Rower jako środek transportu w nowoczesnym mieście

na przykładzie Łodzi

Łukasz Kamiński Grupa Rowerowa Łódźwww.rowerowalodz.pl

Przyjęta przez Radę Europejską Strategia Lizbońska wyznacza kierunki rozwoju Unii Europejskiej w pierwszej połowie XXI wieku.

W myśl tej strategii dobrobyt europejskich społeczeństw ma być zwiększany dzięki opartej na wiedzy i bardziej konkurencyjnej gospodarce.

Strategia Lizbońska stawia jednak ekonomicznemu rozwojowi pewne wytyczne i ograniczenia.

Musi to być rozwój zrównoważony, czyli

taki, w którym bogacąc się nie niszczymy środowiska naszego życia i nie naruszamy społecznych i przyrodniczych fundamentów tego rozwoju.

Zgodnie ze ,,Strategią’’ przed społeczeństwami Unii Europejskiej stają w tej dziedzinie

4 najważniejsze wyzwania:

1) Walka z efektem cieplarnianym przez zmniejszenie zużycia paliw kopalnych

2) Zmniejszenie presji na środowisko ze strony transportu

3) Zachowanie zasobów naturalnych4) Poprawa stanu zdrowia ludności .[1]

[1] A. Bartczak, T. Żylicz ,,Dylematy Rozwoju Transportu W Świetle Strategii Lizbońskiej’’ Instytut Badań Nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2004, s.5.

W przypadku Łodzi jedną z najlepszych i najbardziej opłacalnych inwestycji mogących przybliżyć realizację tych

postulatów jest promowanie ROWERU jako środka transportu miejskiego.

1) Walka z efektem cieplarnianym

W Unii Europejskiej transport odpowiada za 28% emisji CO2, z czego 84% to emisja powodowana przez transport drogowy.

W latach 90-tych XX wieku ta emisja wzrosła o 20% i według prognoz będzie rosła nadal, stawiając pod znakiem zapytania wypełnienie przez UE założeń protokołu z Kioto.[1] [1] A. Bartczak, T. Żylicz, ,,Dylematy Rozwoju Transportu W Świetle Strategii Lizbońskiej’’ Instytut Badań Nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2004, s. 5.

Najwięcej CO2, emitują SAMOCHODY OSOBOWE. AUTOBUS dzięki korzyści skali emituje mniej w stosunku do

wykonywanych zadań przewozowych, lecz także posiada silnik spalinowy, więc nie jest obojętny dla środowiska.

TRAMWAJ sam nie emituje CO2 lecz także jest odpowiedzialny za emisję tej substancji do atmosfery.

Dzieje się tak ponieważ w Łodzi napędzający tramwaje prąd elektryczny pochodzi w 100% ze spalania węgla w elektrowniach.

ROWER podczas eksploatacji w ogóle nie emituje gazów cieplarnianych.

2) Zmniejszenie presji na środowisko ze strony transportu

Presja ta w dużych miastach to między innymi emisja:

- zanieczyszczeń gazowych

- zanieczyszczeń pyłowych

- hałasu - wibracji

Hałas i inne zanieczyszczenia są wyjątkowo uciążliwe dla mieszkańców i wszystkich użytkowników centrum Łodzi.

Przyczyny tego stanu rzeczy: - wąski przekrój większości

ulic- rzadka sieć uliczna- gęsta zabudowa- słabe przewietrzanie Ilustracja: Tramwaje, autobusy i

samochody stoją w korku na ul. Kilińskiego

Źródło ilustracji: http://www.uml.lodz.pl/prorevita/ z dnia 30.03.07

Rower nie emituje spalin ani hałasu oraz ma niewielkie wymagania przestrzenne więc doskonale sprawdza się w takich warunkach.

Właśnie dlatego przejęcie choć części zadań komunikacyjnych miasta przez rowery miałoby zbawienny wpływ na jakość środowiska życia jego mieszkańców.

