revista nacionali nr.56 (17 shtator 2012)
DESCRIPTION
nacionali bujanoc revista nacionali nr 56 10 shtator 2012TRANSCRIPT
Viti II. Nr. 56, 17 shtator 2012
Editorial
3
Inaugurimi i hapësirave të reja të Këshillit Kombëtar Shqiptar, ishte
ngjarje që e karakterizoi javën që e lamë pas. Zbulimi i emblemës së
KKSH-së, në ish ndërtesën e komitetit komunist ogurzi e famëkeq për
komunën e Bujanocit, lë të kuptohet se kjo kohë është pas nesh.
Por, nëse janë të kënaqur ata që kanë nostalgji për komunizmin, me
banorët e ri të ndërtesës së vjetër është çështje e tyre e që do të duhej të
mbetej personale. Por në moment që “pakënaqësitë” e tyre fillojnë të
publikohen nëpër medie që nuk kanë ndonjë kriter profesional e moral,
atëherë kjo tashmë kalon kufirin dhe jep dëshminë më të mirë për ata që
zemra u rrah ende për çekanin dhe draprin që i rrjepte shqiptarët kudo që
gjendeshin në këto hapësira për dekada me radhë...
Tani që selia e re e Këshillit Kombëtarë Shqiptar ia ndërroi
fizionominë qytetit dhe e ngriti shkallën e faktorizimit të këtij
institucioni reprezentues të shqiptarëve, shton seriozitetin e
udhëheqësve të këtij institucioni karshi obligimeve ndaj zgjedhësve të
tij, karshi problemeve të stërgrumbulluara që presin zgjidhje.
Ndërkohë që pa dyshim ngrit pakënaqësitë e atyre që nuk mund të
pajtohen me përpjekjet për zgjidhje institucionale të problemeve të
shqiptarëve, sepse të tillëve Këshilli Kombëtar ua “prishi” selinë
komuniste e cila për të tillët ishte strehë e rrëfimit, denoncimit për të mos
thënë spiunimit të vëllezërve, dashamirëve dhe fqinjëve të tyre,...e atyre
që vazhdojnë me nostalgjinë komuniste jo që nuk ua dëgjon urimet, por
të tillët janë të prirë që ta vazhdojnë me zanatin e vjetër,...
Inaugurimi i “Shtëpisë së re” të Këshillit Kombëtar Shqiptar,
institucion ky i përkrahur nga rreth tetëmbëdhjetë mijë votues shqiptarë
etnik që jetojnë në këto troje, dëshmoi edhe përkrahjen që e gëzon
KKSH nga përfaqësitë diplomatike, organizatat e ndryshme
ndërkombëtare dhe qeveritare të cilat janë të dedikuara për ndihmë dhe
asistencë në këtë rajon. Përgëzimi i selisë së re të KKSH vuri në pah
edhe përkrahjen e bashkëpunimin dashamirës me këshillat kombëtare të
bashkësive të tjera etnike. Ndërkohë që kjo përkrahje jep garanci për
suksese në zgjidhjen graduale të problemeve në sferat jetike siç është
arsimi, kultura, informimi, përdorimi zyrtar i gjuhës dhe shkrimit shqip
si dhe përdorimi i simboleve kombëtare.
1 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Revistë e pëjavshme
“Nacionali“
Themelues dhe botues:
Kryeredaktor:
Zv/kryeredaktor:
Redaktor teknik:
Lektore:
Bashkëpunëtorë:
Tel/fax:017/652-661
E-mail:
Këshilli Kombëtar i Shqiptarëve
Baki Rexhepi
Jeton Ismaili
Kastriot Sinani
Kadushe Nuhiu
Faruk Daliu, Ardita Saqipi,Bilall Maliqi, Esat Shahini,Feride Salihu, Avni Selimi,Dinela Vehbiu, Rijad Demiri,Llukman Rrustemi
E regjistruar në ARE-BeogradISSN: 2217-4990 - BibliotekaKombëtare Beograd
Tirazhi: 1000 copë
Shtypet në shtypshkronjënVELSON-DEVA15 Nëntori 113, Preshevë
Dorëshkrimet dhe fotografitënuk kthehen
Adresa:Nacionali - sheshi “Karagjorgje“,p.n. ndërtesa e shtëpisë sëkulturës - Bujanoc
NACIONALI
është organi Këshillit Kombëtarëtë Shqiptarëve që jetojnëNë Serbi
Shtëpia e re
1 7 s h t a t o r 2 0 1 24
Përmbajtja
Editorial
Përmbajtja
Kronikë
Shtypi
Politikë
Intervistë
Opinion
Analizë
Kulturë
Vitrina e librit
Intervistë
Histori
Reportazh
Fjalëkryqi
.............................................................................................................................................................3
.........................................................................................................................................................4
Promovohet selia e Këshillit Kombëtar Shqiptarë në Bujanoc.......................................................................5-6Ambasadori Davenport vizitoi KKSH-në...........................................................................................................7
Daçiq: Ndryshimet në pushtetin lokal të Bujanocit nuk paraqesin rrezik..........................................................8Vukçeviq: Ish ushtari i UÇK-së i gatshëm të dëshmojë për trafikimin me organe............................................9Kandic: Prokuroria sërbe nuk është institucion serioz.....................................................................................10Sparkes ripërsërit: MUP-i i Serbisë aktiv në Kosovë.......................................................................................11
Dialogu Prishtinë Beograd të krijoj standarde unike që vlejnë në tërë Ballkanin Perëndimor..................12-13Kosova shpalli përfundimin e mbikëqyrjes së Pavarësisë................................................................................14Gjithmonë në anën tuaj!...................................................................................................................................15
Wisner: Përfundimi i mbikëqyrjes s'erdhi rastësisht...................................................................................16-17
...Edhe jetim edhe fukara!...........................................................................................................................18-19
A mundet Europa të mbijetojë?...................................................................................................................20-21
Mbahet mbledhja e Këshillit drejtues të Shoqatës së Trashëgimisë dhe të Krijimtarisë Kulturore….............22
Hetem Arifi “Dua shtet që nuk vret”...............................................................................................................23
Nuk mund ta harroj pejsazhin e bukur të vendlindjes sime!.......................................................................24-25
George Washingtoni me prejardhje shqiptare.............................................................................................26-27
Përvjetori i 11 shtatorit nën hijen e përçarjeve dhe sëmundjeve......................................................................28Breznica, kufiri që ndan shqiptarët..................................................................................................................29
........................................................................................................................................................30
Përfaqësuesit e Këshillit Nacional
të Shqiptarëve, kanë promovuar selinë
e re të këtij institucioni në Bujanoc me
ç'rast në ceremoninë e inaugurimit
prezantuan mysafirë të shumtë.
Ish ndërtesa e Komitetit në
Bujanoc, falë donacioneve të BE-së
përmes Programit “Progres” është
rinovuar në ambiente jashtëzakonisht
moderne, të cilat tash e tutje do t`i
shfrytëzoj KKSH. Rreth 10.000 €
është kostoja e pajisjeve të
sponsoruara nga Programi Progres i
Bashkimit Evropian, ndërkohë që një
pjesë është mbuluar nga buxheti I
KKSH-së, derisa donacioni i Progresit
është orijentuar në mobilim dhe
pajisjet elektronike për komunikim.
Kryetar i Këshillit Kombëtar
Shqiptar, Galip Beqiri, gjatë hapjes
zyrtare të ambientit të ri të punës, ka
thënë se “ky këshill është shumë i
rëndësishëm për realizimin e të
drejtave të shqiptarëve në Serbi në
përputhshmëri me ligjet e saj.”
Esad Xhuxheviq- kryetari i
Këshillit Kombëtar Boshnjak, në
fjalën e tij duke uruar zyrat e reja të
KKSh-së, ka ka uruar që ky institucion
të jetë I suksesshëm në realizimin e të
drejtave të shqiptarëve, ndërkohë që
duke komentuar ndërrimin e kohërave
është shprehur “ka disa simbolika të
çuditshme në këto hapësira të cilat
dikur I takonin komitetit, ja tani këto i
g ë z o n K ë s h i l l i K o m b ë t a r i
Shqiptarëve. Ka rëndësi që Këshilli
Kombëtar Shqiptar në mënyrë të
suksesshme është duke e kryer rolin e
vet.”
Xhuxheviq, ka thënë se pakicat në
Sërbinë qendrore kanë obligim që të
bashkëpunojnë dhe të rrisin nivelin e
të drejtave të tyre dhe të gëzojnë atë
nivel të të drejtave që kanë pakicat në
Vojvodinë.
Ceremoninë e inaugurimit të
51 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Kronikë
Promovohet selia e Këshillit
Kombëtar Shqiptarë në Bujanoc
zyrave e kanë nderuar me prezencën e
tyre edhe përfaqësuesit e Këshillave
Kombëtare të Bashkësisë Maqedone
dhe asaj Rome në Sërbi. Ndërkohë që
prezent ishin përfaqësues të disa
ambasadave dhe të programeve të tyre
për zhvillim dhe asistencë që janë
destinuar në këtë rajon.
Në hapjen solemne të zyrave të
KKSH-së, përkundër ftesave zyrtare,
nuk kanë marrë pjesë përfaqësuesit e
qeverisjeve lokale në Bujanoc dhe
Preshevë.
Këshilli Nacional i Shqiptarëve
është organ reprezentativ i cili në bazë
të legjislaturës sërbe për minoritete ka
disa kompetenca të garantuara me ligj
siç janë e drejta në Arsim, Kulturë,
Informim, Përdorim zyrtarë të gjuhës
dhe shkrimit shqip dhe të simboleve
kombëtare.
KKSH deri më tani ka dhënë një
qasje serioze në angazhimin e saj
kryesisht në Arsim dhe në Informim,
n d ë r k o h ë q ë p ë r p j e k j e t e
vazhdueshme janë edhe në sferat e
tjera ku ka kompetenca ligjore.
Në bashkëpunim me Qeverinë e
Republikës së Shqipërisë, Këshilli
Kombëtarë ka arrit që të siguroj
Abetaren për filloristët e Luginës,
libër ky i nxjerrë një votë para hartimit
të Abetares gj i thëkombëtare ,
përmbajtja e së cilës është po thuaj
identike, ndërkohë që të njëjtit autorë
janë hartues të që të dyjave.
