quyền nhân thân

8
Điều 24 Bộ luật dân sự (BLDS) 2005 quy định: “Quyền nhân thân được quy định trong Bộ luật này là quyền dân sự gắn liền với mỗi cá nhân, không thể chuyển giao cho người khác, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác”. Quy định này đã nêu lên khái niệm về quyền nhân thân thông qua hai đặc điểm cơ bản là: gắn liền với cá nhân, không chuyển dịch Các quyền nhân thân có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, mỗi tiêu chí thể hiện một khía cạnh pháp lý đặc thù. Thông qua các phân loại này chúng ta sẽ hiểu được rõ nét hơn bản chất pháp lý của từng loại quyền nhân thân, từ đó nhận diện được chính xác các hành vi xâm phạm và đề ra được phương thức bảo vệ thích hợp nhất. Sau đây chúng tôi sẽ trình bày sáu cách phân loại các quyền nhân thân và ý nghĩa của từng cách phân loại đó. 1.Thứ nhất, dựa vào căn cứ phát sinh mà các quyền nhân thân có thể phân thành nhóm các quyền nhân thân không gắn với tài sản và nhóm các quyền nhân thân gắn với tài sản: -Các quyền nhân thân không gắn với tài sản được quy định từ Điều 26 đến Điều 51 BLDS 2005, được công nhận đối với mọi cá nhân một cách bình đẳng và suốt đời, không phụ thuộc vào bất cứ hoàn cảnh kinh tế, địa vị hay mức độ tài sản của người đó. Các quyền nhân thân này thể hiện giá trị tinh thần của chủ thể đối với chính bản thân mình, luôn gắn với chính bản thân người đó và không dịch chuyển được sang chủ thể khác. Ngược lại, các quyền nhân thân gắn với tài sản chỉ được xác lập cùng với sự hình thành của một tài sản vô hình (như tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học, sáng chế, kiểu dáng, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, giống cây trồng, …) hoặc một tài sản hữu hình. Đây là quyền nhân thân của chủ thể đối với tài sản vô hình mà người đó sáng tạo ra hoặc tài sẳn hữu hình người đó sở hữu. =>Việc phân loại này giúp chúng ta định hình rõ căn cứ và thời điểm xác lập các quyền nhân thân. Mỗi một chủ thể đều được công nhận một cách vô điều kiện các quyền nhân thân không gắn với tài sản. Tuy nhiên, để được thừa nhận các quyền nhân thân gắn với tài sản thì chủ thể đó phải chứng minh đươc sự tồn tại của loại tài sản vô hình do chính mình sáng tạo ra hoặc tài sản hữu hình do mình sở hữu. Nếu không có tài sản đó thì không phát sinh các quyền nhân thân của chủ thể có liên quan. Cách phân loại khác

Upload: huong-giang

Post on 09-Nov-2015

1 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Quyền nhân thân và ví dụ

TRANSCRIPT

