3

KOÇ HOLD‹NG A.fi. AYLIK YAYIN ORGANIYönetim Yeri: Bizden Haberler, Nakkafltepe, Azizbey Sok. No: 1 81207 Kuzguncuk-‹stanbulTel: (0 216) 531 03 86, Faks: (0 216) 343 15 37 ‹nternet: http://www.koc.com.tr e-mail: bizdenhaberler@koc.com.tr Yay›n Türü: Yerel, Süreli Ocak 2009 Say›: 366

Sahibi: Koç Holding A.fi. ad›na Dr. Bülent BulgurluGenel Yay›n Yönetmeni: Ali Y. KoçYay›n Direktörü: Oya Ünlü K›z›l Sorumlu Yönetmen: fieniz AkanEditör: Belgin Demirer, Cüneyt Kural Sanat Yönetmeni: Do¤a Özkan Yay›n Kurulu: Ülkü S. Osmano¤lu, Ar›n Saydam, Ebru Uluceviz, Seçil Akbudak Kalyoncu

Yap›mc›: Kesiflim Yayıncılık ve Tasarım Hizmetleri A.fi. Tel: (0212) 337 51 99 Faks: (0212) 288 62 36

Renk Ayr›m› ve Bask›: Esen Ofset Matbaac›l›k Sanayii ve Ticaret A.fi.Tel: (0212) 549 25 68Faks: (0212) 549 25 74

BBuu ddeerrggiiddeekkii yyaazz›› vvee rreessiimmlleerr kkaayynnaakk bbeelliirrttiillmmeekk ssuurreettiiyyllee kkuullllaann››llaabbiilliirr..

008, ilk 9 ay›nda kârl›l›k ve verimlilik aç›s›ndan hemKoç Toplulu¤u hem de sektördeki flirketler için olum-lu bir seyir izlerken, son çeyrekte tüm dünyay› etkisialt›na alan ekonomik kriz haberleriyle hergün olum-

suz geliflmelerin yafland›¤›, dünyan›n gelece¤ine yönelik soruiflaretlerinin ortaya ç›kt›¤› bir y›l oldu. 2009’da giderek daha da artaca¤› öngörülen busoru ve sorunlar›n alt›ndan kalkabilmek için tüm sektörlerde do¤ru risk analizi ve yönetimi-ne, kapasitenin en verimli olacak flekilde kullan›lmas›na ve büyüme hamlelerinin son dere-ce temkinli davran›larak gerçeklefltirilmesine ihtiyaç var. Daha önce yaflad›¤›m›z krizler vebu krizlerden ç›kar›lan dersler ve tecrübelere dayanarak harekete geçebilir ve yeni koflulla-r› do¤ru tahlil edebilirsek, di¤er ülkelere oranla daha “flansl›” bir konumda olaca¤›m›z ko-nusunda san›r›m hepimiz fikir birli¤i içindeyiz. Lider pozisyonda bulundu¤umuz ve büyük potansiyeli oldu¤una inand›¤›m›z ifl alanlar›ndayo¤unlaflarak, her türlü ekonomik koflula karfl› süreklilik arz edecek bir yap›ya kavuflturdu¤u-muz Toplulu¤umuz, bulundu¤u tüm sektörlerde konumunu daha da güçlendirerek “yenilikçive vizyoner” bir bak›fl aç›s›yla yoluna devam ediyor.Küresel ekonominin en önemli aktörlerinden olan otomotiv sektörü de tüm dünyada önemlikan kayb›na u¤rad›. Buna ra¤men, Türk otomotiv sektörü flirketleri stratejik hedeflerinde her-hangi bir revizyona gitmeyi düflünmüyor. Koç Toplulu¤u her zamanki gibi ülkesine karfl› so-rumluluklar›n›n bilincinde olarak, sektörün önümüzdeki dönemde eskisinden de güçlü bir fle-kilde hizmet verece¤ine inanmaktad›r. Koç Holding Otomotiv Grubu Baflkan› Turgay Du-rak’›n dergimize verdi¤i röportajda iflte bu sorumluluk duygusunun izlerini bulacaks›n›z.Yurtiçi ve yurtd›fl›ndan savunma sektörü flirketleri, Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› öncülü¤ün-de düzenlenen SinerjiTürk 2008 etkinli¤inde biraraya geldi. Dünya savunma sektöründeuluslararas› birer oyuncu haline gelmemiz, hem Toplulu¤umuz hem sektör flirketleri hem deülkemiz aç›s›ndan büyük önem tafl›yor. Koç Toplulu¤u olarak savunma ihtiyaçlar›n› kendikaynaklar›ndan karfl›layan ülkelerin, geleceklerini de kendilerinin kurgulama flans› oldu¤u-nun bilinciyle ülkemiz için çal›fl›yoruz.“Ülkem ‹çin” projesi kapsam›nda gerçeklefltirdi¤imiz çevre konulu e¤itim çal›flmalar› ve“Yeflil Bilgi Platformu” gibi sosyal sorumluluk projelerimiz de tüm h›z›yla devam ediyor. NewYork Metropolitan Müzesi’nde düzenlenen “Babil’in Ötesi” sergisine sa¤lad›¤›m›z katk›ylaülkemizin tan›t›m› için verdi¤imiz hizmetlerden dolay› mutluluk duyuyoruz.2009’un hepimize yepyeni umutlar getirmesi dile¤iyle mutlu y›llar diliyoruz.

Ali Y. KoçYönetim Kurulu Üyesi, Kurumsal ‹letiflim ve Bilgi Grubu Baflkan›

2

Küresel Vizyon4 Turgay Durak: “Sektörün stratejik

hedefleri de¤iflmeyecek”

Ay›n Gündemi8 Savunma sektörü SinerjiTürk’te bulufltu

Stratejik Sat›nalma12 Üstünde günefl batmayan ihale:

Hava kargo tafl›mac›l›¤›

Marka Vizyon14 2015 y›l›n›n Trendsetter’i Anne Lise Kjaer:

“Tahminlerimde asla yan›lmam”

Sosyal Sorumluluk18 Koç Toplulu¤u çevre bilincini okullara tafl›yor

20 Asl›nda hepimiz birer “Yeflil Bilgi Elçisi”yiz

‹çimizden Biri22 Pazarlamada ekip çal›flmas›n›n zaferi

‹letiflim26 Elif Koca: “Sanatsal etkinlikler zekây› gelifltirir”

Birlikte Baflarmak28 Kani Bafltürk: “Krizin faydalar› da var”

Divan Sohbetleri30 Cem Mumcu: “‹nsanlar› daha iyiye

çekmek gibi bir derdim hep olmufltur”

Kültürel Vizyon32 Minik bir dünyada yolculu¤a haz›r m›s›n›z?

34 Okyanusu aflan sergi: “Babil’in Ötesi”

Hayata Dair36 Eviniz ne kadar ak›ll›?

Spor Vizyon38 Melis Sezer: “Baflar›, kiflinin hedefine

ve iste¤ine ba¤l›”

Ford ile Yollarda40 Celal Pir: “Floridal› sürücüye sordum:

Neden Ford Transit Connect kullan›yorsun?”

OCAK 2009

içindekiler

Di¤er ülkelerdendaha flansl›y›z

ürkiye ve dünya otomotivsektörünün son bir y›ll›kde¤erlendirmesini yapabi-lir misiniz?2007 y›l›n›n ortalar›nda

ABD’de finans türevlerinin de¤er kayb›sonucunda geri ödeme sorunlar›n›n te-tiklenmesi olarak ortaya ç›kan finansalküresel kriz, kredi olanaklar›n›n daral-mas› ve fon maliyetlerinin artmas›ylabirlikte tüm dünyada finansal sisteminküçülmesine de neden oldu. Bu durum,al›nm›fl kredilerin bir bölümünün geriödenmeye çal›fl›lmas›; dolay›s›yla yat›-r›mlar›n ve tüketici harcamalar›n›n önceertelenmesi, sonra k›s›lmas› fleklindekendini gösterdi. Ülkemizde de oldu¤ugibi, kriz dönemlerinde, tüm dünya ül-kelerinde öncelikli olarak otomotiv

ürünlerine talepte daralma yaflan›yor. Otomotiv sanayimizde üretimin yüzde 80’iihraç edilmekte ve AB pazar›, ihracat›m›z-da yüzde 90’n›n üzerinde önemli bir payalmaktad›r. Avrupa pazar›ndaki talep da-ralmas› do¤al olarak sanayimizi olumsuzetkiledi. May›s ay›na kadar artarak devameden talep, ihracat ve üretim AB ülkelerin-deki geliflmelere paralel olarak h›zla azald›. Toplam iç pazarda, haziran ay›ndan beridevam eden gerilemenin, ekim ay› itibar›ile daha keskin oldu¤u görülüyor. Ekimay›nda toplam iç pazar yüzde 37, kas›may›nda yüzde 58, otomobil pazar› ekimay›nda yüzde 39, kas›m ay›nda yüzde 57oran›nda azalm›fl durumda.‹hracat›m›z›n yüzde 90’›n›n gerçekleflti¤iAvrupa pazar›ndaki daralman›n sonucua¤ustos ay›nda bafllayan siparifl iptalleriyle

azalan ihracat›m›z, kas›m ay›nda da azal-maya devam etti. Bu ayda toplam ihracatyüzde 41.7 otomobil ihracat› ise yüzde44.4 oran›nda azald›.Özetle ilk üç ayl›k dönemde, toplam üre-timde art›fl oran› yüzde 42 iken, ikinci üçayl›k dönemde bu oran yüzde 24’e gerile-di, üçüncü üç ayl›k dönemde ise yüzde 7düzeyinde gerçekleflti.Toplam ihracatta ise, ilk üç ayl›k dönemdegerçekleflen yüzde 46 düzeyindeki art›fl,ikinci üç ayl›k dönemde yüzde 28’e gerile-di ve üçüncü üç ayl›k dönemde ise yüzde19 düzeyine indi.Toplam üretim, ihracat ve pazar de¤erle-rinde ekim ve kas›m aylar›nda gerçekleflenbüyük orandaki düflüfllerin devam etmesive kümülatif bazda üretim ve ihracatta dadaralman›n artmas› bekleniyor. Bunun so-nucunda 2008 y›l›n›n bafl›nda 1.5 milyonadet üretime do¤ru giden üretim geliflmesi-nin, y›l sonunda 1.1 milyon adedin alt›ndakalaca¤› ve ihracat›n da 1 milyon adetten0.85 milyon dolay›na gerileyece¤i tahminediliyor.

4

Küresel ekonomik krize karfl› ilk tepkiyi verensektörlerden biri olan otomotiv sektörünün son bir y›ll›kde¤erlendirmesini, gelecek planlar›n› ve yeni ekonomikkoflullar çerçevesinde al›nmas› gereken önlemleri Koç Holding Otomotiv Grubu Baflkan› ve OSD Yönetim Kurulu Baflkan› Turgay Durak’la konufltuk

üresel vizyonk

“Sektörün stratejikhedefleri de¤iflmeyecek”

KOÇ HOLD‹NG OTOMOT‹V GRUBU BAfiKANI VE OSD YÖNET‹M KURULU BAfiKANI TURGAY DURAK:

T

“Sektörün stratejikhedefleri de¤iflmeyecek”“Sektörün stratejikhedefleri de¤iflmeyecek”“Sektörün stratejikhedefleri de¤iflmeyecek”“Sektörün stratejikhedefleri de¤iflmeyecek”

2006 2007 2008

Tüm dünyada, özellikle de ABD’de uygu-lanan “kurtarma paketleri” sektörü aya¤akald›rmaya yetecek mi?Otomotiv firmalar›na finansal destek sa¤-lamak amac›yla haz›rlanan toplam 13.4milyar dolarl›k kredi paketi, ABD Hükü-meti taraf›ndan kabul edildi. ABD’nin do¤-rudan ve dolayl› istihdam›n›n onda 1’inisa¤layan otomotiv firmalar›n›n bu kredi iledesteklenmesi, ABD ekonomisinin gelece-¤i ve özellikle sosyal boyutu aç›s›ndan çokönemli bir konu olarak de¤erlendiriliyor. Bu fon sayesinde, finansal olarak zor du-rumda bulunan otomotiv firmalar›n›n yeni-den yap›land›r›lma plan›n›n haz›rlanmas›için süre yarat›lmas› amaçlan›yor. Bu firma-lar›n 2009 y›l› mart ay› sonuna kadar, firma-lar›n›n yeniden yap›land›r›lmas› süreci ile il-gili bir aksiyon plan› haz›rlamalar› bekleni-yor. Bu planda firmalardan beklenen, kamukayna¤›ndan sa¤lanacak fonlar›, yak›t eko-nomisi ve alternatif yak›t kullan›m› sa¤layanyeni nesil küçük araçlar›n gelifltirilmesi içinverimli bir flekilde kullanacaklar›n› ispat et-meleri ve özellikle iflçilik, sa¤l›k sigortas› ve

emeklilik fonu maliyetlerinden tüm çal›flan-lar›n fedakârl›k yapmas›.ABD’deki pakete ek olarak, AB’de küreselkrizin otomotiv sanayi üzerindeki olumsuzetkilerini azaltmak ve daralan pazar› canlan-d›rmak amac› ile 4 y›l süreli 16 milyar Eurotutar›nda “düflük faizli fon paketi” ile ilgiliAvrupa Komisyonu taraf›ndan haz›rlananve ACEA taraf›ndan da desteklenen öneri,aral›k ay› bafl›nda onayland›. Ayr›ca AB Komisyonu’nun, belirli yafl›n üze-rindeki araçlar›n hurda teflviki yoluyla pa-zardan çekilmesine yönelik olarak haz›rlad›-¤› önerinin üye ülkelerde devreye al›nmas›için çal›flmalar bafllat›ld›.

AB ve ABD’de al›nan bu önlemler, esas ola-rak üretimi ve tüketimi art›rmay› hedefliyor.

Yaflanan geliflmelerin Türk otomotiv sek-törüne yans›malar› ne boyutta olacak?‹hracat›m›z›n önemli bölümünü gerçeklefl-tirdi¤imiz Avrupa ülkeleri pazar›n›n daral-mas›, yurtiçi pazar›m›z›n canland›r›lmas› ileilgili al›nmas› gereken önlemlerin öneminiart›rm›flt›r. Avrupa ülkelerine yönelik olarakda benzer tedbirlerin al›nmas› ile ilgili hü-kümet nezdinde gerekli giriflimler yap›lm›flolup bu önlemlerin acil ve öncelikli olarakde¤erlendirilmesi bekleniyor.2009 y›l› için iç piyasan›n otomobil, hafif ti-

5

2007 2008 2008/2007 (%) 2007 2008 2008/2007 (%)

‹hracat Toplam 80,159 46,724 -41.7 747,329 874,084 17.0

Otomobil 49,289 27,397 -44.4 460,180 500,598 8.8

‹hracat ($) Toplam 2,006,970,550 1,126,899,298 -43.9 17,336,088,338 21,012,303,034 21.2

Otomobil 730,127,336 369,961,927 -49.3 6,227,064,368 7,207,748,577 15.7

AAYYLLIIKK 1111 AAYYKKOONNUU

6

üresel vizyonk

cari araç, kamyon ve otobüsler dahil, 2008’egöre yüzde 20 azalarak 400 bin mertebesineinece¤i, ihracat›n ise yüzde 25 oran›nda aza-larak 800 bine inece¤i tahmin ediliyor.

Türkiye boyutundan bakt›¤›m›zda yafla-nan sorunlar için çözüm önerileriniz ne-lerdir?Sanayimizin küresel kriz süresinde, mutlakavarl›¤›n› gelifltirerek sürdürmesi ve kriz so-nunda ortaya ç›kacak f›rsatlara karfl› haz›r-l›kl› olmas›n›n sa¤lanmas› gerekiyor. Bu ne-denle uzun vadede üretim ve ihracatla ilgilihedeflerimize ulaflabilmemiz ve sürdürüle-bilir küresel rekabetin sa¤lanabilmesi içinbaz› temel önlemlerin, hükümetimiz tara-f›ndan bir plan çerçevesinde uygulanmas›sanayimiz için önem tafl›yor. Bu önlemler: ‹ç ve d›fl pazarda süreklili¤in devam› için;tüketicinin al›m gücünün desteklenmesi,kamu tüketiminin yerli ürünlere yönlendi-rilmesi ve ihracat›n desteklenmesi. Likidite s›k›nt›s›n›n giderilmesi için; borç-lanma maliyetlerinin azalt›lmas› ve yeni kre-di kaynaklar›n›n yarat›lmas›.Sanayinin y›lda 2 milyon üretim, 1.5 mil-yon ihracat hedeflerinin desteklenmesiyleilgili olarak; ihracata yönelik büyük yat›-r›mlara kurumlar vergisinin indirilmesi,Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi, nite-likli iflgücü istihdam›n›n korunmas› flek-linde özetlenebilir.

Vergi indirimi, enerji fiyatlar›nda düflüflgibi önlemlerin sektörün toparlanmas›nayard›mc› olaca¤›n› düflünüyor musunuz?Hükümet ve özel sektör taraf›ndan ne gi-bi önlemler al›nmal›?Hükümetimize sundu¤umuz önerilerin ara-s›nda, tüketicilerin ve kurumlar›n do¤rudanal›m gücünü destekleyecek tedbirlerin al›n-mas› konusu ilk s›ralarda yer al›yor.Bildi¤iniz gibi; 2008 y›l›nda elektrik fiyatla-r›, önemli oranlarda art›r›lm›flt›. EPDK’n›nbelirledi¤i ve 2009 y›l› ocak ay›nda uygulan-

maya bafllayacak olan, sanayi firmalar›ndaelektrik tarifelerinin belirli oranlarda düflü-rülmesi yönündeki karar›n, sanayi firmalar›-m›z aç›s›ndan olumlu ve yerinde bir kararoldu¤unu düflünüyorum. Ancak bu tedbir-ler yeterli de¤ildir; yaratt›¤› katma de¤erdikkate al›narak sanayimizin yurtd›fl›yla re-kabet edebilir düzeye getirilebilmesi içinenerji maliyetleri ile ilgili bu desteklerin ar-tarak devam etmesi gerekiyor.

Krizin, yeni nesil hibrit araçlara dönü-flüm için bir f›rsat oldu¤u söyleniyor. Bufikre kat›l›yor musunuz?Baflta geliflmifl ülkeler olmak üzere dünyagenelinde, özellikle petrol fiyatlar›ndaki art›-fla ve küresel ›s›nmaya ba¤l› olarak tüketici-lerde çevreyi daha az kirleten, daha az yak›ttüketen araçlara karfl› bir talep olufluyor. Yi-ne birçok geliflmifl ülke hükümetleri dahaçevreci araçlar› teflvik eden politika ve regü-lasyonlar› uygulamaya al›yorlar. Bütün bunlar›n bir sonucu olarak globalotomotiv firmalar› gelecek ürün planlar›n›bu talep do¤rultusunda flekillendirmekte,daha çevre dostu ve daha az yak›t tüketenaraçlar› ürün planlar›na dahil etmekte ve buaraçlara iliflkin ürün gelifltirme faaliyetlerineh›z vermekte. Hibrit araçlar da bu çerçevedeson dönemde s›kça kendilerinden söz ettiri-yor. Bu konuda araflt›rmalar yo¤un bir flekil-de devam ediyor. Avrupa Birli¤i de bu ko-nudaki araflt›rmalar› h›zland›rmak amac› ile“Yak›t Hücreleri ve HidrojenTeknolojileriOrtak Giriflimi” çal›flmas› bafllatt›. AvrupaTransport Teknoloji Platformu da “Ulafl›m›nElektrifikasyonuna” yönelik bir strateji do-küman› haz›rlad›. Bu raporlarda özellikle s›-k›fl›k trafikte dur-kalk tipli hafif hibrit araç-lardan bafllayarak, tamamen elektrikle çal›-flan araçlara kadar tüm süreç vurgulanmak-ta. fiu andaki vizyon tamamen elektrikliaraçlar›n 2030’lardan sonra al›nabilecekmaliyetlere do¤ru gelmesi. Bu aflamaya ge-linceye kadar, hafif hibrit, hibrit, elektrik

sistemi ile sarj edilebilen hibrit, yak›t hücre-li ve hidrojen ile çal›flan otolar gibi de¤iflikteknolojileri görüyor olaca¤›z. Bu alandailerlemek için baflta akü teknolojisi olmaküzere, elektrikli motor teknolojileri, klimave ›s›tma gibi yard›mc› ünite teknolojileri vebenzeri birçok teknolojinin de gelifltirilmesigerekli. Özellikle akü teknolojilerindeki h›z-l› bir geliflme, flu anda 2030-2050 aras› gibigörünen tam elektrikli otolara geçifli h›zlan-d›rabilir.Yaflanmakta olan global finansal krizbirçok sektörü etkiledi¤i gibi otomotivsektörünü de derinden etkiledi. ÖzellikleAmerikal› üreticiler zor duruma düfltükle-ri bu kriz sürecinde hükümetlerindenmaddi destek aray›fl›na yöneldiler. Ameri-kan hükümeti de bu talebe ürün planla-r›nda daha çevreci araçlara ve daha az ya-k›t tüketen araçlara yer vermeleri ve buplanlar› varsa öne çekmeleri koflulu ileolumlu cevap verdi. Sonuç olarak bu kararhibrit araçlar›n gelifltirme süreçlerini h›z-land›racak ve pazara ulafl›labilir fiyatlarlasunulma tarihlerini erkene çekecek. Dolay›s› ile yaflanan krizin hibrit araçlaradönüflüm için bir f›rsat oldu¤undan ziya-de, bu araçlar›n hayat›m›za girmesine ka-dar geçecek olan süreyi k›saltacak bir kata-lizatör oldu¤unu söylemek daha do¤ru birifade olacak. Fakat yukar›da da bahsetti-¤im gibi, çok de¤iflik teknolojilerin oldu¤ubu alanda do¤ru bir stratejinin izlenmesison derece önemli. Aksi takdirde günü-müzün k›s›tl› kaynaklar› yanl›fl bir flekildeharcanabilir.

2008/2007 De¤iflim % 1.Çeyrek 2.Çeyrek 3.Çeyrek Ekim Kas›mToplam Pazar 26 2 -11 -37 -58Toplam ‹hracat 46 28 19 -28 -42

Toplam Üretim 42 24 7 -21 -50

22000077 22000088 22000088//22000077 ((%%)) 22000077 22000088 22000088//22000077 ((%%))

PPaazzaarr TTooppllaamm 67,017 28,130 -58.0 528,130 482,103 -8.7

OOttoommoobbiill 39,643 17,201 -56.6 295,720 280,119 -5.3

AAYYLLIIKK 1111 AAYYKKOONNUU

7

Ar-Ge çal›flmalar› geliflmelerden ne yön-de etkilenecek? Daha sonraki y›llar içinbeklenti ve planlamalarda bir revizyonagidilecek mi?Sanayimizin stratejisi, verimlilik art›fl› vekatma de¤eri yüksek yenilikçi ürünlerdeüretimi art›rmak ve mevcut ihracat proje-lerine ek olarak yeni projelerin gerçeklefl-tirilmesi; ayr›ca, “Mükemmeliyet Merke-zi” olabilmek için Ar-Ge alan›nda yat›r›m-lar yapmaya ve küresel firmalar›n sadeceüretim yat›r›mlar›n› de¤il, Ar-Ge faaliyet-leri ile ilgili yat›r›mlar›n› da ülkemize çek-meye yönelik olarak yan sanayi firmalar›ile birlikte tasar›m çal›flmalar›n›n gelifltiril-mesidir.Gümrük Birli¤i öncesinde, 250 binler dü-zeyindeki otomotiv sanayi üretimi2007’de 1.1 milyon adede, sadece 35 binadet olan toplam ihracat adeti ise 830 bineulaflm›flt›. Bütün bu kazan›mlar, 1993-2003 y›llar› aras›nda yaflanan dört önemlikriz döneminde her türlü olumsuz koflulara¤men yat›r›mlar›m›z›n aksat›lmadan sür-dürülmesinin bir sonucudur. Bu nedenle, yaflanan son olumsuz geliflme-lere ra¤men, Türk otomotiv sanayi firma-lar›, mevcut stratejilerinde bir de¤ifliklik

öngörmüyor, mevcut stratejileri do¤rultu-sunda, yo¤un ve hedef odakl› çal›flmalar›-na kararl›l›kla devam etmeyi planl›yor.2012 y›l› için belirledi¤imiz 2 milyon adetüretim, 1.5 milyon adet ihracat, 50 milyardolar ihracat geliri ve 600 bin istihdam he-deflerimize, birkaç y›l gecikmeli olsa da,ulaflmak üzere çal›fl›yoruz.

