przemysl drzewny nr 1 2013

43

Post on 22-Oct-2014

3.500 views

Category:

Business


1 download

DESCRIPTION

Przemysł Drzewny Reseacrh&Development - pierwszy numer kwartalnika w nowej odsłonie. Nowoczesny magazyn średniego i wyższego szczebla zarządzania w sektorze leśno-drzewnym.

TRANSCRIPT

Page 1: Przemysl drzewny nr 1 2013

| 1

Page 2: Przemysl drzewny nr 1 2013

2 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 3

Drzewo przestarzałe staje się niezdatnym i próżno miejsce zalega: trzeba go więc w czasie doskonałej jego pory wycinać, ale w tym wycinaniu tak poczy-nać roztropnie, żeby aktualna korzyść dalszej nie przeszkadzała”. Ignacy Krasicki (1735-1801)

MAŁGORZATA WNOROWSKA

REDAKTOR NACZELNA PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPEMENT

„Powyższy cytat sprzed ponad dwóch wieków doskonale odzwierciedla wspólne cele, jakie łączą działania leśników

i przemysłu drzewnego. To zrównoważony rozwój. Możemy spierać się w kwestiach definicyjnych tego pojęcia, jednak

bez wątpienia wszystkim nam zależy na utrzymaniu harmonii i ciągłym doskonaleniu, choć wiemy, że zarówno w nauce,

jak i biznesie nie jest proste.

Nowy numer czasopisma Przemysł Drzewny, który oddaję w Państwa ręce również jest efektem poszukiwania harmo-

nii między tym co leśne i drzewne, między tym co teoretyczne i praktyczne oraz ciągłego doskonalenia sposobu prze-

kazu medialnego. To jednocześnie pierwszy numer przygotowany przez firmę Forestor Communication, specjalizującą

się w komunikacji sektora leśno-drzewnego i pierwszy numer, nad którym obejmuję pieczę jako redaktor naczelny.

Przemysł Drzewny otrzymał nie tylko nową szatę graficzną, ale także został wzbogacony o zespół niezwykle warto-

ściowych autorów. Chcielibyśmy, aby nasze czasopismo - wydawane od tego roku w formie kwartalnika - było dla

Państwa źródłem rzetelnej wiedzy i inspiracji. Czasopismem, po które sięga się, by poznać opinie liderów branży,

doświadczenia innych przedsiębiorstw, skonfrontować wyniki sektora i prognozy ekonomiczne z własnymi planami

na przyszłość. Nie chcemy na jego łamach roztrząsać sporów, kłótni czy ferować wyroków. Jesteśmy przekonani, że

wiele nieporozumień wynika z braku rzetelnych informacji i posługiwania się krzywdzącymi stereotypami. Chcemy tę

lukę wydawniczą wypełnić, bo obserwując od wielu lat sytuację w sektorze leśno-drzewnym można z całą pewnością

stwierdzić, że to zgoda buduje a niezgoda rujnuje.

E D Y T O R I A L

WYDAWCA:STOWARZYSZENIE INŻYNIERÓW I TECHNIKÓW LEŚNICTWA I DRZEWNICTWAul.Czackiego 3/5, 00-043 Warszawatel./fax (22) 82 827 24www.sitlid.pl TYP PERIODYKU: kwartalnik drukowany + wersja PDFISNN 0373-9856

NAKŁAD:5 000 egz.

SKŁAD I DRUK:FORESTOR COMMUNICATIONwww.forestor.pl

ADRES REDAKCJI:ul. Łukowa 9 lok. 7902-767 Warszawa

REDAKTOR NACZELNY:MAŁGORZATA WNOROWSKAtel. 609 192 635 [email protected]

SEKRETARZ REDAKCJIDAMIAN PIEKARSKItel. 880 100 682 [email protected]@przemysldrzewny.eu

KOREKTAEWA BUCZEK

Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja zastrzega sobie prawo do zmian i skraca-nia nadesłanych materiałów.Nadesłanie materiałów do redakcji jest równo-znaczne z przekazaniem wydawcy praw autor-skich.Kopiowanie i przedruk pisma może nastąpić tylko za zgodą wydawcy.

Wydawca oraz redakcja nie biorą odpowiedzialno-ści za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń.

OKŁADKA:zdjęcie na okładce 123RF

AUTORPOMOCJE:str 2, 75, 83

PAPIERDo druku czasopisma wykorzystano papier SPEED, wyprodukowany przez firmę International Paper (www.ipaper.com.pl) zgodnie z najwyższymi standardami w zakresie ochrony środowiska, w tym systemem certyfikacji PEFC. SPEED to wszechstronny papier do druku offse-towego, który zapewnia bardzo dobre odwzoro-wanie kolorów, szczególnie przy dużym nakładzie druku.

www.przemysldrzewny.eu

INDEXw tym miesiącu piszemy o:

Page 3: Przemysl drzewny nr 1 2013

4 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 5

Musimy jako sektor wspólnie promować dane tech-niczne dotyczące drewna, jego doskonałe parame-try, możliwości zastosowania naszych innowacyj-nych produktów z drewna w nieznanych dotąd obszarach.

Park Olimpijski w Londynie, którego konstrukcja za-chwyciła widzów na całym świecie, był doskonałą wizytówką promującą drewno. Trudno jednak w tak spektakularny sposób zachęcać na co dzień ludzi do korzystania z tego surowca.

Londyński Park Olimpijskich to konstrukcja pokazująca nie tylko, jak będzie wyglądać przyszłość za-mówień w przemyśle drzewnym, ale też jak wiele można osiągnąć w kwestii promocji drewna poprzez połączenie wizji projektanta i wiedzy technicznej ekspertów. Wiedza techniczna to coś, co my - jako przedstawiciele przemysłu - musimy demonstrować bardziej otwarcie. Każdy z nas może czuć się ekspertem w swojej dziedzinie - czy to jest drewno iglaste, liściaste czy płyty drewnopochodne - ale ta wiedza tylko wtedy jest w stanie dostać się do szerszych kręgów i w ten sposób promować drewno, gdy będziemy ściślej ze sobą współpracować. Jest jeszcze jedna płaszczyzna, w której wiedza techniczna może kreować większą wartość dla prze-mysłu - rozwój systemu BIM, czyli Building Information Modelling. Musimy jako sektor wspólnie pro-mować dane techniczne dotyczące drewna, jego doskonałe parametry, możliwości zastosowania na-szych innowacyjnych produktów z drewna w nieznanych dotąd obszarach. System BIM to umożliwia, o ile będzie powszechnie stosowany w budownictwie. Certyfikowane drewno może być dzięki BIM sercem każdego projektu, wpisującego się w ideę zrównoważonego budownictwa, od podłóg po okna. Zanim jednak zrobimy krok w celu zebrania żniw tej wielkiej biznesowej szansy, musimy całkowicie zrozumieć wartości środowiskowe tkwiące w naszym surowcu. Musimy popracować nad analizami cy-klu życia produktów drzewnych - od kołyski do kołyski. Tylko wiedzą i rzetelnymi informacjami możemy przekonać architektów, by wybierali nasze produkty. To nie będzie łatwe, gdyż jest wiele barier do pokonania, ale nie możemy stracić tej szansy.

STEPHEN KING

DYRETOR MARKETIGU I SPRZEDAŻY SCA TIMBER, SZWECJA

„DREWNIANA ELEWACJA W PARKU OLIMPIJSKIM W LONDYNIE

F E L I E T O N

Michael R. Craig

CEO KLIMBING SAWMILL, USA

30 października 2012 r. huragan Sandy uderzył w północno-wschod-nie wybrzeże Stanów Zjednoczonych, wyrządzając szkody wśród mieszkańców, szacowane na miliardy dolarów, zatrzymując tymczaso-wo pozyskanie drewna oraz produkcję przemysłową. Olbrzymie szkody przyniosą w rezultacie zapotrzebowanie na drewno liściaste do pro-dukcji mebli i podłóg, wykorzystanych przy odbudowie regionu.

„Charakterystyczny czerwonawy kolor wielu egzotycznych gatunków drewna nie jest już tak atrakcyjny dla europej-skich konsumentów ze względu na wzmożoną akcję infor-macyjną na temat ich nielegalnego pozyskania

F E L I E T O N

Jeszcze przed huraganem Sandy spodziewano się, że krajowy popyt na drewno liściaste nasili się w ciągu kilku kwartałów, powodując obniżenie zapasów tarcicy i utrzymanie cen na dotychczasowym poziomie. Tymczasem jesienna tragedia spowodowała z jednej strony konieczność zagospodarowania znacznej ilości powalonego drew-na, z drugiej strony wyłączyła z użytkowania wiele tartaków powodując zniszczenia sieci elektrycznych oraz hal produkcyjnych. W tej sytuacji trudno cieszyć się z rosnącego popytu wewnętrznego oraz wzmożonego eksportu głównie na rynki azjatyckie. Silną pozycję utrzymał eksport zarówno tarcicy jak i kłód, osiągając w 2012 roku rekordowy poziom. Eksport do Chin w sierpniu 2012 roku był największy, biorąc pod uwagę dotychczasową historię wymiany handlowej z Chinami w tym miesiącu. Sprzedaż tarcicy do Tajlandii i Malezji wzrosła w sierpniu o 83% i 78% w porównaniu do analogicznego miesiąca roku poprzedniego. Także eksport do Unii Europejskiej zanotował w sierpniu po raz pierwszy wzrost od lipca 2011 roku. Choć rynek Unii Europejskiej odnotowuje spowolnienie, kupujący zdecydowali się na zwiększenie zamówień ga-tunków białego dębu (White Oak). Charakterystyczny czerwonawy kolor wielu egzotycznych gatunków drewna nie jest już tak atrakcyjny dla europejskich konsumentów ze względu na wzmożoną akcję informacyjną na temat ich nielegalnego pozyskania. Stąd pojawiają się prognozy o zmniejszeniu popytu na drewno egzotyczne po wejściu w życie z dniem 3 marca 2013 roku europejskiej regulacji obrotu drewnem pozyskanym nielegalnie (EUTR). W tej dość optymistycznej scenerii gospodarczej powinniśmy teraz pomyśleć o zwiększeniu inwestycji w nowe zakłady i ich wyposażenie. Nadal istotnym problemem do rozwiązania pozostanie zadłużenie wielu tartaków, ale także niepewność co do polityki gospodarczej, ochrony środowiska i podatków, które mogą zmniejszyć tempo rozwoju i inwestycji.

KRAJOBRAZ PO HURAGANIE SANDY

Page 4: Przemysl drzewny nr 1 2013

6 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 7

nr 1/2013

KADRY

80. Marek kasprzak Tomasz zawiła -Niedźwiecki Hans peter DoHMen81. mirosław sTepaNiuk Julia deNzler

BIBLIOTEKA

82. Drewno w budowie maszyN

str. 62

WYWIAD z prof. TOMASZEM BORECKIM, DORADCĄ PREZYDENTA RP

str. 46

str. 42

ROSJA STAJE SIĘ NOWYM CENTRUM PRODUKCJI PŁYT DREWNOPOCHODNYCH

AKTUALNE REGULACJE Z ZAKRESU TRANSPORTU DREWNA

str. 73

Rok 2012 zaczął się pięknie z dynamiką roczną produkcji przemysłowej na poziomie 9,0%. Potem było już gorzej. W marcu roczna dyna-mika produkcji wyniosła 0,7%. Poderwała się jeszcze jak „kamienna kaczka” odbita od lustra wody, by pogrążyć się we wrześniu do ujemnego poziomu -5,2%.

RAPORT KUKE

str. 26

RESEARCH&DEVELOPMENT

8-11. InwestycjelaymaN, kopaHaus pollmeierBsw tIMBerwolF sysTemBeMFamiliasweDwooDsweDspan

12-14. BadaniawykorzysTaNie drewNaTesTy podłógbadaNia Jakości epallca dla paleT

15-20. InnowacjeNaNokompozyT bez FormaldeHydukrzywoliNiowe podłogipłyTa Hdd Na bazie mdFTwiNsoN-pVc z drewNemFasada beedomusclT przyJazNe środowisku

PROGNOZY

22-23. ożywieNie w usa i rosJi. sTagNacJa w sTreFie euro

GIEŁDA24-25. wzrosły zyski i przycHody z TyTułu sprzedaży

RAPORTY

26. iNFormaTor ekoNomiczNy kuke ryNek mebli27. europeJski ryNek podłóg

SPRZEDAŻ DREWNA

28-31. 70% za Nami. wyNiki i i ii eTapu32-34. wywiad z adamem wasiakiem, dy-rekTorem geNeralNym lp35. submisJe drewNa Na słowacJi.36-41. podaż drewNa Na 2013 r.42-45. rosJa w wTo. Niższe cła Na wy-wóz drewNa

TRENDY

46-47. płyTy drewNo- pocHodNe migruJĄ Na wscHód

TRANSPORT48-50. przewoźNicy TwierdzĄ, że sosNa JesT cięższa

PRAWO 51-53. pyTaNia w sprawie eu Timber regulaTioN54-55. Nowe rozporzĄdzeNie cpr - Jakie czekaJĄ Nas zmia-Ny?56. kwiTy przewozowe z oświadczeNiem przewoźNika eTykieTy eNergeTyczNe dla sTolarkidyrekTywa w sprawie emisJi przemysłowycH 57. rozporzĄdzeNie ozeusTawa oze

Od 2013 r. wyli-czając wielkość

pochłaniania CO2 , uzyskanego

dzięki gospodarce leśnej, państwa

będą mieć możli-wość późniejszego

(przesuniętego w czasie) rozliczania emisji związanych

z uwalnianiem węgla z produktów

drzewnych.

EKOLOGIA

58-60. produkTy drzewNe pracu-JĄ Na Nadwyżkę pocHłaNiaNia co2

LEŚNICTWO

61. powsTaJe Narodowy program leśNy62-65. podwyższyć „wiek eme-ryTalNy” drzewosTaNów

POLITYKA LEŚNA

66-68. rola baNku daNycH o lasacH w poliTyce leśNeJ pańsTwa69. zrówNoważoNy rozwóJ To Nie koNserwacJa przyrody

TECHNOLOGIE

70-72. spriNger - iNNowacyJNe TecHNologie dla przemysłu drzewNego

REPORTAŻ

73-75. posTęp dopiero NasTĄpi

GATUNKI DREWNA

76-79. oliwka europeJska str. 58

CZY GIEŁDA DŹWIGNIE WIELKIE PLANY BIOFACTORY?

S P I S T R E Ś C I „Lasy są państwowe i musi być nadzór nad tymi lasami”

Page 5: Przemysl drzewny nr 1 2013

8 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 9

Layman - elbląska fabryka mebli - adaptuje pomieszcze-nia magazynowe w Rubnie na kolejne dwie hale produk-cyjne i inwestuje w nową lakiernię.

Firma Layman, której właścicielem jest Ryszard Seroka, zajmuje się produkcją mebli skrzyniowych, zarówno kuchennych jak i pokojo-wych, już od 20 lat. Fabryka mieści się na terenie o powierzchni ponad 2 ha w Rubnie przy ul. Słonecznikowej.

OBECNIE WyTWaRZaNIE MEBLI ODByWa SIę W DWóCh haLaCh PRODUKCyJNyCh. JUż WKRóT-CE DOłąCZyć DO NICh MaJą KOLEJNE DWIE haLE, KTóRE POWSTaNą W RaMaCh aDaPTaCJI ISTNIEJąCyCh haL MagaZyNOWyCh. ZOSTaNą ONE WyPOSażONE W URZąDZENIa DO OBRóB-KI PłyTy WIóROWEJ. BęDą TO MIęDZy INNyMI: SZLIFIERKI, FREZaRKI, WIERTaRKI, PIły I TOKaRKI.

Każde posiadać będą filtr tkaninowy, z którego systemem rurociągów odciągane są wióry, trociny do jednego z silosów magazynowych, znajdujących się przy kotłowni. W drugim silosie przechowywane będzie zakupione drewno oraz pellety, przewidziane do spalenia w zakładowej kotłowni.W związku z tym planowane jest wstawienie do istniejącego bunkra kotła wodnego wraz z zainstalowaniem niezbędnego oprzyrządowa-nia i instalacji do zadawania paliwa. W bunkrze znajdzie się też insta-lacja do odprowadzania spalin z procesu energetycznego spalania drewna.Inwestycja przewiduje również adaptację istniejącego budynku, słu-żącego jako magazyn do przechowywania materiałów do produkcji, na lakiernię. Obiekt zostanie wyposażony w niezbędną instalację wentylacyjną i grzewczą. Zainstalowana zostanie także ściana odcią-gowa na stanowisku do nanoszenia lakierów.

R E S E A R C H & D E V E L O P M E N T

W ramach rozwoju produkcji budynków pasywnych z drewna, firma Kopahaus z Barlinka planuje wdrożenie produkcji BSH.

Poza realizacją kontraktów w roku obrotowym 2011/2012 (który za-kończył się w 31 marca 2012 r.) spółka zamierza w dalszym ciągu udoskonalać produkowane konstrukcje i unowocześniać rozwiązania technologiczne i eksploatacyjne. Pierwsze efekty już możemy zauważyć

W I KWaRTaLE ROKU OBROTOWEgO 2012/2013 OPRaCOWaNO NOWą TEChNOLOgIę PRODUKCJI WySOCE ENERgOOSZCZęDNyCh KONSTRUKCJI DLa KONTRahENTa NIEMIECKIEgO.

Współczynnik przenikalności cieplnej ściany kształtuje się na pozio-mie U=0,11. Pierwsze domy już zostały wyprodukowane. Przewidzia-na ilość konstrukcji dla tego kontrahenta w roku kalendarzowym to ok.100 domów. Spółka do końca obecnego roku obrotowwego chce wprowadzić także konstrukcje z drewna klejonego BSh, co pozwo-li na realizację większych gabarytowo obiektów jak i przeszklonych energooszczędnych domów. To kolejny krok firmy w kierunku zaspokojenia rosnącego popytu na budownictwo pasywne. Korporacja Budowlana KOPahaUS Sa otrzymała już certyfikat Instytutu Passivhaus w Darmstadt stwierdza-jący zgodność produktu KOPahaUS PaSSIVhaUS-BaUSySTEM ze standardem wysoce energooszczędnych domów pasywnych. Cer-tyfikat obejmuje cały system produkcyjny domu pasywnego. W domu pasywnym Eco Premium a+ niska energetyczność sprawia, że koszty ogrzewania są nawet ośmiokrotnie niższe niż w domu speł-niającym standardowe obecnie normy.

Raute, fiński producent maszyn do obróbki drewna spe-cjalizujący się w urządzeniach do produkcji sklejki, do-starczy linię produkcyjną LVL dla niemieckiej firmy Poll-meier.

Firma Raute Oy poinformowała o pozyskaniu kontraktu od niemiec-kiej spółki Pollmeier Furnierwerkstoffe gmbh & Co.Kg. Pollmeier Furnierwerkstoffe to spółka córka znanego na rynku drzewnym pro-ducenta tarcicy bukowej Pollmeier Massivholz gmbh. Umowa o war-tości 14 mln euro dotyczy dostawy kompletnej linii produkcyjnej LVL (Laminated Veneer Lumber). Pollmeier poinformował, że na inwesty-cję planuje przeznaczyć 65-70 mln euro.

NOWa FaBRyKa BęDZIE PIERWSZyM PRODUCENTEM LVL W EUROPIE CENTRaLNEJ. DZIęKI INWESTyCJI FIRMa POSZERZy SWOJą OFERTę PRODUKTOWą O NOWOCZESNE PRODUKTy DLa BUDOWNICTWa I MEBLaRSTWa.

Nowy zakład powstaje w Creuzburgu. Urządzenia wyprodukowane przez Raute wyprodukowane zostaną w fabrykach w Szanghaju (Chi-ny) i Kajaani (Finlandia), i dostarczone na miejsce montażu wiosną 2013 r. Zamówienie obejmuje urządzenia do skrawania fornirów, suszenia arkuszy, składania i prasownia fornirów. Cała linia repre-zentować będzie najnowszą technologię w tej dziedzinie. Surowcem do produkcji forniru będzie drewno bukowe. Według wcześniejszych informacji linia umożliwiać ma produkcję elementów o długości do 35 metrów.LVL - Laminated Veneer Lumber - „fornirowe drewno warstwowe”, to tarcica klejona z fornirów o grubości zazwyczaj ok. 3 mm. Nowo-czesny produkt z grupy materiałów drewnopochodnych, który dzięki swoim doskonałym właściwościom, wysokiej wytrzymałości i stabilno-ści wymiarów znajduje szerokie zastosowanie w budownictwie i meblarstwie.Firma Raute jest światowym liderem w produkcji urządzeń do produk-cji LVL. W 2011r. spółka osiągnęła przychody ze sprzedaży na pozio-mie 74,3 mln euro (2010: 62,9 mln euro) notując stratę w wysokości 10,4 mln euro (2010: strata 9,7 mln euro). Według prognozy na rok 2012, Raute uzyska znaczącą poprawę wyników sprzedaży i osiągnie zysk.

Szef resortu środowiska John Griffiths złożył wizytę w tarta-ku BSW Timber w Newbridge. To największy tartak w Walii, który w ostatnim czasie zainwestował ponad 6 mln funtów tworząc 140 nowych miejsc pracy.

Wizyta ministra środowiska i zrównoważonego rozwoju była zwień-czeniem ostatniego etapu inwestycji, jakie przeprowadzono w tartaku BSW Timber w Newbridge. Pochłonęła ona w sumie w ciągu 5 lat ponad 6 mln funtów.

DZIęKI INWESTyCJI ZaKłaD ZaTRUDNIaJąCy 140 PRaCOWNIKóW WyTWaRZa ROCZNIE 108 TyS. m3 WyROBóW Z DREWNa. WśRóD NOWyCh INWESTy-CJI ZNaLaZły SIę NOWOCZESNE LINIE STRUgaJąCa ORaZ SORTUJąCa.

- Długoterminowe zaangażowanie inwestycyjne naszej firmy w Newbridge przyczynia się do wzmocnieniu znaczenia sektora le-śnego zarówno w gospodarce lokalnej jak i ogólnokrajowej - mówi Martin gale, prezes BSW. - Poprawa wydajności produkcji sprawiła, że tworzymy produkty na miejscu, z lokalnego surowca i sprzedajemy je w kraju, promując budownictwo drewniane i wpisując się w polity-kę zrównoważonego rozwoju. Z kolei minister John griffiths dodał:- BSW jest prawdziwym atutem tej okolicy i odgrywa kluczową rolę we wzmacnianiu lokalnej gospodarki. Mam nadzieję, że biznes będzie się rozwijał w ciągu najbliższych miesięcy i lat, a jego znaczenie dla walijskiego przemysłu drzewnego będzie coraz większe.

INWESTYCJEINWESTYCJE

fot.

KO

PAHA

US

fot.

BSW

fot.

123R

F

R E S E A R C H & D E V E L O P M E N T

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 6: Przemysl drzewny nr 1 2013

10 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 11

INWESTYCJE

BEM Brudniccy, jeden z liderów stolarki specjalizujący się dotąd w wyrobach stalowych, zainwestował w nowo-czesny wydział podukcji stolarki drewnianej.

Projekt pod nazwą „Wzmocnienie konkurencyjności przez uruchomie-nie procesu produkcji wyrobów z drewna”, zgłoszony przez firmę BEM Brudniccy Sp. j. do Polskiej agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, zo-stał objęty dofinansowaniem z Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw w ramach działania 2.3 .W ramach projektu dofinansowanym w kwocie 1,22 mln zł zrealizo-wano inwestycję, w efekcie której została wybudowana nowoczesna hala o powierzchni 2100 m2 do produkcji stolarki budowlanej. Obiekt ten został wyposażony w jedną z nowocześniejszych w Polsce linii technologicznych, służącą do produkcji drewnianych drzwi i ścianek przeciwpożarowych. Realizując inwestycję, jednym z priorytetów dla firmy BEM było poszanowanie walorów środowiska naturalnego. Wprowadzanie nowoczesnych technologii i rozwiązań, racjonalna gospodarka surowcami oraz odpowiednia polityka zagospodarowa-nia odpadów powodują, iż spełnione zostały normy z zakresu ochrony środowiska. Ponadto zostały spełnione wszelkie wymogi dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.

REaLIZaCJa INWESTyCJI SPOWODOWała ZWIęK-SZENIE POTENCJałU FIRMy POPRZEZ ROZSZERZE-NIE DOTyChCZaSOWEgO aSORTyMENTU O WyRO-By DREWNIaNE, WPROWaDZENIE PRODUKTóW Na NOWE SEgMENTy RyNKU ORaZ ZWIęKSZENIE ICh aTRaKCyJNOśCI I KONKURENCyJNOśCI.

Innowacyjność produktowa i procesowa zapewniła firmie większą ela-styczność w podejmowaniu nowych wyzwań, polegających na realiza-cji projektów wymagających indywidualnych rozwiązań.Technologia wytwarzania rozpoczyna się od formatyzowania elemen-tów drzwi na określony wymiar, następnie kalibrowania w celu osią-gnięcia właściwej grubości. W dalszej części procesu skrzydła drzwio-we są fornirowane po czym przechodzą do centrum numerycznego, na którym odbywa się wiercenie otworów niezbędnych do osadzenia zamków i zawiasów. Przed nałożeniem warstwy lakierów następuje obróbka szlifierska, mająca na celu odpowiednie przygotowanie po-wierzchni drzwi. Powstałe na tym etapie technologicznym wióry są transportowane systemem odciągów do stacji filtrów, a następnie brykietowane i spalane w kotłowni do celów grzewczych. Taki rodzaj rozwiązania usprawnia cały proces produkcji, a także zapewnia dba-

INWESTYCJE

Firma Wolf System z Siemianowic rozpoczęła budowę domu modelowego w celu zobrazowania autorskiej technologii budownictwa z prefabrykatów bazujących na drewnie.

Dom modelowy powstanie w bezpośrednim sąsiedztwie siedziby firmy Wolf System w Siemianowicach śląskich, przy ul. Budowlanej 17. Rozpoczęcie prac planowane jest na początek listopada 2012 roku. Na dom modelowy Wolf System o łącznej powierzchni 282,33 m2

składają się parter z tarasem, piętro wraz z ogrodem na dachu budyn-ku oraz użytkowa piwnica. Budownictwo prefabrykowane w technologii Wolf System pozwala na budowę domu w znacznie krótszym czasie niż w przypadku budow-nictwa tradycyjnego.

DZIęKI PRZygOTOWyWaNIU PREFaBRyKaTóW W haLI PRODUKCyJNEJ I MONTOWaNIU ICh BEZ-POśREDNIO Na PLaCU BUDOWy, STaN SUROWy ZaMKNIęTy BUDyNKU MOżNa OSIągNąć JUż PO OK. 4-6 TygODNIaCh OD ROZPOCZęCIa PRaC.

Domy Wolf System spełniają wszelkie parametry energooszczędno-ści. Zastosowana technologia oraz materiały pozwalają uniknąć strat energii i obniżają koszty eksploatacji nawet o 40-60%. Podstawowy surowiec wykorzystywany przy budowie domów Wolf System, jakim jest drewno, zapewnia doskonałe właściwości techniczne, trwałość, łatwą obróbkę oraz izolacyjność cieplną akustyczną.

łość o ochronę środowiska naturalnego.Nowoczesna i ekologiczna linia lakiernicza została wyposażona w malarnię ciekłą, która jest przystosowana do nakładania lakierów i farb wodnych. Końcowym etapem procesu produkcji jest osuszanie wyrobów w specjalnie przygotowanym tunelu, gdzie drzwi poddawane są wpływowi ciepłego powietrza poprzez nawiew dyszami i utwardzane lampami ultrafioletowymi. Proces malowania prowadzony jest w spe-cjalnie wydzielonej części hali metodą natrysku hydrodynamicznego przy użyciu farb wodorozcieńczalnych. Pełna automatyzacja produkcji zapewnia powtarzalność i dokładność produkowanych wyrobów.

W październiku 2012 r. firma Familia z Woli Krzywieckiej k. Przemyśla uruchomiła nowe ciesielskie centrum obrób-cze włoskiej firmy CMS - model SUPREMA.

Maszyna ta dedykowana jest głównie do elementów więźby dachowej lub złożonych konstrukcji drewnianych, gdzie występuje duża ilość elementów konstrukcyjnych. Centrum wyposażone jest w system załadunku oraz rozładunku elementów, co w pełni pozwala na au-tomatyzację procesu produkcyjnego. Urządzenie pozwala obrabiać elementy o maksymalnym przekroju 300x650 mm oraz o długości do 18 m. Cały proces produkcyjny sterowany jest komputerowo. Efektem finalnym są elementy konstrukcyjne drewniane o wysokiej jakości. Do głównych zalet tej maszyny należy zaliczyć: skrócenie czasu realizacji zlecenia, krótki czas montażu całej konstrukcji na budowie, minimali-zacja odpadów, precyzja oraz dokładność wykonanych połączeń.Na zakup maszyny firma Familia otrzymała dofinansowanie ze środ-ków Unii Europejskiej.

W ciągu dwóch lat w Stalowej Woli powstanie fabryka płyt klejonych z drewna sosnowego firmy Swedwood, należą-cej do grupy IKEA.

grupa podpisała już porozumienie w sprawie inwestycji z prezydentem miasta Stalowa Wola. W tej chwili Swedwood prowadzi działania ad-ministracyjne m.in. w celu uzyskania pozwolenia na wylesienie i budowę.

INWESTyCJa POWSTaNIE Na 25-hEKTaROWEJ DZIał-CE, LEżąCEJ Na OBSZaRZE STaLOWOLSKIEJ PODSTRE-Fy SPECJaLNEJ STREFy EKONOMICZNEJ. ZOSTaNIE Na NIEJ ZaINSTaLOWaNa UżyWaNa LINIa TEChNOLO-gICZNa IMPORTOWaNa Z INNEgO ZaKłaDU.

Dopóki działka nie zostanie zabudowana na konto stalowowolskiego magistratu co miesiąc ma wpływać 60 tys. zł, a gdy już ruszy produk-cja - jak wyliczył urząd miasta - nawet 3 mln zł rocznie z podatków. Warunkiem jaki postawili Szwedzi miastu - rozważając wybór między lokalizacją w Biłgoraju i Stalowej Woli - było wybudowanie bocznicy, do której będzie dostarczany transportem kolejowym surowiec drzew-ny. Koszt budowy bocznicy to 8 mln zł.Pierwotnie inwestor mówił o zatrudnieniu nawet 300 osób. Na po-czątek będzie to jednak nie więcej niż 30 osób. Szacowana wartość inwestycji Swedwood w Stalowej Woli to blisko 33 mln zł.

Swedspan, producent płyt drewnopochodnych należący do grupy IKEA, inwestuje w nowy zakład produkujący lek-kie płyty komórkowe na Słowacji.

Fabryka powstanie na zakupionym niedawno gruncie w Malacky, gdzie już obecnie funkcjonuje jedna fabryka firmy.- Płyty komórkowe to przyszłość meblarstwa - mówi Christian Schwarz, dyrektor zarządzający Swedspan Słowacja. - a Swedspan chce być postrzegany jako lider w tej dziedzinie.70-metrową kompleksową linię do produkcji płyt CPS 280 - 34.91 do nowego zakładu dostarczy firma Dieffenbacher. Jak informuje producent - będzie to linia pozwalająca na produkcję różnego rodzaju płyt komórkowych. Swedspan zamierza produkować na Słowacji dwa typy lekkich płyt BOBOaRD and COLIghT.Firma Vyncke zajmie się budową systemu produkcji energii z bio-masy w nowym zakładzie Swedspan na Słowacji. Produkcja płyt ma ruszyć w I kwartale 2014 r. Moce wytwórcze zakładu mają osiągnąć 375,000 m³ płyt rocznie.

fot.

FAM

ILIA

fot.

Wol

f Sys

tem

R E S E A R C H & D E V E L O P M E N TR E S E A R C H & D E V E L O P M E N T

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 7: Przemysl drzewny nr 1 2013

12 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 13

Raport z badań Millward Brown

ArAnżAcjA domów z wykorzystAniem drewnA

Z czym Polkom i Polakom kojarzy się dąb? W jakiej części domu lub ogrodu naj-chętniej widzielibyśmy drewno? Czy wolimy chronić deski, używając lakierów czy olejów? Na te i inne pytania odpowiadali respondenci w ogólnopolskim badaniu przeprowadzonym przez ośrodek Millward Brown.

Badanie „aranżacja domów z wykorzystaniem drewna” zostało przeprowadzone we wrześniu przez ośrodek badawczy Millward Brown SMg/KRC na zlecenie firmy altax. Przebadano repre-zentatywną grupę Polek i Polaków w wieku od 30 do 60 lat.W pierwszej części badania sprawdzono, jakich materiałów Polacy użyliby najchętniej przy wystroju wnętrz i urządzaniu ogrodu (można było wskazać kilka odpowiedzi). Zdecydowana większość respondentów chętnie widziałaby drewno w ogrodzie (66% wskazań) i na tarasie (48%). Tylko co trzeci badany wykonałby w mieszkaniu aranżację z przewagą drewna. Jeszcze mniej osób wybrałoby ten surowiec przy urządzaniu łazienki - aż 83% badanych wolałoby użyć innych materiałów do wystroju tego pomieszczenia.Respondenci zostali także poproszeni o wyliczenie spontanicznych skojarzeń z drewnem. aż 66% z nich miało charakter emocjonalny. O wiele rzadziej myślimy o drewnie jako o materiale użytkowym. Zdecydowana większość badanych postrzega je jako materiał ekologiczny, tra-dycyjny, przyjemny w dotyku i ocieplający wystrój wnętrz. Co więcej, niektóre gatunki drzew budzą jednoznaczne skojarzenia. aż dla 72% badanych Polek i Polaków dąb jest symbolem potęgi i siły. Jeśli chodzi o prace ochronne związane z drewnem, badani najchętniej wykonywaliby je wiosną i latem. Do malowania powierzchni drewnianych w domu najczęściej użyliby lakierobejcy lub lakieru, natomiast w ogrodzie - lakierobejcy lub impregnatu. Niezależnie od miejsca przeznacze-nia, Polki i Polacy wciąż bardzo sceptycznie podchodzą do stosowania oleju.

ogród

taras

mieszkanie

Gdzie najlepiej wykorzystać drewno?

Najbardziej naturalną scenerią dla drewna jest zdaniem Polaków ogród.

Celem testów przeprowadzonych przez SP Szwedzki Instytut Techniczny było porów-nanie ścieralności i odporności na działa-nie cieczy ośmiu najpopularniejszych na szwedzkim rynku podłóg drewnianych. Badaniom poddano podłogi oferowane przez Barlinek, Tarkett, Kährs, Karelia, Junckers, Berg&Berg oraz sieci budowlane Beijer Bygg i Bauhaus. Siedem z nich były to dębowe warstwowe podłogi trzylamelo-we, natomiast duńska podłoga Junckers to lity produkt dębowy. Zleceniodawca testów - Testfakta - jest organizacją informacyjną, działającą na rzecz ochrony konsumentów, która poprzez testy i badania laboratoryjne dokonuje niezależnej oceny produktów kon-sumenckich.

