puitling sabbath sikul zirlai kristaa chawlhna

90
1 2 H-1 Sabbath School Lesson [Gmidkbmom yHkESdyfol yHkESdyfol yHkESdyfol yHkESdyfol yHkESdyfol OD;zkef;Edkif (00354) refae*sm uif;apmifhyHkESdyfwdkuf 206 a&Topömvrf;? &efuif;ûrdUe,f &efukefûrdU xkwfa0ol xkwfa0ol xkwfa0ol xkwfa0ol xkwfa0ol OD;apmxDrao (00590) OuúX jrefrmjynfow ÅraeYOykoftoif;awmf 68 OD;0dpm&vrf;? &efukefûrdU tkyfa& - 700 "r®'ge yxrtBudrf PUITLIN PUITLIN PUITLIN PUITLIN PUITLIN G G G S S S S S ABB ABB ABB ABB ABB A A A TH TH TH TH TH SIKUL SIKUL SIKUL SIKUL SIKUL ZIRLAI ZIRLAI ZIRLAI ZIRLAI ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA A Ziaktute: GERALD LEH CHANTAL KLINGBEIL July, August, September 2021

Upload: others

Post on 21-Feb-2022

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

1 2

H-1

Sabbath School Lesson

[Gmidkbmom

yHkES dyfolyHkES dyfolyHkES dyfolyHkES dyfolyHkES dyfolOD;zkef;Edkif (00354)

refae*smuif;apmifhyHkESdyfwdkuf

206 a&Topömvrf;? &efuif;ûrdUe,f&efukefûrdU

xkwfa0olxkwfa0olxkwfa0olxkwfa0olxkwfa0olOD;apmxDrao (00590)

OuúXjrefrmjynfowÅraeYOykoftoif;awmf

68 OD;0dpm&vrf;?&efukefûrdU

tkyfa& - 700

"r®'ge

yxrtBudrf

PUITLINPUITLINPUITLINPUITLINPUITLINGGGGG S S S S SABBABBABBABBABBAAAAATH TH TH TH TH SIKULSIKULSIKULSIKULSIKULZIRLAIZIRLAIZIRLAIZIRLAIZIRLAI

KRISTAA CHAWLHNA

A Ziaktute: GERALD LEH CHANTAL

KLINGBEIL

July, August, September2021

Page 2: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

3 4

Thuhmahruai:

CHÂWL HAHDAM LOTE TÂNA CHAWLHNA

Thlawhna chu vân chhûm chungah a tum rampanin a thlâwk vuah vuah mai a. Mahse, thâwklehkhatahcaptain chuan thlipui na tak thâwtna hmun an su tlangdâwn tih thu a rawn puang tat hut mai. “In thutnaa inthlungkâwnghrên kha tha takin hrêng theuh rawh u. Thlawhnahi rei vak lo chhûng chu a nghîng lawih lawih dâwn a nia”a ti a.

A sawi zo chiah maw tihah thlawhna chu chhûmkârah lût nghâl in a nghîn hian a nghîng ta lawih lawihmai a. Thutna chunga bag leh eng ilo vêl an dahnate chu arawn tla phawk phawk a; hlauvin an tê chêl chûl hlawmmai. Nakîn deuhah chuan tlar hnung lam atang hian mipakhat hi mangang takin a rawn âu chhuak a. An mitthlâahchuan thlawhna thla parh tliak hnuang mai lem te, leiathlawhna tla kâng zuai zuai lâi lem te a lo lang bawk a. Anzavâi mai chuan an mangangin a hlâuthâwng êm êm vakmai a ni. Hetih lâi hian hmeichhe naupang pakhat, a tlarhma lama thû chuan a hlau ve miah lo thung a. A hmâainchhawp dawhkânah chuan milem hi a lo ziak melh melha. A chângin tukverh lam hawi pheiin kâwlphe êng zuaizuai te chu a thlîr a. Chumi zawh chuan a lem ziah chu achhunzawm leh mai thîn a.

Chutianga hlauthâwng taka hun eng emaw chenan awm hnu chuan rin lo takin tumhmun an thleng ta a.Passenger-te an hlimin an lâwm kher mai, rin loh taka leian thlen leh tâk avâng chuan kut an bêng ta dar dar mai ani. Kha hmeichhe naupang pawh kha a thuthmuna atangalo ding chhuak ve-in a kawngkhâra chhuak tûrin a rawnintlar ve a. Chutah mi pakhat chuan a rawn bia a, “Khatia

ZIRLÂI THUPUITE

1 Eng Tik Lâi Pawha Buai Reng Mai Nun

(June 26–July 2) ....................................................... 7

2 Chawlh Hahdam Lohna leh Helna

(July 3-9) ....................................................... 21

3 Kan Chawlh Hahdam Theih Lohna Chhante

(July 10–16) ........................................................... 34

4 Chawlh Hahdamna Dik Tak Man Chu

(July 17–23) ........................................................... 47

5 “Ka Hnênah Lo Kal Ula . . .” (July 24–30) ......... 60

6 In Chhûngkhura Chawlhna Hmu-in

(July 31–August 6) ................................................. 73

7 Chawlhna, Inlaichînna leh Tihdamna

(August 7–13) ......................................................... 87

8 Châwl Hahdam Tûra Zalên (August 14–20) ... 100

9 Châwl Hahdam Tûra Sâwmna Chu

(August 21–27) ..................................................... 114

10 Sabbath Chawlhna (August 28–September 3) ... 127

11 Tam Lehzual Zâwk Chu Châk

(September 4–10) ................................................. 140

12 Zâwlnei Châwl Hahdam Lo Chu

(September 11–17) ............................................... 153

13 Chawlhna Famkim Chu (September 18–24) ..... 165

â

î

Page 3: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

5 6

kan mangan êm êm lâi khân enga ti nge thlamuang taka ilo awm theih bîk le?” tiin a zâwt a. Ani chuan, “Ka hlau vehleinêm. Thlawhna khalhtu kha ka pa a ni a, ani chuankan inah him takin min hruai thleng dâwn tih ka hriaalâwm” tiin a chhâng a.

Chawlh hahdam lohna leh hlauhna hi a kal kawp fothîn rêng a. Eng tik lâi mai pawha buaina tûr awm rengkhawvêla chêng kan nih miau avângin kan nunah hianchawlh hahdam theih lohna leh hlauhna hi a awm tlat rengmai a nih hi. Kan zîngah hian tu nge eng mah hlau lo, engmah pawisak nei lo, hlauhthâwn tum la nei miah lo awmang le? Hun kal tawh chu hun kal tawh a ni a, tûna kanhun tawn mêk pawh hi lo dah tha ta bawk ila, hun lo lathleng tûra kan tawn tûr erawh zawhna hlîrin a khatthung—he khawvêl danglam zêlah hian a chhânna chu kanhriat duh ang a ni kher lo thei bawk si. Hun bituk ral hmâinkan ti zo hman ang em? Ka in luah man hi ka pe thei angem? Sikul /college fee ka pe thei ang em? Kan nupa hi kaninthen mai ang em? Hêngte hian min tihlauhthâwng thîna. Tin, Pathian hi kan “tibeidawng” fo si a, min la hmangaihchhunzawm zêl tho ang em? tihte kan ngaihtuah bawk thîn.

Tûn kuartarah chûng hlauhna chi hrang hrangzîngah thenkhat chu kan thlîr ho dâwn a. Kristaa Chawlhnatih thu hi zirlâi thupui emaw, crusade leh camping thupuiemaw mai ni lovin, Isuan amah zuitute hnêna a lo tiamnun nuam leh hahdam tak neih theihna kawng pawimawhtak a ni tih kan hriat a pawimawh khawp mai. Heti hian alo sawi a nih kha: “Rûk hmang chu ru tûr leh tihlum tûrleh tichhe tûr lo chuan a lo kal ngâi lo; mahse kei chumiten nun an neih nân, tam taka an neih nân lo kal ka ni”(Joh. 10:10) tiin.

Tûn kuatar zirlâi ziaktuten he zirlâi an buatsaihlâi hian Bible-a kan hmuh chawlhna hian a huam zauvina hâwl kim hle a ni tih an hre chhuak a. Chawlhna chuchhandamna nên te, khawngaihna nên te, thil siam nênte, Sabbath nên te, thih hnua kan awm zui dân kan hriatthiam dân nên te leh Isua lo kal lehna nên te leh thil dangdang nên pawh a inzawm kual vek a lo ni.

Isuan a hnên pana, amaha chawlhna hmu tûra mia sâwm thu kan hmu a (Mat. 11:28). He thu hi a zirtîrteemaw, Kristian hmasate emaw hnênah chauh a sawi a nilo. Sual avânga natna tuar, chau leh rilru hah, chawlhnahnâr pan mamawh ngawih ngawihte an la rawn awm lehzêl dâwn a ni tih a lo hmu lâwk sa vek a; chûng mite hnênahchuan he thu pawh hi a sawi a ni nghâl bawk. Tûn kuartarchhûnga zirlai then hrang hrangte i zir pah hian amahnênah kal a, amaha chawlh ve ngei tum tlat la. Kan Pavâna mi khi eng kim chunga thuneitu a ni a, kan chatuanin tûrah chuan him dam taka min hruai thlen ngei a inpeihreng a ni.

Gerald Klingbeil-a leh Chantal Klingbeil-i te nupa hihnam inang lo ni mah se, nupa inkawp rem tak niinrawngbâwlna kawngah pawh an thawk dûn tha hle. Chantal-i hi South Africa ram atanga rawn chawr chhuak niin Ellen G.White Estate-ah associate director a ni a. Chutih lâiin, Gerald-a erawh hi chu Germany rama piang leh sei lian ni ve thungin,Adventist Review Ministries associate editor a ni a, AndrewsUniversity-ah khuan Thuthlung Hlui lam leh Near EasternStudies zirtîrtu a ni bawk.

Page 4: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

7 8

ZIRLÂI 1 June 26–July 2

ENG TIK LÂI PAWHA BUAI RENG MAI NUN

SABBATH CHAWHNU June 6

CHHIAR TÛRTE: Gen. 2:1–3, Jer. 45:1–5, Exod. 20:11, 2 Sam.7:12, Marka 6:30–32, Gen. 4:1–17.

CHÂNGVAWN: “Ka nunna hian LALPA biak in hung chhûngkawtlâite chu a ngâi êm êm a, a ni; a chauhphah hial a; ka thinlung leh ka tîsâ hiPathian nung hnênah chuan a âu chhuaka” (Sam 84:2).

Chek chek chek chek. Sana chu zâwi muang tak,muangchâng ni miah si lo hian a vir kual zêl a. Sabbathintan nân dârkâr hnih chiah a awm ta. Mary chuan achênna in zîm ve angreng tak chu a han thlîr kual a. A fateinkhualtelemna thilte chu chhuat lâiah a la thal rem rummai a; choka lam lah a hnawk êm êm bawk si. An fanunaupang ber Sarah-i chu khawsikin khumah a mu rân maia. A tûk Sabbath inkhâwmah chuan biak in kawta mitechibai lo bûktu tûra ruat a la ni zui bawk si a; chuvângchuan, tum dang âiin minute 30 vêl tala hmâa in anchhuahsan a tûl dâwn tihna a nih chu. A rilru hah leh buailutuk chuan, Naktûk chu hahdam takin awm thei ila ka va’nti êm aw a ti ngawih ngawih mai a ni.

Hetih lâi hian Mary pasal, Josh-a lah chu vêngdangah Chawlhni vuakvêta an thil ei tûrte a leina man petûrin a lo la intlar ve mêk bawk a. Hemi tlâi hian a thil leiang lei tum ve mi dang an lo tam nasa mai a, a hmanhmawh

ang paw’n a leina man pawh a pe lawk thei lo. A pe zo dâwratanga a lo chhuak, in lam pana a rawn haw chu trafficjam-ah a la tâng leh reng zui a. A mangang chuan, Chawlhka va han mamawh tak êm, hetiang rêng rêng chuan ka tlintawh ngang lo. Hetiang lo deuha nun hi ka va han châk tak êmâw a ti vawng vawng mai a ni.

Kan nun hi buai rêng rêngin kan hmang a. Kanhmanhmawh êm êm vek a, hnâah kan tûl êm êm reng a,doctor hnêna inentîr nân te, Facebook leh Whatsapp vêlkhawih nân te, bazaar-a kal nân te leh thil dang dang tihnân te kan inhmanhlel tlâng hle bawk. Hêng zînga tam takhi chuan kan nunkhua a tinuamin dam a timanhla kan tipawh a ni maithei e. Chutih rual erawh chuan, châwlhahdam hman lo lêk leh mihring nuna thil pawimawh zâwkmanghilh thak khawpa kan buai ral ralh a hlauhawm hlethung a ni.

Hetiang kan nun buai leh hmanhmawh tak kârahhian eng tin nge chawlhna kan hmuh theih ang le?

SUNDAY June 27CHAU LEH RIMTAWNG

Genesis 2:1–3 chhiar la. Enga ti nge Pathian hiantu mah hah an la awm hmâ hauh khân chawlh hahdamnanî tûr hi a lo siam daih tawh le?

Mihringten keimahni tânghma hâia inhman chauhhnâp kan la chîn hmâ daih khân Pathian chuan kan hriatrengna rawn kâithotu tûr nun dân phung, chhinchiahnapakhat a lo din tawh a. Chumi nî chu kan hna thawh lâikan chawlhsan hun tûr leh hlim taka kan nun kan hmannahun tûr niin, Pathianin min pêk phûl hring nuam tak takte, boruak thiang tak te, nungchang chi hrang hrang mâwi

Page 5: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

9 10

leh mak tak tak te, tui thianghlim tak te hlutzia hriaa,kan mihringpuite nêna hun nuam tak kan hman ho huntûr a nih bâkah, thilpêk tha tinrêng min petu chu SiamtuPathian a ni tih kan hriat thar lehna nî tûr pawh a ni bawk.Hemi nî hlim taka hmang tûra sâwm kan nihna hi Edenhuan atanga kan nu leh pa hmasa berte hnawhchhuah anih hnu pawh khân a la nung chhunzawm zêl tho a. Hesâwmna thu hi Pathian chuan hun hrang hrangah rawnthar thawh leh zêlin, a tîr atang rêng khân Sabbath nî-achawlhna chu hun nên hian a lo phiar zawm tlat bawk.Chuvâng chuan, ni sarih nî a lo inher chhuah apiang hiankhawvêl leh a chhûnga thil awmte hi Pathian siam a ni tihhriaa châwl hahdam tûra sâwmna thu hi kan dawng tharzêl dâwn a ni.

Khâwl thil chi hrang hrang lo chhuak tate avânghian kan hun leh thâ nasa takin kan tidaihzâi thei ta a,kum zahnih vêl liam taa mite âi kha chuan kan taksa pawha hah har tawh zâwk hle niin kan lo ngâi a ni maithei e.Mahse, a nihna taka chuan, tûn lâi hunah hian chawlhhahdamna hun kan nei tlêm hlawm hle zâwk niin a langtlat. Hna kan thawh loh lâi pawh hian thil dang eng engemaw tiin kan inhmanhlel a. Thil tam tak kan ti tho chunghian tih tûr dang kan la hre teuh a. Indaih lo rêng rênginkan awm hlawm a nih ber hi maw.

Zir chiangtute sawi dân chuan, kan muhîl tlêm telhtelh hlawm tlângpui bawk a, mi thenkhat phei chuan mutchhuak lova hna an thawh chhunzawm zêl theih nâncaffeine awmna thingpui leh coffee te an in nasa thîn hle ani âwm e. Cell phone tha zâwk te, computer changchângzâwk te, internet chak zâwk te kan nei tawh chung hiankan duh ang thawh zawh theihna hun tam zâwk chu kanla nei thei chuang lo niin a lang.

Eng tin nge hêng Bible chângte hian chawlhhahdamna hun ka neih a tûlzia min lo hrilh le? Marka6:31, Sam 4:8, Exodus 23:12, Deuteronomy 5:14 lehMatthaia 11:28.

Min siamtu Pathian chuan kan taksa hian chawlha mamawh dâwn a ni tih a lo hre sa vek a. Chuvâng chuantaksa hawlh hahdamna hun kan neih theihna tûrin zânleh Sabbath nî hi min lo siamsak ta a ni. Isua chu kan nunLalpa a ni tih kan pawm a nih chuan chawlh hahdamnahun min siamsak hi tih tak zeta kan hman tangkâi a tûlve dâwn a. A thuhrimin, Sabbath serh tûra min hrilhna hithurâwn ni mai lovin, thupêk a ni zâwk!

I nun kha eng tiang taka buai phîlî-in nge i lo hmanve thin le? Pathianin nei tûra min duhsak êm êm taksaleh thlarau lama chawlh hahdamna hi a taka chang theitûrin eng nge i tih ang?

THAWHTANNI June 28PETROL RAL RAIH KHAWPA TLÂN

Taksa hman rim lutuk avânga zân muthilh theihloh leh chauh ngawih ngawih hi mi tam takin a takaharsatna an tawh mêk a ni a. Chu âi pawha la buaithlâkzâwk chu, mi tu emaw-in petrol tank kang rak khawpa amotor a khalh ang deuh hian, kan nun a ruak ngawihngawih nia hriatna kan nei thîn hi a ni. Chutianga kanrilru hahnate chu muthilh theih lohna nêna a kal dun tawhphei chuan kan bei a dawng ngawih ngawih tawh mai thîna ni lo’m ni?

Jeremia secretary, Baruka pawh khân hetiang hi alo tâwk ve tawh ngei niin a lang. Babulon sipaiten

Page 6: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

11 12

Jerusalem khawpui an rawn tihchhiat hmâ, khami hunbuaibut tak chhûng khân a rilru a hahin a buai ve thei hlea ni âwm e.

Jeremia 45:1–5 chhiar la. Hêng thute hian eng tinnge Baruka rilru hahzia min hrilh le?

Pathian khian mi mal takin i hnênah thuchah rawnpuang chhuak ta se eng tin nge i lo dawnsawn ang? Barukachuan Pathian lalthutphah hûnna pindan atang ngeiinthuchah a dawng a (Jer. 45:2). Tin, a dawn kum pawh “Judalal Jehoiakima lal kum li-na” niin, chu chu B.C. 605/604 anih thu hrilh kan ni bawk. Jeremia 45:2 thu hian mi rilruhah tak takte awm dân dik tak chu a pho lang chiang hle ani.

Hetih hun lâi vêla thil awm dân Bible-a inziakte kanchhiar atanga lang chiang tak chu, Baruka lungngaihnaleh a rilru dân hi a ril hle tih hi a ni. Chutianga beidawnnaleh rilru hnualna neih chhan tûr tha chu a nei teuh mai a.Thil tha lo tak tak a lo thleng zut zut mai a, a dang lo lathleng leh zêl tûr pawh a awm bawk si avângin rilru hahloh rual a ni lo rêng ang.

Eng tin nge Baruka rilru hahna leh natnate chuPathianin a rawn chhân? Jeremia 45:4, 5 chhiar teh.

Baruka rilru natna Pathianin a rawn chhân dân hianPathian beidawnna leh rilru natna chu Baruka rilru natnaâiin a thûk zâwk hle a ni tih min hrilh a. Ani chuanJerusalem khawpui a din a, mahse chu khawpui ngei chutûnah hian a thiat leh dâwn a ni; Israel hnam chu a grêphuan atân a siam a (Isaia 5:1–7), mahse chu grêp kûngngei chu tûnah hian a pawt phawng leh dâwn si a, salah atântîr dâwn nghe nghe bawk. Hei hi a mite tâna a thil tihduh a ni miah lo va; mahse, a laka an hel miau avângin atih ngei a tûl thung si a ni.

Nimahsela, Baruka tân hian a kaw tâwpah êng a lolang tho thung a. Israel hnam chu tihchhiat niin, sâla manvek ni tho mah se, ama nunna erawh Pathianin a zuahsakdâwn a ni.

Pathianin Baruka hnêna thu a sawite kha chhiarnawn leh la. Khâng thute atang khân keimahni tân pawhatangkâi ve tho tûr eng thuchah nge lâk chhuah tûr awm?A awmzia chu, kan dinhmun tawn mêk chu eng anga harsapawh lo ni se, Pathian chu kan tân a awm reng a ni tih hieng tin nge kan hriat theih ang?

THAWHLEHNI June 29THUTHLUNG HLUIIN CHAWLHNA AWMZIA A SAWIFIAHDÂN

Kan zavâi hian chawlhna mamawh theuh kan nitih a chiang a, chumi a nih avâng chuang “chawlhna” tihthu hi Bible pum puiah hian hmuh tûr pawh a tam hle rênga ni. Hna thawk tûra Pathianin a siam chu ni tho mah ila,chu kan hna thawh chu chawlh hahdamsan rih châng kannei thîn tûr a ni.

Entîr nân, Hebrai tawnga ziak Thuthlung Hluilehkhabu-ahte hian “châwl” tih sawina thumal hrang hranghman a ni a. A ni siam thar diai, ni sarih nî-a Pathian achawlh thu sawina Genesis 2:2, 3-ah hian thiltih sawinathumal (verb), Shabbat tih hman a ni a, chu thumal awmziachu “hna thawh chawlhsan, châwl, chawlh la” tihna niin,heta tang “Sabbath” tih thumal pawh hi a lo piang a ni. Hethumal tho hi Exodus 5:5-ah pawh thil eng emaw lo awmtîrtusawina anga hman niin mi tute emaw an hna thawh lâi“chawlhsantîr” tia lehlin a ni a. Pharaoa thinrim pawhinMosia kha Israel fate an hna thawh lâi “chawlhsantîrtu-ah” a puh a nih kha.

Page 7: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

13 14

Ni sarih nî Sabbath-a Pathianin a hna thawh lâi achawlhsan tâk thu thupêk pali-naa kan hmuh hi HebraiBible-ah chuan thiltih sawina thumal (verb), nuakh hmangatihlan a ni a (Exod. 20:11, Deut. 5:14). He thumal hi Joba3:13-ah chuan “châwl” tia lehlin niin, Numbers 10:36-aherawh chuan thuthlunna bâwm chungchâng sawi nân,“innghat” tia lehlin a ni ve thung. 2 Lalte 2:15-ah pawhElisa chunga Elija thlarau a “fûk”/”chawlh” thu kan hmubawk.

Hebrai tawnga “châwl” tih sawina thumal dangpakhat chu shaqat niin, a awmzia “châwl, mi tu emawtanpui, ngâwi” tihna a ni. He thumal hi Josua 11:23-ahchuan Josuan Kanan ram pum pui a lâk hnu-a ram a lorâlmuan tâk thu sawi nân hman a ni a. He thumal hi Josualehkhabu-ah leh Rorêltute lehkhabu-ah chuan “râlmuang”tih sawina atân hman a ni tlângpui.

Thiltih sawina thumal dang, raga‘ tih pawh hi châwltih sawina atân hman a ni ve fo bawk. Deuteronomilehkhabu-ah chuan Pathianin Israel mite vaukhânin, a thuan âwih lo a nih chuan an saltânna ramah chawlhhahdamna rêng an hmuh loh tûr thu a hrilh a (Deut. 28:65).He thumal vêk hi Jeremia 50:34-ah chuan thil dang emawthlentîrtu anga hman niin, Babulon-a chêng Pathian mitenchawlhna an hmuh theih loh tûr thu kan hmu.

Deuteronomi 31:16 leh 2 Samuela 7:12 chhiar la.Hêng châng pahnihte hian eng ang chawlhna chungchângnge an sawi?

Hêng Bible châng pahnihte hian thiltih sawinathumal, shakab atanga chher chhuah tawngkam pakhat,“mû, muhîl” tih an hmang a. Davida nêna thu an thlundunah khân Pathian chuan Israel-te lal thar lo la pian tûrthu sawiin, “I nî a kina, i pute hnênah i mut hunah chuan,

i hnu-a i thlah, i rîla rah tûr chu ka tungding ang a, a ramchu ka tinghet ang” tiin a tiam a nih kha (2 Sam. 7:12).

Hebrai tawnga “châwl” tih sawina thumal hranghrangte (hetah hi chuan kan sawi vek sêng lo va) hian Bible-in “châwl” tih a sawi hi thumal pahnih khat lek hmanga aawmzia sawi fiah zawh rual a nih lohzia an tilang chianghle âwm e. A mi mal ang leh a huho te-in kan châwl thîn a.Tin, Sabbath nî-ah chauh chawlh tûr lah a ni hek lo. Chawlhhahdamna chuan kan taksa, rilru leh nun hona kawngahrah tha a chhuah thîn a ni.

Thihna hi kan hmêlma niin, eng tik nî-ah emawchuan tihboral a la ni ngei dâwn a. Kan chhûngkhat lainaleh thian tha thi tate kha sûnin ngâi hle mah ila, an châwlrih a ni tih hriatna hian eng tiangin nge thlamuanna minpêk le?

NILÂINI June 30THUTHLUNG THARIN CHAWLHNA AWMZIA A SAWIFIAHDÂN

Thuthlung Thar lehkhabu hrang hranga “châwl” tihsawina Grik tawng thumal kan hmuh fo pakhat chu anapauôa ni a, “châwl, inthlahdul, tiharh thar” tihna a ni. He thumalhi chawlh chungchânga Isua thu sawi hmingthang ber,“Nangni thawk rim leh phurrit phur zawng zawngte u, kahnênah lo kal ula, keima’n ka chawlhtîr ang che u” (Mat.11:28) tihah pawh hian hman a ni a. Heta chawlhna a sawihian taksa hahchawlhna pawh a kâwk thei (Mat. 26:45).Paula pawhin Korinth khuaa ringtute thlahna thu a sawiahkhân a rilru tiharhtu a thiante an lo thlen avânga alâwmthu a sawi ve bawk kha (1 Kor. 16:18).

“Châwl” tih sawina thumal dang pakhat chuhçsychazô a ni a. Hei hi chuan thlâna Isua zalh a nih

Page 8: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

15 16

chhûnga zirtîrte Sabbath nî-a an lo chawlh rih thu kha asawi (Luka 23:56). Chutih chual chuan, phîlî ruai lova awmtih sawina atân pawh hman a ni ve bawk a (1 Thes. 4:11),mi thu sawi lo hnial lova ngâwi chuh tihna pawh a ni theibawk (Tirh. 11:18).

Hebrai Lehkhathawn ziaktu-in ni sarih nî-a Pathiana chawlh thu a sawi hian (Hebrai 4:4) Grik tawnga”chawlhtîr,chawlh hawhdamna pe” tih sawina thumal, katapauô ahmang a, hetiang bawk hian Grik tawnga Thuthlung Hluilehkhabute an lehlin, Septuagint-ah pawh hman a ni bawk.Thil mak angreng tak chu, Thuthlung Thara he thumal lolanna tam ber chu Hebrai 4-ah hian a ni hi a ni.

Marka 6:30–32 chhiar la. Enga ti nge Isua hian azirtîrte kha a hnênah lo kal a, châwl rih tûrin a hrilh le?Hetih lâi rawngbâwlna hun remchâng tha tak an hmuhlâi a ni bawk si a. He zawhna i chhân hma hian a chhândân tûr i thiam theih nân a hma lam thu i chhiar phawtdâwn nia.

“Nangmahniho ngawtin . . . a hrangin lo kal ula,châwl rih rawh u” (Marka 6:31) tih hi sâwmna thu ni lovin,a zawma zawm tûr thupêk ang zâwnga sawi chhuah a nizâwk tih kan lo hre thiam em aw? Isua hian a zirtîrte angaihsakin, an taksa leh rilru hrisêlna tûr pawh angaihtuahpui hle mai. Pahnih tê tê-a inkawpa chanchintha va hril tûra a tirhna hmun atanga lo lêt leh hlim hlawtan ni a (Marka 6:7). A phûr pawh an rawn phûr hâw viaunghe nghe (Marka 6:30). A thinlung pawh lâwmnin a khatngei ang. An hlawhtlinna leh hlawhchhamnate chu Isuahnêna sawi an duh a; mahse, Isua chuan châwl hahdamphawt rih tûrin a lo hrilh zâwk a ni. Chutianga a tih chhanchu heti hian Markan a sawi a: “Mi tam tak an insûl zutzut reng a, châw ei hun takngial pawh an nei lo a nih hi”

(Marka 6:31) tiin. Pathian hna thawk tih avânga phûr lehlutuk leh buai êm êm reng mai hi zirtîrte tân pawh invênnatûr kawng pawimawh tak mai a ni ve tho a. Isua chuankan taksa leh rilru hrisêlna kan vawn him zêl theih nânchawlh hahdamna hun kan insiam thiam a tûl thu minhrilh a ni.

In pastor emaw, kohhran emaw, a nih loh pawhinLalpa hna an thawhna lama rimtawng maithei i hriattekha eng tiangin nge i tanpui ang a, an phurrit i chhâwksaktheih ang? Chawlhna an lo hmuh theih nân eng tin ngean hnathawh chu i ngaihsânzia i tihlan ang?

NINGANI July 1MI BO LEH VÂKVÂI

Genesis 4:1–12 chhiar la. Eng vângin nge Kainakha leiah hian “mi bo leh vâkvâi” (Gen. 4:12) a lo nih tâkmai le?

Bible hian Pathianin Kaina leh a thilhlan a “lawm”loh lâia Abela leh a thilhlan erawh a lâwm bîk chhan chiangtakin a sawi lêm lo va (Gen. 4:4, 5). Mahse, eng vânga lawmhlawh lo nge a nih tih chu kan hre tho. “Kaina chuphûnchhiar tak leh, inthâwina leh inthâwina thilhlantengâinêp tak chungin Pathian hmâah a lo kal a. A thilhlanchuan a thil sual tihte avânga inchhîrna a neih leh neihloh pawh a tilang lo. Tûn lâia mi tam takin an ngaih dânang chiah hian, Pathian ruahman ang diak diaka kal a,chhandamna atâna tiam tawh Chhandamtu tlanna siamrin ve tawp mai chu tlâwmthlâkah a ngâi tlat mai a. Chu âichuan mahni kawng zawh mai thlangin, ama thil tha tihtea rawn thawh chhuahpui ta zâwk a ni.”—Ellen G. White,Prophets and Kings (Zâwlneite leh Lalte), p. 52.

Page 9: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

17 18

H-2

Pathianin Kaina chu leiah hian “mi bo leh vâkvâi”a nih tawh tûr thu a sawi hian chutianga awmtîrtu chuamah Pathian a ni tihna a ni chuang lo; a thil sual tihteleh a thuâwih lohna avânga chutianga awm ta chu a nizâwk. Pathianah chawlhna a hmu miau lo va, Pathianah lochuan khawiah mah chawlhna dik tak a hmu thei lo a nitih pawh a hre chhuak ta nghe nghe bawk a ni.

“Lâwm” (Gen. 4:4) tia lehlin Hebrai thumal hi “hnâiataka en, ngun taka ngaihtuah” ti pawha lehlin theih a ni a.Pathianin ngun tak leh hnâi taka a en chu thilhlana khani ber lovin, thilhlan hlântu ngaihtuahna zâwk a ni thîn.Pathianin Kaina thlâi thar hlante a lo pawm lo hi ama thua duh vâng leh rilru mumal lo a put vâng a ni lo va. Khatiaa lo pawm lo khân thilhlan rawn kengtu nungchang,ngaihtuahna leh rilru puthmang ngun taka ngaihtuahin alo bûk a ni tih a tilang chiang hle. Rorêl lâwkna kalpui anih dân entîrna tha tak pawh a ni nghâl âwm e.

Genesis 4:13–17 chhiar la, tichuan Pathianrorêlna Kaina’n a lo dawnsawn dân sawi ang che.

Pathian tlân bosan kan tum chiah hian mi bo lehvâkvâi kan lo ni a. Pathian khawngaihna chan châkna rilrukan put chu khawvêl thilte leh mihring inlaichîn tawnnate,a nih loh leh buai rêng rênga nun hmannaten hnawh khahkan tum ta thîn a ni lo’m ni? Kaina khân lalram lehkhawpui a din a. Hêng thilte hi hlawhtlinna ropui tak niin,tumruhna leh thawhrimna nên lo chuan tih theih pawh ani lo. Mahse, Pathian tel lohna lalram leh khawpui sualtak kan din a nih chuan kan thawhrimna zawng zawngtechu eng mah lo mai a ni thung dâwn a ni.

Kan thil sual tihin nghawng a neih thil hrehawmtak takte chu tuar tho mah ila, kraws kal tlangangaihdamna kan chan chu eng tin nge pawm dân kan lothiam theih ang?

ZIRTÂWPNI July 2

ZIR BELHNA: “Juda sakhaw dân zirtîrtute chuan eng tiklâi pawha hna thawka buai reng hi sakhuanain a tum takniin ngâi a. Sakhaw mi an nihna chu pâwn lam lang theiaa thiltihte hmanga lantîr an tum thîn bawk. Chutichuan,Pathian lak ata an thlarau tihrangin mahni intodelh lehintum zovah an inngâi ta thîn a. Hêng thil hlauhawm taktakte hian min la châm chilh ve reng tho mai. Hna kanthawh tam telh telh a, Pathian tâna hna kan thawhnakawngah hlawhtlinna kan lo chan hian mihringteruahmanna leh tihphungah rinna nghah mai a awl thînhle a. Tawngtâi te kan lo thlahthlam hret hret a, rinna kannei tlêm tial tial bawk thîn. Zirtîrte ang chiah khân Pathianainnghat reng tûr kan nihna hi kan theihnghilh palh ang a,kan thiltihte chuan min chhandam thei emaw kan ti vemai ang tih a hlauhawm khawp mai. Eng tîk lâi mai pawhhian Isua chu kan thlîr reng a tûl a, hna thawktu tak zâwkchu keimahni ni lovin ama thiltihtheihna a ni tih kan hriatreng a pawimawh. Boralte chhandam an lo nih ve theihnatûr hian thahnemngâi taka thawk tûr kan nih tho rualin,fianrial hun te, tawngtâi hun te leh Pathian thu chhiarnahun te kan insiam thin tûr a ni a. Nasa taka tawngtâinanêna hlen chhuah leh Krista thil tha tihin a tihthianghlimtawh hna chauh hi a tâwpkhâwkah chuan tha leh lawmtlâk nia pawm a ni ang.”—Ellen G. White, Desire of Ages(Chatuan Nghahfâk), p. 403.

SAWI HO TÛRTE:

1. A tha ber leh chungnung ber nih tumna te, eng tik lâipawha mi dangte tanpui tûra inpeih reng nih tumna(taksain emaw, hlimthla emaw talin) te leh, kan nihna

Page 10: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

19 20

dik tak emaw, Pathianin min nihtîr emaw ni hran silova mite duhthuSam ang diak diaka nun tumna tehian rilru leh taksa leh thlarau nun a tichau vek theia. Eng tin nge in kohhran kha mi rimtawng, chau lehchawlh hahdam mamawh ngawih ngawihte tân hmunnuam tak a lo nih theih ang?

2. Pathian tâna thil tha ti ni tho si hian kan lo buailutuk thei em? Marka 6:30–32-a kan hmuh Isua leha zirtîrte chanchin hi ngaihtuah la, tichuan, hetaatanga zirlâi in zir chhuahte chu in Sabbath Sikulclass-ah sawi ho ang che u.

3. Kum 1899 khân mi pakhat chu car-in dârkâr khatamêl 39.24-a chakin a tlân a, chu chu khatih hun lâiatlân chak ber record a ni nghe nghe. Mahse, tûn lâicar-te hi chu khami âia tlân chak zâwk fê an ni vektawh hlawm a. Tin, kan cell phone khâwl (processor)speed te pawh hi hmân kum lawka computer tha berberte speed âi pawh khân a chak daih tawh zâwk bawk.Khualzin phurtu thlawhnate pawh hi hmân âi khachuan a chak zâwkin a âia chak leh zual an la siamchhuak zêl nghe nghe. Kan thil tih eng kim mai hihmâna mite tih âi kha chuan a chak zâwk vek a nikan ti thei ang. Mahse, eng nge? Kan la hmahmawhhlawm êm êm reng tho a, kan duhkhawp chawlhhahdamna nun lah kan la nei thei chuang dêr bawksi lo. Hei hian mihring nihphung dik tak leh,Pathianin a thupêk sâwm zîngah pawh a telh hialchawlh hahdam a ngaih pawimawhzia eng tin nge minhrilh le?

4. Eden huanah khân suala mihringte an tlûk hmâhauhin Sabbath nî-a chawlhna hi siam a lo ni tawhtih thu hi ngun takin ngaihtuah la. Thurin lama apawimawhna chu thu hran ni se, suala mihringte antlûk hmâ, khawvêl tha famkimah pawh khânchawlhna chu mamawh a nih tho dân eng tin nge minhrilh le?

Page 11: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

21 22

ZIRLÂI 2 July 3–9

CHAWLH HAHDAM LOHNA LEH HELNA

SABBATH CHAWHNU July 3

CHHIAR TÛRTE: Num. 11:1–33, Num. 12:1–13, Num. 13:27–33,Num. 14:1–23, 1 Kor. 10:1–11, Num. 14:39–45.

CHÂNGVAWN: “Tin, chûng chu entîrna tûrin an chungaha lo thleng a nih kha; keini, hun tâwp lothlennate hi min zilhna tûrin an ziak a nibawk a” (1 Korinth 10:11).

Hmân lâi atang tawh khân lîrnghîng lian tham lehrâpthlâk deuh a lo thlen dâwn chuan ui leh mihring ranvulh dangte hi an awm dân pângngâi ni lova an awm thinthu sawi a lo ni tawh a.

Tûnah chuan scientist-te pawhin ransate hian leihnuai thûk taka lîrnghîng tûr rawn inthoh kual vêl chumihringten kan hriat hmain an lo hre thei a ni tih an hrechhuak tawh a. Chutianga an hriat lâwk avâng chu a niang, mak tak takin an lo chê a, an buai phîlî cheng ta thînbawk. Ransa thenkhat, entîr nân, sâite chuan mihringtenkan hriat theih miah loh lîrnghîn hmâa lo ri chhuak thînri hniam tak leh lei lo nghawr der derte chu an hre theibawk a.

August 23, 2011 khân Magnitude 5.8-a nâlîrnghîngin America ram khawpui Washington, D.C. a sâwia. Khatia a rawn nghîn hmâ deuh khân SmithsonianInstitution Sahuana ransa thenkhat chu an awm dân

pângngâi ang ni lovin an awm nia sawi a ni a. Sahuaitephei chu lîrnghîn hmâ minute 15 chhûng vêl chu an hrâmvak vak mai a ni âwm e.

Tûn kâr zirlâiah hian mihringte hi hahdam takaawm hle hle thei lo kan nih chhan thenkhat kan thlîr hodâwn a. Mahse, chutianga kan chawlh hahdam theih lohthin chhan chu leilunga chhiatna lo thleng, entîr nân,lîrnghîng tihte emaw vâng ni lovin, Kristan rinna lehthuâwihnaa ama hnên pantu apiangte hnêna chawlhna pêka tiam chu chang duh tlat lo suala tlu tawh nihphung kanneih vâng zâwk a ni.

SUNDAY July 4THLALÊRA CHÂWL HAHDAM DUH LOTE

Israel fate khân Sinai tlâng a chhuahsan hnu,Kanan ram pana an kal lâi khân an hlim lovin chawlhhahdamna pawh nei lo ni-ah inngâi ngeiin a rinawm.Aigupta ram an chhuahsan atangin kum khat chuang avei tawh a (Num. 1:1). Tûnah chuan Ram Tiam pawh an lûttêp tawh. Eng zâta tam nge an nih tih hriat nân inchhiarnate pawh an nei vek tawh a. Pathian duksakna leh aawmpuina chang an nihzia tilangtu chhinchhiahna engemaw zât hmuhtîr an ni bawk. Chuti chung chuan, Sinaitlâng an chhuahsan hnua awmhmun an khuarna lehnahmun hmasa berah khân phunnâwina tûr an hmu lehnghâl tho a nih kha.

Numbers 11:1–15 chhiar la. Eng thilah nge Israelmite kha an phûnnâwi le?

Israel mite hian Aigupa rama an awm lâia an eithin sa te, fanghmâ, hmazil, purûn hel ei mi, rûn bâl, purûnvâr te chu ei leh an châk tlat mai pek a. “Tu nge sa ei tûr

Page 12: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

23 24

min pe dâwn? Duh duha Aigupta rama sangha kan ei thintekha kan la hre reng a, fanghmâ te, hmazil te, purûn hel eimi te, rûn bâlte, purûn vâr te pawh; nimahsela, tûnahchuan kan thlîng a ro zo ta, eng mah rêng rêng beisei tûr aawm lo, manna mai lo hi chu” (Num. 11:4–6) tiin an phun anih kha. Aigupta rama an awm lâia sa leh thil danghnianghnâra an ei theih thin dân an la hriat reng lâia, salan nih thu leh harsatna namên lo an tuar thînzia erawhan theihnghilh hmin hlauh thei hi chu a mak ve thlâwt ani (Exodus 1 chhiar la).

Kum khat chuang mah chhûng chu Pathianin a pêkmanna an lo ring tawh a; mahse, chu chu duhkhawp lovinthil dang an beisei tlat mai a ni. Mosia meuh pawh a lungnibîk chuang lo va. Hetiang mi phunchiar leh awm ngaihnahre loho kaihhruai hna thawh hi thil awlsam tak a ni lorêng ang. Mahse, a ni hi chuan tu hnênah nge tlûk luh tûrtih a hria a. “Eng vângin nge i chhiahhlawh hi mitihhrehawm, eng ti zia nge i mit ka tlûn loh va, hêng mipuizawng zawng phurrit hi ka chunga i nghah?” (Num. 11:11)tiin Pathian a kar ta a ni.

Eng tin mite phunnâwina chu Pathianin a rawnchhân? Numbers 11:16–33 chhiar rawh.

Pathian chuan kan mamawhte hi min hriatsakin alaka kan vuivâi chângte pawh hian a beng a chhu ngawngtlat ngâi lo bawk. Israel miten sa an châk êm êm tum pawhhian an sa châk tihreh nân vahmîm a pe mai a. Mahse,Israel miten an duh tak hi sa ei ngawr ngawr a ni si lo. Kanhlim loh a, kan awm hle hle theih loh a, kan thinrim tûnmai châng hian kan thinrimna chu kan thin tirimtu diktak ni lovin, kan thinrimna tilangtu a ni zâwk fo thîn a.Kan insual chhan te pawh hi buaina thûk zâwk, kaninlaichîn tawnna tichhetu eng emaw a awm vâng a ni

tlângpui. Israel fate pawh hi Pathian kaihhruaina lakahan hel a, hei tak hi keini pawh kan fîmkhur a ngaihna lâia ni. Kan thinrimna chu eng pawh lo ni se, Pathian lakahel mai hi kan rin âiin a awl fo thîn a ni.

Eng vângin nge hun kal tawha thil thlengte kha anihna dik tak âia tha zâwka hriat a awlsam thin?

THAWHTANNI July 5INKÂI CHHÂWN THEIH A NI

Numbers 12:1–3 chhiar la. Eng thilah nge Miriamileh Arona te hi an lungnih loh?

A lan dân maiah chuan, Miriami leh Arona te hiMosian Kus mi nupuia a neih avânga lungni lo an ni a.Zippori kha Israel hnam pâwn lam mi, Median ram atangalo kal a ni (Exod. 3:1 en la). Hetiang hian Israel “mi challang”ber berte zîngah meuh pawh suala tlu tawh nihphung neikan nihzia a lang ve tho mai a, a lan dân lah chu a duhawmlêm lo hle lehnghâl bawk.