Büyük bir istihdam alan› olan otomotivsektöründe yaflanan geliflmelerin çal›flan-lara yans›mas› nas›l olacak?Otomotiv sanayiinde sürdürülebilir küreselrekabetin en önemli kayna¤› yetiflmifl insangücüdür. Bununla birlikte, pazar ve ihracat-taki önemli düflüfllere ba¤l› olarak, büyükemek ve maliyetle yetiflmifl insan gücü istih-dam›n›n da azalt›lmas› kaç›n›lmazd›r. Bunedenle, bu kayb›n asgari düzeyde kalabil-mesi için, k›sa çal›flma ve k›sa çal›flma öde-ne¤i mevzuat›na ivedilikle ifllerlik kazand›-r›lmas› için “iflsizlik fonu” kaynaklar›n›nkullan›ma aç›lmas› gerekmektedir. Bu ko-nu, hükümetimize sundu¤umuz acil ve ön-celikli önlemler aras›nda yer almaktad›r.Kriz sonunda ortaya ç›kacak f›rsatlara karfl›haz›rl›kl› olabilmemiz ve bu f›rsatlar› en iyiflekilde de¤erlendirebilmemiz, bu yetiflmifl

insan gücünün korunmas›yla yak›ndan ilgi-li olacakt›r.

Otomobil üretimiyle dünya genelinde16’nc› s›raya yükselen Türkiye’nin Pazarpay›n›n artmas› için hangi pazarlarayönelmesi gerekiyor sizce? Alternatifpazarlar yaratma konusunda çal›flmalaryap›l›yor mu?Otomotiv sanayi firmalar›n›n önemli ço¤un-lu¤u küresel ortakl›¤› bulunan firmalardanoluflmaktad›r. Bu firmalar, birçok modelinAvrupa’ya ihracat›n›, üretim üssü olarak tekbafl›na yapmakta ve araçlar ihracat yap›lanülke tüketicisinin beklentilerine göre üretil-mektedir. Bu tür stratejik kararlar, küreselortaklar ile birlikte al›nmakta ve uygulan-maktad›r. Bu nedenle, karmafl›k bir yap›yasahip olan otomotiv ürünleri ile ilgili yenipazar alternatifleri belirlemek, önemli haz›r-l›k ve karar süreci gerektirecek stratejik birkonudur.

Yap›lan yorumlar do¤rultusunda TürkOtomotiv Sektörü’nün “resesyona” girdi-¤i söylenebilir mi?2008 üçüncü çeyre¤inde yüzde 0.5 büyümeaç›klanmas› ekonomik durgunlu¤un sinyal-lerini veriyor. Özel sektör yat›r›mlar›n›n veotomotiv baflta olmak üzere, tüketici harca-malar›n›n önemli oranda azalmas› ve iflsizli-¤in artmas› GSYH geliflme h›z›n›n, son çey-rekte eksi de¤erde olaca¤› beklentisiyle bir-likte, ekonomik durgunluk sürecine girildi-¤ini gösteriyor. Otomotiv sektöründe, 2008 y›l› kas›m ay›n-da geçen y›la göre, yüzde 58 gibi önemli biroranda daralan toplam pazar›n, aral›k ay›n-da yine bir önceki y›la göre daha da darala-ca¤› tahmin ediliyor. 2008 son çeyre¤inde ekonomide yüzde 0.5-1 oran›nda küçülme bekleniyor.Ekonomistlerin resesyon tarifindeki “ikiçeyrekte birbiri ard›na daralma” koflulunugöz önüne ald›¤›m›zda 2009’un ilk çeyreksonucunu da beklememiz gerekli.

2009 y›l› otomotiv sektörü için nas›l ge-çecek?Dünya ile birlikte ülkemizde de etkili olanbu küresel krizin, 2009 y›l›nda etkisini art›r-mas› ve 2010 y›l› ortalar›na kadar da devametmesi bekleniyor. En iyimser tahmin ise,2009 y›l› son çeyre¤inde pazar›n az da olsacanlanmaya bafllayaca¤› yönünde.2008 y›l›nda yaflanan geliflmelerin, 2009 y›-l› hedeflerimize de olumsuz olarak yans›ma-s› ve 2009 üretim ve ihracat›m›z›n, 2008 y›-l›na göre en az yüzde 20 oran›nda gerileme-si bekleniyor.

“Yaflanan son olumsuz geliflmelere ra¤men, Türk otomotiv sanayi firmalar›, mevcut stratejilerinde bir de¤ifliklik öngörmüyor, mevcut stratejileri do¤rultusunda, yo¤un ve hedef odakl› çal›flmalar›na kararl›l›kla devam etmeyi planl›yor”

8

ürk savunma sanayiindeönemli projelerin ger-çekleflmesine öncülükederek finansman katk›-s› sa¤layan Savunma Sa-

nayii Müsteflarl›¤› (SSM), savunma sa-nayii alan›nda yurtiçi ve yurtd›fl›ndafaaliyet gösteren firmalar aras›nda ifl-birli¤inin gelifltirilmesine yönelik birgiriflim bafllatt›. Türkiye‘de son y›llardabafllat›lan yat›r›mlar›n sürdürülmesi vegerekli olan finansman kaynaklar›n›nda bu iflbirli¤i ile sa¤lanmas›n›n hedef-lendi¤i, “SinerjiTürk” ad› verilen fir-malar aras› iflbirli¤i projesiyle, yurtiçive yurtd›fl›ndaki savunma flirketleriaras›nda inovasyon imkânlar›n›n yara-t›lmas›, birlikte büyümelerine destek

olunmas› ve ortaya ç›kacak ürünlerindaha genifl bir yelpazede pazarlanma-s›n›n sa¤lanmas› hedefleniyor.

Nitelikli beyin gücüne ihtiyaç varTürkiye’nin 2007 y›l› rakamlar›ylamilli gelirinin yüzde 1.9’unu savunmave güvenlik harcamalar›na ay›rd›¤›n›,Brezilya ve ‹ran’›n ard›ndan dünyada14’üncü s›rada yer ald›¤›n› söyleyenMilli Savunma Bakan› Vecdi Gönül, Si-nerjiTürk 2008 toplant›s›nda yapt›¤›konuflmada, sanayi ve teknoloji ala-n›nda önemli at›l›mlar yapan Türki-ye’nin, her gün artan bir biçimde nite-likli beyin gücüne ihtiyaç duydu¤unusöyledi.Savunma sanayii sektöründe, yo¤un-

lukla tasar›m ve gelifltirmeye yap›lanyat›r›mlar sonucunda son befl y›lda ya-flanan 2.5 kat büyümeye ba¤l› olarak,sektördeki uzmanl›k ihtiyac›n›n en uçnoktalara vard›¤›n› kaydeden Gönül,“Bu çerçevede, ülkemiz insan›n›n bu-lundu¤u her yerde, birikiminden vebilgisinden bir iflbirli¤i ortam› içindeyararlanma gere¤i do¤mufl bulunmak-tad›r” dedi. Milli Savunma Bakan› Gö-nül, geçti¤imiz on y›ll›k döneme bak›l-d›¤›nda, tüm dünyada savunma harca-malar›n›n yüzde 50’ye yak›n orandaartarak 1.3 trilyon dolar› aflt›¤›n› belir-terek, so¤uk savafl›n ard›ndan yaflananiyimser havan›n yerini de¤iflik bölge-lerde süregelen nizami veya asimetriksavafllar›n ald›¤›n› ifade etti.

T

Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› öncülü¤ünde Antalya’da düzenlenen“SinerjiTürk 2008” etkinli¤i çerçevesinde yurtiçi ve yurtd›fl›ndansavunma sanayii firmalar› bir araya gelip ortak projeler üreterek bir sinerji oluflturman›n yollar›n› konufltular

y›n gündemia

Savunma sektörü SinerjiTürk’te bulufltu

“Bu harcama oran›, geçti¤imiz on y›ll›kdönem içinde yüzde 5’lerden,

yüzde 2’nin alt›na inmifl bu-lunmaktad›r” diyen

Gönül flöyle de-vam etti: “Oransal

olarak yaflanan bu iniflço¤unlukla ülkemizin

milli gelirindeki büyümedenkaynaklanmakta olup, nomi-

nal harcamalar bu on y›ll›k dönemdeayn› düzeylerde kalm›flt›r. NATO ülke-leri içinde genel kabul gören savunmave güvenlik harcamalar› seviyesininmilli gelire oranla yüzde 2 oldu¤u dik-kate al›nd›¤›nda, ülkemizin önümüzde-ki dönemde reel olarak savunma sanayiialan›ndaki mevcut yat›r›m düzeyini ko-rumas›n› bekleyebiliriz. Esasen, içindebulundu¤umuz co¤rafya ve karfl› karfl›-ya bulundu¤umuz savunma ve güven-lik ihtiyaçlar›, Türkiye’nin birçok Avru-pa ülkesine nazaran daha haz›rl›kl› ol-mas› gerekti¤ini net bir flekilde ortayakoymaktad›r” dedi.

Vazgeçilmez stratejik hedefSavunma harcamalar›n›n ülke ekono-misine katma de¤er katacak flekildeyönlendirilmesinin önceli¤ine dikkatçeken Milli Savunma Bakan› Vecdi Gö-nül sözlerini flöyle sürdürdü: “Bu alan-da att›¤›m›z somut ad›mlar sektörümüztaraf›ndan çok yak›ndan bilinmektedir.Sadece son Savunma Sanayii ‹cra Komi-tesi’nde al›nan kararlarla, yurtiçindetoplam bedeli 1 milyar dolardan fazlayeni projelerin savunma sanayii flirket-lerimizde bafllat›lmas› veya mevcut pro-jelerin ilave ihtiyaçlarla devam ettiril-mesi öngörülmüfltür. Geçti¤imiz befl

y›ll›k dönemde bafllat›lan yurtiçi proje-lerin toplam› 5 milyar dolar› aflm›flt›r.Bugün gelinen noktada savunma sana-yii sektörümüzden uluslararas› düzeydebir performans beklemekteyiz. Tekno-loji ve ürün gelifltirmede, üretim ve ka-litede, proje yönetiminde ve verimlilik-te art›k flirketlerimiz en iyiyi hedefle-mek mecburiyetindedir. Üstlenilen pro-jeler son derece karmafl›k konfigüras-yonlar›, en ileri teknolojileri ve üst per-formans gereklerini ihtiva etmektedir.”

3 milyar dolar ciroya do¤ruSinerjiTürk 2008’in düzenlenmesineöncülük eden Savunma Sanayii Müste-flar› Murad Bayar ise konuflmas›nda,Türk savunma sanayiinin cirosunun 2milyar dolar› geçti¤ini belirterek “Türksavunma sanayiinin, yak›n zamanda 3milyar dolarl›k ciroyu geçerek önemlibir uluslararas› oyuncu haline gelece¤i-ne inan›yorum” dedi.Türkiye’nin, yurtd›fl›nda da çok ciddibir yetiflmifl insan potansiyelinin bulun-du¤unun alt›n› çizen Bayar, ABD ve Av-rupa’da profesyonel Türkler’in çal›flt›¤›-n› belirterek, bu durumun, Türkiye’ninyararlanmas› için büyük bir potansiyeloldu¤unu söyledi. Bayar, “Savunma sa-nayimizin teknolojik kapasitesinin çokh›zl› bir flekilde gelifltirilmesi gerekiyor.Bu nedenle, yurtd›fl›ndaki profesyonel-lerimizle iliflkilerimizi güçlendirmeli-yiz,” dedi.Uygulanacak olan savunma sanayii pro-jeleri konusunda da bilgi veren Bayar,Müsteflarl›¤›n ana görevlerinin Türk Si-lahl› Kuvvetleri’nin ihtiyaçlar›n› te-darik etmek ve modern bir

savunma sanayiinin gelifltirilmesini sa¤-lamak oldu¤unu kaydetti. Müsteflarl›kbünyesindeki proje say›s›n›n 200’ü geç-ti¤ini belirten Bayar, Ar-Ge projelerininciddi boyutlarda ele al›nd›¤›n› belirtti.Savunma sanayinin, hedeflerine ulafla-bilme yolunda çok kapsaml› bir yeni-den yap›lanma içinde oldu¤unu ifadeeden Bayar, ihracat hedeflerinin 1 mil-yar dolar oldu¤unu vurgulad›.

Ar-Ge’de yüzde 119 art›flSinerjiTürk Platformu Baflkan› AbdullahRaflit Gülhan ise, Türkiye’nin kalk›nma-s›nda en önemli role sahip olan insankaynaklar›n› bir araya getirerek aralar›n-daki ifl birli¤ini gelifltirmeyi amaçlad›k-lar›n› söyledi. Türkiye’nin y›llar içindebir “teknoloji üssü” haline gelmesini he-deflediklerini vurgulayan Gülhan, sa-vunma sanayiinin bu konudaki enönemli aktör oldu¤unu dile getirdi.Ar-Ge harcamalar›n›n gayri safi yurtiçihas›ladaki (GSYH) oran›n› yüzde 2’ye,tam zamanl› araflt›r›c› say›s›n› da 150bine yükseltmeyi hedeflediklerini kay-deden TÜB‹TAK Baflkan Yard›mc›s›Prof. Dr. Ömer Anla¤an da amaçlar›n›nTürkiye’de yaflam kalitesi ve rekabet gü-cünü art›rmak, sorunlara çözüm sa¤la-mak ve bilim okuryazarl›¤›n› yayg›nlafl-t›rmak oldu¤unu söyledi. Türkiye’nin,Ar-Ge harcamalar›nda 6.6 milyar dolarile dünyada 23’üncü s›rada bulundu¤u-nu belirten Anla¤an, 2002’ye oranla2007 y›l›nda Ar-Ge harcamalar›n›n art›flh›z›n›n yüzde 119 oldu¤una iflaret etti.Türkiye’deki tam zamanl› eflde¤er arafl-

9

10

a y›n gündemi

� Milli Savunma Bakanl›¤› � Ulaflt›rmaBakanl›¤› � Savunma Sanayii Müsteflarl›¤› � Telekomünikasyon Kurumu � Koç Holding Savunma fiirketleri: Koç Bilgi ve Savunma Teknolojileri, Otokar,RMK Marine, Kaletron � DA‹ Labor � TA‹� TE‹ � FNSS � YONTECH � PrincetonUniversity & NASA Inst›tute On BiologicallyInspired Materials � Netafl � Milsoft Yaz›-l›m Teknolojileri A.fi. � Türkcell Technology� Airties � Türksat � Imperial College Hit-tite Corp. � STM � SNC Corp. � TIAXLLC � Havelsan � TÜB‹TAK � TTGV � ODTÜ Teknopark � Abraj Capital � GATE � Meteksan Savunma/Bilkent Hol-ding � EGE Serbest Bölgesi Kurucu ve ‹flle-tici A.fi. (ESBAS)� Vestel � TÜB‹TAK MAM

t›r›c› say›s›n›n 2003 y›l›nda 30 bin ol-du¤unu, 2007 y›l›nda bu say›n›n 50bini buldu¤unu ifade eden Anla¤an,kamu kurumlar›na yönelik 256 mil-yon YTL bütçeli 83 proje ile savunmasanayiine yönelik 509 milyon YTLbütçeli 38 projenin devam etti¤ini di-le getirdi. Türkiye’de 2003 y›l›ndanitibaren Ar-Ge harcamalar› ve araflt›r-maya ayr›lan bütçenin 2.7 kat artt›¤›-n› belirten Ömer Anla¤an, AvrupaKomisyonu’nun “2007 y›l› ‹lerlemeRaporu”nda Türkiye’de bilim ve arafl-t›rma alan›nda olumlu yönde geliflme-

ler sa¤land›¤›n›n vurgu-land›¤›n› da sözlerine

ekledi.

SinerjiTürk 2008’e kat›lan kurum ve flirketler

avunmaSanayii Müste-flarl›¤› öncülü¤ünde dü-zenlenen SinerjiTürk et-kinli¤inde konuflan Ali Y.Koç flunlar› söyledi:

“Artan nüfus, adaletsiz gelir da¤›l›m›, s›-n›rl› do¤al kaynaklar, açl›k s›n›r›nda ya-flamlar›n sosyal bar›fl üzerindeki tehdidive terör, güçlü ordular›n önemini bir kezdaha gözler önüne sermektedir.Bu ba¤lamda, dünyan›n savunma harca-malar›n›n son on y›lda yüzde 45 artarak,2007 y›l› itibar› ile 1.4 trilyon dolar ol-mas› bu gerçe¤in en somut ispat›d›r.Küresel savunma sanayiinin ulaflt›¤› bo-yut ve ilerisi için yap›lan öngörüler ince-lendi¤inde, dünyam›z›n her geçen gündaha az güvenli bir yer oldu¤unu ve ül-ke güvenli¤i konular›n›n artarak önemkazanaca¤›n› görmekteyiz. Türkiye’miz, tarih boyunca dünyan›n ençalkant›l› co¤rafyas› olmufl bir bölgeninliderli¤ine soyunmufl bir ülkedir.Ülkemizin bu co¤rafyan›n lider ülkesiolabilmesi için zengin bir ekonomiye, re-kabetçi bir özel sektöre, güçlü bir ordu-ya, inovasyon ve teknoloji gelifltirme be-cerisine ve yüksek rekabet gücüne ihti-yac› vard›r. Bu hedeflerin gerçekleflmesido¤rultusunda geliflmifl bir savunma sa-nayii en büyük çarpan etkisini yaratacak-t›r. Türk savunma sanayii küresel pazar-da rekabet edecek ve ifl yapabilecek güçve dinamizme sahiptir. Hepimizin arzulad›¤› bu noktaya ülke

olarak gelebilmemizde, milli savunmasanayii oyuncular› olarak el ele verip ya-p›c› bir rekabet ortam›nda, bu gelece¤ibirlikte infla edece¤imize olan inanc›m›ztamd›r.Küresel savunma sanayiindeki büyümeve sundu¤u f›rsatlar, ithal eden ülkelerinalternatif tedarik kaynaklar› aray›fl›, sek-törün ekonomide yaratt›¤› çarpan etkiside¤erlendirildi¤inde savunma sanayiineyat›r›m›n, ülkemizin gerçek potansiyeli-ne kavuflmas›na, dünyada söz sahibi ol-mas›na büyük katk› sa¤layaca¤› aç›kt›r.Türk savunma sanayiinin bugün geldi¤inokta bile, içinde birçok baflar› hikâyesibar›nd›rmakta ve gelecek için ümit vaatetmektedir. Eskiden en basit silah ve ihtiyaçlar› biled›flardan karfl›larken flimdi tank, savaflgemisi, denizalt›, uçak üretebiliyoruz. Geçen seneye ait 400 milyon dolar›n üs-tündeki ihracat performans›m›z ve 2011y›l›nda savunma ihracat›n›n 1 milyar do-lara ulaflt›r›lmas› hedefi, Türkiye’nin kü-resel savunma sanayiinde rekabet edebi-lece¤inin iflaretlerini veriyor. Bu ba¤lamda, ülkemizin bilgi ça¤›n› ya-kalayabilmesi ve güçlü bir milli savun-ma sanayii yaratabilmesi hedefi do¤rul-tusunda, Savunma Sanayii Müsteflarl›¤›liderli¤inde haz›rlanan ve devletimizindestekledi¤i savunma sanayiinde yerelkatk› vizyonunun gerçekleflmesi büyükönem arz etmektedir. Bu yaklafl›m sektör oyuncular›n› heye-

SinerjiTürk 2008etkinli¤ine konuk

konuflmac› olarak kat›lanAli Y. Koç,

ulusal alanda kendinikan›tlam›fl savunma sanayii

flirketlerinin küreselpazarda da önemli

oyuncular halinegeleceklerine inand›klar›n›

belirtti

“Küresel pazarda Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi, Kurumsal

S

11

canland›rmakta ve teflvik etmektedir. Buvizyonu baflar› ile gerçeklefltirmek için gere-ken unsurlar Türkiye’de mevcuttur.Yerel katk› vizyonu flimdiden meyvelerinivermeye bafllam›flt›r. 1990’lar›n bafl›nda te-darik edici rolünde olan Türk savunma sa-nayii, 2000’lerden itibaren üretici konumu-na geçiflini bafllatm›flt›r. Sektör performans›-n›n en önemli göstergesi olarak kabul edi-len, Türk Silahl› Kuvvetleri ihtiyaçlar›n›nyurtiçinden karfl›lanma oran›n›n 2007 y›l›n-da, bir önceki y›la göre 5 puan artarak, yüz-de 41 olarak gerçekleflmifl olmas›, do¤ru is-tikamette ilerledi¤imizin kan›t›d›r. Bir di¤er olumlu geliflme ise NATO savun-ma projelerinde Türk savunma sanayiininpay›n›n 2011 y›l› sonuna kadar dört kat›naç›kar›lmas› hedefi ise, ulusal kabiliyetlerimi-zin NATO üyesi ülkelerden bafllayarak, kü-resel pazarda tan›nmas›na imkân verecek vesektörün küresel pazarda önemli oyuncu-lardan biri haline gelme vizyonuna hizmetedecektir. Plan dahilindeki, 2010 y›l› sonu-na kadar savunma sistemi ihtiyaçlar›n›nyurtiçinden karfl›lanma oran›n›n ortalamayüzde 50’ye ç›kart›lmas› hedefi; ulusal flir-ketlerin kabiliyetlerini gelifltirmeleri bak›-m›ndan çok de¤erlidir. Memnuniyet verici di¤er bir unsur ise, bafla-r›y› yakalamak için olmazsa olmaz flart olanAr-Ge konusunda sa¤lanan ilerlemelerdir.Sektörün geliflmesinde kilit rol oynayan Ar-Ge faaliyetlerinde 2007 y›l›nda bir öncekiy›la göre yüzde 33 bir büyüme sa¤lanm›flt›r. Sektör faaliyetlerine iliflkin rakamlar yükse-

len bir grafi¤e iflaret etse de, ülkemizde birsavunma sanayiinin varl›¤›ndan söz edilme-sine, yap›lanlar›n do¤ru istikamette olmas›-na ra¤men, henüz hedeflenen noktan›n çokuza¤›nday›z. Dünya çap›nda rekabet edebi-len bir milli savunma sanayii yaratmak sonderece zor ve çetrefilli bir yoldur. Bu yoldauzun vadeli planlar, kapsaml› çal›flmalar, sa-b›r ve topyekûn mücadele gerekmektedir.Ancak, kesinlikle eriflebilece¤imiz bir uzak-l›ktad›r.Dünya konjonktüründe yaflananlar ve ulu-sal ihtiyaçlar›m›z ülkemizde savunma sana-yiinin geliflmesini h›zland›racak, genel sana-yi altyap›m›z ve insan kayna¤›m›z ise bununmümkün olmas›n› sa¤layacak unsurlard›r. Burada insan kayna¤› konusunu açmak isti-yorum. Mühendislik iflgücümüz önemli biravantaj›m›zd›r. Bunun yans›malar›n› mü-hendislik iflgücüne dayanan sektörlerin so-nuçlar›nda zaten görüyoruz. Savunma sana-yiinde yüksek teknolojinin en fazla kullan›l-d›¤› ürünlerden biri F16 uçaklar›m›zd›r. S›-f›r hata ile üretimi Amerika’da bile neredey-se imkâns›z olmas›na ra¤men, ülkemizdeüretti¤imiz üçüncü uçakta s›f›r hatay› yaka-lad›k. Bu mühendislik baflar›s›, savunma sa-nayiine iliflkin çok ciddi rekabet avantaj›sa¤layabilecektir. Bundan sonras› için gereken liderlik ve ka-rarl›l›¤›n da mevcut oldu¤u bir ortamdabaflaramaman›n mazereti olamaz. Dünya-n›n enerji kaynaklar›n›n ortas›nda bulunanTürkiye, zaman›nda kartlar›n› do¤ru oyna-mad›¤› için çok avantajl› konumundanazami fayday› sa¤layamad›. Savunma sana-yiinde ayn› hatalar› yapmayal›m ve önü-müzde duran bu f›rsat› de¤erlendirerek ül-kemizin hak etti¤i katma de¤eri sa¤laya-l›m. Koç Toplulu¤u olarak, ulusal çaptakendini kan›tlam›fl ve sürekli gelifliminisürdüren Türk savunma sanayii flirketleri-nin, küresel pazarda da önemli oyuncularhaline geleceklerine inanc›m›z tamd›r; buvizyonu destekliyor ve de bu vizyonun birparças› olmak için çal›fl›yoruz. Koç Toplulu¤u, bugüne kadar savunmasanayiinde, eskiden KoçSistem, flimdi deKoç Bilgi ve Savunma’n›n yan› s›ra, Oto-kar ve RMK Marine Tersaneleri flirketleri-mizle yer alm›flt›r. Mevcut flirketlerimize

ilave olarak, simülasyon teknolojileri ko-nusunda uzmanl›¤›yla tan›nan Kaletronfirmas› da, haziran ay›ndan bu yana bün-yemize kat›lm›flt›r. fiirketlerimiz, savunma alan›nda, di¤er yerlioyuncular›n da iflbirli¤iyle, pek çok güçlü,güvenilir ve fark yaratan projelere imza at-mak ve milli savunma vizyonunun gerçek-leflmesinde lider oyunculardan biri olmakheyecan›yla çal›flmalar›na devam etmekte-dir. Otokar ve RMK flirketlerimizin bugüngelmifl oldu¤u noktadan gurur duymaklabirlikte, daha yolun bafl›nda oldu¤umuzunda fark›nday›z. Türk Silahl› Kuvvetleri’nin, bilgi ak›fl›, za-manlamas› ve güvenli¤i konular›nda artanihtiyac›n› karfl›lamaya yönelik olarak, KoçBilgi ve Savunma Teknolojileri flirketimizle,TSK Bilgi Sistemi projesini gelifltirdik. Bu proje, Türk Silahl› Kuvvetleri’nin bundansonra hayata geçirece¤i tüm yaz›l›m projele-rinin ve sistemlerinin de entegre edilebilece-¤i flekilde dizayn edilmifltir. Öte yandan,özellikle akustik konusunda, Ar-Ge çal›flma-lar›na verdi¤imiz önem do¤rultusunda, ül-kemizin ilk yerli Dalg›ç Tespit Sonar›’n› ge-lifltirmek üzere çal›flmalar›m›z› yürütüyoruz. 2008 y›l›n›n bafl›nda bafllanan proje, TÜB‹-TAK taraf›ndan, Teknoloji ve Yenilik DestekProgramlar› kapsam›nda destekleniyor. Bu çal›flma, Türkiye’nin, akustik ifl alan›ndada yetkinlik kazanmas› ve bugüne kadaryurtd›fl›ndaki flirketlerden karfl›lad›¤› buteknolojileri, bundan sonra yerli kaynaklar-la karfl›layabilir hale gelmesi bak›m›ndanayr›ca önem tafl›yor. Buna ilaveten flirketimiz, akustik faaliyetalan›nda, bizleri heyecanland›ran iki önem-li uluslararas› projede de görev alm›flt›r.Bunlardan biri, Avustralya Hava SavunmaF›rkateyni Program›’ndan alm›fl oldu¤u Ak-tif ve Pasif Sonar Sinyal ‹flleme Projesi, di¤e-ri ise ABD Deniz Kuvvetleri Denizalt› Prog-ram›’ndan alm›fl oldu¤u Synthetic ApertureSonar ve Sidescan Sonar Yaz›l›mlar› ÜretimProjesi’dir. Koç Bilgi ve Savunma Teknolo-jileri’nin bu iki önemli ihracat projesinin,akustikte, uluslararas› pazarlarda devaml›l›-¤›m›z› temin etmek için, ülkemiz ve Toplu-lu¤umuz ad›na önemli bir bafllang›ç olufltu-raca¤› inanc›nday›z.”