Dhjetëra libra shkollor janë
përgatitur për nxënësit shqiptarë të
cilëve iu mungojnë po thuaj të gjitha
librat shkollore qoftë në atë fillor por
edhe në shkollimin e mesëm.
Ndërkaq, para më se 13 muajve ka
filluar botimi i së përjavshmes
“Nacionali” organ i KKSh-së e cila
njëherësh paraqet subjektin e parë të
themeluar nga Kuvendi i KKSh-së.
KKSh ka një bashkëpunim të
jashtëzakonshëm në përgjithësi me
diplomacitë ndërkombëtare në Sërbi e
veçanërisht me Ambasadën e
Republikës së Shqipërisë , përmes së
cilës ka realizuar disa takime pune me
kreun më të lartë të qeverisë së
Shqipërisë, takime që kanë rezultuar
me suksese e që pretendojnë
përmirësimin e të drejtave të
shqiptarëve të kësaj zone.
1 7 s h t a t o r 2 0 1 26
Kronikë
Kryetari i Këshillit Kombëtar
Shqiptar, Galip Beqiri, u takua
sot në selinë e KKSH-së në
Bujanoc me ambasadorin e
Britanisë së Madhe në Beograd,
z. Michael Davenport.
F i l l i m i s h t a m b a s a d o r i
Michael Davenport përgëzoi
KKSH-në për zyrat e reja. Gjatë
takimit ambasadori britanez u
interesua për rr jedhat e
përgjithshme politike dhe
situatën e sigurisë në rajon, si
dhe për çështjet të cilat janë
k o m p e t e n c ë e K ë s h i l l i t
Kombëtar Shqiptar me theks të
veçantë për arritjet në lëmin e
arsimit e veçanërisht për
sigurimin e teksteve shkollore
në gjuhën shqipe, për këtë vit
akademik shkollor.
“Ambasada e Britanisë së
Madhe ka mbështetur dhe do ta
mbështes fuqishëm edhe në të
ardhmen Këshillin Kombëtar
Shqiptar në proceset që tashmë
k a n i s u r n ë k u a d ë r t ë
kompetencave që ky organ i
gëzon” është shprehur për
media pas takimit ambasadori i
Britanisë së Madhe në Beograd,
z. Michael Davenport.
Nga ana tjetër kryetari Beqiri
i ka njoftuar diplomatin anglez
rreth punës dhe aktiviteteve të
KKSH-së. Beqiri ka reaguar për
dinamikën e ngadaltë të
zgjidhjeve të probleme të
shqiptarëve nga autoritetet
qeveritare serbe, ndërkohë që
ka kërkuar nga ambasadori
Davenport që të ushtrojnë
ndikimin e tyre si dhe të
vazhdoj përkrahja e proceseve
të KKSH-së.
Vizita e përfaqësuese të
ambasadës së Britanisë së
Madhe janë të rregullta në
Këshillin Kombëtar Shqiptar,
ndërkohë që përkrahja e tyre
është e pakontestueshme në
zhvillimin e proceseve tashmë
të filluara.
71 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Kronikë
Pamje nga takimi me Ambasadorin Davenport
Ambasadori Davenport
vizitoi KKSH-në
1 7 s h t a t o r 2 0 1 28
Shtypi
Në një konferencë për mediet ë m b a j t u r n ë V r a n j ë ,kryeministri serb Ivica Daçiq, akparalajmëruar ndryshime nëudhëheqjen e pushtetit lokaledhe në Bujanoc.
I pyetur nëse ndryshimete v e n t u a l e t ë k o a l i c i o n i tudhëheqës për pushtetit lokal nëBujanoc do të rrezikoninsigurinë, Daçiq është shprehur ibindur se nuk do të ketë ndonjëmundësi për rrezikim të sigurisë.
Kryeministri serb Ivica Daçiq,ka deklaruar se “ interesatpolitike janë të ndryshme,ndërkohë që kemi një situate jologjike Riza Halimi ështëdeputet në Parlamentin eSerbisë, ndërkohë që partia e tij,në Bujanoc nuk është pjesë eqeverisjes lokale, kjo vetvetiuparaqet situate jo stabilepolitike”.
P a r a p ë r f a q ë s u e s v e t ëmedieve kryeministri serb IvicaDaçiq, ka deklaruar se aipersonalisht do të angazhohet qëpushtetin lokal në Bujanoc taudhëheq Partia për VeprimDemokratik e Riza Halimit,sepse kjo do të ndikoj nëstabilizimin politik të gjendjes nëkëtë komunë.
Daçiq: Ndryshimet në pushtetin lokal
të Bujanocit nuk paraqesin rrezik
Foto: Kryeministri serb Ivica Daçiq
91 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Shtypi
“Ish pjesëtari i UshtrisëÇlirimtare të Kosovës është igatshëm, që si dëshmitar imbrojtur, të dëshmojë rrethtransplantimit të organevenjerëzore në Kosovë dhe në veritë Shqipërisë”, ka deklaruar sotpër AFP-në Prokurori sërb përk r i m e l u f t e , V l a d i m i rVukçeviq.
Prokurori për krime lufte iRepublikës së Sërbisë ka thënëse Prokuroria ka një dëshmitartë mbrojtur për “tregti ilegaleme organe të burgosurve tëluftës në Kosovë, në fund të 90-ve”, e cila sipas tij është kryer nëveri të Shqipërisë.
Në deklaratën e tij për AFP-në, Vukçeviq ka thënë se“dëshmitari ka treguar detajembi procedurën mjekësore tënxjerrjes së organeve tësërbëve, të cilët janë rrëmbyergjatë konfliktit në Kosovës nëvitin 1998-1999”.
“Dëshimitari është një ishpjesëtar i UÇK-së dhe është nënmasa të rrepta sigurie”, kathënë ai.
Vukçeviq: Ish ushtari i UÇK-së
i gatshëm të dëshmojë
për trafikimin me organe
1 7 s h t a t o r 2 0 1 21 0
Shtypi
Drejtuesja e Fondit për të
Drejtën Humanitare, Natasha
Kandiç, ka deklaruar se
paraqitja e dëshmitarit të
mbrojtur në televizionin
shtetëror sërb, i cili pretendon
se ka marrë pjesë në heqjen e
organeve të të rrëmbyerve
sërbë në veri të Shqipërisë gjatë
luftës së fundit, është dëshmi e
papranueshme.
“Mendoj se prokuroria e ka
plasuar këtë rrëfim për arsye
politike dhe me këtë po i
shqetëson shumë familjet e
viktimave. Rrëfimi nuk është
b i n d ë s , d h e s h k a k t o n
shqetësim edhe te publiku”, ka
thënë Kandic.
“Prokuroria e Sërbisë, po të
i s h t e i n s t i t u c i o n s e r i o z
shtetëror do të punonte me
ekipin e EULEX-it për të
identifikuar mjekët, të cilët kjo
ptokurori thotë se i kanë
udhëhequr operacionet e heqjes
dhe shitjes së organeve”.
Prokuroria për krime lufte e
Sërbisë, dy ditë më parë ka
thënë se e ka dëshmitarin, i cili
pretendon se ka qenë pjesë e
Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës,
dhe se ka marrë pjesë në heqjen
e organeve të të rrëmbyerve
sërbë. I njëjti dëshmitar një ditë
më parë është paraqitur në
Radio Televizionin Sërb.
A u t o r i t e t e t k o s o v a r e
plasimin e kësaj informate nga
prokuoria sërbe e kanë quajtur
p r o p a g a n d ë s ë r b e d h e
përpjekje për prishjen e imazhit
të Kosovës në ditën e heqjes së
mbikëqyrjes ndërkombëtare të
pavarësisë.
Kandic: Prokuroria sërbe
nuk është institucion serioz
Foto: Natasha Kandiç
Zëvendësi i shefit të EULEX-it,Andrew Sparkes, i ka thënë tëpërdi tshmes së Beogradi t ,“Danas”, se në Kosovë veprojnëmbi njëqind operativistë të MUP-itshe të Sigurimit Shtetëror tëSerbisë.
Po ashtu ka ripërsëritur seautoritetet e Beogradit ende nukkanë mundësuar punën papengesa të EULEX-it n pjesënveriore të Kosovës, meqë në atëterritor, në kundërshtim edhe meRezolutën 12 44 të KS të KBveprojnë operativistët e Serbisë.
Sparkes po ashtu ka thënë seSerbia nuk ka përmbushur kushtine Këshillit të Europës dhe tëK o m i s i o n i t E u r o p i a n p ë r“funksionimin e papenguar tëEULEX-it në gjithë territorin eKosovës”.
Për praninë dhe veprimtarinë epjesëtarëve të MUP-it dhe tëShërbimit të Sigurimit të Serbisë,Andrew Sparkës ka thënë seE U L E X - i d i s p o n o n s h u m ëargumente e informacione, të cilatme dëshirë do t'ua bënte të dituredhe autoriteteve të Beogradit.
Ai ka shtuar se problemi ishteshtruar edhe me qeverinë epërparshme, por se “qindraoperativistë vazhdojnë të veprojnënë Kosovë”.
1 11 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Shtypi
Sparkes ripërsërit:
MUP-i i Serbisë aktiv në Kosovë
Deklaratat e zyrtarëve të
ndryshëm shqiptarë, serb apo
edhe ndërkombëtarë, për nisjen
e dialogut mes Kosovës dhe
Sërbisë, gjatë muajit shtator,
kanë nxitur shqiptarët e
Preshevës, Bujanocit dhe të
Medvegjës, që të kërkojnë
përfshirjen e tyre në këtë proces i
cili konsiderohet të jetë historik,
duke pas për bazë nivelin e lartë
të përfaqësuesve që do të marrin
p j e s ë n ë b i s e d i m e t e
paralajmëruara.
P ë r f s h i r j a e L u g i n ë s ,
konsiderohet e domosdoshme
në mënyrë që të krijohen të
ashtuquajturat standarde unike
të cilat do të vlejnë në tërë
Ballkanin Perëndimor.