Bible-a a inziah dân kan chhiar chian erawh chuan,an chhuanlam mai mai a ni tih chiang takin a lang thung.An phunnâwi chhan ber zâwk chu Zopori ni lovin, Mosianhrilhlâwkna thilpêk a dawn bîk kha an thîk a ni. Number11-ah khân Pathianin Mosia chu hruaitu hna a thawhkawnga a phurrit neihte chhâwk zângkhâisaktu atân upasawmsarih ruat tûra a hrilh thu kan hmu a nih kha (Num.11:16, 17, 24, 25). A hmâ zawng chuan Arona leh Miriamite hian dinhmun pawimawh tak an lo luah thîn a (Exod.4:13–15, Mika 6:4). Mahse, tûnah chuan hruaitu thar ruata ni ta si a, an dinhmun a derthâwng ta nia hriatna an neita a ni. “Mosia hnênah chauh hian em ni LALPAN thu a sawibîk? Keini hnênah pawh hian a sawi ve lo vem ni?” (Num.12:2) an ti.

Page 13: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

25 26

Eng tin nge an phunnâwina thu hi Pathianin arawn chhân? Numbers 12:4–13 chhiar la. Eng vângin ngeheti deuh kher hian Pathianin a rawn chhân le?

Pathianin a rawn chhân dân hi a rangin, hetiangaa rawn chhân chhan pawh sawi fiah hran ngâi lo va chiangnghâl mai a ni bawk. Hrilhlâwkna thilpêk hi thuneihnaneih belhna tûr hmanrua atâna lo hman tum chi a ni lo va.Mosia pawh hian Pathiana innghah pumhlûm thak dân alo zir chhuah tawh avâng chauhin Israel fate hruaitu atânPathianin a thlang ta a ni.

Châng 1-naah hian Arona hming âiin Miriamihming sawi lan hmasak zâwk a ni a, hei hi Mosia sawichhe tûra Arona fuihpawrhtu a nih vâng a ni maithei. Hetihlâi hian Arona kha Israel-te puithiam lalber a ni tawh a.Phâr natna a vei a nih chuan, biakbûk chhûngah a lût theilo vang a, mipuite tân rawng a bâwl thei dâwn lo tihna a ni.Pathianin Miriami hrem a, hun rei lo te chhûng phâr natnaa veitîr hian amah leh Arona lakah a lâwm lo hle tih chiangtakin a tilang a, an ngaihtuah dân phung thlâk danglamhlauh tûrin a pui bawk. Arona’n a ûnaunu Miriamingaihdam a dîlsak hian Mosia laka helnaah khân amahpawh a lo inrawlh ve a ni tih a tilang a (Num. 2:11). Tûnahchuan Mosia sawisêl leh phunnâwi kha bânsanin Miriamia lo dam leh thuai theih nân a dîl ta a, Mosia pawhin Miriamtân Pathian hnênah dîlna a thlen ve ta tih kan hmuh bawk(Num. 12:11–13). Hei hi Pathianin a miten nei se a tih êmêm nungchang chu a ni a. Mosia dîlna chu a lo ngâithla a,Miriami chu a tidam leh ta a ni.

Kohhran hruaitute hi han sawisêl mai a awl thînkhawp mai. Chutih rual chuan, sawisêl leh phunnâwilamah ramtang mai lovin, an thil tih dân chu kan rilrem

zâwng ni chiah lo mah se, tawngtâipui ta zâwk thîn ila,eng tiangin nge kan kohhran leh keimahni thlarau lamnun ngei pawh hi a lo that zâwk ang le?

THAWHLEHNI July 6PHUNNÂWINA CHUAN HELNA A THLEN THÎN

Israel fate chuan Kanan ramri an thleng ta a, a ramawm dân leh mi chêngte chanchin va thlîthlâi tûrinenthlatu 12 tirh an ni tawh bawk. A thil va hmuh chanchinan rawn sawi te chu a ngaihnawmin Kanan ram luh thuaithuai pawh a tichâkawm sawt ngei ang.

Numbers 13:27–33-a ram enthlatuten an thilhmuh chanchin an rawn sawi dân hi chhiar la. A eng lâiahhian nge Israel fate thil beiseite chu a thâwklehkhatah alo bo leh vek si le?

Kaleba khân beidawng lo tûrin han hrilh ngial hlawmmah se, ringhleltute leh hlauhthâwnnaa khatte âw kha achak ta zâwk si. Chuvângin, Israel mipuite chu Pathianina lo pêk sa diam tawh ram hneh tûrin an che chhuak ngamta tlat lo va. An thinlungah chawlh hahdamna a awm miauloh avângin hnehna chang tûra hma lam pan leh awrâwlchhuah âi chuan tah leh phunnâwi an thlang ta zâwk a ni.Kan thinlung hi a châwl hahdam lo a nih chuan rinnaa kalhi kan harsat thîn rêng a ni. Chutianga chawlh hahdamlohna chuan kan rilru awm dân chauh a nghawng lo leh tanghâl a. Scientist-te sawi dânin, chawlh hahdamna hunnei tlêm takte chuan (muhîl tlêmte pawh an ni tho va)duhthlanna tha leh dik an siam thei lo tlângpui a, chu maini lovin, thau luattuk leh ngawlveina lama luh te pawh aawl bawk, kan hmabâk chu rilru hah leh hlim lo rêng rênganun hman a ni tawh mai dâwn a ni.

Page 14: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

27 28

Numbers 14:1–10 chhiar la. Eng nge lo thleng lehta le?

Thil tha lo chuan thil tha lo lehzual zâwk a hringchhuak a. Kaleban, “LALPA chungah chuan hel lo phawt maiteh u” (Num. 14:9) tia a ngenna chu an ngâithla duh lo maipapwh ni lovin, lunga den an rawt hial zâwk a. Chawlhhahdam lohna chuan helna a thlen thîn rêng a; tin, helna chuanthihna a thlen nge nge thîn bawk.

“Enthlatu rinawm lote chuan Kaleba leh Josua techu mipui hriat theihin an dodâl a, lunga den hlum tûr tiinan âu a. Mipuite lah chuan hêng mi rinawm pahnihte hian tihlum theih nân a vawmna tûr lung zuk chhar sup suamaw le! Âu chungin an awmna lamah an tlân phei a, mahse,an kuta lung chu leiah a tla chiah maw tihah an reh tathûap a, hlâuvin an khûr ta. A chhan chu tualthah tumaruahmanna an siam chu titlawh tûrin Pathian a rawn chêtvâng a ni. A awmpuina êng chuan meialh ang mai hianbiak bûk chu a rawn chhun êng sût mai a. Mipui zawngzawng chuan LALPA chhinchhiahna chu an hmu vek bawk.Anmahni âia thil ti thei zâwk amah ngei chu a rawn inlanta a, tu mahin an dodâl chhunzawm ngam tawh lo. Chanchindik lo taka sawi chhâwnngtu enthlatute chu thlabâr takinan bawkkhup a, thâwk pawh thaw tha ngam mang lovin anpuan in lam an pan vawn vawn mai a ni.”—Ellen G. White,Thlahtubulte leh Zâwlneite, p. 402.

Tûn atang chuan Lalpa ropuina chu ûalâu takin,mi zawng zawng hmuh theih tûrin tihlan a lo ni ta. Numbersbung 14 kan chhiar chuan eng kim mai kha a thim mupemaw tih mai tûr a ni a, tûnah erawh chuan Pathian lehMosia inbiak dân chu kan lo hre ve thei theuh ta thung.Pathian chuan khâng lungte kha Mosia leh Kaleba lehJosua te den hlumna tûra an chhar chu ni ngei mah se,amah laka an helzia tilangtu a ni tih a hre chiang hle a ni.

NILÂINI July 7NGENSAKTU

Hetia mipuite an lo hel tâkah hian Pathian chuanMosia kha thil pakhat tihsak a tiam a. Chu chu eng ngeni? Numbers 14:11, 12 chhiar rawh.

Pathian hian Israel mite chu tihmang vek a, Mosiahmanga hnam thar hlak din leh zâwk a rilrûk deuh a.

Eng tin nge he helna, a laka helna ni mai lo, âulâutaka Pathian laka helna hi Mosia khân a lo hmachhawn?(Num. 14:13–19).

Hetih lâi tak hi Pathian mi dik tak kan hmuh theihhun a ni. Mosia chhânna hian a hnu kum 1,400 chuang lâiliam leh hnu-a Sawipuitu Isua’n an hrehawm tawrhnazawng zawngah a zirtîrte chu a la tawngtâisak thîn dâwn ani (Johana 17) tih a lo entîr lâwk a. Pathian thu zir mite lehBible zirna lama mi thiam tak takte pawhin hemi tumaMosia thil tih hi tûna Kristan kan tâna thil a tih mêk loentîr lâwktu a ni tih an lo sawi ve chiah bawk. Mosia hianan thil sual tih kha sawi mâmsak chhin pawh a tum lohrim hrim a. Mahse, “I ngilneihna a nasat ang ngeiin hêngmite hi ngâidam hrâm teh” (Num. 14:19) tiin a ngên ta zâwka ni. Mosian a ngen avânga LALPA Israel fate a ngâidam taang chiah khân keini pawh hi kan tâna Isua a thih a, athawh leh a, min dîlsak bawk avângin min ngâidam ve ang.Mosia chuan heti hian a ngên a: “I ngilneihna a nasat angngei leh Aigupta ram ata tûn thlenga i la ngâidam ang hian,mipuite khawlohna hi ngâidam teh khai” (Num. 14:19) tiin.Ngilneihna chuan Pathian laka helna leh chawlh hahdamlohna hi a bitum chat thîn rêng a. Ngaihdamna pawhinbultan thatna lehna remchâng min siamsak thîn bawk.

Page 15: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

29 30

Mahse, a man atân eng emaw kan pêk ngâi a awmve tlat. Israel mite pawh hi ngaihdam chu an ni ngei maitak a, an helnain nghawng tha lo a neihte erawh anhmachhawn a tûl tho thung; chumi avâng chuan hêngchhuante hian ram tiam pawh an lût ve thei dâwn ta a lorêng a ni (Num. 14:20–23).

Heti chuang hian Pathian chuan thlalêrah kum 38chhûng vêl zet chu a la enkawl chhunzawm dâwn tho a. Anei tûr châw a pe ang a. Biak bûk atangin an hnênah thu ala sawi chhunzawm zêl bawk ang. Thlalêra an thang chhûngzawngin an kiangah a awm ang a. Mahse, an thi mang anga, tichuan chhuan thar zâwkten meichher kengin RamTiamah chuan chawlhna an chang dâwn a ni.

Thiam loh chantîrna ni mai âwmin a lang a, mahse,a nihna takah chuan khawngaihna a ni zâwk. He chhuanhian Pathiana rinna nghah dân an thiam thei tlat si lo va;chuvâng chuan, eng tin nge Kanan ram khawpui ropui tak,thiltithei tak bawk si chu an hneh theih teh lul ang ni?Anmahni ngei pawh thim hnuaiah inchhuih thlu fo an nihlâi hian eng tin hnam dangte tân êng an nih theih ang?

I sualte ngaihdam a ni tawh chunga a nghawngerawh i tawrh tho tum a thleng tawh em? Chuta tangchuan eng zirlâi nge i zir chhuah le?

NINGANI July 8RINNA NGE NGAIHRUATNA ZÂWK?

Thlalêra Israel fate an vahvaihnaah leh Isua lokal leh hmâ lawka Pathian mite nun dânah hian eng thilinangte nge i hmuh le? (1 Kor. 10:1–11 en la.)

Chanchin kal tawh kan thlîr kîr chuan, Pathianmite kha Ram Tiam pana an kalna lamah thlalêrah khânan thang rei hle a ni tih kan hre thei ang. He thlalêr hian

kawh tam tak a nei a. Tûn lâi huna kan vahvaihna thlalêrni ve chu chanchin thar mak leh bengverh tak tak lo thlengzut zut te, tâwpin tâi awm lova thil hmuhnawm lehnawmchenna chi hrang hrangin min hual vêl reng mai tehi a ni âwm e. Hêng thilte hian zahmawh lam hawi milemleh thuziakte chu hmangaihna angah chhuahin khawvêlthilte lama tlân chu kan buaina chin felna tûr niin minngaihtîr bawk a. Tûn âia hrisêl leh inthazo zâwk, naupangzâwk, hausa zâwk leh îtawm zâwk chu ni ila tûna buainakan tawh zawng zawngte hi chu kiang deuh duak tûrahkan ngâi chu a nih tawh ber hi.

Hmân lâi Israel-te ang mai khân thlamuanna lehchawlh hahdamna zawngin kan hmanhlel a; mahse azawnna hmun dik lovah kan zawng fo thung si.

Israel-te hian an chunga a tih tûr Pathianin a sawikhân eng tin nge an lo dawnsawn le? (Num. 14:39–45chhiar la.)

Hemi tuma Israel-ten Pathian rorêlna an lodawnsawn dân hi tûn hmâ pawha an lo tih thin dân angbawk kha a ni a. Chu chu: “LALPAN min tiamna hmunahchuan kan kal ang e, kan lo sual ta si a” (Num. 14:40) tih hia ni.

Rilru pangkhing taka inpêkna hi chu namnûl takchunga hri danna inpêk ang chauh a ni a—eng tihna maha ni tak tak thîn lo. Doctor-te chuan Hepatitis B lakainvênna hi nau a pian chhuah atanga dârkâr 24 chhûngapêk nghâl tûr niin an sawi a. Amaherawhchu, a vawi khatnapêk hnu-ah a hun taka a vawi hnihna leh vawi thumnapêk zui ve leh nghâl chat chat a nih loh chuan Hepatitis Bnatna lakah a him chuang dâwn lo.

Numbers bung 14 tâwp lama kan hmuh Israel-tehelna hian an thihna leh beidawnna a rawn thlentîr a. Chutichung chuan Pathianin ruahmanna thar a siampui chu

Page 16: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

31 32

an pawm duh chiang miah lo nia. Luhlul an chhuah a,thuthlung bâwm tel lo leh Mosia kaihhruaina hnuaiah nilovin hmêlmate an hmachhawn ta tho a ni.

Ngaihruatna anga kal ngawt hi chu a hâutak hle a,thihna a thlen nge nge thîn bawk. Tin, hlauh eng emawkan neih avâng hian rin thil thu-a kal ngawt mai a âwl hlebawk a. Chutianga thil eng emaw kan hlauh tlat avângchuan a hnu-a kan inchhîr lehna tûr thutlûkna kan siamfo thîn rêng a ni.

Rinna nêna thil i lo tih tawh tum leh ngaihruatnaainnghata i lo kal ve ngawt tum kha ngaihtuah kîr leh la.Eng nge a danglamna lian tak awm le?

ZIRTÂWPNI July 9

ZIR BELHNA: “An thil sual tih avâng khân an inchhîr hleniin a lang tak naa, an lungngaih chhan erawh lawmnachâng hre lo leh thuâwih lo an ni tih inhriatna an neihvâng ni lovin, an thil sual tihin nghawng tha lo a neih vângzâwk a ni a. Lalpan thupêk a lo chhuah tawh chu a sût lehlo a ni tih an hriat veleh anmahni duhzâwng tih châknachu a lo sosâng thar leh nghâl a, thlalêra an kîr tawh lohtûr thu an sawi ta a ni. An hmêlmate rama lût lo tûra a tihpawh kha a hnênah an intulût meuh em tih hriat a duhvâng a ni a, an lo intulût rêng rêng lo tih chiang takin alang ta rêng bawk. An rilru thawk thut an inthununtîr leh,Pathian thupêk zâwm tûra hrilhtu enthlatute tihhlum dânkawng an zawng kha an lo tisual hle a ni tih an hre vek a;nimahsela, chumi nghawng chu an tân chhiatna a ni tihan hriat avâng chauha thil sual ti nih inhria leh hlau an nithung. An thinlung an lam lêt chuang lo va, Pathian thu loanga kal theihna tûr remchâng dang an zawng lek a nizâwk. Chutiang a nihzia chu Pathian thupêk anga Mosian

thlalêra kîr leh tûra a hrilh khân chiang takin a lo lang anih kha.”—Ellen White, Patriarchs and Prophes (Thlahtubulteleh Zâwlneite), p. 403.

“Nimahsela, ngaihruatna leh rinna chuaninzawmna eng mah an nei lo va. Rinna dik neitute chauhhi ngaihruatna lakah a him thîn. Ngaihruatna hi Setanachher chhuah rinna lem a ni a. Rinna chuan Pathianthutiamte a beisei a, chumi rah chu thuâwihna a ni.Ngaihruatna pawhin thutiamte chu beisei ve tho mah se,Setanan thil sual tih chhuanlam atân a hman ang chiahkhân a hmang thîn thung. Rinna chuan kan nu leh pahmasa berte kha Pathian hmangaihna rin chhan tûr leh athupêkte zâwm tûrin a hruai a. Chutih lâiin ngaihruatnaerawh chuan Pathian dân bawhchhiatna kawngah hruaiina hmangaihna ropui tak chuan an thil sual tih nghawngtelak ata a chhanhim dâwn tho nia ngaihna a neihtîr vethung. Khawngaihna kan chan theihna tûra kan tih vetûr awmte ti duh dêr si lova Pathian duhsakna dawn lo tumve ngawt hi rinna a ni lo. Rinna dik tak chu Pathian LehkhaThu-a thutiam awmte leh Pathianin ti tûra min hrilhtetihnaah a innghat a ni.”—Ellen G. White, Desire of Ages(Chatuan Nghahfâk), p. 126.

SAWI HO TÛRTE:

1. Rinna leh ngaihruatna, rin thil thu-a kalna hi adanglam dân han sawi ho teh u. Enga ti nge Kananram va hneh kha a tîrah chuan rinna thiltih a nihtho lâiin a hnu-ah erawh ngaihruatnaa thiltih niangaih a nih leh hlauh thung si le? Eng tiangin ngekan thiltum leh kan bul vêla thil lo thlengte hianrinna leh ngaihruatna thliar hran kawngahpawimawhna an neih le?

Page 17: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

33 34

H-3

2. Sual hi ngaihdam theih ni mah se, kan thiltih sualterah chu kan seng a ngâi ve fo tho mai. Mi tu emawchuan a sualte ngaihdam a ni tawh tih a inhria a;mahse chûng a thil sual tihte chuan amah leh ahmangaihnate-ah nghawng tha lo a la neichhunzawm zêl bawk si avângin a rilru a buai thînhle. Eng tin nge i tanpui theih ang?

ZIRLÂI 3 *July 10–16

KAN CHAWLH HAHDAM THEIH LOH CHHANTE

SABBATH CHAWHNÛ July 10

CHHIAR TÛRTE: Mat. 10:34–39, Luka 12:13–21, Philipi 2:5–8,Luka 22:14–30, Mat. 23:1–13.

CHÂNGVAWN: “Inîtsîkna leh inelna awmnaah buaina lehsuahsualna tinrêng a awm thîn” (Jakoba3:16).

Thing chi khat, Aspen an tih hi ft. 45–90 (mt. 15–20) vêla sâng te niin, thingkûng mâwi tak a ni a. Ram vawt,nipui lâi pawha boruak a lûm vak chuan lohna hmunah atha duh hle. A thing hi zaiin inchhûng bungraw chi hranghrang siam nân an hmang nasa, naw-alh kuang leh papersiam nân te pawh an hmang thîn bawk. A hâwngah hianransate tâna chaw tha tak a awm avângin thlasik lâi pheichuan sakhî-te leh ransa dangte pawhin châw-ah an ringthîn. Aspen-te hian ni êng a mamawhna a sâng hle a, engtik lâi pawha—thlasikah pawh—an than reng avângin ransachi hrang hrang tân thlasik châw tha tak a nih theih phaha ni.

Aspen-te hi thlâi leh thingkûng zîngah chuan zungnei tha ber pâwl an ni a. An zungte hi lei hnuaiah thui taktak inzam kualin rei lo te chhûngin hmun zau tak tak antuam chhuak thuai thîn. A kûng hrim hrim hi chu kum150 thleng te a dam tlângpui lâiin a zung erawh kum sângeng emaw ti chhûng a dam thîn thung.

Page 18: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

35 36

Tûn kâr zirlâiah hian kan chawlh hahdam theihlohna chhan thenkhat hmuh chhuah kan tum dâwn a.Isuaa chawlhna kan neihna tûr min dâl thei thil hi tamtak a awm âwm e. Chûng zînga thenkhat chu ngaihtuahvak pawh ngâi lova hriat nghâl mai theihte a ni hlawm a.Chutih lâiin thenkhat dang erawh kan tân hriat mai harsatak a ni hlawm thung. Hmuh thieh loh lei hnuai lama aspenzung a inphan chuat ang deuh hi a ni a, kan Chhandamtumin hlattîr theitu ngaihtuahnate leh thiltihte chu eng ngeni tih kan hre lo fo thîn a nih hi.

SUNDAY July 11INTHEN THLENTU ISUA

Mi dangte nên inrem lova awm nuam ti tlat hi chumi tlêm tê chauh an nih a rinawm. Remna leh muanna hiawm se ka ti theuh a. Kan kohhranah leh zirna inahtepawh remna siam a pawimawhzia leh inrem lohna chin feldân kawng hrang hrangte kan inzirtîr thîn rêng a ni.

Matthaia 10:34–39 chhiar la. Isuan rem lêntîr tûrni lovin, khandaih lêntîr tûr zâwka lo kal a nih thu asawi mai hi eng nge ni a awmzia? “Remna Lal Fa” (Isaia9:6) tia kan hriat kha a ni bawk si a.

Matthaia 10:34–39-a Isua thu sawi hian minbârakhaih hle hlawm âwm e. Chhandamtu, vêngtu sipairual tha tak takten an hual khup ni lova, nausên retheitak anga lo kal a, vêngte leh hmêlmate pawh angkhatahmangaih vek tûr tih thu hril thîntu khân a zirtîrte hnênahinthen hranna thu leh harsatna thlen tûra lo kal a nih thua sawi mauh mai. A zirtîrte leh a thu sawi lo ngâithlatutechuan, Eng tin nge chutiang a nih theih le? an ti ve ngei ang le.

Matthaia 10:35–39 hi Isua laka rinawmnachungchâng a ni a. Mika 7:6 thu kha la chhuakin a thusawi lo ngâithlatute chu chatuan atâna an duhthlanna siamfêl tûrin chona a pe a ni. Fapa chuan a nu leh pate ahmangaihin a châwimâwi tûr a ni a. Chu chu Mosian tlângchunga a dawn dânin a laka a phût pawh a ni rêng bawk.Mahse, chu hmangaihna chuan Isua hnêna a inpumpêknatûr dâl ta tlat si se, duhthlanna harsa tak a siam ngei a tûldâwn ta a ni. Chutiang bawkin, nu leh pate hian an fatechu hmangaihin an ngaihsak tûr a ni a. Mahse, chuhmangaihna chuan Isua hnêna an inpêkna tûr dâl ta tlatsi se, duhthlanna harsa tak an siam ngei a tûl ang.Chuvângin, heti lâia Isuan min hrilh hi chu kan nunaamah dah hmasa ber tûr kan nih thu a ni.

He duhthlahna hi sentence pathum hmangin a târlang a, chûng sentence tinah chuan tlâk tih thumal a hmangtheuh bawk. Mahse, mi dik leh fel tak kan nih vâng emaw,sual kan hneh vâng emawa mi tlâktlâi lo ni ta kan ni lo tiherawh hria ila. Isua nêna inlaichînna tha tak kan neihavâng zâwk a ni. Thil dang zawng—kan nu, kan pa leh kanfate âi pawha amah chu kan thlan zâwk avânga hlutna neikan ni a. Kraws avânga hrehawm tawrh chu huamin Isuahnung zui kan lo thlang ta a ni.

“Kan thalâite hian sakhaw biak dân thianghlim tak,anmahni kraws theuh pûa Isua zui duhna rilru neihtîrtutûr chu nei se tih bâka duh thil dang ka nei lo. NangniKrista zirtîr la naupang deuh, a zirtîrnain a thunun tlatteu, hma lam panin kal zêl ula, thinghlimna leh felnakawrfual chu ha rawh u. In Chhandamtu chuan in talentkawl nêna inrem tûr ber ang leh in tangkâi theihna tûrber hmunah chuan a dah dâwn che u a ni.”—Ellen G. White,Testimonies for the Church, vol. 5, p. 87.

Page 19: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

37 38

A châng chuan keimahni duhthlan loh zâwk krawspu tûra nawr luih kan ni thîn a, tin, tlâwmngaih chhuahakan put tum pawh a awm bawk. A enga pawh chu lo ni se,chu kraws chu rinawm taka kan put theih nân eng ngethil tûl ber ni ang?

THAWHTANNI July 12MAHNI HMASIALNA

Aspen thingin lei hnuaia zung a kaih vak ang deuhhian mahni hmasialna pawh hi Isuaa chawlhna kan hmuhtheihna tûr min dâltu “sual” zung, mita hmuh theih si lovazâm kual vak mai thîn a ni a. Kan nuna sual hnathawh chihrang hrang zîngah mahni hmasialna hi tihlan awlsam bera ni âwm e. Mi tam tak tân chuan mahni hmasial hi boruakhîp luh ang maia awlsam, ngâia kan neih tâk hial a ni angchu.

Luka 12:13–21 chhiar la. He tehkhin thu-a Isuansawi a tum ber chu eng nge ni? Hma lam hun atânaruahmanna siam hi mahni hmasialna a ni em? Chutiangaruahmanna kan siam chu Pathian lalram kanngaihthahzia tilangtu a ni em? A ni lo a nih chuan, Isuahian eng lakah nge fîmkhur tûrin min hrilh le?

He tehkhin thu hi Chanchin Tha Luka ziakah chiaha chuang a, a thu sawi ngâithlatute zînga mi tu emawinzawhna a rawn siam chhânna tûra a sawi a ni tih lo hrephawt ila. He pa hian ro insem chungchâng a zâwt a, mahseIsua hi chuan an unau inkâra rorêltu emaw, ro semtu emawnih a tum loh thu-in a lo chhâng hmiah mai a ni. Ro semtuatan a duh lo thu sawiah chuan duh tâwk ta mai lovin, anunau inkâra harsatna thlentu ber chu thil dang ni lovinmahni hmasialna a ni tih pawh a hrilh tlang râwng mai

bawk a. Kan thil tih hrang hrangte hi eng vânga ti nge kannih tih a lo lan theih nân a rilru-a a ngaihtuah ber chu aphawrh lansak ta a ni.

I nuna mahni hmasialna a lo lan chhuah dân hranghrangte kha ngaihtuah la. Eng tiangin nge mahnihmasialna hian Pathian nêna kan inlaichînna mai bâkah,kan kawppuite leh kan chhûngkhatte, kan kohhranmember-puite, kan thenawm khawvêngte leh kanhnathawhpuite nêna kan inlaichînna pawh a tihchhiatthin le? A chin felna tûr Philipi 2:5–8-a kan hmuh chueng nge ni?

He tehkhin thu-a mi hausa tak mai hian amamamawh leh thil duh chauh a ngaihtuah avângin vân lamthil hmuh theih lohte chu a lo ngaihtuah chang ngâi lorêng rêng mai a. A âia lian zâwk, tha zâwk leh tam zâwkneih belh zêl ang chi hi chu Pathian lalram innghahna dânnên a inrem hlawl lo. Isua chu kan Âiawh ni tûrin a inpe a,chumi rilru a put theihna chhan chu inngaihtlâwmna,mahni inphatna leh hmangaihna a neih vâng a ni tih Paulachuan a sawi (Philipi 2:5–8). Pathian kan hmangaihna lehmi dangte kan hmangaihna chuan kan duhthlanna lehngaih pawimawh zâwng a kâihruai lo a nih chuan he leiahhian keimahni tân buhzêm lian zâwk kan siam belh zêlang a, chutih lâiin vânah erawh ro kan khâwl khâwm tlêmtelh telh dâwn thung a ni (Mat. 6:20).

Eng vângin nge hausak châkna leh sum leh pâingah duhna rilru hi put a awlsam êm êm mai le? Kannunna atân hian sum leh pâi eng emaw zât chu kanmamawh theuh ngei mai a, chutih rual chuan eng vânginnge kan neih sa âia tam zâwk neih hi kan duh vek maisi?

Page 20: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

39 40

THAWHLEHNI July 13ROPUI CHÂKNA

Khenbeh a nih hmâ chawlhkâra Isua rawngbâwl dânkan han chhiar hian beiseina thar neiin, kan thâ pawh alo tho leh sawt thîn a. Chutih rual chuan, chawlh hahdamlohna leh ropuina ûmna ten thil âtthlâk tak tak ti tûr lehsawi tûra mi a kaihhruai thin dân pawh chiang takin minhmuhtîr bawk.

Luka 22:14–30 chhiar la, tichuan zanriahhnuhnûng a kîl ho lâia a zirtîrten ropui ber nih inchuhaan inhnial a hmuha Isua rilru tûr kha ngaihtuah ang che(Luka 22:24). Eng vângin nge hetiang hun urhsûn tak anhman lâi ngei pawh hian an kal chhan ber ngaihtuah lova,mihring ropuina ringawt an lo buaipui mai le?

Kan kohhranah te, kan in chhûngkhurah te, a nihloh paw’n kan hnathawhna hmunah te hian tu nge ropuiber tih thu hi kan sawi zen zen lo va. A ngaihtuah erawhchu kan ngaihtuah ve thîn tho mai thei e; mahse, tu ngesawi chhuak zut zut duh awm le?

Hemi zân hi Isua zuitute zînga he zawhna vawrhchhuah a nih vawi khatna a ni lo. Mattthaia 18:1-ah chuanzirtîrten Isua hnênah thu khuh deuh hlekin, “Chuti a nihchuan, vân ramah tu nge ropui ber ang le?” tia an zawh thukan hmu a. Isuan a lo chhân dânah hian zirlâi ropui tak zirchhuah tûr a awm. Naupang tê pakhat a ko chhuak a, chunaupang chu an zîngah a dintîr a. Zirtîrte chuan mak titakin an lo thlîr a. A thil tih chu hrilh fiah a ngâi tlat mai.Chutah Zirtîrtu chuan heti hian a sawi ta a: “Tih tak meuhinka hrilh a che u, in inlamlêt (pian thar) a, naupang tê-te

ang in lo ni ve a nih loh chuan, vânramah in lût tawp lovang” (Mat. 18:3) tiin.

Inlamlêtna hi Isuaa chawlhna dik tak hmuh theihnatûra a lungphûm chu a ni. Pathian tanpuina kanmamawhzia kan hria a. Keimahni mai chuan eng mah kanni lo va, Isuaa kan innghah tawp mai a ngâi a ni tih kan lohre chhuak a. Kan ngaihhlut zâwng leh thiltumte pawh alo danglam ta vek bawk. Heti hian Isuan a zirtîrte hnênaha sawi a: He naupang tê ang hian min ring ula, keimahahinnghat tawp mai rawh u. Ropuina dik tak chan in duh a nihchuan nangmahni duh zâwngte kha thlah ula, lalramin angaihhlut zâwng thilte chu zâwm zawk rawh u tiin.

Vânduaithlâk takin, zirtîrte hian Isua hova zanriahhnuhnûng an kîl thleng pawh khân he zirlâi hi an la zirchhuak ta chuang lo niin a lang a. An thil buaipui ho thamlutuk leh an inhuphurh tawn thâm mai khân vawi khatmah an neih leh tawh ngâi loh tûr Isua hova zanriah an kîlboruak kha a ti chhe ta vek a ni.

Hêng zawng zawng hi kum eng emaw ti chhûng Isuabula khawsa, Isua nên rawngbâwl ho, a thil sawi ngâithlaleh a ke bula zir an nih hnua thleng vek a ni a. Mihringrilru sualzia leh that lohzia tilangtu a va ni chiang êm!Amaherawhchu, hêngahte hian Pathian khawngaihnachuan eng lâi pawhin min chên chilh reng a ni tih tilangtua nih tho bawk si dân hi ngaihtuah la. Hetianga an inhniallâi ngei pawh hian Isua chuan a hawisan chuang rên rênglo thung a ni.

Eng vângin nge krawsa Isua khenbeh a ni lâi rilruahriat reng hi suala tlu tawh mihring zawng zawngten kanneih vek mahni inchâwisân châkna tihrehna tha ber anih le?

Page 21: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

41 42

NILÂINI July 14VERVÊKNA

Mi vervêkte chu tha der, an nihna ni miah lova lantum tlatte hi an ni a. He tawngkam hi Juda sakhaw hruaitulawk ber ber, Pharisaite leh lehkhaziaktute Isua’n a hauhthu inziahna Matthaia 23-ah hian vawi sarih lâi hman ani (Mat. 23:13, 14, 15, 23, 25, 27, 29). Chanchin Tha butehian uirê te, chhiahkhawntu te, nawhchizuar te lehtualthattu te hnêna khawngaihna leh ngaihdamna Isuana thlentîr thu min hrilh a; chutih lâiin mi vervêkte erawha dîm lêm lo hle thung (Mat. 6:2, 5, 16; Mat. 7:5; Mat. 15:7–9;Mat. 22:18 te hi chhiar la).

Matthaia 23:1–13 chhiar la. Mi vervêkte mizialângsâr deuh deuh palî Isuan a sawite chu eng nge ni?

Pharisaite leh lehkhaziaktuten thil dik lo tak takan tih thin pali Isuan a sawi a. Kum zabi pakhatna lâi vêlaJuda sakhua kalpui dânah khân Pharisaite chu a duh fîrdeuh pâwl nia ngaih an ni thîn a. Ziaka dah dân lehtawngkâa inhlan chhâwn zêl chi dânte kha an ngâipawimawhin serh leh sâng lam thilte pawh urhsûn takakalpui an duh bawk. Chutih lâiin pâwl pakhat dang,Sadukaite erawh chu puithiam lalte niin a hausak pawhan hausa hlawm hle a. Grik mite nun dân anga nungin(chumi awmzia chu Grik tawng an hmang a, Grik-ho finnathu an tuipui hle tihna a ni), rorêlna hnuhnûng lo la thlentûr thu leh thih hnu khawvêl tih te hi a awm an ring ve lo.Tûn lâi mite hriat thiam dân tûr chuan “thiang zauho”(“liberals”) an ni a. Mahse, hêng pâwl pahnihten inannapakhat an neih chu an vervêk tlâng vek tih hi a ni ang.

Isua ngaih dân chuan, kan sawi anga thil kan ti lehsi lo a nih chuan mi vervêk kan ni. Keimahni pawhin kan

zawm theih miah si loh sakhaw dân khirh pui pui mi dangtetâna kan siam te, kan thil tih thatah mi dangten min fakse kan tih viau te, kan Pa vâna mi chauhin a chan tûrchâwimâwina leh zahna dawn kan lo inbeisei ve tlat a nihchuan kan lo vervêk hle tihna a ni ang.

A tawngkam hman hi a hriamin a lo dawngsawngtutân phei chuan a na duh viau ngei ang. Mahse, anmahni ahuat hrim hrim vânga hau a ni lo thung a, huat ahnehin ahmangaih êm êm zâwk a ni.

“Pathian biak in chu a thlîr a, chutah a thu longâithlatute lam chu a han hawi leh a, chutih lâi tak chuana hmêlah Pathianin anmahni a hmangaihzia a lo lang a.Chutah rilru na tak leh mittui tla chung, tap âw deuh tûauhian, ‘Aw Jerusalem, Jerusalem, zâwlneihote thattu, ihnêna an rawn tirhte lunga lo dênghlumtu, arpuiin a notêa thla hnuaia a awp khâwm angin i fate hi vawi eng zât ngeawp khâwm ka tum kha? Nimahsela i duh si lo!’ tiin a âuchhuak ta a.”—Ellen G. White, Chatuan Nghahfâk, p. 694.

Isuan a huat êm êm mi vervêk ni tûr hian sakhawhruaitu i nih ve kher a tûl em? Keimahni nunah hianchutiang vervêkna chu lo awm ve tho ni ta se, eng tinnge kan inhriat chhuah theih ang a, eng tin nge kan simtheih bawk ang?

NINGANI July 15ISUAA CHAWLHNA HMUIN

Johana 14:1–6 chhiar la. Kan taksa leh rilru achauha, chawlh hahdamna rêng kan neih loh tum hiankan thinlung a mangan loh nân eng nge tih theih kanneih le? Inthen hranna, mahni hmasialna, ropui châkna,vervêkna te hneh tûr leh chawlhna hmu tak tak tûra thilpawimawh kan tih ngei ngâi awm chu eng nge ni?

Page 22: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

43 44

Chawlh hahdam lohna hneh tûr chuan Isua nên bulkan tan dûn phawt a ngâi a. Ani chu kawng leh thutak lehnunna a ni. Ani chuan thu lêng vâk chi hrang hrangin aluah khah khawvêla kan vahvaih lâi hian kawng dik minkawhhmuh tûr a hria a. Dân min petu a nih ang ngeiinthutak mihringa lo chang chu a ni a, a Thlarau chuan thutakzawng zawngah mi a hruai lût dâwn a ni (Johana 16:13).Kan rilru a nata, kan chauha, kan haha, kan dam loha,kan beidawn châng te hian ani chu a nung ni mai lovin,nunna a ni nghâl bawk a. Dik tak phei chuan, nun tam takneihtîr min tiam nghe nghe a ni (Johana 10:10). Chu athutiamah chuan kan chatuan in tûr leh chatuana nunnapawh a tel vek a, chu mai ni lovin, he leia nun tha zâwk lehnuam zâwk neih pawh a tel bawk. Siamtu chuan he leiakan la chên lâi ngei pawh hian teh sên loh khawpa tamnun min pe thei a ni.

“In thinlung mangang suh se” tiin min thlamuan a.Mihring kan nih chhûng hian han hnual rawih rawih chângte kan nei thîn. Mahse, chutiang hunah pawh chuan hmunsâng zâwkah min dah thei a. Sual leh thimin min tuam vêllâi te pawh hian ani chu keimahnia a thil tha rawn titantumai ni lovin, ti zotu pawh a ni nghâl bawk ang (Philipi 1:6).

He leiah hian thil tha lo tak tak kan tawng a ni maithei e (thleng thei a ni miau bawk si a), chuti chung chuanIsuaa thutiam kan neih hi thlîr tlat ang che. Ani chuankan tân “hmun” a siam mêk a, chu a hmun siamah chuannatna, chawlh hahdam lohna leh hrehawmna chi hranghrangte hi kumkhua atân tihbo vek a ni tawh ang. Chuchu Krista Isuaa beiseina kan neih chu a ni. Tu pawh niin,kan lo chawrchhuahna chu eng anga tha lo pawh ni se, tûnhmâa kan lo nun thin dân leh tûna kan nun mêk dân ngeipawh hi a tawp hle a ni mai thei, chuti chung chuan kanzavâia hnênah hian pêk vek a ni.

Amaherawhchu, keimahni hian tih ve tûr kan neita a: kan chak lohna zawng zawng nên, kan natna nên,kan rilru hahna nên leh suala tlu tawh nihphung kan neihte nên hian Pathian chuan min pawm a ni tih hriain ahnên kan pan râwih mai tûr a ni. Chu chu “khawngaihna”tia kan sawi thin hi a ni a. Rinnaa kan zawng a nih phawtchuan pêk kan ni ngei dâwn a nih kan ring tlat tûr a nibawk.

Jeremia 3:22 chhiar la. Pathianin ti tûra min hrilh chueng nge ni a, min hrilh ang chu kan ti a nih chuan kan tân engthil nge a rawn tih ve ang

Isua thu sawi: “Ka lo kîr leh ang a, ka hnênah kala ang che u; ka awmnaah nangni pawh in awm ve theihnân” (Johana 14:3) tih hi ngun takin ngaihtuah la. Hethu hian Krista lo kal lehna thutiam hi eng tin nge apawimawhzia leh kan thupui ber tûr a nihzia min hrilh?Keini Adventist-te tân phei chuan Krista lo kal lehnathutiam hi eng vângin nge a pawimawh lehzual bîk le?

ZIRTÂWPNI July 16

ZIR BELHNA: “Mahni tânghmâ chauh hâitute nun chu athang thei lo va, rah tha pawh a chhuah thei hek lo. Kristachu nangma mi mal Chhandamtua i pawm tawh a nih chuanmahni intheihnghilhin mi dangte tanpuitu nih i tum tûr ani. Krista hmangaihn leh a thatzia te hrilh la. I kova tlamawhphurhna chu hlen zêl la. Mi dangte phurrit phurh chuchhâwk la, i theih dân kawng kawngin boralte chuchhandam tum ang che. Krista Thlarau—mahni hmasialnatel lo hmangaihna leh mi dangte rawngbâwlsak duhnaThlarau—chu i dawn ang zia zêlin i lo thang lian ang a, rahpawh i chhuah bawk ang. Thlarau rahte chu i nungchangaha lo hmin ang a. I rinna chu a lo pung zêl ang a, i hriatna

Page 23: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

45 46

pawh a thûk telh telh ang a, i hmangaihna pawh a lo famkimbawk ang. Kawng eng kima Krista anna thianghlim,zahawm leh duhawm tak chu i lantîr nasa telh telh dâwnzuk nia!”—Ellen G. White, Krista Tehkhin Thute, p. 46.

Ellen G. White-i chuan kohhran member-te inkârahinhmuh thiam lohna a thlen chânga a chin fel dân tûrhetiang hian a lo sawi: “A kaihhnawih pâwlte chu rei takchhûng an inbia a, chutiangah chuan an hun an khawhralmai mai bâkah, an thu leh hlate ngâithla ve tûrin Pathianchhiahhlawhte chu chelh an ni a; mahse, pâwl pahnihtethinlung chu khawngaihnaa chiah zawp a ni hauh bawk silo. Chapona leh mahni hmasialna te hi dah bo ni se chuan,minute nga chhûng lekin buaina tam zâwk hi a kiang nghâlang.”—Ellen G. White, Early Writings (Thuziak Hmasate), p.119.

SAWI HO TÛRTE:

1. In class-ah mahni hmasialna hneh theih dân tûrkawng awmte sawi ho ula. Eng tin nge in intawnpuitawn theuh theih ang?

2. Ropui châkna hi amah ngau ngau chuan a tha longawt hran lo. Chutih rual chuan, ropui châknathânga âwk si lovin eng tin nge Pathian hnên atathil ropui tak tak dawn kan inbeisei theih ang?

3. Kan zînga a tam zâwk hi chu ropui châk viau anginkan lang lêm lo va, vervêk lo, mahni hmasial lo lehmi dâng îtsîk lo anga lan kan tum hrâm hrâm thîn.Amaherawhchu, aspen thing zung ang deuh hian hêngkan mizia tha lo deuh deuhte hi mite hmuh theih

loh tûrin a lo inphan nghet ru êm êm thung si a.Thlarau Thianghlimin a hruai nungchang thlâkdanglam tawh chu eng ang nge ni? Kan chawlhhahdam theih lohna chhan bulpui ber hi eng tin ngekan hneh ang a, eng tin nge Isuaah chawlhna diktak kan hmuh theih ang?

4. Ningani zirlâia zawhna hnuhnûng zâwk, Isua lo kallehna pawimawhna chungchâng kha ngun leh zualinngaihtuah la. A thu hrimin, Isua hi lo kal leh dâwn lota se, eng beiseina nge ka neih ang? Lo kal leh dâwnta lo se, a lo kal tum khatna kha eng nge kan tân apawimawhna awm ang? Mitthîte hi Isua lo kal lehhuna thawhlehna nî a thlen hma loh chuan thlânahan lo muhîl char char rih dâwn tih kan hre si a.

