SIĞIR VE KOYUNLARDA

MAVİ DİL VİRUSU (MDV)

SEROTİP-8’İN

OLUŞTURDUĞU

ENFEKSİYONLAR

İzmir Gıda,Tarım ve Hayvancılık

İl Müdürlüğü

Dr. Ali OCAK

Tanımı Mavi Dil Hastalığı (Bluetongue), (Fievre

Cataral Ovin)

Koyun, Sığır, Keçi, Deve ve yabani

Ruminantlarda görülen,

Bulaşıcı Olmayan,

Subacut (subklinik) form veya akut form

şeklinde seyreden,

Havalar ısındığı zaman, Kan emici Culicoides

familyasından sivrisinekler tarafından taşınan

ve bulaştırılan

VİRAL enfeksiyöz bir hastalıktır.

Mavidil virusu bugüne kadar insanda izole edilmemiş olup zoonoz bir hastalık değildir.

Hasta hayvanların et, süt ve ürünleri insanlar için bir risk oluşturmaz.

35. Güney Paralel ve 44. Kuzey Paralel arasında görülmektedir.

Hastalık 2006 yılında Belçika’da başlamış Fransa, Hollanda, Almanya ve Doğu Avrupa ülkelerine yayılmıştır.

03.04.2009 tarihinde Yunanistan’da Midilli adasında Serotip 8 çıkmıştır.

İnfeksiyöz Ajanın Karekteristik

Özellikleri Reoviridae Familyasından

Orbiviruslardandır.

Virus RNA sı duble ipliklidir

Virulansına göre değişen 24 serotipi tespit

edilmiştir.

Avrupa Serotipleri: 1, 2, 4, 5, 8, 9, 16

Yüksek Dayanıklılığı vardır, Asit pH’ya

duyarlıdır.

50 nm

HASTALIĞIN DÜNYA’DA VE

AVRUPA ÜLKELERİNDE YAYILIŞI

2006 yılına kadar Mavidil hastalığı

görülmediğinden Avrupalı meslektaşlarımız

bu hastalıkla pek ilgilenmemişlerdir.

Ekzotik bir hastalık olarak nitelendirilmiştir.

Avrupada Hastalığın Yayılışı

Avrupa’da Surveyans bölgeleri

Almanya’da

Hastalığın Yayılışı

> 19‘000 vaka

2007 Ağustos-Kasım

Haftalık Ritim

Cas BTV-8

Mai – octobre 2008

FR: 21'614 cas

DE: 2‘209 cas

CH: 27 cas

Vektörün Biyolojisi

Ceratopogonides familyasından Culicoides

spp.Sivrisinekleridir.

Çift Kanat uzunlunğu 1.5 ila 2.5 mm

boyutundadırlar.

Alacakaralıkta ve gece boyunca aktiftirler. Gün

batımından 1 saat önceki dönem ile gün

doğmadan 1 saat sonraki dönem arasında çok

aktiftirler.

Aktiviteleri hava sıcaklığına bağlıdır, <12 °C de

aktiviteleri azalır.

24 °C maksimal aktivite vardır (Kan emmek için ideal bir

sıcaklık)

15-18 °C uçuşları durur.

15 °C üremeleri durur.

13 °C sıcaklıkta 10 gün yaşayabilir.

Kısa dönem -1.5 °C dirençlidir.(Kısa dönem ani hava

soğuması)

Çift kanatlı olgun sineklerin yaşam süresi 10

gün, sıcaklığa ve neme bağlı 1 aya kadar

uzayabilir.

Hayvanların kanını emerek beslenir.

Erkek ve dişileri kan emmektedir.

Kapalı yerlerde nadiren bulunur.

Kapalı havalarda, gölge yerlerde kendilerini

gösterirler.

Yaşam siklusları 10 ila 20 gündür (yumurta, 4

tane larva, nimph ve olgun dönemleri)

Hayvanlarla birlikte meralara taşınırlar.

