revista nacionali nr.99 (23 shtator 2013)
DESCRIPTION
Revista Nacionali Nr.55 (10 Shtator 2012)TRANSCRIPT
Viti III. Nr. 99, 23 shtator 2013
Editorial
3
Përsëri shfaqet në skenë ai. As më pak e as më shumë porkryeministri i një shteti. Ivica Daçiq, për të satën herë me radhë jepdeklarata në favor të këmbimit të territoreve, i cili sipas tij do të çontenë stabilizim afatgjatë të rajonit.
Dhe sa herë dëgjojmë deklarata të tilla pasojnë edhe reagime tëfuqishme se “ këto nuk janë në favor të paqes, do të destabilizoninrajonin, është kutia e hapur e pandorës “, etj, etj.
Por, a janë vërtetë reagimet vetëm nga goja apo edhe nga mendja eatyre të cilët i shfaqin?
Nëse pyeten shqiptarët e Luginës, shumica nga ta do tëdeklaroheshin për këmbim territoresh me veriun e Kosovës. Edhepjesa dërmuese e shqiptarëve kosovarë veriun e vendit e sheh mëtepër se problem sesa diçka që shkon në favor të tyre. Kur janë nëpyetje ndërkombëtarët ata shquhen për teoritë e tyre se ndryshe flasine ndryshe veprojnë.
Por, a ka ardhur koha që gjërat të thuhen haptazi ? Apo thënë mëmirë kush duhet thënë diçka të ngjashme me deklaratën e Daçiqit?
Nëse shikojmë situatën në terren, është mëse e qartë se pandihmën e Bashkësisë Ndërkombëtare Kosova e ka shumë të vështirëta fus veriun e vendit në ingirencat kushtetuese. Andaj, mos i bie nëhise kryeministrit, Hashim Thaçi, të deklarohet paksa më hapur kurjanë në pyetje problemet e shqiptarëve në rajon.
Ndërkombëtarët edhe në rastin e Bosnjës ishin kategorik se nuk dotë ketë dy etninete. Por, Marrëveshja e Dejtonit solli rezultatekrejtësisht tjera.
Pala zyrtare kosovare do duhej të fliste me letra më të hapura dheduhet shikuar realitetin dhe vullnetin e popullit.
Një deklarim më i hapur me siguri se do të bënte edhe faktorinndërkombëtarë se një Marrëveshje e re Kosovë-Serbi, me lëvizjekufijsh, do të sillte një stabilitet afatgjatë.
Ndoshta, Ivica Daçiq ka parë edhe elemente tek BashkësiaNdërkombëtare se mund të ketë disponim për ridefinim kufijsh, apokëtë e ka thënë vetëm për ta matur pulsin e të tjerëve…
2 3 s h t a t o r 2 0 1 3
Revistë e përjavshme
“Nacionali“
Themelues dhe botues:
Kryeredaktor:
Zv/kryeredaktor:
Redaktor teknik:
Lektore:
Bashkëpunëtorë:
Tel/fax: 017/653-264
E-mail:
Këshilli Kombëtar i Shqiptarëve
Baki Rexhepi
Jeton Ismaili
Kastriot Sinani
Kadushe Nuhiu
Faruk Daliu, Ardita Saqipi,Bilall Maliqi, Esat Shahini,Feride Salihu, Avni Selimi,Dinela Vehbiu, Rijad Demiri,Llukman Rrustemi
E regjistruar në ARE-BeogradISSN: 2217-4990 - BibliotekaKombëtare Beograd
Tirazhi: 1000 copë
Shtypet në shtypshkronjënVELSON-DEVA15 Nëntori 113, Preshevë
Dorëshkrimet dhe fotografitënuk kthehen
Adresa:Nacionali - rr. “K. Petroviq“, p.n.ish ndërtesa e komitetit -Bujanoc
NACIONALI
është organi Këshillit Kombëtarëtë Shqiptarëve që jetojnëNë Serbi
Këmbim
territoresh
2 3 s h t a t o r 2 0 1 34
Përmbajtja
Editorial
Fëmijët për Nacionalin
DIALOG PLUS
Fëmijët për Nacionalin
Këmbim territoresh.............................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................4
Urtësi në mes shqiptarëve...................................................................................................................................5PVD rikonfirmon qëndrimin për çështjen e rrugëve dhe shesheve të qytetit.....................................................6
Shpërngulja dhe nataliteti i ulët jep alarm në institucionet arsimore............................................................7-10
.................................................................................................................................1
............................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Manifestim poetik dhe përurim libri në Niederbipp, Bernë (Zvicër)...............................................................23
Qarkullimi i dobët i gjakut..........................................................................................................................24-25
Shkrihet Lidhja “Pegasi Albania” në “Galaktika Poetike Atunis”...................................................................26Fitore Maloku, “Larg folesë sime”...................................................................................................................27
Nora nga Dobrosini në Indi për të mësuar jogën.........................................................................................28-29
.........................................................................................................................................................30
3
. 1-12
. 13-20
. 21-22
Përmbajtja
Kumtesa
Opinion
Reportazh
Shëndetësi
Kulturë
Shou Biz
Fjalëkryq
Kryetari i Këshillit Kombëtar
Shqiptar, Galip Beqiri, sot në një vizitë
vëllazërore priti në ambientet e këtij
insti tucionin diplomatin, ish-
deputetin dhe publicistin e mirënjohur
EshtrefAliun nga Maqedonia.
Në një takim vëllazëror Aliu
shprehu interesimin për ngjarjet në
Luginën e Preshevës me theks të
ruajtjes së substancës kombëtare
përmes një politike progresive që hapë
perspektiva gjithmonë nën ombrellën
e kujdesit të mprehtë në raport
politikat shtetërore të Serbisë.
“Shqiptarët kanë nevojë për urtësi,
mençuri, vizion në mbështetje të
kulturës dhe traditave tona shqiptare,
për të ndërmarr vendime në lidhje me
rrjedhat rajonale e ndërkombëtare”
theksoiAliu, i cili për një kohë të gjatë
kishte vepruar në fushën diplomatike.
“Ne iu falënderojmë për vizitën
dhe këshillat tua që janë më shumë se
të vlefshme për këtë kohë duke patur
parasysh bagazhin tuaj diplomatik e
politik” tha kryetari Beqiri duke
vazhduar se “kemi nevojë për hapjen e
dialogut dhe konsultimeve mes vetë
shqiptarëve nga të gjitha trojet, në
drejtim të ndërtimit të një vizioni të
përbashkët”.
Bujanoc 20. 9.2013
Shërbimi për informim i KKSH-së
52 3 s h t a t o r 2 0 1 3
Kumtesa
Urtësi në mes shqiptarëve
2 3 s h t a t o r 2 0 1 36
Me pjesëmarrjen e PVD-së nëpunën grupit punues për rrugët dhesheshet e qytetit, pushteti lokal do tëhumb alibinë e prolongimit të kësajçështje.
Kryesia e Degës së PVD-së në
Bujanoc, në mbledhjen e mbajtur të
premten e 20 shtatorit, ka vendosur që
për anëtar të grupit punues në
Kuvendin komunal, për përgatitjen e
iniciativës për ndryshimin e emërtimit
të rrugëve dhe shesheve të qytetit të
Bujanocit, të propozojë Driton
Rexhepin, anëtarin e Kryesisë së
përgjithshme të PVD-së.
Pjesëmarrja e PVD-së në këtë
p r o c e s p o d e l s e ë s h t ë e
domosdoshme, meqë grupi i
themeluar nga partitë e pushtetit,
sipas vetë deklarimit të kryetarit të
Kuvendit, nuk ka mbajtur asnjë
mbledhje lidhur me këtë çështje të
ndjeshme për qytetarët e qytetit dhe
mbarë komunës. PVD, do të japë
kontributin e vet në frymën e
propozimit të dërguar më herët me
shkrim, bashkë me partitë tjera
opozitare UDSH-në dhe atëbotë
LPD-në. Njëkohësisht, PVD me
pjesëmarrjen e vet do t'i heqë alibinë
partive në pushtet për prolongimin e
kësaj çështjeje.
Në fillim të këtij viti, tri partitë
opozitare PVD, LPD dhe UDSH kanë
iniciuar me shkrim nisjen e procedurës
për ndryshimin e vendimit për
emërtimin e rrugëve dhe shesheve të
qytetit, të cilën iniciativë partia e
kryetarit të komunës e ka heshtur me
muaj.
PVD do të mbetet konsekuent
propozimit të dorëzuar me shkrim dhe
do të mbrojë qëndrimin që në qytetin e
Bujanocit rrugët të emërohen me
personalitete nga historia, kultura dhe
letërsia shqipe.
Shërbimi informativ i PVD-së
Kumtesa
PVD rikonfirmon qëndrimin
për çështjen e rrugëve
dhe shesheve të qytetit
Driton Rexhepin
Shkëlzen Limani(defektolog-pedagog) Preshevë
Me përpjekjet maksimale të shumë
atdhedashësve e pishtarëve të dijes e të
kombit tonë, që pas luftës së Dytë
botërore filluan të hapen shkollat e
para për fëmijët shqiptarë në regjionin
e Luginës së Preshevës. Edhe pse me
mësimdhënës nga trojet e tjera
shqiptare, e në disa vende edhe me
kuadro sërb, arsimi shqip në këto troje
shqiptare vuri një bazament të
qëndrueshëm. Duke ditur vetëdijsimin
e asaj shoqërie, ndër çështjet që më së
tepërmi paraqisnin problem ishin
mosdërgimi i fëmijëve në shkollë (për
arsyeje se fëmijët përdoreshin për
punë fizike, për ruajtjen e bagëtisë ose
për sigurimin e të mirave bujqësore),
poashtu problem tjetër ishin mungesa
e teksteve në gjuhën shqipe dhe
mjeteve të tjhera shkollore. Mirëpo,
me tejkalimin e këtyre çështjeve (jo
plotësisht) procesi edukativo-arsimor
në komunat e Preshevës, Bujanocit e
Medvegjës filliojë të lulëzojë në
kuptimin e plotë të fjalës. Tëgjithë
gjeneratat e asaj kohe mësuan
shkrimin e leximin shqip, kurse më
vonë me hapjen edhe të shkollës së
mesme (Gjimnazit) në Preshevë niveli
arsimor i popullatës së këtyre trojeve u
ngrit. Por, vendimtar ishte hapja e
Universitetit të Prishtinës ku shumë
prej atyre nxënësve që mbaruan
shkollimin e mesm në Preshevë,
Bujanoc vazhduan studimet në këtë
universitet, e që shumica prej tyre u
kthyen për të kontribuar për vendin e
tyre, konkretisht për arsimin shqip.