Shaip Kamberi Nënkryetar i
PVD-së, ka deklaruar për
P r e s h e v a N E W S , s e “ p ë r
shqiptarët e Luginës, është e
papranueshme që Sërbia të ketë
mundësi dhe të ketë të drejta që
të ndihmoj në forma të
ndryshme sërbët e Kosovës,
ndërkohë që Kosova tash për
tash këtë ndihmë nuk ia jep
shqiptarëve të Luginës së
Preshevës, as me investimet e
drejtpërdrejta në rrjedhat e
mundshme politike.
Prandaj është e detyrueshme
që Lugina e Preshevës të jetë
prezente në bisedimet që do të
zhvillohen në mes të Prishtinës
dhe Beogradit, në aspekt të
respektimit të reciprocitetit në të
drejta të shqiptarëve të këtij
rajoni, me të drejtat e sërbëve,
për të krijuar standarde unike të
cilat do të vlejnë në tërë
Ballkanin Perëndimorë", ka
përfunduar Kamberi.
Ndërkohë që Kryetari i
L ë v i z j e s s ë P r o g r e s i t
Demokratik, Jonuz Msuliu, në
n j ë p r o n o n c i m p ë r
PreshevaNEWS, ka ftuar për
aktivizim në çastin e fundit edhe
faktorin ndërkombëtar siç është
shprehur për të shpëtuar të
paktën Luginën e Preshevës.
Polit ikë
Foto: Shaip Kamberi Nënkryetar i PVD-së
Dialogu Prishtinë Beograd të krijoj
standarde unike që vlejnë
në tërë Ballkanin Perëndimor
1 7 s h t a t o r 2 0 1 21 2
“Derisa po bisedohet për
veriun e Kosovës, ku do të
mbetet Presheva, Medvegja dhe
Bujanoci. Me automatizëm po
preket një pjesë e Kosovës,
atëherë pse mos të preket edhe
pjesa tjetër e Kosovës, Presheva,
M e d v e g j a d h e B u a j n o c i .
Atëherë duhet bëhet një
balancim, duke e ditur se
asnjërën nga këto dy pjesë nuk i
kontrollon Kosova, as veriun e
as Luginën e Preshevës, por,
është momenti që edhe faktori
ndërkombëtar të aktivizohet që
së paku të shpëtohet Lugina e
Preshevës"- ka thënë ndër të
tjera Musliu.
Shqiptarët e Luginës së
Preshevës, janë pjesëmarrës të të
gjitha proceseve për ruajtjen e
paqes në rajon, ndërkohë që
kontributi i tyre për jetësimin e
Pavarësisë së Kosovës, ka qenë
mjaftë aktiv dhe është i
pamohueshëm.
Lugina e Preshevës, disa herë
ka shpreh vullnetin e saj për
përfshirje në dinamikën e
rrjedhave në rajon, krahas
interesave të përgjithshme të
shqiptarëve në Kosovë, madje
për një gjë të tillë ndër vlerat
kapitale është Referendumi i
vitit 1992, lufta e Ushtrisë
Çlir imtare për Preshevë,
Medvegjë dhe Bujanoc dhe
përkrahja e proceseve të deri
t a s h m e p ë r j e t ë s i m i n e
Pavarësisë së Kosovës.
Ndërkohë, përfshir ja e
shqiptarëve të Luginës në
bisedimet që pritet të nisin
konsiderohet domosdoshmëri
për ruajtjen e substancës
kombëtare edhe në këto troje
etnike.
Polit ikë
Foto: Jonuz Musliu - Kryetar i LPD-së
1 31 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Grupi Drejtues Ndërkombëtar(GND) shpalli të hënën pasditepërfundimin e mbikëqyrjes sëpavarësisë së Republikës së Kosovësdhe përfundimin e mandatit tëPërfaqësuesit Civil Ndërkombëtar.
“Ky vendim u mor pas vlerësimit tëtij më datë 2 korrik 2012 se PropozimiGjithëpërfshirës për Zgjidhjen eStatusit të Kosovës (PGJS) ështëzbatuar në mënyrë substanciale dheduke vënë re se në përputhshmëri mezotimet e tyre, institucionet e Kosovëstani i kanë miratuar pakot endryshimeve të Kushtetutës dhe tëlegjislacionit primar duke i përfshirënë mënyrë të kënaqshme elementet embetura të PGJS-së brenda kornizëskushtetuese dhe juridike të Kosovës”.
“Pas përfundimit të detyrave tënevo jshme admin is t ra t ive tëb r e n d s h m e , Z y r a C i v i l eNdërkombëtare do të mbyllet në fundt ë v i t i t 2 0 1 2 . M e e f e k t t ëmenjëhershëm, PGJS-ja nuk ekzistonmë si fuqia juridike e veçantë dhe më elartë, dhe Kushtetuta e Republikës sëKosovës tani përbën bazën e vetme tëkornizës juridike të vendit”, thuhet nëdeklaratën e Grupit DrejtuesNdërkombëtar për Kosovën.
Në këtë ceremoni morën pjesëpersonalitete të larta shtetërore tëvendeve që përbënin Grupi DrejtuesNdërkombëtar për Kosovën, në mesine tyre edhe ish-kryenegociatori iKombeve të Bashkuara, MarttiAhtisaari, i cili u prit me ndërime tëlarta nëAeroportin e Prishtinës.
Polit ikë
1 7 s h t a t o r 2 0 1 21 4
Kosova shpalli përfundimin
e mbikëqyrjes së Pavarësisë
Ish presidenti amerikan, Bill
Clinton, i cili kishte dhënë
urdhër për sulmin e caqeve
serbe gjatë luftës në Kosovë, e
k a c i l ë s u a r f u n d i n e
mbikëqyrjes ndërkombëtare të
pavarësisë si ngjarje historike.
Nëpërmjet një video-linku,
të transmetuar të martën gjatë
një konference të zhvilluar një
di të pas përfundimit të
mbikëqyrjes ndërkombëtare,
ish presidenti amerikan tha se
ka shumë shpresa se “ditë të
ndritshme për Kosovën janë
përpara”.
“Fundi i mbikëqyrjes së
pavarësisë është hap thelbësor
d h e n j ë m u n d ë s i e
j a s h t ë z a k o n s h m e p ë r t ë
definuar rolin tuaj në rajon, në
Evropë dhe në botë. Ndërkohë
që përballeni me sfidat dhe
mundësitë nga jashtë, përfshirë
Bashkimin Evropian, Kombet e
Bashkuara dhe Serbinë, kurse
nga brenda me sfidat e
ndërtimit të një vendi me më
shumë mundësi dhe përfitime
të përbashkëta për të gjithë,
shpresoj ta dini se keni shumë
miq, të cilët urojnë të keni
sukses”, ka thënë presidenti
Clinton, raporton Rel.
Duke shprehur mirënjohjen
që, siç tha, pati mundësinë që si
p r e s i d e n t i S h t e t e v e t ë
Bashkuara “ të luajë një rol të
vogël në përfundimin e
konfliktit dhe në bërjen e asaj
çfarë jeni bërë sot”, adresimin e
t i j pres ident i Cl in ton e
përfundoi duke thënë: “Do të
jem gjithmonë në anën tuaj”.
Polit ikë
1 51 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Gjithmonë në anën tuaj!
Foto: Bill Klinton ish President i SHBA-ve
N ë i n t e r v i s t ë n d h ë n ë
Radiotelevizionit 21, ambasadori
Wizner thotë se Kosova tani duhet të
orientohet drejt të ardhmes dhe të
krijohet një vend me stabilitet politik
dhe ekonomik, çfarë kosovarët edhe
e meritojnë.
W i s n e r : P ë r f u n d i m i i
mbikëqyrjes s'erdhi rastësisht
Ndërmjetësi i Shteteve të
Bashkuara të Amerikës në negociata
për statusin e Kosovës ambasadori
Frank Wizner vlerësoi se Kosova ka
bërë progres të madh në katër vjet e
gjysmë pavarësi dhe, sipas tij, fundi i
mbikëqyrjes së pavarësisë nuk po
vjen rastësisht.
N ë i n t e r v i s t ë n d h ë n ë
Radiotelevizionit 21, ambasadori
Wizner thotë se Kosova tani duhet të
orientohet drejt të ardhmes dhe të
krijohet një vend me stabilitet politik
dhe ekonomik, çfarë kosovarët edhe
e meritojnë.
Ambasador, f i l l imisht , ju
faleminderit që pranuar ftesën. Do të
shkoni në Kosovës, për një festim.
Mbase edhe mund të quhet ashtu,
meqë shënohet fundi i mbikëqyrjes
së pavarësisë?
Kjo është e saktë.
Kjo po ndodhë katër vjet e
gjysmë pas shpalljes së pavarësisë së
Kosovës. Si ju bën kjo të ndjeheni?
Ndjehem tepër i lumtur. Unë po
kthehem atje për herë të parë që nga
shpallja e pavarësisë. Mezi pres që të
shoh shtetin dhe të shoh progresin që
është bërë, por po ashtu mezi pres që
të takohem me lidershipin e vendit
dhe me kosovarët e zakonshëm. Unë
do ta kem privilegjin që të kaloj ca
kohë edhe në Pejë, jo vetëm në
Prishtinë dhe mendoj se do të krijoj
ide të qartë se çka po ndodhë atje.
Pas këtyre viteve më vjen shumë
mirë që kam gjendje të shoh
evoluimin e vendit dhe lidhjen e
vazhdueshme dhe të fuqishme
ndërmjet Kosovës dhe Shteteve të
Bashkuara.
Përfundimi i mbikëqyrjes së
pavarësisë është pa dyshim ngjarje
shumë e rëndësishme për Kosovën
dhe kosovarët. Çka në fakt do të
thotë kjo?
Është një arritje e madhe, por
është pjesë e një rrugë të gjatë. Kjo
në fakt do të thotë se komuniteti
ndërkombëtar është pajtuar më 17
shkurt 2008 se Kosova do të
evoluonte si shtet i pavarur nën
planin e Atisarit, por që komuniteti
ndërkombëtar do të vëzhgonte
gjërat, për tu siguruar se si shkojnë
ato. Dhe, sinqerisht thënë, ato kanë
shkuar shumë mirë. Kosova njihet
1 7 s h t a t o r 2 0 1 21 6
Intervistë
Wisner: Përfundimi i mbikëqyrjes
s'erdhi rastësisht
nga rreth 100 shtete, Kosova ka
mbajtur gjendjen e paqes në rajon,
përveç d i sa inc iden teve të
Mitrovicë. por, frika dhe spekulimet
se do të ketë mijëra e mijëra refugjatë
asnjëherë nuk u materializuan.
