1

2

CHANGEศลปน : ครภทร อรรถยกต (ครใบตอง)

แนวคด : การเปลยนแปลงของเจาแหงการเปลยนแปลง

RA Journal วารสารบนทกรงอรณเจาของ โรงเรยนรงอรณวตถประสงค เพอเปนชองทางเผยแพรองคความร ทเกดขนในกระบวน การเรยนการสอนของโรงเรยนรงอรณ และเครอขายโรงเรยนทางเลอก อนจะท�าให เกดการสอสาร แลกเปลยนเรยนรระหวางโรงเรยนและ ผปกครอง นกการศกษา ตลอดจนผเกยวของกบการศกษาของชาตในการรวมกนสงเสรม สรางความงอกงาม ทางปญญาใหเกดขน เพอน�าไปไปสการพฒนาความเปนมนษยทสมบรณ

ผอ�านวยการ สนสา ชนเจรญสขผชวยผอ�านวยการ อจฉรา สมบรณครใหญโรงเรยนอนบาล สนสา ชนเจรญสขครใหญโรงเรยนประถม สกณ บญญะบญชารกษาการครใหญโรงเรยนมธยม สวรรณา ชวพฤกษผชวยครใหญโรงเรยนมธยม อารย จนทรแยมบรรณาธการบรหาร รศ.ประภาภทร นยมกองบรรณาธการ ปราณ เชาวชยพร นนทยา ตนศรเจรญชางภาพ ภวศ สภณวงศออกแบบ เขมเพชร ระหวางงาน อรณโรจน รตนพนธส�านกงาน สวนสอสารองคกร โรงเรยนรงอรณ ๓๙๑ ซอยอนามยงามเจรญ ๒๕ แขวงทาขาม กรงเทพ ๑๐๑๕๐ โทรศพท ๐-๒๘๗๐-๗๕๑๒-๓ ๐-๒๘๔๐-๒๕๐๑-๔ โทรสาร ๐-๒๘๗๐-๗๕๑๔www.roong-aroon.ac.th E-mail : info@roong-aroon.ac.thwww.facebook.com/roongaroon school

3

“ ความมสตระลกรของเราจะชวยดแลทกสงทกอยาง เชนเดยวกบทแสงอาทตยดแลพชพรรณแสงอาทตยเพยงแคสาดสองลงมาหาไดตงใจจะท�าอะไรมากไปกวานนไมแตนนกเพยงพอทจะกอใหเกดการเปลยนแปลง ทกสงทกอยางในพชพรรณ ”ตช นท ฮนห

แววหยก โดย ครธญลกษณ สนทรมฏฐ (ครกง)

4

งานการแสดงดนตร “รวมไทย ใจหนงเดยว”

WELCOME

5

เรองธรรมดาๆ เรองหนงของรงอรณ คอ การเปลยนแปลง

ถาไมเชอลองไปถามคร นกเรยน ผปกครอง ดกได วาตลอด

ระยะเวลา ๑๖ ปทผานมานน รงอรณมการเปลยนแปลง

มากครง แทบจะเรยกไดวา อยางนอยๆ ปละครง บางครง

อาจมเสยงบนวาจะเปลยนท�าไมไมบอกลวงหนา?! อมม!!

ตอบยาก ถาบอกลวงหนาไดจะไมเรยกวาเปลยนหรอกนะ นาจะ

เรยกวาวางแผน บางคนกจะถามตอวา แลวท�าไมไมวางแผน

ลวงหนาละ?! อมม!! ถาจะวาไป แผนการสอนกม แผนการ

บรหารจดการกม แผนการรบนกเรยนกม แมแตแผนพฒนาคร

บคลากรกมอยเชนกน แลวจะเปลยนอะไรกนอกเลา?

ชาวรงอรณทงหลายไดผานการเปลยนแปลงมาแลว

ทกคน ไมมากกนอย แรกๆ อาจจะตดขดของใจอยบาง ไมคอย

เตมใจทจะผละจากความลงตว ในงานทท�าอยจนคลองแคลว

แลวบาง หรอทคดวามนดอยแลวบาง แตเมอเราสรางเงอนไข

หรอตวแปรใหมๆ ลงไปในงานนนๆ ทวาลงตวแลวนนแหละ

บางครงเรยกวาเปนตวปวนหรอโจทยใหม ท�าใหแตละคน

จ�าตองฝนออกจากความสบายและลงตวนนๆ เพอไปหาวธการ

ทจะบรรลเปาหมายใหมๆ ทประณตขน มคณภาพมากขน

ใหได ทงนเพราะเราเชอวา โดยธรรมชาตทแทของจตมนษย

นนปรารถนาในสงทด หรอใฝดดวยกนทกคน

แต ก อนจะไปถงจดนนได แต ละคนต องเผชญ

กระบวนการหนงทส�าคญมาก นนกคอ กระบวนการฝกทกษะ

เป ดใจและเรยนร ใหม และแนนอนกอนทจะเป ดใจได

เขาตองเพมทกษะพเศษของการยอนมองตวตนทภายใน

ใหเหนถงความตดขดของตนลกลงไปเรอยๆ ยกตวอยางเชน

ครเจยบเสยงหวานและทมครดนตรรงอรณ ไดมโอกาสเผชญ

และเรยนรเพอไปสจดหมายใหมทตนเองกยอมรบวามนดกวา

เดมแนนอน นนกคอ การชวยใหเดกๆ ทกคนรกดนตรและ

มความสขกบการเลนดนตร รวมทงรซงถงคณคาของดนตร

ซงแนนอนวามนชางแตกตางจากเดมทเดกๆ จ�าตองเรยนดนตร

ไปตามแผนการสอนทครวางไวใหเทานน

เรองมอยวา ผบรหารรงอรณซงท�าหนาทเปนโคชของ

ครอยตลอดเวลา แอบสงเกตเหนแววทมครดนตรสากล วาเขา

มความภาคภมใจเมอสามารถน�านกเรยนรวมวงจดแสดงดนตร

ไมวาจะเปนวงโยธวาทต การรองเพลงประสานเสยง การแสดง

วงดรยางคฯ ไดบางแลว หลงจากลนกนอยหลายปทผบรหาร

เอะใจวา ในเมอครกเกง นกเรยนกเกง ท�าไมครและนกเรยน

จงดอดอด เครงเครยด และมอาการตดเพดาน ทมอง

ไมเหนอยอก และแลวตางคนตางกพาตนเองออกไปแสดง

ความสามารถเปลงศกยภาพกนขางนอก แทนทจะหนหนา

เขาหากน แลวรวมพลงกนพฒนาหรอแกปญหาขอตดขด

ของการจดการเรยนการสอนใหบรรลผลทตองการ

โคชจงหาอบายทจะผลกดนให พวกเขาผ านพน

ขอจ�ากดนไปใหได โดยการตงโจทยใหมทส�าคญให นนกคอ

การจดแสดงดนตรและเพลงประสานเสยงทโรงละครแหงชาต

เพอสรางแรงบนดาลใจใหคนไทยรกชาตอยางมความหมาย

เชงคณคาตอจตใจของทกคน ซงประจวบเหมาะกบเหตการณ

อนตงเครยดของบานเมองพอด โจทยนท�าใหทมครดนตร

ตองหนหนาเขาหากน รวมกนเผชญความยากล�าบากทสด

ในชวต ซงไมใชเรองการพาเดกๆ กวา ๓๐๐ ชวตซอมรวม

พรอมกนทงผ เล นดนตรและผ ร อง การจดควเขา-ออก

แตละเพลง ซงโกลาหลเปนอยางมาก โดยเฉพาะการซอม

กบศลปนรบเชญ และเบองหลงการแสดงไดแก การจดฉาก

แสง เสยง การก�ากบการแสดง ฯลฯ ซงลวนเปนฝมอ

6

ของนกเรยนทงสน นยงไมนบถงการเรยบเรยงเพลง การจดท�า

สจบตร การตดตอประสานงานวน เวลา สถานท การจ�าหนาย

บตร โดยมครประถมชวยอกแรง ความยงยากเหลานคอปญหา

ทปรากฏ เปรยบเหมอนยอดภเขาน�าแขงซงเปนเพยง ๑ สวน

เทานน หากแตดานลางทอยใตน�าทยากยงกวาอก ๑๐ เทานน

ตางหาก คอความยากของจรง สงนนคออะไร ทานคงจะเดาได

การเหนตวตนของตนเองไงคะ ความยดมนถอมน

อยางไมลดละ กลบเปนอปสรรคทยากทสด เพราะกวาจะรวา

ทออกอาการตางๆ เชน กลวผด กลวไมดสมบรณแบบ กงวล

วาจะท�าไมไดทงๆ ทก�าลงท�าอย ไมยอมรบความคดเหนหรอ

ไมไววางใจในความสามารถของผอน ขดอกขดใจ เครยด

ทอแท อยากลาออกเหลานนน มาจากการเพงเลงไปทคนอน

สงอน มากกวาการยอนมองเขามาหาตนเอง เดชะบญท

เปาหมายของงานนมงสรางความรกความสามคค ตามชอท

พวกเขาตงขนเองคอ รวมไทย ใจหนงเดยว ในทสดแตละคน

จงคอยๆ ยอมรบในความบกพรองหรอความไมเอาไหนของ

ตวเอง หรอเหนขอดของตนเองและของผอน ผลงานจงปรากฏ

ออกมางดงามอยางนาอศจรรยทสด เหลานคอบทเรยนหรอ

แบบฝกทมคายง

ความส�าเรจดงกลาวมใช แตเพยงงานทจบลงไป

เทานน แตคอการเปลยนแปลงคณภาพภายในของคณคร

ตางหาก และเบองหลงความส�าเรจนนกยงมเคลด (ไม) ลบส�าคญ

อกอยางหนงททางโรงเรยนรงอรณคนพบจากบทเรยนราคาแพง

ครงน และจงไดน�ามาเปนจดเรมตนของการด�าเนนโครงการ

Project for Change ในปการศกษา ๒๕๕๗ น อยากจะเรยก

เคลดนวากระบวนการกระจกวเศษบอกขาเถด เพอใหคร

มโอกาสเปลยนแปลงตนเองจากภายใน ผานการสะทอน

ยอนมองการปฏบตงานประจ�าวนทเคยท�าไปตามความเคยชน

นน ใหกลายเปนการสองกระจกแลวเหนดวยสายตาและ

มมมองทเปลยนไป

เรมตงแต “โคช” ซงเปนองคประกอบส�าคญสวนหนง

ของกระบวนการน มสายตามองเหนแสงสวางทปลายอโมงค

มบทบาทสรางกระจกเงา คอ เวทและโอกาสของการสะทอน

ยอนมองตนเอง ดวยวธการเชงบวก เชน วงสนทนาทบทวนผล

หลงกจกรรม (After Action Review) ชวยครสรางเครองมอ

คอแบบบนทกผล ทเกดขนจรงกบนกเรยนเปนรายบคคล

ผานสายตาและมมมองของคร ผานปฏสมพนธการเรยนร

ระหวางครและนกเรยน ในการจดการเรยนรดวยนวตกรรม

ตางๆ โดยใชหลกการประเมนเพอพฒนาตามสภาพจรง

(Embedded Formative Assessment) และน�าผลการบนทก

ดงกลาวมาเปนขอมลในการสนทนาสะทอนผลรวมกน

เชอเหลอเกนวา ดวยพนฐานความปรารถนาดทครมตอ

นกเรยน ครยอมเรยนรผานการยอนมองตนเองได และหากคร

พากนท�าเชนนนไดดขนเทาไร จะยงมองเหนสงทอยตรงหนา

ไดชดเจนมากขนเทานน และยงพบความสามารถทจะปรบเปลยน

สงทอยภายนอกไดงายขนดวยซ�า เรยกงายๆ วายอมปลอย

วางความยดถอเดมๆ ไปไดงายขน ความคดสรางสรรคและ

ศกยภาพทซอนอยภายในกจะถกทาทายมากยงๆ ขนไป

หากทานผอานอยากเหนภาพทสะทอนผานกระจก

วเศษบอกขาเถดของบรรดาครร งอรณในภาคการเรยนท

ผานมา โปรดตดตามไดทนทจากเนอในของวารสารฉบบทอย

ในมอทานนคะ

รองศาสตราจารยประภาภทร นยม

WELCOME

7

PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITY

ROONG-AROON ART

VIEW OF THOUGHT

สารบญROONG-AROON WAYS

KINDERGARTEN

PRIMARY

Project for Change ทรงอรณ ๒๕๕๗

“นกไมเหนฟา ปลาไมเหนนำ … ครไมเหนนกเรยน”

เมอครอนบาลยอนมองตน

การเรยนรตนเองของครประถม

ครมธยมสะทอนยอนมองตน

การเปลยนแปลงของครดนตร ศลปะ กฬา

การเปลยนแปลงเลกๆ ในเรอนศลปะ

ปฐมบทแหงการเปลยนแปลง

๖

๑๓

๒๕

๔๑

๕๓

๖๕

๗๕

SECONDARY

CONTENT

๑๓

๔๑

๖๕

8

ROONG-AROON WAYS

ฝงเปดเดนเปนทวแถวทไรปลกรก

9

เม อพดถ งการ เปล ยนแปลงกบคณคร ร งอรณ

เขาอาจจะไมรสกตนเตนเทาไร เพราะเราเปลยนกนทกเทอม

ครแตละคนอาจไมเคยสอนซ�าแผนการสอนเดมของตนเองเลย

กวาได แรกๆ เมอตองเผชญการเปลยนแปลง (จากสงทคด

วาลงตวดอยแลว) เขากจะหงดหงดและไมคอยสบอารมณ

สกเทาไร แตหลงจากนนเมอเขาไดทดลองท�าสงนนใหม

ในอกแบบหนง แลวปรากฏวาไดผลดกบนกเรยนและแมแต

ตวครเอง เขากมกจะเกดความภาคภมใจและเรมสะสม

ความเปนผเชยวชาญมากขนเรอยๆ โดยไมรตว

หากคณครลองหวนกลบไปตงขอสงเกตใหด จะพบวา

ไมวาคณครจะอยากหรอไมอยากใหเกดการเปลยนแปลงหรอ

ไมกตาม วงจรเหลานย อมไมเคยหยดนง หรอรอถาม

ความสมครใจของใคร ทงนเพราะการเรยนทรงอรณสวนใหญ

เปนการเรยนรจากสถานการณจรงทครไมอาจจะใชวธพกพา

เนอหาความร ส�าเรจรปมาเพอยดเยยดใหแกเดก จนเดก

กลายเปนผ รอเรยนและถกสอนตลอดเวลาแบบ Passive

Learners แตในทางกลบกน ทรงอรณครเปลยนบทบาทมาใช

ความพยายามกระตนตอมอยากรใฝเรยนใหเกดกบผเรยน

ใหเขาเปน Active Learners และครหลายคนอาจถงบทสรป

Project for Change ทรงอรณ ๒๕๕๗

“นกไมเหนฟา ปลาไมเหนน�า … ครไมเหนนกเรยน”เรอง รองศาสตราจารยประภาภทร นยม

กบตวเองแลววา ยงพยายามยดถอรปแบบทพอใจแลว ลงตวแลว

ไวอยางเหนยวแนนเมอไร เมอนนเขายงกลบทกขเสยยงกวา

การเขาเผชญกบสงทไมแนนอนไดอยางไมสะทกสะทาน

แมจะประหวนพรนพรงอยบางกตาม

ปจจบนครร งอรณเรมทจะหวเราะเยาะเยยตวเอง

ไดเตมๆ เมอพบวาแมไดเตรยมการสอนไวอยางด ลงทนพาไป

ท�ากจกรรมอยางเลศหร แตปรากฏวาเดกนกเรยนกลบไพลไป

สนใจอยางอนในสงทครไมคาดคด ไมเปนไปตามแผนของคร

เอาเสยเลย ดงเชนเมอ ๒-๓ วนกอน ครจว (สกณ บญญะบญชา

ครใหญโรงเรยนประถม) เลาใหฟงวา ครชนประถมปท ๒ และ

ผ ปกครองใหความรวมมอพาเดกๆ ไปออกภาคสนามท

ไรปลกรก เพอทจะเรยนรเรองการปลกพชผกอนทรย เดกๆ

ไดรบการชชวนใหเรยนรเรองการปลกผกและเรองการเพาะ

เมลดตางๆ เขากฟงบาง ไมฟงบาง ตอเมอไปเจอฝงเปด

ทเลยงไวเดนมาเปนทวแถว เทานนแหละ เดกๆ กพากนพง

ความสนใจไปทเปด เรยบรอยโรงเรยนเปด! ครถงกบอง

และไปตอไมเปน ในขณะทเดกๆ เรมเรยนรดวยตวเองอยวา

“ดส! แมแตเปดยงเดนแถวไดตรงกวาพวกเราเลย”

10

นแหละสถานการณทคลาสสกมากๆ ส�าหรบคร

ทกคน และเปนสงทาทายใหครอยกบการเปลยนแปลงใหเปน

เราพดกนถงความสดของครทไมตกใจกบเหตการณทเกดขน

ตรงหนา แตสามารถมวจารณญาณพาเดกเรยนรไดกบทกสง

รอบตว รวมทงเรยนรจกตวเองไปดวย ไมเพยงเทานนครยง

ตองสามารถเชอมโยงเอาเนอหาสาระ การพฒนาทกษะตางๆ

รวมทงการสรางจตส�านกร ถงคณคาทเปนมตการเรยนร

ทลกซงทสดใหไดดวย

ฟงดเหมอนครเปนผวเศษ ยงกวานนเสยอก ครจะเปน

ผปลกพลงอ�านาจลลบในตวเดกขนมาตางหาก

ดอยางเดกอนบาลหองแสงดาวของครอฟ (จนตนา

ศรน�าโชค) และครลกหวา (วเมลอง สขบาง) ส! เขาเรมพดกน

วาหองน�าหองสวมซงอยในหองเรยนของเขาเหมน พอครไดยน

เขากพาเขาเรยนรทนท โดยตงค�าถามวา เพราะอะไรเปนเหต

ท�าใหเหมน เดกๆ ชวยกนหาเหตไดวา เพราะฉไมตรง

ลงในโถ กระเดนเปอนบาง เมอถายแลวไมกดน�าช�าระบาง

ROONG-AROON WAYS

เดกๆ สอบถามความคดเหนเพอนๆ เรองปญหา ของหองน�าและสรปความเหนออกมาเปนภาพ

11

และอนๆ ครจงถามตอวาแลวจะแกไขอยางไร เดกๆ จะชวยกน

รกษาหองน�าไมใหเหมนไดอยางไร ปรากฏวานอกเหนอจากท

จะตองระมดระวงในเวลาใชหองน�าแลว เดกๆ ยงอาสาจะมา

ชวยกนท�าความสะอาดดวยการไปขอยมอปกรณลางหองน�า

มาจากบาน และผลดกนเปนเวรท�าหองน�าทอยในหองเรยน

ของตนเอง

หองครบว (วฒภา สวางสข) และครโบว (ฐศรกษ

รจเรขเสรกล) กเชนเดยวกน เมอเทอมทผานมา เดกๆ ไดไปเขา

หองน�าสวนรวมทอยชนลาง และเดกๆ กบอกวาหองน�าเหมน

แมวาจะไมใชหองน�าในหองเรยนของเขาเอง พวกเขากชวนกน

มาชวยขดลางท�าความสะอาดตลอดเทอม ตอมาเดกๆ เหนผล

ทเกดขนแลวยงอยากจะท�าตอ เรยกวาใจใหญขน เขาเสนอวา

นอกจากจะชวยกนท�าความสะอาดหองน�าสวนรวมเพอใหผทมา

ใชหองน�ามความสบายใจแลว เขายงอยากใหหองน�าดสวยงาม

นาเขาไปใช ในเทอมนพวกเขาก�าลงคดวางแผนชวยกนตกแตง

หองน�าอกดวย

จากกจกรรมลางหองน�าของนกเรยนทง ๒ หอง

เปนเรองนาสนใจและยนดกบการเรยนรทเกดขนกบครและ

นกเรยน ยงไปกวานนยงไดมองเหนโอกาสและความพรอม

ทจะเรยนรของเดกๆ ซงเปดรออยแลว มากกวาการพาเขา

สนทนาหลงกจกรรม ซงเดกๆ อาจจะยงไมพรอมทจะเรยบเรยง

การเรยนรทเกดขนในทนทนนไดอยางเปนระบบและครบถวน

แตครยอมฉวยโอกาสนพาเรยนตอไดอกทงสปดาหหรอ

มากกวานน

ทงนเพราะการเรยนขาออกตรงนแหละ มประเดนให

เกบเกยวมากมายหลายมตตอเนองกนไป ไมวาจะเปนในดาน

เนอหา เชนภาษาทงไทย องกฤษ ทมค�าศพททเกยวของมากมาย

เนอหาความรเรองของสขอนามย เรองของรางกายทตอง

ถายเทของเสย และระบบหองน�าทเราใชกนอยทกวนน ของเสย

ไปไหนและถกก�าจดอยางไร ฯลฯ สวนดานทกษะชวตกม

มากมาย ซงสอออกผานภาษา เชนแตงนทาน งานศลปะ

งานแสดง และทส�าคญคอการสรางจตส�านกความรบผดชอบ

ตอสาธารณประโยชน

จงอยากชวนครทกคนกลบไปทบทวนบทบาทของคร

อกครง ตรงจดนจะเปนการเปลยนแปลงเชงคณภาพของคร

มากทสด แลวทงครและเดกเมอเรมสรางกระบวนการเรยนร

ไปดวยกนเชนนได ทงคจะมความสขและไมเครยด

ในการทบทวนของครนน ใหลองยอนไปสงเกต

ตงแตหลงกจกรรมแตละครง ครพยายามจะพานกเรยนสรป

แตครจะพบวาเปนการยากมากทเดยวทจะไมพดชน�าบทสรป

และยากทจะตงค�าถามเพอใหไดความรความเขาใจรวบยอด

ในทางกลบกนหากครเดนตามเสนทางการเรยนรไปเปนล�าดบ

จะพานกเรยนไปงายกวา ตวอยางเชน

12

ROONG-AROON WAYS

๑. เรองภาษาและความหมายของค�าศพททเกดขน ใหเดกๆ ชวยกนระบและท�าบตรค�า หลงจากนนน�ามา

ตดบนกระดานหรอแมแตในหองน�า แลวชวนนกเรยนเรยง

ล�าดบค�าศพทเหลานใหใกลเคยงกบพฤตกรรมหรอกระบวนการ

ใชหองน�าในแตละครง หากมค�าอนๆ ทยงขาดหายไปกให

ชวยกนท�าเพมเตม ฯลฯ

๒.เรองทกษะชวตในเชงการดแลสขอนามยของตนเอง ครสามารถชวนนกเรยนมองเปรยบเทยบ หรอพาไปด

หองน�าทสะอาดและสกปรก แมแตกบหองน�าทบานตนเอง แลว

ครจะพบวาจะมการเกบเกยวความรไดมากมายหลากหลายรป

แบบอยางไร คดวาตรงนไมนาจะยากส�าหรบครแลว

๓.เรองความสนใจใฝรและการเขาถงความรดวยตนเองหากครตงค�าถามวา แลวของเสยเหลานเมอออกจาก

ตวเราลงไปในสวม หรอน�าอาบ น�าลางมอตางๆ สงเหลานน

ถกก�าจดไปไดอยางไร นกเรยนกนาจะสงสยเชนกน หลงจากนน

ครคงพอจะนกออกวาเราจะพานกเรยนเขาถงความรเหลาน

ไดอยางไร นาสนกดวยซ�าไป หนงสอเรอง “อ” เรากม

สวมกนาจะม ถายงไมม นกเรยนของเรานแหละจะชวยกน

เรยบเรยงขนมา เปนตน

๔.เรองจตส�านกสาธารณะ เปนเรองลกซงกจรง หากแตวาเมอนกเรยนเขาไดผาน

การเรยนรตามล�าดบขอ ๑-๒-๓ มาแลวจะพบวา ขอมล

ความรเบองตนเหลานนเองทจะเปนตนทนใหเขาเขาใจในมต

ทลกซงนไดดวยตวของเขาเอง และจะไมใชการรบรจากค�าบอก

ของครทพยายามยดเยยดใหนกเรยนโดยทนกเรยนเองยง

ไมสามารถเขาถงความเขาใจและจตส�านกนไดดวยตนเอง

เพยงแตครตงค�าถามหรอใชการทาทายใหลงมอท�าอกเลกนอย

เดกๆ กจะสมผสคณคาความดงามนไดไมยาก และไมใชเปน

เพยงคณคาทตดอยเพยงรมฝปากเทานน

13

เดกๆ ชวยกนบอกรายการอปกรณท�าความสะอาดหองน�าทตองใข

14

ROONG-AROON WAYS

จะเหนได ว าจากหนงกจกรรมเราสามารถขยาย

การเรยนรไปทละเรองๆ คอยๆ เปนไปตามล�าดบความรบร

จากมตทตนสมตทลกขนเรอยๆ โดยไมตองรบกระโดดไปท�า

กจกรรมใหม ทเรยกวาใชกจกรรมเปลองและไมสมกบ

ความสนใจของเดกๆ ทเปดขนแลว ทงนทงนนมเคลดลบ

แหงความส�าเรจอยนดเดยว ตรงทครตองมสายตามองเหนเดกๆ

และความเปนไปของอาการเรยนรของเขาเฉพาะหนาตรงๆ

มากกวาทใจครจดจออยแตตวเองและงานของตนทจะท�าใหได

ตามความคดของตนเทานน

นแหละคณพอคณแม คณครทงหลาย เขาใจหรอยงวา

เดกๆ ทกคนเขามเมลดพนธทดงามอยในหวใจและพรอมท

จะเจรญงอกงามขนทนททเรารดน�า พรวนดน ใหแสงสวาง

ทพอเหมาะ แลวครจะพาเรยนเนอหาสาระและทกษะตางๆ

ไดหรอไม อยางไร สวนจตส�านกซงดเหมอนจะเปนเรองทร

ยากทสดนน กลบกลายเปนเรองทแทบจะไมตองสอนเลยดวยซ�า

“ เคลดลบแหง ความส�าเรจมอยนดเดยว

ตรงทครตองมสายตามองเหนเดกๆ และความเปนไปของอาการเรยนร

ของเขาเฉพาะหนาตรงๆ มากกวาทใจครจดจออยแตตวเอง

และงานของตนทจะท�าใหได ตามความคดของตนเทานน ”

และนนกคอเรองจรงทครและพอแมทกคนควรตระหนกวา

เรามเพยงความสามารถในการเสนอขอมลหรอค�าถาม

บางอยางทเปนระบบ และสอดคลองกบจงหวะการเรยนร

เทานน แตไมไดมอ�านาจทจะยดเยยดความรใหเดก

เราเคยเหนตวอยางของครทประสบความส�าเรจระดบ

โลกมา ไมวาจะเปนครเรฟ เอสควท จาก Teach like your

hair’s on fire หรอครคานาโมร ใน Children full of life หรอ

ในกระบวนการของการสอนคณตศาสตรแบบ Open Approach

ทครตองประเมน คาดเดาการเรยนรของนกเรยนตลอดเวลา

ในหองเรยน และในสายตาของ Prof.Dylan William ทน�าเสนอ

การประเมนเพอมอบอ�านาจการเรยนร (ใหผ เรยน) ดงท

ศ.นพ.วจารณ พานช ไดกรณาถอดความมาจากหนงสอของทาน

จะพบวางานครทวเศษทสดนนอย ตรงท ครมสายตาและ

ใจจดจออยทการเรยนรของเดก

สดทายนสงทตองการจะสอสารสรางความเขาใจใหคร

และผใหญผหวงดทงหลายไดเขาใจหวใจของการเปลยนแปลง

ใหตรงทสด นนกคอการเปลยนความเคยชนดงเดมของตน

จากการมงแตสงทอยากสอนของตนเอง และพยายามทจะ

ผลกดนการสอนของตนส เดกใหส�าเรจเสรจสนตามทได

เตรยมไว มาสการมองเหนเดกแตละคน และภาวะการเรยนรใน

ขณะปจจบนของเขาเสมอๆ และพรอมปรบบทบาทการพาเรยน

ใหเกดผลไดรอบดานทกมต การพาท�า Project for Change

นนเปนเพยงการหากศโลบายใหครสรางและใชเครองมอ

ทจะดงความสนใจของตนเองไปอย ทการเรยนร ทเกดกบ

เดกตลอดชวโมงการเรยนหนงๆ ใหไดเทานน และผนวกกบ

การจดกลมแลกเปลยนเรยนรกนของคร ซงจะชวยใหงานนงาย

และมทางลดมากขนนนเอง

15

KINDERGARTEN

แมของฉน

โดย เดกชายวรนทร วงศประเสรฐสข (ใบบอน)