rekabet edecek güce sahibiz” ‹letiflim ve Bilgi Grubu Baflkan› Ali Y. Koç:

12

tratejik sat›nalma yönetimis

er A.fi.’nin gerçeklefltirdi-¤i projelerle, Koç Toplu-lu¤u merkezi sat›nalmaoperasyonlar›nda 5 y›ldaortalama yüzde 13 ora-

n›nda tasarruf sa¤lad›. Lojistik alan›ndabugüne kadar baflta Milkrun ve HavaKargo büyük projeleri olmak üzere KoçToplulu¤u içerisinde toplam 6 ortak pro-je yürütüldü. 13 uluslararas› firman›nkat›ld›¤› Hava Kargo ihalesi sonucundanavlun fiyatlar›nda yüzde 16 oran›ndaönemli bir tasarruf elde edildi. Koç Top-lulu¤u hava kargo tafl›mac›l›¤› ihalesi,yaklafl›k 20 milyon YTL proje hacmi ilesektörel alanda en büyük ihaleler aras›n-da yer ald›.Nisan ay› içinde ortak lokasyonlar belirle-nerek ilk ad›mlar› at›lan ihalenin komis-yon çal›flmalar›nda, Ford Otosan, Arçe-lik, Tofafl, Arçelik LG, Türk Traktör fir-malar› bulundu. Hava kargo tafl›mac›l›g›-n›n lider firmalar› ile yürütülen görüflme-ler sonucunda, sektörün ilk teknik flart-

namesi oluflturuldu. ‹halenin sektördeyaratt›¤› rekabet ortam›na vurgu yapanZer A.fi. Özel Projeler Sat›nalma Yöneti-cisi Vedat Bozac›, “‹hale, kat›l›mc› birçokforwarder firmas› için k›yas›ya bir reka-bet ortam› yaratt›. Uluslararas› firmalar›nyurtd›fl›ndan 24 saat boyunca, 3 gün sü-re ile fiyat tekliflerini elektronik ortamdaZer platformuna girebilmeleri için, gelifl-mifl bir IT altyap›s› oluflturuldu. Bununsonucunda, platforma 36 ülke ve 236 lo-kasyon dahilinde, her bir firma taraf›n-dan 2124 adet birim fiyat girildi” dedi.

Her ülke için ayr› fiyat teklifiHava kargo ihalesinde 3 gün boyuncafiyat girifllerinin sa¤lanmas›, forwarderfirmalar›n›n gün bitimini f›rsat bilip gü-ne yeni bafllayan ülkelerle fiyat müzake-releri yaparak fiyatland›rmalar› gerçek-lefltirebilmeleri bu ihalenin; “üzerindegünefl batmayan” ihale olarak nitelen-mesini destekledi. Nihai olarak ise sa-bah saat: 10:00’da bafllayan ‹hale

21:00’e kadar sürdü. Haz›rl›k aflamas›n-da; Koç Toplulu¤u gönderilerinin ger-çeklefltirildi¤i tüm lokasyonlar konsoli-de edilerek flehir k›r›mlar›na göre herbir ülke için ayr› fiyat teklifleri topland›ve detayl› olarak tüm bölgeler de¤erlen-dirmeye al›nd›.Koç Toplulu¤u’nda ihale kapsam› dahi-linde olan toplam gönderiler 236 farkl›

Hava kargotafl›mac›l›¤›

Üstünde günefl batmayan ihale:

Hava kargo ihalesi sonucunda, navlun* fiyatlar›nda yüzde 16’ya varan genel tasarruf elde edildi

Z

Hava kargotafl›mac›l›¤›

Üstünde günefl batmayan ihale:

13

lokasyondan gerçeklefltirildi ve toplamhacim 10 bin tonu aflt›. ‹hale ile navlun fiyatlar›nda yarat›lanyüzde 16’ya varan tasarrufun yan› s›raölçümlenemeyen baflka alanlarda da ya-rarlar sa¤land›. Özellikle gelecek dö-nemde yap›lacak olan tedarikçi seçim-leri için, firmalar›n IT yap›lar› da ince-lendi¤inden süreçte önemli ölçüde za-

man tasarrufu ve operasyonel verimliliksa¤lanmas› bekleniyor.

Seçim kriterleri‹halede, tedarikçi firmalar›n de¤erlendir-me sürecini etkileyecek birçok önemli se-çim kriteri oluflturuldu. Söz konusu seçim kriterleri aras›ndakriterler aras›nda; firmalar›n güvenilir-li¤i, tedarikçi firmalar›n mevcut operas-yonel altyap›s›, servis kalitesi, sahipolunan know-how ve IT altyap›lar› yerald›. ‹halede yer alan baz› forwarder fir-malar› gönderi tonaj› yüksek olan lo-kasyonlar için tahsis edilecek uçak tip-lerini de¤ifltirerek haz›rl›k yapt›klar›n›bildirdiler. Toplu sat›nalma amac›yladüzenlenen bu ihale, sürekli geliflen busektöre de iyilefltirmeye yönelik ivmekazand›r›yor. Devaml› geliflen bu sektö-re de iyilefltirilmeye yönelik bir ivmeyi,toplu sat›nalma amac›yla düzenlenenbu ihale sa¤lam›fl bulunuyor.‹halede verilecek karar›n tüm firmalariçin olumlu olmas› amac›yla, içinde bu-lundu¤umuz ekonomik krizi en az ya-rayla atlatacak firma ve/veya firmalar›nseçimi yap›lmaya çal›fl›l›yor. Bu ihale ilefiyat kriterinin yan› s›ra de¤erlendirme-nin di¤er kriterlerinin de ele al›nmas›y-la en do¤ru tedarikçinin bulunmas› he-defleniyor. Lokasyon baz›nda incelemeyap›ld›¤›nda fiyatlar›n önemli farklargöstermesi nedeniyle, iflin optimize edi-lebilmesi için hizmet verecek firma sa-y›s›n›n art›r›lmas› gerekiyor.

Hava kargo tafl›mac›l›¤› hakk›ndaKoç Toplulu¤u flirketlerine ait gönderim-lerin en yüksek kalite ve en optimum fi-yat ile gerçeklefltirilmesini hedefleyen buihalenin karar süreci, lokasyon baz›ndaher bir firman›n tekrar de¤erlendirilmesiile, k›sa bir süre içinde tamamlanacak.

1950’li y›llarda tüm dünyada etkisini gös-teren sanayileflme ve teknolojik geliflme-ler ulafl›m sektörünün önem kazanmas›n›sa¤lad›. Geliflen teknolojinin açt›¤› yoldanilerleyen ulafl›m sektörü, giderek çeflitle-nen bir yat›r›m sürecine girdi. Dünyan›n dört bir noktas›n› birbirineba¤layan; iletiflim teknolojisini en iyikullanan ve gelifltiren yap› olan havakargo tafl›mac›l›¤›, dünya ekonomisin-de önemli bir yer ald› ve almaya da de-vam ediyor. Üretime yönelik al›mlardatafl›ma maliyetleri yüksek olmas›na ra¤-men h›z›n çok daha önemli olmas› ne-deniyle hava tafl›mac›l›¤› çok fazla kul-lan›l›yor. Global dünya ekonomisininüretici ve tüketicileri stoksuz çal›flmayazorlayan h›zl› ve kaliteli tafl›mac›l›k ih-tiyac› bu sektöre olan talebi yo¤unlafl-t›r›yor.H›z› sayesinde üstün bir rekabet gücü-ne sahip olan hava kargo tafl›mac›l›¤›,yüksek üretim adetleri ve temposu ilebaflta otomotiv sektörü olmak üzerebirçok Koç Toplulu¤u firmas› taraf›n-dan tercih ediliyor.Hava kargo sektöründe, Temmuz döne-minde 700 adet yeni kargo uça¤›n›n si-parifli gerceklefltirildi. Son 3 y›lda adetaalt›n ça¤›n› yaflayan havac›l›k endüstrisi,2008 y›l›nda da geliflimini sürdürdü. * Navlun: Ç›k›fl ve var›fl havaalanlar›nagöre belirlenen, de¤iflik kg baremlerindekitafl›ma ücretidir.

Cihangir Y›ld›r›m ..........Türk Traktör (Baflkan)Alper Eralp ...................Ford OtosanAsuman Arat .................ArçelikBahtiflen Henden ...........TofaflBenay Öztürk ...............ArçelikDeniz Gülenç ...............Zer A.fiErkan Olgan .................ArçelikErtan Tu¤rul ..................Arçelik LGHüseyin fierif Beyaztafl ..ArçelikKemal Usta ...................TofaflMehmet Karaca ............TofaflNazl› Eken ...................Tofafl Rafet Gül.......................TofaflRecai Ifl›ktafl ..................Ford OtosanSavafl Alatafl ...............Tofafl Selen Gürgün ...............Zer A.fiSertaç Ayd›n .................Zer A.fiTaner Durak .................TofaflTaner Güler .................Ford OtosanVedat Bozac› ................Zer A.fi

Hava Tafl›ma Konsey üyelerive komisyon baflkan›:

14

m arka vizyon

Aral›k ay›nda düzenlenen ve dünyan›n dört bir yan›ndan trendyöneticileri, tasar›mc›lar, gazeteciler ve pazarlama yöneticilerini biraraya getirerek gelece¤in trendlerini tart›flan “Marka 2008”konferans›n›n konuflmac›lar›ndan Kjaer Global’in kurucusu Anne Lise Kjaer’le mesle¤ini ve gelece¤in trendlerini konufltuk

irketiniz Kjaer Global’›1988 y›l›nda Kopenhag’dakurdunuz. Ancak daha son-ra Hamburg’a, oradan da1992’de Londra’ya geçtiniz.

Bu kadar s›k yer de¤ifltirmenizin se-bebi nedir?fiirketi ilk Danimarka’da, üstelik k›rsalkesimde kurdum. Kopenhag ve Ham-burg aras›nda bir seçim yapmam gere-kiyordu. Danimarka’da k›rsal kesimingöbe¤inde bulunuyorduk; öte yandanDanimarkal› olmak ve Kopenhag’dangelmek do¤rusu size pek uluslararas›bir nitelik kazand›rm›yordu. Ham-

burg’a geçmek, benim büyük dünyayaat›l›fl›mda ilk ad›md›. Gerçi 1980’li y›l-lar›n bafllar›nda Paris’e gitmifltim amaFrans›zcam pek iyi olmad›¤› için Dani-marka’ya geri dönüp, büyük dünyayaaç›lmadan önce dört y›l daha çal›flmamgerekiyordu. Daha uluslararas› olmakistiyordum. Hamburg’da geçirdi¤imy›llarda her yerle çal›flt›m say›l›r. Ma-uritius ile çal›flt›m, Bali ile çal›flt›m;Hindistan ve Hong Kong’la da... Ger-çekten de dünyan›n dört bir yan›yla ça-l›flt›m ve bu harika bir fley. Kültürü anlamak ve ona en iyi flekildehizmet etmek için gereken dünya görü-

flünü kazan›yorsunuz. Bu da benimgerçekten yapmak istedi¤im bir fleydi.Daha sonra flirketi Hamburg’dan Lon-dra’ya tafl›ma ihtiyac› hissettim. Bu be-nim için kiflisel bir gerilim oluflturuyor-du. Herkes Paris ya da Londra’ya git-mek ister. Yaratt›klar› atmosferlerdendolay› bu böyle... Dolay›s›yla ben derotam› Hamburg üzerinden Londraolarak çizdim.

Moda dünyas›nda bir tasar›mc›l›kgeçmifliniz var. Daha önceki aç›kla-malar›n›zda, moda sektöründeki ori-jinalite yoksunlu¤u ve s›¤l›ktan ötü-

fi

2015 YILININ TRENDSETTER’I

ANNE LISE KJAER:

“Tahminlerimde,asla yan›lmam!”“Tahminlerimde,asla yan›lmam!”“Tahminlerimde,asla yan›lmam!”

rü burada geçirdi¤iniz zamanda hayalk›r›kl›¤› yaflad›¤›n›z› dile getirdiniz.Biraz açar m›s›n›z?S›¤ oldu¤unu, san›r›m kalite konusunafazla derinlemesine giremedi¤imiz içinsöyledim. Ancak moda sektöründe çal›-flanlar›n kendileri, s›¤l›ktan çok uzaklar.Ben daha az, ancak daha iyi ürünler gör-mek istiyorum. Daha anlaml› ürünlerüretmenin yolu bence buradan geçiyor;ruhu olan ürünler böyle yarat›l›r. Bafldöndürücü bir h›zla de¤iflen modan›nruhunu aramak boflunad›r. Ç›lg›n h›zderken böyle bir fleyi kastediyorum. San›r›m her zaman pahal› fleyler sat›nalabilecek güçte insanlar olacak. Fakatbir fleyin pahal› olmas›, onun iyi olmas›-n› gerektirmez. Baflka bir deyiflle, bir fle-yin iyi olmas› için illa pahal› olmas› dagerekmez. Bu daha çok, çekirdek de¤er-ler üzerinde yo¤unlaflmak ve ayn› andaher fleyi yapmaya çal›flmaktan vazgeç-mek ile ilgili bir durum. “Her ifli yapa-r›m” tavr›yla hareket edenler, sonundahiçbir iflte ustalaflamazlar.

Yapt›¤›n›z ifli bir meslekten çok biryaflam tarz› olarak gördü¤ünüzü söy-lerken ne demek istiyorsunuz?Mesle¤inizi düflündü¤ünüzde sadece iflegitmek akl›n›za gelmemeli. Sabah›n er-ken saatlerinde kalk›p, her gün ayn› fleyiyapmaktan kimse hofllanmaz. Gelece¤i-mizi ise hiçbirimiz tam olarak tahminedemeyiz. Bir sonraki iflin nereden gele-ce¤ini her zaman bilemezsin. Dolay›s›y-la tahminde bulunmad›¤›m zamanlar,plan, haz›rl›k ve araflt›rma yap›yorum.Bir de yeni insanlarla tan›flman›n verdi¤iharika dinamik var! Bir günün nas›l bafl-lay›p nas›l bitece¤ini bilemezsiniz. Yap-t›¤›m iflin bence harika yönlerinden biride bu.

Yeni trendleri tahminde baflar› kufl-kusuz do¤ruyu tutturmakla ilgilidir.Peki tahmininizde yan›ld›¤›n›z hiçoldu mu?Bu soruyu soraca¤›n›z› biliyordum de-sem... Hay›r, asla yan›lmam!

Bunun için kulland›¤›n›z teknikler-den bahseder misiniz?Evet; her fleyden önce sunumumdaki çi-zelgelerim. Çok boyutlu daire asl›ndatrendlerin dinamikli¤inin süreklili¤inisa¤layan anlaflmad›r. Bilimsel boyutunabakars›n›z; rakamlara ve gerçeklere...Her fley ortada. Teknoloji konusunda daöyle, siyaset ve finans konular›nda da.Daire boyutunda her fley insanlar ve flir-ketlerle ilgilidir. Dolay›s›yla demografikve bilimsel yaklafl›mla orada olan› bula-bilirsiniz. O hep orada olmufltur. Do¤rudürüst bir araflt›rmayla bulman›z müm-kün. Olaylar›n, insan›n hayat biçimininas›l etkilediklerini anlamak laz›m. ‹n-sanlar›n duygusal boyutta nas›l hisset-tiklerini bilmek laz›m. Terör sald›r›lar› ve muhtelif politikalarvar... Mumbai’deki talihsiz olay› duy-muflsunuzdur. Teröristler silahlar›n› ma-sum yolcular›n üzerine boflaltm›fllar. Butür vakalar günümüzde medya pornog-rafisine dönüfltü. Bu durum çok rahat-s›zl›k verici. Bu tür olaylar beni duygu-sal olarak derinden etkiler. Bu nedenleolaylar›n arkas›na bakmaya çal›fl›r›m. fiuanda cereyan etmekte olanlara bakt›¤›m-da kavga görüyorum. Bu nedenle benkatmanlara bakar›m. Bu yolla ancak ge-lece¤e dair bütünsel bir resim elde ede-biliriz. En iyi pozu yakalad›¤›n›z resim.Bu sizin maketiniz, gelece¤in karmafla-s›nda yolunuzu bulman›z› sa¤layacak

trend atlas›n›zd›r.Benim trend atlas›m GPS’im gibidir. Ya-n›mda o oldukça hatal› tahminde bulun-muyorum. Gelece¤in bir de¤il birçok ce-vab›n›n oldu¤unu da söylemifltim. Ce-vaplar›n›z› siz kendiniz yarat›rs›n›z. Öy-küleri, fikirleri baflkalar›ndan çald›¤›n›z-da, kopya çekmekten baflka hiçbir fleyyapm›fl olmazs›n›z. Baflkas›ndan çald›¤›-n›z öykünün ruhu da olmaz. Çünkü osizin icat etti¤iniz bir fley de¤il, baflkas›-n›n fikri. Sadece trendi takip edin. Tren-di takip ederseniz yanl›fl yapamazs›n›z.Neredeyse gelecek anlat›c›s› gibiyim.Ben gelece¤e dair öyküler anlat›yorumve e¤er benim öykülerimden hofllananolursa onunla ba¤lant›ya geçerim. Bu sa-yede tek yönlü bir ifl iliflkisinden ziyadebir de¤iflim yaflan›r.

Sizce trendlerin arkas›ndaki gerçekgüçler nelerdir?Trendleri, bir kültürün kodlar›n› çözme-nin yollar› olarak görüyorum. Sanatlaçok içli d›fll›y›m. Çünkü sanat›n, o andaolup bitenlerin bir ifadesi oldu¤unudüflünüyorum. Enstalasyon sanat›...Sanat galerisinde çöp sergilemek...Çöp zannetti¤i için bir sanateserini çöpe kald›ran temiz-likçinin hikâyesini gazete-lerde okuyoruz! ‹fadeiçin ne kadar çok ens-trüman›m›z›n oldu-¤unu görmek il-ginç bir fley.Kullan›c›lartaraf›ndanüretileniçeriksaye-sindeortak

“Ben gelece¤e dair öyküleranlat›yorum ve e¤er benim

öykülerimden hofllananolursa onunla ba¤lant›ya geçerim. Bu sayede tek yönlü bir ifl iliflkisinden

ziyade bir de¤iflim yaflan›r”

15

16

m arka vizyon

yarat›m yetene¤i kazanabiliriz.Bir baflka önemli konu da sa¤l›k boyutu-dur. Stres gittikçe art›yor; yanl›fl besleni-yor ve fliflmanl›yoruz; kalp hastal›klar›nayakalan›yoruz. Öte yanda diyabet hasta-lar›na, çok büyük beden giysi giyenlerevs. yönelik endüstriler var. Görüldü¤ügibi ortada büyük bir pazar var ve bukonuda saatlerce konuflabilirim. Amatemelde, makalelerimde bahsetti¤imdürtüler, toplumu bize daha sa¤l›kl›özetler. Kullanmaya karar verdi¤im birteknoloji hem otantik olmal›, hem desa¤l›¤›ma faydal› olmal›. Trendlerle bizbu flekilde çal›fl›r›z.

Bir konsepti yakalay›p yeni bir trendyaratma sürecinde ana esin kaynakla-r›n›z nelerdir?San›r›m insanlar. Sizin gibi insanlarla ta-n›flmak. Sizi tan›mak istiyorum, neredengeldi¤inizi bilmek istiyorum... Her za-man söylerim, seyahatlerimde ana ama-c›m, mümkün oldu¤u kadar çok insanailham vermektir. Seyahat etmeyi ve yeniinsanlarla tan›flmay› çok seviyorum. Busayede insanlarla konufluyorum, onlarda benimle konuflabiliyorlar. Öte yan-dan sanat da bana her zaman ilham ver-mifltir; sanat ve kültür... Bunlar da dö-nüp dolafl›p yine insana ç›k›yor.

Gelece¤e bakt›¤›n›zda nas›l bir top-lum ve nas›l bir insanl›k öngörüyorsu-nuz?Avrupa ve Amerika aras›nda büyük birbölünme görüyorum. Daha sonra bunuRusya’yla, Hindistan’la ve Çin’le karfl›lafl-t›r›yorum. Özellikle yeni ve geliflmekteolan ekonomilerde herkes tek bir fley is-

tiyor: Maddi dünya. Orta s›n›flar›n h›zlabüyümesi onlara yönelik pazarlar› da be-raberinde yaratt›. Hepsi de ayn› fleyeözeniyor: Edinebilecekleri kadar çokmaddi zenginlik. Büyük bir ev ya da ara-ba alam›yorsan›z daha ulafl›labilir tüke-tim mallar›na yönelirsiniz: Armani tak-litleri ya da baflka sahte mallara. Yeni ve geliflmekte olan ekonomiler, pa-rayla mutlulu¤un sat›n al›nabilece¤ineinan›yorlar ve biz art›k bugün çok iyi bi-liyoruz ki bu yanl›fl. Anlam ve mutlulukaray›fl›nda hep yanl›fl yerlere bak›yoruz.Duygusal tüketimin önümüzdeki za-manlarda gittikçe önem kazanaca¤›nainan›yorum. Asl›nda mutluluk aray›fl›her zaman vard›, bu hiç de yeni bir kav-ram de¤il. Ancak tüketimi öyle bir boyu-ta getirdik ki art›k kontrolden ç›km›fldurumda. Daha az tüketmekle kalmay›p,anlams›z tüketimden anlaml› tüketimeya da di¤er bir deyiflle duygusal tüketimegeçifli tamamlamal›y›z.

Dünya çap›nda lider konumundabulunan Kjaer Global’in kurucusuAnne Lise Kjaer, meslek yaflam›na1988 y›l›nda Danimarka k›rsal›ndaküçük bir kasabada bafllad›. Dahasonra Kopenhag’a tafl›nan Kjaer k›-sa bir Paris maceras›ndan sonra flir-ket merkezini önce Hamburg, dahasonra da Londra’ya tafl›d›.Kjaer Global’in müflterileri için enönemli yönü, Kjaer’in trendleri ya-kalamadaki ustal›¤› ve “keskin ze-kâs› ve keskin gözü” ile henüz gelifl-memifl konseptleri bile önceden tah-min edip yorumlayarak büyük ticaribaflar›lara yönlendirmesi olarak ta-n›mlan›yor.