Gjatë periudhave të ndryshme shkolla
shqipe është ballafaquar me vështirësi
kryesisht të natyrës së jashtme, ku
shpeshhere është kërkuar që ajo t'i
përshtatet politikave dhe sistemeve
shtetërore e që jo rrallë kanë pasur
sukses. Gjatë viteve kur ish-
Jugosllavia bënte luftë me gjithë
teritoret e saj të uzurpuara, arsimi në
k ë t o t r o j e b a l l a f a q o h e j m e
n e g l i z h e n c ë , m u n g e s ë t ë
infrastructures, mungesë të mjeteve
mësimore e besa edhe tëAbetareve, ku
një Abetare ruhej sikur libat e shenjtë
(Kurani, Bibla etj) dhe përcillej nga
gjenerata në gjeneratë, mirëpo ta keni
parasysh sa mund të ruhej një abetare
nga një fillorist, saqë kur binte në duart
e pasardhsit të tij fillorist ishte e gjitha
e dekoruar me ngjitës e llojlloj shtojce
nga arsyeja e dëmtimit sepse përdorej
gjatë gjithë viti shkollor.
Pas gjithë atyre luftrave indirekte
dhe së fundi edhe direkti me shtetin ku
po jetojmë, arsimimi shqip pësoj
shumë, kjo sepse fuqia më e madhe e
një shoqërie është fuqia e dituris së
organizuar. Gjithë sesi vitet e asaj
periudhe kaluan ashtu siç kaluan duke
bërë çmos që të mos mbyllen edhe tek
ne shkollat sikur në Kosovën e asaj
kohe. Siç i'a dolëm të gjithë jemi
dëshmitarë, por që na priste kohë edhe
më e vështirë nuk kishte planifikuar
askush! Rodhi siç rrodhi situata dhe ne
jo që ishim në udhëkryq, por në
qoshsokak të mbështetur me duar në
mur, sepse kthim prapa skishte dhe
ndodheshim në gojë të bishës e që
thotë populli njerëzit me pozitë në atë
kohë u detyruan t'i thonë: “Ujku
qinjgj”.
Duke qenë në pritje që nga ajo kohë
se shtetet amë (që realisht ishin bërë
dy, se njëra nuk na mjaftonte) do të
reagojnë e të na nxjerrin nga kjo
mjegull e errët, shumë prej njerëzve
tanë qëndrojnë ende duke pritur
ndihmën e tyre, kurse disa nga ta i
përvjelën mëngët duke ju rrekur punës
për tejkalimin edhe të kësaj
problematike sidmos në arsimimin
shqip sipas mundësive të tyre.
Pavarsisht mënyrës së emërimit të
udhëheqësve të shkollave për arsyeje
centralizimi, pas vitit 2000 ata që
udhëheqnin me shkollat shqipe dhanë
kontributin e tyre së paku në ruajtjen e
vlerave dhe cilësisë së arritur deri atë
kohë. Mirëpo, me ndërrimin e sistemit
totalitar (regjimit të Milosheviçit) dhe
disa ligjeve e rregulloreve në
Republikën e Sërbisë, u arrit deri te
decentralizimi dhe reformimi i
72 3 s h t a t o r 2 0 1 3
Opinion
Shpërngulja dhe nataliteti i ulët
jep alarm në institucionet arsimore
2 3 s h t a t o r 2 0 1 38
shkollave shqipe, që me një fare
mënyre ishte ëndërr e kahershme e
jona, sepse sadopak do të kemi një lloj
minipavarësie në shkolla. Pas
reformave arsimore në Sërbi e
sidomos gjatë vitit shkollor 2005\06,
ku shkollimi fillor bëhet 9-vjeçar që
bëhet e detyrueshme klasa zero (siç
njihet ndryshe parashkollorja) e që në
total pra bëjnë 9 klasë pra nga klasa
zero deri në klasën e tetë, filloi të
lajmërohet një fenomen jo i
zakonshëm deri atë kohë e besa jo
edhe karakteristik për trojet shqiptare
e që ishte ulja e numrit të nxënësve
shqiptar nëpër shkolla. Ishin faktorë të
ndryshëm që shkaktuan këtë pasojë
mjaft të ndjeshme për ekzistencën e
këtyre trojeve jashtë çdo mbrojtje e në
sulme të ndryshme të përhershme.
Nga njëhere është për të dyshuar në
ekzistencën e një strategjie të
përgatitur pas viteve të 90-ta për
arritjen e pastrimit të këtyre teritoreve
nga popullsia autoktone shqiptare,
përmes disa mënyrave indirekte, sepse
me anë të dhunës jo gjithmonë ka
pasur sukses në këto vende. Mënyrat
apo rrugët e realizimit së kësaj
strategjie janë të ngjashme me shkaqet
që do t'i permend lidhur me ndikimin e
uljes së nxënësve nëpër shkolla.
Rënia e numrit në mënyrë drastike
që nga ai vit filloi të vërehej shumë,
dhe me këtë negacion në rritje shpesh
menaxhuesit e shkollave gjatë
diskutimeve me kolektivet e tyre i
jepnin vetes shpresë se ky fenomen do
të ndaloj e do të rritet numri i fëmijëve
në parashkollorë e në shkollë. Se
shpresa vdes e fundit këtë e kemi
mësuar nga përvoja, ama se dikush
punoi që kjo vdekje të vinte sa më
vonë apo edhe të mos vinte fare nuk
ndodhi. Kështu që, tashmë thuaj se
kemi ardhur para faktit të kryer, ku
viteve të fundit çdo fillim viti shkollor
apo secilin shtator dëgjojmë për
shuarje të paraleleve, tepricë
teknologjike, zvoglim fondit të orëve,
zvoglim i numrit të puntorëve teknik e
të ngjashme, e gjithë kjo pse? Arsyeja
një dhe e vetme: zvoglimi i numrit të
nxënësve të regjistruar për klasën zero
apo për klasën e pare. Për dikë mund të
jetë e pabesueshme dhe mund të pyet
si është e mundur që të mos ketë
nxënës? Po e thjeshtë nxënës resident-
prezentë nuk ka sikur pak vite më parë.
Kështu që, tani kemi ardhur para faktit
thuaj se të kryer, ku e gjithë përpjekja
të varet nga një fije peri.
Qëndron apo nuk qëndron kjo po
ua prezentoi vetëm një të dhënë të
fundit ku nga ofiqaria e Preshevës
është dorëzuar lista e fëmijëve të
lindur nga 1 janari 2007 deri më 28
shkurti 2008 që duhet të regjistrohen
në klasën zero (parashkollorë) për
vitin punues 2013\14, numri i
fëmijëve që gjinden në listë të kësaj
periudhe kohore është 259, ndërsa
ftesës ju kanë përgjigjur për
regjistrim, apo thënë ndryshe
dokumentet per regjistrim i kanë
sjellur vetëm rreth % të fëmijëve
fëmijë (fjala është vetëm për në
qytetin e Preshevës, pa fshatrat). Një
llogaritje e thjeshtë nga numri total që
duhet të vijonin klasën zero vetëm
% e tyre janë paraqitur se banojnë
ende këtu. Tash pa menduar gjatë lind
pyetja po ku janë ata të tjerët që nuk
janë regjistruar? Pse nuk janë
lajmëruar, kanë vdekur apo çka? Jo,
larg qoftë vdekja e fëmijëve tanë ku do
që të jenë. Ata janë në listën e
përmendur më sipër, por prej disa të
dhënave që posedon lista është edhe
vendlindja dhe vendbanimi, e që ata
që nuk janë paraqitur për regjistrim
kryesisht i kanë këto adresa: Gjilan,
Fushë Kosovë, Prishtinë, Viena,
Mynih, Bern e të ngjajshme.