Sıcak mevsimlerin sonunda kapalı yerlere

yerleşirler.

Uzun süre uçmaya yetenekli değillerdir. Buna

rağmen rüzgarla 200 km uzağa

taşınabilirler.

Sıcak ve nemli bölgelerde uzun ömürlü

olurlar.

Culicoideslerin Siklusu

10-20 Gün

Yumurta

Larva I

Larva II

Larva III

Larva IV

Nymphe

Culicoides sivri sineklerin üremesi için neme

ihtiyacı vardır.

Olgunlar; çamur alanlar, çürümüş ağaçlar,

ıslak gübrelik ve fosseptikler, organik atık

içeren alanlara (silo ve silaj akıntıları)

yumurtlarlar.

Buralarda larvalar gelişir (10-20 gün), kabuk

çatlatıp, nimph’den olgun sinekler gelişir.

Larvalar nemli, sulu, çamurlu yerlerde

barınmaktadır.

Özellikle organik maddelerin çok olduğu

gübre suyu, silaj akıntıları, fosseptik alanlar,

su birikintilerinde bulunur.

Larva mücadelesinde yer seçimi konusunda

bu durum göz önüne alınmalıdır.

Mavi Dil Virusunu taşıyan gruplar

C.obsoletus (Ova), C. Pulicaris (Dağ)

Dişi C. Obseletus sineği

İnsan derisi üzerinde C.Obselutus

Dişi C. Pulicaris sineği

Clucoidesler ve Deniz SeviyesiYüksekliği

Deniz seviyesi yük.

364 metre

Deniz seviyesi yük.

2126 mètres

119.000 sivrisinek

%98’i grup Obsoletus

2.000 sivrisinek

% 95 groupe Pulicaris

MDV

İsviçre’de 1500 metre yükseklikte mavi dil

hastalığının görülmediği bildirilmiştir.

BULAŞMA

Sivrisinek hasta hayvanın kanını emerek virusu

alır.

Virus sivrisineğin vucudunda >10°C çoğalır

Sineğin Tükrük bezlerine geçer.

Virus taşıyan sineğin sağlam hayvandan kan

emmesi sonucu bulasma kesindir.

Virus sineğin larval formunda canlı kalmadığı

bildirilmiştir.

Viremi Dönemi 40 ila 80 gün

Hayvandan hayvana direk bulaşma

oluşmamaktadır

Virus sinekte ömür boyu kalmaktadır.

Hastalığı 1-3 mm uzunluğuna gelmiş olgunlar

bulaştırmaktadır.

İatrojen bulaşma oluşabilmektedir:Aşılama sırasında aynı iğne ucu ile sürünün aşılanması vs.

Hastalığa bütün ruminantlar duyarlıdır.

Koyunlarda;koyun ırkına ve virus serotipine göre semptomlar değişmektedir.

Sığırlar, MDV serotip-8 enfeksiyonunda semptomlar görülürken; diğer serotipleri taşıyan sığırlarda semptom tespit edilememektedir.

Keçi ve yabani ruminantlar sıklıkla infekte olurken, hastalık asemptomatik seyretmektedir.

Unutulmamalıdır ki bu hayvanlar büyük bir virus rezervuarıdırlar.

Kış dönemi kaybolan hastalık, gelecek

Yaz dönemi nasıl ortaya çıkar?

Sivrisinekler soğuk kanlı hayvanlar olup, dış ortam sıcaklığından etkilenir.

Olgun sinekler havalar soğuyunca yağlanır ve minimum aktivitede kış uykusuna yatarlar.

Uzmanlar sivrisineğin larva ve yumurtalarının kış sezonunda İnaktif olarak yaşayabileceğini bildirmektedirler.

Virusün kışı konakçıda veya ara konakçıda geçirmesi gerekiyor. Zira virus dış ortamda çevre şartlarında inaktive olmaktadır.

İyileşen hayvanlarda immunite geliştiği ve virusun vücuttan elimine edildiği bildirilmektedir.

