3/2016, SEP, N-RO 32

La Amsterdama Katedro

2016 c© F Gobbo

Esplorado kaj plua videbligoCi tiu numero kovras la periodon ekde Majo2016 gis Augusto 2016. Temas pri tempo sendevigaj edukaj engagoj, do la plejmulto de latempo estis dediciita al esplorado kaj al vi-debligo de la katedro. Pozitivan reagon rice-vis la apero de la Festlibro honore al RenatoCorsetti, jam prezentita en la antaua numero.Sed multo alia same okazis. Sajnas, ke la in-tereso por Esperanto inter nederlandaj lerne-janoj estas sufice rimarkinda, kaj ankau cevidartistoj en Amsterdamo. Krom tio, novajretoj de esploristoj pri nekutimaj lingvoj – cefeminoritataj sed ne nur – formigas kaj la ka-tedrulo nun partas en kelkaj el ili.

Foto: Prezento de la volumo en Nitro (fotisD. Blanke)

Du Esperanto-kongresojde F. GOBBO

CI SOMERO ESTIS DEDICIITA AL

du kongresoj, nome la Uni-versala Kongreso en Nitro, Slo-vakio, kaj la Itala Esperanto-Kongreso, en Fraskati, Italio.Unu el la cefaj kialoj malantaula partopreno estis la prezentode la volumo honore al RenatoCORSETTI. Malgrau la insistoj, lasimbola transdono de la festlibroal la jubileulo en Nitro okazistute ne solene; fakte gi estis lafina momento de agrabla AutoraDuonhoro, kiu okazis ce la li-broservo, for de la notita pro-

gramo sur la kongresa libro –kaj for de la centra halo de lakongresejo mem. Tamen, la mo-desteco de la ejo helpis al ami-keca etoso, ankau, danke al laceesto de kelkaj homoj kiuj kon-tribuis al la libro mem: intera-lie, Detlev BLANKE1, HumphreyTONKIN, Davide ASTORI, JoukoLINDSTEDT, Michela LIPARI, Ma-ritza GUTIÉRREZ GONZÁLEZ kajkompreneble Anna LÖWENSTEIN,kiu provlegis la anglajn tekstojn.Entute ceestis cirkau dozeno dahomoj

Barata restoracio kun la verdaflago en Nitro (fotis F Gobbo)

Alia prezento okazis je lafino de Augusto, dum la ItalaEsperanto-Kongreso en Fraskati,urbeto proksima al Romo. Tie,cirkau 50 homoj partoprenis laprezenton.

1Bedaurinde la elstara germana interlingvisto abrupte forpasis malmultajn tagojn post la fino de la UK. Estis Detlev kiu unueinstigis la italajn kolegojn, preskau kvar jarojn antaue, pripensi Festlibron por la okazo. Li taksis la laboron kaj la prezenton gravajagadoj. Mi elkore dankas lin.

CC© BY:© $\© C© Informilo pri agadoj rekte ligitaj al la katedro pri Interlingvistiko kaj Esperanto ce la Universitato de AmsterdamoKompilas: F. Gobbo m uva.nl/profiel/F.Gobbo B F.Gobbo@uva.nl L’ Adama Kat’ aperas: Jan Maj Sep PDF-e perrete 1

Sed la partopreno al la dukongresoj ne limigis al libro-prezentoj. Fakte, en ambau oka-zis diversaj eldonoj de la Ateli-ero pri Multlingvismo inter Es-perantistoj: du eldonoj en Nitro,unu en Fraskati. La Ateliero es-tas laborkampa esploro rilate alla agado de la katedro: oni scivo-las pri la maniero vivi multling-vecon fare de esperantistoj, pre-cipe en la origina kaj nuntempafamilio. Tiu ci esploro estas pre-skau natura postsekvo de la re-zultoj jam faritaj dum la esplorode Irene CALIGARIS, sub la men-torado de la katedrulo en Torinoen jaro 2014.2

La katedro videbligis en la101-a UK ankau per aliaj agadoj.Unue, la katedrulo prelegis en laEsperantologia Konferenco pri ladiversaj uzoj de la sintagmoj ‘lin-gvo internacia’ kaj ‘internacia lin-gvo’ en la Zamenhofa Esperantoper korpusa studo. Montrigas, kela formo ‘lingvo internacia’ estastipe Zamenhofa kaj tute speci-ala, car la vortordo estas markita,male al ‘internacia lingvo’. Post laprelego, okazis interesa diskutokun aliaj ceestantaj fakuloj. Lastudo aperos en Esperanto en laaktoj de la Esperantologia Konfe-renco, kaj eble angle aliloke.3