ŚcierAniePodczas testu podłogi ścierano z użyciem spadającego piasku i dwóch obracających się skórzanych pasków. Jest to najbardziej popularna w branży metoda na sprawdzenie odporności lakieru na ścieranie. Im więcej obrotów wytrzyma podłoga, tym jest bardziej odporna. Bezkonkurencyjnie najwyższą od-pornością na ścieranie wykazała się podłoga marki Barlinek, która wytrzymała całe 4100 obrotów w teście. Dla porównania: Karelia osiągnęła rezultat 1200, Kährs 2300, a Tarkett 3600 obrotów. - Nie istnieje żadna wyraźna granica ani branżowy wymóg, jeśli chodzi o odporność podłóg na ścieranie. Można jednak powie-

Testy podłóg

deskA bArlineckA pokonAłA deskę litą

Szwedzki Instytut Techniczny prze-prowadził niezależne testy jakości podłóg drewnianych, w którym polska deska barlinecka pokonała podłogi czołowych firm europej-skich.

Anna Göransson, prowadząca testy w SP:

Sprawdzaliśmy odpor-ność samego lakieru. Test pokazuje, jak do-brze lakier zabezpiecza podłogę przed codzien-nym zużyciem, plama-mi, przebarwieniami. Badanie wskazuje rów-nież, w jakim stopniu podłoga jest odporna na zarysowania i jak często trzeba ją lakiero-wać i szlifować.

BADANIA BADANIA

Producent lub dystrybutor Byggmax Junkers Beijer bygg Berg och Berg Tarkett Kährs Karelia Bauhaus

ModelDeska

barlinecka Dąb

Dąb klasyczny lakier ultra

matowyRAW Dąb Lakier

Spader L Dąb natural-

ny SalsaDąb Original

Como Dąb naturalny Parkiet dębowy Oak Vario

Ilość m² w paczce 3,18 1,89 2,66 2,84 2,66 2,91 3,41 3,41

Adres internetowy byggmax.se junkers.com beijerbygg.se berg-berg.com tarkett.se kahrs.com kareliaparketti.

com bauhhaus.se

Dane

Liczba lameli (na 1 desce) 3 2 3 3 3 3 3 3

Gwarancja (lata) 25 5 20 2 25 30 10 10

Kraj pochodzenia Polska Dania Szwecja Szwecja Szwecja Szwecja Finlandia Finlandia/Rosja

Warstwa nośna (mm) 3,2 >5,0 3,6 3,6 3,5 3,5 3,5 3,5

Szlifowanie (max ilość) 2-3 4-5 4-5 3-4 4-5 3-4 3-4 3-4

Test

Test piasku i pasków skórzanych (liczba

obrotów)4 100 3 250 3 450 2 500 3 600 2 300 1 200 1 400

Wyniki badań w skali od 1 do 5 (gdzie 5 to ocean najwyższa)

Trwałość (50%) 5,0 4,1 4,3 3,3 4,5 3,1 2,0 2,2

Odporność na zabrudzenia

Czerwone wino (25%)

5,0 5,0 2,5 4,5 2,0 4,5 3,5 3,5

Oliwa z oliwek (25%) 2,0 3,5 5,0 4,0 3,5 3,0 5,0 4,0

Ocena ogólna 4,3 4,2 4,0 3,8 3,6 3,4 3,1 3,0

Komentarze Najlepszy w teście.

Wysoka odporność na ścieranie i na zabrudzenia od czerwo-nego wina.

Wysoka cena.

Wysoka trwałość,

mała odpor-ność na

zabrudze-nia od

czerwone-go wina.

Dobra odporność na plamy,

nieco niższa trwałość.

Dobra trwałość, ale niska

odporność na zabru-dzenia od

czerwonego wina.

Nieco gorsza odporność na ścieranie, niska odporność na zabrudzenia

od oliwy z oliwek.

Najniższa trwałość, niska odporność na

zabrudzenia od czerwonego

wina, lecz wysoka na

zabrudzenia od oliwy z oliwek.

Niska trwałość. Niska odporność

na plamy. Najniższa cena.

dzieć, że wynik powyżej 4000 cykli jest bardzo dobry, podczas gdy 1200 obrotów to dość słaby rezultat. Nie poleciłabym ułożyć takiej podłogi na przykład w korytarzu, kuchni lub na innych powierzchniach narażonych na mocne zużycie - skomentowała wynik anna göransson.

odpornoŚć nA płynyLaboratorium sprawdziło także, jak poszczególne podłogi radzą sobie z działaniem cieczy. Na testo-wanych podłogach ułożono papiery filtracyjne zamo-czone uprzednio w czerwonym winie, oliwie z oliwek oraz kawie. Po upływie doby oczyszczono podłogi używając tego samego środka myjącego, a następnie dokonano wizualnej oceny, czy zostały plamy. Kawę udało się usunąć z łatwością ze wszystkich podłóg, ale czerwone wino zostawiło widoczne ślady zarówno

na podłodze Tarkett, jak i desce dostępnej w sieci sklepów BeijerBygg (producentem marki RaW jest Kährs). Na czterech innych dało się zauważyć słabsze plamy lub odbarwienia. Jedynie Barlinek i Junckers pozostały niezmienione. Oliwa z oliwek nie pozostawi-ła wyraźnych śladów, gdy umieszczono ją na środku lameli. Jednak wylana na połączeniach lameli, wnik-nęła w drewno na wielu produktach. Fakt, że oliwa przenika przez lakier, a nie robią tego ani kawa, ani czerwone wino, uzależnione jest od niższego napięcia powierzchniowego oliwy.

podsumowAnieDębowa deska barlinecka zwyciężyła w teście, zdo-bywając w sumie 4,3 pkt. Jak podkreślają autorzy badania, trójwarstwowa podłoga z Barlinka osiągnęła wynik lepszy nawet od deski litej marki Junckers (4,2 pkt. i drugie miejsce w teście).

Tabela. Wyniki testów desek podłogowych (dąb wysoki połysk, 14–15 mm) przeprowadzonych przez Szwedzki Instytut Techniczny. Źródło: Testfakta

fot.

123R

F

R E S E A R C H & D E V E L O P M E N T R E S E A R C H & D E V E L O P M E N T

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 8: Przemysl drzewny nr 1 2013

14 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 15

Duńska firma Bolefloor przy pomocy innowacyjnego oprogramowania oraz maszyn CNC tworzy unikalne deski podłogowe cięte krzywoliniowo, które łączą się ze sobą niczym puzzle.

Według producenta, technologia stosowana podczas produkcji po-zwala na niezwykle wydajne wykorzystanie surowca drzewnego. Służy temu linia do optycznego skanowania drewna, uwzględniająca jego rysunek, kolorystykę a także system CaD/CaM oraz oprogramowa-nie, które przy pomocy algorytmów wybiera odpowiednią linię cięcia, by jak najlepiej połączyć ze sobą układane obok siebie deski. aby określić, czy dwa kawałki drewna pasują do siebie, oprogramowanie uwzględnia również niedoskonałości drewna w pobliżu krawędzi, takie jak końce węzłów i bieli, by podłoga była trwała. Software opracowała dla Bolefloor fińska spółka, zajmująca się automatyką we współpracy z Instytutem Cybernetyki na Uniwersytecie Technologicznym w Tallinie.Pomysł bardzo oryginalny, ale także niszowy, co ogranicza jego zastosowanie do projektów typu off-the-shelf. Zaleta tego typu pro-dukcji ujawnia się w sytuacji, gdy pojawia się konieczność naprawy, wymiany części podłogi. Można sięgnąć wówczas po archiwalny plik, który podpowie jak wyciąć dany kawałek podłogi. Przy odpowiedniej zmianie parametru może nawet dobrać kolorystykę drewna, by paso-wała do aktualnego wyglądu ułożonej przed laty podłogi. System zarządza każdym etapem produkcji od skanowania surowca, przez cięcie na maszynach homag, aż po pakowanie i montaż.

fot.

Bol

efloo

r

INNOWACJE

Instytut Technologii Drewna wspólnie z Zakładem Chemicznym „Silikony Polskie” Sp. z o.o. opracował ekolo-giczny nanokompozyt lignocelulozowy dla budownictwa i meblarstwa oraz spoiwo silikonowe do jego wytwarzania.

Bezformaldehydowy kompozyt to innowacyjna płyta drewnopochodna do wielu zastosowań w budownictwie i meblarstwie. Prasowany na gorąco płytowy kompozyt ze średnio- i małowymiarowego drewna liściastego, także pochodzącego z plantacji i upraw rolniczych, oraz spoiwo silikonowe sieciujące w systemie kondensacyjnym, stosowane do jego wytwarzania, zostały opracowane w ramach projektu NR15 0076 06, finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.Ekologiczny nanokompozyt nie zawiera formaldehydu oraz żadnych związków szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi, co potwierdzają wyniki badań VOC, akredytowanego laboratorium. Jest to materiał całkowicie odporny na rozkład mikrobiologiczny oraz trudno zapalny. Wytrzymałość płyty i jej odporność na wilgoć, w zależności od wariantu technologicznego, kształtować się może na różnym poziomie, w tym - znacznie korzystniejszym od wymagań określonych w EN 312:2011 dla wszystkich typów płyt wiórowych (P2-P7) oraz w EN 300:2007.Prace badawcze nad tym innowacyjnym wynalazkiem autorstwa Iwony Frąckowiak, andrzeja Idziaka, Magdaleny łubkowskiej, Jarosława gąsiora, aleksandry Sokołowskiej, andrzeja Miazgi i Rafała Muskusa zostały zwieńczone zgłoszeniem patentowym w Urzędzie Patentowym RP pod numerem P. 394926 z dnia 18.05.2011 r.

R E S E A R C H & D E V E L O P M E N T R E S E A R C H & D E V E L O P M E N T

Stowarzyszenie European Pallet association e.V (EPaL) z siedzibą w Dusseldorfie na-stawia się na dalszy rozwój i zleca z dniem 1 stycznia 2013 kontrolę jakości nośników ładunków EPaL/EUR na całym świecie niezależnemu przedsiębiorstwu certyfika-cyjnemu Bureau Veritas (Francja). Bureau Veritas jest światowym liderem w dziedzinie niezależnych usług w zakresie weryfikacji zgodności produktów i ich certyfikacji. Bureau Veritas będzie w niedalekiej przy-szłości nie tylko przeprowadzać niezapo-wiedziane kontrole w licencjonowanych zakładach produkcyjnych EPaL, ale także

zajmować się stałym, dalszym rozwojem obecnych standardów jakościowych doty-czących bezpieczeństwa i zrównoważonego rozwoju. W pierwszym trzech kwartałach 2012 r. w zakładach EPaL wyprodukowano już 50 mln palet i przeprowadzono 18,4 mln na-praw - a tendencja ta jest wciąż rosnąca. Wraz z nowym ukierunkowaniem strategii EPaL stawia czoło rozwojowi i stale rosną-cym wymaganiom rynku. - Chcemy w dalszym ciągu podnosić po-ziom jakości naszych produktów i położyć jeszcze większy nacisk na aspekt zrówno-

ważonego rozwoju - mówi Robert holiger, prezes EPaL oraz Martin Leibrands CEO EPaL. - Tego oczekują od nas liczni użyt-kownicy ładunków EPaL/EUR. W firmie Bureau Veritas znaleźliśmy partnera, który w sposób długotrwały i zrównoważony będzie nas wspierał w optymalizacji naszej działalności i który jest w stanie udoskonalić nasz system zapewniania jakości własnymi, autorskimi pomysłami. Nowo zawiązana współpraca kończy trwającą od połowy lat siedemdziesiątych współpracę EPaL z SgS.

bureAu VeritAs zweryfikuje pAlety epAl

BADANIA

epAl w polsce:

4 0 - 5 0 mln sztuk pa-let typu EUR znajduje się w obrocie.

KONTROLA JAKOŚCI

Po ponad 30 latach współpracy EPAL rezygnuje z usług SGS. Pieczę nad utrzymaniem standardów EPAL i kontrolą ładunków nośników EPAL/EUR zaj-mie się od 2013 r. Bureau Veritas.

Ocena oddziaływania na środowisko w całym cyklu życia (Life Cycle assessment - LCa) palet drewnianych - zarówno jako pro-duktu, jak i procesu jego naprawy i wymiany - wskazuje, że stoso-wanie tego typu opakowań drewnianych jest jedną z najlepszych metod poprawy jakości i efektywności usług transportu i logistyki towarów z zachowaniem poszanowania środowiska naturalne-go. Z badań przeprowadzonych we Włoszech przez organizację ConLegno wynika, że ocena oddziaływania na środowisko palety

stAndArd epAl sprzyjA klimAtowiBadania LCA

Stosowanie palet drewnianych w standardzie EPAL pomaga redukować emisję CO2 - orzekli włoscy na-ukowcy.

2 5 0 mln euro - war-tość palet znajdujących się w obrocie.

1 0 mln nowych palet rocznie wprowadza się do obrotu.

1 , 5 mln m3 surowca drzewnego zużywa się rocznie do produkcji palet.

fot.

123R

F

drewnianej jest pięciokrotnie lepsza od oceny, jaką uzyskały palety plastikowe. Celem badań było wykazanie przy pomocy najbardziej obiektywnej metody, jaką jest LCa, w jakim stopniu produkcja palet drewnianych oraz wprowadzone przez EPaL standardy związane z ich naprawą i wymianą wpływają na redukcję gazów cieplarnianych.Badanie, zlecone na Politechnice w Mediolanie ujawniło, jak liczne korzyści dla środowiska wynikają ze stosowania palet wykonanych

z drewna i stosowania standardów EPaL w trakcie ich produkcji oraz wprowadzania do obiegu. Opublikowane dane pokazują, że długi cykl życia palety EUR/EPaL - wynikający m.in. z możliwości ich wielokrotnego wykorzystania - w znacznym stopniu przyczynia się do ograniczenia efektu cieplarnianego. Według badaczy w całym swym cyklu życia jedna paleta wykonana z drewna nie tylko nie emituje CO2, ale odejmuje łącznie -18,4 kg ekwi-walentu dwutlenku węgla. Idąc tym tokiem należy stwierdzić, że tylko w 2010 r. dzięki używaniu palet drewnianych zostały usunięte z atmosfery ponad 1,22 mln ton ekwiwalentu dwutlenku węgla. Oznacza to, że każdego roku, dzięki systemowi EPaL, Europa kompensuje emisję gazów cieplarnianych odpowiadającą energii potrzebnej mieszkańcom Rzymu.

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 9: Przemysl drzewny nr 1 2013

16 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 17

INNOWACJE

DSO ze Strzelec Opolskich opracował chronioną techno-logię produkcji płyt HDD na bazie MDF.

Polimeryzowana płyta meblowa hDD (ang. high Definition Design) jest wykończona wodorozcieńczalnym lakierem akrylowym. To pro-dukt, na który producent ze Strzelec Opolskich – firma DSO Sp. z o.o. – posiada chronioną technologię i który daje nowe możliwości wykorzystania w przemyśle meblarskim.Nośnikiem hDD jest płyta MDF Plus dostarczana przez firmę Krono-span. MDF Plus posiada taką samą średnią gęstość jak płyta MDF, ma ona jednak większą gęstość w środkowej części, co sprawia, że jest łatwiejsza podczas obróbki głębokiego frezowania.

O INNOWaCyJNOśCI PRODUKTU śWIaDCZy SPO-SóB JEgO WyKOńCZENIa. PłyTy hDD POSIaDaJą NOWOCZESNE STRUKTURy WyKOńCZENIa PO-WIERZChNI DZIęKI NOWaTORSKIEJ TEChNOLOgII POLIMERyZOWaNIa.

Warstwę dekoracyjną stanowią wodorozcieńczalne lakiery akrylowe. Nowoczesne i atrakcyjne wzory, niepowtarzalne struktury oraz format „lakierowanych” polimeryzowanych płyt hDD pozwalają rozszerzyć za-stosowanie tego produktu nie tylko na fronty meblowe, ale również na korpusy mebli twardych, elementy mebli miękkich, tablice marketin-gowe oraz do wystroju wnętrz.

BEEdomus® to innowacyjny projekt domu pasywnego. Jego drewnianą elewację chroni specjalna membrana paroprzepuszczalna DuPont™ Tyvek® UV Facade.

Innowacyjny dom pasywny BEEdomus® wkrótce pojawi się na ryn-ku. Projekt tego drewnianego domu gotowego, zaprojektowanego na planie przenikających się kół, jest zgodny z ideami ekologii, w tym bazowania na lokalnych surowcach i korzystania z pracy lokalnych mieszkańców.

OKRągła FaSaDa BEEDOMUS® WyKONaNa JEST Z OKłaDZINy SOSNOWEJ (SOSNa MORSKa Z REgIONU LaNDES, FRaNCJa). DESKI NIE DOTyKaJą SIę BEZ-POśREDNIO, ZaChOWaNO MIęDZy NIMI NIEWIELKI ODSTęP.

Za okładziną drewnianą ułożono membranę paroprzepuszczalną DuPont™ Tyvek®UV Facade, która dzięki swojej wodoszczelności, wytrzymałości mechanicznej oraz wysokiej odporności na działanie promieni UV pełni funkcję pewnego ekranu przeciwdeszczowego. Membrana zapewnia skuteczną i długotrwałą ochronę domu przed szkodliwymi działaniami kapryśnej pogody.- System elewacyjny w postaci desek z otwartymi przestrzeniami po-między nimi powoduje, że ochronna membrana umieszczona bezpo-średnio za nimi jest narażona na promienie UV i deszcz przez cały cykl życia budynku. Dlatego też musieliśmy znaleźć materiał, który nie tylko ochroni budynek w długim okresie czasu, ale także spełni nasze bardzo wysokie wymagania - wyjaśnia Serge Lochu, twórca pomysłu BEEdomus®.

Wymiary hDDgrubość[mm]: 10* | 16 | 18 | 4-22*

Formaty [mm]: 2800 x 1250

Warstwa dekoracyjna lakier akrylowy

Nośnik płyta MDF plus

Struktury

hg - wysoki połyskSB - aluminium* OW - głęboki mat* RW - pory drewna* Bg - rustykalny połysk* QC - quercia*

* dostępne na zamówienie

System Twinson firmy Deceuninck, łączący PVC i drew-no w jednolity materiał do produkcji, uzyskał certyfikat PEFC.

Twinson firmy Deceuninck jest unikalnym materiałem wytworzonym z szybko rosnącego drewna sosnowego i PVC. Może być w 100 % przetworzony po ukończeniu cyklu życia produktu. Odpad systemu Twinson jest zbierany i służy do wytłaczania nowych wyrobów bez obniżenia ich jakości.

TWINSON ZaWIERa W SOBIE NaTURaLNE WłóKNa W DREWNa, CO POZWaLa MU UZySKać NaTURaL-Ny WygLąD I PaTyNę PO JEgO MONTażU. JEST BaRDZO TRWałyM MaTERIałEM, KTóRy WyMaga MINIMUM KONSERWaCJI I TROSKI.

Materiał jest dostępny w ośmiu naturalnych kolorach, ma właściwości antypoślizgowe, jest wodoodporny, sztywny i nie rozszczepia się na drzazgi. Twinson jest dostępny w kilku wersjach systemów tarasowych (Terra-ce & Terrace+) lub elewacyjnych (O-Face). Terrace & Terrace+ służą do konstrukcji podestów tarasowych, ścieżek ogrodowych czy obrze-ży basenowych. Twinson Terrace posiada aprobatę Qualitätsgemeinschaft holzwerk-stoffe e.V. (organizacja kontrolująca jakość produktów wykonanych z drewna) dla materiałów produkowanych z drewna i polimerów.

fot.

BEE

dom

us

fot.

BEE

dom

us

fot.

Tw

inso

n

R E S E A R C H & D E V E L O P M E N TR E S E A R C H & D E V E L O P M E N T

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 10: Przemysl drzewny nr 1 2013

18 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 19

CLTrozwiązania konstrukcyjne przyjazne dla środowiska

Stora Enso Building and Living zbudowała nową linię produkcyjną drew-na klejonego CLT® (Cross Laminated Timber) w austriackim tartaku w Ybbs. Kilka lat temu oddano do użytku linię CLT® w zakładzie produkcyj-nym w austriackiej miejscowości Bad St. Leonhard, który produkuje obec-nie 60 000 m3 rocznie CLT® dla rozwijających się rynków europejskich.

szybkA budowACLT®, czyli drewno klejone z warstw lameli drewnianych łączonych krzyżowo, sprzyja szybkiej i atrakcyjnej kosztowo budowie. Z po-wstałych w procesie klejenia płyt drewnianych powstają elementy prefabrykowane - stropy, ściany z odpowiednio wyciętymi otworami na stolarkę okienną i drzwiową - które trafiają bezpośrednio na plac budowy, gdzie w krótkim czasie łączone są w gotowe konstrukcje. Użycie do ich produkcji drewna, a więc odnawialnego surowca, o ujemnej emisji CO2, a do tego znaczne ograniczenie kosztów trans-portu poprzez wykorzystanie technologii prefabrykacji (nie wozi się odpadów na plac budowy) sprawia, że CLT® odpowiada na potrzeby współczesnego budownictwa. W obliczu wzrostu zapotrzebowania na energię oraz coraz bardziej ambitnych celów klimatycznych w Europie, CLT® staje się więc popularnym materiałem do budowy konstrukcji.

podobne rozwiązAniAObecnie na rynku istnieje niewiele podobnych produktów opartych na drewnie. Crosslam® szwajcarskiej firmy Schilliger holz pozwala na budowę paneli o maksymalnej długości 13,5 m, podczas gdy płyty CLT® mogą osiągnąć nawet 16 m długości.

zAstosowAnieCLT znajduje szerokie zastosowanie nie tylko w budownictwie mieszkaniowym, ale również w budynkach użyteczności publicznej i centrach biznesowych. Ważnym atutem jest to, że pozwala na wzno-szenie wielopiętrowych budynków. Ponadto jego zaletą jest możli-wość łączenia z innymi materiałami budowlanymi, przez co nie stwarza ograniczeń dla projektantów. Należy również podkreślić, że zaletą tego innowacyjnego materiału konstrukcyjnego są wyjątkowe właści-wości rozkładu obciążeń w obu kierunkach, co z kolei predysponuje CLT® do wykorzystania nawet w takich konstrukcjach budowlanych, jak obiekty przemysłowo-handlowe czy mosty.

referencjeW praktyce już powstają budynki, które mogą służyć za referencję dla CLT®. Jest wśród nich m.in. wielopiętrowy budynek, przypominający bryłą zwykły osiedlowy blok - wykonany jest jednak z jakże różnego (pod względem jakości, prestiżu czy kwestii ekologii) surowca niż beton. Koncepcja architektoniczna stworzona przez biuro projektowe Karakusevic Carson będzie realizowana przez firmę Eurban w Londynie. Konstrukcja zakłada zużycie około 1500 m3 płyt CLT®.

storA enso building And liVing

Stora Enso Building and Living jest częścią działającego na całym świecie koncernu Stora Enso. Przy obrotach 1,27 miliarda euro jest w Europie wiodącym produ-centem tarcicy i przetworzonych wyrobów z drewna. Zatrudnia kilka tysięcy pracowników w 22 fabrykach w Europie, gdzie produkuje wyroby z drewna dla budow-nictwa przyjaznego dla klimatu oraz zajmuje się za-awansowanym technologicznie przetwarzaniem drewna.

Działalność Stora Enso Building and Living opiera się w dużej mierze na produkcji wyrobów struganych i tarcicy oraz produktów z drewna klejonego. Produkcja ta odbywa się między innymi w tartaku w Polsce, w miej-scowości Murów oraz w Szwecji i Finlandii, jak również w dziewięciu innych krajach europejskich w Europie Środkowej, krajach bałtyckich i Rosji.

N a p l a c b u d o w y t r a f i a j ą p r e fa b r y k o w a n e e l e m e n -

t y z C LT, c o z n a c z n i e o g r a n i c z a k o s z t y t r a n s p o r t u .

Panele CLT mogą mieć długość nawet 16 m oraz szerokość do 3,5 m,.

Procesy technologiczne

Suszenie komorowe, struganie, klejenie 3, 5 lub 7- warstwowe przy użyciu klejów wolnych od formaldehydu

Gatunki drewna świerk, modrzew i sosna na życzenie

Wilgotność 12% +/-2%

Powierzchnia szlifowana

Klasa C24 / C16

Klasa wytrzymałości

Wytrzymałość lameli klasyfikowana zgodnie z DIN 4074

Grubość

Standardy dla ścian:

3 - warstwowych: 60, 80, 90, 100, 120 mm

5 - warstwowych: 100, 120, 140, 160 mm Standardy dla stropów:

3 - warstwowe: 60, 80, 90, 100, 120 mm

5 - warstwowe: 100, 120, 140, 160, 180, 200 mm

5 - warstwowe (s-2): 160 mm

7 - warstwowe: 180, 200, 240 mm

7 - warstwowe (s-2) : 220, 240, 260, 280 mm

8 - warstwowe (s-2): 300, 320 mm

Szerokość do 2,95 m

Długość do 16 m

Kraj pochodzenia Austria

Certyfikaty Aprobata techniczna Z-9.1-559, PEFC

dr inż Robert MotałaTEKST: I N N O W A C J EI N N O W A C J E

fot.

tora

Ens

o

Page 11: Przemysl drzewny nr 1 2013

20 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 21

Gdzie? Niederösterreich -

Austria

Projekt: Fossilienwelt GmbH

Wykonawca: Graf Holztechnik

Zużycie CLT: 20 m3

C L T s t o s o w a n y

jest również w bu-

dynkach użytecz -

noś c i publ icz nej .

Do budowy śc ian

s t o s u j e s i ę z a -

z w y c z a j C L T 3 -

i 5-warstwowe. Do

budowy stropów

natomiast nawet

8 - w a r s t w o w e .

Gdzie? Londyn - Wielka Brytania

Projekt: Karakusevic Carson

Wykonawca: Eurban

Zużycie CLT: 1500 m3

Gdzie? Salzburg - Austria

Projekt: maars architekture

Wykonawca: DMH

Zuzycie CLT: 150 m3

REKLaMaI N N O W A C J E

fot.

tora

Ens

o

re

kl

am

a

Page 12: Przemysl drzewny nr 1 2013

22 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 23

Raport Komitetu Drzewnego UNECE*, dotyczący sytuacji w 2012 r. i prognoz na 2013 r. nie jest zbyt optymistyczny dla Europy środkowej i zachodniej, ale wskazuje na pozytywne sygnały z rynku amerykańskiego oraz krajów byłego ZSRR.

OŻYWIENIE W USA i ROSJIi dalsza stagnacja w strefie euro

Krszysztof NunzekTEKST:

Europa jest tym regionem, który w ubiegłym roku najsilniej odczuwał spowolnienie gospodarcze. Konsumpcja wyrobów drzewnych była w 2012 r. o 10% niższa niż w okresie sprzed kryzysu finansowego. Tymczasem kraje byłego ZSRR już dogoniły wyniki z 2007 r. W samej Rosji konsumpcja wyrobów drzewnych wzrosła w ubiegłym roku o 9%. Szacuje się, że rok 2012 zakończył się 0,9% spadkiem konsumpcji w badanych regionach UNECE**, natomiast rok 2013 - głównie dzięki ożywieniu w Stanach Zjednoczonych - zakończy się na niewielkim plusie (0,5%).

drewno okrągłePozyskanie drewna na cele przemysłowe w 2011 r. wzrosło w regionie UNECE o 2,4% osiągając poziom 970 mln m3, w tym rekordowo wysoki poziom pod względem pozyskania drewna liściastego. Wciąż jednak jest to pozyskanie znacznie niższe niż roczny poziom przyrostu drewna. W 2012 i 2013 r. pozostanie ono na podobnym poziomie. W ubiegły roku zużycie drewna okrągłego w regionie UNECE było nieznacznie wyższe niż w 2011 r., jednak wciąż o 14% niższe niż w roku 2007 - przed kryzysem finansowym. Najbardziej aktywny popyt odnotowano w krajach byłego ZSRR, gdzie nowe inwestycje

w Rosji i na Ukrainie - głównie w fabryki płyt i sklejek - spowodowały wzrost zapotrzebowania na drewno okrągłe o 14%. Istotne zmiany w geografię zakupów drewna wprowadza również aktywność importowa Chin, które w 2011 r. bardzo intensywnie zwiększyły wolumen zaku-pów drewna głównie z Europy. Jednak w 2012 nie odnotowano już kolejnego wzrostu importu z tego kierunku.Szacuje się, że import drewna okrągłego z Europy spadnie w 2013 r. o 2 mln m3, z czego połowa to drewno iglaste. Będzie to także kolejny rok spadków cen na surowiec z lasu. Indeks gSPI (wskaźnik global-nych cen kłód tartacznych) spadł o 9% między szczytowym I kwartałem 2011 r. a I kwartałem 2012 r.

rynek tArcicy iglAstejW porównaniu z rokiem poprzednim, w 2011 r. odnotowano niewielki (o 2,3% ) wzrost konsumpcji tarcicy iglastej do 181 mln m3. Wzrosty w ameryce i Europie wyniosły odpowiednio 1% i 2,8%, ale największy wzrost odnotowano z krajach byłego ZSRR (+5,8%). Szacunki pod-sumowujące rok 2012 r. mówią o nieznacznych wzrostach w granicy 1% , natomiast z optymizmem można mówić o prognozach na 2013 r., głównie dzięki ożywieniu popytu na tarcicę ze strony amerykańskiego rynku budowlanego. Rosnące koszty zakupu surowców pozostają powodem do niepokoju dla wielu tartaków w różnych częściach Europy jak i na zachodnim wybrzeżu USa, gdzie na niedobór drewna oraz wzrost jego ceny może mieć konkurencja ze strony Chin.aż o 10,1% w 2011 r. (r./r.) wzrósł eksport tarcicy iglastej z Rosji

osiągając poziom 19 mln m3. Rok 2012 był nieco słabszy (wzrost o 2,8%), ale szacuje się, że w 2013 r. znów nastąpi skok o kolejne 10%. Obecnie aż 37- procentowy udział w zakupach eksportowanej przez Rosję tarcicy iglastej mają Chiny, wyprzedzając dotychczasowe-go lidera - Finlandię. Tylko w 2011 roku Chiny zwiększyły swój udział w zakupach rosyjskiej tarcicy aż o 39%. Jest to głównie wynik wprowa-dzonych przez Rosję ceł eksportowych na wywóz drewna okrągłego. Szacuje się jednak, że trend ten nieco opadnie w kolejnych latach. Optymistyczne dane dotyczące konsumpcji tarcicy iglastej płyną z USa. Zarówno w 2011 jak i 2012 r. nastąpił kilkuprocentowy wzrost wynikający z ożywienia na rynku budowlanym. Przeciwny kierunek zmian widoczny jest w Kanadzie, gdzie z powodu spadku konsumpcji aż o 10% (wynikającej m.in. ze zmniejszenia eksportu do USa), na-stąpiła znaczna redukcja mocy produkcyjnych w tartakach.Warto jednak podkreślić, że zarówno tartaki w USa jak i Kanadzie znacznie zwiększyły swój eksport poza kontynent amerykański, głów-nie do Japonii, Chin oraz Unii Europejskiej. W 2012 r. sprzyjał im korzystny kurs dolara wobec euro, ale także wobec chińskiego juana.

tArcicA liŚciAstAKryzys w strefie euro nie sprzyjał dobrym wynikom w konsumpcji tar-cicy liściastej stosowanej w dobrach bardziej luksusowych, tj. meble czy podłogi. W 2011 r. zużyto w krajach obszaru UNECE 31 mln m3 tarcicy liściastej, tj. o 2% więcej niż w 2010 r. Wynik dodatni osią-gnięto głównie dzięki lekkiemu ożywieniu w Stanach Zjednoczonych, gdzie skutecznie promowano głównie rodzime gatunki liściaste, ale także w krajach byłego ZSRR. Obiecujący był także początek 2012 r. , jednak jego druga połowa była już znacznie gorsza, głównie za sprawą trudnej sytuacji u odbiorców z branży meblowej oraz pod-łogowej. Według szacunków rok 2012 zakończy się 3% wzrostem w konsumpcji tarcicy liściastej, ale już 2013 zacznie się spadkami. Po spadkach zarówno eksportu jak i importu tarcicy liściastej w Europie w 2012 r., poziom tych wskaźników pozostanie stały w 2013 r. Wzrostu eksportu można się spodziewać jedynie w USa. Wynika to z globalnego wzrostu zapotrzebowania na tarcicę o wy-sokich parametrach wizualnych, a temu sprzyja amerykański system oceny jakościowej. Eksperci szacują, że wciąż najbardziej cenionym gatunkiem drewna liściastego będzie dąb, który wzmocni swoją dominującą pozycję na rynku stolarki.

płyty drewnopochodneW 2011 r. rynek płyt drewnopochodnych wykazał wyraźne oznaki osłabienia szczególnie w grupie płyt stosowanych na cele konstruk-cyjne, tj. płyty wiórowe czy OSB raz sklejki. Tylko w USa wstrzymano produkcję z tego powodu aż 6 zakładów.Jednak pomimo słabnącego popytu wewnętrznego, znaczną część produkcji udało się eksportować poza kontynent amerykański (wzrost o 14%). Tylko w grupie płyt OSB odnotowano wzrost sprzedaży za-granicznej o 16,5% a sklejek o 8,1%. Spodziewany w 2012 wzrost konsumpcji materiałów budowlanych w ameryce Północnej o 11,5% będzie skutkował szacunkowym wzrostem zużycia płyt drewnopo-chodnych o ok. 4,6% i wzrostem ich lokalnej produkcji o 7%. Lekki wzrost popytu zarówno na płyty do zastosowań konstrukcyjnych jak i niekonstrukcyjnych ma nastąpić również w 2013 r. Rynek europejski pod względem wzrostów i spadków w produkcji i konsumpcji płyt drewnopochodnych był bardzo zróżnicowany. W 2011 r. spadła produkcja płyt wiórowych (1,5%) oraz OSB (-5,2%) natomiast wzrosła produkcja płyt MDF (3,7%) oraz sklejek (10%). generalnie w Europie produkcja płyt drewnopochodnych spadła, ewe-nementem były wyniki Turcji (17% wzrost), głównie dzięki uruchomie-niu nowych ciągów produkcyjnych. W 2012 następowały kolejne spadki w grupie płyt typowo konstrukcyj-nych, natomiast wzrosty w produkcji płyt meblowych, tj. MDF. Szacuje się, że generalnie rok ubiegły zakończył się 2,6% spadkiem, głównie z powodu słabych wyników branży sklejkowej. Najgorsze wyniki od-notowano w Niemczech i hiszpanii, natomiast spektakularne wzrosty w Rumunii oraz Turcji. Podobnych wyników pod względem podziału geograficznego można spodziewać się w 2013 r. Na czele liderów wzrostów produkcyjnych wysunie się Rosja, w której uruchomiono lub w najbliższy czasie zostaną uruchomione kolejne ciągi produkcyjne płyt drewnopochodnych.