Mirëpo krahasuar me listat
paraprake të viteve të kaluara numri i
fëmijëve ishte edhe më i madh dhe me
prezentë. Por janë shumë arsyeje që
ndikojnë në rënien e numrit të
nxënësve nëpër shkollat tona, e ndër
më të theksuarat apo më të shpeshtat
janë këto:
Mungesa e një Materniteti,
nataliteti i ulët,
Papunësia,
Jo stabiliteti politik,
Streset e ndryshme psikike
me pikënisje sociale
Shtyerja e martesës tek të
rinjtët, apo heqja dorë nga martesa për
arsyeje ekonomike,
Shpërngulja - migracioni,
43
43
�
�
�
�
�
�
Opinion
�
�
�
�
Pasiguria,
Përdorimi i substancave të
ndryshme narkotike
Degradimi i vlerave të
familjes tradicionale shqiptare
Ulja e cilësisë në arsim dhe në
edukim,
Se mund të përmenden e radhiten
edhe shkaqe të tjera nuk e vë në
dyshim fare, mirëpo se a kemi mundur
t'i eleminojmë apo shmangim disa nga
ta, sigurisht se po, ama strategjia e
dikujt po ecën mbarë e shumë
shqipfolës po punojn rreth saj. Kjo
gjendje është një alarm për të gjithë, në
radhë të parë për pushtetarët e
zgjedhur nga ne, që në asnjë seancë
kuvendore nuk janë marrë pak minuta
me rënien drastike të natalitetit dhe
mbylljen e paraleleve për mungesë
nxënësish. Secili prej nesh e dinë
maratonën e politikës lokale, rreth
ndërtimit të një spitali të lindjes, ku
tashme thuajse gjithë e dijmë se
arsyeja e vonesës së ndërtimit të saj
apo hapja e saj në Preshevë, kryekëput
është politike, ndërsa arsyejet tjera
janë minore.E ato lindje që janë bërë
deri më tani janë realizuar nëpër
spitalet e Sërbisë, kryesisht në Vranjë,
e disa të tjerë jasht kufijve
administrative, konkretisht në Kosovë
e kur janë kthyer për ta regjistruar
fëmijën në Preshevë a Bujanoc janë
ballafaquar me 101 vështirësi. Se
fundi i kësaj maratone të jetë afër është
njëra nga dëshirat e kamotshme. Ndër
shkaqet më kryesoret është edhe
papunësia, sidomos e të rinjëve dhe
zinxhiri tjetër përcjellës si pasojë e
papunësisë. Se niveli i papunësisë do
të jetë aq minimal, pak kush e kishte
planifikuar, sepse para pak kohe
lulëzonin fabrikat shtetërore e
kooperativat nga punëtorët, edhe pse
shumica prej tyre punëtorë të thjeshtë
ata siguronin të ardhura për
mbijetesën e familjeve të tyre. Mirëpo,
pas shumë luftrave, sanksioneve e
bllokadave të ndryshme, pjesa
dërmuese e këtyre fabrikave u
mbyllën ose numrin e punëtorëve e
tkurrën me maksimumin e mundshëm.
Pas disa vitesh, sidomos këtyre të
fundit disa nga to u privatizuan pa
kritere të pastra, e në vend të tyre
filluan të vepronin veprimtari të tjera
të bisnesit privat me numër simbolik të
punëtorëve. Si rezultat i kësaj, shumnë
prej qytetarëve të Preshevës apo
Bujanocit ua mësyen rrugës që më pak
e dëshironin, por thuajse ishte e
vetmja alternativë rruga e migrimit.
Ndikuan shumë faktorë, por
sidomos ata politik e ekonomik që
shumë prej shqiptarëve të vinin në atë
pikësa të detyroheshin t'i linin trojet e
tyre shekullore e të ia mësynin
metropoleve europiane. Edhe pse u
ballafaquan me shumë peripeci ata
atje filluan një jetë të re dhe krijuan
familjet e tyre atje, e në ato raste kur
fëmijët ende i kishin në atdhe bënin
çmos që edhe ata ti rregullonin
dokumentacionet dhe të bashkoheshin
atje diku ku gjendej prindi i tyre.
E ngjajshme me këtë megrim është
edhe shpërngulja sidomos nga viset
malore nga të tria këto komuna, ku në
Medvegjë për arsyeje sigurie
shqiptarët u shpërngulën kryesisht në
Kosovë, kurse ata nga Presheva e
Bujanoci në mos në periferit e
qyteteve përkatëse në Gjilan apo edhe
qytete të tjera të Kosovës. Edhe pse
pasiguria si shkak kryesor sepse
ma le t e Karadaku t i sh in t ë
stërrmbshuara me ushtri e polici sërbe,
po ata ballafaqoheshin edhe me një
fenomen mjaft të ndjeshëm, ata
ankoheshin se fëmijët e tyre nuk kanë
perspektivë në fshatë, se kanë
vështirësi serioze për martesë, sepse
vajzat nuk vijnë të jetojnë në fshat, e
vajzat e tyre nuk mund të martohen
sepse këtu ka pak djem, e shumica e
tyre janë familjarë apo njerëz të
gjakut. Kështu që ata janë detyruar të
shpërngulen dhe shumë paralele nëpër
zonat malore tashme janë mbyllur për
mungesë të nxënësve. Shkolla fillore
“Migjeni” në Caravajkë e ka të njohur
mirë këtë fenomen, ku gjatë çdo fillim
92 3 s h t a t o r 2 0 1 3
Opinion
viti stafi i kësaj shkolle ballafaqohet
me mungesë të nxënësve për shkak të
natalitetit të vogël dhe shpërnguljeve,
ku këtë vit shkolor e gjithë shkolla me
paralelet e saj që nga klasa e pare deri
në të tetën numron rreth 70 nxënës,
dhe shpërngulja e vazhdueshme
sidomos për arsyeje pasigurie dhe
nataliteti zero do të paraqesin shkollën
pas disa vitesh para mbylljes. Por kjo
gjendje paraqitet nëpër gjitha shkollat
fillore të këtyre zonave, por edhe viset
e rrafshta kanë filluar t'i prek ky
problem. Ndër arsyejet tjera të rënies
së numrit nëpër shkollat shqipe është
edhe ulja e cilësisë së punës
edukativo-arsimore, edhe pse kjo
mund të duket pak e çuditshme nga
dikush, është mjaftë e thjeshtë se
shumë prej shtresës së ngritur që kanë
pasuri të paluajtura sidomos në
Prishtinë, i dëgjojmë duke thënë se po
shkojn ëpër shkollimin e fëmijëve të
tyre dhe kushte më të mira për fëmijët.
E kjo nuk do të ndodhte sikur të
bëheshin gara në mes të shkollave se
kush do marr më shumë nxënës. E
tërheqja e nxënësve do të bëhet nga
s h k o l l a t q ë k a n ë k u a d ë r
profesionalisht të përgatitur mirë dhe
zotërojnë dije e kulturë, dhe jo
shkollat që punojnë sa për të
funksionuar, duke pranuar kuadrin
mësimor sikur të ishin shkollat ente
punësimi për raste sociale, apo depo
për rmbushjen e apetiteve të partive
politike. Pushtetet tona lokale, apo
edhe kuvendet komunale të komunave
përkatëse nuk e kanë ngitur çështjen e
rënies drastike të natalitetit dhe
rrjedhimisht rënien e numrit të
nxënësve, seriozisht deri më tani. Nga
një analizë e thjeshtë pedagogjike e
sociologjike unë rekomandoj se kjo
çështje duhet të ngritet lart e të jetë
kryeçështja e institucioneve tona
lokale e regjionale, sepse teritori i
Luginës së Preshevës nuk krahasohet
me shtetet e mëdha, që të lihet anash
apo edhe të neglizhohet rënia e
natalitetit, mbyllja e shkollave e
shpërngulja. Argumenti për alarm sa
vjen e rritet, dhe më duket se nuk e
dëgjojnë ata që duhet. Se alarmi ka
filluar disa vite më herët për rënien
drastike të numrit të nxënësve e
d ë s h m o j n ë t ë d h ë n a t n g a
bashkëpuntori i pavarur profesionali
për arsim në Preshevë ku gjatë vitit
2009/10, gjithsejt kanë qenë 4765
nxënës (shqiptar), në ciklin e ulët të
shkollave fillore në komunën e
Preshevës, kurse vitin shkollor që lam
pas 2012/13 janë 3809 nxënës
(shqiptar) në shkollat fillore dhe numri
është zvogluar për 956 nxënës, që i bie
një shkollë e tërë. Arsyeja për këtë
gjendje janë po ato shkaqe që u
përmendën më herët, gjendja e
vështirë sociale, nataliteti i ulët,
papunësia e madhe, shtyerja e
martesës, shpërngulja apo migrimi
fshat qytet apo edhe jashtështetit,
mungesa e perspektivës etj. Por një e
mirë kohëve të fundit është se po rriten
kuadrot, po ngritet niveli i tyre
akademik, po edhe pse shumë nuk
janë tepër se populli thotë “bukë, ujë e
mësues kur nuk ka tepër”. Por mbetet
të rishqyrtohen ato ligje apo rregullore
që janë në kompetencë të njerëzve
tanë, dhe të filloj stimulimi i atyre
fëmijëve që jetojnë nëpër zonat e
thella malore apo edhe nëpër fshatra si
me paisje shkollore të garantuara por
edhe me mjete të tjera përcjellëse për
prindërit, si dhe, nëse është e mundur
familjet që jetojnë në zonat e thella
pranë kufirit të stimulohen edhe me
mjete finaciare me qëllim që të merren
me blegtori apo bujqësi e mos të
mendojnë për shpërngulje, dhe të
stimulohen-rriten shtesat fëmijërore
sidomos në ato vende ku ka pak
fëmijë.
2 3 s h t a t o r 2 0 1 31 0
Opinion
1 12 3 s h t a t o r 2 0 1 3
Për fëmijë
Mysafir i fëmijëve dhe i “Nacioanlit” në këtë numër është:
Shkrimtari Hysen Këqiku: Lindi më 1944 në fshatin Velegllavë komuna e Dardanës.Shkollën fillore e
filloi në vendlindje dhe e mbaroi në Vaksincë e Llojan të Kumanovës. Gjimnazin e kreu në Preshevë, kurse
SHLP grupi Gjuhë dhe Letërsi Shqipe në Shkup. Me shkrime ka filluar të merret si nxënës
i shkollës fillore, ku përherë të parë botoi në"Zëri i Rinisë" në vitin 1963 në Prishtinë.
Si krijues letrar është i prezantuar në disa vepra të autorëve kolektiv,në revista jubilare dhe leksikone.
Ka të botuara më shumë se njëzetë vepra letrare: poezi për fëmijë, për të rritur, dramë, monografi,
Panoramën e Krijuesve të Kosovës Juglindore “Psherëtimë për tokën”.
Hysen Këqiku ka bërë redaktimin dhe recenzimin e dhjetëra librave për fëmijë dhe të rritur.
Është editor i Shtëpisë botuese"Kurora" në Gjilan dhe anëtar i Lidhjes së shkrimtarëve të Kosovës.
Jeton dhe vepron në Gjilan.