“Tüketimi öyle bir boyuta getirdik ki art›k

kontrolden ç›km›fl durumda. Daha az

tüketmekle kalmay›p, anlams›z tüketimden

anlaml› tüketime ya da di¤er bir deyiflle

duygusal tüketime geçifli tamamlamal›y›z”

Anne LiseKjaer kimdir?

“Marka 2008” konferans›nda, marka yönetiminde söz sahibi yöneticiler, uluslararas› üne sahip uzmanlar, gazeteci-ler ve bine yak›n üst düzey pazarlama yöneticisi bir araya gelerek, sektörle ilgili son trendler ve kavramlar› tart›flt›.

osyal sorumluluks

18

ocuklar›m›z rahat nefesald›¤›nda, topraklar›nagüvenle bast›¤›nda, ik-lim onlara dostça dav-rand›¤›nda, ancak o za-man, yat›r›mlar›n ve bü-

yümenin anlam› olacakt›r.” Gerek ifl ve gerek kurumsal sosyal sorum-luluk anlay›fl›n› bu ilkeye dayand›ran KoçHolding, dünyay› bekleyen olas› tehlike-lere karfl› savaflta bir cephe daha açt›. Ya-r›n›n karar al›c›lar› olacak gençlerde çev-re bilinci yaratmay› hedefleyen Koç Hol-ding, Türkiye’nin bu alandaki en eski vebüyük sivil toplum örgütlerinden TE-MA’n›n Yavru TEMA ve Genç TEMA uy-gulamalar›n›, sosyal sorumluluk projele-riyle destek verdi¤i okullara tafl›d›.Bu kampanya, Koç Holding’in 80. kuru-lufl y›l› olan 2006’da bafllayan “Ülkem‹çin” projesinde yer al›yordu. Üç y›l gibik›sa bir sürede ülke geneline yay›lan “Ül-kem ‹çin” projesinin temel amac› flöylebelirlenmiflti: Koç Toplulu¤u flirketleri,çal›flanlar› ve bayileri aras›nda sosyal so-rumluluk olgusunu yayg›nlaflt›rmak, buyolla toplumsal sorunlar konusunda kat›-l›mc›l›¤› ve geliflimi destekleyerek yaflamstandard›n› yükseltecek projeleri hayatageçirmek. Projenin bafllad›¤› 2006 y›l›nda 223 pro-

je baflar›yla uyguland›. Bu projeler aras›n-da, Çocuk Esirgeme Kurumu’na yönelikçal›flmalar, okul tadilatlar› ve ekipmandeste¤i sa¤lanmas›, hayvan bar›naklar›yap›m›, çevre düzenlemeleri ve köy yar-d›mlar› gibi farkl› alanlarda projeler ger-çeklefltirildi. 2007’de ise toplam 164 pro-je hayata geçirildi. Bu projeler, a¤›rl›kl›olarak e¤itime yönelikti. 2008 y›l›nda ise güncel sorunlara ortakçözümler üretilmesi amac›yla “Ülkem‹çin” projesinin tek bir konuya odaklan-mas›na karar verildi. Çevre ve Orman Ba-kanl›¤› ve TEMA Vakf› iflbirli¤i ile Türki-ye’nin yedi bölgesine, 700 bin fidan diki-mi için kaynak yarat›ld›.

“Ülkem ‹çin” ve “MLMM”projeleri el ele“Ülkem ‹çin Ormanlar›” kampanyas›, siviltoplum kurulufllar›n›, kamu ve özel sektö-rü buluflturmas› nedeniyle kamuoyunundikkatini küresel kirlenmeye karfl› müca-deleye çekti. Ancak “Ülkem ‹çin” kam-panyas›nda ormanlar›n oluflturulmas›ylayetinilmedi. 2008 y›l›, a¤açland›rma çal›fl-mas›n› destekleyici bir e¤itim program›y-la kapand›. Bu e¤itim ad›m›, ormanlaflt›r-ma kampanyas›yla oluflturulan ormanalanlar›n›n ve mevcut yeflil alanlar›n ko-runmas›n› öngörüyordu. Kampanya ile

ormanlar›n bulundu¤u illerdeki çocuk vegençlere yönelik bir bilinçlendirme e¤iti-mi verilecekti. Çal›flma alan› olarak 10 ilseçildi. Ankara, Batman, Giresun, Kara-man, I¤d›r, ‹stanbul, ‹zmir, Kocaeli, Mer-sin ve Tekirda¤’daki “Meslek Lisesi Mem-leket Meselesi” bursiyerleri ile daha önce-ki y›llarda “Ülkem ‹çin” projeleri kapsa-m›nda yenilenen ve ihtiyaçlar› giderilenokullardaki ö¤rencilere çevre e¤itimi ve-rildi. “Dünyay› Kurtaran Küçük fieyler”bafll›kl› kitapç›k da, bireylerin çevre mü-cadelesindeki yol haritas› gibiydi. Böylece hem “Ülkem ‹çin” projesi kapsa-m›nda dikilen fidanlar ve oluflturulan or-manlara sahip ç›kacak bilinçli nesilleroluflmas›na katk›da bulunuldu, hem de‘Meslek Lisesi Memleket Meselesi’ bursi-yerlerine verilen ‘Sorumlu vatandafll›k’e¤itimi pekifltirilmifl oldu.

Ne yapabiliriz?E¤itimde ö¤rencilere öncelikle dünyan›nküresel kirlenme nedeniyle yüz yüze ol-du¤u tehlike anlat›ld›. TEMA gönüllüle-ri, kurumun amaç ve çal›flmalar› hakk›n-da bilgi aktard›. Ülkemizin ve dünyan›nyaflad›¤› çevre problemleri hakk›nda ö¤-rencileri bilgilendiren TEMA gönüllüle-ri, her fleyin devletten beklenemeyece¤i-ni, tek tek her bir bireye görev düfltü¤ü-

“Ç

Koç Holding, “Ülkem ‹çin” projesi kapsam›nda, toplumsal fark›ndal›k yarat›p çevreye duyarl› gençler yetifltirmek üzere, TEMA ile el ele vererek, Yavru TEMA ve Genç TEMA uygulamalar›n› bafllatt›. 10 ildeKoç Holding’in sosyal sorumluluk projeleriyledestek verdi¤i okullarda, çevre e¤itimi yap›ld›

Koç Toplulu¤uçevre bilinciniokullara tafl›yor

nü anlatt›, bilinçli ve güçlü bir kamuoyudeste¤inin önemine de¤indi. Peki, geliflmifl ülkelerin, dev kurulufllar›nbafla ç›kamad›¤› küresel kirlenme ve do¤alkaynaklar›n verimli kullan›lmas› konu-sunda biz bireyler ne yapabilirdik? E¤itimseminerinde verilen bilgilerin yan› s›ra“Ülkem ‹çin” projesi kapsam›nda haz›rla-nan “Dünyay› Kurtaran Küçük fieyler” ki-tap盤›nda biz bireylere düflen görevler ay-r›nt›lar›yla yer ald›.

“Sorumlu Vatandafllar” Meslek Lisesi Memleket Meselesi projesi-nin, küresel kirlenmeye karfl› savafl›mda“Ülkem ‹çin” projesiyle kesiflti¤i noktaolan “sorumlu vatandafll›k modeli” hak-k›nda, Meslek Lisesi Koç’u Songül Öncel’üdinledik. MLMM projesinin Opet flirketsorumlusu da olan Opet Petrolcülük A.fi.Organizasyon Gelifltirme ve E¤itim Müdü-rü Songül Öncel flu bilgileri verdi:“Bursiyer ö¤rencilere MLMM projesi kap-sam›nda lisedeki koçlar›n deste¤iyle herdönem çeflitli projeler veriyoruz. Mesela,sorumlu vatandafll›k modeli nedir bunuanlat›yoruz. Sorumlu vatandafl ne de-mek? Sorumlu vatandafl olmak için neleryapmak gerek? Tam da bu aflamada TE-MA devreye gird ve ö¤rencilerde ‘Sorum-lu vatandafl olarak genç temal› olabilirim’

bilinci geliflti.”“Ülkem ‹çin”in 18 Aral›k’ta bafllayanbilgilendirme kampanyas›, 30 Aral›k ta-rihlerinde sona erdi¤inde, TEMA’n›n gençsavaflç› ordusunu da art›rm›fl oldu. Kam-panya kapsam›nda bilgilendirilen ö¤renci-ler, e¤itimin ard›ndan Genç Tema ve Yav-ru Tema üyesi yap›ld›. “Ülkem ‹çin” proje-si kapsam›nda yap›lan bilgilendirmelerinard›ndan çevreye katk›lar› nedeniyle te-flekkür belgeleri ve TEMA gömlekleri da-¤›t›lan ö¤renciler, daha yaflanabilir birdünya için katk›da bulunacaklar› inanc›y-la evlerine döndüler.

19

Teflekkürlerimizle...Ülkem ‹çin koordinatör bayilerimizAnkara Mehmet Akkafl/ Arçelik Bayii‹stanbul Altu¤ Erkan/Ford Bayii Kocaeli Kani Bafltürk,

Selim Bafltürk/Arçelik Bayii‹zmir Engin Soy/Arçelik BayiiMersin ‹brahim Kiper/Arçelik BayiiBatman ‹hsan Borak/Arçelik BayiiI¤d›r Cafer Yeflil/Arçelik Bayii

Meslek Lisesi Koçlar›m›zAnkara Yeflim Erdo¤an, Murat Öztürk,

Tolga Yanç/Türk TraktörAnkara Gülden Gör/ArçelikAnkara Sait Cömert/Birmot ‹stanbul Esra fienkul/SeturKocaeli Cemal Akar/Aygaz,

‹smet Narin ve Emrah Duman/FordTekirda¤ Yaflar Acaro¤lu, Mevlüt Ayer

Halil fieker/OPET ‹zmir Murat Tümer/BirmotMersin Ahu Güven/OtokoçKaraman ‹brahim Serdar K›l›nç/Yap› KrediGiresun Ahmet Özyer/OpetGiresun Ahmet Özyer/OpetBatman Mustafa Solak/TüpraflI¤d›r Adnan Dursuno¤lu/Ford

TEMA temsilcilerimizAnkara Mukadder Ekremo¤lu‹stanbul Güner Aç›ksözKocaeli Nermin Tol‹zmir Alaeddin Hac›müezzinMersin fiükrü Alt›novaBatman Hasan GökI¤d›r Ifl›l Bedirhano¤luTekirda¤ ‹hsan SoysalKaraman Levent KüçükalpelliGiresun Nilgün Gözükan

Projelerimizde eme¤i geçen tüm koordinatörbayilerimize, MLK’lar›m›za ve TEMAtemsilcilerimize teflekkür ederiz.

s

20

osyal sorumluluk

lasti¤in do¤ada yok olmasüresinin bin y›l oldu¤unubiliyor muydunuz? Bilsey-diniz, daha az plastik tü-ketirdiniz de¤il mi? Dün-

yada 1 milyar insan›n sa¤l›kl› sudan mah-rum oldu¤unu bilseydiniz, suyu daha ta-sarruflu kullan›r; ifl dünyas›n›n y›lda yak-lafl›k 1 milyon ton at›k k⤛t üretti¤ini bil-seydiniz, daha az yaz›c› ç›kt›s› al›rd›n›z. ‹flte Koç Bilgi Grubu, çevre sorunlar›yla,bu konudaki bilgi eksikli¤ini gidererekmücadele etmek için, “Ülkem ‹çin”projesi kapsam›nda, “Yeflil Bilgi Platfor-mu” ad›yla bir proje bafllatt›. Yeflil Bilgi Platformu’nun faaliyetlerine,Koç Bilgi Grubu’nun bünyesindekiKoçSistem, Koç.net, Bilkom/Apple Tür-kiye, Promena, Koç Bilgi ve SavunmaTeknolojileri, Tan›/Paro ve Zer’den bafl-land›. Çal›flanlar, projenin ilk iflaretle-riyle, iflyerlerindeki merak uyand›r›c›afifller arac›l›¤›yla karfl›laflt›lar. Çevreduyarl›l›¤› oluflturacak k›sa ve öz bilgi-lerin yer ald›¤› ve “Türkiye’nin orman-lar›n›n yaln›zca yüzde 4’ünün korumastatüsü alt›nda oldu¤unu biliyor muy-dunuz?”, “Dünyada 1 milyar insan›nsa¤l›kl› sudan mahrum oldu¤unu bili-yor muydunuz” gibi ifadeleri içeren buafifllerle, çal›flanlar›n dikkati konununönemine çekildi.

Yeflil Bilgi ElçileriÇal›flanlar, projenin detaylar›ndan, kendile-rine e-posta arac›l›¤›yla ulaflan bir mektup-la haberdar oldular. Koç Bilgi Grubu GenelMüdürü Mehmet Nalbanto¤lu ve Koç BilgiGrubu Kurumsal ‹letiflim Koordinatörü Ba-nu Aydo¤an imzal› e-postayla “Koç BilgiGrubu’nun kendi paydafllar›ndan bafllamaküzere, çevre bilincini, yaflad›¤›m›z bölgeyeve ülke geneline yaymay› hedefliyoruz. Enönemli bilgi paylafl›m araçlar›m›zdan biri,çevreyle ilgili haber ve bilgilerin yer ald›¤›bir kaynak olan www.yesilbilgi.org web si-temiz. Tüm Sivil Toplum Kurulufllar›’n›zengin bilgi birikimleriyle içeriklerini, busite kanal›yla daha genifl kitlelere duyurma-lar›, çevre duyarl›l›¤›n› projemiz ve YeflilBilgi Platformu arac›l›¤›yla da, Türkiye ge-neline yaymalar› konusunda iflbirli¤ine da-vet ediyoruz” denilerek tüm çal›flanlar vesivil toplum kurulufllar› projeye, çevreye vegelece¤e sahip ç›kmaya davet edildi. Yeflil Bilgi Elçileri, yani tüm Koç Bilgi Gru-bu çal›flanlar›, çevre de¤erlerini korumay›ve çevrelerindeki kiflilere aktarmay› görevbileceklerini içeren “Yeflil Bilgi Manifesto-su”nu imzalayarak projeyi bafllatt›lar. Çal›-flanlar bu manifestoyla, “Çevre bilincimigelifltirecek bilgilerle donanmay› ve bu bil-gileri çevreme yaymay› al›flkanl›k; att›¤›mher ad›mda çevreye duyarl› davranmay›bir yaflam biçimi olarak benimsiyorum”

demifl oldular. ‹lk günden itibaren Plat-form’un çal›flmalar›n› yak›ndan takipeden, Platform’la önerilerini paylaflan, hat-ta yap›lanlar› sorgulayan Yeflil Bilgi Elçile-ri, bugün de çevreyle ilgili duyarl›l›klar›n›her f›rsatta dile getiriyor, etraflar›na yay-d›klar› çevre fark›ndal›¤›yla ilgili öyküleri-ni Platform’la paylafl›yorlar.

Anayasa’y› tüm çal›flanlar imzalad›Yeflil Bilgi Elçilerinin çevreye duyarl› dav-ran›fllar›n› tan›mlayan “Yeflil Bilgi Anaya-sas›” oluflturularak, bu Anayasa’ya tümkampus genelinde yer verildi. Ayr›ca, tümçal›flanlar›n e-posta imzalar›n›n alt›na “Ye-flil bir dünya için, önce bilmek gerek” slo-gan›n›n bulundu¤u Platform logosu yer-lefltirilerek, çevre bilgilerinin yo¤un e-ma-il trafi¤i ile de yay›lmas› sa¤land›.

At›k dönüflüm mekanizmas› kurulduTüm Koç Bilgi Grubu flirketlerinde tüketi-min geri dönüfltürülebilir ve çevre dostuolmas› için gereken önlemler hayata geçi-rildi. Kampus ve binalara k⤛t, plastik,pil, teneke, elektronik ve cam at›klar içingeri dönüflüm kutular› yerlefltirildi. Bu ku-tularda toplanan at›klar›n, geri dönüflümsüreçlerinden geçmek veya do¤aya en azzarar verecek flekilde imha edilmek üzere,ilgili kurulufllara gönderilmesini sa¤laya-cak sistem oluflturuldu. Bu kapsamda, bu-

P

Koç Bilgi Grubu, Ülkem ‹çin projesi kapsam›nda çevre sorunlar›yla, öncelikle

bu konudaki bilgi eksikli¤ini gidererek mücadele etmek için “Yeflil Bilgi Platformu”nu

oluflturdu. Platform, “Yeflil Bilgi Elçisi” olan çal›flanlar, Bu¤day Derne¤i, Do¤a Derne¤i, TEMA, TURMEPA, TÜRÇEK ve WWF-Türkiye adl› çevre sivil

toplum kurulufllar›ndan ald›¤› güçle, k›sa sürede önemli yol ald›

“Yeflil BilgiElçisi”yiz

Asl›nda hepimiz birer

güne kadar yaklafl›k 4 ton k⤛t, 100 kgpil, 150 kg elektronik malzeme, 150 kg te-neke at›k topland›. Bu at›klar›n geri dönüfl-türülmesiyle, hammadde kayna¤›, tüketil-mek yerine ekonomiye kazand›r›lm›fl olu-yor ve böylece do¤al kaynaklar korunuyor.

Güncel çevre kütüphanesi yeflilbilgi.orgPlatformun iletiflim merkezi olarak da ifllevgören www.yesilbilgi.org internet sitesioluflturularak yay›na aç›ld›. Çevreyle ilgilihaberler, röportajlar, etkinlikler ve pratikbilgilerin yer ald›¤› web sitesi, çevre ala-n›nda faaliyet gösteren sivil toplum kuru-lufllar›n›n sahip olduklar› bilgi birikimiylede besleniyor. Web sitesi arac›l›¤›yla, gün-cel çevre bilgilerinin genifl kitlelere ulaflma-s› ve çevre konusunda bilgi sahibi olan ge-nifl kitlelerin, att›klar› her ad›mda çevreyeduyarl› davranmay› al›flkanl›k haline getir-mesi amaçlan›yor. www.yesilbilgi.org’unuzun vadede, çevre konusunda bir kütüp-hane haline gelmesi hedefleniyor.

Çevre duyarl›l›¤›, flirketlerin kanallar›yla yay›l›yorPlatform, toplumun çevre sorunlar› konu-sunda bilinçlenmesini sa¤layacak olan çev-re bilgilerini, Koç Bilgi Grubu flirketlerininsahip oldu¤u bilgi yay›l›m araçlar› ve uz-manl›klar› sayesinde genifl kesimlere ulafl-t›rma imkân› buluyor. Çevre bilgilerinin yay›lmas›nda, Koç Bilgi

Grubu flirketlerinin kendi kanallar› da kul-lan›l›yor. Aral›k 2008 bafl›ndan itibaren,Koç Bilgi Grubu flirketlerinin tüm müflteri-lerini ve ifl ortaklar›n› kapsayan veri taban›-na e-bülten arac›l›¤›yla, düzenli çevre bil-gisi ak›fl› sa¤lan›yor. Örne¤in, tüm Türkiye genelinde bulunan14 Apple APR’daki bilgisayarlar›n ve yineTürkiye genelinde bulunan 1497 Paro flu-besindeki 3825 Paropod’un ekranlar›nda,Yeflil Bilgi Platformu’na ait çevre bilgileriyay›nlan›yor. Çevre bilgilerinin yay›nland›¤› 14 APR ma-¤azas›n›n günlük ziyaretçi say›s›n›n 3-5bin aras›nda de¤iflti¤i, Paropod’lar›n müfl-teriler taraf›ndan görünür oldu¤u noktalar-da ayda 10 milyondan fazla ifllem gerçek-

leflti¤i düflünüldü¤ünde, fark›ndal›k olufl-turmaya yönelik çevre bilgilerinin boyutuen genifl biçimiyle ortaya ç›k›yor.

Proje büyümeye devam edecekProje, önümüzdeki dönemde çevre bilgisi-ni yeni platformlarda yaymaya devam ede-cek. “Yeflil Bilgi Elçileri”, çevre sivil toplumkurulufllar›n›n faaliyetlerine kat›larak, aktifbirer çevreci olduklar›n› farkl› alanlarda dagösterecekler. “Yeflil Bilgi Tohumlar›” pro-jesiyle, ilkö¤retim okullar›nda çevre bilinç-lendirme e¤itimlerine bafllanacak. Ayr›ca,Koç Bilgi Grubu bünyesinde yer alan flir-ketler ile ortak olarak gerçeklefltirilecekprojeler, çal›flmalar›n tamamlanmas›n›n ar-d›ndan kamuoyuna duyurulacak.

21

Bunlar› biliyor musunuz?*� Türkiye’de son 64 y›lda 68.214 orman yang›n› yafland›¤›n›,� Dubai’de suyun, benzinden 4 kat pahal› oldu¤unu,� Türkiye’nin yüzde 90’›n›n erozyonla karfl› karfl›ya oldu¤unu,� Denizlerdeki çöplerin her y›l 1 milyondan fazla deniz kuflunu öldürdü¤ünü,� Ormanlar›n, 50 metre geniflli¤indeki bir park›n trafik gürültüsünü 20-30 desibel azaltt›¤›n›..,� Devlet Su ‹flleri’nin hesaplamalar›na göre, Türkiye’de 2030 y›l›nda do¤al sulak alanlar›n neredeyse tama-m›n›n yok olmas›n›n beklendi¤ini,� Bir duflta ortalama 50 litre, bir banyoda 150 litre su tüketildi¤ini,� Mercan ve kabuklu deniz hayvanlar›n›n baz› türlerinin say›lar›n›n; bilezik, kolye gibi süs eflyas› yapmakiçin topland›¤›ndan çok azald›¤›n›,� Gerekmedi¤i zamanlarda bir saniyeli¤ine bile olsa ›fl›¤› kapatarak enerji tasarrufu sa¤layaca¤›n›z›,� Yüzde 100 geri dönüflümlü ka¤›ttan üretilmifl bir ton ka¤›d›n; 17 a¤aç, 4100 kws enerji ve yaklafl›k 26.5m3 suyun tasarruf edilmesi anlam›na geldi¤ini,

*www.yesilbilgi.org’dan al›nm›flt›r.

yl›k ekonomi dergisi Capital taraf›ndan yap›lan“2008 y›l›n›n en iyi pazarlama yöneticisi” araflt›r-mas›n›n sonuçlar›na göre 2008 y›l›n›n en iyi 25 pa-zarlama yöneticisi aras›nda Koç Toplulu¤u’ndaniki isim de vard›. Arçelik’ten Murat fiahin ve Ford

Otosan’dan Serhan Turfan’la baflar›lar›n›, pazarlaman›n püfnoktalar›n› ve iyi bir pazarlama yöneticisinin nas›l olmas› ge-rekti¤ini konufltuk.

Capital dergisi taraf›ndan “2008 y›l›n›n en iyi 25 pazarlama yö-neticisi” aras›nda gösterildiniz. Bu baflar›n›n s›rr› nedir sizce?M.fi: Öncelikle Capital dergisinin okuyucu ve seçici kurulunabeni seçtikleri için teflekkür ediyorum. Ben önceki y›llarda daayn› derginin ayn› konulu listesine seçilmifltim. Özüne bakacakolursan›z bunun bir s›r olmad›¤›n› düflünüyorum. ArçelikA.fi.’de sistematik bir yap› içinde görev yap›yoruz. Üstlerimizve astlar›m›z var. Bir yön belirlemeye çal›fl›yoruz. Bunu tart›fl›-yoruz. Argümanlar›m›z› masaya yat›r›yoruz. Sonras›nda daplanlar›m›z› icra edip sürekli plan›m›zla uyumumuzu kontrolediyoruz. Yönetmekle yükümlü oldu¤umuz alanlar› ve marka-lar›m›z› hem yurtiçinde hem de yurtd›fl›nda de¤erli hale getir-meye çal›fl›yoruz. Bunun s›rr›na gelince, aç›kças› ben bunun birs›r oldu¤unu düflünmüyorum. Uyumlu ekip çal›flmas›n›n, do¤-ru planlaman›n ve h›zl› karar alman›n belirleyici oldu¤unu dü-flünüyorum.

S.T: Öncelikle bu baflar›n›n tüm pazarlama ekibimize ait oldu¤u-nu söylemem gerekiyor. Bu bir ekip çal›flmas› ve yapm›fl oldu¤u-muz tüm pazarlama faaliyetlerinde ekibimizin her bir üyesininbüyük rolü bulunuyor. 2008, gerçekten bizim ekibimiz aç›s›ndaninan›lmaz yo¤un geçen bir y›l oldu. Üç adet otomobil lansman›-m›z ve pek çok ürünle ilgili aksiyonumuz vard›. Baflar›m›z›n al-t›nda iflleri bafltan iyi planlaman›n, öncelikleri belirleyerek bunla-

ra odaklanman›n ve her iflten önce iyi bir beyin f›rt›nas› yap›p,farkl›laflman›n yatt›¤›n› söyleyebilirim. Yapm›fl oldu¤umuz herlansman ve pazarlama faaliyeti öncesi, “rakiplerden nas›l ayr›flabi-liriz” diye beyin f›rt›nas› yapt›k. Klasik çizgi üstü iletiflim kanalla-r› d›fl›nda yeni projeler gelifltirdik, online mecralara yöneldik.Yapm›fl oldu¤umuz her iletiflimde “hedef kitleye” yöneldik.