Page 24: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

47 48

ZIRLÂI 4 *July 17–23

CHAWLH HAHDAMNA DIK TAK MAN CHU

SABBATH CHAWHNU July 17

CHHIAR TÛRTE: 2 Sam. 11:1–27, 2 Sam. 12:1–23, Gen. 3:1–8, 1Johana 1:9.

CHÂNGVAWN: “Aw Pathian, keimahah hian thinlungthianghlim tak siam la, ka kawchhûngahhian thlarau dik tak siam thar leh angche” (Sam 51:10, NKJV).

Mi tam tak chuan hmun muanawm, reh raih bawksi neih an châk khawp mai a. An neih theihna tûr a nihdâwn phawt chuan a man pêk pawh an inhuam viau nghenghe. Khawpui lian tak takah chuan internet signal luhtheih miah lohna pindante a awm a, chutiang hmun chuman châwia luah hawh theih a ni bawk. A luah hawhtutezawm tûr dân leh dûn khauh tak an siam a—bengchhengsiam loh tûr a ni a, tlawhtu pawh neih phal a ni hek lo.Chumi hmunah chuan ngâwi rengin an va thû a, thil engeng emaw an ngaihtuah a, thenkhat phei chu an va mutthlulâwp lâwp thîn a ni. Thlawhna tumhmun thenkhatah chuanman châwia luah hawh theih, mutthlûkna atân bîk liauliauva siam pindan tê-te a awm a, bengchheng zual minhriattîr thei lo tûr hmanrua eng eng emaw benga vuah chi-te pawh an zuar thîn bawk.

Chawlh hahdamna dik tak kan nei duh a nih chuana man kan pêk ve a tûl thîn. Mahni leh mahni intanpuitheih dân hretu nia insawi thenkhat chuan keimahni duh

ang anga awm thei kan nih thu sawiin, chawlh hahdampawh kan duh leh duh lova thu ni maiin min hrilh thîn a.Mahse, zêp thu a chêng lo, rilru hahdamna tak tak chukeimahni duh thu maia neih ngawt theih a ni si lo. Kumzabi pali-na lâi vêla mi kohhran pa (church father) pakhat,Augustine-a chuan a lehkhabu hmingthang tak,Confessions (Book 1)-ah khân heti hian Pathiankhawngaihna chungchâng a lo sawi a: “Nangma tân minsiam a; chuvâng chuan kan thinlung pawh hiannangmahaa chawlhna a hmuh hmâ chuan hahdam nî anei lo vang.”

Tûn kârah hian Pathian thinlung ang pu mi mipakhat nun kan thlîr thuak ang a, Pathian chawlhna diktak chang tûra a man pêk ngâi chu eng nge ni tih hriat vekan tum dâwn a ni.

SUNDAY July 18CHAU LEH RIMTAWNG

Nipui lâiin tlâi khat chu Lal Davida kha a lal inchung zâwlah a tei kual vêl mai mai a. Hetih lâi hian asipaite chu Jordan râlah an rammu mêk a, amah pawh anzînga tel ve tûr a ni nghe nghe. Israel ramah muanna a lothlen theih nân an hmêlma Amon mite dova, Pathian mitehruaitu tûr a ni.

Davida hi a awm lohna tûr hmunah a lo awm pêka, chu chuan thlêmna lo luh nân kawngkâ a hawng tachiah mai a ni. 2 Samuela 11:1–5 chhiar la. Eng thil ngelo thleng ta a, Davida thil sual tih pawi tak mai chu engnge ni?

Davida hian a thenawm lawk in chung zâwla“hmeichhe hmeltha tak” pakhat inbual lâi chu a va hmu a.Hemi tlâi hian a thil sual tih châkna tha lo tak chu

Page 25: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

49 50

H-4

inhnehtîrin, a sipai hotu rinawm ber pakhat nupui Bathsebichu a mutpui ta a ni. Hmân lâi huna lal dangte ang bawkinDavida pawh hian thuneihna pumhlûm a nei a. Lal a nimiau va, mi dang zawngte khuahkhirhtu dânte chu anitân zawm ve kher a tûl hran lo. Nimahsela, he a thil tih diklo taka vânga lo thleng ta a in chhûngkhura buaina khânthil chiang tak min hmuhtîr a nei a, chu chu: lal chu ni thomah se, Pathian dân chunga lêng erawh a ni bîk lo tih hi ani.

Dân hi sual laka min vêngtu tûra siam a ni a, lal anih avâng maia a lo bawhchhia a nih pawhin a nghawngrâpthlâk tak chu a hmachhawn a tûl ve tho ang. Davidapawh hian Pathian dân chu a bawhchhe ta ngei a; mahse,a bawhchhiat rual rual hian a nun kawng hrang hrangah anghawng tha lo chu a tuar nghâl ta malh malh mai a ni. Athil tih tenawm tak chu tu ma’n an hre lo emaw a ti a;mahse, Bathsebi chu a râi ta. A pasal lah râl rama a thangbo hlân a ni bawk si a, naute pâa han puh ngawt ngamziazâng a ni lo.

2 Samuela 11:6–27 chhiar la. Eng tin nge Davidahian a thil sual tih kha thup bo a tum?

Davida hian fin vervêk chhuahin Uria chu a nupuiBethsibi hnêna a hâw theih dân tûr a ruahman a; mahse,a ruahmanna chu tlawlh tlat mai. Uria hi mi rinawm takniin, Davidan a nupui bula mut theihna hun a siamsakchu heti hian a lo hnar a: “Pathian bâwm te, Israel-te lehJuda-te chu bûkah an awm a; tin, ka pu Joaba leh ka pumite chu ramhnuaiah an inkulh a; kei ka inah hâwnginka eiin ka in ang a, ka nupui hnênah ka mu bîk ang maw?”tiin (2 Sam. 11:11). A thiltum vervêk tak a tlawlh tâk siahchuan, a thil sual tih thup nân Uria thih ngei ngeina tûrinruahman dang a siam leh ta thun a ni.

Pathianin thil tam tak a pêk Davida meuh paw’nthil sual lian tak a ti ve tho mai hi hriat thiam a harsahle. Eng mi pawh lo ni ila, Davida chanchin atang hianeng ang vaukhânna thu nge kan hmuh le?

THAWHTANNI July 19BEN HARHNA THU

Hetia Davidan a hun thim ber pakhat a tawn mêklâi ngei hian a tân chanchin lâwmawm deuh mai a lo thlenga: Pathianin a chhiahhlawh a rawn tîr hlauh mai. Nathanaleh Davida hi innêl tak an ni a. A hma pawhin Davidantempul sak a tum thu-ah Nathana hian thurâwn a lo petawh a nih kha (2 Samuela 7). Tûnah erawh chhan dangavângin lal a hmuh a tûl ta thung a ni.

Eng vângin nge Nathana hian Davida hming sawilang lova, mi dang daih thil tihsual chanchin a sawi le? 2Samuela 12:1–14 chhiar ang che.

Nathana hian eng nge ni sawi tûr tih a hre chianghle a, chu chu Davidan a lo hriat thiam theih tûrin zâwngina sawi ta rêng bawk a ni. Berâmpu-ah pawh lo tang ve rengtawh thîn Davida hriat than êm êm thawnthu a han sawiphawt a. Tin, Davida hian thil dik leh fel taka tih a duh thîna ni tih a hre chiang hle bawk. Chutiang chuan, Davidainsawi awh theihna tûrin tawngkam thang a kam a ni pawhkan ti thei ang.

Davidan ama thihna tûr thu a han puang a, chuveleh Nathana chuan, “Thil sual tak titu chu nangmah hi ini alâwm” a ti ta khauh mai (2 Sam. 12:7). “Nangmah hi i nialâwm” tih thu hi sawi dân kawng hrang hrang a awm theiang a. Ring lêng lâwngin a sawi thei a, Davida hmâia kâwkchungin a sawi thei a, tin, Davida khawngaih leh hre thiam

Page 26: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

51 52

tak chungin a sawi thei bawk. A tawngka chhuak hikhawngaihnaa tuam a ni ngei ang tih a rin theih a. Hetihlâi tak hi chuan Davida hian hre reng chunga a faten aduh dân an zawm loh chânga Pathian rilru nat thin dânang kha a takin a chang ve ngei ang. Davida rilru-ah hianthil eng emaw fiah takin a rawn rî a. Chu chuan a thinlunga chhûn thlêr ta vek mai a ni.

Eng vângin nge Davida hian “Bathsebi lakah thilka ti sual ta a ni” emaw, “Tualthattu ka ni” emaw ti lovin,“LALPA chungah thil ka tisual ta a ni” (2 Sam. 12:13; Sam51:4) ti zâwka a sawi?

Davida hian hahdam lo taka kan thinlung siamtusual hi a bulthûm takah chuan Siamtu leh Tlantu Pathianzah lo taka runluihna a ni tih a hria a. Thil sual kan tihhian keimahni kan intina a; tin, mi dangte-ah pawhnghawng a nei thîn bawk. Kan chhûngkua leh kohhran kantimualpho va. Mahse, chûng zawng zawng âia runthlâk zâwkchu Pathian kan tina a, krawsah kan khêngbet nawn lehkher hi a ni.

“Zâwlnei zilhhauna thu hian Davida thinlung akhawih zar mai a; a chhia leh tha hriatna chawh thawh ani a, a thil tih dik loh chu a bo a bâng awm lovin a lo langchhuak ta vek mai a ni. Thinlunga inchhîrin Pathianhmâah a bawkkhup a. Khûr zawih zawih chungin, ‘Lalpachungah thil ka lo tisual a ni’ a ti a. Mi dangte chunga thildik lo kan tih zawng zawng hi a lo tuartu hnên atanginPathian hnênah a kîr leh thîn. Davida hian Uria lakah lehBathsebi lakah thil sual râpthlâk tak a ti a, a thil sual tihpawizia hi a hre chiang hle bawk. Mahse, hêngte âi hianPathian laka a sualna chu a la nasa fê zâwk a ni.”—Ellen G.White, Patriarchs and Prophets (Thlahtubulte leh Zâwlneite),p. 722

THAWHLEHNI July 20Ngaihdam a ni a, theihnghilh erawh a ni lo

Davidan thi tûra hrem tlâk a ni tih a sawi hnu hian(2 Sam. 12:5, 6) Nathana chu rawn tawng chhuakin a thilsual tih râpthlâkzia a hrilh zui a. Davida hian pawi a ti takzet a, zêp then awm miah lovin a sual chu a puang fâi tavek a ni. Chutichuan, Nathana pawhin Lalpan a sual a dahbo ve tâk thu (2 Sam. 12:13) leh ngaihdam a ni tawh thu ahrilh ve nghâl a. Pathian ngaihdamna chang tûr hian hannghah deuh vang vang phawt a ngâi lêm lo. Davida pawh hingaihdamna chang tûrin a inpeih a ni tih a tihlan kher tûlhran chuang lo va ni.

Amaherawhchu, 2 Samuela 12:10–12-a Davidasualnain nghawng a neih tûrte lo sawi tawhtu Nathan hiannausên lo piang tûr chu a thi dâwn tih a hrilh tho thung.

Pathianin Davida sual a la bo tawh tih hi eng ngea awmzia? Blackboard-a thil inziak kan hru reh ang deuhhi a ni em? A thil tih sual kha mi zawng zawngin atheihnghilh hmin dêr tawh tihna em ni ang? Hêngzawhnate hi rilrua dah chungin 2 Samuela 12:10–23chhiar ang che.

Davida pawh hian hêng zawhnate hi atân vânpui ahan chim tak tak lâi kha chuan a inzâwt ve rauh rauh thînngei ang—a fa piang hlim chu a thi leh nghâl deuh mai a, achhûngkua boruak a chhe êm êm a (Amnona chanchin lehAbsoloma chanchin te pawh hi an chhûngkaw buaiziatilangtu an ni), ama hma lam hun lah chu a chiang lo hlebawk. Mahse, hêng a thil sual tih nghawngte hi tuarin,pawisawi lo Uria leh nausên piang hlim te chuan thih phahtho mah se, a sual chu Pathian khawngaihnain a hliahkhuhang a, eng tikah emaw chuan a thil sual tih nghawng zawng

Page 27: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

53 54

zawngte chu a la reh vek dâwn a ni tih a hre thiam tan ta a.Chutih chhûng chuan Pathian khawngaihnaah a rilru hahtak chuan hahdamna a lo hmu thei dâwn a ni.

Davidan a mamawh tak nia a hriat chu eng nge nia? Thil dang zawng âia a châk chu eng nge? Sam 51:1–6chhiar rawh.

Sam 51-ah hian mite lo hmuh theih tûra Davidan athinlung a phawrh thu leh a sualte a puan vek thu kanhmu a. Pathian hnênah a khawngaihna dîlin a tawngtâi a,a hmangaihna dâi ngâi lo leh a khawngaihna nasa tak chuchan a châk hle bawk. Thinlung thar leh thlarau nghet takneih a duh tak zet a ni.

Isuaa châwl thei tûr hian eng nge a man pêk ngâiawm tih kan hre duh a nih chuan tanpuitu kan mamawh ani tih kan pawm phawt a tûl a. Mi sual kan ni a,Chhandamtu kan mamawh a; kan sualte kan hria ang a,kan sualte tlêng fâi theitu leh min siam thar leh theituawm chhuna hnênah chuan tanpuina kan dîl tûr a ni.Davida kha ngaihtuah ila: mi nû uirê-tu, thil tichingpentu,tualthattu leh Thu Sâwm Pêka thupêk panga lâi maibawhchhetu a ni a. Mahse, ani pawhin Pathian ngaihdamnaa beisei ngam a nih chuan, keini hi kan inkiltawih tlatnabîk tûr a awm lo vang.

Davida kha Pathianin a ngâidam a nih chuan, itân pawh beisei tûr eng nge awm ve le?

NILÂINI July 21THINLUNG THAR

Davida hian chhuanlam eng mah a siam lovin asual a puang vek a, sawi nêp lah a tum hek lo. Chutiangaa sual a puan hnu chuan Pathian hnênah dîlna a thlen ta

a. Pathian hnêna a dîl tak chu eng nge ni?Sam 51:7–12chhiar ang che.

Husop-a tihfâi a duh thu Davidan a sawi hian Israelmite zînga biak bûk tlawh tawh phawtte chuan an hriatthiam ngei tûr tawngkam a rawn hmang a ni tih hria ila.Mosia Dânin inthen dân tûr a lo sawi kha (Lev. 14:4) sawichhâwngin, khawvêl sualte la bo tûra lo la kal tûrinthâwinain—kan âiawha thi tûr Chhadamtu’n—thil a tihtheihzia chu a hre chiang hle tih a lang.

Davida hian “hlimna” leh “lawmna” pawh a dîl telnghâl bawk a. A thil sual tih kha a râpthlâk tehrêng nên,hetiang thil a la dîl ngam hi a huangtau deuh mah mah lomaw?

He thu hi ngun takin han ngaihtuah la, a dîl chhanchu i hre thiam mai thei e: “Ngaihdam tawh ka nih thumin hrilh la, chutichuan nangmah chibai bûktute hlim lehlâwm thâwm ka hriat theihna tûr hmun i biak bûkah chuankan lâwi lût ve leh thei dâwn nia.”

Evi leh Adama ten thil sual an tih khân Pathianan bîrûksan a nih kha. Eng vângin nge Davida dîlna hi—thil sual a tih hnua a dîl ni tho mah se—a danglam bîkêm êm nia i hriat? Sam 51:11, 12 chhiar rawh.

Davida hian Pathian chênchilhna chang niainhriatna a neih chu hloh a duh lo va. Thlarau Thianghlimtel lo chuan eng mah tih theih nei lo a ni tih a inhre chianghle. Awlsam têa Bathsebi thil sual a tihpui thei ang chiahkhân thil sual dang pawh a ti leh thei a ni tih a hria a.Mahni inrintâwkna a nei hlawl tawh lo a ni ber mai.

Hun lo la awm tûra hnehna a chan leh chan loh chua kutah a awm lo tih a hria a; Pathianah a innghatpumhlûm thak ang a, tichuan Pathian hnên atanginhnehna chu a lo thleng mai dâwn a ni.

Page 28: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

55 56

A nihna taka chuan Krsitianten sual ka hneh tiakan sawi mai thin pawh hi keimahni’n kan hneh ni lovin,Kristan a hneh a ni zâwk a. Hei hi kan hre thiam a nihchuan, a chênchilh nih kan châk ang a; a Thlarau chukan thlahlel ngawih ngawih ang a; a chhandam hlimna kanduh bawk ang. Chutiang zêlin, pian tharna leh siam tharlehna kan mamawhzia pawh kan lo hria bawk dâwn a ni. Achawlhna—Pathianin min siam thar lehna chu kanmamawh a. Chawlhna hi ngaihdamna nên thil inzawm tlata ni bawk. “Aw Pathian, keimahah hian thinlungthianghlim tak siam la, ka chhûngah hian thlarau nghettak din thar leh ang che” (Sam 51:10, NKJV) tih thu Davidana han sawi pawh hian khawvêl siam a nih dân chanchinsawinaa Mosia tawngkam hman kha a rawn hmang ve a.Thuthlung Hlui lehkhabute-a kan hmuh dânin, Pathianchauhin thil a “siam” (Hebrai tawng chuan, bara’ an ti a)thei a—chuvângin siam thar kan nih hunah chauh kanchâwl tak tak thei dâwn a ni.

Thil sual tih avânga mahni inthiam lohna i neihnalak ata i lo zalên tâk avângin hlimna leh lâwmna i changve tawh em? I la chang lo a nih chuan Davida chanchin ihriat tâk hian eng tin nge a puih theih ang che?

NINGANI July 22PATHIAN ÊNG LAN CHHUAHTÎRTUTE

Thil zahthlâk tak kan tih hnu-ah ngaihdamna kanhan chang leh hlauh mai a. Chutianga ngaihdamna kanchan tâk hnu-a kan tih tûr pawimawh êm êm mai ni tachu kha kan thil tih sual kha theihnghilh hmin thak a ni.Kan thil lo tihsual tawhte kan la hre reng a nih chuan, kanrilru a dam thei tak tak ngâi lo vang.

Davida hian a thil lo tawn tawh duhawm lo takkha eng tianga tih nge a duh? Sam 51:13–19 chhiar angche.

Belthlêng (bowl) emaw, ûm (vase) man to takte kantihkeh palh châng hian eng tin nge kan tih thin? Kan chharkhâwm a, kan paih mai zêl a ni lo’m ni? Japan ramah khiankut themthiam tak, hlum atanga bungbêl eng eng emawan siam keh chhe tawhte tanga thil dang mâwi tak siamchhuak thiam an awm a, chutiang mite hna thawh chukintsugi tiin an sawi thîn. Rangkachak emaw, tangkarua(silver) emaw hi chhuang tuiin, chumi chu bungbêl kehthemte châr belhbawm leh nân an hmang a, thil mâwi lehhlu tak dang an siam chhuak leh thîn a ni.

Pathianin kan bawhchhiatnate a ngaihdam a, mi asiam thar leh apiang hian thil inthlâk danglam eng emawa lo awm thîn a. Pathian ngaihndamna hlu tak chuan kannun keh chhe tawhte chu a châr khâwm leh a, kan kehnalâi hmun lo langte chu mite hnêna a khawngaihna tilangtuniin. Pathian tâna tlângautu tha tak kan lo ni thei thîn.“Tichuan, ka lei hian i felna thu chu hlim takin hlaah a saang” (Sam 51:14) tih ang khân. Mahnia insiam that emaw,intihhmasâwn chhoh zêl emaw kan tum lo va. Kan rilrunatna, kan thinlung inchhîrnate hi Pathian fakna atân atâwk êm êm zâwk a ni. Hêngte hi khawvêlin a hmuh theihkan vêla êng zung zâm vêl chu a ni a. Ngaihdamna changtawh kan ni tih kan nuna lo lang chuan ngaihdamna chanve inbeisei mi dangte a hîp khâwm thîn.

Sam 51 leh 1 Johana 1:9 hian eng nge inzawmnaa neih le?

A hmasa berin, Johana 1:9 hi tâwi têa Sam 51khâikhâwmna a ni tih lo hre phawt ila. Davida hian“thinlung lungchhia leh inchhîr ngawih ngawih” chuPathianin a hmusit dâwn rêng rêng lo a ni tih a hria a.

Page 29: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

57 58

Chutiang chiah chuan Johana pawhin, “Kan sualte thuphakan châwi a nih chuan kan sualte ngâidam tûr leh kan fellohna zawng zawng tlêng fâi tûrin amah chu a rinawmin afel a ni” tih thu min hrilh bawk” (1 Johana 1:9). Pathianmeuhin a sawi a ni a, a rin ngam ang.

Chu bâkah chuan, Davida hian a thil lo tih tawhteavânga a in chhûngkhura chhiatna nasa tak lo thleng khaa siam tha thei tawh lo va. A thutlûkna siam dik loh lehthil tih dik lohten nghawng a neih chu a tuar nasa hle bawk.Mahse, ngaihdam a ni tawh tih a hre chiang hle thung a.Eng tikah emaw chuan Pathian Berâmno dik tak chu lokalin a tawrh âi a la rawn tuar dâwn a ni tih rinnaa a hriata tûl a ni.

Tûnah ngei hian eng tin nge 1 Johana 1:9-athutiam kan hmuhte hi nangma nunah a takin i hmantangkâi nghâl theih ang? Chutianga i lo hman tangkâitawh hnu chuan eng tin nge i rilru a awm dâwn le?

ZIRTÂWPNI July 23

ZIR BELHNA: “Davida simna kha a thûkin a dik a. A thilsual tih kha sawi nêp a tum rêng rêng lo. Hremna a tawrhtûr pawh pumpelh tumna a nei lo va, ngaihdam a nih theihnân a tawngtâi phah ta zâwk a ni . . . . A rilru bawlhhlawhziachu a hmu a, a sual chu a ten tak zet bawk. Ngaihdam anih theih nân chauh tawngtâi a ni lo va, a thinlung a lothianghlim theih nân pawh a tawngtâi tel nghâwl bawk. . .. Sual simte hnêna Pathian thutiamah hian ngaihdam ani tawh tih a hmu a, Pathian chuan a pawm ta ni tih a hrethiam bawk. . . . ‘Pathian duhzâwng inthâwinate chu thlaraulungchhia hi a ni. Aw Pathian, thinlung lungchhiat lehinchhîr ngawih ngawih hi i hmusit lo vang’ Sam 51:16, 17.

“Davida hi sualah lo tlu tawh mah se, Lalpan a kâitholeh a . . . .

“Davida hi a inngâi tlâwm hle a, a sual pawh a puangvek bawk, chutih lâiin Saula erawh chuan zilhâuna thuchu a hmusit tlat thung a, a sual chu sim ahnehin a rilru atisak sauh zâwk a ni.

“He lâi thu-a Davida chanchin kan hmuh hi . . .mihringte thlêmna kan tawh dân leh chumi lo do nânaharsatna kan tawh thin dân min hrilh fiahtu entîrna thaber pakhat a ni a. . . . Hmânsâng ata vawiin thleng hian . .. suala tlu tawh Pathian fa sâng tam takte chuan Davidainchhîrzia leh a sual pawh a puang vek a ni tih hi an hrechiang hle hlawm. . . . chuvâng chuan sual sim tûrinhuaisenna an lo neih ve phah a, Pathian dân kawng chuzawh leh an rawn ta a ni.

“Mi tu pawh . . . Davidan a tih anga sual puanna lehsimna nêna a inngaihtlâwm chuan a tân beiseina a awm ani tih chiang takin a hria ang. . . . Lalpa chuan rilrua inchhîrtak takte chu a hnar ngâi si lo va.”—Ellen G. White,Patriarchs and Prophets (Thlahtubulte leh Zâwlneite), pp. 765–767

SAWI HO TÛRTE:

1. Eng tin nge pianpui sual nei kan ni tih leh ngaihdamngâi kan ni tih inhriatna hi inbûk tâwk takin kankalpui theih ang a, chutih rual chuan, eng tin nge ansualte ngaihdamsak tawh lei leh vân Lalber fate kannih ang takin kan nun theih ang?

2. Eng vângin nge sual zawng zawng hi a nihna takahchuan Pathian laka sualna a nih vek? Pathian lakathil sual ti tih hi eng nge ni a awmzia?

Page 30: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

59 60

3. Kristian ni ve lêm lo mi tu emaw, Uria te, Bathsebileh Davida te fa te ang pawisawi miah lote thih vengawt chhan hre thiam lote hnênah eng thu nge kansawi ang? Chutiang dinhmunah chuan eng tin ngePathian hmangaihna leh rorêl dikzia hi kan sawi fiahang? Eng tin nge indona ropui a thleng mêk a ni tihhriatna hian thlîr dân tangkâi tak min pêk le?

4. Eng vângin nge Bathsebi leh Davida te thil tihsualtenawm tak chanchin inziahna thui tak mai hi Bible-ah hian telh ve a nih? He thawnthu telh a lo nih vechhan hi eng nge ni ang?

5. Sual chuan Pathian hnêna ata min then hrang thîn(Sam 51:11, 12) tih thu hi ngun takin ngaihtuah la.Hetiang hi i chungah eng tiangin nge a lo thlen vetawh? A lo thlen tum chuan eng tin nge i rilru a awm?Chutianga Pathian laka then hran i niha i rilru awmdân leh a hrehawmzia chu eng tin nge i sawi fiah ang?Eng vângin nge khawngaihna thutiam hi a tihdamnaawm chhun a nih?

ZIRLÂI 5 *July 24–30

“KA HNÊNAH LO KAL ULA . . .”

SABBATH CHAWHNU July 24

CHHIAR TÛRTE: Mat. 11:20–30, Mat. 5:5, Deut. 18:15, Gal. 5:1,Exod. 18:13–22, Gal. 6:2.

CHÂNGVAWN: “Nangni thawk rim leh phurrit phur zawngzawngte u, ka hnênah lo kal ula, keima’nka chawlhtîr ang che u” (Matthaia 11:28).

“Nangni thawk rim leh phurrit phur zawng zawngteu, ka hnênah lo kal ula, keima’n ka chawlhtîr ang che u.”

Isua khân he thutiam ropui tak hi min lo pe a. Kanzîngah hian tu nge phurrit tak mai phurh tum la nei vemiah lo awm le? Hnathawh hi chu hahthlâk kan lo ti vak loa nih pawhin (min tihahtu ber chu ni tlângpui tho mah se),nun hrim hrim hi a hahthlâk châng a tam khawp mai.Mahse, Isua chuan kan taksa leh rilru hahnate hi minhriatpui vek a ni tih a sawi a. A puih kan inphal a nihphawt chuan min pui thei a ni tih pawh min hrilh bawk.

Tichuan, a khâwngkawl bât tûra min sâwmin anghâwngkawl chu a nuam a, a phur pawh a zân bawk thu asawi (Mat. 11:30). A thil sawi hi tawngkam dangin han sawichhâwng dâwn ta ila: In nghâwngkawl bah lâi leh in ritphurhtekha dah thla ula (min rawn pe ula), keima nghâwngkawl hihan bât zâwk teh u, ka nghâwngkawl hi chu bah a nuam riaua nia a tihna a ni.

Eng tin nge Isua sawi chawlhna hi a takin kan lochan ve theih ang? Evi leh Adama te suala an tlûk hnu-ah

Page 31: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

61 62

Adama hnêna Pathianin, “I hmâia thlantui luang zawihzawihin châw i ei tawh ang” (Gen. 3:19) a tihna hmunkhawvêla chêng kan ni miau mai a. Chuvângin, hna thawhhahthlâkzia leh phurrit phurh hrehawmzia hi kan hrechiang tlâng hle mai. A châng chuan hêng kan thil phurhtehi keimahni maia phurh atân chuan a rit mah mah thîn a.Chuti a nih chuan, eng tin nge Isuan a sawi chawlhna hi lochan ve dân kan hriat theih tâk ang?

SUNDAY July 25“CHAWLHNA KA PE ANG CHE U”

Matthaia 11:20–28 chhiar la. “Nangni thawk rimleh phurrit phur zawng zawngte u, ka hnênah lo kal ula,keima’n ka chawlhtîr ang che u” tia Isuan a sawi hianeng vânga sawi nge a nih? Eng tiangin nge he chawlhnahi Isuan min pêk dâwn?

Keimahni ang tho hian Isua pawh khân chhan awmlovin thil a sawi ngâi bîk lo va. He a thu sawi awmzia hi hrethiam tûr chuan, hemi hma chiah hian eng thu nge a sawitih kan hriat a tûl ang.

Chanchin Tha Matthaia ziak hi bung 11-na atanginthupui dang deuhah a lût ta daih a. Galili biala khawpuipawimawh tak takte demna thu a sawi lo ngâithlatu tânchuan hriat a nuam lo ngawt ang. Mahse, Isua hian anlawm zâwng sawi a tum hran lo va; chuti ahnehin, an thinkhei deuh sak tûr thu a sawi zâwk fo thîn; “mi sual” nia anngaihte a kâwm a (Mat. 9:9–13); sual ngâidam thei nia ainsawi phei hi chu sakhaw hruaitute pawi sawina lian taka tling (Mat. 9:1–8).

Ni e, Isua hian Galili rama chêngte demna thu rumangreng tak a sawi nual a, khaw sual tak nia hriat Sodomnên a tehkhin hial: “Nimahsela, ka ti a che u, ngaihtuah

nî-ah chuan i tuar âi chuan Sodom ram tuar tûr chu aziaawm zâwk ang” (Mat. 11:24) a ti.

Hetiang thu a sawi avâng hian a lakah an lo thinrimta a—mahse, a thu sawi lâi chu thlâk thutin chawlhna diktak a pe ta zâwk a. Hetianga a tih theih chhan chu a Pa-inthil eng kim a kawltîr tawh vâng niin, Pa lo chuan tu mahinFapa hi an hre lo (Mat. 11:27). Chutiangachawlhna a pêktheih chhan chu Pathian a nih vâng leh Pa nêna pumkhatan nih vâng a ni.

Isua hnêna kan phurrit kan nghah hma hiankeimahni mai chuan kan phur zo lo a ni tih kan hriat thiamve phawt a tûl a. Dik takin, kan zînga a tam zâwk daihte hichuan kan dinhmun dik tak kan hria a nih loh chuan Isuahnên kan pan lo hrim hrim zâwk ang. Isua sâwmna himamawh nia inhriate chhân chi chauh a ni si a.

Matthaia 11:28-a Isua thusawi hi Grik tawng Bible-ah chuan “lo kal ula” tia bul tan niin, chu chu thupêk a nia, duha kal a, duh loha kal loh mai mai theih a ni lo;chawlhna chang tûr chuan Isua hnêna “kal” ngei a ngâi ani. Tûn lâi hunah hi chuan kan smartphone hmangin thiltam tak kan thunun thei tawh a; chuvângin Isua hnên panpawh a tuma tum luih ve tâng tâng a ngâi ta. Dik takin, mitam zâwk tân chuan Isua hnêna inpêk hi Kristian nuna aharsa lâi ber a ni hial âwm asin.

Kristaa Pathianin kan tâna thil a tih chanchin lehkeimahni inchhandam thei kan nih loh dân te hi sawi nuamkan ti a, sawi nuam tih âwm rêng pawh a ni bawk. Mahse,Isua hnêna “kal” leh “kal loh” thu-ah hi chuan duhthlannakan siam ngei a tûl a. A hnênah kan inpe tak tak dâwnem? Hei hi Kristian nuna duhthlanna kan siamna tûrpawimawh ber a ni.

Page 32: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

63 64

Tûnah khân eng ang phurritte nge i phurh mêk?Eng tin nge Isua hnêna nghah dân i lo thiam ang a,chawlhna pêk a tum che chu a takin i lo chan theih ang?

THAWHTANNI July 26“KA NGHÂWNGKAWL BÂT ULA”

Matthaia 11:29, 30 chhiar la. Eng vângin nge Isuahian kan rit phurhte a hnêna nghat a, chawlhna dik takchu chang tûra min sâwm hnu chiahah a nghâwngkawlbât ve tûrin thu min pêk leh si le?

Thupêk pakhatna, “lo kal ula” (Matthaia 11:28) tihmin pêk hnu hian thupêk dang pahnih min pe zui leh nghâlzat a (Matthaia 11:29). “La bât ula” tih leh “zir rawh u” tihtawngkamte hian Isua thu sawi lâi lo ngâithlatute (leh lochhiartute) chu Isua lam hawi tûrin a hrilh a. Anghâwngkawl chu bâta a hnên atanga chawlh dân zir tûrkan ni.

Pathian leh Fapa inkâra inlaichînna thûk tak awmhian (Matthaia 11:25–27-ah hian ngampa taka a Pa a biakthu kan hmu a nih kha) hêng Bible chângtea “nghâwngkawlbât” tih a rawn sawi awmzia hi hre thiam tûrin min pui a.Pa leh Fapa te chu mihringte chhandam tûrin an thawkdûn a ni. “Nghâwngkawl bât” tih hi tu emaw hnuaia intulûttih entîrna atâna hman thin a nih rualin, tum thuhmunneia thawk dûn emaw, thawk tlâng emaw sawina atân pawhhman ni ve thîn tho bawk (Jeremia 27 en la). A nghâwngkawlchu bâtin kan bul vêla awmte tâna malsâwmna ni tûra minhrilh chu kan lo zâwm a. A nghâwngkawl chu kan phur nilovin, a hnênah kan nghâwlkawl kan bât a ni zâwk, a chhanpawh a nghâwngkawl chu a “nuam” a, a phur pawh a “zân”vâng a ni (Mat. 11:30).

Thupêk pahnihna, “ka hnênah zir rawh u” tih hianIsuan hna thawk tûrin min beisei a ni tih a rawn sawi nawnleh a. Grik Bible-a a inziah dân chuan “zir rawh u” tihtawngkam hi “zirtîrte” tih nên inzawm tlat a ni. Isua hnênakan zir hunah a zirtîr dik takte kan lo ni ang. Thuâwihnaleh inpumpêkna hi zirtîrte nihna pawimawh ber pahnih aa ni si a.

“Phurtit phur” (Mat. 11:28) nih leh a nghâwngkawlbât (Mat. 11:29) tih hi eng nge a danglamna?

“Nghâwngkawl” tih hi Juda sakhuaah chuan dânentîrna atâna an tawngkam hman tlânglâwn tak pakhat ani a. Tirhkohte 15:10-ah pawh hian serhtân sawina atânhman a ni. Galatia 5:1 thu hian Isuan min pêk zalênna lehbâwih nghâwngkawl inan loh dân sawiin, dân zawm avângachhandam nih tumna hi nghâwngkawl nên a tehkhin a.Isua nghâwngkawl kan bât a nih chuan a thu kan âwihin ahniakhnung zui zêl tûrin kan inpe ang a, a rawngbâwl hnapawh thahnemngâi takin kan thawk ve ang. Krawsa kantân Isuan a lo thawh chhuah tawh chhandamnaah hi chuaneng mah belhchhah theih kan nei tawh lo va, chutih rualchuan, a tân palâi niin kan vêla awmte hnênah chanchintha hi kan hrilh chhâwng ve zêl thei thung. Isuan dân ahrilh fiahna, tlâng chunga thu a sawi tuma a târ lan(Matthaia 5–7) kha chu Pharisaiten an lo hrilh fiah thin dânnên a inang lo hle mai a. Thinlung thlâk hlawk ngâi niin,kan thil duh leh tum zawng zawngte pawh a siam tha vekbawk—a nghâwngkawl chu a nuam a, a phur pawh a zângsi a (Mat. 11:30).

In thlarau tân chawlhna in hmu ang. Thutiamropui tak a va ni êm! Chu chawlhna chu eng tiangin ngei lo chan ve tawh le? Isua leh Isuan min pêk a tum chu

Page 33: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

65 66

H-5

thlîrin eng tin nge chu chawlhna chu kan lo hriat tantheih ang?

THAWHLEHNI July 27“THUHNUAIRAWLH LEH RILRUA INNGÂITLÂWM TAK KANI”

Tûn lâi hunah hi chuan thuhnuairawlh paw’nngaihsân a hlawh ta lo hle mai a. Inngaihtlâwmna tih tephei an nuih tizatu mai a ni tawh. Social media (WhatsApp,Facebook, Instagram, Twitter, etc.) hian a ring ring, abengchheng chheng, a mak leh dangdâi apiang ngaihvenalâwm tûrin min zirtîr a ni ber mai a. Khawvêlin a ngaihsântam tak hi chu Pathianin pawimawh leh hlû nia a ngaihtenêna inkâwlkalh tak tak a ni hlawm.

“Thutak hriatna hi pianpui finna that hlê-naah ainnghat lo va, rilrua tum thianghlimna leh thahnemngaihnamâwl tak, rinna hmachhuannaah a innghat zâwk. Thinlungainngâitlâwm taka Pathian kaihhruaina zawngtute hnênahchuan Pathian vântirhkohte an lo kal hnâi thîn a. An hnênathutak rohlute hâihawng tûrin Thlarau Thianghlim pêk ani bawk.”—Ellen G. White, Christ Object Lessons (KristaTehkhin Thute), p. 38.

Matthaia 5:5, 1 Petera 3:4, leh Isaia 57:15 chhiarla. Hêng Bible chângte behchhan hian eng tin ngeinngaihtlâwmna leh thuhnuairawlhna tihte hi a awmziai sawi fiah ang?

Paula chuan Korinth khuaa mite hnêna lehkha athawnah “Krista zâidamna leh nunnêmna” a sawi a (2Korinth 10:1). Zâidamna leh inngaihtlâwmna hi awlsam têanawrh luih theihte mizia emaw, mahni ngaihdân leh duhdân pawh sawi ngam lo mi dâwihzepte mizia emaw a ni lo.

Isua khân mi tu mah a va cho hmasa ngâi lo va, choahnehin inhnial buai theihna tûr ang chi rêng rêng chupumpelh a tum fo zâwk; a chhan pawh a tih tûr kha a lahlen chhuah rih loh vâng a ni (Johana 4:1–3). Nimahsela,amah tihbuai tum hrim hrima lo kal an awm erawh chuanhuaisen takin a lo hmachhawn ve thîn tho thung a. Mahse,chutiangah pawh chuan ngilnei takin thil a sawi thîn tho ani. Entîr nân, krawsa khenbeh a nih hma lawka Jerusalema tah khum tum pawh khân ânchhia lawhin a au a ni lo va,tihchhiata a la awm tûrzia kha a lo hmuh lâwk vek avângina lung a chhia a, a insûm thei ta ngang lo va ni (Luka 19:41–44).

Thuthlung Thar lehkahbute hian Isua kha Mosiapahnihna tiin an sawi mai thîn a. Tlâng chung atangin alalram inkaihhruaina dân zamte a puang chhuak a (Mat.5:1). Chhang a tihpun hmangin mipui tam tham tak a hrâipuar bawk (Mat. 14:13–21). Numbers 12:3 chuan Mosia kha“zâidam” tiin a sawi a, Matthaia 11:29-ah hian Isua pawhinthuhnuairawlh tak a nih thu a sawi ve leh chiah bawk.Mipui 5,000 a hrâi lâi hmutute khân, “He mi hi zâwlnei,khawvêla lo kal tûra kha a lo nih ngei hi” tiin an sawi a(Joh. 6:14)—he an thu sawi hian Deuteronomi 18:15-aMosian amah ang zâwlnei a lo la chhuah tûr thu a sawikha a rawn tidik ta chiah a ni.

Isua kha Mosia âia inngaihtlâwm zâwk leh zâidamzâwk daih a ni a. Ani chu kan Chhandamtu Pathian a ni.Mosia kha a mite chhanchhuak tûrin a inpe a; mahse misual ve tho leh a sual mante tlâk tûra sual phurtuChhandamtu mamawh ve tho a nih avângin a thihna khâneng mah hlen chhuah a nei hran lo thung. Mosia nun lehleh a chanchin atang hian zirlâi zir tûr tha tak tak chuawm tho mah se, amahah khân chhandamna kan hmu theilo.

Page 34: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

67 68

Kan âiawha ding thei, Sawipuitu ni mai lo va, kanÂiawh pawh ni bawk tûr Chhandamtu kan mamawh.Insawipui hi a pawimawh ngei mai a; mahse, kan sualtePhurtu nia, amaha kan sual man bâ tlâktu nia krawsa khâikân Pathian chauhin kan sualten keimahnia nghawng aneihte lak ata min chhandam thei. Chuvâng chuan a nia,kan tân Isua kha entawn tûr ropui tak chu ni tho mah se,Kraws-a thihna leh a thawhlehna tel lo kha chuan eng mahlo mai a ni rêng ni.

NILÂINI July 28“KA NGHAWNGKAWL CHU A NUAM A”

Matthaian “nghâwngkawl” tih tawngkam a rawnhman chhan chu Juda sakhuain dân sawina atâna a hmanthin vâng niin, Thuthlung Thar lehkhabu dang ziaktutechuan dân awmzia hriat thiam dân dik lo sawina atân anhmang thîn tih kan sawi tawh a nih kha.

Matthaia 11:30-aGrik thumal a rawn hman,“nuam” tia lehlin hi “tha, tangkâi, thilphal” ti pawhalehlin ve theih tho a ni a. Kan vêla mi tam tak hi chuanPathian dân hi khirh tak leh zawm harsa, a then pheichuan zawm tûl tawh lo ni ang hial te’n an ngâi thîn a.Eng tin nge dân mâwizia hmu chhuak thei tûr leh dânPetu chu hmangaih thei tûrin kan tanpui ang?

Nu leh pate chuan an faten kal an zir tantirh lâikha an theihnghilh thei lo. Pai khat khat chungin pên khatan han pên phawt a, chu chu pên hnihnain zui nghâlin,pên thumna an han pên leh a—chutiang chuan tlû-a tholeh zêlin kal an lo thiam ve thîn. A châng chuan an tlûknalamah an intipem a, an tah hian tum pawh a awm thînbawk. Mahse, duh duha chêt sawn dân an thiam tawh hnu

chuan tlu mah se, anmahniin an tho ve leh mai a. Inringtâwk taka kal an thiam hma chuan vawi tam tak tlûa, thovakal an zir chhunzawm leh zêl a tûl tlat. Mahse, chutiangaan inchhuih tlûk nawk nawk kârah chuan an hmêlahhnehna chang nia inhriatna lo lang chhuakin, “A pa, a nu,ka kal thei tawh nia!” tiin an âu ve thîn a ni.

Isua nêna kal dun hi thil awlâi tak a ni fo reng lomaithei a; nimahsela, eng tik lâi pawhin thil tha leh thildik a ni reng thung. Kan tlûk châng a awm ang a, kaninchhuih bah tum pawh a awm bawk ang; mahse, kan tholeh thei a, amah nên chuan kan kal chhunzawm leh thei ani tih kan hriat reng a pawimawh.

Galatia 5:1-ah chuan heti hian Paulan a sawi a:“Bâwih ni lo tûrin Krista chuan min chhuahtîr kha,chutichuan ding nghet ula, bâwih nghâwngkawlah chuantâng leh tawh suh u” tiin. A thil sawi hi eng nge ni aawmzia? Eng tiangin nge Krista chuan min chhuah zalêntawh? Kristan bât tûra min hrilh nghâwngkawl leh Paulantâng nawn tawh lo tûra min hrilh “bâwih nghâwngkawl”hi eng nge ni a danglamna?

Paulan “bâwih nghâwngkawl” a tih hi eng pawh chulo ni se, thil pakhat kan hriat chian êm êm awm chuPathian dân, Thu Sâwm Pêk chungchâng a sawi lo tih hi ani. A sawi ni zâwk chu: thuâwihna azârah rinnain, kanchhandamna chu a nghet tha tâwk a ni tih hre thiamin,dân zawm that vâng ni lovin, Krista felnain min khuh avângzâwkin chawlhna dik leh zalênnna chu kan chang thei ani.

