Engin AKCA

Zehra UÇAK AZBOY

Armağan GÜNEŞ

İmran AZBOY

SORULARLA

BILSEM .

SORULARLA BİLSEM

Hazırlayanlar:

Engin AKCA

Zehra UÇAK AZBOY

Armağan GÜNEŞ

İmran AZBOY

Diyarbakır - 2017

ISBN / 978-605-67190-0-4

http://www.bilsemeacilanodalar.com

İçindekiler

BİLSEM Ne Demektir? ................................................................................ 2

BİLSEM’in Amacı Nedir? ............................................................................. 2

BİLSEM’lerin Resmî Statüsü Nedir? .............................................................. 3

BİLSEM’lerin İşleyişini Düzenleyen Mevzuat Var mı? ....................................... 3

BİLSEM “Özel” Bir Eğitim-Öğretim Kurumu mudur? ........................................ 4

Özel Eğitim Okulu Ne Demektir? .................................................................. 4

Hangi İllerde Bilim ve Sanat Merkezi Bulunmaktadır? ...................................... 4

Bilim ve Sanat Merkezleri Diğer Eğitim Kurumlarına Alternatif Kurumlar mıdır? . 5

BİLSEM’de Eğitim Ücretli midir? ................................................................... 5

BİLSEM’de Öğrenci Kılık Kıyafeti Nasıldır? ..................................................... 5

BİLSEM’lerde Öğrencilere Servis İmkânı Sunulur mu? .................................... 6

BİLSEM’ler Arası Öğrenci Nakli Olur mu? ...................................................... 6

BİLSEM’i Kazanan Öğrenci Merkeze Hangi Zamanlarda Gider? ......................... 7

Sınıf öğretmenleri Hangi Öğrencileri BİLSEM Seçmelerine Aday Gösterirler? ...... 7

Bir Öğrenci En Fazla Kaç Yetenek Alanında Aday Gösterilir? ............................ 8

Ülkemizde Özel Yetenekli Birey Tanımı Kimleri Kapsamaktadır? ....................... 8

BİLSEM’lere Hangi Sınıflardan Öğrenci Alınmaktadır? ..................................... 8

BİLSEM Tanılama Süreci Dışında Kalan Özel Yetenekli Bireyler İçin Bakanlık

Tarafından Hangi İmkânlar Sunulmaktadır? .................................................. 9

Herhangi Bir Şehirdeki BİLSEM’e Farklı İllerden Başvuru Yapılabilir mi? ............. 9

BİLSEM Sınavları Ücretli midir? ................................................................... 9

BİLSEM Sınavlarına Hazırlık Nasıl Olur? ...................................................... 10

Grup Tarama Uygulaması Nedir? ............................................................... 10

Grup Tarama Uygulamasında Puanlar Nasıl Hesaplanıyor? ............................ 10

Grup Tarama Uygulamasında Her Öğrenciye Aynı Sorular mı Sorulmaktadır? .. 11

Öğrenci Kaç Adet Soruyu Doğru Cevaplarsa Bireysel İncelemeye Alınır? .......... 11

Sınavda Hangi Derslerden Soru Sorulmaktadır? Sınav Hangi Bölümlerden

Oluşmaktadır?.......................................................................................... 12

Bireysel İnceleme Ne Demektir? ................................................................ 12

Genel (Zihinsel) Yetenek Alanında Bireysel İncelemede Hangi Test

Kullanılmaktadır? ..................................................................................... 13

Resim Yeteneği Alanında Bireysel İnceleme Nasıl Olur? ................................ 13

Müzik Yeteneği Alanında Bireysel İnceleme Nasıl Olur? ................................. 14

BİLSEM’ Kaydolduktan Sonra Devam Zorunluluğu Var mıdır? ......................... 14

BİLSEM’e Kaydolan Öğrencilere Nasıl Bir Eğitim Verilmektedir? ..................... 15

BİLSEM’de Verilen Eğitimin Ölçme ve Değerlendirme İşlemleri Nasıl Yapılır? .... 20

BİLSEM Programlarının Eğitim Süresi Nedir? ............................................... 20

BİLSEM’de Eğitim Dönemleri Hangi Ayları Kapsamaktadır? ............................ 21

BİLSEM’lerde Diploma veya Benzeri Bir Belge Veriliyor mu? .......................... 21

BİLSEM’lerde Verilen Eğitimin Sınavlara Katkısı Olur mu? .............................. 22

BİLSEM İçin Okul Öncesi Yönelik Tanılama Çalışması Yapılıyor mu? ................. 22

BİLSEM Öğretmenleri Nasıl Seçilmelidir? .................................................... 23

BİLSEM Öğretmenleri Kendilerini Nasıl Geliştirmektedir? ............................... 23

Özel Yetenekliler İçin Açılmış Bağımsız Okullar Var mıdır? ............................. 24

BİLSEM’de Kayıt Silme Var mıdır? ............................................................... 24

Özel Yetenekli Öğrenciler Neden Farklı Bir Eğitime İhtiyaç Duyar?................... 25

Özel Yetenekli Öğrenciler Her Dersten Başarılı mıdır? ................................... 25

Özel Yetenekli Öğrencilerin Eğitimi Neden Tek Bir Okulda Yapılmamaktadır? ... 26

Özel Yetenekli Öğrencilerin Ülkemiz İçin Önemi Nedir? ................................. 26

BİLSEM’de Danışmanlık Hizmetleri Nasıl Yürütülmektedir? ............................. 27

BİLSEM Sınavını Kazanamayan Öğrenciler Sonraki Sene Aday Gösterilebilir mi? 27

BİLSEM’de Eğitimler Bireysel mi Veriliyor Grup Olarak mı? ............................ 27

Yaz Aylarında Eğitim Veriliyor mu? ............................................................. 28

BİLSEM’i Kazanan Öğrenci Sonraki Senelerde Sınava Girmek Zorunda mı? ..... 28

Eğitimler Hangi Derslerden Oluşuyor? ......................................................... 29

