آشنایی با سوء رفتارهای پژوهشی و سرقت علمی

11 94شهریورامیرحسین رجب زاده عصارها

کارگاه آموزشی

سرفصل ها

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع

سوء رفتارهای پژوهشی: دالیل ارتکاب

سوء رفتارهای پژوهشی: راهکارهای پیش گیری و کاهش

سمیم نور: ابزار فناورانه پیش گیری از/مبارزه با سرقت علمی

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع

سوء رفتار پژوهشی: تعریف؟

:وجود عبارت های مشابه در متون دانشگاهی رفتارهای Academic)س--وء

Misconduct) دانشگاهی Academic)نادرس----تی

Dishonesty) پژوهشی Research)بی اخالقی های

Dishonesty) تقلب علمی(Scientific Fraud) سرقت علمی(Scientific Theft)سرقت محتواییدستبرد علمی... و

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و )ادامه(انواع

1

سوء رفتارهای

شغلیمانند )

اشکال در نحوه

تدریس، (... و

2

سوء رفتارهای عمومیمانند )

اختالس (... و

3

سوء رفتارهای پژوهشی

(نقل از بولتون)

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

:سوء رفتار پژوهشی

که اصولرفتارهایی اخالقی، علمی و گاهی حقوقی مربوط به پژوهش را نادیده

.می گNیرند

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

:دسته بندی سوء رفتارهای پژوهشی( دستبرد علمیPlagiarism)( دستبرد علمی از خودSelf plagiarism)( داده سازیFabrication)( تحریفFalsification)نادرستی در درج نام نویسندگان اثردستبرد علمی با تغییر زبان س-وء رفتار حرفه ای )ب-ا توج-ه ب-ه زمینه ی

پژوهش(

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

( دستبرد علمیPlagiarism) رفتارهای سوء = علم--ی دس--تبرد

؟پژوهشی از اشتباه تایپ-ی گرفت-ه ت-ا برگرفت-ن کل«

علمی دس-تبرد نام ب-ا را دیگران« آثار معرفی می کنند.

« :دیگران به نام خودآثارارائه تعریف »آثار: ایده ه-ا، واژگان، س-اختار مت-ن، موسیقی •

؟و... که حاصل تفکر انسان هستند ؟هدف: با قصد کسب منفعت و اعتبار • ؟(Originality( و اصالت )Creativityخالقیت )•»استناد • ی--ا اس--تناد« »عدم از پیامدی

؟نادرست« ؟آگاهانه/غیرآگاهانه •؟عمدی/سهوی •

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

( دستبرد علمیPlagiarism) چ-ه شرایط-ی بای-د محق-ق شود ت-ا بگوییم

دستبرد علمی رخ داده است؟اسNتفاده از ایدۀQ دیNNگران بدون اسNتناد صNحیح و کامل •

به آن ها

و • صحیح اسNتناد بدون دیگران ِNواژگان از اسNتفاده کامل به آن ها

و صحیح اسNتنادهای وجود بNا N،دیگران آثار از اسNتفاده نقل در 1382؛ جعفری لنگرودی 1390(منصNوریان، درسNت هNم حNد و حدودی دارد

ص 1384اسNماعیلی، از ). 18، استفاده قبول قابNل میزان تعییNن در تولید حال در اثNر و هدف نوع بNه بایNد نیNز دیگران آثار

توجه کرد.

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

( دس-تبرد علم-یPlagiarism دس-ته بندی با ،)واژگاِن و محتوا میزان ب---ه توج---ه

دستبرد شده: ذکر )بدون اس-تناد بدون آثار کل-ی نس-خه بردای

نام صاحب اصلی اثر دیگران آثار از بند ی-ک از بی-ش نس-خه برداری

بدون استناد مناسب دیگران آثار از بند ی-ک از کم ت-ر نس-خه برداری

بدون استناد مناسب بدون دیگران تعابیر و اص-طالحات از اس-تفاده

استناد مناسب دیگران آثار ساختاربندی از اس---تفاده

(Templating) اس-تفاده از آثار دیگران ب-ا تغییر الفاظ و بدون

استناد

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

( دس-تبرد علم-یPlagiarism دس-ته بندی با ،)واژگاِن و محتوا میزان ب---ه توج---ه

دستبرد شده: )ادامه( اس-تفاده از آثار دیگران ب-ا تغییر الفاظ و بدون

استناداستناد به منبع غیر واقعی اس-تناد ب-ه منبع مشاهده نشده )حذف حلقه های

استنادی( دیگران آثار در شده مطرح ایده از استفاده

بدون استناد بدون دیگران آثار از نوشتاری غیر اس-تفاده

استناد( از اس--تفاده ب--ا حدی ؛ 1390؛ منصNNوریان، 2011؛ برلینNNک، 2010پریچNNت، ت--ا