Kosova ka krijuar një parlament,
një qeveri dhe inst i tucione
demokratike. Kosova i ka treguar
botës se mund të kontribuojë se
mund të funksionojë si shtet i
pavarur dhe madje mund të japë
edhe kontribut në shkallë të gjerë.
Kjo është arritur dhe është mënyrë e
mirë për të njohur procesin që e ka
bërë Kosova tani me heqjen e
mbikëqyrjes ndërkombëtare.
A do të thotë kjo se Qeveria e
Kosovës, institucionet e Kosovës
dhe popul l i i Kosovës , po
perceptohen nga komunitet i
ndërkombëtar si partnerë të
besueshëm?
Mendoj se të gjitha qeveritë në
fakt punojnë si pjesë e procesit.
Progres ka patur. Mirëpo, ka ende
punë për tu bërë për të arritur nivelin
e qeverisjes që populli e dëshiron
dhe arritjen e zhvillimit ekonomik që
vendi ka nevojë, por edhe e meriton.
Pra, ka ende rrugë për tu përshkuar,
por kategorikisht pohoj se për këto
gati pesë vjet ka pasur sukses dhe
komuniteti ndërkombëtar po e njeh
këtë sukses dhe është duke
përshëndetur popullin dhe liderët e
Kosovës për arritjen e tij. Meritë ka
presidenti i kaluar dhe presidentja e
tashme, kryeministri, gjithë atyre
funksionarëve qeveritarë, por të cilët
kanë bartur barrën nga shpatullat e
popullit, i cili ka mbajtur rendin dhe
ligjin dhe ka punuar shumë për
shtetin e vet të ri dhe të pavarur.
Për fund, si një njeri që keni
punuar në procesin deri në shpalljen
e pavarësisë së Kosovës, çfarë
mezashi do të dërgoni në Kosovë për
liderët dhe për popullin e Kosovës?
Kam dy meszashe. I pari është se
Shtetet e bashkuara janë krenare që
kanë qenë pranë Kosovës në kohën
kur Kosova ka neogciuar, e më herët
edhe ka luftuar për pavarësinë e vet.
Dhe, më pas që kemi qenë miq që kur
u bë shpallja e pavarësisë së
Kosovës. Kjo miqësi duhet të
vazhdojë. Sipas mendimit tim do të
vazhdojë meqë përkrahet nga
amerikanët e bindjeve të ndryshme
politike dhe nuk shoh arsye pse kjo
të mos vazhdojë. Pra, le ta shënojmë
ashtu si është, një vazhdimësi e një
tradite të fuqishme.
Mesazhi i dytë dhe shumë i
rëndësishëm ka të bëjë me të
ardhmen e Kosovës dhe që kjo e
ardhme të sigurohet, Kosova duhet
të ndërtojë një ekonomi të fuqishme.
tani kjo gjë duket e vështirë, meqë
kushtet ekonomikë janë të vështira
në Evropë dhe në rajonin tuaj. Kjo
nuk do të thotë se Kosova nuk ka
atribute të mëdha.
D e r i s a j u i n v e s t o n i n ë
agrikulturë, përmirësoni rrugët,
ngritni kapacitetet energjetike,
hapeni ndaj tregtisë së lirë dhe bëni
hapa që një ditë, dashtë Zoti të jeni
anëtarë të Bashkimit Evropian,
atëherë mund të arrini të ardhmen që
populli juaj e dëshiron. por, për këtë
duhet shumë punë, disiplinë, respekt
për sundimin e ligjit, rend, qetësi dhe
luftë kundër krimit të organizuar. Në
atë rajon duhet të jeni qytetar i mirë
për të arritur sukses, në atë rrugë jeni
vetëm por unë jam i bindur se do të
arrini ta përfundoni atë rrugë. Pra,
mund të them se vitet më të mira të
Kosovës, janë para saj dhe jo pas saj.
1 71 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Intervistë
1 7 s h t a t o r 2 0 1 21 8
Bilall MALIQI
N u k k i s h i n ë n d ë r r u a r
asnjëherë që edhe pas pavarësisë
së Kosovës popullata jonë në
Luginën e Preshevës do të ngelet
kështu si është (si guri në rrugë) që
kush kalon i mëshon, pra si duket
jo vetëm atyre që nuk na deshtën
me shekuj e na ndan, por formulën
e ndasisë tani po e vazhdon edhe
Kosova jo në formën e vrazhdët
me politikë të dhunshme e me
tortura të ndryshme të cilat diti
dhe di ti bëj Sërbia, por me forma
më të lehta të cilat askush nuk ka
menduar që vetë shteti më i ri në
botë me gjithë atë luftë me ato
masakra që i përjetoi po me këtë
(pu)shtet që e kemi ne tani të na lë
jashtë loje si në aspektin politik
edhe në atë ekonomik e kombëtar.
Vëllai me vëlla ndahet kur t'i vij
koha, kur të pavarësohen në të
gjitha aspektet e jetës shoqërore e
politike nëse nuk do të jetoj në
bashkësi, kjo për një shtet e
shoqëri që pretendon të ketë
bashkim të të gjitha trojeve
shqiptare nuk vlen dhe nuk duhet
të vlej, por duhet të jetësohet një
strategji serioze për këtë si nga
p o l i t i k a n ë t e L u g i n ë s s ë
Preshevës, të politikanëve në
Maqedoni , Kosovë dhe Shqipëri
dhe të dalin me një platformë për
m u n d ë s i n ë e b a s h k i m i t
gjithëshqiptar.
Që politikanët e Kosovës nga të
cilët sidomos pas shpalljes së
Pavarësisë dhe të njohjes gati të
njëqind shteteve të mos e fusin në
bisedime çështjen e popullatës
shqiptare të Luginës së Preshevës
(Kosova Lindore) siç duan sërbët
me çdo kusht tani të bisedohet
përveç çështjeve teknike me
Kosovën ta fusin edhe problemin
e veriut të Mitrovicës në mos
shkëputje bile ta thithin një
autonomi për popullatën e tyre
sërbe.
Nga ana tjetër nga politikanët
tanë kjo nuk s'u bë asnjëherë bile
popullata shqiptare e këtyre
komunave kanë kaluar në
pesimizëm sa i përket kësaj
çështjeje.
Kjo u pa dhe po shihet edhe në
vazhdimësi se sa po punon dhe sa
po mundohet të veproj Qeveria e
Kosovës për senzibilizimin e
çështjes së shqiptarëve të tri
komunave tona duke e ditur fare
mirë për telashet me të cilat
ballafaqohet në përditshmëri kjo
p o p u l l a t ë s i n ë a s p e k t i n
ekonomik, politik dhe në atë të
sigurisë.
Kjo u pa fare mirë me
vendosjen e pagesës së polisës në
pikë kalime kufitare të cilat në
fillim e tronditën popullatën tonë
me gjashtëdhjetë euro pagesë për
të hyrë në territor të “vëllait”,
mandej gjoja se po i dhimbsemi e
zvogloi “turpin” në njëzetë euro,
Nuk kemi menduar…
Opinion
…edhe jetim edhe fukara!...
1 91 7 s h t a t o r 2 0 1 2
regjimi i pasaportave një turp
tjetër e tani edhe loja e tyre për
vulos jen e dokument i t të
udhëtimit..
Tani për të kaluar në pikën
kufitare në Miçibabë duhet
patjetër ta kesh pasaportën
përndryshe nuk mund të hysh në
territorin e Kosovës, se me
letërnjoftim nuk mundemi të
kalojmë edhe pse jemi komuna të
brezit kufitar si me Kosovën ashtu
edhe me Maqedoninë dhe na
takon të lëvizim vetëm me
l e t ë r n j o f t i m e ( t a n i m e
letërnjoftime mund të kalojmë në
territorin e Maqedonisë) ndërsa
në Kosovë për fat të keq jo.
Tani kemi ngelur pa asnjë
përkujdesje as morale as materiale
nga shteti i Kosovës, më mirë të
themi kemi mbetur edhe jetim
edhe fukara.
Fukara kemi ngelur sepse
shteti kosovar nuk po merr assesi
model se si duhet t'u ndihmohet
bile simbolikisht vëllezërve të tyre
në Luginën e Preshevës ashtu siç
iu ndihmoi dhe tani iu ndihmon
qeveria sërbe sërbëve në veri dhe
enklavave sërbe në Kosovë. Jetim
jemi dhe do të jemi edhe më tutje
kur vetë politika e Kosovës na
ndau me hyrje-dalje vetëm me
pasaporta dhe atë në pikën
kufitare në Muçibabë tek “Dheu i
bardhë” me letërnjoftim. Pra iu
mungon vullneti që këtë “guri” që
e potencova më lart mos ta lë në
mes të rrugës që kush kalon e
gjuan, por ta bashkojë me gurë të
tjerë dhe kështu të jemi bashkë
edhe fizikisht edhe shpirtërisht.
“Thonë që shpresa vdes e
fundit”, andaj le të shpresojmë që
në të ardhmen politika kosovare
do të punojë së pari ta “fshij
turpin” e mandej të merret më
ser ioz isht për interesa t e
shqiptarëve në Luginën e
Preshevës në çdo aspekt të jetës së
tyre…
…Edhe jetim edhe fukara…
Opinion
Në shumë matës të pushtetit,
Bashkimi Europian renditet bashkë
me SHBA-në dhe Kinën në Tre të
Mëdhenjtë e globit. Megjithatë, po
t'ua thuash këtë zyrtarëve në Pekin,
Uashington ose në ndonjë kryeqytet
tjetër botëror, do të qeshin me zë të
lartë.
Kush i fitoi pjesën më të madhe të
medaljeve në Olimpiadë? Evropa.
Kush e ka ekonominë më të madhe në
botë? Sërish Evropa. Ku shkojnë më
tepër njerëzit me pushime? Në
Evropë, natyrisht.
Në shumë matës të pushtetit,
Bashkimi Europian renditet bashkë
me SHBA-në dhe Kinën në Tre të
Mëdhenjtë e globit. Megjithatë, po
t'ua thuash këtë zyrtarëve në Pekin,
Uashington ose në ndonjë kryeqytet
tjetër botëror, do të qeshin me zë të
lartë.
