır.

-2006 yılı KARNABAHAR üretim değeri 119.923.016 TL olup, Samsun ili Karnabahar üretim değeri 7.444.681 TL ile ülke üretim değerinin yaklaşık % 6.2’ini karşılamaktadır.

-2006 yılı PATLICAN üretim değeri 607.336.607 TL olup, Samsun ili Patlıcan üretim değeri 36.616.663 TL ile ülke üretim değerinin yaklaşık % 6’ını karşılamaktadır. Ülke Patlıcan üretiminin % 6 sını Samsun ili karşılamaktadır.

-2006 yılı MARUL üretim değeri 396.418.063 TL olup, Samsun ili Marul üretim değeri 17.362.296 TL ile ülke üretim değerinin yaklaşık % 4.5’ini karşılamaktadır. Ülke Marul üretiminin % 5 ini Samsun ili karşılamaktadır.

-2006 yılı BİBER üretim değeri 1.267.732.438 TL olup, Samsun ili Biber üretim değeri 120.110.153 TL ile ülke üretim değerinin yaklaşık % 10’unu karşılamaktadır. Ülke Biber üretiminin de % 10 unu Samsun ili karşılamaktadır.

SAMSUN İLİ SEBZE ÜRETİM DEĞERLERİ

SAMSUN İLİ SEBZE POTANSİYELİ KIŞLIK SEBZE-GLOBALGAP

-Samsun ilinde 2006 yılı verilerine göre yaklaşık 1.035.406 ton sebze üretimi gerçekleştirilmiştir.

-Türkiye’de Samsun ili sebze üretimiyle yıllar ve ürünler itibariyle 1. veya 6. sıradayer almıştır.

-Samsun lahana ve kabak üretiminde 1. sırada, biber, taze fasulye ve hıyar üretiminde 2. sırada ve patlıcan üretiminde 6. sırada yer almıştır.

-Dünyada özellikle KIŞLIK SEBZE ÜRETİMİNDE gerçekten mukayeseli (iklim-toprak) üstünlüğüne sahip Samsun bölgesi Türkiye için çok büyük ticari potansiyel taşımaktadır.

-AB, Rusya Federasyonu ve diğer gelişmiş ülkelerde insan sağlığı ve gıda güvenliği ile ilgili alınan önlemler, uygulanan sistem ve standartlar ülkemizde ve Özellikle Samsun ili sebze yetiştiriciliğinde GLOBALGAP- İYİ TARIM kapsamında uygulamaya geçmiştir.

-Türkiye’nin ve Samsun ilinin en önemli ovalarından olan BAFRA VE ÇARŞAMBA ovalarından Rusya Federasyonu ve Türk Cumhuriyetlerinin sebze ihtiyacı karşılanabilir.-Bu kadar büyük sebze potansiyeline sahip ilimize, Üretim kayıtlı yetiştiricilik teşviki, İhracat teşvik’i uygulanmalıdır. Üretimde Özellikle dış pazarın isteklerine uygun çeşit üretiminin desteklenmesiSektörde Pazar araştırması yapacak ve üretim miktarını yönlendirecek mahalli ürün konseylerinin oluşturulması ve desteklenmesiSektörde pazarın istekleri kapsamında modern İşleme ve Sektörde pazarın istekleri kapsamında modern İşleme ve ambalajlama tesislerinin kurulması ilimiz ambalajlama tesislerinin kurulması ilimiz tarımtarım--sanayi entegrasyonusanayi entegrasyonuaçısından büyük önem arz etmektedir.açısından büyük önem arz etmektedir.

SAMSUN İLİ SEBZE ÜRETİM DEĞERLERİ

3. SAMSUN İLİ MEYVECİLİK POTANSİYELİ VE MEYVECİLİK HAVZALARI

-Samsun ilimizde; Vezirköprü, Havza, kavak, Ladik gibi ilçelerde Tarımsal üretimde verimliliği artırmak ve tarımsal yatırımı teşvik etmek, ürün kalitesini ve standardını yükseltmek, modern tarım işletmelerinin kurulmasına öncülük etmek, büyük ölçekli kaliteli tarımsal üretimi gerçekleştirmek amacıyla uygun alanlarda tarımsal üretim ve yatırım için Meyvecilik Tarım havzaları denen cazibe merkezleri oluşturmaya başlanmıştır. Bu amaçla Samsunda Bodur veya Yarı Bodur Elma, Armut, Kiraz ve Şeftali kapama bahçeleri kurulması desteklenmektedir. Bu konuda Samsun İli Özel teşviklerle desteklenmelidir.