2 3 s h t a t o r 2 0 1 31 2
Për fëmijë
SHKRONJAT SHQIPE JANË TËARTA
E shef arinSi i ngurtëNuk të përshëndetNuk t'i shtrëngon du'rtë
Nuk të përkëdhelAs nuk të fletE hudh në tokëCingëronSikur bërtet
E shti në xhepE të rëndonPo desheJepja formën si bilbilNuk lëviz as cicerone
Po ç'ështëMë me vlerëLum fëmijaMë erdh një pyetjeNga urtia
I kam në çantëE në abetareSi kullë DreniceMe frengjiaE shumë dritare
Kur dua e hapiDikush pa më thënëMë hapet tek N-jaSi dritë me diellFjala nënë
Duke shfletuarSi Bajloz i madhMë ndalet deraTe B-jaBegati, bashkë, babaAq sa lule ka në livadh
Edhe D-jaMë thërret butë
Me dy duarPërkëdhele dritënDashurinëRitën
A-ja e paraMa fal bekiminE më futë në kullë magjikeAtdheu im ka ushtarëJeto në të pa fije frike
36 janë të rreshtuaraNë arën time IliridëPër çdo ditë i përdoriSikur bukënNgjyer me kripë
Të arta janëShkronjat shqipeAto s'blehen as me arAs dikush nuk m'i falMe përkushtim e me zemërI fut në shpirtPër të mos dal
23 shtator 2013
Shkrimet n k t shtojc nuk paraqesin opinionine Mbret ris s Holand s e as t ambasad s s saj n Beograd
ë ë ë ëë ë ë ë ë ë ë ë
Shtojca Dialog Plus mundësohet
nga Ambasada e Mbretërisë së Holandës në Beograd
Nr. 4
2 3 s h t a t o r 2 0 1 32
Këshilli Kombëtar Shqiptar
reagon ndaj deklaratave të
kryetarit të Trupi Koordinues i
Qeverisë së Serbisë për
komunat Preshevë, Bujanoc dhe
Medvegjë, Zoran Stankoviq.
Ditë më parë ai ngriti çështjet
për të cilat nuk janë as në
përshkrimin e punës së tij e as në
fushëveprimin e organit me të
cilin ai udhëheq.
Zoran Stankoviq deklaroi se
“Di t ën e Pava rës i s ë së
Shqipërisë më 28 nëntor, kur
pritet që shqiptarët e Luginës së
Preshevës të vendosin flamurin
e këtij shteti, vitin e ardhshëm
në vend të këtij flamuri duhet të
vendosin flamurin e minoritetit
të tyre kombëtar” dhe më tej
shtoi se “Do të themi se si do të
duket flamuri e pakicave
kombëtare. Ai mund të ketë
bazën e vendit, Shqipërisë, por
sipërfaqja e tij duhet të ketë 30
për qind që të dallohet nga
flamuri i Shqipërisë. Ky është
një standard që vlen gjithkund,
andaj do të vlejë edhe në Serbi.
Për këtë 28 nëntor është vonë që
të ndryshohet flamuri, por vitin
t j e t ë r m e s i g u r i d o t ë
ndryshohet”.
M e g j i t h a t ë l i g j i p ë r
mbrojtjen e të drejtave dhe lirive
të pakicave kombëtare në
pjesën e tretë, të drejtat në
ruajtje e identitetit, përkatësisht
neni 16 tek Përdorimi i
simboleve kombëtare ndër të
tjera thotë: Pjesëtarët që u
përkasin pakicave kombëtare
kanë të drejtë të zgjedhin dhe të
përdorin simbolet e tyre
k o m b ë t a r e ; S i m b o l e t
kombëtare nuk mund të jetë
identike me simbolet e shteteve
të tjera; Simbolet kombëtare
dhe festat e pakicave kombëtare
propozohen nga këshillat
kombëtare. Simbolet dhe festat
e p a k i c a v e k o m b ë t a r e
konfi rmohen nga organi
kompetent;
Andaj, Trupi Koordinues i
Qeverisë së Serbisë për
komunat Preshevë, Bujanoc dhe
Medvegjë nuk ka asnjë
kompetencë në këtë fushë dhe
çfarëdo paragjykimi mbi këtë
çështje do të jetë jo ligjore dhe
me tendenca politike, nga se në
asnjë kaptinë ligjore nuk ka të
pë rmendur pë rq ind je t ë
caktuara.
Për më tepër përkujtojmë që
“Trupi Koordinues i Qeverisë së
Serbisë për komunat Preshevë,
Bujanoc dhe Medvegjë oshtë
organ administrativo-ekzekutiv
dhe ka katër prioritete bazë, dhe
atë: 1) arsimin, 2) problemin
social, 3) zhvillimin ekonomik,
KKSH flamurin shqiptar nuk mund
ta ndryshoj TK për Jug të Serbisë
32 3 s h t a t o r 2 0 1 3
4) përforcimi i kapaciteteve të
shoqërisë civile” siç shkruan në
faqen zyrtare.
Këshilli Kombëtar Shqiptar
që ka të përcaktuar me ligje
ruajtjen dhe avancimin e
i d e n t i t e t i t k o m b ë t a r t ë
shqiptarëve në Serbi konsideron
se kjo çështje është çështje e
brendshme e vetë shqiptarëve
në Luginën e Preshevës dhe në
bashkërendim me Republikën e
Shqipërisë do të hapet ky
kapitull dhe do të marrë
epilogun pa paragjykuar.
Flamuri kombëtar nuk është
çështje as e juristëve në Serbi e
as atyre në Shqipëri është
çështje e identifikimit, është
çështje tradite e historie dhe
krahas së cilës organizohen
shqiptarët.
Gjithashtu, KKSh kërkon
nga të gjitha institucionet e
Republikës së Serbisë të mos
ngritin çështjet të cilat nuk i
z g j i d h i n d h e n u k j a n ë
kompe tencë e ty re dhe
njëkohësisht me “çështje
madhore” mos të tërheqin
vëmendjen nga zgjidhja e
problemeve jetike me të cilat
bal lafaqohen qytetarët e
rëndomtë të Luginës së
Preshevës.
Me rastin e Ditës së
Pavarësisë së Shqipërisë më 28
nëntor, kur pritet që shqiptarët e
Luginës së Preshevës të
vendosin flamurin e këtij shteti,
vitin e ardhshëm në vend të këtij
flamuri duhet të vendosin
flamurin e minoritetit të tyre
kombëtar, ka thënë kryetari i
Këshillit Koordinues për
komunat Preshevë, Bujanovc
d h e M e d v e g j ë , Z o r a n
Stankoviq.
Siç ka shpjeguar Stankoviq,
fillimisht duhet të mbahet një
simpozium në Fakultetin
Juridik në Nish, në të cilin do të
marrin pjesë edhe ekspertët nga
Fakulteti Juridik i Tiranës.
“Do të themi se si do të duket
flamuri e pakicave kombëtare.
Ai mund të ketë bazën e vendit,
Shqipërisë, por sipërfaqja e tij
duhet të ketë 30 për qind që të
d a l l o h e t n g a f l a m u r i i
Shqipërisë. Ky është një
standard që vlen gjithkund,
andaj do të vlejë edhe në Serbi.
Për këtë 28 nëntor është vonë që
të ndryshohet flamuri, por vitin
t j e t ë r m e s i g u r i d o t ë
ndryshohet”, transmeton QIK-u
deklaratën e Stankoviqit për
RTS-në.
Nuk komentohet nëse me
këso pë rq ind je j e do të
ndrysho jë edhe f lamur i
kombëtar i serbëve në Kosovë
nga ai i Serbisë.
Stankoviq: Shqiptarët
e Luginës me flamur
të ri kombëtar
Në vend që të paraqes
përgjigje konkrete lidhur me
çështje të rëndësishme sociale,
ekonomike e politike që u
inicuan nga përfaqësuesit
shqiptarë në bisedën me
ambasadorët e OSBE së, e të
cilat unë i aktualizova në
d e k l a r a t ë n t i m e , Z o r a n
Stankov iq po ten ton ta
zhvendos këtë diskutim në
sulme personale, duke përdorur
akuza të paargumentuara dhe
diskualifikime. Ai në njërën anë
me akuzat se kam paraqitur të
pavërteta kur kam deklaruar se
Shq ip ta rë t j anë duke u
diskriminuar, menjëherë pas
kësaj ai vet e vërteton se
Këshilli Nacional i Shqiptarëve
është duke u financuar për 30 %
më pak në këtë vit në krahasim
me vitin e kaluar.
Mirëpo, diskriminimi i
Shqiptarëve në Serbi është
shumë serioz dhe më i zgjeruar
se vetë zvogëlimi i financimit të
Këshillit Nacional të tij.
Probleme të rënda dhe shumë të
ndieshme të Shqiptarëve në
Luginë të Preshevës janë duke i
paraqitur në vazhdimësi në
gjashtë vitet e fundit në
Kuvendin Republikan. Andaj
edhe janë krejtësisht të pabaza
akuzat se unë nuk kam paraqitur
iniciativa për tejkalimin e
gjendjes aktuale katastrofale
ekonomike në këtë rajon,
posaçërisht kur dihet se shkalla
e papunësisë te popullata
shqiptare është mbi 80 %.
Gjatë tërë kohës jam duke
kërkuar në Kuvend zgjidhje për
probleme të ndieshme në arsim.
Mjerisht edhe për këtë vit
shkollor nuk u siguruan tekstet
dhe doracakët në gjuhën shqipe
për shumicën dërmuese të
l ë n d ë v e m ë s i m o r e d h e
njëkohësisht Ministria eArsimit
nuk siguroi mjetet financiare as
për abetaren e nxënësve
Shqiptarë.
Në kë to g jash të v i t e
rregullisht e kam aktualizuar
2 3 s h t a t o r 2 0 1 34
Përgjigje në akuzat e kryetarit
të TK qeveritar për Preshevë,
Bujanoc dhe Medvegjë
Në reagimin e tij Zoran Stankoviq, funksionar iQeverisë për komunat Preshevë, Bujanoc e Medvegjënuk dha përgjigje në asnjërën nga pyetjet që i shtrovanë deklaratën time për opinion.