ชนอนบาลหองสายธาร

16

KINDERGARTEN

ตดสนใจและเรยนรดวยตวเองครทชากร บญศร (ครนอง)

สวสดจะ ครนอง

การทเราไดอยกบเดกๆ อนบาลทกวน เหมอนกบการได

อยกบรอยยมและเสยงหวเราะของธรรมชาตของโลก เราม

เรองเลาทนาประทบใจมากเกยวกบโครงงานของเดกๆ มาเลา

ใหครนองฟง และเรารสกมความสขมากทไดพาเดกๆ และ

ตวเราเองเรยนรเรองน ครนองคงเคยเหนรปถายหานทเรามก

จะโพสตในเฟซบกของเรา นนแหละเปนตนเรองของโครงงาน

ของเดกๆ หองเรา

ในเชาวนหนงทเราพาเดกๆ เดนชมธรรมชาตในโรงเรยน

และเดนผานเลาหาน เดกๆ สงสยวาท�าไมมหานหนงตวชอ

พนวล ไมออกไปวายน�ากบเพอนในฝงของมน เมอไปดใกลๆ

พบวาพนวลขาเจบ เมอกลบมาถงหองเรยน เดกๆ สนใจพดคย

แตเรองพนวลวารสกสงสารทพนวลขาเจบ มเดกบอกวาอยากให

พนวลหายเรวๆ “เหนแผลพนวล หนเกอบน�าตาไหล”

เราเลยถามวาแลวเดกๆ จะชวยพนวลไดอยางไร เดกบางคน

บอกวา “หนอยากชวย พรงนหนไมอยากหยด หนจะมาเยยม

พนวล” หรอ “พาไปหาหมอ อากงของหนเปนหมอรกษาเดก”

เดกๆ พดเปนเสยงเดยวกนวาอยากพาพนวลไปหาหมอ และ

บางคนกคดตอไปวาจะใหพนวลนงรถกระบะ/ใชรถเขนลาก/

ฉดยาสลบแลวพาไปหาหมอ ฯลฯ นอกจากนนเดกๆ กลบ

17

ไปเลาใหพอแมฟงและคยกนวาจะชวยพนวลไดอยางไร พอแม

กเขามาชวยกนตดตอหาหมอหลายๆ แหง

จากนนเรากถามเดกๆ เพมเตมวา “แลวเราจะหาเงนจาก

ไหนมาเปนคารกษาพนวล” เดกๆ ชวยกนออกความคดนารก

มากมาย อยางเชน “เอาจากกระปกของปากบกส” “ท�าไม

ไมเอาเงนมารวมกน” “แตะเอย” “ไปหางานมาท�า ลกคาจะให

เงนมา” ถกกนไปมากมาจบทจะชวยกนท�าขนมปงและขนม

ลกชบไปขายเพอน�าเงนไปรกษาพนวล และสดทายดวย

ความรวมแรงรวมใจและความตงใจจรงของเดกๆ พนวลกได

ไปหาหมอทคลนกสตวแพทยตรงขามกบโรงเรยนนนแหละ

เลกเรยนกพากนอมหานไป

ครนอง...เราไดเรยนรกบเรองราวนหลายแงมมเลยนะ

อยางแรกกเปนเรองเกยวกบตวเราเอง เราวาเราไดกาวผาน

ความกลว ความไมกลา อาจเพราะเปนครงแรกทเราท�าโครงงาน

ทรงอรณ เรารเลยวาเราตองมภาระงานมากขน ตองรบผดชอบ

ตองเหนอยมากขนกวาการเรยนการสอนธรรมดา แตเราก

ตดสนใจวาเราจะลองสด เพราะเราเหนความกระตอรอรน

ความตงใจของเดกๆ ทเขาอยากจะเรยนร และเรากเชอวา

เรานาจะเปนผน�าพาเขาไปสการเรยนรได

ตอมาเรากไดเหนวาการจดการสอนแบบโครงงานทเกด

จากความสนใจของเดก เปนการสรางการเรยนรทดมากเพราะ

เดกเกดแรงจงใจภายใน เราเหนเดกรจกตดสนใจวาเขาควร

จะท�าอะไร เขารวมกนวางแผนจดการสงตางๆ ไดเรยนรดวย

ตวเอง จงมความสข สนกกบสงทเรยนร และในทสดเขาไดเหน

คณคาของตนเองวาเขาสามารถทจะท�าอะไรไดมากมาย

ทงหมดนครมหนาทรบฟงเดกๆ พรอมฉวยโอกาสทเหมาะสม

ทจะพาเดกไปสการเรยนร รอคอย อดทน ไมเอาความคด

เหนของครใสลงไป แตคอยสนบสนนเขาอย ชวยพาเขาท�าไป

พรอมๆ กน ท�าใหโครงงานในครงนเปนของเดกๆ ไมใชโครงงาน

ของคร

ในวนทเขาพาหานไปหาคณหมอและคณหมอไดบอก

กบเดกๆ วาหานแกแลว ถงจะรกษากคงจะไมหาย แตเดกๆ

ยนยนวาจะรกษา พวกเขากมเงนจากการขายขนมปงอย

๓,๐๐๐ บาท พอทจะรกษาหานได และเขาเชอวาพหานจะตอง

เดนไดถาไดกนยา พวกเขาสไมถอยจรงๆ ชวยพดกนจนคณหมอ

ยอมจ�านนเลยทเดยวละ คณหมอบอกวาตองใหเดกๆ ชวยกน

อาบน�าใหพหานกอน คณหมอรกษาใหไดเพยงใหยา ฉดยาและ

ท�าแผล เดกๆ จะตองพาพหานมาฉดยาทกวนจนครบ ๕ วน

คณหมอถามย�าอกวาเดกๆ จะท�าไดไหม เดกและพอแมชวยกน

ยนยนกบคณหมอวาสามารถท�าได คณหมอจงรกษาโดยการ

ฉดยาพรอมทงบอกวธการดแลพหานให พอแมเองกมสวนรวม

ในโครงงานของเดกๆ ชวยกนคดหาวธทจะไมท�าใหแผล

ของพหานเกดการกดทบอก จงไดชวยกนท�าเปลผาขาวมา

เพอชวยพยงใหพหานยนได

ถาครนองไดอยท�าโครงงานกบเรา เราวาหวใจของครนอง

คงจะพองโตและมรอยยมกวางๆ แบบเรานแหละ

ครอยากบอกวา...การเรยนร แบบโครงงานท เกดจาก ความสนใจของนกเรยนจรงๆ เปนการสราง การ เรยนร ท ดมาก เพรา ะ เดก เกดแรงจงใจภายใน เขาได เรยนร ด วยตวของเขาเองจงมความสข สนกกบส งท เรยนร และในทสด เขาได เหน คณคาของตนเองวาตวเขามศกยภาพมากมาย

18

KINDERGARTEN

ถาเราเหนตวเราชดเจน เรากจะเหนเดกไดชดครศภามาศ ราชมณ (ครนก)

ถงนกเพอนรก

ไดขาววาเดกๆ เรมปรบตวได หยดรองไหแลว ดใจดวยนะ

ชวงแรกเดกกเลนเอาครเหนอย ดทเรามโอกาสไดเจรญสต

อยบอยๆ เราเลยเอามาตงหลกใหตวเองดวยการนง สงเกต

รบรภาวะภายในใจของเราวาตอนนเรารสกอยางไร แลวเขาไปด

เขาไปร จนรสกตวขนมา เราจงมองเหนปญหาเดกรองไห

และปญหาอนๆ ทอยตรงหนาอยางเปนปกต ไมไดเปนทกข

ไปกบปญหานนๆ และทแปลกกคอพอเรานงขน เราเหนตวเรา

ชดเจน เรารสกวาเราเองเหนเดกชดขน และเหนถงวธการแก

ปญหาไดเอง

เดกแตละคนมความแตกตางกนมากเหลอเกน เราตอง

งดกลยทธ เทคนคตางๆ มาปลอบหรอเลนกบเดกเพอใหเดก

รสกสนกและผอนคลาย อยางเชนเดกคนหนงไมเคยอยหาง

จากคณพอคณแม อย ทบ านกจะอย ด วยกนตลอดเวลา

พอมาโรงเรยนจงกงวล กลว รองไหเสยงดง เรากยมเขาไป

ทกทาย รบรอารมณ ความรสกและความตองการของเดก

เปนอนดบแรก พรอมกบเออออไปดวย พอเดกเรมนง

เรากระซบกบเดกวาเปนความลบของเราร กนแคสองคน

วาเดยวคณครไปสงนะ ตอนนขอเงยบๆ กอนเพราะคนอน

จะรจะแอบออกไปไมได เดกจงเงยบ หยดรองไห เราย�าอกวา

ตอนนขอครดแลพๆ กอนนะ ไวกนขาวเสรจเราจะแอบออกไป

พๆ จะไดไมไปกบเรา จากนนเดกคนนกสนใจท�ากจกรรมตางๆ

เชน เลนตามมม วาดรป รดน�าตนไม ดวยอารมณทเบกบาน

นอกจากนเรายงน�าเทคนคการฟลอรไทมทไดอบรม

กบคณหมอกงแก วมาใช ร วมกบการท�า AAR กบทม

ทกวนพฤหสบด โดยมแบบประเมนพฒนาเดกเปนรายบคคล

ท�าใหเรามองเหนเดกไดละเอยด รถงปญหาหรอขอตดขด และ

ภาวะอารมณทเขาเปน เราน�าขอมลเหลานมาคยแลกเปลยน

วางแผนเพอหาแนวทางพฒนาชวยเหลอรวมกนกบทม

จงท�าใหเดกมพฒนาการดขนตามล�าดบ มตวอยางของเดก

ทรองไหไมอยากมาโรงเรยนเพราะเลนไมเปน ไมมเพอน

เราชวยตงหลกใหดวยการพาเลนบทบาทสมมตทเดกสนใจ

เชน เราชวนเดกคนนไปชอขนมกบของเลนทซปเปอรมารเกต

ทอยทลานทราย โดยมเพอนๆ มารวมเลน เดกๆ และคร

จนตนาการกนวาตองไปขนรถบรรทก ผ โดยสารกพากน

วงไปขนรถ เดก ๒ คนลงจากรถไปดงเชอกเพอขบรถ ฯลฯ

จากการเลนครงนเปนจดเรมตน เรมมเดกสนใจเขามา

เลนเปนกลมใหญมากขน และเดกทเลนไมเปนกสามารถปรบตว

เลนกบเพอนในกลมไดอยางสนกสนาน เพลดเพลนจนลม

ขอตดขดกบความกงวลบางอยางของตน และตวเรากไดเรยนร

วาการเขาไปเลนกบเดกๆ ตามจนตนาการของพวกเขาแบบน

กสนกและไดรความคดของเดกทตลกด แถมเราเองไดลดอาย

ลงมาเปนเดกอกครง

เราร สกภมใจและมความสขมาก เราร แลววาเวลา

ทเราเจอปญหาตางๆ ถาใจเรานง เราจะสงเกตไดละเอยด

และรบรสภาวะของเรา พอเรารสกตว รวาเรารสกอยางไร

เรากจะไมเครยดไปกบปญหา และเราจะคดออกวาเราจะแก

ปญหาอยางไร และการทรบฟงเดก รบรอารมณ ความตองการ

ของเขา ไมใชแคเฝามอง บอกเขาดวยค�าพด แตเราตอง

แปลงตวเปนเดก เขาไปรวมเลนเปนเพอนเขา

ครอยากบอกวา...ถาเราเหนตวเราชดเจน เรากจะเหนเดกไดชดดวย ความคดดๆ วธการแกปญหา จะเกดขนเอง

19

รจกเลนกบเพอนๆ กท�าใหเดกคนนมความกระตอรอรนใน

การท�ากจกรรมและมความรบผดชอบดมาก เชน เวลาท�าอาหาร

เสรจ เขาจะชวยน�าอปกรณการท�าอาหารทงหมดไปเกบลางจน

เรยบรอย โดยทฉนไมตองคอยมาพดบอกเตอนเหมอนเมอกอน

การเรยนรของฉนและเดกเปนไปอยางราบรน และอยรวมกน

กบเพอนไดอยางมความสข ซงกท�าใหฉนรสกภมใจในตวเองมาก

นอกจากนนฉนไดเปดโอกาส เปดพนท ใหเดกไดเรยนร

อยางอสระ ไดลองผด ลองถก ลงมอท�า เปนเจาของงานการ

เองทงในกจกรรมและโครงงานตางๆ ท�าใหเดกมประสบการณ

และน�าสงทไดเรยนรมาปรบใชในชวตประจ�าวนได รจกแก

ปญหางายๆ ได เดกมความสามารถชวยเหลอตวเองไดด

มความรบผดชอบตอหนาทด มระเบยบวนยในการอยรวมกน

ไดด

นคอความภมใจทฉนสามารถท�าใหเดกเปนเชนนได

เมอครเปลยน เดกกเปลยนครนภาวรรณ แชสนเทยะ (ครวรรณ)

ถงครวรรณนะจะ

ขอเลาสงทตวเองภมใจมากทสดในภาคเรยนทผานมา

จากทไดเขาปฏบตธรรม และไดยอนคดทบทวนตวเองใน

บทบาทของความเปนคร ฉนเกดการเปลยนแปลงโดยฉนพด

นอยลง ไมอธบายยดยาว แตใชทาทางและพาเดกๆ ลงมอท�าเลย

ฉนรสกวานง สงบ และตงใจฟงเดก ใสใจในทกค�าพดของเขา

มากขน ท�าใหเดกรสกวาฉนรบรเขาจรงๆ เมอตวฉนเองเปลยน

ทาทไปในทางทด เดกๆ กรบรและกกอใหเกดการเปลยนแปลง

กบตวเดกเชนกน

ฉนขอเลาถงเดกคนหนงซงมบคลกเงยบๆ พดนอย ไมยม

ทาทเฉยๆ ไมชอบเลนกบเพอน ตองใชเวลาในการปรบตว

คอนขางมาก เมอกอนเดกคนนจะเขนอายไมกลาเขาหาฉน

ฉนจงเขาไปหาเขากอน พดเลน พดแหยเขาบาง ท�าอยาง

นทกวนๆ ในชวงแรกเมอฉนเขาไปชวนคย ฉนถามอะไร

เขากตอบทละค�า ในระหวางการคยฉนพยายามมองหนา

สบตาเขา ฟงค�าตอบของเขาอยางตงใจ ใหเขารบรวาฉนฟง

เขาจรงๆ ตอมาฉนเรมดงเพอนๆ ของเขาเขามาพดคยดวยกน

ทละคนสองคน จนเปนวงพดคยปกตทมเขา เพอนๆ และฉน

เขาเรมมความมนใจ กลาทจะพดหรอแสดงความคดเหนของตวเอง

ออกมา และมความวางใจในตวฉน ท�าใหเรามปฏสมพนธ

ทดตอกน รบรทกข - สขซงกนและกน

ในเทอมนเดกคนน เปลยนไป เขามาโรงเรยนดวย

ความเบกบาน ราเรงสดใส และกจะเขามากอดฉน แลวจะเอฉน

ทกวน และเมอเดกมพฒนาการเปลยนไปในทางทด ไมเกบตว

ครอยากบอกวา...การเปลยนแปลงของครสงผลอนยงใหญ กบเดกๆ ความวางใจในตวคร การมปฏสมพนธทดระหวางเดกและคร ท�าใหเดกๆ เปลยนแปลงและมพฒนาการทดได

20

KINDERGARTEN

ขอเพยงโอกาสและค�าชมครปราน สภาภพ (ครน)

20

21

ถง...ครน เพอนรก

วนนไดฟงนทานเรองจดจากครโม เลยเกดแรงบนดาลใจ

ในการยอนมองตนเอง เพอความกาวหนาไปสการเปนแบบอยาง

ทดกบเดก ทตดสนใจเขยนมาเลาใหเธอฟงเพราะเธอกเปนคร

เหมอนกบฉน และมความเชอเดยวกนวา ครเปนอยางไร

เดกกจะเปนอยางนน

มเรองทฉนประทบใจมากในตวเดกคนหนงซงเปนเดก

ในหองปลายฟาของฉนเอง เดกคนนครงแรกๆ ทฉนมาเจอ

กบเขา เขาเปนเดกมน�าใจชวยเหลองานตางๆ ในหอง ท�าไดด

ทกงาน ยกเวนจะท�างานเพยงงานเดยว เมอท�าเสรจแลวจะไมท�า

งานอนๆ อก แลวกมาบอกกบฉนวา “หนท�าแลว ๑ งาน”

เมอฉนเจอเหตการณนเปนเรองสะกดใจมากวาจะท�าอยางไร

ทจะเปลยนเดกคนนได ฉนเองนนเวลาทท�าการงานใน

หองเรยน ฉนกจะท�าทกงาน ไมตองดวาเปนหนาทหรอเปลา

เสรจงานหนงกไปท�างานอนๆ ตอ ฉนเลยคดวาจะตองคอยๆ

ชวนเดกคนนท�างานไปกบฉน ฉนบอกเดกๆ วามาท�างานกน

คนละไมคนละมอ เจองานกท�าไป ฉนจะคอยชวนเขาอยเรอยๆ

ทกวนๆ เมอเวลาผานไป เขากชวยเหลองานฉนมากขน แตยง

เปนการบอกใหเขาท�า เขากยอมท�าให คอยๆ เขยบจากท�า

ทละอยาง เพมขนเปน ๒ อยางและ ๓ อยาง และฉนกใชวธ

ชมเขาทกครงทเขาท�างานเพมขน แสดงใหเขาเหนวาสงทเขา

ท�าอยในสายตาครตลอด

เวลาผานไปประมาณไมถงเดอน วนหนงเดกคนนมาแตเชา

ท�างานในหองเกอบจะหมดทกอยาง ตงแตยกเกาอ กรอกน�า

ใสเหยอก จดทลางจาน ปทกนลน เชดชอน เมอเขาท�าเสรจ

และตดสนใจขอไปเลน ฉนเหนความเปลยนแปลงทเกดขน

จงไมปลอยใหพลาดโอกาสนไป ฉนรบเขาไปคยกบเดกคนน

ในทนทวา ครชนใจและมความสขมากทหนมน�าใจชวยเหลองาน

ไดมากมายขนาดน (ขณะพดฉนยมและน�าตาคลอ เสยงเครอๆ)

เดกคนนมองมาทฉนและยมเชนกน ฉนเลยเขาไปกอดและ

พดกบเขาวา “ขอบใจนะจะ” และบอกวา “วนนหนเหมางาน

หมดเลยนะเนย” เดกไมเขาใจค�าวาเหมา เดกถามฉน ฉนจงเลา

เปนนทานวาเปนเรองราวของเดกผหญงใจดคนหนงชวยงานคร

เกอบหมดทกงาน งานทท�าเกอบหมดเลยเรยกวา เหมา

เดกคนนนเดนไปยมไป

ตงแตวนนนมาไมวาฉนจะขออาสมครชวยงาน เดกคนน

จะไมลงเล จะเปนคนแรกๆ ทอาสาท�างานและหางานใหตนเอง

เปนงานทเขาคดท�าขนมาเอง เชน ชวยดแลนองจดกระเปา

และเขากสามารถท�าไดอยางตงใจ ค�าพดทพดกบนองเปน

ค�าแนะน�าอยางออนโยน

ครอยากบอกวา...ตลอดเวลาในการท�างานในหนาท “คร” ฉนเชอเสมอวา ครเปนแบบอยางทดและเปน แรงบนดาลใจใหเดกๆ ได สองมอของคร นแหละทจะสรางโลกแหงการเรยนรใหกบเดก อยางเตมศกยภาพทเขาม

22

KINDERGARTEN

แคครรจงหวะและมจนตนาการครพชรย เพลนเพลงเพราะ (ครพช)

ถงพช

เรองภมใจมากทสดของครอนบาลในเทอมทผานมา แมวา

จะเปนเรองเลกนอย แตกเปนเรองทมความหมายตอฉนมาก

นนคอการพาเดกท�าของเลนตามความสนใจเรองสตว ตามโครงงาน

สวนสตวแสนสข วนหนงในขณะทเดกๆ เลนอย ในสนาม

มเดก ๒-๓ คนพบใบไมทมลกษณะเปนใบยาวๆ เหมอนหกระตาย

จากเดมทเปนเดกทยงไมคอยมความมนคงทางจตใจเทาไรนก

เขาคดออกแบบใบไมมาตดทหวเขา เหมอนเปนการตดหกระตาย

โดยเอาใบไมมาตดเขาทผมแกละทมอย ๒ ขาง พยายามตดเอง

อยนานแตตดเองไมได เลยขอใหครชวยตดให ฉนเหนถง

จนตนาการของพวกเขาและฉวยโอกาสเขาไปรวมในจนตนาการ

ของเขาดวย พอฉนชวยตดหใบไมเสรจ เขามทาท แววตา

และสหนาทเบกบาน มความสขมาก กระโดดโลดเตนเปน

กระตายรอบๆ ตวครดวยความสนกสนาน และตอดวยเลน

ตามจนตนาการของตนเองตอไปอก

อกเรองหนงคอการเลนกบลม ทเดกๆ ชวยกนคดท�า

ของเลน คอกงหนลม จากเดมท�าดวยกระดาษ A4 แบบบาง

น�ามาระบายส แตพบวามปญหาทกระดาษนมไป เดกกมา

บอกกบฉน ฉนรบฟงเสยงของเดกๆ และชวยแกปญหาดวย

การเปลยนกระดาษมาเปนกระดาษ ๑๐๐ ปอนด ซงเปนงานท

ยากขนส�าหรบเดกๆ ทตองเตรยมแกนกงหน ผกไม ผกยางเขา

กบไม ตดกระดาษดวยกรรไกรใหเปนรปกงหน และเจาะกระดาษ

ซงเขากพยายามแลวพยายามอกอยหลายครง ตรงนฉนเขามา

ชวยเมอเหนวาเรมจะเกนความสามารถทเดกจะท�าได ฉนกบ

เดกชวยกนท�ากงหนจนเสรจ จนน�าไปวงเลนกนได เดกๆ รสก

ภมใจและดใจเมอไดน�ากงหนกลบบานไปดวย

ฉนวาการทฉนอยกบเดกๆ สงเกต และรบฟงเขาอยางใสใจ

จรงๆ และเขาไปรวมเลนในจนตนาการของพวกเขา ในโอกาส

และจงหวะทเหมาะสม เมอบวกกบความตงใจมงมนของพวกเขา

กท�าใหพวกเขาประสบความส�าเรจในการท�าของเลน

เรองเลกๆ เหลานสรางความรสกทดๆ ใหเกดขนกบ

ทงเดกๆ และคร และถาจะใหดกวาน ครงหนาฉนวาฉนจะไมลม

ใหเดกลองคดแกปญหาดวยตนเองกอน ถาไมไดจรงๆ ฉนถงจะ

เขาไปชวย

ครอยากบอกวา...เป นการดกวาถาครฝกทจะเป นผ รอ ไมตองรบ ใหเดกลองคดแกปญหาดวยตนเองกอน โดยครยงไมตองเขาไปชวย

23

เรยนคณจรรยา แกวมวง

สงทภมใจในตวเอง ๑ ปของการศกษา เรมจากกจกรรม

การเลานทานตงโตะ ทคณครจะตองมการท�าตวต กตาคน

เสอและสตวตางๆ เปนตวเลกๆ ขนาดจวๆ มาใชประกอบ

การเลานทาน เราเองถงแมจะมพนฐานการถกนตตงมาบาง

แตกเปนแบบงายๆ ทเปนรปทรงสเหลยม และกท�าเปนเพยง

ไมกอยาง เมอตองการใชงาน ประกอบกบอยากชวยท�าใหคร

เอาไปใชเลานทานไดสนก และยงมเดกๆ มาถามอกวา พอด

ท�าตวสตวอะไรไดบาง อยากใหท�า เรากบอกเดกไปวา เดยวจะ

ลองท�าดนะ แถมดวยเรากมใจรกชอบอยแลว เลยตดสนใจ

ทดลองวาดแพทเทรนเอง ลงมอท�าด ลองถกตวสตว ถกผด

ถกถกอยหลายเดอน บางครงไหมเปนรด�าปดป ปรบแกกนไป

จนในทสดเรากท�าได เราสามารถถกรปสตวแปลกๆ อยางเชน

กงกอ มา หนจด แมว กระตาย หวแครอท และอนๆ ททกคน

เหนตางพากนชอบ บอกวานารกเหมอนจรงมาก ถามเราวา

ท�าไดอยางไร

เราเกดความภาคภมใจและอยากจะไปสอนเพอนๆ ครท�า

แตเขากบอกวามนท�ายาก แตกมคนหลายคนทชอบ แตบอก

วาไมมเวลาท�า และท�าไมเปน เรากเลยใชวธชวนกนมาถก

ในชวงเวลาชมรมของคร นงท�าไปพรอมๆ กน ท�าใหด ใหท�า

ตามบาง ในทสดกส�าเรจ มครหลายคนถกไดกยงท�าใหเราดใจ

และภมใจมากขน

เปดใจเรยนร ลองผด ลองถก จนท�าได

ครจรรยา แกวมวง (พอด)

เราอยากบอกใหเพอนๆ ฟงวา มนไมยากหรอกถาจะท�า

อะไรสกอยาง เราตองมนใจในตวเอง ตองเปดใจทจะเรยนร

ถาทกคนเปดใจเรยนรกจะสามารถท�าได บวกกบมจนตนาการ

และความตงใจอกนด เรายงคดตอไปวาความรพวกนจะไมม

ประโยชนถาคงอยกบเราตลอดไปโดยเกบไวคนเดยว ถาเรา

ถายทอดกบรนตอไป กจะมคนเรยนรตอไปเรอยๆ มคนสานตอ

ไปอกนาน

ครอยากบอกวา...ถาเราเปดใจทจะเรยนร กลาลงมอท�าไปเลย ลองผด ลองถก มนใจในตวเอง บวกกบ มจนตนาการ และความตงใจอกนด ทกคนกจะสามารถท�าในสงทคดวายากหรอท�าไมได ไดในทสด

24

มนเปนสงทละเอยดออนมาก เพราะการทน�าในแจกนหก

ทจรงมนเปนเรองธรรมดา ฉนเอควรทจะทบทวน ระวงทาท

ค�าพดไมใหอารมณทอยภายในใจมาท�ารายตวฉนและเดกๆ

รวมถงทกๆ คนทอยรอบตวฉน

ฉนชอบนทานเรองนจง อยากใหได หยบมนมา

อานบอยๆ

KINDERGARTEN

สตตองอยกบตวครฐศรกษ รจเรขเสรกล (ครโบว)

ถงโบว

วนนฉนไดฟงนทานเรองจด กอนหนานฉนเคยฟงมา

นานแลว วนนเปนวนทดทฉนไดกลบมาฟงอกครง เหมอนกบ

เปนการทบทวน ย�าเตอน เรยกสตใหรสกตวกบการอยกบเดกๆ

เมอยอนกลบไป ฉนเผลอท�าอะไรลงไป เพยงแค

เหตการณเลกๆ เมอมเดกคนหนงท�าน�าในแจกนดอกไมหก

ฉนไมรตวเลยวาฉนแสดงทาทางไมพอใจ หงดหงด ถงแม

ค�าพดจะเปนค�าพดทวา ไมเปนไรกตาม แตเมอฉนเหนสหนา

และทาทางทเดกคนนนแสดงออกมา ฉนรสกวา นฉนท�า

อะไรลงไป เดกคนนนตกใจและกลว รบหยบผามาเชดน�า

ทหก มนท�าใหฉนเหนตวเองอกดานทไมมสต ไมระวง

ครอยากบอกวา...ครต องเหนตวเอง มสต ระวงทาท ละเอยดออนตอค�าพด ไมใหอารมณ ทอยภายในใจมาท�ารายตวเองและเดกๆ