Eng vângin nge Pathian dân zâwm nun hi Pathiandân zâwm lo nun âia hahdamthlâk zâwk a nih le?

Page 35: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

69 70

NINGANI July 29“KA PHUR PAWH A ZÂNG A Ni”

Matthaia 11:30-a kan hmuh Isua thu sawihnuhnûng ber hian mi tu emaw-in thil a phur lâi minmitthlatîr a. “Ka nghâwngkawl a nuam a, ka phur pawh azâng bawk” a ti.

Mosia khân Israel faten Aigupta ram an chhuahsana, Tuipui Sen an kân hnu khân a puzawn Jetro-a a hmu a.Exodus 18:13–22 chhiar ang che. He thawnthu-ah hianphurrit inchhâwk zângkhâisak tih chu eng tiangin ngekan hmuh?

Exodus 18:13 chuan mipuite chu Mosia rorêlngâichângin zîng ata tlâi thlenga an ding reng thin thu minhrilh a. Hei hi a puzawn Jethroan a lo hmu a, tichuan, tihtak zetin a mâkpa Mosia chu thil lian tham deuh chinahchauh a rilru a sâwr bing theih nân thil tê tham deuhtechu mi dang kuta dah ve thung dân thiam tûrin thu a râwna. Pathianin Lehkhabu-in min hrilh dânin, Mosia hianJethroa thu sawi chu a lo pawm a, a nun khua tihdahdamsawttu tûr ruahmanna siam chu a takin a hmang ta a ni.

Isuan a phur a zân thu min hrilh hian, PhurritPhurtu dik tak amahah chuan kan innghat thei a ni tihhria se min duh a. Mosia ang khân kan rit phurhte minchhâwktu atân mi dang kan mamawh ve a ni tih pawh kanhriat a tûl bawk. 1 Korinth 12:12–16-ah chuan Paulan“ritphurh inchhâwk tawn” tih awmzia kan hriat thiam theihnân tehkhin thu, “Krista taksa” tih a sawi a. Phurrit engpawh phur thei tûr taksa: kê leh kut hrisêl, kokî, tihrâwlleh thahrui chak tha tak kan mamawh a ni.

Galatia 6:2 chhiar la. Eng tin nge phurritinchhâwk tawnna hian Krista dân tihhlawhtling tûrin mia puih?

He lâi thu awmzia hre thiam tûr chuan a hmâ chiahchâng hi chhiar tel a tûl ang. Galatia 6:1-ah chuan kanunau tu emaw thlêmnaa a tlû a nih chuan, thuhnuairawlhtaka tun din leh dân kawng zawng tûr kan ni tih min hrilha (Matthaia 11:29-a Isuan thuhnuairawlh a ni tih thu asawi kha i hre reng ang u). Rit phurh inchhâwk tawn tihawmzia chu kawng dik lo zawh mi tu emaw a awm a, chumi chuan Pathian khawngaihna a lo chan leh theihna tûrakâitho tihna a ni a. Chutih rual chuan, harsatna eng emawkan tawh chânga intanpui tawn tihna pawh a ni ve tho bawk.Grik tawnga “phurrit” tih an sawina thumal hian thil rittak emaw, lung emaw a kâwk thei a. Chu chuan kan zavâihian phurrit kan phur vek a, chu kan phurrit phurh chumin rawn phurhpuitu tûr kan mamawh theuh bawk tih minhrilh. Rit phurh inchhâwk tawn hi kohhranhote tih tûrnia Pathianin a lo ruat sa rêng a ni a, chutiang ti thei tûrchuan thuhnuairawlh leh hmangaihna ngah a ngâi hlebawk a ni.

Mi tu emawin i rit phurh a rawn chhâwksak chetum hnuhnûng ber kha han ngaihtuah kîr leh teh. A thiltih chu eng vângin nge i tân a hlut êm êm? Nangmahkhân tu rit phurh nge i chhâwksak ve theih ang?

ZIRTÂWPNI July 30ZIR BELHNA: “In hna chu hahthlâk riauva in hriat a,harsatna leh fiahna in hmachhawnte chu phunnâwi phahnâna in hman a, thlêmna do zo tûra chakna rêng nei lovain inngaih a, in thin tertek lo chhuak thînte pawh hnehthei lova in inhriat a, Kristian nun zawh chu thil harsalutuk nia in ngaih bawk chuan Krista nghâwngkawl in bât

Page 36: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

71 72

lo va, hotutu dang nghâwngkawl in bât zâwk a ni tih hrechiang hle ang che u.—Ellen G. White, Child Guidance(Naupang Kaihhruaina), 268.

“Ngaihven reng leh thahnemngâi tak kan nih a tûla; mahse, hêngte hi rinna avânga Pathian thiltihtheihnainkan thlarau nun a vawng a nih chuahin a lo thleng dâwnthung a ni. Pathian duhsak ni tûr hian keimahni’n tih theiheng mah kan nei lo va, eng mah rêng kan nei lo tak tak.Keimahniah emaw, kan thil tha tihah emaw kan innghattûr a ni lo rêng rêng a; chutih rual chuan, thil sual ti mihringkan nih anga Krista hnên kan pan a nih erawh chuan ahmangaihnaah chawlhna kan hmu thung ang. Pathianchuan khehbeha awm Krista thil tha tihtea innghatpumhlûm thak chunga a hnên pan apiangte chu a lo pawmvek dâwn a ni. Chutichuan, thinlungah hmangaihna a lopiang chhuak ang a. Rilru-ah hriatna danglam êm êm aawm hran lo a ni mai thei e; mahse, thlamuanna leh Pathianrin chhan ngamna a lo awm thung ang. Kan rit phurh rêngrêng chu zâng kan lo ti tawh ang a; a chhan pawh Kristanmin bahtîr nghâwngkawl chu a nawm tlat vâng a ni. Kankohva tla mawhphurhna chu zângkhâi hlein kan hre tawhang a, mahni inhlan pawh nuam kan ti hle tawh bawk ang.Thimin a tuam tlat nia kan hriat kan kawng zawh tûr pawhchu Felna Ni zungin a lo chhun êng ruih tawh ang a. Kristachu ênga a awm miau avângin keini pawh khaw êngahkan kal ta tihna a ni.”—Ellen G. White, Faith and Works, pp.38, 39.

SAWI HO TÛRTE:1. Isua nêna in kal dûnnaah a hnêna i inpumpêk hlâwm

tâk tawp tum kha i la hre reng em? Chumi tuma ithil tawn chu in class-ah sawi la, eng vânga inpumpêknge i nih sawi bawk ang che.

2. Matthaia 11:25–27-a Isua tawngtâina hi ngun takinzir chiang la, tichuan eng tin nge khawngaihna chukan lo chan mai theih tih sawi ho rawh u. Eng vânginnge Pathian hian tlannna ruahman (“hêng thilte”)hi mi fingte leh mi bengvârte lakah a zêp tlat lâia,keini nausênte hnênah a puan teh tlat thung si le?

3. Kan vêla awm, Isua hnêna an rit phurhte thlennachâng hre lote leh chawlhna hmu thei lote hi engtin nge kan tanpui ang?

4. “Thuhnuairawlh leh rilrua inngâitlâwm tak” tih thuawmzia hi ngun leh zualin ngaihtuah la. Mahniinngaihsânna kan nei ve hi a sual hran lêm em ni?Mahni inring tâwk lo rêng rênga awm tûr kan nitihna a ni em? Eng tiangin nge kraws leh krawsin aentîr hian Isuan “thuhnuairawlh leh rilruainngâitlâwm tak” nih thu a sawi chungchâng hi hrethiam thei tûrin min tanpui le? A awmzia chu,krawsah chuan eng vângin nge thuhnuairawlhna lehinngaihtlâwmna rilru dik tak hi kan put tûr awmchhun a nih?

Page 37: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

73 74

ZIRLÂI 6 *July 31–August 6

IN CHHÛNGKHURA CHAWLHNA HMU-IN

SABBATH CHAWHNU July 31

CHHIAR TÛRTE: Genesis 34; Heb. 11:17–22; Deut. 4:29; 1 Johana3:1, 2; Genesis 39; Ephesi 6:1–13.

CHÂNGVAWN: Chutichuan, duh takte u, nangni’n chûngthu chu in lo hriat lâwk avângin fîmkhurrawh u, chutilochuan mi sualte dik lohnaahruai bova awmin in nghet tha lâi in tludah ang e. Amaherawhchu, kan Lalpa lehChhandamtu Isua Krista khawngaihna lehhriatnaah chuan lo thang lian rawh u.Tûnah leh chatuan thlengin ama hnênahchuan ropuina awm rawh se. Amen” (2 Petera3:17, 18).

Tleirâwl pakhat hian a piaha ran tlatna hmun phûlhring dup lam chu ngun takin a thlîr a. A tâwp a tâwpahchuan a mi zawnte chu a hmu ta. Ni eng emaw ti chhûngchu hêng a unaute zawng hian hmun hrang hrangah a lokal kual tawh a. An awmna hmun lam pana a kal pah chuana bân a vai a, an hming lamin a ko bawk a. Mahse, annichuan an lo lâwm lo kher mai. A û-te mah ni se, amah thahduhtute an ni a. An zîngah hian Reubena lo tel ve hlauh lophei se chu hemi tumah hian eng nge thleng tih pawh kanhre hauh lo vang le. Reubena hian a naute chu an unaupathisen chhuah lova, khuarkhurûma thlâk mai zâwk tûrina hmin a. Chutia khuarkhurûma an thlâk hnu rei vak lovah

chuan Juda rawt angin sal lei leh hralha sumdâwng thînMidian-ho hnênah an hralh ta daih mai a ni.

He mite chhûngkua hi chhûngkaw buarchuar takchu a ni chiang khawp mai!Mihring nun kawng kan han zawh chhoh hian duhthlantûr tam tak kan nei a; mahse, kan duh ang chhûngkuaerawh kan thlang thei lo thung. Mi tu mah hi tha famkimkan awm lo va, tute mahin chhûngkaw sawisêl bo lehchhûngkaw inlaichînna tha chungchuang an nei bîk bawkhek lo. Kan zînga a tam zâwk hi chuan Pathian hmangaihnatilangtu tûr nu leh pate unau pianpuite kan nei a; chutihlâiin mi thenkhat hi chu laichîn hnâi takngial pawh neimang lote an ni thung. Chhûngkaw inlaichînna hi a buaichâng leh a chhiat châng a awm fo va, chu chuan rilru hahleh nâ taka min siamin, mi dangte rilru pawh kan tihah veleh chhâwng thîn bawk.

Eng tin nge chutiangah chuan Pathian chawlhnakan hmuh theih ang? Tûn kârah hian chhûngkaw buaitakte hnêna damna leh rilru hahchawlhna thlentîr tûraPathianin hna a thawh dân kan hmuh thiam theih nânJosefa leh a unaute inlaichîn tawn dân kan thlîr ho dâwn ani.

SUNDAY August 1IN CHHÛNGKHURA BUAINA

Josefa hian chhûngkua buaite awm dân a hrechiang hle mai a. A pû pû leh, Abrahama leh a nupui Sarite inkâra buaina awm pawh kha a hre vek bawk. Sarin aching a ni tih a inhriat khân a pasal Abrahama chu abâwihnu Hagari mutpui mai tûrin a hmin a. Mahse, Hagarinnau a’n pâi chiah chu, an inkârah inhuphurh tawnna a lopiang ve nghâl mai thung a ni. Chutiang boruak hnuaia lo

Page 38: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

75 76

sei lian Ismaela leh Isaaka te pawh chuan an nute inkârabuaina awm chu anmahni in chhûngkhurah ve ve anchhawm lût a. Isaaka chuan a fapa upa zâwk Esauva kha angaina hle a, chutih lâiin Jakoba chuan a pa hmangaihnaleh zah nihna hlawh chhuak tûrin a nun a thâp ve thung.A hnu-ah, nau neih theih leh theih loh thû-a inhaw tawntak leh iner êm êm, Jakoba fa hrinsak tûra an bâwihnutepawh theh chhuak hial duh khawp Rakili te unau nei ve vetûra bum a ni ve leh bawk.

Genesis 34 hi ngun takin chhiar la. He thil thlenghian Jakoba te chhûngkuaah leh tleirâwl Josefa rilrulamah khân eng ang nghawng nge a neih ang?

Nute inkâra inelna awm chu an fate-ah a rawn langchhuak lo thei lo va, an têt tê atangin an inngeih hlawm lova, insual an inpeih at reng mai hlawm a ni. An tlangvâlchhuah tirhin Josefa û-te hi chuan Sekem khuaa mipazawng zawng pawh an lo that chimit vek tawh nghe nghe.An upa ber Reubena hi an unaute kilkâwitu ber a ni a;mahse, Rakili bâwihnu, Jakoba fa thenkhatte nu ni bawkBilhaii a lo mutpui avângin a pa tar tawh tak chu a rilru ana hle mai (Gen. 35:22). Hetih lâi hian Josefa unaupa Judachuan a fapa thi tawh nupui chu nawhchizuar emaw tiin alo mutpui ngawt pek a, fapa phîr a neih phah ta nghe nghea ni (Genesis 38).

Jakoba chuan an chhûngkuaa buaina awm sa chutizual sauh tûrin a fapa duat bîk Josefa tân kawrfual manto a thuisak a (Gen. 37:3). Khawvêlah hian chhûngkaw buaitak awm ta se, chu mite chu Jakoba te chhûngkua nênhian an inel tâwk viau âwm e.

Eng vângin nge Abrahama te, Isaaka te, Jakobate hi Hebrai 11:17-22-ah hian “rinna pasaltha” tia sawitezîngah telh ve an nih? An chhûngkaw a buai hlawm hlemai si a.

Pathianin rinna kawnga entawn tlâk nia a ngaihtehian tlin lohna eng eng emaw nei hlawmin, Pathian beiseiang pawh an phâk lo ve tho a. Mahse, hêng mite hi rinnapasaltha tia sawi ve an nih chhan chu an chhûngkua abuai hlawm êm vâng ni lovin, buai chung chung pawhaPathian an rin tlat zâwk vâng a ni. Kawng harsa tak tak anzawh ve tho a; mahse, chûng harsatsa chi hrang hrang antawhna lamah chuan Pathian hmangaihna leh amaharinna nghah dân an lo zir chhuak ta a ni.

In in chhûngkhurah khân eng ang buaina nge inneih ve le? Eng tin nge Lalpaah leh a kawngtea inpêknahian in buaina neih leh zêl tûr chu a tihreh ang?

THAWHTANNI August 2KAWNG THAR THLANGIN

Josefa hian a rilru natna te, an chhûngkaw inngeihlohna te leh a thil helhkham zawng zawngte chu sal angahralh a nihna hmun tûr Aigupta ramah chuan a chhukthlâkpui vek a. A zinkawng kha a hahdamthlâk lo hle angtih a chiang—mittui tla zawih zawng chungin a liam thlata hnang hnang mai a ni.

“Josefa chu amah leitute nên Aigupta ram lampanin an chhuk thla tlâng ta a. Thlalêra zin thîn sumdâwngrualte Kanan ramri lam hawi, chhim lam pana an kal lâichuan he tleirâwl tê hian hla taka a pa puan in awmnahmun tlângram vêlte chu a mitthlaah a hmu a. Chutiangakhawhar tak leh rilru thlaphâng taka a awm lâi chuan apa’n a hmangaih thinzia te kha a ngaihtuah chhuak a,lungchhe takin a tap thîn. Dothan hmuna thil thleng tekha a mitthlâah a lo lang leh a. A û-te thirim hmêl chuhmuin amah tihnat châk zek zek an ni tih hriat taka anrawn men vêl dân te kha a hre chhuak uai uai bawk. Amah

Page 39: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

77 78

hralh lo tûra a ngên lawm lawm chung pawha an hralh luitho leh, chu mai pawh ni lova, diriam taka an tawng khumbawrh bawrh rî te kha a bengah a la châm rêng a. Rilru nangawih ngawih chungin a hma lam a thlîr lo thei bawk silo. A dinhmun hi a va han inthlâk danglam nasa êm—duattaka enkawl thin fapa kha tûnah chuan hmuhsit hlawhleh tanpuitu nei lo sal a lo ni ta! Mal takin, thian pawh neilova awmin a pan mêk hnam dang mite chêna ramah chuaneng nge a va tih dâwn tih pawh a hre lo va. Hun eng emawti chhûng chu lungngâi leh mangang takin a tap thîn a ni.. . .

“Chutichuan, a pa biak Pathian chanchin chu angaihtuah kâi ta a. A naupan lâi khân Pathian chuhmangaih tûr leh zah hle tûra zirtîr thin a ni a. A pa puanin kaih chhûngah chuan a pa’n in a tlân chhiatsan tumainlârna a hmuh thu a sawi te kha ngaihnawm ti takin angâithla thîn a. . . . Tûnah hian khâng zirlâi hlu tak tak alo zir thinte kha a hmâah fiah takin a lo lang chhuak tauar uar mai a ni. Josefa hian a pate biak Pathian chu amaPathian pawh a ni ve dâwn a ni tih a ring a. Chutichuan,Lalpa hnênah a puma inhlânin Israel-te Vêngtu chu a saltânnaramah pawh a hnêna a awm zêl theih nân a tawngtâi ta a ni.—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets (Thlahtubulte lehZâwlneite), pp. 213, 214

Hnam thenkhat chuan mi mal tinte chungah hiankhawtlâng duh dân chu thuneitu ber ni tûrin an ngâi a,chutih lâiin hnam thenkhat dang chuan khawtlâng duhdân âiin mi mal ngaih dân an dah chungnung zâwk vethung. Hêng ngaih dân pahnihte hi Bible-ah hian inbûktâwk taka kalpui a ni tih kan hmuh rualin, a mi mal angleh a huho anga Pathian hnêna inpum pêk tûra kohna thupawh chiang takin kan hmu tho bawk a. Josefa pawh hian

mi mal taka Pathian zui tûra thu a tihtlûk avângin midangte nêna an inlaichîn tawnna kawngah hahchawlhna ahmu tan ta a ni.

Hêng Bible chângte hian Pathian hnêna mi malinpêkna chungchâng eng tin nge an sawi hlawm? (Deut.4:29, Josua 24:15, 1 Chron. 16:11, Sam 14:2, Thuf. 8:10, Isaia55:6).

Chawlh hahdamna hmu tûr chuan mi mal takaPathian zui kan thlan theuh a ngâi a. Kan thlahtute chuthlarau lama mi lian leh langsâr tak tak pawh an ni maithei e; mahse he rinna leh thlarau mi-na hi chuinthlahchhawn thil a ni lo. Pathian hian fa a nei a, tû erawha ni lo tih kan hre reng tûr a ni.

Eng vângin nge ni tin mai pawh ni lovin, eng tik lâi pawha Pathian nêna inpêk hi apawimawh êm êm le? Inpe lo ni ta ila, eng thil nge lothleng ang?

THAWHLEHNI August 3MAHNI HLUTNA DIK TAK HRE CHHUAKIN

Josefa hian amah leitute laka tlân chhuah emaw,an ram lama kîr leh emaw beiseina a lo nei ve a nih pawhin,chûngte chu Aigupta ram an thlen thlâk hnu kha chuaneng mah lo mai an chang ta nghâl a—tlân chhuah chu sawiloh, mi awm thei tak chhûngkaw pakhat hnênah hralh lehchhâwn a ni ta zâwk a ni. Genesis 39:1-a kan hmuh dâninJosefa chu Pharaoa hnuaia hotu pakhat, vêngtu pâwl hotu,Aigupta mi, Potifaran chuta rawn hruai chhuktu Ismael-hote kut ata chu a lei a. Thâwklehkhatah, he tleirawlkhawngaihthlâk tak mai hi an tawng a thiam loh hnamdangte hnênah vawm luh a ni ta a ni.

Page 40: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

79 80

Kan chhûngkhat leh laichîn hnâi, kan thian thatehi mahni inngaihsânna kan lo neih theihna tûra mipawimawh takte an ni a. Josefa pawh hi mi bîk a ni tihrinna neia lo sei lian chho ve tho a ni a—Jakoba nupui duhtak fapa upa ber a ni (Gen. 29:18). A pa fa chuam a ni a, a û-te neih ve phâk loh rawng chi hrang hranga chei kawrfualmâwi tak a pe bîk ngat a nih kha (Gen. 37:3, 4).

Mahse,tûnah chuan eng nge a lo nih tâk le? Sal, mitelei emaw, hralh chhâwn leh emaw theih mai mai a lo ni taa. A dinhmun inthlâk ranzia hi han ngaihtuah teh.

Josefa hian keini pawhina kan zir vek ngâi zirlâichu a zir chho tan ta a. Kan hlut dân min hrilh tûra mindangte kan ring a nih chuan, kawng bumboh tak kan zâwhang a, kan chî-âi hle bawk ang, a chhan pawh mi zawngzawngin kan nihna ang ang hian min lawm vek hran dâwnloh vâng a ni. Chu âi chuan, eng tiangin nge Pathianinmin ngaih, eng tiangin nge min hmuh tihah hian kan hlutdân hriat kan tum zâwk a pawimawh a, tûna kan dinhmunchelh mêkte hi chu kan hlutna hriltu-ah kan ngâi tûr a nilo.

Eng tiangin nge Pathian hian mi mal tinte hi minrawn hmuh? (Isaia 43:1; Mal. 3:17; Joh. 1:2; Joh. 15:15; Rom8:14; 1 Joh. 3:1, 2).

Pathian chuan mi mal tin hi khawngaihna mitinmin en vek a. Keimahni pawhina kan nei a ni tih kan lohriat miah loh theihna, mâwina leh talent te a rawn hmua. Chu mai chu ni lovin, siam kan nih ang tak chu kan lonih theih nân kan tâna thi tûrin a lo inbuatsaih sa vektawh bawk. Kraws khân kan sualna leh sual lak ata mintlan chhuah theih nâna a man pêk chu a sâng hle a ni tihmin hmuhtîr mai bâkah, Pathian ngaiha hlu tak kan nihzia

pawh min hriattîr bawk a. Mi dangte chuan eng tin paw’nmin lo ngâiin, keimahni ngei pawhin hlutna nei lêm loniin inhre mah ila, Pathian chuan min hmangaih a, sualthiltihtheihna lak ata mai ni lovin, sualin a thlen chatuanathihna lak ata pawh min tlan chhuah dân kawng a rawnzawng bawk a ni.

Zawhna pawimawh tak chhân ngei ngâi ni reng chu:Pathian hmangaihna, Isua Kristaa puan chhuaha lo awmta hi eng tin nge kan lo chhân ang? tih hi a ni.

Mi tam tak chuan keimahni theuh hi kan nihnaang anga inhmangaih a, eng mah sawisêl leh i nei lovainpawm mai tûrin min hrilh thîn. Eng vângin nge hei himahni inbumna dik tak a nih? Eng vângin nge kan hlutnachu keimahni atang ni lovin, keimahni min siamtu lehkan theihna dik tak hretu hnên atang zâwka lo piangchhuak a ni hriat hi a pawimawh êm êm?

NILÂINI August 4PATHIAN DUH DÂN ANGA INLAICHÎNNA SIAMIN

A tîr lamah chuan Josefa hi Aigupta ramah khân atluang viau niin a lang a. Pathian a rin chhan tlat a; chuvângchuan, Pathian pawhin mal sâwmin a lo suangtuah phâkngâi rêng rêng loh dinhmun sâng, Potifara in chhûngkhurenkawltu-ah ruat a lo ni ta luah mai a nih kha.

Eng tiangin nge Josefa nunah hian Pathianmalsâwmnate chu hmuh theihin a awm? A thawhpuidangte nêna an inlaichînate a tha em? Genesis 39:1–6chhiar ang che.

Josefa hi Potifara nên khân an intitha viau niin alang a; tin, Potifara ina thawk ve tho mi dangte nêna aninlaichînna pawh a chhe lêm lo niin a hriat bawk. Mahse,

Page 41: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

81 82

H-6

hetih lâi hian buaina a lo inmûng ru mêk thung chu loniin. Potifara ina chêng ve nu pakhat chu eng emawavângin a lo buai êm êm reng mai a ni.

Josefa hian inlaichîn tawnnna kawnga buaina ahmachhawn chu eng nge ni? Chu a buaina tawh chu engtiangin nge thunun a tum? Genesis 39:7–10 chhiar rawh.

Josefa hian Potifara nupui lakah harsatna a nei a.A nihna takah chuan, Potifara nupui hian Josefa lalahharsatna a nei a ni zâwk. He nu hian mi dangte chu duhduha tihkâwi theih leh hman theih “thilte” niin a ngâi a.Josefa pawh hi chutianga “hman” chu a tum a ni. Josefa hi“mi tlâwntlâi tha tak niin, a hmêl pawh a tha hle bawk” a(Gen. 39:6). Bible hian tu tute emaw hming leh mizia a sawitam hle a; mahse, an taksa pianhmang chu a sawi tel ngâimang lo thung, a chhan pawh Pathian chuan “mihring endân angin a en ve si lo va; mihring chuan pâwn lam lan dânan thlîr a, LALPA erawh chuan thinlung lam a en zâwk thinvâng a ni” (1 Sam. 16:7). Chutiang chu a nih avângin Josefatlâwntlâi thatna leh hmêlthatna pawh hi thianghlim takanun a tumna leh Pathian laka rinawm tlat a tumna kawngaamah puitu ni lovin, a kawng dâltu ni zâwkin a lang ta rênga ni.

He nu sual tak hian chêtsualpui tum ruh hle mahse, Josefa erawhin a thiltum chu tihhlawhtlinpui a tum lohle thung. Mi dangte nêna an inlaichînna tawnna rêngrêngah khân Bible-in a sawi ang chu zawm zêl a tum thîna—Potifara nupui nêna an inkârah pawh hian Bible-in asawi dân kalha chêt a tum lo bur mai a ni. Bible-in inlaichîntawnna chungchânga kan zawm tûr dân a zamte hi thilthing tawh niin kan lo ngâi a ni maithei e. Mahse, a thinglo, a thin lohzia chu sualin a nghawng thil tha lo lo tuartawhtute hian (chu chu kan zavâiin tihna a ni) kan hrevek a ni.

Bible-in a sawi dân chuan Potifara nupui hian tumkhat chauh a thlêm a ni lo va. Vawi eng emaw zât a thlêmnawn a ni (Gen. 39:10). Josefa hian chêtsual a duh loh chhanchu a theih tâwkin a han sawi fiah ngial thîn tak naa (Gen.39:8, 9), a sâwt lo kher mai.

Josefa hian mi dangte duhthlanna siamah a inrawlhthei lo a ni tih a hria a. Chutih rual chuan, Pathianchâwimâwi tûr zâwnga nun leh a vêla awmte hmangaihaenkawl erawh a tum tlat thung. Chumi a hriatna chuanthlêmna do hneh thei tûr pawhin a pui ta rêng bawk a ni.

Mi dangten dik lo taka thil ti tûra an nawr emaw,thlêm emaw tum che pawhin anni nêna in inlaichîntawnna kawngah chuan Bible-in dân a lo zamte hi zawmtho i lo tum ve tawh em? I hlawhtling nge hlawhtling lo?Matthaia 5:43–48 chhiar la. Eng vângin nge hetianga nunhi neih a pawimawh viau le?

NINGANI August 5JOSEFA NUNAH INDONA ROPUI A THLENG

A chanchin (Gen. 39:11–20) kan chhiar atanga kanlo hriat ang hian, Josefa khân ngaih dân nghet tak a neihtlat avângin hrehawm a tawrh phah a. Tân inah khung ani ta nge nge a ni. Potifara thil neih, pawisaa a lei ve mai anih avângin zawhna pawh inzawh buai si se awm lova thahnghâl daih theih a ni bawk. Potifara hian a nupui thusawikha a âwih hauh lo nângin a hming chhe tûr vên nân khatiaa tih kha a tûl ve tlat thung a. Mahse, hetiang thil râpthlâktak hi lo thleng mah se, Lalpachu Josefa hnêna a awm zêlthu Bible-in min hrilh a ni (Gen. 39:21).

He leiah hian thil dik lo tak tak kan tawng thîn.Thil tha tituten lâwmman an dawng lo fo va; tin, thil tha lotitute lahin hremna an hmu nghâl mai thîn bawk hek lo.

Page 42: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

83 84

Mahse, thu lâwm hriat tûr eng eng emaw a awm ve thothung: Josefa hian tân in chhûnga a awm lâi pawhin chawlhhahdamna a hmu a, a chhan pawh Pathian chu a hnêna aawm tlat vâng a ni. Tân in chhûngah khân dik lo taka tih anih avânga tâng a nih dân te ngaihtuahin, Pathian pawhring tawh lo daih thei a ni a. Mahse, chutiangin a ti rêngrêng lo.

Josefan tân ina awm lâia a tih chu eng nge ni?Eng tiangin nge a bula awm ve tâng dangte lakah khân aawm? Genesis 39:21–40:22 chhiar ang che.

Tân inah khân Josefa hian duhthu Sam kualin huna hmang ral mai mai ngâi lo va, a tak ram chu ahmachhawn hmiah mai zâwk a ni. Tân ina a tânpuite khami tha awm khâwm an ni lo ang tih a chiang a; mahse,chûng mite chu a tanpui tho thîn. Tin, amah Josefa pawhhi mi dangte tanpui mamawh lo a ni bîk lo va; chuvângchuan, a mumang awmzia a hrilhfiahsak nauhlântuhnênah pawh a tanpuina a dîl ta rêng a nih kha.

Paulan kan inlaichîn tawnna kawnga buaina lehharsatna lo thlen thin chhan a sawi chu eng nge ni?Ephesi 6:1–13 chhiar ang che.

Mi dangte nêna kan inlaichîn tawn dân hi hmâsângaintan tawh Pathian leh Setana inkâra indona ropui thlengmêk tilangtu a ni a. Chuti a nih chuan, inlaichînna thafamkim leh sawisêl bo hi chu a awm thei lo hrim hrim tihna ani ang. Inlaichînna eng pawh mai hian than len zêl amamawh theuh a, chutih lâi chuan Setana lah hian kaninlaichînna chi hrang hrangte—a bîkin kan chhûngkhatteleh kan thian thate nêna kan inlaichînna—hi tihchhiatleh kan tâna Pathian thiltumte tihtlawh dân kawng a lozawng ve reng bawk si. Mahse, hêng indonate hi keimahni

chakna maia bei tûra thlahthlam kan ni lo hlauh thung a,a lâwmawm hle a ni. Pathian Thu hian mi dangte nênakan inlaichîn tawnna kawnga kan zawm tûr dân eng engemaw a lo zam vek a. Finna min pêk a tiamna thu (Jak.1:5) te pawh hi kan inlaichîn tawnna atâna hman tangkâitheih vek a ni a. Josefa hnêna a awm ang khân kaninlaichîn tawnnain harsatna a tawh châng te hian kanhnêna awm min tiam a ni.

Jakoba 1:5-a Pathian thutiam hi ngun takinngaihtuah la, mi dangte nêna in inlaichîn tawnna a lothat theih nân finna dîlin tawngtâi ang che. Eng tin ngeThlarau Thianghlimin hna a rawn thawh theih nân i loinhawn ang?

ZIRTÂWPNI August 6

ZIR BELHNA: Josefa leh Potifara nupui inkâra thil thlengchungchâng kha heti hian Ellen G. White-i chuan a lo sawia: “Josefa hi leia lo piang tawh chhuan zawng zawngte tânentawn tlâk mi fel a ni. . . . Pathian chu eng tik lâi pawhamin tanpui inpeih reng niin, a Thlarau chu kan tân phâwa ni a. Thlêmna do hautak ber berte pawhin min hual vêlmah se, a taka kan hman theih leh chakna hnâr kan nei ani. Josefa chunga thlêmna rawn thleng kha a kâwlhrâwnghle mai a. A mi zah zâwng tak, kawng dik lova hruai theituber tûr hnên atanga lo thleng a ni a. Mahse, ani chuanchawplehchilhin a lo do hneh nghâl tlat mai. . . . Ahmingthatna leh a thil tih châk zâwng te chu Pathian kutaha nghat a. Hun rei lo te chhûng atân hrehawm tuar rihin,dinhmun pawimawh tak a la luah theihna tûrin fiah phawtni rih mah se, amah hêktu mi sualten tihchhiat an tum ahming thatna chu Pathianin a humhimsak tlat a. Nakinaama hun tûr a lo inher chhuah chiah chuan hêng a

Page 43: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

85 86

hrehawm tawrhte hi a hming titha lehzualtu an lo ni zâwka ni. Pathian chuan tân in pawh a dinhmun châwisânsaknahmanrua atân a hmang a. Nungchang mâwi leh tha chuana hun tê-ah châwimâwi a hlawh tho thîn. Josefa thinlunghliahkhuhtu phâw kha Pathian a tihna a ni a, chu chuanrinawm taka awm tûr leh a pû leh Pathian laka dik tak thilti tûrin a siam a. A pûin a rinngamna lo hman khaw lohtîrtutûr lâwm nachâng hriat lohna thinlung chu a endawng a, apû khân hre chhuak dâwn miah lo mah se a lâwm loh zâwngthil tih chu a duh chuang miah lo a ni.”—Ellen G. White,The Spirit of Prophecy, vol. 1, p. 132.

SAWI HO TÛRTE:

1. A hming maia Kristian nih ve-na emaw, Adventist nive-na emaw hian mi dangte nêna kan inlaichîntawnna kawnga chawlhna kan hmuh theihna tûrinmin tanpui dâwn lo va. A hming maia Adventist nihleh ringtu dik tak nih hi eng nge a inlan loh dân hansawi teh.

2. Unaunu X-i chu kohhran rawn zawm thar hlim hlawta ni a. A pasal a hmangaih khawp mai a; mahse, apasal hian amaha danglamna a hmuhte chu a ngaitheilo hle thung. He in kohhran member thar hnênahhian Bible-in inlaichînna kawnga dân a zamte hre rengchungin eng thurâwn nge i pêk ang?

3. Russia mi lehkhabu ziaktu hmingthang tak, LeoTolstoy-a chuan heti hian a lo sawi a: “Chhûngkawhlim zawn zawngte hi an inang vek a; chutih lâiinchhûngkaw hlim lote hi chu an hlim loh chhan ainang vek lêm lo thung” tiin. Chhûngkaw tinte hian

buaina eng emaw tak an nei theuh a, a chhan pawhchhûngkua zawng zawng hi mi sual ni vekin an dinniin, chhûngkaw member tinten an ze tha lo chuchhûngkuaa an rawn chhawm luh theuh vâng a ni.Eng tin nge kan zavâi hian Pathian khawngaihnaazârah Bible-in min zirtîr hmangaihna, ngaihdamnaleh phurrit inchhâwkna leh a dangte hi kanchhûngkaw inlaichînnaa damna a lo thlen theih nâna takin kan nunpui theih ang?

4. Mi tam tak thil tawn chu hei hi a ni: an tân leh anchhûngkaw tân thil a kal tluang tha viau a; mahsethâwlehkhatah beisei loh deuh thil tha lo a lo thlenga, chhiatnain a chungah thla a rawn zâr ta thîn a.Hetiang hunah hian eng vângin nge rinna nghet takavawn leh Pathian Thu-a kan hmuh thutiamte hi rinngheh tlat a pawimawh êm êm? A bîk takin, hun thakan tawn lâi hian eng vângin nge hun tha lo lo thlenhun atân thlarau taka lo inbuatsaih lâwk apawimawh?

Page 44: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

87 88

ZIRLÂI 7 *August 7–13

CHAWLHNA, INLAICHÎNNA LEH TIHDAMNA

SABBATH CHAWHNU August 7

CHHIAR TÛRTE: Gen. 42:7–20, Mat. 25:41–46, Gen. 42:21–24,Gen. 45:1–15, Luka 23:34, Gen. 50:15–21.

CHÂNGVAWN: “Nimahsela, heta kal tûra mi hralh avânghian lungngâi suh ula, mahni inhaw duhhek suh u; mite nunna chhandam tûrinPathianin in hmâah mi lo tîr hmasa a nihhi” (Genesis 45:5).

Mi pakhat chu hmeichhe pakhat pâwngsualtu niapuh a ni a. Puangsual tâwktu nia insawiin thil sawite himi thenkhat chuan an âwihsak chiah lo. Mahse, ani lahinhre chiang a inti viau mai bawk si a, a hming pawh “Johny-a” a nih thu nên lam a sawi vek a ni.

Tichuan, Johny-a chu tân inah khung a ni ta a,chutah chuan a thil tihsual ni miah lovah kum 14 chhûngzet a awm ta a ni. Mahse, scientist-ten a DNA atanga anhan zir chian hnu chuan ani tih a lo ni âwzâwng si lo va.Pâwngsual tâwktu Joan-i pawh chuan thil sual pawi tak ati a ni tih a hre chhuak ve leh hnuhnawh ta bawk.

Tân in atanga Johny-a a lo chhuah hnu chuan hmutûrin a va kal a. He pa, hrehawm nasa tak tuar hianhmâichhana kum tam tak chhûng a nun tichhe vektuhmeichhia a hmuh hunah chuan eng nge a tih ang?

Pindan pakhat chhûnga thûin Johny-a chu a longhâk a. Johny-a a lo luh chuan an mit leh mitah an

inensak tawn a, chutah Joan-i chu a tap ta zawih zawihmai a.

“Johny-a chu a kûn hniam a, ka kut a rawn vuan a,chutah min rawn en a, ‘Ka ngâidam che’ tih thu a sawi a.Ka âwih thei lo. Ka lo huat êm êm mai, thî se ka lo tih hialkha a ni a. Mahse, tûnah chuan ka bulah dingin, a chungathil tha lo tak titu chu min ngaihdam thu a sawi a nih chu!Hemi hnu hian khawngaihna tih awmzia hi ka hre thiamve ta chauh a. Chuta tang chiah chuan ka rilru nâ pawh alo dam tan a, chawlhna dik tak chu ka lo nei ta a ni.”

Tûn kârah hian ngaihdamna chungchâng lehngaihdamnain hahchawlhna nei lo mihring rilru tâna tihtheih a neihte kan zir ho dâwn a ni.

SUNDAY August 8HUN LIAM TAWH KHA HMACHHAWNIN

Josefa tân hian thil a kal tluang tha leh ta viau a.Tân in a chhuahsan ta ni mai lovin, Pharaoa mumangawmzia a hrilh fiah hnu-ah phei chuan Aigupta ram primeminister-ah ruat a ni ta nghe nghe bawk (Genesis 41). Nupuia nei a, fa pawh pahnih a nei bawk (Gen. 41:50–52). Aiguptarama buhzêm zawng zawngte chu ama hmalâkna avângina lo khat ta vek a, chumi hnu chuan a lo puan lâwk tâmchu a rawn tla zui ta. Chutianga tâm a tlâk tâkah chuanJosefa unaute pawh buh lei tûrin Aigupta ramah an rawnkal ve ta nghe nghe a.

Genesis 42:7–20-a Josefa leh a unaute inhmuhdân hi chhiar la. Eng vângin nge khatiang khân Josefa’nlem a chan kher? He an inhmuh tum khatna hmang hianeng thil ngei tih a tum?

Tûnah chuanJosefa hi thiltithei tak a lo ni tawh a,a duh phawt chuan a û-te lakah hian phubâ pawh a la thei

Page 45: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

89 90

ngei ang. Mahse, phubâ lâk chu sawi loh, in lama awm achhûngte chanchin chu a lo ngaihven êm êm zâwk a. A paphei chu a ngaihtuah lehzual hle. A la dam nge ni a, hechhûngkaw buarchuar tak mai hi pâ ber tel lovin an lakhawsa ve nâwlh nâwlh zâwk? A nau Benjamina kha a damtha ang em? Amah ang bawka a pa duat bîk leh a lâwmnathlentu a ni ve tho si a; chuvâng chuan a û-te hian amahan lo thîk thin ang bawk khân Benjamina pawh hi an thîkve leh tho ang em? Tûnah chuan Josefa hi hêng anchhûngkuaa ngaihsak ngâi zualte ngaihsak theidinhmunah a lo ding ta a, chutiang tak chuan a ti ta rêngbawk a ni.

Kan inlaichîn tawnnaa Bible-in zawm tûr a sawitekan zawm hian kan chhûngkaw member dangte kan ti-nathei tihna a ni lo va, an tihnat kan ni tûr a ni tihna lah a nihek lo. Kan zavâi hian Pathian mithmuha hlu tak vek kanni a. Krawsah khân mi mal tinte tân Isuan min lo tlan feldiam tawh a ni.

Eng vângin nge Isua hian mi dangte tihnat lehngaihsak loh hi amah tihnatna leh ngaihsak lohna nia angaih le? Matthaia 25:41–46 chhiar la.

Kan zavâi hian Isua thisena leite vek kan ni a;chuvâng a tu-a-te pawh hi ama tâ kan ni theuh bawk. Midangte tihnat chîng tak chuan Isua thil neih a tichhia tihnaa ni ang.

Mipat-hmeichhiatna thila intihluihna te, rilru lehtaksa intihnatsakna te hi in chhûngkhurah a thleng tûr ani miah lo va. Hetiang hi a lo thleng palh a nih chuanchhûngkaw thil alâwm tia in chhûngkhura chin fel maitûr a ni lo; pâwn lamah tanpuina zawn ngei thin tûr a ni a,mi dang an rawn inrawlh ve a tûl. Nangmah emaw, inchhûngkuaa tu emaw khân mipat-hmeichhiatna rawng

kâia tihluihna in tâwk a nih chuan, chutiang mite thlavânghauhtu pâwl rintlâk takte hnên pan ngei ngei ang che u.

In chhûngkhura harsatna i tawh mêk chu eng pawhlo ni se, chumi chin felna tûra Bible-in thurâwn a pêk chechu engte nge ni?

THAWHTANNI August 9FIAHNA CHU

Josefa hian a unaute a ngâidam ta a. Eng tikah ngea ngaihdam tih chiah chu hre lo mah ila, a hnêna an rawnkal hma dâih khân a lo ngâidam sa tawh reng a ni tih erawha chiang hle thung. A û-te hi lo la ngâidam lo ni se chuanAigutpa ramah hian dinhmun sâng a luah phâk lo mai thei,a chhan pawh a thinrimna leh anmahni a huatna chuan anun tihrehawmin, LALPA nêna an inlaichînna pawh a tichhhengei dâwn si a.

Mi dangten an rilru emaw, taksa emaw an hliamsaklo dam chhuak leh tate dam chhan hrang hrangte an hanzir chian hian, damna chang tûr leh nunphung pângngâialo kîr leh tûra thil pawimawh ber chu ngaihdamna a ni tihan hmu chhuak a. Min tinatute chu kan ngâidam lo a nihchuan a tuartu kan la ni reng tihna a ni ang. Ngaihdamnachuan dik lo taka min titute kha a tihzalên a ni mai lo va,keimahni pawhin min tidam huai thîn a ni.

Josefa hian a û-te kha a ngâidam ngei mai tak a;chutih rualin, an inkâra inlaichînna tha lo tak, Dothan ramkhuarkhurûma a kalsan tâk kha chu chhar a tum tawhmiah lo thung. A û-te hian an nungchang an thlâk tawhem tih chu hriat a tum ngei tûr a ni.

Page 46: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

91 92

Josefa’n a û-te thil sawi a lo hriat rûk chu eng ngeni? Genesis 42:21–24 chhiar la. An thil sawi atang hianan chungchângah eng nge a lo hriat tâk?