* United Nations Economic Commission for Europe

** Europa, kraje byłego ZSRR oraz Ameryka Północna (USA, Kanada)

Pomimo spadków w produkcji płyt drewnopochodnych w in-nych krajach UNECE, spodziewa-ne dwucyfrowe wzrosty w Rosji pozwalają oczekiwać ogólnego 6,9% wzrostu w 2013 r.

Szacuje się, że import drewna okrągłego z Europy spadnie w 2013 r. o 2 mln m3, z czego poło-wa to drewno iglaste. Będzie to także kolejny rok spadków cen na surowiec z lasu.

P R O G N O Z YP R O G N O Z Y

fot.

123R

F

fot.

123R

F

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 13: Przemysl drzewny nr 1 2013

24 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 25

Pomimo spowolnienia gospodarczego i malejącego popytu wewnętrznego, wiele firm z sektora przemysłu drzewnego zachowuje wysoki poziom sprzedaży. Wsparciem dla nich okazał się utrzymujący się wzrost eksportu oraz LEKKI spa-dek cen surowca drzewnego w II półroczu 2012 r. Spójrzmy zatem jak przedstawiają się wyniki finansowe po III kwartale 2012 r. wybranych spółek notowanych na warszawskiej gieł-dzie.

Całkowita sprzedaż grupy Barlinek SA wyniosła 511 510 tys. zł, co oznacza wzrost o 5 proc. w porównaniu do analogicznego okresu 2011 r. Niestety, wysokie obroty przedsiębiorstwa nie przekładają się na zyski . Barlinek po trzecim kwartale odnotował stratę w wysokości 25 298 tys. zł. Powodem tego były wysokie koszty finansowe, a więc przede wszystkim odsetki od zaciągniętych kredytów. Ponadto uwagę zwraca wysoki przyrost kosztów ogólnego zarządu. głównymi produktami spółki są deska i materiały okołopodłogowe (sprzedaż 427 016 tys. zł) oraz biopaliwo ekologiczne (sprzedaż 71 024 tys. zł).

W dobrej kondycji finansowej jest KPPD SA, które osiągnęło po III kwartałach 2012 r. wzrost sprzedaży o 4 proc. a zysku o 44 proc. w relacji rok do roku. Szczególnie dobrze dla spółki wypadło pierwsze półrocze. gorzej natomiast wyglądała sytuacja w trzecim kwartale, w którym nastąpił spadek sprzedaży. Na ujemny wynik finansowy w tym okresie wpływ miały przede wszystkim przestoje wakacyjne głównych kontrahentów. Ponadto z powodu spowolnienia gospodarczego rentowności nie wykazują należące do spółki składy

budowlane.Grupa Paged SA osiągnęła po III kwartałach przychody ze sprzedaży w wysokości 442 580 zł (wzrost o 10 proc.) oraz zysk na poziomie 22 379 tys. zł (wzrost o 11 proc.) Spółka poprawiła wyniki pomimo spowolnienia w III kwartale. W okresie III kwartału 2012 roku spółki segmentu sklejkowego zrealizowały 90,8 mln PLN przychodów ze sprzedaży (wzrost o 4% w porównaniu do III kwarta-łu 2011 roku

Na ogromny wzrost zysku netto (958 proc. r/r) grupy Pfleiderer Grajewo wpływ miały dwa czynniki: zmniejszenie kosztów finan-sowych oraz dodatnie różnice kursowe. Takie zaskakująco dobre wyniki udało się osiągnąć przy stosunkowo niewielkim wzroście sprzedaży wynoszącym 5 proc. r/r. Sporą część obrotów (20 proc.) spółka zrealizowała na rynku rosyjskim.

GRUPA BARLINEK SA

GRUPA PFLEIDERER GRAJEWO SA

GRUPA KPPD SA

GRUPA PAGED SA

488 931511 510

1 244 6221 310 287

170 573178 183

402 599442 580

Przychody ze sprzedaży w okresie 01.01. - 30.09 2012 w porónaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Dane w tys. zł

20112012

Spośród spółek drzewnych notowanych na rynku NewConncect tylko Biofactory w okresie pierwszych 9 miesięcy 2012 r. odnotował 6 - proc. wzrost sprzedaży z 4819 tys. zł do 5126 tys.zł. Dodatni wynik na działalności operacyjnej 62 tys. zł został pomniejszony o wysokie koszty finansowe, spowodowane w dużej mierze nieudanym debiutem na rynku NewConnect. Spółka pla-nuje w 2013 r. poszerzyć swój asortyment produktów, w którym obecnie dominuje tar-cica, m.in. o pelet i brykiet.

Kopahaus, producent domów szkiele-towych, zyski generuje głównie na rynku niemieckim i holenderskim. Dane finansowe, w tym przypadku za II kwartały roku obro-towego 2012/2013, uległy pogorszeniu. Przychody ze sprzedaży spadły o 10 proc. a zyski o 14 proc. w relacji rok do roku. Spowodowane było to przede wszystkim zakończeniem kontraktu Rogell. Realizacja kolejnych projektów uzależniona jest przede wszystkim od pozyskania pozwoleń budowla-nych przez inwestorów. Kopahaus ma bardzo wysoką dla sektora rentowność sprzedaży, wynoszącą 30 proc. po II kwartałach.

Ciekawie również przedstawiają się wyniki fi-nansowe dla grupy Mera SA. Odnotowała ona skokowy przyrost zysku po III kwartałach (157 proc.), przy zmniejszeniu przychodów (spadek o 4,3 proc.) Wpływ na tak wysoki zysk miały przede wszystkim mniejsze koszty finansowe w porównaniu w rokiem 2011, a także wysokie dochody z eksportu. Z kolei większa kontrola nad należnościami od od-biorców oraz mnejsze dochody z prac remon-towo-budowlanych wpłynęły negatywnie na całkowite przychody firmy. Istotną sprawą dla wielu przedsiębiorstw, oprócz umacniania pozycji na rynkach za-granicznych, staje się właściwe zarządza-nie wewnątrz firmy poprzez sukcesywne zmniejszanie kosztów finansowych i stałych. Większość z nich pomimo dekoniunktury w Polsce nie zamierza korygować wcześniej przyjętych planów sprzedażowych.

ANALIZA SPÓŁEK AKCYJNYCH:wzrosły zyski i przychody z tytułu sprzedaży

MERA S.A

KOPAHAUS SA

BIOFACTORY SA

31 314

29 969

7 266

5 126

8 091

4 819

Przychody ze sprzedaży w okresie 01.01. - 30.09 2012 (dla Kopahaus 01.04-30.09.2012) w porónaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Dane w tys. zł

Zyski netto ze sprzedaży w okresie 01.01. - 30.09 2012 ( dla Kopahaus 01.04-30.09.2012) w porónaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego.

MERA SA, 2913 tys. zł

KOPAHAUS SA, 1924 tys zł

BIOFACTORY SA, -125 tys. zł

GRUPA BARLINEK SA -25 298 tys. zł

GRUPA PFLEIDERER GRAJEWO SA,24 326 tys. zł

GRUPA KPPD SA, 3 956 tys. zł

GRUPA PAGED SA, 22 379 tys. zł

G I E Ł D APAWEŁ BIERNACIAKTEKST:G I E Ł D A

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 14: Przemysl drzewny nr 1 2013

26 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 27

Każda kolejna publikacja wyników przemysłu wprowadza nas w stan zatrwożenia. Możemy teraz przyjrzeć się, jak wygląda stan po trzech kwartałach 2012 roku.Rok zaczął się pięknie z dynamiką produkcji przemysłowej na poziomie 9,0%. Potem było już gorzej. W marcu roczna dynamika produk-cji wyniosła 0,7%.Poderwała się jeszcze jak „kamienna kacz-ka” odbita od lustra wody, by pogrążyć się we wrześniu do ujemnego poziomu -5,2%. Natomiast łącznie po trzech kwartałach produkcja okazała się o 2,5% wyższa niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Wynik ten nie nastraja optymistycznie, biorąc pod uwagę, że rok temu dynamika wzrostu w tym okresie wynosiła 7,0%. Wygląda na to, że produkcja słabnie i ten stan potrwa jeszcze przez kilka miesięcy. Tak się złożyło, że ujemna dynamika produkcji pojawiła się pięć miesięcy po nieoczekiwanym przez wszystkich podwyższeniu stóp procen-towych przez Radę Polityki Pieniężnej. Jak powszechnie wiadomo, decyzje rady dają pierwszy odczuwalny skutek na rynku w oko-licach pół roku po podjęciu przez RPP decyzji o dokonaniu konkretnego impulsu. Stąd też pozytywnych efektów obniżki stóp procento-wych z końca 2012 r. można spodziewać się dopiero wiosną 2013. W 2012 r. najgłębsze spadki odnotowano w: produkcji farmaceutyków o 9,4%, gór-nictwie węgla kamiennego i brunatnego o 9,2% i produkcji mebli o 7,7%. Ten ostat-ni wynik jest o tyle szokujący, że w 2011 r. odnotowano w tej branży wzrost produkcji

o 20,4%). Trzeba jednak podkreślić, że w 2011 r. o wiele lepiej prezentowały się wyniki wszystkich branż produkujących na eksport. W 2011 roku przedsiębiorstwa z zachodniej Europy dokonywały wzmożonych zakupów u polskich producentów z dwóch powodów. Po pierwsze, polscy producenci jako tańsi od dotychczasowych kontrahentów ze strefy euro stali się przez chwilę antidotum na spa-dające przychody ze sprzedaży. Okazało się, że tańszy polski produkt wcale nie jest gorszy od „zachodniego”. Jednakże wygląda na to, że

w tym roku kryzys na dobre przygniótł gospodarki w strefie euro. Niejako rykoszetem ude-rza to w polskie gałęzie trady-cyjnie już związane z eksportem, takie jak produkcja pojazdów oraz meblarstwo.

Nic dobrego nie zapowiada niedawna korekta prognoz PKB Niemiec na rok 2013 z 1,6% na 1,0%. Tymczasem właśnie polski rynek meblarski wciąż aż w 40% uzależniony jest od eksportu do Niemiec. Poszukując dywersyfikacji dla swoich rynków zbytu, trudno jest liczyć na popyt wewnętrzny, w szczególności biorąc pod uwagę aktualne dynamiki zatrudnienia oraz płac.Konsumenci nie są już tak skłonni do wyda-wania pieniędzy, gdyż w niepewnych czasach wolą zachować oszczędności na nieplano-waną „przygodę” z bezrobociem. Co gorsza podobnie do inwestycji podchodzą przedsię-biorstwa, co widać po ostatnich danych PKB.

INFORMATOR EKONOMICZNY KUKE

Rok 2012 był kolejnym trudnym ro-kiem dla producentów podłóg drewnianych - wynika z obserwa-cji członków Europejskiej Federacji Przemysłu Parkietowego (FEP). Rok 2012 zamknął się niewielkim wzro-stem popytu, ale poszczególne rynki zdają się tracić na dotychczasowej, i tak dość słabej, dynamice wzrostu sprzedaży.

EUROPEJSKI RYNEK PODŁÓG. PROGNOZY.

Od ponad 2 lat ceny parkietów w Europie nie rosną mimo drożejącego surowca drzewnego. Aby utrzymać rentowność Barlinek, oprócz szeroko zakrojonych programów oszczędnościowych, skoncentrował sie na zmianie struktury sprzedaży produk-tów. Zwiększenie udziału droższych desek litych, dwuwarstwowych i jednola-melowych przyczyniło się do wzrostu średniej ceny deski (rzędu 2-3% r/r). Koszty surowca drzewnego to ok. 55% kosztów wytworzenia deski (ok. 30% kosztów rodzajowych w spółce). Spadek cen drewna o 10% powoduje więc wzrost marży operacyjnej o ok. 20 mln PLN w skali roku. Obok korzystniejszej struktury sprzedaży deski będzie to główna przyczyna poprawy wyników ope-racyjnych w 2013 roku.

BARLINEK STAWIA NA DROŻSZE DESKI LITE

spAdkiwzrosty

AUSTRIA

2012 rok rozpoczął się wzrostem sprzedaży o ok. 3% i w drugiej połowie roku utrzymywał się na sta-łym poziomie, co daje szanse na zakończenie roku 2012 z delikatnym wzrostem popytu

Niemcy

wskaźniki sprzedaży ukazują pozytywne tendencje. Najlepiej sytuacja wyglądała w pierwszym kwartale. Prognoza podsumowująca rok 2012 zakłada, że bilans dla tego rynku będzie nieznacznie, ale jednak dodatni

Norwegia

sprzedaż parkietów nieznacznie spadła w drugim kwartale, ale w porównaniu rok do roku sytuacja wygląda stabilnie. Oczekiwania wobec końcówki roku zakładają tendencję wzrostową

Szwajcaria

sprzedaż parkietów w tym kraju w pierwszej połowie 2012 roku odnotowała wzrost o około 2%

Belgia

rynek podłóg drewnianych nadal pozostaje słaby. Spadło również zaufanie konsumentów

Finlandia

rynek parkietów pozostaje na tym samym poziomie co w roku 2011, jednak negatywne trendy praw-dopodobnie odcisną piętno na wynikach drugiego kwartału 2012 i w efekcie całego roku 2012

Francja

ogólna sytuacja gospodarcza we Francji jest słaba. Sprzedaż podłóg drewnianych w pierwszym kwar-tale uplasowała się na zadowalającym poziomie, jednak drugi kwartał był już pod tym względem słabszy, podobnie jak trzeci. Prognozy na 2013 niestety także nie są lepsze

Włochy

tendencja spadkowa na rynku podłóg drewnianych była jeszcze bardziej dynamiczna w ostatnim czasie. Sprzedaż parkietów spadła o 15%

Holandia

rynek skurczył się o około 12% w pierwszym pół-roczu, a prognozy niestety nie są optymistyczne. Szczególnie słaby jest rynek budowlany, który ma ogromny wpływ na koniunkturę w branży podłogo-wej

Hiszpania

sytuacja w tym kraju nadal jest bardzo trudna. Sprzedaż parkietu odnotowała kolejny, tym razem 15-procentowy, spadek. Ogólny stan hiszpańskiej gospodarki nie sprzyja poprawie – import zmniejszył się o 15-20%, a ceny mieszkań spadły o 30%

Szwecja

po widocznym postępie w ubiegłym roku i dość stabilnej sytuacji w pierwszym kwartale 2012 roku, drugi kwartał odznaczył się tendencją spadkową

MEBLE

metodA nA kryzys

R A P O R T Y

9%

0,7%

-5,2%

I kwartał

II kwartał

III kwartałprodukcja przemysłowa 2012

Europejski producent w 2011 r. otrzymywał średnio 147 euro za sztukę wyprodukowane-go mebla. W Polsce było to tylko 96 euro. Jesteśmy potentatem w produkcji mebli na świecie, ale na naszych meblach marże zbi-jają zachodni pośrednicy. Firmy produkujące meble tapicerowane, fotele samochodowe i lotnicze oraz materace w 2011 r. wygene-rowały prawie połowę zysków całej branży meblarskiej w Polsce - poinformowała anna Melania Raniewicz z firmy abacorp, która przygotowała raport. Wynika z niego, że w 2011 r. wartość wyprodukowanych w Polsce i sprzedanych mebli tapicerowanych, foteli samochodowych i lotniczych oraz materaców wyniosła ponad 12,4 mld zł (całej branży me-blarskiej - 25,9 mld zł). W omawianej branży Polska rozwija się aktualnie prawie pięć razy szybciej niż Unia Europejska. Naszą spe-cjalnością stały się tzw. meble tapicerowane przekształcane w miejsca do spania. W 2011 r. blisko połowa z 5,5 mln dostępnych w UE rozkładanych kanap, sof i foteli została wypro-dukowana w Polsce - wyjaśniła Raniewicz.

W 2011 roku produkcja sprzedana mebli wzrosła w Polsce o ponad 21% r/r w cenach bieżących. Sprzedaż napędziła dobra koniunktura w Niemczech (+5 % r/r), osłabienie EUR/PLN oraz przyśpieszenie inwesty-cji na EURO 2012. Rok 2012 był z całą pewnością słabszy. W maju produk-cja sprzedana mebli spadła o 8,1% r/r w cenach bieżących (-10,3% r/r w cenach stałych). Biorąc pod uwagę istotne wyhamowanie wzrostu rynku w Niemczech (+1,5% r/r w kwietniu, podczas gdy jeszcze w styczniu +12% r/r), a także wskaźniki wyprzedzające koniunkturę (ZEW i PMI) oczekujemy dalszego spowolnienia w branży, co negatywnie będzie przekładać się na kondycję krajowych meblarzy. Według naszych prognoz w całym roku sprzedaż mebli w Polsce spad-nie o 6,8% r/r (Niemcy +2,2% r/r).

SPRZEDAŻ SPADNIE O 6%

rAport AnAlityczny bdm sA

ZESPÓŁ REDAKCYJNYTEKST:G I E Ł D A R A P O R T Y

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 15: Przemysl drzewny nr 1 2013

28 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 29

Sprzedaż ofertowa daje podstawę do negocjacji

Zmiany zasad sprzedaży drewna na 2013 r. nie są wcale takie kosmetyczne. Pod względem formalnym Portal Leśno-Drzewny przestaje być portalem przetargowym, a w jego miejsce pojawia się sprzedaż ofertowa zakończona podpisaniem umów rocznych, w których można dokonywać za zgoda stron np. zmiany cen.

Transakcje oparte na nowych zasadach sprzedazy drewna na rok 2013 ruszyły 20 listopada 2012 r. Drewno przeznaczone do sprzedaży hurtowej zbywane jest w ramach trzech procedur internetowych: - sprzedaż ofertowa w Portalu Leśno-Drzewnym (PL-D) dla klientów z tzw. historią zakupów;- sprzedaż ofertowa w PL-D dla firm, które realizują nowe inwestycje (pula inwestycyj-na); - systemowych aukcji internetowych w apli-kacji „e-drewno” dla wszystkich zaintereso-wanych przedsiębiorców. Nowością jest to, że przedsiębiorcy upraw-nieni do udziału w procedurach sprzedaży ofertowej mogą zawierać z LP bezterminowe umowy wieloletnie. Taka ramowa umowa ma być - zdaniem dyrekcji Lasów Państwowych - swoistą dodatkową gwarancją dla firmy możliwości nabycia w 2013 roku w PL-D drewna w ilości do 70 proc. średniej jej zaku-pów z ostatnich 3 lat

portAl leŚno-drzewnySprzedaż ofertowa na PL-D dla klientów z historią zakupów odbyła się dwueatpowo. W pierwszym etapie od 28.11 do 6.12.2012 składno oferty z uwzględnieniem grup handlowo-gatunkowych. Oferta zakupu po-

szczególnych przedsiębiorców na 2013 rok stanowić mogła 70% ilości, wynikającej ze średniorocznej wielkości zakupów drewna. Pod uwagę wzięto tu okres od lipca 2009 do czerwca 2012 osobno w grupach drewna: wielkowymiarowego iglastego, wielkowymia-rowego liściastego, średniowymiarowego i małowymiarowego.Drugi etap procedury portalowej dla klientów z historią zakupów trwał 3 dni od 11 do 14 grudnia. i był uzupełnieniem ilości drewna niezakupionego w pierwszym etapie.- W ramach nowych procedur zakupowych na 2013 rok, inaczej niż dotychczas, w PL-D klienci składali oferty tylko na masę zama-wianego surowca, która była redukowana proporcjonalnie, jeśli przekroczyła ilość drew-na przeznaczoną do sprzedaży w tej formie - wyjaśnia anna Malinowska, rzecznik pra-sowy Lasów Państwowych. - Przedmiotem licytacji nie była natomiast cena. Tę ustalili poszczególni nadleśniczowie w porozumieniu z szefami właściwych regionalnych dyrekcji LP w oparciu o średnioważoną cenę na daną grupę handlowo-gatunkową, uzyskaną w in-ternetowym przetargu ograniczonym w PL-D na II półrocze 2012 r.

pulA inwestycyjnAKolejną nowością jest też wydzielenie do sprzedaży ofertowej pewnej masy drewna dla

przedsiębiorców, którzy rozwijają działalność i zwiększają moce przerobowe (niezależnie od tego, czy posiadają historię zakupów). Skorzystać z tej możliwości będą mogły podmioty, które potwierdziły potwierdzą fakt dokonania w ciągu ostatnich 2 lat inwesty-cji zwiększających moce produkcyjne o co najmniej 5 tys. m3 drewna w skali roku i przedstawiają określone przez LP dokumen-ty. Jakie?- Wciąż jeszcze pracujemy nad tą procedurą, by jak najszczegółowiej określić warunki ko-rzystania z puli inwestycyjnej - mówi andrzej Ballaun, naczelnik wydziału marketingu i han-dlu LP. - Myślę, że będziemy gotowi do uru-chomienia tej procedury pod koniec stycznia.Dokładnego zdefiniowania wymaga samo pojęcie inwestycji, czy jest to postawienie nowego zakładu, nowej linii, czy wystarczy jej zmodernizowanie i zwiększenie wydajności lub np. zakup suszarni i jej uruchomienie.

systemowe e-drewnoDla wszystkich przedsiębiorców, w tym rów-nież tych, którzy nie brali udziału w sprzedaży ofertowej, przeznaczone są natomiast syste-mowe aukcje internetowe w aplikacji e-drew-no, odbywające się w okresach półrocznych. Trafi na nie pozostała część hurtowej puli su-rowca, nieskierowana do sprzedaży w PL-D. Tu klienci nadal będą licytowali masę i cenę

drewna, przy czym ceny wyjściowe zostaną ustalone w oparciu o ceny minimalne obowią-zujące w tej procedurze w II półroczu 2012 r. Sprzedaż drewna w ramach tej procedury na I półrocze 2013 roku odbędzie się w styczniu.

indeksAcjA - AktuAlizAjcA cenCeny uzyskiwane w aplikacji „e-drewno” zdaniem leśników w największym stopniu odzwierciedlają trendy rynkowe. Dlatego też będą one podstawą do okresowego uaktu-alniania cen zapisanych we wspomnianych umowach rocznych z klientami nabywającymi drewno w PL-D (tzw. indeksacja). Wspomniane wyżej procedury dotyczą sprze-daży hurtowej surowca dla przemysłu. Tak samo jak w latach poprzednich, na odręb-nych zasadach będzie odbywała się deta-liczna sprzedaż drewna, np. na cele opałowe (cennik ustala każdy nadleśniczy i zakupy odbywają się bezpośrednio w nadleśnictwie), aukcje i submisje tzw. drewna cennego itp.

tylko dlA fimNowością jest to, że od 2013 r. osoby fizyczne nie będą już mogły brać udziału w aukcjach internetowych w aplikacji „e-drew-no”, a jedynie nabywać surowiec w detalu, u nadleśniczego.

Andrzej Ballaunnaczelnik wydziału marketingu i handlu LP

Zmiana procedury przetargowej w Portalu Leśno-Drzewnym na sprzedaż oferto-

wą pozwala na późniejszą zmianę cen zgodnie z prawem. W przypadku procedur

przetargowych uzyskana cena jest ostateczna i nie podlega negocjacjom. W

przypadku sprzedaży ofertowej, gdy nadleśnictwa przedstawiają konkretną masę

i cenę a klienci jedynie przedstawiają propozycję wielkości zakupu, możemy póź-

niej - po uzgodnieniu indeksacji - zmieniać cenę klientom w ciągu roku. Klient

może naszą propozycję zmiany zaakceptować podpisując stosowany aneks.

Może także nie zgodzić się na warunki i odstąpić od umowy w ciągu roku.

Longin Graczkowski, prezes Stowarzyszenia Przemysłu Tartacznego

Owszem zapewnia się przemysłowi 70% dotychczasowego zakupu surowca,

w ramach sprzedaży ofertowej w PL-D z uwzględnieniem wielkości zakupu

drewna, ale cena jest w wyłącznej gestii Lasów Państwowych. Nie ma rabatów

za duże ilości zakupywanego surowca – była taka obietnica we wstępnych fa-

zach rozmów. Ceny surowca kupowanego w ramach „puli 70%” będą co kwartał

podlegały aktualizacji – spodziewamy się ciągłego ich niczym nieuzasadnionego

wzrostu. Mimo obietnic nie zagwarantowano nam Zarządzeniem wglądu w za-

awansowanie sprzedaży surowca w stosunku do planu w ciągu całego roku.

Bardzo niejasne są zasady przyznawania surowca z puli inwestycyjnej. Wydaje

się nam, że ta pula może być korupcjogenna.

Mimo wyraźnych wcześniejszych obietnic, nie opracowano w porozumieniu

z organizacjami przemysłu drzewnego jednolitych wzorów umów lub warunków

handlowych obowiązujących w całej Polsce. Teraz znowu duże przedsiębiorstwa

będą musiały ślęczeć nad kilkudziesięcioma różnymi umowami z każdego nad-

leśnictwa.

BOGDAN CZEMKODyrektor BiuraPolskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego

Szczególnie dotkliwie niekorzystne są dla nas regulacje ustalające zawyżony na-

szym zdaniem poziom cen ofertowych, niejasne i (jak wynika z dotychczasowych

zapisów) niekorzystne zasady ich okresowej korekty, nieznane zasady ustalania

cen wywoławczych do przetargów otwartych, brak elementów obniżających

cenę - a więc rabatów za wielkość zakupów i skonta za szybkie płatności na

zwyczajowym poziomie. W dobie obecnego kryzysu odbieramy to jako próbę

przerzucenia całego jego ciężaru tylko na jedną stronę - przemysł drzewny.

Usankcjonowanie stosowania różnych cen tego samego drewna przez jednostki

LP dodatkowo spowoduje nieracjonalne rozłożenie miejsc zakupów, skutkując

dodatkowymi kosztami przewozów i niepotrzebnym obciążeniem dróg.

Ogłoszone przez jednostki LP ceny ujawniły ogromne rozrzuty i często drastycz-

nie wysoki poziom, a najwyższe z nich są wręcz nie do przyjęcia. Np. cena sosny

WC01 przekracza w RDLP Katowice 240 zł/m3! Według sygnałów docierają-

cych do Izby, choć wciąż jeszcze niepełnych, można ocenić, że szereg odbiorców

(zwłaszcza z południa Polski) poziom cen ofertowych odnotowało jako podwyżkę

co najmniej w stosunku do cen z PL-D lub nawet średnich ze wszystkich zaku-

pów. Są podstawy do obaw, że w kolejnym etapie nieprzewidywalny poziom cen

wywoławczych i przebieg zakupów na e-drewno mogą tę cenę jeszcze podnieść.

70% za nami

S P R Z E D A Ż D R E W N A S P R Z E D A Ż D R E W N A

MOIM ZDANIEM

>>

fot. 123RF

fot.

PIG

PDfo

t. F

ORE

STO

R

fot.

FO

REST

OR

dr MAŁGORZATA WNOROWSKATEKST:

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 16: Przemysl drzewny nr 1 2013

30 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 31

Wyniki I i II etapu sprzedAż ofertowA 2013 nA portAlu leŚno-drzewnym

nAjwiększe obłożenie

Największe obłożenie na drewno w obu etapach sprzedaży portalowej (PL-D) miało miejsce na terenie RDLP w Zielonej górze. Drewno kupuje tu wielu dużych przedsiębior-ców, jak Stelmet, hamar czy Stora Enso, ale także istotnym odbiorcą jest mający niedaleko od polskiej granicy swój tartak nie-miecki Klausner. W RDLP Zielona góra już w I etapie nabywców znalazło 99% drewna. To, co zostało na „dogrywkę” drugiego etapu 4 195 m3 w niewielkim stopniu zaintereso-wało klientów, ale i tak ostateczny wynik ob-łożenia w tej dyrekcji - 99,7% był najlepszy w kraju.Podobny trend odczytać można od lat we wszystkich dyrekcjach leżących przy niemiec-kiej granicy. Dużo słabsze zainteresowanie w I etapie było drewnem na wschodzie kraju w dyrekcjach w Krośnie (81%) i Lublinie (79%). Poprawiły one w prawdzie wynik po II etapie odpowiednio do 89,4% i 85,5%.

przemysł nie weźmie wszyst-kiego

Czy świadczy to o mniejszym popycie na drewno na wschodzie kraju? Niekoniecznie. Powodem sporych rozbieżności w zainte-resowaniu surowcem w poszczególnych dyrekcjach nie jest też jedynie cena. Warto natomiast zwrócić uwagę na różnicę mię-dzy średnią ceną oferowanej puli drewna w danej dyrekcji a średnią ceną wybranych przez klientów sortymentów. Tam, gdzie roz-bieżność między tymi wartościami była duża, zazwyczaj pozostała niekupiona spora ilość drewna. Klienci wybierali więc raczej „lepsze” kategorie sortymentów. Natomiast tam, gdzie drewno „zeszło na pniu” niemal w 100%, róż-nica między średnioważoną ceną sortymentu w ofercie a średnią ceną realizacyjną (czyli tego, co kupiono) była niewielka. Nasuwa się zatem wniosek, że oferowano tam drewno dopasowane do potrzeb przemysłu, nie tylko o korzystnej cenie, ale także pod względem

struktury gatunkowej i jakościowej.

ulubione dyrekcje

Do poziomu anegdoty zeszła już przecież dyskusja na temat stopnia krzywizny sosny w poszczególnych regionach czy nasycenia jej pamiątkami powojennymi.Tak jak w każdej dziedzinie handlu, tak i w przypadku drewna liczy się nie tylko towar, ale i obsługa sprzedażowa. Sama procedura zakupu nie kończy się przecież na portalu. Trzeba jeszcze drewno przygotować do wywozu - a tu niestety nie zawsze poziom usług jest na najwyższym poziomie.

W statystykach obłożenia drewna w poszczególnych nadleśnictwach po pierwszym etapie sprzedaży porta-lowej widać, które nadleśnictwa mają największe powo-dzenie, a które omi-jane są szerokim łukiem.

- świetny wynik sprzedaży nadleśnictw z dyrekcji zielonogórskiej to odzwierciedlenie bardzo dobrze przygotowanego drewna i wy-sokiej jakości oferowanego surowca - mówi Robert Motała, prezes Stora Enso Polska i podkreśla, że nie jest to jego odosobniona opinia. - Nie chodzi tu tyko o jakość surowca widziana przez pryzmat norm, ale o odpo-wiednie podejście do klienta czy fachową pomoc w sprawnym przygotowaniu transpor-tu drewna.

hit sprzedAży

Największym zainteresowaniem w pierw-szym etapie sprzedaży portalowej cieszyły się sortymenty sklejkowe - brzoza (obłożenie 99,8%), olcha i sosna (odpowiednio 98,3% i 98,8%). W przypadku sosny, w większości

dyrekcji (poza Lublinem) do drugiego etapu nie pozostawiono nawet kubika - wszystko się sprzedało. Nic dziwnego, wszak od dłuż-szego czasu producenci sklejki oraz oklein skarżą się na niską podaż wysokiej jakości drewna, muszą więc sięgać nawet po drew-no tartaczne (z którego niestety pozostaje im wiele odpadu).

Świerk czy sosnA?

W grupach wielkowymiarowych większym zainteresowaniem cieszył się świerk tartacz-ny (99,9% przypisanego drewna) niż sosna (97%), natomiast znacznie mniejszym buk (86%) i brzoza (87% w pierwszym etapie, 96,3% po drugim etapie). Tradycyjnie naj-większa podaż wielkowymiarowego świerka była na terenie dyrekcji wrocławskiej (241,8 tys. m3) i katowickiej (222,3 tys. m3). Tam też jego średnia „cena umowa” - czyli średnia realizacyjna za m3 była najwyższa w kraju i wynosiła odpowiednio 261 i 264 zł. Dla porównania, na terenach wschodnich - za krośnieński świerk tartaczny płacono tylko 191 zł, czyli nawet mniej niż wyniosła średnia krajowa „cena umowa” za sosnę wielkowy-miarową.

s2b, Ale długie

W grupie drewna średniowymiarowego oferta portalowa sosny S2a i S2b wynosiła odpo-wiednio 4,6 i 1,7 mln m3, z czego większym zainteresowaniem cieszyła się papierówka S2a, choć po II etapie tylko w RDLP Krosno pozostało niesprzedane aż 25% oferty na so-sonową S2a czyli około 52,3 tys. m3. W grupie S2b natomiast - przy uwzględnie-niu podziału na drewno długie i krótkie- w pierwszym przypadku niemal całość znalazła nabywców, natomiast oferowana masa S2b gK w 5% została przesunięta do II etapu, a po jego zakończeniu pozostało niesprzeda-ne 21,3 tys. m3, z czego połowa w RDLP Szczecin.

1 9 6 3 1 4 5 6 m3

1 8 8 2 9 9 5 4 m3

SPRZEDAŻ

Oferta sprzedaży LP na Portalu Leśno-Drzewnym 2013

9 5 , 9 %oferty

POZOSTAŁO NIESPRZEDANE 8 0 1 5 0 2 m3

MAX MIN.

podAż

cenA umowA

obło-żenie

RDLP Szczecin: 2 106 170 m3

RDLP Poznań 195,6 zł

RDLP Zielona Góra 163,6 zł

RDLP Zielona Góra 99,7%

RDLP Lublin 85,8%

* -Cena umowa jest wielkością orientacyjną

Tabela 1. Wyniki I etapu sprzedaży ofertowej w Portalu Leśno-Drzewnym. Źródło: LP

Nazwa RDLPOferta sprze-daży

Sprzedaż Etap I

Sprzedaż Etap II

Sprzedaż Razem Zostało %

SprzedażyCena

Oferta 1)

Cena Umowa

2)

BIAŁYSTOK 1 426 045 1 293 831 73 782 1 367 613 58 432 95,9 154,94 169,5

KATOWICE 1 812 768 1 601 815 120 422 1 722 237 90 531 95,0 178,33 192,1

KRAKÓW 429 913 384 483 26 767 411 250 18 663 95,7 180,03 199,9

KROSNO 993 884 803 701 85 099 888 800 105 084 89,4 154,36 171,7

LUBLIN 935 871 734 827 67 868 802 695 133 176 85,8 158,88 173,8

ŁÓDŹ 662 317 576 554 72 466 649 020 13 297 98,0 163,62 176,2

OLSZTYN 1 584 221 1 460 781 57 076 1 517 857 66 364 95,8 160,23 175,6

PIŁA 900 121 827 393 61 480 888 873 11 248 98,8 151,62 160,3

POZNAŃ 1 012 999 973 733 29 865 1 003 598 9 401 99,1 169,73 180,6

SZCZECIN 2 106 170 1 893 196 147 092 2 040 288 65 882 96,9 155,26 165,9

SZCZECINEK 1 927 909 1 799 188 107 830 1 907 018 20 891 98,9 151,70 163,3

TORUŃ 998 648 944 082 30 947 975 029 23 619 97,6 163,57 176,8

WROCŁAW 1 596 417 1 478 936 54 335 1 533 271 63 146 96,0 179,00 195,6

ZIELONA G. 1 122 844 1 115 385 4 195 1 119 580 3 264 99,7 156,99 163,6

GDAŃSK 780 475 675 454 56 310 731 764 48 711 93,8 159,47 172,3

RADOM 908 474 816 446 70 020 886 466 22 008 97,6 162,04 174,9

WARSZAWA 432 380 362 127 22 468 384 595 47 785 88,9 158,80 167,9

RAZEM 19 631 456 17 741 932 1 088 022 18 829 954 801 502 95,9 161,95 174,9

RDLP Kraków 429 913 m3

S P R Z E D A Ż D R E W N A S P R Z E D A Ż D R E W N A

>>

fot.