Proje Aşamasında Ne Yapılır? ..................................................................... 30

Danışman Rehber Öğretmen Ne Yapar? ...................................................... 30

BİLSEM’ler Nasıl Açılır? ............................................................................. 31

Yetenek Geliştirme Atölyesi Nedir? ............................................................. 31

Her sene Kayıt Yapılması Zorunlu mu? ........................................................ 32

Destek Eğitim Odası Nedir? ........................................................................ 32

Ulaşım Nedeniyle BİLSEM’e Kayıt Eden Öğrencinin Kaydı Silinir mi? ............... 33

Hangi Alan Mezunu Öğretmenler BİLSEM’de Çalışabilir? ................................ 33

Kaynakça ............................................................................................... 34

ÖNSÖZ

Bilim ve Sanat Merkezleri kuruldukları günden bu yana yıllar geçmesine

rağmen cazibe merkezi olmaya devam etmektedirler.

Meraklı sorularını büyük bir heyecanla bizlere yöneltenler sadece

öğrenci ve veliler değil aynı zamanda eğitimcilerdir.

Özel yetenekli bireylere çalışma imkânına sahip olan bizler; hem

düzenlediğimiz eğitim, seminer ve çalıştaylarda öğretmenlerden hem de

günlük yaşamda karşılaştığımız insanlardan çokça soru almaktayız. Bazen

tekrar tekrar aynı soruları duysak da içimizdeki güzel heyecanla cevapları

ardı arkasına sıralamaktan vazgeçmiyoruz.

İşte bu yaşanan durumdan doğan ihtiyaç üzerine akla gelen sorulara

cevap olarak kitap hazırlama kararı aldık ve bu kitabı özel yetenekli

öğrenciler konusunda çalışmalar yürüten eğitimciler olarak kaleme aldık.

Başlangıç olarak küçük bir adım sayılsa da devamında yere daha sağlam

basan büyük adımlar atmaya ekip olarak kararlıyız. Bu kitap çalışmamızı

geliştirerek devamında daha detaylı bilgiler içeren ve bir konuya

odaklanmış yeni kitaplar yazma hazırlığındayız.

Bu kitabı okuduğunuzda dileriz aklınızdan geçen sorulara kısmen de olsa

yanıt bulabilirsiniz.

2

Bilim ve Sanat Merkezlerinin kısaltılmış adıdır.

Bilimsel düşünce ve davranışlarla estetik değerleri birleştiren,

üretken, sorun çözen, kendini gerçekleştirmiş bireyler olarak

yetişmeleri, yetenekleri ve yaratıcılıklarını erken yaşta fark

ederek en üst düzeyde kullanmaları; Öğrencilerin yaratıcı düşünce, keşif, icat, sosyal ilişkilerde

başarı, inovasyon, liderlik, iletişim ve sanatsal beceriler

kazanmaları;

Özel yetenekleri doğrultusunda bilimsel çalışma disiplini

kazanmaları, disiplinler arası düşünme, sorunları çözme,

belirlenen ihtiyaçları karşılamaya yönelik projeler

gerçekleştirmeleri amaçlanır.

BİLSEM’in Amacı Nedir?

BİLSEM Ne Demektir?

3

Bilim ve Sanat Merkezleri, Milli Eğitim Bakanlığı Merkez

Teşkilatında Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel

Müdürlüğüne bağlıdır. Kurum olarak, Genel Müdürlük

bünyesinde yer alan Özel Yeteneklerin Geliştirilmesi Daire

Başkanlığı sorumluluğu altındadır.

Bilim ve Sanat Merkezlerinin kuruluş ve işleyişine ilişkin usul ve

esaslar ile bu merkezlere öğrenci seçimi, kayıt kabul, eğitim-

öğretim yönetici ve öğretmen seçimi ile yetiştirilmesine ilişkin

usul ve esasları düzenleyen 04.10.2016 tarih ve 10758773

sayılı “Millî Eğitim Bakanlığı Bilim ve Sanat Merkezleri

Yönergesi” mevcuttur. Ayrıca Özel Eğitim Hizmetleri

Yönetmeliği’nde de kurumun işleyişine ilişkin bazı hususlar yer

almaktadır.

BİLSEM’lerin Resmî Statüsü Nedir?

BİLSEM’lerin İşleyişini Düzenleyen Mevzuat

Var mı?

4

Hayır. Bilsem Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve

Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı Resmi Özel Eğitim

Okuludur.

Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim gereksinimlerini

karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş

eğitim programları ve yöntemleri ile bu bireylerin engel ve

özelliklerine göre eğitim verilen okula Özel Eğitim Okulu denir.

Türkiye genelinde 2017 yılı itibariyle 80 ilimizde 106 BİLSEM bulunmaktadır. BİLSEM’leri 81 ile yaygınlaştırma çalışmaları sürmektedir.

BİLSEM “Özel” Bir Eğitim-Öğretim Kurumu

mudur?

Özel Eğitim Okulu Ne Demektir?

Hangi İllerde Bilim ve Sanat Merkezi

Bulunmaktadır?

5

BİLSEM öğrencileri örgün eğitim aldıkları okullarına gitmenin yanı sıra okul dışı zamanlarında BİLSEM´ e devam etmektedir.

Bu sebeple Bilim ve Sanat Merkezleri alternatif bir eğitim kurumu değil Örgün Eğitim Kurumlarını destekleyici bir eğitim kurumudur.

Bilim ve Sanat Merkezi’nde eğitim ücretsizdir.

BİLSEM’de öğrencilerin kılık kıyafetleri serbest olup belli bir

forma uygulaması yoktur.

Bilim ve Sanat Merkezleri Diğer Eğitim

Kurumlarına Alternatif Kurumlar mıdır?

BİLSEM’de Eğitim Ücretli midir?

BİLSEM’de Öğrenci Kılık-Kıyafeti Nasıldır?