Paralele al la UK okazis kon-ferenco en la apuda Universi-tato Kostantino la Filozofo, ciamen Nitro, kies laborlingvoj estisEsperanto, la angla kaj la slo-vaka. La esperanta titolo de lakonferenco estis: ‘Perspektivoj delingva komunikado en EuropaUnio’. La katedrulo estis invit-ita paroli kadre de la panela dis-kuto ‘Lingvaj problemoj de civi-tana partopreno kaj lingvaj pro-blemoj ce ekonomia integrigo’,sub la gvido de Michele GAZZOLA

– vidu Figuron 1. La prelego es-

tis farita en Esperanto kun anglajlumbildoj, kaj la temo estis ‘alirojal multlingvismo de Esperanto-parolantoj’. Tiu temo estas partode la nuntempa esperantologiajesploroj de la katedrulo. Diver-saj homoj starigis demandojn kajkomentojn, car la temo estas an-korau sufice nekonata, kaj en Es-perantujo, kaj ec pli ekstere.

Novaj esploraj kunlaborojde F. GOBBO

GRAVAN VALORON NUNTEMPE

havas la kunlaboroj kunaliaj fakuloj de aliaj universitatojkiuj interesigas pri similaj esplo-raj temoj. En ci tiu kampo, estaskvar novajoj. Unue, la katedruloaligis al internacia reto de esplo-ristoj pri la tielnomataj ‘kontest-ataj lingvoj’: temas pri cefe mino-ritataj lingvoj kies statuso estasau nerekonata de la majoritato– kaj ofte ili ne guas ajnan pro-tekton laulege – au duba inter laparolantoj de la lingvo mem, kiujofte erare kredas, ke ilia konte-stata lingvo ec ne estas lingvosed nur dialekt(ac)o de la majo-ritata lingvo.4 La membroj de lareto, aparte Marc TAMBURELL kajMauro TOSCO, estas malfermitajal Esperanto generale.

Due, Claudia SORIA, la estr-ino de la Europa projekto Digi-tal Language Diversity Project pe-tis la katedrulon igi referanto ka-dre de tiu ci projekto – vidu Fi-guron 3. Oni devas mencii, ke lanovaj kunlaboroj estigas cefe prola fakto, ke la katedrulo kompa-ras inter si la komunajn trajtojnkaj la problemojn inter Esperantokaj minoritataj lingvoj.5

Krom la du aligoj al interna-ciaj retoj de esploristoj jus klar-igitaj, estas du alispecaj novajoj

rilate al esplorado. Fakte, la ka-tedrulo ricevis la inviton parto-preni la teamon de grava inter-lingvistika fakrevuo nuntempa,kiu estas publikigita en Seulo enla angla – vidu Figuron 2. Lanomo de la publikajo estas Jour-nal of Universal Language, kiela katedrulo jam publikigis di-versajn fakartikolojn tra la jaroj.Fine, estigis kunlaboro inter laUniversitato de Mancestro kaj laUniversitato de Amsterdamo, trapostdoktora studento GuilhermeMOREIRA FRANS. Li igis honoramembro de la Universitato deAmsterdamo por havi la eblonresti en la Schengen-areo dumsia laborkampa esploro en Roter-damo kaj Parizo. La esploro estasantropologia kaj celas priskribikiamaniere Esperanto estas uz-ata kiel ciutaga lingvo en oficejoj,cefe la CO de UEA en Roterdamokaj la oficejo de SAT en Parizo.

Esperanto, lernejanoj, art-istoj kaj tiel plu

de F. GOBBO

LA PLEJ FIDELAJ LEGANTOJ deci tiu bulteno jam scias,

ke estis sufice multe da ne-derlandaj lernejanoj kiuj volasverki pri aspektoj de Esperantokiel fina altlerneja abiturientadiplomlaborajo. En Majo la kate-drulo estis kontaktita de du ler-nejaninoj de la Stedelijk Gimna-zio en Lejdeno, Sietske DIJKSTRA

kaj Berbele PUTTER, kiu volas es-plori la demandon cu Esperantotaugas por Europa Unio kiel ko-muna dua lingvo. Ili ceestis lapublikan prezenton pri Esper-anto farita de la katedrulo kadrede la studente organizita konfe-renco Global Identities kiu oka-zis en la sidejo de flandra asocio

2Mi memorigas al la legantoj, ke la rezultoj de la esploro de mag-ino Caligaris igis monografio sub la tiparoj de la itala eldonejoAracne. Oni povas aceti per la eldonejo mem au tra la Itala Esperanto-Federacio.

