rrjetet kompjuterike - selman haxhijaha · 2014-01-22 · metriku (i matur me hapa) 1: ripv1...

Protokollet e rrugëtimit

Rrjetet Kompjuterike

Ligjerues: Selman Haxhijaha

Objektivat

• Historiku i zhvillimit të protokollit RIP

• Proceset dhe veçorit themelore të protokollit RIPv1

• Formatet e paketave të protokollit RIPv1 dhe RIPv2

• Disa veçori të RIPng dhe krahasimin e tij me RIPv2

• Sintaksat e komandave konfiguruese të protokollit RIPv1 dhe RIPv2

• Historiku dhe veçorit themelore të protokollit EIGRP

• Definimi I matrikut dhe mënyra e kalkulimit të tij nga ana e EIGRP-së

• Paketat e EIGRP-së

• Algoritmi DUAL

• Sintakasa e komandave konfiguruese të EIGRP-së


Routing Information Protocol -RIP


Historiku i protokollit RIP


• RIP (ang. Routing Information Protocol) ështënjëri nga protokollet më të vjetër të rrugëtimitzanafilla e zhvillimit fillon në fillim të viteve të 60-ta - ARPANET.

• 1988 RIPv1 (RFC 1058)- rrugëtimi i bazuar në klasa (classful routing)

• 1993 RIPv2 (RFC 1388)- Shton subnetmaska me çdo rresht të një rruge- mundëson rrugëtimin pa klasa (Classless Routing)

• 1998 Versioni aktual i RIPv2 (RFC 2453)

Routing Information Protocol - RIP


• RIP si protokoll rrugëtimi vektor-distancë, bën pjesë në familjen e protokolleve IGP

• Si metrik përdor numërimin e hapave

• Përdor përditësimet në mënyrë periodike në afatetë caktuara kohore çdo 30 sec.

• Gjatë dërgimit të përditësimeve RIPv1 përdor IP broadcast adresën 255.255.255.255

• Numri maksimal i hapave brenda një rrjete është 15

Algoritmi i përditësimit të RIP

1. Shto nga 1 hop në numërimin e hop për çdo destinacion të ri të lajmëruar

2. Përsërit hapat vijues për çdo destinacion të lajmëruar

1. If (Destinacioni nuk është në tabelën e rrugëtimit)

1. Shto informacionin e lajmëruar në tabelë

2. Else

1. If (Fusha e hapit të ardhshëm është e njejtë)

1. Zëvendëso shënimin në tabelë me një të lajmëruar

2. Else

1. If (numri i hapave të reklamuar është më i vogël se ai në tabelë)

2. Zëvendëso shënimin në tabelën e rrugëtimit

3. return

N2

N3

N4

N5

N6

N1

A

B

C

N1 1 -

N2 1 -

N3 1 -

①

N2 1 -

N4 1 -

N5 1 -

①

N3 1 -

N6 1 -

①

N2 1 -

N4 1 -

N5 1 -

② RIP

N1 1 -

N2 1 -

N3 1 -

N4 2 B

N5 2 B

3

Nr. i Hapave hap / i ardhshëm

Përditësimi i tabelës së rrugëtimit nga RIP-i

N3 1 -

N6 1 -

N1 2 A

N2 2 A

N4 3 A

N5 3 A

Formati i paketit RIPv1

Një mesazh i RIP mund të

ketë deri në 25 rreshta

1: kërkesa

2: përgjigje

2: për IP

0…0: kërkesë për tërë

tabelën e rrugëtimit

Adresa e destinacionit

Metriku (I matur me hapa)

1: RIPv1

Komanda Versioni Vlera zero

Identidfikuesi i familjes së adesës Vlera zero

IP adresa

E pa përdorur

E pa përdorur

Metriku

32 bit

Fusha të shumëfishta, numri maksimal 25

Mesazhi

Shembull i një mesazhi RIP

Sintakasta e komandave konfiguruese të RIP

• Aktivizimi i protokollit RIP

• router [protokolli]

• network [adresa e rrjetit]

• Shembull

– Router(config)# router rip

– Router(config-router)# network 172.16.0.0


Routing Information Protocol – RIPv2

• Disa nga përmirësimet që janë aplikuar në RIPv2 janë:– Subnet Maska bartet si pjesë e çdo rruge.