iu 24 B lut dn s (BLDS) 2005 quy nh: Quyn nhn thn c quy nh trong B lut ny l quyn dn s gn lin vi mi c nhn, khng th chuyn giao cho ngi khc, tr trng hp php lut c quy nh khc. Quy nh ny nu ln khi nim v quyn nhn thn thng qua hai c im c bn l: gn lin vi c nhn, khng chuyn dchCc quyn nhn thn c th c phn loi theo nhiu tiu ch khc nhau, mi tiu ch th hin mt kha cnh php l c th. Thng qua cc phn loi ny chng ta s hiu c r nt hn bn cht php l ca tng loi quyn nhn thn, t nhn din c chnh xc cc hnh vi xm phm v ra c phng thc bo v thch hp nht. Sau y chng ti s trnh by su cch phn loi cc quyn nhn thn v ngha ca tng cch phn loi .1.Th nht, da vo cn c pht sinh m cc quyn nhn thn c th phn thnh nhm cc quyn nhn thn khng gn vi ti sn v nhm cc quyn nhn thn gn vi ti sn:-Cc quyn nhn thn khng gn vi ti sn c quy nh t iu 26 n iu 51 BLDS 2005, c cng nhn i vi mi c nhn mt cch bnh ng v sut i, khng ph thuc vo bt c hon cnh kinh t, a v hay mc ti sn ca ngi . Cc quyn nhn thn ny th hin gi tr tinh thn ca ch th i vi chnh bn thn mnh, lun gn vi chnh bn thn ngi v khng dch chuyn c sang ch th khc.Ngc li, cc quyn nhn thn gn vi ti sn ch c xc lp cng vi s hnh thnh ca mt ti sn v hnh (nh tc phm vn hc, ngh thut, khoa hc, sng ch, kiu dng, thit k b tr mch tch hp bn dn, ging cy trng, ) hoc mt ti sn hu hnh. y l quyn nhn thn ca ch th i vi ti sn v hnh m ngi sng to ra hoc ti sn hu hnh ngi s hu. =>Vic phn loi ny gip chng ta nh hnh r cn c v thi im xc lp cc quyn nhn thn. Mi mt ch th u c cng nhn mt cch v iu kin cc quyn nhn thn khng gn vi ti sn. Tuy nhin, c tha nhn cc quyn nhn thn gn vi ti sn th ch th phi chng minh c s tn ti ca loi ti sn v hnh do chnh mnh sng to ra hoc ti sn hu hnh do mnh s hu. Nu khng c ti sn th khng pht sinh cc quyn nhn thn ca ch th c lin quan.Cch phn loi khc2.*Da vo ch th mang quyn m cc quyn nhn thn c th c phn thnh hai nhm l: Nhm cc quyn nhn thn ca c nhn v nhm cc quyn nhn thn ca cc ch th khc (khng phi l c nhn). Cc quyn nhn thn ca php nhn, h gia nh, t hp tc c th bao gm: quyn c bo v danh d, uy tn (c cp n ti iu 604 v iu 611 BLDS 2005). Theo chng ti, c th tha nhn thm mt s quyn nhn thn ca php nhn nh quyn i vi tn gi, quyn t do kinh doanh i vi cc ch th c ng k kinh doanh.=>Vic phn loi ny gip chng ta nhn din c chnh xc ni dung nng lc php lut ca tng ch th khi tham gia vo cc quan h dn s. 3.*Da vo i tng ca quyn m cc quyn nhn thn c phn thnh 5 nhm sau y:1) Nhm cc quyn c bit ho ch th, bao gm: quyn i vi h tn; quyn thay i h tn; quyn xc nh dn tc; quyn c khai sinh, khai t; quyn i vi hnh nh; quyn xc nh li gii tnh; quyn i vi quc tch.2) Nhm cc quyn lin quan n thn th ca c nhn, bao gm: quyn c m bo an ton v tnh mng, sc kho, thn th; quyn hin b phn c th; quyn nhn b phn c th ngi.3) Nhm cc quyn lin quan n gi tr tinh thn ca ch th: quyn c bo v danh d, nhn phm, uy tn; quyn b mt i t; quyn bt kh xm phm v ch ; quyn t do tn ngng, tn gio; quyn t do i li, t do c tr; quyn lao ng; quyn t do kinh doanh; quyn t do nghin cu, sng to.4) Nhm cc quyn lin quan n quan h hn nhn v gia nh ca c nhn: quyn kt hn, quyn bnh ng v chng; quyn c hng s chm sc gia cc thnh vin trong gia nh; quyn ly hn; quyn nhn, khng nhn