Josefa leh a û-te hi tawnglettu kal tlanga inbia anni a; chuvâng chuan, Josefa û-te hian an thil sawi chuJosefan a hre thiam tih rêng an hre lo. Chutih lâiin, Josefahi chuan a û-te inpuanna chu a lo hre vek thung A û-tehian khatia Josefa an dah bo khân an pa hnêna an awmdân dik lo hrilh thîntu chu a awm tawh lo vang a, a mumangaa thil hmuh chanchin a sawi thin chu an hre tawh dâwn loniin an ring a; tin, an pa Jakoban a duat bîk lutuk kha anthîk tâwk a tling hrim hrim bawk. Nimahsela, an duh chuan ti ta chêng a, rilru hahdam neih ahnehin kum tam takchhûng chu rilru hrehawm, mahni inthiam lohna neiinan awm ta zâwk a ni. An thil tih dik lo tak chuan rilruhrehawm rêng rêngin a awmtîr a, Pathianin an chungahphubâ a rawn la dâwn nia hriatna an nei tlat reng mai bawk.Josefa pawh hian chutiang taka hrehawma an lo awm chua khawngaih ve tho a, a tap ta hial mai a ni.

Josefa hian tâm chuan kum eng emaw chen a laawh a ni tih a hria a; chuvângin buh lei tûra an lo kal lehhunah a nau Benjamina chu rawn hruai ve tûrin a hrilh a(Gen. 42:20). Chutih chhûng chuan, Simeona a lo hrêngrih thung ang (Gen. 42:24).

Benjamina a la dam a ni tih a hmuh hnu chuan antân ruai a buaisaih ta a. Hemi tum hian a û-ten mi dangthîkna rilru an put thin ang kha an la pû nge pu lo tih hriatnân Benjamina hi a tui tha tha a hlui bîk nghe nghe (Gen.43:34). A û-te hian Benjamina an thîk a ni tih a lanna tûrineng thil mah an ti lo va. Mahse, Josefa hian an phakarzia ahre chiang hle thung. Hmânah pawh Sekem khaw lalpa

leh a fapa Sekema chu chu an lo bum tawh a (Gen. 34:13),ama chungchâng thu-ah pawh khân an pa Jakoba chu dâwtan hrilh ngei ang tih a chiang hle bawk (Gen. 37:31–34).Chutiang chu a nih avângin, fiahna hautak tak dang pêkleh a tum ta a ni (Genesis 44 chhiar la).

Genesis 45:1–15 chhiar la. Hei hian Josefan a û-te a hmuh dân leh anmahni a ngaihdam dân eng tin ngea sawi? He thawnthu atang hian kan tâna tangkâi tûreng zirlâi nge kan zir chhuah theih le?

THAWHLEHNI August 10NGÂIDAM LA, THEIHNGHILH RAWH?

Ngaihdamna tih hi kan chunga thil sual titu emaw,dik lo taka thil titute emaw laka huatna, thiam loh chantîrnaleh phuba lâk duhna kan lo neih thin bânsanna tia hrilhfiaha ni thîn a. Hitler-a pâwl, Nazi-hovin Juda mi maktaduaitam tak tihhlum tuma an khung khâwmna hmun atangadam khawchhuakte lo enkawl a, an chunga thil thlengte atangkâi zâwnga hmang thiam thei tûra tanpuitu Dr. MarilynArmour-i chuan heti hian a sawi a: “Ngaihdamna chu atuartuin a tum rênga thil a tih hi a ni a. Amaha lo thlengve ngawt a ni lo” tiin.

Kan inngaihdam avâng mai hian kan thil tihsualchuan nghawng eng mah a nei dâwn lo tihna a ni lo va.Ngaihdamna chuan thil tisualtu chu a thil lo tihsual tawhang la tichhunzawm zêl tûrin phalna a pe tihna lah a nihek lo. Ngaihdamna tih awmmzia chu kan lungnih lohnaleh phuba lâk kan châkna rilru te Pathian hnênah kanhlân tihna a ni zâwk a. Chutianga kan ti lo a nih chuan,kan thinrimna, kan huatna leh kan lungâwi lohna chuankan hliam tuar mêk chu a tipûn mai mai zâwk dâwn a ni.

Page 47: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

93 94

Mi dangte kan ngaihdam hian kan tân eng ngehlâwkna awm? Matthaia 18:21–35 chhiar ang che.

Kan chunga thil sual titute ngaihdam dân zirnakawnga thil pawimawh ber pakhat chu Kristaa Pathianinmin pêk tawh hi eng nge ni tih hriat thiam a ni. Kan zavâihian mi dangte lakah chauh pawh ni lovin, Pathian lakathil sual lo ti theuh tawh kan ni a.

Kan thil sual tih apiang hi kan Lalpa leh min Siamtulaka kan tihsual a ni vek a; chutih rual chuan, kan phûvâng ni miah lovin—kan phû lo rêng rêng a—Pathianin minkhawngaih vâng liau liau chauhin chûng kan sual zawngzawngte ngaihdamna famkim chu Isuaah kan chang theithung. He thutak thianghlim êm êm mai hi a awmzia kanhriat thiam a, he ngaihdamna hi kan lo ta neih a, Pathiankhawngaihna chu a taka keimahni ngeiin kan lo chanhunah kan chunga thil sual titute pawh kan lo ngâidam vethei tawh ang. Kan ngaihdam chhan chu an phû rêng vângni lovin, ngaihdamna chu Pathian hnên ata kan dawn lehkeimahni ngei pawhin kan mamawh ve tho a nih avângzâwk a ni. A thuhrimin, ngaihdamna chan phû hian vawieng zât nge kan lo awm tawh rêng rêng hlawm le?

Kan hmuh tâk ang khân, Josefa hian a û-te chuinsiamthatna hun tha dang a pe leh a. An thil lo tih tawhavâng khân a haw hran lo; thil thleng tawh chu a nih anganga liam hlentîr mai a tum tawh a ni.

Chhûngkuaah hian kan chhûngkaw member-puitetihnat dân kan lo thiam hlawm viau tawh chuan bultanthat leh a harsa tawh êm êm thîn a. Nimahsela, chutiangchu Josefan a ti ve lo. Thil thleng tawh chu theihnghilhhmiah a, hmangaihna leh inpawm tawnna nêna hma lam

pan a duh niin a lang a. Josefa hian ngaih dân dang lo neita se chuan, he thawnthu tâwp dân hi a dang daih ang a,thu hriat nuam taka khâr a ni hauh lo ang le.

“An bawhchhiatnate ngaihdama awm leh, ansualte khuha awm chu an eng a thâwl e. LALPAN khawlohnaneia a ruat loh chu a eng a thâwl e” (Rom 4:7, 8). IsuaaPathianin min pêk tawh chungchâng leh he thutiam ropuitak maiin min tinatute kan hmuh dâna nghawng a neihdân tûr a sawi chu eng nge ni?

NILÂINI August 11A TAK TAKA NGAIHDAM

Ka chunga thil sual titute ka ngâidam dâwn a nihchuan, a thil tih avângin ka na hle a ni tih ka pawm phawta ngâi. Mahse, hei hi thil harsa angreng tak mai a ni a, achhan pawh kan rilru natnate chu tihlan âiin mite hriatloh tûra thup hrâm hrâm kan tum thîn vâng a ni. Pathianhnêna kan thinrimna leh min tinatu chu kan huat thuhan thlen te hi a sualna a awm hran lo va. Chutiang chuanSam ziaktu pawh hian a lo sawi ve fo mai. Chuvângin, ichunga thil thleng chu i duh lo hle a ni tih Pathian hnênahhrilh hreh lo la, chumi avâng chuan i lungngâi emaw, ithinrim emaw a ni tih pawh sawi a pawi lêm lo ang.

Josefa pawh hian a ûnaute a han hmuh khân a thillo tawn tawhte a hre chhuak a; chuvâng chuan lungchhetakin a tap ta a ni.

Krawsa Isua thu puan khân kan chunga thil sualtitute kan ngaihdam hun tûr chungchâng eng nge minhrilh le? Luka 23:34 chhiar la.

Isua hian ngaihdam kan dîl hun a lo nghâk phawthran lo va. Chuvâng chuan, keini pawhin kan chunga thilsual titute hi ngaihdam min dîl hun kan lo nghâk kher tûr

Page 48: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

95 96

a ni bîk lo. Kan ngaihdamna chu la pawm rih lo pawh ni se,kan ngâidam thei tho a ni.

Luka 6:28 leh Matthaia 5:44 ten min tinatute kantih lêt dân tûr an sawi chu eng nge ni?

Hmangaihna ang bawkin ngaihdamna pawh hirilrua hriatna nên ni lovin, duhthlanna nên a intan thîn a.Kan duhthlanna siam chu kan rilru-a thil awmte nên ainrem chiah lo a nih pawhin ngâidam tho tûrin duhthlannakan siam thei a ni. Hetianga duhthlanna siam hi keimahnichakna mai chuan thil tih theih miah lo a ni tih Pathianina hre vek a; mahse, “Pathian nên chuan eng kim tih theihvek” a ni thung si (Marka 10:27). Chuvâng tak chuan mintinatute tâna tawngtâi tûrin hrilh kan ni rêng bawk a.Chutianga min tinatu chu a lo thi hman tawh pawh a nimai thei e; mahse amah ngaihdamna rilru kan lo put theihnân kan la tawngtâi thei tho a ni.

Min tinatute ngaihdam hi thil awlsam tak a ni lova. Kan chunga natna leh chhiatna an thlen chu râpthlâkêm avângin rilru na ngawih ngawih leh keh chheh vekpawhin mi a siam thei a ni. Damna chu, kan phal a nihchuan a lo thleng ngei dâwn a; mahse, rilrua huatna lehthinrimna kan nei reng a nih chuan kan rilru a na rei maimai ang.

Kraws hi Pathianin mi a ngaihdam theihna tûra ainsên nasatzia tilangtu chiang ber a ni a. Lalpan chutiangchu, mi tam takin an hnâwl dâwn a ni tih hre reng chungpawha a ti thei a nih chuan keini pawhin kan chunga thilsual titute ngaihdam chu kan zir thei ve ngei ang.

Nangma rilru dam nâna—i mi ngaihdam tûrahmâkhua i ngaih vâng ni hran lo mah se—i ngaihdamngâi chu tu nge ni?

NINGANI August 12NGAIHDAM HNÛA CHAWLHNA HMÛ-IN

Josefa chhûngte chuan Aigupta ram an lo thlengthla ta a. An inkârah thurûk phawrh chhuah tlâk loh pakhatmah a awm tawh lo. A û-te hian an pa hnênah a fapa thitawh nia a ngaih kha tûnah chuan Aigupta ram primeminister a ni tawh tia an sawi khân Josefa chu ramsa-in aseh a ni lo va, sumdâwng mite hnênah an hralh zâwk a nitih pawh an lo an lo hrilh vek tawh bawk tih a chiang a.

Inlaichînna chhe tawh din thar leh chu thil tih theihemaw, thil finthlâk tak emaw a nih loh châng a awm vemaithei a; mahse chumi avâng chuan kan inngâidam theilo tihna a ni chuang lo thung. Kan chunga thil sual titutechu kan kuah emaw, kan tahpui emaw thei lo maithei a;mahse, kan ngaihdamna thu chu tawngkâin emaw,lehkhaa ziakin emaw kan hrilh thei tho thung. Chutiangakan tih hnu chuan kan rilru natna chu a hla thei ang berahkan kal botîr nghâl tûr a ni a. Kan rilru natna thenkhat hichu a bo tak tak thei lo mai thei a; mahse damna kawngchu kan zawh thei tho thung a ni.

Genesis 50:15–21 chhiar la. Josefa û-tenhlauthâwn an neih chu eng nge ni a, eng vângahlauthâwng tlat nge an nih? He an hlauhthâwnna hianeng tiangin nge an nihna a tihlan?

Josefa û-te hi Aigupta ramah kum sâwm leh pasarihzet an chêng ve ta a (Gen. 47:28), chuti chung chuan an paJakoba a thih khân Josefan an chungah phubâ a la mai tihkha an la hlau reng tho nia. Josefa an tihduhdah thinziakha an hre chhuak leh a. Mahse, Josefa hian a ngaihdam

Page 49: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

97 98

H-7

tawh thu a hrilh nawn leh a. Hetianga a ngaihdam thu ahrilh nâwn leh hi amah Josefa tân leh a û-te tân pawh atha ve ve a ni.

Hliam chu a thûk viau chuan vawi tam tak kanngaihdam nawn pawh a ngâi maithei. Kan rilru-ah kanchunga thil tha lo thlengte kha a rawn lang dawn leh a nihchuan Pathian hnêna tawngtâi nghâl kan mamawh tihnaa ni a, kan chunga thil sual titu chu kan ngâidam nawnleh mai tûr a ni.

Genesis 50:20 chhiar la. Eng tin nge he châng hiana laka thil sual titute a û-te a ngaihdam duh chhan asawi fiah le?

Josefa hian a nun chu tâm laka khatih lâi khawvêlchhandam tûr leh, Pathianin hnam ropui tak an nih tûrthu a lo sawi tawh chu an chhûngkua khân an tihhlawhtlintheihna tûra Pathian hmanrua pakhat ni-ah a inngâi nghethle a. Pathian chuan a û-te thil ruahman tha lo tak maichu thil tha zâwk thlentîrtu atân a rawn hmang hlauh theiha nih tih a hriatna khân a û-te a ngaihdamtîr thei a ni.

Josefa chanchin hi a hlimawm zâwngin a tâwp a.A tâwp khârna hlimawm lo thawnthu kan chhiar hian engtin nge kan rilru a awm thin? Sual zawng zawng a tâwp a,indona ropui pawh a lo tâwp hunah chuan khawvêlchanchin hi hlimawm takin khâr a ni dâwn tih kan sawithei em? Chutiang a nih kan beiseina chuan tûna kanthil tawn hlimawm lêm lo tak takte hi eng tin nge adawnsawn dân thiam tûrin min puih le?

ZIRTÂWPNI August 13ZIR BELHNA: “Josefa kha ama ûnaute ngeiin milem be mitehnêna an hralh ang khân Krista pawh a hmêlma sual berberte hnênah a zirtîrte zînga pakhatin a hralh a. Josefakha a dik leh a thianghlim êm avângin dik lo taka puh leh

lung ina khung a ni; chutiangin Krista pawh a felna lehmahni inphata a nun thinna kha sual zilhtu a nih avânginhmuhsit leh hnâwl a ni a; thil sual eng mah ti mah lo mahse, thuhretu derte thusawi an rin zâwk avângin thiam lohchantîr a ni ta a nih kha. Hnehchhiahna leh rêl dik lohnahnuaia a awm chung pawha Josefa dawhtheihna lehinngaihtlâwmna, a ûnau sual tak takte chunga a thilphalnaleh ngaihdam a inpeih rengna te khân Chhandamtu’n misualhovin amah an tiduhdahna leh a chhiatna tûr anzawnte phunnawi miah lova a tawrh dân leh, amah thattutemai ni lovin, an sualte puang leh a ngaihdamna beiseiaamah rawn pantu zawng zawngte a lo ngaihdam zêl dân tekha a entîr a ni.”—Ellen G. White, Thlahtubulte leh Zâwlneite,p. 240.

“Mi dangte ngaihdamna rilru pu miah lo chu eng tikawng maha thiam chantîr theih a ni lo va. Mi dangtechunga zahngaihna lantîr lotu chuan amah pawh Pathianngaihdamna chang lotu a ni tih a tilang. Pathianngaihdamnaah chuan thil sual titu thinlung chuhmangaihna tâwp nei lova thinlung ropui tak lamah hîpina awm thîn a. Chutah Pathian khawngaihna fâwn vêl chumi sual nunah lo luang lûtin, a hnên atang hian mi dangtenunah a luang chhâwng ve leh zêl thîn. Kristan ama nunhlu taka a lo lan chhuahtîr tawh ngilneihna lehkhawngaihna chu a khawngaihna changtu lo ni tate nunahhmuh a ni ang.”—Ellen G. White, Christ Object Lessons(Krista Tehkhin Thute), p. 210.

SAWI HO TÛRTE:1. Mi pakhat chuan, “Kan chunga thil sual titute

ngaihdam loh hi chu an thih beiseia keimahnin tûrlo in ang vêl a ni” tiin a sawi a. A thu sawi awmzia hieng nge ni?

Page 50: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

99 100

2. Eng vângin nge Josefa hian a nihna dik tak a puanchhuah hma khân thil chi hrang hrang a tih phawt?Khângte kha ama tân leh a û-te tân eng nge atangkâina awm?

3. Josefa in enkawltu hian Josefa û-te chanchin hi engemaw chen chu a hria a ni ngei ang (entîr nân, Gen.44:1–12 chhiar la). Eng tiangin nge kan chunga thilsual titute kan ngaihdamna hian kan ngâidam a nitih hi a lo hmuhtute-ah nghawng a neih thin?

4. “Pathian chuan a fate hi a bul atanga a tâwp thlengaan hmuh a, amah hnathawhpuitute an nihna anga anhlenchhuah tûr a thiltum ropui tak chu hre thiamaamah zui an thlang ngei dâwn te a nih loh chuan akâihruai ngâi lo.”—Ellen G. White, Chatuan Nghahfâk,p. 241. He thu hi i ngaihtuah pahin nangma nun khaen la. Hemi hriat thiamna hian eng tiangin ngeharsatna leh fiahna kan hmachhawn tam takte hipaltlang thei tûrin min puih le?

ZIRLÂI 8 *August 14–20

CHÂWL HAHDAM TÛRA ZALÊN

SABBATH CHAWHNU August 14

CHHIAR TÛRTE: Marka 2:1–12, 1 Lalte 18, 1 Lalte 19:1–8, Mat.5:1–3, Isaia 53:4–6, 2 Lalte 2:11.

CHÂNGVAWN: “LALPA chu ka êng leh ka chhandamna a nia; tu nge ka hlauh ang? LALPA chu ka nunnakulhbîng a ni a; tu nge ka hlauh ang?(Sam27:1, NKJV).

Leia rawng a bâwl lâia Isua mi tawn tam tak khachu dam lote an ni hlawm a, a châng chuan mitthite pawha kâitho nghe nghe a nih kha. Hêng mite hian an hrehawmtawrhna lak ta dam leh chawlh hahdam beiseiin Isua anrawn pan khâwm thîn a. An beisei chu an hmu ta thîn rêngbawk.

A châng chuan thu a sawi ringawt a, tichuan an lodam nghâl vâr mai thîn a. A châng chuan damlo chu a kutina khawih a, mak tak maiin an lo dam nghâl mai thîn bawk.A châng chuan a tîr hâw a, chutia an in lam pana an kal lâichuan damna an lo chang thîn a. Isua khân mipa te,hmeichhia te, naupang te, Juda mi te, Juda mi ni ve lêm lote, mi hausa te, mi reithei te a tidam a, tu mah en hran anei ngâi lo. A hun lâia an tih leh ten êm êm phâr natnaveite pawh tidamin mitdelte mit a tihvârsak bawk a. “Natna”azawnga hlauhawm ber—thihna—pawh a tidam thîn a nihkha.

Page 51: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

101 102

Tûn kârah hian Isua tihdam mi pahnih inang lotakte chanchin kan zir ho dâwn a. Pakhat zâwk hi chu adam lo nasa khawp mai a, amah mai chuan Isua pawh arawn pan thei lo. A natna vei chu mi zawng zawngin anhmuhpui vek a ni. Pakhat dang hi chu natna a nei tihhmuh theih a ni ve lo thung a. Mahse, an pahnih hianPathian hun ruatah leh duh dân angin tihdam an ni ta veve a ni.

Natna leh hrehawm tawrhna atanga chawlhhahdamna chungchâng kan zir pah hian Kristian nunkawng kan zawhna lama kan lo tawn theuh tawh zawhnapakhat kan ngaihtuah ho nghâl bawk dâwn a. Chu chu,“Damna dîla kan tawngtâina chhân a nih loh hian eng thilnge thleng?” tih hi a ni. Chutiang thil kan tawn châng chuaneng tin nge rilru hahdam takin ka awm theih ang?

SUNDAY August 15DAM TÛRA CHÂWL HAHDAMIN

Chawlh hahdam kan mamawh hun hi a awm a nihngâi chuan, kan dam loh lâi hi a ni ngei ang. Kan dam lohlâi hian taksa hahchawlhna kan mamawh hle a, chutiangakan châwl hahdam a nih chuan kan taksa a lo dam lehthei thîn a ni.

Tin, rilru hahchawlhna pawh kan mamawh tel bawka. A châng chuan nunna chân phahna tûr chi ni lêm lo,hritlâng khawsik leh lu nâ emaw te kan han nei a. Chumiavâng chuan khumah mû-in kan tih tûr neih chi hranghrangte chu ngaihtuah loh kan han tum ngial a; mahse,kan ngaihtuah lo thei bawk thîn si lo.

A châng chuan nunna chân hial theihna tûr chinatna kan vei a, khumah muhîl thei si lovin kan let kanlet a, kan thisen leh eng eng emaw-te test result chu

hlauthâwng tak chungin kan lo nghâk a. Eng vânga chunatna chu lo vei nge ka nih ti te-a ngaihtuah vak vakinkan rilru a hah thîn hle a ni. Ka thil chîn tha lote leh nundân phung hrisêl ka lo zawm that loh rah kha ka seng ta ani thei ang em? Kum 20 liam taa damdâwi tha lo ka ei vângkha a ni ang a? Tûn hnâi kum eng emaw ti liam ta chhûngarit ka lâk vak vak kha ka tuar ta lo a ni lo maw? Mite minhriatsak loh thil sual ka tih rûk thin avâng khân Pathianinmin hrem ta em ni ang?

Marka 2:1–4 chhiar la. Hemi tum hian eng thilnge thleng?

He thawnthu-a zeng hi mahnia che thei miah loh,zâwn tawp ngâi a ni a. Chatuan Nghahfâk (pp. 285–291)-ahchuan he pa-in zeng natna a vei chhan kan hmu a. Achhuan vak loh thil eng eng emaw a lo ti tawh thîn a ni.Chûng a thil sual tihte chuan he natna hi an rawn thlen taa, thlarau lama mi thiamte lah chuan a chhan an lo hriatpuive chiang êm êm mai bawk si. He natna hi a sualnaten achunga an rawn thlen a ni a, a tihdam dân kawng a awmmiah lo.

Hetiang ngaih dân nei hi a awl khâwp rêng a. He thilhi tu tih nge tih hi kan rilru luahtu a ni fo thîn. Dânbawhchhia leh pawi khawihna eng emaw a thleng a nihchuan, pawi khawihtuin a pawi khawih man a châwi a ngâithîn a. Khawi hmunah emaw accident a thleng a nih chuan,a thlentîrtu chu khin ngei tûr a ni bawk. Nimahsela,hetianga mi dangte mawhchhiatna hian damlo kha a tidamhran chuang lo va, a rilru a tihahdam sawt chuang bawkhek lo.

A tîra Pathian ruahman dânah kha chuan natna te,hrehawm tawrh te leh dam lohna te hi awm tûr a ni lo. Heleia sual a lo luh rual khân dam lohna pawh a rawn awm

Page 52: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

103 104

tan ve nghâl a. Chuvâng chuan, Pathian pawhin hrisêlnakawnga inkaihhruaina dân min pe-in chûng dânte chu kanzâwm a nih chuan he leiah hian nun nuam leh tha zâwkkan lo nei thei dâwn a ni. Nimahsela, sualin a tihnat tawhhe khawvêla kan awm chhûng hi chuan natna eng mahnei lovin kan awm tak tak thei ngâi dâwn chuang lo thung a,hrisêlna dânte chu taima takin zâwm pawh ni ila, dam lohtum leh nawmsam loh châng kan nei thîn dâwn tho a ni.

Thil lâwmawm deuh mai chu, Pathianin chawlhnamin pe thei tih hi a ni a. Kan dam lo a ni emaw, kan hrisêla ni emaw; tin, kan dam lohna chu keimahni thil tih dik lohrah emaw, kan inthlahdah vâng emaw, kan nu leh pate atangakan chhawm—inthlahchhâwn thil—emaw, he khawvêl sualina ken tel ve rêng emaw pawh lo ni se, Pathian chuan chawlhhahdamna min pêk dân a hre vek a ni.

Mi tu emaw a dam lo va, a dam loh chhan lo vazawnsak a, puhmawh tûr lo va zawnsak ang chi hi thilfinthlâk tak a ni lêm lo. Chutih rualin, dam lohna thlentuhriat thiam chu eng vângin nge damna chan nân lehngâiawh chho lehna tûra rahbi pawimawh tak a nih vetho bawk si le?

THAWHTANNI August 16NATNA THLENTU TIDAMIN

Zeng natna veia chu a thianten Isua awmnaah anzuk thlâk thla a, chu veleh mi tin mit chu Isua chungah afu ta thup mai. Hetiang tlâng hriat mi sual hi a tidam duhang em? Nge ni a, a natna vei chu thil sual a tih vâng a nitih hrilhin a lo hau hrep zâwk dâwn?

Eng tin nge Isuan he zeng hi a tihdam? A tânaIsua thil tih hmasak ber chu eng nge ni? Marka 2:5–12chhiar la.

Natna leh dam lohna kan neihte hi a natna lanchhuahna kan hmuh emaw, hriat emaw hma chuan kannei a ni tih kan hre lo fo va, a natna rawn lang chhuakachu a natna emaw kan ti thîn bawk. Chuvâng chuan, anatna rawn lang chhuak kan tihbo hian kan dam ta ni-ahkan ngâi mai thîn a ni. Isua erawh chuan natna hi thlîrdân dangin a thlîr a. Tawrhna leh natna zawng zawng bulchu a hriat bâkah, chumi chu enkawl dam hmasak phawta duh bawk thîn.

He zeng pawh hi a natna vei lo lan chhuahnate chuenkawl damsak nghâl tawp lovin, amah tibuaitu ber a rilruhrehawm chu tihdam hmasak phawt a tum zâwk a. Hedamlo hian a thil lo tihsual tawh avânga inthiam lohna liantak neiin, Pathianin a kalsan tawh nia inngaihna a nei bawka, chûng chu a natna vei âi pawha a rilru tihrehawm zâwktua ni nghe nghe. Pathiana châwl mi chuan sualin a bawmkhah he khawvêlah hian a chungah taksa hrehawmna engpawh lo tla mah se, chhel takin a phur zo thei thîn a.Chuvângin, hemi tum pawh hian Isua chu natna awmtîrtu-ah bûr nghâl chatin, a sualte ngaihdam a nih tawh thu ahrilh ta a ni.

Isuan ngaihdamna thu a chhâk chhuak tih an hriathian sakhaw hruaitute chu an phâwk kher mai. An rilru-azawhna an neih, an sawi chhuah ngam si loh chhân nânchuan Isuan hian zawhna a zâwt ta hlauh zâwk a.

Marka 2:8, 9 chhiar la. Lehkhaziaktute hnênaIsuan chona a pêk chu eng nge ni? An thinlunga buainaan neih, Isuan hmu ngei se a duh chu eng nge?

Mihringte kâ-a thu chhuak hi chuan thiltihtheihnaeng mah a nei hran lo va, a man pawh a tlâwm rêng bawk.Chutih lâiin, Pathianin thil a sawi ve tawh chuan awmziaa nei thîn thung a. Pathian thu avângin khawvêla thil awm

Page 53: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

105 106

zawng zawng hi lo awm an ni (Genesis 1). Ngaihdamna chumita hmuh theih ni lo mah se, a man erawh a tho hle maia. Ngaihdamna a lo awm theihna tûr hian Pathian Fapachuan krawsah khân a nun a lo hlân tawh a ni. Thil dangzawng hi chu ngaihdamna âia pawimawh lo zâwk vek an nia. Chuvâng chuan, ngaihdamnain thil a tih theihzia leh atakzia tihlan nân he zeng tihdam hi Isuan a thlang ta a ni.

Pathian chuan kan chhûng lam nâ hi min enkawldamsak phawt a duh a. A châng chuan, he zeng a tihdamang hian kan taksa nâte hi han tihdam nghâl mai a duhthîn. Chutih lâiin, taksa damna kan lo chan theih nânthawhlehna ni zîng êng mâwi tak chu kan lo nghah rih atûl tum pawh a awm ve thîn bawk a. A enga pawh chu ni se,kan Chhandamtu hian hrehawm kan tawrh lâi ngei pawhhian a hmangaihna leh nghawngaihna, ngaihdamnaa churing ngam a, chutah chuan châwl tûrin min duh êm êm a ni.

Damna dîla kan tawngtâinate chhâna a awm lohchâng pawh hian eng tin nge chawlhna leh thlamuannakan hmuh theih tho ang?

THAWHLEHNI August 17TLÂNCHHIAIN

World Health Organization (WHO)-in a chhinchhiahdânin, khawvêl puma natna tlânglâwn ber, kum tin mimaktaduai zathum chuang zetin an vei thin chuan mitahmuh theih tûr natna lan chhuahna a nei lêm lo tlat nia!Nguina (depression) hi khawvêl hmun hrang hrangasilawnna thlentu lian ber niin, natna dang chi hrang hrangthlentu pui ber a ni bawk.

Vânduaithlâk takin, nguina (depression)chungchâng hi Kristian kohhran huang chhûngah sawi tama ni lo khawp mai a, a chhan pawh rinna nei lo mite awm

dân nia ngaih a nih deuh reuh vâng a ni âwm e. Chu bâkah,Kristiante chu eng tik lâia pawha hlim reng tûr leh lâwmzêl tûra ngaih kan ni a ni lo’m ni? Chuti a nih chuan, nguinahi Pathian nên kan inlaichînnna kawngah thil fel lo engemaw a awm a ni tih tilangtu a ni tihna a ni mai lo maw?

Mi tam zâwk chuan hetiang ngaih dân hi a dik lo ani tih an hria a. Kristiante pawhin, Kristian tha tak taktengei pawhin ngui leh nguai êm êm châng an nei ve thîntho a; chuvâng chuan rinna nei lo emaw, Pathiana rinnanghat lo tih entîrna chu a ni lêm lo tih kan hre thei âwm e.Sam lehkhabu hi han chhiar ila, Pathian mi rinawm taktakte pawhin natna, hrehawm leh lungngaihna an lo tawrhnasat ve thinzia kan hre thei ang.

A châng chuan nguina hian zâwimuangin,ngâwichâwi takin min thunun thîn a, a hrênna hrui a pawhmar (a lo nasat fê) hnu-ah chauh kan hre chhuak thîn.Taksa emaw, rilru lama min hliamtu thil thleng eng emawa awm tum erawh chuan chawplehchilha ngui nghâl rawihmai a sam êm êm bawk a. Entîr nân, Pathian zâwlneirinawm tak Elija pawh Karmel tlânga Baala zâwlneite a thahchimih vek hnu kha chuan a taksa leh rilru a chautawngkhawng ve hle a nih kha.

1 Lalte 18 kan chhiar chuan, Elija hian Pathianinvân atanga mei a rawn tlâktîr lâi a hmu zo chiah a. Atawngtâina chhân nân ruah rawn sûrin, kum thum chhûngzet khaw khêng tawh chu a lo tâwp ta. Chutiang chu anih lâiin, eng vângin nge Jezebeli hlauva a tlânchhiatleh tho si le? 1 Lalte 19:1–5 chhiar la.

A tlân chhiat hmâ ni khân a hah tawngkhawng hlemai a. Kha a thil tawn ngawt pawh kha a hahthlâk tâwktawh tehrêng nên, Jezebeli hnên atangin thaha vauna thua dawng zui ta bawk si a, a tân chuan nguina (depression)

Page 54: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

107 108

neih loh theih loh a nihna chin pawh a awm âwm e. Chubâkah chuan, Baala zâwlnei 850 rual zet tihhlum a nih lâikhân a awm ve a, an zînga thenkhat kha chu amah thahngei a ni nghe nghe (1 Lalte 18:40). Khatiang thil thlengkha chuan chhan tha tak neia tih pawh ni tho mah se, a lohmutu leh a titu rilru-ah hliam nasa tak a hnutchhiahngei ang.

Elija chu a tlânchhe ta a, a chhan pawh a buainatawh kha tlân bosan a tum a ni. Keini pawh Elija ang tho hikan ni a, buaina kan tawhte hi tlân bosan daih kan châkthîn. A châng chuan regrigerator (fridge) hawngin a chhûngathil awmte chu eia hlim sawt tûr ni-ah kan inngâi a. Achâng leh kan rilru hahnate chu mut bosan kan tum thînbawk. A châng chuan, inlaichînna thar neih te, hna tharvawn te, hmun danga awm daih te kan châk thîn a. Tin, achâng chuan hna thawh vak leh eng thil thil emaw tia inhambuai a, kan hlimna leh chawlh hahdamna lâk bo tumtu thilchi hrang hrang lak atanga tlân bo kan tum thîn bawk.Hêngte bâkah hian mi tam tak chuan an rilru nâ tihziaawmnân tiin “damdâwite” kan ei a. Mahse, hêng kan thiltihhrang hrangte hi kan natna vei lo lan chhuah dânhliahkhuhna tûr mai chauh an ni a; kan natna tak erawha tidam chuang lo, a châng phei chuan tihdam ahnehin atizual sauh zâwk thîn a ni.

NILÂINI August 18TLÂN ZÊL TÛRIN A CHAU LUTUK TAWH

Elija chu a chauh tawh êm avângin tlân leh zêl theia ni lo. Chuvâng chuan, a tawngtâi leh ta ngawt mai a. Tûntuma a tawngtâi thuchham hi chu Karmel tlânga Pathianina rawn chhânsak a tawngtâina nên kha chuan inang lotak a ni. Kha kha chu Baala puithiamte leh zâwlneite

bâkah, lal khâwnbâwl upate leh mipuite hmâa a chhamniin amah pawhin Pathian rinna a nei lian hle a nih kha.Tûn tuma a tawngtâina erawh hi chu tâwi tê niin a beidawnthu a sawina a ni ber.

1 Lalte 19:4-a kan hmuh dânin Elija hian a pûteâia a that bîk chuan loh thu a sawi a. Hemi tum hian engchungchâng nge nge a sawi?

A tâwp a tâwpah chuan a lo hah tawngkhawng ta ani ang, a tlân zêl thei ta lo. Mahni inthiam lohna lian tak anei zui nghâl bawk a. Khatia Jezebeli hlauva a tlânchhiatnghâl ngawt avâng khân Israel rama siamthatna ropui takthleng thei tûr chu a titlawh a ni tih a hre chhuak a. Amahmamawh êm êmtute chu a tibeidawng hle a ni tih a hrebawk. Mahse, eng mah tih theih a nei tawh si lo.Chutichuan, a mite chanchin kal tawh kha rilru-angaihtuah chungin amah a han inen chiang a, a nihna diktak a inhmu ta a ni.

Hetiang hi keini tân pawh mahni inhmuhchhuahnahrehawm chu tak a ni ve thei tho ang—kan nihna dik takanga inhmuh hi thil nuam a ni hlawl si lo va. Kan nun chueng anga sual pawh lo ni mah se, Kristaa kan awm a nihchuan Pathianin Isua a hmuh ang khân min hmu ve dâwna ni tih kan hria a, he thutiam avâng hian kan lâwm hletûr pawh a ni bawk. Rinnain Krista felna chu kan felnaahkan lo chhiar thei dâwn ta a ni a, chumi ni lo chu beiseitheih dang kan nei rêng rêng em le? (Philipi 3:9 en la).

Chutih rual chuan, nguina hian mahni intenna rilrutha lo tak min puttîr thei tih erawh kan hriat a ngâi thothung a. A châng phei chuan, chumi laka tlân chhuahnakawng awm chhun chu mahni nunna lâk mai ni âwm te’nkan hre bawk thîn.

Page 55: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

109 110

Hetiang rilru hi Elija pawh khân a pu ve hman niina lang a. A buaina tawh kha a phurh zawh tâwk âia rit a nitlat. Chuvâng chuan, “A tâwk e, aw LALPA, tûnah hian kanunna hi la mai teh, ka pûte âiin ka tha chuang bîk si lova!” (1 Lalte 19:4) a ti ta tawp mai a nih kha.

Thil lâwmawm êm êm mai chu, Tidamtu RopuianElija thiam loh a chantîr lo hi a ni. Nguina hneh tuma kanbeihna kawngah hian eng nge kan beih tih chu keini’nkan hriat âia chiangin Pathianin a hre zâwk.

“Kan Tlantu chuan khawngaihna leh hmangaihnainmin rawn thlîr reng a ni tih hi chiang taka hriatna kan lanei rih lo a ni maithei e; mahse, chutiang hunah pawhchuan min rawn thlîr reng tho. Kan taksa hian a kuta minrawn khawihna chu a lo hre lo pawh a ni maithei e; mahse,a kut chu kan chungah hmangaihna leh lainatna nên alek reng thîn a ni.”— Ellen G. White, Steps to Christ (KristaPanna Kâilâwn), p. 73.

Pathian chuan kan zinkawng zawh tûr hi kan chelhdâwn lo hle a ni tih a hre chiang a (1 Lalte 19:7);amaherawhchu, kan tlân tâwp hun a lo nghah tawp a ngaihchâng pawh a awm thîn. Chutih hunah chuan a rawninrawlh thei dâwn a ni.

Tuia tlâ thenkhat hi chu an chî-âi thei khawp maia, anmahni chhanchhuah tumtute pawh lo beih chiam maian tum thîn. Chutiangah chuan, chhanchhuah tumtutechu an tawlh kîr leh rih phawt a, tui tla chu a chauh deuhhunah chhanchhuah hna an thawk tha leh chauh thîn ani.

Hêng Bible chângte atang hian eng ang beiseinaleh thlamuanna nge kan chhar chhuah theih le: Sam 34:18,Mat. 5:1–3, Sam 73:26, Isaia 53:4–6?

NINGANI August 19CHAWLH HAHDAM LEH A DANGTE

Pathian chuan Elija hi a tlân nasat êm avânga chautawngkhawng a ni tih a hria a. A taksa chauh ni lovin, arilru pawh a chau hle a ni tih leh mahni inthiam lohnaliam tak a nei bawk a ni tih pawh a hria. Kum tam tak liamleh hnua Isuan zeng tâna a tih ang khân Pathian chuanElija hnênah a chanchin ziah thatna tûr lehkha phêk thardiai pe-in a chawlh hahdam theih dân tûr a ngaihtuahsaka. Chumi hnu chuan tui taka muhîlin chakna thar a lo neileh ta a ni.

Hetah hian a chanchin tâwp tawh mai se kan lo ti ani maithei a; mahse, a la tâwp lo tlat. Pathianin chawlhnamin pêk hi chu tum khat tui taka muthilha chan mai angchi ni lovin, taksa leh rilru damna min chantîr ngei a tuma—chutiang tûr chuan ngaihtuahna dik lo leh thil chîn thalo kan neihte hi zâwi zâwia kan thlah a tûl thîn. Pathianchuan hnawhsarumin tihdam hna a thawk ngâi lo.

1 Lalte 19:5–8 chhiar la. Khawi lamhah nge Elijahi a kal leh dâwn a, chutah chuan eng vânga kal tum ngea nih?

Eng emaw chen a han chawlh hahdam hnu chuan akal leh tan ta a. Mahse, hemi tum hi chuan Pathianin akalna tûr kawng a kawhhmuh ta thung. Pathian chuansuala khat khawvêla chêng kan nih miau avângin kan tânnguina (depression) neih a awl hle a ni tih a hre vek a. Kanbuaina tawh chi hrang hrangte hi tlân bosan kan châk a nitih a hriat avângin kan tlânna tûr lam min kawhhmuh atum thîn. Kan chhiatna tûr thil eng eng emaw tih kan tumtehi bânsan a, ama hnêna tlu lût tawp mai tûrin min duh a.Ama hnên pâna kan tlân tan veleh chawlhna min petu tûr

Page 56: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

111 112

“aw dam dai” (1 Lalte 19:12) chu ngaihthlâk dân min zirtîrdâwn a ni

Elija hian amaha tho chhhuak a, Pathian hnên pantûr pawhin chakna rêng a nei tawh lo. Mahse, Pathianin eileh in tûr a rawn pe a, hetiang hian Pathian chuan chaknathar min rawn pe zêl thîn rêng a ni.

Hetia Juniper thing hnuaia a mut lâi hi chuan atân ni tha a rawn inher chhuak ve tawh ngâi dâwn lo niina hria a; chuvâng chuan thih daih mai a châk hial a ni.

1 Lalte 19:15, 16 leh 2 Lalte 2:11 chhiar la. Elijatâna Pathianin ruahmanna a lo neih chu eng nge ni?

Pathian chuan Elija tân hian ni tha zâwk a lo lainher chhuak leh dâwn a ni tih a hre sa vek a. Pathian duhdân anga nun dân a thiam a, a chawlhna a pawm hunah atân damna a rawn thleng ang. Lal atâna hriak thih tûrte ala neih bâkah, amah thlâktu tûr pawh a thlan a la ngâibawk a. Pathian chuan Elija’n a fapa ang maia a en theihtûr Elisa chanchin hi a lo hre sa vek tawh a ni. Tin, Elijahian rinnain vân ata mei a ko thla leh dâwn a ni tih pawha hre bawk (2 Lalte 1:10). Chuvâng chuan, Elija hi Juniperthing buk hnuaiah beidawngin a thi dâwn rêng rêng lo va,chuti ahnehin vân chawlhnaa châwl tûrin meitawlâilîr lehmeisakawra a khalh zâwk dâwn a ni.

Elija chanchin atang hian eng ang pawhin kan rilruhah mah se, eng tin nge Pathian chaknaa innghat a,beiseina thlah miah lova nun dân kan zir chhuah theihang?

ZIRTÂWPNI August 20ZIR BELHNA: “Kan nunin thil a tawnte hi tâwpin tâi awmtak tak lovin a inthlâk danglam zung zung mai a; hêng thilinthlâk danglamte hi min tihlimtu a nih châng a awm lâiin

min tilungngâitu a nih tum pawh a tam mai. Mahse, hênginthlâk danglam thînte hian Pathian nêna kan inzawmnachu a tidanglam thei lo. Ani chu niminah leh vawiinah pawh,kumkhuain a ngâi reng dâwn a; chuvâng chuan, ahmangaihnaah chuan ngaihngam taka awm mai tûrin minti a ni.”—Ellen G. White, In Heavenly Places, p. 120.

“Isua lam chu thlîr reng la, rinnain ngâwi rêngatawngtâina hlân la, i tawngtâina chu a hria niin i hria emaw,hre lo emaw pawh ni se, a chakna chu chelh tlat ang che. Itawngtâina zawng zawng chuan Pathian lalthutphah a hanthleng chho vek a, a thutiamte hlen ngei thîna chuan azavâiin a lo chhâng vek nia ngâiin tawngtâi chhunzawmzêl rawh. Hma lam panin kal la, i lungngaih châng leh hnualrawih lâi pawhin i thinlungah Pathian fakna hla i sa thodawn nia. Ka lo tawn tawh atanga ka thil hriat ka han hrilhteh ang che: êng chu a rawn thleng ang a, lâwmna chu kantâ a ni ang; chutih lâiin chhûm dumte erawh lâk bo an nive thung dâwn a ni. Chutichuan, min hnuaichhiahtu hlimleh thim chu kal pêlin Pathian awmpuina ni êng mâwi lehfiah takah chuan kan lût dâwn a ni.—Ellen G. White, SelectedMessages, book 2, pp. 242, 243.

SAWI HO TÛRTE:

1. Rilru lama harsatna neite leh nguina (depression)neite hi tanpui dân thiam a har khawp mai thîn a.Hetiang mite hi in kohhrân khân eng tiangin ngetha zâwk leh awmze nei zâwkin an rawng in bâwlsaktheih ang?