3Interesatoj povas trafoliumi la lumbildojn ci tie: http://www.slideshare.net/goberiko/lingvo-internacia-au-internacia-lingvo-kelkaj-konsideroj-pri-la-origina-nomo-de-esperanto-en-diakrona-perspektivo.

4Pli da detaloj ce la oficiala anglalingva retejo de la reto, kiu tamen ne estis ankorau aktualigita, almenau gis la 7a de septembro2016: http://contested-languages.bangor.ac.uk/.

5Pri tiu ci temo la katedrulo sendis mallongan tekston al la amiko kaj kolego Davide Astori kadre de konferenco kiun li organizisen Fraskati pri minoritataj lingvoj, paralele al la Itala Esperanto-Kongreso. La teksto iam iel publikigos.

CC© BY:© $\© C© Informilo pri agadoj rekte ligitaj al la katedro pri Interlingvistiko kaj Esperanto ce la Universitato de AmsterdamoKompilas: F. Gobbo m uva.nl/profiel/F.Gobbo B F.Gobbo@uva.nl L’ Adama Kat’ aperas: Jan Maj Sep PDF-e perrete 2

en Amsterdamo, nome De BrakkeGrond.6 Alia duopo, Jane STUHL-MACHER kaj Shanti BAUDOIN, ella Cygnus gimnazio (mi ne sciasla urbon!) kontaktis la katedr-ulon por similaj kialoj, sed ili ne-niam aperis post responda ret-mesago.

Sed foje venas petoj pri infor-moj au povi intervjuoj min pri Es-peranto au interlingvistikaj temojfare de nelernejanoj. En Marto,mi ricevis peton de Angelica PRE-VITE kaj Bri MOSTOLLER, studen-tinoj ce la Stanforda Universitatopri “komputilo-scienco kaj hom-scienco” (kiel ili sin difinis ensufice flua Esperanto) intervjuimin pri la Esperanto-kulturo. Laintervjuo finfine okazis en la la-staj tagoj de Augusto en la ofic-ejo de la Universitato de Amster-damo rekte.

Same en Majo, alvenis petode du belgaj studentoj, SybrenLACROIX kaj Cellke VAN NUFFE-LEN, kiuj estas jurnalistoj de re-tejo 21bis.be pri retposta interv-juo pri la demando cu eblas sta-rigi tutbelgan planlingvon. La in-tervjuintoj kolektis diversajn in-formojn de diversaj intervjuitojkaj kunmetis artikolon en la ne-derlanda.7 Pli oficiala intervjuoestis tiu de la organo de la Fakul-tato de Humanistiko de la Uni-versitato de Amsterdamo, pri laspecialaj profesoroj – vidu Figu-ron 4.8

En Junio, mi estis kontakt-ita angle de itala vidartisto, kiulogas en Amsterdamo (vere!), Gi-ovanni GIARRETTA. Li havas pro-jekton uzi planlingvojn en unuel siaj artajoj – ne nur Espe-ranton, do, sed ankau Volapu-

kon kaj Holivudajn lingvojn. Per-sona renkontigo estas en niajplanoj. Fine, mi estis kontaktitade nederlanda filmartistino Ni-coline VAN HARSKAMP por kun-labori en specifa projekto, sedbedaurinde mi ne povis esti enAmsterdamo gustatempe. Felicemi povis transdoni la taskon alla kolego Leston BUELL, kiu po-vis plensukcese helpi al si. Mi al-donas la priskribon de la rezultoen la fina sekcio.

Esperanto ludas cefrolon enmallonga filmo ekspoziciataen Amsterdamo

de L. BUELL

EKDE LA 23A DE APRILO 2016estas ekspoziciata9 en Am-

sterdamo arta filmo en kiu Es-peranto ludas cefan rolon. Te-mas pri “Studobjektoj”, mallongaverko (proks. 17 minutoj) de laNederlanda filmartistino Nico-line van Harskamp kiu videblasen la Amsterdama arta centroDe Appel. En la filmo, grupo daprofesiuloj el la arta mondo kiujiomete lernis Esperanton provaskune traduki en la internacianlingvon kompleksan tekston primoderna arto verkitan en la sia-speca lingvajjo de tiu komun-umo: la tiel nomata InternationalArt English. Tiu formo de la an-gla enhavas multe da jargono,uzas kompleksajn frazostruktu-rojn kaj estas malfacile kompre-nebla por eksteruloj. La traduk-antaro en la filmo inkluzivas laartistinon mem kaj internaciantriopon de studentoj (el Kenjo,Finnlando kaj Indonezio) el la

studprogramo de De Appel pormuzeaj kuratoroj. Ilin gvidas kajhelpas en la tradukado la usonalingvisto kaj tradukisto LestonBuell.