cha, m, con; quyn c nui con nui v quyn c nhn lm con nui;5) Nhm cc quyn i vi cc i tng ca quyn s hu tr tu: quyn t tn cho tc phm; quyn ng tn tht hoc bt danh trn tc phm hay trn vn bng bo h (i vi sng ch, kiu dng, thit k b tr mch tch hp bn dn, ging cy trng), quyn c nu tn tht hoc bt danh khi tc phm c cng b, s dng; quyn cng b hoc cho php ngi khc cng b tc phm; quyn bo v s ton vn ca tc phm, khng cho ngi khc sa cha, ct xn, xuyn tc tc phm.=>Trong phn loi ny, mi nhm nu trn c nhng c im php l ring bit. Nhm cc quyn c bit ho ch th c th hin di hnh thc cc cng c c bit ho khc nhau mi ch th (mi ngi c tn gi v hnh nh v cc yu t l lch khc nhau). Tp hp cc cng c c bit ho mi ch th s cho ta c s hnh dung bn ngoi v ch th khc bit vi cc ch th khc. Quyn th hin mnh c bo v mt cch tuyt i trc s xm phm ca bt k ch th khc, v c bo v theo yu cu ca ch th quyn.4.*Da vo thi hn bo h m cc quyn nhn thn c phn loi thnh hai nhm: Nhm cc quyn nhn thn c bo h v thi hn v nhm cc quyn nhn thn c bo h c thi hn.Nhm cc quyn nhn thn c bo h v thi hn bao gm: quyn i vi h tn; quyn i vi hnh nh; quyn c bo v danh d, uy tn; quyn b mt i t; quyn ng tn tht hoc bt danh trn tc phm, c nu tn tht hoc bt danh khi tc phm c cng b, s dng; quyn bo v s ton vn ca tc phm, khng cho ngi khc sa cha, ct xn, xuyn tc tc phm.Nhm cc quyn nhn thn c bo h c thi hn bao gm: quyn thay i h tn; quyn xc nh dn tc; quyn c khai sinh, khai t; quyn c m bo an ton v tnh mng, sc kho, thn th; quyn c bo v nhn phm; quyn hin b phn c th; quyn nhn b phn c th ngi; quyn xc nh li gii tnh; quyn kt hn, quyn bnh ng v chng; quyn c hng s chm sc gia cc thnh vin trong gia nh; quyn ly hn; quyn nhn, khng nhn cha, m, con; quyn c nui con nui v quyn c nhn lm con nui; quyn i vi quc tch; quyn bt kh xm phm v ch ; quyn t do tn ngng, tn gio; quyn t do i li, t do c tr; quyn lao ng, quyn t do kinh doanh; quyn t do nghin cu, sng to; quyn t tn cho tc phm; quyn cng b hoc cho php ngi khc cng b tc phm;=>Vic phn loi ny c ngha i vi vic bo v quyn nhn thn khi s xm phm. Cc quyn nhn thn thuc nhm v thi hn c php lut bo h vnh vin. Khi ch th khng cn na th nhng ngi c lin quan c quyn yu cu bo v khi c hnh vi xm phm. (V d: nu c ngi tung tin tht thit lm tn hi n danh d ca mt ngi khut th nhng ngi thn thch ca ngi vn c quyn yu cu chm dt hnh vi xm hi v bi thng thit hi.) Ngc li, cc quyn nhn thn thuc nhm c thi hn th ch c php lut bo h khi ch th cn 5.*Da vo c im ca hnh vi xm phm m chng ta phn loi cc quyn nhn thn thnh ba nhm: 1) Nhm cc quyn m hnh vi xm phm tc ng vo chnh ch th quyn:quyn c m bo an ton v tnh mng, sc kho, thn th; quyn hin b phn c th; quyn nhn b phn c th ngi; quyn xc nh li gii tnh; quyn thay i h tn; quyn xc nh dn tc; quyn c khai sinh, khai t; quyn c bo v nhn phm, cc quyn nhn thn lin quan n quan h hn nhn v gia nh; quyn t do tn ngng, tn gio; quyn t do i li, t do c tr; quyn