52 3 s h t a t o r 2 0 1 3
gjendjen aktuale diskriminuese
në RTS ku nuk ka asnjë minut
program në gjuhën shqipe.
Në realitet, është shumë e
gjatë lista e problemeve të rënda
me të cilat ballafaqohen
Shqiptarët e Luginës së
Preshevës e të cilat i kam
paraqitur në Kuvend si deputet
opozitar.
Pë r kë të a r sye ësh të
joserioze nga ana e funksionerit
qeveritar të emëruar në mënyrë
arbitrare kur mundohet që për
gabimet dhe lëshimet e veta ta
akuzoj deputetin opozitar.
Madje është skandaloze kur
Zoran Stankoviq pas gati një viti
nga angazhimi në funksionin
aktual ende nuk ka arritur të
informohet për strukturën
etnike të policisë lokale në
Preshevë, Bujanoc e Medvegjë,
sikur që ende nuk e din se në
këto komuna nuk ka kryeshef të
drejtorisë së policisë nga rradhët
e Shqiptarëve, ashtu si ai pohon
në deklaratat e tij.
Mirëpo edhe më skandaloze
është fakti se edhe përskaj
deklaratave të shpeshta për
opinion, kryetari i Trupit
koordinues jo vetëm që po hesht
l i d h u r m e p r a k t i k ë n e
rrezikshme të shlyerjes së
Shqiptarëve nga evidenca e
regjistrave civil, por ai po hesht
edhe lidhur me incidentin që e
shkaktoi xhandarmëria serbe në
Norçë të Preshevës, kur pa asnjë
arsye shumë rëndë u shqetësuan
familjarët dhe fëmijtë e familjes
Hasani, sikur edhe shumë
familje tjera shqiptare, që jo
rradhë kanë kaluar edhe me
pasoja shumë më të rënda.
Meqë funksioneri i qeverisë
për Luginë të Preshevës me anë
të mjeteve të informimit po
dërgon mesazhe se regjistrimi i
jashtëzakonshëm i popullatës
në këtë rajon domosdo duhet të
mbahet gjatë vitit 2014, un
vetëm do të përkujtoj se në vitin
2002 u mbajt regjistrimi sepse
për të ishin siguruar kushtet e
domosdoshme dhe pikërisht për
shkak të mungesës së kushteve
e l e m e n t a r e u b o j k o t u a
regjistrimi i vitit 2011.
Në kushte të shlyerjes
masive të shqiptarëve nga
evidenca e vendbanimit dhe
largimit masiv të shqiptarëve në
shtetet evropiane sigurisht që
nuk ka kushte normale për
regjistrim normal dhe të
besueshëm.
Sigurisht atmosferë normale
nuk do të kemi nëse bëhen
presione të pushtetit me anë të
imponimit të shënimit të
falsifikuar për 5.500 në vend të
61.647 shqiptarë që janë
regjistruar në vitin 2002.
Gjithashtu, me anë të
presioneve shtetërore nuk mund
të zgjidhet as problemi i
ndjeshëm i përdorimit zyrtar të
s i m b o l i t k o m b ë t a r t ë
shqiptarëve. Është krejtësisht
iluzore dhe joserioze ideja e
Zoran Stankoviqit në bazë të së
cilës ai në emër të qeverisë do të
mbaj simpozium në Nish dhe do
ta përcaktoj pamjen e simbolit
kombëtar shqiptar.
Problemet e ndjeshme të
shqiptarëve në Luginë të
Preshevës nuk mund të zgjidhen
me politikën e dështuar të
presioneve dhe kushtëzimeve.
Andaj është e domosdoshme të
sigurohet një proces serioz,
demokratik, transparent dhe
e f i k a s p ë r z g j i d h j e n e
problemeve serioze dhe të
n d i e s h m e s h o q ë r o r e ,
ekonomike dhe politike.
Riza Halimi-kryetar iPVD-së dhe deputet popullor
Kryeministri i Serbisë, Ivica
Daçiq, ka thënë se Kosova është
një territor i veçantë, por jo edhe
shtet i pavarur. Ai ka thënë se
vetëm këmbimi i territoreve do
t ë s i g u r o n t e p a q e t ë
qëndrueshme në rajon.
“Ne pranojmë se Kosova
është territor i veçantë, por jo se
është shtet i pavarur”, ka thënë
Daçiq, në një intervistë për
televizionin e Podgoricës
“Atlas”, gjatë vizitës së tij në
Mal të Zi.
Kryeministri serb ka thënë
se Serbia dëshiron të marrë
pjesë në rregullimin e jetës në
atë “territor të veçantë”.
Daçiq ka thënë se formulimi
i tij “serbët e Thaçit”ka bëjë me
ata serbë që janë në pushtetin e
Kosovës, por që nuk bëjnë asgjë
për të mbrojtur interesat e
serbëve.
Ai gjithastu ka thënë se
Kosova dhe Serbia nuk janë
armiq.
"Unë nuk jam armik me
Thaçin. Ai është kundërshtari i
imi ", tha Daçiq.
I pyetur për çështjen e
shqiptarëve në Luginën e
Preshevës, kryeministri serb ka
thënë se ajo nuk mund të
krahasohet me Kosovën.
Dacic ka thënë se statusi i
tanishëm i Kosovës është “një
zgjidhje e përkohshme”.
Sipas tij, shqiptarët duan të
blejnë territore edhe në shtetet e
tjera, në të cilat janë popullsi
shumicë.
Në këtë kontekst ai ka
përmendur “këmbimin e
territoreve, si zgjidhje e
përhershme” në këtë pjesë të
rajonit.
“Këmbim territoresh, për
paqe të përhershme”, ka thënë
Daçiq.
2 3 s h t a t o r 2 0 1 36
Çështja e shqiptarëve të Luginës
nuk mund të krahasohet
me Kosovën
72 3 s h t a t o r 2 0 1 3
Nehat Hyseni
J e m i b ë r ë n ë n a e
paradokseve në rajon, duke u
sigurar serbëve në Kosovë
nivel të pakrahasueshëm të
drejtave me cilindo minoritet,
si model “sui generis” në
Europë. Njëkohësisht kemi
edhe paradoksin e tjetër, si
shembull i kundërt me atë të
serbëve të Kosovës. Pra,
shqiptarët e Luginës së
Preshevës janë i vetmi
minoritet në Europë, i cili nuk
ka tekste për zhvillimin e
mësimit në gjuhën amëtare qe
pesë vjet e më tepër. Kurse tani
kërcnohen edhe me ndryshim
të pamjes së flamurit të tyre
kombëtar.
Deklarimi kërcënues i
kryetarit të Trupit Koordinues
të Qeverisë së Serbisë për
Preshevë, Bujanoc e Medvegjë,
Dr. Zoran Stankoviq se
“f lamuri shqiptar duhet
ndryshuar”, tani ka marrë
formë të prerë, duke caktuar
afatin e fundit.
Pra, ai ultimativisht dhe në
mënyrë të njëanëshme shprehet
se këtë punë poqese nuk e bëjnë
shqiptarët sipas direktivave të
Qeverisë së Serbisë, atëherë për
Festën e Ditës së Flamurit, më
28 Nëntor 2013, do të ndalohet!
Ky diskriminim dhe kjo
shkelje e dinjitetit elementarë të
ndjenjave kombëtare dhe
simbolit të shqiptarve të
L u g i n ë s d h e t ë m b a r ë
Shqiptarisë është duke ndodhur
krahas zhvillimit të Dialogut të
Qeverisë së Kosovës me atë të
Serbisë në Bruksel , me
n d ë r m j e t ë s i m i n e
K o m i s i o n e r e s s ë l a r t ë ,
Baroneshës CatherineAshton.
E vërteta e trishtueshme se
Lugina e Preshevës në këtë
dialog nuk u përmend fare, nga
shqiptarët e kësaj ane u përjetua
si tragjedi e madhe dhe si
tradhëti kombëtare.
Ky veprim i papërgjegjshëm
dhe antishqiptar është duke
ndodhur pikërisht në kohën kur
Qeveria e Kosovës është duke
siguruar të drejta dhe standarde
të larta për pakicat etnike në
Kosovë, duke e veçuar
minoritetin serb dhe duke e
toleruar atë deri në absurd!
Niveli i të drejtave që u
sigurohen serbëve në Kosovë
është i pakrahasueshëm me
cilindo minoritet në Europë,
duke ndërtuar kështu një model
“ s u i g e n e r i s ” , t ë
pakrahasueshëm me cilindo
shtet demokratik në botë.
Njëkohësisht kemi edhe
paradoks in e t je të r, që
gjithashtu paraqet rast “sui
generis”, por si shembull i
kundërt me atë të serbëve të
Kosovës. Pra, shqiptarët e
Luginës së Preshevës janë i
vetmi minoritet në Europë, i cili
nuk ka tekste për zhvillimin e
mësimit në gjuhën amëtare qe
pesë vjet e më tepër. Kurse tani
ata kërcnohen me ndryshim të
pamjes së flamurit kombëtar.
Kosova hoqi dorë në
Dialogun e Brukselit nga
Pavarësia e shpallur dhe me aq
pompozi te t e krenar i e
deklaruar e 17 shkurtit 2013,
duke hequr dorë nga simbolet
kombëtare, kurse tani edhe nga
simbolet shtetërore. Kështu,
listat e zgjedhjeve lokale 2013
nuk përmbajnë asnjë simbol të
Flamuri në rrezik!
shtetit të Kosovës! Edhe ate
duke mos e kufizuar këtë vetëm
për veriun e Kosovës, por me
shtrierje në tërë territorin e saj.
Këtë kthim mbrapa tç
Kosovës nën sovranitetin e
Serbisë, Qeveria e Kosovës dhe
ekipi negociator i kryesuar nga
Kryeministri Hashim Thaçi e
deklarojnë si “fitore të madhe të
demokracisë”, duke mos
hezituar që atë të na “shesin”
edhe si vepër patriotike
shqiptare.