Wielką wadą indywidualnej motoryzacji jest jej duża terenochłonność

.

Liczba osób mogących przemieścić się w mieście w ciągu godziny po pasie o szerokości 3,5 m. Źródło ilustracji: ,,Miasta rowerowe miastami przyszłości’’ Komisja Europejska, Luksemburg 2000, s.9.

Z ukazanej na ilustracji prawidłowości wynika, że w panujących w centrum naszego miasta warunkach niedoboru przestrzeni powinno się preferować transport pieszy, rowerowy i tramwajowy przed zajmującym ogromne ilości przestrzeni transportem zmotoryzowanym.

A oto ta sama prawidłowość ukazana na zdjęciu. Ta sama grupa ludzi zajmuje trochę mniej cennej przestrzeni

centrum miasta gdy przesiądzie się na rowery lub do transportu zbiorowego… (rowery na zdjęciu po prawej)

Źródło: Pres Office City of Munster Germany

Kolejną wielką wadą transportu samochodowego jest

fragmentacja i dezintegracja przestrzeni miejskiej.

Rower ze względu na swoją specyfikę wnikając w miejską przestrzeń nie dezintegruje jej i nie dzieli na fragmenty. Place miejskie, deptaki, parki i skwery stanowią często element rowerowej infrastruktury, co wcale nie pogarsza ich walorów turystycznych, estetycznych i funkcjonalnych.

3) Zachowanie zasobów naturalnych

Od XIX wieku Energetyczną podstawą transportu Europy jest spalanie surowców kopalnych.

Trzeba tu także wspomnieć o ogromnych ilościach stali, tworzyw sztucznych i innych wytwarzanych z użyciem surowców mineralnych materiałów, z których przemysł tworzy nieprzerwanie samochody, autobusy i tramwaje.

ROWERY podczas fazy eksploatacji nie zużywają surowców nieodnawialnych zaś ich produkcja nie pochłania tyle materiałów co produkcja z zasady ciężkich pojazdów silnikowych.

4) Poprawa stanu zdrowia ludności

Zanieczyszczenie powodowane przez transport odpowiada za wiele dolegliwości, takich jak choroby dróg oddechowych i nowotwory, oraz wywołane przez hałas problemy, takie jak:

- zdenerwowanie - kłopoty ze snem - negatywne oddziaływanie na układ krążenia Brak emisji hałasu i substancji szkodliwych do

atmosfery sprawia, że transport ROWEROWY jest pozbawiony tego typu oddziaływań na zdrowie ludzkie.

Osoba która wybiega rower jako swój środek lokomocji może odnieść następujące korzyści zdrowotne:

Poprawa wydolności organizmu Rozwój układu mięśniowego i kostnegoProfilaktyka chorób cywilizacyjnych związanych

z brakiem ruchu takich jak między innymi :- choroby serca- otyłość- cukrzyca- choroby kręgosłupa- żylaki- hemoroidy

Jazda na rowerze po mieście jest często uważana za niezdrową ze względu na narażenie cyklisty na kontakt ze spalinami.

Rozwiązaniem tego problemu może być upowszechnienie maseczek z filtrem węglowym, które wychwytują większość zanieczyszczeń gazowych i pyłowych.

Ponadto miejskie podróże rowerowe nie muszą się odbywać wzdłuż

głównych tras samochodowych. Przykładem tego jest odcinek ul. Piotrkowskiej z ograniczonym ruchem samochodowym, który jest bardzo chętnie wykorzystywany przez rowerzystów.

Oraz rynek Manufaktury.

Jazda rowerem po Śródmieściu stanie się bardziej przyjemna i bezpieczna, gdy zrealizowane zostaną plany rewitalizacji Centrum Łodzi, według których na większości ulic tej dzielnicy ruch samochodowy zostanie ograniczony lub uspokojony.