Virüsün kış dönemini olgun sinekte ya da sineğin larva

ve yumurtalarında geçirdiği bildirilmiştir.

Bu olaya kışlaklama (OVERWINTERING)

denilmektedir. (OVF-Suisse, 2009)

Overwintering nedeni ile gelecek bahar dönemi aktif

hale gelen Culicoidesler hastalık siklusunu devam

ettirmektedir.

Tek bir sinekten 6. jenerasyonda 65 milyar adet

sivrisinek meydana geldiği bildirilmiştir.

Bu konuda araştırmalar devam etmektedir.

Sivrisinek mücadelesinde bu konu göz önüne

alınmalı, sivrisineklerin kışı nerede geçirebileceği

araştırılmalıdır.

TRANSPLASANTER BULAŞMA Belçika’da (Office vétérinaire fédéral, Aralık-2008) yapılan

bir araştırmaya göre:

45 Seropositif Koyun (PCR negatif): Tüm kuzular PCR

negatif ve seronegatif,

68 sığır seropositif (PCR positif): 28 fötüs PCR positif,

109 seropositif sığırın buzağılarında malformasyonlar: 11

buzağı seropositif ve PCR positif,

82 sığır seropositif (PCR negatif): 6 buzağı PCR positif (3

seronegatif)

4 seropositif sığırın buzağıları (PCR positif): Bütün

buzağılar PCR negatif olarak tespit edildiğinden;

TRANSPLASANTER BULAŞMA oluşabileceği

anlaşılmaktadır.

SEMPTOMLAR

Hastalık genel olarak koyunlarda görülür.

Sığır ve doğal hayattaki ruminantlarda daha

az sıklıkla görülür.

Akut olaylarda ilk semptom, enfeksiyonu

takiben 4-20. günlerde ortaya çıkar.

Keçilerde latent seyreder ve semptom

görülmez.

Sığırda belli bir zaman içerisinde iyileşmeler

olduğu bildirilmiştir.

KOYUNLARDA SEMPTOMLAR

Yüksek ateş,

İştahsızlık, sürüden izole olmak,

Ağız mukozasında hiperemie, şişlik,

Artan salivasyon,

Dilde az şekilde şişlik, dışarıya sarkma ve mavi (syanotik) hale dönüşme,

Tırnakların korana bölgesinde kızarıklık ve ağrı,Topallık

Abortus

Merinos gibi ırklarda % 30 mortalite,

Hastalığın yavaş seyrettiği durumlarda;

hastalık yeniden şiddetli bir hal almaz,

İnfekte olduğu virus tipine karşı

immunizasyon gelişir.

Akut olaylarda deri altı ve kas dokusunda

ödemler vardır.

Şiddetli olaylarda akciğer konjesyonu ve

ödemler; aspirasyon puneumonisi görülür.

Pulmoner arter ve aort duvarlarında; kalpte

subendokardial veya supepikardial

kanamalar görülür. Ölüm sıklıkla bu şekilde

şekillenir (Yazıcıoğlu-2008).

Koyunlarda gebeliğin ilk dönemi (1ve 2. aylar)

duyarlı kuzularda hidranensafali, porensafali

ve retinal bozukluklar şeklinde ortaya çıkar.

Semptom Sıklığı

Ateş………………………...% 58.9

Salivasyon…………….......% 43.2

Burun ödemi……………….% 41.2

Apathie……………………..% 37.2

İştah kaybı…………………% 36.9

Topallık…………………….% 29.9

Ağız mukozasında yangı...% 29.6

Halsizlik, düşkünlük………% 23.1

Dilde mavilik ve şişme…...% 19.5

Tırnaklarda yangı ………..% 17.5

Burun Ödemi

Mukozalarda Yangı

Dilde mavileşme ve ödem

Sığırlarda önemli semptomlar Sığırlar değişik tipte MDV ile enfekte olur. Tip-8

sığırlarda ağır seyrederken, diğer tipler de subklinik seyreder.

