8/8/2019 slucajevi Brokine afazije

1/4

Med Pregl 2008; LXI (5-6): 287-290. Novi Sad: maj-juni.

vPRlKAZI SLUCAJEVACASE REPORTS

287

Klinicki centar Vojvodine, Novi SadKlinika za medicinsku rehabilitaciju Prikaz slucajaCase reportUDK 616.89-008.5:615,8DOT: 10.2298/MPNS0806287S

PROCENA, TRETMAN I EVOLUCIJA BROKINE AFAZIJEEVALUATION, TREATMENTAND EVOLUTIONOF BROCA'S APHASIA

Sanja STANn'; i Gordana DEVECERSKISazetak - U radu su prikazani rezultati procene, tretmana i evolucije Brokine afazije. Evoluiran je efekat primene specificnih oblikagovorne terapijc, bazirane na karakterist ikama klinicke slike ovog tipa afazijskog sindroma. Rezultati su pokazali da ovaj oblikterapijc moze da dovede do znacajnog oporavka komunikativnih sposobnosti, cak i kod slucajeva sa teskim oblikom Brokinom afazije. Istaknutje znacaj primene specificnih metoda i oblika tcrapije u procesu rehabilitacije bolesnika sa afazijom.Kljuene reci: Brokina afazija; Porernecaji govora; Rehabilitacija porernecaia govora i jezika; Terapija porernecaja govoraUvodU literaturi Brokina afazija opisanaje i pod nazivirna motorna i ekspresivna afazija. Termin je izveden prema imenu francuskog lekara P. P. Broke(Piere Paul Broca), hirurga i antropologa koji je ,inace, prvi prezentovao naucnu studiju 0 afaziji itime trasirao put izucavanju afazije u XX veku [I).Iako bolesnici sa Brokinom afazi jom pokazuju

poremecaj u svim jezickim modalitetima, klinickomslikom dominira ostecenje ekspresivne funkcijegovora.Procena Brokine afazijeKlinicka opservacija se sprovodi u akutnoj fazibolesti, s ciljem da se sto pre zapocne rehabilitacioni tretman. Testiranje se sprovodi uz pomoestandardizovanih baterija testova za afazije i testovaza procenu specificnih jezickih sposobnosti.Evolucija afazijaPod evolucijom afazije podrazumevamo promenu simptoma afazije koji dovode do potrebe rek-

lasifikacije tipa afazije, ukljucujuci i promene jednog afazijskog sindroma u normalno stanje jezickihsposobnosti. Pod pojmom evolucije ne razmatramosmanjenje tezine jezickih poremecaja unutar istogafazijskog sindroma, vee dinamiku i nacin restitucije jezickih funkcija kod bolesnika sa pojedinimoblicima afazijskih sindroma [2). Kao sto se mozevideti iz shematskog prikaza (Shema 1), pacijenti saBrokinom afazijom utoku oporavka evauliraju udruge, manje teske sind rome, obicno do transkortikalne motorne afazije, kod nekih bolesnika se potpuno normalizuju govorno-jezicke sposobnosti akod nekih zaostaju deficiti karakteristicni zaanomicku afaziju.

Prikaz slucajaBolesnik star 43 godine, desnjak, bez prisustvalevastva u porodici, ugostitelj po zanimanju, primljen je na Kliniku za neurologiju u Novom Sadu,zbog naglo nastale potpune oduzetosti desnih ekstremiteta, pracene nemogucnoscu govora. Negirakrize svesti, glavobolju, mucninu, povracanje,

_I VERl\iIKEOVA I KONDUKTIVNA IWERNICKE'S I CONDUCTION ITRANSKORTIKALNA

IGLOBALNAI (senzorna, motorna, mesovita) -I ANOMICKA NORMALAN GOVOR 1GLOBAL TRANSCORTICAL ANOMICA NORMAL SPEECH(sensory,motion,mixed)

y BROKINA IBROCINA'S IShema I. Model evolucije klasicnih afazickih sindromaScheme J. Model a/evolution a/typical aphasic syndromes

Adresa autora: Sanja Stanic, logoped, Klinika za medicinsku rehabilitacij L1, 21000 Novi Sad, Hajduk Veljkova 1-7

8/8/2019 slucajevi Brokine afazije

2/4

288 Stan if: S, i sar. Brokina afazija

90

6

60

41.

I i5.

2.