– Përdor autentifikim për përditësimet e rrugëve.

– Adresa e ruterit fqinj bartet së bashku me çdo rrugë.

– Bën etiketimin e rrugëve për përdorim të jashtëmzakonisht kur ato injektohen në tabela të protokolleve tëtjerë.

• RIPv2 përditësimet e tabelave të rrugëtimit i realizonduke e përdorur adresën e rezervuar multicast 224.0.0.9.


Veçorit e RIPv2

• Disa nga veçoritë kryesore të protokollit RIPv2 që kanë tëbëjnë me parandalimin e unazave të rrugëtimit janë:

– Numërim në pafundësi (ang. Count to infinity)

– Horizonti i ndarë (ang. split horizon)

– Afati kohor i pritjes

– Përditësimet e nxitura

– Balancimi i ngarkesës

• RIPv2 transmeton përditësimet duke përdoru protokollin UDP në portin 520


Formati i paketës së protokollit RIPv2


Komanda Versioni Vlera zero

Identidfikuesi i familjes së adresës Etiketa e rrugës

IP adresa

Subnet Maska

Hap i ardhëshëm

Metriku

32 bit

Fusha të shumëfishta, numri maksimal 25

Identidfikuesi i familjes së adresës Etiketa e rrugës

IP adresa

Subnet Maska

Hap i ardhëshëm

Metriku

Një input

rruge

Një input

rruge

Kufizimet e RIPv2

• Kufizime të RIPv2:

– Mungesa e rrugëve alternative pasi që edhe RIPv2 në tabelën e rrugëtimit mban vetëm një rrugë mëtë mirë.

– Numërimi në pafundësi e bën që RIPv2 të vazhdojta përdorë këtë mekanizëm në parandalimin e gabimeve në rrjetë siç janë unazat e rrugëtimit.

– Numërimi në pafundësi e kufizon diametrin e rrjetave të bazuara në RIPv2 në 15 ruter.


Sintakasta e komandave konfiguruese të RIPv2

• Aktivizimi i protokollit RIP

• router [protokolli]

• version 2

• network [adresa e rrjetit]

• Shembull

– Router(config)# router rip

– Router(config-router)#version 2

– Router(config-router)# network 172.16.0.0


RIPng (RIP next generation)

• Përfshirë specifikacionet për përkrahje të rrjetave IPv6 qënjëkohësisht thirret si RIP i gjeneratës së ardhshme.

• Versioni i RIP që është kompatibil me protokollin IPv6

• Një protokoll plotësisht i ri

• Përdor algoritmin Vektor Distancë

• Përdor portin standard me numër 521 dhe shfrytëzonprotokollin UDP

• Instalon rrugën më të mire në tabelëne e rrugëtimit RIPng


RIPng RIP-2

Mëson informata përrrugë IPv6

Mëson informata përrrugë IPv4

Përdor numrin e prortit521.

Përdor numrin e prortit520

Nuk kërkon autentifikim për paketat e protokollitRIPng

Kërkon autentifikim përpaketat e protokollit RIP protocol packets

Nuk përkrah instanca tëshumëfishta të RIPng.

Përkrah instanca tëshumëfishta të RIP-2

Krahasimet RIPng dhe RIP-2

Enhanced Interior Gateway Routing Protocol - EIGRP


Historiku i zhvillimit të EIGRP-së

• Protokolli i rrugëtimit Enhanced Interior Gateway Routing Protocol – EIGRP është protokoll i zhvilluar ngaCisco Systems në fillim të viteve të 90-ta.