25

พลงแหงความเชอใจ ก�าลงใจมคาส�าหรบเดกๆ เสมอครวฒภา สวางสข (ครบว)

จดหมายถงบว

หลายครงและดเหมอนบอยมากๆ ทเดกๆ มกจะเรยก

ใหเราดในสงทเขาท�า เรองบางเรองเราคดในใจวาจะเรยกใหด

ท�าไมหนอ ครเหนแบบนอยบอยๆ เชน เวลาทเดกปนโหนเชอก

ในชวโมงมวยไทย เดกโหนบารตอนเลนอสระ หรอแมกระทง

กอกองทรายไดสงเพยงไมกเซนตเมตร ทกครงทเดกๆ เรยกใหด

“ครบว ดหนส หนปนไดแลว”

“ครบวดหนส หนท�าได”

ทกครงทไดยนเสยงเรยก แลวเราหนไปมอง เดกจะสงยม

ใหโดยมนยยะอยางภาคภมใจ เรากจะสงยมกลบไปให แลวพดวา

“โอโห เกงมากเลย ท�าไดยงไงเนย” ทกครงทเราพดแบบน

รอยยมของเดกจะกวางขนทนท แลวท�าซ�าๆ เพอใหเราเหน

กลบมานกด จากค�าถามทเราสงสยกเรมไดค�าตอบ

เลกๆ อยางนอยเราสนใจเขาอยนะ เรายงมเดกอยในสายตา

และเดกๆ กยงมครบวอยในความนกคดของเขาเสมอ

มเดกทไมเคยกลาโหนบารทงทเปนพโต เราบอกเขาวา

ไหนหนลองท�าดส ครเชอวาหนท�าไดนะ เขาเรมลองโหนและ

ตกตงแตจะเออมขนขนทสอง เราบอกเขาวา “โห นเปนครงแรก

ยงพลงเยอะขนาดน แลวครงตอไปจะเปนอยางไงนะเนย คร

ยงปนไดขนเดยวเลยนะตอนน” เดกคนนนกหนกลบไปโหนบาร

และพยายามมากขนๆ

พลงแหงความเชอใจและก�าลงใจเปนสงมคาส�าหรบ

พวกเขาจรงๆ

ฟงเสยงหวใจของพวกเขาตอไปนะ

ครอยากบอกวา...เดกๆ มครอยในสายตาและในความนกคดของเขาเสมอ ก�าลงใจเปนสงมคาส�าหรบพวกเขาจรงๆ

26

KINDERGARTEN

แลววนหนงเขาจะท�าไดครศรเพญ เหลองยงยง (ครเพญ)

ถงเพญ เพอนรก

วนนไดฟงนทานเรองจดอกครงหนงจากครโม ผน�า

ประชม ท�าใหเรานกยอนถงเหตการณทเราไดมโอกาสดๆ

ในการสรางคณคาในตวเดกคนหนงทดเหมอนไมเหนคณคา

ของตนเอง เพราะเดกคนนนเปนโรคกลามเนอออนแรง

มลกษณะแขงขาลบ เดนเหนต องเกาะ ต องให ครจง

ท�าอะไรไดชา เพอนๆ ตองเสยเวลารอเขา ไปวงเลนกบเพอน

กไมได ท�าใหเรมถกเพอนบางคน แสดงออกวาไมคอยชอบเขา

นองๆ กร สกวาพคนนไมเกง เราเองร สกสงสารเดกคนน

และกไมชอบทเดกๆ บางคนในหองกระท�ากบเขา ไมอยากให

เกดเหตการณแบบน เราอยากใหเขาลองพยายามท�าอะไร

ใหไดดวยตนเอง เราจงเขาไปคยกบเขา ถามวาเขาตองการ

จะท�าอะไรใหไดเหมอนเพอนๆ หรอคนอนๆ หรอเปลา เขา

บอกวาเขาอยากท�าได เราจงบอกเขาไปวา “ครกเชอวา

หนท�าไดเหมอนคนอน แตหนตองมความพยายามใหมากกวา

คนอนๆ หลายเทานะ”

เราเรมเหนถงฉนทะทเกดจากตวเขาแลว เหลอเพยง

แคโอกาสและก�าลงใจทเราตองหมนสรางใหเขามากขน

เราจงเปดพนท ใหโอกาสใหเขาท�าอะไรๆ ไดดวยตนเองมากขน

เชน วนหนงเราพาเดกๆ ไปเดนเลนรอบสวนปา ปกตเขา

จะตองเดนเกาะ ใหครจงมอไป เราลองใหเขาเดนไปดวย

ตวเอง เขากพยายามเดนไปชาๆ มลมบาง แตเขากไป

ถงจนได และหลงจากนนเราเหนผลส�าเรจวาเดกคนนน

กลาลอง กลาลย กลาท�าในสงทไมเคยท�าในหองเรยนมากอน

เชน เดมเวลาเราใหเขาชวยหยบสมดไปเรยงใหเพอน

ชวยงานบรการของหอง เขาจะปฏเสธตลอด แตพอระยะหลง

เขายอมท�าโดยทเราคอยพดใหก�าลงใจ และชวยเหลออยขางๆ

หางๆ

เราชนใจมาก แลววนหนงเขาจะท�าไดดวยความมนใจ

ทเตมเปยมของตนเอง

ครอยากบอกวา...การใหโอกาส ใหพนทและค�าพดให ก�าลงใจของคร สามารถชวยใหเดกเหนคณคาของตนเอง กาวขามปญหาและอปสรรคได

27

PRIMARY

ภาพสน�า โดย นายธนพล เมฆอรยะวฒน (ทอป) ศษยเการงอรณ RA12

28

PRIMARY

การเรยนรงอกงาม เพราะความเมตตาของครครทวา เสมวมล (ครวา)

ถงวา

ในปการศกษาทผานมาเราร สกประทบใจกบการสอน

ภาษาไทย เรองแรกคอการสอนเขยนอสระ ตอนแรกๆ เดกๆ

จะไมกลาเขยนเลย ถามไปถามมาเรากพบวาเดกเขากลวเขยนผด

เขาเลยไมกลาเขยน บางคนกจะถามและใหเราเขยนใหด

สรปกคอความกลวนนเองทเปนอปสรรค

เราเลยใชความเมตตาแทนการสอน คอการเปดประต

ความกลวใหเดกๆ ออกมา โดยใชวธผอนคลายตวเราเอง

ไมแสดงความอยากใหเขาเขยนออกมา พดใหก�าลงใจ

ไมคาดหวง ชนชมความกลาของแตละคน เราท�าแบบนทกครง

ทมการสอนเขยนอสระ เราไมเคยวาหรอต�าหนเดกๆ เลยเวลา

เขาเขยนผด เธอเชอไหม เวลาผานไป ๑ เดอน เขากลาขนมาก

แทบจะไมมเดกๆ ถามเราเลย พอถงเวลาเขยนทกคนกม

หนากมตาเขยน จนผานพนไป ๑ ปการศกษา เราเหนเดกๆ

พฒนาการเขยนไปมาก มนมากกวาความกลาดวยซ�า แตเขา

เขยนเกงขน บางคนเกงจนไมอยากเชอ

อกเรองหนงคอการสอนเขยนบนทก เราใหเดกเขยน

บนทกเปนขอๆ วนละ ๕ ขอ พอแมกงงวาท�าไมใหลกเขาเขยน

แบบน หลงจากเขยนได ๑ สปดาห เราใหเขาเอาตวเลขออก

ตดค�าวา ฉน ออก แลวใชเวนวรรคแทน น�าขอความมาตอกน

เออ...เดกๆ เขยนบนทกและเวนวรรคไดเกอบทกคน

เราเลยอยากบอกกบเธอวา ถาเธออย กบเดกเลกๆ

เธออยาไปใหคากบการอธบายหลกการมากนกนะ แคเธอให

ความเมตตาและเปนมตรกบเขา เดกๆ เหลานนเขากจะคอยๆ

คนพบตนเองและเรยนร ไดดขน อยาลมนะ เธออยาเอา

ความคาดหวงของตวเองไปใหเดก แตเธอจงเอาความรก

ความเมตตา และการเปนมตรทดใหเขาแทน แลวการเรยนร

ของเดกเขากจะงอกงามเอง

ครอยากบอกวา...ครตองระวงอยาใหความหวงดของคร กลายเปนความคาดหวงจนกดดนเดก ครควรสอนดวยความรก ความเมตตา ยอมรบและเขาใจเดกอยางทเขาเปน

29

ความภมใจของคร คอเดกเรยนรไดดวยตนเองครอบล เชอชมกล (ครเบนซ)

หวดดเบนซ

เธอรใชไหมวาฉนเปนครอยทโรงเรยนรงอรณ ทผานมา

ฉนสอนนกเรยนชน ป.๓ แตว าปนฉนไดมโอกาสสอน

นกเรยนชน ป.๒ ในความคดของฉน วนแรกทสอนฉนคดวา

ท�าไมเดกชน ป.๒ ถงเดกกวาชน ป.๓ เยอะจง ท�าอะไรเอง

ไมเปนเลย ในวนแรกตองสอนทกอยาง แมกระทงการขด

เสนกนหนา เขยนวนท การเวนวรรค ชางเปนปทโหดรายเสย

นกระไร แตพวกเรา (หมายถงครในทม ป.๒) ทงหมดกตงเปา

ไวตงแตเทอม ๑ วาเราจะฝกเดกของเราใหเรยนรไดดวยตนเอง

ไดเลอกเรยนในสงทเขาสนใจ โดยครมโจทยให แลวใหเดก

ชวยกนออกแบบวธการเรยนร หรอหาค�าตอบในเรองทเขาสนใจ

ดวยตนเอง ครมหนาทเปนทปรกษาและใหค�าชแนะเทานน

(อาจจะมแอบสอนหรอบอกบางในบางครง แหะๆ)

เธอเชอไหมวาจากเดก ป.๒ เมอตอนตนเทอมทท�าไมได

แมกระทงขดเสนกนหนา เขยนวนท มาเทอมสามเขาม

พฒนาการในการท�างานอยางมาก อยางเชนในงานหยดน�า

ทผานมา (หยดน�าคองานทเดกๆ จะน�าเสนอสงทตนเองได

เรยนรมาตลอดทงเทอมใหผปกครองชม) เดกๆ ไดเลอกหนาท

ดวยตนเองว าอยากจะน�าเสนอในรปแบบใด ซงกมทง

นทรรศการ เกม ละคร การท�าอาหาร ฯลฯ ซงลวนแตเปน

กจกรรมทเขาเคยท�ามาแลว และคราวนเขาอยากจะท�าดวย

ตนเอง (ดวยตนเองจรงๆ นะ แบบวาไมตองมครมาชวยเลย)

เราแคคย Concept กบเขาวาสงทเราตองการจะน�าเสนอ

คออะไร เนอหาประมาณไหน จากนนแตละกลมกแยกยายไป

ชวยกนคด เธอเชอไหมวาเขาคดกนตงแตกระบวนการแรก

จนถงกระบวนการสดทาย เชน กลมเกม กคดวธการเลน

อปกรณทต องใช ไปจนถงของรางวลทจะใหผ ปกครอง

ทเลนเกมชนะ บางกลมเกมาก เขาคดวาจะใหกลวยเปน

ของรางวลแกผปกครองทเลนเกมชนะ เมอคดรปแบบ วธการ

เสรจแลว กไดมโอกาสน�าเสนอใหครชม และน�าขอเสนอแนะ

ของครไปปรบ

ผลออกมาในวนงานอาจมบางจดทดแลวยงผดพลาด

ไมสมบรณ แตสงทครภาคภมใจคอเดกของเราเขาท�างาน

กนเองจรงๆ นะ (มบางกล ม บางคน กอาจตองกระต น

นดหนอย) ชนใจจรงๆ ทเหนวาเขามพฒนาการ สมกบจะเปน

พ ป.๓ แลว

ครอยากบอกวา...เมอคร เปลยนความคาดหวงมาเป น ความ เช อม น ในศ กยภาพของ เด ก จงท�าใหเดกเรยนรไดดวยตวเอง

30

PRIMARY

นกเรยนคอผสะทอนผลการเรยนร ไมใชแผนการสอนของครครกนยารตน แกวลนไม (ครตาล)

ถงตาล

ตลอดทงภาคเรยนของเทอม ๓ ในปทผานมา ป.๑ เขาเรยน

เรองสตวกน โดยเนนกระบวนการทางวทยาศาสตร คอ สงเกต

สบคน และบนทก จากนนกคอยมาถายทอดสงทไดเรยนรรวมกน

ทงจากสงทมองออกดวยตาและมองไมเหนดวยตา จากการไป

สงเกตสตวในโรงเรยนกนกอนออกภาคสนามใชไหม จากนน

กไปสวนสตวตอ กใชวธเดมนนแหละ แตรอบนเราอยากใหใจ

เขามองเหนคณธรรมบางอยางจากการทเขาไป แตตองบอกเลย

วาฉนคอนขางคาดหวงและวางแผนไปมากๆ พอเอาเขาจรง

ฉนกลบท�าตามทตวเองตองการไมไดสกอยาง

พอวนสรป รอะไรไหม เดกเขาไดนะ ไดเรยนรเยอะแยะเลย

มนท�าใหฉนซงจนพดไมออกอยหนาหองเรยน มคนอยากจะพด

พดหลายๆ ครง จนฉนตองเพมคาบเรยน และใหมเวลาพอ

สงทเขาพดมนดมากเลยนะ หวขอทฉนใหเดกบอกคอ สงทฉน

ไดเรยนรจากการไปสวนสตว เชน

“ผมไดเรยนรวาสงโตมนตองอดทนมากๆ ทตองอยใน

ทแคบๆ คอกรง เพราะปกตมนตองอยในทโลง” จากเดกชาย

ไตฝนผไมเคยอยนง

“เพนกวนตองปรบตวมากๆ เลยละคะ เพราะประเทศไทย

รอน เขานาจะอยในทหนาวๆ แตเขากตองปรบตว ไมงนเขา

กตาย” จาก ด.ญ.โอปอลผตงใจเรยนเสมอ

“ผมไดเรยนรความสามคคของกวางครบ เพราะถาเขา

ไมอยเปนฝง เขากตองถกลา” จากเดกชายขนนหลงหอง

“หนไดเรยนร การพรางตวของง เพราะถาไมมองดๆ

แทบจะหาเขาไมเจอเลย” จาก ด.ช.ปน

“หนไดเรยนรถงความอดทนกบความรอนและเหนอย

จากการเดนเยอะๆ ในสวนสตว แตกสนกดคะ” จาก ด.ญ.ปใหม

และอนๆ อกมากมาย วนทไปภาคสนาม ฉนคดวาหองฉน

แยทสด แตสงทตามองเหนกไมใชผลส�าเรจเสมอไป สงทเขาได

และพดออกมาตางหากคอผลส�าเรจจรงๆ

ขอบใจทท�าใหครไดเรยนรนะคะ

ครอยากบอกวา...เมอครเปลยนวธคดจากการอยากใหเดกเปนในสงทตวเราอยากใหเปน มาเปนมองในสงทเดกเปนจรงๆ ผลทเรามองเหนในตวเดก อาจจะมากกวาสงทเราอยากใหเปน

31

นอกหองเรยนคอเวลาท�างานหนกของครในหองเรยนคอเวลาเรยนรของนกเรยนครณฎฐสดา ดอนเส (ครโนต)

ถงครโนตทรก

การสอนของฉนสดๆ ในปทผานมา ฉนรสกทกขใจมาก

ในการเขยนแผน ฟงขอเสนอแนะจากอาจารยรชดา และเตรยม

สอทมากมาย แตฉนกผานกระบวนการเหลานนมาไดอยาง

ทกลกทเล ถาเปนนกกฬาวายน�ากคงเกอบจมน�าหลายครง

แตการเตรยมการทหนกกอนเรมสอนนน ฉนเพงร สกวาม

การพฒนาภายในและออกดอกออกผลมาสผเรยน

จรงส ฉนสอนวทยาศาสตร ป.๔ นะ มนกเรยน ๗๕ คน

๓ หองเรยน การเขาสอนโดยมสอเปนตะกราเขาไปทกครง

หรอมภาพตดกระดาน มกจกรรมใหนกเรยนไดทดลอง

ตรวจสอบอยเสมอ ท�าใหฉนไดยนเสยงนกเรยนชายคนหนง

(เชว) สะทอนความคดออกมาวา “ครครบ ปนผมวาผมได

ทดลองวทยมากมายเหลอเกน แทบไมมคาบใดเลยทผมไมได

ท�าการทดลอง” แฟนคลบเดกผหญงและเดกผชายกไมแพกน

เขาเหลานนตงตารอคาบวทย และมกมค�าถามวา “วนนผม/

หนจะไดท�ากจกรรมอะไรคะ” หรอแมแตผปกครองยงสะทอน

ทายภาคเรยนวา “ลกชายผมบอกผมวาเขาชอบวทยทครสอนมาก

ครสอนไดสนกทสด”

จากการอภปรายแลกเปลยนแนวคดของวทย ขอบอกวา

ป.๔ รนนไมธรรมดาเลยจรงๆ ตอบไดตามทคาดเดาไว หรอ

ไมกเกน Concept ทตงไวดวย

นถงเรยกวา “นอกหองเรยนเปนเวลาหนกของคร

ในหองเรยนเปนเวลาของการเรยนรของนกเรยน”

ครอยากบอกวา...นอกหองเรยนเปนเวลาท�างานหนกของคร ทตองอาน คด เขยนแผน เตรยมสอ ทดลอง กอนสอน ทงฟงค�าเสนอแนะจากผร เพอใหครเทาทนสถานการณความรทปรากฏ ตรงหนา แลวใหในหองเรยนเปนเวลาแหงการเรยนรของนกเรยนอยางแทจรง

32

PRIMARY

เมอครสนกทจะเลานกเรยนกสนกทจะเขยนครณฏฐนนท จตตเพชร (ครแอน)

ถงแอนเพอนรก

ตอนนเราไดสอนชน ป.๑ ซงเดกๆ นารกกนทกคน

บางคนอานหนงสอกบเขยนหนงสอยงไมได แตเรากใชวธ

การสอนแบบแทรกรปแบบเกมตางๆ เขาไปตลอดภาคเรยน

เราไดลองฝกใหเดกของเราเขยนอสระ โดยทแตละครงเราจะใช

วธยกตวอยางตางๆ นานา ทงเรองจรงและเรองทแตงขนบาง

แลวใหเดกลงมอเขยนตามหวขอทเรากบเพอนในทมคดขนมา

ภาพแรกทเราเหนตอนเรมตนเทอมแรกใหเดกลองเขยน

มเดกหลายคนยงงง ยงไมเขาใจ เรากตองอธบายซ�า ตอจากนน

ทกๆ ครงเรากจะคดหวขอทตนเตนบาง เศราบาง สนกบาง

เดกๆ เรมเขยนเกงมากขน ทประทบใจสดๆ กคอหวขอ

ฉนเปนคนอยางไร ไมนาเชอเลยแอนเอย? เดกของเรา

สามารถเขยนสะทอนตนเองไดเปนอยางดเลยทเดยว เทยบนะ

หองเราม ๒๕ คน สะทอนตวเองไดอยางชดเจน ๒๐ กวาคน

เลยละ

เราเลยรสกวาเราตนเตนมความสขจากการไดสอนเดก

จากทเขยนอานไมคอยเกง ท�าใหสามารถเขยนอานไดคลองขน

และทส�าคญสามารถมองสะทอนตนเอง บอกความรสกของ

ตนเองไดอกดวย

ครอยากบอกวา...บางครงคร เผลอกดดนและคาดหวง มากเกนไป แตเมอครเปลยนวธการคด และวธการสอนตามสถานการณปจจบน ใหนกเรยนสนกในการอานและเขยน ครกมความสขในการสอน

33

ความเขาใจมาจากการลงมอท�า ไมไดมาจากทครสอนครพชร อนนตทรพยสข (ครออ)

ถงออ

วนนฉนเขยนจดหมายถงเธออกฉบบหนง เพราะจรงๆ ฉน

มเรองเลาประสบการณจากการสอนมากมาย ความประทบใจ

หลงจากสอนแลวเดกๆ เขาถงคอนเซปต จนท�าใหฉนกภมใจ

ไมนอย แตอยางวาหลายเรองกไมประสบความส�าเรจ แตเธอ

เชอไหม อยางนอยชวโมงเหลานนมนท�าใหฉนสอนดขน

ในปถดไป

เธอวาเธอจะท�าใหเดกเขาใจโจทยหมๆ โจทยนไดอยางไร

๑ ตารางเมตร เทากบกตารางเซนตเมตร ถาเปนเธอจะสอน

อยางไร ฉนวามนงายนดเดยว กวาดรปสเหลยมแลวกเขยน

ใหเหนดานกวางยาว ดานละ ๑ เมตร แลวกถามวา ๑ เมตร

เทากบกเซนตเมตร กเขยน ๑๐๐ ซม.ลงไปตรงดานกวาง

และยาวนนแหละ (เออ จรงๆ กดานเทากนอะนะ) เดกๆ เรยน

มาแลววาถาจะหาพนทตองเอาดานกวาง x ยาว กไดค�าตอบ

งาย จบ แตเออ... ไมจบ เดกทเขาใจมไมถง ๑ ใน ๔ ของหอง

แตเดกเขากกลวครเหนอยมง เขากดเหมอนเขาใจ แตฉนพบ

วาเดกไมเขาใจจรงๆ

ในปนฉนจง... เอา! เดกๆ จบกล ม ครมกระดาษ

หนงสอพมพ ๓ แผน สกอตเทป และไมเมตร ๑ อน ชวยกน

สราง ๑ ตารางเมตรขนมา เดกๆ ชอบมาก กระตอรอรนจรงๆ

จากนนใหตตาราง ๑ เซนตเมตรใหเตมแผน พรอมกบถามวา

๑ ตารางเมตรมกตารางเซนตเมตร มบางคนตอบไดแบบมนใจ

๑,๐๐๐ ตารางซม. บางคนกตอบถกนะ แตจะกคนในหนงหอง

จากนนบางสวนกตเสนไปสกพกกเรมบอกวา ไมนาใช สกพก

เขากตอบถก จากเวลาและขอจ�ากดท�าใหตองหยด เดกบางคน

กยงตอบไมถกอย แตฉนกเหนวามคนทเขาใจมากขน และ

อยางนอยเขารวธการวาจะหาค�าตอบไดอยางไร และความรสก

เชงจ�านวนวา ๑ ตารางเมตร ไมใช ๑๐๐ หรอ ๑๐๐๐ ตาราง

เซนตเมตรแนนอน

ครอยากบอกวา...ครงนเปนการเรยนร ทมคาทงของคร และนกเรยน ครไดร วาการใหนกเรยน ไดลงมอปฏบตนนไดอะไรมากกวาค�าตอบ เพรา ะ เป าหมายของการสอนไม ได อยทค�าตอบแตเพยงอยางเดยว หากแต อยทนกเรยนไดเครองมอ วธการ และ มประสบการณในการแกปญหา

34

PRIMARY

เมอครมองขามความซนของเดกจงเหนความสรางสรรคของเดกซนๆ

ครวภารตน วงศวรรณะดลก (ครตาย)

ถงตาย

ถาจะเลาถงประสบการณการเรยนรของเดกทเราประทบใจ

พอนกถงหนาเดกของเรา ตายกฮาแลวใชไหม วรกรรมของเขา

เยอะมาก ถาใหเขยนประสบการณปญหานอกหองเรยนของ

พวกเขาอาจจะงายกวา เพราะมใหเรยนรวนละหลายเรอง

และดวยความทพวกเขาซน ดจะหาเรองเลนไดตลอดเวลา

นแหละ มนเลยท�าใหเราประมาทพวกเขาเหมอนกน

ทายเทอม ๒ เราใหเดกคดโครงการจตอาสา และมเดก

กลมหนงไดแก พต เซน กด ปน ฟลค ภม แคชอตายกคด

แลวใชไหมวาเรายอมใหพวกเขามารวมอยดวยกนไดอยางไร

ตอนทพวกเขามาขออยดวยกน เรากคดหนกเหมอนกน แตก

ลองด แลวตอนทท�างาน ระหวางทใหคดโครงการ เรากเหน

กลมนดหวเราะกนสนกสนาน ท�าทาทางเหมอนเลนกนเสยงดง

เรากคดวาพวกเขาเลนกนแนนอน กกะเขาไปจดการ แตพอ

เขาไปเราผดคาดมาก เขาคดท�าโครงการรณรงคแยกขยะโดย

ดดแปลงเพลงพมากมารองรณรงค เชน ชวนใหคนแยกขยะ

เขาชวยกนแตงกลอน

เราดใจมาก ไมคดวาเขาจะแตง เพราะปกตพวกเขา

ไมชอบเลย แตพวกเขาทกคนกพยายามชวยกนแตง แนนอน

มนยอมมค�าตลกๆ แวบๆ ออกมา แสดงถงความบนเทง

ในหมคณะของพวกเขา แตเขากไมไดเอามาใสในเพลงหรอกนะ

ทเขาแตงในเพลงดมาก ซอมทาเตนกนอกตางหาก เราเลยด

เหมอนวาเขาเลนกน สดทายผลงานของกลมพวกเขากออกมา

ไดสรางสรรคทสดจรงๆ

เรากไดเรยนรนะวา การจดกลมเดกแตละครงมนตอง

คดถงงานทเราจะใหเขาท�าดวย อยางงานนมนออกมาดได

เพราะพวกเขาคอเดยวกน มมมอง/ความคดคลายกน พอเขา

เรมไดด มนกตอยอดกนไปได บางครงเวลาเราจดกล ม

เรามกจะกระจายตวเดกทคาดวาจะซน เลน ไมใหอยดวยกน

แตหากมนเปนงานทแรงพอทท�าใหเขาสนใจได เขากอยากให

งานส�าเรจ เขากคมตวเองและจดการเพอนไดอกตางหาก

ไงละ เดกหองเรา เขามกจะมอะไรมาใหเราแปลกใจเสมอ

เรารกพวกเขานะ และมความสขทคอยๆ เหนพวกเขาเตบโต

ขนเรอยๆ

ครอยากบอกวา...เดกเปนอยางไรไมส�าคญเทากบโจทย ทครน�ามาใหเรยนรนนสามารถกระตนศกยภาพทมอยในตวของเดกๆ ทกคนไดหรอไม และหากครมองทการเรยนร ของเดกจรงๆ ไมไดมองเพยงแคให งานส�าเรจ เราอาจไดเหนความสรางสรรค ทนาทงจากเดกหลายๆ คน

35

ท�าความดเลกๆเพอสวนรวมใหญๆครพรรณยมน โตกทอง (ครมนต)