6.

a.

lvlornljena linija (diiagram) pokazuje postignute vrednostii chart v.duev

Grafikon 1. Profil govornih karakteristika - Brokina AfazijaGraph 1. Profile ofspeech characteristics - Broca's aphasiaLegenda: 1. Melodija reccnicc (intonaciona kontura): 2. Duzina lrazc(najduzi neprekinuti niz); 3. Artikulacijska spretnost (sposobnost nafoncmskom i s logovnom nivou); 4. Gramaticki obliei (raznolikos tgramatickih oblika, cak i ncpotpunih); 5. Parafazjje u vezanom govoru;6. Ponavljanje (skor iz suptesta vclike verovatnocc); 7. Nalazcnjc rcci(znacenje iskazanog u odnosu na flucntnost); 8. Razumevanjc govora(prosecni percentil iz 4 auditivna suptesta)Legend: I. Melody of sentence (contours o] intonation): 2. Phraselenght (longest uninterrupted strain ofwords): 3. Articulatory knowl-edge (ability of phonemic and syllabic level): 4. Grammarforms (di-versity ofgrammarforms, even uncompleted ones); 5. Paraphrases inconnected speech; 6. Repetition (subtest 0/ greater probability score:7. Finding words (meaning of what is said in comparison with flu-ency): 8. Understanding of speech (average percent from 4 additivesubtests}reci koje imaju funkciju recenice, sto odaje utisaktelegrafskog stila izrazavanja, U govornim iskazimauocava se redukovana iii pak pogresna uporebapadeznih ~ 1 a s t ~ v a k a , vremena, broja iIi ro.da'.9simtoga ispoljavaju se I p e ~ ' ~ e v e r a c t j e , ste:eotlpnl ~ z g ~ -vori, fonemske parafazije a ponekad neologizmi.Navedeni simptomi govore u prilog teskornostecenju jezickog izraza, dok su porernecaji u je -zickorn sadrzaju redi [6].Auditivno razumevanje osteceno je znatno manjenego ekspresivna funkcija govora. Poremecaji seuglavnom ogledaju na nivou dekodiranja slozenogjezickog materijala (visestruki nalozi i tekst). Repetitivni govor i nominacija su takode osteceni, a stepen ostecenja se krece od tezih do blazih fermi,zavisno od strukture zadatog stimulusa.Ostecenje funkcije pisanja ide od potpune agrafije do disgraficnih oblika blazeg stepena, a poremecaji su uglavom identicni deficitima usmenoggovora.Citanje naglas je otezano zbog artikulacionih ifonoloskih porernecaja, dok je razumevanje procitanog teksta ocuvanije.

SkraceniceACI - a. carotis internaACM - a. cerebri mediaIYC - insultus cerebri vascularisBDAE - Bostonski dijagnosticki test za afazijeBNT - Bostonski test nominacijeTT - Token testporemecaj gutanja i vida. Nakon dye nedelje hospitalizacije na Klinici za neurologiju, gde mu jeuraden CT mozga koji pokazuje inicijalnu ishemijuparaventrikularno leva; dopIer karotida koji ukazujena suspektnu subokluziju leve a. carotis interna(ACI) - (suzenje 85-90%); MRI/MRA - koja ukazuje na akutnu ishemijsku leiju u irigacionoj teritoriji centralnih grana leve a. cerebri media (ACM),kao posledica subokluzije leve ACI, na osnovu dobijenih nalaza postavljena je klinicka dijagnozalekara: Hemiparesis 1. dex; St. post insultus cerebrivascularis (IVC); Suboclusio ACI sin.; Hipertensioarterialis; Dysphasia sensomotoria.Po prijemu na Kliniku za medicinsku rehabilitaciju pacijent budne svesti, autopsihicka i alops!hicka orijentacija ocuvana, balans pri sedenju razvtjen (sedi samostalno), ustaje i sedi uz asistenciju.Nalaz psihologa ukazuje na blaze nesigurnosti spaciotemporalne orijentacije. Nivo aktiviteta i budnosti je zadovoljavajuci, Kontakt sa okolinom ocuvan.Na bihevioralnom planu uoceni su simptomi afazijei porernecaji praksickih funkcija, zbog cega je izvrseno opsezno testiranje jezickih funkcija, pamcenja i vizuokonstruktivnih sposobnosti. U ispitivanjujezickih funkcija primenjeni su Bostonski 9ijagnosticki test za afazije (BDAE); Bostonskt testnominacije (BNT); Token test (TT) i test verbalnef1uentnosti. Verbalno pamcenje je procenjenoReyovim testom auditivnog verbalnog ucenja, a neverbalno pamcenje i vizuokonstruktivne sposobnostitestirane su testom Rey-Osterriethove slozene figure [3].RezultatiRezultati prvog testiranja pokazuju znacajnosnizenje postignuca na suptestu imenovanja, pisa

nja, citanja, dok postignuca u drugim rnodalitetimagovora pokazuju blaze poremee.aje:. . . v Kvalitativnom analizom pojedinih jezickih modaliteta opisane su karakteristike afazijskog SIt1-drorna kod ovog bolesnika (Grafikon I).Komunikacija se ostvaruje uz pomoe sagoyornoka. Ekspresivni deficit i uvid u njega dovodt donapetosti i verbalno agresivnih reakcija. Prisutna labilnost afekta, konkretizam I egocentnzarn [4].Spontani govor se odlikuje izrazito snizenom fluentnoscu, ostecenom prozodijom, otezanom i napornom artikulacijom reci i m o r f o . s i n t a k ~ i ? n i mporernecajima [5]. U govoru preovladuju krtkt t uglavnom agramaticni iskazi. Grarnaticki oblici su pojednostavljeni i svedeni na upotrebu pojedinacnih