Pra, në vend që të ndodhë
integrimi i veriut të Kosovës në
r e n d i n k u s h t e t u e s d h e
sovranitetin e Kosovës, është
duke ndodhur pikërisht e
kundërta, Kosova është duke
rrëshqitur dhe duke realizuar
integrimin “e butë” të saj nën
r e n d i n k u s h t e t u e s d h e
sovranitetin e Serbisë!
Mjerisht, nuk përfundon
këtu e gjithë ” mrekullia” e
katandisjes dhe përdhosjes së
shtetësisë së Kosovës dhe
dinjitetit të popullit shumicë të
saj. Përkundrazi, këto veprime
antishtetërore dhe antishqiptare
që janë duke u realizuar në
emër të “patriotizmit” në
Kosovë, janë të shoqëruara me
veprime makabre të Qeverisë
së Kosovës ndaj Luginës, e cila
u vendosur atyre taksa të
papërballueshme kufitare.
Paçka se Kuvendi i Kosovës
m ë 6 . 0 6 . 2 0 1 3 m i r a t o i
Rezolutën për shqiptarët e
Luginës në 11 pika, duke
p ë r c a k t u a r d e c i d i v i s h t
obligimin e Qeverisë së
Kosovës për t'i hequr taksat
kufitare. Dhe për të qenë ironia
edhe më e madhe, ato taksa jo
vetëm që nuk u hoqën, por,
përkundrazi, një javë pas
miratimit të Rezolutës u
vendosën taksat shtesë prej 100
euro për një kamion.
Pra, s'do mend se bëhet fjalë
për cinizëm të llojit të vet dhe
për mospërfillje të Parlamentit
të Kosovës dhe shqiptarve të
Luginës, duke i ruajtur kështu
i n t e r e s a t p l a ç k i t ë s e t ë
kompanisë private të partnerit
të koalicionit qeveritar, e cila
është duke përfituar nga
plaçkitja e shqiptarve të kësaj
pjese të Shqiptarisë.
Zullumi i Qeverisë së
Kosovës ndaj kësaj pjese të
Shqiptarisë, sa duket, është i
sinkronizuar dhe harmonizuar
mirë me Qeverinë e Serbisë, e
cila presionet e padurueshne i
ka shtuar edhe me Dekretin
qeveritar për ndryshimin e
pamjes së flamurit kombëtar të
shqiptarve.
D y s h i m e t t o n a p ë r
bashkëpunimin Thaçi-Daçiq në
dëm të shqiptarve të Luginës së
Preshevës na përforcohen edhe
më tepër, meqë nuk kemi asnjë
reagim e as prononcim të
Qeverisë së Kosovës kundër
këtij vendimi antishqiptar të
Qeverisë së Serbisë për
përdhosjen e flamurit kombëtar
të shqiptarve, ashtu si bëri dikur
Italia fashiste gjatë LDB-së.
Madje , as Qever ia e
Shqipërisë nuk ka reaguar fare
në këtë drejtim. Sa duket,
Kryeministri i ri Edi Rama ka
deklaruar se edhe shqiptarët e
Maqedonisë që përbëjnë mbi
1/3 e këtij shteti, të barazohen
me disa qindra maqedonas që
jetojnç në Shqipëri!
Nuk e dijmç akoma se çka
janë në gjendje të na servojnë
“triumvirati” Thaçi-Daçiq-
Rama dhe ku janë, vallë, kufijtë
e kësaj politike?!
Por, së paku një gjë e kemi të
qartë ne shqiptarët e Luginës së
Preshevës, që kemi mbetur nën
Serbi. Pra, se Plani sekret për
dëbimin e shqiptarve nga trojet
e veta stërgjyshore është duke
n d o d h u r m e s h p e j t ë s i
marramendëse. Kontribuesit
për përjetimin e fatit të
Çamërisë, së paku kësaj radhe, i
dijmë të gjithë!
2 3 s h t a t o r 2 0 1 38
2 12 3 s h t a t o r 2 0 1 3
Për fëmijë
LULJA
Vlera Zeneli, kl. V/2 sh.f. “9maji” Leran
Lule të bukuraQë ju mbolliBabai imJu dua shumëMë mbeteni kujtim
Në kopshtin timGjelbëroniBabin timMa kujtoni
Ju ujis çdoherëTë lulëzoniPërherë
Babain tim e kujtojDhe kurrë s'e harrojMe sjellje dhe punëDo ta nderoj…
NUK VDES HEROI( Artan Abazi)
Mehmet Neziri klasa e V-stë,sh.f. “Sami Frashëri” Lluçan
Artan vëlla me zemër heroEmrin tënd të bukur çdo njeri e doKolonën armike sulmoveNë aksione u trimërove
Nuk vdes kurrë heroiNdër ne mbetet i gjallëVepra e tij për liriDo të shënohet në histori
Pritni o shqiptarA i ka dy fjalëAmanetin e trimitMe gjak duhet larë
Prezantojmë punime të nxënësve
GJYSHI IM
Leonita Lutfiu, kl. II/5,sh.f. “Prof. Ibrahim Kelmendi “Preshevë
Gjyshin tim fortë e duaAi kujdeset shumë për mua
Më mëson, më edukonPor dhe përqafime më ofron
Po vë syze, lexon gazetëMa sqaron mua fletë për fletë
Gjyshi im më je xhanJam e lumtur që të kam…
2 3 s h t a t o r 2 0 1 32 2
- DNA ka një madhësi prej 1 të mijtat e milimetrit, përbehetprej rreth 200 miliard atomesh dhe përmban 1 milion faqenjohuri.
- Fluturat shijojnë me anë të këmbëve.
- Delfinet flejnë me një sy hapur.
Dërgoni punime në poezi dhe në prozë:Email:
Ju mirëpresim!
Redaktori i kulturës: Bilall Maliqi
Për fëmijë
Kuriozitete nga bota…
2 32 3 s h t a t o r 2 0 1 3
Bilall Maliqi
Në qytetin Niederbipp të kantonit
të Bernit u përurua libri poetik „Mërzi
të trazuara“ të poetit Luan Malokut.
Ky përurim u organizua në kuadër
të Shoqatës së Shkrimtarëve „Feniks“
Preshevë. Kjo është hera e parë që
Shoqata përuron dhe organizon orë
letrare jashtë territorit të shtetit.
Niederbippi ishte nikoqir i poetëve
dhe i dashamirëve të artit poetik, ku
mblodhi anëtarë të „Feniksit“ dhe
bashkatdhetarë nga disa qytete të
Zvicrës të cilët prezantuan në këtë
eveniment poetik.
Ky manifestim i rrallë poetik u nda
në dy etapa, përurimi i librit me titull
„Mërzi të trazuara,, dhe një orë letrare.
Manifestimin në fjalë e udhëhoqi
kryetari i Shoqatës së Shkrimtarëve
„Feniks“ Bilall Maliqi i cili në pika të
shkurtra elaboroi për historikun e ish
klubit letrar e tani Shoqatë e
Shkrimtarëve, duke potencuar se nga
„Feniksi“ kanë dalur penda të njohura
gjithandej trojeve shqiptare të cilët e
promovojnë kulturën letrare atje ku
jetojnë dhe veprojnë.
U lexuan poezi nga libri në fjalë,
ndërsa redaktori i librit, shkrimtari
Bilall Maliqi foli për librin dhe vlerat
artistike që ka vëllimi poetik „Mërzi të
trazuara“.
U lexuan edhe përshëndetjet e
miqve krijues të Luanit dhe Shoqatat e
tjera në rajon si dhe në mungesë të
recensentit të librit poetit Nehat
Ramizi u lexua një poezi përkujtimore
nga ai për mikun e tij Luan Maloku.
Në fund të pjesës së parë të
manifestimit fjalën përshëndetëse e
mori autori i librit, poeti Luan Maloku,
i cili i falënderoi përzemërsisht të
pranishmit për pjesmarrje, në veçanti
Shoqatën e „Feniks“ për kontributin e
dhënë për përurimin e librit të tij.
Për ta dëgjuar fjalën e bukur
poetike morën pjesë një numër i
bashkëatdhetarëve tanë në Zvicër,
përkatësisht nga kantoni i Bernës dhe
nga kantonet e tjera.
Në mesin e bashkëatdhetarëve
ishin edhe tre anëtarët e Shoqatës së
Shkrimtarëve „Feniks“ Bilall Maliqi,
Luan Maloku dhe Fehmi Bektashi,
nga Gjilani poeti Fehmi Qerimi, i cili
jeton dhe vepron në Zvicër.
Poetët e pranishëm lexuan poezi
nga librat e tyre dhe nga dorëshkrimet.
Interesimi për t'i dëgjuar poezitë ishte
në nivel të duhur.
Në fund për të pranishmit u shtrua
një koktel për të kaluar edhe në biseda
ndërmjet vete.
Kyetari Maliqi potencoi se kjo nuk
do të jetë hera e fundit që do t'i
vizitojmë bashkëatdhetarët dhe të
organizojmë evenimente të tjera të
karakterit kulturor e letrar.
Ora letrare…
Repor tazh
Manifestim poetik dhe përurim
libri në Niederbipp, Bernë (Zvicër)
2 3 s h t a t o r 2 0 1 32 4
Shëndetësi
Qarkullimi i dobët (i quajtur edhe klaudikacion) është dhimbja nëkëmbë që shfaqet nga aktiviteti fizik dhe ndalon pas pushimit. Ajoprek më së shumti muskujt e pulpit, por edhe të këmbës, kofshësdhe vitheve.
Ngushtimi i arteries
Fatkorët e rrezikut të aterosklerozës
Kolesteroli i lartë Shtypja e lartë Duhanpirja Diabeti
Mjeku do të diagnostikojë qarkullimin e dobët pasi të mësojë simptomet dhe
të urdhërojë testet e qarkullimit të gjakut nëpër enë.