6

Bilim ve Sanat Merkezleri ücretsiz taşımalı eğitim kapsamında

olmadığından öğrenciler merkezlere kendi imkânlarıyla gelirler.

Öğrencilere ayrıca bir servis imkânı sağlanmaz.

BİLSEM’e kayıtlı öğrencinin nakli velinin ikamet adresi veya

öğrencinin devam ettiği okuluna göre BİLSEM kayıt bölgesindeki

BİLSEM’e yapılır. Nakil isteği velinin yazılı başvurusu ile BİLSEM

modulü üzerinden gerçekleştirilir.

Ortaokuldan liseye geçen BİLSEM’e kayıtlı öğrencilerin kayıt

güncelleme ve nakil işlemleri, örgün eğitimdeki yerleştirme

işlemleri tamamlandıktan sonra gerçekleştirilir.

BİLSEM’lerde Öğrencilere Servis İmkânı

Sunulur mu?

BİLSEM’ler Arası Öğrenci Nakli Olur mu?

7

Günde üç dönem halinde öğrenciler merkeze gelir. Grupların

ders başlangıç ve bitiş saatleri BİLSEM idaresi tarafından

belirlenmektedir.

İkili eğitime devam edip öğlenci olan öğrenciler, merkezin

sabah grubuna gelirler.

İkili eğitime devam edip sabahçı olan öğrenciler, merkezin

öğlen grubuna gelirler.

Tam gün eğitime devam eden öğrenciler, merkezin akşam

grubuna gelirler.

Yaşıtlarına göre daha hızlı öğrenen; yaratıcılık, sanat, liderliğe

ilişkin kapasitede önde olan, özel akademik yeteneğe sahip,

soyut fikirleri anlayabilen, ilgi alanlarında bağımsız hareket

etmeyi seven ve yüksek düzeyde performans gösteren

öğrencileri aday gösterir.

BİLSEM’i Kazanan Öğrenci Merkeze Hangi

Zamanlarda Gider?

Sınıf Öğretmenleri Hangi Öğrencileri BİLSEM

Seçmelerine Aday Gösterirler?

8

Resim, müzik ve zihinsel yetenek bölümlerinden en fazla 2

alanda aday gösterme işlemi yapılmaktadır.

Standart zekâ testlerinde yaklaşık olarak 130 ve üzeri puan

alan veya resim, müzik gibi performans alanlarında aynı yaş,

deneyim veya çevre şartlarına sahip akranlarına göre, üstün

performans gösteren çocuk/öğrenciler özel yetenekli olarak

kabul edilmekte ve BİLSEM’lerde bu çocuklara özel eğitim

desteği sunulmaktadır.

Bilim ve Sanat Merkezi’ ne alınacak öğrencilerin sınıflarının

belirlenmesi, her yıl Bakanlıkça yapılmaktadır. 2017 yılı

itibarıyla 1, 2 ve 3. sınıf öğrencileri öğrenci seçim sürecine

kabul edilmektedir.

BİLSEM’lere Hangi Sınıflardan Öğrenci

Alınmaktadır?

Bir Öğrenci En Fazla Kaç Yetenek Alanında

Aday Gösterilebilir?

Ülkemizde Özel Yetenekli Birey Tanımı

Kimleri Kapsamaktadır?

9

Özel yetenekli öğrenciler için özel eğitim alabilecekleri tek

alternatif Bilim ve Sanat Merkezleri değildir. Okul öncesi,

ilkokul, ortaokul ve lise düzeyindeki tüm öğrenciler Rehberlik ve

Araştırma Merkezlerine başvurmaları ve özel yetenekli olarak

tanılanmaları halinde mevcut okullarında destek eğitim odasına

yönlendirilebilir.

Hayır. Sadece o ildeki öğrenciler başvuru yapılabilirler. Bu

öğrencilerin il sınırları içerisindeki bir okula kaydının olması

gerekir.

BİLSEM seçim sürecinde herhangi bir ücret talep

edilmemektedir.

BİLSEM Tanılama Süreci Dışında Kalan Özel

Yetenekli Bireyler İçin Bakanlık Tarafından

Hangi İmkânlar Sunulmaktadır?

Herhangi Bir Şehirdeki BİLSEM’e Farklı

İllerden Başvuru Yapılabilir mi?

BİLSEM Sınavları Ücretli midir?

10

Bilsem sınavlarına herhangi bir hazırlık söz konusu değildir.

Öğrencinin mevcut performansı göz önüne bulundurularak

değerlendirme yapılır.

Öğretmenleri tarafından özel yetenekli oldukları düşünülerek

aday gösterilen öğrencilerin bireysel değerlendirme aşamasına

şeçimleri için uygulanan eleme sınavıdır. Aday gösterilen

öğrencilerin grup taraması sınavında Bakanlıkça belirlenen

ölçütler esas yine Bakanlıkça belirlenen ölçme araçlarıyla

değerlendirmeye alınır.

Bilsem grup tarama uygulamasına giren öğrencilerin puanları

sadece doğru cevaplar üzerinden hesaplanır. Öğrencilerin yanlış

yaptığı sorular, doğru cevapladığı soruların puanını etkilemez.

BİLSEM Sınavlarına Hazırlık Nasıl Olur?

Grup Tarama Uygulaması Nedir?

Grup Tarama Uygulamasında Puanlar Nasıl

Hesaplanıyor?

11

2017 yılı itibarıyla sınıf seviyesine göre soru sayısı

değişmektedir ancak resim, müzik ve genel (zihin) yetenek için

aday gösterilen öğrencilere yöneltilen sorular aynıdır. Her sınıf

seviyesinin geçme baraj puanı birbirinden farklıdır.

Bunun için bir kesinlik söz konusu değildir. Çan eğrisi uygulaması vardır. Her yıl Türkiye puan ortalaması esas alınarak geçme barajı belirlenir.

Grup Tarama Uygulamasında Her Öğrenciye

Aynı Sorular mı Sorulmaktadır?

Öğrenci Kaç Adet Soruyu Doğru Cevaplarsa

Bireysel İncelemeye Alınır?