ถงมนต คนนารก

เราเปนครสอนทรงอรณมาหลายป เขาปท ๑๗ แลวนะ

ทกเทอมทกปการศกษาจะมเรองราวประทบใจมากมาย แตปท

๑๖ น (ทจรงเรมมาหลายปละ) ครใหนกเรยนมโอกาสเปน

เจาของโครงการเอง เชนไปภาคสนามสถานทในกรงเทพฯ

ตามทตนสนใจ เราจงพบวาอะไรทนกเรยนสนใจจะท�าไดด

ทกเรองจรงๆ

แตทเราองและประทบใจมากคอใหนกเรยนท�าโครงการ

ตามรอยพอ เปนการตามรอยในหลวงทพระองคทรงท�าเพอ

สวนรวม เราใหเดกเลอกจบกลมตามใจชอบ คอจะรวมกบเพอน

กคนกได แลวเลอกเรองทอยากท�าเพอสวนรวมในโรงเรยน

นกเรยนสองหองมหลากหลายกลม หลากหลายเรองมาก แตละ

กลมเลอกเรองตามทนกเรยนมประสบการณ เหนถงปญหา

จรงๆ พรอมกบพยายามตดตามแมมนจะยากกตาม มกลมหนง

ทเราประทบใจคอ กลมจดรองเทาหนาหองน�า ดเหมอนเปน

เรองเลกๆ นอยๆ ไมมอะไรมาก แตเราเหนถงความเปลยนแปลง

ของนกเรยนชายคนหนง คอกล มนจะรณรงคใหคนมาใช

หองน�าแลวสวมรองเทาแตะเขาหองน�า เมอท�ากจธระเสรจ

จะถอดรองเทาทงไวสะเปะสะปะ หองน�านไมเพยงแตนกเรยน

ในตกจะเขาเทานน ยงมบคลากรสวนตางๆ มาเขาดวย เชน

จากหองครว ครภาษาองกฤษ เจาหนาทหองโอท ฯลฯ

เมอนกเรยนกล มนเลอกท�าโครงการน เราดใจมาก

ทมแนวรวม เพราะเราพยายามจดการกบเรองนมาก นกเรยน

กลมนบอกเปาหมายวาเขาอยากใหตกนดเรยบรอย เพราะ

การถอดรองเทาไมเปนระเบยบ เลยไมนามอง เขาจดเวรกน

จดทกชวงเวลาทวาง เขาบอกวาทกครงทมาดกจะพบวา

รองเทาไมเคยเปนระเบยบ หนงในกลมนจากเดมทเราคดวา

เขาไมนาตดตามจดอะไรมาก แตกลบพบวาเขาจดรองเทา

บอยมาก เราทงทเขาตดตามขนาดน สงทเหนนอกจาก

การจดรองเทาแลว การตดตามงานในหองกดขน เราเคยถามเขา

วาท�าไมเหนจดรองเทาบอยจง เขาตอบวา อยากใหตกของเรา

ดเรยบรอย และเขาพยายามเตอนคนทเผลอถอดแบบ

ไมเรยบรอย เขาบอกจดแลวกไมเคยเรยบรอย ถามเขาวาจะจด

ตอไปไหม เขาบอกวาจะจดตอไป วนหนงกจะเรยบรอย

เรารสกดใจมากๆ วาแมมนจะเปนเรองเลกนอย แต

อยางนอยทสดความคดของเขากเรมเตบโต มองเหนปญหา

เลกๆ แตเพอสวนใหญ เพอสวนรวม เราพยายามปลกสงเหลาน

มาตลอดการเปนคร พรอมกบการท�าเปนตวอยางมาตลอด

วนนเรมเหนดอกผลของมนแลวละ ตงใจบมเพาะตอไปนะ

วนหนงจะงอกงามทงโรงเรยนเลยละ เพอสงคมของเรา

ครอยากบอกวา...เรองนท� าให เรา เปลยนความคดใน การมองปญหา จากทมองเปนปญหาใหญและยากจะแกไข เพราะเราคดเยอะ (ใครท�า ท�าไมถงท�า) แตเดกเขามองปญหาตรงๆ เมอเหนปญหากลงมอแกไขทนท

36

PRIMARY

เมอครพาเรยนจากเรองจรง และดวยค�าถามททาทายความคดครชฎาภรณ พพทธางกร (ครหน)

สวสด หนเพอนรก

หลายครงทการสอนของหนคงสรางความประทบใจและ

เบกบานใหกบทงหนและนกเรยนของครไดไมนอยเลยทเดยว

ครงหนงบานเมองของเราเกดปญหาทางการเมอง เรองของ

ความแตกตางทางความคด ท�าใหเกดความไมสงบขน หลายฝาย

ไดรบผลกระทบนน แมกระทงนกเรยนชน ป.๕ ทหนสอนอยทง

๓ หอง เขากรบรปญหาทเกดขนน จนมการแสดงความคดเหน

การโพสตขอความตางๆ ใน Social network จนหนไดอานได

พบเหน จงคดวาหนนาจะใช Current event ทเกดขนในขณะ

นนมาเปนเครองมอในการเรยนรของนกเรยนและตวของหน

ไปพรอมกน

เราจ�าไดวาวนนนหนตงค�าถามถามนกเรยนค�าถาม

หนงวา “ชวงปดเทอมทผานมานกเรยนรบร สถานการณ

ขาวสารบานเมองอะไรบาง” นกเรยนทงสามหองตางหยบยก

ประเดนการเมองและเรองทเกยวของขนมาแสดงความคดเหน

บางกลมตดตามผปกครองไปรวมเหตการณ บางกลมตดตาม

ขาวสารผานจอโทรทศน จากการสนทนาของผ ปกครอง

และอนๆ วนนนหนเขยนทกความคดเหนของเดกบนกระดาน

จนเตมไปดวยขอความสขาวจากชอลกทหนเขยน เดกๆ บางคน

ไมรอจงหวะใหหนเขยนเสรจ มนเปนหองเรยนทสนกและ

มอรรถรส เพราะเดกทกคนตางรบรซงสถานการณทเกดขน

บางคนกใชค�าพดและความรสกของตนเอง บางคนจดจ�าค�ามา

จากผปกครองหรอสอทพบเหน เดกๆ สนทนาแลกเปลยนกน

อยางตอเนอง จนกระทงครใชค�าถามตอไปวา “นกเรยนคดวา

ปญหาความขดแยงทเกดขนนนมสาเหตมาจากอะไร” หนรไหม

วนนนฉนองกบค�าตอบของเดกนะ เพราะเดกทง ๓ หอง

ตอบตรงกนวาคอรรปชน แลวหนกใหเดกแสดงความคดเหน

ตอวา คอรรปชนคออะไร ฉนจ�าไดวาเดกๆ เขากตอบค�าถาม

หนดวยความตงใจ และสนทนาแลกเปลยนอยางเขมขนเชน

ค�าถามแรก

ตอมาหนจ�าไดไหม หนถามเดกวา “เดกๆ คดวา

คอรรปชนเกดไดทไหนบาง กบคนกลมใดบาง” เดกมหยดคด

และตอบค�าถามตางๆ จากนนหนกใหเดกชมภาพยนตรสนชด

เลาเรองโกง เพอใหเหนถงความหมายของการกระท�าไดชดขน

มนเปนคาบเรยนทเงยบมาก เดกๆ ดกนโดยตงใจจนกระทง

ภาพยนตรจบ เดกๆ กลบมาสนทนาตอเกยวกบเหตการณ

37

ทเกดขน และสะทอนความคดทมตอเหตการณหรอตอตวละคร

ในเรองไดอยางนาสนใจ

แลวหนพอจ�าไดอกไหมวาหนท�าอะไรตอ ฉนจ�าไดวา

หนใหเดกเขยนอสระเรอง การโกงมอยในทกสงคมจรงหรอ

หนเชอไหมมนเปนหวขออสระหวขอแรกใน ป.๕ เทอมสาม

ทนกเรยนเขยนแสดงความคดเหนไดมาก หลายคนประมาณ

๑ หนากระดาษขนไป และใชภาษาไดหลากหลาย หลายคน

มองตวเองประกอบดวย หนเลยเอาสงทเดกเขยนมาอานเปน

ตวอยางใหเพอนฟง และยงน�าไปรบค�าแนะน�าตอจากผรเลย

การเขยนอสระในครงนนจงเปนแรงบนดาลใจของหน

ใหมพลงและความมงมนทจะพฒนาความสามารถดานการเขยน

ของ ป.๕ เรอยมา จนถงวนนทกคนสามารถเขยนอสระได

มากกวา ๒ หนากระดาษแลว หลายคนเขยนไดถง ๔-๕ หนา

ฉนอยากใหหนพฒนาตนเองตอไป และเชอในความสามารถ

ของนกเรยนนะ ท�าอยางทหนเคยบอกเดกทกครงวา “ครเชอ

วาทกคนท�าได ครเชอวาทกคนท�าไดด ครจะเรยนรไปกบเธอ”

ฉนขอใหหนเกบค�านไวเตอนใจนะ เพราะคนเปนครทกคนตอง

ท�าไดเชนกน ท�าใหเดกเรยนรและท�าเตมความสามารถไง

ครอยากบอกวา...ครตองเชอมนวานกเรยนทกคนมศกยภาพในการรบรขอมลขาวสารตางๆ แลวใหโอกาสพวกเขาเรยนรเรองราวเหลานน โดยครตงค�าถามททาทายความคด จะชวยใหนกเรยนดงศกยภาพทมอยออกมาวเคราะหและสอสารไดอยางหลากหลายจนครคาดไมถง

38

PRIMARY

เรยนเรองคาน ผานเกมโชวครฤทธรงค เจรญวฒนมงคล (ครเซยน)

ถงครเซยนทรก

เรองหนงทเรากงวลทจะสอนในภาคเรยนท ๓ คอเรอง

คาน มนยากตงแตออกแบบอปกรณแลว ซงตอง Create มาก

ทเดยว ปรบแกตงหลายครง เพราะมนตองแมนย�า ปลอดภย

เลอนจดหมนไดอก เพราะเราตงเปาหมายวานกเรยนจะเปน

ผคนพบความสมพนธดวยตนเอง อกอยางนะ เวลาทจะสอน

มนอยกวาเดมตงเกอบ ๒ สปดาห เพราะเหตการณบานเมอง

เราจงกงวลสดๆ เลย

เมอเราสอนเรองกรด - เบสจบ กจะไดเวลาสอนเรอง

คาน เรากเจอปญหาใหญ นนคออปกรณยงไมเสรจ จะสอนตอน

บายอยแลว เราเลยตองไปชวยพเขาท�าและเสรจทนสอนพอด

แตอยางไรกตามอปกรณออกมานาพอใจมากเลย ขอบคณ

พขอดจากใจเลย

สงทเราจะสอนเรองนม ๒ ประเดน นนคอ คานใชใน

การผอนแรงอยางไร คานใชในการบอกน�าหนกสงของอยางไร

เหนแผนในคมอเปนล�าดบดมาก ละเอยดดวย ถาไปตามล�าดบน

รบรองนกเรยนได Concept แน แตใชเวลา ๑๒ คาบ แตเราม

๖ คาบ คดๆๆๆ ท�าอยางไรจงจะท�าได ระหวางทอาบน�าก ปง

ท�าแบบเกมโชวดกวา คลายรายการคดวทยทเคยพานกเรยนไป

ซงเราเหนวาใชเวลานอย และนกเรยนกสนกดวย

คาบแรกเรากเรมถามวา ถาจะยกขวดน�า (แกลลอนน�า)

ใหสงจากพน ๕๐ ซม. โดยใหออกแรงนอยทสดจะท�าอยางไร

โดยมขวดน�า คาน จดหมน และเชอก เราจบเวลาภายใน ๒๐ นาท

ปรากฏวานกเรยนเกดการ try และ check ตลอดหลายรปแบบ

ในหองเรยนสนกสนาน ทกคนกระตอรอรนอยางยง เมอ

หมดเวลาครกจดเปนฐานใหนกเรยนเวยนดผลงานของเพอน

แลวลองยก เกดการแลกเปลยนกนอยางยง ไดพบวากลม

ทเบามากๆ ใชนวกอยยงยกขนเลย นกเรยนเกดขอสงสย

39

ครอยากบอกวา...การสรางสถานการณททาทาย ท�าใหนกเรยนสนกกบการเรยนรวทยาศาสตร กระบวนการและค�าถามทชดเจนอยางเปนล�าดบ บวกกบการอดทนรอคอยของคร ชวยใหนกเรยนคนพบความสมพนธ ในธรรมชาตไดดวยตนเอง

จงพากนสงเกตและถอดบทเรยนวาท�าไมกลมทท�าใหยกขวด

ไดโดยการออกแรงนอยถงออกแบบแบบนน จนน�าไปสขอสรป

เดยวกน รวมกน และกใหปรบแกกบคานของตนเองอกครง

ซงน�าไปสปญหาทสองทนท ขวดน�าทครใหยกหนกเทาไร

ถาครมขวดน�า ๑ กโลกรม และ ๐.๕ กโลกรมให ครใหนกเรยน

คาดเดาและท�าเปนเกมเหมอนเดม กระบวนการคลายเดม

แตคราวนไมงาย ครจงเปดโอกาสใหคนควา

นกเรยนม ๕ กลม สามารถคนพบหลกการไดถง ๓ กลม

และครเปดโอกาสใหนกเรยนน�าเสนอโดยทใหกลมทเปนค

แขงขน ถามค�าถามสกดดาวรงได (คลายวทยสประยทธไหม)

สนกและไดหลกการมาในระดบหนง ครเปดโอกาสใหน�าแนวคด

เพอนไปหาน�าหนกขวดอกครง ผลคอนกเรยนหาน�าหนกได

แมนย�าทเดยว คราวนท�าไดทกกลม ครเขาไปฟงวธของทกกลม

สรปเปนความสมพนธรวมกนไดเลย และเราตองพสจน

ดวยใบงาน เมอใหใบงาน นกเรยนสวนใหญท�าไดเกอบทกขอ

เราจงไดเรยนรวา เกมการแขงขน การใหเวลาจ�ากด

เครองมอทด การอธบาย การโตแยง การน�าไปปรบแก การเหน

ผลประจกษดวยตนเอง และการสรปรวมกนเปนหลกการงายๆ

ดวยนกเรยน นนใชไดดเลย แมวาแผนนจะขาดการวางแผน

แบบวทยาศาสตรเปะๆ แตผมกพอใจมากทเดยว

หวงวาปการศกษาหนาจะมเวลาพอนะ อยากเปรยบเทยบ

กนวาสอนแบบกระบวนการกบสอนแบบเกม มความแตกตาง

กนอยางไร

40

PRIMARY

นกเรยนทกคนตองการโอกาสและพนท ของตนเองในหองเรยนครโกเมน ออชยภม (ครเตย)

สวสดครบครเตย ๒

ใกลจะเปดเทอมแลว เราเลยเรมเกบของเตรยมตว

ยายไปตกใหม พอดเราไปเจอสมดคณตศาสตรของนกเรยน

เลมหนงเลยเปดอานด เหนเขยนอะไรไวเยอะแยะเลยพลกอาน

ไปอานมา ท�าใหเรานกถงตอนทสอนนกเรยนคนนขนมา กเลย

อยากจะเลาใหฟงสกหนอย นายคงไมวากนนะ

จะวาไปเดกนกเรยนคนนกเหมอนเราตอนเดกๆ นะ

เวลาเขาเรยนตองมอะไรตดไมตดมอมาเลนบนโตะเปนประจ�า

แบบวาตองเลนไปฟงไป แถมยงพดตดอางน�าลายไหลอกดวย

เรากเขาใจเขานะ เลยไมไดวาอะไร เพยงแตเขาสามารถท�างาน

และเรยนรไดโดยไมรบกวนคนอนกโอเคแลวละ

วนหนงเราตองสอนเรองการค�านวณพนทรปสเหลยม

คางหม ซงนายคงนกภาพออกนะวายากแคไหนทจะเขาใจ

เรองนได ซงเราเรมดวยการตดปญหาใหนกเรยนชวยกน

ค�านวณพนทรปเรขาคณตพนฐานท เรยนมากอนหนาน

สวนใหญกไมมปญหาอะไร ค�านวณกนเรวปรดปราดทนท

ซงนกเรยนทเราพดถงคนนกไมคอยท�าหรอก เรากสงเกต

เหนนะ แตกประเมนไวแลววาสงสยโจทยเรายงไมเจงพอ

เขาเลยไมสนใจ

จากนนเราตดโจทยส เหลยมคางหม เท านนล ะ

เขาเงยหนามาดนดหนงเพราะมเหตการณเพอนนกเรยน

อภปรายกนวาจะท�าอยางไรกบโจทยข อน กมนกเรยน

หลายคนออกมาคดคนวธค�านวณพนทส เหลยมคางหม

แตกมปญหาหลายอยางในการอธบาย เชน ถาแบงเปน

รปสามเหลยม ๒ รป แลวจะค�านวณหาสเหลยมคางหม

รปอนๆ ไดหรอเปลา หรอแบงเปนสเหลยม ๑ รป กบ

สามเหลยม ๒ รป แลวมนจะหาไดจรงทกรปแบบหรอเปลา

เกดเปนเรองถกเถยงกนใหญ เราเลยถามตอไปวา “จะมวธ

ไหนทอธบายเรองนชดเจนและใชอธบายไดทกกรณ” นกเรยน

คนนกลกขนมาแบบไมมป มขล ย จนเพอนๆ งงกนใหญ

แถมพดตดอาง “ผะ..ผม” แลวเขาขยบตาพรอมขยบปากกา

สองทแบบเรวๆ แลวพดตอไปวา “ถะ..ท�า..ดะ..ไดครบ” จากนน

กเดนอาดๆ ไปหยบรปทเราตดบนกระดานไปเปนแบบวาดใหม

อกรปหนง แลววางตอกนเปนรปสเหลยมดานขนาน เพอนๆ

ทนงดอยมอาการองๆ

ตอนนนเราแอบยมและชนชมนกเรยนคนนมาก และ

เรากคดตอเลยวาจะตองตงค�าถามใหเพอนชวยกนอธบาย

แนวคดโดยใหนกเรยนคนนคอยยนยนวาใชอยางทเขาคด

หรอเปลา เพอนๆ กชวยกนเดาใจและขยายความคดของ

เขาจนเสรจสมบรณ นกเรยนคนนทพดตดอางกยนยมดม

ความสขมากโดยเฉพาะชวงสดทายมเพอนคนหนงพดออกมา

วา “แมทธวเกงจรงๆ”

41

ตอนนนเราแอบชนชมนกเรยนคนนจนน�าตาแทบ

จะไหล เหตการณนท�าใหเรารวานกเรยนทกคนตองการโอกาส

และพนทของตนเองในหองเรยน ไมวาเขาจะมบคลกอยางไร

ความสามารถแคไหน หากครเหนพรสวรรคนนของเขาและ

ใหโอกาสทจะไดเปดเผยตนเองโดยมเพอนๆ ทกคนเปนพยาน

พนทหองเรยนอยางนกจะเปนของทกคน นายวาไหมครเตย ๒

ปล.ตอนเดกๆ เราไมไดตดอางเหมอนนกเรยนคนนนะ

แตชอบมของตดไมตดมอเวลาเรยนหนงสอเทานนละ

ครอยากบอกวา...ตามธรรมชาตของหองเรยนแลว ครไมสามารถก�าหนดกระบวนการเรยนรทแนนอนหรอตายตวไดเลย สงส�าคญคอสายตาในการมองเปาหมายของการเรยนรทครตองแมนย�า และมองเหนชองทางทจะชวยใหแตละคนมโอกาสเรยนรมากทสดเทาทจะท�าได

42

PRIMARY

เมอนกเรยนสวมบทบาทคร ครจงเหนตวเองครดวงเพญ ชนาม (ครหญง)

สวสด หญงเพอนรก

เรามเรองเลานารก ใสๆ ของชายหนมตวนอยๆ นามวา

จงเฮง มาเลาใหฟง ปนเขาโตขนมาก ชางพดชางคย ดเปน

เดกประถมปลายทมความเปนตวของตวเองมาก เราคดวาปน

เราสบายแลวละ เพราะจงเฮงเรมท�ากจกรรมกบเพอนๆ

ไดมากขน เราจะไดเปนผชวยครเตมทท�างานในชนเรยน

แตร ไหม...ทกๆ วนจงเฮงจะชวนเราดตารางเรยนของเขา

และเปลยนทกวชาใหเปนคณตศาสตรหมดเลย และตองเรยน

กบเราดวย

เราถามเขาวาอยากเรยนอะไรในคณตศาสตร เขาบอกวา

บวก ลบ คณ และแสดงละคร กงงๆ กบค�าตอบเหมอนกน

แตสไตลเราหญงกร ใชไหมวา ถาเดกอยากลอง ลองเลย

เรากยกชนเรยนให ๑ ชวโมงของทกวนจนทร วนนนจะเปนวน

ทเราเปนนกเรยน รวมทงปาตอยทดแลจงเฮง แลวจงเฮง

กเปนครสอน เขาจดหองเรยนของเขาเปนเวทสอนเหมอน

ทเราสอนเลย ม concept การบวกผานสงของ มเพลง มค�าพด

ชกชวนใหนกเรยนไปตอบค�าถามหนาหอง ลองท�า มค�าชมและ

เสยงปรบมอให นงเปนนกเรยนไปกอดข�าแบบน�าตาไหลเลย...

เหมอนแบบ copy เลยละ แตดใจนะท concept ไมผด ^_^

ภาพนนมนนกทไรแลวยมกบตวเองเหมอนกน เรานก

หลายบทบาทนะ แตเอาเถอะ ท�าแลวเดกชอบ สนก อยากมาเรยน

กลยละ แตกไมรวาใครจะนกเหมอนเราหรอเปลานะ

ทกๆ วนจงเฮงจะชอบแวะเวยนมาทหองพกของเรา

มาขอกระดาษ นงเขยนนทาน แตงเรองของตนเอง เสรจแลว

เอามาใหเราอาน เขาใจบางไมเขาใจบาง เรากถามเขานนแหละ

ดเขามความสขมากเลย

เราท�างานกบเดกกลมนยงท�าใหมความสข เมอเขาท�า

อะไรไดดวยตนเองแลวกภมใจ ตอนนมอะไรดกจะน�าเสนอ

ทบานเพอชวยตอยอดได เรากจะแนะน�านะ... โดยเฉพาะวยน

เขาเรมเปนวยรนแลว เราคงมอะไรท�ากบเขาอกเยอะ... ปดเทอมน

ไมรเหมอนกนวาเขาจะกาวกระโดดไปแคไหน คดถงเขานะ

รวมทงเดกๆ ของเราอกหลายคน

ครอยากบอกวา...ถาเราไมเปดโอกาสใหนกเรยนสวมบทบาทเปนคร เราคงไมมโอกาสไดเหนภาพสะทอนของตวเองขณะสอน

4343

ประตทางเขาเกงจน : วดโพธ โดย นายศภวฒ ธระวฒนชย (ลโอ) ชน ม.๔/๓ ส�านกสถาปตยกรรมและการออกแบบ

SECONDARY

44

SECONDARY

ธรรมดา...แตไมธรรมดาครอดเรก สมบตวงค (ครอดเรก)

ถงอดเรกนองรก

ฉนมเรองดๆ ทฉนไดเหนพฒนาการของนกเรยน

ในหองเรยนชนมธยม ๓/๑ ทฉนเปนครประจ�าชนแลวอยากจะ

มาเลาใหเธอฟง

เมอปการศกษาทผานมา นกเรยนชนมธยมศกษาปท ๓

จะตองจดงานหยดน�าแหงความร ในหวขอ แลปกษใต

ซงมนกเรยนหญงกลมหนงจ�านวน ๔ คน ทชอบการฟอนร�า

เลอกเรยนรการร�ามโนราห ศลปวฒนธรรมภาคใต นกเรยน

ไปครอบคร เรยนรกบครมโนราหจากสงหนครทฉนเชญมาสอน

ถง ๗ ครง สนใจถงขนาดถายวดโอการเรยนไว และฝกซอม

กนเองอยางตงใจ แมจะเปนเรองยากและตองฝกหนก

จนปวดเมอยไปทงตว แตนกเรยนกมใจส อดทน ไมทอถอย

นอกจากนนเพอนๆ ในกลมกร สกรกกนมากขนเพราะผาน

ความล�าบากมาดวยกน ฉนเองกเขาไปไตถาม พดคยกบพวกเขา

เรองการฝกซอมอยบอยๆ และไดเหนมาตลอดวาพวกเขาใสใจ

ในการฝกซอมมาก

45

ในการแสดงมโนราหในงานหยดน�าแหงความร นกเรยน

ตองการแตงกายอยางมโนราหภาคใตทกประการ จงมาปรกษาฉน

เรองคาชดและเครองประดบซงนกเรยนจะตองรบผดชอบ

คาใชจายเอง ฉนไมไดบอกไปวาพวกเขาตองท�าอยางไร

เพราะฉนรวา ถาฉนรบบอกไป นกเรยนตองคดวาเปนค�าสง

ของครอาจเกดการตอตาน เหมอนอยางงานหยดน�าฯ

ในเทอมท ๑ ทฉนเคยมความคาดหวงสง อยากใหงานส�าเรจ

จงลอมกรอบใหนกเรยนท�าตามสครปตทเขยนทซอมกนไว

จงเหมอนฉนไมไวใจพวกเขา พวกเขาจงไมรสกวางานหยดน�าฯ

เปนของพวกเขา หากแตเปนงานของคร พวกเขาเลยไมม

ก�าลงใจท�างาน และตองการแสดงออกถงการตอตานคร

ถงกบไมยอมท�างาน ปลอยใหงานเสยหาย จนครรสกหนาแตก

ไปกบสงทเกดขน

ครงนฉนไดพดคยกบนกเรยนดวยการตงค�าถาม ตะลอม

ไปเปนขนเปนตอนวาพวกเขามเปาหมายอยางไร ท�าไมจ�าเปน

ตองใชชดแสดงจรง คดอยางไรถาจะแสดงดวยการใสผาแดง

ไมตองใสชดโนรา เพราะจะไดไมมคาใชจาย นกเรยนตอบวา

มโนราหทเขาฝกมาเปนภมปญญาอนทรงคณคาของชาวปกษใต

เพอแสดงถงรากเหงาและความภาคภมใจในแผนดนบานเกด

ของคนปกษใต ดงนนจงตองแสดงออกมาใหสมน�าสมเนอ

กบความเปนชาวปกษใต

พวกเขาเหนในคณคาของการแสดงโนราจรงๆ เขา

ยนยนวา “หนไมยอม” ฉนจงถามตอไปวาแลวจะหาทางแกไข

อยางไร พวกเธอมตนทนอะไรอยบาง พวกเขาชวยกนคด

หลายๆ อยาง จนไดแนวทางวาพวกเขาตองหาทนดวยตนเอง

เลยไปคยหวานลอมเพอนๆ ทงหองเดยวกนและหองอนๆ

ใหเหนวางานนเปนงานหยดน�าฯ ของ ม.๓ ไมใชแคของกลม

พวกเขา เพอนๆ กใหความรวมมออยางด มารวมรองเพลง

แสดงดนตรเดยว และร�ามโนราหทโรงชาง ปรากฏวาเพยงแค

๓๐ นาท นกเรยนรบวงมาบอกครวาหาเงนไดถง ๓,๘๖๐ บาท

สามารถน�าไปเปนคาเชาชดแสดงโนราได และพอเปนคาเชา

เครองขยายเสยงทตองเชามาอกดวย

เมอถงวนงานหยดน�าฯ ทกคนกต องตกตะลงกบ

ความสามารถของนกเรยนทง ๔ คนน พวกเขาร�าโนราได

อยางสวยงาม สมบรณ ค�าตอบทงหมดนแสดงใหเหนวา

เขารสกวางานหยดน�าฯ เปนงานของเขา เขาเปนเจาของ

การเรยนรเอง เขาจงลกขนมาจดการกบสงทเขาชนชอบดวย

ตวของเขาเอง ลกขนมาแกปญหากนเอง และจากการทพวกเขา

มโอกาสเรยนรดวยการฝกร�ามโนราหดวยตนเอง เผชญและ

ผานปญหาอปสรรคมามาก ประกอบกบครพายอนมองคณคา

ของสงทตนไดเรยนรบอยๆ จงท�าใหนกเรยนเกดจตใจทยงใหญ

ขนมา ในขณะทฉนเองกไวใจพวกเขา แมจะแอบมความคาดหวง

อยเหมอนกน แตไดอดทนใหเขาแกไขปญหาของเขาเอง

ไมไดบอกใหเขาท�าตามความคดของคร

เมอถงตรงน เธอคงทงในความเปนนกเรยนของโรงเรยน

รงอรณแลวละส หากเธออยากรอะไรทเขมขนกวาน เธอตอง

มาสมครเปนครทโรงเรยนรงอรณ แลวเธอจะรวาทนม เรอง

ธรรมดา แตไมธรรมดา แนนอน

ครอยากบอกวา...ครตองวางใจวาการเรยนรเปนของนกเรยน นกเรยนจะแสดงศกยภาพไดเตมททงใน การเรยนร การแกปญหาตางๆ ดวยตนเอง หากครมความอดทน ฟงนกเรยนดวยใจ ทใครครวญ และลดความคาดหวงลง