Derisa udhëheqësit europianë
lëkunden drejt një raundi tjetër të
samitit për krizën, kjo superfuqi
potenciale shihet gjerësisht si njeriu i
sëmurë i botës së zhvilluar.
Pse? Dizajni defektoz i eurozonës e
ka bërë recensionin në Europë më akut
se në Amerikë. Kolapsi i eurozonës
mund të zhyste bashkë me veten dhe
pjesën tjetër të ekonomisë botërore.
Por pse nuk kanë treguar
evropianët vullnet politik për të
shpëtuar eurozonën me një bashkim
fiskal dhe politik? Çfarë ndodhi në 60
vitet e fundit me forcat që çuan
projektin e unifikimit europian
përpara?
E nëse ky projekt është venitur, ku
mund ta gjejnë europianët frymëzimin
e ri? Siç edhe kam diskutuar mbi
marrëdhëniet ndërkombëtare, pesë
shoferët e mëdhenj të unifikimit që
nga viti 1950 tashmë ose janë zhdukur,
ose kanë humbur energjinë e tyre.
Së pari dhe më kryesorja ishte
kujtim i luftës dhe mantra “kurrë më”,
që motivoi tre breza europianësh pas
1945.
Por në kushtet kur brezi i fundit që
ka përjetuar luftën është duke shkuar,
memoria kolektive është e dobët. Së
dyti, kërcënimi sovjetik prodhoi një
stimul të fuqishëm bashkimi për
europianët perëndimorë gjatë Luftës
së Ftohtë.
E përgjatë kësaj lufte, Shtetet e
Bashkuara ishin një mbështetës aktiv
për integrimin europian, me Planin
Marshall, por edhe me diplomacinë
mbi ribashkimin e Gjermanisë. Kjo
nuk ekziston më. Vladimir Putin nuk
është Josif Stalin.
E gjatë këtyre kohëve, Shtetet e
Bashkuara kanë prioritete të tjera. Së
treti, deri në vitin 1990, lokomotiva e
integrimit europian ishte Republika
Federale e Gjermanisë, me Francën në
timon.
Gjermanët ndjenë idealin e një
dëshire të fuqishme për t'u rehabilituar
në familjen e kombeve europiane, me
një interes të qartë kombëtar nga pas.
Vetëm përmes fitimit të besimit tek
fqinjët dhe partnerët, ata do të mund të
Analizë
1 7 s h t a t o r 2 0 1 22 0
Timothy Garton Ash
A mundet Europa të mbijetojë?
realizonin ribashkimin e gjermanëve.
Tashmë, ky qëllim kombëtar është
plotësuar dhe idealizmi europian ka
rënë me vdekjen e brezit të kohës së
luftës. Në ditët tona, Gjermania nuk i
përgjigjet më njësoj thirrjeve që vijnë
nga pjesa tjetër e Europës.
Së katërti, shtetet e Europës
Lindore nuk janë më njëzëri të
pasionuar me Bashkimin Europian,
edhe pse qytetarët e tyre e kanë më të
freskët memorien e diktaturës,
vuajtjes dhe luftës. Ndërkohë që
Polonia është një ndër avokatët më
energjikë të BE-së, Hungaria dhe
Republika Çeke janë tashmë mes
vendeve anëtare më skeptike dhe
grindavece.
Së fundmi, supozimi i përhapur se
E v r o p a n ë n k u p t o n r r i t j e t ë
standardeve të jetesës dhe të sigurisë
sociale për të gjithë evropianët është
prekur rëndë nga borxhi i akumuluar,
plakja e popullatës, konkurrenca
globale dhe kriza e eurozonës.
Grekët dhe spanjollët e rinj mezi i
shohin këto përfitime sot. Megjithatë,
edhe në vendet më skeptike është e
qartë se është më mirë t'i takosh një
tregu të vetëm prej 500 milionë
konsumatorësh sesa të varesh nga një
treg vendor prej 50 milionësh deri më
pak se 10 milionë, përmasat e gjysmës
së anëtarëve të Bashkimit Europian.
Ky është fillimi i një çështjeje të re
për bashkimin e Europës. Ndërsa ne
europianët duhet të dyfishojmë
përpjekjet për t'u siguruar që
kontinenti nuk do ta harrojë të
shkuarën e trazuar, nevoja për ngjitje
është çelësi për të ardhmen e
përbashkët.
Bota e shekullit 21 do të jetë ajo e
gjigantëve: të vjetrit e mërzitshëm si
SHBA dhe Rusia, dhe të uriturit e rinj
si Kina, India, Brazili apo Afrika e
Jugut. Nuk është e nevojshme të
pranosh profecinë apokaliptike të
rënies së Europës për të ditur se
Europa vështirë se do të mbetet mes
ekonomive më të mëdha të botës për
një kohë të gjatë.
Në një botë të tillë, edhe Gjermania
do të bëhet në masën small-medium të
fuqisë. Nëse europianët do të duan të
qëndro jnë në kombin imin e
mrekullueshëm të prosperitetit, paqes,
sigurisë sociale dhe cilësisë së jetës që
kanë arritur këto 60 vjet, duhet ta dinë
se këtë vetëm Bashkimi Europian
mund ta sigurojë.
Në botën e gjigantëve është më
mirë të jesh edhe ti gjigant: negociatat
tregtare ndërmjet Kinës dhe BEsë do
të jenë në mes të barabartëve, ndërsa
ato mes Kinës dhe Francës do të
paraqisnin një marrëveshje të
pabarabartë.
N j ë d e k a d ë m ë p a r ë ,
politikëbërësit kinezë e morën
seriozisht Bashkimin Europian si një
pol të fuqishëm të botës multipolare.
Sot, ata e trajtojnë BE-në me një sjellje
të përafërt me përbuzjen.
I kthejnë sytë nga Brukseli vetëm
për raste specifike si tregtia apo
konkurrenca, kur Bashkimi Europian
nuk vepron si një trup i vetëm. Në të
kundërt, ata preferojnë të hyjnë në
marrëveshje individualisht me shtetet,
aq sa pritja e kësaj jave në Beijing për
kancelaren Angela Merkel ishte e
qartë.
Ilaçi qëndron në duart e vetë
Europës. Nëse do të lëvizte përtej
rezolutave për krizën në eurozonë,
drejt një bashkimi më të fortë fiskal
dhe politik, por ashtu edhe në
politikën e jashtme, Kina do ta merrte
më seriozisht.
Amerika dhe Rusia gjithashtu.
Europianët nuk duhet ta braktisin
p ë r f u n d i m i s h t s h p r e s ë n e
themeluesve. Pa bashkëpunim në
rritje në rang global, bota e shekullit
21 mund t'i përngjajë fundit të
shekullit 19 në Europë me rivalitetet e
fuqive të mëdha. Në shansin më të
mirë, Europa mund të bëhet jo vetëm
një tjetër gjigant, por mund të ofrojë
shembullin e një tjetër bashkëpunimi
gjigantësh shumëkombësh.
Kur paraardhësit të Merkelit në
shekullin 19, Oto von Bismarkut iu
tregua një hartë e Afrikës nga një
kolonialist gjerman i paduruar,
kancelari i hekurt, duke shpërfillur
vlerën e kolonive të largëta tha se e
vetmja hartë që kishte rëndësi për të,
shtrihej në Europë. “Franca është në të
majtë, Rusia në të djathtë, ne jemi në
mes-kjo është harta ime eAfrikës”.
Europianët e sotëm duhet të
adoptojnë mençurinë e Bismarkut,
duke deklaruar se “Kina, India dhe
Rusia janë në të djathtë, Amerika dhe
Brazili në të majtë- kjo është harta
jonë e Europës”.
Marrë nga “NewYork Times
2 11 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Analizë
Në objektin e Bibliotekës sëQytetit “Mehmet Jusufi” në Preshevëu mbajt mbledhja e Këshillit Drejtuestë Shoqatës së TrashëgimisëKulturore.
Kjo mbledhje e thirrur ngaKryetari i Shoqatës z. XhemaledinSalihu kishte këtë rend të ditës:
.Shënimi i “28 Nëntorit”- 100vjet shtet shqiptar;
a) Akademi përkujtimorekushtuar Abdullah Krashnicës, hero ipopullit shqiptar;
b) Akademi solem ne kushtuar100 vjetorit të shtetit shqiptar;
c) Organizimi i simpoziumiotshkencor “Presheva, Bujanoci dheMedvegja në lëvizjen shqiptare gjatëhistorisë”;
Çështje organizative;Të ndryshme.
Në këtë mbledhje morën pjesë:
Xhameledin Salihu, kryetar, BilallMaliqi, Vaxhid Mehmeti, DemushBerisha, Sali Salihu, Nehat Ramizi,Zeqirja Fazliu, Feti Shaipi.
Rendi i ditës u aprovuaanonimisht nga të gjithë pjesmarrësit.
Për rendin e paraparë të ditës nëpika të shkurtra elaboroi kryetariXhemaledin Salihu duke ua sqaruar tëp r a n i s h m ë v e p ë r e c u r i n ë eaktiviteteve të parapara për këtë 100vjetor të shtetit shqiptar.
Pati edhe diskutime nga tëpranishmit si të prof. Zeqirja Fazliut icili kërkoi që për shënimin e aktivitetittë 100 vjetorit të shtetit shqiptar të
kontaktojmë me strukturat komunalepër bashkëveprim për këtë shënim merëndësi.
Edhe z. Feti Shaipi kërkoi qësikurse në Preshevë që organizohetAkademi përkujtimore për AbdullahKrashnicën të njëjtën ta bëjmë edhe nëkomunën e Bujanocit për MuharremKadriun e cila mund të mbahet më 05nëntor, dhe në komunën e Medvegjëstë shënohet ndonjë Akademi përndonjë figurë të njohur kombëtare gjëqë i mbetet prof. Rexhep Abazit tëvendos për në komunën e tij përAkademi të mundshme. Me këtosygjerime të z. Feti Shaipit u pajtuan tëgjithë.