Tip-8 enfeksiyonu şap hastalığının septomlarına çok benzemektedir.

Sığırlarda yüksek ateş,

Meme derisinde, göz kapağı, ağız ve genital mukozalarda yangılar,

Dil ve ağız bölgelerinde, mukozalarda erezyon, mukozaların yerinden kalkması,

Tırnaklarda corana üzerinde vesiküllerin varlığı,hiperemi, şişkinlik, topallık,

Sığırlarda belli bir zaman içerisinde iyileşmeler olduğu bildirilmektedir.

Sığırlar için hastalık çok önemlidir.

Hastalık için bir virus rezarvuarıdırlar.

Semptom göstermeden hastalık sığırlarda

seyrederken sivrisisinekler için bir virus deposudur.

Göktürk ve ark 1980 yılında Aydın ilinde yaptıkları

çalışmada Sığırlarda Tip-4 virusunu tespit etmişler,

doğan buzağılarda hydroencephalie, exremitelerde

deformasyon; abortuslar tespit etmişlerdir.

İnfertilite nedeni olarak görülmektedir.

• Belçika ve Hollanda’da MDV-8 mihraklarında (2006)

• Morbidite 6,8% (0 à 100%), mortalite 0,3% (0 à 30%)

Semptom Görülme sıklığı

Burun ucunda hyperemie, erozyonlar ve yarada kabuklaşmalar 44.1%

Salivation 34.4%

Temperatür 33.3%

Konjiktivitis 27.5%

Dysphagie (Yutma Güçlüğü) 21.9%

Burun Akıntısı 21.7%

Apathie (Duyarsız, gevşek, uyarılara cevap yok) 21.5%

Memelerde hyperemie, erozyonlar ve yaralarda kabuklaşmalar 19.2%

Topallık 19.2%

Tırnakta, coranada yangı 19.0%

Sığırda erozyonlar ve salivasyon

Sığırda konjiktivitis, burun akıntısı

Sığırda memede erezyon ve topallık

Prenatal buzağı enfeksiyonlarında hidran

ensefali ve artrogriposis en sık görülenidir.

Hastalıktan ölen buzağıda Artritis ve Kalpte

Lezyonlar

Locomotor davranış probleblemleri olan 4 Haftalık buzağı beyninde MDV bulgusu (Wouda ve

ark. 2008) Beyin ve hemisferler sıvı dolu bir kese içinde.

Hastalığın İşletmede görüntüsü (Hastalık çıkan işletme sahipleriyle yapılan anket ve sık görülen

semptomlar (Peter Heimberg, Ref.34 TGD NRW)

İşletmede görülen semptomlar ve görülme sıklığı

1. Süt hücrelerinde problem (Sütte kalitesinin düşmesi) 86.4%

2. Topallık 77.6%

3. İştah Kaybı 73.7%

4. Ağız mukozasında erozyonlar 72.3%

5. Fertilite Problemleri 68.7%

6. Kilo kaybı 66.7%

7. Ateş 54.0%

8. Abort 51.7%

9. Memede lezyonlar 51.7%

10. Süt Üretiminde düşme 40.6%

11. Dilde şişme ve mavilik 16.8%

KOYUNLARDA

AYIRICI TANI

Ectima Contagiosa

Tırnaklarda corana bölgesinde bulunan

lezyonlar Mavi Dilde bulunan lezyonlara

benzemez.

NECROBACILLOSE

FUSOBACTERIUM NECROPHORUM

• Ağızda derin ülserler,

• Ağızda hoş olmayan koku mevcuttur.

• Siyahlaşmış ve purulent lezyonlar söz

konusudur.

PİETEN

Çene altı başta ödem yapan

hastalıklar

• Paratuberculose,

• Fasciolose,

• Strongyloses

• Gazlı Gangren (Clostridium novyi, Cl. septicum, Cl.

perfringens, Cl. chauvoei et Cl. Sordelli)

Ağız içerisinde hemorragie yapan

hastalıklar

• Vegatal İntoksikasyonlar (Ferula communis,

Anthoxanthum odoratum, Melilotus officinalis, Mercuralis

annua)

• Streptococus enfeksiyonları

(Streptococcie)

• Epidermolysis (Yeni doğanlarda görülür.