46

SECONDARY

อดทน ไววางใจ เพอผลส�าเรจครเรวตร ภคพาณชย (ครเร)

ถงครเรวตร

ในคาบเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชน ม.๒/๑ เรอง

การบวก ลบ คณ หารของจ�านวนทอย ในรปรากทสอง

โดยกจกรรมในวนนนครใหนกเรยนแบงกลมและใหออกมา

น�าเสนอเรองทครมอบหมายใหไปอานมากอนจากระบบ

ออนไลน ซงในวนนนไดเกดชวงเวลาทตวครเองร สกวา

อยากเหนภาพแบบนในใจของตนมาตลอด กคอ ภาพทนกเรยน

ถกเถยงกนโดยใหขอสงเกตและใหเหตผลถงเรองราวจากโจทย

ค�าถามของคร คอ

4 + 9 = 13 หรอไม

4 x 9 = 36 หรอไม

ในขณะทนกเรยนก�าลงให เหตผลกนว าสมการนน

จะหาขอพสจนไดอยางไร ตวครเองเกดความคดขนมาในใจ

วาจะเขาไปยตการถกเถยงและใหขอสรปเลย หรอวาปลอยให

นกเรยนไดถกเถยงกนตอไป ซงความรสกตอนนน รสกได

วากระวนกระวายใจอยากทจะหาขอยต แตอยๆ ความรสก

ไววางใจกเกดขน และเพมมากขนไปตามค�าพดของนกเรยน

ทถกเถยงกนอยางเปนเหตเปนผล จนใกลเขาไปเรอยๆ กบ

ขอสรปทถกตอง จนในทสดนกเรยนกสามารถสรป ไดขอยต

และน�าเสนอขอพสจนทถกตองได

ถาเปนเมอกอนทตวเองเปนคนใจรอน ไมชอบอะไรท

วนวาย กอาจจะไมรอ ไมปลอยใหนกเรยนโตแยงถกเถยงกน

เสยงดงวนวาย กจะเขาไปจดการ ไปหยดเดกไว หรอไปเปลยน

วธการ เปลยนค�าถามใหม เดกกอาจจะไมไดพบค�าตอบดวย

ตนเอง แตครงนการทตวเองไดลองด ลองปลอยวาง อดทน

ไมลงไปจดการ แตรบฟงสงทนกเรยนก�าลงถกเถยง ใหเหตผลกน

เปนการใหโอกาสและใหความไววางใจกบตวนกเรยน และรอคอย

ผลทจะเกดขนกบตวนกเรยนเอง ซงกเปนทนาภาคภมใจวา

เรองนเปนผลส�าเรจของทงนกเรยนและคร

ครอยากบอกวา...การทครอดทน ใหโอกาสและใหความไววางใจในตวนกเรยน และรอคอยผลทจะเกดขนกบตวนกเรยนเองจรงๆ ผลส�าเรจ กจะเกดขนไดแนนอน

47

ครผเรยนรไปกบนกเรยนครศรพร รตนพานช (ครออม)

ถงครออม

ปทผ านมาเรองทสนกทสดของฉน คอการท�าขนม

ฝอยทอง ทองหยอดกบ หมะ เน และเมดทราย นกเรยนทง

๓ คนนเทอมแรกคยกนมากเหลอเกน วนทท�าขนมเปนวนทหมะ

เน เมดทรายดราเรงมาก วนนนปาเสรมสอนท�าขนม นกเรยน

มากนตงแตเชาเพอเตรยมแยกไขแดงออกจากไขขาว ฉนลง

ไปดตอนพก ขาวของถกจดวางอยางเปนระเบยบ นกเรยน

ดกระตอรอรนเปนอยางมาก พอถงเวลาท�าขนมพวกเธอลง

มากอนฉนเสยอก ระหวางท�าขนมเมดทรายยนตแปงขนม

ทองหยอดอย เกอบ ๑ ชวโมง โดยไมมค�าบนเลยสกค�า

ใครหยอดไดเปนตวกจะมเสยงเฮขนทหนง เรองราวในวนนน

ท�าใหฉนมองนกเรยนกลมนเปลยนไป พวกเธอไมใชพวก

หยบโหยง เวลาตงใจท�ากท�าไดด หลงจากวนนนนกเรยน

กลมนฟงฉนมากขน บอกกลาวอะไรกงายขน ฉนลองมองยอนด

ตวเองเหมอนกนวาท�าไมวนนนฉนมความสข ฉนพบวา

เพราะวาวนนนฉนไมไดวางทาเปนครจรงจง ฉนท�าตวเปนผ

ทเรยนรไปกบพวกเขา

การท�าขนมครงนเกดจากการเรยนร เรองราวตางๆ

ในอาณาจกรอยธยา แลวนกเรยนกเลอกเรองราวทตนเอง

สนใจ สบคนทมาทไป ปฏบตจนตนเองท�าไดจรง เปนผสบสาน

ภมปญญาของบรรพบรษ และท�าเปนแผนพบน�าเสนอความร

สงทตนเองไดเรยนร งานแผนพบชนนหมะสงงานกอนเวลา

ซงเปนความเปลยนแปลงของหมะทฉนดใจมาก

เรองนเกดขนตอนปลายเทอม ๒ พอเขาเทอม ๓ นกเรยน

กลมนกสงงานไดตรงเวลามากขน ดมสวนรวมในการเรยนร

ในหองมากขน และในวนสดทายพวกเธอกเปนกลมสดทาย

ทออกจากหอง พวกเธอชวยกนเกบขยะและปดหนาตาง

ขอบคณพวกเธอมากๆ ครอยากบอกวา...ฉนลองมองยอนดตวเองเหมอนกนวาท�าไมวนนนฉนมความสข ฉนพบวาเพราะวาวนนน ฉนไมไดวางทาเปนครจรงจง ฉนท�าตวเปนผทเรยนรไปกบพวกเขา

48

SECONDARY

จากเหชมปลา ถงสป(ล)าเกตตปลานวลจนทรครบญญรชฎ สาล (ครเฉม)

ถงครเฉม ทคดถง

เทอมทผานมาผมสอนนกเรยนของผมเรองกาพยเหชม

ปลาของเจาฟาก งทผมรกและซาบซงในพระนพนธของ

พระองคทาน ผมเชอวาการเรยนกาพยเหนจะท�าใหนกเรยน

เขาถงอรรถรสและความงามของภาษา เทาทผมเคยสอนมา

หลายๆ รนกประสบผลด แตกไมไดมโอกาสสอนมาหลายปแลว

ตอนแรกผมไมมนใจนกว ากาพยเหชมปลาจะเปน

ทจบใจของนกเรยนไหม ใจลกๆ อยากจะสอนชมนก ชมไม

เหครวญ มากกวา แตเมอวชาบรณาการสอนเรองปลา ผมจง

ตองสอนกาพยเหชมปลา การเหนาจะเปนสงทยากทสดแลว

ในการสอนเดก เพราะเปนท�านองโบราณ เดกๆ ยคนคงไมสนใจ

คงจะเชยมากๆ ผมคดวาแคอานออกเสยงคงพอแลวมง

แตวนหนงจๆ ผมกคดวาวนนเราตองไปรวมชมนมกบ

กปปส. ถาเราเปนอะไรไป เราจะไมมโอกาสสอนสงทเรารกทสด

เราถนดทสดแกนกเรยน ผมเลยตดสนใจสอนอานเห โดยทไมได

หวงผล ไมไดคาดหวงจากเดกมากนก นกเรยนตอบรบบาง

ไมไดดอะไรอยางทคดไว แตผมกดใจแลวทไดสอน ไดเผยแพร

งานของเจาฟากง กวทเปนไอดอลของผม

ทนผมและนกเรยนไดไปภาคสนาม และไดไปเจอปลา

นวลจนทร ชอปลาของกาพยบทท ๒ ทพดถงวา

“นวลจนทรเปนนวลจรง เจางามพรงยงนวลปลา

คางเบอนเบอนหนามา ไมงามเทาเจาเบอนชาย”

ปรากฏวานกเรยนจ�าได เปนประสบการณตรงของพวกเขา

ทเจอปลาจากกาพยเหสมยโบราณอยในปจจบนดวย นกเรยน

กรองเหกนใหญ รองผดบางถกบาง แมแตนกเรยนทไมคอยชอบ

อยางศศน กรองเหลนรถต ผมเองกดใจมากทไดเหนปลา

นวลจนทรทงในบทกวและตวจรงๆ ของมน มนสวยมากจรงๆ

เกลดเปนสอรามงามเหมอนสพระจนทร

นกเรยนกลมหนงประทบใจขนาดทเลอกปลานวลจนทร

มาท�าสปาเกตตในงานหยดน�าเทศกาลกนปลา คอ สปลาเกตต

ปลานวลจนทร (นกเรยนกลมนตงชอสปลาเกตต ดวยการเลยนค�า

ปา-ปลา เพราะน�าเนอปลานวลจนทรมาท�า) และผมยงไดให

นกเรยนเขยนกาพยเหชมสงทเขาชอบในยคสมยของเขา

ปรากฏวาพวกเขากเขยนเหออกมาไดดมาก นาพอใจยง

ผมคดวาผมตดสนใจถกตองแลว แมจะลงเล ไมมนใจ

ในตอนแรก ทกลากาวขามน�าเรองทดไมทนสมย แตมคณคา

มคณความงามของภาษามาสอนนกเรยน ผมเชอวานกเรยน

จะประทบใจ จดจ�าปลานวลจนทรไดตลอดไป และซมซบ

ความงามของภาษาไวในตวพวกเขาบาง

ครอยากบอกวา...การทครเชอมนในตนเอง กลาทจะท�าในสงทเรารก เราชอบ และเราถนด โดยเราเชอมนวาสงนนมคณคามากพอ เดกๆ เองกพรอมจะเรยนรไปกบเราและเรยนรไดมากกวาทเราคดไวเสยอก

49

เพยงตนไม ๑ ตน ในปาไมรงอรณ

ครวรรณพร สงหบญ (ครกก)

ถงครกก

ความทเราเปนครใหม เราแอบมความกงวลซอนไววา

เราจะสอนนกเรยนไดรเรองหรอเปลา แตกมเรองราวทเราม

ความภาคภมใจทสด คอเหตการณทนนา ชน ม.๔ เขามาขอให

เราสอนเพมเตมใหในวนทขาดเรยนไป ซงเราจ�าไดดวาเปนชวง

ประมาณสปดาหท ๖ ของภาคเรยนท ๓ /๒๕๕๖

วนหนงนนาเดนมาหาเราทโตะแลวบอกวา “ครกกคะ

หนมาใหครสอนเพมในวนทหนขาดเรยนไปคะ”

เราเลยพดวา “วาไง ไมเขาใจตรงไหน จะใหครชวยสอน

เรองอะไรบาง”

“ตงแตแรกเลยคะคร อนภาคมลฐาน การจดเรยงอะตอม

ความเสถยรของธาต คาENไปจนถงพนธะเคมเลยคะ” นนา

ตอบเรา เราเองพอไดยนแบบนนกเกดอาการแอบหงดหงด

ในใจวาท�าไมเดกคนนเรยนกบเราไมรเรองเลยเหรอ

เราเลยถามตอวา “อะไรนะ...ตงแตเรยนมาไมเขาใจเลย

เหรอ แสดงวาครสอนไมเขาใจนะส”

นนาบอกวา “พอเขาใจคะคร แตเหมอนมนยงกกๆ อยในใจ”

เราเองมความรสกลกๆ ในใจวาเราตงใจและอยากจะชวย

นนาจรงๆ เราเลยสอนใหมโดยการใหนนาตงค�าถามในเรอง

ทเธอไมเขาใจ แลวเรากตงขอสงเกตพานนาคอยๆ คด ถาม-ตอบ

กนไป ใชเวลาประมาณ ๑ ชวโมง กสามารถท�าใหนนาเขาใจ

แนวคดของเรองทงหมดได

หลงจากเรยนเสรจเราชวนนนาคยวา “ท�าไมเรยนไม

เขาใจเหรอ ครสอนไมเขาใจหรอเปลา หรอพวกเราไมชอบ

เรยนกบคร บอกครไดนะ”

นนากบอกกลบวา “กพอเขาใจคะ แตไมคอยเคลยร แตหน

รสกวาหนเรยนกบครหนใชความพยายามในการเรยนนอยกวา

ตอนทหนเรยนตอน ม.๒ แตหนเปนคนทเรยนวทยไมเกง ไมคอยชอบ

และหนเองกเปนเดกหวศลปคะ เลยไมคอยเขาใจ แตหนเรยน

กบครท�าใหหนชอบวทยมากขนนะคะ” ดวยค�าพดของเดก ม.๔

คนนท�าใหเราภมใจวา “เดกบานนอกอยางเรากสามารถสอน

เดกกรงเทพใหเขาใจและรสกดกบวชาวทยาศาสตรไดนะ”

หลงจากเหตการณสอนนนาครงนน ท�าใหเราปลดแอก

ความกลวในใจเรา ใจเรารสกเบาขนทเราสามารถชวยนกเรยน

ทเรยนไมเขาใจ ใหเขาใจได เรารสกไดถงความหมายของค�าวา

คร ทไมใชแคท�าหนาทสอนหนงสอแค ๕๐ นาทในหองเรยน

เทานน อยางทเคยไดยนค�าพดทวาการเปนคร ไมมวนหยด

แตเปนครตองเปนตลอดชวต

ตอนนเราพรอมทจะเปนครทใหเวลากบนกเรยนอยางเตมท

จะพยายามชวยนกเรยน ไมตดสนวานกเรยนไมร เรองเอง

ชวยไมได เราจะใจเยน คอยๆ ชวยเขาเปนขนเปนตอนเหมอนกบ

ทเราเคยชวยนนาใหเขาใจและรสกดกบวชาวทยาศาสตรได

แมวาเราจะเปนตนไมเพยง ๑ ตนในปาไมรงอรณ บางครง

ตนไมตนนอาจจะยงไมแขงแกรงสกทเดยว อาจจะเจอลม

เจอแดด เจอฝน เปรยบเสมอนกบการเจออปสรรคใน

การวางแผนและการสอน แตตนไมตนนจะคอยๆ เตบโตและ

เรยนรจนกลายเปนตนไมทแขงแกรงใหไดในสกวน

ครอยากบอกวา...คนเปน “คร” ไมใชแคท�าหนาทสอนหนงสอ แค ๕๐ นาทในหองเรยนเทานน แตตองพรอม ทจะเปนครนอกเวลา นอกหองเรยน ตองเปนตลอดชวต

50

SECONDARY

งานลมเหลวแตการเรยนรส�าเรจครธดารตน ฮงสวสด (ครกบ)

ถงคณนายคมกบ

ปการศกษาทผานมา ในชวง ๒ สปดาหสดทายของ

เทอม ๒ มการฝกใหนกเรยนยอนมองภาวะอารมณความคด

ความรสกของตนจากการท�างาน นนคอทมาของโปรเจกต

แตละหอง ส�าหรบหองเรากเปนไปตามคาด นกเรยนสนใจท�า

โปรเจกตถวงอกเพอสขภาพ เพราะเคยเพาะถวงอกเอามาท�า

ผดไทย ตอนท�าอาหารสมยจอมพล ป.

ชวงแรกของการท�าโปรเจกต ทกคนกระตอรอรนมาก

จดการกนเอง แบงงานกนไปท�าหลายกลม ทงออกแบบแพคเกจ

โปรโมทดวยแผนพบบอกสรรพคณของถวงอกปลอดสาร

เทคนคการเพาะถวงายๆ ไวกนทบาน ท�าสตกเกอร อพเดต

ขอมลลงเฟสบก และกลมทส�าคญคอกลมเพาะถว ทเปนเดก

ผชายทงหมด คราวนจะเพาะถวถง ๔ ส คอ นอกจากถวเขยว

กมถวแดง ถวด�า ถวลสง และจะเพมเทคนคใหถวงอกอวบอวน

ดวยการเอาถงใสน�ามาทบไว แลวกรองดวยกระสอบเพอให

ตดรากไดเลยทเดยว ไมตองมานงเดดทละอน ฟงดดนาสนก

เลยใชเปลา แตมนไมเปนอยางงนส

ชวงน�าเสนอความคบหนา ทกกลมท�าไดด เวนแตกลม

เพาะถวทมแตขอมลกบอปกรณ แตไมยอมทดลองเพาะสกท

เพอนๆ บอกใหกลมนลองเพาะถวด จะไดรปรมาณถว พอถง

วนพฤหสกลมนเรมเอาถวมาแชน�าอนคางคนไว เพอวนศกร

จะไดเอามาเพาะ และแลววนขายถวปลอดสาร ๔ สกมาถง คอ

ตลาดนดวนองคาร ผลคอถวงอกออกมาแค ๒ สคอเขยวและแดง

แลวทตงเปาไว ๑๐ กโลกรม งอกมาไมถงกโลกรม ทเหลอ

หงกงอและเนา คราวนกลมนเรมโทษกนเองวารดน�าเยอะไป

วางถงน�าหนกไป อปกรณหวย กระสอบเกาเลยเนา ฯลฯ ในขณะ

ทเพอนกลมอนมอาการผดหวง เอาถวใสถงไปขายแคแปบเดยว

กหมด เพราะมนมนอยมาก

เชาวนรงขนครรวมเดกเพอสรปการเรยนร ตอนแรก

เรากะจะต�าหนดกลมทท�าพลาด แตพอเหนหนาเศราๆ จอยๆ

ครอยากบอกวา...ครตองมสต รทนตนเอง และรบฟงความรสก ของเดก สามารถฉวยโอกาสน�าพานกเรยน ใหเกดการเรยนรไดจากความลมเหลว ไมใชแคจากความส�าเรจเพยงอยางเดยว

51

ของเดกทมานงรวมแลวดไมลง เลยถามวาตอนนแตละคนรสก

อยางไร หลายคนบอกเสยใจ ผดหวง โกรธมาก เราเลยถามวา

เราจะท�ายงไงกนดกบความรสกน

ฟาสรางบอกวา “เปาหมายเราคอ เราจะปลกถวทไมได

งอกแคถว หนวามนกไดนะคร ถงแมมนจะไมงอกตามทตงไว

แตเรากไดรวาถามานงโทษกนเองกมแตจะเครยด แยนะคร”

สวนนกเรยนอกหลายๆ คนบอกวา

“งนมาดไหมครวามนพลาดตรงไหน” “มนผานมาแลว

กตองท�าใจใหเปนนะคร”

เกสทเปนหวหนาบอกวา “หนควรจะตดตามความคบหนา

ดวยแหละ จรงๆ ชวยกนเพาะกได”

แลวกล มเพาะถวกขอโทษทท�าใหเพอนๆ ผดหวง

บรรยากาศในหองเรมผอนคลาย กล มเพาะถวเสนอวา

จะขอเพาะใหมตอนเปดเทอม แลวเพอนๆ ในหองกเรมพด

กนวาจะชวยกนเพาะเอาไปขายในวนทจดงานชวยครจอ

บรรยากาศดๆ กลบมา เราเลยจบดวยการตงค�าถามให

นกเรยนทกคนพดวาเราไดเรยนรอะไรจากการท�าโปรเจกต

ครงน

“ถาท�างานกลมแลวมนผดพลาด มาโทษกนกจะยงแย

ท�างานกลมไมได เรามาหาทางแกไขกนเลยดกวา” “เรยนรจาก

สงทผดพลาดกได แตตองไมโทษกนเอง มาลองท�าใหมดกวา”

“ใหอภยกน” “ท�าผดตองขอโทษ”

“ไมควรประมาท” “ถาเราท�าอะไรไดกใหท�า อยาคดวา

ไมใชความรบผดชอบของเรา”

ฯลฯ

ยงมอกทเราจ�าไมไดแลว แตเปนไงละ โปรเจกตทผล

ออกมาลมเหลว แตเรากบเดกในหองกไดเรยนรอะไรตงเยอะ

จากความลมเหลว ถาวนนนเราเขาไปด ไมไปถามความรสก

ไมฟงเขา เหตการณอาจจะไมไดเปนอยางน เราเลยประทบใจ

และคดวานแหละคอความส�าเรจของการเรยนการสอน

52

SECONDARY

ไมนาเชอวามนษยน เรยนรไดมากกวาทครเคยคด

ครเปรมปรต หาญทนงค (ครป)

สวสดครปทรก

ฉนมนกเรยนคนหนงในชนเรยนทดเงยบๆ ไมคอยพด

เรยกไดวาไมพดเอาเสยเลย หากจะพดถงเรองของการเขยน

ส�าหรบฉนยงเหนวาอยในขน ท�าไดบาง ไมไดบาง ขนอยกบ

วางานนนงายหรอยาก คอนไปทางทจะเขยนไมไดเสยมากกวา

เอาเปนวายงไมมชนงานทแสดงทกษะทางภาษาทดในชวง

ทผานมากแลวกน

นกเรยนคนนกแทบไมมสวนรวมใดๆ ในชนเรยนเอาเสยเลย

จนแทบไมมคะแนนจะให จรงๆ ฉนกบอกกบตวเองไปแลววา

ฉนคงไมสามารถมองหาทางเขาส�าหรบการเรยนของนกเรยน

คนนได ฉนเองกไมรจะใหเธอท�าอะไรเชนกน สงทฉนท�าได

กเพยงแคหาทางใหเธอมสวนรวมในกจกรรม เชน ใหคน

หนงสอ หรอไมกใหรวมน�าเสนอ ซงหากมองผานการใหคะแนน

ทางเนอหาและการอธบายกพอใหผานได โดยฉนไดปรบเกณฑ

การประเมนลงไปอยางมาก ยงไปกวานนเพอนๆ ในหองก

ไมอยากท�างานกบนกเรยนคนนเอาเสยเลย เพราะเธอชวยงาน

ไมไดมาก

เรองของนกเรยนคนนเปนโจทยในใจของฉนมานาน

จนวนหนงไดคยกบพอแมของเธอ ในฐานะทเปนครประจ�าชน

เนองจากลกสาวเรยนเลขไมได พอแมจงอยากใหเรยนภาษา

จนแทน วนนนผปกครองไดรวบรวมงานทงหมดทลกของตน

เกบไวในแฟมงานมาดวย การพดคยปรกษาเรองการเรยน

ในวนนนพลอยท�าใหฉนไดมโอกาสพดคยกบผ ปกครอง

ของนกเรยนผนไปยงเรองอน

ฉนไดเหนวานกเรยนของฉนเกบงานเขยนของตวเอง

ไวเยอะ ซงกเปนงานเขยนตามโจทยของวชาตางๆ บางชนงาน

กมการเขยนเพยงสองสามบรรทด แตสงเกตไดวางานเขยน

ของเธอจะยาวขนเมอเขยนเรองราวเกยวกบตวเอง มบางชน

งานทเมอฉนอานด แวบแรกท�าใหฉนคดวา นกเรยนคนน

ตองมอะไรในใจมากกวาทคด หรอเธออาจเปนอะไรมากกวา

ทฉนร เชนความผดปกตในการรบร หรอบกพรองในบางดาน

ขอโทษจรงๆ ทฉนจ�าตวอยางไมได แตพอจ�าไดถงความรสก

และความคดเหนของตวเองทวา งานเขยนของนกเรยนหลายชน

ดประหลาดในสายตาของของฉน มนเหมอนเปนเรองแตงเอง

ไมมจรง แตแมของเธอบอกวาเปนเรองทเกดขนจรงกบเธอ

ตอนเดก

ครอยากบอกวา...บางครงการยดการเรยนการสอนทวางแผนมาอยางด กไมไดชวยใหครคนพบอะไรในตวนกเรยน ฉนวาคนเปนครตองใสใจและพยายามท�าความเขาใจนกเรยนอยางแทจรง มหลายโอกาสทมาถง แตคร อาจมองขามและยดแตวธการของคร หากคร ไม มสายตามองเหนความเป นตวเขา คนเปนครตองเชอวามนษยทกคนเรยนรไดไมจ�ากด

53

ชนงานหนงทท�าใหฉนเขาใจวาท�าไมนกเรยนจงไมพด

ทโรงเรยนเอาเสยเลย กคองานเขยนทมเพยง ๒-๓ บรรทด

ซงมเนอหาท�านองวา เจาตวรวาการทไมพดจะท�าใหเรยนไมไดด

ชวยงานเพอนไมได และเธอกเลาตอวาเมอตอนทยงเดกมาก

ราวอนบาลหรอ ป.๑ มครคนหนงบอกกบเธอวา หากเธอ

ไมพดกใหไปเรยนโรงเรยนคนใบ ไมตองพดถงความรสกใน

เวลานนของผทไดยนจะรสกกนอยางไร ฉนเองกสะเทอนใจ

ไมนอย นคงเปนเหตของการไมมสวนรวมในชนเรยนของเธอ

ตลอดมา เพราะขาดความเชอมนอนเนองดวยค�าพดของคร

ทเคยบอกวาเธอควรไปอยโรงเรยนคนใบนนเอง ฉนเลยคดวา

การเรยนรของเธอทนาจะท�าใหนกเรยนคนนท�างานเขยนได

คงตองเชอมโยงกบประสบการณชวตโดยเฉพาะเรองราว

ของตนเอง หรอคนในครอบครวของตนเอง

จนถงปลายเทอม นกเรยนในชนเรยนตองชวยกนท�างาน

หนงสอสงหนวยงาน สช. ฉนเองไดถามนกเรยนคนนวา

อยากท�าอะไร (แอบคดในใจวานกเรยนจะตอบวาถายรปหรอหา

ภาพประกอบ) แตแลวเธอกตอบฉนวาอยากเขยน ซงฉนเอง

กหนกใจ “งานเขยนทสง สช. เลยเชยวนะ!!” แตฉนกตดสนใจ

ใหเธอไดท�างานในสงทเธออยากท�าอยด โดยใหไปเขยนเรอง

ของครบญรอด ซงทานเปนบคคลทมความรเรองนาเกลอสมทร

ฉนใหนกเรยนทบทวนสงทเคยพดคยกบครบญรอดแลวกเขยน

โดยในงานเขยนเธอไดโยงเรองของครไปสเรองปของตวเอง

(จรงๆ ดวยแหละ) เพราะทงครบญรอดและปของเธอตาง

กปวยเปนมะเรงปอดทงค เธอเขยนถงครบญรอดวาสงสารและ

เขาใจในความทรมาน (เพราะปกปวยเหมอนกน) และชนชม

ทครบญรอดยงเปนหวงอนาคตของนาเกลอแมจะปวยหนก

นกเรยนสงงานเขยนนอกสองสามครง โดยฉนแนะน�า

แหลงความรเพมเตมใหเธอไดศกษาเพมเตมประกอบการเขยน

ไม นานงานกเสรจและถอเป นงานเขยนทดพอสมควร

เปนงานเขยนทมความยาวมากกวาหนงหนากระดาษชนแรก

ของเธอและเธอกดภมใจกบตวเอง

ส�าหรบฉนตองตอบวา ไมอยากเชอ ไมใชในเรองทวา

ฉนชวยใหนกเรยนคนนเขยนงานได แตฉนกลบทงในเรองทวา

นกเรยนสามารถเขยนได มนษยนเรยนรไดเกนกวาทฉนคด

จรงๆ แมแตคนทฉนคดวาจะไมสามารถท�าอะไรไดเลย

นาเกลอ : ภาพถายขณะออกภาคสนาม โดย นายภวศ สภณวงศ ชน ม.๖/๑

54

SECONDARY

เมอการเรยนร เปนเรองเดยวกบทกษะชวตครววรรธน หมนปร (ครวรรธน)

ถงครวรรธน

เมอตอนทผมสอนอยทชน ม.๓ เทอม ๓ ปการศกษา

๒๕๕๕ วนนนสอนนกเรยนเรองคานและโมเมนต ผมตดสนใจ

เปลยนความเคยชนเดมๆ ทสอนเนอหาวชาการดวยการเขยน

กระดาน ลองเปลยนเปนการตงค�าถามถามนกเรยนวาถา

นกเรยนเดนทางไปท�าธระกบแมหรอกบครอบครวทตางจงหวด

โดยขบรถยนต แลวรถยนตเกดยางแตกจะท�าอยางไรกน?