Budowa udogodnień takich jak strefy ruchu uspokojonego i dobrze zaprojektowane ścieżki rowerowe może znacznie ograniczyć ryzyko zderzenia rowerzysty z pieszym lub samochodem i tym samym pokonać największą przeszkodę stojącą przed upowszechnieniem roweru w naszym mieście, którą jest obecnie niskie bezpieczeństwo rowerzystów w ruchu ulicznym.

Miasto wielkości Łodzi powinno posiadać sieć ścieżek rowerowych

o długości całkowitej kilkuset km.

Niestety obecnie mamy w Łodzi jedynie 50 km ścieżek rowerowych.

Wrocław ma już 120 km dróg rowerowych.

Z jakością Łódzkich ścieżek też nie jest najlepiej

Na zdjęciu początek ścieżki rowerowej na ul 11 Listopada (Radogoszcz)

Ścieżki rowerowe w Łodzi• Kolor

czerwony i różowy: ścieżki oddane do użytku w 2008r.

• Kolor zielony: ścieżki rowerowe zbudowane przed 2008 r.

Czy rower może być środkiem komunikacji w mieście wielkości Łodzi?

Za jedną z najważniejszych trudności uczynieniu roweru równoprawnym środkiem lokomocji w Łodzi urzędnicy uważają rozległość naszego miasta. Przeanalizujmy ten problem…

Mieszkańcy większych miast zwykle uznają za uciążliwe i zbyt długie podróże dłuższe niż 40 minut. Przeciętny rowerzysta porusza się z prędkością średnią około12 km/h więc w tym czasie pokona 8 km.

Jeżeli przyjmiemy 40 minut za maksymalny czas podróży rowerem to znaczenie transportu rowerowego będzie zależało od liczby przemieszczeń na odległość mniejszą lub równą 8 km.

O odległościach pokonywanych codziennie przez łodzian możemy się dowiedzieć z badań przeprowadzonych na potrzeby Urzędu Miasta Łodzi. Dla tych badań podzielono

obszar miasta na 10 rejonów: 1) Śródmieście2) Teofilów3) Bałuty Środkowe4) Bałuty Wschodnie5) Retkinia6) Polesie Wschodnie7) Widzew Północ 8) Widzew Południe 9) Górna Północ

10) Górna Południe

Z badań tych wynika, że

ponad 60% podróży między rejonami odbywa się na odległościach mniejszych niż 8 km, więc akceptowalnych dla rowerzystów.

Klimat społeczny

Jako najważniejszy czynnik uniemożliwiający popularyzację transportu rowerowego w Polsce uważana jest niechęć społeczeństwa do poruszania się rowerem spowodowana przez brak odpowiednich wzorców kulturowych i powszechny kult motoryzacji.

Tymczasem według badań statystycznych prawie połowa Polaków mieszkających w dużych miastach preferowałoby właśnie rower jako środek codziennych dojazdów do pracy, gdyby w ich miastach powstała dobra infrastruktura rowerowa.

Źródło: ,,Raport z badań ilościowych odnośnie rowerzystów’’ wykonany dla Polskiego Klubu Ekologicznego przez BBS ,,Obserwator’’, www.rowery.org.pl/rowery.html,

Klimat - porównanie: Łódź – Holandia Klimat Holandii – charakteryzuje się cieplejszą zima, lecz jest bardzo

deszczowy i wietrzny. Tylko 6 dni bezwietrznych w roku. Roczna suma opadów 750 mm.

Klimat Łodzi - bardzo niskie jedne z najniższych w kraju opadów. Jedynie 550 - 600 mm rocznie. Zima bywa mroźna lecz jest stosunkowo krótka z uwagi na występowanie przedwiośnia i przedzimia.

.

Według badań statystycznych to właśnie wysokie opady deszczu lub śniegu są czynnikiem pogodowym mogącym zniechęcić więcej potencjalnych rowerzystów niż mrozy.

Klimat Polski Środkowej ze stosunkowo niską sumą opadów jest więc klimatem wyjątkowo sprzyjającym komunikacji ROWEROWEJ.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