12

2017 yılı itibariyle grup tarama uygulamasında akademik olarak

müfredatta var olan konu ve ünitelerden sorular

sorulmamaktadır.

Genel olarak grup tarama tablet uygulaması muhakeme

yeteneği, eşleştirme becerici, görsel hafıza vb. alanlardan

sorular içermektedir.

Tanılama takvimi süreci içerisinde, grup taramasında belirlenen

ölçütte ya da üzerinde performans gösteren öğrencilerin listesi

Bakanlıkça il tanılama sınav komisyonuna gönderilir. İl tanılama

sınav komisyonu tarafından Bakanlıkça belirlenen ölçütler

doğrultusunda, objektif ve standart ölçme araçları ile

öğrencilerin bireysel incelemesi yapılır.

Sınavda Hangi Derslerden Soru

Sorulmaktadır? Sınav Hangi Bölümlerden

Oluşmaktadır?

Bireysel İnceleme Ne Demektir?

13

WNV (Wechsler Nonverbal Scale of Ability) Testi

kullanılmaktadır.

Test 40 dakika ile 1 saat içinde arasında bir sürede

tamamlanabilir.

Resim yeteneği alanında bireysel inceleme bir anlamda Güzel

Sanatlar Lisesi veya Fakültesine girişte yapılan mülakat

(seçmeleri) gibi yapılır. Resim alanındaki uzmanlardan bir

komisyon oluşturulur. Resim yeteneği alanında bireysel

incelemeye hak kazanan öğrencilere okulları aracılığı ile

incelemeye girecekleri yer, tarih ve saat bildirilir. Yine

yanlarında götürmeleri gereken belgeler ile yetenek seçmesinde

kullanacakları araç-gereçler (kalem, boya, kâğıt gibi)

öğrencilere bildirilir.

Genel (zihinsel) Yetenek alanında Bireysel

İncelemede Hangi Test Kullanılmaktadır?

Resim Yeteneği Alanında Bireysel İnceleme

Nasıl Olur?

14

Müzik yeteneği alanında bireysel inceleme, bir anlamda Güzel

Sanatlar Lisesi veya Konservatuara girişte yapılan mülakatı

(seçmeleri) gibi yapılır. Müzik alanındaki uzmanlardan bir

komisyon oluşturulur. Müzik yeteneği alanında bireysel

incelemeye hak kazanan öğrencilere okulları aracılığı ile

incelemeye girecekleri yer, tarih ve saat bildirilir. Gereken

belgeler ile yetenek seçmesinde kullanacakları araç-gereçler,

varsa çaldığı müzik aletlerini yanlarında getirmesi öğrencilere

bildirilir.

BİLSEM’de bir eğitim ve öğretim yılında özürsüz devamsızlık

süresi eğitim süresinin %30’unu geçemez. Devamsızlığı %20’ye

ulaşan öğrenciye devamsızlık uyarısı gönderilir. Mazeret

göstermeksizin devamsızlık sınırını aşanların kaydı dönem

sonunda silinir.

Müzik Yeteneği Alanında Bireysel İnceleme

Nasıl Olur?

BİLSEM’e Kaydolduktan Sonra Devam

Zorunluluğu Var mıdır?

15

Bilim ve Sanat Merkezine başlayan öğrenciler 5 aşamalı bir

eğitim programına alınmaktadır.

1-Uyum (Oryantasyon) Programı:

(1) BİLSEM’e yeni kaydı yapılan genel zihinsel yetenek, müzik

ve görsel sanatlar yetenek alanı öğrencilerinin BİLSEM’e

uyumunu sağlamak amacıyla kurumu, programları tanıma ile

öğretmen ve diğer öğrencileri tanımalarını içeren programdır.

(2) BİLSEM’lerde uyum programının uygulanması ile ilgili

esaslar şunlardır:

a) Öğrencilere öncelikle BİLSEM’in misyon, vizyon ve temel

değerleri tanıtılır.

b) Uyum etkinliklerinin yapılacağı gruplardaki öğrenci sayıları

program uygulama tablosuna göre belirlenir.

c) Yapılacak etkinlikler öğrencilerde BİLSEM kültürü oluşturacak

şekilde planlanır.

ç) Öğrenciyi tanımayı amaçlayan; kişisel, sosyal ve psikolojik

gelişimlerine katkı sağlayan, bilimsel düşünceyi ve estetik

duyguları geliştiren etkinlikler yapılır. Etkinliklere ait evrak

rehberlik öğretmenine verilerek öğrenciye ait dosyada

muhafaza edilir.

d) Uyum programı etkinliklerinde sınıf öğretmeni ile rehberlik

öğretmeni öncelikli olmak üzere tüm öğretmenler uygulayıcı ve

gözlemci olarak görev alabilir.

e) BİLSEM imkânlarının, laboratuvarlarının, yetenek geliştirme

atölyelerinin ve çalışanlarının tanıtılmasına yönelik etkinlikler

planlanır.

BİLSEM’e Kaydolan Öğrencilere Nasıl Bir

Eğitim Verilmektedir?

16

f) Görsel sanatlar ve müzik alanlarında tanılanarak BİLSEM’e

devam eden öğrenciler, uyum programı sonunda tanılandıkları

alanda özel yetenekleri geliştirici eğitim programına devam

eder. Bu öğrenciler program uygulama tablosundaki seçmeli

etkinliklerden de BİLSEM imkânları dâhilinde yararlanır.

g) Uyum programı süresince öğrencilerle ilgili elde edilen

veriler öğretmenler kurulunda her öğrenci için ayrı ayrı

değerlendirilir. Değerlendirme sonuçları rehberlik öğretmeni

tarafından öğrenci dosyasına işlenir.

ğ) Her bir öğrenciden sorumlu olacak danışman rehber öğretmen

bu dönemde belirlenir.