Koç Toplulu¤u bünyesinden iki pazarlama yöneticisinin seçil-mifl olmas› Topluluk bünyesinde nas›l karfl›land›?M.fi: Yeri gelmiflken Serhan Bey’i de tebrik etmek istiyorum.Ford’da gözlemledi¤im kadar› ile oldukça baflar›l› uygulamalargerçeklefltiriyor. Ford markas›n› çok iyi yönetiyor. Bizlere BizdenHaberler içinde yer ayr›lmas› bile Koç Toplulu¤u’nun markalarave o markalar› yöneten insanlara de¤er verdi¤inin en aç›k ifadesi-dir. Ben de bir pazarlama profesyoneli olarak yeri gelmiflken bukonuda Koç Toplulu¤u’nun temel felsefesinden duydu¤um mem-nuniyeti belirtmek isterim.

S.T: Tüm flirketlerimiz sektöründe önde kurulufllar ve bu neden-

çimizden birii

22

Pazarlama yönetiminde

A

“Pazarlaman›n en önemli katk›s› sizi ‘rakiplerinizden farkl› olma’

yönünde zorlamas›d›r. Herkesinyapt›¤›n› yapman›n bir ifle

yaramad›¤›n›, daha iyisini ve ‘h›zl›’ yapman›z gerekti¤ini

çok daha iyi anl›yorsunuz”

SERHAN TURFAN:

le bu flirketlerin yöneticileri ve çal›flanlar› da bu baflar›n›n mimar›.Koç Toplulu¤u gerçekten çok iyi yöneticilere sahip, bu nedenle butür baflar›lara da çok al›fl›k oldu¤unu düflünüyorum.

Koç Toplulu¤u ve kurum kültürünün iflinize nas›l bir katk›s› ol-du¤unu düflünüyorsunuz?M.fi: Koç Toplulu¤u içinde marka bilinci hep vard›. Bugün bir üstkurum olarak Koç Toplulu¤u “markalar›n ba¤›ms›zl›¤›” felsefesineuygun olarak hareket ediyor. Markalar kendi pazarlama do¤alar›n›ngereklerine uygun olarak hareket etmeye çal›fl›yorlar. Gerek marka-lar›n kendi alanlar›ndaki hareket etme serbestlikleri gerekse “Koç”markas›n›n kendisinin de ayr› bir biçimde “üst marka” olarak ko-numlanmas› iflimize olumlu katk›da bulunuyor. “Koç” markas› ad›na 2008 y›l›nda yap›lan de¤erler ve kimlik çal›fl-malar›n›n paylafl›m›, iflin en bafl›nda ve yürütülürken görüfllerimizinal›nmas›, sonuçland›¤›nda da birlikte paylafl›lmas› bizi hep olumluetkiledi. 2008 y›l› içinde yenilenen, daha do¤ru bir ifade ile, bence tazelenenKoç Kimlik Rehberi asl›nda sorunuza içinde tafl›d›¤› de¤erlerle net

bir cevap veriyor: Hayat ve ilerleme, liderlik, iyimserlik, dayan›flma Bu de¤erler yap›lan tüm ifllere aktar›ld›¤›nda ilerleme kolay hale ge-liyor. Koç kültürü bu kap›lar› kolayl›kla aç›yor.

S.T: Vehbi Bey’in büyük gayretleri ile kurulan Koç Toplulu-¤u’nun ve kendisinin oluflturdu¤u bu inan›lmaz kurum kültürü-nün tüm nesillere geçti¤ini ve büyük bir fayda sa¤lad›¤›n› düflü-nüyorum. Süreklilik, verimlilik, disiplin, çal›flkanl›k akl›ma ge-len ilk örnekler. Yapt›¤›m›z her iflte “daima do¤ru olan› yapmak”,“azimli olmak”, “süreklili¤i sa¤lamak” ve “verimli olmak” ilkele-riyle çal›fl›yoruz. Bu kültür bence hepimizin içine ifllemifl ve bel-ki de çok fark›nda de¤iliz. Ancak nereye gidersek gidelim özelhayat›m›zda bile, bu kurum kültürünün etkilerini görüyoruz.

Pazarlaman›n bir meslek olarak size kazand›rd›klar› nelerdir?M.fi: Pazarlama insana çok fley kazand›r›yor. Öncelikle gelecek-te yaflamay› bir tarz haline getiriyorsunuz. Sürekli bir “hayal et,planla, gerçeklefltir,” döngüsünde yaflamay› ö¤reniyorsunuz. Pa-zarlama d›fladönük olmay›, her birim ile çok iyi koordine olma-y› gerektiriyor. Farkl› disiplinler ile birlikte çal›flmak gerekiyor.AR-GE’den ürün gelifltirmeye, sat›fltan mali ifllere kadar, birçokfonksiyon için ana girdi pazarlamadan geliyor.

S.T: Pazarlaman›n en önemli katk›s› “Yarat›c› düflünmeye teflviketmesi” ve sizi “rakiplerinizden farkl› olma” yönünde zorlamas›-d›r. Herkesin yapt›¤›n› yapman›n bir ifle yaramad›¤›n›, daha iyi-sini ve “daha h›zl›” yapman›z gerekti¤ini pazarlamada çok dahaiyi anl›yorsunuz. Günümüz dünyas›nda h›z çok önem kazand›.Önemli olan bir fleyi rakiplerinizden önce düflünmek ve uygula-maya koyabilmektir. Sat›fl ve pazarlama, ayr›ca insan›n sosyal ki-flili¤ini de çok iyi gelifltiriyor. Tüm ikili iliflkileriniz ve üçüncüpartilerle ifl yapman›zda, pazarlamada kazan›lan tecrübe benceçok önemli.

23

ekip çal›flmas›n›n zaferi “Gerek markalar›n kendi alanlar›ndaki hareket etme serbestlikleri gerekse ‘Koç’ markas›n›n kendisinin de ayr›bir biçimde ‘üst marka’ olarak konumlanmas› iflimize olumlukatk›da bulunuyor”

MURAT fiAH‹N:

çimizden birii

24

“Pazarlama faaliyetleri, ürüne ve ana marka stratejisine yönelmeli,her ürünün, ayr› bir pazar›, hedef kitlesi ve müflteri profili oldu¤undan , pazarlama faaliyetleri de ayr› olarak planlanmal›d›r”

“‹yi pazarlama yöneticisi” kimdir? ‹yibir pazarlamac› olman›n püf noktalar›nelerdir?M.fi: ‹yi pazarlama yöneticisi dinleyen, al-g›layan, analiz ve ikna kabiliyeti yüksek,h›zl› karar alabilen veya ald›rabilen bir ya-p›da olmal›d›r. Püf noktalar› asl›nda tan›-m›n içinde gizli ama ekleme yapacak ol-sam iki tane kritik kelime daha söylerdim.Birincisi tutarl›l›k, ikincisi ise süreklilikolurdu. Tutarl›l›k, çünkü planlanan ilegerçekleflen birbirine yak›n olmal›. Sürek-lilik, çünkü bu ifl bisiklet pedal› çevirmekgibi… Asla durmamal›.

S.T: ‹yi bir pazarlamac›n›n, öncelikle pa-zardaki f›rsatlar› araflt›ran bir kimli¤i olma-l›d›r. Pazar› ve müflteriyi iyi tan›mal›, de-vaml› yeniliklere ve kreatif fikirlere aç›k ol-mal›, h›zl› karar almal›, yeni fikir gelifltirme-li ve rakiplerden önce uygulamaya koyma-l›d›r. ‹yi bir pazarlama yöneticisinin ayr›caekip çal›flmas›na çok önem vermesi ve tümflirket içinde desteklemesi laz›m. Pazarlamayöneticisinin, sadece pazarlama departma-n›n›n de¤il, bütün olarak flirketin de üst yö-netimden bafllayarak tüm departmanlar›n-da müflteri bak›fl aç›s›na sahip olmas› içinöncülük yapmas› gerekir.

Pazarlama faaliyetleri s›ras›nda ne tür di-siplinlerden yararlan›yor, nas›l bir yol iz-liyorsunuz?M.fi: Ça¤dafl iflletme biliminde var olantüm yöntemleri kullanmaya çal›fl›yoruz. Pa-zar araflt›rma teknikleri, finansman teknik-leri bunlar›n önde gelenleri. E¤er disiplinolarak bakacak olursak, baflta matematik,psikoloji, insan alg›s› yönetimi, ergonomi,sosyoloji faydaland›¤›m›z disiplinler.

S.T: Öncelikle sene bafl›ndan itibaren tümpazarlama faaliyetlerimizi planl›yor , önce-liklerimizi ç›kar›yor ve önümüzü görmeyeçal›fl›yoruz. Birçok fikir toplant›s› yap›yo-ruz. Burada neyi yap›p neyi yapamayaca¤›-m›za karar veriyoruz. Karar ald›ktan sonradüzenli toplant›larla ilerliyor ve aksiyonlar›-m›z› detayland›r›yoruz. Birçok ifle gitmeyekalkarsak da¤›l›yoruz, bu nedenle odaklan-mak gerçekten çok önemli. Oluflan fikirle-

rin mutlaka saha ile de¤erlendirilmesi, sat›flmüdürünün fikrinin al›nmas› ve bayilerletart›fl›lmas› da di¤er önemli bir konudur.Fikir, sahada kabul görüyorsa, olumlu de-¤erlendiriliyorsa aksiyona geçme zaman›geliyor. ‹flte bu noktadan sonra da, art›k ge-ri ad›m atmamaya çal›fl›yoruz.

Pazarlama faaliyetleriyle ürün aras›ndane tür bir iliflki vard›r? Her ürün ayn› fle-kilde pazarlanabilir mi?M.fi: Pazarlamada bence önce marka yeral›yor. Ürün markadan sonraki ikinci kade-mede devreye giriyor. Markan›n temsil etti-¤i de¤erler var. Üründe bu de¤erler nas›lflekil buluyor, hangi marka de¤erleri buürün ile yans›t›l›yor, ona iyi bakmak laz›m.Ayr›ca sadece ürün de¤il, bu ürünün fiyat›ve da¤›t›m yap›s› da çok önemli. Ürün deolsa, hizmet de olsa, önce markaya dahasonra da pazarlama karmas›n›n içindeki bi-leflenlere bak›lmal›. Tamam› anlaml› oldu-¤unda ifl de¤er sa¤lar, aksi takdirde bir aya-¤› k›sa olan sehpa gibi devrilmesi kolayolur. Somutlaflt›rmak gerekirse: Bir ürün düflünün ki fiyat› yanl›fl. Fazlayüksek veya fazla düflük Ya sat›lmaz ya da

patronun hedefledi¤i kâr oluflmaz. Ürün iyi, ama yeteri kadar tüketicinin ula-flabilece¤i alanlarda da¤›t›m› yok. Bu du-rumda yap›lan iletiflim asl›nda havanda sudövmekten farks›zd›r. Üründe yanl›fll›kvarsa zaten sistem bafltan çökmüfl demektir. Her fley çok iyi ama bunu tüketiciye anlata-m›yorsan›z da insanlardan bilmedikleriürünleri almas›n› bekleyemezsiniz.

S.T: Pazarlama faaliyetleri, tamamen ürüneve ana marka stratejisine yönelik olmal›d›r.Her ürünün, ayr› bir pazar›, ayr› hedef kit-lesi ve müflteri profili oldu¤undan, pazarla-ma faaliyetleri de bu yönde ayr› olarakplanlanmal›d›r. Her ürünün hedef kitlesineyönelik ayr› bir pazarlama takti¤i gelifltir-mek gerekiyor. Ayr›ca ana markaya yöneliksponsorluklar ile markay› tüketiciye yak›n-laflt›rmak çok önemli. Motorsporlar› ve fut-bol sponsorluklar›m›zla, önemli bir baflar›elde etti¤imizi düflünüyorum. Bu sene gençpilotlar›m›z› dünya çap›nda yar›flt›rd›k vepilotlar›m›z dünya flampiyonlu¤unu vedünya ikincili¤ini kazand›lar.

Sizin için pazarlanmas› en zor ürün neolurdu? M.fi:: E¤er marka bilinirli¤iniz yoksa maçabafltan 1-0 geriden bafll›yorsunuz demektir.Önce bilinirli¤inizi art›r›p deyim yerinde iseberaberli¤i sa¤lamal›s›n›z, sonra yarataca¤›-n›z anlaml› farkl›laflmalar ile galip gelmelisi-niz. Ortaya e¤er anlaml› bir fark koyam›-yorsan›z hayat nispeten daha zordur. Fark-l›laflman›n oldu¤u durumlarda ifller genel-likle fiyat odakl› rekabete do¤ru kayabilir.Pazarlamaya çal›flt›¤›n›z bir ürünün ilkel ta-lebi yok ise, yine hayat daha zor olabilir.Böyle bir durumda da önce talebi yarat›psonra ürünü sunmak gerekecektir.

S.T: Elbette “iyi, kaliteli ve müflterilerin za-ten çok sevdi¤i bir ürünü” pazarlamak kolay,müflteriye avantaj›n› gösteremedi¤iniz ürünüpazarlamak da çok zordur. Hedef kitleyi iyitan›yorsan›z, ona yönelik do¤ru ürün ç›kar-t›yorsan›z, pazarlanamayacak ürün yoktur,diyebilirim. Bu konuda unutulmamas› gere-ken bir nokta da pazar› iyi analiz etmedenpeflin hükümlü olmamakt›r.

“E¤er marka bilinirli¤inizyoksa maça bafltan

1-0 geriden bafll›yorsunuzdemektir. Önce

bilinirli¤inizi art›r›p deyim yerinde ise

beraberli¤i sa¤lamal›s›n›z”

26

i letiflim

“Sizinkiler Alt›nÇiçe¤in Peflinde”

çocuk oyunu turnesi boyunca

ailelere çocukgeliflimi ve

çocuklarla iletiflimkonusunda e¤itim

veren UzmanPedagog

Elif Koca,do¤du¤u andan

itibaren çocuktayarat›c›l›¤›n

gelifltirilmesininönemine

dikkat çekiyor

“Sanatsal etkinliklerzekây› gelifltirir”

ugünün çocuklar› öncekinesillere göre daha m›flansl›?Her neslin kendine özgüflanslar›, avantaj ve deza-

vantajlar› vard›r asl›nda. Günümüz ço-cuklar› teknolojiyle büyüdükleri içinkiflisel alanlar› s›n›rl› ve dolay›s›yla sos-yaliteleri de s›n›rl›. Günümüz çocukla-r›, arkadafllar›yla teneffüste oynamak,koflturmak ya da sohbet etmek yerine,ellerindeki elektronik oyun aletleriyleoynamay› tercih eder hale geldiler. Sos-yalite azald›, bireyselleflmeye gidiliyor

ve kuflkusuz bireysel toplumun getirdi-¤i art› ve eksileri de görüyoruz. Dolay›-s›yla her dönemin kendi sorunlar› var,ama bunlar›n kendine özgü çözümleride mutlaka var.

Çocuk gelifliminde en önemli dönem-ler hangi yafllard›r?Çocuk gelifliminde 0-6 yafl aras› kritikdönemdir. Her türlü geliflim alan›nda;sosyal, fiziksel, duygusal, biliflsel. Budönemde çok h›zl› bir geliflim olur. 0-3ise daha da kritik bir dönemdir. Özel-likle anne baba iliflkisi, kiflilik ve ahlak

geliflimini bu dönem belirler. Beyin ge-lifliminin ise 3 yafl›na kadar yüzde 85tamamland›¤› düflünülürse, zekân›n ge-lifliminde de çok önemli rol oynayan birdönemdir. Di¤er taraftan son araflt›rma-lar, çocuklar›n 3 yafl›na kadar üç diliö¤renebildi¤ini gösteriyor. O halde dilgeliflimi aç›s›ndan da çok kritik bir dö-nem. Bizler önceden bu dönemde sade-ce duygusal ve dolay›s›yla sosyal gelifli-min gerçekleflti¤ini düflünürdük, amason araflt›rmalar biliflsel, dil ve zekâ gi-bi di¤er noktalarda da en önemli gelifl-me dönemi oldu¤unu gösteriyor.

B

27

Büyüdükçe yarat›c›l›¤›n köreldi¤i söy-leniyor. Çocuklar›n yarat›c›l›klar›n›kaybetmeden büyümesi nas›l sa¤-lanabilir?Körelmesinin nedenlerinden söz edilebi-lir. Çocuk do¤du¤undan itibaren her fle-yi ilk defa görüyor ve muazzam tepkigösteriyor. Mesela ilk defa bir çiçe¤i gö-rüyor, ambalaj›, rengi, yapraklar›, koku-su gibi her türlü özelli¤i onun için çok il-gi çekicidir. Oysa biz yetiflkinler binbirtane çiçek görmüflüzdür, o yüzden bizimnormalite s›n›r›m›zdad›r. Çocuk her bir fleyi ilk defa gördü¤ü vemuazzam ilgi gösterdi¤i için onunla ilgi-li yarat›c›l›¤› da kuvvetlenir. Bu bitki aca-ba baflka renk de açar m› gibi bir varyas-yonu düflünür ve bunlar› dener. Yarat›c›-l›k da budur sonuçta. Biz yetiflkinler ola-rak o çiçe¤i ellememesini söyleyerek onuengellemeye çal›fl›rsak, çocu¤un giriflim-cili¤ini engellemifl olur, çocu¤un denemeyapmas›n›n önüne geçeriz ve sonuçta dayarat›c›l›¤›n› engellemifl oluruz. Yarat›c›-l›¤›n gelifliminde 0-6 yafl çok kritik birzamand›r. Yarat›c›l›k da zekâyla paralel-lik gösterir. Bu durumda yapmam›z gere-ken, çocuklara her türlü sanat etkinli¤initan›tmak ve içine katmakt›r. Tiyatro,müzik, resim, heykel, müzik vb. her ala-na katabiliriz çocuklar›. Çocu¤un profesyonel olarak, okulun ya-n› s›ra sanat ya da sporla aktif olarak il-gilenmesini, hatta mümkünse ikisinibirden yapmas›n› sa¤lamal›y›z. Tabiibunlar› çocu¤a, olabildi¤ince çok seçe-nek sunup, birini seçmesini sa¤layarakyapmam›z laz›m, zorlamadan. Birkaç ta-nesini denedikten sonra, ona en uygunhangisiyse bir tanesini seçmesine f›rsattan›nmal›.

Sanatsal faaliyetlerin çocuklar üzerin-deki etkisinden bahsedebilir misiniz?Bütün sanat dallar›, çocu¤un estetik duy-gusunu ve yarat›c›l›¤› gelifltirir, zekâs›n›gelifltirir, bofl zamanlar›n› nas›l geçirmesigerekti¤ini ö¤retir. Çocu¤a kal›c› bir ho-bi sa¤lar. Resim heykel, drama sinema,çocu¤un kiflilik geliflimine olumlu katk›-da bulunur. Hemen tüm sanatsal çal›fl-malarda bir d›flavurum gerçekleflti¤i içinçocuk içinde yaflatt›¤› öfkesini, bu aile-siyle ilgili olabilir ya da arkadafl›yla, tuva-le ya da rolüne yans›t›r ve rahatlar. Sanatsal faaliyetler çok ciddi bir boflal›myarat›r, bu da çocu¤un duygusal duru-munun daha kuvvetli, bilinçalt›n›n dahatemiz olmas›n› ve stresten ar›nm›fl olarakhayat›n› devam ettirmesini sa¤lar. Bu,

hayata daha bafltan birkaç gol atarak bafl-lamak gibi bir fleydir. Mesela eline ald›¤›kuklaya niye yeme¤ini yemedi¤ini soruponu azarlayabilir hatta ona vurabilir. Do-lay›s›yla gidip annesine vuraca¤›na kuk-laya vurarak annesine duydu¤u öfkeyikukladan ç›karm›fl olur, yani ödeflmiflolur. Bu onun sosyal ve duygusal gelifli-me çok büyük katk›da bulunur dolay›-

s›yla da kiliflik ve ahlak geliflimine. O yüzden sanat dallar›ndan en az bir ta-nesiyle mutlaka ilgilenmesi gerekir. Heleki hem sanat hem de sporu bir arada yü-rütebilirse bu daha da mükemmel sonuçverir.

Koç Toplulu¤u taraf›ndan düzenlenen“Sizinkiler Alt›n Çiçe¤in Peflinde” ço-cuk oyununun turnesi s›ras›nda aile-lerle gerçeklefltirdi¤iniz sohbetlerdene gibi verilere ulaflt›n›z?Ben pedagog olarak ilk kez kat›ld›m buprojeye. Toplam 20 ilde 37 gün devametti. 37 günü de ikiyle çarpmak laz›m,

çünkü günde iki kez sahnelendi oyun.Çocuklar tiyatro oyununu izlerlerken,onlar› getiren anne babalar› da onlar içinhaz›rlanm›fl toplant› salonunda benimlesohbet ettiler. Baz› illerde ve bölgelerdeseminer konusunu aileler seçti. Seçtikle-ri konular aras›nda, a¤›rl›kl› olarak “‹le-tiflim problemleri” ve “Çocuk sorunlar›-na yaklafl›mlar ne olmal›?” gibi konularvard›. Bu toplant›lar›n baz›lar›n› ise sa-dece soru cevap fleklinde yapt›k. Bunuben o bölgedeki insanlara b›rakt›m, “‹s-terseniz bir konu seçin, isterseniz benbir konu seçeyim ya da soru cevap yapa-l›m” dedim. Çünkü zaman›m›z 40 daki-kayla s›n›rl›yd›. Aileler genellikle “Bizsoral›m siz cevaplay›n” fleklinde yaklaflt›-lar, çünkü en önemli sorunlar› yaflad›k-lar› flehirde uzman bulamamakt›. Çocuksorunlar›n› tart›flt›k, onlara çözüm yön-temlerini sundum.

En s›k rastlad›¤›n›z problemler nelerdi? A¤›rl›kl› olarak, uyku bozukluklar›, ye-me problemi, t›rnak yeme, parmak em-me, saçla oynama, uyurken birini yan›n-

da isteme gibi al›flkanl›klara dayananproblemler zinciri vard›. Di¤er taraftanhiperaktivite bozuklu¤u, dikkat da¤›n›k-l›¤› en çok dile getirilen problemler ara-s›ndayd›. “Televizyon kullan›m› nas›l ol-mal›d›r?”, “Ders çal›flmaya nas›l ikna ede-riz?”, “Okul baflar›s› düflük, ne yapmam›zgerekir?” gibi sorular soruldu. Bu turne-ye kat›lmadan önce, büyük flehirlerin d›-fl›ndaki flehirlerde bu problemlerde fark-l›l›klar olur diye öngörmüfltüm. Ya dabölgelere göre çocuk sorunlar› de¤iflikolur diye düflünmüfltüm. Her bölgede is-tatistik ald›m, öncelikli sorunlar hangile-ri gibi, hiçbir de¤ifliklik görmedim.

“Sanatsal faaliyetler çok ciddi bir

boflal›m yarat›r, bu da çocu¤un duygusal

durumunun daha kuvvetli, bilinçalt›n›n daha temiz olmas›n› ve stresten

ar›nm›fl olarak hayat›n› devam ettirmesini sa¤lar”

irlikte baflarmakb

28

ani Bafltürk, ‹zmit’teki Kar-defller Dayan›kl› TüketimMallar› Pazarlama ‹nfl. Ta-ah. ve ‹th. Tic. San. Ltd.fiirketi’nin kurucusu. fiir-

keti o¤ullar›yla birlikte yöneten Bafltürk,Arçelik bayisi. Art›k gönül rahatl›¤›yla flir-keti o¤ullar›na devretmeye haz›rland›¤›n›anlatan Kani Bafltürk’le Arçelik bayii ol-man›n avantajlar›ndan, ülkenin flu aniçinde bulundu¤u ekonomik krize dekpek çok farkl› konuda konufltuk.

Sizi tan›yabilir miyiz?1952 do¤umluyum. Yedi kardeflin en bü-yü¤üyüm. 1972 y›l›ndan beri beyaz eflyasektöründe çal›fl›yorum. Beyaz eflya ifline ilkbafllad›¤›m y›llarda hemen hemen bütünmarkalar› sat›yordum. 1980’den bu yana iseArçelik bayisiyim. Dört çocu¤um var. Hep-si de üniversite e¤itimlerini tamamlad›lar.‹kisi iflletmeci ikisi de bilgisayar mühendisi.Hepsi ifllerimizin bafl›ndalar. Biz bir aile flir-ketiyiz. Ben de art›k yavafl yavafl emekli ol-maya haz›rlan›yorum.