Ağız içinde ve corana bölgesinde ülser ve

vesiküller görülür, ölüm ile son bulur.)

• PHOTOSENSIBILISATION (Photodinamik

pigmentlerin kanda oluşmasıyla oluşur. Başta ödem, deride

dermatititis, ülserler vardır. Ağız mukozasında lezyonlar

görülmezken hayvanlarda ateş görülmez. Gıdaya bağlı görülür. İlgili

pigment maddeleri karecigerde toplanır.)

ŞAP (APHTOVIRUS)

• Dilde ve gingiva dokusu üzerinde küçük

çaplı ülserler.

• Tırnak korana bölgesinde ve tırnağın

üzerinde ülserler görülür.

KOYUN VEBASI

(MORBILLIVIRUS)

• Ağızda ülser, mucozalarda yangı,

• Gastro-enteritis ve ishal,

• 1 hafta içinde yüksek ölümler olur,

• Sadece koyun ve keçide görülür.

KOYUN VE KEÇİ ÇİÇEK HASTALIĞI

(Poxvirus)

Epzootic Hemorragic Disease (EHD)

• Etkeni Reoviridae familyasının Orbiviruslar olup MDV ile akrabadır.Hastalık ABD, Güney Afrika, Avustralya’da ilk defa geyiklerde görülmüş olup daha sonra evcil ruminantlarda tespit edilmiştir.

• Kuzey Amerika’da EHDV-1 ve EHDV-2 serotiplerinde endemiler görülmüştür.

• Hastalığın ara konakçısı Culicoideslerdir (C.variipennis).

• Hastalık akut ve kronik formda seyretmektedir.

• Semptomlar: Yüksek ateş, anorexia, solunum güçlüğü; başta, boyunda ve dilde ödem, konjiktivalarda hyperemie, salivasyon, burun akıntısı, dilde ve ağız bölgesinde ülser ve erozyonlar görülür.

• Akut olaylarda mortalitesi yüksektir.Deride, gastro intestinal kanalda hemorrajiler görülür.

• Klinik olarak Mavidil hastalığından ayırt etmek güçtür.

• 2008 yılında Dikili ilçesinde çıkmıştır.Etken

Bornova Veteriner Kontrol Araştırma Enstitüsü

ve İngiltere’de bulunan Referans Laboratuvarı

tarafından konfirme edilmiştir.

• Hastalık akut formda mortalitesi yüksek olurken,

kronik formu haftalarca sürmektedir.

• Sığırlarda ateş, laminitis, oral erozyonlar

dolayısıyla anorexie ve yutma güçlüğü

oluşturduğu bildirilmiştir.

SIĞIRLARDA AYIRICI TANI

• Papullose Stomatit

• Coryza Gangrenosa Bovum

• Mukozal Desease (BV-MD)

• Şap

• Sığır Vebası

• IBR

TEDAVİ ve KORUYUCU

ÖNLEMLER • MDV Serotip-8’e karşı güncel olarak bir tedavi

yoktur.

• Sivrisineklere karşı komple yok edici bir mücadele yapılamamaktadır.

• Buna rağmen evcil hayvanların sivrisinekler tarafından sokulmasının sayısı azaltılabilinir.

• Güneş batmadan bir saat önceki dönemle güneş doğumundan 1 saat sonrası dönem arasında hayvanlar otlaklara çıkartılmaması

• Hayvan konaklama yerlerinin korunması; ıslak ve bataklık yerlerinin, silo akıntılarının, durgun suların bulunduğu yerlerin kurutulması

• Tedavide Pyretthrinoide gurubu insektisit ilaçlar kullanılmaktadır.

• Avrupa ülkelerinde çevre sağlığı açısından bu grup ilaçların kullanımına izin verilmektedir.