2. Pathian hmâah hian thup leh zêp then eng mah neilova inlan hi chu harsa kan ti tlâng thîn khawp mai.Sam lehkhabu hi han chhiar thuak thuak la, Pathian

Page 57: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

113 114

H-8

hmâa Bible ziaktute an inhawn dân leh eng mah zêpthen an neih loh dân i hmu ang. Eng tin nge kankohhran member-te hi Pathian lakah leh member-puite lakah inhawng tak leh zêp nei tît têt lova awmthei tûrin kan puih ang?

3. Kan rilru a hah châng hi chuan tawngtâi a harsathîn khawp mai. Anmahni tân pawha tawngtâi theilote tâwngtâisaknain thil a tih theihzia hi han sawiho teh u.

4. Eng vângin nge rinna chu rilrua hriatna a ni lo tihhi kan hriat reng a pawimawh êm êm? Kan rilru angui vâng emaw, hnual vâng emaw, hlauhthâwn kanneih reng vâng emaw, pawi tihna kan neih vângemaw ringawt hian Pathianah rinna kan nghat lotihna emaw, rinna kan tlachham tihna emaw a nikher chuang lo. Hun eng emaw chhûng tê atân kanngui a, kan hnual a, kan hlauthâwng a, pawi kan ti ani ve mai; chutiang hun chu mi tinin kan tawng vekbawk. Hetiang hunah hian eng tin nge rinnaa thawhchhuah hi harsa viauin lang mah se, thil pawimawhtak a nih le?

5. I nun dân dik lo avânga natna leh dam lohna nei ilo nih ve chuan Isuan a tihdam tâk zeng chanchinatang hian eng ang beiseina ropui tak nge i chharchhuah theih?

ZIRLÂI 9 *August 21–27

CHÂWL HAHDAM TÛRA SÂWMNA CHU

SABBATH CHAWHNU August 21

CHHIAR TÛRTE: Genesis 1, Exod. 20:8–11, Exod. 16:14–31, Deut.5:12–15, Sam 92, Isaia 58:13.

CHÂNGVAWN: “Chutichuan, Pathianin ni sarih nî chu mala sâwm a, a serh ta a, chumi nî-ah chuanPathianin a thil siam zawng zawng, thungawta a siam leh kuta a siamte chu achawlhsan tâk avângin” (Genesis 2:3).

Pathianin lei leh vân a siam lâi kha kan mitthlathiam hlawm em aw? Thim zîng atangin êng a rawn chhuaka, tuifinriatah chuan nunna nei an rawn awm ta a, vânboruakah chuan sava chi hrang hrang an rawn thlâwk tanoh noh bawk a. Chumi zawh chuan thil siam azawngaropui leh danglam ber mai, Evi leh Adama te siam an ni veleh ta. Hêng zawng zawngte a siam dân hi a suangtuah pawhkan suangtuah phâk bâka mak a ni.

Hêng thil zawng zawngte a siam zawh vek hnu hianPathian chuan thil dang tih leh tûr a ngaihtuah a. Tûntuma mi hi chu tuifinriat thûk tak atanga whale rawninvawrhchhuak ang leh sava hmul vâr mâwi takte angahmuhnawm a ni ve kher lo maithei. Ni (day) pakhat, nisarih nî chu a han siam tawp phawt a, chutichuan, chuminî chu ni danglam bîkah a siam leh ta a ni. Keimahni siamchawp thil eng eng emawa mihringte kan inham buai hmadaih atang tawh khân Pathian chuan he nî hi hna kan

Page 58: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

115 116

thawh lâi tâwpsan rihna tûr hun atân leh hlim taka nunkan hmanna tûr atân a lo dah hrang sa rêng tawh a. Heminî hi chuan eng hna mah thawk lovin Pathian thil siammâwi tak takte thlîrin thilpêk tha tinrêngte Siamtu nênchuan hun kan hmang ho thîn dâwn a ni.

Hetianga hun hmang thîn tûra min sâwmna hi nupatuak hmasa berten Eden huan an chhuahsan hnu pawhkhân a la nung reng tho. Pathian chuan he sâwmna hihun rei tak chhûng ding tûrin a duh a; chuvâng chuan a tîratang rêng khân Sabbath hi hun nêna phiar belhbawminchawlhkâr pêng pakhatah a siam tel ve a ni.

Tûn kâr chhûng hian Pathianin ni sarih ni a lo thlenapianga a chawlhnaa lût tûra min sâwmna chu kan zir hodâwn a ni.

SUNDAY August 22CHAWLH HAHDAMNA HMAHRUAITU

A tîrah khân Pathian chu a lo awm sa phawt a.Chutichuan, LALPA Pathianin thu a han sawi a, a sawi angtak chuan thil a lo awm ta a. Êngin chhûn leh zân a thenhrang phawt a; a ni hnihnaah vân leh boruak zau tak lehtuifinriatte chu lo awm se a tih angin an lo awm leh mai a;chumi hnu, a ni thumnaah chuan khawmual leh leia awmchi hnimte hi an lo awm leh bawk. Chutiang chuanPathianin hun ruhrel duangin, khawmualte a han siam a,chumi hnu chuan ni thum chhûngin leia thil awm tûr chihrang hrangte a siam zui leh ta a ni. A ni lî-naah chuanchhûn leh zân thenna ni tûrin vânah khian ênna petu chihrang hrang a dah a. Hmâsâng hnam hrang hrangtethawnthu-in an sawi dân ang lo takin Bible-a thil siam thukan hmuh hi chuan nî leh thlâ leh arsî-te hi pathian an nilo tih chiang takin a sawi. Hêng ênna petu hrang hrangte

hi chu a ni li nî-a lo lang ve chauh an ni a, chu pawhSiamtu’n lo awm rawh se a tih avânga lo awm ve mai an nileh nghâl bawk.

A ni ngana leh ni ruknaa (Gen. 1:20–31) Pathianinthil a siamte hi chu nunna nei leh mâwi tak tak hlîr an nia. Pathianin hmun a siamah chuan sava te, sangha te lehransate an lo awm ta a.

Pathianin a thil siamte a sawi dân hian eng tinnge a thil siamte nihna a târ lan? Genesis 1:1–31 chhiarla.

Lei hi hmun ruak satliah ve mai ni tûra Pathianina siam ni lovin, hmun tha famkim a ni zâwk. Thil siam chihrang hrangten an luah khat a. Hla mâwi taka a thunawnang deuh hian, Pathian chuan ni hrang hranga a thil siamtekha a siam zawh ve leh, “tha” a tih thu a sawi zêl a ni.

Mihringte siam an nih dân leh khawvêla thil siamdang awm vete siam an nih dân danglamna chu eng ngeni? Genesis 1:26, 27 leh Genesis 2:7, 21–24 chhiar la.

Pathian chu a thu hniam a, hlum hmang chuanmihring taksa ruangâm tûr a han duang a. Ama anpui lehamah ang taka mihringte siam an ni hi Pathianinmihringte a hmangaihzia leh amah nêna an inhnaihziatilangtu a ni. Pathian chu a han kûn a, Adama hnârkuaahchuan nunna a thaw lût a, tichuan, Adama chu mi nung alo ni ta. Adama nâkruh atanga Evi siam a ni pawh hian thilsiam chawlhkârah khân thil pawimawh tak dang pakhat arawn belhchhah ve leh bawk a. Inneihna hi mihringte tânaPathianin a lo ruahman sa ve rêng niin, “hmeichhia”(Hebrai tawngin, ’ishshah an ti a) leh “mipa” (Hebrai tawngin,’ish an ti a) inkâra inzawmna thianghlim leh inrin tawnnnaa ni.

Page 59: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

117 118

Tûnah chuan eng kim siam zawh a ni ta. Pathianinni ruk chhûnga a siam thil chi hrang hrangte chu a hanthlîr a, tha a ti hle mai. A thunawn pawh: “Tichuan,Pathianin a thil siam tinrêng chu a han en a, ngâi teh, thaa ti êm êm a” (Gen. 1:31) tih a ni.

Bible-in thil siam thu a sawi dân hi Pathian Thu-in a kaihhruai loh mihringten a zirtîr ve dân nên chuaninpersan tak mai a ni a. Hei hian thutak hre thiam tûrchuan Pathian Thu-a kan innghah a ngâi hle a ni tih engtin nge min hriattîr le?

THAWHTANNI August 23CHÂWL TÛRA THUPÊK CHU

Thil siamte chu an “tha êm êm” pawh a ni maitheie; mahse, a la famkim rih lo tlat. Thil siam hna chu Pathianchawlhna nên leh a bîk taka ni sarih nî Sabbath malsâwma nihna nêna khâr a ni a. “Chutichuan, Pathianin ni sarihnî chu mal a sâwm a, a serh ta a, chumi nî-ah chuanPathianin a thil siam zawng zawng, thu ngawta a siam lehkuta a siamte chu a chawlhsan tâk avângin” (Gen. 2:3).

Sabbath hi Pathian thil siamte zînga mi ve tho a nia. Dik tak phei chuan, thil siam hna-in a vâwrtâwp athlenna a ni. Pathian chuan chawlhna siamin, mihringten(hetih lâi hi chuan Evi leh Adama-te nupa kha an la ni rihmai a) an ni tin hnathawhte an chawlhsan a, anmahniSiamtu nêna an chawlh hahdam ho theihna tûr hmun pawha buatsaihsak bawk.

Vânduaithlâk takin, he khawvêlah hian sual a lolût a, sual chuan eng kim a rawn chawk buai ta vek mai ani. Pathian nên hmâichhana an inbiak thin pawh kha tihchhawnzawm zêl theih a ni tawh lo va. Na hrehawm taktuara nau hrin te, hah taka hna thawh te, inlaichînna chhe

mai thei leh dawrâwm tak neih te leh a dangte chu sualatlu tawh khawvêla chêngte chan a lo ni ta. Nimahsela, hêngthil duhawm lo chi hrang hrang kârah hian Pathian siamSabbbath hi siam kan ni tih chhianchhiahna nung reng ala ni chhunzawm zêl tho a, chu mai chu ni lovin, siam tharleh kan la ni dâwn tih min rin ngamtîrtu pawh a ni bawk.Suala tlûk hma mihringte khân Sabbath hi an mamawh anih chuan, keini phei chuan kan va mamawh lehzual dâwnem?

Kum tam tak hnu, Pathianin Aigupta sal an nihnatanga a fate a chhanchhuah lâi khân an hnênah he nidanglam bîk hi serh thîn tûrin a rawn hrilh nawn leh a.

Exodus 20:8–11 chhiar la. He lâi thu hian Sabbathpawimawhna leh thil siam hna thawh a nih dân lehSabbath inzawmna eng nge a sawi le?

He thupêk hmang hian Pathian chuan kan tobulhre reng tûrin min hrilh a. Mi thenkhatin mihringte hileilunga thil awm sa inlûm lêt thutin tihpalh thil thu-a a loawmtîr kan ni tia an sawi hi chu thil âwihawm lo tak a ni.Chutiang ni lovin, Pathian anpuia siamte kan ni zâwk a.Pathian nêna inpâwl ho thei tûra siam kan ni. Chutiangchu ni mah se, Israel mite pawh kha sal angin, hlutna pawhnei ve lo ang maiin chhawr an ni thîn a. Chuvâng chuanSabbath ni tin khân, an nihna dik tak, Pathian anpuia siammihringte an ni tih chu hre thar zêl tûra sâwm an ni.

“Sabbath hi Pathianin thil siam hna a thawk a nitih hriat rengna nî a nih avângin Krista hmangaihna lehthiltihtheihna lantîrtu a ni.”—Ellen G. White, Desire of Ages(Chatuan Nghahfâk), p. 281.

Ni ruk chhûngin khawvêla thil awmte siam a nitih thurin pawimawhzia hi ngaihtuah la. Kan thurinzîngah hian hemi ni lo thurin dang, a hriat rengna atâna

Page 60: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

119 120

Pathianin chawlhkâr tin kan nun hmun sariha then hmunkhat dah hrang ziah tûra thu min pêk a awm ve rêng rêngem? Hemi chauh pawh hian kan tobul, Genesis lehkhabu-a kan hmuh dân ang hi hriat reng a pawimawhzia eng tinnge min hrih le?

THAWHLEHNI August 24THIL THAR DANGLAM TAK

Kum 40 chhûng zet thlalêra an vahvaih hnu khânAigupta rama an awm lâi chanchin pawh hre mumal tawhlo thang thar zâwkte an lo chhuak a. Anni hi chuan an pileh puten an tawn loh harsatna lian tak an tâwk ta. Hêngthang thar zâwkte hian an pi leh puten rinna an tlâkchhamthinzia kha an hre vek a, chumi avâng chuan an pi lehpute an thih mang thak thlengin thlalêrah an vahvaih angaih ve phah ta a ni.

Awmhmun an khuarna apianga hmun lailî lâi berahkhân in biakna puan in hûng zêlin, chu puan in chu Pathianawmpuina an chang a ni tih an hriat theih nân chhûmin arawn tuam mup thîn a. Chhûm chu a kian ve leh hmundangah awm hmun hran an khuar leh zêl thîn. He chhûm,chhûna daihlim siamsaktu leh zâna lumna petu hiPathianin anmahni a hmangaihzia leh ngaihsakziahriattîrtu a ni.

Israel-ten Sabbath nî-ah chuan chawlh zêl tûr a nitih an hriat theih nâna Pathianin chhinchhiahna dang apêk kha nge nge ni? Exodus 16:14–31 chhiar la.

Mi tam zâwkte sawi thin dân kalh zâwng chiahinhêng Bible chângte hian Sinai tlânga dân pêk an nih hmâkhân ni sarih nî Sabbath hi an lo serh tawh thîn a ni tih ansawi a.

Exodus 16:14–31-ah hian eng nge thleng le?Pathianin an ei atâna a pêk chaw danglam tak mai

kha Siamtu-in a thil siamte a enkawl zui zêlzia ni tinahriat nawntîr zêltu a ni a. Chutiang chuan, mita hmuh theihleh kuta khawih theih ngeiin an mamawh a phuhrûksakthîn. He chaw mak tak mai hi tûk tin vân atangin a lo tlathîn a; mahse, nî a lo tlângsân veleh a tui ral leh nghâl zêlthîn thung. A tûk lam atâna an lo chhar khâwl apiangin anni khat tla bâk zawng kha chu a lo lung a, a lo rimchhe vekvek thîn bawk. Chutih lâiin, Zirtâwpni erawh chuan a lehhnih an chhar ziah thei thung a, Sabbath nî-a ei atâna andah that chu mak tak maiin a thar sar reng mai a ni.

Hetih lâi vêl hian Israel-te khân biak bûkrawngbâwlna tan tawhin, Leviticus leh Numbers-a kanhmuh serh leh sâng dân chi hrang hrangte pawh hi ankalpui tawh bawk a. Chutiang chu ni mah se, kum lamaupa tawh tak Mosia khân mi zawng zawng chu ko khâwminan hnam chanchin kal tawhte chu a hrilh nawn leh a,Pathianin a pêk dân chi hrang hrangte pawh kha a hriattîrnawn leh vek bawk a ni (Deut. 5:6–22 en la).

He chhua thar hi a tâwp a tâwpah chuan Ram Tiamlût mai thei dinhmunah an lo ding ta. An hruaitu pawh midang an ni ve thung tawh dâwn a, chutih lâi chuan Mosiakhân tute nge an nih a, eng nge an hnathawh tûr tih chuhre reng se a duh hle a ni. An thlahtuten thil an lo tihsualtawh angte kha anni chuan ti ve lo se a duh a. Chuvângchuan Pathianin dân a pêkte pawh kha a hrilh nawn lehvek a. Kanan rama lût tawh mai tûr he chhuan hian antheihnghilh loh nân Thu Sâwm Pêk kha a sawi nawn lehkher a ni.

Isua lo kal lehna hi kan thih atanga rei vak lovaha lo thleng chawpchilh nghâl deuh mai niin kan hre theuhdâwn a. Chuti a nih chuan, a lo kal lehna hi eng tik lâi

Page 61: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

121 122

paw’n a hnâi reng a, kan lo suangtuah thin dân âi pawhina lo hnâi lehzual hle tihna a nih chu. Eng tiangin ngeSabbath serhna hian Pathianin kan tâna thil a lo tihtawhte ni mai lovin, a lo kal leh huna min la tihsak lehtûrte pawh mi a hriattîr le?

NILÂINI August 25CHAWLHNA CHHAN TÛR DANG

Israel mite hi tûnah chuan Jordan lui chhak lamahan inkhuar mêk a. Basan lal Oga ram leh Amor-ho lalpahnihte ram chu an lâksak tawh nghe nghe. Hetih lâihun pawimawh tak maiah hian Israel mipuite chu Mosiana ko khâwm leh a, Sinai tlânga an thlun tâk thuthlung khaan thlahtute tân chuah ni bîk lovin, anmahni tân pawh anih ve tho thu a hrilh nawn leh a. Chumi zawh chuan, ThuSâwm Pêk hi anmahni thatna tûra siam a a nih avânginzâwm ngei se a duh thu a hrilh nawn leh bawk a ni.

Exodus 20:8–11 leh Deuteronomi 5:12–15 hikhâikhin la. Sabbath thupêk an sawi dânah hian eng ngea inan lohna awm?

Sap tawng Bible-ah chuan,Exodus 20:8-a kan hmuhSabbath thupêk hi “Hre reng rawh” (NKJV) tih tawngkamnêna bultan a ni a. Chutih lâiin, Deuteronomi 5:12 erawhchu “Vawng rawh” (NKJV) tih tawngkam nêna bultan a ni vethung. “Hre reng rawh” tih tawngkam chu a hnu deuhahsawi lan a ni ve leh tho a (Deut. 5:15). He lâi chângah hiansal an lo nih tawh thin thu kha hre reng tûra hrilh an ni.Anni chhuan tak hi chu sal an nih tawh loh hnua lo piangleh seilian ni mah se, an pi leh pute kha mak tak maiachhanchhuah lo ni lo ta se chuan, sal la ni ve tho tûr an nia. Sabbath thupêk hi khawvêla thil awmte siamtu Pathian

tho kha anmahni chhanchhuaktu pawh hi a ni tih hriatnawntîr thîntu tûr a ni: “LALPA i Pathianin chuta ta chu kutchak tak leh bân phara a hruai chhuah che i ni tih hrereng rawh” (Deut. 5:15).

He thu hi a tum hnihna atâna Kanan ramri depaawm mêk Israel-te dinhmun tawn mêk nên khân a inremhle a. Hemi hma kum sawmli vêl ral taah khân an pi lehpute chu an lo hlawhchham lailet dêr tawh a nih kha. An pileh puten Aigupta mite laka tlân chhuak tûra theihna annei lo ang chiah khân anni pawh hi Kanan ram hneh tûratheihna eng mah nei lo an ni a. “Kut chak tak” leh “bânphara” rawn che thîn Pathian tanpuina an mamawh hle.

Sabbath serh chhan tûr dang pakhat kan hmu lehta a. Pathian chu chhanchhuaktu Pathian a nih avânginIsrael-te hian Sabbath nî chu an serh tûr a ni (Deut. 5:15).

Deuteronomi 5-a Sabbath thupêk kan hmuh hiExodus 20-a serh chhan tûr a sawi nên hian danglam mahse, thil inpersan tak chu a ni chuang lo. A nihna takahchuan, Aigupta ram atanga Israel-te hruai chhuah an nihnakha siam thar leh a nih tanna chiah niin, Genesis-a thilsiam thu kan hmuh nên hian a nihphung chu inang tak ani a. Chhanchhuah ni ta Israel mite kha Pathian thil siamtharte an ni (entîr nân, Isaia 32:15 chhiar la).

Tin, Aigupta ram atanga Israel mite an chhuahna(Exodus) hi sual sal nihna atanga zalênna (tlanna)chhinchhiahna anga hman a nih avângin, Sabbaththupêkah hian mihringte siam kan nihna leh tlan kannihna chhihchhiahna kan hmu ve ve a. Chuvângin,Sabbath hian kan Siamtu leh kan Tlantu min kawhhmuha ni.

Johana 1:1–13 chhiar la. Hêng chângte hian kanSiamtu leh Tlantu a nihna anga Isua chanchin an sawichu eng nge ni?

Page 62: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

123 124

NINGANI August 26SABBATH SERHIN

Pathian hian a mite chu Sabbath serh tûrin thu ape a. Bible hian eng tiang chiaha serh tûr nge tih chu minhrilh kîlh kêlh lo nachungin, tualthat lo tûr leh rûkru lotûra min hrilhna thupêkte nên hian an pawimawh dân ainang tlâng vek a ni.

Sabbath nî-ah hian eng ang boruak nge kan siamang a, eng thilte nge kan tih thin ang? Sam 92 leh Isaia58:13 chhiar ang che.

Sabbath serh tih awmzia chu Pathianin min siamavâng leh min tlan avânga lâwmthu sawi tihna a ni a,Sabbath nî chuan ngui hmêl pui lovin, Lalpaah chuanhlimin kan lâwm zâwk thîn tûr a ni.

Sabbath nî serh tûr a ni tih hriat rengna chu nisarih nî-ah chauh a intan thîn tûr a ni lo va. Sabbath hmasaber pawh kha thil siam chawlhkârin a vâwrtâwp a thlen nîa ni angin, keini pawhin chawlhkâr tluanin “Sabbath nî hikan hre reng” tûr a ni a, Sabbath a lo thlena “thianghlimtaka kan serh” theih nân leh kan ni tin hnathawhte kan lochawlhsan rih theih nân ruahmanna kan lo siam lâwk bawkthîn tûr a ni. Chawlhkâr tluana lo inbuatsaih lâwk leh, abîk takin, Zirtâwpnia (Marka 15:42-ah chuan “Inrinni” tiadah a ni)lo inbuatsaih hi ni bîk a nih ang taka nuama kanhman theihna tûra thil pawimawh êm êm a ni.

Leviticus 19:3-in Sabbath serh chungchânga thilpawimawh tak a sawi lan chu eng nge ni?

Sabbath serh tih awmzia chu kan nu leh pa, unauteleh chhûngkhatte bâkah, kan thenrual thate nêna kaninlaichîn tawnna tihthat chhoh zêl a ni a. Chhûngkuaa

inpâwl hona tha tak kan neih theih nân Pathianin hunmin pe a, chu hunah chuan kan chhiahhlawhte leh kanran vulhte pawh an châwl ve thîn tûr a ni (Exod. 20:8–11 enla). Sabbath leh chhûngkua chu thil kal kawp tlat a ni si a

Chawlh hahdam leh chhûngkuaa hun hman ho tehi thil pawimawh tak chu ni tho mah se, Sabbath serh tihawmzia chu kan kohhran member-puite nêna Pathianchibai bûk hona pawh a ni tho bawk. Isua pawh kha he leiaa awm lâi khân biak inah a inkhâwm ve thîn a, hunhmangtu-ah te pawh a tang ve thîn nghe nghe a nih kha(Lev. 23:3, Luka 4:16, leh Heb. 10:25 en la.)

Chawlhkâr tluanin kan ni tin hnaahte buai hle thînmah ila, kan thinlung chhûngril takah chuan Sabbathchawlhna dik chan châkna leh kan Siamtu nêna inpâwlnatak neih duhna a awm tho a. Kan ni tin hnate kan chawlhsândân tûr leh Pathian nêna hun hman dun a, amah nênakan inlaichînna châwm nun zêl dân tûr te chu a hma daihatanga kan lo ruahman lâwk thin a tûl a. Chutiang chuan,Sabbath chawlhna dik tak chu kan lo chang thei ang.

Sabbath chawlhna hi eng tiangin nge i lo chan vetawh a, Sabbath serhnain malsâwmna a thlente chu i lochang ve tawh rêng em? Eng tiang kawngtein nge a nihdân tûr ang taka thianghlimin i lo serh ve theih ang?

ZIRTÂWPNI August 27

ZIR BELHNA: “Eng mah lo atanga Pathianin thil a siam ani tih hriat rengna Sabbath hi mihringte hnêna pêk a ni a.A kutchhuakte-ah hian amah chu an hmuh theih a ti a ni.. . . He chawlh hahdamna ni thianghlim takah hian nidangtea kan tih thin âia nasa zâwkin thil siamtea Pathianthuchah awmte chu kan zir uar lehzual thîn tûr a ni a. . . .Thil siamte zînga kan awm tam poh leh Kristan min

Page 63: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

125 126

awmpuina chu chiang lehzualin kan lo chang a, kanthinlungah a thlamuanna leh hmangaihna chuan ringzâwkin thu a sawi bawk ang.”—Ellen G. White, Christ ObjectLessons (Krista Tehkhin Thute), pp. 11, 12.

“Aigupta bâwih nihna atanga Lalpan Israel mite ahruai chhuah chhan pawimawh tak pakhat chu a Sabbaththianghlim serh thei se a tih vâng a ni. . . . Mosia leh Aronate khân Sabbath thianghlimzia hi Israel mite hnênah khânan sawi thar leh ngei a ni tih a hriat theih a, a chhan pawhPharaoa khân anni pahnih hnênah hian, ‘Nangni’n an[Israel mipuite kha] phurrit phur chu in chawlhtîr mai a’Exodus 5:5 tia a sawi vâng a ni.

“Amaherawhchu, Sabbath serhna hi Aigupta ramabâwih an nih thinzia hriat rengna chu a ni lo va. Thil siamhna thawh hriat rengna a nih avânga serhnaah chuanSabbath an serh theih loh phahna Aigupta rama rahbehaan awmna lak ata chhanchhuah a nihna pawh a tel ve a nizâwk. Chutiang chiah chuan, bâwih a nihna atangachhanchhuah an nihna chu an thinlungah châm rengin,mi rethei leh rahbeha awm te, pa nei lo leh hmeithâitengaihsak duhna rilru puttîrtu a ni ve tûr a ni.”—Appendixnote in Ellen G. White, From Eternity Past, p. 549.

SAWI HO TÛRTE:

1. Kristiante zînga thenkhat chuan, Adventistthenkhatte pawh telin, evolution hi Pathianinkhawvêla thil awmte siamna hmanrua atân a hmang(theistic evolution) niin an ngâi a. Eng tiangin ngeSabbath hian chu ngaih dân chu Seventh-dayAdventist thurin nên hian inkalh tlat a nihzia alantîr? Pathian Lehkhabu chuan Sabbath hi ni rukchhûnga thil a siam zawh hnua tihthianghlim a ni

tih a sawi a, chuti a nih chuan, kum maktaduai tamtak hnua nunna lo awm tanna hriat rengna atâna nisarih ni lo serh thianghlim ve ngawt chu a tûlna aawm dâwn em ni?

2. Mi thenkhat chuan a nî-a hi a pawimawh ber lo,chawlhkâr khata ni khat chawlh hi a tha tâwk hleniin an sawi thîn a. Eng tin nge i chhân ang? Kawnglehlamah chuan, Isua hi kan Sabbath chawlhna chua ni a; chuvângin eng nî mah hi chawlhna nî atânaserh a tul hran lo ve ti an awm leh bawk a. Anni pawhhi eng tin nge i chhân ang?

3. Eng tin nge thianghlim taka Sabbath serh hi zalênnaleh bâwih atanga chhuahna chhinchhiahna a nihtheih? Eng tin nge Sabbath thupêk hi kherkhiap takakan kalpui loh nân kan invên ang?

4. Mi thenkhat chuan Sabbath serh hi mahni thil thatih rinchhana vânram kâi tumna kawng ni âwmin ansawi thîn a. Chutianga an sawi thin chhan chu engnge ni?

Page 64: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

127 128

ZIRLÂI 10 *August 28–September 3

SABBATH CHAWLHNA

SABBATH CHAWHNU August 28

CHHIAR TÛRTE: Gen. 1:26, 27; Gen. 9:6; 2 Pet. 2:19; Rom 6:1–7;Exod. 19:6; Johana 5:7–16.

CHÂNGVAWN: “Ni ruk hna thawh tûr a ni a, ni sarih nîerawh chu urhsûn taka lâk chawlhna,inkhâwmpui thianghlim a ni; eng hna mahin thawk tûr a ni lo: in awmna apiangahLALPA tân chawlhnî a ni” (Leviticus 23:3).

Ni sarih nî Sabbath hi serh a tûl kher lo titute’nhnialkhân chi hrang hrang an vawrh chhuahte chu kanhre hlawm âwm e a. Isua khân chawlhnî chu Sabbathatangin Sunday-ah a thlâk tawh alâwm tih te, Isua khânSabbath hi a tibo tawh tih te, Paul leh tirhkoh dangte khânIsua thawhlehna châwimâwi nân ni sarih nî Sabbath hiSunday-in an thlâk tawh alâwm tih te leh a dang dangte ansawi thîn a ni ti r’u? Tûn hmâ kum eng emaw ti ral taatang khân hnialkhân thar danglam deuh hlek an rawnvawrh chhuak leh bawk a, entîr nân, Isua hi kan Chawlhnî(Sabbath) chu a ni a; chuvângin eng nî mah hi serhthianghlim hranpa a tûl tawh hran chuang lo tih te’n ansawi thîn. Tin, ni sarih nî-a chawlh hi mahni thil tha tihrin chhana vânram kâi tumna ang deuh nia lo sawi tâwkpawh an awm bawk.

Hetih lâi hian, Kristian thenkhat chuan chawlhnaleh chawlhnî atâna ni hman tûr chungchâng hi an rawn

ngaihven thar riau mai bawk a. Mahse, chûngho pawhchuan chawlhna nî atâna hman tûr chu Sunday hi a nimai an tih loh pawhin, eng nî pawh hi hmang ila a pawi lovek an ti leh tho thung. Bible-a chawlhni chungchângsawina thute hi an duh lâi lâi la chhuakin, chawlhni serha pawimawhzia an sawi ve leh chiam mai thîn a ni ber.

Keini Seventh-day Adventist-te hi chuan Pathianinmin pêk thatna dân hi a la nung reng a, tin, a ziak angathupêk palîna zawm hi thupêk pangana, parukna, pakhatnaleh a dangte zawm ang bawkin vânram kal beisei vânga tihchi a ni lo tih kan hre chiang hle a.

Tûn kârah hian Sabbath thupêka Pathianinchawlhna min pêk chungchâng leh a pawimawhna hi ngundeuh zâwkin kan thlîr ho dâwn a ni.

SUNDAY August 29SABBATH LEH THIL SIAM

Thu Sâwm Pêkte zîngah thupêk palîna chiah hi “Hrereng tawh” tih tawngkam nên a intan a. He thupêk hi “Rûki ru tûr a ni lo tih hre reng rawh” tih emaw, “I awt tûr a nilo tih hre reng rawh” tih emaw a ni lo. “Ni sarih nî . . . hrereng rawh” tih chauh a ni.

“Hre reng” tih tawngkam leh chanchin kal tawh hithil inzawm tlat a ni a, hun liam tawha thil thlengah khâneng emaw kan hriat reng atâna tûl a awm a ni tih minngaihruattîr thîn. Chutianga kan hre reng a nih chuan kanlo inzawm ta thîn a, “Sabbath nî hi thianghlim taka serhtûr a ni tih hre reng rawh” tih thu pawh hi thil siamchawlhkâra thil thlengte nên khân a inzawm tlat a ni.

Genesis 1:26, 27 leh Genesis 9:6 chhiar la. Hêngchângte hian mihringte hi thil siam danglam bîk, leiaPathian thil siam dang awm vete nêna inang lo tak kan

Page 65: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

129 130

H-9

nih dân eng tin nge min hrilh? Eng vângin nge thil siamdangte nêna kan danglamna chu kan hriat thiam apawimawh êm êm?

Khawvêla thil awmte hi Pathian siam vek a ni tihkan hre reng a nih chuan Pathian anpuia siam kan ni tihkan hre reng tihna a ni a. Thil siam chanchinah hianPathian anpuia siam ni ve thil dang an awm thu sawi lan ani lo. Thil chiang êm êm ni ta chu, keini mihringte hi leiathil siam dang awm ve-te lakah hian kan danglam hle a,ransa thenkhat nên hian kan DNA inanna lâi eng emawchu lo awm tho mah se, kan hrang bîk a ni. Tin, mi tamtakin an sawi dân anga zâwng changkâng tak emaw,chutiang ransa atanga lo insiam danglam chho zêl emawlah kan ni hek lo. Pathian anpuia siam kan ni a, hekhawvêla Pathianin a siam awm zawng zawng zîngah hiankan danglam bîk êm êm a ni.

Eng tiangin nge thil siam thu hian thil siamtenêna kan inlaichîn dân min hriattîr le? Genesis 2:15, 19chhiar la.

Pathianin kan khawvêl hi a siam a ni tih kanhriatna hian thil siamte chunga kan mawhphurhna minhriattîr a. Thil siamte chunga “thuneitu” ni tûra tih kanni. Mahse, thuneitu kan ni e tih avâng hian kan duh chuankan tichhe thei tihna chu a ni lo. Pathian âiawh kan nihnaanga rorêl tûr kan ni a. Pathian ni se a tih tûr angin leilungathil awmte hi kan enkawl tûr a ni.

Ni e, sualin thil eng kim hi a tikhaw lovin a tibuaivek tawh ngei a; mahse, he lei hi Pathian thil siam a nihnaa lo bo chuang lo thung. Chuvâng chuan, kan nawm amâkakan tihchhiat a thiang chuang lo rêng rêng a, mi tam takinan chîn kan mihringpuite tihnat leh lek phei chu tih lohtawp tûr thil a ni.

Pathian chu Siamtu a ni tih hriat rengna a nihmai bâkah, eng tiang kawngtein nge Sabbath serhna hiankan chhehvêla thil awmte enkawltu tha tak kan nih atûlzia hre thei tûrin min puih le?

THAWHTANNI August 30ZALÊNNA LÂWMIN

A hma lama kan lo sawi tawh ang khân, Sabbath hithil siam chawlhkâra ni pakhat ve mai chauh a ni lo. ThuSâwm Pêk kan hriat vawi hnihnaah chuan Mosian thlalêrakum 40 chhûng zet Israel mite an vahvaih dân a sawi a.Hemi tum hian thianghlim taka Sabbath serh a tûlna chhana sawi chu thil siam hriat rengna a nih vâng ni lovin,Aigupta rama sal leh bâwih an nihna ata zalênna an lo chantâk hriat rengna niin a sawi ve thung (Deut. 5:12–15).

Vawiinah hian Aigupta bâwih chu ni ve tawh lo mahila, bâwih nihna chi dang la hmachhawn thei vek erawhkan la ni tho thung a, chûngte chu an tawrhhlehawm theihlawm hle nghe nghe bawk.

Tûn lâi huna bâwihna nihna chi dang kanhmachhawn chu eng engte nge ni? Genesis 4:7, Hebrai12:1 leh 2 Petera 2:19 chhiar la.

Sabbath hi sual sala min phuar bettu thil chi hranghrangte lak ata zalênna kan lo neih tâk lawmna a ni.Sabbath nî-ah hian sual lak ata zalênna a awm a ni tihhriattîr kan ni a; mahse chu zalênna chu keimahnithiltihtheihnaah lovin, rinna azâra kan hnêna pêk Pathianthiltihtheihnaah zâwk a ni. Tin, he zalênna hi keimahnihlawh chhuah a ni lo tih hriattîr kan ni bawk. Israel hnamchhûngkaw tina an fa tîr theuhte kha Aigupa ram an

Page 66: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

131 132

chhuahsan hma zâna an talh berâmno thisen an kawngalu chunga an tah khân a chhandam a (Exodus 12). Keinipawh hi Berâmno thisenin a chhandamte niin, Krista Isuaakan tâ lo ni ta zalênnaah chuan kan lo kal thei ta a ni.

Rom 6:1–7 chhiar la. Heta Paula thu sawiah hianSabbath-in min neihtîr tawh nêna inzawm eng thil ngeawm le?

Deuteronomi 5:15 thu inchheh chho dân—”Nangpawh Aigupta ramah khân bâwih i ni tawh a, Lalpa iPathianin chuta ta chu kut chak tak leh bân phara a hruaichhuah che i ni tih hre reng rawh” tih thu hian Israelmipuite chu anmahni tâna Pathian hnathawh lehthiltihtheihnain a chhanchhuak a ni tih a hriattîr nâwnleh a. Keini Kristiante phei chuan keimahni tâna Kristahnathawh leh thiltihtheihna chauhin sual lak ata minchhandam a ni tih hi kan hre chiang lehzual hle tûr a nidâwn lo’m ni?

Sabbath thupêk hian a thiltihtheihna bân hmangaPathianin kan tâna chhandamna a lo hlawh chhuah tawhahchuan châwl mai tûrin min hrilh a. Pathian chu Siamtuniin, min siam thar leh tûr paw’n amah chu kan ring theia. Tin, keimahni chhûnga hna a thawh kan phal a nihphawt chuan tûnah ngei pawh hian sual bâwih nihna atamin chhuah zalên thei a ni tih kan hriat reng avânginkeimahni thil tha tih hmanga felna hlawh chhuah tumnalak ata tihzalên kan lo ni ta bawk a ni.

Sual bâwih nihna kawnga i thil lo tawn tawhte chueng nge ni? Isuaa pêk kan nih sual bâwih nihna atazalênna thutiamte chu eng tin nge keimahni tân theuhkan hman tangkâi theih ang?

THAWHLEHNI August 31I INA HNAM DANG CHÊNG VE-TE

Exodus 19:6 chhiar la. He lâi thu hian hmân lâiIsrael-te dinhmun pawimawhzia eng nge min hrilh le? (1Pet. 2:9 pawh en bawk la).

Israel-te kha Pathian thuthlung neitute ni tûraAigupta ram ata koh chhuah an ni a, koh a nihnaah khânlo rinawm se chu khawvêlah hian chanchin tha puanchhuah vek a ni tawh ngei ang. Pathianin a vohbîk leh angaihsak êm êm hnam niin hamthatna tam tak a pe a,chutih rual chuan an kovah mamawhphurhna pawimawhtak a nghat bawk a ni.

Exodus 23:12 chhiar la. Hetah hian eng thil dangnge thleng awm? He lâi thu hian Pathianin Israel mi nive lo hnam dangte a hmuh dân eng tin nge min hrilh le?

Mi tam tak chuan Sabbath hi mi zawng zawng tânasiam a ni tih an hre thelh hlauh mai pek a. Mite ngaihsual tlânglâwn ber chu Juda-te tân chauha siam alâwm tihhi niin, mahse chu ngaih dân chu Genesis 1 leh 2-ah hiana dik lohzia chiang taka pho lan a ni. A thu hrimin, mizawng zawng hi Pathian siamte vek kan ni a; chuvângin,mi zawng zawngin Sabbath hi kan hre reng tûr a ni.

Sabbath-in a kan tâna entîr a neih chu kan rilru-ah kan hre reng tûr a nih tho rualin, mi dangte chungchângmin hrilh pawh hi kan hriat tel a tûl khawp mai bawk. Anihna takah chuan, Sabbath nî-a kan chawlhna leh kanSiamtu leh Tlantu nêna kan inlaichînna hian thlîr dântharin mi dangte min thlîrtîr nghâl tûr a ni a. Keimahnimin Siamtu Pathian vêkin a siam, min hmangaihtuPathian vêkin a hmangaih leh kan tân nun hlântu Pathianvêkin a nun a hlan chhante an ni tih kan hriat a ngâi.

Page 67: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

133 134

Kan hmuh tâk ang khân (Exod. 20:10, Deut. 5:14), kanchhiahhlawh/hlawhfa chhawr te, ram dang mi te leh kanran vulhte chenin Sabbath nî chuan an châwl vek zêl tûr ani.

An zînga chêng ve hnam dang, Israel-te hnêna pêkthuthlung thutiamte la chang ve lote pawhin Sabbathchawlhna an chên ve-na chuan an rilru-ah nasa takin thua sawi dâwn tihna a ni a. Mihringte chauh ni lovin, rantepawh hi dik lo taka chhawr emaw, tihnawmnah emaw rêngrêng tûr a ni lo. Hebrai mite chu (keimahni pawh kan ni vetho a) chawlhkâr tin hian mi dangte nêna inang tlâng vekan (kan) nihzia hrilh thar zêl an (kan) ni a, mi dangtendawn ve loh malsâwmna leh hamthatna eng eng emaw lodawng bîk pawh ni mah ila, chhûngkaw pakhata mite vekkan ni tho a; chuvâng chuan mi dangte hi zah takin kanen thîn tûr a ni.

Eng tin nge nangma Sabbath serh dân kha Sabbathserh ve lote tân pawh malsâwmna a lo nih theih ang?Chumi awmzia chu, eng tin nge Sabbath hi mi dangtehnêna thu hretu nihna hmanruaah i hman theih ang?

NILÂINI September 1

Sabbath nî-a mi dangte rawngbâwlsak hi Pathianchâwimâwina a ni

Thuthlung Thar lehkhabute ziah a nih hun lâikhawvêla sakhaw hruaitute khân Sabbarh serhna hi thiamthil pho lanna ang deuh chauhah an chhuah ti tih pek a.Thianghlim taka Sabbath an serh theihna tûr nia an rinkhapna dân chi hrang hrang an siam teuh mai a nih kha.

Chûng an dân siamte zîngah chuan Sabbath nî-athil phuar emaw, thil phuar phelh emaw phal loh thu te, la

zâi phelh phal loh thu te, meikâng tihhmih phal loh thu te,mi mal tu emaw hnên atanga vântlâng hmuna thil thiarsawn phal loh thu te, hmun pakhat atanga hmun dangathil thiar sawn phal chin siam thu te pawh a tel.

Isua lakah khân eng thubuai nge an siam? Johana5:7–16 chhiar la.

Isuan thil mak ropui tak a tih zawh chiah leh, hedamlo hnêna zalênna a pêk tâk chungchâng kha chungaihtuah duh miah si lovin, damna lo châng ta-in Sabbathnî-a a puanthuah a keng kha an ngaimawh êm êm thunga. He ni danglam bîk hi eng tin nge “Sabbath Lalpan” (Marka2:28, NKJV) a hman tangkâi tih lam chu hmu duh lovin,anmahni dân siam chawp kha kenkawh an tum ruh êmêm ringawt mai a ni. An tihsual ang hi keini chuan kantih ve loh nân kan fîmkhur a tûl khawp mai.

Eng tin nge Isaia 58:2, 3 hian Pathianin Sabbathserh dân tûr dik nia a sawi chu min hrilh le?

Pathian hian chibai bûkna thawrawng emaw,thianghlimna ngâwichâwi emaw a duh lo. A miten mi dang,a bîk takin hnehchhiaha awm leh ngaihsak hlawh zo lotean tanpui lâi hmuh a duh a ni.

Chutiang a nihzia chu heti hian chiang takin Isaiakhân a lo sawi a: “Chawlhnî bawhchhe lo tûra ka nithianghlima i duhzâwng ti lo tûra i kephah chu i hawi kîrtîra,chawlhnî lâwmawm i tiha, LALPA ni thianghlim chu zahawmi tiha, mahni kawng zawh lova, mahni nawmsak bâwl lova,mahni thu sawi lova i châwimâwi chuan LALPA chungahchuan i lâwm ang a, leilung hmun sângahte chuan kachuantîr ang chia; i pu Jakoba rochun thilin ka châwmang che: LALPA kâ chuan chu chu a sawi tawh a ni” (Isa.58:13, 14) tiin.