2- Destek Eğitimi Programı:

Uyum programını tamamlayan genel zihinsel yetenek alanından

tanılanan öğrencilerin geliştirmesi gereken temel becerileri tüm

alan/disiplinlerle ilişkilendirilmesini esas alan eğitim

programıdır.

BİLSEM’de destek eğitim programının uygulanması ile ilgili

esaslar şunlardır:

a) Destek eğitim programında iletişim, iş birliği, grupla çalışma,

öğrenmeyi öğrenme, problem çözme, bilimsel araştırma,

girişimcilik, eleştirel ve yaratıcı düşünme, etkili karar verme,

teknoloji okuryazarlığı, sosyal sorumluluk, kaynakları etkin

kullanma becerileri program uygulama tablosu ile

ilişkilendirilerek kazandırılır. Öğretim programları ilgili tabloda

belirtilen destek eğitim programını okutabilecek öğretmenler

tarafından hazırlanır.

b) Destek eğitim programı etkinliklerinin yapılacağı gruplardaki

öğrenci sayıları program uygulama tablosuna göre belirlenir.

c) Destek eğitim programında öğrencilerle bireysel ya da grup

olarak proje hazırlama çalışmalarına başlanabilir.

17

3- Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme Programı:

Genel zihinsel yetenek alanında tanılanan ve destek eğitim

programını tamamlayan öğrencilerin bireysel yeteneklerini fark

etmeleri amacıyla yürütülen eğitim programıdır.

(2) Bireysel yetenekleri fark ettirme programının uygulanması

ile ilgili esaslar şunlardır:

a) Destek eğitim programı sonunda elde edilen veriler

doğrultusunda bu programın uygulanabilmesi için öğrenciler

gruplara ayrılır.

b) Oluşturulacak gruplardaki öğrenci sayıları Program Uygulama

Tablosu’na göre belirlenir.

c) Her danışman rehber öğretmenin sorumlu olacağı öğrenci

grubu bireysel yetenekleri fark ettirme programında tekrar

belirlenir.

ç) Öğrencilerin bireysel yeteneklerini fark ettirebilmek amacıyla

yaratıcılıklarını öne çıkaran disiplinlere yönelik programlar

hazırlanır ve uygulanır.

d) Öğrencinin en çok ilgi duyduğu, yetenekli olduğu ve ileride

üzerinde derinlemesine çalışmalar yapabileceği alanları

belirlemek için her bir alana özgü tutum ve becerileri fark

ettirici etkinlikler ilgili alan öğretmeni tarafından planlanır.

e) Bireysel yetenekleri fark ettirme programı döneminde

disiplinler arası ilişkiler dikkate alınarak proje üretim çalışmaları

devam ettirilir ve projeler destek eğitim programına göre daha

kapsamlı hazırlanır.

f) Bireysel yetenekleri fark ettirme programının

tamamlanmasını takiben öğrenciler, öğretmenler kurulunca

çoklu değerlendirme yöntemiyle değerlendirilerek özel

yetenekleri geliştirme programı alanlarına yönlendirilir.

18

4- Özel Yetenekleri Geliştirme Programı:

(1) Müzik ve görsel sanatlar yetenek alanından uyum

programını, genel zihinsel yetenek alanından ise bireysel

yetenekleri fark ettirme programını tamamlayan öğrencilerin

özel yeteneklerini geliştirmek amacıyla yürütülen eğitim

programıdır.

(2) BİLSEM’de özel yetenekleri geliştirme programının

uygulanması ile ilgili esaslar şunlardır:

a) Öğrencilerin özel yetenek alanı/alanlarına yönelik bilimsel ve

sanatsal etkinlik temelli çalışmalara özel yetenekleri geliştirme

programı döneminde yoğunluk kazandırılır.

b) Özel yetenekleri geliştirme programı, öğrenci merkezli eğitim

yaklaşımına uygun disiplin veya disiplinler arası yapıda

hazırlanır.

c) Oluşturulacak gruplardaki öğrenci sayıları Program Uygulama

Tablosu’na göre belirlenir.

ç) Özel yetenekleri geliştirme programının uygulanması

sürecinde, disiplinler arası ilişkiler dikkate alınarak öğrencilerin

yönlendirildiği disiplin/disiplinlerde derinlemesine, ileri düzeyde

bilgi, beceri, davranış kazanmaları ve bu doğrultuda üretimde

bulunmaları sağlanır.

d) Görsel sanatlar ve müzik alanından tanılanan öğrenciler için

hazırlanan özel yetenekleri geliştirme programında ilgili alanın

tanıtımı yapılır. Öğrencinin alan ile ilgili yeteneklerini fark ettirici

etkinlikler planlanır, derinlemesine sanatsal etkinliklere bu

aşamalardan sonra geçilir.

e) Genel yetenek, görsel sanatlar ve müzik özel yetenekleri

geliştirme programı öğrencileri, tanılandıkları alandaki özel

yetenekleri geliştirme programı etkinliklerini öngörülen

sürelerde almak koşuluyla Program Uygulama Tablosu’nda

belirtilen seçmeli alan ders/etkinlik ve yetenek geliştirme

atölyelerinden öğretmen ve öğrencilerin talepleri göz önünde

bulundurularak BİLSEM imkânları dâhilinde yararlandırılır.

19

6-Proje Üretimi/Yönetimi Programı:

(1) Özel yetenekleri geliştirme programını tamamlayan

öğrencilerin ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda bir

alanda/disiplinde grupla veya bireysel olarak yürütülen eğitim

programıdır.

(2) BİLSEM’de proje üretimi ve yönetimi programının

uygulanması ile ilgili esaslar şunlardır:

a) Proje üretimi ve yönetimi programı aşamasında öğrenci her

eğitim ve öğretim yılında en az bir proje hazırlar.

b) Proje konuları, danışman öğretmenlerin rehberliğinde

öğrenciler tarafından belirlenir ve yürütülür.

c) Proje konusu seçiminde öncelikle öğrencinin özel yetenekleri

geliştirme programında eğitim aldığı alan olmak üzere diğer

alanlar da tercih edilebilir. Her türlü üretim, bilimsel çalışma ve

sanat etkinlikleri projelendirilir.