1389، موسوی دوست و فنودی )

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

دستبرد به واژه ها یا دستبرد به ایده ها؟ ادبیات؟ گزارش داده است: در چ-ه رشته ای رخ دس-تبرد

نتایج یک آزمایش؟ کس-ی ک-ه برای مطرح شدن در مجام-ع علم-ی، ب-ه زبانی

غیر از زبان مادری خود می نویسد. نق-ل قول و عالم-ت نق-ل قول )در فارس-ی گیومه » «، در

انگلیسی یا التین ” ”(( مضمون ب--ه واژگان Paraphrasingنق--ل تغییر و )

(Patchworking)( تلخیصSummarizing)حفظ معنا در عین تغییر ساختار و واژگان( دانش عمومیCommon Knowledge)پاراگراف های پیشینه ای دیگران از واژگان بین الملل-ی: حتی عرف جوام-ع علم-ی

استفاده نکنید!!! از متن خود را از به طور دقی-ق مشخ-ص کنی-د کدام قس-مت

را ابهام، مخاطب ایجاد ب-ا ت-ا برداش-ت کرده ای-د دیگران کار .فریب نداده باشید

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

( دستبرد به آثار خودSelfplagiarism) چ-ه چیزی استفاده از آثار خود را محدود

می سازد؟(2006)بوسورت و اروین، ادعای جدید بودن اثر

.نقل در 1992)هگزام دستبرد به خود معنا ندارد (313، ص 2008بوویل،

»کج فهمی مؤلفان از عبارت »آثار دیگرانتعریف دستبرد علمی )»ارائه آثار دیگران با نام

خود«(( چند مورد از میزان قابل قبول 2009بریتاگ و محمود )

از آثار خود در نگارش آثار جدید را رصد کرده اند:درصد30( 1994ساموئلسون)•درصد10قانون حق مؤلف استرالیا •درصدBritish medical Journal 10مجله •

! مقایسه کنید با قواعد مجالت داخلی

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

( خود آثار به ( Selfplagiarismدس--تبرد )ادامه(

در حال-ت کل-ی، س-ه شرط برای تجدید آثار(:2009)ایرلند،

ی-ا تجدی-د نظر شده • س-ؤاالت پژوه-ش اص-الح باشند،

از بحث های نظری جدید استفاده کنند،•از داده های جدید و جانبی استفاده کنند.•

:خود ب--ه انتشار دس--تبرد / افزونگی استفاده از آثار پیشین

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

( داده سازیFabrication:) باوِر به مخاط-ب کردن »وادار تعری-ف:

داده های نادرس-ت مربوط به آزمایش های نشده« یا ( 2008)بووی------ل، انجام

پرسش نامه های پرنشده و ... داده س-ازی در رشته های مختل-ف به انحاء

متفاوتی صورت می گیرد.

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

( تحریفFalsification:) تنظی-م برای هدفمن-د تعری-ف: پژوهش

یا پیش تعیین شده از نتایج-ی ب-ه رس-یدن برای اجتناب از مواجهه با بعضی نتایج.

( این Fraudفریب کاری زی-ر را می توان )به وادار کردن مخاط-ب داد: دس-ته قرار مورد در واقع خالف امری باوِر

(2008)بوویل، پژوهش

،گزارش نکردن بخش-ی از نتای-ج پژوهشو ویژگی ها بعض--ی نکردن گزارش

ضعف های پژوهش

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

نادرستی در درج نام نویسندگان آوردن نام اشخاص-ی ک-ه نقشی در اجرای

پژوهش نداشته اند:بده و بستان های همکارها•آوردن بی دلیل نام اساتید توسط دانشجویان•و • سازمان ها س-رپرست نام بی دلی-ل آوردن

افراد دارای سمتبه طور ویژ-ه در کشور م-ا: آوردن بی دلیل نام •

افراد خانوادهو ...•

پژوهش در ک-ه افرادی نام کردن حذف سهیم بودند:

خصومت شخصی•ناآگاهی در مورد قواعد همکاری پژوهشی•(Ghost Authorنویسنده نامرئی )•و ...•

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

دستبرد علمی با تغییر زبان تغیی-ر زبان و ارائ-ه ب-ه عنوان ایده ای نو در

زبان دومترجمه و عدم رعایت قواعد استنادترجمه و عدم رعایت نقطه گذاری هامسئله ترجمه و تألیفمسئله نویسنده همکار یا مترجم

سوء رفتارهای پژوهشی: تعاریف و انواع )ادامه(

سوء رفتار حرفه ای در پژوهش

مختصات ب--ا مطاب--ق حرفه ای اخالق

حوزه های پژوهشی:مطالعات • در ها آزمودن--ی حرفه ای اخالق

پزشکیمطالعات • در آزمودنی ها حرفه ای اخالق

بالینی روانشناسیاجتماعی • علوم مطالعات در حرفه ای اخالق

و انسانیاخالق حرفه ای علوم هسته ای•و ...•

عوامل ارتکاب سوء رفتارهای پژوهشی

عوامل ارتکاب سوء رفتارهای پژوهشی

عوامل دیگر عوامل اجتماعیعوامل فردی عوامل دانشگاهی

عوامل ارتکاب سوء رفتارهای پژوهشی )ادامه(

عوامل فردی

عدم آشنایی با قواعد نگارش علمی

درج و نگارش در نویسندگان بی دقت-ی

استناد

ناآشنای-ی ب-ا نگارش علمی و عدم اعتماد

به نفس

نادیده گرفتن عامدانه قواعد و قوانین

عوامل ارتکاب سوء رفتارهای پژوهشی )ادامه(

از )منظور جامعه از برخاس--ته عوام--ل جامع-ه، بس-تر اجتماع-ی جوام-ع ب-ا مختصات

خاص خودشان است(:جهان بینی های متفاوتتمایزهای فرهنگی سوء شدن عادی و یافت--ن عمومی--ت

رفتارهای پژوهشی

عوامل ارتکاب سوء رفتارهای پژوهشی )ادامه(

از )منظور دانشگاه از برخاسته عوام-ل ک-ه پژوهش در دانشگاه، مؤس-سه ای اس-ت

آن انجام می شود(: کم توجه-ی دانشگاه ه-ا به آموزش نگارش

صحیح علمیفشار برای تولید آثار علمی ضع-ف توافق نامه ه-ا و قوانی-ن دانشگاهی

در مورد سوء رفتارهای پژوهشی

عوامل ارتکاب سوء رفتارهای پژوهشی )ادامه(

از )منظور جامعه از برخاس--ته عوام--ل جامع-ه، بس-تر اجتماع-ی جوام-ع ب-ا مختصات

خاص خودشان است(:جهان بینی های متفاوتتمایزهای فرهنگی سوء شدن عادی و یافت--ن عمومی--ت

رفتارهای پژوهشی و عدم وجود س-ازمان های متول-ی محلی

ملی درباره این گونه سوء رفتارها

عوامل ارتکاب سوء رفتارهای پژوهشی )ادامه(

عوام-ل دیگ-ر )عوامل-ی ک-ه در س-ه دس-ته دیگرجای نمی گیرند(:

ظهور با رفتاره--ا س--وء ارتکاب آس--ان شدن فناوری های جدید

بی دقتی در فرایند انتشار آثارعدم تسلط به زبان انگلیسینوانگاری خاطره ها!!! محرومیت های علمی... و

یا ای-ن عوام-ل را می توان در دو از بعض-ی س-ه دس-ته از ای-ن »دس-ته بندی مقصرمحور«

جای داد.

راهبردهای پیش گیری از سوء رفتارهای پژوهشی

شناخت سوء رفتارهای پژوهشی آموزش فراین-د پژوه-ش و چگونگی نگارش

علمی به ویژه آموزش درج استنادها نگارش آیین نامه ه-ا، وض-ع قوانی-ن در رابطه

ب-ا پژوه-ش و س-وء رفتارهای پژوهشی در سطح ملی

تعیی-ن دقی-ق نق-ش افراد در تولی-د آثار علمیو ادب-ی )ناشران، نویس-ندگان، ویراستاران،