มนกเรยนสงเสยงตอบมาวา “กเปลยนยางสคร”

ผมจงตอบกลบไปวา “ได.. ถางนพวกเราทงหมดลงไป

ชนลางทรถยนตทจอดอย เพอฝกการเปลยนยางรถกน” และ

ผมไดใหกญแจบลอกขนลอทมดามยาวประมาณ ๑ ฟตกบ

นกเรยน เพอใชถอดนอตลอ ปรากฏวานกเรยนทงหมด

ไมสามารถถอดนอตออกไดเลย

ผมจงถามตอวาเปนเพราะอะไร นกเรยนตอบกลบมาวา

“แรงผม/แรงหน ไมพอคะ” ผมจงถามตอไปวาแลวนกเรยนจะยอม

อยกบทหรอรอคนมาชวยหรอ ถาแรงไมพอแลวตองท�าอยางไร

สกพกกมนกเรยนคนหนงใชเทาเหยยบไปทประแจขนนอต

ซงกเกอบท�าใหดดขาตวเอง เพราะประแจมนหลดออกมา

และมนกเรยนอกคนหนงเดนไปหยบทอนเหลกมาแลวบอกวา

“ครตองตอดามใหยาวครบ“ (ผมไดเตรยมทอนเหลกกบไมเอา

ไปวางบรเวณใกลๆ อยแลว)

นกเรยนจงพากนถอดนอตเปลยนลอกนสนกสนานไปเลย

มนกเรยนพดขนมาวา “ดมนยาก.. แตกงายนะคร”

จากนนผมกพานกเรยนขนไปเรยนตอบนหองเรยน

และนกเรยนกไดแนวคด(Concept)ในเรองของคานและ

โมเมนตวาถาแรงคณระยะทางตงฉากตามแนวแรง จะท�าให

เกดงานของโมเมนต และถาระยะเพมมากขนจะท�าให

แรงบดเพมมากขนดวย ท�าใหนกเรยนเขาใจเนอหาวชาการ

ไดดขน และท�าใหเขามทกษะชวตทจะเอาวทยาศาสตรหรอ

ฟสกสชวยแกปญหาและสามารถชวยผอนไดอกดวย

ครอยากบอกวา...เราเลอกไดวาเราจะสอนแบบไหน สอนแบบ เขยนกระดานตามทเรากเรยนมา หรอยอม เหนอยมากขน คดมากขน พานกเรยนลงมอซงมนไดผลกวา

55

ลานอฐ ๑๖.๓๐ น. โดย ครชวลต อยจาย (ครเชา)

PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITY

56

PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITY

รอหนอยนะ หนก�าลงพยายาม

ครปาญกา ปลงกลาง (ครเปก)

ถงเปกเพอนรก

วนนเปนวนทอากาศสดใส และทส�าคญหวใจของฉน

กยงเบกบานดวยนะ ฉนจงอยากเขยนถงเรองทท�าใหหวใจของ

ฉนเบกบานมาใหเธอไดอานบาง เผอวาจะไดเบกบานไปดวยกน

เรองเกดขนเมอตอนชวงบายวนหนง ฉนสอนมวยไทยเดก

อนบาล ๓ ฉนกด�าเนนกจกรรมทกอยางไปตามปกตและ

ตามล�าดบขนตอน ตงแตรวมแถว รวมใจสรางความพรอมกอน

สวดมนตบชาคร เมอทกอยางพรอมเรากพาเดกๆ อนบาลเขาส

กจกรรมทเตรยมเอาไว เราตองเนนค�าวาเตรยมเอาไว เพราะ

ก�าลงจะมบทเรยนดๆ ของการเปนครเกดขน เธอคงอยากร

แลวสนะวามนก�าลงจะเกดอะไรขน ในเมอทกอยางดเหมอนม

ความเปนปกต เตรยมการไวลวงหนาทกอยาง

57

กจกรรมทฉนเตรยมไวคอ การไตสะพานเชอก ๒ เสนขาง

รมบง โดยเรมทเดกๆ แตละคนตอแถว คอยๆ ปนขนบนตนไทร

แลวคอยๆ หาจงหวะยนทรงตว และเออมมอไปเกาะเชอกเพอไต

สกครฉนสงเกตเหนเดกคนหนงตวเลกๆ ดทาทางใชความพยายาม

มากๆ หนาตาดมงมนจรงจง แตดวยตวเขาเลก จงเออมไปจบ

กงไมไมคอยถงสกเทาไร ฉนมความกงวล กเลยตดสนใจขนไป

บนตนไม แลวเออมไปจะชวยพยงเขา ทนใดนนเสยงจากเดก

ทเราพยายามจะชวยกลอยมาวา “ไมเปนไรครบ ผมแคคอยๆ

หาททเหมาะๆ ส�าหรบตวเองอยครบ”

เรากรบฟง แตยงไมลกซงเทาไรนก กเลยรบทราบวา

“ออ เหรอคะ” แตสายตาเรากยงไมหางจากเขา ยงมองตอไป

(เรมกงวลโดยไมรตวแลวสเรา เพราะไมไดอยในแผนทเตรยม

ไว) แลวเดกคนนนกคอยๆ ขนไปยนบนเชอก คอยๆ เออมมอ

ไปเกาะเชอกเพอขนยน แตขณะทเขาพยายามทจะเกาะเชอก

ดวยวาตวเขาเลก จงคอยๆ ท�า เรากลบกงวลหนก กเลยเขาไปหา

แลวบอกเขาวา “เอามอมาเกาะกงไมตรงนกอนส” ทนใดนน

เสยงของเดกคนนกใหสตกบเราในทนทวา “เออ ครเปกครบ

ครไมตองชวยผมครบ” เราเองยงไมเขาใจอยด เลยถามกลบ

ไปวา “เพราะอะไรเหรอคะ” เขากตอบออกมาดวยน�าเสยงทเรา

รบรไดทนทวาเขามนใจตอสงทเขาก�าลงท�าวา “ผมรสกวามนด

วนวาย”

เทานนละเพอนรก หากเราไมเคยพบครบาอาจารยมากอน

ไมเคยไดปฏบตธรรมมาบาง เรากคงตองโกรธเดกคนนทนท

ทบงอาจมาต�าหนเรา แตกลบกน ฉนกลบรสกตวในทนทวาเรา

เรวเกนไป ไปประเมนวาทเขาก�าลงพยายามอยนนคอการท�า

ไมได เราตดสนเขาไปแลว ทนใดนนฉนกเบกบานขนมา พรอม

กบเสยงหวเราะของตวเอง แลวตอบกลบไปวา “ออเหรอ

ครขอโทษคะ” แลวกเงยบเพอใหนกเรยนทเปนครเราภายใน

เวลาเดยวกน ไดน�าทกษะและความรทเขาสะสมจากกจกรรม

ทเราพาเขาท�ามาตงแตตนมาปรบใชดวยตวเขาเองจรงๆ

ครเปกขอบคณมากคะทชวยเตอนสตใหครไดท�าหนาท

ของครไดอยางถกตองเหมาะสม ไมใชท�าหนาทแคผสอน

จนไมยอมวางใจปลอยใหผเรยนไดเรยนรและเผชญปญหา

ดวยตวเอง

ครอยากบอกวา...บางครงครมองไมเหนตวเองวาเราเรวเกนไป เราตดสนเดกไปแลวจากมาตรฐานและ ความคาดหวงในใจคร จนกลายเปนปดโอกาสทเดกจะไดเผชญและเรยนรดวยตวเอง

58

PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITY

เพราะครสนก เดกจงสนก(กบการเรยนร)ครเอกลกษณ เลาเจรญ (ครเจยบ)

ถงเจยบเพอนรก

เจยบรใชมยวาเราเปนครทนมาปนกเขาปท ๑๑ แลว

ตลอดเวลาของการเปนครร งอรณ ท�าใหเราไดเรยนร อย

ตลอดเวลา ความรทเรามเราตองพฒนามนใหกาวหนาอยเสมอ

แตกมทเราท�าเรองเดมๆ ซ�าๆ อย เชน เราสอนดนตรสากล

กบนกเรยน ป.๒ โดยใหเดกๆ เปาขลยมาเปนเวลา ๕-๖ ป

จะวานานกไดนะ แตเดกทมาเรยนกบเราในตอนนนจะวนฐาน

มาเรยนกนแค ๑ เทอมเทานน เรากเลยท�าแผนการสอนชดเดยว

กนมาเปนเวลานาน

ถงจดหนงเราเรมร สกวาเราไมสนกกบการสอนแลว

ยอนมองกลบมาทตวเอง ขนาดเรายงไมสนกแลวเดกๆ ละ?

คดแลวกตองเรมตงหลกใหมแลวละ มานงคด จะท�าอยางไร

ใหเดกกบเราสนกไปดวยกน กเลยปงไอเดยวา กลงไปรวม

เลน รวมทดลองกบเดกๆ เลยดกวา จากนนแผนการสอน

กจกรรมตางๆ กเรมตนขน เราใหเดกไดทดลองหาวสดรอบตว

มาประดษฐเครองดนตรเลนรวมกน กไดขวดแกวทมขนาดและ

รปรางทแตกตางกนจากสถานรไซเคล มาทดลองใสน�าและเคาะ

ใหเปนระดบเสยง เดกๆ ตนเตนและสนกสนานกบการทดลอง

ใสน�า เทน�า วดระดบเสยง กจกรรมนมนมความทาทายและกระตน

ความส�าเรจของเดกๆ มากทเดยว พอท�าไดระดบเสยงหนง

กดใจ เฮกนลนหอง

เราอยากใหเจยบมาเหนบรรยากาศนนจรงๆ พอท�าได

หลายๆ ขวด ไดหลายระดบเสยง เรากมารวมบรรเลงเปนเพลง

ดวยกน เพลงแรกคอเพลงหนมาล จากนนเรากไดแตงเพลง

ทมท�านองสนกๆ อก ๑ เพลงใหเดกๆ เลนเครองดนตรขวดแกว

พอเลนไปสกพก ความคดทจะมเนอรองกตามมา เลยชวน

ใหเดกๆ ชวยกนคดเนอรอง ไดเนอรองมาหองละ ๑ เพลง

ทมเนอหาเกยวกบสงแวดลอมในโรงเรยนรงอรณ ตอนทใหเดกๆ

ชวยกนแตงเนอรองนะเปนภาพทไดเหนความรวมมอของเดกๆ

การรบฟง การยอมรบความคดเหนของเพอนๆ เปนบรรยากาศ

การเรยนรทดมากๆ เลย หลงจากนนมการน�าเอาองกะลง

มาเลนรวมกบเครองดนตรขวดแกว ไดรบเสยงปรบมอและ

ค�าชนชมในงานหยดน�าดวยนะ

ประเดนทเราอยากบอกเจยบกคอ ในการสอนนนให

เราพยายามคดท�าในสงใหมๆ ททาทาย จะท�าใหเราสนกกบ

การท�างาน เมอตวเราสนกแลว รบรองวาเดกๆ กยอมสนก

ไปกบเราดวย อยากลวทจะลองท�าเรองใหมๆ นะ

ครอยากบอกวา...ในการสอนนนให เราพยายามคดท�าสงใหมๆ ททาทาย จะท�าใหเราสนกกบ การท�างาน เมอตวเราสนกแลว รบรองวาเดกๆ กยอมสนกไปกบเราดวย

59

คณคาของทมครเอกราช แพรมวง (ครเลก)

สวสดเลกเพอนรก

การท�างานในอาชพครนนการวางแผนการสอนเปน

สงส�าคญ บางครงวางแผนแลวเปนไปอยางทวางไวกมความสข

ทงนกเรยนและคร แตถาไมเปนไปอยางทวางแผนไว หรอ

วางแผนไมรดกม เรากตองแกไขหรอปรบแผนการสอนบาง

ใหเหมาะสมกบสถานการณ บางครงแผนการสอนของเรา

ไมประสบความส�าเรจ นกเรยนไมสนใจในกจกรรมของคร

เรากไปโทษนกเรยนวาไมตงใจเรยน หรอถาหองเรยนเรม

วนวาย ครกเรมหงดหงด แตพอกลบมาดตวเอง ท�าจตใจ

ใหเปนปกต จะเรมมองแผนการสอนตวเองทยงไมสมบรณ

ยงไมตอบรบการเรยนรของนกเรยน ผมคอยๆ สงบอารมณ

ตวเอง และตงสตคอยๆ แกปญหาตามความเปนจรง ท�าใหลด

อาการโกรธและหงดหงดลงได แลวน�าปญหาทเกดขนมา

ปรกษาเพอนครในทม

ผมเรมเลาปญหาใหเพอนคร ในทมฟง ทกคนชวย

วเคราะห วจารณ และชวยเสนอความคด ชวยคดแผนการสอน

ใหเหมาะสมกบชนเรยน พอผมน�าค�าแนะน�ามาปรบใช

ในการสอนปรากฏวาชวยท�าใหการเรยนการสอนราบรนขน

นกเรยนมความใฝร ในการเรยนดขน ท�าใหหองเรยนเกด

ความสขทงนกเรยนและคร

ผมจะเล าการสอนกล มกตาร กล มคละชน ป.๔-๖

เปนครงแรกทผมมาสอนเครองดนตรชนดนซงมนกเรยนเลอก

สบคน ในชวงแรกผมสอนเหมอนกนทกคน คอเรมจากเพลง

ทงายๆ เพราะคดวาจะจดการเรยนไดงาย ปรากฏวาสอน

ไปไดสกสองสปดาห นกเรยนทมพนฐานอยแลวเรมเบอ ไมคอย

สนใจในเพลงทเราเตรยมไว และไมคอยซอม ผมเหนนกเรยน

ไมฝกซอมกเรมไมพอใจ พยายามหาสาเหตทท�าใหนกเรยน

เปนเชนนน แตกยงคดไมออก เพราะเราคดในมมของตนเอง

จงน�าปญหาดงกลาวมาปรกษาครในทม

เพอนคร ในทมชวยวเคราะหแลวแนะน�าโดยใหเรา

ลองแยกนกเรยนตามความสามารถเปนกลม กลมมพนฐาน

เบองตน กล มมพนฐานปานกลาง และกลมมพนฐานทด

แลวเลอกเพลงตามความสามารถของกลมนนๆ จากนนพอ

เลนไดแลวใหไปรวมเลนกบวง R.A. Pop Orchestra หลงจาก

ลองท�าตามค�าแนะน�าปรากฏวาบรรยากาศในหองเรยนเรมดขน

นกเรยนเรมฝกซอมดวยตนเอง มความสนใจและตงใจ

ฝกซอมด เพราะนกเรยนมเปาหมายในการเรยนทตอไปจะได

ไปรวมกบวง R.A. Pop Orchestra

ผมประทบใจในการท�างานแบบเปนทมททกคนชวยกน

แกปญหา ท�าใหไดความคดหลากหลาย หลายมมมอง และ

เมอน�ามาปรบใชกท�าใหแผนการสอนของเรามประสทธภาพ

มากขน

ครอยากบอกวา...การยอมรบฟงคนอน ไมเอาตวเองเปนทตง ท�าใหเรากาวออกจากกรอบและเหนขอจ�ากด ของตวเอง

60

PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITY

การเรยนรททาทายครและนกเรยนครคมสนต ละครอนนต (ครบก)

ถงคมสนตเพอนรก

ตอนนกหลายปแลวทท�างานในรงอรณ นายเคยรสกบาง

รเปลาเวลาทเราท�าอะไรบอยๆ จนคนชนกจะรสกเบอ ไมสนก

เราเคยรสกแบบนมาระยะหนง รสกวาเราท�าในสงเดม นกเรยนเอง

กรวาเราจะท�าอะไร เขากรสกชน มนเรมไมสนก ไมทาทาย

ทงครและนกเรยน พอเราคยกบทมครดนตรสากล ทงทมกม

ประเดนนอย ทกคนรสกคลายๆ กน เลยมาคดกนวาจะท�าอยางไร

ใหเกดความแปลกใหมและทาทาย เราตองหาแรงบนดาลใจ

ใหมๆ จนเกดไอเดยการสรางวงดนตรออรเคสตราขน

ตอนสรางวง R.A. Pop Orchestra เรากไมรหรอกวาจะเกด

อะไรขน มนเปนเรองใหม เราคดกนวาจะตงวงขนใหเปน

จดรวมของนกดนตรของโรงเรยน แลวคอยๆ ตงเปาหมาย

ไปเรอยๆ ตามรายทาง หลงจากเราตงวงออรเคสตราได เราก

นดหมายมาฝกซอมรวมวง พอฝกซอมไปไดระยะหนง เราเหน

พฒนาการและความตงใจของทกคนในวง เลยตงเปาหมายแรก

วาจะจดการแสดงเลกๆ ขนในโรงเรยนเพอเปดตววงของเรา

การแสดงครงแรกท�าใหเราเหนการเปลยนแปลงทเกดขน

ทงกบครและนกเรยน เดกๆ ตนเตน ครกตนเตน ทกคนมาอย

รวมกน รวมกนฝกซอม รวมกนแสดง เรารสกชนใจกบภาพ

ทเกดขนและเหนทางจะไปตอ นนคอการออกไปแสดงนอก

โรงเรยน คอนเสรต รวมไทย ใจหนงเดยว ทจดขนทโรงละคร

แหงชาตเมอตนเดอนมนาคมทผานมานนเอง

การแสดงครงนท�าใหเรารสกกดดนกนพอสมควร เพราะ

เรามเวลาฝกซอมและเตรยมตวคอนขางนอย มเรองทตองท�า

เพมเตมมากมายหลายเรอง โดยเฉพาะการตดตอประสานงาน

กบทมอนๆ ทจะมาชวยเรา การฝกซอมทเหนดเหนอยกน

ทงครและนกเรยน แตเพราะทกคนเขาใจความหมายของงาน

ในครงนทเปนงานการกศล และจะท�าใหคนในชาตเกดความคด

อะไรบางอยาง ทกคนเลยอยากท�าและตงใจกนเตมท

เมอเรายอนมองกลบไป เราเหนวาคณคาของดนตรมนได

เกดขนแลว ทงกบตวนกเรยนและคร จากประสบการณการฝกซอม

และการแสดงตางๆ ทเกดขน ตวเราเองเรากรสกประทบใจ

หายเหนอย และสนกกบการท�างานไดตอไป

ครอยากบอกวา...ครตองพฒนาตวเองอยตลอด ถาย�าอยกบสงเดมๆ มนจะเกดภาวะทรสกเบอ ไมสนก ไมทาทาย ดงนนเราตองไมหยดคดในสงทท�าอย ไมมองวาดอย แลว แตมองวามนตองไปไดอก ตองมทดกวานอก แลวเราจะสนกกบการเปนคร

61

บรรยากาศการซอมงานคอนเสรต “รวมไทย ใจหนงเดยว”

62

PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITY

ไมกลองท�ามอ สอสรางจงหวะ-สมาธครเชษฐพงศ รอตฤด (ครเชษฐ)

ถงเชษฐ...เพอนรก

การท�างานทโรงเรยนร งอรณทผานมา มเรองใหเรา

ประทบใจอยตลอด อยางลาสดกการสอนชน ป.๑ เทอมน

เดกๆ เรยนดนตรกนสนกมาก เพราะเดกๆ เขาชอบรองเพลง

และมจนตนาการตางๆ มากมาย เทอมนเราชวนเขาเลนเรอง

จงหวะ เอาจงหวะทเดกๆ เขาเรยนร กนอย ในหองเรยน

อยางบทกลอนและสระตางๆ มาเพมทาทางอยางมเงอนไข

โดยใชกลองเปนสอสรางจงหวะ และสรางสรรคทาทางการต

ทหลากหลาย เดกๆ ชนชอบกนมาก

ตอนนนเราใหเดกแบงกลม กลมละ ๕ คน แลวใหออกมา

ตกลองทละกลม เราอยากใหเชษฐมาเหนดวยตาตวเอง เดกๆ

เขาตนเตนและสนกกนมาก แตละกลมแขงกนนงเรยบรอย

เตรยมพรอมใหครเรยก เพราะอยากจะออกมาตกลอง

ตามทาทางทคดไว

พอเหนเดกๆ สนกกบการตกลอง เรากชวนเขาประดษฐ

ไมกลองกนตอ คอเราอยากใหเดกๆ มไมกลองของตวเอง

เพอจงใจใหเขาสนกกบการตกลองและการสรางจงหวะ เราเลย

ชวนเขาคยวาไมกลองมไมพอส�าหรบทกคน แลวบางอนก

หก ช�ารด เราจะท�าอยางไรกนด เดกทไวเขากบอกออกมาวา

ท�าไมกลองกนส (ตรงกบค�าตอบในใจครเลย)

วนนนเราชวนกนท�าไมกลองงายๆ โดยเอาไมทเคยใช

ท�าธงในการแสดงดนตร รวมไทย ใจหนงเดยว เมอเทอมกอน

มาพนไหมพรมสตางๆ ทเดกๆ เลอก จากนนกเอาลกปดมา

ท�าเปนหวไมกลอง แคนเดกๆ กตนเตนกนมากทไดมไมกลอง

เปนของตวเอง ทส�าคญคอเปนไมกลองทเขาท�าขนดวย

ตวเขาเอง เราเองกพลอยตนเตนไปกบเดกๆ นะเชษฐ หลงจาก

ประดษฐไมกลองเสรจ กเอามาตกลองประกอบการรองเลน

สระกน สนกมากๆ

ตงแตท�าไมกลอง เชษฐรไหมวานกเรยนพกตดตวเอามา

เรยนดนตรทกสปดาหเลย ทกคนดกระตอรอรนกบการตกลอง

ทไมใชเพยงการตกลอง แตเปนกจกรรมทเดกๆ ไดใชจนตนาการ

ความคดสรางสรรค การเรยนรเรองจงหวะ ทงยงชวยกระตน

การเรยนรและฝกสมาธไดดมาก อยากใหมาเหนจงเลย เดกๆ เขา

เรยนรอยางมความสข เราเองกมความสขในการสอนมากๆ

ครอยากบอกวา...เมอกอนเราเปนครทยดเนอหา เดกตองท�าได อยางทเราคาดหวง แตพอเราเปลยนมาดทเดก ดสงทเกดขนกบเดกเปนหลก แมเราจะแวงแผนไว ๑-๒-๓-๔ กจกรรม ถาวนนนท�าไดแค ๑ กบ ๒ แตเดกเขาได เรยนรและมความสข เรากมความสข

63

จงหวะการสอน ทสอดคลองกบจงหวะการเรยนรครปตธรรม ธรรมศร (ครตม)

สวสดตมเพอนรก

เมอเทอมทผานมาเราไดสอนเดกหองพเศษ ซงมนกเรยน

๕-๖ คน สวนตวเราชอบสอนเดกกลมนอยแลว เพราะเปน

สงททาทายเรานะ ในการออกแบบกจกรรมเพอไปตอบโจทย

ของเดกแตละคนวาตองการเพมศกยภาพในดานตางๆ เชน

การเคลอนไหวรางกายผานกจกรรมจงหวะดนตร เราใชสอ

ประกอบดวยนะ เชน หวงหวาย ลกบอล ความคดสรางสรรค

ในการออกแบบทาทางการเคลอนไหวผานกจกรรมสงลกไม

รไหมวาเดกๆ ชอบมากๆ พอเขาเคลอนไหวรางกายแลว

เขาจะยมและรวมกจกรรมอยางมความสข ไดสงเกตเหน

พฒนาการของเขาในเรองของจงหวะดวยวา พอท�ากจกรรมน

ซ�าๆ และเพมโจทยไปทละนดๆ เดกๆ เขาสามารารถท�าได

ตรงจงหวะมากขนกวาแตกอน เราสงเกตเหนเขามความสข

เรากมความสขนะ

การรองเพลง ชวงแรกกฝกรองโนต เรากเลนเปยโน

ประกอบไปดวย ตอนแรกเดกๆ กงงวา เอะ! ครรองเพลงอะไร

ไมเหนจะรเรองเลย เรารตวเลยวาเราสอนเรวเกนไป ท�าให

เดกๆ ไมเขาใจ เรากเลยยอยกจกรรมการรองเพลง ใหเดกๆ

รองตามครเปนประโยคสนๆ กอน แลวอานออกเสยงตาม เดกๆ

กอานออกเสยงไดดขนนะ แตดอาการเดกแลวไมคอยสนกเลย

เรากเลยคดท�านองสนๆ จากโนตรอง ๓ ตวโนต ใสจงหวะสนกๆ

เขาไป คราวนเดกๆ ดสนกขน เราเหนพฒนาการเดกๆ วาเขา

รองเพลงออกมาไดชดถอยชดค�าขน และรองเพลงตรงระดบ

เสยงบางเปนชวงสนๆ คงตองใชเวลาละ

อกกจกรรมหนง คอการเลนเครองดนตร เราใหเดกๆ ลอง

เลนเครองดนตรหลายๆ ชน เรมจากกลองตลบ ฝกใหเขาตตาม

เราใหตรงจงหวะ ปรากฏวาเดกๆ เขามนกบการตกลองเลย

ไมฟงเราเลย ฮาๆๆ เลยใหใชแคกลองใบเดยวดกวา แตละคน

มคนละใบ เออ..ดขนกวาเดม เดกๆ มสมาธฟงเสยงกลอง

มากขน เครองดนตรอกอยางหนงทใชในการซอมคอ ระนาดออรฟ

เราใหเขาฝกการตระนาดซาย-ขวาสลบกน ท�าใหเดกสามารถ

แยกแยะการตมอซายและมอขวาได แลวกฝกตโนตเพลงสนๆ

กมคนทตไดและยงไมได กคงใชเวลาฝกอกสกระยะ

เราเขยนมาเพยงอยากใหเธอเหนวธการสอนของเรา ทเรา

คอยสงเกตสหนาทาทางของเดกตอนเรยนวาเขาเขาใจหรอ

สนกหรอเปลา ยงกบเดกพเศษดวยแลวจะมองเหนงาย เพราะถา

ไมเขาใจ ไมสนก เขาจะเรมไมสนใจ เรากกลบมามองตวเองวา

ออ...เราเรวเกนไป พอเหนเรากปรบจงหวะการสอนของเราให

ชาลง ใหสอดคลองกบจงหวะการเรยนรของเดกกลมน เดกๆ

เขากสนกและมความสขการเรยนร เราเองกพลอยสนกไปกบ

เขาดวย

ครอยากบอกวา...ครตองไมจมอยกบการสอน แตครตอง อยกบเดก คอยสงเกตเดกวาเขาเขาใจหรอเปลา แลวปรบเปลยนการสอน ตามสถานการณตรงหนา

64

PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITY

หวใจส�าคญของการเปนคร คอความสมพนธของครกบศษย ครอภญญาวฒ วโรจนเวชภณฑ (ครโอต)

ถงโอตเพอนรก

ในความรบผดชอบของครดนตรไทย เมอนกไปถงชวงแรก

ของการท�างานกอดข�าตวเองไมได ตอนนนจ�าไดวาแค ๒ สปดาห

แรกของการท�างานกมเสยงตอบรบดมากถงครโอต ทงหนงสอ

สอสารจากผปกครอง นกเรยนจะลาออก นกเรยนเดนหนครโอต

และอนๆ อกมากหลายตอหลายสง

ตอนมาใหมๆ เราสวมหวโขนเปนครเตมตว ไมรตวเลยวา

เราจรงจงและคาดหวงมาก พอเจอนกเรยนท�าไมได (ดงใจคร)