• Bu grup ilaçlar hayvanlarda ve hayvansal ürünlerde birikmeye elverişli değildir.

• Hayvanlar için toksik etkili değildir.

• Sığır ve koyunlara Pour on, pulverisation ve vaporisation şeklinde uygulama yapılmaktadır.

• Avrupa ülkelerinde pour-on ilaçlar uygulanmaktadır. Bu uygulamada kullanılan ilaçlar çevreye zarar vermiyor ve et ve sütte bekleme süresi 0 gündür.

• Bu ilaçlar havalar yağışlı olduğunda uygulanmamalıdır.

• Avrupa ülkelerinde hastalık çıkan bölgelerde

hayvan nakillerinde desenfeksiyon yanında

desinsektasyon yapılması zorunlu hale

getirilmiştir.

• Ahır ve ağıllar desinsektasyon yapılmalıdır.

• Bu uygulamalar kene mücadelesinde de faydalı

olacaktır.

• Işık culicoidesler için çekicidir.Ahır ve ağılların

gece aydınlatılmaması gerekir.

Ectotrine pour on

(Sypermetrine&Veto

quinol)

Acadrex 60

(Arkofly,fenvalerate&N

ovartis)

Bayofly pour on

Cyfluthrine&Bayer

)

Koruyuculığu 7 hafta

boyunca

Koruyuculığu 3 hafta

boyunca

Koruyuculığu 6 hafta

boyunca

Sığır:10 ml 100ml ilaç+6 lt su= 30

olgun sığır

100 kg’dan büyük

sığırlar 10 ml ilaç

Ette ve sütte bekleme

süresi 0

Ette ve sütte bekleme

süresi 0

Ette ve sütte bekleme

süresi 0

Versatrine pour on

(Deltametrine&

Schering-Plough)

Butox 7,5 pour on

(intervet)

Butox 50 p. Mille

(İntervet)

Koruyuculığu 4 hafta

boyunca

Koruyuculığu 8 hafta

boyunca

Koruyuculığu 6 hafta

boyunca

Sığır:10 ml

Koyun:5 ml

10 ml/100 kg; max 30 ml

hayvan başı

Pulverizasyon, banyo

50 ml/100 lt su

Ette ve sütte bekleme

süresi 0

Ette ve sütte bekleme

süresi 0

Ette ve sütte bekleme

süresi 0

Pyrethrinoide bazlı, ahır ve ağıllar için

kullanılan insektisitler (CE-VET)

Socatrine 450 ml

(Deltametrine&Schering-Plough)

600 metrekare alan

Stomoxine 250 gr

(Permetrine&Schering-Plough)

1000 metrekare alan

Lurectron 400 gr (Granül)

(Methomyl&Hektaş)

180 metrekare

Mouxine 25 gr

Neodr

100 metrekare

Mefisto 11 0,61/100 metrekare alan

• Ülkemizde ilaçlar Tarım Bakanlığı yanında

Sağlık Bakanlığından Ruhsatlı Çevre

Sağlığı İlaçları da kullanılmaktadır.

• İNSEKTİSİTLER:Aqua K-Otrine, K-Obiol

EC 25, K-Otrine EC 5’5, Solfac EC 050;

Solfac EW 050, Resline Super,

Kulcyperine EC, Kulmetrin Ec, Delta-H EC

• LARVASİTLER: Starycide SC 480, Oscar

100 EC, Delphin 20 Sc (Diflubenzuron

200gr/lt), Entomos 500 EC, Kultex 200 EC

(DORA), Perforte 65 EC,

Ergin Mücadelesi

(İnsektisitler)

KİMYASAL MÜCADELE

Larva Mücadelesi

(Larvasitler)