ç) Proje üretimi ve yönetimi programı kapsamında yürütülen

etkinliklerde yöntem olarak öğretmenlerin öğrencilere bilgi

aktarmasından çok belirlenen projeler doğrultusunda çalışmaları

ve bu süreç içerisinde öğrenmeleri temel alınır.

d) Danışman öğretmen, öğrencisi ile birlikte proje sürecinde en

az iki ilerleme raporu hazırlar. Hazırlanan raporlar araştırma ve

geliştirme birimine sunulur.

e) Öğrencinin proje üretimi ve yönetimi programı aşamasında

bir eğitim ve öğretim yılında proje üretememesi durumunda

danışman öğretmen üretimin gerçekleşmeme nedenlerini yazılı

rapor hâlinde öğretmenler kuruluna bildirir.

f) Araştırma ve geliştirme birimi, proje çalışmaları sırasında

ortaya çıkan özgün fikrin endüstriyel hâle getirilmesi için

patent, fikrî ürün bildirimi, faydalı model başvuru süreçlerine

ilişkin işlemleri gerçekleştirir.

g) Tamamlanan projeler öğrenci ve proje danışmanı öğretmen

tarafından araştırma ve geliştirme birimine teslim edilir. Teslim

edilen projeler usulüne uygun olarak tasnif edilir, listelenir ve

arşivlenir. Proje listeleri eğitim ve öğretim yılı sonunda BİLSEM

yönetimince BİLSEM modulüne işlenir.

20

(1) Ölçme ve değerlendirme programların uygulama sürecinde

ve sonunda öğrencilerin performanslarını ve yapılan etkinliklerin

ne düzeyde başarılı olduğunu belirlemeyi amaçlar.

(2) Programların ölçme ve değerlendirmesi aşağıdaki esaslara

göre yürütülür:

a) Her eğitim programında, programların süreç ve sonuç

değerlendirmesi danışman öğretmenlerce yapılır. Bakanlıkça

hazırlanan BİLSEM modulündeki “Eğitim Programı

Değerlendirme Tablosu” ilgili alan öğretmenlerince doldurulur.

b) Her kademedeki eğitim programı uygulamasını sürdüren

öğretmenler, öğrenciler hakkında hazırladıkları bütün gözlem

evrakını rehberlik öğretmenine teslim eder.

BİLSEM’ deki eğitim süresi öğrencinin kuruma kayıt yaptırması

ile başlamakta olup öğrencinin ilk, orta ve lise eğitim hayatı

boyunca devam eder.

Uyum Programı (2 aylık süreyi geçmeyecek şekilde 40 ders saati)

Destek Eğitim Programı (2 eğitim-öğretim yılı)

Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme Programı (3 eğitim-öğretim yılı)

Özel Yetenekleri Genel yetenek alanı için (2 eğitim-öğretim yılı)

Geliştirme Programı Resim ve Müzik alanı için (4 eğitim-öğretim yılı)

Proje Üretimi/Yönetimi Programı (Ortaöğretimden mezun olana kadar)

BİLSEM’de Verilen Eğitimin Ölçme ve

Değerlendirme İşlemleri Nasıl Yapılır?

BİLSEM Programlarının Eğitim Süresi Nedir?

21

BİLSEM’lerde eğitim-öğretim; birinci dönem (Eylül-Ocak), ikinci

dönem (Şubat-Haziran) ve Temmuz, Ağustos (yaz okulu,

öğrenci kampları) aylarını kapsayacak şekilde yılda üç dönem

halinde düzenlenir.

Hafta sonu, yarıyıl ve yaz tatillerinde de eğitim öğretim hizmeti

verilebilir.

Eğitim programları sonunda ve eğitimin tamamlanması

neticesinde yönerge gereği öğrencinin aldığı eğitimleri gösteren

bir Program Tamamlama Belgesi verilir. Başka herhangi bir

diploma, sertifika veya bitirme belgesi verilmez.

BİLSEM’de Eğitim Dönemleri Hangi Ayları

Kapsamaktadır?

BİLSEM’lerde Diploma veya Benzeri Bir Belge

Veriliyor mu?

22

BİLSEM’ de eğitim almanın liselere veya üniversitelere girişte ek puan vb. bir katkısı bulunmamaktadır. Ancak verilen eğitimin içeriği öğrencilere bilimsel düşünme, problem çözme vb. davranışları kazandıracağı için dolaylı da olsa olumlu bir katkı sağlayacaktır.

Okul öncesi dönemde yapılan testlerin geçerlilikleri ve

güvenirlilikleri düşük olduğundan Merkezlerde bu yönde bir

tanılama henüz yapılmamaktadır.

BİLSEM’de Verilen Eğitimin Sınavlara

Katkısı Olur mu?

BİLSEM İçin Okul Öncesi Öğrencilerine

Yönelik Tanılama Çalışması Yapılıyor mu?

23

BİLSEM’e öğretmen seçimi Millî Eğitim Bakanlığı İnsan

Kaynakları Genel Müdürlüğü ile Genel Müdürlük tarafından

belirlenen atama ölçütleri doğrultusunda yayımlanan kılavuz

hükümlerine göre Bakanlıkça yürütülür.

Bilim ve Sanat Merkezlerine normal öğretmen tayinleri (ilk

atama, il içi veya il dışı yer değiştirme, özür grubu yer

değiştirme) ile atama yapılamamaktadır.

BİLSEM’de verimliliğin ve kalitenin artırılması amacıyla her

eğitim ve öğretim yılında alanlar bazında öğretmenlere ve

yöneticilere Bakanlıkça yılda en az bir kez hizmet içi eğitim,

seminer veya kurs düzenlenir.

Ayrıca Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü

tarafından yürütülen BİLGEP Projesi ile öğretmenlerin mesleki

gelişimi artan bir ivme ile devam etmektedir.

BİLSEM Öğretmenleri Nasıl Seçilmektedir?