Page 68: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

135 136

Mahni “nawmsakna” ûm (Isaia 58:13, NRSV-ahchuan “mahni duhzâwng ûm” tia lehlin a ni ve thung) tihhi “Sabbath rap bet” tihna tluk a ni a (NRSV). Mihringtentih kan châk thilte hi Pathianin Sabbath nî-a ti se min duha ni hlawm lo tlat. Hrehawm tuarte, bâwiha tângte, riltâmteleh saruaka awmte, thim hnuaia lêngte leh tu ma hriathlawh ve phâk lote chu ngaihsak tûra koh kan ni a.Chawlhkâr ni dangte ang lo takin Sabbath nî hi chuankeimahni chauh kan lo inngaihtuahna thin rilru atangachhuak tûr leh, keimahni leh keimahni mamawhte âiami dangte leh mi dangte mamawh chu min ngaihtuahtîrzâwk tûr a ni.

NINGANI September 2PATHIAN TÂ KAN NI TIH CHHINCHHIAHNA A NI

Indopui Pahnihna lâi khân England mipuite chuanGerman sipaiten an la rawn rûn ngei dâwn tih an hria a.An ram humhim tûr hian a theih ang anga lo inbuatsaihin,tuipui kamahte chuan kulh eng emaw zât an siam belh a.An motor kawngpui tha tak takte chu an hmêlmaten anrâlthuam thiar vêl nân an rawm hmang tangkâi thei a nitih an hriat avângin hmun hrang hrangah kawng dannaan lo siam bawk. Hêng lo pawh hi thil dangdâi deuh hlektih an nei a. An hmêlma sipaiten hma an rawn sâwn zêlchu lo tikhawtlâi tûr leh lo tibuai tûrin rêl kawng leh motorkawnga an dah chhinchhiahna chi hrang hrangte chu andah bo vek mai a. Lâk sawn theih ve loh mêl lung leh in(building) banga thuziak inkerte pawh cement-in an hnawhphui vek bawk.

Ni e, kawng sîra kan dah chhinchhiahna chi hranghrangte hi a tangkâi khawp mai a. Kan kalna tûr hmunmin kawhmuhtu tha tak an ni. Tûn hma deuh, GPS tih vêl

te a la rawn chhuah hma phei kha chuan map kan hmangtangkâi thîn khawp mai a, chhinchhiahna a awm nge awmlo tih kan melh ulutk thîn hle a nih kha.

Sabbath hi eng chhinchhiahna nge ni? Exodus31:13, 16, 17 chhiar la. Eng tiang kawngtein nge hetaPathianin a sawi hi keini Pathian dân zawm a la tûl renga ni tih ringtute hian kan nunah a takin hmehbel theihang?

Hêng thute hi hmân lâi Israel mite hnêna a sawichu ni tho mah se, keini “Krista tâte hi “Abrahama thlah,thutiam anga ro luahtute” (Gal. 3:29) kan lo ni ta a; chuvângchuan Sabbath hi tûn lâi hunah pawh Pathian leh a miteinkâra chhinchhiahna a la ni reng tho a ni. Exodus 31 chuanSabbath hi Pathian kumkhaw (chatuan) thuthlung a nihthu a sawi a (Exod. 31:16, 17). He chhinchhiahna hian minsiamtu, min tlantu leh min tithianghlimtu chu “hre” theitûrin min tanpuia. Ni sarih chhûng ni tina hnam puanzârpawt pharhtu ang deuh hi niin, kan theihnghilh mai tûreng thil emaw hre reng thei tûra min tanpuitu tha tak ani.

Pathian Sabbath hi kan tobul, kan zalênna, kankalna tûr lam bâkah, hnehchhiaha awmte leh ngaihsakhlawh ve lote laka kan mawhphurhna min hrilh nawn fotua ni a. Dik takin, Sabbath pawimawhzia chu, keimahni hianSabbath chu va pan lovin kan hnênah chatlak châng awmhauh lovin chawlhkâr tin a rawn thleng zat zat thîn zâwk ani. Tute nge kan nih a, tu siam nge kan nih a, min siamtuchuan tûnah hian kan tân eng nge a tih mêk tih leh, leithar leh vân tharte a siam zawh hnu-ah kan tân eng nge ala rawn tih leh dâwn tih te min hriat nawntîr fotu a ni.

Pathian thianghlim chuan thu a thlunpui mihringtehi Siamtu leh Tlantu leh a thil siam tihmawh takte inkârainlaichîn tawnna awm chu ngun taka ngaihtuah thîn tûrin

Page 69: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

137 138

a sâwm a. Chawlhkâr tin hian Pathian lak ata lo chhuakthiltihtheihna leh thuneihna nên, “kan rinna siamtu lehhmâwrbâwktu. . . , a hmâa hlimna awm avânga kraws lotuar tawhtu” (Heb. 12:2, NKJV) Krista Isuaa a thlâwna pêkkan nih chawlhnaah chuan lût ziah tûra thu pêk kan ni.

Eng tin nge Sabbath dârkârah hian Pathian nênainzawmna thûk zâwk neih dân i lo hriat theih ang?

ZIRTÂWPNI September 3

ZIR BELHNA: “Chawlhkâr tluan hian kan rilru-ah Sabbathkan dah reng thîn tûr a ni a, thupêk a nih ang taka serhthei tûrin kan inbuatsaih lâwk vek tûr a ni bawk. Sabbathhi dânin serh tûra min tih avâng maia serh satliah ngawttûr kan ni lo.”— Ellen G. White, Testimonies for the Church,vol. 6, p. 353.

“Vâna awm zawng zawngte khian Sabbath an serhvek a, an serh dân chu eng mah ti lova awm mai mai a ni lothung. Hemi nî hian kan rilru chu a harhvâng tha hle tûr ani a, a chhan pawh Pathian leh kan Chhandamtu Kristanêna inhmu tûr kan nih vâng a ni. Krista chu rinnain kanhmu ang a. Ani chuan mi tinte nun hi tihharh tharamalsâwm vek a châk êm êm si a.”—Phêk 362.

“Ni dang zawng âiin Sabbath nî hian Pathiantanpuina kan mamawhna a sâng lehzual zâwk a. Hemi nîhian a mite chuan an ni tin hnathawhte chu chawlhsaninPathian chibai bûkna leh amah pâwlna hun an hmang thîn.Sabbath nî-ah chuan nî danga an dawn thin âia tam aduhsakna an dîl thîn a. A rawn ngaihsak lehzual phûtin amalsâwmna hlu berte chu chan ngei an tum bawk thîn.Pathian pawhin hêng an thil dîlte pêk nân hian Sabbath ralhun a nghâk phawt ngâi lo va. A hnathawh a chawlhsân ve

ngâi loh avângin mihringte pawhin thil tha tih an chawlhsanbîk tûr a ni lo. Sabbath hi thil tângkâi eng mah ti lova awmmai maina nî ni tûra siam a ni lo va. Dân chuanLalpachawlh nîa khawvêl thilte khawih a khap tlat avângin,kan eizawnna hnate chu kan chawlhsan rih thîn tûr a ni.Hemi nî hi chuan khawvêl thila intihhlimnate leh sum lehpâia kan hlâwkna tûr lam chi rêng rêng chu eng mah tih athiang lo va; Pathian chuan thil siam hna a chawlhsan a,Sabbath nî-a châwlin chumi nî chu a malsâwm ta ang khân,mihringte pawhin a ni tin hnathawhte chu an chawlhsanve ang a. Chawlhni dârkâr chu an taksa hahchawlhtîrnahun atân te, Pathian chibai bûkna hun atân te, leh hnathianghlim thawhna hun atân te an serh hrang tûr a ni.Kristan damlo tihdam hna a thawh kha dânin a tum nênainrem thlap a ni a. Kha a thiltih khân Sabbath hi achâwisâng a ni.”—Ellen G. White, Desire of Ages (ChatuanNghahfâk), p. 207.

SAWI HO TÛRTE:

1. Kan khawvêl a chhiat belh zêl loh nâna enkawl uluka tûl thu hi ram tam takah chuan politic thila thuchai hlawh ber pakhat a lo ni ta. Eng tin nge Adventist-te hi politic-a inhmang ve si lovin leilung leh achhûnga thil awmte enkawltu tha tak kan nih theihang?

2. Mi dangte rawngbâwlsakna chu rilru-ah a intan thîna. Eng tin nge hmangaihna nêna kan vêla mite (kanin chhûngkhura mite, kan kohhran member-te lehkan khua leh vênga mite) rawngbâwlsakna rilru hikan lo put leh zual theih ang? Chutiang ti thei tûrchuan eng tin nge Sabbath hian remchânna minsiamsak le?

Page 70: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

139 140

3. Sabbath tin hian mihring zawng zawngte hi Pathianina siamte vek kan ni tih kan hre thar leh thîn a.Pathian mit hmanga mi dangte hmu thei tûrin mintanpui bawk. Eng tin nge Sabbath hian Pathiananpuia siam kan nih vek avâng leh, a hmangaih êmêmte kan ni theuh bawk avângin hnam, chî lehhmeichhia emaw, mipa emaw kan nih avânga inthliarhranna awm thînyr hi thil tûl lo a nihzia hre rengtûrin min tanpui le?

ZIRLÂI 11 *September 4–10

TAM LEHZUAL ZÂWK CHU CHÂK

SABBATH CHAWHNU Sept. 4

CHHIAR TÛRTE: 1 Kor. 10:1–11, Lev. 4:32–35, Johana 1:29, Heb.4:1–11, Sam 95:8–11.

CHÂNGVAWN: “Tin, chûng chu kan tân entîrna a ni, thilsual an châk ang bawk khân kan châk veloh nân” (1 Korinth 10:6).

United States khawpui pakhat New York-a TheQueens Museum of Art an tihah khuan hluma siam khawpuilem lian ber, New York khawpuia in zawng zawng lan kimvekna a awm a. He khawpui lem hi a lian angreng khawpmai a, a hmun awh zau zâwng pawh meter 870 bial (feet9,335 bial) dâwn a ni. Kum 1964 khân siam zawh niinkutthemthiam 100 rualin kum thum chuang zet an hnatheuh thawkin an bung tlâng thîn a. Kum 1990 chho vêlthleng khân khawpui hmêl lo danglam chho zêl nêna inangthei ber tûrin siam that hlek hlek thin a ni a; mahse tûnami khu chu kum 2021-a New York khawpui awm dân nênchuan a inang leh tawh êm êm chuang lo thung. Eng pawhni se, khutianga chipchiar leh uluk, a tak ang thei ber tûraan siam thiam khu chu a ropui thlâwt tho e.

Chutiang taka a tak ang chu ni mah se, a âia lianzâwk, a âia ropui zâwk, a âia thûk zâwk leh tha zâwk anpuileh lem mai a la ni tho thung a. Hetiang hi thil lem hranghrangte nihna a ni rêng bawk. A tak tak an ni lo va, a taktak entîrtu atâna siam chawp ve mai an ni. Chutiang thil

Page 71: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

141 142

lem an siamte chuan a tak tak nihna hre thiam thei tûrinmin pui a; mahse, an âi chu an awh zo lo hle thung si. Atak tak chu eng ang tak nge ni ang tih kan hriat thiamtheihna tûr hmanrua mai chauh an ni.

Pathian Lehkhabu-ah pawh hian Pathian thutakkan hriat thiam theihna tûra min puitu tûr entîrna chihrang hrang a awm tam hle mai. Chûng zînga pakhat chuHebrai 4 hi niin, he lâi thu hian Bible-in chawlhnachungchâng a lo sawi dân chu hre thiam thei tûrin minpui a ni.

SUNDAY September 5MOSIA BÊL TÛRA BAPTISMA CHANG

1 Korinth 10:1–11 chhiar la. Paulan “entîrna” tihtawngkam a hman hian Korinth khuaa a lehkhathawn lochhiartute hnênah hian eng chiah nge sawi a tum le?

1 Korinth 10:6-a Grik thumal a hman (1 Korinth10:11-ah pawh hman leh a ni), Mizo Bible-a “entîrna” tia anlo lehlin (Sap tawng Bible-ah chuan “example” tiin an dahtlângpui a) chu typos a ni a. Dik takin, Sap tawnga ang tihan sawina thumal, type pawh hi he Grik thumal, typos tihatanga chher chhuah a ni nghe nghe. A tak ang emaw,entîrtu emaw chu a tak tak a ni thei ngâi lo va, thil engemaw tak tak nihphung tûr âwm ang min hriat thiamtîrtumai a ni.

Hebrai 8:5 hi entîrnain hna a thawh dân sawi fiahnatha tak mai a ni: “Anni [Thuthlung Hlui hun lâia temple-arawngbâwl thîn puithiamte] hnathawh kha vân lam thilteentîrtu leh hlimthla a ni a. Mosian biak bûk a sak dâwnlâia Pathianin, ‘Tlânga entawn tûr hmuhtîr i nih ang takkhân eng kim siam ang che’ tia a hrilh ang khân” (ESV).

He lâi thu hian vân lam thilte leh lei lam thilteinzawm hnaihzia a sawi a. Tlânga biak bûk a hmuh angchiah chiah kha biak bûk dang sa ve tûra Pathianin Mosiaa hrilh thu (Exodus 25:9) a rawn sawi chhuak leh bawk. Asawi tum chu, lei biak bûk kha, a serh leh sâng lehrawngbâwlna chi hrang hrangte nên lam khân vâna thilthleng mêk “entîrtu,” chhinchhiahna a ni a, chu vânbiakbûka kan Puithiam Lalber chu Isua a ni.

Hei hi rilru-a kan hria a nih chuan 1 Korinth 10-aPaula thil sawi hi eng nge ni tih kan hre thiam thei ang.Hemi bungah hian Ram Tiam pana kal mêk Pathian mitenthlalêra an awm lâia an thil tawn pawimawh tak tak zîngathenkhat min hrilh a. “Min thlahtute” a tihte hi Aiguptaram chhuahsantu, meialh leh chhûm dingin a hruai, TuipuiSen dâi kâi, saltânna atanga zalênna nun thar nei tûrabaptisma chang tate kha an ni.

Paula chuan hêng thlalêra an thil tawn hranghrangte hi Isuaa baptisma chang tih entîrna niin a sawi a.Chutiang chiah chuan “thlarau lam châw” a tih pawh hianmanna (Exod. 16:31–35 en la) kha entîrin lungpui atanga lochik chhuak tui an in kha Krista niin a sawi bawk (1 Kor.10:4). Ni e, Isua hi “nunna chhang” (Johana 6:48) tih leh“tui nung” (Johana 4:10) tia sawi âwm rêng pawh a ni a.Hetah hian Paula chuan hmân lâi Israel-te thil lo tawntawhte kha tûn lâi huna Kristiante nuna hmeh bel theihthlarau lam thutak puan chhuaktu atân a hmang a ni tihkan hmu.

Israel faten Aigupta ram a chhuahsan lâia an thiltawn kha ngaihtuah la. An thil tih thate leh tha lote atangkhân thlarau lamah eng zirlâi nge zir chhuah theih kanneih le?

Page 72: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

143 144

THAWHTANNI September 6SERH LEH SANG LEH INTHÂWINATE

Thuthlung Hlui, entîr nân Leviticus bu-ah te kanhmuh tam êm êm serh leh sângte leh inthâwina chi hranghrangte hian nimin lama kan lo hmuh tawh, ThuthlungHlui lehkhabu-a chhinchhiahnate leh entîrnate khânThuthluang Thar lehkhabuten an sawi thutakte chu minkawhhmuh a ni tih chiang leh zualin min hrilh a. Tûn lâimi tam zâwkte hi chuan Bible-a serh leh sâng thil inziahnalâite hi kan chhiar kân daih thîn tlângpui a; mahse, hêngtehian ngun taka zirtute tâna thil hlu tak ni thei thlaraulam thu pawimawh tak tak a pâi teuh si a ni.

Israel miin thil sual a tih thulha hâlral thilhlan ahlan dân tûr inziahna Leviticus 4:32–35 hi chhiar la. Kansualte thâwi nâna hâlral thilhlan kan hlanna tûr hmunmâichâm nei biak bûk emaw, tempul emaw nei ve tawhlêm lo mah ila, he serh leh sâng atang hian eng nge zirchhuah theih kan neih tho le? He serh leh sâng thil hianJohana 1:29 leh 1 Petera 1:18:21 nên eng nge inzawmnaa neih?

Serh leh sâng thilte hi a pawimawhin kan hriat tûrtûlte min hrilhtu tha tak an ni a, chutih rual chuan, engvângin nge miin hêngte hi an tih thin tih kan hriat thiama ngâi thung. Hâlral thilhlante hi a tih hun bîk awm leh atihna tûr hmun bîk ruat vek a ni a; tin, thil sâwt tak a lonih theih nân hâlral thilhlan hlan hmâa tih hmasak phawtngâi eng eng emaw a awm bawk. Thuthlung Hluilehkhabuten inthâwina chungchâng an sawina lâite kanhan chhiar hian, eng nge hlan tûr ni a, eng tikah nge hlantûr tih leh khawi hmunah hlan tûr tih te, eng tianga hlantûr nge a nih tih te nên lam Pathianin a lo hrilh kîlh kêlhvek a ni tih chiang takin kan hmu.

Hêng hâlral thilhlan hrang hrangah hian thisen chua pawimawh ber niin, an ran hlan thisen chu a chhuakngei tûr a ni a, tin, mâichâm kî-ahte chuan an tât ngei tûra ni bawk. Thisen chhuah hi thil tih nuam leh châkawm ani hauh lo va, nih pawh a ni tûr a ni hek lo, a chhan chu leileh vân pum puia thil tuitang lo ber mai sual nihna minhmuh chiantîrtu a nih vâng a ni.

Thisen chu eng nge a pawimawhna ni a, eng vânginnge mâichâm kî-ahte chuan tah kher a tûl le? Biak bûknêna inzawm serh leh sâng tam zâwkte kha chu a tih dântûr duan sa awm vek a ni a; mahse, eng vânga chutiangatih ngâi chu ni nge tih lam chu sawi lan a ni lo thung.Achhan pawh Israel mipuite khân a awmzia an hriat thiamtlân vek tawh a nih vâng a ni maithei e. Eng pawh ni se,thisen pawimawhna hi chu a lo hriat sa a ni tawh hrimhrim bawk a (Lev. 17:11).

Amaherawhchu, Leviticus 4:32–35-ah hian thisenpawimawhna chu kan hmu tho thung: “Chutichuan,puithiamin a thil tihsual tâk chungchâng thu-ah inremnaa siamsak ang a, tichuan, ani chu ngaihdam a ni ang” (Lev.4:35, NKJV). He lâi thu hian iHe GeHenremna siamna tûrathil pawimawh ber chu thisen a ni tih sawiin, thisenavângin keini mi sualte hi Pathian Thianghlimn nên kanlo inrem leh thei ta a. Chutiang chuan, hêng inthâwinate-a kan thil hmuh hi hlimthla niin, kan âiawha Krista thihnaleh rawngbâwlna entîrtu an ni.

Sual sualzia, Ngaihdam kan lo nih leh theihna tûrchuan Pathiana minung pathum awmte zînga pakhat arawn inhlan ngei a tûl phah tâk dân hi ngaihtuah la. Heihian khawngaihnaa innghat tûr kan nihzia leh keimahnithil tha tihte rinchhan tum miah lo tûr kan nihzia eng

Page 73: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

145 146

H-10

tin nge min hrilh? A thu hrimin, Kristan min lo tihsaktawhah hian eng nge belhchhah ve theih kan neih rêngrêng ang?

THAWHLEHNI September 7CHAWLH “ENTÎRNA”CHU

Entîrna kan han sawi tâkte bâkah khân, hlimthlaleh chhinchhiahna tih thu hi Bible-in chawlhna a zirtîrdânah pawh hmehbel ve theih a ni tho a. Chutiang chu ani tih kan hriat theih nân Thuthlung Thar lama lehkhabupakhat, Hebrai lehkhathawn hi i han en teh ang.

Hebrai 4:1–11 chhiar la. A chawlhnaa an lah luhtûr thu a tiam hi eng chawlhna nge ni? Eng tiangin ngeAigupta ram an chhuahsan a, thlalêra an vahvaihchhûnga Israel mite thil tawn khân Pathian chawlhnaaluh tih awmzia hi hre thiam thei tûrin min puih le?

Hêng chângahte hian beidawng lova beih zui zêl lehrinawm taka awm a pawmawhzia kan hmu a. Ni sarih nîSabbath chungchâng chu a sawi ni tho mah se, a ngaihpawimawh ber erawh rinnaa awm reng tûra Pathian mitesâwm a ni (hemi hma pawh hian a lo sâwm tawh bawk anih kha; Hebrai 3:7–19 en la); a awmzia chu, Lalpaah lehchanchin thaah chuan awm reng se a duh hle tihna a ni.Heti lâia a sawi a thil sawi pawimawh tak mai chu tawrhhrâm hrâm peihna leh rinawmna chungchâng a ni a. Nisarih ni Sabbath chungchâng chu sawi tho mah se, a sawitum ber erawh rinnaa nghet taka awm reng tûra Pathianmite sâwm a n

Hebrai 4:1–11 hian tûn hmâa Pathianin min lo hruaitawh dân atanga zirlâi zir chhuah tûr awmte chu hmu thiamtûrin min hrilh a, “chutichuan, rin loh avânga an tlu ang

khân tu mah kan tlûk ve loh nân” (Heb. 4:11, CL). Hei hihun remchâng tha tak a nih avângin ngun taka kanngaihthlâk a pawimawh khawp mai. Hmân lâi Israel mitekhân chanchin tha chu an hre ngei alâwm; mahse, a thuhriat chu an sâwtpui lo va. An rinna chu Pathiana rinnanghahna leh a thu âwihnaa tichak ta lovin, a laka hel anthlang zâwk a (Heb. 3:7–15 chhiar rawh), chuvâng chuanPathianin chang se a duhsak êm êm chawlhna chu anchang ta lo rêng a ni.

Hebrai 4:3 hian rinna leh chawlhna inzawmhnaihzia min hrilh a. Chawlh min tiamtu leh chu thutiamtihhlawhtlingtu Isua Krista chu kan rinaa, amaha rinnakan nghah hunah chauh a chawlhnaah chuan kan lût theiang.

Hebrai 4:3 hi chhiar nawn leh la. He lâia a misawiten harsatna an neih chu eng nge ni? Chu an thil lotihsual tawh atang chuan keini, anni ang bawka chanchintha lo dawng tawhtute hian (Heb. 4:2) eng zirlâi nge kanzir ang?

Kristian hmasate khân Pathian inpuan chhuahnahmasa zâwk (“Thuthlung Hlui” tia kan sawi mai thin hi) anpawm a, tin, Isua Krista kha Pathian Berâmno, an sualtethâwina atâna thî a ni tih pawh an ring bawk. Tichuan,inthâwina an rin azârah Isuaa chhandamna awm lehchawlhna chu an chang thei ta a. Chu chawlhna ngei chukeini pawh nei se min duhsak hle a ni.

Eng tiangin nge Isua thisenin min chhandam a nitih awmzia hriat thiamna hian Isuaa chawlhnaah chuanlût thei tûr leh kan thil tha tih vâng ni lovin, khawngaihnaavâng liau liau zâwka chhandam kan ni tih hriatna neitûrin min puih le?

Page 74: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

147 148

NILÂINI September 8IN THINLUNG TISAK SUH U

Hebrai 4:4–7 leh Sam 95:8–11 chhiar la. Hêng Biblechângahte hian eng vaukhânna thu nge kan hmuh a, chuvaukhânna thu chu keini tûn lâi huna mite tân hian engnge a pawimawhna a awm?

Hebrai 4:4–7 hian Israel mite rinawm lohzia asawina lamah khawvêla thil awmte siam a nih dân leh Sam95:11 thu a sawi chhâwng a. Chutianga an rinawm lohavâng chuan Pathianin a duhsak êm êm chawlhnaah pawhan lût thei ta lo rêng bawk a ni.

Sam 95:8–11 hian thlalêra Israel-te thil tawn khaPathian chawlhna nên sawi zawmin, rinna tlachham Israel-te kha Pathianin pêk a tiam a chawlhna, Ram TiamKanaanah chuan an luh loh tûr thu pawh min hrilh bawk.

Ni e, Israel-te kha Ram Tiamah chuan an lo lût tangei rêng a. Thang thar zâwkte khân ramri chu kânin,Pathian tanpuina azârah Kanaan ram khuate chu an la a,an inbêngbel zui ta a ni.

Amaherawhchu, anni pawh Pathian chawlhnaahchuan an lût ta chuang bîk lo va, a chhan chu an zînga tamtak khân thuhâwih lohna hmangin rinna an tlâkchhamziaan tilang a, Isuaa chhandamna awm chu a takin an changta lo a ni. Chawlhna chu Kanan ram nêna inzawm ni thomah se, chumi-ah chauh chuan a inkhûrkhung lo thung.

Hebrai 4:6 thu hian Pathianin chawlhna dik takpêk a tiam thu hretute khân thu an âwih duh tlat lohavângin chawlhnaah chuan an luh tâk loh thu a sawi a.Thuâwih lohna leh Pathian chawlhnaa luh duh lohna hianeng nge inzawmna a neih le?

“Vawiin” tih tawngkam a rawn hmang hian a thilsawi hi a hmanhmawhthlâkzia a tilang a. Muangchânnahun a awm lo va, tûnah ngei hian a sâwmna thu chu kanchhân nghâl a tûl tihna a ni.

“Vawiin” tih sawina atâna Paulan Grik thumal ahman chu sçmeron niin, Pathianin chawlhna min pêk atumah chuan kan luh nghâl a pawimawhzia a sawi a.Chutih lâiin, Sam 95:7, 8 erawh hi chu an thlahtute thil lotihsual ang kha an tih ve lohna tûra vaukhânna lehPathianin pêk a tum chhandamnaah chauh hmuh theihchawlhna dik takah chuan lût ngei tûra sâwmna a ni vethung .

“Vawiinah hian a âw in hriat chuan in thinlungtikhauh suh u” tih thu kan hriat hian kan rilru-ah engnge lo lang thîn? Vawiin tih thumal hi eng nge apawimawh viauna awm? He thumal hi kum sâng eng emawzât kal ta khân Sam ziaktu chuan a lo hmang tawh a ni a.Chutiang chu ni tho mah se, kum sâng eng emaw zât kaltaa lo hre tawhtute ang bawk khân keini “tûn lâi” hunamite tân pawh eng vângin nge a la pawimawh reng thole?

NINGANI September 9PATHIAN MITE TÂNA CHAWLHNA DANG

Hebrai 4-a a thu laimu berte chu Hebrai 4:8–11 kanchhiar hian chiang takin a lo lang a. Josua khân Israelmite kha chawlhna a pe lo. Mahse, Pathian chu daw ziazânga nih loh avângin Pathian mite tân “chawlhna” dang a awmngei tûr a ni. Chûng Pathian mite chu Juda Kristiantechauh an ni bîk lo va. An mi mal Chhandamtu atâna Isuapawmtute zawng zawng chu an tel vek a ni.

Page 75: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

149 150

Galatia 3:26–29 chhiar la, kraws-a Isua thih hnu-a Pathian thuthlung fate nihna chu eng nge ni tih hriattum ang che. Pathian thutlungah chuan Juda mi leh Grikmi ang zâwnga inthliar hranna te, bâwih leh bâwih lohang zâwnga inthliar hranna te leh hmeichhia leh mipaang zâwnga inthliar hranna te a awm thei lo tih hi engnge ni a awmzia?

Mi thenkhat chuan, Hebrai 4 hi ni sarih nî Sabbathserh a tûl a ni tih tanchhan atân an hmang thîn a, chutihlâiin mi thenkhat dang chuan chawlhna dang (tâwpna hunachawlhna) a sawi lan avâng hian, Sabbath nî-a chawlh a tûltawh lo tih tanchhan atân a hmang ve hlauh thung. A khawive ve pawh hian hemi bungin a sawi tum hi an man lo a ni.He lâi thu-in a sawi ber chu tâwpna huna lo la awm tûrPathian chawlhna danglam bîk chu tûnah pawh hian kannei reng tawh a, a chhan pawh khawvêl siam a nihna lehSabbath nî-a chawlhna hian chawlhkâr tinin tâwpna hunachawlhna lo awm tûr chu min lo tem lâwktîr thin vâng a ni.Chuvângin Juda-te phei chuan Sabbath hi “olamhaba”(“khawvêl lo la awm tûr”) hma lo hruai lâwktu niin an ngâirêng bawk.

Pathian mite tâna la awm tûr Sabbath nî-a chawlhnaang chawlhna dang chuan Sabbath ni hmasa bera Pathiana lo chawlh tawhna kha min hriat chhuahtîr a. Chu maichu ni lovin, chhandam kan nih theih nâna thil tha tihkan lo tum ve thin hi bânsan a, kan tâna thu a tiam tawhchu a hlen ngei dâwn a ni tih kan ring ngam tûrin minhrilh bawk a ni.

Chuvângin, a chhehvêl thute han chhiar hian,Kristan a rawn thlen chhandamnaah khân Sabbath serhtûr a ni tih thupêk hi a lo thleng famkim vek tawh a,Kristiante tân chuan serh a tûl tawh lo a ni tia sawitute

hrilh fiah dân hi a dik lo tih chiang takin a lo lang ta. Kristankan tâna thil a lo tih tawh azâra kan chan tûr chawlhnafamkim chuan Bible-in serh tûra min hrilh Sabbath hi arawn luahlân rêng rêng lo va; luahlan ahnehin a rawntinghet sauh zâwk a ni.

Tûn lâi kan khawvêl hian mahni kê-a ding thei te,hna thawk rim te leh mi taima te a ngâisâng khawp mai;chuvâng chuan, Isuaa chawlh leh a khawngaihnaa innghahtawp mai hi chhandam nihna atân leh siam thar kan lonih theih nân a tâwk a ni tih rinna neih hi chu thilhuaisenthlâk tak a ni ta rêng a nih hi.

Mi thenkhat chuan sualah an tlu lût thûk lutuktawh a, an thinlung lah tihdanglam theih rual a ni tawhbawk si loh avângin an tân beisei a bo ngawih ngawihniin an hria a. Chutiang mite chu Isuaa chawlhna hmutûrin eng tin nge i tanpui theih ang?

ZIRTÂWPNI September 10

ZIR BELHNA: “Kan buaina leh harsatnate nêna Isua panmai hi kan tum lo thîn a. A châng chuan kan thiantehnênah kan buaina kan hrilh a, min tanpui tak tak theichuang lo tûrte hnênah kan hrehawm tawrhte hrilhinlâwmna leh muannaa kan lungngaihna thlâk theitu Isuahnêna thlen erawh kan tum dêr bawk si lo. Mahni inphatnaleh mahni inhlanna chuan kraws hnênah ropuina lehhnehna a hlân thîn. Pathian thutiamte hi a hlu êm êm a.Chuvângin, a thil tumte kan hre duh a nih chuan a thu hikan zir ngei tûr a ni. Hêng thâwk khum thute hi ngun takakan zir a, a taka kan zâwm zêl bawk a nih chuan kan kêhian kawng nuam leh mâm a zawh ang a, tlu miah lovinkan kal thei ang. Rawngbâwltute leh kohhran mipuite hian

Page 76: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

151 152

anmahni lo nghâk rengtu leh thlamuanna leh chawlhnapêk châk êm êm Isua hnênah an phurritte leh an rilruhahnate hi thlen se aw. Ani chuan amaha an rinnanghattute chu a kalsân ngâi dâwn si lo va.”—Ellen G. White,The Signs of the Times, March 17, 1887, p. 161.

“Thalâi duh takte u, in Rorêltu fel Lalpan Pa hmâahleh vântirhkoh thianghlimte hmâa in hming a lam huntûr chu beisei leh lâwm takin in lo thlîr lâwk thei em? Kristalo kal lehna tûr atâna inbuatsaihna in neih theih dân thaber chu a lo kal hmasak tuma a rawn thlen chhandamnaropui takah khân rinna nghet tak nêna chawlh a ni a.Krista chu nangmahni mi mal Chhandamtu-ah in pawmngei tûr a ni.”—Ellen G. White, Our High Calling, p. 368.

SAWI HO TÛRTE:

1. Eng tiangin nge ni sarih nî Sabbath-a chawlhna hiana mite tâna Pathianin vân chawlhna a buatsaih chumin lo suangtuah lâwktîr le? Eng tiangin ngeSabbath chawlhna hian chatuan nun chu min lo temlâwktîr?

2. Tlanna tih awmzia chu inremna niin, Pathian hnênakîr lehna kawng min kawhhmuhtu a ni a. Rom 5:11-a kan hmuh he thu pawimawh tak mai ni ngun takinngaihtuah ang che: “Chuti chauh pawh chu a ni lova, inremna tûna min hmuhtîrtu kan Lalpa IsuaKrista avâng chuan Pathianah kan lâwm bawk a ni.”Mi tu emawin, “Pathian nêna inrem leh tih hi engnge ni a awmzia, chu inrem lehna chuan nangmanunah eng danglamna nge a thlen?” tiin zâwt ta chese la, eng nge i chhânna ni ang?

3. Eng tin nge kan Kristian nunah hian kan harsatnatawhte hi a nihna âia lian zâwka kan hmuh loh nânkan invên theih ang? Pathian Thu-a beiseina awmtehi engin nge min hmuhtîr thîn?

4. Israel faten thlalêra an awm chhûnga thil antihsualte leh rinna an tlâkchhamzia an lantîr dânzawng zawngte kha ngaihtuah leh la. An harsatnatawhte leh keini tawhte hi inang diak diak ni lo mahse (keini chu thlalêr ram zau takah kan zin ve lo),eng nge a inanna lâi awm tho le? Chumi awmzia chu,Kristian nun kawng kan zawhna lamah hian anharsatna tawh angte kha eng tiangin nge kan zawhve a, an thil lo tihsual tawhte atang khân eng tinnge kan inzir fin theih ang?

Page 77: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

153 154

ZIRLÂI 12 September 11–17

ZÂWLNEI CHÂWL HAHDAM LO CHU

SABBATH CHAWHNU Sept 11

CHHIAR TÛRTE: Jona 1–4, Jer. 25:5, Ezek. 14:6, Thup. 2:5, Luka9:51–56, Juda 1–25.

CHÂNGVAWN: “‘Ninevi khua, khaw ropui tak, a chhûngami nuaikhat leh sînghnih âia tam, an dingleh vei pawh thliar thei lote leh ran rualtam tak awmna hi ka khawngaih lo vangem ni?’ a ti a” (Jona 4:11).

Pathian Lehkhabu-a thawnthu ngaihnawm berpakhat chu Jona chanchin hi a ni âwm e. Pathian zâwlnei,Pathianin a koh chhuah ngat a ni a, mahse eng thil nge atih kha? Pathian kohna a tlânchhiatsan tlat mai! A rilruthlâk tûr leh, Lalpa thu zâwm tûra mak tak maia hmin anih hnu-ah Pathian kohna chu a chhâng ta chauh a. Mahse,chumi hnu pawh chuan eng‘thil nge a tih leh tâk tho si le?A thusawi âwiha sim tate chungthu-ah chuan a phunnâwia, an sualte kha sim lovin tihboral vek ni se zuk duh zâwktlat a!

Jona hi châwl hahdam lo, thlamuanna nei lote awmdân târ langtu entîrna tha tak a ni a. A rilru leh taksa hahziachu, “Aw LALPA, tûnah ka nunna hi mi lâksak tûrin ka ngêna che; kei atân hian dam âiin thih a tha zâwk si a” tih thua sawi hian a tichiang hle (Jona 4:3)

Isua pawh khân Jona chanchin hi a lo sawi ve a:“Ninevi khuaa mite chu ngaihtuah hunah chuan tûn lâi

chhuante hnênah hian an ding ve ang a, thiam loh anchantîr ang, Jona thu hrilh avângin a sim si a; ngâi teh u,Jona âia ropui zâwk hetah hian a awm asin!” (Mat. 12:41) ati a nih kha.

Tûn kârah hian Jona chanchin kan thlîr ho ang a,a nun hahthlâk tak leh thlamuanna tlachham ve tak atangazir chhuah theih kan neihte chu hmuh kan tum dâwn ani.

SUNDAY September 12A TLÂN BO

Jona kha missionari hlawhtling tak a ni a. Chutihrual chuan, missionari nih hreh tak mai pawh a ni thobawk. Jona thil tih kha chu eng pawh lo ni se, Pathiankohna khân nasa takin a nun a tibuai a. A kova Pathiannghâwngkawl bât tha hle hle ta mai lo leh, Pathiannghâwngkawl chu a nuam a, a phur pawh a zâng hle a nitih hriat chhuah tum ta khân amâ “chawlhna” chu hmuha tum zâwk a, Pathianin kal tûra a hrilhna hmun hlatzâwngin a tlân bo ta daih mai a ni.

Jona hian Pathian tlân bosanin khawi hmunahnge thlamuanna leh chawlhna hmuh a tum le? A tumang chu a va hmu ta rêng em? Jona 1 chhiar ang che.

Jona chu Pathianin a kohna ni lo lamah daih kaltûrin a chhuak ta a. Pathianin a thuchah puang tûra a kohve tho zâwlnei dangte kha chuan Pathian hnênah an hrehthu te tal an sawi hlawm a (entîr nân, Exod. 4:13), Jona hichuan eng mah a sawi ve lêm lo va, ngâwi rengin a tlânbosan tawp mai a ni.

Thil mak leh ngaihnawm deuh mai chu, 2 Lalte4:25-a kan hmuh angin Ninevi khuaa kal tûra koh a nih

Page 78: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

155 156

hma pawh hian Pathian chuan a thu puang chhuak tûrin alo ko tawh a. Hemi tum hi chuan LALPAN ti tûra a hrilh chuthuâwih takin a ti mai niin a lang.

Ninevi khua kal tûra tirh a nih tum erawh hi chuana kal duh ta tlat lo mai a. Eng vânga duh lo nge a nih le?

Chanchin kal tawh ziakna lehkhabute leh thil hluilai chhuah atanga kan hmuh dânin kum B.C. zabi pariatnalâi vêla Near East ram awptu Neo-Assyrian lalte kha annunrâwng hlawm hle mai a, hetih lâi vêl hi Israel ramaJonan rawng a bâwl hun a ni nghe nghe. A hnu kum 75-ahNeo-Assurian lal, Sennakeriban Judai ram a rawn la a,hemi hma kum 20 vêlah khân Israel leh Samaria khawpuiphei chu Assuria sipai kutah an lo tlu daih tawh nghe nghe.Chuvâng chuan, Lal Hezekia pawhin Assuria ram do tûratang ho ramte chu a zâwm ve ta nge nge a ni.

Tûnah chuan Assuria sawrkâr tân thil chin fel huna lo thleng ta. Bible bâkah, Assuria sawrkâr lehkha hlui teleh Ninevi khuaa awm Sennakeriba lal in banga milem anziahte hian chhim lam ramri hnaiha Hezekia khawpuipawimawh tak, pakhat Lakis a tlûk dân chanchin lehAssuria sipaite chêt râwvazia min hrilh a. Thuziakpakhatah phei chuan, Sennakeriban a tihchhiat tâk khaw46 atangin sal tûr mi nuaihnih chuang zet a hruai thla tihthu kan hmu. Assuria lalin Lakis khua a lâk tum hian misâng tam takte chu vihhlum an ni a; Lal Hezekia tanrumrûttute phei chu an la dam lâi rengin an vuh lihsak anni a; mi dang tam tak pawh Assuria ramah sal ni tûra hruaithlâk an ni bawk.

Assuria-ho hi an hun lâi khawvêlah pawh nurrâwnglawrlak nia sawi an ni thîn ve rêng a. Chu ram khawpuiahngei mai chuan Jona hi Pathianin a tîr a nih chu! Jona akal duh miah lo mai pawh hi a mak vak lohna lâi a awm vetho a ni.

Pathian lak ata tlân bo maw? Chutiang chu i lo tive tawh ngâi em? I lo ti ve tawh a nih chuan ti fuh i intiem? Chu i thil lo tihsual tawh atang chuan eng zirlâitenge i zir chhhuah?

THAWHTANNI September 13NI THUM CHHÛNG A CHÂWL HAHDAM

Jonan Pathian a tlân bosan hian harsatna eng engemaw a tâwk a. Rei lo te chhûng chu a han “hahchâwl” taknaa, Pathian tirh thlipui na tak rawn thawk chuan a muhîltui lâi chu a rawn tiharh leh nghâl tho mai. Tui thlâna a pilvang vang tawh chu Pathianin rawn chhanchhuak lehin atirh sangha lian tak chuan a rawn dawlh ta a.

Amaherawhchu, Jona hian loh theih loha ni thumchhûng nghapui pumpui chhûnga chawlh hahdam luihtîra nih hnu-ah chauh Pathiana innghat a lo nihzia a hrechhuak a. Keini pawh hi a châng chuan Isua hi kanmamawh dik tak a ni tih kan lo hriat chhuah theih nân hekhawvêlin mi a pêk theih thil eng mahah hian innghahnakan neih lohna hmunah chuan dah kan ngâi thîn a ni.

Nghapui kawchhûnga a awm lâia Jona tawngtâinahi chhiar la (Jona 2:1–9). Eng chungchâng nge a sawi?

Jona hi tuifinriat hnuai thûk takah, dinhmunhlauhawm taka awm mêk ni mah se, a tawngtâinaah chuanbiak bûk chungchâng a chham tho mai a. “Pathian biak inthianghlim” lam chu a rilru luahtu ber a ni ve tlat.

He thu hi eng vânga sawi nge a nih le?

A tawngtâinaa a laimu ber chu Pathian biak in a nia, ni e, tawngtâina rêng rêngah hian Pathian biak in hi alaimu ber a ni tûr a ni rêng a ni. Thuthlung Hlui lehkhabu

Page 79: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

157 158

ziaktute sawi dân chuan Pathian hmuh theihna hmu pakhatchiah a awm a. Chu chu biak bûk a ni (Exod. 15:17, Exod.25:8). Biak bûk chu tâwngtâina hmun pui ber niin, Pathiannêna inpâwlna hmun pawimawh pawh ber a ni bawk.

Mahse, Jonan Pathian biak in a sawi hi chuJerusalema awm tempul kha ni lovin, vân biak bûk zâwkkhi a ni a. (Jona 2:7). Chumi hmunah chuan a beiseina aawm a, a chhan pawh Pathian leh Pathianin min pêk atum a chhandamna lo chhuakna hmun dik tak a nih vânga ni.

He thu pawimawh tak mai hi Jona hian a lo hrethiam ta nge nge a. Pathian khawngaihna chu a takachangin chhanchhuah a lo ni ta. Nghapuiin vaukama aluak chhuah khân zâwlnei tlân bo mah ni se, Pathianin ahmangaihzia chu tu ma hrilh hran ngâi lovin a lo hre thiamta a ni. Ringtu tu ate tân pawha kawng him awm chhunchu Pathian ruahman dâna awm tum mai hi a ni tih a zirchhuak chiang hle âwm e.

Chutichuan, a tih tûra Pathianin a tuk chu tih a,Pathian thupêkte chu zawm a remti ta a. Khawpui sual tak,a chhûnga chêngte lah an sualzia rawn hrilhtu ram dangatanga lo kal zâwlnei lo lâwm miah lo tûra tlâng rin sa nibawk si ni lehnghâl lam chu rinnain a pan ta a ni.

A châng hi chuan, thil thlîr dân thar diai kan loneih theih nân kan han awm bo deuh vang vang pawh atûl ve thîn a. Amah dawlhtu nghapui kawchhûng atangalo dam chhuah leh nawlh Jona chanchin hi chu a dangdâibîk hle mai. Chuti chung chuan, eng tiangin nge i buzâwl,i tlângnêlna hmun atanga i lo pên chhuahna chuan thilthlîr dân thara thil thlîr thei tûrin a tanpui che?