Larva Kontrolünün Avantajları

• Larvalara karşı; etkili ve geniş kontrol

• Uygulamaların etkisini kontrol edebilme imkanı

• Mümkün olan minumum alana müdahale

• Düşük konsantrasyonlu ilaçların kullanılabilmesi

• Seçici ve emniyetli ilaçların kullanılabilmesi

Otomobil lastikleri Süs havuzları Yüzme Havuzları Kalorifer kazanları

su varilleri Çeşitli kaplar Kanaletler Küçük Göletler

Üreme Alanları

Üreme Alanları

Kanalizasyon Sistemi ve logarlar Kısmi bağlantılar, kaçak bağlantılar, yağmur suları, çeşitli sebeplerle tıkanıklıklar

Falezler Fırtına, Dalga hareketleri ve yağmur sonucu falezler arasında irili ufaklı küçük su birikintileri (Tuz oranı yüksek)

Üreme Alanları

KANALET ve GÖLETLER

Üreme Alanları FOSEPTİKLER

Üreme Alanları

ÇUKURLAR

Üreme Alanları

BATAKLIKLAR

Üreme Alanları ÇELTİK TARLALARI

Sivrisinek Tuzakları

AŞILAMA

• Mavidil enfeksiyonuna maruz kalan ya da zayıflatılmış mavidil aşısı uygulanan koyun ve ineklerden doğan kuzu ve buzağılarda SSS anomalileri ve Retinal bozukluklar tespit edilmiştir (Yazıcıoğlu-2008).

• Canlı attanüye virus aşıları teratojenik etkili olup gebe koyunlarda fötal ölüm ve anamolilere sebeb olur.

• Ayrıca konakcı ve arakonakçıda aşı suşunun replikasyonu sonucu virusun eski virulansının kazanmasına yol açtığı bildirilmektedir (Yazıcıoğlu 2008).

AVRUPA’DA AŞILAMA KAMPANYASI

2006 yılında Fransa’da inaktif aşılar

geliştirilmiş olup güncel olarak

kullanılmaktadır.

Avrupa Birliği ülkelerinde 2008 yılında 200

Milyon ruminant aşılanmıştır.

Hayvanların 1 yıl aşılanması ile hastalık

epizootisinin birkaç yıl eradike edilmesi için

yeterlidir.

Hedef: Ruminantların % 80’ni aşılamak

• Aşılamalar bir çok Avrupa ülkesinde

zorunlu,

• Fransa ve İngilterede isteğe bağlı,

• Her yıl 200 milyondan fazla hayvan

aşılanacak,

• 2009 yılı aşılama kampanyası 1 Şubat-30

Mayıs tarihleri arasında yapılacak,

• Sığır ve koyunlar hastalığa karşı her yıl

aşılanmalıdır.

• Tek bir aşı; birkaç yıl hastalığın

eradikasyonunda etkilidir.

Aşılamalarda Sekonder Etkiler 1

(Başlangıç Çalışması)

• 200’den fazla sığır,

• Yaklaşık 300 koyun (Gebe koyun, kuzu, koç))

• Yaklaşık 40 keçi

• 3 aşı uygulanmış

• Aşı bütün sığır ve koyunlarda 1 yıldan fazla tam olarak korumuştur.

• Keçi ve oğlaklarda aşının koruyuculuğu hayvanların yarısında gerçekleşmiştir.

• Aşının enjeksiyon yerinde hafif ödem oluşturması dışında sekonder etkisi tespit edilememiştir.

• Bir koyundan strese bağlı ikiz yavru atışı görülmüştür.

Aşılamalarda Sekonder Etkiler 2 • Yaklaşık 2 milyon hayvan aşılanmış,

• Normalde ayda 1000 ile 2000 abort görülüyor (% 0.1)

• 187 sekonder etki veteriner teşkilatına ihbar edilmiş,

Bu rakamın 115 tanesi yavru atımı,

• Yavru atımı sıklıkla aşılamalardan sonraki haftalarda

müşaade edilmiş,

Aşıya bağlı olan ihbar 2 ihbar

Aşıya bağlı olma ihtimali olan

ihbar

87 ihbar

Aşıya bağlı olmayan ihbar 37 ihbar

Yeterince bilgi yok 61 ihbar

PİYASADA BULUNAN AŞILAR Aşı Adı Bovilis® BTV8 Zulvac®8 Bovis BTVPUR

AlSapTM8

Firma Adı Intervet Fort Dodge Merial

Kullanılan

Türler

Sığır, koyun,

keçi

Sığır Sığır, koyun,

keçi

Uygulama 1 ml s.c. 2 ml i.m. 1 ml s.c.