FO

REST

OR

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 17: Przemysl drzewny nr 1 2013

32 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 33

Dawniej koniunktura na drewno zmieniała się w cyklu 4-letnim, dziś rzeczywistość rynkowa potrafi zmieniać się co kwartał, stąd konieczna jest bieżąca współpraca i modyfikacja zasad sprzedaży drewna. „

Nowe zasady to nie rewolucja to kompromis

Czy jest Pan zadowolony z nowych zasad sprzeda-ży drewna?

aDaM WaSIaK: Myślę, że będę zadowolony dopiero po pierwszym półroczu 2013 roku. Wtedy okaże się, jak zostały zrealizowane umowy. Nowy system sprzedaży jest dość elastyczny. Drewno, które nie jest odbierane, przechodzi płynnie na e-drewno.Oczywiście fi-nałem realizacji każdej umowy jest dokonanie zapłaty za odebrane drewno, a z tym w przeszłości różnie bywało.

Powiedział Pan, że jeżeli sprzedamy całość drewna, to otrzymamy pieniądze. Czy kwestia terminowej płatności za drewno jest poważnym problemem?

aDaM WaSIaK: Dzisiaj nie jest, ale należy się spodziewać, że z tym problemem przemysł drzewny może się borykać w najbliższym czasie. Sądząc po trudnej sytuacji w gospodarce, może tak być. Próbą za-pobieżenia tym problemom są umowy wieloletnie, które mają pomóc przemysłowi drzewnemu w uzyskaniu gwarancji bankowych i większej wiarygodności wobec banków.

Jaki zapis w nowych zasadach sprzedaży drewna uważa Pan za największy sukces? Czy jest w nich coś, co zbliży sektor drzewny i leśny?

aDaM WaSIaK: Nie nazwałbym nowych zasad sprzedaży drewna jakimś wielkim sukcesem. Myślę, że jest to normalna droga dialogu i kompromisów, którą musimy podążać. Cały rok nieprzerwanie trze-ba dyskutować na tematy związane ze sprzedażą drewna. Dawniej koniunktura na drewno zmieniała się w cyklu 4-letnim, dziś rzeczy-wistość rynkowa potrafi zmieniać się co kwartał, stąd konieczna jest bieżąca współpraca i modyfikacja zasad sprzedaży drewna. Jeśli na-

tomiast pyta Pani o sukces, to ja bym upatrywał go w tym, że sprawa zasad sprzedaży drewna pozostała na poziomie LP.

To pozwoli je łatwiej modyfikować zwykłym zarzą-dzeniem dyrektora. A były głosy środowisk, że np. rozporządzenie pozwoli na ich względną trwałość.

aDaM WaSIaK: a ja byłem pełen obaw, że pomysł dotyczący umo-cowania zasad sprzedaży drewna na innym poziomie niż Ustawa o lasach, czy też statut LP może być bardzo niekorzystny i dla lasów i dla przemysłu. Regulacja zasad sprzedaży drewna rozporządzeniem ministra czy też Rady Ministrów mogłaby być nadzwyczaj trudna i skomplikowana do realizacji przy takich częstych zmiana cyklów koniunkturalnych, z jakimi mamy teraz do czynienia.

Obecnie w Ustawie o lasach jest napisane, że Lasami Państwowymi kieruje dyrektor generalny, a statut LP mówi, że zasady sprzedaży drewna usta-la Dyrektor Generalny.

aDaM WaSIaK: I niech tak zostanie. Byłoby dobrze, gdyby tę zasa-dę ze statutu przepisano do Ustawy o lasach.

Jeszcze niedawno słyszeliśmy wnioski Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego, by powołać swego rodzaju regulatora rynku drzewnego.

aDaM WaSIaK: Myślę, że niebezpieczne byłoby sięganie po wzorce innych instytucji, gdzie regulowane są ceny i i masa sprzedawanego państwowego surowca. To, że wróciliśmy na poziom rozmów do-stawcy z odbiorcą, to jest może nie tyle sukces, ile duży kompromis i ułatwienie dla dalszej współpracy.

dr MAŁGORZATA WNOROWSKA

ROZMAWIAŁA:

Regulator miał być gwaran-tem, że dyrektor generalny swymi zarządzeniami nie bę-dzie z dnia na dzień wprowa-dzał rewolucji.

aDaM WaSIaK: ależ obecna zmiana zasad nie jest aż tak rewolucyjna, jakby się to mogło wydawać. Dalej mamy procedury sprzedaży drewna oparte na historii zakupów, która jest dużym ukłonem dla postulatów prze-mysłu drzewnego, bo to był nasz największy problem z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, że poprzez historię zakupów nie dopuszczamy nowych firm na rynek. Tymczasem strona przemysłu drzewnego chciałaby kupić najlepiej 100% surowca, wynikającego z dotychczasowej historii zaku-pów, i to po najmniejszej cenie. Idąc na kompromis, już w drugim półroczu zeszłego roku zwiększyliśmy historię zakupu. Na 2013 rok ustaliliśmy poziom 70%, czyli już tę proporcję krytykowaną przez UOKiK. Znaleźliśmy jednak sposób, by odeprzeć zarzuty UOKiK o faworyzowanie dotychcza-sowych klientów i niedopuszczanie nowych, tworząc specjalną pulę inwestycyjną.

Czyli pula inwestycyjna ma być sposobem na utrzymanie w zasadach sprzedaży drewna historii zakupów?

aDaM WaSIaK: Dokładnie tak. Taka była idea UOKiK-u żeby pozwolić systemowi sprzedaży drewna na dopuszczanie nowych podmiotów. Miejmy nadzieję, że to się powie-dzie i nie będzie skarg na ten zapis.

A jakie mogą być powody do zadowolenia?

aDaM WaSIaK: Wykorzystujemy możliwości w zakresie zwiększenia etatów w operatach urządzania lasu, ale równolegle planujemy rozpocząć dyskusję na temat zmiany filozofii użytkowania lasów w Polsce - jaka jest grani-ca możliwych etatów, jak to oprzeć naukowo i jak to też zapisać prawnie w Ustawie o la-sach. Tą dyskusję niejako otworzyliśmy po to, żeby załagodzić napięcie na rynku drzewnym. Zawsze jednak będziemy podporządkowywać wielkość pozyskania drewna nadrzędnym względom trwałości lasów i zwiększania ich

zasobów. Zdaję sobie sprawę, że pozyska-nie o np. 5 mln m3 więcej, to dla przemysłu drzewnego może okazać się i tak za mało.

5 mln m3 to rzeczywiście nie-wiele, zważywszy że nowe zasady sprzedaży drewna, w tym pula inwestycyjna, mają stymulować przemysł do po-wstawania nowych zakładów, modernizacji, zwiększania mocy przerobowych. Jaka jest definicja tego „inwestowania”, czy to zostało już szczegółowo określone?

aDaM WaSIaK: Oczywiście będą określone zasady ubiegania się o pulę inwestycyjną. Mamy to przygotowane pod względem for-malno-prawnym, obecnie dopracowywane są szczegóły. Wiele firm zgłasza do nas, że chciałyby się rozwijać, podnosić wydajność i niepokoją się, czy będą w stanie kupić wię-cej surowca. W odpowiedzi na te niepokoje i wspomniane kwestie UOKiK, stworzyliśmy

>>

Wywiad z Adamem Wasiakiem, dyrektorem generalnym Lasów Państwowych

S P R Z E D A Ż D R E W N A S P R Z E D A Ż D R E W N A

fot.

LP

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 18: Przemysl drzewny nr 1 2013

34 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 35

tę pulę. Nie ma też obaw, że pula inwesty-cyjna w jakimś stopniu ograniczy podaż, bo jeśli spośród firm inwestujących nie znajdzie się na nią kupiec, zostanie ona uwolniona na e-drewno.

Czy jeśli zgłosi się np. inwestor z Pomorza, to dostanie drewno z puli inwestycyjnej w swoim nadleśnictwie?

aDaM WaSIaK: Pula ta jest proporcjonalna do całej masy sprzedanego drewna w całej Polsce, w każdym nadleśnictwie w układzie sortymentowym, jaki istnieje.

Dość wymijająca odpowiedź. Jak długo Pańskim zdaniem utrzymają się nowe zasady sprzedaży drewna? A może od stycznia znów trzeba będzie zasiąść do stołu?

aDaM WaSIaK: Myślę, że nigdy nie będzie ostatecznej wersji zasad sprzedaży drewna, bo pewnie już w styczniu powstanie problem indeksacji cen. Zobowiązaliśmy się, że bę-dziemy indeksować ceny wyjściowe w sprze-daży ofertowej w oparciu o ceny uzyskane na e-drewno. Tymczasem na e-drewno, co jest nowością, ceny minimalne są znacznie niż-sze, jak w sprzedaży ofertowej. Ostatecznie okaże się, na ile te 30% podaży z e-drewna jest wykładnią dla pozostałej części rynku i czy ceny na aukcjach otwartych będą zna-cząco zwyżkować. Miejmy nadzieję, że będą na tyle równoważne, abyśmy jak najmniej musieli dyskutować na temat indeksacji.

Na jakim poziomie będzie następować indeksacja? Nadleśnictwa czy Dyrekcji Generalnej?

aDaM WaSIaK: Bez względu na poziom podpisywania umów ceny drewna na po-szczególne grupy handlowo–gatunkowe przypisane są do nadleśnictwa, to znaczy tam, gdzie faktycznie realizowana jest sprze-daż i następuje fakturowanie.

Ostatecznie okaże się, na ile te 30% podaży z e-drewna jest wykładnią dla pozostałej części rynku i czy ceny na aukcjach otwartych będą znacząco zwyżkować. Miejmy na-dzieję, że będą na tyle równoważ-ne, abyśmy jak najmniej musieli dyskutować na temat indeksacji.

Pojawiły się nowe pomysły na powoływanie dyrektora gene-ralnego LP np. poprzez rozpisa-nie konkursu, bądź z nominacji Premiera. Co Pan o tym myśli jako obecny dyrektor general-ny LP?

aDaM WaSIaK: Na razie nic się nie zmie-nia odnośnie do dyrektora generalnego LP, zgodnie z projektem nowelizacji Ustawy o la-sach, ma być dalej powoływany. Rzeczywiście trwała dyskusja i trwa już od 20 lat, od kiedy weszła Ustawa o lasach, jak ustabilizować pozycję dyrektora. Na to nie ma na razie żadnego pomysłu, są dwie ewentualne możliwości. a mianowicie: dyrektor będzie powoływany albo zatrudniany. Innej formuły prawnej tu nie ma. Ze względów prawnych nie można zdecydować się na kontrakt me-nedżerski. Nie może być też mowy o miano-waniu przez premiera, ponieważ nie jesteśmy organem administracji publicznej. Zgodnie z Kodeksem Pracy, możliwe jest jedynie powołanie i zatrudnianie, a tu minister jasno w założeniach do projektu zmiany Ustawy określił, że dyrektor generalny LP, jego zastępcy i dyrektorzy regionalni mają być powoływani.

Nadzór nad Lasami Państwowymi prowadzi Minister Środowiska. Czy po-trzebny jest jeszcze dodatkowy organ nadzorujący LP?

aDaM WaSIaK: Nie, ponieważ jest to du-

blowanie roli ministra środowiska. I tu znów kłania się system prawny, ponieważ nie ma możliwości wtłoczenia do ustawy rady, która miałaby współodpowiadać za zarządzanie LP.

Istnieje też taki problem, od kiedy sprzedaż drewna zeszła do poziomu Internetu, że nad-leśniczowie czują się potrzebni jedynie do wystawiania kwi-tów. A ustawa o lasach prze-cież mówi, że to nadleśniczy prowadzi sprzedaż drewna.

aDaM WaSIaK: Wszyscy zapominają o tym, że przecież Portal Leśno-Drzewny i system internetowy powstał na skutek wniosków nadleśniczych i przemysłu drzewnego, żeby dążyć do decentralizacji sprzedaży i stworzyć podstawy samodzielności. I to się udało. W tym systemie to nadleśniczy ustala wiel-kość pozyskania i sprzedaży drewna, układ sortymentowy, pule drewna oraz ceny na poszczególne grupy handlowo – gatunkowe. Dalej ustala i ewentualnie przesuwa harmo-nogramy, rozlicza sprzedaż drewna, nalicza kary umowne, fakturuje i otrzymuje zapłatę za sprzedane drewno. Także stworzenie Portalu, o czym już mało kto pamięta, miało przynieść ulgę i pomoc w geografii zakupów dla nabyw-ców drewna. Sądzę, że głosy mówiące o tym, że nadleśniczowie zeszli do podrzędnej roli, to jedynie pojedyncze głosy pojedynczych nad-leśniczych. Samodzielność to długi temat do rozmowy, jednak może być ona realizowana wyłącznie w ramach obowiązującego prawa.

Dziękuję za rozmowę

Submisje drewna w Pliešovce (powiat zwoleński)

Jak to się robi na Słowacji?Submisje drewna organizowane na Słowacji przypominają aukcje dzieł sztuki. Każda kłoda drewna wystawiona na aukcję przechodzi dokładną kontrolę obejmującą sprawdzenie, czy została rozcięta zgodnie ze spo-sobem jej dalszej obróbki, oznaczona specjalnym numerem, dokładnie zmierzona, a następnie przeniesiona na magazyn aukcyjny. - Na aukcjach drewna oferujemy jedynie najlepsze części drzew liścia-stych i iglastych, rosnących w słowackich lasach - tłumaczy Jaroslav Kontriš, dyrektor firmy, która organizuje aukcje zapraszając do współ-pracy właścicieli lasów prywatnych, miejskich, gminnych i kościel-nych. - łączna masa drewna oferowana w każdej aukcji waha się od 3000 do 4000 m3. Blisko połowa to dębina, ale też buk, klon, jesion czy modrzew.Okrąglaki są wyeksponowane w taki sposób, aby można było zobaczyć daną sztukę z każdej strony. Na 72 godziny przed rozpoczęciem aukcji, na stronie internetowej dostępny jest dokładny katalog wystawianych na aukcji drzew. Katalog i wszystkie pozostałe dokumenty są dostępne zarówno w języku słowackim, angielskim jak i polskim. Także same aukcje i prezentacje prowadzone są we wszystkich trzech językach.

PRZED WEJśCIEM DO SKłaDU DREWNa, KażDy UCZESTNIK OTRZyMUJE ULOTKę I KaTaLOg. KaTaLOg ZaWIERa NUMER PRODUKTU, KOD DOSTaWCy, DłU-gOść, gRUBOść I OBJęTOść PNIa, CERTyFIKaT, PUSTE MIEJSCE DO WPISaNIa OFERTy.

Ofertę podaje się w euro za 1 m3 w parytecie FCO (załadowane na nośnik transportowy). Zwycięzcom aukcji zapewniony jest transport okrąglaków ze składu aukcyjnego do dowolnego miejsca w Europie oraz poza jej granice. Jeśli zwycięzca aukcji pochodzi z kraju nie będącego członkiem UE, organizator zajmie się wszystkimi formalnościami związanymi z proce-durami celnymi.Ostatnie aukcje drewna odbyły się w dniach 3-13 grudnia 2012 roku. Początkowo miały zakończyć się kilka dni wcześniej, jednak termin składania ofert przedłużono. 17 grudnia oficjalnie zaprezentowano wy-niki aukcji i ogłoszono zwycięzców. Następnego dnia lista pojawiła się

również w Internecie. /red./

„S P R Z E D A Ż D R E W N A S P R Z E D A Ż D R E W N A

>>

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTY-KUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

r e k l a m a

Wszelkich informacji dotyczących submisji udziela: Wydział Marketingu RDLP w Krośnie e-mail : [email protected]. +48 134 37 39 31

Rozstrzygnięcie submisji nastąpi 22 lutego 2013 r. o godz. 10.00 w siedzibie Nadleśnictwa Brzozów. Na składach submisyjnych wystawione zostanie ok. 850 m3 drewna najwyższej jakości (m.in. Db, Jw, Bk, Js).

Na oględziny surowca zapraszamy w dniach 14-15 oraz 18-21 lutego 2013 r.

Zapraszamy na

XIV SuBMISJę DReWNa CeNNego

DąB - JaWoR - BuK - JeSIoN

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie

Page 19: Przemysl drzewny nr 1 2013

36 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 37

Podaż drewna 2013

Poważnym, nierozwiązanym do końca problemem dla Lasów Państwowych (LP), największego dostawcy (średnio 94,55% rynku), zwanego elegancko naturalnym monopolistą, jest potężne zróżnicowanie zapotrzebowania na drewno okrągłe przez obecnie 6212 jego klientów.

Ilość drewna dostarczana na rynek, mierzona jego objętością (w m3), a popularnie w dokumentach Lasów Państwowych (LP) nazywana „masą” jest jednym z najważniejszych parametrów, decydujących o sytuacji gospodarczej przemysłu drzewnego (choć ważne są też koniunktura gospodarcza w kraju, Europie i na świecie oraz cena drewna). Jest to równocześnie wielkość, o której decyduje sam sektor leśno-drzewny, a najbardziej dyrektor generalny Lasów Państwowych (DgLP), który corocznie w odpowiednim zarządzeniu ustala ją na na-stępny rok kalendarzowy [tabela 1]. W kwestii 2013 roku decyzja za-padła późno - 19 listopada 2012 r. (tylko w 2008 roku było to o dzień później, czyli 20 listopada - tabela 1). Późny termin ogłoszenia danych o ilości drewna w połączeniu z ustawiczną, nieprzewidywalną do końca zmianą warunków rozdziału/zakupu drewna przez LP powodują sporo zamieszania i niepewności w działaniu przemysłu drzewnego. Sprzyjają też utrzymaniu wysokiej ceny. Jak na razie - wciąż zbyt wysokiej w stosunku do sytuacji makroekonomicznej gospodarki i przemysłu drzewnego.

więcej niż przed rokiemW tabeli 1 przedstawiono ofertę drewna okrągłego na rok 2013 w wersji opublikowanej przez DgLP 19 listopada 2012. Jest ona średnia na tle lat poprzednich i obserwowanych w tym czasie tren-dów w pozyskaniu drewna. Zakłada ona wzrost dostaw surowca dla przedsiębiorców o 3,4% i wzrost całkowitej oferty LP o 3,27% dla wszystkich segmentów rynku drewna okrągłego w porównaniu z ofer-tą na 2012 rok. Jeśli ofertę na rok 2013 odnieść do pozyskania drewna ogółem w LP w 2011 roku (35,075 mln m3) według źródeł gUS [Leśnictwo 2012], to wzrost jej wynosi już mniej - 1,83%. Natomiast wzrost ten w odniesieniu do planu zasadniczego LP na 2012 rok (czyli po korekcie Zarządzeniem 39 DgLP [EM-900-7/12] do 35 045,2 tys. m3) wy-niósł 1,91%. Przy czym wielkość oferty na rok 2012 już po korekcie stanowiła 99,91% wielkości faktycznego pozyskania drewna w LP w 2011 roku [tabela 1]. Choć zwiększenie w 2012 roku przez LP pozyskania drewna o około

Lp. Regionalna Dyrekcja

Lasów Państwowych

Oferty na ograniczony

przetarg internetowy

w pl-d

Oferty na systemo-wą aukcję

inter-netową

w aplikacji

e-drewno

Razem oferta

Aukcje/ submisje

Detal Potrzeby własne

Drewno okrągłe ogółem

Plan zasadni-czy na

2012 rok [w tys. m3]

Zmiana podaży w 2013

[%]

drewno okrągłe do sprzedaży [w m3 ]

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

1 BIAŁYSTOK 1 487 497 637 499 2 124 995 675 410 462 95 919 2 632 051 2 580,1 102,01

2 KATOWICE 1 839 624 788 410 2 628 034 2 305 442 288 28 438 3 101 065 3 231,5 95,96

3 KRAKÓW 449 153 192 494 641 647 187 216 321 9 460 867 615 825,9 105,05

4 KROSNO 1 039 228 445 383 1 484 611 4 135 363 810 25 173 1 877 729 1 877,1 100,03

5 LUBLIN 977 833 419 071 1 396 904 298 430 407 10 119 1 837 728 1 795,0 102,38

6 ŁÓDŹ 692 333 296 714 989 047   206 199 11 147 1 206 393 1 221,5 98,76

7 OLSZTYN 1 655 305 709 416 2 364 721 250 455 212 22 902 2 843 085 2 817,5 100,91

8 PIŁA 940 379 403 019 1 343 398   271 651 13 951 1 629 000 1 555,6 104,72

9 POZNAŃ 1 058 672 453 716 1 512 388 700 445 341 23 794 1 982 223 1 988,7 99,67

10 SZCZECIN 2 199 206 942 517 3 141 723 986 430 202 37 950 3 610 861 3 422,3 105,51

11 SZCZECINEK 2 015 539 863 802 2 879 341   456 394 37 505 3 373 240 3 270,1 103,15

12 TORUN 1 043 373 447 160 1 490 533   455 332 21 414 1 967 279 1 905,5 103,24

13 WROCŁAW 1 667 868 714 800 2 382 668 775 448 042 26 338 2 857 823 2 798,4 102,12

14 ZIELONA GÓRA 1 173 168 502 786 1 675 954 100 249 062 40 025 1 965 141 1 930,1 101,82

15 GDAŃSK 815 373 349 445 1 164 818   283 384 36 236 1 484 438 1 434,1 103,51

16 RADOM 953 762 408 755 1 362 517 450 259 641 9 853 1 632 461 1 557,6 104,81

17 WARSZAWA 452 015 193 721 645 735   194 076 7 725 847 536 834,1 101,61

Rok

2013 70/30% 20 460 324 8 768 710 29 229 034 10 861 6 017 824 457 949 35 715 668 35 045,2 101,91

2012 60/40% 16 960 756 11 307 170 28 267 926 11 564 5 877 717 427 999 34 585 206 99,91 101,83

2011 55/45% 15 398 011 12 598 372 27 996 383 10 743 5 780 001 383 817 34 170 944

2010 50/50% 13 405 728 13 405 728 26 811 456 16 485 5 720 237 324 845 32 873 023

2009 70/30% 18 912 603 8 105 401 27 018 004 17 809 5 089 216 508 783 32 633 811

2008RAZEM LP

26 368 190 17 747 5 081 438 269 365 32 153 007

2007 25 102 408 7 399 4 843 324 95 085 30 621 839

2013 57,29 24,55 81,84 0,03 16,85 1,28

100,00

2012 49,04 32,69 81,73 0,03 16,99 1,24

2011 45,06 36,87 81,93 0,03 16,91 1,12

2010 40,78 40,78 81,56 0,05 17,40 0,99

2009 57,95 24,84 82,79 0,05 15,59 1,56

2008Udział w ofercie w %

82,01 0,06 15,80 0,84

2007 81,98 0,02 15,82 0,31

2013

Porównanie ofert drewna rok 2007 = 100%

116,44 146,79 124,25 481,62 116,63

2012 112,61 156,29 121,36 450,12 112,94

2011 111,53 145,20 119,34 403,66 111,59

2010 106,81 222,80 118,11 341,64 107,35

2009 107,63 240,69 105,08 535,08 106,57

2008 105,04 239,86 104,92 283,29 105,00

2007 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

2013 120,63 77,55 103,40 93,92 102,38 107,00 103,27

2012 110,15 89,75 100,97 107,64 101,69 111,51 101,21

2011 114,86 93,98 104,42 65,17 101,04 118,15 103,95

2010 70,88 165,39 99,24 92,57 112,40 63,85 100,73

2009Porównanie ofert drewna

rok poprzedni = 100%

102,46 100,35 100,15 188,88 101,50

2008 105,04 239,86 104,92 283,29 105,00

Tabela 1. Oferta Lasów Państwowych na 2013 rok i jej porównanie z ofertami z lat 2007 - 2012

źródło: opracowanie własne na podstawie

[Rocznik statystyczny ][Zarządzenie 82 Zarządzenie 39][Zarządzenie 51 ][Zarządzenie 49/10] [Zarządzenie 69/09 ][Zarządzenie 89/08 ][Zarządzenie Nr 52U][Zarządzenie Nr 52A ][Uchwała 7 ][Uchwała 26]

>>

TEKST: dr hab Wojciech Lis, prof. nadzw.Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

P O L I T Y K A H A N D L O W A P O L I T Y K A H A N D L O W A

fot.

123R

F

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 20: Przemysl drzewny nr 1 2013

38 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 39

0,5 mln m3 w stosunku do pierwotnych za-mierzeń wydawałoby się niewielkie, to jednak pomogło rynkowi i uspokoiło odbiorców drew-na okrągłego.

pule drewnA dlA segmentów rynkuW tabeli 1 przeanalizowano podział puli drew-na okrągłego dla lat 2009 - 2013, prze-znaczonej dla przedsiębiorców na surowiec wydzielony do sprzedaży (a właściwie: do rozdziału) w internetowym przetargu ograni-czonym, który odbywał się w Portalu Leśno--Drzewnym (PL-D) oraz do licytacji, w której mogą brać udział tylko przedsiębiorcy w sys-temowych aukcjach internetowych w aplikacji e-drewno (systemowe e-drewno, SE-D). W każdym z lat z przedziału 2009 - 2013 za-sady podziału na pule były inne, co przedsta-wia wykres 1.W 2009 roku 70% drewna dla przedsiębior-ców rozdysponowano przez PL-D, natomiast 30%w systemie SE-D. W 2010 - pule były równe: 50% i 50%. W 2011 proporcje zmie-niły się do 55 i 45%. W 2012 roku w każdym

półroczu pule drewna były różne na PL-D i SE-D i wynosiły odpowiednio: 55/45% i 65/35%. W 2013 r. nastąpił po-wrót do proporcji 70/30% (czyli tak, jak to było w roku dekoniunktury 2009).

potrzeby włAsneMożna stwierdzić, iż wprowadzając nowe zasady sprzedaży drewna w 2013 roku, LP najbardziej zadbały o „potrzeby własne” - spe-cjalną pulę, której wzrost o 7% jest bezkonku-rencyjny (przy niewielkim stosunkowo udziale tej puli - 1,28% w analizowanym roku).

Generalnie, wzrost oferty w sto-

sunku do roku poprzedniego

jest korzystny dla przedsiębior-

ców - szczególnie po doświad-

czeniach lat 2008 i 2011. Należy

również dostrzec korzystny po-

dział pul między poszczególne

zastosowania.

Oferta na 2013 rok obejmuje prawie 35,72 mln m3 drewna okrągłego ogółem i jest pod tym względem największą w historii LP – o ponad 16,6% większa niż w bazowym dla tabeli 1 roku 2007 (wówczas 30,6 mln m3). Stwierdzić trzeba, iż od 2007 roku, od kiedy to działa Portal Leśno-Drzewny, LP sukce-sywnie zwiększają objętość drewna ogółem do wyrębu, jednak wzrosty podaży są bardzo nierównomierne. Stosunkowo największe wzrosty ondotowano w 2008 (5%) i w 2011 roku (3,95%). Rok 2011 był odreagowaniem roku 2010, kiedy to po sporej recesji światowej, zakończonej w Polsce w 2009 roku, LP bardzo obniżyły swoją ofertę (PL-D z 2010 = niecałe 71% wielkości z 2009). Tak znaczne ogranicze-nie dopływu drewna okrągłego na rynek odbiorców przemysłowych przez naturalne-go przecież monopolistę stworzyło sytuację wprost kreującą wzrost cen, co objawiło się na wszystkich etapach negocjacji na dostawy surowca dla przemysłu drzewnego.

kluczowe czynnikicena i podaż Sytuacja gospodarcza przemysłu drzewnego w Polsce zależy od koniunktury gospodarczej w kraju, w Europie i na świecie. W niemałym też stopniu wpływają na nią czyn-niki branżowe. Najważniejszymi z tych, na które wpływ ma sektor le-śno-drzewny, są cena drewna i jego dostępność na rynku. Oba, ściśle ze sobą powiązane, od lat budzą duże kontrowersje. Zwłaszcza pod ko-niec roku, kiedy zapadają kluczowe decyzje biznesowe w leśnictwie i u przedsiębiorców przerabiających drewno.

128,97

123,63

127,96

126,07

111,21 107,70

120,40

131,35133,70

147,28152,53

136,54

154,65

186,68 186,42

1988 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Wykres 1. Pule drewna dla przedsiębiorców w latach 2009 - 2013. Udziały w procentach

Wykres 2. Zmiana średniej ceny drewna wg GUS w latach 1998-2012.

RokCena

drewna [w zł/m3]

Rok = 100% Różnica w zł/m3 do roku Różnica w % do roku Różnica do śr.

arytmetycznejCena

drewna w LP GUS zł/m3

poprz. 1998 2003 2011 2012 poprz. 1998 2003 2011 2012 poprz. 1998 2003 2011 2012 zł/m3 %

2012 186,42 99,86 144,55 173,09 99,86 100,00 -0,26 57,45 78,72 -0,26 0 -0,14 44,55 73,09 -0,14 0,00 48,08 34,76

2011 186,68 120,71 144,75 173,33 100,00 100,14 32,03 57,71 78,98 0,00 0,26 20,71 44,75 73,33 0,00 0,14 48,34 34,94  

2010 154,65 113,26 119,91 143,59 82,84 82,96 18,11 25,68 46,95 -32,03 -31,77 13,26 19,91 43,59 -17,16 -17,04 16,31 11,79 156,64

2009 136,54 89,52 105,87 126,78 73,14 73,24 -15,99 7,57 28,84 -50,14 -49,88 -10,48 5,87 26,78 -26,86 -26,76 -1,80 -1,30  

2008 152,53 103,56 118,27 141,62 81,71 81,82 5,25 23,56 44,83 -34,15 -33,89 3,56 18,27 41,62 -18,29 -18,18 14,19 10,26  

2007 147,28 110,16 114,20 136,75 78,89 79,00 13,58 18,31 39,58 -39,4 -39,14 10,16 14,20 36,75 -21,11 -21,00 8,94 6,46  

2006 133,70 101,79 103,67 124,14 71,62 71,72 2,35 4,73 26,00 -52,98 -52,72 1,79 3,67 24,14 -28,38 -28,28 -4,64 -3,35  

2005 131,35 109,09 101,85 121,96 70,36 70,46 10,95 2,38 23,65 -55,33 -55,07 9,09 1,85 21,96 -29,64 -29,54 -6,99 -5,05  

2004 120,40 111,79 93,36 111,79 64,50 64,59 12,7 -8,57 12,70 -66,28 -66,02 11,79 -6,64 11,79 -35,50 -35,41 -17,94 -12,97  

2003 107,70 96,84 83,51 100,00 57,69 57,77 -3,51 -21,27 0,00 -78,98 -78,72 -3,16 -16,49 0,00 -42,31 -42,23 -30,64 -22,15  

2002 111,21 88,21 86,23 103,26 59,57 59,66 -14,86 -17,76 3,51 -75,47 -75,21 -11,79 -13,77 3,26 -40,43 -40,34 -27,13 -19,61  

2001 126,07 98,52 97,75 117,06 67,53 67,63 -1,89 -2,9 18,37 -60,61 -60,35 -1,48 -2,25 17,06 -32,47 -32,37 -12,27 -8,87  

2000 127,96 103,50 99,22 118,81 68,55 68,64 4,33 -1,01 20,26 -58,72 -58,46 3,50 -0,78 18,81 -31,45 -31,36 -10,38 -7,50  

1999 123,63 95,86 95,86 114,79 66,23 66,32 -5,34 -5,34 15,93 -63,05 -62,79 -4,14 -4,14 14,79 -33,77 -33,68 -14,71 -10,63  

1998 128,97   100,00 119,75 69,09 69,18   0 21,27 -57,71 -57,45   0,00 19,75 -30,91 -30,82 -9,37 -6,77  

Cena drewna w latach 1998 - 2012

średnia arytme-tyczna

138,34

zł/m3

mediana 131,35

maksy-malna 186,68

mini-malna 107,70

rozpiętość cen 31,03 % źródło: opracowanie własne na podstawie [Rocznik statystyczny], [Monitor Polski]

Tabela 2. Średnia cena sprzedaży drewna okrągłego, obliczona według średniej ceny drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwze trzy kwartały badanego roku

2010

2011

2012(II półrocze)

2012(I półrocze)

2012

2013

portal leśno-drzewny systemowe aukcje internetowe w aplikacji e-drewno

70%

50%

55%

60%

55%

70%

30%

45%

40%

45%

50%

2009

65%

35%30%

>>

35%

P O L I T Y K A H A N D L O W A P O L I T Y K A H A N D L O W A

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 21: Przemysl drzewny nr 1 2013

40 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 41

wielkoŚć oferty A cenA drewnA

Oferta w roku 2012 była stanowczo zbyt skromna jak na fazę rozwoju i potrzeby rynku, a przez swe znaczą-ce zaniżenie wprost wygenerowała wysokie ceny na drewno okrągłe.

Niewielkie wzrosty ofert w roku 2012, mimo narastających już sys-tematycznie objawów recesji najpierw w UE a później też w naszym kraju, pozwoliły na utrzymanie, a nawet na wzrost cen drewna okrą-głego w 2012 roku i niewielką jeszcze tylko ich obniżkę w pierwszym przetargu w PL-D na 2013: ze średnio 186,42 zł/m3 [tabela 2] do 175,5 zł/m3 (dane LP z 12.12.2012), tj. o 5,86%. Cena uzyskana w 2012 r. przez LP w PL-D („orientacyjna cena umo-wy”) była o 8% wyższa niż średnia cena proponowana przez LP do przetargów („średnia cena oferty zakupu” = 162,5 zł/m3). Cena pro-ponowana przez LP z kolei była o 12,83% niższa od ceny drewna, ogłoszonej 19 października 2012 w Monitorze Polskim (788/2012 z 24 października 2012) przez prezesa głównego Urzędu Statystycz-nego za trzy kwartały 2012 roku (186,42 zł/m3 - wykres 2).generalnie oferty LP w poszczególnych latach odpowiadały przewi-dywanej koniunkturze gospodarczej w naszym kraju, w szczególności przewidywanej sytuacji w przemysłowym przetwórstwie drewna. Za-wsze jednak były - i pewnie są nadal - znacząco mniejsze od zgłasza-nych potrzeb przemysłu drzewnego. Sprzyja to utrzymywaniu się wyso-kich cen drewna okrągłego, a od 2009 roku do 2011 - gwałtownemu wręcz ich wzrostowi [tabela 2] - o 36,72% przez 3 lata, czyli 12,24% średnio rocznie. Stało się to między innymi za sprawą dotowanych wy-soko zastosowań energetycznych, co - należy mieć nadzieję - skończy się definitywnie 1 stycznia 2013 roku.