Në pikën e parë nën c)U diskutua lidhur me organizimin e
Simpoziumit Shkencor një ditësh metemë:
“PRESHEVA, BUJANOCI DHEMEDVEGJA NË LËVIZJENSHQIPTARE GJATË HISTORISË”
Aspekte dhe çështje kulturore,ekonomike, gjuhësore, letrare, etnike,h u m a n i t a r e , t r a s h ë g i m i e ,antropologjike, fetare, kulturës sëartit, muzikës, sociale-humanitare,etj.
-Koha e Turqisë;-Koha e Jugosllavisë së Vjetër;-Koha e Jugosllavisë socialiste
dhe-Koha e pluralizmit demokratik.
Projekti do të shpallet më vonëedhe në mjetet e informimit sa mëshpejtë.
Edhe për çështjet organizative udiskutua mjaft dhe mbetet që në tëardhmen të arrihen synimet eShoqatës për zbatimin e këtyrepikave të rendit të ditës…
Bilall MALIQI
1
2.3.
Kulturë
1 7 s h t a t o r 2 0 1 22 2
Mbahet mbledhja e Këshillit
drejtues të Shoqatës së Trashëgimisë
dhe të Krijimtarisë Kulturore…
2 31 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Kulturë
Bilall MALIQI
Nga penda e poetit të njohur i
cili vjen nga fshati Ranatoc,
komuna e Preshevës Hetem Arifi
këto ditë doli një përmbledhje me
poezi për fëmijë me një titull
interesant “Dua shtet që nuk
vret”.
Hetem Arifi shkroi edhe libra
të tjerë në poezi, veprën me tri
drama “Tingujt e lirisë” dhe
“Mësuesi nëpër kohë” ditar jete.
Brendia e librit shoqërohet
m e p o e z i n g a m ë t ë
ndryshmet të cilat bijnë në
kategorinë e ligjerimit poetik
për fëmijë.
Ndër poezitë të cilat janë
shumica me motiv patriotik,
libri ka në vete edhe poezi të
karakterit përkushtimor
kushtuar si dëshmorit Adem
Arifi, vëllait të tij veteranit të
luftës dhe poetit Milazim
Arifi i cili vdiq kohë më parë,
S k i f t e r i t e K a s t r i o t i t ,
kurbetçiut dhe poezi të tjera
të cilat shtrihen gjithandej
këtij vëllimi poetik.
Poeti Hetem apo mësuesi
Hetë si e thërrasin nxënësit,
lexuesit e vegjël për të cilët
shkroi libra me poezi si dhe
lexuesit e tjerë në këtë libër
dosido me poezi interesante,
prekëse dhe mjaft emocionuese
derdh gjithë gjetjet e tij motivuese
duke e rregulluar dhe duke e
f o r c u a r v a r g u n m e f o r c ë
shprehëse të cilat kemi pasur rast
t'i lexojmë edhe në librat e tij
paraprak sepse poeti gjurmon
vlera, motive dhe gjetje të tjera që
e forcojnë vargun dhe poezinë në
tërësi.
Poeti librin e ndau në dy cikle
poetike “Kroi i mallit” dhe “ Ylli i
vargut tim”. Cikli i parë përbëhet
prej njëzetë e shtatë poezive,
n d ë r s a c i k l i i d y t ë m e
shtatëmbëdhjetë poezi të cilat e
rrumbullaksojnë këtë vëllim
poetik.
Përveç kësaj në brendi të këtij
libri kemi poezi të përkushtuara
vetë poetit nga nxënësi i tij të cilit i
dha edukatë dhe dije me dy
poezitë e tij Atdhe Bunjaku me
poezitë “Mësuesit tim” dhe “ Për
ty” në të cilat poezi nxënësi
krijues paraqet portretin e
mësuesit të tij në vargje poetike,
por edhe poeti Hetem po këtij
nxënësi talent ia kushtoi një
poezi mjaft interesante me
titull “Nxënësi im”.
Shumica e poezive që e
rumbullaksojnë këtë libër
kanë të shënuar edhe vitin
kur janë të shkruara, kjo lë të
kuptojmë se poeti këto poezi i
ka shkruar në kohë të
ndryshme dhe në situata të
caktuara.
Poeti Hetem Arifi këtë
përmbledhje poetike e botoi
m e S h t ë p i n ë b o t u e s e
“Kurora” Gjilan 2012, faqe,
64.
V I T R I N A E L I B R I T
Hetem Arifi
“Dua shtet që nuk vret”
: Jeni me origjinë nga
fshati Sefer komuna e Preshevës,
fshat i cili njihet në tërë etnikumin
shqiptar, fshat ku lindi heroi Idriz
Seferi, na thuani çfarë kujtime
ruani për vendlindjen?
: Jam lindur në
fshatin Sefer, aty ku kam mbaruar
dy klasët e para të shkollës fillore.
Natyrisht edhepse në moshë
shumë të vogël mbaj mend shumë
gjëra nga vendlindja. Sidomos
s'mundem të largoj kujtimet nga
shkolla, atëherë kur në një dhomë
një mësues na mësonte nxënësit e
katër klasëve. Poashtu nuk mund
ta harroj as pejsazhin e bukur që
kishte vendlindja ime, kodrat e
lar ta dhe fushat e pakta .
Vendlindja ime, Seferi, është një
fshat malor ku as atëherë e as sot
s'ka pasur rrugë të kalueshme.
Pastaj për të vazhduar shkollimin
nga klasa e 5-të duhej udhëtuar në
këmbë deri në 8 km. Kjo ishte
arsyeja që fshatarët e braktisën
fshatin dhe sot ka mbetur i shkretë.
: Na e përshkruani
fëmijërinë tuaj atje dhe shpalosni
një biografi tënden, kush është në
fakt Biser Mehmeti?
: Fëmijëria ime
s'dallohet shumë nga fëmijëritë e
të tjerëve. Atëherë kur kohën më të
madhe e kalonim duke luajtur
lojra të ndryshme me fëmijët e
lagjës. Natyrisht që fëmijëria është
periudha më e lumtur e jetës sime.
Siç thashë jam lindur në fshatin
Sefer, kurse jetoj në Ferizaj, ku kam
të kryer shkollën fillore dhe të
mesme, kurse fakultet in e
Letërsisë dhe Gjuhës Shqipe në
Prishtinë. Gjatë studimeve kam
bashkëpunuar sidomos me
revistën “Zëri i rinisë” dhe “Bota e
re”, ku kam botuar një numër të
madh të shkrimeve gazetareske,
po edhe letrare. Mirëpo, më vonë e
braktisa gazetarinë për t'u
përkushtuar në krijimtari letrare.
i: Jeni profesor i
letërsisë dhe i gjuhës shqipe, sa
është i dashur për ju profesioni që
e ushtroni?
: Sot të punosh
në arsim ballafaqohesh me një
varg sfidash, të cilat të bëjnë ta
urresh profesion e mësimdhënësit.
Sistemi i arsimit nuk është ai çfarë
duhet të jetë, ngase ai është i
p o l i t i z u a r s k a j s h m ë r i s h t .
Udhëheqësitë e shkollave janë në
të shumtën e rasteve militantë të
partisë në pushtet dhe shpeshherë
mësimdhënësit që nuk i përkasin
kësaj partie i shikojnë me sy jo të
mirë. Kjo ndikon që mësimdhënësi
të dekurajohet gjatë procesin
edukativo-arsimor. Megjithatë
puna në arsim të jep mundësi të
krijosh,sepse orari i punës është i
shkurtër.
i: Ju herët keni filluar
të shkruani, na thuani saktësisht
kur e nisët këtë rrugë të pambarim
në fushës krijuese?
Hapat e parë
(Mendoj se kritika e mirëfilltëletrare, fatkeqësisht, sot mungon.Është thënë edhe nga të tjerët se sotkritika letrare është “kritikë e miqve”,prandaj edhe ajo nuk mund të jetëreale. Nëse sot e bën një kritikë realepër një krijues ai mund të krijojëbindje se ti je kundër tij e jo kundërkrijimtarisë së tij).
Bilall MALIQI
Nacionali
Biser Mehmeti
Nacionali
Biser Mehmeti
Nacional
Biser Mehmeti
Nacional
Biser Mehmeti:
1 7 s h t a t o r 2 0 1 22 4
Intervistë
INTERVISTË ME PROZATORIN E NJOHUR BISER MEHMETI
Nuk mund ta harroj pejsazhin
e bukur të vendlindjes sime!...
në krijimtarinë letrare i kam bërë
në kohën e studimeve, atëherë kur
pata filluar t'i botoj edhe poezitë e
para. Botimi i tyre në gazetat dhe
revistat e atëherëshme më ka
dhënë kurajo për të vazhduar edhe
më tutje me krijimtari letrare.
Natyrisht duke e marrë atë si diçka
shumë serioze dhe duke krijuar
me përkushtim të madh.
: Ju njiheni në letrat
shqipe prozator keni botuar
romanin “Nata pa mëngjes” dhe
përmbledhjen me tregime “Katër
kalorësit e apokalipsit”, me çfarë
tematike shoqërohen këto dy
libra?
: Zakonisht
krijuesi e ka të vështirë të fletë për
krijimtarinë e tij, sepse mund të
jetë subjektiv. Megjithatë kritika i
ka pritur mirë veprat e mia të
botuara. Tematika që trajtoj në
krijimtarinë time letrare kryesisht
është bota psikologjike e njeriut në
b o t ë n k u a i j e t o n , p a s t a j
preokupimet e tija me rrethin, me
njerëzit, po edhe me të gjitha ato që
e rrethojnë. Mendoj që bota
psikologjike e njeriut është diçka e
mistershme që më tërheq ta trajtoj
në krijimtarinë time letrare.
Po poezi shkruani?
: Shumica e
krijuesve ia fillojnë me poezi. Edhe
unë si studentë pata filluar të
shkruaj poezi. I kam të botuara në
shtypin e Kosovës mbi 40 poezi.
Mirëpo shkaku pse deri më sot
s'kam botuar ndonjë libër me
poezi është fakti se sot poezia po
botohet edhe nga persontat të cilët
s'kanë “haber” çka është poezia.
Kjo ishte edhe arsyeja që “e
braktisa” poezinë dhe fillova t'i
përkushtohem prozës.
: Çfarë mendoni për
poezinë e veçanërisht për prozën
sot, na tërheq një segment letërsia
përpara dhe sot?