Sığırda 2.

aşılama

21 gün sonra 21 gün sonra 28 gün sonra

Yaş minimum 3 ay 2.5 ay 2.5 - 3 ay

Bağışıklık min. 12 ay min. 6 ay min. 12 ay

Ambalaj Şekli 50 ml PET Şişe 100 ml cam

şişede

100 ml cam

şişe

• Aşılama tüm ruminantlara yapılmalıdır.

• Hastalığı atlatanlara da aşı yapılabilir.

• İşletmede bulunan tüm hayvanların aşılanması tavsiye ediliyor.

• Aşılar ölü virüs içeren inaktif aşılardır.

• İnaktif aşılar gebelerde güvenle kullanılırken, komplikasyonlar görülmemektedir.

• Sığır ve koyunlara 1 ay ara ile 2 aşı enjeksiyonu ile başlanıyor.

• İmmunite 2. enjeksiyondan sonraki 28. günde tam olarak oluştuğu tespit edilmiştir.

• Yıllık tek doz rapellerle aşılama devam ettirilmelidir (FRGDS-2008).

• Aşılama Koyunlarda Mart ayı sonları ile Nisan ayı başlarında yapılırken, Sığırlarda Nisan sonu ile Mayıs başı arasında yapılmaktadır.

Sütçü İşletmede etkileri (Kaynak: Landwirtschaftskammer, Nordrhein-Westfalen)

Ekonomik Kayıp

(Gerçekleştirilmiş Hesaplama)

Bir İşletmeden Örneklenmiştir

2006’da , semptom göstermeyen sığırlardan oluşan nöbetçi işletme örnek

olarak alınıyor

20 tesadüfi örnekleme ile alınan sığıra 2007 yılının Şubat ayından Haziran

ayına kadar her ay örnekleme olarak bakılıyor

Haziran sonunda bütün örnekler negatif

3 hafta sora (20 ağustos); sürünün % 80’ni görünür şekilde enfekte olduğu

tespit ediliyor,

Eylül ayından Aralık ayına: 30 hayvanda abortus, süt üretiminde % 15

düşüş tespit ediliyor.

RAKAMLARLA EKONOMİK KAYIP

HESABI

EKONOMİK KAYIP

2007 yılında Süt Üretiminde Düşüş

1 günlük kayıp 400 kg süt x 100 gün, yaklaşık 40 cent/kg 16.000,00 Euro

2008 yılında Süt Üretiminde Düşüş

1 günlük kayıp 700 kg süt x 100 jours, yaklaşık 35 cent/kg 24.500,00 Euro

Veteriner Masrafları, İnsektisit vs. 4.000,00 Euro

Dana satışlarından kayıp

15 x 1.500,00 Euro 22.500,00 Euro

TOPLAM KAYIP 67.000,00 Euro

(Hastalık olmamış olsaydı: 2007 yılında işletmede 2600 kg/gün süt, 2008 yılında 4600

kg/gün üretimi olması gerekirdi)

KAYNAKLAR

• http://www.afsca.be/santeanimale/fievrecatarrhale/_documents/EFSA_BT_sympt.pdf

• http://ec.europa.eu/food/animal/diseases/controlmeasures/bt_restrictedzones.pdf

• http://agriculture.gouv.fr/IMG/pdf/vademecum2.pdf

• http://agriculture.gouv.fr/IMG/pdf/vademecum1.pdf

• http://agriculture.gouv.fr/IMG/pdf/epidemiologie.pdf

Bilgi Paylaşıldıkça Çoğalır.

TEŞEKKÜRLER