Podobna sytuacja jest w zakresie drewna przeznaczonego dla przed-siębiorców:

łącznie na ograniczony przetarg internetowy w Portalu Leśno-Drzewnym (PL-D) i na syste-mową aukcję internetową w aplikacji e-drew-no (SE-D) przeznaczono w 2013 roku prawie 29,3 mln m3 drewna okrągłego.

Udział oferty dla przedsiębiorców [tabela 1, kolumna 5 ] w całej prze-widzianej do sprzedaży objętości drewna [tabela 1 - kolumna 9 ] jest w 2013 roku (81,84%) o 0,11% większy niż w 2012 roku (81,73%) i o 0,95% mniejszy niż w najlepszym dla tej grupy odbiorców roku 2009 (82,79%). Nastąpiło niewielkie też zmniejszenie udziału surowca dla sprzedaży detalicznej (2013 - 16,85%; 2012 - 16,99%, 2011 - 16,91%; 2009 - 15,59%). Drewna przeznaczonego dla odbiorców detalicznych jest jednak wyraźnie mniej niż w 2010 roku, kiedy jego pulę zwiększono o ponad 12% (do rekordowego udziału 17,4%) po złych doświadcze-niach rynkowych końca 2008 i pierwszego półrocza 2009 roku, kiedy to właśnie detal i właściwie tylko on utrzymywał zadowalający poziom sprzedaży i przychody LP po ogromnym załamaniu rynku drewna okrą-głego dla przedsiębiorstw.Z tabeli 1 wynika ponadto, iż od roku 2007 zarówno podaż drewna ogółem, jak i podaż surowca przeznaczonego dla odbiorców przemy-słowych sukcesywnie się zwiększają. W ostatnim przypadku z lekkim zachwianiem w 2010 roku.Dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w prze-myśle drzewnym bardzo istotnym jest też spory wzrost - o ponad 20% - oferty drewna przeznaczonego do sprzedaży w ograniczonym prze-

targu internetowym w Portalu Leśno-Drzewnym [tabela 1, kolumna 3]. Zakup, w jakimś sensie gwarantowany przez LP, przyczynia się do większej stabilności działania podmiotów o ugruntowanej już pozy-cji rynkowej, ułatwia im utrzymanie ciągłości produkcji i podejmowa-nie racjonalnych decyzji w negocjacjach z klientami, w tym z licznym gronem odbiorców zagranicznych. Oczywiście, im większa jest oferta gwarantowana, tym bardziej ogranicza ona działania przedsiębiorców dopiero na rynek wchodzących lub chcących intensywnie działalność swą rozwinąć, którzy muszą zaopatrywać się na systemowej aukcji internetowej w aplikacji e-drewno, dostępnej dla wszystkich przedsię-biorców [tabela 1 - kolumna 4]. Do sprzedaży na systemowej aukcji internetowej w aplikacji e-drewno przewidziano tylko niecałe 78% wielkości z 2012 roku (8,8 mln m3 zamiast 11,3 mln m3).

wpływ koniunktury nA cenę drewnADrewno w okresie dobrej koniunktury gospodarczej na systemowej aukcji internetowej w aplikacji e-drewno jest droższe (wtedy jednak rzadko mówi się o cenach, a najwięcej - o oferowanej zbyt małej ilości drewna). W okresie recesji bywa jednak tańsze niż w PL-D. Niekiedy różnice są spore. I wtedy jest nacisk na ceny. Wtedy cena jest kością niezgody między leśnikami a drzewiarzami. Obecnie obserwujemy wła-śnie taki okres.W II półroczu 2012 ceny w aplikacji SE-D były już sporadycznie niższe niż w PL-D. Na monitorowanych przez Dg LP 16 sortymentów w tych dyrekcjach regionalnych Lasów Państwowych, w których zawierano transakcje, dla 3 sortymentów ceny maksymalne w SE-D były niższe niż w PL-D, dla 10 sortymentów ceny minimalne w SE-D były niższe niż w PL-D, dla 5 sortymentów ceny średnie arytmetyczne i mediany - w SE-D były niższe niż w PL-D [Lis 2012c].Zmieniająca się wraz z koniunkturą opłacalność zakupu w PL-D i SE-D rodzi kolejne problemy w zakresie cen i nierównego traktowa-nia odbiorców. Ci, którzy kupią drożej, czują się pokrzywdzeni niezależ-nie od tego, w której formie (PL-D czy SE-D) przepłacili. Transakcje kupna-sprzedaży zawierane na różnych platformach za-kupu są jednak zawsze grą rynkową: można grać na zwyżkę cen i kupować maksymalnie w PL-D a jak najmniej w SE-D lub odwrotnie - liczyć na zniżkę cen i rezygnować z PL-D, nawet godząc się na kary umowne, a kupować jak najwięcej na SE-D. Pretensje za określone zachowanie można mieć zawsze tylko i wyłącz-nie do siebie. Nie można prywatyzować zysków i profitów a uspołecz-niać ryzyka, odpowiedzialności i strat. W tym nie można przerzucać odpowiedzialności na LP za swoje działania, za złe przewidywania, za brak rozwagi, niekiedy za nonszalancję. gra rynkowa jest zawsze grą na swój tylko rachunek.

GUS - Leśnictwo 2001 - 2012GUS - Portal informacyjny Komunikaty o cenach drewna prezesa Głównego Urzędu Statystycznego zamieszczone w Monitorze PolskimLis W. (2011a): Koszty produkcji, sprzedaż, zapasy tarcicy a cena drewna okrągłego w tartaku przecierającym surowiec sosnowy. Przemysł Drzewny nr 2-3, vol. 62, s. 39-57, tab. 15, rys. 2, poz. bibl. 28.Lis W. (2011b): Czy drewno powinno być źródłem energii odnawialnej? Przemysł Drzewny nr 12, vol. 62, s. 7-23, tab. 17, rys. 3, poz. bibl. 73.Lis W. (2012a): Zaopatrzenie przemysłu w drewno na tle sytuacji gospodarczej w Polsce i Europie. „Rynek Drzewny”, Wyd. internetowe - 07-02-2012. Biuletyn Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego. Poznań, s. 1- 10, tab. 2, poz. bibl. 15.Lis W. (2012b): Przemysł palet drewnianych a biomasa dla energetyki. Forum biomasy - produkcja, kontraktowanie, logistyka. Ministerstwo Gospodarki. Ostrołęka, s. 169 - 184, tab. 6, ryc. 13. Lis W. (2012c): Akceptowalna przez przemysł drzewny zmiana struktury podaży oraz cen drewna - wpływ wzrostu udziału biomasy drzewnej na cele energetyczne. Materiały konferencji: Możliwości oraz uwarun-kowania podaży drewna do celów energetycznych. IBL. Sękocin Stary 20-21 listopada 2012.Monitor Polski 1998-2012, Komunikaty Prezesa GUS w sprawie średniej ceny sprzedaży drewna.OECD - Statistic PortalPolityka energetyczna Polski do 2030 roku (2009). Ministerstwo Gospodarki, Warszawa Raport o stanie lasów w Polsce 2011. Przemysł Drzewny (63) 9-10/2012.Rocznik statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2010. GUSy, Warszawa 2011.Roczniki statystyczne przemysłu 2010. GUS, Warszawa 2012Uchwała 26 Komisji Leśno – Drzewnej z 02.10.2007. Uchwała 7 Komisji Leśno – Drzewnej z 26.10.2006. Zarządzenie 39 DGLP, z 25 kwietnia 2012 r. w sprawie sprzedaży drewna przez PGL LP na II półrocze 2012 roku (EM-900-7/12)Zarządzenie 49/10 DGLP z 7 października 2010 w sprawie sprzedaży drewna przez PGL LP w 2011 roku (OM-906-1-313/10); Zarządzenie 51 DGLP z 27 października 2011 w sprawie sprzedaży drewna przez PGL LP w 2012 roku (OM-900-8/11); Zarządzenie 69/09 DGLP z 14 października 2009 w sprawie pul drewna do sprzedaży w PGL LP w 2010; Zarządzenie 82 DGLP z 19 listopada 2012 r. w sprawie sprzedaży drewna przez PGL LP w 2013 roku (EM-900-10/13); Zarządzenie 89/08 DGLP z 20 listopada 2008 w sprawie sprzedaży drewna przez PGL LP na 2009; Zarządzenie Nr 52 DGLP z 23.10.2006Zarządzenie Nr 52A DGLP z dnia 31 października 2007;

strony internetowe:

www.drewno.pl www.epp.eurostat.ec.europa.euwww.mg.gov.plwww.stat.gov.plwww.ure.gov.pl

BIBLIOGRAFIA:

RokPozyskanie drewna okrągłego

Udział LP w pozyskaniu w %Polska PGL LP

ogółem grubizna ogółem grubizna ogółem grubizna

2000 27 659 26 025 25 718 24 097 92,98 92,59

2001 26 671 25 017 25 115 23 471 94,17 93,82

2002 28 957 27 137 27 403 25 595 94,63 94,32

2003 30 836 28 737 29 220 27 134 94,76 94,42

2004 32 733 30 427 30 994 28 669 94,69 94,22

2005 31 945 29 725 30 371 28 164 95,07 94,75

2006 32 384 30 228 30 842 28 700 95,24 94,95

2007 35 935 34 146 34 090 32 314 94,87 94,63

2008 34 273 32 407 32 549 30 695 94,97 94,72

2009 34 629 32 701 33 104 31 188 95,60 95,37

2010 35 467 33 568 33 769 31 882 95,21 94,98

2011 37 180 34 877 35 075 32 789 94,34 94,01

średnio94,71 94,40

94,55

Tabela 3. Udział Lasów Państwowych w pozyskaniu drewna w latach 2000 - 2011. Źródło: GUS – Leśnictwo 2008 – 2012, Raport o stanie lasów w Polsce 2005 – 20011, Rocznik Statystyczny GUS 2000- 2011.

P O L I T Y K A H A N D L O W A P O L I T Y K A H A N D L O W A

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 22: Przemysl drzewny nr 1 2013

42 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 43

taryfowymi i wywozem w ramach kontyn-

gentów, łącznie z postanowieniami dotyczą-

cymi współpracy właściwych organów Unii

Europejskiej i rządu Federacji Rosyjskiej

w zakresie niezbędnym do zapewnienia

odpowiedniego funkcjonowania systemu.

Zezwolenia na dostęp do kontyngentów

taryfowych wydają właściwe organy państw

członkowskich UE (w przypadku Polski or-

ganem właściwym jest minister gospodarki),

na podstawie wniosków składanych przez

importerów.

- UE jest żywo zainteresowana kontyngen-

tami taryfowymi, które zapewniają znaczące

korzyści w przypadku wywozu drewna z Rosji,

ponieważ stawki celne w ramach kontyngen-

tu są zdecydowanie niższe w porównaniu z

nieobjętymi porozumieniem stawkami poza

kontyngentem - czytamy w preambule

Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego

i Rady w sprawie przydziału kontyngentów

taryfowych, mających zastosowanie do wy-

wozu drewna z Federacji Rosyjskiej do Unii

Europejskiej, podpisanego w sierpniu 2012

r. - W szczególności unijny przemysł leśny

i dalsi użytkownicy, np. branże: papierni-

cza, budowlana i meblowa, ponieśli straty

w związku ze stopniowym wzrostem stawek

celnych z tytułu wywozu drewna stosowa-

nych przez Federację Rosyjską od 2007 r.

Podmioty gospodarcze w UE pragną obecnie

uzyskać dostęp do tych surowców na znacz-

nie korzystniejszych warunkach i ustalenie

kontyngentów taryfowych jest zdecydowanie

w ich interesie.

Choć data przystąpienia Rosji do WTO była

trudna do przewidzenia, ze względu na blo-

kowanie jej akcesji przez gruzję, nie oznacza

to, że importerzy drewna musieli czekać aż

do 24 grudnia na stosowanie preferencyjn-

cych stawek celnych. Do czasu przystąpie-

nia Federacji Rosyjskiej do WTO, zarówno

porozumienie jak i protokół były stosowane

tymczasowo, co potwierdzono w art. 3 de-cyzji Rady 2012/105/UE z dnia 14 grudnia 2011 r. Z kolei rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 498/2012 z dnia 12 czerw-ca 2012 r. ustanowiono niezbędne tymcza-sowe przepisy wykonawcze, aby umożliwić w pełni operacyjne zarządzanie przez UE częścią kontyngentów taryfowych dla niej przeznaczoną do czasu wstąpienia Federacji Rosyjskiej do WTO. W rozdziale 7 tegoż rozporządzenia ustano-wiono przepisy odnoszące się do niektórych działań przygotowawczych, niezbędnych np. do obliczenia maksymalnej wielkości przy-wozu (tzw. pułapów) w odniesieniu do przed-siębiorstw, które mogą ubiegać się o status „tradycyjnych” importerów podczas pierw-szych trzech okresów obowiązywania kontyn-gentów w czasie stosowania porozumienia i protokołu (por. art. 5 ust. 4 protokołu).

>>

W związku z przystąpieniem do światowej Organizacji handlu (WTO) Federacja Rosyjska wyraziła zgodę na zmniejszenie obecnie stosowanych stawek celnych wywo-zowych w odniesieniu do różnych produktów, w tym m.in. drewna surowego. W przypadku drewna iglastego (gatunków świerku, srebrej jodły i sosny) Rosja wyraziła zgodę na otwarcie dla członków WTO kon-tyngentów taryfowych na wywóz i przyznanie Unii Europejskiej (UE) specjalnej części tego kontyngentu. W przypadku drewna świerkowego, objętego ww. porozumieniem, które będzie korzystało z obniżonego rosyjskiego cła eksportowego, łączna ilość towaru w eksporcie do UE wy-nosi 5 960,6 tys. m3 w skali roku a drewna sosnowego 3 645,9 tys. m3 w skali roku.Stawki celne w ramach kontyngentów tary-fowych będą na zdecydowanie niższym po-

ziomie, tj. 13% za świerk i srebrną jodłę oraz 15% za sosnę, w porównaniu z obowiązują-cymi poza kontyngentem (w wysokości 25%, lecz nie mniej niż 15 EUR/m³). Po przekro-czeniu kontyngentu taryfowego, Rosja będzie stosowała wyższe cło eksportowe zgodnie ze swoim wewnętrznym prawem.Ogólne postanowienia dotyczące wdrażania specjalnej części kontyngentu przyznanej UE określono w dwustronnym porozumieniu. Przewidziano w nim w szczególności, że UE zarządza ilościami uwzględnionymi w części kontyngentów taryfowych przeznaczonej dla UE, a Federacja Rosyjska wydaje pozwolenia na wywóz na podstawie odpowiedniej doku-mentacji przywozowej wydanej przez UE.W protokole wynegocjowanym między UE a rządem Federacji Rosyjskiej określono także warunki techniczne, ustanowiono zasady zarządzania wywozowymi kontyngentami

Kwestie wniosków, w tym formularza, na którym takie wnioski się składa, zostały uregulowane w art. 10 rozporządzenia KE nr 498/2012. Wzór wniosku, wraz z wymaganym oświadczeniem, został określony w załączniku II do rozporządzenia KE nr 498/2012. Wnioski składa się do właściwego organu państwa członkowskiego UE (w przypadku Polski organem właściwym jest minister gospodar-ki; Departament handlu i Usług). Spośród obowiązków ciążących na wnioskodawcach, wskazanych w tym przepisie, należy zwrócić uwagę na obowiązek poddawania da-nych produktów przetwarzaniu na obszarze celnym Unii, nadającemu im pochodzenie unijne zgodnie z art. 24 rozporządzenia Rady (EWg) nr 2913/92 (Dz. U. UE L 302 z 19.10.1992, s. 1). Poddanie da-nych produktów przewidzianemu przetwarzaniu powinno nastąpić w ciągu jednego roku od dnia, w którym właściwe organy celne przyjęły zgłoszenie celne o dopuszczenie do swobodnego obrotu.Nieprzestrzeganie obowiązków, określonych w art. 10 do rozporzą-dzenia KE nr 498/2012, będzie uznawane za niewykorzystanie ze-zwolenia w całości lub w części, co będzie miało swoje konsekwencje w postaci pomniejszenia pułapów przyznawanych importerowi trady-cyjnemu (zgodnie z art. 13 rozporządzenia KE nr 498/2012).

Należy zwrócić także uwagę na obowiązek importerów cyklicznego powiadamiania właściwego organu państwa członkowskiego UE, od którego otrzymali zezwolenie (w przypadku Polski organem wła-ściwym jest minister gospodarki) o swoim faktycznym imporcie za okres ostatnich 3 miesięcy (powiadomienia - nie później niż 15 dni kalendarzowych po końcu co trzeciego miesiąca) - art. 11 rozporzą-dzenia KE nr 498/2012.Kolejnym istotnym obowiązkiem importera jest współpraca z wła-ściwym organem państwa członkowskiego UE (w przypadku Polski z ministrem gospodarki, od którego otrzymali zezwolenie) w przypad-kach niewykorzystania udzielonego zezwolenia (art. 12 rozporządze-nia KE nr 498/2012).Należy także zwrócić uwagę na przepisy art. 13 i 14 rozporządzenia KE nr 498/2012, określające sposób pomniejszania pułapów dla importerów tradycyjnych w przypadku niewykorzystania udzielonych zezwoleń.

źródło:Departament Handlu i Usług Ministerstwa Gospodarki, więcej informacji można uzyskać pod numerami tel.22 693 51 07, 22 693 51 69, 22 693 53 63, 22 693 58 78

Wnioski o zezwolenie na dostęp do kontyngentu taryfowego i obowiązki importera

Rosja w WTO Niższe stawki celne na wywóz drewna

Port przeładunkowy w Nowogrodzie

13% za świerk

15% za sosnę

- takie preferencyjne stawki celne obowiązują dla kontyngentów eks-portowych na drewno surowe, przyznanych krajom Unii Europejskiej przez Rosję w ramach jej przystąpienia do WTO.

Michał ZawiłkowskiS P R Z E D A Ż D R E W N A S P R Z E D A Ż D R E W N ATEKST:

fot. 123RF

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 23: Przemysl drzewny nr 1 2013

44 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 45

Stosowanie tymczasowych rozwiązań w zakresie spo-sobu zarządzania kontyngentem taryfowymi po stronie UE obejmuje 3 okresy stosowania tego systemu, tj.:• pierwszy okres - obowiązywał od akcesji Rosji do WTO do końca 2012 r. • drugi okres - to rok 2013, • trzeci okres - to rok 2014.

W pierwszym okresie przejściowym, tj. w okresie od fak-tycznej akcesji Rosji do WTO do końca 2012 r., obowiązywał wyłącznie taki podział kontyngentu jak opisano w punkcie dotyczącym docelo-wego rozdziału kontyngentu w pierwszej części okresu obowiązywania kontyngentu (tj. tak jak dla wniosków złożonych do dnia 31 lipca każ-dego roku). Miał tu być stosowany wyłącznie art. 4 rozporządzenia KE nr 498/2012. Nie stosuje się tu przepisów rozdziału 6 rozporządzenia KE nr 498/2012 dotyczących niewykorzystanych zezwoleń.

W drugim i trzecim okresie przejściowym (tj. w latach 2013 i 2014) stosowane będą już oba systemy zarządzania kontyn-gentem (tj. zarówno art. 4 jak i 5 rozporządzenia KE nr 498/2012).Ważną różnicą w tymczasowym zarządzaniu kontyngentami we wszyst-kich trzech okresach przejściowych jest także określenie dla systemu tymczasowego sztywnych okresów referencyjnych, w których wielkość importu z Rosji determinuje uznanie importera za tradycyjnego. O ile w systemie docelowym (od 2015 r.) okres referencyjny to dwa okresy obowiązywania kontyngentu (2 lata) poprzedzające rok złożenia wnio-

sku, to w okresach tymczasowych jest to (według wyboru importera) rok 2004, 2007 albo kombinacja tych dwóch lat (art. 17 rozporzą-dzenia KE nr 498/2012). Przy czym w tym ostatnim przypadku ilość importu wskazywana jako warunkująca do uznania importera za trady-cyjnego (co najmniej 5000 m3) jest liczona jako średnia arytmetyczna z tych dwóch lat (art. 19 rozporządzenia KE nr 498/2012). Importer musi poinformować organ wydający zezwolenie na dostęp do kontyn-gentu, którą opcję wybrał podczas ubiegania się o status importera tradycyjnego oraz dostarczyć kopie zgłoszeń celnych dla udowodnienia swojego importu.W przypadku ubiegania się o status importera tradycyjnego należy dowieść, że wnioskodawca jest tą samą osobą fizyczną lub prawną, która dokonała importu towarów z danej grupy produktów w okresie referencyjnym przyjętym przez importera, tj. w 2004, 2007 albo w obu tych latach (art. 8 ust. 1 rozporządzenia KE nr 498/2012).Uznaje się także, że ciągłość działania występuje również w przypadku, gdy (art. 8 ust 2 i 3 rozporządzenia KE nr 498/2012):a) wnioskodawca i poprzednik znajdują się pod kontrolą tego same-go podmiotu prawnego w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 (Dz.U. UE L 24 z 29.1.2004, s. 1); lubb) działalność gospodarcza poprzednika w odniesieniu do produktów objętych została prawnie przeniesiona na wnioskodawcę, na przykład w wyniku połączenia lub przejęcia w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 139/2004.

Tymczasowy sposób zarządzania kontyngentem taryfowymi przez UE

Po okresie przejściowym będzie stosowany docelowy sposób zarządzania kontyngentem taryfowym. W danym roku kalendarzowym wprowadzono dwa okresy, dla których będą obowiązywały dwie meto-dy zarządzenia kontyngentem taryfowym (art. 3 rozporządzenia KE nr 498/2012):

a) dla wniosków złożonych do dnia 31 lipca każdego roku („pierwsza część okresu obowiązywania kontyngentu”) KE przyznaje kontyngenty taryfowe zgodnie z kategoriami „tradycyjnych” lub „nowych” importe-rów;b) dla wniosków złożonych od dnia 1 sierpnia („druga część okresu obowiązywania kontyngentu”) KE przyznaje ilości pozostałe w ramach kontyngentów taryfowych zgodnie z porządkiem chronologicznym, w jakim otrzymała powiadomienia od właściwych organów państw członkowskich o wnioskach złożonych przez poszczególnych importe-rów.

W pierwszej części okresu obowiązywania kontyn-gentu (dla wniosków złożonych do dnia 31 lipca każdego roku), będzie obowiązywał następujący podział (art. 4 rozporządzenia KE nr 498/2012):- po 70% w ramach obu grup produktów (drewno świerkowe i drewno sosnowe) dla importerów tradycyjnych,- po 30% w ramach obu grup produktów (drewno świerkowe i drewno sosnowe) dla importerów nowych.W pierwszej części okresu obowiązywania kontyngentu taryfowego zgodnie z art. 6 ust. 1 rozporządzenia KE nr 498/2012 importer tra-dycyjny może wystąpić o zezwolenie na dostęp do konkretnej części kontyngentu taryfowego (drewno świerkowe i/lub drewno sosnowe) do wysokości pułapu obliczanego zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia

KE nr 498/2012, importerom nowym będą przydzielane zezwolenia na dostęp do kontyngentu dla każdej z grupy produktów (drewno świerkowe, drewno sosnowe) zgodnie z porządkiem chronologicznym, przy czym w wysokości maksymalnie 1,5% kontyngentu dla każdej z grupy produktów (tzw. transza) – art. 4 ust 2 i 3 rozporządzenia KE nr 498/2012.

W drugiej części okresu obowiązywania kontyngentu (jeżeli w wyniku podziału w pierwszej części pozostaną jeszcze jakieś ilości kontyngentu do rozdysponowania) będzie obowiązywał podział zgodnie z porządkiem chronologicznym, w jakim KE otrzymała powia-domienia od właściwych organów państw członkowskich o wnioskach złożonych przez poszczególnych importerów. Każdemu importerowi bę-dzie można przyznać maksymalnie 5% kontyngentu dla każdej z grupy produktów (tzw. transza) - art. 5 rozporządzenia KE nr 498/2012.Importer tradycyjny to taki importer, który udowodni fakt dokonania importu w określonej wielkości w okresie referencyjnym. W tym kon-kretnym przypadku „tradycyjni importerzy” oznaczają importerów, którzy mogą dowieść, że w momencie składania wniosku o zezwolenie na dostęp do kontyngentu (art. 5 ust. 3 lit a protokołu):- otrzymali i wykorzystali zezwolenia na dostęp do kontyngentu ta-ryfowego produktów z danej grupy w każdym z poprzednich dwóch okresów obowiązywania kontyngentu; oraz- przywieźli z Rosji do UE średnio co najmniej 5000 m3 produktów objętych w każdym z poprzednich dwóch okresów obowiązywania kon-tyngentu taryfowego.Pozostali importerzy mają status importerów nowych (art. 5 ust. 3 lit.b protokołu).

Docelowy sposób zarządzania kontyngentem taryfowym przez UE

S P R Z E D A Ż D R E W N A S P R Z E D A Ż D R E W N A

>>

fot.

123R

F

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 24: Przemysl drzewny nr 1 2013

46 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 47

T R E N D Y T R E N D Y

Fabryki płyt drewnopochodnych

migrują na wschód

Wybrane projekty budowy i modernizacji zakładów płyt drewnopochodnych (planowa-ne i zakończone) w latach 2011-2015. Źródło: UNECE

Zakład/firma Region

Wydajność wyjściowa [w tys. m³/

rok]

Wzrost produkcji

[w tys. m³/rok.]

rok produkty

Rosja

Eniseiska Faryka Sklejek Krasnojarsk - 350 2011 sklejka

Seletsky DOK Briańsk 11.2 40 2011 sklejka

Angers Zakłady Sklejek Kemerowo - 60 2013 sklejka

Argus SFK Swerdlowsk - 40 2012 sklejka

Fabryka Sklejek Tyumen Tiumeń 24 96 2015 sklejka

Siberian forest Omsk 3.3 7.0 2011 sklejka, fornir

AVIC Forestry Tomsk 110 250 2012 fornir

Rimbunan Hijau Chabarowsk - 150-200 2011 MDF

Igorevskiy DOK Smoleńsk - 400 2013 MDF

Apsheronsk Krasnodar - 300 2012 MDF

Pfleiderer Nowgorod - 500 na MDF

Kraslesinvest Krasnojarsk - 250 2015 MDF

Dallesprom Chabarowsk - 300 2015 MDF

LPK „Tomlesdrev” Tomsk - 250-300 2015 płyty lami-nowane

LPK „Tomlesdrev” Tomsk 249.6 10.4 2011 płyty wiórowe

Elektrogorskmebel Moskwa 250 250 2012 Płyty wiórowe

Altayles (Rubtsovskiy LDK) Altai - 250 2014 płyty wiórowe

Rosplit Niżny Nowgorod 24 86 2012 płyty wiórowe

Altayles Altai - 200-250 2012-13płyty

pilśniowe metoda mokra

Inter-drev Twer brak danych 9.6 2011 Płyty meblowe

Novowyatsk ski-complex Kirow - 130 2012 OSB

LPK „Partner-Tomsk” Tomsk - na 2014 OSB

DOK „Kalevala” Karelia - 300 2012 OSB

Kronospan okolice Moskwy - 250-300 2012 OSB

Oris Perm - 500 2013 OSB

Kazachstan

Zakład płyt wiórowych N. Kazachstan - 350 brak danych płyty wiórowe

Ukraina

Korosten MDF manufac-ture Korosten - 900 2011 MDF

Białoruś

Kronospan Holdings East Ltd Smarhoń brak

danychbrak

danych 2014-2016Płyty

wiórowe, MDF, OSB

zakład w Polsce - Sklejka Pisz Paged - pro-dukuje rocznie 60 000 m3 sklejek. Takiej też wielkości fabrykę sklejki buduje ZSa aFK w Kemerowie, której prezesem rady nadzorczej jest Zygmunt Kwiatkowski, a środki na fi-nansowanie projektu w Rosji spółka uzyskała z BRE Banku. W projekcie ZSa aFK sklejka będzie produkowana wyłącznie z drewna brzo-zowego pozyskiwanego na terenach Syberii południowo-zachodniej. Według informacji jakie uzyskał „Przemysł Drzewny w grudniu 2012 r. gotowe były już hale i budynki oraz cała infrastruktura techniczna, czekano nato-miast na montaż linii produkcyjnych. Na terenach Syberii zachodniej w Sverdlowsku koło Jekaterynburga powstaje fabryka sklejek o mocy 40 tys. m3, natomiast w odległości 300 km na wschód fabryka w Tumenie pro-dukująca obecnie 24 tys. m3 sklejki w 2015 r. ma zwiększyć swoje moce produkcyjne aż o 300%. Warto także wspomnieć o ogromnej inwestycji w fabrykę fornirów realizowanej w Tomsku przez chińską spółkę aVIC Forestry. Obecnie fabryka produkuje 110 tys. m3 oklein natural-nych rocznie, natomiast dzięki modernizacji jej moce wzrosną aż o 200% do 360 000 m3 na rok. Tomsk staje się powoli światową stolicą płyt drewnopochodnych. W 2011 r. LPK Tomlesdrev zwiększyło do 250 tys. m3 wy-dajność w swojej fabryce płyt wiórowych w Tomsku i jednocześnie rozpoczęło budowę kolejnej fabryki w tym mieście produkującej rocznie 250-300 tys. m3 płyt laminowanych. Inwestycja ma zostać uruchomiona w 2015 r. W przyszłym roku w Tomsku ma ruszyć rów-nież fabryka płyt OSB.

z rozmAchemBiorąc pod uwagę rozmach inwestycji należy zwrócić uwagę na powstającą od 2007 r. fa-brykę OSB w Permie należącą do Oris, której uruchomienie zostało przesunięte na koniec 2013 r. Jej zdolności produkcyjne mają wy-nieść aż 500 000 m3 płyt rocznie.Z kolei największą fabryką płyt MDF urucho-mioną w ostatnich latach na wschodzie jest ukraińska Korosten MDF, wyposażona w linię Siempelkam, która pracuje z wydajnością 900 tys. m3 rocznie.

Jeszcze dekadę temu to o Polsce można było mówić, że jest magnesem przyciągającym inwesty-cje w branży płyt drewnopochodnych. Od zachodu na wschód: żary, Szczecinek, Karlino, grajewo, i w końcu niewielka przygraniczna Orla uruchomiły ciągi produkcyjne z najnowocześniejszymi tech-nologiami na skalę światową. Niestety fabryka cienkich płyt hDF Swedspanu, uruchomiona w ubiegłym roku, będzie prawdopodobnie ostatnią tego typu inwestycją w Polsce.

do rosji i nA biAłoruŚZ budowy zakładu płyt drewnopochodnych w Polsce zrezygnował Kronospan Szczecinek, który w planach miał inwestycję w Strzelcach Opolskich. Lokalizację zakładu przeniósł kilkaset kilometrów na wschód na teren Białorusi. Nowa inwestycja o wartości przekraczającej 150 mln dolarów ma zostać zrealizowana do 2016 roku. Produkowane będą tam płyty wiórowe i laminowane oraz MDF.- Należy się spodziewać kolejnych decyzji inwesty-cyjnych w Rosji, na Ukrainie i Białorusi – uważa Tomasz Jańczak, dyrektor zarządzający przedsię-biorstw grupy Kronospan w Polsce. - Duży wpływ na decyzje inwestycyjne Kronospan mają nie tylko tempo rozwoju tych rynków, ale także niekorzystne zjawiska w przemyśle drzewnym, spowodowane przez wykorzystywanie w coraz większym stopniu drewna do produkcji tzw. zielonej energii w Unii Europejskiej.

Pogranicze Europy i Azji staje się potęgą w produkcji płyt drewnopochodnych. W ostat-nim czasie otwarto nowe inwe-stycje w Rosji i na Ukrainie. Już wkrótce uruchomione zostaną kolejne ciągi produkcyjne. Co przyciąga inwestorów?

sklejki MDF płyty wiórowe płyty pilśniowe (metoda mokra)

OSB

Krokiem w zapowiedzianym przed kilku laty przez Wojciecha gątkiewicza, prezesa Pfleiderer grajewo - przesuwaniu mocy pro-dukcyjnych branży w kierunku wschodnim - była inwestycja w Rosji. Twierdził on wówczas, że wprowadzenie internetowych aukcji na drewno, brak wieloletnich umów oraz ceny su-rowca zbliżone do cen zachodnioeuropejskich będą zniechęcać inwestorów do lokalizowania produkcji w Polsce. gdyby nie kłopoty spółki matki, Pfleiderer MDF OOO byłaby dziś jedną z kluczowych spółek produkcyjnych korporacji. Fabryka płyt wiórowych wybudowana w Nowgorodzie Wielkim została w październiku 2012 r. prze-jęta przez spółki z grupy IKEa (Ingka Pro holding Subholding I B.V. i SWEDSPaN holding B.V) za około 142 mln euro.

25 inwestycjiW latach 2011-2015 tylko na terenie Rosji powstało, powstanie lub zwiększy swoje moce produkcyjne 25 fabryk płyt drewnopo-chodnych. Kilka z nich zlokalizowanych jest w europejskiej części Rosji jak np. fabryka sklejki w Briańsku (51 tys. m3) czy fabryka płyt MDF o wydajności 400 tys.m3 rocznie w Smoleńsku, która ma być uruchomiona jeszcze w 2013 r. oraz fabryka MDF o zbliżonej wielkości w Krasnodarze nad Morzem Czarnym. Spore inwestycje powstają również w Moskwie i jej okolicach. głównie są to fabryki które zaopa-trują zakłady meblowe w płyty wiórowe oraz płyty stolarskie. Rajem inwestycyjnym, głównie dzięki dosko-nałemu zapleczu surowcowemu, jest Syberia. W 2011 r. uruchomiono nową, potężną fabry-kę sklejek w Krasnojarsku o mocy produkcyj-nej 350 000 m3. Dla porównania największy

Tomsk, dzięki nowym inwestycjom, staje się światową stolicą płyt drewno-pochodnych. Zlokalizowano tu nowe fabryki forniru, płyt wiórowych, płyt laminowanych, MDF oraz OSB.

dr MAŁGORZATA WNOROWSKATEKST:

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 25: Przemysl drzewny nr 1 2013

48 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 49

Przewoźnicy twierdzą,

że sosna jest cięższa

DAMIAN PIEKARSKI

Rozporządzenie w sprawie określenia gęstości drewna z maja 2012 r. nie zakończyło sporu między przedsiębiorcami drzewnymi a firmami transporto-wymi. Ogólnopolski Związek Pracodawców Trans-portu Drogowego żąda zmian w tabeli gęstości drewna, która - zdaniem jego członków - pisana była pod dyktando przemysłu drzewnego.