• EIGRP konsiderohet si protokoll hibrid sepse ikombinon karakteristikat e protokolleve të gjendjes sëLinqeve dhe vektor distance

• Disa nga karakteristikat e EIGRP-së janë:– Konvergjencë më të shpejtë dhe përdorim më të vogël të

bandwidthit

– Mbështetje për VLSM

– Mbështetje e shumëfishtë për protokollet e rrugëtuara


Metriku i EIGRP-së

• EIGRP e përzgjedh rrugën kryesore duke u bazuar nëkomponentët e parazgjedhura bandwidth dhevonesë, vlera e llogaritur quhet metrik i përbërë

• Komponentet e metrikut të përbërë janë:

– Bandwidth

– Vonesa

– Besueshmëria

– Ngarkesa

– Njësi maksimale transmetimi MTU


Kalkulimi i metrikut në EIGRP

• 𝑀𝑒𝑡𝑟𝑖𝑘 = 𝐾1 ∗ 𝐺𝑗𝑒𝑟ë𝑠𝑖𝐵𝑟𝑒𝑧𝑖 +𝐾2∗𝐺𝑗𝑒𝑟ë𝑠𝑖𝑎𝐵𝑟𝑒𝑧𝑖

256−𝑛𝑔𝑎𝑟𝑘𝑒𝑠𝑎+ (𝑘3 ∗


Vlerat e metrikut EIGRP

• EIGRP Metrik– Vonesa përkufizohet si koha që i duhet një pakete të

kaloj nëpër një rrugë të caktuar

• Është një vlerë statike që bazohet në llojin e linkutpër të cilin ndërfaqja është e lidhur

prof. Selman Haxhijaha

Llojet e paketave komunikuese të EIGRP-së

• EIGRP i përdor 5 lloje të paketave për funksionim normal:

– Paketa hello

– Paketat e përditësimit

– Paketa e konfirmimit

– Paketat e pyetësorit dhe përgjigjeve


• Qëllimi i paketave Hello– Përdoret për të zbuluar dhe formuar fqinjësi me ruter të lidhur

drejtpërdrejt

• Karakteristikat– Intervalet kohore për dërgimin e hello paketave

Në shumicën e rrjetave çdo 5 sekonda Në rrjete Multipoint dhe rrjete të tjera më të ngadalshme çdo 60

seconda

-Holdtime

Koha maksimale që një ruterduhet të pres para se tëdeklaroj se fqinji nuk ështëaktiv

Vlera e paracatuar holdtime

–3 herë interval hello

Paketa Hello

Paketat e përditësimit dhe konfirmimit

• Paketat e përditësimit– Përdoren për të

propaguar informatat e rrugëtimit

• Paketat konfirmimi– Përdoren për të

konfirmuar pranimin e paketave të përditësimit, pyetësorëve dhepërgjigjeve

Paketat e pyetësorëve dhepërgjigjeve

• Paketat e pytësorëvedhe përgjigjeve Përdoren nga DUAL për

të kërkuar informatapër rrjete

Paketat e pytësorëve• Mund të përdorin

Unicast

Multicast

Paketat e përgjigjeve• Përdorin vetëm

unicast

Konceptet e protokollit EIGRP

• Konceptet bazë të përdorura nga protokolli EIGRP:– Tabela e fqinjëve

– Tabela e topologjisë

– Tabela e rrugëtimit

– Pasardhësi (ang. Successor)

– Pasardhësi i mundshëm (ang. feasible successor)

– Distancë e mundshme

– Distancë e raportuar


Algoritmi DUAL

• Algoritmi DUAL (ang. Diffusing Update Algorithm) ështëkomponent qendrore llogaritëse e protokollit EIGRP

• Është përgjegjës për të krijuar topologji pa unazarrugëtimi

• Emër i plotë DUAL FSM definon një varg të gjendjeve tëmundshme nëpër të cilat mund të kalojë një algoritëm

• Rrugët me metrik më të mirë të kalkuluar i vendos në tabelën e rrugëtimit


Algoritmi DUAL

Përzgjedh rrugënmë të mire pa unaza rrugëtimi

Përzgjedh rrugëalternative duke përdorurinforamta ngatabelat e EIGRP-së


Konfigurimi i EIGRP

Konanda router eigrp

• Komanda globale që aktivizon eigrp është– Router(config)# router eigrp sistemi-autonom