Instigis la artistinon krei citiun verkon sia intereso pri ko-munikado kaj komunikproblemojen la arta mondo, kiu cefe uzas laanglan lingvon malgrau tio, ke laplejparto de la anoj de la arta ko-munumo ne estas denaskaj paro-lantoj de tiu lingvo. Traduki es-primojn abstraktajn au komplek-sajn el tiu faka lingvajo en plan-lingvon malofte uzatan por pro-funde kaj precize priparoli kon-ceptojn de la moderna arta dev-igas onin esplori la veran signi-fon de tiuj esprimoj. Ekzemple,cu ciu fakulo kiu uzas la espri-mon practice (‘praktiko’) havas lasaman ideon pri gia signifo en di-finita kunteksto?

“Studobjektoj” estas unu el ladu verkoj konsistigantaj la pro-jekton You must make your deathpublic (‘Vi devas fari vian mor-ton publika’), kiu estas parto dela ekspozicio Two takes on crisis’(“Du interpretoj de la krizo”). Laekspozicio estas la fina diplom-haviga laboro de la partopren-antoj en la studprogramo de DeAppel por muzea kuratorado. Latuta teksto de la filmo (miksajode la angla kaj Esperanto) ape-ras en la bela brosuro de la pro-jekto, kaj aparta folio kun kom-pleta traduko de la tiel nomatakuratora deklaro de la projektoestas havebla en la salono de laekspozicio. La ekspozicio daurosgis la 12a de junio en De Appel,Prins Hendrikkade 142, Amster-dam.

6La oficiala pago de la tre neformala konferenco estas la jena: https://www.brakkegrond.nl/en/agenda/global-identities. Lacefa organizanto estis Mees van Stiphout, jama studento de Esperanto de la katedrulo mem.

7Interesatoj povas legi la nederlandan tekston ci tie, pri kies enhavon mi ne garantias:http://www.21bis.be/stories/2016/05/23/het-belgisch-een-nieuwe-landstaal-kan-het-of-niet/.

8La titolo de la numero estis, nederlandlingve: Buitengewoon Bijzonder, iel ‘eksterordinare specialaj’.9La teksto kompreneble aperis antau la inauguro de la ekspozicio: legantoj atentu al tio antau ol jugi

la uzon de la participoj! Spuroj de la ekspoziciita (nuntempe) arta filmo videblas ce la sekva retpago:http://deappel.nl/visit/programme/activity/?id=1048.

CC© BY:© $\© C© Informilo pri agadoj rekte ligitaj al la katedro pri Interlingvistiko kaj Esperanto ce la Universitato de AmsterdamoKompilas: F. Gobbo m uva.nl/profiel/F.Gobbo B F.Gobbo@uva.nl L’ Adama Kat’ aperas: Jan Maj Sep PDF-e perrete 3

Figuro 1: Eltiro de la programo de la konferenco en Nitro

CC© BY:© $\© C© Informilo pri agadoj rekte ligitaj al la katedro pri Interlingvistiko kaj Esperanto ce la Universitato de AmsterdamoKompilas: F. Gobbo m uva.nl/profiel/F.Gobbo B F.Gobbo@uva.nl L’ Adama Kat’ aperas: Jan Maj Sep PDF-e perrete 4

Figuro 2: Parto de la letero pri partopreno en la JUL-fakjurnalon

CC© BY:© $\© C© Informilo pri agadoj rekte ligitaj al la katedro pri Interlingvistiko kaj Esperanto ce la Universitato de AmsterdamoKompilas: F. Gobbo m uva.nl/profiel/F.Gobbo B F.Gobbo@uva.nl L’ Adama Kat’ aperas: Jan Maj Sep PDF-e perrete 5

Figuro 3: Parto de la letero pri partopreno en la projekton DLDP

CC© BY:© $\© C© Informilo pri agadoj rekte ligitaj al la katedro pri Interlingvistiko kaj Esperanto ce la Universitato de AmsterdamoKompilas: F. Gobbo m uva.nl/profiel/F.Gobbo B F.Gobbo@uva.nl L’ Adama Kat’ aperas: Jan Maj Sep PDF-e perrete 6

Figuro 4: Intervjueto en la oficiala magazeno de la Fakultato de Humanistiko

CC© BY:© $\© C© Informilo pri agadoj rekte ligitaj al la katedro pri Interlingvistiko kaj Esperanto ce la Universitato de AmsterdamoKompilas: F. Gobbo m uva.nl/profiel/F.Gobbo B F.Gobbo@uva.nl L’ Adama Kat’ aperas: Jan Maj Sep PDF-e perrete 7