-MEYVECİLİKTE Ülkenin 2006 yılı ŞEFTALİ üretim değeri 627.587.566 TL olup, Samsun ili Şeftali üretim değeri 50.727.592 TL ile ülke üretim değerinin yaklaşık % 8’ini karşılamaktadır.

-Bölge için potansiyel teşkil eden şeftalinin işlenmesi için yeni kurulacak işleme paketleme tesislerine ileri teknoloji destekleri verilmelidir.

-Ülkenin 2006 yılı KİVİ üretim değeri 32.820.892 TL olup, Samsun ili kivi üretim değeri 1.277.805 TL ile ülke üretim değerinin yaklaşık % 4’ünükarşılamaktadır.

4. SAMSUN İLİ FINDIK POTANSİYELİ

-Ülkemizde fındık üretimi yapılan iller içinde Samsun ili yaklaşık 55 bin ton ile üretimde 5.sırada yer alır. Samsun üreticilerinin kimliği haline gelmiş olan fındık ürünü bir çok ailenin tek geçim kaynağıdır.

-Ülkenin FINDIK üretim değeri 2.480.558.699 TL olup, Samsun ili fındık üretim değeri 388.781.170 TL ile ülke üretim değerinin yaklaşık % 16’ını karşılamaktadır.

-Bu aşamada fındık dikimi yasak bölgelerde yani ovadaki fındıklıkların sökümün de başarılı olabilmek için Ülkenin acil ihtiyacı olan yağlık bitki ekilişlerinin daha yüksek primlerle desteklenmesi gereklidir. Bu alanlarda üretilen fındığa destek verilmemeli ve alım yapılmamalıdır.

-Ayrıca yönetmelikte belirtilen %6 ve üzeri alanlarda ekiliş yapılan arazilerden elde edilen üretimler kg başına daha yüksek fiyatla desteklemelidir.

-Meyil’i %6 ve üzeri alanlarda yaşlı ve verimsiz fındıklıkların sökülerek enstitülerce tavsiye edilen çeşitler ve yöntemlerle yeniden tesis edeceklere ciddi destekler verilmelidir.

-Bölgede fındığı işleyecek tesislere teknoloji yenileme ve yeni tesis kurmaları için daha yüksek destekler verilmelidir.

-Fındığın teşviklerinde nem ve randıman belirleyici unsur olmalıdır.

5.SAMSUN İLİ HAYVANCILIK POTANSİYELİ

Samsun İli hayvan Sayıları ve Türkiye Kıyaslaması 2006

10.871.364807.965279.378Toplam

2.628.555354.68683.814Yerli

3.542.471362.441139.689K.Melezi

2.055.13290.83855.875Kültür

Sığır *

6.433.74463.93610.864Keçi

25.616.912664.504184.153Koyun

TR TürkiyeTR83SamsunHayvan Sayısı

-Samsun ili BÜYÜKBAŞ hayvan varlığı açısından Kümelenme (yığınlaşma) bakımından Ülkede 1. SIRADA ki iller arasında yer almaktadır.

-İlimizde işletmelerin ekonomik ölçekte büyültülmesi ve işletme ölçeklerinin modern tesisin gerektirdiği şartları sağlayacak ölçekte yapılandırılması için işletme destekleri artırılmalıdır. Destekleme kaynaklarından daha fazla faydalandırılmalıdırlar. İlimizde Organize Hayvancılık Sanayi Bölgesininkurulması ve Ticaret borsaları bünyesinde Canlı Hayvan Borsaları kurulması Büyük işletmelerin kurulmasını teşvik edecek sözleşmeli besi hayvanı yetiştiriciliğini özendirecektir.

-Bölge ölçeğinde entegre üretimin yaygınlaştırılması, genel manada hayvan ırklarının ve fiziki alt yapının iyileştirilmesi, aile işletmelerinin ise modernize edilip; Sözleşmeli üretime yönlendirilmesi İlimizde bu konuda yatırım yapacak büyük yatırımcılara daha cazip imkanlar sunulmalıdır.