Koç Bayii olmaya nas›l karar verdiniz?‹lk bafllad›¤›m y›llarda ticaret böyle de¤ildi.Birkaç parça ürünle bafllam›flt›m. Koç Top-lulu¤u ile ilk karfl›laflt›¤›m s›ralarda, bugünart›k olmayan, rakip bir firman›n bayisiy-dim; AEG’nin bayili¤ini yap›yordum. O gü-nün flartlar›nda çok verimli çal›flamad›¤›m›-z› gördüm ve yeni bir aray›fl içine girmeyekarar verdim. Bir süre araflt›rmalar yapt›mve Arçelik bayisi olmaya karar verip müra-caat ettim. Gelifltikçe, bu ifle vak›f oldukçave gelece¤i oldu¤unu gördü¤üm için KoçToplulu¤u ile çal›flmak istedim.

Baba-o¤ul Koç bayii olarak aran›zda nas›lbir iliflki kuruyorsunuz?Hiç bir sorunumuz yok. Hem o¤lumhem de k›z›m zaten Beko’da staj yapt›lar.

K

Kocaeli Arçelik Bayisi Kani Bafltürk, Koç Toplulu¤u ile çal›flman›nsa¤lad›¤› güven duygusuyla, ekonomik krize ço¤unluk gibi karamsarbakmad›¤›n› anlat›yor ve krizin faydalar›n›n da oldu¤unun alt›n› çiziyor

“Krizin faydalar› da var”

29

Yani çocuklar›m Koç Toplulu¤u’nu ben-den iyi tan›rlar diyebilirim. Onlar›n ben-den alaca¤› çok bir fley kalmad› gibi. Sade-ce Pazar tecrübesi. K›z›m ‹stanbul Üniver-sitesi ‹flletme mezunu o¤lum MarmaraÜniversitesi ‹flletme mezunu. Bir söz vard›r, kuflaktan kufla¤a aktarmak-la ilgili; “bir ifli, birinci kuflak ikinci kufla-¤a aktar›rsa o zaman gerçek bir flirkettensöz edilebilir, ikinci kuflak üçüncü kufla¤aaktar›yorsa holding olur” diye. Bu do¤ru-dur. ‹nsan›n fiziki olanaklar› bellidir. Birifli bir yere kadar getirirsiniz ve sonuçtabayra¤› ikinci kufla¤a devretmeniz gerekir,bunu yapabiliyorsan›z ne mutlu. Tabiibunda iletiflimin iyi olmas› çok önemli.‹nsan›n önce kendiyle bar›fl›k olmas› la-z›m. Bu baflar›labilirse, gerek aile, gerekseifl alan›nda baflar›y› yakalayabilir.

Ekonomide yaflanan geliflmeler ifllerini-ze ve bölgenize ne ölçüde yans›d›?Kriz her gün anlat›l›yor. Bir bilgi bombar-d›man› alt›nday›z. Bu bilgilerin do¤rulu¤uyanl›fll›¤› ayr› bir mesele. Ama bir bilgikirlili¤i var. Ben krizin faydalar›n›n da ola-ca¤›n› söylüyorum. Tabii ki çal›flanlar daher an iflten ç›kar›lma kayg›s› var. Kiminç›kar›laca¤› belli de¤il. Her gün gazetelere flöyle bir bak›n, her bi-ri krizin olumsuz ayr› bir boyutundan sözediyor. Bir duraklama dönemine geçtik,burada en önemli fley iliflkiler, firma vebayi aras›ndaki iliflkiler mesela. Bunlardabir noktaya gelindi¤i zaman, yani bunlar›iyi yöneten, iliflkileri ve istiflareleri iyi ya-pan atlat›r, varl›¤›n› sürdürebilir. Bu kri-zin zararlar›n›n tabii ki fark›nday›z, amafaydalar› da var.

Nedir faydalar›?Ben burada bir örnek vermek istiyorum;de¤erli madenlerin ayar›n›n bulunmas›için üzerine asit dökülür, kezzapt›r bu.22 ayar m›, 18 ayar m› belli olur. Ac›t›c›da olsa kriz de buna benziyor. Bir kezzapdöküldü. Bunun içinden kim nas›l ç›ka-cak, önemli olan bu. Bu tür dönemlertest dönemleridir asl›nda. Efliniz bile birtestten geçer. Mesela eflim önceden heristedi¤ini al›yordu, al›m gücü biraz eksi-lince bakal›m ne yapacak? Bunun gibiherkes için ajandada bir yer var ve bu dö-nemde bunlar›n not edilmesi gerekiyor.Ya da mesela bir üretici iflçisine ödemele-rinde gecikti¤inde neler oluyor, bunlar›nnot edilmesi gerekiyor. Hükümetler, ye-rel yöneticiler, aile, flirket ya da evlat ol-sun, bunlar›n hepsinin ayar› ortaya ç›k›-

yor. Faydas› budur iflte. Bundan önceki krizlerde bir gazeteci ba-na “Türkiye Arjantin olur mu?” diye sor-mufltu. “Kesinlikle olmaz” diye yan›tla-m›flt›m. Böyle bir ülke Arjantin olamaz,çünkü bizler birbirimizin dertleriyle ilgi-leniriz, yard›m ederiz. Tam da bu dö-nemler yard›mlaflman›n daha ço¤ald›¤›dönemler olmufltur. Yand›k bittik de-mektense bu de¤erlerimizi biraz daha or-taya ç›karmam›zda fayda var. Ben pozitifbakmaktan yanay›m.

‹flinizi gelifltirmek için yeni yat›r›mlar-da bulunuyor musunuz?Kesinlikle bulunuyorum. Mesela flu andatüm Türkiye’ye örnek olacak kalitede birprojeyi gerçeklefltiriyoruz. MOBESKOprojesi. Mobilya ve beyaz eflya sektörünehizmet verecek 170 bin metrekare büyük-

lü¤ünde bir site yap›yoruz. 2009’un so-nunda bitecek. Meslekten arkadafllarla buprojeyi birlikte yap›yoruz. Yüzde 90’› bit-mifl durumda. ‹ki y›l oldu bafllayal›. Buyat›r›m sektörü çok farkl› boyutlara götü-recek. Evde bulunan tüm eflyalar yer ala-cak bu sitede. Züccaciyeden mobilyaya,beyaz eflyaya kadar kapsaml› bir proje. 90üyesi var. Hepsinin yeri belli. 40 bin metrekare ortak alan› olan bir al›fl-verifl merkezimiz olacak. Bu bizim hayali-mizdi. Trafik sorunu olmayacak, tüm fizi-ki endifleler ortadan kalkacak ve ortak birpazar oluflacak. Rekabet, müflteri memnu-niyeti, modern pazarlama yöntemleri gibifleyler ön plana ç›kacak. Paras› olan› de¤il,meslekten olanlar› ald›k bu kooperatife.

Koç Toplulu¤u’yla çal›flman›n sa¤lad›¤›avantajlardan bahseder misiniz?Asl›nda krizden söz ederken o kadar rahatyorumlar yapmam›n alt›nda Koç Toplulu-¤u’na olan güvenim yat›yor. Koç Toplulu¤uile çal›flmam›z›n tabii ki bir çok avantajlar›var. 1950’lerden beri gelen bir flirket. Çokiyi tan›d›¤›m bir grup. Bu kadar özgüveni-min olmas› da çal›flt›¤›m firmaya ba¤l›. ‹leti-flimim çok iyi. Öngörülerine çok güveniyo-rum. fiirketteki dayan›flma ruhuna çok ina-n›yorum. Biz çok fleyler yaflad›k bu birlikte-lik süresince. Deprem sonras›nda bütün va-tandafllar›n televizyonlar›n› de¤ifltirdik me-sela. Birbirimizi anlamaktan geçiyor bunlar.Türkiye’nin en tecrübeli kurumu, onlar›nher durumda gere¤ini yapacaklar›na, biz-lere yön vereceklerine inan›yorum. Çün-kü fluna eminim, onlar bu tür krizlerinyüz kat›n› yaflam›fllard›r ve gereken nokta-larda gereken tedbirleri alacak deneyimeve vizyona sahipler.

Koç Toplulu¤u taraf›ndan gerçeklefltiri-len sosyal sorumluluk projelerine kat›-l›yor musunuz?Tabii ki kat›l›yoruz. Mesela flu anda biro¤lum, iki okulda “Ülkem ‹çin” projesikapsam›nda düzenlenen bir konferanstakonuflmac› olarak bulunuyor. Bir ekipleçal›fl›yorlar. Daha önce de baz› okullarabilgisayar s›n›flar› yapt›rm›flt›k, ayn› projekapsam›nda. Biz, bu sosyal sorumlulukprojelerine bütün gücümüzle destek veri-yoruz, verece¤iz, çünkü inan›yoruz.

‹nternet üzerinden Koç bayii portal›n›takip ediyor musunuz?Hepsini takip ediyorum. Her an iletiflimhalindeyim. Her geliflmeyi tüm detaylar›ylatakip edebiliyorum. Teknolojik olarak Tür-kiye’de öncü bir firma. Her fley internetüzerinden izlenebiliyor. Biz a盤›z, sakl›m›zgizlimiz yok. Kay›t d›fl› çal›flm›yoruz. Ben-ce Türkiye’nin en büyük sorunu kay›t d›fl›ekonomidir. Asl›nda burada sorumlu, ka-y›t d›fl› çal›flanlar de¤il, kay›t d›fl› çal›flt›ran-lard›r. Hükümetler yani. Çok kolay kontrolmekanizmas› kurulabilir ama kurulmuyor,bu da “suçlular daha kolay yönetilebilir” gi-bi bir anlay›fltan kaynaklan›yor. Bizim gerek Koç Toplulu¤u’yla gereksebayi arkadafllar›m›zla her fleyimiz aç›kt›r.Hepimiz birbirimizin her fleyinden haber-dar›z. Her uygulaman›n öncüsüyüz. Han-gi konuda bir geliflme varsa onu en önceyapmaya çal›flan bir firma. Az önce butoplulu¤a güveniyorum derken iflte bu ic-raatlar›ndan yola ç›karak söylemifltim.

“Her gün gazetelere flöyle birbak›n, her biri krizin olumsuz

ayr› bir boyutundan söz ediyor. Bir duraklama

dönemine geçtik, burada enönemli fley iliflkiler. ‹liflkileri

ve istiflareleri iyi yapan atlat›r, varl›¤›n› sürdürebilir.

Bu krizin zararlar›n›n tabii ki fark›nday›z ama

faydalar› da var”

ivan sohbetlerid

30

sikiyatri d›fl›nda farkl› alan-larda da yer al›yorsunuz.Bunun nedeni nedir? Ben asl›nda yapt›¤›m hiçbir fle-yi ifl gibi yapm›yorum. Zevk al-

d›¤›m fleyleri yap›yorum. Bir fley yapmakiçin yapm›yorum hiçbir fleyi. Asl›nda ha-yat›mda en zevk ald›¤›m fley yazmak, amabunu bir ifl olarak yapmam mümkün de-¤il. Bir kitap yazay›m diye yazm›yorum.Dolay›s›yla beni yormuyor.Benim hayat›mda önce yazarl›k ve edebi-yat gelir, peflinden psikiyatristlik, sonrayay›nc›l›k. Televizyonculu¤a gelince iseesta¤furullah diyorum. Hiç öyle bir iddi-am yok, yaln›zca bir program yap›yorum.Televizyoncu de¤ilim.

Onu da m› zevk ald›¤›n›z için yap›yor-sunuz?Öyle umuyordum ama henüz istedi¤imkadar zevk alamad›m. Psikiyatristlik ya dayazarl›k gibi bir fley de¤il. Baflka bir sürümeseleleleri içeriyor. Mesela yazarken, sa-tar m›, be¤enilir mi gibi kayg›lar tafl›m›yo-rum. Yani televizyondaki reytingin karfl›l›-¤› tiraj ise hiç hesaba katm›yorum. Onuhesaba katt›¤›m an yazd›¤›m fleyi sevmem

zaten. Ama televizyonculuk maalesef butür unsurlar›, bu kadar da hiç düflünme-den yaflayabilece¤in bir mecra de¤il; çoközel bir kanalda olmama ra¤men. Banahiç kimse flunu yap, bunu söyle demiyorama kanal reyting alan bir kanal ve bununbir bask›s› var en nihayetinde. Bu hesab›sevmiyorum ben.

Takdir görmek ya da onaylanmay› iste-mek kötü mü? Bu insan›n varl›¤›n›onurland›ran bir fley de¤il mi?Tabii ki öyle, ama süreci yaflarken bunudüflünmeyi sevmiyorum. Süreci yaflad›k-tan sonra birileri be¤enir, takdir edersene mutlu bana. Ama süreci yaflarkenbunlar› hesap edersen yapt›¤›n fley azal-maya bafll›yor.

Televizyon programc›l›¤› teklifi nas›lgeldi?Asl›nda 10 küsur y›ld›r bu alanda çok sa-y›da teklif ald›m. Bence bu, konuk oldu-¤um programlarda sergiledi¤im “ben”denkaynaklanan bir fley. Benim dilimin kemi-¤i yoktur, rahat bir adam›m, hesab› olma-yan, rahat konuflan biri olmam bu teklifle-ri getirmifl olabilir. Ben ne bir derne¤in

üyesiyim, ne de bir partinin, kurumsalhiçbir ba¤›m yok, hiçbir flirkette çal›flm›-yorum, hayatta patronum yok yani. Dola-y›s›yla bu beni çok rahat k›lan bir fley. Ya-ni ortal›kta “flunu söyleyemem, beni ifltenatarlar” diyebilece¤im bir ba¤›m yok. Bubeni çok özgür k›l›yor. Bu özgürlük asl›n-da sahicili¤i getiriyor san›r›m. Bu sahicilik,istenilen fley belki de. Ama flimdi televiz-yondaki “ben”e bak›yorum, konuk oldu-¤um programlardaki kadar “ben” de¤ilim.

Devam edecek mi?fiu anda en az›ndan devam etmeyecek gi-bi bir durum yok. Ama bu benim enönemli hedeflerimden biri diyemeyece-¤im. Yeterince e¤lenmeliyim bir kere.‹kincisi iyi bir fleylere vesile olmakt› be-nim derdim. Benim dertlerim var, benimtarif etti¤im “do¤ruyu ve sahiciyi” yakala-mak, iyi bir insan olmak ve insanlar› dahaiyiye çekmek gibi bir derdim hep olmufl-tur. O ba¤lamda flu anda program çok daistedi¤im gibi yürümüyor. E¤lenemezsemve amaçlad›¤›m fleyleri tam anlam›yla ya-kalayamazsam b›rak›r›m zaten. Bana birfley katmazsa b›rak›r›m yani. Bulundu¤um kanal çok iyi bir kanal, çok

P

iyiye çekmek gibi“‹nsanlar› daha

bir derdimhep olmufltur”

Psikiyatrist, yazar, yay›nc› ve televizyon programc›s› CemMumcu ile farkl› mecralarda derin bir sohbet gerçeklefltirdik. Mecidiyeköy’deki Divan Pub’da, Cem Mumcu’yla mutlulu¤un reçetesini konufltuk

31

düzgün bir yöneticisi var. Yani kimse bana“flunu söyle, flunu söyleme” gibi bir fley dik-te etmiyor kesinlikle. Mesela Tempo dergi-sine yaz›yorum flu ara. Oraya bafllamadanönce de ilk kural›m buydu. “Bana, flunuyaz, flunu yazma diyecekseniz bafltan bu iflegirmeyeyim” demifltim.

Bu program yazd›klar›n›za benziyor mu?Hay›r, benzemiyor. Yazarken hedef kitlebeni anlayacak anlamayacak, be¤enecekbe¤enmeyecek gibi dertlerim yok. Anlama-s›nlar, umurumda de¤il. Anlayan okusundiyece¤im bir özgürlük alan›m var. Ama ifl-te televizyon öyle bir fley de¤il, orada hitapetti¤in hedef kitleye göre davranman laz›m,böyle davranmak ise beni zorluyor.

Bafla dönecek olursak, neden psikiyatriyiseçtiniz? T›bb› seçerken çok bilinçli de¤ildim, çünküçok küçüktüm. Yazman›n, okuman›n veedebiyat›n önceli¤i hep vard› benim için.Psikiyatriyi seçtikten hemen sonra flunu far-ketti¤imi hat›rl›yorum; ben bir cerrah ya dadahiliyeci olsayd›m, hayatta çok mutsuzolacakt›m. Pskiyatri bana hep çuvaldaki de-lik gibi geldi. Hayatla ve edebiyatla ba¤›m›n

kopmayaca¤›n› hissetti¤im için psikiyatriyiseçtim.

Hastalar›n›zla nas›l bir iliflki kuruyorsu-nuz?Bir sürü terapi usulü var. Klasik psikanalizvar mesela, kognitif terapiler, davran›flç› te-rapiler var. Ben çok yo¤un iliflki yönelimlibir fley yap›yorum terapide. Ciddi anlamdayak›n iliflki kurmam gereken bir usul. Bireyolarak benim de orada oldu¤um bir iliflki.Tabii bu iliflki, etik s›n›rlar içinde. fiimdi veburadan›n, yani karfl›ndakinin hayat›ylailiflkisi d›fl›nda benimle kurdu¤u iliflkide or-taya ç›kan meselelerin de yafland›¤›, çokcanl› oldu¤u bir terapötik süreç. Etik s›n›r-lar dahilinde, içinde yo¤un duygu al›flveriflibar›nd›ran bir iliflki.

Peki bu usul, zaman zaman psikiyatr ola-rak sizi zorlam›yor mu?Ben karfl›mdakinden etkilenmiyorsam, onahüzünlenmiyorsam, ona öfkelenmiyorsam,onun dertlerini dert etmiyorsam, zaten yap-t›¤›m ifl bir ifle yaramazd›. Bu son derecebesleyici, son derece anlamaya dönük birfley. “Aman bu duygular bana de¤mesin”diye yaparsan, o ifl olmaz. Gerçek bir süreç

yafl›yoruz karfl›l›kl›, entelekt ya da zihinselbir süreç de¤il. Tabii bir hasta dolay›s›yladepresyona girece¤imi sanm›yorum, amabir hasta dolay›s›yla anksiyete yaflayabili-rim, uyuyamayabilirim, hatta a¤layabilirimama depresyona girmem. Öyle, orama burama dokunmas›n gibi kay-g›larla hiçbir fleyi do¤ru düzgün yapamaz-s›n. Gireceksin, belki kirleneceksin, kana-yacaks›n...

Mutlulu¤un bir formülü var m›? Bukonuda neler önerirsiniz?Keflke bunun bir formülü olsa. Tekamül veidrak üzerine düflünmek gerekiyor. A¤la-madan mutlu olunmaz. Zaten kay›pla ek-lemlenmemifl, kayba de¤meyen hiçbir fleybizi mutlu etmez asl›nda. Hiç kaybetmek-ten korkmad›¤›n bir sevgilin varsa aflk yok-tur orada zaten. Hep kaybetme riskini bileceksin, iflte bu,karfl›ndakinin ve kendinin k›ymetini anla-maya götürür. fiimdi hiç kimse yafllanmakistemiyor, hiçbir fley kaybetmek istemiyor,kimse ölmek istemiyor, herkes her fleyi isti-yor. Öyle kitaplar okuyorlar, öyle filmler iz-liyorlar, öyle olmak istiyorlar. Böyle mutlu-luk yok oysa.

Cem Mumcu kimdir?Trabzon do¤umlu Cem Mumcu, Psikiyatri e¤itimini Ha-cettepe Üniversitesi’nde ald›. Mumcu, psikiyatristli¤inyan›nda, hayat›nda psikiyatriden de önce gelen, ya-zarl›¤a da devam ediyor. Edebiyatla iliflkisini hiçbir za-man kaybetmeyen Cem Mumcu ayn› zamanda Oku-yanus Yay›nevinin de sahibi. Mumcu, Habertürk tele-vizyon kanal›nda yay›nlanan “K›sa Devre” program›n-da Pelin Batu ve Harun Tekin’le birlikte yer al›yor.

skender’in kuflatma çad›r›n› do-laflan gözleriniz, bir ad›m ötede17. yüzy›l korsan kaptan›n ka-maras›nda geziniyor. Bir ad›mdaha at›yorsunuz, iflte bir Os-

manl› kahvehanesi. 16. Louis’in yatak oda-s›, Thomas Jefferson’›n çal›flma ve yatakodas›, Japon çiftlik evi, k›rm›z› mobilyal›Amerikan lokantas›, sizi MÖ 322 ila 1995y›llar› aras›nda, k›talararas› bir gezintiye ç›-kar›yor. Her bir detay› titizlikle ve asl›nauygun flekilde ele al›nan “Minyatür Oda-lar”, dünya tarihinde iz b›rakm›fl dönemle-rin yaflam tarz›n›, mimari özelliklerini, enönemlisi de ruhunu yans›t›yor.

En büyük ilgi mimarlar ve tasar›mc›lardanKurucusu Rahmi M. Koç’un modeller veminyatürlere tutkusu nedeniyle zengin birkoleksiyona sahip olan Rahmi M. Koç Mü-zesi’nin yeni minik konuklar›, minyatürsanat›n›n günümüzdeki büyük ustas›Henry Kupjack’›n eserleri. “Hayallere S›¤-mayan Minyatür Odalar” ismi alt›nda 21minyatür oda, izleyicileri kendisine hayranb›rak›yor. “Amac›m odalar› öylesine ger-çek yapmak ki, bak›ld›¤›nda odan›n için-deymifl gibi hissettirebilmek” diyen Ameri-kal› sanatç› Henry Kupjack’›n farkl› dö-

nemleri yans›tan minyatür odalar› ZENDiamond ana sponsorlu¤unda ve THY’nindeste¤iyle Rahmi M. Koç Müzesi’nde sergi-leniyor. Odalar bir çocuk dünyas›n›n ola-¤anüstü süsleri gibi görünse de, sergininziyaretçileri yetiflkinler. Minyatüre bir hobiolarak hayat›nda yer verenler ile mimarl›k,dekorasyon, tasar›m dünyas›ndan ziyaret-çiler ön s›ralarda yer al›yor.

“Zihin, minyatürde her türlü aç›y› kullan›r”Eserleri Florida Naples Sanat Müzesi,Winterthur Müzesi, Chicago Sanat Ensti-tüsü, Boston Kütüphanesi ve Illinois Dev-let Müzesi gibi dünyan›n belli bafll› müzeve galerilerinde sergilenen Kupjack’a göreminyatürlerin ortaya ç›kmas›nda y›llar›ndeneyimi ve çocukluk hayal gücünün çokbüyük etkisi var. 30 y›l› aflk›n bir zamandiliminde haftan›n hemen her gününüstüdyosunda detaylar üzerinde çal›flarakgeçiren Kupjack, minyatürlerindeki ku-sursuz ölçek için cetvel gibi mekanik alet-lere güvenmiyor. Sadece bakarak neyindo¤ru ölçekli oldu¤unu rahatl›kla söyleye-bildi¤ini anlatan Henry Kupjack, her yeniodan›n yeni bir meydan okuma oldu¤unusöylüyor ve sanat›n› flöyle aç›kl›yor:“Minyatür, en eski uygarl›klardan bu yana

var olan bir gelenektir. ‹nanç sistemleri vekültürel olgular›n etkilerini tafl›yabilir. Do-¤a ve çevreyi anlamland›rmak aç›s›ndaninsano¤lunun bafla ç›kabilece¤i boyutlaraindirgemek amaçlan›r. Minyatürde ger-çekçi etkiyi yaratmak önemlidir. Kurgu-nun baflar›s›, gerçekçili¤i yans›tacak yeterlidetay›n verilebilmesi aç›s›ndan do¤ruorant›lamaya ba¤l›d›r. Minyatür kurgula-n›rken, zihin yüzlerce foto¤raf› do¤rukompozisyon içinde ve olabilecek her tür-lü aç›y› kullanarak bir araya getirir.”