سردبیران نشریات، و ...( اص-الح قوانی-ن و رویه های مولد فشار برای

در کمی گرایی و علم--ی آثار نگارش مؤسسات علمی

وضع قوانین بین المللی و پایبندی به آن ها

راهبردهای پیش گیری از سوء رفتارهای )ادامه(پژوهشی

،موضوعی حوزه های در پژوهشگران هشیاری هیئت های )وجود ناشران و نشریات، سردبیران

ممیزه برای نشر آثار در مؤسسات انتشاراتی(تأکید بیش تر بر رعایت اخالق در جامعهافشاگری موارد سوء رفتارهای پژوهشی ،کتابدارن آموزشی، نیروهای از بهره گیری

مشاوران و ... پژوهشی رفتارهای س-وء پی گیری و تشخی-ص

به ویژه دستبرد علمی توسط امکانات فناورانه

نفر 1 سردبیر 3از هر به طور مداوم با سرقت علمی

مواجه می شود.

www.ithenticate.com

نفر 9 سردبیر 10از هر متعقدند که استفاده از

نرم افزارهای مشابهت یاب مؤثر است.

www.ithenticate.com

نرم افزارهای مشابهت یاب

مربوط به زبان های انگلیسی و غیر فارسی

TEAMHANDIN sim JPlag DetectaCopias ArticlechekerTurnitin Safe Assign Moss Duplichecker Big BrotherUrkund Saxon PaperRater Ephorus ChimpskyViper Scan My essay PDetect et-BLAST CodeMatchXPlag SeeSources Plaggie Eve2 Coggeryap3 Sherlock Plagiarism Checker GPlag Copyscape

And …. Sid PlagioGuard Jones CopyTracker

در نخستین نرم افزار فعال متون زمینه مشابهت یابی

فارسی

به سرقت علمی«نه،»

ویژگی های سمیم نور

ک-ل اسناد مت-ن ارس-الی کاربران ب-ا درص-د مشابه-ت نمای-شبازیابی شده؛

مت-ن ارس-الی کاربران با تفکیک-ینمای-ش درص-د مشابه-ت بازیابی شده؛هر یک از اسناد

ارس-الی ب-ا محتوای هر مح-ل دقی-ق مشابه-ت مت-ن نمای-شیک از اسناد بازیابی شده؛

مشکوک و مشاب-ه( ب-ا استفاده از مقایس-ۀ� دو مت-ن امکان(رنگی سازی متون در دو پنجرۀ� جداگانه؛

ب-ا نق-ل قول ها، نادیده گرفت-نافزای-ش دق-ت مشابه یاب-ی اشعار، آیات قرآن و روایات؛

برای مص-نوعی هوش تکنیک های از تشخیص اس-تفاده ؛ وتغییرات جزئی متون

عدم گزارش مشابهت های کوتاه و پرتکرار.

پایگاه های تحت پوشش

:تمام متن 380,000بیش از پایگاه مجالت تخصصی نورمگز Qمقالۀ :کتاب تمام متن 15,000بیش از پایگاه کتابخانه دیجیتالی نو-ر :بیش از پایگاه چکیدۀ� پایان نامه های علوم انسانی و اسالمی نور 

چکیدۀQ پایان نامه های حوزۀQ علوم انسانی و اسالمی 20,000:داد قابل توجهی از کتب کتب هسته ای و پراستناد در علوم انسانیNتع 

کانونی و هستۀQ علوم انسانی که بیشترین میزان مراجعه در رشتۀQ خود را دارند، به تفکیک رشته های مختلف (به زودی)؛

:ید بر صفحات علمی صفحات علمی و پژوهشی وبNصفحات وب، با تأک و دانشگاهی (به زودی)؛

 :ره با سامانه های صاحب داده های علمی و پژوهشی سازمان هاNمذاکمحتوا (در حال اقدام و روبه توسعه)؛

داده های علمی و پژوهشی اختصاصی

کاربران سمیم

مسئوالن، سردبیران، داوران، مدیران داخلی نشریات(و مدیران اجرایی(:

،نشریات علمی-پژوهشی و علمی-ترویجی وزارت علومتحقیقات و فناوری در حوزۀ� علوم انسانی، اسالمی و

اجتماعی؛ نشریات غیر رتبه دار نمایه شده در پایگاه مجالت تخصصی

نورمگز؛نشریات حوزوی؛ ؛وزارت بهداشتنشریات میان رشته ای با علوم انسانی در ،نشریات دانشگاه آزاد در حوزه های مو-ضوعی علوم انسانی

علوم اسالمی و حوزه های میان رشته ای؛همایش ها؛اساتید؛ وپژوهشگران طالبو دانشجویان.