BİLSEM Öğretmenleri Kendilerini Nasıl

Geliştirmektedir?

24

Ülkemizde özel yeteneklilere eğitim veren özel lise olarak,

Kocaeli’nin Gebze ilçesinde Türk Eğitim Vakfı İnanç Türkeş Özel

Lisesi (TEVİTÖL) vardır.

TEV İnanç Türkeş Özel Lisesi Millî Eğitim Bakanlığına bağlı,

hazırlık sınıfı ve dört yıllık lise programından oluşan, yabancı

dilde eğitim yapan, yatılı ve burslu bir özel eğitim kurumudur.

Anadolu Lisesi statüsündedir. Eğitim süresi, hazırlık dahil,

toplam 5 yıldır. Okulda, Milli Eğitim Bakanlığı Anadolu Lisesi

programının yanı sıra, özel yetenekli öğrencilere yönelik

farklılaştırılmış eğitim programları uygulanmaktadır. 8. sınıfta

öğrenim görmekte olup, 6. ve 7. sınıf Türkçe, Matematik ve Fen

Bilgisi derslerinin her birinin yılsonu notu en az 80 (seksen)

olan öğrenciler yazılı sınav, bireysel değerlendirme ve gözlem

kampından oluşan 3 aşamalı bir sistemle seçilmektedir.

BİLSEM’de bir eğitim ve öğretim yılında özürsüz devamsızlık

süresi eğitim süresinin %30’unu geçemez. Devamsızlığı %20’ye

ulaşan öğrenciye devamsızlık uyarısı gönderilir. Mazeret

göstermeksizin devamsızlık sınırını aşanların kaydı dönem

sonunda silinir.

Özel Yetenekliler İçin Açılmış Bağımsız

Okullar Var mıdır?

BİLSEM’de Kayıt Silme Var mıdır?

25

Ülkemizdeki eğitim sisteminde yetişen nesil çağı yakalamakta

zorlanmaktadır. Öğretim hizmet sektörünün ihtiyaç duyduğu /

duyacağı yetişmiş, kendisini yenileyen, gelişmeye açık,

farklılıkları sergilemekten çekinmeyen bir nesil yetiştirmenin

gerekliliği açık bir şekilde görülmektedir. Üstün yetenekli

çocuklara ve gençlere yeteneklerini geliştirme imkânı

sunamamak ya da sunmamak bu ülkenin geleceğine yön

verecek insanları yönlendirmemek geleceğimize değer

vermememiz anlamına gelir. Üstün yetenekli çocuklar mevcut

enerjilerini harcayacakları meşru zeminler bulamadıkları zaman

gayri meşru gruplar içinde lider olarak görev alabilmekte ve

geleceğimizle oynamaktadırlar. Kolay öğrenmenin verdiği

rehavete kapılmakta ve bir müddet sonra başarısızlığa

düşmekte sorumsuz insanlar olmaktadırlar. Toplum için bir

değer olan bu öğrenciler olumsuzluğa dönüşmeden kazanılması

gereken risk grubundandır.

Her Üstün yetenekli öğrenci örgün eğitim kurumlarındaki

derslerinde başarılı olmayabilir.

Özel Yetenekli Öğrencilerin Eğitimi Neden

Tek Bir Okulda Yapılmamaktadır?

Özel Yetenekli Öğrenciler Her dersten

Başarılı mıdır?

Özel Yetenekli Öğrenciler Neden Farklı Bir

Eğitime İhtiyaç Duyar?

26

Bu konu bilimsel alanda tartışmalı bir konudur. Her iki görüşü

savunan bilim adamları vardır. Her iki durumunda avantajları ve

dezavantajları vardır. Ülkemizde resmi olarak Bilim ve Sanat

Merkezleri şeklinde yapılanma şu an en uygun görülen

modeldir. Ancak konu ile ilgili çalışmalar, araştırmalar yoğun

olarak sürmektedir.

Gelişmiş ülkelerde üstün yetenekli çocuklara çok fazla değer

verilmekte olup bu öğrencilerin eğitimi için yoğunlaştırılmış

eğitim programları hazırlanmakta bire bir eğitim verilmektedir.

Bu yoğun eğitimden geçen öğrenciler ülkelerin en üst yönetim

kademelerinde ülkelerine hizmet vermektedirler. Ülkemiz için

önemi gelecekte güçlü devlet olarak var olmanın gereğidir.

Özel Yetenekli Öğrencilerin Ülkemiz İçin

Önemi Nedir?

27

Bilim ve Sanat Merkezinde her öğrencinin bir danışman

öğretmeni bulunur. Danışman öğretmen öğrencinin her türlü

sorunuyla ilgilenir. Danışman öğretmen psikolojik danışman ile

gerekli durumlarda görüş alış verişinde bulunur.

Danışman öğretmen öğrencinin proje üretimi ve yönetimi

programı aşamasında öğrenci ile birlikte çalışır.

Genel müdürlüğün belirlediği sınıf seviyesine kadar aday

gösterilebilir.

BİLSEM’de eğitim ve öğretim hizmetleri bireysel ve/veya grup

eğitimi şeklinde yürütülür.

BİLSEM’de Danışmanlık Hizmetleri Nasıl

Yürütülmektedir?

BİLSEM Sınavını Kazanamayan Öğrenciler

Sonraki Sene Aday Gösterilebilir mi?

BİLSEM’de Eğitimler Bireysel mi Veriliyor

Grup Olarak mı?

28

Yarıyıl ve yaz tatillerinde yaz okulu, kış okulu ve öğrenci

kampları düzenlenebilir.

BİLSEM sınavını kazanan öğrenci bir sonraki senelerde tekrar

sınava girmek zorunda değildir. Ancak bir alandan aday

gösterilip BİLSEM’e yerleşen öğrenci sonraki senelerde başka

alandan da aday gösterilebilir.

Örneğin; 1. Sınıfta Genel Zihinsel Yetenek alanından yerleşen

öğrenci sonraki senelerde resim veya müzik alanlarından da

aday gösterilebilir.