Bir kuyumcu gibi iflliyorAyr›nt›lar›n› merakl›lar›n›n keflfine b›rak-mak kayd›yla h›zl› bir tur atarsak, serginin‹stanbullu ziyaretçilere en tan›d›k parças›,

ültürel vizyonk

‹

32

Henry Kupjack’›n bir kuyumcu titizli¤iyle çal›flarak hayat verdi¤i“Hayallere S›¤mayan Minyatür Odalar” sergisi, 15 Mart’a kadar Rahmi M. Koç Müzesi’nde ziyarete aç›k

“Minik” bir dünyadayolculu¤a haz›r m›s›n›z?

ayn› zamanda Rahmi M. Koç koleksiyonuolan ”18. Yüzy›l Osmanl› Kahvehanesi”.Kupjack 2008’de tamamlad›¤› bu eserde,en yoksunundan en lüksüne tüm Osmanl›kahvehanelerinin bar›nd›rd›¤› inceliklerindetaylar›n› sunuyor. Kavukluktaki sikkeden tabureye, sehpada-ki nargileden cezvelere kadar minyatür efl-yalar, geçmiflte kahvehanelerde kullan›lan,Kupjack’›n elinden ç›km›fl flaheserler. Kah-ve oca¤›, duvarlar, sütunlar, tabureler, avi-zeler bir kuyumcu incelik ve zarafetiyle ifl-lenmifl. 1885’i gösteren San Francisco Dans Salonuve Bar› ise Henry Kupjack’›n an›lar›nda ha-yat buluyor. California’daki 20th CenturyFox Film Stüdyolar›’nda set tasar›mc›s› olanbüyük amcas› bir San Fransisco kovboy ba-r› tasarlam›fl. Ancak film çekilmeyince, am-cas› da set için tasarlad›¤› çizimleri babas›nagöndermifl. Kupjack da bu çizimleri, tümayr›nt›lar›yla bir minyatür oda tasarlamakiçin bafltan düzenlemifl. “‹skender’in Kuflatma Çad›r›”n›n çat› strük-

türü, orijinali tamamen yok oldu¤undantahmini olarak yap›lm›fl. Milattan önce 330y›l›ndan bir kesit sunan eser, dönemin mü-hendislik alan›ndaki üstün seviyesini gözlerönüne seriyor. Çad›r›n mobilyalar›, Yunan ve M›s›r men-fleli vazolar›n resimleri ve rölyeflerindenkopyalanm›fl veya adapte edilmifl. Genel-likle bronzdan yap›lan eflyalar, tafl›ma vesaklama kolayl›¤› amaçlanarak portatifolarak üretilmifl. Pek çok askeri malzeme,Pompei’deki ünlü Roma mozai¤indeki ‹s-kender’den kopyalanm›fl.

Hiçbir detay atlanmam›fl“Frans›z Taflra Yatak Odas›” ise 1850’li y›l-lardan bir kesit. Minyatür oda, duvara gö-mülerek yerlefltirilen yatak köflesi, söveli ta-van, kal›n tafl duvarlar ve k›rm›z› kiremitzemin olmak üzere Frans›z taflra evinin bir-kaç tipik özelli¤ini birlefltirerek yans›t›yor. “Ptolemi Saray›’n›n Yatak Odas›” ise milat-tan önce 200 y›l›n› gösteriyor. Bu minyatür-de klasik Yunan tarz› ve antik M›s›r tarz›n-

daki büyük objeler görülüyor.“Raleigh Tavernas› Dauphine Yemek Oda-s›”, Virginia kolonilerinin kasabal›lar› içinsevilen bir toplanma yeri olan handan. Oda,Çin’den ithal edilmifl baz› objeler de kulla-n›larak Kraliçe Anne tarz›nda dekore edil-mifl. Söylentilere göre Ba¤›ms›zl›k Bildirge-si, devrimin birçok üyesi taraf›ndan bu oda-daki masada tart›fl›lm›fl.“Blackwell Misafir Odas›”nda, 1764 y›l›ndaPhiladelphia, Pine Street’te infla edilenBlackwell Evi’nden esinlenilmifl. Odan›nüçgen al›nl›kl› antreleri ve zengin oymalar›ile flömine bacas› duvar›, 18. Yüzy›l Ameri-kan mimarisinin önemli örneklerinden.“Montmorenci Merdivenli Salon” için Ku-zey Carolina’da, 1822’lerde infla edilmiflMontmorenci Malikânesi’nin, desteksiz dö-ner merdiveni model al›nm›fl. Salonun arkaduvar›nda, kanepenin üstünde as›l› duranbüyük tablo, Catherine Browne’›n 1800’ler-de yap›ld›¤› bilinen bir portre. Sergideki tüm eserler detaylar›yla görenlerihayran b›rak›yor.

33

“Osmanl› Kahvehanesi” (sa¤da) ve “MontmorenciMerdivenli Salon”daki döner merdiven (solda)

tüm detaylar›yla gözler önüne seriliyor.

“Frans›z Taflra Yatak Odas›”

34

inlerce y›ld›r uygarl›klar›n befli¤i olan Ana-dolu, içinde antikça¤ kültürlerine ait nicehazineler bar›nd›r›yor. Asur’dan Babil’e, An-tik Yunan’dan Roma’ya, Bizans’tan günümü-ze dek yüzlerce uygarl›¤› bar›nd›rm›fl Ana-

dolu topraklar›nda, tüm bu kültürlerden arda kalanlar bi-rer birer gün ›fl›¤›na ç›kar›l›yor. Bu eserlere müzelerin ilgi-si art›k ülkemizin s›n›rlar›n› afl›yor. Son olarak New York’un dünyaca ünlü Metropolitan Mü-zesi’nde aç›lan “Babil’in Ötesi: M.Ö. 2’nci Biny›lda Sanat,Ticaret ve Diplomasi” sergisine Türkiye’den gönderileneserler ziyaretçileriyle bulufluyor. Aralar›nda Anado-lu’nun çeflitli bölgelerinden ç›kar›lan tarihi eserler vedünyada büyük yank› uyand›ran “Uluburun Bat›¤›” bu-luntular›n›n da bulundu¤u toplam 400 parça, Metropoli-tan Müzesi’nde yerini ald›.

ültürel vizyonk

Okyanusuaflan sergi:

“Babil’in Ötesi”New York Metropolitan Müzesi’nde 2009 y›l›

Mart ay›na kadar aç›k kalacak olan “Babil’inÖtesi: M.Ö. 2’nci Biny›lda Sanat, Ticaret ve

Diplomasi” sergisi, DE‹K/Türk-Amerikan ‹flKonseyi’nin ana sponsorlu¤unda Do¤an, Do¤ufl,

Koç ve Sabanc› gruplar›n›n destekleriyleTürkiye’den gönderilen tarihi eserler ve

dünyan›n en eski aç›k deniz gemisi UluburunBat›¤› buluntular›yla, ülkemizin tan›t›m›

için önemli bir f›rsat yarat›yor

B

Okyanusuaflan sergi:

“Babil’in Ötesi”

35

Uluburun Bat›¤›Kafl’›n 8,5 km. güneydo¤u-sunda Uluburun aç›klar›ndayap›lan kaz›lardan ç›kart›-lan kal›nt›lar, dünyadakien eski aç›k deniz gemisi-ne ait. Geç Tunç Ça¤›’ndankalma geminin yap›ld›¤› sedira¤ac› tarihlenerek M.Ö 1.300’de batt›¤›tespit edildi.Boyu yaklafl›k 15 metre, eni ise 5 metreolan bat›¤›n 20 ton yük tafl›d›¤› tahmin edi-liyor. 10 ton bak›r ingot ve 1 ton kalay, ge-minin ana yükünü oluflturuyor. Ayr›ca 150adet Kenan ülkesi yap›m› kil kavanoz, 10adet pitos, 3,3 ton toplam a¤›rl›¤›nda tekdelikli 24 ç›pa (bunlardan ikisi 21,9 kg. ve25,9 kg. a¤›rl›¤›nda olup, büyük olas›l›klageminin demirlemesi için, di¤erleri de ba-last olarak kullan›lmaktayd›), tunç aletler,devekuflu yumurtalar›, en önemlisi M›s›rPrensesi Nefertiti’ye ait olan alt›n mühürolmak üzere çeflitli mühürler ve heykelcik-ler geminin kargosunu oluflturuyor. Gemi-nin yine çok ilginç buluntular›ndan birisiise antikça¤larda kullan›lan yaz› defteri.Balmumu üzerine sert bir kalemle yaz› ya-z›lmas›na olanak sa¤layan defterden Home-ros’un ünlü eseri “‹lyada”da da söz ediliyor.Uluburun Bat›¤›’n›n muhtemel rotas›n›n iseSuriye-Filistin k›y›lar› ya da K›br›s’tanEge’ye do¤ru oldu¤u düflünülüyor.

Uluburun Bat›-¤›’n›n yap›m›n-da sedir a¤ac› kul-lan›lm›fl ve kaplamatahtalar› “geçme yön-temi” ile birlefltirilmifl.Ayn› yöntemin,Uluburun’danbin sene sonraYunan-Roma ge-milerinde de kulla-n›ld›¤› biliniyor. Bu-gün yayg›n olan “önce is-kelet” yönteminin aksine, “ön-ce kabuk” yöntemi ile infla edilen gemi, ön-ce geminin d›fl yüzeyi, yani kabu¤u inflaedilip, daha sonra içerisine iskeletin eklen-mesiyle oluflturulmufl.Uluburun Gemisi’nden daha da öncesinetarihlenen, önce kabuk ve geçme yap›mtekni¤i ile yüzdürülmüfl gemilere Eski M›-s›r’da da rastlanmas›na ra¤men, bu geçme-lerin kavelalarla kilitlenmifl olmas› gemiyebir “ilk” olma özelli¤i kazand›r›yor.

“Babil’in Ötesi” sergisiilk iki haftada 20 bin

ziyaretçi taraf›ndaziyaret edildi. Sergide

Türkiye’den toplam400 parça tarihi eser yer al›yor.

New York’taki Metropolitan Museum of Art’ta 18Kas›m 2008 - 15 Mart 2009 tarihleri aras›ndasergilenecek “Babil’in Ötesinde: Milattan Önce‹kinci Biny›lda Sanat, Ticaret ve Diplomasi”, DE-‹K/Türk-Amerikan ‹fl Konseyi’nin ana sponsorlu-¤unda ve Do¤an, Do¤ufl, Koç ve Sabanc› grupla-r›n›n destekleriyle Amerika’daki kültür ve sanatdünyas›n›n ilgisine sunuldu.Sergi, Metropolitan müzesinde 2003 senesindedüzenlenen “‹lk fiehirlerin Sanat›: Akdeniz’denIndus’a Milattan Önce Üçüncü Biny›l” sergisinindevam› niteli¤ini tafl›yor.17 Kas›m 2008 tarihinde gerçekleflen sergininbas›n ön gösterimine ABD’nin en büyük gazete-lerinden temsilciler ve sanat elefltirmenleri kat›ld›.New York Times, New Jersey Star Ledger, De-sign Network gibi yüksek itibar gören yay›nlar-da, sergiyle ilgili övücü yaz›lar ç›kt›. 18 Kas›m2008’de serginin resmi aç›l›fl töreni gerçeklefltiril-di. Bendenizin ve müze baflkan›n›n ev sahipli¤i-

ni üstlendi¤imiz galaya Türkiye veABD’den çok say›da önemli diplomasi,ifl ve sanat dünyas› flahsiyetleri kat›ld›.Toplam misafir say›s› 600’ü aflt›.19 Kas›m 2008 akflam›, müzede dün-yaca ünlü sualt› arkeolo¤u Dr. CemalPulak, 300 kifliye Türkiye’de bulunanbat›klar üzerine bir sempozyum verdi,bu baflar›l› organizasyonu yine bir resep-siyon takip etti.Türkiye’nin tan›t›m› aç›s›ndan sergi ger-

çekten çok büyük önem tafl›yor. Asl›na ba-karsan›z, “Babil’in Ötesi” sergisi bizim içinbulunmaz bir f›rsat. Her y›l yaklafl›k 5,5 mil-

yon kiflinin ziyaret etti¤i New York’taki Metropoli-tan Museum of Art’ta 18 Kas›m 2008-15

Mart 2009 tarihleri aras›nda, ya-flad›¤›m›z topraklar›n ça¤lar bo-yunca sanat, ticaret ve diplomasi-

nin befli¤i oldu¤unu gözler önünesererek, Türkiye’nin tan›t›m›nda bü-

yük fayda sa¤layacak.TA‹K’in önemli bir hedefi olan Türkiye mar-

kas›n› ABD’de tan›tmak ve imaj›n› yayg›nlaflt›r-mak için Türkiye’deki elveriflli ifl ve yat›r›m ortam›-n›n, özellikle ifl ve kültür turizminin tan›t›m›n› yap-mak için bu gibi sergiler büyük önem tafl›yor.fiunu da belirtmek isterim ki, böyle bir sergininNew York Metropolitan Museum of Art gibi bir ku-rum taraf›ndan seçilip kabul görmesi ve haz›rlana-rak hayata geçmesi onlarca y›l› bulan süreçler ge-rektirir. TA‹K’in 2 y›l gibi k›sa say›labilecek bir sü-rede bu sergiye sponsor olabilmesi ise çok büyükbir baflar›d›r.

“Türkiye’nin tan›t›m› için bulunmaz f›rsat”

TA‹K Yönetim Kurulu Baflkan› Haluk Dinçer:

rt›k manzaral› evler de¤ilde ak›ll› evler konufluluyor.Nedir ak›ll› ev?Ak›ll› evleri birkaç flekilde s›-n›fland›rabiliriz; teknolojisine

göre kontrol edilebilir evler, programlana-bilir evler, yapay zekâya sahip evler. ‹lks›radaki evlerde ›s›, nem gibi özellikler sa-dece kontrol edilebiliyor. Programlanabilirevlerde ise bir ad›m öteye gidiyoruz, “flöyleolmas›n› istiyoruz” gibi flartlar ortaya koyu-yoruz ve sistemin o flartlara uymas›n› istiyo-ruz. Örne¤in evin ›s›s›n›n belli bir dereceyeayarlanmas›… Yapay zekâya sahip evler iseverili bir tak›m flartlar› kendi içinde optimi-ze ederek, en iyi koflula, en kestirmeden gi-debiliyor. Örne¤in gece ve gündüze göre›s›y› kendisi düzenliyor.

Bu, insanlara hizmet eden ev anlam›nam› geliyor?Bize hizmet eden bir ev istiyoruz. Uzaktankumanda var, televizyonu aç›p kapat›yor,elektri¤in fliddetini ayarl›yor, evin ›s›s›n›ayarl›yor. Bu, tamamen konfora yönelik birfley... Güvenlikte etkin ev de ak›ll› ev asl›n-da. Örne¤in kameralarla girifl ç›k›fllar› kon-trol edebilme, hareket eden cisimleri alg›la-yabilme... Özellikle h›rs›zl›klara karfl› birönlem sa¤l›yor. Yine görüntü iflleme çokönemli bir teknoloji, kap›n›n önünde ka-mera yüzünüzü tan›yor, kap›y› otomatikolarak aç›yor ya da açm›yor. Bilgisayarlar

art›k parmak iziyle çal›fl›yor, bu ak›ll› evingirifl kap›s›nda anahtar› ortadan kald›r›yor.Keza yine ayn› amaçla kullan›lan ve parmakizi gibi ay›rt edici bir unsur olan göz izini ta-rayan teknoloji. Bu da evlerde mutlaka kul-lan›lacak.

Ak›ll› evler otomasyona m› dayan›yor?Otomasyon asl›nda ilginç bir konu. ‹lk aklagelen fabrika otomasyonu da olsa, özündeyatan fley kontroldür. Kontrol e¤er bir flekil-de yap›labiliyorsa, ifl araçlar›na yap›labildi¤igibi evlere de yap›labilir. Evler a¤›rl›kl› ola-rak en çok zaman›m›z› harcad›¤›m›z yerle-

rin bafl›nda geliyor. Evlerde insan do¤al ola-rak konforu arar. O konfor içinde de neyi,daha az iflgücüyle, daha rahat elde ederse okadar iyidir. Teknolojideki geliflmelerlegünden güne kendi kendine hareket edebi-len, insan›n komutuyla ya da insandan ba-¤›ms›z olarak baz› fleyleri yapabilen birçokfley bize her zaman güzel gelmifltir. Özellik-le elektronikteki geliflmelerin bilgisayaraaktar›lmas›yla birlikte kontrol teknolojileri-nin elektronik olarak yap›lmas› bize inan›l-maz bir avantaj sa¤lad›. Buna ba¤l› olaraközellikle 1970’li y›llardan bafllayarak h›zl›bir geliflme oldu.

36

ayata dairh

A

Eviniz siz eve gelmeden kaloriferleri yak›yor, hava durumuna göre oda ›s›s›n›, neminiayarl›yor, evi davetsiz misafirlerden koruyor mu? Siz yokken beklenmedik bir fleyleroldu¤unda polisi, itfaiyeyi ar›yor mu? Teknolojinin göz kamaflt›r›c› ürünü ak›ll› evler,iflte bu becerilere sahip. Marmara Üniversitesi Teknik E¤itim Fakültesi MekatronikE¤itimi Bölümü Baflkan› Prof. Dr. Nihat Akkufl, Bizden Haberler’e ak›ll› evleri anlatt›

Eviniz ne kadar ak›ll›?

Türkiye’de bu teknolojilere pratik olarakulaflmak mümkün mü?Bu teknolojiler evlerimize geliyor asl›nda,belki daha çok pahal› evlere. Bize daha çokpiyasadaki flirketlerin, yurtd›fl›ndan getir-dikleri teknolojilerle geliyor. Bunlar dahavarl›kl› kesimin kulland›¤› özel evlerdenbafll›yor. fiu anda otomasyonun en güzeluygulamalar› Ç›ra¤an Palas gibi önemli otelve restoranlardaki havaland›rma sistemleri.Bunlar havay› nokta nokta kontrol edebili-yor. Nem, s›cakl›k, bas›nç gibi sensörlerle onoktalar› insan için yaflanabilir hale getiri-yor. O anlamda bakt›¤›m›zda programlana-bilir evler statüsüne soktu¤umuz evleri, ar-t›k Türkiye’de orta gelir grubunun birazüzerindeki kesimin yerleflim yerlerinde kul-lanabiliyoruz.

Mesela Türkiye’deki bütün evler ak›ll› bi-çimde ayd›nlat›lsa enerjideki tasarruf nekadar olabilir?Bunun tam bir hesab›n› ç›karmak para-metre çok fazla oldu¤u için güç ama biryaklafl›mda bulunabiliriz. Tasarruf dün-yay› tüketmemek için en önemli fleyler-den biri. Üretmek önemli ama üretti¤imi-zi iyi kullanmak da önemli. Böyle düflü-nünce ekolojik evlerde tasarrufa büyükönem veriliyor. Biz ne tasarruf edebilirizdersek, bir kere çok yo¤un kullan›lanelektrik enerjisi, gaz gibi tüketimlerin ta-sarrufu çok önemli. Buralarda k›smi he-saplar yap›lm›flt›r ama bütün bir rakamyok. Bugün dünyada sat›lan pek çok fle-yin üzerindeki etiketlerde dahi yüzde 20-30 tasarruftan söz ediyor, bunu testlerlekan›tland›¤›n› yaz›yor. Bu çok önemli birfley. Bunu hem parasal yönden hem dearaç gereç yönünden, üretmek ve do¤ay›tüketmemek yönünden ele ald›¤›m›zdainan›lmaz güzel bir noktaya geliyoruz. Bunedenle ak›ll› evler lüks olmamal›, kulla-n›m› teflvik edilmeli.

Yayg›n bir örne¤i var m›?Apartmanlarda sensörlü lambalar var, h›zla

yay›l›yor. Bu sistem her kata geldi¤inizde okat›n lambas›n› yak›yor. ‹çeride birisi hare-ket edince haber veriyor ve sadece bir anah-tar› aç›yor. 15 katl› bir apartman› ele alal›m.Eski sistemde bunu üçe bölerler, befl kattabir otomatik lamba söner, yeniden yak›l›r.Her zaman o beflte biri kullan›l›rken, dörtkat bofluna yanar. Bu sensörde sadece birikullan›l›r. Sadece gerekti¤i kadar›n› kulla-n›rs›n›z, yüzde 80 gibi inan›lmaz bir tasar-ruf. Sizi hiçbir flekilde karanl›kta b›rakma-dan kat kat kullan›yorsunuz.

Mekatronik nedir?Son zamanlarda popüler bir konu. En ba-sit tan›m›yla mekatronik, mekanik sistem-lerin elektronik devrelerle kontrol edile-rek otomasyon haline getirilmesi olarakanlat›labilir. Elektronik bilgisayar ile me-kanik sistemlerin bir araya getirilip kon-trollü otomasyon sistemlerinin ortaya ç›-kar›lmas›, 1990’lardan sonra dünyadah›zla geliflmifl bir disiplin. Robot dedi¤i-mizde kendi bafl›na birtak›m iflleri yapabi-len makineleri anl›yoruz. Robotlar mekat-ronik içinde önemli bir yer tutuyor. ‹nsa-n› üretimden çok planlamada kullanmayaçal›flan bir disiplin dal›.

Bu bölümde kimler e¤itim al›yor?Buras› meslek liselerinden ö¤renci alan birokul. Teknik E¤itim Fakültesi’ne ba¤l› birbölüm. Önceki y›l 530 ö¤renci ald›k. Mü-hendislikten de ö¤renci al›yoruz, çünkütasar›m, imalat yönüyle mühendisli-¤e yak›n. Ancak bu bölümlerin mes-lek liselerinde h›zla aç›lmas›yla or-ada hocalara ihtiyaç do¤du. Mes-lek liselerinde makineleri baflar› ilekullanabilin ve bunu ö¤renciyepratikte ö¤retebilen hocalara ihtiyaçvar. Teknik e¤itimler içinde de bu de-rece donan›ma sahip tek bölüm buras›.

Koç’un Meslek Lisesi Memleket Meselesikampanyas› sizi etkiledi mi?Koç’un yapt›¤› kampanya son derece önem-

li. Türkiye için son derece geç kal›nm›fl birkonuyu ön plana ç›karmas› aç›s›ndan çokönemli. Y›llarca meslek liselerine önem ve-rildi belki, ama harekete geçilmedi. BizKoç’un o kampanyas›n›, deste¤ini sesimiziduyurmas› aç›s›ndan çok önemsedik. Vere-ce¤i destek bizzat faydal›, ama onun d›fl›ndabas›na, televizyona ç›k›p insanlara bir fleyle-ri anlatarak çok büyük fayda sa¤lad›. Böylebir fleye ihtiyaç vard› ve büyük bir hizmetiyerine getirdi. Kesinlikle meslek liselerineolan ilgi artt›. Çok ilgi olunca baflvurular daart›yor. Daha iyi ö¤rencileri seçip alabiliyor-sunuz ve onlar› daha üst seviyede mezun et-me imkân› buluyorsunuz. Sanayideki iflgü-cü iyi e¤itilmifl, iflini daha iyi yapan birnitelik kazan›yor. Bu, üretimde çok etkili.Ve biz imalatç› bir ülkeyiz. Daha ileriyegitmemizin baflka hiçbir yolu yok.

Prof. Dr. Nihat Akkufl kimdir?Yüksek lisans›n› Marmara Üniversitesi Fen Bi-limleri Enstitüsü’nde ve doktora e¤itimini TokyoMetropolitan Üniversitesi’nde tamamlayanProf. Dr. Nihat Akkufl, çok say›da yüksek lisansve doktora tezine dan›flmal›k yapt›. Prof. Dr.Akkufl, hâlihaz›rda Marmara Üniversitesi, Tek-nik E¤itim Fakültesi Mekatronik Bölüm Baflkanl›-¤› görevini yürütüyor.

enis oynamaya kaç yafl›nda venas›l bafllad›n›z?Tenis oynamaya befl yafl›ndabafllad›m. O zamanlar ablamtenis oynuyordu, ben de onun-

la turnuvalara gidiyordum. Tenise ondanözenerek bafllad›m. ‹lk olarak ‹zmir Tenis ‹h-tisas Kulübü’nde tenis oynamaya bafllad›m.Sekiz yafl›nda Karfl›yaka Spor Kulübü’ndenlisans›m› ald›m ve ilk turnuvam› onlar›n li-sans› ile oynad›m.

Ailenizle ‹zmir’de yafl›yordunuz. ‹stanbul’anas›l geldiniz?Club Istanbul Tennis Academy beni ‹stanbul’aça¤›rd›. Benim için Avustralya’dan dünyacaünlü bir antrenör olan Gavin Hopper’› getirdi-ler. O olmad›¤› zamanlarda ise yine iyi bir an-trenör olan David Gaves ile çal›fl›yorum. ClubIstanbul Tennis Academy'ye geldi¤imde, juni-or kategorisinde dünya s›ralamas›nda 1040.s›radayken, baflantrenör Hopper'›n çal›flt›rma-ya bafllamas›yla s›ralamadaki yerim h›zle de-¤iflti. K›sa bir süre sonra ilk 500 tenisçi aras›n-da yer ald›m. Birkaç ay önce de dünya s›rala-mas›nda ilk 160 tenisçi aras›na girdim.