– Të gjithë ruter në domenin e EIGRP duhet të përdorinnumrin e njejtë të ID së procesit (numrin e sistemit-

autonom)

Konfigurimi i EIGRP

Komanda Network

• Funksioni i komandës network

– Mundëson që ndërfaqet të transmetojnëdhe pranojnë përditësimet e EIGRP

– Përfshin rrjetat dhe subnetet nëpërditësimet e EIGRP-së

• Shembull:– Router(config-router)#network network-address

Basic EIGRP Configuration

• Komanda network me Maskën Wildcard– Këtë opsion e përdorim kur dëshirojmë të dërgojmë informata për

subetne specifike

• Sintaksa e komandës– Router(config-router)#network network-address

[wildcard-mask]

Përmbledhje

• Historikun e zhvillimit të protokolleve të rrugëtimit RIP dheEIGRP

• Veçorit e protokollit të rrugëtimit RIP, RIPv2 dhe RIPng

• Sintaksat e komandave për konfigurimin e RIPv1 dhe RIPv2

• Veçorit dhe funksionimi I protokollit EIGRP

• Pesë paketa që I përdor protokolli EIGRP për funksionimnormal

• Terminologjin e protokollit EIGRP

• Sintaksa e komandave për konifgurimin e protokollit EIGRP


Pyetje


Open Shortest Path First - OSPF


Objektivat

• Historiku u zhvillimit të protokollit OSPF

• Çështjet e adresuar nga OSPF

• Krahasimi në mes të OSPF dhe RIP

• Termonologjia e OSPF-së

• Llojet e paketave të OSPF

• Formati i pakëtit të OSPF

• Sintaksat e komandave për konfigurim të OSPF-së


Protokolli OSPF

• OSPF është protokoll rrugëtimi i gjendjes së linjave i bazuar në standarde të hapura i cili është përshkruar në RFC 2328.

• Është protokoll i grupit IGP dhe ofron përkrahje për:

• CIDR – Classless Interdomain Routing,

• etiketim të rrugëve të jashtme (rout tagging) autentifikimin e përditësimeve

• Ofron shkallëzim të rrjetit duke përdorur zona dhe mbështetje për numër të madh të ruterëve për zone.


Çështjet e adresuara nga OSPF

• Përzgjedhja e rrugës më të mirë nga OSPF dhe krahasimi me vendimin e RIP

OSPF

RIP

Dallimet e OSPF dhe RIP

• Disa nga karakteristikat që e dallojnë OSPF-në nga RIP-ijanë:– OSPF e përdor bandwidthin në mënyrë më efikase duke

dërguar përditësimet jo periodike por vetëm sipas nevojës– Përditësimet nuk dërgohen me adresat broadcast

(255.255.255.255) siç është rasti me RIP-in, OSPF-ja përdoradresat multicast dhe ato 224.0.0.5 dhe 224.0.0.6

– OSPF nuk bën kufizimet e madhësisë së rrjetës në 15 hapa– Metrikët mund të konfigurohen manualisht, duke

mundësuar precizitet më të madh në caktimin e rrugës mëtë mirë të mundshme

– Reagon më shpejt ndaj ndryshimeve në rrjetë si dhe ështëmë fleksibil gjatë adresimit dhe dizajnimit të rrjetave


Veçoritë e protokollit OSPF

• Disa nga veçoritë kryesore të OSPF:

– Konvergjencë e shpejtë

– Përkrahje për VLSM, supernetting dhe përmbledhje

– Përkrahja për rrjeta të mëdha

– Bartja efikase dhe e besueshme e përditësimeve tërrugëtimit

– Balancimi i rrugëve të shumëfishta


Terminologjitë e protokollit OSPF


Paketat e OSPF

• OSPF përdor 5 paketa për kryerjen e detyrave te veta:– Lloji i parë: paketa Hello – këto paketa dërgohen nëpër të gjitha

ndërfaqet në mënyrë periodike duke përdorur adresën multicast224.0.0.5.