: Mendoj se sot
ka shumë vepra që pretendojnë të
quhen “vepra letrare” po realisht
pak ka vepra të mirëfillta letrare.
Mundësia për botim sot është e
madhe.
: Keni bashkëpunim
me krijuesit nga Kosova Lindore
(Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë)
dhe me kë më tepër, meqenëse atje
ekziston Shoqata e Shkrimtarëve
“Feniks”?
Bashkëpunimi
me krijuesit e Kosovës Lindore
është në nivel të mirë. Një
kontribut të madh në afrimin e
krijuesve po e jep edhe Ars Clubi
“Beqir Musliu” nga Gjilani, i cili në
manifestime të ndryshme na
bashkon të gjithë krijuesve, siç
ë s h t ë e d h e m a n i f e s t i m i
“Trekëndëshi poetik i paqes”.
Po për kritikën
letrare çka mendoni sa është
objektive?
Mendoj se
kritika e mirëfilltë letrare,
fatkeqësisht, sot mungon. Është
thënë edhe nga të tjerët se sot
kritika letrare është “kritikë e
miqve”, prandaj edhe ajo nuk
mund të jetë reale. Nëse sot e bën
një kritikë reale për një krijues ai
mund të krijojë bindje se ti je
kundër tij e jo kundër krijimtarisë
së tij.
Ardhmëria krijuese
e Biser Mehmetit?
Po mundohem
të mos më kaloj një ditë pa shkruar
diçka, madje si në shaka them:
shkruaj edhe atëherë kur nuk kam
çka të shkruaj. Momentalisht jam
duke përgatitur një roman për
botim me titull “Jetë e mohuar” që
shpresoj të del në muajin shtator
nga shtypi.
Kur do ta vizitoni
v e n d l i n d j e n m e q e n ë s e n ë
Preshevë ke shumë familjarë e
miq?
Edhe ju e dini
sa është e vështirë sot të vizitosh
vendlindjen, pasi që kalimi i
kufirit është i vështirë. Megjithatë,
shpresoj të gjej ndonjë mundësi që
këtë ta bëj sa më shpejtë.
Ju faleminderit që
pranuat të jeni në bashkëbisedim
me mua dhe me lexuesit tanë…
Faleminderit
edhe nga ana juaj për interesimin
për të prezentuar krijuesit që janë
lindur në këto anë, por që për
s h k a q e t ë n d r y s h m e j a m
shpërngulur nga kjo anë.
Nacionali
Biser Mehmeti
Nacionali:
Biser Mehmeti
Nacionali
Biser Mehmeti
Nacionali
Biser Mehmeti:
Nacionali:
Biser Mehmeti:
Nacionali:
Biser Mehmeti:
Nacionali:
Biser Mehmeti:
Nacionali:
Biser Mehmeti:
2 51 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Intervistë
Nëna e presidentit historik
amerikan ishte shqiptare me
prejardhje nga rrethi i Pejës. Vetë
presidenti Washington thuhet ta ketë
lënë një letër-amanet për mbrojtjen e
shqiptarëve nga Amerika në çdo kohë
dhe në çdo mënyrë.
Instituti i Biokimisë dhe i
Gjenetikës, me seli në Schafhausen të
Zvicrës, ka publikuar rezultatet e
hulumtimit më të ri gjenetik të
liderëve botërorë, sipas të cilave del se
presidenti historik i Shteteve të
Bashkuara të Amerikës, George
Washington, ka qenë me prejardhje
shqiptare.
Inst i tut i , që në kuadër të
hulumtimit të gjerë ka analizuar
mostrat gjenetike të ish-presidentit
amerikan që e udhëhoqi vendin në
luftën çlirimtare kundër Mbretërisë
Britanike, konkludon se Washingtoni
ishte 50 për qind shqiptar, që
nënkupton se njëri prind i tij ishte 100
për qind shqiptar.
Derisa Instituti nga Bazeli nuk hyn
në detaje në lidhje me këtë zbulim
epokal, ekspertë të fushave të tjera
janë ngutur që të konfirmonin këtë
pohim, duke u thirrur edhe në dëshmi e
tjera, gjeneologjike e linguistike.
George Washington ka qenë lideri
kryesor politik e ushtarak i SHBA-së
në vitet 1775-1799 i cili e udhëhoqi
vendin drejt fitores në luftën çlirimtare
kundër Britanisë së Madhe, ishte në
krye të vendit në kohën e shkrimit të
Kushtetutës, dhe zhvilloi praktikat
presidenciale të qeverisjes që edhe sot
janë gurë themelet e punës në Shtëpinë
e Bardhë.
Në SHBA ai konsiderohet si
“Babai i Kombit”.
E ëma shqiptare
Sipas linguistit Albert Myko, nga
Instituti i Linguistikës pranë
Universitetit Berkley të Californisë,
SHBA, ekzistojnë dëshmi të tjera që
tregojnë se e ëma e George
Washingtonit ishte shqiptare.
“George Washingtoni ishte i biri i
Augustin Washingtonit dhe Mary Ball
Washingtonit. Mary në fakt ishte
Marije Bala, prindërit e së cilës ishin
nga rrethi i Pejës, në Kosovën e sotme.
Marija ka lindur në Lively të
Virgjinisë, në SHBA, në vitin 1708,
por prindërit e saj kanë ardhur aty më
1706, pas një udhëtimi të gjatë me
anije që nisi nga Raguza, Dubrovniku
i sotëm, dhe i çoi ata përmes Britanisë
deri në Tokën e Premtuar, Amerikën.
Historia e udhëtimit të gjyshërve të
Washingtonit nga Kosova në Amerikë
është e përshkruar në librin biografik
'Mary Ball Washington' të autores
Nga John McCallum/Reuters
1 7 s h t a t o r 2 0 1 22 6
George Washingtoni
me prejardhje shqiptare
Foto: George Washingtoni themelues i SHBA-ve
Histori
Virginia Carmichael, i botuar më
1850. Aty, madje, thuhet se Balajt
kishin ardhur nga një fshat i quajtur
Sinic, që mund të jetë ngatërrim i emrit
të fshatit Isniq, në Komunën e
Deçanit:, thotë Myko, i cili tregon se
kjo histori deri vonë është mbajtur e
fshehur në sirtarët e Shtëpisë së
Bardhë, dhe se përmendja e
prejardhjes shqiptare të Washingtonit
është hequr nga lista e temave të
ndaluara nga Këshilli Kombëtar i
Sigurisë i SHBA-së vetëm para pak
kohe.
Në lidhje me këtë, zyrtarë nga
Shtëpia e Bardhë kanë pranuar të
thonë vetëm se “nuk ishte e rastit që
zëvendëspresidenti Biden e ka
përmendur presidentin Washington në
relacion me kryeministrin e Kosovës”.
Amaneti i Washingtonit
Sidoqoftë, zbulimi i fundit, mbase
hedh dritë edhe në disa aspekte të tjera
të përfshirjes amerikane në Kosovë
dhe të mbështetjes për shqiptarë në
përgjithësi.
Autori i mirënjohur amerikan, Carl
Woodward, që ka shkruar dhjetëra
libra dokumentarë për presidentët
amerikanë dhe historitë nga Shtëpia e
Bardhë, thotë se gjatë hulumtimit të
arkivave për librin e tij rreth
presidencës Clinton, botuar më 2004
me titullin “Shtëpia Clinton”, ka
gjetur një letër-proklamatë të vetë
George Washingtonit, në lidhje me
shqiptarët.
“Më kujtohet, kur e mora letrën për
t'ia treguar Bill Clintonit në njërën nga
intervistat e shumta për libër, dhe i
thash, 'shih, Bill, çka kam zbuluar nga
arkivat e Washingtonit', ai, me të parë
letrën, më tha: 'E kam parë Carl, e kam
parë. Mos ta kisha parë, një Zot e di
nëse do të kishim intervenuar në
Kosovë”, tregon Woodward, i njohur
si gazetar, reporter e autor që ka fituar
deri tani katër çmime “Pulitzer”.
Ai thotë të mos e ketë përfshirë
letrën e Washingtonit në librin për
Clintonin, sepse tani përgatit librin e
posaçëm për Washingtonin dhe
prejardhjen e tij shqiptare.
Woodward thotë se mendohet nëse
do ta titullojë librin “George
Washington: Shqiptari i parë në
Shtëpinë e Bardhë”, apo ndoshta
“Shqiptari nga Kosova që krijoi
shtetin eAmerikës”.
“Në një farë mënyre, angazhimi i
SHBA-së në favor të shqiptarëve është
një borxh që Amerika tani ia kthen
popullit që lindi themeluesin e vetë
Amerikës. Shihni, nga hulumtimet e
mia del qartë se edhe presidenti
Woodrow Wilson e kishte lexuar këtë
letër në kohën kur duhej vendosur për
krijimin e shtetit të pavarur të
Shqipërisë”, thotë Woodward, dhe
shton se njëlloj, presidenti Nixon ishte
njeriu kyç që ka kontribuuar në
arritjen e autonomisë së Kosovës, me
Kushtetutën e vitit 1974.
“Nixon dhe Tito kishin një takim,
diku në vitin 1970, në të cilin
presidenti amerikan zotoi një ndihmë
të pakthyeshme prej 5 miliardë
dollarësh për Jugosllavinë, nga 500
milionë në vit deri më 1980, në
shkëmbim për dhënien e autonomisë
së plotë për Kosovën. Titoja u
dakordua, dhe gjithçka nisi aty krijimi
i Universi te t i t të Prisht inës ,
amendamentet kushtetuese të vitit
1971, Kushtetuta e vitit 1974, e kështu
me radhë”, tregon Woodward.
“Madje, një vazhdim i ndihmës ka
qenë i paraparë në një diskutim mes
Titos dhe presidentit tjetër amerikan,
Jimmy Carter, për vitet 1980-1990,
për marrjen e të cilit Titoja ishte i
pajtimit që Kosovës t'i jepte statusin e
republikës. Por, Titoja vdiq, serbët
l ë v i z ë n k u n d ë r a u t o n o m i s ë ,
amerikanët ndërprenë ndihmën… të
tjerat i dini”, tha ai.