REDAKCJA:

Gęstości drewna dla gatunków drewna mającego zastosowanie w przemyśle i budownictwie, przewożonego środkami transportu drogowego. Źródło: Rozporządzenia ministra środowiska oraz ministra gospodarki z dnia 2 maja 2012 r.

Lp. Gatunek drewnaGęstość drewna [kg/

m3

]1 brzoza 810

2 buk 980

3 daglezja 660

4 dąb 950

5 grab 960

6 grochodrzew (robi-nia) 870

7 jesion 800

8 jodła 750

9 klon jawor 900

10 klon zwyczajny 900

11 lipa 670

12 modrzew 830

13 olcha 750

14 osika 710

15 sosna 740

16 świerk 720

17 topola 670

18 wiąz 820

PRAWO STANOWI:

Nie wszczyna się postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej wobec podmiotu wy-konującego przejazd, a postępowanie wszczęte w tej sprawie umarza się, jeżeli rzeczywista masa całkowita pojazdu nienormatywnego nie przekracza dopuszczalnej wielkości lub wielkości określonej w zezwoleniu, a przekroczenie dotyczy wyłącznie nacisku osi pojaz-du w przypadku przewozu ładunków sypkich oraz drewna.

Art. 140aa pkt. 4 Ustawy z dnia 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym

Ogólnopolski Związek Pracodawców Transportu Drogowego (OZPTD) zwrócił się do głównego Inspektora Transportu Drogowego o przekazanie ministrowi środowiska i ministrowi gospodarki posiadanych przez inspekcję danych związanych z rzeczywistą masą całkowitą pojazdów przewożących „nor-matywne” ilości drewna i zwrócenie się do nich z wnioskiem o niezwłoczną zmianę rozporządzenia z maja 2012 r. w celu skorygowania współczynników gęstości drewna. Przypomnijmy, że od stycznia 2012 r. obowiązuje znowelizo-wana ustawa Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z art. 15 ustawy Prawo o ruchu drogowym (Dz. U.) przy przewozie drewna jego rzeczywistą masę ustala się jako iloczyn objętości ładunku i normatywnej gęstości ustalonej dla danego gatunku drewna. Nie można zatem wprowadzać alternatywnych metod pomiaru - jak np. praktykowane w poprzednich latach często przez Inspekcję Transportu Drogowego ważenie ładunku.Ową normatywną gęstość, która pozwala wyliczyć obecnie masę transportu, określa się w stosownym rozporządzeniu. Po długim oczekiwaniu ukazało się ono w dzienniku ustaw w maju 2012 r. Przewoźnicy uważają jednak, że tabela zawarta w rozporządzeniu zawiera zaniżone współczynniki.- Zawarte w pierwszym projekcie i zgodne z rzeczywistością dane dotyczące gęstości drewna w dziwny sposób uległy ostatecznie znacznemu obniżeniu - uważa Maciej Wroński, dyrektor biura prawnego OZPTD. - Dały się nawet usłyszeć sugestie, jakoby było to wynikiem zakulisowych rozmów za-interesowanych obniżką kosztów transportu przedstawicieli przemysłu drzewnego z niektórymi urzędnikami z Ministerstwa środowiska. Miejmy nadzieję, że ta dosyć bulwersująca plotka nie ma pokrycia w rzeczywistości, a zaniżone normy są jedy-nie kolejnym wypadkiem przy pracy administracji rządowej. W przeciwnym razie kwestia ta być może powinna zainteresować Centralne Biuro antykorupcyjne i inne służby.Chodzi m.in. o normatywną gęstość sosny, która w pierwszej wersji rozporządzenia określana była na 800, obecnie nato-miast na 740 kg/m3.Zdaniem przewoźników, skutkiem zaniżenia wskaźników jest to, że praktycznie każdy ładunek drewna wymierzony i zała-

>>

T R A N S P O R T T R A N S P O R T

fot.

123R

F

fot.

xxx

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 26: Przemysl drzewny nr 1 2013

50 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 51

FAQdowany zgodnie z rozporządzeniem w rze-czywistości przekracza dopuszczalne normy przewidziane w warunkach technicznych pojazdów i przepisach ustawy o drogach publicznych (dopuszczalny nacisk osi - przyp. red.). Przewoźnicy - z pozoru - nie powinni jednak się tym przejmować, gdyż 19 października 2011 r. weszła w życie zasada dotycząca zakazu wszczynania przez służby kontrolne postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia kary pieniężnej za przekroczenie normatywnych nacisków osi, jeżeli rzeczy-wista masa całkowita pojazdu przewożą-cego drewno nie przekracza dopuszczalnej wielkości. Przyczyną wprowadzenia tej regulacji jest brak możliwości załadunku tego surowca z uwzględnieniem właściwe-go rozłożenia jego nacisku na poszczególne osie. Przewoźnik lub załadowca może je-dynie kontrolować ogólną masę ładunku i to w pośredni sposób za pomocą pomiaru objętości.

Okazało się jednak, że po-mimo wejścia w życie no-wych przepisów, niektórzy inspektorzy transportu drogowego nadal próbują oceniać masę pojazdów z drewnem za pomocą wag.

- Nadgorliwi inspektorzy transportu drogo-wego, wiedząc o zaniżeniu norm gęstości drewna, dokonują pomiaru masy pojazdu załadowanego tym ładunkiem za pomocą wag. a te w każdym takim przypadku po-kazują znaczne przekroczenie rzeczywistej masy całkowitej. Wtedy wydają polecenie jego rozładunku i zatrzymują pojazd do czasu wykonania tego polecenia - dodaje Wroński.

Ulegając presji silnego lobby odbiorców drewna, pierwotny projekt rozporzą-dzenia z dnia 29 listopada 2011 r., został zmieniony w sposób oczywisty na niekorzyść przewoźników. We wskazanym projekcie np. dla 1 m³ sosny przyjęta gęstość wynosiła 800 kg, w obecnym - 740 kg. Według naszej wiedzy, pod-partej opiniami zrzeszonych w związku licznych przewoźników drewna, a także wynikami przeprowadzonych kilka lat temu wspólnie z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Pile oraz Wielkopolskim Wojewódzkim Inspektorem Transportu Drogowego próbnych ważeń, nigdy nie udało się uzyskać takich wartości. Co więcej, w wielu wypadkach wartości te były grubo powyżej 800 kg. Skąd zatem ta nowa wartość 740 kg? Jesteśmy przekonani, że to silne lobby stało za zmianą tabel przeliczeniowych.

„Nowoczesne samochody trzyosiowe mają możliwość załadowania 30 ton a starsze dwuosiowe tylko 20 ton. I tu rodzi się rzeczywisty konflikt interesów. Przewoźnicy, którzy mają nowoczesny sprzęt z odpowiednią ilością osi wygry-wają, bo mogą załadować na samochód więcej drewna i wykonują zlecenie jednym kursem. Przewoźnicy, którzy mają przestarzały sprzęt z dwoma osiami muszą tę samą ilość drewna przetransportować robiąc kilka kursów, co jest nieopłacalne. Często więc przeładowują samochody przekraczając normy.

„Przewoźnik ładując drewno z gruntu nie jest w stanie stwierdzić precyzyjnie, ile ładunek będzie ważył, dlatego powstała idea ustanowienia przeliczników. Trzeba otwarcie powiedzieć, że w polskiej rzeczywistości istnienie przeliczników nie wyklucza ważnienia samochodów przez organy kontrolne. Przewoźnicy wymie-niają środki transportowe na coraz lżejsze, które niestety nie zawsze sprawdzają się na drogach leśnych. Dyskusja na temat rozporządzenia i współczynników przeliczeniowych pokazuje tylko jeden z wielu problemów dotyczących prze-wozu drewna w Polsce. Równie ważny jest temat drewna dłużycowego i jego przygotowania w lesie. Bardzo często drewno wielkowymiarowe w standardzie wyrabiane jest w długościach, które wynoszą nawet 25 m. Leśnicy zasłaniają się normami na drewno. Czy normy na drewno powinny być ważniejsze od polskich przepisów transportowych?

Silne lobby stało za zmianą tabel przeliczeniowychBolesław Milewski, prezes Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego

Przewoźnicy z nowym sprzętem nie narzekająWaldemar Czarnocki, prezes Paged Sklejka

NORMY NA DREWNO NIEZGODNE Z USTAWĄ Magdalena Skręta, właścicielka firmy WIRKE

PYTANIA W SPRAWIE EUTR

John Hontelez, FSC INTERNATIONALODPOWIADA:

Czym jest EU Timber Regulation?

EU Timber Regulation (EUTR) to rozporzą-dzenie Parlamentu Europejskiego, które za-cznie obowiązywać 3 marca 2013 r. Zabrania ono „wprowadzania na rynek nielegalnie pozyskanego drewna i produktów drewnia-nych. Zakresem Rozporządzenia objęto rynki wewnętrzne Unii Europejskiej (oraz, najpraw-dopodobniej, także Norwegię, Lichtenstein i Islandię). Rozporządzenie zobowiązuje operatorów (podmioty wprowadzające po raz pierwszy do obrotu drewno lub wyroby drewniane) do posługiwania się zestawem procedur i środków zwanych Systemem Zasad Należytej Staranności (DDS, Due Delligence System), tak, by zmi-nimalizować ryzyko wprowadzenia na rynek Unii Europejskiej drewna lub drewnianych

produktów pochodzących z nielegalnych źró-deł. System Zasad Należytej Staranności składa się z trzech elementów: informacji, oceny ryzyka i minimalizacji ryzyka. Operatorzy mogą samodzielnie stworzyć System Zasad Należytej Staranności lub skorzystać z pomocy Organizacji Monitorującej, która go zapewni. Organizację Monitorującą przypominają Jednostki Certyfikujące, jednak muszą być uznane przez Komisję Europejską. Podlegają także kontroli ze strony odpowiednich or-ganów krajowych. Firmy będące w dalszej części łańcucha kontroli pochodzenia produk-tu określane są mianem podmiotów gospo-darczych. Ich obowiązkiem jest prowadzenie

ewidencji dotyczącej zakupów i sprzedaży materiałów. Surowce i produkty posiadające licencję FLEgT lub CITES zostały uzna-ne za spełniające wymogi Rozporządzenia. Regulacja obejmuje swym zasięgiem zarów-no drewno okrągłe, jak i listę produktów z drewna, w tym meble i papier. Nie obejmuje natomiast „materiałów drukowanych”, in-strumentów muzycznych i niektórych ro-dzajów krzeseł („seats”). Zakres EU Timber Regulation został przedstawiony w załączniku I do Rozporządzenia, jednak odwołuje się on do dość skomplikowanej nomenklatury UE. Przystępną listę produktów wyłączonych z zakresu Rozporządzenia można znaleźć na brytyjskiej stronie internetowej CPET.

>>

>>

FSC postanowiło nie przygotowywać własne-go Systemu Zasad Należytej Staranności, a skupić się na dostarczeniu takiego syste-mu certyfikacji, który będzie przyczyniał się do zgodności procedur w firmach posiadają-cych certyfikat FSC z wymogami EUTR oraz innymi przepisami dotyczącymi legalności pozyskania i handlu drewnem. Standard FSC dotyczący Drewna Kontrolowanego (FSC-STD-40-005) zawiera już System Zasad Należytej Staranności (zwany Programem

Weryfikacji Firm), na który składa się analiza ryzyka dla dostawców, którzy dostarczają certyfikowanej firmie niecertyfikowany su-rowiec.Warto jednak pamiętać, że dla FSC legal-ność nie jest jedynym kryterium. Drewno Kontrolowane musi spełniać minimalne wy-mogi przyjęte przez FSC. Wymogi te dotyczą aspektów społecznych, środowiskowych i ekonomicznych, które muszą być spełnione w trakcie pozyskania surowca. FSC posta-

nowiło skoncentrować swoje wysiłki na eg-zekwowaniu podstawowych zasad systemu w świetle EUTR.FSC będzie wpierać akredytowane Jednostki Certyfikujące zatwierdzone przez Komisję Europejską jako Organizacje Monitorujące przy ustalaniu wytycznych dla posiadaczy certyfikatów FSC, którzy będą tworzyli Systemy Zasad Należytej Staranności.

Czy FSC przygotuje własny System Zasad Należytej Staranności?

T R A N S P O R T P R A W O E U R O P E J S K I E

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 27: Przemysl drzewny nr 1 2013

52 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 53

W jaki sposób certyfikat FSC pomaga w realizacji wymogów Systemu Zasad Należytej Staranności?

Czy posiadanie certyfikatu FSC jest równoznaczne ze spełnieniem wszystkich wymogów EUTR?

Nie, nie jest. Jednak, zgodnie z regulacją każdy „dobrowolny mechanizm kontro-li łańcucha pochodzenia produktu” może być podstawą Systemu Zasad Należytej Staranności, jednak musi spełniać wszystkie

wymogi EU Timber Regulation. Toczyły się dyskusje o możliwości zwolnienia z wymogów Rozporządzenia certyfikowanych wyrobów, jednak projekt ten nie uzyskał poparcia człon-ków Komisji. Ustawa wykonawcza

z 6 lipca 2012 r. dotycząca Systemu Zasad Należytej Staranności precyzuje, kiedy syste-my certyfikacji „mogą być brane pod uwagę” w procedurach oceny i minimalizacji poziomu ryzyka.

System Zasad Należytej Staranności (opisany w artykule 6 EUTR) rozpoczyna się od zebra-nia niezbędnych informacji. Rozporządzenie precyzuje jakie informacje są wymagane:(a) Nazwa pospolita gatunków drzew, a „w stosownych przypadkach” pełna nazwa naukowa,(b) Nazwa państwa, w którym drewno zostało pozyskane, a „w stosownych przypad-kach” informacja o konkretnym regionie lub koncesji zbioru.

Certyfikat FSC nie dostarcza automatycznie kupującemu drewno certyfikowane tego typu informacji na temat operatora. W przyszłości jednak będzie to możliwe dzięki Online Claims Platform). W międzyczasie nowa Porada FSC (advice Note) umożliwi dostęp do powyższych informacji w ramach łańcucha dostaw i współpracy między posia-daczami certyfikatów FSC.

(c) ilość (masa lub objętość, liczba jed-nostek),(d) nazwa i adres dostawcy dostarcza-jącego drewno przedsiębiorcy;(e) nazwa i adres przedsiębiorcy, które-mu dostarczono drewno i produkty z drewna,

Powyższe informacje są częścią każde-go dokumentu potwierdzającego wysyłkę. Znajdują się także na fakturach zakupowych i sprzedażowych. Konieczność gromadzenia i

przechowywania tego typu dokumentów jest oczywista;(f) Dokumenty lub inne informacje po-twierdzające, że pozyskane drewno i wyroby drewniane spełniają wymogi mającego zasto-sowanie ustawodawstwa.

Certyfikaty FSC FM i CW pokrywają się z definicją „właściwego ustawodawstwa. W przypadku certyfikatów FSC CoC występuje zagadnienie „handlu i obyczajów (przepisów)”, które są uwzględnione w sektorze leśnym.W odniesieniu do dwóch pozostałych elemen-tów Systemu Zasad Należytej Staranności - oceny ryzyka i minimalizacji ryzyka - certyfikat FSC jest bardzo przydatnym narzędziem. W przypadku zebrania informacji świadczących o istotnym ryzyku nielegalnie pozyskanego drewna na ternie danego państwa, certyfi-kat FSC pozwala uznać konkretny obszar za obszar „nieistotnego” ryzyka (ryzyko niskie według FSC). Posiadacze certyfikatów FSC każdorazowo muszą dostarczyć dowody po-twierdzające, że drewno zostało pozyskane w sposób legalny. Wynika to z faktu, iż podsta-wowym elementem każdej oceny ryzyka FSC jest kryterium legalności pozyskania surow-ców. Dzięki temu nie są konieczne dodatkowe działania w celu ograniczenia ryzyka.W przypadku, kiedy operator pracuje na nie-certyfikowanym drewnie pozyskanym w kraju o dużej możliwości nielegalnego pozyskania surowca, minimalizacja ryzyka może być

wdrożona przez operatorów posiadających certyfikat FSC poprzez dołączenie progra-mu weryfikacji dla Drewna Kontrolowanego FSC (zgodnie z wymogami standardu FSC-STD-40-005).By ocena ryzyka FSC mogła być uznana przez operatora, musi on otrzymać potwierdzenie od Organu Właściwego danego państwa zaświadczające, że spełniają one kryteria wy-szczególnione w akcie Wykonawczym.

ewAluAcjA poszczególnych kryteriów oceny ryzykA fsc przedstAwiA się nAstępująco:

(a) posiadanie, utworzenie i udostępnie-nie stronom trzecim publicznie dostępnego systemu wymagań, który będzie obejmował wszystkie stosowne wymogi obowiązującego prawodawstwa;FSC niemal całkowicie spełnia ten wymóg: wymogi obowiązującego prawodawstwa są zawarte w Zasadach i Kryteriach FSC, stan-dardach krajowych, standardzie dotyczącym Drewna Kontrolowanego oraz w Poradach FSC. Jak zaznaczono powyżej, należy zająć się zagadnieniem „handlu i obyczajów (prze-pisów)”;(b) określenie, że odpowiednie kontrole, w tym wizyty terenowe, przeprowadzone przez strony trzecie będą przeprowadzane w regu-larnych odstępach czasu, nie dłuższych niż 12 miesięcy, w celu sprawdzenia czy odnośne przepisy są przestrzegane.FSC niemal całkowicie spełnia ten wymóg:

FSC wymaga corocznych kontroli , w tym także wizyt terenowych dla wszystkich ro-dzajów certyfikacji gospodarki leśnej, które obejmują jedną lub kilka jednostek gospodarki leśnej. Wyjątkiem są tereny SLIMF, które nie zawsze potrzebują corocznych kontroli ze względu na wielkość lub niską intensywność użytkowania. Operacje takie prowadzone są na 0,3% wszystkich obszarów posiadających certyfikat FSC. Mimo to, FSC pracuje nad rozwiązaniem tej kwestii; (c) weryfikowanie przez strony trzecie, że drewno zostało pozyskane zgodnie z obowią-zującym prawodawstwem, oraz że produkty pochodzące z drewna, na każdym etapie

łańcucha dostaw, są zgodne z wymogami obowiązującego prawodawstwa.FSC spełnia ten wymóg: jak zaznaczono wyżej ,nowa Porada FSC (advice Note), dotycząca dostępu do informacji na temat gatunków i obszaru pochodzenia drewna, wymaga współpracy pomiędzy posiadaczami certyfika-tów FSC w ramach łańcuch dostaw; (d) kontrole przeprowadzane przez strony trzecie zapewniające, że drewno lub produkty drewniane nieznanego pochodzenia, pozy-skane w sposób niezgodny z obowiązującym prawem, nie są na żadnym etapie włączane w łańcuch dostaw.FSC spełnia ten wymóg: zgodnie ze stan-

dardami FSC, niecertyfikowane drewno lub produkty drewniane na każdym etapie łań-cucha kontroli pochodzenia produktu muszą być oddzielone od surowców i wyrobów cer-tyfikowanych. Jest to oceniane i sprawdzane podczas corocznych audytów kontrolnych, które przeprowadzają audytorzy Jednostek Certyfikujących. Dwie nowe Porady FSC, dotyczące produktów niespełniających wymo-gów FSC oraz małych komponentów, zostały upublicznione by zapewnić, że produkty z certyfikatem FSC, znajdujące się na rynku UE, są w całości wykonane z certyfikowanych surowców.

Jakie działania podejmuje FSC, by wypełnić wymogi EUTR

FSC rozwija Online Claims Platform (OCP). Zadaniem tej internetowej platformy będzie poprawa oraz uproszenie zasad kontroli nad certyfikowanymi transakcjami zawieranymi w ramacha łańcucha dostaw FSC. Posiadacze certyfikatów FSC będą zobowiązani do zbie-rania i wprowadzania informacji dotyczących gatunków drzew oraz kraju i regionu pocho-dzenia surowców. Informacje będą dostępne dla posiadaczy certyfikatów FSC otrzymują-cych produkty od certyfikowanego dostawcy. Dane będą mógłby być również udostępnione Organom Właściwym państw członkowskich na ich życzenie. Przewiduje się, że od połowy 2013 r. posiadacze certyfikatów FSC będą mogli korzystać z Platformy i systematycznie wprowadzać dane.Rewizji poddano Standard łańcucha kontroli pochodzenia produktu (FSC-STD-40-004). Pierwsze spotkanie grupy Technicznej odbyło się pod koniec czerwca 2012 r. Publikację nowej wersji standardu zaplanowano na poło-wę 2013 r. Zmiany będą obejmowały między innymi wyłączenie małych komponentów z wymagań systemu CoC do końca 2012 r.

w ramach EUTR, a całkowicie do końca 2015 r. Nowa wersja standardu będzie rów-nież nakładała na posiadaczy certyfikatów FSC obowiązek wprowadzania odpowiednich infor-macji dotyczących Systemu Zasad Należytej Staranności do Online Claims Platform.Wszystkie zmiany, które mają być stosowa-ne w ramach certyfikacji CoC, by zapewnić zgodność z wymogami EU Timber Regulation ,opisano w punkcie 3.

Kolejna Porada FSC (advice Note) zo-stanie przedstawiona Krajowym Biurom i Jednostkom Certyfikującym, by mogły one skonfrontować jej treść z „obowiązującym ustawodawstwem” i móc włączyć ją w zakres krajowych standardów. Konsultacje dotyczące advice Note rozpoczęły się 1 listopada 2012 r.

FSC rewiduje Standard dotyczący Drewna Kontrolowanego (FSC-STD-50-004) oraz odnośny program weryfikacji ryzyka. Przewiduje się, że prace nad dokumentem zakończą się w połowie 2013 r. Nowa wersja standardu odnotuje konkretne sformułowania

dotyczące EUTR.Odpowiedzialność za oceny ryzyka dla Drewna Kontrolowanego FSC będzie spoczywała nie na przedsiębiorstwach, a na FSC International Center, które tam, gdzie to możliwe, będzie współpracowało z Krajowymi Biurami FSC.

FSC szuka stosownego rozwiązania zagad-nienia w niewielkiej części certyfikatów FSC w obrębie SLIMF, które do tej pory nie wy-magały corocznych, terenowych audytów kontrolnych.

FSC zapewnia, że krajowe standardy dla państw, które podpisały umowę o partner-stwie FLEgT, są zgodne z wymogami legal-ności. Priorytet w zakresie zgodności został przyznany Kamerunowi i Republice Kongo. Umowy podpisane w tych państwach mogą być ocenione przez prywatne systemy certy-fikacji względem wymogów EUTR. Przewiduje się, że ocena taka, przeprowadzona przez Komisję Europejską i odpowiednie władze, będzie miała miejsce w 2013 r.

P R A W O E U R O P E J S K I E P R A W O E U R O P E J S K I E

>>

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 28: Przemysl drzewny nr 1 2013

54 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 55

Od 1 lipca 2013 r., zgodnie z CPR - Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. (Dz. U. UE z L 88 z 4/04/2011 r.) wejdą w życie zupełnie nowe uregulowania europej-skie, dotyczące wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych. Z tą samą datą zostanie uchylona dyrektywa CPD nr 89/106/EWG oraz powin-na zostać wprowadzona nowa wersja ustawy o wyrobach budowlanych.

JaceK KowalewskiTEKST:

co to jest wyrób budowlAny? Filozofia nowych uregulowań w dużej części jest odmienna od dotychczasowych zasad wprowadzonych zgodnie z dyrektywą bu-dowlaną. Obecnie wyrobami budowlanymi, podlegającymi rygorom ustawy o wyro-bach budowlanych, są wyroby spełniające wymagania definicji wyrobu budowlanego i jednocześnie są objęte zakresem przedmio-towym mandatów udzielonych przez Komisję Europejską na opracowanie europejskich norm zharmonizowanych oraz wytycznych do europejskich aprobat technicznych.

znAkowAnie ceO tym, czy wyrób podlega obowiązkowi ozna-kowania znakiem budowlanym CE decyduje obecnie wyłącznie producent wyrobu budow-lanego, określając właściwości użytkowe wyrobu budowlanego i przyporządkowując go do określonej grupy wyrobów, wskazanej w załączniku IV rozporządzenia nr 305/2011, gdzie np. w pozycji 14 wymienione są „płyty i elementy drewnopochodne”. Według nowych uregulowań, które mają obo-wiązywać od lipca 2013 r., to nie producent deklaruje, czy oznakować swój wyrób CE, lecz wynika to z obowiązku dla wyrobów obję-tych normami zharmonizowanymi.

wymAgAniA podstAwoweChoć wymagania podstawowe dotyczą obiek-tów a nie samych materiałów budowlanych, to jednak pośrednio można odczytać je jako preferencje wobec niektórych wyrobów. W porównaniu z dyrektywą 89/106/EWg zostało wprowadzone nowe wymaganie podstawowe nr 7 oraz wprowadzono nowe

elementy w wymaganiach nr 3, 4 i 6. Są to zapisy sprzyjające wyrobom z drewna, które są ekologiczne, korzystne dla klimatu, podda-wane recyklingowi itd. Nowe zapisy wymagania podstawowego nr 3: „higiena, zdrowie i środowisko” zwra-cają uwagę na konieczność oceny obiektów budowlanych w ciągu ich całego cyklu życia pod kątem zagrożeń dla higieny, zdrowia czy bezpieczeństwa osób ich zajmujących jak i bezpieczeństwa pracowników oraz uwzględ-nienia wpływu obiektów na jakość środowiska i także na klimat. W wymaganiu podstawo-wym nr 4 do „bezpieczeństwa użytkowania” dodano „dostępność obiektów”, dotyczącą dostępności i użytkowania obiektów przez osoby niepełnosprawne. W wymaganiu podstawowym nr 6 „Oszczędność energii i izolacyjność cieplna” wprowadzono dodatkowe wymaganie, stwier-dzające, że obiekty budowlane muszą być również energooszczędne i zużywać jak naj-mniej energii podczas ich budowy i rozbiórki. Najistotniejszą zmianą jest wprowadzenie wy-magania nr 7 „Zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych”, które dotyczy zarówno obiektów budowlanych jak i wchodzących w ich skład materiałów i części. Zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych dotyczy:- ponownego wykorzystania lub recyklingu obiektów budowlanych oraz wchodzących w ich skład materiałów i części po rozbiórce; - trwałości obiektów budowlanych; - wykorzystania w obiektach budowlanych przyjaznych środowisku surowców i materia-łów wtórnych.Podstawę oceny spełnienia tego wymaga-nia stanowić będą m.in. normy opracowane

przez Komitet Techniczny CEN TC 350 „Zrównoważone budownictwo” (odpowiednik polski PKN/TC 307).

deklArAcje ŚrodowiskoweW odniesieniu do wyrobów stosowane mają być deklaracje środowiskowe wyrobów (wg PN-EN 15804:2012), zawierające charakte-rystykę środowiskową wyrobu budowlanego, określoną na podstawie analizy pełnego cyklu życia wyrobu, czyli kolejnych powiązanych

ze sobą etapów, od nabycia surowca lub jego pozyskania z zasobów naturalnych do ostatecznego usunięcia wyrobu z obiektu. Deklaracje środowiskowe dla wyrobów bu-dowlanych staną się obowiązkowe a nie jak dotychczas - dobrowolne.

deklArAcjA włAŚciwoŚci użyt-kowychZgodnie z nową dyrektywą, producent lub osoba wprowadzająca wyrób na rynek za-

miast dotychczasowej deklaracji zgodności z normą lub europejską aprobatą techniczną będzie musiała zadeklarować, jakie właściwo-ści użytkowe w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk (cech) ma wyrób. Deklaracja ta „idzie” za wyrobem w łańcuchu dostaw i poprawność jej muszą sprawdzać nie tylko producent, ale również importer i dystrybutor. Deklarację sporządza się obowiązkowo dla wyrobu budowlanego objętego normą zhar-monizowaną.

• nowe wymagania podstawowe, przekładające się na nowe wymagania dla wyrobów bu-dowlanych związane z oceną pod kątem spełnienia wymagań zrównoważonego rozwoju,• nowe obowiązki producentów związane z deklarowaniem właściwości użytkowych wy-robów,• nowe obowiązki wszystkich uczestników łańcucha dostaw, w tym importerów i dystry-butorów,• zasady weryfikacji i oceny stałości właściwości użytkowych,• nowe obowiązki jednostek oceny technicznej i jednostek notyfikowanych.

JAKIE CZEKAJĄ NAS ZMIANY?WłaśCIWOśCI UżyTKOWE WyROBU

a MaRKETINg

Jak ważne jest zadeklarowa-nie odpowiednich właści-wości użytkowych wyrobu świadczy zapis (art. 4 ust. 2) w rozporządzeniu, że pro-ducent może informować w swoich katalogach, pro-spektach i innych materia-łach informacyjnych tylko o tych właściwościach wy-robu, które umieścił w deklaracji. Co ważne, deklaracja powinna być udostępniana w języku wy-maganym przez państwo członkowskie, w którym wyrób ma być stosowany. Kopię deklaracji należy dostarczać przy każdym udostępnianiu wyrobu na rynku, ale dopuszczalna jest zarówno wersja elektro-niczna (e-mail) jak i papiero-wa. Na razie nie uznaje się za „udostępnienie” opubliko-wania jej na stronie w celu pobrania przez użytkownika, choć możliwe, że Komisja Europejska taką opcję rów-nież wkrótce przyjmie w ra-mach aktu delegowanego.

CPD dyrektywa 89/106/EWG, Dyrektywa Wyroby Budowlane

CPR rozporządzenie nr 305/2011, Rozporządzenie Wyroby Budowlane

P R A W O E U R O P E J S K I E P R A W O E U R O P E J S K I E

fot.

123R

fCHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów! CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 29: Przemysl drzewny nr 1 2013

56 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 57

PRaWO

ROZPORZĄDZENIE OZE

Rozporządzenie ministra gospodarki w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii. Zostało podpisane przez ministra gospo-darki 18 października 2012 r. , weszło w życie 31 grudnia 2012 r.

Główne zmiany w rozporządzeniu:• zwiększenie obowiązku w zakresie udziału energii z OZE,• wprowadzenie definicji drewna pełnowartościowego,• brak wsparcia za wytwarzanie energii z drewna pełnowartościowego,• zwiększenie dostępności biomasy leśnej (innej niż drewna pełnowartościowego) po-przez:- umożliwienie energetycznego wykorzystania biomasy leśnej w jednostkach wytwór-czych wykorzystujących technologie współspalania (po roku 2014),- wprowadzenie możliwości preferencyjnego wykorzystania biomasy leśnej przez jed-nostki lub kotly wchodzące w skład tych jednostek, które zostały przebudowane do energetycznego wykorzystania biomasy (a nie jak ma to miejsce obecnie jedynie nowo wybudowane jednostki),- wydłużenie terminu, do którego przedmiotowe jednostki muszą zostać oddane do użyt-ku bądź przebudowane - z obecnie obowiązującego 31 grudnia 2012 r. do 31 grudnia 2015 r.• dopuszczenie spalania odpadów lub pozostałości z przemysłu przetwarzającegoprodukty leśne w miejscu ich powstania, bez konieczności stosowania wymaganego udziału tzw. biomasy agro (na cały wolumen przedmiotowych odpadów oraz pozosta-łości).

USTAWA O ODNAWIALNYCH ŹRóDŁACH ENERGII

Ministerstwo gospodarki zakończyło prace nad przygotowaniem Ustawy o odnawialnych źródłach energii (ustawa o OZE). Dokument został przekazany Komitetowi do spraw Europejskich. Kolejnym etapem będzie skierowanie projektu do prac legislacyjnych w Parlamencie.

Główne zmiany w zakresie energetycznego wykorzystania biomasy leśnej:• definicja drewna pełnowartościowego (drewno krajowe) oraz zboża pełnowartościo-wego,• brak wsparcia dla energii wytworzonej w oparciu o drewno pełnowartościowe oraz zboża pełnowartościowe,• wsparcie małych instalacji,• wyższe wsparcie dla jednostek biomasowych (współczynniki korekcyjne dla biomasy),• stabilizacja mechanizmu wsparcia,• stopniowe wygaszanie wsparcia dla spalania wielopaliwowego.

31 grudnia 2012 r. odchodzi się w Polsce od niesłusznego premiowa-nia nieefektywnych procesów spalania drewna przydatnego technologicznie. Racjonalne to działanie uwzględnia, iż znacznie bardziej korzystne efekty ekologiczne można niekiedy znacz-nie szybciej i taniej osiągnąć przez usprawnienie i modernizację sieci przesyłowych czy przez oszczędność energii u odbiorców. Definicja drewna pełnowartościo-wego oraz zboża pełnowartościo-wego w rozporządzeniu ministra gospodarki z 18.10.2012, opubliko-wanym 9.11.2012 w Dzienniku Ustaw 1229/2012 jest ważnym, pozytywnym krokiem, zmierzającym do uregu-lowania kwestii dostępności i cen drewna dla przedsiębiorców z prze-mysłu drzewnego. Dotychczas bo-wiem wysoka cena „zielonej” energii wpływała znacząco na pogorszenie konkurencyjności całej gospodarki, w tym przemysłu drzewnego, któremu dodatkowo zabierała podstawowy su-rowiec i zawyżała jego cenę. Chęć osią-gnięcia wskaźników produkcji energii ze źródeł odnawialnych, jak wymaga tego Unia Europejska i kolejne polskie, coraz bardziej restrykcyjne rozporzą-dzenia ministra gospodarki w tej spra-wie (od 15.12.2000 - Dziennik Ustaw 122/1336) - powodowały pogłębianie się niedoboru drewna okrągłego na rynku i potęgowały trudności zaopa-trzeniowe dla przemysłu drzewnego i celulozowo-papierniczego oraz wywo-łały niespotykany w historii wzrost cen drewna we wszelkich jego postaciach.

N o w e r e g u l a c j e

ETYKIETY ENERGETYCZNE DLA STOLARKI

Na mocy ustawy z dnia 14 września 2012 r., określającej obowiązki w zakresie informowania o zużyciu energii, etykietami energetycznymi oznaczone zostaną również produkty stolarki budowlanej. Podpisana przez prezydenta w październiku 2012 roku ustawa realizuje zapisy dyrektywy 2010/30/WE w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie, zużyciu energii oraz innych zasobów przez produkty związane z energią. Ustawa regulująca kwe-stię etykiet energetycznych dla stolarki budowlanej wejdzie w życie1 lutego.Zobliguje ona producentów do opatrywania wyrobów stolarki otwo-rowej etykietami, uwzględniającymi podstawowe ich parametry ener-getyczne. Wzór etykiety uwzględnia kryteria, jakim jest poddany cały budynek, a więc i jego okna, ze względu na zużycie energii – np. jego geome-trię, nasłonecznienie, ustawienie względem stron świata. Rachunek energetyczny, którego efektem będzie zapis na etykiecie, ma być wypadkową start ciepła oraz jego zysków. To zmienia całą filozofię podejścia także do okien jako produktu, mającego wpływ na zużycie energii. W jego opisie, a więc także przy jego sprzedaży, już nie będzie można opierać się na stosunkowo prostym i czytelnym współczynniku przenikania ciepła U. Nowa filozofia zakłada zastosowanie wielu pa-rametrów, których kombinacja dopiero pozwoli dopasować okno do konkretnej klasy.