8/8/2019 slucajevi Brokine afazije

3/4

MedPregl 2008; LXI (5-6): 287-290. Novi Sad: maj-juni. 289

postignute

Grafikon 2. Prufil govornih karaktcristika - an.uomicka aC,vijaGraph 2. Profile ofspeech characteristics - aphasia anatomicaBrokina afazija uglavnom koegzistira sa oral nomapraksijom, taka da ovaj bo lesnik u sustini ima dvaproblema: afaziju kao jezicki porernecaj i apraksijugovora. Nakon dijagnostikovane Brokine afazije zapocet je rehabilitacioni tretman. Program tretmanaje prilagoden jezickirn deficitima i ocuvanim sposobnostima pacijenta i obuhvatio je opste i specificne metode. Od specif icnih metoda koriscen jemetod melodijske intonacije, program za poboljsanje sintakse, metod elaborac ije odgovora, metodremedijacije specificnih jezikih poremecaja (vezbeza poboljsanje funkcije imenovanja, spontanog govora, citanja, p isanja i s licnog). U prva dva mesecatretman se obavljao pet puta nedeljno u stacionarnim uslovima, a po otpustu sa Klinike za medicinsku rehabilitaciju tri puta nedeljno u ambulantnimuslovima u trajanju od 45 minuta za svaku seansu.Nakon tromesecnog sistematski sprovedenog tretmana, uocen je oporavak jezickih sposobnosti sto

potvrduju i rezultati drugih testiranja (Grafikon 2).Zaostaju deficiti karakteristicni za anomickuafaziju koja se mani festuje poremecaji rna imenovanja odredenih pojmova i teskocama u evociranjusadrzajnih reci za vreme sponatnog i konverzacijskog govora. Redukovana je upo treba reci sa znacenjem, posebno imenica i izrazena je cirkumlo-

kucija uz cestu upotrebu sernanticki praznih recitipa "ovaj","neki","stvar" i sl.Artikulac ija, p rozod ija i sintaksicka strukturarecenice su ocuvane . Repetitivni govor je takodeocu,:an a poremecaj i verbalnog pamcenja su prisutrn u blagom stepenu.Diskusija i zakljucak

. Disocijacija izmedu pojedinih modaliteta jezickefunkclje. (sl?ontanl govo,r, razumevanje, irnenovanjeI ponavljanje) predstavlja jedan ad osnovnih kriterijuma za kl in icko razvrstavanje bolesnika sa afazijom [7]. Nasi podaci pokazuju da primena specificnag oblika govorne terapije, zasnovane na specificnostima klinicke slike jezickih porernecaja, mazecia dovede do znacajnog poboljsanja kornunikativnesposobnosti i u teskirn oblicima afazijskih sindroma,kao sto je s indrom Brokine afazije. Osim toga pravovremeno sprovodenje adekvatnog rehabilitacionag t re tmana moze se smat rati bitnim prognostickim f a ~ t ? r o m afazije. Etologi ja i starost ne morajuu v e ~ . biti relevantni pararnetn u davanju prognozeafazije.

ZakljucakNa osnovu analize dobijenih rezultata i iskustvastecenog tokom tretrnana, mozemo zakljuciti daspecificne metode imaju znacajnu prednost u odnosu na klasicne , ; ~ ~ t o d e u rehabilitaciji bolesnika

sa Brokinom afazijom. I '

8/8/2019 slucajevi Brokine afazije

4/4

290

Summary

Stante S, i sar. Brokina afazija

This paper presents the evaluation treatment and improvementof a patient with Broca's aphasia.A specific form of speachtherapy, based on the peculiarities of the clinical picture ofBroca's aphasia, was applied during one year.

Our results have shown that this form of therapy leads to asignificant improvement of the communicative abilities, even inthe cases with severe form ofaphasia. The importance ofappli-cation of the specific methods and therapies for the rehabilita-tion ofaphasic patients is pointed out.

KeywordstAphasia, Broca; Speech Disorders; Rehabilitaion ofSpeech and Language Disorders; Speech TherapyRad je primljen 28. XII 2005.Prihvacen za stampu 27. 12006.BIBLID.0025-8105:(2008):LXI:5-6:287-290.