Gishtat e mavijosurPlagë në këmbë qënuk shërohen
Dhimbje,lodhje, dhe
çalimi, që ndodhin gjate
osemenjëherë pas aktivitetit fizik
dhe të cilat ndalen pas një pushimi.
Çka është qarkullimi i dobët?
Qarkullimi i dobët ( i quajtur edhe si klaudikacion)nënkupton dhimbjen e këmbës e shkaktuar ngaaktiviteti, e cila ndalet pas pushimit. Ndryshe njihet edhesi klaudikacioni intermitent, sëmundja vaskulareperiferike (SVP), dhe qarkullimi i dobët. Muskujt enëngjurit janë zakonisht të prekur, por dhimbja mund tëpërfshijë edhe këmbën, kofshën, apo edhe pjesën evitheve.
Cilët janë shkaktarët e qarkullimit të dobët?
Shkaktari kryesor është ateroskleroza, ose ngushtimi iarterieve që shtrihen në muskujt e këmbës. Faktorët errezikut që çojnë deri tek ateroskleroza janë: diabeti,niveli i lartë i kolesterolit, shtypja e lartë e gjakut, dheduhanpirja. Duhanpirja është shkaku kryesore ipërkeqësimit të sëmundjes.Klaudikacioni nuk është kontagjioze dhe as nuk përcilletnga gjenerata në gjeneratë.
Cilat janë simptomet e qarkullmit të dobët?
Simptomet janë dhimbja, tendosja e muskujve, lodhja,çalimi, të cilat ndodhin pas aktivitetit dhe zhduken pasnjë pushimi të shkurtër. Simptome tjera janë këmbët eftohta gjatë natës, dhimbjet në gishta dhe këmbë,mpirje e këmbës, thonjtë e brishtë, gishtërinjtëkaltërosh, plagë të këmbëve që nuk shërohen. Mund tëndodh dëmtimi i lëkurës, ulçera apo edhe gangrena.
Si diagnistikohet qarkullimi i dobët?
Mjeku e bën diagnozën duke i kontrolluar simptometdhe duke bërë një ekzaminim fizik. Mjeku mund tëurdhërojë teste të gjakut (duke përfshirë Dopplerultrazërin) për të hulumtuar qarkullimin e gjakut. Nësetestet tregojnë qarkullim të zvogëluar, angiografia duhetbërë para operimit me qëllim të përcaktimit se sa erëndëështë sëmundja.Angiografia përfshin vendosjen enjë kateteri (tub i vogël) në arterien e këmbës dheinjektimin e ngjyrës për të fituar një fotografi të enëve tëgjakut.
2 52 3 s h t a t o r 2 0 1 3
Shëndetësi
Për të lehtësuar simptomet dhe për të parandaluar që ato tërishfaqen,mjeku juaj do t'ju sugjeroj një mënyrë jetese tëshëndoshë, ndaljen e duhanpirjes,dhe marrjen e barnave qëndihmojnë qarkullimin e gjakut.
Ndonjëherë, mund të bëhet njëlloj i operimit i quajtur
angioplasti.Një tub
me një balon në majë futet
brenda enës dhe fryhet për të
zgjeruar enën.Po ashtu,
një stent(një rrjetë si tub)
mund të vendoset në enë
që ta mbaj atë hapur.baloni
stenti
Bëj kontrollet e rregullta, dhe
ashtu mjeku juaj mund të
kontrolloj shtypjen tuaj të gjakut,
sheqerit në gjak,dhe kolesterolit.
Si mjekohet qarkullimi i dobët?
Qëllimi i trajtimit është të lehtësojë simptomet dhe tëparandalojë përkeqësimin e gjendjes. Tek shumica e njerëzvekjo arrihet duke ndryshuar stilin e jetës, duke përfshirëshmangien e duhanpirjes (trajtimi më i mirë), humbjen epeshës, dhe duke ndryshuar dietën me qëllim të kontrollit tëdiabetit, hipertensionit, dhe kolesterolit të lartë. Në qoftë sesimptomat mbeten edhe më tutje, mjeku mund tëpërshkruajë barna për të ndihmuar që gjaku të qarkullojë mëmirë. Një dozë e ulët e aspirinës për çdo ditë mund të jetë enevojshme. Kujdesi i duhur i këmbëve është shumë irëndësishëm për të parandaluar infeksionet. Nëse qarkullimi igjakut është shumë i zvogëluar, atëherë mund të këshillohetqë të bëhet një ndërhyrje e vogël e quajtur angioplasti, që tëhapet arteria e bllokuar.Një tub me një balon në majë ( kateter) futet në enën engushtuar të gjakut dhe pastaj fryhet për të zgjeruar enën.Gjithashtu, një stent (rrjetë e vogël në formë të tubit) mundtë vihet në enë përmes angioplastisë.
Ndonjëherë, një tub i materialit të veçantë ngjitet tek enae gjakut mbi dhe poshtë vendit të ngushtimit. Kjo lejon qëgjaku të anashkalojë vendin e ngushtuar të enës.
Operimi është i nevojshëm në qoftë se ekzistojnë ulçeraqë nuk shërohen, nëse këmbët janë të ftohta dhe më ngjyrëblu, nëse ka gangrenë në gjymtyrë, ose nëse dhimbja ështëe fortë në gjendje qetësie.
BËJ dhe MOS BËJ në menaxhimin e qarkullimit të dobët:
kontrollin e faktorëve të rrezikut (diabeti,kolesteroli i lartë, presioni i lartë i gjakut, pirja e duhanit).
duhanpirjen.veshjen e rrobave të ngushta në këmbë, të
tilla si p.sh. çorape elastike.anashkalimin e termineve të kontrollave tek
mjeku juaj, veçanërsisht në rast të mjekimit të ulçerave.
Dr. Amir I. Rexhepi & Dr. Nazmi Z. Mehmeti
stërvitje, kontrollin e mbipeshës, ndaljen e duhanpirjes,kujdesu për higjienën e duhur të këmbëve, mbani tensionin e gjakutnë kontroll, dhe hani dietë me yndyrë të ulët.
këshillimin me mjekun tuaj në lidhje me sheqerin nëgjak, kolesterolin, dhe presionin e gjakut.
këshillimin me mjekun tuaj nësegjatë të ecurit ju kenidhimbje në pulp, kofshë ose vithe.
këshillimin me mjekun tuaj nëse ju keni ulçera nëkëmbë, këmbë të ftohta, ose ndryshim të ngjyrës së lëkurës nëkëmbë.
?
?
?
?
?
BËJ
BËJ
BËJ
BËJ
BËJ
MOS BËJMOS BËJ
MOS BËJ
�
�
�
�
�
�
(Edhe “Pegasi Lugina” shkrihetnë “Atunis Lugina” degë e “AtunisKosova”…
HasijeSelishta Kryeziu
Agron SheleRaimonda
Moisiu PeterTase Silvana Berki
iadna Sayer,
. A s h o kChakravarthy GunselDjemal, Agonia.netEnertin Dheskali
Nelton BeretiSinan Vaka
Dr. Eftichia KapardeliKlarita Selmani
Shefqete GosalciLumo KolleshiRami Kamberi
Anton GojçajBilall MaliqiNehat HoxhaBut Jaku
-
Pas konsultimeve të gjëra të
anëtarëve të Bordit Drejtues, u arrit në
konkluzionin e përgjithshëm se,
shpallet shpërbërja e Lidhjes
Internacional "Pegasi" Albania dhe
bëhet riorganizimi i saj nën logon
Galaktika Poetike "ATUNIS".
Ky konsultim u bë nga Bordi
D r e j t u e s t ë k ë s a j l i d h j e
ndërkombëtare të shkrimtarëve
poetëve dhe e piktorëve me emrin
“Atunis”.
Bordi i ri Drejtues i
Galaktika Poetike " ATUNIS"
përbëhet nga anëtarët:
WPS,
Prishtinë), IWA-
WPS (Belgjikë),
IWA (USA),
(USA),
(Finlandë),
WORLS Poetry (USA -
K a n a d a ) ,
(Indi),
(Angli),
(Fier -
Abania) ,
(Tiranë -Albania),
(Itali),
(Greqi),
(Kretë - Greqi),
(Prishtinë - Kosovë),
(Përmet - Shqipëri),
(Maqedoni), (Mali zi),
(Lugina e Preshevës),
(Prishtinë - Kosovë),
(Prishtinë - Kosovë).
Galaktika Poetike ”ATUNIS”, del
me moton e formimit koncept të një
ARTI bashkëkohor, universal të
pakufizuar.
" AT U N I S " ë s h t ë L i d h j e
shkrimtarësh, poetësh e piktorësh, e
cila afron risi krijuese me kombësi të
ndryshme, por me bazë shpirtërore të
gjerë arti, për të ndihmuar përcjelljen e
artit në të gjitha format etike-
kulturore-shoqërore.
Respekti i diversitetit dhe
kulturave të ndryshme formon një
frymë të lirë letrare komunikimi midis
autorëve dhe me identitet të plotë
letrar global. Ky është qëllimi i
"ATUNIS", një fllad muzash që
qarkullon në brendësinë e një
galaktike letrare globale, ku
"ATUNIS" ka për lajmotiv artin në
shërbim të zhvillimit, emancipimit,
drejtësisë hyjnore dhe respektit
njerëzor.
A tun i së t i bashkon fo rca
shpirtërore e përbashkët letrare, i
përshkron ndjenja e thellë për
estetikën, i motivon karakteri krijues
esencial dhe ringritja e vlerave
kulturore shqiptare në shkallën më të
civilizuar ndërkombëtare.
Bordi bën vendosjen e kritereve te
anëtarësimit sipas statutit dhe
programit me të ri , i cili respekton
kredibilitetin e veprës së krijuesit dhe
mbrojtjes së saj!