-İlimizde hayvan ırkına dayanan verimliliğin artırılması, et açığının kapatılması için et kalitesi yüksek diğer cinsler üzerindeki genetik çalışmalara üniversite gibi ilgili kuruluşların daha fazla desteklenerek ağırlık vermesi gerekmektedir.

-Bölgemizde açıkta besiciliğin yaygınlaştırılması için özel desteklerin artırılması gerekir.

6. SAMSUN SÜT POTANSİYELİSamsun Alt Bölgesi ve Türkiye Hayvansal Ürünler Üretim Miktarları Mukayesesi (2006)

11.952.100

672.77669.850167.68

0186.47

4255.804Süt (ton)

TürkiyeTR83AmasyaÇorumTokatSamsunHayvansa

l Ürünler

İlimiz sahil kesimleri Yem bitkileri yetiştiriciliği ve Hayvancılık için büyük avantajlara sahiptir.

-İlimizde Profesyonel Büyükbaş Hayvancılık İşletmelerinin kurulması için üreticilerin kredi ve Hibelerle desteklenmesi Süt üreten işletmelerin ekonomik ölçekte büyültülmesi ve işlenmiş süt ve süt ürünleri üretimi yapan tesislerin kurulumu için işletme destekleri artırılmalıdır.

-Önemli büyükbaş hayvan varlığı ve süt üretimi göz önüne alındığında ilimizdeki Süt işleme ve değerlendirme tesislerine,tesislerin modernizasyonuna (teknoloji ve kapasite artırımı) Sanayiye giden sağlıklı ve hijyen süt miktarını artırmak için daha fazla destek verilmelidir.

-İlimizde süt üretimi yapacak olan büyük yatırımcılara daha cazip imkanlar sunulmalıdır.

-2006 yılı SÜT üretim değeri 8.633.901.861 TL olup, Samsun ili Süt üretim değeri 173.569.796 TL ile ülke üretim değerinin yaklaşık % 2’ini karşılamaktadır.

7. SAMSUN SU ÜRÜNLERİ POTANSİYELİ

Samsun Alt Bölgesinde Tekne Sayısı ve Su Ürünleri Avcılık İstihsali (ton) (2003)

44.69846.948416.12618.542TÜRKİYE1.52620828.330744TR8377920828.330744Samsun

Tatlı su Ürünleri

Diğer Deniz Ürünleri

Deniz Balıkları

Tekne SayısıYer

Samsun ili 2007 yılı Su Ürünleri Avcılık İstihsali TOPLAM 33.165.997 kg dır. Bunun içinde; HAMSİ 27.505.986 kg, BARBUN 183.873 kg, İSTAVRİT 183.873kg, İSTAVRİT 695.105 kg, KALKAN 56.469 kg, KEFAL 68.990 kg, MEZGİT 1.512.033kg, LÜFER 20.414kg, PALAMUT 4.609kg, TİRSİ 47.805 kg, DİĞERLERİ 3.070.713 kg, KABUKLU VE YUMŞAKÇALAR 315.865 kg ‘dır.

Samsun Alt Bölgesinde Su Ürünleri Kültür Üretimi (ton) (2003)

54340.868Türkiye

322.057TR83

321.598Samsun

SazanAlabalıkYer

- İlimizde açık denize dayanıklı tekne sayısının artırılması ve bunların modern av teknolojisininkullanımının yaygınlaştırılması için mevcut avlanma teknelerine daha uygun özel teşvikler sağlanmalıdır.- İlimizde su ürünleri stoklarının daha iyi değerlendirilmesi için su ürünleri işleme ve paketleme teşvikleri artırılmalıdır.

8. TARIMSAL SANAYİ ve KIRSAL KALKINMA

Bölgemizde pazarın istediği standart ve çeşitlerde üretimin teşviki, pazarlamada sürekliliğin sağlanması, muhafaza ve işleme tesislerinin varlığına bağlıdır.

Bunun için işletme bazında muhafaza, depolama ve paketleme projelerine destek verilmesi, özel sektörün bu alanda yatırımı için kırsal kalkınma ve bölgesel kalkınma planlarında yatırım teşviki sağlanmalıdır.