– Lloji i dytë: paketa e përshkrimit të data bazës – transmeton përmbajtjen e bazës së të dhënave duke përdorur LSA

– Lloji i tretë: paketa e kërkesave të gjendjes së linkut - kërkojnë informataplotësuese nga baza e të dhënave të ruterit fqinj

– Lloji i katërt: paketat e përditësimit të gjendjes së linkut - shpërndajnë informatat për gjendjen e linjave

– Lloji i pestë: paketat e vërtetimit të gjendjes së linjave – bëjnë vërtetimin e informatave të dërguara/pranuara


43

Hederi i përbashkët i pakëtit OSPF

source router IP address

authentication

authentication

32 bits

version type message length

Area ID

checksum authentication type

Body of OSPF MessageOSPF Message

Header

2: versioni aktual i

OSPF V2

Llojet e mesazheve:

1: Hello (teston arritshmërinë)

2: Përshkrimi i bazës së të dhënave

3: Kërkesat e gjendjes së linjës

4: Përditësimi i gjendjes së linjës

5: Konfirmimi i gjendjes së linjës

Nr i ID-së së

Zonës (Area) nga

ku ka origjinuar

paketa

IP checksum standard nga e

tërë paketa

0: pa autentifikim

1: Tekst i pastër

2: MD5 checksum

Distanca administrative OSPF

• Distanca administrative e parazgjedhur e protokollit OSPF është 110

Llojet e rrjeteve OSPF

• Protokolli OSPF përkrah këto llojet të rrjetave


Ruterët e dedikuar dhe ruterët e dedikuar rezervë

• Inxhinierët që e kanë zhvilluar protokollin OSPF kanëzhvilluar një sistem i cili do ta shmangtembingarkesës në raste kur çdo ruter krijon lidhjefqinjësie me çdo ruter tjetër përdorin multicast IP adresën 224.0.0.6

– Ruteri i Dedikuar (RD) - dedikuar vendos fqinjësitë plotë me të gjithë ruterët tjerë ai gjithashtubëhet pikë fokale për mbledhjen e informatave tërrugëtimit për atë rrjetë

– Ruteri i Dedikuar Rezervë (RDR) – ka funksion të ngjashëm me RD por se është në gjendje të pritjes


Funksioni i OSPF në shumë zona


Konfigurimi themelor i OSPF

• Për të aktivizuar protokollin ospf përdorim komanda router ospf proces-id– ID e procesit

• Numri me rëndësi lokale me vlera në mes të 1 dhe65535

– Kjo nënkupton se kjo vlerv nuk duhet të jetë e njëjtë me ruter tjerë OSPF

Konfigurimi themelor i OSPF

• Komanda network e OSPF– Parametrat e nevojshëm:

– Adresa e rrjetit (network address)

– Maska Wildcard (wildcard mask) – Vlera inverze e subet maskës

– ID e zonës (area-id) – Numër identifikimi i zonës sv OSPF-së. Zona e OSPF paraqet një grup të ruterëve me

informata të përbashkëta të linjave

– Shembull: Router(config-router)#network network-address wildcard-ask area area-id

Përmbledhje

• OSPF është protokoll rrugëtimi i gjendjes së linjave i bazuar nëstandarde të hapura dhe i takon grupit të protokolleve IGP

• OSPF ka një sistem i cili do ta shmangte mbingarkesës në rastekur çdo ruter krijon lidhje fqinjësie me çdo ruter tjetër duke aplikuar ruter të dedikuar dhe ruter të dedikuar rezervë

• Funksionimin e OSPF-së në shumë zona, Zona 0 backbon, Zona e zakonshme, Zona stub

• Veçorit e protokollit OSPF


Referencë

• Selman Haxhijaha – Rrjetat Kompjuterike,

UBT 2012

• http://selmanhaxhijaha.wordpress.com/category/rrjetat-kompjuterike/


http://selmanhaxhijaha.wordpress.com/category/rrjetat-kompjuterike/

Pyetje?


rrjetet kompjuterike - selman haxhijaha · 2014-01-22 · metriku (i matur me hapa) 1: ripv1...

Documents