กคดในใจวา “มนกงายแคนเอง ท�าไมท�าไมได” พอใจคด ปากกไป

ทกครงทมาเรยนกบเรา นกเรยนแทบไมเคยไดค�าชมกลบ

ไปเลย เพราะเราใชแตค�าพดเชงลบ เชงต�าหน

นกเรยนบางคนเขารสกเสยใจกบค�าพดของเรา แตเขา

เกบอาการ ไมแสดงออก เรากไมรตว เพราะคดวาเดกเขาใจ

ความหวงดของเรา จนวนหนงเราสงเกตเหนทาทของเขา

ทมาเรยนอยางเกรงๆ กลวๆ นกเรยนบางคนกเอาไปบอก

ผปกครอง บางคนทแรงหนอยกแสดงอาการตอตาน ลก

หนเราตอหนาเลย ตอนนนความสมพนธระหวางครกบศษย

แยมาก เราเองกเศราใจ คดในใจวาเราผดดวยหรอทตองการ

ใหนกเรยนไดด เรากถกอบรมถกสอนมาแบบน คดถงขนวา

จะหางานใหมเลยนะ

พอผานไปสกพก เราเรมคดได นกยอนไปตอนเดกๆ

เรากไมอยากโดนด บอกดๆ กได แตพอมาเปนคร เราลมตรงน

ไปเลย พอคดไดเรากเรมเปดใจไปดครคนอนสอน กคอยๆ เรยนร

คอยๆ เปลยนแปลงตวเอง พอเราถอดหวโขนของครออก

ไมเอาความเปนครมาคาดหวงกบนกเรยน เรารสกผอนคลาย

และมความสขขนนะ เดกๆ เองเขากรบรได ความสมพนธ

ของครกบศษยกดขน

ประสบการณ ๓ ปในรวรงอรณ มเรองใหเราเรยนรและ

เปลยนแปลงอยตลอด เราไดเรยนรวาการเปนครนนเราตอง

รกษาความสมพนธระหวางครกบศษยไวใหได คยเลนบาง

ชวนกนกนน�ากนขนมบาง บางจงหวะทเขาไวใจเรา เขากพด

เรองสวนตวทท�าใหเราไดรจกเขามากขนหรอเปนทปรกษา

ใหเขาได

ครอยากบอกวา...ครกคอนกเรยนคนหนงท เรยนร ไปพรอมกบนกเรยน ถาครตดกบดกกบค�าวาคร ครจะพลาดการเรยนร ลมเนอลมตว แลวครจะกลายเปนแคคนทมา อานหนงสอใหเดกฟง

65

เรยนรอยางมความสข เพราะครลดความคาดหวงครภทร อรรถยกต (ครใบตอง)

สวสด ครตอง

เราเรยนรการเปนครทกวน บางครงการสอนคอการเปด

โอกาสใหนกเรยนเรยนรดวยตวเองกเปนได ถาการสอนเปนไป

อยางถกจงหวะ สงนนๆ จะเขาไปโดนจตโดนใจผเรยนถงขน

เกดการเปลยนแปลงไดเลยทเดยว แลวโอกาสไหนละทคร

จะสอนอะไร สอนอยางไร มนเปนจงหวะทครตองร ทน

สถานการณ ฉกฉวยดวยสตสมปชญญะทมอยทงหมดทเดยว

มตวอยางข�าๆ ทท�าใหครอยางเราสะอกอยางจง คอเราสอน

ศลปะนกเรยนคนหนงทมความตองการพเศษ (เดกพเศษ)

เราสอนเขาวาดรปลงสน�า เรากพยายามสอนวธการวาด ลงส

แบบนๆ ใหเขาท�าตาม ดวยความทเขาพเศษเรายงสอนเยอะ

ละเอยด อยากใหเขาท�าไดตามทเราคาดหวง (โดยไมรตว)

พอเขาอยากท�าในแบบของเขา หรอท�าตามทเราบอกไมได

เรากยงจ เขากไมอยากท�า คอเขากอยากท�าตามทเขาอยากท�า

เรากเฮยไมไดนะ ตองท�าตามครส ครสอนครหวงดนะ บางครง

งดกนมากๆ ครกโมโห แตเราจะรวากบนกเรยนคนนเขาจะไว

กบอารมณมาก เขาจบอารมณคนรอบขางไดไวและมผล

กระทบกบเขามาก ในการสอนเขาทกครงเราพยายามขม

อารมณตวเองใหใจเยนๆ อยาไปคาดหวง ใหเขามความสข

กบงานเทานน แตกเผลอเพงบาง

ครงหนงเขาขอไปเขาหองน�า แลวหายไปนานมากจน

เราถงกบตามไปด ไปถงหองน�าไมเหนใคร เรากคดวาเขาไป

เถลไถลแนนอน กกลบมานงรอทหองเตรยมดเลย พอเขามา

เรากใสเลย “ไปไหนมา ท�าไมไปนาน” เขากพยายามอธบาย

วาเขาไปหองน�าแตมนไมวาง เขาเลยตองเดนไปเขาอกทหนง

ซงมนอยไกลออกไปเลยชา เรากอาว โอเค เขาใจ แตอารมณ

โกรธยงอย (ยงอยากดอย ฮาๆ) เลยพยายามสอนเขาเรองเวลา

วา “ตองตรงเวลานะ นกโมงแลว เลยเวลาเรยนมาตงเยอะ”

เขาเหนหนาเรานงๆ เขากถามวาครตองโกรธหรอ เรากอย!

พยายามขมอารมณโกรธ ใจเยน พยายามเงยบๆ ขมใจ แลวเขา

กพดขนมาวา “ครตองเปนอะไร หนาตาดไมดเลยนะจะ”

เทานนแหละ จากโกรธๆ นเราข�าเลย เออแฮะ! หนาตาเรา

คงดไมดจรงๆ หนาตาคงง�ามาก ตองขอบคณเขาทท�าใหเรา

รสกตวแบบกระชากเลยนะวา เออ! เราจะโกรธไปท�าไม จากนน

กกลบมาเรยนมาสอนกนอยางมความสขตอไปไดอยางราบรน

๓ ปแลวสนะทมาเปนคร เวลาผานไปไวมาก เคยไดยนวา

ชวงเวลาทเรารสกวาผานไปไวคอชวงเวลาทเรามความสข

เรากพดไดเตมปากจรงๆ วาเรามความสขกบชมชนแหงน

มนใจวาเราก�าลงใชชวตอยางคมคา ไดท�าในสงทมประโยชน

เราตางชวยพากนด�าเนนการเรยนรดวยกนตอไป

ครอยากบอกวา...ถาครลดความคาดหวง จะท�าใหนกเรยนเรยนรอยางมความสข

66

PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITY

การเรยนรเรมตนเมอสนใจครอมร รกษาทรพย (ครตน)

ถงตนเพอนรก

เรามเรองสนกๆ มาเลาใหนายฟง เปนเรองเกยวกบ

นกเรยนชน ม.ปลายทเราสอนอย นกเรยนกลมนเขาอยาก

เลนวอลเลยบอล สงสยนาจะมาจากทมวอลเลยบอลหญงไทย

ทก�าลงดง เรองมนมอยวานกเรยนกลมนเขาอยากตบเปน

คอตบลกวอลเลยบอลนะ เรากเลยบอกวากอนจะตบเปนมน

ตองตงเปน (Under) เซตเปน (Set) กอน อยๆ จะมาตบเลย

มนท�าไมได อกอยางถาก�าลงขาไมด กระโดดไมสง ก�าลงไหล

ไมมกตบไมแรง ตบไมผานตาขาย นกเรยนกเลยถามเราวา

ตองฝกยงไง ทนกเขาทางเราเลย เรากเลยแสดงใหดแบบจดเตม

นกเรยนเหนบอก “ครโดดแรงจง...ครโดดสงจง...ท�ายงไงครบ

ผมโดดยงไงกตบไมโดน” เรากเลยเรมจดแบบฝกมาให ตอนแรก

คดวานกเรยนเขาคงไมเอา ทไหนได เขาตงใจกนมาก ใหวงกวง

ใหกระโดดกกระโดด

คราวนพอฝกมากขนกเรมมทกษะทแนนขน เรากสอน

ทกษะทสงขน เชน การตบลก A คอการตบอลเรว มนยากอย

๒ จด คอ คนเซตตองเซตใหเขามอเพอนและไมสงเกนไป เอาแค

สงกวาตาขายไมเกน ๑ ฟต คนตบตองกระโดดจงหวะเดยวกน

กบตอนทเพอนเซต แลวตบบอลจงหวะทลกก�าลงลอยขน

จงหวะมนถงจะพอด พอใหฝกนะ นกเรยนชอบกนใหญ

มหลายคนท�าไดดวย คราวนกเรมมนนะส เรมอยากลองของ

นกเรยนเขามาบอกเราวาอยากแขง เรากจดให เอาทมคร

ทเลนวอลเลยบอลมาแขงให รไหมผลออกมาเปนยงไง นกเรยน

สครไมได ครเกากวา

เรากเลยมาคยกบนกเรยน โดยเรมถามวาเสยใจไหมทแพ

เขาบอกวาไมเลย สนกมากกวา เรากถามตอวาแพตรงไหน

เขาบอกวามนตนเตน เลนลนไปหมด บางทลกงายกเลนเกรง

เกนไป ถาไดซอมมากกวานนาจะเลนไดดกวาน เรากถามตอวา

อยากฟงความเหนของครไหม พวกเขากบอกวาอยากฟงมาก

เรากคดในใจ เขาทางเราอกแลว เรากเรมเลย โดยบอกวาเวลา

เลนตองใหเสยงกน ตองบอกกน เวลาเลนทมทกคนมหนาท

คนตงบอลแรกตองพรอม คนเซตกตองพรอมรบบอลตอ

คนตบกพรอมตบ ถาตบไมไดกตองไมใหลกเสย คนรองบอล

กตองคอยรองบอลถาเพอนตบแลวตดบลอก แลวอกอยางนะ

วอลเลยบอลมนเลนเปนทม เกงคนเดยวเลนไมได เพราะคนท

จะตบไดแสดงวามคนเซตมาให คนทเซตไดแสดงวามเพอน

ตงบอลแรกให แลวทส�าคญอกอยาง เลนวอลเลยบอลอยาเหมอ

มวแตมองบอล ตองตนตวตลอดเวลา เพราะบอลมนลอยอย

กลางอากาศ ดงนนเวลาซอมใหเคลอนท ใหวง ใหกระโดด ตองท�า

อยาอ เพราะมนใชไดจรงตอนแขง

เชอไหม นกเรยนฟงกนนงเลย เรากชกเอะยงไง พดเยอะ

ไปไหม เรากเลยถามนกเรยนวาทครบอกไปเขาใจไหม โอเค

หรอเปลา นกเรยนเขากตอบกลบมาวา “มนกจรงอยางท

ครพด... พวกเราคงตองซอมกนอกเยอะ... แตผมกอยากแขง

กบทมครอก” เรากเลยบอกวาตกลง แตตองซอมใหมากกวานนะ

จะไดสกบทมครเขาได

กอยางทเลา สอนตงแต Under Ball ไมคอยจะเปน Set

กไมถก จนสามารถเลนได ตบเปน มนไมงายนะ แตเหนพวก

นกเรยนเขาตงใจกชนใจ ขนาดเรยนเสรจเจาพวกนยงเลนกน

ตอถงเยนนะ

ครอยากบอกวา...การเรยนรเรมตนเมอผเรยนสนใจ อยากรเรองนนดวยตวของเขาเอง แมวาจะยากล�าบากหรอตองพบเจออปสรรคเพยงใด แตเขาจะตงใจ ไมยอทอและมความสขกบการเรยนรในเรองนนๆ

67

ROONG-AROON ART

ภาพวาดสฝนบนผนผาดบ งาน Reproduction จากจตรกรจนโดย สนทวทธ เซงเสง (จป.ขวญ)

68

ROONG-AROON ART

ครบวลอย ครผเปดพนทแหงโอกาสใหเดกใชศกยภาพเตมท

“เกาอตวนเปนตวท ๔ แลวครบ”

กฤต-ด.ช.ธนภทร เตมสนทว นกเรยนชน ม.๓/๓

เลาถงผลงานชนลาสดอยางภาคภมใจ ขณะก�าลงขะมกเขมน

ดงสานสายหนงสน�าตาลขนาดกวาง ๑ นว เปนทนงเกาอ ผลงาน

เกาอทงสามตวทกฤตท�าขนตอนอยชน ม.๑ ถง ม.๒ มคนขอ

ซอไปหมดแลว (สองตวแรกราคาตวละ ๑,๐๐๐ บาท ตวทสาม

๑,๕๐๐ บาท)

กฤตเลอกเรยนงานไมเปนวชาเรยนภาคบายมาตงแตอย

ชน ม.๑ เพราะคดวานาจะเหมาะกบเขามากกวาศลปะแขนง

อนๆ ในเรอนศลปะ และเมอไดลงมอท�า เขาพบวาตวเอง

เลอกไมผด งานไมสนกและทาทายกวาทคด เมอสนกกบสงทท�า

เขาจงท�าไมหยด มเวลาวางกแวะมาเลอย มาขด มาตอก คอยๆ

เปลยนไมแตละชนเปนสวนตางๆ ของเกาอ ขณะทภายในตวเขา

กคอยๆ เปลยนแปลงและพฒนาไปพรอมกน

“เมอกอนผมเปนคนใจรอนมาก แลวกไมคอยอดทน แต

ชมชนบ านช าง พนทแห งจนตนาการและความ

สรางสรรคของชาวชมชนรงอรณ ทนเปดกวางส�าหรบทกคน

ทมใจรกศลปะ บางคนเขามาเรยนร บางคนลองลงมอท�า หลายคน

ขอเปนผชมผลงาน บางครงมเวลาวางกแวะเวยนมาพดคย

แลกเปลยนเรองราวของศลปะ ทามกลางบรรยากาศทเปดกวาง

และผอนคลาย ศลปะน�าพาใครหลายคนใหเตบโตและเปลยนแปลง

ไมเฉพาะเพยงศกยภาพดานศลปะ แตรวมไปถงภาวะภายใน

ของแตละคนดวย

คนศลปะสสาธารณะ“ศลปะเปนเรองสาธารณะ ศลปะอยในชวตประจ�าวน ใน

วฒนธรรมและประเพณของผคน อยางงานประเพณชกพระ

หรองานบญเดอน ๑๑ ของภาคใต เขาจะมการตกแตงเรอ

เพอใชในงานน มหวเรอ หางเรอ และสวนส�าคญคอพนมเรอพระ

หรอบษบกบรเวณกลางล�าเรอ ในชวงเตรยมงาน ชางพนบาน

จะมารวมตวกนอยในโบสถ ทงคนแก คนหนม คนสาว มาชวยกน

ตดกระดาษและแปะลายท�าพนมเรอพระ เดกๆ กวงเลน

อยในนน ไดเหนและซมซบบรรยากาศของศลปะ สนกมาก

เราโตมากเพราะศลปะไมมขอบเขตแบบน” อาจารยผอง เซงกง

หวหนาชมชนบานชาง โรงเรยนรงอรณ ยอนร�าลกถงบรรยากาศ

ศลปะในวยเดก

อยางไรกตามเมอความเปนเมองเรมแผขยาย ชมชน

หลายแหงลมสลายกลายเปนเมอง งานศลปะทเคยเปนของ

ชมชนคอยๆ แปรเปลยนเปนของคนเฉพาะกลม เฉพาะผเชยวชาญ

แลวกนชาวบานคนธรรมดาสามญไปเปนเพยงผเสพ

“ยงเมอรฐมนโยบายสงเสรมการทองเทยว กยงกนคน

ทวไปไมใหเขาไปท�า คนท�าพนมเรอพระจะตองเปนศลปน

มการประกวดประชนกน กกนคนทวไปไมใหเขาไปจบไปตอง

การเปลยนแปลงเลกๆ ในเรอนศลปะ

เดยวของจะเสย กลายเปนไปตดตอนเรองศลปะสาธารณะ กศล

ทคนเขาท�ากนอยในชวตประจ�าวน ในวฒนธรรม ประเพณ

กสญหายไป โอกาสทเดกๆ ในชมชนจะไดสมผสและมารก

มาชอบความงามตรงนกสญหายตามไปดวย”

“พอเรามาท�าชมชนบานชางของรงอรณ เลยท�าใหเปน

สาธารณะ ทนใครจะเขามากได ถาเขามเจตนาอยากร อยากเรยนร

พรอมจะรบฟงและแลกเปลยน เรายนด เพราะศลปะไมม

ขอบเขต ศลปะตองไปสสาธารณะ” อาจารยผองอธบายถง

เบองหลงทท�าใหเรอนศลปะแหงนเปนพนทเปดส�าหรบทกคน

69

พอมาเจอตวน ใจเยนเลย เพราะงานไมเราตองคอยๆ ท�า ตอง

ใชเวลา ตองใชความอดทน คอยๆ ท�าไป ถาเราอยากไดงาน

ทด เราท�าชยๆ กได แปบเดยวกเสรจ แตงานมนจะออกมา

ไมด พอท�างานไมไปเรอยๆ เลยท�าใหผมใจเยนลง นงขน

มสมาธ มความอดทนมากขน เพราะอยากเหนงานเสรจ

อยากใหออกมาด”

นอกจากนกฤตยงรสกวาเขาประณตขน จากทแตเดมเขา

มกจะท�าอะไรเรวๆ รบๆ ไมละเอยด ไมประณต แตการท�าเกาอ

บงคบใหเขาตองประณต

“เราตองท�าไปเชคไปเปนระยะๆ ถาไมละเอยด ไมคอย

เชคอยเรอยๆ มาเหนจดผดตอนหลงเดยวตองรอท�าใหม แต

กอนความภมใจของผมมกเปนเรองเลกๆ เชน สอบไดคะแนน

กฤตกบเกาอตวท ๔

ด แตเกาอมนเปนความภมใจแรกทเหนความส�าเรจเปนชนเปน

อน ยงพอขายได มนยงกวาภมใจ”

ทกวนน เมอม เวลาว างกฤตจะแวะมาท�างานไม ท

เรอนศลปะ ทงยงแบงปนสงทตนไดเรยนรสนองๆ โดยอาสา

เปนผชวยครบวลอยสอนงานไมใหกบนองๆ ชนประถม ชวย

เกบอปกรณและเกบกวาดหองเรยนอยางเรยบรอย เพราะ

ส�าหรบกฤตแลว สตดโองานไมในเรอนศลปะแหงนคอพนท

ของเขา พนททเขาจะพฒนางานใหดขนเรอยๆ เหมอนทเขา

ท�ามากอนหนาน ไมมเกาอตวไหนทแบบซ�ากนเลย แตละตว

มแตจะยากขนเรอยๆ

“ถาเราท�าแบบเดมๆ กไมมอะไรใหม ไมไดพฒนา

ไมนาสนใจ ผมคดไววาจะตองพฒนางานใหดขนเรอยๆ”

70

ผลงานเกาอตวท ๓ ของกฤต

ROONG-AROON ART

“กฤตเขามความสนใจ มความพยายาม

มความตงใจ เขาเอาจรงเอาจงกบงานมาก เรากแค

มาใหมาตรฐาน ชวยเตมในเรองฝมอ เรองความ

ละเอยด งานไมมคณคาบางอยางทตองจบใหตด

ถาไมแมนจะผดพลาด ถาหยาบตอนแรก มนจะมา

โผลในตอนทาย แตถาแมนแตแรกจะสบาย งานไม

มนบงคบใหเขาตองละเอยด ตองประณต ตองแมนย�า

ผมวาจดเปลยนคอตอนเกาอตวแรกเสรจ เปนจดท

ท�าใหเขาเหนตวเองวาเขาท�าได มคนมาชนชมชนชอบ

ผลงาน รสกไดรบการยอมรบ กเกดแรงบนดาลใจ

ทพาเขาเคลอนไปเรอยๆ

ผมมองวากฤตเขามดอยแลว เราแคชวนเขา

ท�างานใหส�าเรจดวยตวเขาเอง อยางเกาอตวทสทเขา

ท�าอยนยากมาก ตองใชมอทงหมด แตเขากตงใจท�า

จนใกลจะเสรจ เพราะเขามแรงบนดาลใจอยากเหน

ผลส�าเรจ เราเพยงใหพนททเขาจะไดเกดและเตบโต

มนคอพนทของความภมใจ”

ครบวลอย-ชยวฒน พมเฟอง ครวชางานไม

ครโต ครผเปดทางใหนกเรยนลมรสแหงความภาคภมใจ

“รสกสงบ มสมาธ แตละชนเราท�าไดครงเดยว เราตอง

ท�าใหดทสด”

เจมส-นายชชชย อาชวพงศพาณชย นกเรยนชน

ม.๖/๓ บอกเลาความรสกขณะปนแจกนแตละใบ วชาทเขา

เลอกเรยนมาตงแตชน ม.๒ แมตอนแรกเจมสจะไมชอบงานปน

สกเทาไร เพราะตองตวเลอะ มอเลอะ มเศษดนเขาไปตด

ในซอกเลบ แตเมอไดแรงเสรมจากคร ทงครโตทสอนปน

และครตนทเปนครประจ�าชน ซงเหนวาเจมสเปนคนประณต

และมสมาธจดจอกบงาน นาจะท�างานปนไดด ท�าใหเจมสฝก

ปนมาเรอยๆ รตวอกทเขากชอบและมความสขกบการปนแลว

“เราไดฝกในสงทเราท�าไมได พอท�าไปเรอยๆ ตอนน

เราไดท�าในสงทเราชอบ ไดผลงานทรสกภมใจวาเราปนเอง”

นอกจากการท�าอาหารแลว เจมสบอกวาการปนคองาน

อกแขนงหนงทเขารสกวาท�าไดด เขารสกมสมาธขณะปน รสก

มความสขทเหนดนคอยๆ ขนรป และรสกภมใจเมอดนกอน

นนเปลยนเปนจาน เปนแจกน เปนผลงานทมเพยงชนเดยว

ความรสกเหลานสรางแรงบนดาลใจใหเขาอยากปนงานชนตอๆ

ไป พรอมไปกบคอยๆ เหนความเปลยนแปลงทเกดขนในตวเอง

ผลงานของเจมส

71

“ตอนแรกๆ เรายงไมเหนอะไรในตวเขานะ

แตมอย วนหนงทเหนวาเขานาจะพฒนาทางนได

คอเขาท�าไมหยด ท�าแลวกรสกวา ยงจะท�าใหดไดอก

ท�าไปเรอยๆ แสดงวาเขาม “อะไร” อยขางใน อาจจะเปน

ชวงทเขาก�าลงหาตวเอง หนาทของครคอตองเตรยม

ของใหพรอมอยตลอด ถาเขาเกดไอเดย แตหองปน

ไมพรอม อนนนไมม อนนใชไมได มนไมได ดงนน

เราจะเตรยมทนไวพรอมเสมอ เพราะเราไมรวาไอเดย

เขาจะมาตอนไหน”

ครโต-ชชวสส นาคคม ครวชางานปน

ผลงานของเจมส

“พอมาปนแลวเจมสไดฝกสมาธ ไดอยกบเอง แลวได

ทบทวนตวเอง เพราะปกตเจมสเปนคนพดมาก พดอยตลอดเวลา

อยกบเพอนกจะพดเรองคนโนนคนน แตไมไดรเรองตวเองเลย

พอมาปน ท�าใหเจมสมเวลาอยกบตวเองเยอะขน ไดเรยนร

วาตวเราเปนอยางไร มองเหนตวเองทงในอดต ปจจบน และ

เรมคดถงอนาคตขางหนา”

ปนเจมสมโครงการปนแจกนขาย เพอหาเงนมาชวย

เพอนในรนท�ากจกรรมตางๆ และสะสมเปนแฟมผลงาน (Port-

folio) ส�าหรบสมครเรยนตอ ชวงนเขาจงมาทโรงปนบอยๆ

แลวปนแจกนแตละใบอยางตงใจเพอใหไดผลงานดๆ ทดพอ

จะขายได

“ตอนปนเราตองตงใจท�าใหดทสด ถาสดทายแลวมน

แกไขไมได ตองยบงาน เรากเสยใจ แตเรากตองเรมใหม

ลมแลวกท�าใหมได”

72

“บรรยากาศทเรอนศลปะจะสบายๆ

คณครใจด หนเลยชอบเรยนศลปะทน”

ลลลล-นางสาวดวยรก ผดงวเชยร

ศษยเการงอรณ (RA14) เลาถงบรรยากาศ

ในเรอนศลปะของร งอรณ ท เป นทง

ทเรยน ทท�างาน และทนงเลนมาตงแต

สมยอย ชนอนบาล ลลลลชอบเรยน

ศลปะมาตงแตเดกๆ เพราะทางบาน

สงเสรม สนบสนน ยงไดมาเจอหองเรยน

ศลปะแบบรงอรณทเปดกวาง ใหอสระ

ทางความคด และมศลปะหลากหลาย

แขนงใหเลอกเรยนตามความสนใจ ท�าให

จนตนาการและความคดสรางสรรคในตว

เธอคอยๆ เตบโต งอกงาม

“รงอรณจะสงเสรมเรองธรรมชาต

มนสนกท ได เอาวสดจากธรรมชาต

มาท�างานศลปะ เชนใหเราลองท�าส

จากธรรมชาต ยอมผาดวยสทเราท�าเอง

เรากล นว าสจะออกมาเป นอย างไร

การเรยนแบบนมนสนก แลวบรรยากาศ

ทเรอนศลปะจะสบายๆ ครไมไดมาตกรอบ

หรอบอกว าศลปะต องเป นแบบนๆ

ต องเหมอนเดะๆ แตครจะใหโจทย

แลวใหอสระ ใหเราคดเอง เราสามารถ

เสนอความคดของเราได สามารถคด

งานของเราออกมาเองได ลลลลชอบการ

เรยนแบบน ถาไมไดเรยนแบบน เราอาจ

ไมชอบศลปะกได”

ความชอบน�าไปสความสข ลลลล

ร สกสนกกบการเรยนและการท�างาน

ศลปะทกๆ ชน เรอนศลปะกลายเปน

ศลปะเปลยนมมมอง

Monster Head ผลงานในชด MONSTER ของลลลล

ROONG-AROON ART

73

สถานทประจ�าในรงอรณทเธอจะแวะเวยนไปนงท�างานอยบอยๆ

ชวงไหนสนใจงานผากท�างานผา ชวงไหนชอบปนกไปปน

บางชวงรสกอยากวาดภาพระบายสกไปท�างานวาด (Drawing

& Painting) และเมอผลงานไดรบการชนชมจากคนรอบขาง

ลลลลยงมนใจวาอนาคตของเธอคอศลปะนเอง

ปทแลวผลงานการตนลายเสนสด�าชด “MONSTER”

โครงงานวชาศลปะขณะลลลลเรยนอยชน ม.๓ ทรงอรณ ไดรบ

รางวล 2014 YoungArts Winner สาขา Visual Arts/Visual Arts

ในการประกวด YoungArts Award ของ National YoungArts

Foundation ประเทศสหรฐอเมรกา (ชมผลงานของลลลลไดท

www.iamlunlun.com)

ป จจบนลลลลก�าลงเดนตามความฝ นบนเส นทาง

ของศลปะทโรงเรยน Interlochen Art Academy รฐมชแกน

ประเทศสหรฐอเมรกา เพราะมนใจแลววาเสนทางนคอ

เสนทางแหงความสข

“อยากใหนกเรยน ผปกครอง และคณะคร

ของโรงเรยนร งอรณ เชอมนในวถการเรยนการ

สอนของโรงเรยน ทเปดโอกาสและสงเสรมใหเดก

ไดคด ไดท�านอกกรอบ ซงเปนโอกาสใหเดกไดลอง

ผด ลองถก โดยปราศจากความกลว ซงถอเปนสง

ส�าคญในการพฒนาศกยภาพทกๆ ดานของเดกๆ

คะ และอยากใหก�าลงใจคณครทกทานจรงๆ วา

คณครมาถกทางแลว อยาลงเล สงสย ในสงทเหลา

คณครรวมกนท�านะคะ กรณลลลล (และอกหลายๆ

คน) อาจจะเรยกวาไดเหนผลลพธทคอนขางเปนรป

ธรรม แตในความเปนจรงแลว คณแมเชอวาผลลพธ

ดๆ ทเหลาคณครรวมกนสรางมานนมอย ในเนอ

ในตวของเดกๆ รงอรณอยแลวทกคนคะ เพยงแต

งานสรางคนเปนงานทยากและตองใชเวลานานกวา

จะเหนผล”