N o w e r e g u l a c j e

DYREKTYWA W SPRAWIE EMISJI PRZEMYSŁOWYCH

Dyrektywa IED (nowa dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych) od 7 lipca 2015 r. obejmie swoim zakresem nowe branże działalności gospodarczej, m.in. zajmujące się produkcją płyt drewnopochodnych (płyt OSB, wiórowych lub pilśniowych o wydajności przekraczającej 600 m³/dzień).IED przejmuje zadania kilku różnych aktów prawnych z zakresu ochrony środowiska, m.in. IPPC, LCP, WI. akty te stracą ważność z chwilą wdrożenia przepisów nowej dyrektywy, tj. 7 stycznia 2014 r. Wyjątkiem jest Dyrektywa LCP, której ważność wygaśnie 1 stycznia 2016 r.W nowej Dyrektywie IED pojawią się osobno regulacje dotyczące wszystkich rodzajów działalności, osobno wymagania wynikające z systemu pozwoleń zintegrowanych, przepisy dotyczące dużych źró-deł spalania, lotnych związków organicznych czy spalania odpadów. Szacuje się, że około 10 podmiotów w Polsce będzie musiało po raz pierwszy uzyskać pozwolenie zintegrowane.

KWITY WYWOZOWE Z OŚWIADCZENIEM PRZEWOŹNIKA

Dyrekcja generalna Lasów Państwowych opracowuje wzór nowe-go kwitu wywozowego na drewno, który będzie obowiązywał we wszystkich jednostkach LP. Będzie on wzorowany na rozwiązaniach stosowanych w RDLP Piła. Przewoźnicy przy odbiorze dewna będą musieli oświadczyć na piśmie, jaką maksymalną masę drewna mogą załadować na swoje pojazdy bez naruszania przepisów dotyczących maksymalnego nacisku na osie. Obecnie DgLP opracowuje wzór oświadczenia, który musi uzyskać akceptację prawnika. Kontrowersje budzi również kwestia możliwości „wylegitymowania” przewoźnika po-przez obowiązkowe pokazanie dowodu reestracyjnego pojazdu.(więcej na temat transportu drewna czytaj na str. 48-50).

P R A W O

dr hab.WOJCIECH LIS, prof. zw.

MOIM ZDANIEM

fot.

123R

f

fot.

123R

f

fot.

FO

REST

OR

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 30: Przemysl drzewny nr 1 2013

58 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 59

27 133 tys. ton CO2 eq/rok

wielkość pochłaniania CO2 z gospodarki leśnej

przyjęta przez stronę polską na lata 2013-2020.

4 383 tys. ton CO2eq/rok

wielkość pochłaniania CO2 zpochłanianie przez produkty

drzewne przyjęta przez stronę polską na lata 2013-2020.

16%

Produkty drzewne pracują na nadwyżkę pochłaniania CO2

W 2013 roku rozpoczyna się okres, w którym trzeba będzie obowiązkowo rozli-czyć emisję i pochłanianie CO2 w gospodarce leśnej. Nowością w metodologii tego okresu rozliczeniowego jest możliwość uwzględnienia dwutlenku węgla zakumulowanego w produktach drzewnych (harvested wood products, HWP). Oznacza to, że część drewna pozyskanego w ramach użytkowania lasu nadal jest traktowana jako magazyn węgla.

Mirosław Gwiazdowicz >> Biuro Analiz Sejmowych

<<Tomasz Kowalczewski, Ministerstwo Środowiska

TEKST:

16% kumulacji dwutlenku węgla z polskiej gospodarki leśnej to zasługa wyrobów drzewnych

Rośliny pochłaniają dwutlenek węgla w procesie fotosyntezy, przy czym część tego gazu wraca do atmosfery w wyniku oddychania, a pozostała część staje się źró-dłem węgla do budowy tkanek. Ilość związanego w biomasie węgla zależy przede wszystkim od gatunku roślin. W przypadku drzew zależy też od takich czynników, jak żyzność siedliska, wilgotność czy temperatura. Znaczny wpływ na tempo przyrostu masy drzewnej ma wiek drzew: w młodszych klasach wieku przyrost (a tym samym dynamika pochłaniania CO2) są bardziej intensywne niż u starszych drzew. Trwałość związanego w drewnie węgla jest jednak ograniczona. Po osiągnięciu określonego wieku drzewo zamiera, drewno ulega rozkładowi, a węgiel w postaci CO2 znów wraca do atmosfery. W zależności od gatunku, proces ten może trwać od kilkudziesięciu do kilkuset lat. W lasach użytkowanych gospodarczo drzewa zwykle zostają wycięte wcześniej, w tzw. wieku rębności, jeszcze zanim zakończą życie w sposób naturalny. Wówczas o trwa-łości decyduje sposób wykorzystania surowca drzewnego: najszybciej węgiel zostanie uwolniony z drewna przeznaczonego na opał, najdłużej związany będzie w wyrobach drewnianych (np. w postaci konstrukcyjnych materiałów budowlanych czy w postaci mebli). Jednak zasadniczy problem w określeniu trwałości zakumulowanego węgla w ekosystemach leśnych wiąże się z możliwością wystąpienia zjawisk katastrofalnych. Węgiel zgromadzony w biomasie może zostać uwolniony w wyniku pożaru lasu lub w następstwie zniszczeń spowodowanych przez huragany czy gradację szkodliwych owadów. Tych zjawisk przewidzieć się nie da, można natomiast spodziewać się, że na skutek zmian klimatu zwiększy się ich częstotliwość oraz intensywność.

emisjA co2 podczAs wycinki

Oprócz biomasy drzewnej węgiel gromadzony jest również w ściółce, w postaci mar-twej materii organicznej. Ważnym rezerwuarem węgla jest też gleba i zawarta w niej próchnica. Obie te warstwy łatwo mogą stać się źródłem emisji w wyniku odsłonięcia i zmiany warunków mikroklimatycznych, spowodowanych np. wycinką drzew. Trzeba też

Według analiz Międzyrządowego Zespołu do spraw Zmian Klimatu (IPCC), znaczny udział w globalnej emisji CO2 ma trwający od lat proces niszczenia i rabunkowej eksploatacji lasów. Obok energetyki i przemysłu można więc sektor leśny uznać za główne źródło powodowa-nych przez człowieka emisji gazów cieplarnianych.

Główne źródła emisji CO2

niszczenie i rabunkowa eksloatacja lasów

25,9%

19,4%17,4%

energetyka przemysł

>>

Najszybciej węgiel zostanie uwolniony z drewna przeznaczonego na opał, najdłużej związany będzie w wyrobach drew-nianych np. w postaci kon-strukcyjnych materiałów budowlanych czy mebli.

E K O L O G I AE K O L O G I A

fot.

123R

F

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 31: Przemysl drzewny nr 1 2013

60 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 61

pamiętać, że z procesem rozkładu materii or-ganicznej związana jest nie tylko emisja CO2, ale też innych gazów cieplarnianych, choć w przypadku ekosystemów leśnych za główny gaz cieplarniany należy uznać właśnie CO2.Według analiz Międzyrządowego Zespołu do spraw Zmian Klimatu (ang. Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC) znaczny udział (ok. 17,4%) w globalnej emisji CO2

ma trwający od lat proces niszczenia i rabun-kowej eksploatacji lasów. Oznacza to, że obok energetyki (25,9% udziału w ogólnej emisji) i przemysłu (19,4%) można sektor leśny uznać za główne źródło powodowanych przez człowieka emisji gazów cieplarnianych.

lAsy wliczone do pochłAniAniA

Dzięki zrównoważonej gospodarce leśnej, powodującej stałe powiększanie zasobów, rośnie ilość zakumulowanego węgla, którą można będzie wykorzystać do rozliczania zobowiązań. O ile w pierwszym okresie roz-liczeniowym ta ilość została ograniczona, to w następnych latach może wzrosnąć, zwłasz-cza że UE poważnie rozważa włączenie lasów (sektora LULUCF) do realizacji unijnej polity-ki klimatycznej.

krAjowy poziom odniesieniA

Mając na uwadze drugi okres rozliczenio-wy, przeprowadzono dyskusję nad nowymi założeniami metodologicznymi rozliczania emisji i pochłaniania w ramach gospodarki

leśnej. Jej efektem była decyzja (2/CMP.6) przyjęta w 2010 r. podczas konferencji stron w Cancún (COP16), która wprowa-dziła obowiązek wyznaczenia tzw. krajowych poziomów odniesienia dla gospodarki le-śnej (forest management reference level, FMRL). Poziom odniesienia jest uśrednioną wartością liczbową, reprezentującą wielkość pochłaniania CO2, jaką planuje się uzyskać dzięki tradycyjnie prowadzonej gospodarce leśnej w poszczególnych latach drugiego okresu rozliczeniowego. Do wyliczenia krajo-wego poziomu odniesienia wykorzystuje się dane charakteryzujące gospodarkę leśną, w tym m.in. takie cechy, jak: wielkość zasobów leśnych (zasobność i powierzchnia lasów), struktura wiekowa drzewostanów, roczny przyrost masy drzewnej na pniu, prognozo-wana wielkość pozyskania drewna itp., przy czym każdy kraj określa poziom odniesienia według własnej metodologii. Rozliczanie emisji i pochłaniania polegać więc będzie na przyrównywaniu corocznego bilansu emisji i pochłaniania do wyznaczonego poziomu odniesienia. Wynikiem końcowym będzie wielkość pochłaniania (lub emisji) z gospo-darki leśnej, jaką kraj osiągnął w danym roku. Jeśli wyliczona dla danego roku rzeczywista wielkość pochłaniania przekroczy wartość poziomu odniesienia, oznaczać to będzie, że prowadzona gospodarka leśna aktywnie przyczynia się do zwiększania pochłaniania węgla. Taka nadwyżka (w granicach przyzna-nego limitu) będzie mogła zostać wykorzysta-

na w ogólnym bilansie węgla i tym samym służyć do wypełnienia krajowych zobowiązań redukcyjnych. Metoda ta została zatwierdzona podczas kon-ferencji stron w grudniu 2011 r. w Durbanie (COP17). Będzie ona obowiązywać w drugim okresie rozliczeniowym, który rozpoczął się z początkiem 2013 roku. W przyjętej tam de-cyzji nałożono na państwa strony protokołu obowiązek rozliczania emisji i pochłaniania z gospodarki leśnej (w obecnym okresie rozliczeniowym takiego obowiązku nie było). Innym ważnym rozstrzygnięciem jest możli-wość uwzględnienia węgla zakumulowanego w produktach drzewnych (harvested wood products, hWP). Oznacza to, że

część drewna pozyska-nego w ramach użyt-kowania lasu nadal jest traktowana jako maga-zyn węgla, w którym dłu-gość okresu związania węgla zależy od rodzaju produktu drzewnego. Dla rozliczeń ilości w ten sposób zakumulowane-go węgla pogrupowa-no produkty drzewne w trzech kategoriach, wskazując dla każdej średni okres ich trwało-ści: papier - 2 lata, płyty i panele drzewne - 25 lat, drewno tartaczne - 35 lat.

E K O L O G I A L E Ś N I C T W O

Wyliczając wielkość pochłaniania uzyskanego dzięki gospodar-ce leśnej, państwa będą więc mieć możliwość późniejszego (przesuniętego w czasie) rozliczania emisji związanych z uwal-nianiem węgla z produktów drzewnych. Trzecim istotnym rozstrzygnięciem konferencji w Durbanie jest decyzja, aby z bilansu emisji i pochłaniania z gospodarki leśnej wyłączyć emisje spowodowane przez katastrofy naturalne, np. pożary czy wiatrołomy. Kierowano się przekonaniem, że tego rodzaju zjawiska katastrofalne są nieprzewidywalne, w związku z czym powinny być traktowane odrębnie i wyłączone z pro-gnoz i kalkulacji bilansu emisji i pochłaniania.

poziom odniesieniA dlA gospodArki leŚnej w polsce

Na mocy decyzji przyjętej w Cancún (2/CMP.6) Polska w 2011 r. przygotowała i przekazała do Sekretariatu Konwencji Klimatycznej raport, w którym zaprezentowano poziom odnie-sienia dla gospodarki leśnej na lata 2013-2020. Wyliczona wartość to -27 133 tys. ton CO2eq/rok, gdzie znak „-” ozna-cza pochłanianie. Zgodnie z tą decyzją, przedkładane przez poszczególne kraje wyliczenia były przedmiotem oceny doko-nywanej przez specjalnie w tym celu powołane w Sekretariacie Konwencji międzynarodowe zespoły ekspertów. Po przeprowa-dzonej ocenie polski raport został oficjalnie zaakceptowany we wrześniu 2011 r. W porównaniu z dotychczasowym trendem pochłaniania z terenów leśnych wyliczony poziom odniesienia stwarza szanse zachowania znaczącej nadwyżki pochłaniania. Warto zauważyć, że w przyjętym poziomie odniesienia wliczona została wielkość akumulacji węgla zawartego w produktach drzewnych (hWP) łącznie w wysokości 4 383 tys. ton CO2eq/rok. Z przedłożonego raportu wynika ponadto, że do wyliczeń przyjęto średnią wartość przyrostu biomasy drzewnej w wyso-kości 7,16 m3/ha oraz założono stopniowo rosnącą wielkość pozyskania drewna z lasów: o ile w 2009 r. pozyskano łącznie 34 629 tys. m3 drewna, to według prognoz, w roku 2020 wielkość ta wyniesie 42 570 tys. m3. Pomimo planowanego wzrostu pozyskania drewna w najbliższych latach, przyjęty poziom odniesienia pozwoli nadal utrzymać nadwyżkę pochła-niania bez ryzyka wykazywania dodatniego bilansu emisyjnego z gospodarki leśnej.

publikacja jest syntezą obszernego referatu prezentowanego

w Studiach Biura Analiz Sejmowych Nr 1(29) 2012, s. 55–84.

średnie pozyskanie drewna 2005-09 [w tys. m3]

średnia kumulacja przez produkty drzewne w latach 2005-2009 [w tys. ton C]

spodziewana wielkość pozyskania [ w tys. m3]

zmiana w stosunku do średniego historycznego pozyskania [ w%]

spodziewana kumulacja przez produkty drzewne [w tys. ton C]

Tabela. Szacowany wzrost kumulacji węgla w produktach drzewnych w Polsce. Źródło: www.unfccc.intMinistrestwo środowiska ogłasza

powstAje nArodowy progrAm leŚny

Przyszłość lasów i utworzenie Narodowego Programu Leśnego to temat międzynarodowej konferencji „Kierunki rozwoju polskich lasów w kontekście rozwoju lasów euro-pejskich” w Ministerstwie Środowiska. Obradom przewod-niczył Janusz Zaleski, podsekretarz stanu w MŚ, Główny Konserwator Przyrody.

Minister Janusz Zaleski witając przybyłych gości powiedział, że intencją tego spotkania jest zapoczątkowanie procesu tworzenia Narodowego Programu Leśnego w Polsce.

- ChCIałByM aBy W TWORZENIU NaRODOWEgO PROgRaMU LEśNEgO aKTyWNIE UCZESTNICZyły WSZySTKIE STRONy ZWIąZaNE I ZaINTERESOWaNE LEśNICTWEM CZyLI PRZEMySł, ORgaNIZaCJE POZa-RZąDOWE, LOKaLNE SPOłECZNOśCI I INNE gREMIa - POWIEDZIał MINISTER ZaLESKI.

Jedną z podstawowych zasad tworzenia Narodowych Programów Leśnych, zgodnie ustaleniami procesu Forest Europe (dawniej Ministerialnego Procesu Ochrony Lasów w Europie), w którym Polska aktywnie uczestniczy, jest szeroki dialog społeczny. Fundamentem Narodowego Programu Leśnego ma być całościowe podejście do zagadnień leśnych oraz utworzenie go jako procesu – programu kro-czącego, który będzie mógł sprostać wyzwaniom stawianym sektorowi leśno-drzewnemu zarówno w roku 2030 jak i w roku 2070. -Trudność a zarazem piękno tworzenia Narodowego Planu Leśnego po-lega na tym, że jego zadaniem jest połączenie, czasami ze sobą sprzecz-nych, interesów wielu stron – podkreślił Janusz Zaleski.Konferencja została podzielona na cztery sesje. Pierwsza sesja „Stan lasów w Europie i Polsce” poświęcona była określeniu naszych zasobów i przedstawieniu ich na tle zasobów leśnych Europy. Wystąpienia podczas drugiej sesji „Perspektywy rozwoju sektora leśnego w Europie do 2030 roku na podstawie publikacji Europejskiej Komisji gospodarczej ONZ/Organizacji ds. Wyżywienia i Rolnictwa ONZ (UNECE/FaO)” poświęco-ne były możliwym kierunkom rozwoju lasów i leśnictwa na naszym kon-tynencie i w naszym kraju. Na kolejnej sesji „Narodowe Programy Leśne w wybranych krajach Unii Europejskiej” nasi goście z austrii i Finlandii przedstawili swoje programy leśne oraz zostały przedstawione założe-nia, które powinny być zawarte przy tworzeniu Narodowego Programu Leśnego w Polsce. Ostatnia sesja „Zielona gospodarka” poświęcona była wyzwaniom jakie stawia zielona gospodarka i polityka klimatyczna Unii Europejskiej przed polskim leśnictwem i sektorem leśno-drzewnym.

>>

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 32: Przemysl drzewny nr 1 2013

62 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 63

granicą, do której można rozciągnąć wiek ręb-ności, jest wiek dojrzałości naturalnej, to znaczy do momentu, kiedy w drzewostanach nasila się proces naturalnego zamierania drzew. Nie chciał-bym precyzować, czy to ma być 120 czy 150 lat, ale najcenniejsze, stabilne drzewostany można mieć w wieku i 140, i 150, i 180 lat, co nie znaczy wcale, że zmienią się możliwości użytkowania tego lasu.

„Podwyższyć

„wiek emerytalny” drzewostanów

dr MAŁGORZATA WNOROWSKAROZMAWIAŁA:

tomAsz borecki

prof. dr hab., w latach 2002 - 2008 rektor SGGW, od wrze-śnia 2010 roku doradca spo-łeczny prezydenta Bronisława Komorowskiego do spraw leśnictwa. Pracuje naukowo w Katedrze Urządzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Leśnic-twa Wydziału Leśnego SGGW.

W Polsce definicja zrównoważonego rozwoju wy-daje się być niewłaściwie rozumiana. Zwłaszcza w kręgach związanych z ekologią próbuje się zrównoważonym rozwojem uzasadniać, że to przy-roda powinna panować nad człowiekiem a nie odwrotnie.

TOMaSZ BORECKI: gdybym miał o tym mówić w oparciu o aktu-alne źródła, to odwołałbym się do Encykliki Benedykta XVI Caritas in Veritate. Mianowicie, jeżeli społeczeństwa mają się rozwijać a jednocześnie ludzie chcą żyć lepiej, muszą z tej przyrody czerpać umiejętnie, żeby jej nie uszczuplić. Benedykt XVI w Encyklice szcze-gólnie podkreślił, że traktowanie przyrody jako nietykalnego tabu lub jej niszczenie, z punktu widzenia filozofii Kościoła jest takim samym grzechem. Uważam, że jeżeli mamy lasy dobrze zagospodarowane, a takie mamy, to z tych lasów powinniśmy brać wszystko, czego człowiek potrzebuje. Lasy mają dostarczać drewna, chronić wodę, powietrze, glebę i dawać nam możliwość wypoczywania. Lasy także mają izolować osiedla ludzkie od hałasu i kurzu, ale mają być również rezerwuarem bioróżnorodności. Trzeba tak umiejętnie z nich korzy-stać, żeby ich nie zubożyć.

Czy sposobem na „nie robienie lasom krzywdy” jest ciągłe poszerzanie obszarów ochronnych, tworzenie parawanu między cywilizacją a przyrodą poprzez tabliczki „rezerwat”, „park narodowy”?

TOMaSZ BORECKI: Wydaje mi się, że podstawowym błędem jest podchodzenie do przyrody w taki sposób, żeby wyłączyć jak najwięk-sze obszary spod działalności człowieka. To nie jest dobra droga. Przyrodę należy chronić dla człowieka, a nie przed człowiekiem. Lasy i cała przyroda w krajach europejskich jest zmieniona przez człowieka przez tysiące lat rozwoju cywilizacji na tym kontynencie. gdybyśmy popatrzyli wstecz na XIX wiek, to stan lasów w Europie był zatrwa-żający. To, co obecnie mamy, jest efektem przemyślanej działalności człowieka. Człowiek ma tą przyrodą zarządzać, wspomagać ją, żeby ją zachować, ale jednocześnie z tej przyrody człowiek musi korzystać.

Lasy powinny zaspokajać zapotrzebowanie na oczekiwane przez czło-wieka funkcje. Możemy korzystać z drewna i to nie jest niczym złym, jeśli nie uszczuplamy zasobów drzewnych. Jest to jedyna racjonalna droga.

Ale kto ma ustalać, ile tego drewna powinno być pozyskane, żeby to było racjonalne i zrównowa-żone? Kto ma wziąć na siebie taką odpowiedzial-ność?

TOMaSZ BORECKI: Decyzja w tej sprawie jest bardzo złożona. Nie wynika ona tylko z zapotrzebowania gospodarki narodowej na drewno (przemysł drzewny, potrzeby społeczeństwa), ale także ma ona wpływ na stan zasobów i możliwość pełnienia przez lasy oczekiwanych spo-łecznie funkcji. Obecnie nauki leśne są na takim poziomie, że przy określonych warunkach zakładających trwałość gospodarstwa leśne-go, tzn. trwałość pełnienia funkcji przez lasy, wyspecjalizowane służby urządzeniowe są w stanie określić, ile drewna można pozyskać bez uszczuplenia zasobów.

Leśnik w bardzo prosty sposób odpowie - mniej niż przyrasta.

TOMaSZ BORECKI: Taka odpowiedź byłaby niewłaściwa. Mogłoby to dotyczyć użytkowania przedrębnego (cięć pielęgnacyjnych - przy. red.). W użytkowaniu rębnym - pobraniu plonu - relacja ta może być bardzo różna i zależy od struktury wiekowej, stanu zasobów i sposobu zagospodarowania. Należy zaproponować nową strategię rozwoju zasobów.

To byłyby zmiany rewolucyjne czy ewolucyjne?

TOMaSZ BORECKI: Rewolucyjne w sposobie myślenia, ale ewolu-cyjne jeśli chodzi o kwestie urządzania lasu. Trzeba zaproponować taką strategię użytkowania lasu, która zapewni względną równo-mierność użytkowania w długim okresie i pozwoli na poprawę stanu

>>

L E Ś N I C T W O L E Ś N I C T W O

fot. SGGW

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 33: Przemysl drzewny nr 1 2013

64 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 65

zasobów. Nasz zespół (Zakład Urządzania Lasu - przyp. red.) pracuje nad strategią rozwoju zasobów drzewnych uwzględniającą obecne realia, strukturę gatunkowo-wiekową, stan zasobów i równomierność pokrycia zapotrzebowania na surowiec drzewny w dłuższych horyzon-tach czasowych. W konsekwencji przewiduje się potrzebę ingerencji w drzewostanach młodszych, ale również możliwości użytkowania w późniejszym wieku.

...czyli podwyższyć „wiek emerytalny” drzewosta-nów? Do jakiej granicy?

TOMaSZ BORECKI: Wydaje mi się, że granicą, do której można rozciągnąć wiek rębności jest wiek dojrzałości naturalnej, to znaczy do momentu, kiedy w drzewostanach nasila się proces naturalnego zamierania drzew. Nie chciałbym precyzować, czy to ma być 120 czy 150 lat, ale najcenniejsze, stabilne drzewostany można mieć w wieku i 140, i 150, i 180 lat, co nie znaczy wcale, że zmienią się możliwości użytkowania tego lasu.

Jeżeli wydłuży się strukturę wiekową, to uciszy się głosy mówiące o tym, że mamy za dużo drzewo-stanów przeszłorębnych, które nie chłoną już tak CO2, zabierają miejsce młodym lasom, są podatne na choroby. Takie głosy padały nawet z mównicy sejmowej.

TOMaSZ BORECKI: Jako leśnik nieraz bardzo się dziwię określeniu „przeszłorębny” w negatywnym ujęciu. To nie jest nic złego, przy zało-żeniu, że nie pogarsza się jakości surowca, a w takich drzewostanach wzrasta bioróżnorodność i tym samym walory rekreacyjne i ochronne. Ustalenie przez gospodarkę kolei rębu, kategorii rębności, nie wy-nikało z dogłębnych badań, ale z zapotrzebowania rynku na różne sortymenty. Myślę, że kolej rębu pozostanie ważnym, ale nie jedynym regulatorem ładu czasowego.

Na ile współczesne leśnictwo lub leśnictwo przy-szłości jest w stanie odpowiadać na potrzeby rynku? Na ile może dopasowywać się do potrzeb przemysłu drzewnego, tworząc np. nowe gatunki drewna korzystając z modyfikacji genetycznych na wzór rolnictwa?

TOMaSZ BORECKI: Uważam, że w leśnictwie nie ma możliwości szybkiej zmiany technologii, która zwiększyłaby wydajność. Trudno też zrównywać rolnictwo z leśnictwem dlatego, że bezwładność lasu jest potężna i nie ma możliwości wyselekcjonowania np. sosny, która będzie przyrastała czterokrotnie szybciej od tej, która jest obecnie. O ile inżynieria genetyczna w medycynie, w technologiach żywności odgrywa znaczącą rolę, to wydaje mi się, że w układzie lasu, ekosys-temu, który jest czymś bardzo skomplikowanym i utrwalonym przez

wieki, rola ta jest nieporównywalnie mała.

Minęło już naście lat od kiedy mamy obszary Natura 2000. Wśród leśników zdania były podzie-lone czy rzeczywiście to jest dobrze dla naszych lasów, czy to ogranicza kompetencje naszych le-śników, ogranicza możliwości pozyskania drewna i na ile w konsekwencji ogranicza możliwość reali-zacji zasady zrównoważonego rozwoju. Jak Pan to ocenia?

TOMaSZ BORECKI: Bardzo pozytywnie oceniam ideę Natury 2000 jako ideę jednolitego działania w całej Europie. Filozofia zachowania siedlisk, jak również druga rezolucja dotycząca ptaków są potrzebne. Wydaje mi się jednak, że popełniliśmy parę błędów przy wdrażaniu obszarów Natura 2000. Niepotrzebnie zrobiliśmy w tym samym miej-scu dwóch gospodarzy. Są lasy i jest ochrona środowiska. To tworzy sytuacje konfliktowe. Nie uważam, żeby to było właściwe. Wydaje mi się też, że sposób działania w tej przestrzeni przyrodniczej powinien określać jeden dokument. Jako leśnik nauczyłem się, że takim doku-mentem jest operat urządzania lasu i w tym dokumencie powinno być wszystko zawarte. Niestety, na wdrożenie Natury 2000 patrzę czasem z niepokojem. W moim rozumieniu, powierzchnia tzw. użytków ekologicznych, bę-dąca następstwem działalności np. bobrów, powinna być również zlimitowana. Nie można dopuszczać do sytuacji, że bobry podtapiają znaczące obszary leśne, wyłączając je z produkcji, a podtopienia te zagrażają przechodzącym przez te tereny drogom. W całej przestrzeni przyrodniczej obowiązywać powinna filozofia zrównoważonego rozwo-ju. Kto zapłaci w przyszłości miliony złotych za naprawę zalewanych dróg? My. Dlatego odpowiedzialni za ochronę przyrody, szczególnie dzisiaj, jeśli chcą mówić i decydować o ochronie przyrody, muszą czuć wielką odpowiedzialność za kraj, za rozwój regionu i lokalnego społeczeństwa.

Kilka ostatnich lat ostrzegano nas przed ograni-czeniem pozyskania drewna wynikającym m.in. z ograniczeń obszarów Natura 2000. Dziś z kolei mówi się z wielkim optymizmem o możliwości wzrostu pozyskania drewna w perspektywie kolej-nych lat.

TOMaSZ BORECKI: Uwzględniając obecną strukturę wiekową drzewostanów w perspektywie 40-50 lat będziemy mieli możliwość użytkowania większej ilości drewna w Polsce.

Ale na ile to pozyskanie będzie odpowiadało potrzebom sortymentowym? Mówi się, że będzie brakowało np. drewna średniowymiarowego, że będziemy mieli problem technologiczny z przero-bieniem drewna przeszłorębnego.

Popełniliśmy parę błędów przy wdra-żaniu obszarów Natura 2000. Niepo-trzebnie zrobiliśmy w tym samym miej-scu dwóch gospodarzy: są lasy i jest ochrona środowiska. To tworzy sy-tuacje konfliktowe. Nie uważam, żeby to było właściwe.

„TOMaSZ BORECKI: Sortymenty przestały już odgrywać taką rolę, jak kiedyś. Dzisiaj pojawiają się nowe technologie, które umożliwiają wykorzystanie zarówno drewna cienkiego, jak i grubego. To nie jest dla nowoczesnego zakładu problem.

Czyli lepiej, żeby technologie dopasowały się do lasu a nie las do technologii?

TOMaSZ BORECKI: Bezwzględnie tak, i nie ma innego wyjścia.

Gorącym tematem jest obecnie ustawa o lasach i kwestia tego, czy powinna być nowelizowania czy pisania od początku. Po której Pan jest stronie?

TOMaSZ BORECKI: My Polacy jesteśmy społeczeństwem, w któ-rym mamy stale wiele niepewności i obaw. To nie dotyczy tylko lasu. Ciągle mówimy, że jesteśmy my i są oni. Najwyższa pora, żebyśmy zaczęli mówić, że jesteśmy my. W mojej filozofii patrzenia na las nie ma możliwości sprywatyzowania lasów.

Dlaczego wspomniał Pan o akurat prywatyzacji?

TOMaSZ BORECKI: Tego się obawiają ci, którzy mówią: nie zmie-niajmy ustawy, tylko dalej poprawiajmy tą sprzed 20 lat.

Jeżeli tę ustawę napiszą na nowo ludzie niekompe-tentni, a jest takie niebezpieczeństwo.

TOMaSZ BORECKI: Widzi Pani, też się Pani obawia. Nie wolno do takiego stanu dopuszczać w społeczeństwie. Uważam, że niektóre zapisy z ustawy z 1991 roku powinny być uzupełnione.

Jakie są najpilniejsze zmiany, jeśli chodzi o ustawę o lasach?

TOMaSZ BORECKI: Lasy są państwowe i musi być nadzór nad tymi lasami. Konieczne jest uspołecznienie tego nadzoru i akceptowanie strategicznych decyzji podejmowanych w Lasach Państwowych.

Dzisiaj jest to minister środowiska, czy to za mało?

TOMaSZ BORECKI: Nadzór ministra ma zupełnie inny charakter. Chodzi mi nie o radę nadzorczą, ale o społeczne ciało, które by określiło, w jaki sposób kształtować politykę lasów i wspomóc w tej kwestii dyrektora generalnego. Sprawą, która jest niezmiernie ważna i delikatna, to są podatki. Uważam, że leśnictwo powinno również przy pozytywnym bilansie zasilać budżet kraju.

A kto miałby wejść w skład tego organu, kto powo-ływać członków? Czy nie będzie zagrożenia naci-skami politycznymi ze strony różnych wpływowych grup?

TOMaSZ BORECKI: Osoby powołane do tej rady powinny mieć świadomość wielkiej odpowiedzialności za swoje decyzje. Bałbym się upolitycznienia takiej rady. W radzie powinni zasiadać fachow-cy. Obecnie zarządzenie lasami jest bardzo trudne. Trzeba pogodzić wiele sprzecznych interesów. W ustawie korekty wymaga też m.in. użytkowanie, a zwłaszcza zapis dotyczący sposobu rozliczania etatu całkowitego.

Jest Pan doradcą prezydenta w sprawach leśnic-twa. Zresztą sam prezydent jest też osobą, która zawsze angażowała się w sprawy leśne...

TOMaSZ BORECKI: Tak. Pan Prezydent jest żywo zainteresowany leśnictwem. Podkreśla też często, że lasy to dobro o charakterze publicznym.

Dziękuję za rozmowę.

L E Ś N I C T W O L E Ś N I C T W O

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 34: Przemysl drzewny nr 1 2013

66 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 67

Brak jest systemowego pozyskiwania i udostępniania danych do prowadzenia Banku Danych o Lasach. Problem ten - niezwykle ważny z punktu widzenia wiarygodności aktualności otrzymy-wanych danych - zamierza się rozwiązać przy planowanej zmia-nie ustawy o lasach. Zgodnie z projektem założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz niektórych innych ustaw, na starostów sprawujących nadzór nad gospodarką leśną w la-sach niestanowiących własności Skarbu Państwa, dyrektorów parków narodowych, Agencję Nieruchomości Rolnych i inne podmioty władające lasami ma zostać nałożony obowiązek dostarczania danych do Banku Danych o Lasach. Ustawa ta ma również zawierać delegację dla ministra właściwego do spraw środowiska do określenia w drodze rozporządzenia sposobu, zakresu i formy prowadzenia Banku Danych o Lasach.

TEKST: Janusz Zaleski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska

Rola Banku Danych o Lasach w polityce leśnej państwa

wymaga stałego monitoringu stanu lasów

wszystkich form własności oraz prognozowa-

nia zachodzących zmian.

bogAtsi o wiedzęWystarczy przypomnieć sobie sytuację sprzed

zaledwie siedmiu lat, kiedy to startowaliśmy z

wielkoobszarową inwentaryzacją stanu lasów

(WISL). Intuicyjnie czuliśmy, że polskie lasy

- bez szkody dla zachowania swoich funkcji

i trwałości - mogą być źródłem większej

ilości drewna, natomiast nie mieliśmy ku

temu wystarczająco pewnych danych, nie

mieliśmy prognoz, które by to potwierdzały.

Posługiwaliśmy się często stwierdzeniem, że

intensywność użytkowania przyrostu – odpo-

wiednia w polskich warunkach – jest zbliżona

do średniej europejskiej.

Dzisiaj jesteśmy o wiele bogatsi w wiedzę

dotyczącą naszych zasobów. Według kolejno

przeprowadzanych inwentaryzacji zasoby te

ciągle wzrastały. Po opublikowaniu pierw-

szych wyników WISL, po pięciu latach prac

okazało się, że są one nieco wyższe w lasach

państwowych oraz zdecydowanie wyższe

w lasach prywatnych, co daje podstawę także

do wzrostu możliwości wykorzystania krajo-

wych zasobów leśnych.