lao ng, quyn t do kinh doanh; quyn t do nghin cu, sng to.2) Nhm cc hnh vi xm phm tc ng vo cc ch th khc (khng phi l ch th quyn): quyn c bo v danh d, uy tn; quyn b mt i t; quyn i vi h tn; quyn cng b hoc cho php ngi khc cng b tc phm3) Nhm cc hnh vi xm phm tc ng vo vt phm lin quan n quyn: quyn i vi h tn; quyn i vi hnh nh; quyn b mt i t; quyn bt kh xm phm v ch ; quyn i vi quc tch; quyn b mt i t; quyn t tn cho tc phm; quyn ng tn tht hoc bt danh trn tc phm, c nu tn tht hoc bt danh khi tc phm c cng b, s dng; quyn bo v s ton vn ca tc phm, khng cho ngi khc sa cha, ct xn, xuyn tc tc phm.=>Vic phn loi da trn c im ca hnh vi xm phm c ngha quan trng trong vic nhn din v chng minh hnh vi xm phm. Khi np n yu cu c quan nh nc bo v trc nhng hnh vi xm phm quyn nhn thn ca mnh th ch th quyn phi ch ra c cc hnh vi xm phm v chng minh rng hnh vi trc tip xm hi n quyn nhn thn ca mnh. Hn th na, vic phn tch c im ca hnh vi xm phm s gip ch cho vic khi phc li cc gi tr nhn thn b xm phm.6.*Da vo phng thc bo v m cc quyn nhn thn c phn thnh hai nhm: Nhm cc quyn c bo v khi c yu cu v nhm c bo v khng ph thuc vo yu cu.Nhm cc quyn c bo v khi c yu cu bao gm: quyn i vi h tn; quyn thay i h tn; quyn xc nh dn tc; quyn c khai sinh, khai t; quyn i vi hnh nh; quyn hin b phn c th; quyn nhn b phn c th ngi; quyn xc nh li gii tnh; quyn c bo v danh d, uy tn; quyn b mt i t; quyn kt hn; quyn bnh ng v chng; quyn ly hn; quyn nhn, khng nhn cha, m, con; quyn c nui con nui v quyn c nhn lm con nui; quyn i vi quc tch; quyn bt kh xm phm v ch ; quyn t do tn ngng, tn gio; quyn t do i li, t do c tr; quyn lao ng, quyn t do kinh doanh; quyn t do nghin cu, sng to; quyn t tn cho tc phm; quyn ng tn tht hoc bt danh trn tc phm, c nu tn tht hoc bt danh khi tc phm c cng b, s dng; quyn cng b hoc cho php ngi khc cng b tc phm; quyn bo v s ton vn ca tc phm, khng cho ngi khc sa cha, ct xn, xuyn tc tc phm.Nhm c bo v khng ph thuc vo yu cu bao gm: quyn c m bo an ton v tnh mng, sc kho, thn th; quyn c bo v nhn phm; quyn c hng s chm sc gia cc thnh vin trong gia nh.=>Vic phn loi ny c ngha trong vic xc nh c ch bo v hiu qu cc quyn nhn thn. i vi cc quyn nhn thn thuc nhm th nht th ch th quyn chnh li ngi nh gi xem cc quyn nhn thn ca mnh c b xm phm hay khng, t quyt nh c yu cu chm dt hnh vi xm phm hay khng, v Nh nc s ch can thip v bo v khi c yu cu. (V d: cc nhc s thng khi kin khi chng kin ca khc ca mnh b xuyn tc li, nhng mt s nhc s khc th li thy vui v iu , bi l khi h cm thy cc ca khc ca mnh thc s i vo qun chng, c qun chng nhc ti, v h khng cm thy s xc phm trong .) Theo quy nh ca php lut Vit Nam th c nhn c quyn i vi hnh nh ca mnh. Vic s dng hnh nh ca c nhn phi c ngi ng . Trong trng hp ngi cht, mt nng lc hnh vi dn s, cha mi lm tui th phi c cha, m, v, chng, con thnh nin hoc ngi i din ca ngi ng , tr trng hp v li ch