พนดา ผดงวเชยร คณแมของลลลล

“ศลปะท�าใหการมองสงรอบตวเปลยนไป ท�าใหเราม

มมมองและสายตาละเอยดขน อยางมองใบไม ตนไม เราจะเหน

รายละเอยด เหนมมทสวยงาม เหนมมทเราจะเอามาใชในงาน

ศลปะได” ลลลล

ชวงปดเทอมกลางป ๒๕๕๗ ลลลลท�าโครงการออกแบบตดเยบกระเปาจ�าหนายผาน Instagram น�ารายไดจ�านวน ๑๓,๐๐๐ บาท

มอบเปนคารกษาพยาบาลคณครรงอรณทปวยเปนมะเรง

74

“ส�าหรบผมแลว ภาพทวาดเปนผลพลอยไดมากกวา สงท

ไดจรงๆ คอตรงน คอการทเราไดเหนตวเองดวยตวเอง”

จป.ขวญ-สนทวทธ เซงเสง เจาหนาทรกษาความ

ปลอดภยของรงอรณ พดถงการเปลยนแปลงในตวเอง หลงฝก

วาดภาพมาปกวา ขวญเรมวาดภาพหลงจากมาท�างานทรงอรณ

ไดไมนาน คนนนเขาเขาเวรกลางคนทสถาบนอาศรมศลป

มองไปเหนตนไมอยเบองหนา จงหยบดนสอและสมดบนทก

ทเกบจากโรงคดแยกขยะขนมาวาดรปเลนฆาเวลา จากนนกวาด

เรอยมา จนวนหนงอาจารยผอง เซงกง หวหนาชมชนบานชาง

มาเหนภาพทเขาวาดไว ขวญจงมครผเปนกลยาณมตรชวยน�า

เขากาวเดนบนเสนทางศลปะ

“อาจารยผองแนะน�าวาถาชอบกตองเขยนบอยๆ เจอ

ภาพอะไรกเอามาเขยน บอกวาอาจารยเองกเขยนตามแบบ

มากอนเหมอนกน พออาจารยพดแบบนกเรมมนใจขนมา

นดหนง เรมอยากวาดมากขน สวนใหญจะวาดตอนอยเวร

กลางคน วาดแลวกเอามาใหอาจารยชวยด อาจารยไมไดพด

อะไรมากเทาไร ถาตรงไหนยงไมด อาจารยจะไมบอกวา

มนไมด ใชไมได จะบอกสนๆ เชน อนนพอได ตรงนดแลว

เรมละเอยดขน ตรงนยงไมเหมอน ตรงนยงแขงๆ นะ คอ

อาจารยกไมไดพดตรงๆ เราตองมาตความเอาเอง”

ทกครงทพดคยกนขวญจะน�าถอยค�าของอาจารยผอง

กลบมาทบทวน แลวน�ามาแกไขงานชนเดมและเปนหลกท�างาน

ชนใหม การฝกทบทวนอยางใครครวญบอยๆ ท�าใหเขาคอยๆ

มองเหนตนเอง ณ ขณะเขยนงานวาแตละชวง แตละจด

เขามอารมณความรสกอยางไร

ศลปะ-จรยศลปงานศลปเพอยอนดตนเอง

ภาพสฝนบนผนผาดบ งาน Reproduction จากจตรกรญปน Hayami Gyoshu โดย จป.ขวญ

ROONG-AROON ART

75

“เราไปยอนเหนตวเองตอนทก�าลงท�าตรงจดทอาจารย

บอก เกดอะไรขน ท�าไมเสนมนถงยกยกๆ จากตรงอนมนตรง

เนยบมาตลอด กเหนอารมณตวเองวาตอนนนเรามความเบอ

เราขเกยจ หรอบางครงหงดหงด จากตอนแรกท�าไปกเยนด ม

สมาธ พอถงเวลาทหงดหงดปบ มนไปเลย แลวตอนท�าเราไมรตว

บางภาพพอมองยอนไป เราเหนอารมณตวเองวาอยากใหได

เหมอนของเขา เสรจแลวเรากคดวาท�าไดตามแบบ แตทจรง

มนแขงไปหมด มนแขงมาจากขางใน เพราะเราอยากได

อยากใหเหมอน อยากใหสวย จนงานทออกมาเพยนไปหมด”

“เราเหนอารมณตวเองชดขน ตรงทอาจารย บอก

ตอนนนเรารสกอยางไร เกดอะไรขน แลวตอนทเราท�าไดด

เสนเลก เสนสวย มความพลว มความออนไหว ตอนนนขาง

ในเราเปนอยางไร กยอนดอารมณตวเอง ผมวาการเขยนภาพ

เปนการฝกตวเอง เหมอนการปฏบตธรรม ไมใชเหมอนหรอก

แตเปนการปฏบตธรรมเลยละ”

“หลงๆ เราเหนเรวขน บางทท�าไป ๑๕ นาท เราจบความ

รสกตวเองไดวาไมอยากท�า พอไมอยากท�า ผมกวางพกน

แลวไปเดน เดนจงกรมบาง เดนไปเดนมา ภาพกยงตงอย

เดนๆ ไปเมอยขากกลบมานง พออยากท�าคอยท�าตอ มนดขน

ตรงทเรารจกหยดตวเอง พอเราหยดเปน กผดนอยลง แต

อารมณคนเราเปนธรรมดา บางทนง บางทรวน แตการเขยน

ภาพท�าใหเราจบอารมณตวเองไดดขน”

“จากตอนแรกเราไมเหนอารมณตวเอง ไมเหนความผด

พลาดของงาน จนอาจารยมาบอก เราถงยอนมองไปเหนวา

เกดจากอะไร ตอมาเรารเรวขนวาผดตรงไหน แตกอนรแลว

ยงไปตอ ยงหยดไมเปน คดวาไมเปนไรหรอก กกลายเปนจดดาง

ตอมาเราเหน เราหยดเสยกอนจะผด มนกไมผด เหมอนเราใช

ชวต พอเหนวาผด เราหยดเลย อยเฉยๆ กอนถายงคดไมออก

ยงแกปญหาไมได แลวเดยวความถกตองมนเกดขนเอง”

“เรามาวาดรปแลวมนชด ถาบอกเลามนไมชดเทา

การฝกเอง เพราะฝกแลวจะเหนไดดวยตวเอง ถาเราไมฝก

เราจะเหนตวเองจากทคนอนบอก แตพอเรามาฝกตรงน

เราไดเหนตวเองดวยตวเอง”

ปจจบนขวญก�าลงกาวไปอกขนกบการเรยนทฤษฎ

ศลปะ ทผานมาเขาเขยนภาพตามทเหน แตถงวนนเขารสกวา

การท�าตามทเหนเรมไมเพยงพอ แตตองมองคความรประกอบ

ดวย เยนวนไหนทไมไดเขาเวร ขวญจะแวะมาขอความร

จากอาจารยผองทเรอนศลปะ ขณะทการเรยนรและพฒนาชวต

ดานในยงคงด�าเนนตอไปอยางตอเนอง

“เมอกอนเราไมเคยเหนตวเอง แมแตอารมณตวเราเอง

กไมเคยเหน จบไมไดวามนปรวนแปรไปอยางไร ตอนนเรา

เทาทนปจจบนมากขน แตเพงเหนไดไมนาน ยงเปนๆ หายๆ

ยงตองฝกอกนาน เพราะแมฝกแลว ไดแลว มนกไมอยยงยน

ถาเราไมท�าตอเนอง ตองฝกตลอด”

76

“เราเหนฝมอเขาตงแตภาพแรกๆ แลว ทง

ทเขาไมไดเรยนมาแตมฝมอระดบน นาสนใจมาก

การสงเกตเขาดมาก ตาเขาละเอยด การฟงเขาด

สามารถจบสาระทเราบอกไปใชไดรวดเรว ทงๆ ท

เรากไมไดบอกอะไรเขามาก สวนใหญเราจะแนะน�า

เขาเรองทศนะในการมอง ท�าไมภาพตนฉบบเปน

อยางนน แลวท�าไมของเราเปนอยางน หรอภาพ

ของเขามนเปนแสงมาก แลวท�าไมของเรายง

ทบๆ การเหนของเขาเปนอยางไร แลวอะไรทเรา

ยงไมเหน เราเนนสอนเรองการเหนมากกวาอยาง

อน เพราะการเหนเปนสงส�าคญส�าหรบคนทจะมา

ท�างานศลปะ

ขวญเปนคนทมความเพยร มความพยายาม

งานแตละชนของเขาจะยากขนเรอยๆ วาดเสรจเขา

จะเอามาใหเราดแลวคยกน ชนหลงๆ นเราตเขา

นอยมาก เขาเปนตวอยางทดวา คนเราถามความรก

ความศรทธา มสมาธจดจอ มความเพยร ตงมนทจะ

เรยนร ตงใจทจะแสดงออก ท�าอะไรกส�าเรจ ซงของ

พวกนมอยในทกคนอยแลว เพยงแตเราไมไดคนไม

ไดหาเทานนเอง”

อ.ผอง เซงกง

หวหนาชมชนบานชาง โรงเรยนรงอรณ

ในแตละวนทเรอนไมสองชนแหงนมการเปลยนแปลง

อย ตลอดเวลา ทงการเปลยนแปลงทเหนไดดวยตา และ

การเปลยนแปลงทสมผสไดดวยใจ ในบรรยากาศทเปดกวาง

และเปนกลยาณมตร เพราะศลปะไมใชเพยงวชาเรยน

ไมได เป นเพยงพนทของศลปน แตศลปะคอความงาม

ทดลใจใหชวตมนษยผลบานในวถทงดงามและเปนกศล

ผลงานของ จป.ขวญ

ROONG-AROON ART

77

VIEW OF THOUGHT

ปฐมบทแหงการเปลยนแปลงโดย รองศาสตราจารยประภาภทร นยม

The usual of Nature ความปกตทเปนไปตามธรรมชาต โดย น.ส.ธาร ไชยวฒกรณวานช ชน ม.๖/๓

78

เปลยนแปลงใจสคณภาพชวตใหม

การเปลยนแปลง เมอพดถงค�านจะมอกค�าหนงคมาดวย

คอ การปรบปรง การเปลยนแปลงตองมการปรบปรง ถามวา

คนเราทนงๆ อยนเปลยนแปลงไหม อะไรเปลยนบาง อาย

รปราง ผวหนง หนาตา สายตา ผม กลามเนอ ทกสงทกอยาง

เปลยนแปลงทกวน แลวเรารสกไดไหม ไมเกดความรสกหรอก

เราเปลยนแปลงอยตลอดเวลาโดยทเราไมรสกตว เราเลยนกวา

เราเหมอนเดม

กายเราเปลยนแปลงอยตลอดเวลา แตเรากเหนไดยาก

เราไมคอยเชอดวยซ�าไปวามนเปลยนแปลงไปแลว เพราะเรา

ไมอยากใหเปลยนแปลง เราอยากใหเหมอนเดม หามไดไหม

ไมใหรางกายเปลยนแปลง หามไมได มนกเปลยนไปๆ

VIEW OF THOUGHT

ในทศทางของมนเอง ในธรรมชาตของมนเอง โดยทเรา

กหามไมได อาจจะชวยไดบาง เชน การออกก�าลงกาย

ทใหดขนไดนดหนอย แตเปลยนแบบชนดทว าใหดร อย

เปอรเซนต เปนไปไมได อนนนเรากตองยอม แตอกสวนหนง

ของเราทเปลยนแปลงแลวน�าส ชวตใหมไดมเหมอนกนนะ

สวนนนคอใจ เปนการเปลยนแปลงจากขางใน แลวใครท�าให

เปลยนแปลงไดไหม แลวมนเปลยนไดอยางไร มนเปลยนเอง

การเปลยนแปลงในจตใจท�าใหไปสคณภาพชวตใหมๆ

ขนมาทนท แตวามนกอาจจะมเหตปจจยอยบาง เพยงแตวา

คนเรานนไมอาจเปลยนแปลงดวยเหตปจจยภายนอก เอาเขา

จรงๆ แลวมนเปลยนขางใน จากคนทเคยกลวอะไรตออะไร

เปลยนเปนคนทมนใจ มใครรสกตวเองขกลวไหม ไมมใคร

ยกมอเลย แสดงวาทกคนกลาหมดเลยนะ แมแตจะยกมอ

ยงไมกลายกเลยใชไหม แลวเรากอยากใหความกลวนหมดไป

79

เราอยากมนใจ เวลาท�าอะไรกท�าอยางมนใจ เวลาพดกพด

อยางมนใจ

เราอยากใหการเปลยนแปลงอยางนเกดขนในชวต

ของเรา เพราะรวามนจะท�าใหชวตของเราดขน ชวตเราจะไป

ขางหนา ไมไดถอยหลงเหมอนอยางรางกายของเรา รางกาย

เราเปลยนแปลงในเชงถอยหลง แตจตใจเราเปลยนแปลง

ในเชงไปขางหนาได

สะเทอนใจแลวสอนใจตวเอง

ในคลปวดโออนหนง เปนเรองของลกพการเลยงแม

ทกพการเหมอนกน แมอายมากแลว ถงไมใกลฝงแลว ลกไมม

มอนะ มแขนเลกนดเดยว แตกยงสอตสาหเลยงแม ปอนขาว

ใหแม คนไมมมอยงปอนขาวใหแมได เมอเราเหนภาพอยางน

แลวเรารสกอยางไรบาง สะเทอนใจไหม คนเรามความสะเทอน

ใจอย แลวเราสะเทอนใจแบบไหนบางเมอเหนภาพของผพการ

เลยงดและดแลแมแบบน

บางคนบอกวาสะเทอนใจแลวหนกลบมาโทษตวเองวา

ยงท�าไมดพอ บางคนรสกปลมใจแทนแมของเขา บางคน

ร สกตนตนใจ ร สกสงสาร ร สกชนชมการส ชวตของเขา

อยากช วยเหลอเขา หรอบอกคนกบอกว าร สกหดห

ความสะเทอนใจทงหมดนสอนใจเราไหม ลวนแตสอนใจเรา

ทกอยาง ตงแตความสะเทอนใจวาเราไมดพอเมอเทยบกบเขา

สะเทอนใจทวาสงสารเขา สะเทอนใจวารสกชนชมทเขาอดทน

สชวต สะเทอนใจแบบหดหใจ สงเหลานลวนท�าใหเราเกด

แรงบนดาลใจบางอยาง

แรงบนดาลใจนจะมผลตอเราอยางไร ความสะเทอนใจ

ของเรานละจะสอนเราเองเมอเรากลบเขาไปรความหมาย

ของความสะเทอนใจนน ไมวาจะเปนเชงลบหรอเชงบวกลวน

แลวแตสอนเราไดหมด ในเชงหดหใจกสอนเรานะ สอนวา

คนเรานไมแนนอน เราไมควรประมาท สกวนหนงเราอาจ

จะล�าบากอยางนนกได ถาเราเอาใจเขาไปรความหมายของ

ความสะเทอนใจทเกดขน เราจะมค�าสอนค�าบอกตวเองออกมา

เราลองหาค�าสอนตอทายความสะเทอนใจอนๆ ส

ชนชมเขาทเขาอดทนสชวต เราจะบอกตวเราเองวาอยางไร

คนทด อยกว า เรายงมอกเยอะ เพราะฉะนน เรายงม

ความสามารถไดมากกวาน ความสามารถของเราไมนาจะ

นอยไปกวาเขาหรอก เราสอนตวเองไดทนทเลย อยาปลอยให

ความสะเทอนใจนนผานไปเฉยๆ แตลองตอทายดวยค�าสอน

ใจตวเราเองด แลวเราจะร สกวา นแหละคอทหมายใหม

ของชวตเรา เราอาจจะไมเคยรสกอยางนมากอนกไดถาเราไม

เหนภาพน นคอวธการเปลยนแปลงทางดานจตใจ อาจจะม

เหตปจจยภายนอกเออใหเราสะดดคด สะกดใหเราสะเทอนใจ

แลวเราลองสอนใจตวเราเองตอไป ไมมใครสอนไดเลยนอกจาก

ตวเราเอง ทกคนเหนภาพเดยวกน แตสอนใจตวเองคนละแบบ

ในตวอยางของความเปนครกตองมภาพสะเทอนใจ

เหลานสะกดใจคร ใหระลกถงจตวญญาณของครทแทจรง

มภาพบางภาพใหครระลกไดว าเขาควรจะเปนครเชนไร

ในความเปนพอแมกเชนกน พอแมแบบไหนจงจะเรยกวา

เปนพรหมของลก มตวอยางมากมายเรองพอแมทเปนพรหม

ของลก ทเราเหนแลวสะเทอนใจ บางคนเปนผหญงแกมาก

เกบขยะขายเลยงลกพการตงสามคน ทงๆ ตวเองกแกเฒามาก

นกเปนสงทสะเทอนใจ

80

VIEW OF THOUGHT

เปลยนแปลงจตใจ ดวยเมลดพนธแหงปญญา

อกตวอยางหนงคอกรณแมอวทจงหวดชยภม แมอว

เปนครสอนกรรมฐาน เปนลกศษยของพระมหาดเรก พทธยานนโท

ชวตของแกอานแลวสะเทอนใจ แกล�าบากมากตงแตแกแตงงาน

มลก สามตายไป แกกตองเลยงลกคนเดยวทลกทเล ทกขยาก

ท�างานหนกทกวนๆ ท�างานไปกทกขใจไปวาท�าไมเราล�าบาก

ขนาดน แตกตองอดทนท�าเลยงลกจนกระทงลกเตบโตไปม

ครอบครว มครอบครวแลวแกกนกวาแกสบายแลว ปรากฏวา

ลกกมลกแลวเอามาใหแกเลยงตอ แกกทกขตอ ตองท�ามาหากน

เพอเลยงตวเองเลยงหลาน ทกขจนกระทงสดทายตองหาทางวา

ทไหนบางทจะท�าใหพนทกขได แกกเขาไปหาพระสงฆองคเจา

จนไปพบลกศษยหลวงพอเทยนทพาปฏบตธรรมดวยการเจรญ

สตแบบเคลอนไหว ๑๔ จงหวะ แลวกเดนจงกรม พอแกปฏบตไป

สตมก�าลงสงกมองเหนตวเองชดเจน เหนวาความทกขมน

ไมใชเรา มนมอย แตไมใชเรา เราเองตางหากไปแบกมนไว ตงแต

นนมาแกเลยไมทกข แลวกเลยงหลานไป กยงท�าเหมอนเดม

เหนอยยากเหมอนเดม แตไมทกข แลวกปฏบตธรรมไป

ในแตละวนแมอวจะนอนสองชวโมงแลวตนมาปฏบตธรรม

แลวกนอนไปอกนดหนง แลวตนมาท�ากบขาวใสบาตรพระ

ท�ากบขาวใหหลานไปโรงเรยน กลบมาท�างานทบาน แลวคอย

ปฏบตธรรมตอ จนกระทงในทสดแกสรางสถานปฏบตธรรม

ของตวแกเองขนทชยภม ใหคนมาปฏบตธรรมโดยไมตองเสย

คาใชจาย แกปลกพชผกทกอยางทจะตองใชท�าอาหารเอา

ไวรอบๆ ทหนงไร แลวท�าอาหารเลยงดคนทมาปฏบตธรรม

และสอนกรรมฐานควบคกนไป

เราเหนชวตของแมคนหนงแล วร สกอย างไรบ าง

สะเทอนใจไปกบแกดวยไหม บดนแกเสยชวตแลว เพราะแก

ใชงานรางกายหนกมาก แกอายไมมากเทาไรกเปนโรคหลายโรค

ฟงแลวรสกอยางไรเรองความเปนแม ชนชมแกนะ แกเสยสละ

มาก แกไมไดเรยนหนงสอ อดทนมาก ถาเรารสกอยางนเรา

จะสอนใจตวเองอยางไร เอะอะเรากบนวาเหนอยใชไหม ท�างาน

อยหนางานเดยวแทๆ กไมไดยากเยนอะไรหนกหนา แตเราก

บนวาเหนอยมากเลย เรากลองกลบมาสอนใจตวเราเอง

จรงหรอ คนคนหนงท�างานไดแคนกเหนอยแลวหรอ ท�าไมคน

ทนทหลงจากทเรา สอนใจตวเราเองแลว

ทกอยางจะเปลยนแปลงทนตาเหน เพราะจตใจของคนเรา มเมลดพนธแหงปญญา คอ โพธปญญา อยแลว

81

อนท�าไดมากจงเลย ท�าไมชวตเขามประโยชนมากจงเลย เราก

อาจจะสอนใจตวเราเองอยางน

การพบตวอยางเชนนเปนสงทสะเทอนใจ พาใหเราสอนใจ

ตวเราเองได แลวเราจะออกจากความดงเดมของเรา ใครจะพา

ออกไดนอกจากตวเราเอง การนอมความสะเทอนใจเขาไปพนจ

พเคราะหใครครวญ หรอเรยกงายๆ วามโยนโสมนสการ เขาไป

สความเปนกศล คอสอนใจตวเองเปน สงนแหละคอทกษะทจะ

ท�าใหเราเปลยนแปลงจากภายใน ระเบดจากขางใน ไมมใคร

มาระเบดใหเราได เราตองระเบดของเราเอง แตจะระเบดได

เราตองมทกษะ ไมอยางนนเราจะไปมองขางนอก มองเรอง

คนอน มองเรองโนนเรองน ยากนกทจะมองเหนตวเอง

แมความสะเทอนใจของตวเองบางครงเรากไมทนไดสงเกต

แลวเมอสะเทอนใจแลวกไมทนไดโยนโสมนสการตอ เรองเหลาน

เราจะพบอยเรอยๆ รอบๆ ตวเรา แลวควรเปนเรองทมาเลา

สกนฟง พากนสอนใจตวเอง นแหละแลวเราจะพบชวตใหม

การเปลยนแปลงใหมสสงทดกวา

เมอคนเราสอนใจตวเองเปน แลวซอสตย ท�าสงทควรท�า

เสยใหมทนทหลงจากทเราสอนใจตวเราเองแลว ทกอยางจะ

เปลยนแปลงทนตาเหน เพราะจตใจของคนเรามเมลดพนธแหง

ปญญา คอ โพธปญญา อยแลว เพยงแตวาเราอาจไมคนเคย

กบทกษะการนอมใจเขาไปเมอเหนหรอสมผสเรองราวตางๆ

ไมนอมเขาไปรบร ไมสะเทอนใจ ใจมนแขงกระดางเกนไป

ไมยอมสมผส เรากฝกใหมได ฝกใหรบรได ประทบใจกบเรอง

โนนเรองนได แตเราไมไดไปไหน เราประทบใจเพอใหเกด

การสะกดใจตวเรา แลวสอนใจตวเราเองกลบมา

82

VIEW OF THOUGHT

มแตตวเราเทานน

ทสอนใจตวเองได

เร องของหลวงพ อค�า เขยนกสะเทอนใจนะ เมอ

วนอาทตยท ๒๔ สงหาคม ๒๕๕๗ อาจารยไปกราบทาน

หลวงพอมรณภาพวนเสารเชา ลกศษยทอยใกลชดกบทาน

จนวนาทสดทายเลาใหฟงวา หลวงพอคงจะรตว เพราะตอนนน

ทานหายใจเองไมได กนอาหารเองไมได กลนน�าเองไมได

พดไมได ตองใชวธการอยางอนชวยทงนนเลย แลวทานมกอนเนอ

อยทคอ ทผานมากรกษา กอนเนอนกทเลาลงไป จนสามารถ

ใสทอปมออกซเจนเขาไปได พอสดทายกอนเนอนใหญขน

แลวไปเบยดทอออกซเจนออกมาจนไมสามารถใสเขาไปอกได

ปกตทานยอมใหหมอดแล ยอมใหลกศษยลกหาชวย เมอเหนวา

กอนเนอนบวมกจะฉดสเตยรอยดเพอใหมนยบลง

แตสเตยรอยดเมอฉดซ�าๆ จะไมไดผลแลว ทอกหลด

ออกมา ทานกหายใจไมคอยได ตอนกอนมรณภาพทานลกขน

กลางดกแลวเดนไปเขาหองน�า ปกตแมแตจะพลกตวทานยง

พลกเองไมไดเลยนะ ตองใหลกศษยพลกให แตพอลกไดแลว

ทานกเดนไปหองน�าเอง ท�าธระเสรจทานกไปลางมอ ลางหนา

แลวกลบมานอน พอกลบมานอนทานหายใจไมได ลกศษย

กพยายามจะชวยเหลอ หาทางท�าโนนท�าน โทรศพทปรกษา

หมอวาจะใชวธไหนอยางไรด วนวายกนใหญ เพราะทานเรม

ไมมออกซเจน แลวทานกโบกมอบอกลกศษยวาไมตองแลว

ลกศษยยงไมเขาใจ ทานกท�าทาวาจะเขยน ลกศษยกเอา

กระดาษใหทานเขยน ทานเขยนแลวสงใหทานโนต ทานโนต

ดแลวอานไมออก แลวกสงตอใหพระอกรปหนง พระรปนนก

ไมไดอานอะไร แลวกพยายามกน แตไมส�าเรจ ทานไปอยาง

สงบ อยางรตว พระอนจบชพจรจนกระทงหายไป

หลงจากนนพอเอากระดาษททานเขยนมาอาน ทานเขยน

วา “พวกเรา ขอใหหลวงพอตาย”

เรองนสอนอะไรเราบาง บางคนบอกวา อยาฝ น

ธรรมชาต สอนอะไรเราอก ใครรสกสะเทอนใจมากๆ บาง

ไหม อาจารยฟงแลวรสกสะเทอนใจมาก แลวความสะเทอนใจน

บอกอะไรเรา มคนบอกวาเปนอทาหรณใหเราหมนฝกสต

เพอเตรยมใจตวเองใหพรอมกบวาระสดทายทแมวาจะทรมาน

แตกไมทรนทราย ไปไดอยางสงบ อาจารยพอฟงแลวรสก

สะเทอนวบขนมาวา แลวเราท�าอะไรอย ถงวนนเราท�าอะไรอย

ครบาอาจารยหมดไปอกหนงแลว จะหาใครทเปนทพงทมาสอน

เรานอยลงไปอกหนงแลว ถาเราไมรบสอนตวเราเองใหได

แลวใครจะสอนเรา รสกวาเหว รสกใจหาย ครบาอาจารยไมอย

รอเราแลว

เพราะฉะนนถงบอกวา เหตการณจะเกดขนรอบตวเรา

ใหเราตองรสกสะเทอน เราตองหดรสกนะ เราอยาเปนคน

แขงๆ ทอๆ เหนอะไรแลวกเฉยเมย ไมรบร อนนนจะล�าบาก

เรยกวาใจมเกราะหนก�าบงอย แตไมไดหมายความวาใหไป

ฟมฟายโวยวายกบอะไรนะ เพยงแตกลบเขามาดใจใหเปนวา

รสกอยางไร แลวเกดการสอนใจตวเองขนมาอยางไร มอยตรง

วนาทนนเลย มนษยทกคนมสงนอยในใจ ปลอยมนออกมา

อยาท�าเปนมองขาม จดนแหละทจะสรางความเปลยนแปลง

ทส�าคญทสด

ขอใหเราทกคนใชทกษะใชชวตของเราเปนการทดลอง

แหงการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา แลวเราจะพบวายงมด

กวานอก ทกวนๆ