Gavin Hopper’dan söz eder misiniz?Dünyan›n en önemli tenis hocalar›n›n bafl›ndagelen Avustralyal› Gavin Hopper, daha öncedünya s›ralamas›ndaki ünlü raketlerden Mo-nica Seles, Jennifer Capriati, Venus ve SerenaWilliams kardefller, Lleyton Hewitt ve Mark

38

por vizyons

T

15 yafl›ndaki tenis oyuncusu Melis Sezer,Club Istanbul Tennis Academy'ye

ça¤r›ld›¤›nda, junior kategorisindedünya s›ralamas›nda 1040. s›radayken,

ünlü antrenör Gavin Hopper'la çal›flmayabafllad›ktan sonra basamaklar› h›zla

ç›kmaya bafllad›. fiimdi dünyas›ralamas›nda ilk 160 tenisçi aras›nda

“Baflar›, kiflinin hedefine ve iste¤ine ba¤l›”MEL‹S SEZER:

Philippoussis gibi birçok ünlüyü çal›flt›r-m›flt›. Hopper’›n bana inan›lmaz katk›la-r› oldu. Benim, dünya s›ralamas›nda ilk100 tenisçiden biri olabilecek yetenekteoldu¤uma inanmam› sa¤lad›.

Çal›flma temponuzu anlat›r m›s›n›z?Tenise daha çok konsantre olmak için buy›l lise e¤itimime d›flar›dan devam etme-ye karar verdim. Bu sayede son birkaçayd›r haftan›n alt› günü yo¤un olarak te-nis çal›flabiliyorum. ‹ki saati sabah, ikisaati ö¤leden sonra olmak üzere günde 4saat tenis çal›fl›yorum; günde iki saatimide kondüsyona ay›r›yorum.

Aileniz de sizi destekliyor kuflkusuz...‹stanbul’da annemle birlikte yaflayorum,babam ablamla birlikte ‹zmir’de. Hembabam›n ifli orada hem de ablam oradaokuyor. Ailem benim için her türlü feda-kârl›¤› yap›yor ve bana hep destek veri-yor. Mesela annem s›rf benim için bura-da yaflamaya bafllad›. Bunlar çok kolayfleyler de¤il asl›nda. Onlar›n hep yan›m-da olmalar›, destek vermeleri benim enönemli motivasyon kayna¤›m. Onlar›düflünmek ve endiflelenmek zorundakalm›yorum. Bu sayede de sadece tenisekonsantre olabiliyorum.

Hindistan’da kat›ld›¤›n›z turnuvalar-dan önemli baflar›larla döndünüz.Ama tam da terör sald›r›lar›n›n oldu¤us›rada oradaym›fls›n›z...Evet, Hindistan’a iki turnuvaya kat›lmaküzere gittim. Hindistan turum biraz mace-ral› geçti. ‹lk turnuva Yeni Delhi’deydi.Oradayken Mumbai’deki olaylar gerçek-leflti. Olaylar› hep takip ettik, çünkü ikin-ci turnuvam›z Mumbai’deydi. Ve karfl›lafl-malar›n yap›laca¤› yer, sald›r›lar›n yap›ld›-¤› yere çok yak›nd›. O yüzden ailem çokendiflelendi. Gerek akademi ekibi gerekseailem, Türkiye’ye dönmemi söylediler.Ancak benim bu turnuvay› oymamam ge-rekiyordu, kendime çok inan›yordum.Hedeflerim için bu turnuvaya kat›lmamgerekiyordu. Sonuçta herkesi ikna ettimve onlar da bana destek oldular.Hindistan’a Hopper’›n yard›mc› koçu Da-vid Gaves ile gittim. Finalde kazak rakibi-mi 6/3 ve 6/4 gibi skorlarla geçerek flam-piyonluk kupas›n› ald›m. Yar› finalde iseturnuvan›n bir numaral› seribafl› ve ITFs›ralamas›nda dünya 95’incisi olan rakibi-mi 6/1, 6/0’l›k skorlarla geçebildim. So-nuçta bu turnuvalardan bir birincilik, birde ikincilikle döndüm.

Dünyada örnek ald›¤›n›z tenisçi kim?Türkiye’de rakibiniz var m›?Elena Vyacheslavovna Dementieva’y›oyunu ve karakteriyle örnek alm›fl›md›r.Ülkemizde tenis sporunun henüz yete-rince önemsenmedi¤i için yayg›nlaflama-d›¤›n› düflünüyorum. Türkiye’de profes-yonel anlamda tenisçi olmay› hedefleyendaha çok kifli olmas›n› isterdim. Ancak ozaman insanlar birbirini yukar›ya çekme-ye bafllar ve tenis önem kazanabilir, yay-g›nlaflabilir. Rekabet ortam› olmamas›n›neksikli¤ini çekiyorum. Türkiye’de benimyafl›mda kaç tane profesyonel tenisçi var,bilmiyorum. Belki bu y›l ç›kabilir. Amabildi¤im kadar›yla flu anda yok.

Yurtd›fl›ndaki çal›flma flartlar›yla Türki-ye’dekiler aras›nda ne gibi farklar var?Asl›nda benim için pek bir fark yok. Bi-zim de flartlar›m›z yeterince iyi. Bana gö-re her fley kiflinin kendisinde bitiyor. Ba-flar›, kiflinin hedefine ve iste¤ine ba¤l›.

Maç öncesi heyecan›n› nas›l yafl›yorsu-nuz?Bence hiç heyecan olmamas› maç› hiçumursamad›¤›n anlam›na gelir. Afl›r› he-yecanl› olmak ise strese sokar. Bu da iyibir fley de¤il, kondüsyonu olumsuz etki-ler ve gerekli performans› gösteremezsi-niz. Abart›l› olmamak kayd›yla heyecaniyi bir fley.

Profesyonel tenisçi olarak, en fazla kaçyafl›na kadar oynanabiliyor?Teniste junior kategorisi 18 yafl›na kadarsürüyor. Ondan sonra ise profesyonelanlamda tenis en fazla 35 yafl›na kadaroynanabiliyor. Ama bu yafl s›n›r› kifliyegöre de¤iflebiliyor. Ben bu ifli sonuna ka-dar götürmek istiyorum. Profesyonelli-¤im bittikten sonra bile tenis oynamayadevam edece¤im. Benim ailemde de her-kes, annem ve babam da dahil olmaküzere tenis oynuyor. Profesyonel tenis

oyunculu¤um bittikten sonra belki an-trenör olabilirim. Çünkü o yafla kadarçok tecrübe edinmifl olaca¤›m.

Bundan sonraki hedefleriniz neler? Bundan sonraki sonraki ilk hedefim ITFUluslararas› Tenis Federasyonu junior ka-tegorisinde ilk 100’e girmek. Daha sonra-ki amac›m da dünyada ilk 100 tenisçi ara-s›na girerek Grand Slam Junior’da yar›fl-mak. Bugüne kadar Grand Slam’da oyna-yan bir Türk sporcu olmad›. Orada oyna-yan ilk Türk olmay› çok istiyorum. Wimb-ledon’da oynayan ilk Türk tenisçi olmakise en büyük hayallerimden biri.

Karfl›laflmalar ve antrenmanlar d›fl›ndakalan zamanda neler yap›yorsunuz?Tenis antrenmanlar› d›fl›nda kalan za-manda, derslerime a¤›rl›k vermeye çal›fl›-yorum. Sosyal hayat›ma da çok önem ve-riyorum. Arkadafllar›mla sürekli görüflü-yorum. Ama bunlar›n hepsi tenise ba¤l›olarak gelifliyor. Tenis hep ön planda.

39

“Melis asla vazgeçmiyor”Melis Sezer’in antrenörlerinden David Gaves,Club ‹stanbul Tennis Academy’de hoca. Melis’iy›llard›r tan›d›¤›n› ve geçti¤imiz a¤ustos ay›n-dan bu yana birlikte çal›flmaya bafllad›klar›n›belirten Gaves, Melis’in junior kategorisindekendisinden yaflça büyük sporcular karfl›s›ndabile önemli baflar›lar elde etti¤ini vurguluyor.Melis’in Wimbledon’da yar›flma rüyas›n›n ger-çekleflme olas›l›¤›n›n ne kadar oldu¤unu sordu-¤umuzda ise flunlar› söylü-yor: “Wimbledon’da ya-r›flmak bütün tenisçilerinrüyas›. Bu sene lise e¤iti-mine ara verdi, daha do¤-rusu d›flar›dan bitirmeyeçal›flacak. Bu sayede ken-disini tamamen tenise ve-rebilecek. E¤er flu andanitibaren befl ay boyuncaçok yo¤un ve gerçektençok zorlu bir çal›flma ya-parsa önümüzdeki Wimb-ledon turnuvalar›na kat›la-bilir. Ama daha gerçekçi düflünecek olursak2010’daki Wimbledon’a kat›lma olas›l›¤› dahafazla. fiu anki hedefimiz Melis’i dünya s›ralama-s›nda ilk 120 aras›nda sokabilmek, Hindistan’atekrar gidecek olmam›z›n nedeni de bu. Perfor-mans›, ilk 120 hedefini yakalayacak sa¤laml›k-ta. Gelecek y›l ise Avustralya’daki dünya kupa-s› karfl›laflmalar›na kat›lmay› hedefliyoruz. Tabiiflans da çok önemli, zira milyonlarca faktör var.Ama Melis’in çok güçlü oldu¤unu rahatl›kla söy-leyebilirim, asla vazgeçmiyor.”

“Rekabet ortam› olmamas›n›neksikli¤ini çekiyorum.

Türkiye’de benim yafl›mda kaç tane profesyonel tenisçi

var, bilmiyorum. Belki bu y›l ç›kabilir. Ama bildi¤im

kadar›yla flu anda yok”

40

ord ile yollardaf

TVSpor kanal›yla iliflki-nizden bafllayal›m…Tematik bir kanal olarakNTVSpor, 2008 y›l›ndagrubun yeni markas› oldu.

Herhangi bir futbol maç› yay›nlamadanreytinglerinde s›çrama yaflayan bir ka-nald›. Bu kanalda bafllang›çta ben degörev ald›m. Halen de sporla ilgili prog-ram yapmak istiyorum ama malum, za-man bir yerde bizim düflman›m›z. Buaralar daha çok NTV’ye yo¤unlafl›yo-rum. “Yak›n Plan” program›na konsan-tre oldum. Özellikle yaz aylar›nda aç›khava çekimlerimizi Rahmi Koç Müze-si’nde gerçeklefltirdik. Muhteflem biryer gerçekten. Sürekli yeni bir fleylerekleniyor ve Türkiye’de efli olmayan bumüze, sürekli gelifliyor. Çocuklar›m› dagötürdüm, bay›ld›lar.

“Ekonomi Ekran›” ismiyle yeni birprograma bafllad›n›z. Amac›n›z vefarkl›l›¤›n›z sizce nedir?Y›lbafl› yaklafl›rken ekonomi televiz-yonculu¤undaki yaklafl›m flöyleydi;“Kriz var”. Evet var, kimse yok diye-mez. “Peki ne olacak?” Söylenen hepflu, “Çok kötü olacak”. ‹yi de, sahidenne olacak? Biz bunu anlatal›m, ama an-lat›rken kuru kuruya rakamlar vermekd›fl›nda ortaya farkl› ama somut bir fley-ler koyal›m istedik. Sabah, ö¤le ve ak-

flam kufla¤›nda yay›nlanan program›nakflam bölümünü üstlendim. Nas›l kibiz ailemizle, flirketimizle konuflurkenaç›k aç›k konufluyoruz, o aç›kl›kta ko-nuflup insanlara ekonomiyi anlatmak,akl›m›za gelenleri fütursuzca sergile-mek istiyoruz. Yaflam koçlu¤undan tu-tun da, kad›nlar›n günlerine kadar!Ama piyasalardaki rakamlar› da es geç-meden tabii… Rakamlar›n neden oyna-d›¤›n› de¤erlendiriyoruz, somut öneri-lerde bulunuyoruz. Kriz dönemleri çokaz insan›n para kazand›¤› dönemlerdir.Genel ço¤unluk servetlerini korumaya,

zararlar›n› azami seviyede tutmaya çal›-fl›r. Bizim amac›m›z onlara farkl› bir gö-rüfl aç›s›yla ›fl›k tutabilmek.

Bir ekonomi uzman› olarak Celal Pir,bugünü nas›l de¤erlendiriyor?Krizi görmezden gelemeyiz. Ama çokkötümser de¤ilim. Bu kriz bizim hatala-r›m›zla ortaya ç›kan bir süreç de¤il.Global bir sorun var, bizden kaynaklan-m›yor. Partnerlerimizin bize vaat ettik-leri gelece¤i sa¤layacak deste¤i birdenkesmesiyle ortaya ç›kan bir durum. Bu-rada en masum olan herhalde Türk ifl

N

Hem ekonomi hem otomotiv programc›s› flapkas›yla sorular›m›z›yan›tlayan NTV’nin gülen yüzü Celal Pir, topyekûn hareketleekonomik krizin üstesinden gelinece¤ini söylerken, otomotivdeKoç Toplulu¤u’nun katk›s›n› övdü: “Florida’da bir Ford TransitConnect’i durdurduk. Sürücüsüne arac› neden seçti¤ini sorduk.Ford ile çok ifl yap›yormufl. Bayiden ‘yepyeni bir araç geldi’diyerek binbir övgüyle önermifller, çok memnunmufl”

“Floridal› sürücüye sordum:

Neden Ford TransitConnect kullan›yorsun?”Neden Ford TransitConnect kullan›yorsun?”Neden Ford TransitConnect kullan›yorsun?”Neden Ford TransitConnect kullan›yorsun?”Neden Ford TransitConnect kullan›yorsun?”

41

dünyas›d›r. Ama bu masumiyet onlarabir katma de¤er olarak geri dönüfl yapm›-yor. Bunu iflbirli¤iyle aflmak laz›m. ‹fldünyas›, bankac›l›k çevreleri ve hatta hü-kümet, ne yaparlarsa yaps›nlar bu s›k›n-t›l› sürecin alt›ndan tek bafl›na kalkamaz-lar. Topyekûn bir hareket laz›m. Ne mut-lu ki bundan 10-15 sene öncesine göreçok daha örgütlüyüz. Sadece bu örgütleraras›nda iletiflim kanallar›n›n aç›k ve can-l› tutulmas› laz›m. Türk insan›n›n giri-flimci ruhunun tetiklenmesi gerekli. Top-yekûn iflbirli¤iyle sorunun kayna¤›na in-mek gerekir.Ekonominin temel bir kural› vard›r: Hiç-bir fley dikine do¤ru yukar› ç›kmaz, inerç›kar, iner ç›kar. Bu bir devinimdir. Dü-nü düflünerek krizi çözemeyiz, gelece¤idüflünmeliyiz. Güney Afrika’da ö¤rendi-¤im bir söz var, “Gezen tavflan, yatan as-landan k›smetlidir” diyorlar. Ahla vahlazaman öldürmemeliyiz. Mutlaka alterna-tif ç›k›fllar yapabilmeliyiz. Yapabilece¤i-miz baflka iflleri de düflünmeliyiz. ‹nsan-lar›n neye ihtiyac› var, bunu tespit ediponlara göre üretim yapabiliriz. Eskidenihracat yapt›¤›m›z ülkeler art›k istemiyormu, o zaman baflka pazarlara yönelebil-meliyiz. Birilerinin harekete geçip ihti-yaçlar› belirlemesi ve belki flimdiye kadaryapt›¤› ifllerden farkl› olarak onlara yö-nelmesi laz›m. Ekonominin kural› bu.Bunu en rahat yapabilece¤imiz sektörler-

den biri de otomotiv. Altyap›m›z haz›r,yetiflmifl insan gücümüz çok iyi seviyede.

Otomobil program›n›zla sektörün kalbi-ni dinledi¤inizde neler duyuyorsunuz?Otomobil müthifl güzel bir fleydir. Türkiyeolarak özellikle hafif ticari araç sektöründemüthifl ak›ll› ad›mlar att›k. Tofafl’›yla,Ford’uyla çok güzel ifller yapt›k. Yepyenitasar›mlar, formatlar gelifltirip ana firmayakabul ettirdikten sonra dünya çap›ndaüretimler yapabildik. Binlerle, yüz binlerleifade edilen ihracat rakamlar›na erifltik. Bukonuda kendimizi ispat etmifl durumda-y›z. Koç Grubu gibi uluslararas› çapta üre-timler yapan flirketlerimizin bu ekonomikkrizi az hasarla atlatmas›, do¤ru ve yerindeönlemler almas› beni çok mutlu ediyor. Bi-lindi¤i gibi otomotiv, endüstrinin en temelçarklar›ndan birisi. Koç Grubu’nun üretti-¤i otomobillerle sadece Türk ekonomiside¤il, dünya ekonomisi üzerinde etkisivar. Dünyan›n herhangi bir yerinde KoçGrubu’na ait fabrikalarda üretilmifl otomo-biller görmekten büyük mutluluk duyu-yorum. Geçen y›l Amerika’da, Florida’daSaffet Üçüncü ile bir arac› durdurduk,Ford Transit Connect kullan›yordu. Sürü-cüsüne arac› neden seçti¤ini sorduk. Fordile çok ifl yap›yormufl, kendi firmas› içinçok araç sat›n al›yormufl. Ona bayiden“yepyeni bir araç geldi” diyerek bin bir öv-güyle önermifller, çok memnunmufl…

TV program›n›zda otomobil kültürü-müzdeki s›k›nt›lardan yak›n›yorsunuz…Son dönemde otomobil program›m›z “0-100” sayesinde trafik kültürüne konsan-tre olmufl durumday›m. Otomobillerleyat›yor, otomobillerle kalk›yorum, de-sem abartm›fl olmam. Test sürüflleri yap›-yoruz, motosikletler ve deniz araçlar›kullan›yoruz. Rahmi Bey’in RMK Marineflirketi var, onu da takip ediyoruz.Otomobil denince art›k dünya ekonomi-sinde bizim de yerimiz var, sözümüz ge-çiyor. Bu, Türkiye için büyük bir aflama.Ama burada özellikle belirtmek istedi¤imbir fley var: Güzel otomobiller üretiyo-ruz, tasar›mlar yap›yoruz, mühendisli¤i-miz ileri aflamada; ama o tasar›m ve üre-tim aflamalar›nda ortaya konan bütün ka-lite ve özen anlay›fl›, ne yaz›k ki o araçlarsürücülerin eline teslim edilip yollaraç›kt›¤›nda devam etmiyor.

Sizi en çok ne rahats›z ediyor?Trafik kültürümüz ne yaz›k ki, çok kötüseviyede. Yollar›m›z, trafik bilgimiz, akl›-m›z, mant›¤›m›z trafikte gerçekten çok kö-tü. Düflünün ki bir yaya, kald›r›mdan aya-¤›n› yola att›¤›nda kimi araç sürücüleri,otomobili yayan›n üzerine do¤ru sürebili-yor! Kimse esas olan›n insan oldu¤unu,kulland›klar› otomobil ya da her neyse,sadece bir araç oldu¤unu akl›na getirmi-yor. B›rak›n Avrupa’y›, Amerika’y›, örne¤insoydafllar›m›zdan konuflursak, K›br›s’ta bi-le, geçmifllerindeki koloniyal kültür nede-niyle bu sayg› anlay›fl› hâkimdir. Kald›r›m-daki yaya, yola ayak bast›¤› anda trafik du-rur. O da Türk, bu da Türk! Bizim yasala-r›m›zda ya da e¤itim sistemimizde bir ek-siklik var. Bu bence çok önemli bir sorun.Otomobil kullanmak, kendinden kat katgüçlü bir araca hâkim olma yetene¤i, ira-desi ve ahlak› gerektirir. 100, 200 beygirgücünde bir makineyi al›yorsun, onusevk ve idare ediyorsun. Yapaca¤›n enufak bir hata, kimi zaman onar›lamaya-cak büyük zararlara, facialara neden olu-yor. TV program›m›zda flunu gördük,teknik olarak, tasar›m, üretim aflamala-r›nda dünyayla bafl edebilecek düzeyde-yiz. ‹stesek kendi markam›z› bile ürete-biliriz. Yapt›¤›m›z araçlar Türkiye içinde¤il, dünya pazarlar› için. Ama bu kali-te ve özenin yaflam›m›z›n içinde de ol-mas› gerekiyor. Ayn› özeni evden ifle gi-derken, e¤lenmeye giderken ya da kasa-m›zda bir yük tafl›rken de göstermeliyiz.Sürücülerin sorumluluk bilincine kavufl-turulmas› gerekiyor. Bu gerçekten çokönemli bir sorun.

amdaki mizahç›

Cihan Demirci cihandemirci@yahoo.com

d

42

evgili “Damdaki Mizahç›”dostlar›, yeni bir y›la ad›matt›¤›m›z flu günlerde bu-lundu¤um damdan afla¤›yamikrofonu uzatt›m ve in-

sanlara ve hatta kendime 2009’dan ne-ler beklediklerini sordum, bak›n nelerneler dediler…

fiehsuvar Endeks (‹fladam›):2009’da her yan›m›z› sarm›fl olan globalkrizin yan›m›zdan asimetrik paralel geçme-sini bekliyorum. Asimetrik paralelin yan›s›ra ritmik jimnastik ya da kulplu beygirlebir geçifl de olabilir. Yaa, ben neler diyorumböyleee?.. Psikolojim çok bozuldu tabii…Nerde düflen bir yaprak görsem, onu bizimhisse senedi zannediyorum kardeflim.2009’da çocuklu¤uma dönme zaman›mgeldi san›r›m doktor bey…

Lebibe Binbirdiyet (Diyet kad›n›):2009’a tam girece¤imiz günlerde yumur-tan›n zararl› olmad›¤› söylendi. Oysa benzararl› diye y›llard›r ne rafadan, ne de ka-t› halde tek bir yumurta yemiyordum.Günlük tutuyordum ama günlük yumur-tay› tutmuyordum. Hatta kolesterolümartacak diye biriyle flöyle karfl›l›kl› yumur-ta tokuflturmayal› y›llar oldu. “Menemen”i

sadece ‹zmir’de bir ilçe zannediyordum.Bu haberle kolesterol dengem bir anda al-tüst oldu. 2009’da profiteroldeki koleste-rolün de az ç›kmas› ihtimalini heyecanlabekleyece¤im…

Abdürrezzak K›pk›rm›z› (Futbol hakemi):2008 y›l›nda yönetti¤im maçlarda kaleçizgisini geçen 5 topu gol saymam›flt›m.Yanl›fll›kla 14 sar›, 9 k›rm›z›, 7 kredikart›, 3 tane de kimlik kart› göstermifl-tim. Kredi ve kimlik kartlar›, fazladanyanl›fll›kla gösterildi tabii. Bütün kartlar›ayn› cebe koyma dedim bizim han›makaç kere ama her defas›nda ayn› fleyi ya-p›p beni zor durumda b›rak›yor. 2009y›l›ndan neler bekliyorum… fiöyle iptaledece¤im güzel goller bekliyorum. Son-ra bir sürü faul, bir sürü kart, bir sürüdert… B›rak›cam sonunda bu futboluama daha gencim, biraz daha kartlafliimdiyorum…

Bihter Kanaltedavisi (Dizi seyircisi):Ay valla, ben 2009 y›l›ndan yerli dizilerinsüresinin biraz azalmas›n› bekliyorum.Yani bu bir y›ldan beklemek ne kadardo¤ru bilemiyorum, ama bekliyorum.Çünkü 1 saat eski bölümün özeti, 2 saatde yeni bölüm filan derken ne yemek ya-

pacak zaman kal›yor, ne çamafl›ra, ütüyes›ra geliyor… Ayr›ca çocuklar›m› ve eflimide çok özledim. Çocuklar baflka bir oda-da sürekli çizgi film, eflim de futbol izledi-¤i için 2008’de pek görüflme f›rsat›m›z ol-mad›. Umar›m 2009’da evdekilerle dahaçok görüflme f›rsat›m olur.

George W. Bush (Eski baflkan):Yok art›k benim için Beyaz Saray… BeyazSaray’›n o hareketli günlerinden sonra,2009’da var art›k evimde daha sakin biryaflam…Yapmak istedi¤im flu; terli¤imintekini at›cam, köpe¤im onu bana geri ge-tirecek…Bu kadar basit! Geçen gün dene-dim bile. Terli¤imin tekini f›rlatt›m, köpe-¤im onu getirecek diye öylece beklerken,terli¤i kafama yedim!.. Köpek bana niyek›zd› ki, onu da anlam›fl de¤ilim!

Cihan Demirci (Damdaki Adam):2009’da mutluluklar, nefleli ve keyifli an-lar bizlere te¤et geçmesin. Gülmek hergün ald›¤›m›z en iyi vitaminimiz olsun.Psikolojimiz bunca y›l sonra bizi çocuklu-¤umuza dönmek durumunda b›rakma-s›n. ‹yi kolesterolümüz arts›n, eksilmesinve tabii en önemlisi hakk›m›zda ama ülke-mizi düflünecek olursak daha da çok “ak-l›m›zda” hay›rl›s› olsun!..

S2009’dan neler bekliyorlar?