شیوه کار سمیم:آسان و کاربرپسندورود متن به کادر جستجوپردازش متنمشاهدۀ� نتایج مشابهت یابی

:منابع مورد استفاده ( آثار مورد حمایت در حقوق مالکیت های ادبی و هنری ایران و 1384اسماعیلی، محسن .)

.35-7. زمستان. ص28. شماره فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادقشرایط آن. ( مروری بر رعایت نکات اخالقی در نگارش مقاالت 1390منصوریان، یزدان« .)

.1390 تیرماه 7[فایل پاورپوینت]. ارائه شده در انجمن اخالق ایران. علمی«. (تخلفات و دستبردهای علمی و ادبی. 1389موسوی دوست، سارا و فنودی، حنانه .)

.29-22. سال اول. شماره اول-. دی ماه. ص فصلنامه نشاء علم Berlinck, R. G. S. )2011(. The academic plagiarism and its punishments: a

review. Brazilian Journal of Pharmacognosy, 21)3(, 365-372. Boisvert, R. F. & Irwin, M. J. )2006(. Plagiarism on the rise. Communications

of the ACM, 49)6(, 23–24. Bolton, P. A. Scientific Ethics Management Benchmark Study: Air university,

Office of Science, Dept of Energy. Retrieved at December, 2, 2011 from www.au.af.mil/au/awc/awcgate/doe/benchmark/index.htm

Bouville, M. )2008(. Plagiarism: Words and Ideas. Sci Eng Ethics 14, 311-322.

Bretag, T., & Mahmud, S. )2009(. Self-Plagiarism or Appropriate Textual Re-use? J Acad Ethics, 7, 193-205.

East, J. )2010(. Judging plagiarism: a problem of morality and convention. High Educ, 59)69-83(.

Ireland, R. D. )2009(. FROM THE EDITORS: WHEN IS A “NEW” PAPER REALLY NEW? Academy of Management Journal, 52)1(, 9-10.

Pritchett, S. )2010(. Perception About Plagiarism Between Faculty and Undergraduate Students. Alliant International University.

:منابع عمومی Brimble, M., & Stevenson-Clarke, P. )2005(. Perceptions of the Prevalence and

Seriousness of Academic Dishonesty in Australian Universities. The Australian Educational Researcher,Volume 32, Number 3, December 2005, 32)3(, 19-44.

East, J. )2010(. Judging plagiarism: a problem of morality and convention. High Educ, 59)69-83(.

Gibson, N., & Chester-Fangman, C. )2011(. The librarian role in combating plagiarism. Reference Services Review, 39)1(, 132-150.

Ghazinoory, S., Ghazinoori, S., & Azadegan-Mehr, M. )2011(. Iranian Academia: Evolution after Revolution and Plagiarism as a Disorder. Sci Eng Ethics, 17, 213-216.

Gad-el-Hak, M. )2011(. Publish or Perish, An Ailing enterprise? Physics Today, 57)3(. Habibzadeh, F., & Shashok, K. )2011(. Plagiarism in scientific writing: words or ideas?

CMJ, 576-577. Kaner, C., & Fiedler, R. L. A Cautionary Note on Checking Software Engineering Papers

for Plagiarism. IEEE TRANSACTIONS ON EDUCATION, 51)2(, 184-188. Maddox, J. )1995(. Plagiarism is worse than mere theft. Nature, 376, 721. Roig, M. )2001(. Plagiarism and Paraphrasing Criteria of College and University

Professors. Ethics & Behavior, 11)3(, 307-323. Skandalakis, J. E., & Mirilas, P. )2004(. Plagiarism. ARCH SURG, 139, 1022 - 1024. Vessal, K., & Habibzadeh, F.)2007(. Rules of the game of scientific writing: fair play and

plagiarism. Lancet. Volume 369. p. 461. Wikipedia )2011e(. "Scientific Misconduct". The free encyclopedia. Retrieved November,

6, 2011, from http://en.wikipedia.org/wiki/Scientific_misconduct Yilmaz, I. )2007(. Plagiarism? No, we’re just borrowing better English. Nature, 449.

www.Win2Farsi.com

94شهریور11

سپاس از توجه شما