Sidoqoftë, Woodward beson se të
gjithë presidentët amerikanë e kanë
lexuar letrën e Washingtonit dhe kanë
qenë të obliguar nga ajo që t'u
ndihmojnë shqiptarëve, në mënyra të
ndryshme dhe në faza të ndryshme të
historisë.
Autori amerikan nuk dëshiron ta
zbulojë përmbajtjen e letrës, duke
thënë se “duhet të prisni daljen e librit
tim”, por thotë se ato që i ka lënë të
shkruara Washingtoni do të qartësojnë
shumëçka në lidhje me raportet e
SHBA-së me shqiptarët.
Në lidhje me zbulimin epokal të
prejardhjes shqiptare të George
Washingtonit, si dhe pohimeve të tjera
të padëgjuara deri më tani, Ambasada
amerikane në Prishtinë nuk ka dashur
t ë j e p t e a s n j ë k o m e n t .
Aprililililililililili
Castro anglez, Lenini çeçen, De
Gaulli arab
Hulumtimi i Institutit të Gjenetikës
nga Schafhauseni i Zvicrës ka nxjerrë
edhe disa rezultate tejet interesante për
prejardhjen gjenetike të disa prej
liderëve historikë botërorë.
Sipas hulumtimit, Fidel Castro ka
prejardhje angleze, Vladimir Lenini
kishte qenë çeçen, ndërsa presidenti
francez Charles de Gaulle që u tërhoq
nga Algjeria kishte qenë, në fakt, me
prejardhje arabe./
2 71 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Histori
1 7 s h t a t o r 2 0 1 22 8
Njëmbëdhjetë vjet pas 11 shtatorit
të 2001-ës, nju-jorkezët do ta shënojnë
përvjetorin e sulmeve terroriste
përkundër një situate të shqetësimeve
për shëndetin e punonjësve të
e m e r g j e n c ë s d h e n j ë
mosmarrëveshjeje për financim e cila
ka bërë që të ndërpritet ndërtimi i
muzeut prej 1 miliard dollarë në
“Ground Zero”.
Ndonëse është bërë progres i qartë
për rindërtimin e Qendrës Botërore të
Tregtisë që prej mosmarrëveshjeve
fillestare për çështjen e financave, të
dizajnit dhe atë të sigurisë, projekti
vazhdon që të çalojë si rrjedhojë e
betejave politike dhe e rritjes së kostos
së tij prej miliarda dollarë.
Një çështje e rëndësishme
problematike është muzeu në zemër të
vendit për rindërtimin e QBT-së.
Ndërtimi është pezulluar për shkak të
mospajtimeve lidhur me financat
ndërmjet fondacionit të Memorialit
dhe Muzeut Kombëtar të 11 Shtatorit,
dhe Autoritetit të Portit të Nju-Jorkut
dhe Nju-Xherzit.
Kur fondacioni për herë të parë bëri
të ditur së fundmi se politikanëve më
nuk do t'iu jepet hapësirë për të folur
në ceremonitë e përvjetorëve të 11
Shtatorit, lajmi u pa nga shumë familje
të viktimave dhe njerëz të tjerë në
komunitetin e 11 Shtatorit si një
p a s q y r i m p u b l i k i k ë t y r e
mosmarrëveshjeve të prapaskenës në
vend.
Kos to ja e përg j i thshme e
rindërtimit ka arritur në pothuajse 15
miliardë dollarë, nga 11 miliardë sa
ishte paraparë të kushtonte projekti në
vitin 2008, sipas një analize të fundit.
Por, për shumë familje të
viktimave të 11 Shtatorit dhe për
shumë punonjës të sëmurë të “Ground
Zeros”, përçarjet rreth projektit
përbëjnë vetëm një çështje të vogël
dekurajuese e cila po eklipson një
problem për shqetësim: po rritet numri
i njerëzve që po vdesin nga sëmundjet
e lidhura me operacionet e shpëtimit
dhe restaurimit të “Ground Zeros”.
Javën e kaluar, Departamenti i
Zjarrfikësve i Nju-Jorkut ia ka shtuar
edhe nëntë emra të tjerë një pllake
përkujtimore me emrat e 55 njerëzve
që sëmundjet u kanë marrë jetën.
Sipas disa llogaritjeve, deri më tani
kanë vdekur mbi 1.000 njerëz nga
sëmundjet e lidhura me 11 Shtatorin.
Në mbarë vendin po mjekohen të
paktën 20.000 punëtorë të “Ground
Zeros”, ndërsa 40.000 të tjerë po
monitorohen nga Programi për
Shëndetin i Qendrës Botërore të
Tregëtisë. “Po varrosim njerëz andej e
këndej”, ka thënë Nancy Carbone,
drejtoreshë ekzekutive e organizatës
“Miqtë e Zjarrfikësve”, me seli në
Bruklin, e cila ndihmon për mjekimin
e pjesëtarëve të emergjencës. “Kjo
është epidemi aktive”.
Leslie Haskins, e cila e ka humbur
bashkëshortin më 11 Shtator, është
shprehur se është zhgënjyer nga
politikat e rindërtimit, dhe dëshiron që
t'i kushtohet më shumë vëmendje
punëtorëve të sëmurë. “Ata janë të
sëmurë dhe po vdesin, dhe martesat e
tyre po prishen”, ka thënë ajo. “Pse po
i derdhim të gjitha këto mjete për
ndërtesa, kur njerëzit nuk kanë para të
mjaftueshme për të blerë aparate për
Përvjetori i 11 shtatorit nën hijen
e përçarjeve dhe sëmundjeve
Repor tazh
Nën hijen e një lisi, tre policë
serbë kontrollojnë dokumentet e
identifikimit. Aty gjithçka ka kufi.
Është fshati Breznicë i Bujanocit i
banuar me shqiptarë, që jetojnë në
kufirin me Kosovën, por i takon
Serbisë.
Faturat, tatimet, shkolla fillore
dhe ilaçet i kanë në qytetin e
Bujanocit në Luginën e Preshevës.
Kosovën e kanë përballë dhe për të
shkuar në qytetin e tyre, duhet të
kalojnë nga Kosova, tek kalimi
kufitar Dheu i Bardhë pasi nuk kanë
rrugë. Për këtë çdo javë duhet të
paguajnë nga 20 euro si pasojë e
marrëveshjes për lëvizje të lirë në
bisedimet me Kosovën. Për ta lëvizja
nuk është edhe aq e lirë.
“Cdo tatim, cdo pagesë ne duhet ta
bëjmë përmes komunës sonë, por
infrastruktura është shumë e keqe”,
thotë një banor.
Në qytet, Shaip Kamberi i Partisë
për Veprim Demokratik dhe Jonuz
Musliu i Lëvizjes për Progres
Demokratik, kanë kërkesa për
K o s o v ë n d h e z g j i d h j e n e
problemeve. Ndërkohë që Musliu
kërkon prezencë ndërkombëtare
ushtarake dhe anohet tek Serbia,
Kamberi shpreson që Presheva të
përmendet në bisedime, pavarësisht
që zyrtarët e lartë të Kosovës nuk janë
takuar me ta prej dy vjetësh.
“Do të ishte e papranueshme dhe
destabilizuese për të ardhmen e
rajonit, po qe se tolerohet në Ballkan
të ekzistojnë pakicat e privilegjuara,
sic tentohet me serbët e Kosovës, që
të jenë me standarde të vecanta, që
këtë moment janë edhe mbi
standardet ekzistuese të BE”, tha
Kamberi.
“Eshtë koha që edhe Kosova dhe
Shqipëria të interesohen që
shqiptarët e Luginës së Preshevës, të
jetojnë në tokat e tyre pa marrë
parasysh kostot”, tha Musliu.
Shqiptarët e Luginës së Preshevës
besojnë se Serbia dikur i ka ndarë
shqiptarët e këtushëm nga Kosova
qëllimisht. Është bërë luftë dhe paqe
për këtë pjesë. Ndërkohë që në anën
tjetër për fshatin e mbyllur në
karantinën simbolike, recetat nuk
mjaftojnë pa ilaçin për zgjidhje.
Nga marrëdhëniet e Kosovës me
Servinë, varen edhe lehtësirat për
banorët e këtij fshati, por deri atëherë
rruga e banorëve të kësaj ane nuk do
të jetë e lehtë.
2 91 7 s h t a t o r 2 0 1 2
Repor tazh
Breznica,
kufiri që ndan shqiptarët
Fjalëkryqi
1 7 s h t a t o r 2 0 1 23 0
LINDAEVANS
VITI I RIKINEZ
K. O.
KRAHINËINDUSTR. NËGJERMANI
“EAST -NORTH -EAST”
RADIUMI
LIQEN NËAMERIKËNVERIORE
RUMUNIA
DY(romak.)
IBRAHIMTATLISES
MBLEDHJEE NIVELITTË LARTË
KAPELËTURKE
TONELATËMETRI
INTERESI SHKOLLIMI
EMRI IATATURKUT
SOLISTEJONA, ELI
PËRPUTHJEE PLOTË ERROKJEVE
VENDNË RUSI
LLOJ SPORTINGA
LINDJA ELARGËT
BAR QËNDALË
GJAKDE-RDHJEN
KËNGËTARJAE NJOHURNGA FOTO
MEDALJE,URDHËR
ETJ.
SHKENCË-TARI YNË,
RIFAT
GJ.
PANDE-RSHMËRIA
AKTORJAFRANCEZE,
ANUK
JODISPONIM
EMËRFEMRE
SHTIMI IPOPULLSISË
ELEMENTKIMIK (Ti)
SHKRIMTARIYNË,
BARLETI
MALI QËNDANË DY
KONTINENTE
LLOJMAJMUNI
NGAAMERIKAJUGORE
LLOJSHEQERKE
(PASHQ.)
PUSHIMEVERORE
ZBËRTHIMI,SHKOQITJA
KRAHINËNË GREQI
FAMILJA NGAKREMONA(violinat)
IDIOT
AEROPORTI TOKIOS
SHAHISTJA,KUSHNIR
AMPERMETËR
VËLLAI IBURRIT
RREZEFAMË
VEGËLBUJQËSORE
(SHQ.)
KUMTIMILAPS TËRËSIA EAPARATEVE
KOLORITET,LLOJLLO-LSHMËRI
RADIKAL IBASHKË-
DYZIMEVEORGANIKE
SJELLJEE MIRË