Në kuadër të “Galaktika Atunis”,
organizohet edhe çmimi vjetor “Frang
Bardhi”, publikimi i revistës
onl ine “Atunis” si dhe
publikimin e përvitshëm të
Antologjisë Poetike “Atunis”.
Edhe “Atunis Lugina” si
degë e “Atunis Kosovës” me
kryetarin e saj Bilall Maliqi, do
të veprojë knform rregullores
dhe statutit të “Galaktika
Atunisit”, krijuar nga Bordi
udhëheqës i kësaj lidhjeje.
Të gjithë anëtarët e ish
“Pegasi Luginës” tani janë të
shkrirë në “Atunis Lugina” dhe
do të pajisen me libreza të reja
të anëtarësisë…
Galaktika Poetike ”ATUNIS”, del
me moton e formimit koncept të një
ARTI bashkëkohor, universal të
pakufizuar…
Bilall Maliqi
2 3 s h t a t o r 2 0 1 32 6
Kulturë
Shkrihet Lidhja “Pegasi Albania”
në “Galaktika Poetike Atunis”
Bilall Maliqi
,,Larg folesë sime,, është titulli i
librit të poeteshës Fitore Maloku e
cila është nga Miratoci i Preshevës,
por jeton dhe vepron në Zvicër.
Vetë titulli i librit na bënë të
kuptojmë se kemi të bëjmë me
poezi të motivit të kurbetit, të cilat
poeten e kanë frymëzuar shumë
dhe këto frymëzime i ka paraqitur
bukur në vargje poetike.
Poetesha jeton në mërgim,
andaj këto poezi kryesisht të
motivit të kurbetit nuk kanë si të
dalin ndryshe, sepse ajo i ka
përjetuar këto mërzi, mallin e
pashuar për vendlindjen e të gjitha
këto i ka paraqitur me një frymëzim
dhe me një ndërtim të mirë të vargut.
Vetë struktura e librit është
ndërtuar me motive të gjetura poetike
të cilat i ka shtrirë gjithandej këtij
vëllimi poetik të autores e cila me këto
frymëzime është kudo në çdo varg të
saj, e këto vargje i ka ndërtuar me
mjete poetike.
Thamë më lartë se autorja e librit si
e re ka shkuar në mërgim i mungon
atdheu i saj, shokët shoqet, shkolla
shqipe e gjithçka që lidhet me atdheun
e saj të shkelur padrejtësisht nga
pushtetarët.
Libri nuk është i ndarë në cikle
poetike, por është një tufë poezishë
posi lulet me aromë shumë të
Miratocit dhe kanë pothuajse si tërësi
këtë motiv prekës dhe emocional.
Dhe si të tillla poezitë e librit
shoqërohen me çaste emocioni tek
poetesha por edhe tek lexuesit në
përgjithësi.
Poezitë janë të shkurtra të shkruara
me një gjuhë të kuptueshme për të
gjitha shtresat e lexuesve. Libri në
përgjithësi i takon ligjerimit poetik për
fëmijë edhe pse në të lexuesi mund të
gjej edhe poezi të tjera të moshës pak
më të rritur tek të cilat fshihet porosia e
autores drejtuar laxuesve dhe të
tjerëve varësisht se kujt i dedikohen
vargjet poetike.
Me një dosje dëshprimi autorja i
shkroi edhe turbullirave të 1997-tës në
Shqipëri, të cilat skena trishtuese na
prekën të gjithë neve e posaçërisht
Fitoren e cila si e re dhe poete protestoi
me anë të vargjeve kundër këtyre
skenave të turpshme karshi botës
demokratike.
Libri është i shoqëruar edhe me
ilustrime të cilat ia shtojnë dëshirën
për lex im dhe r i l ex im të
dashamirëve të poezisë në
përgjithësi.
Vargjet e poezive nuk janë të
rimuara, janë vargje të lira, në të
cilat autorja e ka shpreh më lirshëm
mendimin dhe e ka shtrirë nëpër
tërë këtë vëllim poetik.
Fitorja i shkroi vargje malli
Preshevës, Miratocit, babait, nënës
e lokes me ndjenjë dhe me
emocione sepse i mungon atdheu,
familja dhe farefisi i gjerë në
vendlindje.
Libri përbëhet prej gjashtëdhjetë e
pesë poezive të cilat janë të kapshme
për imagjinatën e fëmijëve.
Poetesha është kundër dhunës,
kundër përdorimit të armëve, por
është për paqe, për të jetuar të lirë i
gjithë njerëzimi e posaçërisht populli i
saj në të gjithë etnikumin shqiptar.
Marrë në përgjithësi ky vëllim
poetik i poeteshës Fitore Maloku i
plotëson kriteret e librit të botueshëm
si në aspektin artistik, teknik dhe
grafik, madje shoqërohet me vlera të
kënaqshme poetike.
Librin poetik ,,Larg folesë sime,, e
botoi Shb ,, Iliriku,, në Prishtinë, faqe
78.
2 72 3 s h t a t o r 2 0 1 3
Kulturë
VITRINA E LIBRIT
Fitore Maloku, "Larg folesë sime"
Dashuria për jogën e ka shtyrë
modelen, Nora Asani të udhëtoj
drejt Indisë për të marrë njohuri
më të mëdha në këtë sport.
Ndonëse kjo do të jetë njëra
nga përvojat më të mira që ajo do
t'i përfitoj gjatë periudhës së
qëndrimit të saj në Indi dhe pas
kthimit ajo planifikon të bëhet
mësuese e jogës ku do të hap një
qendër spor t ive “F i tness
Models” në Gjermani.
“Dëshiroj të bëhem mësuese e
jogës, prandaj kam vendosur të
shkoj në Indi dhe të bëhem një
profesioniste e këtij sporti. Në
Indi do të qëndroj deri në fund të
vitit dhe pas kthimit do të
merrem me trajnimin e të gjithë
atyre që dëshirojnë të merren me
jogë” ka thënë ajo për “Zëri”.Për
faktin se joga në Kosovë njihet
pak, Nora ka planifikuar që në të
ardhmen të vij edhe në Prishtinë
me ndonjë projekt për këtë sport.
“Shpresoj që në të ardhmen të
vij edhe në Prishtinë me joga dhe
të ofroj njohuri për të rinjtë
kosovarë”, shton ajo.
Joga është sporti më i
preferuar për Norën me të cilën
është marrë shumë vite më parë
duke e pasur vetëm një hobi,
ndërsa tani synon ta ketë edhe
profesion.
“Joga është një sport i
shëndetshëm edhe për të mbajtur
trupin në formë, në kohën kur
kam jetuar në Amerikë jam
marrë shumë me të, ndërsa pas
2 3 s h t a t o r 2 0 1 32 8
Shou Biz
Nora nga Dobrosini në Indi
për të mësuar jogën
2 92 3 s h t a t o r 2 0 1 3
kthimit në Gjermani kam
pauzuar paksa. Këtë lloj sporti
më parë e kam pasur vetëm hobi,
ndërsa tani dëshiroj ta kem edhe
profesion”, thekson ajo.
Krahas këtyre angazhimeve,
Nora do të vazhdoj aktivitetin e
saj edhe në fushën e modës, ku
javën e ardhshme do të realizoj
një fotoshoting, dhe do të jetë
pjesë e disa spektakleve të
bukurisë që do të mbahen në
Gjermani.
Dëshiroj të bëhem mësuese e
jogës, prandaj kam vendosur të
shkoj në Indi dhe të bëhem një
profesioniste e këtij sporti.
Për faktin se joga në Kosovë
njihet pak, Nora ka planifikuar
që në të ardhmen të vij edhe në
Prishtinë me ndonjë projekt për
këtë sport.
/Titulli.com/
Shou Biz
Fjalëkryqi
2 3 s h t a t o r 2 0 1 33 0
FUTBOLLI-STI ITALIANNË FOTO 2
XEHEE GJETURNË SHKRE-
TËTIRËNATAKAMA
QË ËSHTËME LARA
PËLHURËPAMBUKU
(SHQ.)
SIPËRFAQE
AGNIDIKA
MENDJE-HOLLË
PYLL
MENDIMI
AVIOKOMPANIE NJOHURKOSOVARE
AMPER-METËR
PJESËTAR ITAMILËVE
I PËRKETLIRIKËS
KALIUMI RREZE METRI
DËSHMORYNI,
DURAKU
SHKRONJËGREKE
TONELATË DEKAGRAM
FEMRA TËMOSHUARA
MAGJISTËR RADIUS
IRIDIUM RADIUM
AMPER KALIUM
DEMINUTIVI EMRITARIANIT
IPËRKRYER
FUTBO-LLISTI
FRANCEZNË FOTO 1
KREATORI NJOHURI MODËS,KRISTIAN
POPULL(GREQ.)
SHKRONJAE PARË
NOTËSOLMIZIMI
VARGMALEEURO-
AZIATIKE
ARI(Fr.)
MJEDISE
TËQESHURA
QË IPËRKET
KATODËS
SHEKULLI(HUAJ)
QESHARAK
LLOJVISHNJE
SPANJOLLE
ARGON
NJËSI SIPË-RFAQESH
MAJË MALINË AFRIKË
FUTBOLLISTIRANIAN,
ALI
LLOJEKSPLOZIVI
LUMË NËNIGERI
AKTORAMERIKAN
PETER
ILUMINISTFRANCEZ,
DENIS
TOKAT EPUNUARA
MARIAKALAS
POETIPERSIAN,KHAJAMI HIDROGJEN
RITME
SATELIT(SHKURT)
KALËSHALE(SHQ.)
I. D.ENERGJIAKINETIKE
TRUP
LIQENNË UZBE-
KISTAN
PILOTVETVRASËS
JAPONEZ(SH.SHQ.)
VRASËS IJICAK
RABINIT,IGAL
MËNYRË ESJELLJES
I AFËRM,FIS
TETOVA
11
22
Autor
BEKIM
SHABANI