Tarımsal ürünleri çok fazla üretmek kadar, bunların konserve, meyve suyu, dondurulmuş ve kurutulmuş gıda olarak işlenmesi yani işlenmiş ürün olarak pazarlanması bölge tarımının ve sektörünün geleceği için çok önemlidir.

Ülkede olduğu gibi Samsun ilinde de bu bağlamda uygulanması düşünülen projeler ile kırsal alanda tarım–sanayi entegrasyonunun sağlanması, tarımsal ürünlerin değerlendirilmesi, iş istihdamının artırılması hedeflenmektedir.

Samsunda yavaş yavaş gelişen sebze ürünleri işleme sanayisiyle sebzeler; dondurulmuş ürün, salça, konserve gibi işlenmiş ürün olarak pazarlama ağı içerisine girmeye başlamıştır.

8. TARIMSAL SANAYİ ve KIRSAL KALKINMA

TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMII KAPSAMINDA TAMAMLANAN 40 ADET

PROJENİN KONULARINA GÖRE DAĞILIMI ve HİBE DESTEĞİ TUTARLARI

172.200,001Fındık İşleme Tesisi Kapasite Artırımı

24.250,001Et İşleme Tesisi Kapasite Artırımı Projesi

172.250,001Dondurma Üretim Tesisi Kapasite Artırımı Projesi

25.000,001Defne Yaprağı Kurutma İşleme Pazarlama Tesisi

73.325,0012000 m2 Kesme Gül Serası Projesi

146.538,131Çeltik Kırma ve Kurutma Tesisi

505.661,354Çeltik Fabrikası Kapasite Artırımı

233.847,501Çelik Un Silosu Yapımı

108.750,001Çelik Silo Yapımı

277.045,002Bakliyat Temizleme ve Paketleme Tesisi

160.500,001Ayçiçek Püresi Üretim Tesisi

Ödenen Hibe Tutarı (TL)Proje SayısıProje Konusu

5.598.717,2240GENEL TOPLAM

261.899,901Altyapı (Basınçlı Sulama)

87.500,001Yumurta Paketleme Kapasite Artırım Projesi

220.100,982Yem Üretim Tesisi

1.124.194,297Un Üretimi Kapasite Artırım Projesi

22.929,881Tohum Temizleme ve Paketleme Tesisi

324.495,502Süt Ürünleri Kapasite Geliştirme Projesi

627.259,175Soğuk Hava Deposu

171.491,231Sebze Paketleme Tesisi Projesi

174.500,001Salça ve Marmelat Hazırlama Tesisi

172.011,401Meyve Depolama ve Muhafaza Tesisi

172.577,351Kuruyemiş Paketleme Tesisi

165.640,561Kefir Üretim Tesisi

174.750,001Kakaolu Fındık Ezmesi Üretim Tesisi

Ödenen Hibe Tutarı (TL)Proje SayısıProje Konusu

TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMII KAPSAMINDA TAMAMLANAN 40 ADET

PROJENİN KONULARINA GÖRE DAĞILIMI ve HİBE DESTEĞİ TUTARLARI

İLİMİZDE TARIMA DAYALI SANAYİDE ÖNE ÇIKAN SEKTÖRLER

1. Yaş Sebze-meyve Gıda Ürünleri; Dondurulmuş-Kurutulmuş meyve-sebze, Bakliyat Paketleme, Konserve, Salça, biber közleme, Organik tarım ürünleri, Meyve suyu vb,

2. Entegre Süt ve ürünleri Tesisleri (Süt, çeşitli ve kaliteli peynir, tereyağı vb)3. Entegre Et tesisleri (Salam, Sosis, Sucuk, Pastırma vb)4-Entegre Su Ürünleri İşleme tesisleri,5-Entegre Çeltik İşleme Tesisleri, (Kurutma sistemleriyle)

6-Mısır ürünleri işleme tesisleri (Mısır Unu,İrmiği,Cipsi vb)

7- Fındık işleme (Fındık Unu, püresi, yağı vb) ve çikolata üretim tesisleri

Arz ederim Arz ederim 27.05.200927.05.2009