THAWHLEHNI September 14A HNA A HLEN TA

Israel rama khaw awmte nêna khâikhin râlahchuan Ninevi hi chu khawpui lian tak a ni a. “Khawpuiropui tak, a zau zâwng pawh ni thum lâi kal a ni” (Jona 3:3).

Jona 3:1–10 chhiar la. He khawpui sual takin Jonathuhril an lo dawnsawn dân chu eng nge ni? He thawnthuatang hian mi dangte hnêna thu hretu nih kan tumnakawngah eng zirlâite nge zir chhuah theih kan neih le?

Jona hian khawpui chu fang kual zuai zuai pahinPathian thuchah, “Tûn atanga ni sawm li-ah hian Ninevihi tihboral vek a ni dâwn” tih chu a han puang ta a (Jona3:4, NKJV). A thuchah puan hi han thluaithlum kual vêlpawh a awm lo, a nih ang angin a puang khawl mai a niber. A puan dân chiah hi chipchiara sawi ni lo mah se, a lodawngsawngtute chuan an lo pawm hle tih erawh a chianga, an zavâiin a vaukhânna thute chu an ring ta a ni.

He lâi ram vêla an tih thin dân pângngâi anginNinevi khaw lalber chuan an lo piangthar ta a ni tih lantîrtûrin thupêk a han chhuah a. Mi zawng zawngin—rantepawh tel vekin—chaw an nghei ang a, nasa takin Pathianan âu ang (eng tin nge rante chuan Pathian an auh ve tihchu sawi lan a ni lo thung). Lalber chu a lalthutthlêng atalo chhukin lei vaivutah a thû a. Hetianga a tih chhan chua thinlunga chapona awm zawng zawng a hlîp thla vek tihlantîr a duh vâng a ni.

Jona 3:6–9 chhiar la. Tichuan, he lâi thu hiJeremia 25:5, Ezekiel 14:6, leh Thupuan 2:5 thute nênkhâikhin ang che. Lalber thusawiah hian simna dik takawmzia a hre thiam a ni tih tilangtu eng thilte nge awm?

Page 80: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

159 160

Jona thuhril hi a tâwi tek tawk hle nachungin,inchhîrna leh simna dik tak chungchâng Bible-in a sawidân chu fiah takin a târ lang tho thung a. Thuhriltu chuJona ni mah se, Ninevi khaw mite thinlungah hian ThlarauThianghlimin hna a lo thawk a ni tih a chiang hle.

Ninevi khaw mite hian Israel miten an hriat ang,Pathianin lainatna nêna a lo hruai tawh thin dânte zawngzawngte kha an hre ve hauh lo va; chuti chung chuanPathian kohna an han dawn khân tha takin an lo chhângmai thung. Heti hian an lo sawi a: “Ka r’u, keimahni thiltha tihah ni lovin, Pathian khawngaihnaah zâwk chuanintulût tawp mai ila! A thatna leh ngilneihnaah chuan iinnghat pumhlûm thlap ang u” tiin.

Thil mak deuh mai chu, mahni ngeiina Pathiankhawngaihna lo chang tawh Jona zâwk hian Pathiankhawngaihna chu thil kawmpui tak tûr, mi thenkhatchauhin hahdampuina atâna an hman theih emaw a ti tlatmai nia lang hi a ni.

Eng vângin nge inchhîrna hi Kristian nun tawngaa pawimawh lâi ber pakhat a nih le? A bîk takin, vawitam tak kan tih nawn fo kan sualte avânga inchhîrna taktak nei tih hi eng nge ni a awmzia?

NILÂINI September 15MISSIONARI THINRIM, CHÂWL HAHDAM THEI BAWK SILO

Vânduaithlâk takin Jona chanchin hi bung 3-naahian a la tâwp mai lo tlat.

Jona 4:1–11 chhiar la. Jona harsatna chu eng ngeni? A nungchang zahpuiawm tak atang hian eng zirlâinge zir chhuah theih kan neih?

Jona 4 hi a rawngbâwlna a hlawhtlin êm avângaPathian laka Jona thinur thu-in a intan a. A thinrim chhanlah chu mi ngaiha â nih hlawh a hlauh vâng mai mai a nileh nghâl. Mahse, Pathian chuan a zâwlnei hi rawn bia-in,naupang chhia ang maia a che leh a thinchhe lutuk chu atidik lo hle a ni tih a hrilh a. Hei hian Pathian zuitu diktakte—zâwlneite meuh pawhin—thanna tûr lâi leh hnehleh zêl tûr an la nei ve tho a ni tih a tilang chiang hle.

“Ninevi khaw mipuite chu sual hle mah se an lo inlamlêt a, an sual an simzia tihlan nân sâiip puante sininvaivutahte an thû a; chuvâng chuan Pathianin pawhin zuaha tum ta a ni tih Jonan a han hriat chuan, Pathiankhawngaihna mak tak avânga lâwm ber âwm ni si kha alungni lo ta zâwk hlauh a. Miin zâwlnei der nia an ngaihphah hlauhna ringawt chuan a rilru a luah a ni. A nihna leha lo hmingthat tawhna hum zêl a tumna lamah he khawpuisual taka chêngte nunna hlutzia he a ngaihtuah changtawh rêng rêng lo.”—Ellen G. White, Prophets and Kings(Zâwlneite leh Lalte), p. 236.

Pathianin a zâwlnei a dawh theihzia hi a mak zâwkngawt mai. Jona hi hman ngei a tum ruh hle niin a lang a,Jonan a tlânchhiatsan pawh khân a hnêna rawn hruai kîrleh tûrin thlipui na tak leh nghapui a rawn tîr a nih kha.Tûnah pawh hian Jona chu a ngaih dân kalh zâwng chiahina awm leh a, chuti chung pawh chuan a rilru dik loh dânchu zâwidawh taka hrilh fiahin, “I thinrim hi i ti dik emni?” (Jona 4:4) tiin a zâwt a ni.

Luka 9:51–56 chhiar la. Eng tiangin nge hethawnthu hi Jona chanchina thil thleng nên khân ainanna lâi a awm?

Isua chuan, “Pathianin khawvêl a hmangaih êm êma, chutichuan a Fapa mal neih chhun a pe a, amah chu tu

Page 81: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

161 162

H-11

pawh a ring apiang an boral loh a, chatuana nunna an neihzâwk nân” (Joh. 3:16) tiin min hrilh a. Amah Pathian pawhinheti hian a lo sawi: “Ninevi khua, khawpui ropui tak, achhûnga mi nuaikhat leh sînghnih âia tam, an ding lehvei pawh thliar thei lote leh ran rual tam tak awmna hi kakhawngaih lo vang em ni?” (Jona 4:11) tiin. Thinlunga kanngaihtuahte leh kan thiltumte dik leh dik lo ngaihtuahtutûr dik tak chu keimahni ni lovin, Pathian zâwk a ni a;chuvâng chuan kan lâwm hle tûr pawh a ni ang.

Pathianin min khawngaiha min dawh hrâm hrâmthîn ang hian eng tin nge keini pawhin mi dangte chungahkhawngaihna leh dawhtheihna kan lantîr ve theih ang?

NINGANI September 16PATHIAN HMANGAIHNAA INVAWNG THA

Jona hi a buai lohna tûrah a buai lutuk deuh niin alang. Ninevi kha khawpui hlauhawm tak chu a ni ngei maia; mahse, Jona chanchinah hian Ninevi khawpuia chênghi buaina thlentu niin an lang lo tlat. Nih ahnehin Jonathuchah puan chu an lo hre thiam a, an sual pawh an simchawpchilh nghâl mai bawk. Amah Jona zâwk hi thil chawkbuaitu chu niin a lang.

A hmâ khân Pathian chuan he zâwlnei zin chhuahhreh tak mai hi a lo ûm zui hrep tawh a, a chhan pawhNinevi khuaa chêngten a thuchah puan ngaihthlâk anmamawh tluk zetin amah Jona pawh hian Ninevi khuaava kal kha a mamawh ve tho bawk tih a hriat vâng a ni.

Juda lehkhabu chhiar la. Eng tin nge “Pathianhmangaihnaah chuan kan invawn that” theih ang? (Juda21). Pathian hmangaihnaa invawng tha tih chu eng ngeni a awmzia ni rêng rêng?

He Thuthlung Thar lehkhabu tâwi tê-ah hian Judachuan, “chatuan nunna neihtîrna khawp kan LalpaIsuaKrista hmangaihna chu nghâkin Pathian hmangaihnaahchuan invawng tha tha tûrin” min hrilh a.

Mi mal taka Pathian hmangaihna leh khawngaihnachan hi vawi khata tlingtlâk mai chi a ni lo. “Pathianhmangaihnaa invawn that” theih dân kawng tha ber pakhatchu mi dangte tanpui a ni. A châng dawt leh chiahah (Juda23) hian mi dangte chu “mei ata la chhuak” a, a chunga“khawngaihna” lantîr tûrin min hrilh leh bawk.

Juda 20–23 chhiar la. Heta a thil sawiah hian Jonachanchin nêna inkungkaihna nei eng thu nge awm a, chuchuan keini pawh hi eng nge ni min zirtîr ve?

Pathian chuan Jona kha Ninevi-a kal tûrin a ko va,a chhan pawh Jona hian Ninevi khuaa kal tûra koh a nihhma hi chuan Assuria mite nêna an inlaichînnachungchâng a lo la ngaihtuah ngâi miah loh vâng a nimaithei. A ngaina lo tih chu a lo hre tawh tho maithei a;mahse, a lo haw hle a ni tih leh kohna a dawn hnu-ah pawhan hnêna kal loh dân mawlh a zawng dâwn a ni tih erawh alo hre lo niin a lang. Vânramah pawh ni se, Ninevi khuaamite nêna inthenawm khawvên chu a duh lo rêng rênghmêl a. Pathianin mihringte a hmangaih anga amihringpuite hmangaih ve dân a lo la hre lo atin ni.

Pathianin Ninevi khuaa kal tûra Jona a tirh chhanchu Ninevi khuaa chêngte kha a hmangaih a, a lalramahchuan chêng ve se a duh vâng a ni a. Chutih rual chuan,Jona pawh kha a hmangaih hle ve tho a, a hmangaih avângtak rêng chuan Ninevi khuaa kal tûr pawhin a ko ta a ni.Jona hi rinna kawnga lo thang lian zêl a, amah nêna hna

Page 82: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

163 164

thawk dûn a, amah ang lo ni zual zêl tûrin a duh a. Amahnêna inlaichînna tha tak neihna atang leh a duhzâwng, midangte pui leh keimahni pawhin kan neih rinna lehbeiseina kawhhmuhna atang chauha lo thleng theichawlhna dik tak chu hmuh tûrin a duh a ni.

Mi dangte chhandam an lo nih ve theihna tûrahna thawh nân eng tianga tam nge hun i hman? A thlarauthil ang zâwngin han sawi tai la, eng tiangin nge hetianghna thawh hian Isuaa chawlhna dik tak chu hmu theitûrin min tanpui le?

ZIRTÂWPNI September 17

ZIR BELHNA: “Jona kovah hian mawhphurhna rit tak nghaha ni a; mahse, a nghattu hian a chhiahhlawh hi a awmpuitlat dâwn thung a, hlawhtlinna pawh a hmuhtîr ngei ang.Lalpa thu kha îhê lovin lo zâwm mai se chuan a thil tawnhrehawm tak takte kha a tuar lo vang a, nasa taka malsâwma ni zâwk tûr ania. Mahse, beidawng leh mangang taka aawm lâi khân Lalpa chuan a kalsan lo va. Fiahna hranghrang pe-in a awmpui ngei a ni tih a hriat theihna tûr thilchi hrang hrang a hmuhtîr bawk thîn. Chûngte avâng chuanJona hian Pathianah rinna nghat theiin, amah a chhandamthei bawk a ni tih rinnna a lo nei thar leh ta a ni.”—EllenG. White, Prophets and Kings (Zâwlneite leh Lalte), p. 232.“Inphahhniam tak leh mâwl têa rawng kan bâwl hian misâng tam tak kan tanpui thei. Khawvêla mi fing leh vengvaber ber, talent nei tha tak tak nia miten an hriathote pawhhi Pathian hmangaihtu, tîm lo leh zalên taka an hriat angsawi chhuak mai thînte tawngkam mâwl tê tê hman hiana chawk harh fo thîn a ni.”—Ellen G. White, Christ ObjectLessons (Krista Tehkhin Thute), p. 195.

SAWI HO TÛRTE:1. Eng ti zia nge “Pathian zâwlnei” ni si, Pathian

chhandamna thu an lo a pawm avânga a lungnih lohzâwk tlat mai le? Eng tin nge Jona rilru hi kan hriatthiampui theih ang? Pathian mite hi êng an neihkalh zâwng chiaha thil a tih chângte hian Pathianina dawh hrâm hrâm thîn a ni tih entîrna sawi tûr engnge awm?

2. Jona chanchin atanga kan hriat theih pakhat chu:Pathian hian mihringte chhandam ngawr ngawr hi atum ber a ni lo va, amah zuitute siam that pawh atum tel tih hi a ni. Lalpa chu hriain tûn hun atânathutak pawh lo hre thiam vek tawh ni tho mah ila,eng tin nge “thinlung thar” leh “rilru thar” kan loneih theih ang? Thutak hria tih leh thutakin a siamthat tawh tih hi eng nge a danglamna?

3. Juda Lehkhathawn kha chhiar leh la. He lehkhabu-in thuchah a ken pawimawh tak chu eng nge ni a,eng vângin nge chu thuchah chu keini tûn lâi hunakohhranhote tân hian a pawimawh êm êm?

4. Eng tiangin nge mi dangten chhandamna an lo chanve theihna tûra hna thawh hi keimahni thlarau nunthatna atân pawh a tangkâi thin?

5. Jona khân Ninevi khuaa kal duh lohna chhan thatak eng eng emaw a nei a ni maithei a; mahsePathian chuan a ngaih dân kha a dik lo a ni tih aentîr a nih kha. Mi dangte lakah hian Jonangaihtuahna dik lo tak ang kha eng nge kan lo neihve theih tho le?

Page 83: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

165 166

ZIRLÂI 13 *September 18–24

CHAWLHNA FAMKIM CHU

SABBATH CHAWHNU Sept 18

CHHIAR TÛRTE: Thup. 1:9–19; Mat. 24:4–8, 23–31; Thup. 14:6–12; Heb. 11:13–16; Philipi 4:4–6.

CHÂNGVAWN: “‘Mita hmuh ngâi loh, benga hriat ngâi loh,mihring rilrua lût ngâi lo, Pathianin ahmangaihtute tân a buatsaih apiangtechu’ tih ziak ang khân (1 Korinth 2:9).

Indona ropui tham tak, sual leh tha inbeih tawnnakâra awm ni anga inhriatna ang hi i lo nei ve tawh thînem? Hetiang hi mi tam tak chuan—sakhaw ngaihsak velêm lote pawhin—an nei asin. Keini pawhin kan nei a, achhan pawh sual leh tha, Setana (sual) leh Krista (tha)inbeih tawnna nasa tak kâra awm kan nih vâng a ni.

Krista leh Setana indona ropui tak hi khawvêl pumhuapa thleng mêk a ni a—dik tak phei chuan, vâna lo intantawh a nih avângin (Thup. 12:7) he indona hian lei leh vânpum pui a huap vek zâwk a ni. Nimahsela, kan ni tin nunakan buai tâwk hlawm êm avângin he indona atanga kantlân chhuah theih dân tûra Pathianin ruahmanna a lo siamchu kan hmu lo thei tlat. Indona, ram rorêlna inlûmlet vêlavânga buaina lo chhuak leh khuarêl chhiatna lo thlengtehian min tihlau thîn a. Mahse, Pathianin hrilhlâwknahmanga mi a kaihhruaina hian khawi lamah nge kan kala, chumi hmu chu eng tiangin nge kan thlen dâwn tih rilruahre reng tûrin min tanpui thei a ni.

Indona ropui chu mi mal nunah a thleng nasa hlebawk. Kan zavâi mai hian kan ni tin nunah rinna kawngachona chi hrang hrang kan hmachhawn thîn a, Isua lo kalleh kan dam thleng dâwn te a nih loh phei chuan thihnapawh kan la hmachhawn ngei a tûl bawk ang. Tûn kârahhian khawvêl pum huapa buaina chi hrang hrang a thlênmêk lâi leh kan mi mal hma lam hun pawh kan chian theihmeuh tawh loh hunah hian Isuaa kan chawlh theih dântûr kan thlîr ho dâwn a. Hêng buaina chi hrang hrangte hinakînah chuan la tâwp vekin, chawlhna famkim chu kanchang tawh ang.

SUNDAY September 19TÂWPNA HUN CHUNGCHÂNG INLÂRNA

Isua bula lo khawsa tawh thîn zirtîrte zînga dam reiber Johana chu amah hnaih thîntute leh ngainatuten anhmuh phâk loh thliarkâr hla taka tân inah dah a ni a. Hethliarkâr khawhar taka a tân lâi hian a rilru-ah eng thilnge a ngaihtuah ang? He hmunah hian eng tia lo awm ngawtnge maw a nih a, hetianga khawhar taka a awm chhan hieng vâng nge tih te a ngaihtuah nasa thînin a rinawm.Isuan vâna a chhohsan lâi te kha hmu-in, a hnu maiavântirhkoh pahnih rawn langin, “Galili rama mite u, engatinge vân lam ena in din reng? He Isua, in hnên ata vânahruai chhohva awm hi vâna a chho in hmu ang bawk hianamah ngei hi a lo kal leh ang” (Tirh. 1:11) tih thu an sawi tekha a la hre vek bawk a.

Amaherawhchu, khângte kha chu kum tam tak liamtaa thil thleng tawh a ni a, chutih lâiin, Isua lah chu a larawn kîr leh ta chuang bawk si lo. Chu bâkah chuan, khamituma awm ve tirhkoh dangte kha an thi zo vek tawh a, anzînga a tam zâwk kha chu Isua an tan avânga martar an ni

Page 84: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

167 168

nghe nghe bawk si. Kohhran tiak tîra a member tam takkha chu kum lama la naupang deuh, hmâichhana Isua hmuve hman lote an ni hlawm a. Tûnah tak phei chuankohhran pâwn lam atanga tihduhdahna an tâwk mêk a,tin, kohhran huang chhûngah zirtîrna dik lo vawrh chhuaktâwk an awm reng bawk. Chuvâng chuan, Johana hian malngawih ngawih nia inhriatna a nei lian hle ang tih a rintheih a, a châuvin chawlh hahdam pawh a thlahlel nghleang tih a chiang. Chutianga a awm lâi tak chuan inlârnahmuhtîr a ni ta a ni.

He a inlârna hmuh atang hian eng ang thlamuannange a neih tâka i rin? Thupuan 1:9–19 chhiar ang che.

Isua khân a zirtîrte hnênah, “Tin, ngâi teh u, keikumkhuain, khawvêl tâwp thleng pawhin in hnênah kaawm zêl ang” (Mat. 28:20) tiin a sawi a. He a thu sawi hiankhawhar taka awm Johana kha huaisenna thar a pe ngeiang tih a rinawm. He inlârna, he Isua “thupuan” hi atânthlamuanna ropui tak a ni ang tih a chiang a, a chhanpawh Isua chu “Alfa leh Omega, a bul leh a tâwp” niin, tûnahhian a hnênah mak danglam taka a rawn inpuan chhuahtâk vâng a ni.

Hêng Bible chângten an sawi hi he khawvêlin huna la tawn tûrte chungchâng inlârna a ni a. A hmâah hiankhawvêl chanchina thil thleng tûr chi hrang hrang chu pholan niin, chûngte chu keini tân chuan Kristian kohhranchanchina thil thleng tawhte a ni hlawm a, ani tân erawhnakîn huna lo thleng tûr a ni ve thung. Hêng tihduhdahnaleh fiahna chi hrang hrangte hi a la tâwp vek dâwn a ni tihpawh hmuhtîr nghâl vek a ni a: “Tin, vân thar leh lei tharka hmu a: vân hmasa leh lei hmasa chu an boral tawh a,tuifinriat pawh a awm tawh lo a ni. Tin, khaw thianghlim

Jerusalem thar chu, mo a pasal ela a inchei anga peihdiamin Pathian hnên mi vân ata lo chhuk ka hmu bawk a”(Thup. 21:1, 2).

Thupuan bu-a Johanan khawvêl tâwp dâwn hnaiahthil thleng tûr a hmuh a lo ziak hian amah Johana ngeipawh kha Pathian ruahmanna siam leh thutiamte ringngam a, chutah chuan châwl hahdam thei tûrin a pui ta ani.

Khawvêla kan awm chhûng hi chuan kan nun ahahdam lovin, thil hlauhawm tak tak kan tawn chângpawh a awm thîn. Mahse, Pathianin thil lo la thleng tûrtea hria a, tin, chûng thil lo la thleng tûrte chu kan tânatha tûr a ni tih hriatna hian eng tiangin nge thlamuannamin pêk thin le?

THAWHTANNI September 20BUAINA HUN CHU

Olive tlângah khân a Isuan zirtîrte zawhna, “Chûngchu eng tikah nge a lo thleng ang? i lo kal lehna khawvêltâwpna chhinchhiahna chu eng nge ni ang? tih min hrilhrawh” (Mat. 24:3) tih chu chhângin khawvêl chanchina thillo la thleng tûr lian tam deuh deuhte chu a sawi ta a.

Matthaia 24-a kan hmuh Isua thusawi hmingthangtak hian ama rawngbâwl lâi hun atanga a lo kal leh thlengbâkah, chumi hnu thleng chu a huam a. Tâwpna hunachêngte chu a lo kal lehna atâna an lo inpeih theih nân ami hun hrang hranga chêngte chu eng nge lo la thleng dâwntih hrilh a duh a ni. Kan chheh vêla thil awmte hi aninlûmleh but but hunah pawh a hmangaihnaah chuanngaihngam taka châwl hahdam thei tûrin min duh tih hi ihre reng ang u.

Page 85: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

169 170

Adventist-te chuan Danielan, “buaina hun, hnamawm tirh ata chumi hun thleng pawha la awm ngâi lo chu”(Dan. 12:1) a tih kha eng hun nge ni tih kan hria a. Chumihun chu Isua lo kal leh hmâa lo thleng tûr niin, a lo thlenhmâa lo inpeih vek tûrin min duh a ni.

A lo kal lehna chu eng ang nge ni ang? Buma kanawm loh nân eng nge kan tih ang? Matthaia 24:4–8, 23–31 chhiar ang che.

Isua lo kal lehna chu tâwpna huna thleng tûr niin,a hring a hrâna amah ngei a lo kalna a ni ang. A lo kallehna chungchâng hi hrilh lâwkna hrang hranga hmun luahhnem ber pâwl niin, amah Isua ngei pawhin a sawi tamangreng khawp mai a; chuvâng chuan, a pawimawh hle a nitih kan hriat a tûl a ni.

Khawvêl pum huap chhiatna thleng hnuhnûng berchu tui lêt kha niin, khami tum khân mi pariat chauhinpeihin an lo awm a nih kha. Isua lo kal lehna pawh kanrin loh tak huna lo thleng tûr a nih avângin kha thil thlengnên khân khâikhin a ni a (Mat. 24:37–39). Chutih rualin, alo kal lehna tûr nî emaw, dârkâr emaw chu tu ma hriat lohni mah se (Mat. 24:36), kan vêla thil thlengte ngun takakan lo thlîthlâi zêl theih nân Pathianin chhinchhiahna chihrang hrang min pe tho a ni.

He tâwpna huna thil lo thleng tûrah hian hnapawimawh tak thawh tûr pêk kan ni a. Chu kan hna thawhtûr chu eng nge ni? Matthaia 24:9–14 chhiar ang che.

He lei leh vân pum pui huap sual leh tha indonaahhian keini hi râlkhat atanga lo thlîrtu mai kan ni lo. Khawvêltâwp thleng pawha chanchin tha hril darhtu tûr kan ni a;chumi avâng chuan tihduhdah pawh kan tâwk ngei dâwnbawk tihna a ni.

“A tâwp thlenga tuar peih” tih hi eng nge ni aawmzia? Eng tin nge a tâwp thleng chuan kan tuar ang?Mi tam takte lo tih tawh ang leh, mi dang tam taktepawhin an la tih tûr ang ni lovin, keini hian kan tlûksanve loh nân ni tinin eng duhthlanna nge kan siam thinang?

THAWHLEHNI September 21TÛNA KAN TIH NGHÂL TÛR CHU

Hrilhlâwknain lo thleng tûra a sawi, keimahnithunun theih pawh ni lote a lo thlen mêk lâi hian kutkuangkuaha eng mah ti lova lo thuthluang ngawt tûr kanni lo va. “Aw le, hêngte hi chu hrilh lâwk a nih ang ngeiin alo thleng dâwn rêng alâwm, tûnah a lo thleng ta a nih hi tialo thlîr mai loh chu eng nge tih theih kan neih? Keimahmai chuan eng mah tih theih ka nei lo hrim hrim bawk a”tiin ngaih dân kan lo nei pawh a ni maithei.

Nimahsela, chutiang chu Kristianten an vêla thilawm, a bîk takin ni hnuhnûnga thil thlengte an thlîr dântûr a ni lo. Thupuan 14 hian hetih huna kan tum ber ni tûrchu mi dangte hnêna Pathian rorêlna chungchâng hriattîra, Isua lo kal lehna atâna inbuatsaih tûra tanpui a ni tihmin hrilh.

Thupuan 14:6–12 chhiar la. Hetah hian eng thunge sawi ni a, khawvêl hnêna kan puan tûr chu eng ngeni? Eng vângin nge he thuchah hi hmanhmawhthlâk takapuan vat a tûl le?

Keini Adventist-te hi chuan a bîk takin hêng châng,“Vân Tirhkoh Pathumte Thuchah” tia kan sawi mai thinahhian “tûn lâi hun atâna thutak” (2 Pet. 1:12) a awm niinkan ring a. Hetah hian tûn hun atâna koh kan nihna chukan hmu a ni.

Page 86: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

171 172

Vântirhkoh pakhatna thuchah hi “chatuanachanchin” nêna bultan niin, chu chu Krista thihna lehthawhlehna thu ropui tak, chhandam nih kan inbeiseinaawm chhun innghahna a ni a. Tin, a rorêl hun chu a lothlen tâk thu (Thup. 14) puan a ni hi tâwpna hun chu ahnâi tawh tak zet a ni tih min kawhhmuhna a ni bawk.Chu bâkah chuan, “vân te, lei te, tuifinriat te, tuihnâ tesiamtu chu” chibai bûk tûra sâwm kan ni bawk a, hesâwmna thu hi Babulona chêng, “sakawlh leh a lem” chibaibûktute chungchânga vaukhânna thu tihbâiawm tak nênhi chuan a inang lo hle mai. A tâwp berah chuan, hetianghian tâwpna huna Pathian mite nihna sawi a ni a: “Hei himi thianghlimte chhelna chu a ni; hêng mite hi Pathianthupêk zâwmtute leh Isua zuitu rinawmte an ni” (NKJV)tiin.

Thupuan 14:11 chhiar la. Sakawlh leh a lem chibaibûktute tâna chawlhna rêng a awm loh tûr thu chu engtin nge a sawi?

Sakawlh leh a lem chibai bûktute chuan a chhûn azânin chawlh rêng an nei dâwn lo vang maw? He thuawmzia hi eng nge ni tih chungchângah ngaih dân hranghrang a awm tho nachungin, hêng mite hian ama lakarinawmte hnêna Pathianin a pêk thin chawlhna hi anchang ve dâwn lo tih thu-ah erawh an lên tlâk a rual hlethung a ni.

Eng vângin nge Vântirhkoh Pathumte Thuchah tîrlam hi “chatuana chanchin” tha a nih i rin? Eng vânginnge he thutak ropui êm êm hi khawvêl hnêna hêngthuchahte kan puanna lamah a hmatâwnga kan hmanthin a pawimawh? Eng tiangin nge chanchin tha awmziahriat thiamna hi chawlhna nei thei tûra thil pawimawhtak a nih?

NILÂINI September 22THLAMUANG TAKIN CHÂWL RAWH

Kum zabi tam tak chhûng chu Kristiante hian Kristalo kal leh hun kan lo nghâk ta a. Krista lo kal lehna chukan beisei zawng zawngten—a nihna takah chuan,keimahni chauh pawh ni bîk lovin, khawvêl chanchinaPathian mi rinawm zawng zawngte beiseinaten a vâwrtâwpan thlenna tûr a ni.

Hebrai 11:13–16 chhiar la. Hetah hian hmân lâihuna mite tân chauh ni bîk lovin, keimahni tân pawheng thutiam ropui tak nge awm?

Kawng tam takah chuan, tûn lâia mi tam takinmitthi chungchâng an sawi dân hi a dik a nih chuan hêngBible chângte hian awmzia an nei miah dâwn lo tihna a nia. Hêng mite hian “thil tiamte chu an chang lo” tia a sawihian eng chungchâng nge ni a sawi? Kohhran pâwl dangtehi chuan mi an lo thih hian vânramah kal nghâlin, chutahchuan Isua nên hlim takin an lêng za ta niin an zirtîr a.Entîr nân, thuhriltu lâr tak, Billy Grahama a thih pawh khânIsua nên vânramah an han awm dûn ta niin an sawi nasaa nih kha.

An zirtîrnaah hian thil inkâwlkalh tak pakhat a awma, a chhan pawh mi tu emaw a thih hian, “Thlamuang takinchâwl rawh se” tih thu an sawi kan hriat thin vâng a ni.Chuti a nih chuan eng thil nge thleng ta le? Chûng thi tatechu thlamuang takin thlânah an châwl ta nge ni a,vânramah chho nghâlin hlim takin an han awm ta a, leiaawmte hi min rawn thlîr thîn zâwk le?

Eng tin nge Isuan thihna hi a hrilh fiah? Johana11:11 chhiar rawh.

Page 87: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

173 174

Dik takin, mitthite chu “thlamuang takin” an châwlta nia an sawi hi mi an lo thiha an awm dân dik tak a nizâwk a ni rêng lo’m ni? A chhan pawh mitthite chu thlânahan châwl rih a ni si a. “Ringtute tân chuan thihna hi thil têtham tak a ni a. Krista chuan thlâna mitthite awm hunchhûng hi mitkhapkâr ang leka rei lo niin a sawi. ‘Miin kathu a zawm chuan, kumkhuain thih ni hmêl a hmu lo vanga . . . , thihna pawh a tem hek lo vang’ a ti. Kristiante rindân chuan thihna hi thil dang vak ni lovin, muthilhna,thâwm eng mah awm lohna leh thim mupna a ni a. Hetihchhûng hian nunna chu Pathianah Krista hnêna thuhrûkniin, kan nunna Krista chu a lo lan hunah keini pawh amahhnênah ropui takin kan la inlan ve dâwn a ni. Johana 8:51,52; Kolosa 3:4.”—Ellen G. White, Chatuan Nghahfâk, p. 888.

Isua chuan mi an thih a, thawhlehna zîng êng mâwitak a lo thlen hmaa an awm dân hi eng mah hre lova muhîlnên a tehkhin thîn a (Joh. 11:11, 15). Chutih rual chuan,chhandamte leh boral tûrte chuan thawhlehna a thlen hnû-ah an lâwmman ve ve tûr an dawng theuh dâwn niin a sawibawk (Joh. 5:28, 29). Chuvângin, thihna chu eng tik hunahpawh lo thleng thut thei a nih avângin kan lo inbuatsaihlâwk a tûl hle tih min hrilh a ni.

I hmangaih kal tate kha tûnah hian an châwl a nitih i hriat avângin eng ang thlamuamna nge i neih le?

NINGANI September 23LALPAAH CHUAN LÂWM RENG RAWH U

Kan smartphone-a apps kan hman tlânglâwn berpakhat chu Google Maps hi a ni âwm e. Kan zînga a tamzâwk daih hi chuan kan phone-a GPS based map a awmhmâ khân eng tin nge kan lo awm tih pawh kan hre tawh

hlawm lo hial ang chu. Kan la kal ngâi lohna hmun lampana kan kal châng hi chuan kan tî-in hlauhthâwn rûknaeng emaw tak kan nei thîn a; mahse, kan phone-a GoogleMaps nên hi chuan ngaihngam takin kan kal thei a, ramdang khawpui khawiah pawh bo lovin kan kal zêl thei ta.Hetianga inrintâwkna kan nei hi nakîna thil lo thleng tûrtemin hriattîrna hmanga Pathianin chawlhna min pêk a duhentîrna atân hman theih a ni ang em le?

Amaherawhchu, kan Google Maps-ah chuan addressdik lo kan chhut luh châng a awm ve thîn a, a nih loh pawhin,a pumpelhna tûr kan hria nia kan hriat avângin GoogleMaps-in kalna tûr kawng min kawhhmuh chu zawh lohzâwk kan thlang a ni maithei bawk. A enga zâwk zâwk pawhchu ni se, kan kal duhna hmun ni lo deuh—chawlhhahdamna kan neih theihna tûr hmun ni miah lovah kanchhuak nawlh thei tlat a ni.

Philipi 4:4–6 chhiar la. Khawvêl buai leh natnakârah pawh chawlhna dik tak leh thlamuanna dik takkan neih theih dân tûr kawng min hrilh chu eng nge ni?

Paula hian fiahna in hmachhawn zawng zawngahlâwm reng rawh u tiin a sawi a ni lo va. “Lalpaah chuanlâwm reng rawh u” a ti a ni zâwk. Kan thil tawn mêk chueng pawh ni se, fiahna eng pawh hmachhawn mah ila,Pathianah kan awm a, a thatna, a hmangaihina leh kantâna kraws-a a inhlanna kha kan ngaihtuah a nih chuanamah kan lo lâwm ang a, kan thlarau hah tak tânthlamuanna kan lo nei thei dâwn a ni.

He thu Paula sawi hian rilru hahdamna lehthlamuanna min pe a, chu mai pawh chu ni lovin, hekhawvêl piah lamah thil tha zâwk dawn tûr kan la nei a nitih beiseina pawh min pe bawk.

Page 88: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

175 176

Kan thlarau tâna kan la hmuh tûr chawlhna chu lonei ta ila chuan engah mah kan mangang dâwn lo tihna ani a. Mahse, chutiang chu he khawvêlah hian tu tân maha taka chan theih niin a lang bawk si lo (amah Paula ngeipawh khân manganna tam tak a nei ve tho a). Eng pawh nise, hmangaihnaa khat Pathian chu eng kim chungathuneitu a nih bâkah, a lalrama lût tûrin min chhandamdâwn a ni tih kan hriatna chuan kan rilru timangangtuthil chi hrang hrangte hi a thlîr dân tûr dik takin mi athlîrtîr thei ngei dâwn thung a ni.

“Lalpa chu a hnâi e” tih awmzia chu kan bul hnâiaha awm reng a, kan mit kan chhîn a, thihna khuma kanhan muthilh chiah hnu-a kan thil hmuh leh hmasak bertûr chu Krista lo kal lehna a ni ang.

Mihring nun hi harsatna, fiahna leh buaina chihrang hrangin a khat tih hai rual a ni lo. Hêng thilte hi mitu mahin kan pumpelh thei lo va; Tirhkoh Paula ngei pawhkhân a pumpelh bîk chuang lo (2 Korinth 11en la). Chutiangchu ni mah se, a sawi tum chu tûnah hian hrehawm chihrang hrang tâwk mah ila, Kristaa thilpêk kan dawnachungah hian kan lâwm thei tho a, tûnah ngei pawh hiankan thlarau tân chawlhna kan hmu thei tih hi a ni.

Philipi 4:4–6 chhiar leh la. Eng tiang kawngteinnge hêng thu ropui tak takte hi fiahna leh tihduhdahnachi hrang hrang i hmachhawn lâi khân a takin i chhawrtangkâi theih ang?

ZIRTÂWPNI September 24ZIR BELHNA: “Kan tawngtâinate hi chawplehchilha chhânni nghâl zêl se kan ti theuh mai a, a chhânna tikhawtlâi anih emaw, kan lo beisei dân ang ni lova chhân a nih emawchâng chuan kan beidawng titih mai thîn. Nimahsela,Pathian hi kan tawngtâinate a hun takah leh kan duh dân

taka chhâng zêl tûrin a fing tâwk a, a tha tâwk hle bawk.Ani chuan kan thil duh zawng zawngte kan lo neih vektheih nân thil tha zâwk leh tam zâwk min tihsak dâwn a.Chu bâkah chuan, a finna leh hmangaihna kan rin zawhvângin kan duh dân ang diak diaka thil rawn ti tûrin kankar tûr a ni lo; keimahni hian a thiltum chu tihlawhtlinkan tum zâwk tûr a ni. Kan duhthuSam leh ngaihvenzâwngte chu a thiltumah a inchiah ral tûr a ni bawk.—Ellen G. White, Gospel Workers, p. 219.

“Rei lo tê hnu-ah Isua chu a fate chhandam tûr lehchatuan nunna pe tûrin a lo kal dâwn a. . . . Thlânte chu alo inhawng ang a, mitthite chu lo thovin, ‘Aw thihna, khawnge i tûr chu? Aw thlân, khaw nge i hnehna chu?’ tiinhnehna hlado an rawn chham tawh ang. Isuaa thi kanhmangaihte chu thih theih lohna kawr hâ-in an lo thochhuak dâwn a ni.”—Ellen G. White, Counsels onStewardship, p. 350.

SAWI HO TÛRTE:

1. Indona ropui chu a tak taka thleng mêk a ni ngeitih hi ngaihtuah la. Eng tiangin nge chu indona chukhawvêlah hian beih a nih a, eng tiangin nge nangmami mal nunah khân an thlen? A taka thleng ngei ani tih chu a chiang a ni lo’m ni? Dik takin, mi tamtakte rin dân âi hian a tak zâwk nghe nghe a, a chhanpawh mi tam tak chuan ramhuai hi a taka awm pawhni lovah an ngaih vâng a ni. Eng vângin nge indonaropui hi a taka thleng ngei a ni tih hriat thiamna hikan khawvêl nihphung kan lo hriat thiam theihnaatâna thil pawimawh tak a nih? Eng vângin ngeindona ropui tâwp dân tûr kan hriatna hian mi athlamuan?

Page 89: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

177 178

H-12

2. Hrih lâwkna hi chiang taka a puan chhuah bâk sawitîrkan tum tlat a nih chuan min tibuaitu mai a ni theia. Kohhran member thenkhat pawh hi thil lo thlengtûr an lo puan lâwk, mahse an puan anga lo thlengleh ta si lo avângin an lo buai fo tawh a; chutih lâiin,member thenkhat dang lah chuan mi tute emaw hrillâwkna, mahse an hrilh lâwk anga eng mah lo thlengleh ta bawk si lo avângin an lo buai tawh thîn bawk.Hetiang thang hlauhawm tak lakah hian eng tin ngekan lo invên thei ang?

3. In class-ah Thupuan 14:9–11 thu leh sakawlh leh alem chibai bûktute chuan chawlh hahdam tih rêngan neih loh tûr thu kha chhiar ula. Chawlh nei lo tihchu eng nge ni a awmzia?

4. Kohhrana thu khel hlawh ber pakhat chu Krista lokal leh hun thu-ah hian eng nge tih theih kan neihakan neih loh tih chungchâng hi a ni. Hemichungchângah hian keimahni mi mal ngaih dân chueng pawh lo ni se, eng vângin nge a lo kal lehnathuchah khawvêl hnêna puan darh hna thahnem ngâitaka thawh hi thil pawimawh tak a la nih reng thole?

MORNING WATCHJuly, 2021

1. Ningani Johana 2:1,22. Zirtawpni Johana 15:123. Sabbath Luka 10:36, 37

4. Sunday 1 Korinth 9:225. Thawhtanni Thufingte 25:116. Thawhlehni Tita 3:27. Nilaini Johana 13:348. Ningani 1 Petera 3:89. Zirtawpni 1 Petera 4:9,10

10. Sabbath Rom 12:8

11. Sunday Isaia 50:4 12. Thawhtanni Thufingte 31:28 13. Thawhlehni Malakia 4:6 14. Nilaini Sam 55:14 15. Ningani Sam 92:3 16. Zirtawpni Luka 14:13,14 17. Sabbath Marka 9:37

18. Sunday 1 Petera 2:9 19. Thawhtanni Thufingte 18:24 20. Thawhlehni Thufingte 21:21 21. Nilaini Sam 23:2,3 22. Ningani Malakia 3:16,17 23. Zirtawpni Johana 11:5 24. Sabbath 2 Timothea 1:2-4

25. Sunday 2 Samuela 1:25,26 26. Thawhtanni Sam 16:11 27. Thawhlehni Rom 14:7 28. Nilaini Thuhriltute 2:26 29. Ningani Thufingte 2:20 30. Zirtawpni Thufingte 1:10-15 31. Sabbath Sam 119:63

Page 90: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI KRISTAA CHAWLHNA

179 180MORNING WATCH

August, 2021

1. Sunday Hebrai 13:20,21 2. Thawhtanni Tita 2:14 3. Thawhlehni Kolosa 3:23 4. Nilaini Matthaia 5:14-16 5. Ningani 1 Thessalonika 3:11,12 6. Zirtawpni 2 Lalte 5:1-3 7, Sabbath Matthaia 14:15-20

8. Sunday Isaia 58:12 9. Thawhtanni Marka 10:45 10. Thawhlehni Luka 9:2 11. Nilaini Johana 4:14 12. Ningani Matthaia 19:14 13. Zirtawpni Matthaia 9:18,19 14. Sabbath Matthaia 9:35

15. Sunday Matthaia 12:12 16. Thawhtanni Luka 10:29 17. Thawhlehni Zekaria 8:16 18. Nilaini 1 Timothea 4:16 19. Ningani Ephesi 4:32 20. Zirtawpni 1 Lalte 3:12 21. Sabbath Sam 112:4

22. Sunday 2 Chronicles 29:30 23. Thawhtanni Jakoba 1:27 24. Thawhlehni Isaia 58:7 25. Nilaini Matthaia 25:35,36 26. Ningani Isaia 1:17 27. Zirtawpni Joba 29:15 28. Sabbath Joba 29:16

29. Sunday Galatia 6:10 30. Thawhtanni Isaia 58:8 31. Thawhlehni Daniela 12:3

MORNING WATCHSeptember, 2021

1. Nilaini 1 Thessalonika 5:232. Ningani Ephesi 5:25,273. Zirtawpni Leviticus 20:7,84, Sabbath Philippi 4:4

5. Sunday Johana 17:18,196. Thawhtanni Sam 149:47. Thawhlehni Daniela 1:8

8. Nilaini Genesis 5:22 9. Ningani Daniela 3:24,25 10. Zirtawpni 1 Johana 4:16 11. Sabbath 1 Johana 2:17

12. Sunday Ezekiela 20:12 13. Thawhtanni Johana 14:6 14. Thawhlehni Johana 17:17 15. Nilaini Tirhkohte 20:32 16. Ningani 1 Petera 1:23 17. Zirtawpni Ephesi 1:19 18. Sabbath Sam 15:1,2

19. Sunday Isaia 26:2 20. Thawhtanni 2 Korinth 7:1 21. Thawhlehni Sam 144:12 22. Nilaini Isaia 51:8 23. Ningani Sam 90:17 24. Zirtawpni Matthaia 5:48 25. Sabbath Thupuan 19:8

26. Sunday Daniela 7:18 27. Thawhtanni 2 Petera 1:4 28. Thawhlehni Johana 6:53-56 29. Nilaini Sam 133:1 30. Ningani Isaia 40:31