BİLSEM’i Kazanan Öğrenci Sonraki Senelerde

Sınava Girmek Zorunda mı?

Yaz Aylarında Eğitim Veriliyor mu?

29

BİLSEM’de özgün ürün, proje ve üretimlerin gerçekleşmesi için

öğrencilerin yeteneklerine uygun proje tabanlı, disiplinler arası,

zenginleştirilmiş, farklılaştırılmış eğitim programı uygulanır ve

eğitim etkinlikleri düzenlenir.

Tarihî mekân, müze, sanayi tesisi, üniversite, festival, fuar ve

yakın çevre ziyaretleri, konferans, dinleti, konser, sergi, imza

günü etkinliklerine katılım ile kurum içi ve dışı bilimsel, kültürel,

sanatsal ve sosyal faaliyetlerin tamamı eğitim ve öğretim

etkinlikleri kapsamında değerlendirilir.

Öğrenciler temel alanlarda öngörülen ders/etkinlikleri öngörülen

sürelerde almak şartıyla; seçmeli alan ders/etkinlik/yetenek

geliştirme atölyelerinden haftada en az birini, en az 2 ders saati

olarak alabilirler. Seçmeli ders/etkinlik/yetenek geliştirme

atölyeleri seçiminde üst sınır aranmaz. Seçmeli

etkinlik/ders/yetenek geliştirme atölyeleri kayıt güncelleme

döneminde veli tarafından seçilir.

Seçmeli alanların eğitim programları öğrencilerin yaş ve bilişsel

düzeylerine uygun olarak ilgili seçmeli alan

ders/etkinlik/yetenek geliştirme atölye öğretmeni tarafından

hazırlanır ve BİLSEM yönetimince onaylandıktan sonra

uygulanır.

Eğitimler Hangi Derslerden oluşuyor?

30

İlgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda bir alanda/konuda

inceleme, araştırma ve yorum yapmak, görüş geliştirmek, yeni

bilgilere ulaşmak, özgün düşünce üretmek ve çıkarımlarda

bulunmak amacıyla danışman öğretmen rehberliğinde grupla ya

da bireysel olarak yapacakları çalışmalardır.

Öğrencilerin zihinsel, fiziksel, sosyal ve duygusal gelişimlerini

izlemek; devam ettiği örgün eğitim kurumu, aile ve çevresi ile

olumlu iletişim kurmalarına destek olur.

Danışman Rehber Öğretmen Ne Yapar?

Proje Aşamasında Ne Yapılır?

31

BİLSEM’ler okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise çağındaki

özel yetenekli öğrencilerin bireysel yeteneklerinin farkında

olmaları ve kapasitelerini geliştirerek en üst düzeyde

kullanmalarını sağlamak amacıyla yerleşim biriminin özellikleri,

ulaşım imkânları ve bölgesel olarak nüfusunun 100.000’den az

olmaması şartı ile hizmet alması öngörülen öğrenci sayısı gibi

hususlar da dikkate alınarak valiliklerin teklifi üzerine

Bakanlıkça açılır.

Bilim ve Sanat Merkezlerinin temel alanları dışında öğrencilerin

keşfetme, bağımsız düşünme, fikirlerini ifade etme imkânı

sağlayan ve ürün odaklı yürüttükleri tüm eğitim ve öğretim

çalışmalarıdır.

Yetenek Geliştirme Atölyesi Nedir?

BİLSEM’ler Nasıl Açılır?

32

Her sene kayıt güncelleme yapılması zorunludur. BİLSEM’e

kayıtlı olup kayıt güncelleme döneminde işlem yaptırmayan

öğrencilerin BİLSEM ile ilişiği kesilir. Ancak kayıt güncelleme

tarihleri içinde resmî mazeret belirtilmesi hâlinde bu hüküm

uygulanmaz.

Okul ve kurumlarda kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim

uygulamaları kapsamında akranlarıyla birlikte aynı sınıfta

eğitimlerine devam eden özel yetenekli öğrencilerin sunulan

eğitim hizmetlerinden en üst düzeyde yararlanmaları amacıyla

özel araç gereçler ile eğitim materyalleri sağlanarak

oluşturulmuş eğitim ortamlarıdır.

Destek Eğitim Odası Nedir?

Her Sene Kayıt Yapılması Zorunlu mu?

33

İkamet adresi değişikliği nedeniyle gittikleri il/ilçelerde BİLSEM

bulunmaması dolayısıyla BİLSEM’e devam edemeyen

öğrencilerin, BİLSEM öğrencisi olma hakkı saklı kalır. Bu hüküm

büyükşehir merkez ilçeleri için uygulanmaz. Kayıt hakkı saklı

tutulan öğrenciler bulundukları il/ilçede destek eğitim odasından

öncelikli olarak yararlandırılır.

Bakanlığın ihtiyaç üzerine belirleyerek ilan ettiği tüm alanlardan

mezun eğitimciler öğretmen olarak Bilim ve Sanat

Merkezlerinde görev alabilir.

Hangi Alan Mezunu Öğretmenler BİLSEM’de

Çalışabilir?

Ulaşım Nedeniyle BİLSEM’e Devam

Edemeyen Öğrencinin Kaydı Silinir mi?

34

KAYNAKÇA

MEB. (2016) Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. Ankara.

Online-1 (http://www.bilsemsinavi.com/bilsem-hakkinda-hersey/bilsem/bilsem-hakkinda-

sorular/bilsem-hakkinda-sorular) [(Erişim Tarihi: 14.02.2017)]

Online-2(http://alanyabilsem.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/07/03/760319/icerikler/skca-

sorulan-sorular_2306335.html) [(Erişim Tarihi: 14.02.2017)]

Online-3 (http://www.e-zeka.net/2015/03/bilsem-secmeleri-merak-edilenler-sss/) [(Erişim

Tarihi: 14.02.2017)]

35

SORULARLA

BILSEM .