ca Nh nc, li ch cng cng hoc php lut c quy nh khc.Khi nim hnh nh ca c nhn c hiu l bao gm mi hnh thc ngh thut ghi li hnh dng ca con ngi nh nh chp, nh v, nh chp v suy rng ra c th bao gm c bc tng ca c nhn hoc c hnh nh c c do ghi hnh (quay video). i vi mi loi hnh ngh thut cng bao gm nhiu loi khc nhau. V d, nh chp c th bao gm nh chn dung, nh ngh thut, nh t liu, nh phng s u c th chp li hnh nh ca con ngi; nh v c th bao gm v truyn thn, v k ho BLDS khng quy nh r nh th no l ng . ng y c hiu l c s tho thun gia ngi s dng hnh nh ca c nhn vi c nhn c hnh nh hay ch cn vic s dng hnh nh khng c s phn i ca ngi c hnh nh th c hiu l ngi ng nhin ng .Php lut Vit Nam cng cha quy nh r nhng trng hp no th php lut cho php s dng hnh nh ca c nhn. iu ny dn n tm l e ngi ca ngi s dng hnh nh trong nhiu trng hp cn thit nh nh chp a tin, nh t liu, nh phng s trong c hnh nh ca c nhn. Vn ny cn phi c quy nh v gii thch c th hn trong cc vn bn lut, di lut cng nh cc vn bn hng dn thi hnh BLDS.C th ni, ng v kha cnh bn quyn th bc nh, tm hnh, pho tng u l tc phm ngh thut v c bo h quyn tc gi. Ngi s dng tc phm phi xin php ch s hu tc phm hoc ngi c quyn s dng tc phm . Tuy nhin, ng v kha cnh quyn nhn thn th ngi s dng hnh nh phi c s ng ca ngi c hnh nh hoc i din ca ngi trong trng hp ngi mt nng lc hnh vi dn s hoc cha mi lm tui. Php lut nghim cm vic s dng hnh nh ca c nhn m xm phm ti danh d, nhn phm, uy tn ca ngi c hnh nh.Theo quy nh ca BLDS th khi quyn nhn thn ca c nhn b xm phm c nhn c quyn:1. T mnh ci chnh;2. Yu cu ngi vi phm hoc yu cu c quan, t chc c thm quyn buc ngi vi phm chm dt hnh vi vi phm, xin li, ci chnh cng khai;3. Yu cu ngi vi phm hoc yu cu c quan, t chc c thm quyn buc ngi vi phm bi thng thit hi.V d: M ca cu b trong bc nhmemeSuccess Kid va n kin mt cng ty sn xut pho hoa do s dng tri php hnh nh meme ny cho mc ch kinh doanh.

Griner kin cng ty sn xut pho hoa Jake's Fireworks do in bc nh Success Kid ln bao b ca sn phm Back Off. Griner tuyn b Jake's Fireworks vi phm bn quyn khi s dng hnh nh ny m cha c s ng ca b, Griner sau cng yu cu cng ty phi bi thng thit hi.Thng 7/2014, lut s ca Griner cho bit rng"mc d Jake's Fireworks m bo rng vic s dng tri php hnh nh Success Kid cho mc ch thng mi s chm dt nhng sn phm Back Off vn c qung co v c cho bn".T hm th T (24/2) , cc sn phm Back Off c g b khi trang web ca Jake's Fireworks v cc i tc phn phi. y khng phi ln u tin mt cng ty s dng meme cho mc ch kinh doanh. Trong nm 2013, nhng ngi sng to ra cc meme Keyboard Cat, Nyan Cat kin Warner Bros v 5th Cell Media. Hai hng s dng tri php nhng meme ny trong tr chi Scribblenauts. C hai phi tr mt khon tin bi thng khng nh cho ch s hu Keyboard Cat v Nyan Cat.Lut bn quyn M cho php ngi dng s dng meme cho nhng mc ch phi thng mi. Ngi dng c th s dng v sa i meme nhng khng c dng chng cho mc ch kinh doanh.