Z drugiej strony pojawiły się bazujące na tych

danych prognozy dalszego kształtowania się

struktury wieku drzewostanów, które dają

nam jednoznaczną wskazówkę, że nadal

można zwiększać użytkowanie zasobów le-

śnych.

To są właśnie dane pozwalające na kształto-

wanie polityki leśnej państwa, która by zmie-

rzała do pełniejszego zaspokajania oczekiwań

społecznych przy jednoczesnym zachowaniu

trwałości lasów i ciągłości użytkowania.

Dlatego też Bank Danych o Lasach jest

niezbędny i konieczny dla wszystkich, którzy

będą teraz i w przyszłości kreować politykę

leśną państwa.

nie tylko lAsy pAŃstwoweBank Danych o Lasach powinien oferować

niezbędny, szeroki zakres danych. Obecnie

mamy bardzo dobrze opracowane dane o za-

sobach leśnych w lasach państwowych, nato-

miast istnieje bardzo duży niedostatek wiedzy

o lasach prywatnych. Tymczasem lasy pry-

watne są równie ważne jak lasy państwowe

dla kształtowania polityki, dla bezpieczeństwa

ekologicznego, dla gospodarki leśnej.

Podstawowym źródłem informacji są uprosz-

czone plany urządzenia lasu (PUL) sporzą-

dzane dla lasów prywatnych. Powinniśmy

również dopracować się pewnego standardu,

uregulować sposób zbierania, prezentowania

oraz przekazywania tych informacji. Należy

zwiększyć tempo prac związanych ze zlece-niem przez starostów uproszczonych PUL dla lasów prywatnych. Rozwiązanie tego pro-blemu wiąże się w szczególnosci z potrzebą dalszego doskonalenia rozwiązań prawnych m.in. w kierunku zapewniania środków finan-sowych do cyklicznego i jednolitego wykony-wania uproszczonych PUL, w tym również ze środków pozabudżetowych. Dziś mamy około 40% lasów prywatnych w ogóle nie objętych tymi planami. Pozostaje zatem kwestia wypracowana mechanizmów finansowania i motywowania do sporządzania uproszczonych planów urządzenia lasów i ko-nieczność ich standaryzacji. Taka pilotażowa próba standaryzacji uproszczonych planów urządzenia lasu prowadzona jest obecnie na terenie województwa mazowieckiego.

bAzA wiedzy o nieruchomoŚciAchObecnie główny geodeta Kraju pracuje nad utworzeniem jednolitego systemu informacji o nieruchomościach, który obejmowałby całą Polskę. Do tego systemu powinny tra-fić również dane z Banku Danych o Lasach stanowiące ważne źródło informacji ogólno-krajowego systemu informacji o nieruchomo-ściach. Jeżeli wysiłki głównego Urzędu geodezji i Kartografii oraz Lasów Państwowych – usta-

Polityka leśna, tak jak każda inna polityka

musi być mocno osadzona w rzeczywistości,

musi wychodzić z pewnych założeń i formu-

łować cele, które są realne do osiągnięcia.

Polityka jest sztuką osiągania rzeczy możli-

wych. Tak jak prowadząc politykę zagraniczną

musimy wiedzieć, jaka była historia wzajem-

nych relacji, jakie są perspektywy gospodar-

cze, jaka jest polityka innych państw, jakie są

perspektywy demograficzne i uwarunkowania

kulturowe, tak samo prowadząc politykę

leśną musimy wiedzieć, jakim potencjałem

dysponujemy, jakie są kierunki rozwoju zaso-

bów leśnych, jakie są oczekiwania społeczne

i potrzeby gospodarcze i jak to wszystko sko-

ordynować, aby osiągnąć ten nadrzędny cel

polityki leśnej państwa, jakim jest zachowanie

trwałości lasów, ich ochrona oraz utrzymanie

ich roli w kształtowaniu środowiska.

Bez tej wiedzy, płynącej z najrozmaitszych

opracowań, baz danych, ekspertyz, kreowa-

nie i realizacja polityki leśnej państwa byłyby

niemożliwe, a obowiązkiem ministra środo-

wiska jest zarówno opracowanie tej polityki,

jak i jej wdrożenie. Dokonuje się to poprzez

kształtowanie warunków do realizacji wszyst-

kich funkcji lasów, w szczególności otoczenia

prawnego i organizacyjnego, a także stałego

nadzoru nad stanem lasów i gospodarką

leśną. Wdrożenie i prowadzenie tej polityki

Bank Danych o Lasach jest n i e z b ę d n y i konieczny dla w s z y s t k i c h , którzy będą teraz i w przy-szłości kre-ować politykę leśną państwa.

wowo zobowiązanych do prowadzenia Banku Danych o Lasach – połączy się, będzie to do-skonały sposób na stworzenie kompletnego systemu informacji o nieruchomościach.Zatem Bank Danych o Lasach będzie z jednej strony źródłem dla kreowania polityki leśnej oraz dla monitorowania i wdrażania tej polityki, a z drugiej strony będzie również ważnym źró-dłem informacji dla innych systemów ogólno-krajowych, w tym także o nieruchomościach.

obowiązek przekAzywAniA dAnychTo, co jest konieczne jeszcze do zrobienia, to przede wszystkim nałożenie poprzez od-powiednie zapisy w regulacjach prawnych ustawowego obowiązku, aby instytucje, które są istotne dla prowadzenia i przekazywania danych o lasach, w tym również te, które prowadzą nadzór nad lasami niestanowiący-mi własności Skarbu Państwa, należycie to zadanie wykonywały. W zmienianej ustawie o lasach chcemy zawrzeć m.in. delegację dla ministra środowiska do wydania rozporządze-nia, które będzie mówiło o formie, sposobie i rodzaju informacji gromadzonych przez Bank Danych o Lasach. Należy określić, jakie dane powinny być zbierane, kto to powinien robić, określić sposób oraz nałożyć obowiązek udo-stępniania tych danych, czyli listę adresatów czy możliwych użytkowników Banku Danych o Lasach. Powinny być także ustalone pewne rygory, pewne ramy, poza które bank danych nie powinien wychodzić, dlatego że zbierane dane powinny być danymi niezbędnymi.Podsumowując, w kontekście powyższych zadań bardzo ważna jest kontynuacja wielko-obszarowej inwentaryzacji stanu lasów, usta-lenie strategii dla Banku Danych o Lasach, w tym sposobu zbierania danych i ich zakre-su. Bardzo istotne jest także umocowanie planu urządzenia lasu w nowelizowanej usta-wie o lasach, by wyjaśnić wątpliwości między statusem planu urządzenia lasu a planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000. Są to bardzo ważne zagadnienia, które w najbliższej przyszłości podejmiemy w dyskusji nad zapi-sami nowelizacji ustawy o lasach.

P O L I T Y K A L E Ś N A P O L I T Y K A L E Ś N A

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 35: Przemysl drzewny nr 1 2013

68 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 69

Cele Banku Danych o Lasach

• gromadzenie, systematyczne uzupełnianie, aktualizacja i przechowywanie danych o lasach wszystkich form własności,

• opracowywanie i przetwarzanie danych umożliwiające ich interpretację,

• umożliwienie prowadzenia analiz oraz prognozowania rozwoju zasobów leśnych oraz możliwości użytkowania głównego,

• prezentacja, rozpowszechnianie i udostępnianie informacji o lasach oraz wspieranie badań naukowych,

• propagowanie standardów zbierania i przetwarzania danych o zasobach leśnych i przyrodniczych.

Bank Danych o Lasach będzie bardzo istotnym narzędziem progno-stycznym dla przedsiębiorstw drzewnych. Dzięki niemu będzie można szacować wielkość zasobów drzewnych w dowolnym układzie przestrzennym. To bardzo ważna informacja szczególnie przy lokalizacji nowych inwestycji, ale także przy planowaniu wzrostu wydajności istniejących już zakładów.

Określenie sposobu i zakresu udostępniania da-nych leży w gestii Lasów Państwowych. Jednak z założenia Bank Danych o Lasach będzie na-rzędziem dostępnym w określonym zakresie dla wszystkich poprzez bezpłatny portal interneto-wy .

Dr inż. Janusz Dawidziuk, dyrektor Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej

Od 2010 r., kiedy to Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej podpisało umowę z Lasami Państwowymi, trwały prace pilotażowe nad budową banku danych o zasobach leśnych i stanie lasów (Banku Danych o Lasach).

Celem projektu było zbudowanie systemu prze-chowującego i udostęp-niającego dane o lasach wszystkich form własności dla lasów obszaru woje-wództw: małopolskiego, mazowieckiego i podkar-packiego, a w zakresie danych urządzeniowych dla PGL Lasy Państwowe – -dla całego kraju.

Efekty dotychczasowych prac zaprezentowano podczas konferencji w Sękocinie Starym 14 li-stopada 2012 r. Jest to profesjonalny system elek-tronicznej wymiany infor-macji, którego dane – po zakończeniu realizacji projektu – będą udostęp-niane poprzez portal internetowy jako usługi typu OGC (Open Geospatial Consortium) oraz na indywidualne potrzeby konkretnych użytkowni-ków. Portal internetowy składać się będzie z serwisu metadanych, map interak-tywnych, kreatora zesta-wień różnych danych oraz części opisowej.

Nie ma wątpliwości, że projekt ten jest milowym krokiem w kierunku no-woczesnego zarządzania obszarami leśnymi. Jego finalizacja (czyli objęcie poza dotychczasowym terenem pilotażowych województw obszaru całej Polski) i konieczność cią-głej aktualizacji wymagają jednak aktywizacji wielu podmiotów, w tym również politycznych, przygotowu-jących nowelizację ustawy o lasach.

„BIURO URZĄDZANIA LASU I GEODEZJI LEŚNEJ

Sękocin Stary, ul. Leśników 21, 05-090 Raszyntel. 22 825 34 23, faks 22 825 83 [email protected]

BULIGL - 50 lat w służbie polskich lasów

ADVERTORIALP O L I T Y K A L E Ś N A P O L I T Y K A L E Ś N Adr Inż. STANISŁAW GORCZYCAWICEPRZEWODNICZĄCY SENACKIEJ KOMISJI ŚRODOWISKA

XXXX

„Przemysł oparty na przerobie surowca drzewnego

jest jedną z najważniejszych gałęzi polskiej gospo-

darki. świadczą o tym dane makroekonomiczne,

w tym sukcesy eksportowe, jak i fakt, że wśród

15 wytypowanych przez Ministerstw gospodarki

branż mających promować polską gospodarkę

narodową znalazły się aż 4, które wykorzystują do

produkcji drewno: meblarstwo, stolarka okienna

i drzwiowa, produkcja jachtów i łodzi rekreacyj-

nych, budownictwo. Przedsiębiorstwa drzewne,

w których dominują małe i średnie zakłady to

takie, o których niemiecki „der Spiegel” pisał w

czerwcu 2012 r.: „gospodarka [polska] rozwija

się nie tyle dzięki wielkim inwestorom z Zachodu,

co dzięki średnim firmom będącym własnością

założycieli tych przedsiębiorstw i ich rodzin”.

Zakłady przemysłu drzewnego lokalizowane bli-

sko obszarów leśnych, są jednocześnie jednym

z najważniejszych pracodawców na obszarach

wiejskich, czyli tam, gdzie o zatrudnienie w innych

gałęziach przemysłu jest bardzo trudno.

Udział polskiego sektora leśno-drzewnego w

PKB wynosi 1,5-2% i jest wyższy od średniej

Unijnej (1%). Wzrasta także zużycie drewna per

capita na mieszkańca i wynosi w naszym kraju

1,064 m3 , zbliżając się do poziomu europej-

skiego (1,160 m3). Według prognoz ekspertów,

zawartych m.in. w najnowszym raporcie UNECE

na temat perspektyw rozwoju sektora leśno-

-drzewnego zapotrzebowanie na drewno i wy-

roby drzewne ze strony rynku będzie wzrastać.

W ciągu najbliższych 20 lat wzrośnie z 759 do

853 mln m3 i będzie wynikać głównie ze wzrostu

zapotrzebowanie na surowiec ze strony instalacji

spalania i współspalania biomasy.

W Europie wiele mówi się o tym, że aby sprostać

popytowi i jednocześnie nie zachwiać równowagi

w podaży surowca na cele przemysłu przetwór-

czego, leśnictwo będzie zmuszone do sięgnięcia

po niewykorzystane dotąd zasoby tj. biomasa po-

zrębowa. Temu rozwiązaniu już teraz sprzeciwiają

się jednak środowiska ekologów. Ich radykalizm w

ostatnich latach przyczynia się niestety do nasilenia

konfliktów a brak chęci kompromisu do impasu w

rozwiązywaniu ważnych kwestii dotyczących inwe-

stycji i rozwoju.

SEDNO KONFLIKTóW, W KTó-RyCh UDZIał BIORą RaDyKaLNE gRUPy EKOLOgóW, WyNIKaJą NIESTETy CZęSTO Z BRaKU RZE-TELNEJ WIEDZy I BaZOWaNIU Na STEREOTyPOWyM MyśLENIU.

Jednym z takich utrwalanych stereotypów, blo-

kujących dialog i osiągnięciu konsensusu, jest

utożsamianie plantacji z lasem, twierdzenie, że

drzewostany przeszłorębne mają większe znaczenie

w kumulacji CO2 niż młode osobniki itp. Zupełnie

niezrozumiały i nierozpowszechniony w wielu środo-

wiskach, nawet tych, uzurpujących sobie prawo do

wypowiadania się w kwestiach gospodarki leśnej,

w tym m.in. pozyskania drewna, jest fakt, że dwu-

tlenek węgla jest usuwany z atmosfery tak długo,

jak produkt drzewny pozostaje w użyciu a nawet

wówczas, gdy produkt jest ponownie wykorzystane

lub poddany recyklingowi do pozyskania wtórnego

materiału lub w celu odzysku energii. Taką wiedzę

można zdobyć m.in. czytając ekspertyzy Komisji

Europejskiej. Wniosków z takiej deklaracji – burzą-

cej stereotypy o przemyśle drzewnym niszczącym

polskie lasy jest kilka.

Przede wszystkim przemysł drzewny, produkując

wyroby z drewna pozyskanego w lasach, przyczynia

się do redukcji emisji CO2.

Co więcej, przemysł ten tworzy wyroby o bardzo

długim cyklu życia, które mogą podlegać wielo-

krotnemu recyklingowi. Ponadto, podczas pro-

dukcji wyrobów z drewna wykorzystuje się bardzo

często energię wytworzoną na miejscu z opadów

poprodukcyjnych (zrzynów, trocin), bez konieczno-

ści transportowania paliwa na duże odległości. To

jedynie kilka przykładów proekologicznego działania

tego przemysłu.

Ciekawym zobrazowaniem ekologicznego cha-

rakteru wyrobów z drewna tj. materiały tarte i jej

pochodne jest również wykres porównujący emisję

CO2 różnych surowców służących w budownictwie.

Podczas gdy stal czy aluminium emitują nawet

odpowiednio 15 i 25 tysięcy kg CO2/m3, tarcica

wykazuje ujemny wskaźnik, gdyż nie tylko nie emi-

tuje, ale kumuluje CO2.

Osoby nastawione proekologicznie powinny zatem

nie tylko nie blokować rozwoju przemysłu drzew-

nego, inwestycji w budowę nowych zakładów, de-

cyzji o zwiększeniu pozyskania drewna, lecz wręcz

wspierać i promować jak najbardziej powszechne

korzystanie z drewna, aby przyczynić się do realiza-

cji idei zrównoważonego rozwoju, w którym to przy-

roda służy człowiekowi, a człowiek poprzez mądre

gospodarowanie jej zasobami, przyczynia się do jej

zachowania dla przyszłych pokoleń.

To właśnie realizacji takiej idei ma służyć polityka

ochrony środowiska. Dlatego ważne jest by polscy

politycy aktywnie uczestniczyli na różnych szcze-

blach tworzenia prawa, by służyło ono zarówno

przyrodzie jak i ludziom.

Sektor drzewny, pomimo swego proekologicznego charakteru (wytwa-rzania ekologicznych wyrobów o długim cyklu życia, samowystarczal-ności energetycznej, dzięki wykorzystaniu odpadów poprodukcyjnych), największe bariery rozwoju wiąże właśnie z polityką ochrony środowi-ska, tj. ograniczeniem rozwoju infrastruktury oraz pozyskania drewna na obszarach Natura 2000, kwestią redukcji emisji CO2. Rodzi to pytanie o stan i perspektywy realizacji idei zrównoważonego rozwoju w zakresie zachowania równowagi między koniecznością ochrony przyrody i jej zasobów a potrzebami społecznymi i rozwojem ekonomicznym kraju.

Ekorozwój to nie konserwacja przyrody

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 36: Przemysl drzewny nr 1 2013

70 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 71

T E C H N O L O G I E T E C H N O L O G I E

nAzwA firmy: SPRINgER MaSChINENFaBRIK ag

Adres: hans Springer Straße 2, 9360 Friesach, austria www.springer.eu

ofertA: Drewno okrągłe: sortowanie kłód, transport, korowanie Produkcja tarcicy: sortowanie wstępne, sortowa-nie końcowe, pakietowanie

Obróbka: struganie, sortowanie wg klas jakości

Dalsza obróbka: produkcja KVh, BSh, płyt klejonych, rozwiązania systemowe do produkcj wyrobów z drewna litego, rozwiązania dedykowane przemysłowi płyt drewno- pochodnych oraz papierniczemu.

liczbA: około 250 os.prAcowników

udziAł 75%eksportu:

kontAkt: Daniel Rynkiewicz przedstawiciel na rynek polski [email protected] tel. kom. +43 676 88110 619

Firma SPRINgER Maschinenfabrik istnieje od 60 lat i jest obecnie zarządzana przez przedstawicieli trzeciego pokolenia rodziny Springer - braci Timo i gero. Firma jest od początku istnienia nastawiona na innowa-cyjne koncepcje i rozwiązania inwestycyjne, pozwalające na podniesienie wydajności i jakości. - Każdy klient ma inne cele, a jego zakład funkcjonuje w różnych warunkach. Dlatego podstawą naszych działań jest dopracowanie indywidualnych rozwiązań i spełnienie potrzeb konkretnego klienta - wyjaśnia filozofię firmy Timo Springer.

W ostatnich latach austriacka firma zwiększy-ła zatrudnienie do około 250 pracowników, szczególnie w mocno rozwijanych działach związanych z fachową obsługą techniczną. Firma Springer zdaje sobie sprawę, jak istotne jest szybkie i sprawne uruchomienie inwestycji. Dlatego proponowane rozwiąza-nia modułowe są fabrycznie preinstalowane, sprawdzane i poddawane próbnej eksploata-cji przy wymiernym udziale profesjonalnego zespołu pracowników. W rezultacie, czas montażu maszyn i urządzeń w miejscu doce-lowym jest skrócony do minimum i pozwala

Innowacyjne technologie dla przemysłu drzewnego

Austriacki producent techno-logii tartacznych SPRINGER Maschinenfabrik AG wzmocnił zespół sprzedaży i w jeszcze większym stopniu zaangażuje się w rozwój współpracy z klientami w Polsce. Od 60 lat ta rodzinna firma z sukcesem dostarcza maszyny i urządze-nia do transportu surowca dla przedsiębiorstw przemysłu drzewnego, zwiększając jakość i wydajność ich produkcji.

Systemy oferowane przez Springer są preinstalo-

wane w fabryce, co minimalizuje czas instalacji

i uruchomienia inwestycji w miejscu docelowym.

na szybkie i pełne uruchomienie inwestycji i bezkolizyjne rozpoczęcie produkcji.

więcej niż tArtAk

Znana głównie z systemów wsparcia dla placu surowca oraz pierwiastkowego prze-robu drewna firma Springer znacznie roz-szerzyła swoją ofertę także o koncepcje dla dalszego przerobu drewna. Są to zarówno kompleksowe systemy do optymalizacji su-rowca i produkcji płyt klejonych, jak i belek BSh czy KVh. Swoje referencje Springer

ma już także w przemyśle płyt drewnopo-chodnych oraz celulozowo-papierniczym. - Wielkość produkcji nie ma dla nas znacze-nia - podkreśla Timo Springer. - Dostarczamy nasze systemy do przedsiębiorstw różnej wielkości. Ważny jest stan wyjściowy, od którego podążamy przez optymalizację do maksymalnej wydajności. Możemy to osią-gnąć m.in. dzięki ścisłej współpracy z firmą Microtec, dostarczającą systemy skanowania surowca czy systemy detekcji metalu.

Daniel Rynkiewicz jest odpowiedzialny za współpracę

z klientami firmy Springer w Polsce.

Zespół fachowców zarówno na etapie producji w austriackiej fabryce, preinstalacji jak i

docelowego montażu czuwa nad ssprawnym i bezproblemowym uruchomieniem inwestycji.

SPRINGER Maschinenfabrik AG

ADVERTORIAL

>>

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 37: Przemysl drzewny nr 1 2013

72 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 73

wysoki udziAł eksportu

Od sześciu dekad Springer jest partnerem technologicznym przedsiębiorstw drzewnych w wielu krajach, o czym świadczy wysoki udział eksportu w ogólnej sprzedaży firmy wynoszący 75%. głównymi rynkami zbytu dla tych wysoce wy-dajnych technologii tartacznych są Niemcy, Francja, Rosja i Skandynawia. Rozwiązania proponowane przez Springera docenili rów-nież klienci w ameryce Południowej, Korei czy australii. Obecnie trwa uruchamianie inwestycji we Francji, Niemczech, Rosji oraz Brazylii. Wśród tych obszarów działania ważne miejsce odgrywa także Polska.

przyszłoŚć rynku polskiego

- Będziemy nadal zaznaczać obecność na polskim rynku i rozwijać atrakcyjne koncep-cje stanowiące dla naszych potencjalnych klientów alternatywę wobec dotychczaso-wych dostawców - mówi Daniel Rynkiewicz odpowiedzialny w fimie Springer za rynek polski. Daniel Rynkiewicz posiada wieloletnie doświadczenie m.in. w branży produkcji płyt drewnopochodnych, zdobyte także w Polsce. Znając realia tego rynku widzi jednocześnie w nim ogromny potencjał i z nieukrywaną radością rozpoczyna pracę z klientami w Polsce:- Polska to duży kraj, bogaty w zasoby drewna - ocenia Daniel Rynkiewicz. - Polscy

przedsiębiorcy są zainteresowani inwestycja-mi, które charakteryzują się wysoką jakością i pozwalają na zwiększenie wydajności. Możemy stać się partnerem technologicznym dla wielu małych, średnich i dużych tartaków, które chcą maksymalizować wykorzystanie surowca, ale także rozwijać koncepcje dla producentów płyt drewnopochodnych czy papieru, którzy chcą zmniejszyć koszty i postawić na optymalizację procesów pro-dukcyjnych.

Systemy transportu drewna - jak ten we włoskim zakładzie przerobu drewna - są rdzeniem

działalności firmy Springer.

ADVERTORIAL

100 lat temu firma z Biecza nosiła nazwę „Postęp”. Ale prawdziwy postęp w postaci nowych inwestycji i przekształcenia średniego tartaku w spółkę spe-cjalizującą się w produkcji energii z biomasy ma nastąpić w najbliższych latach - zapewnia zarząd spółki Biofactory.

Postęp dopiero nastąpi

BIOFACTORY

W latach 30. ubiegłego wieku pod tą samą lokalizacją powstał tartak prywatny. W 1953 roku został prze-jęty przez państwo i stał się częścią Zakładów Drzewnych Przemysłu Węglowego w Katowicach. Po ko-lejnych przekształceniach w 2001 roku, uregulowaniu roszczeń repry-watyzacyjnych, właścicielem spółki została Agencja Rozwoju Przemysłu SA w Warszawie. We wrześniu 2009 roku wszystkie udziały w spółce zostały nabyte przez krajowe osoby fizyczne. 2 stycznia 2012 roku spółka została przekształcona w spółkę akcyjną.

Biofactory (Biecz, woj. małopolskie) to tartak z blisko 100-letnią historią. Przedsiębiorstwo jest w trakcie gruntownej transformacji, która zakłada stopniowe przechodzenie od produkcji prostych wyro-bów tartacznych do bioenergetyki. W pozyskaniu środków na ten cel pomogła emisja prywatna akcji oraz debiut na rynku NewConnect we wrześniu 2012 r.Spółka pozyskała w ramach oferty prywatnej, po uwzględnieniu kosztów emisji, około 630 tysięcy złotych. środki te pomogą czę-ściowo sfinansować zakup linii suszarniczych do produkcji drewna oraz 2-megawatowej biociepłowni. Całkowita wartość inwestycji to około 3 mln zł. Brakującą kwotę zarząd spółki pozyska z kredytu oraz leasingu.- Kwota kredytu inwestycyjnego to niecałe 2,3 mln zł, z czego ponad 680 tys. będzie spłacone w 2013 roku przyznaną już dotacją unijną - tłumaczy Krzysztof Olbrycht, wiceprezes Biofactory.

Biofactory nie jest dużym tartakiem. Jego zarząd widzi jednak w nim potencjał i kreśli opymistyczne plany na przyszłość. Ich trzonem jest budowa

biociepłowni. Na drodze do sukcesu pojawiają się jednak problemy, nawet tak prozaiczne jak uzyskanie pozwolenia na budowę.

T E C H N O L O G I E R E P O T A Ż

fot.

Bio

fact

ory

DAMIAN PIEKARSKITEKST:

>>

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,

by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 38: Przemysl drzewny nr 1 2013

74 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 75

WHO IS WHO?

Krzysztof Trochim - prezes zarzą-du, absolwent Wydziału Organizacji i Zarządzania Przemysłem Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Posiada długoletnie doświadczenie w kierowaniu przedsiębiorstwami produkcyjnymi. Jest doświadczonym technologiem drewna. Zarządza spółką od 2003 roku.

Krzysztof Olbrycht - wiceprezes za-rządu, absolwent Wydziału Organizacji i Zarządzania Przemysłem Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz studiów podyplomo-wych w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie w zakresie finansów. Ekspert prawa działalności gospodarczej Centrum im. Adama Smith’a. Posiada uprawnienia członka rad nadzorczych spółek Skarbu Państwa. Ma długoletnie doświadczenie w doradztwie podatko-wym i doradztwie strategicznym.

KOSZTy

150 000 zł

koszt debiutu spółki na NewConnect

3 mln zł

koszt realizowanych inwestycji

BIOFACTORY w liczbach

SUROWIEC

15 000 m3 -

przerób drewna w Biofactory80% surowca

pochodzi z LP

EKSPORT

1/4

produkowanych wyrobów trafi na eksport na Słowację, Węgry, do Niemiec, Austrii i Szwecji

Potencjał suszarniczy jest wciąż rozbudowywany, by sprostać

zamówieniom na suche elementy meblowe czy podłogowe.W nowej hali już trwa produkcja głów-

nie tarcicy obrzynanej i nieobrzynanej

oraz fryz.

Konieczne są dalsze inwestycje tech-

nologiczne, które pozwolą m.in. na

produkcję wysokiej jakości elementów

meblowych.

Część kotłowa biociepłowni będzie finansowana poprzez umowę le-asingową, która jest również dotowana przez Unię Europejską.- To dla nas strategiczna inwestycja. W kolejnym etapie rozwoju pla-nujemy rozbudować ją do 7-megawatowej kogeneracyjnej elektrocie-płowni opalanej biomasą, czyli własnymi odpadami poprodukcyjnymi - mówi Krzysztof Olbrycht. - Po zakończeniu drugiego etapu inwesty-cji spółka ma zamiar sprzedawać ciepło i prąd do sieci miejskiej oraz zarabiać na tzw. ekocertyfikatach.

produkcjA drzewnAWłasne odpady - o których mówi wiceprezes - to pozostałości z produkcji drzewnej opartej na własnym tartaku i zakładzie przerobu drewna iglastego i liściastego. W 2011 roku na terenie zakładu po-wstała hala produkcyjna wraz z nową półautomatyczną linią do obrób-ki drewna. Dzięki nim zdolności produkcyjne wzrosły kilkakrotnie. Ich zbyt ułatwiają certyfikaty FSC, ale także CE na drewno konstrukcyjne o przekroju prostokątnym, które są coraz częstszym wymogiem ze strony odbiorców z branży budowlanej.

inwestycjA w suszArnie

Kolejnym krokiem w rozwoju spółki - która dziś produkuje głównie wyroby tartaczne, takie jak tarcica obrzynana i nieobrzynana czy fryzy - jest zwiększanie wartości dodanej wyrobów poprzez ich suszenie. Linie suszarnicze, które są obecnie rozbudowywane, pozwolą Biofactory na wytwarzanie wyrobów z drewna dla branży meblarskiej i budowlanej m.in. lamele podłogowe czy listwy meblowe.- Rozpoczęliśmy już produkcję, wykorzystując na razie istniejącą in-frastrukturę - informuje Krzysztof Trochim, prezes spółki. Jego zda-niem, zapotrzebowanie na wysokiej jakości tarcicę będzie w Polsce rosło.

drewno nie tylko z lpaby jednak móc sprostać wymaganiom rynku pod względem jakości surowca, spółka musi dywersyfikować dostawców. Położenie w po-łudniowo-wschodniej Polsce jest pod tym względem atutem. Obecnie 80% dostaw surowca realizowanych jest przez Lasy Państwowe, ale nawiązano również współpracę z dostawcami z Węgier oraz Słowacji. - Jakość surowca w podkarpackich lasach daje wiele do życzenia - mówi Krzysztof Trochim. - Dlatego musimy posiłkować się także impor-tem z regionów zasobnych w dobrej jakości drewno iglaste i liściaste.ale to nie jedyny powód dywersyfikacji dostawców. Krzysztof Trochim nie jest entuzjastą nowych zasad sprzedaży drewna wprowadzonych w Lasach Państwowych.- aby być konkurencyjnym na rynku, trzeba dziś być elastycznym pod względem profilu produkcji jak i wykorzystywanego surowca. historia zakupów powinna być szacowana wielkością zakupów, ale bez podzia-

łu na sortymenty. W przypadku naszej firmy, gdy zredukowano nam podczas pierwszego etapu rokowań jodłę, nie mogliśmy wyrównać brakującej ilości na przykład dostępnym w okolicy bukiem.

wiArygodni dlA bAnkuProblemy z niestabilnymi, co roku zmienianymi zasadami sprzedaży drewna niestety nie tworzą dobrej aury wobec inwestorów w sekto-rze leśno-drzewnym.Ratingi branży obniżają również zła sytuacja na rynku budowlanym i pogarszające się wyniki sektora meblarskiego. Przez pryzmat tych problemów pojawiają trudności w uzyskaniu pozytywnej oceny in-westora ze strony instytucji finansowych udzielającej kredytów czy leasingu. - Taką wiarygodność na pewno poprawia fakt bycia spółką giełdową - ocenia Krzysztof Trochim. - Debiut na NewConnect nie przyniósł nam dotąd spodziewanych efektów finansowych, ale na pewno stworzył nam pozytywny wizerunek i rozpoznawalność firmy, co uła-twia kontakty z bankami czy starania o uzyskanie dotacji.

Zamiast zwiększania mocy produkcyj-

nych zarząd Biofactory woli inwesto-

wać w dalszą obróbkę: struganie

i suszenie.

R E P O T A Ż R E P O T A Ż

fot.

Bio

fact

ory

fot.

Bio

fact

ory

fot.

Bio

fact

ory

fot.

Bio

fact

ory

w w w . p r z e m y s l d r z e w n y . e u

interesują Cię inwestycje w przemyśle drzewnym?

newsy z branży na bieżąco

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 39: Przemysl drzewny nr 1 2013

76 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 77

Oliwka prawdopodobnie pochodzi z azji Mniejszej (Syria, Palestyna) i z grecji, skąd w staro-żytności wprowadzono ją do uprawy w południowej Europie, a później również w północnej afryce, a także w ameryce środkowej oraz w Indiach i australii (Russel i in. 2008). Istnieją też doniesienia wskazujące na afrykańskie pochodzenie tego gatunku (Mabberley 2006).Olea europaea L. to zimozielone drzewa o naprzeciwległych skórzastych liściach. Drzewa oliw-ne osiągają wysokość tylko do ok. 8 – 10 m dożywając sędziwego wieku. Znane są okazy li-czące ponad 2000 lat. Pień i gałązki młodych drzew są gładkie, szarozielone, starsze natomiast mają pobrużdżoną korę. Stare pnie są nieregularne, często składające się z kilku oddzielnych pozrastanych części. Charakterystyczną cechą starych pni są guzy i sfalowania występujące w części odziomkowej. Z kątów lancetowatych jasnozielonych (spodem srebrzystych) liści wyrastają wiechy drobnych, żółtawych, wonnych kwiatków, z których później rozwijają się zielone pestkowce. Przed dojrze-niem owoce mają barwę szarozieloną, po dojrzeniu – odcień zielonkawy, fioletowo czarny do czarnego. Drzewo to daje obfite plony, pomimo że rośnie na nieurodzajnej kamienistej glebie, na stokach pagórków i gór.Uprawa oliwki europejskiej koncentruje się nad Morzem śródziemnym w hiszpanii (ponad poło-wa produkcji światowej – ok. 300 mln drzew), Włoszech, grecji, Francji, algerii, Tunezji, Turcji, afryce Zach.; dalej w Indiach, Japonii, USa (Kalifornia), Meksyku, Peru, Chile.

Oliwka europejska to gatunek twardzielowy o strukturze rozpierzchłonaczyniowej. Biel o barwie jasnokremowej ciemnieje pod wpływem powietrza do szarej. Twardziel jest brązowawa z odcie-niem czerwonawym lub zielonkawym, o nierównomiernej intensywności zabarwienia, zawiera-jąca ciemnobrunatne, faliste smugi. świeżo przetarte drewno wydziela lekko pieprzowy zapach zbliżony do kauczuku, który dość szybko zanika.Rysunek drewna na przekroju poprzecznym tworzą zgrupowania naczyń rozmieszczone rów-nomiernie na całej szerokości przyrostów rocznych. Na przekroju poprzecznym, dzięki zwartej warstwie tkanki drzewnej kończącej drewno późne, zarysowują się wąskie przyrosty roczne o falistym przebiegu.Bardzo drobne promienie drzewne widoczne są i to bardzo słabo jedynie na przekroju ściśle promieniowym. W drewnie tym brak budowy piętrowej. Charakterystyczną cechą drewna oliwki europejskiej są różne odmiany nieprostoliniowego przebiegu włókien.Pod względem wyglądu, drewnem podobnym do oliwki europejskiej są inne gatunki drewna z rodzaju Olea, np. Olea lancifolia Moench. oraz Olea verrucosa Raf., a dzięki obecności ciem-niejszych pasm także afrykańskie drewno zebrano (Microberlinia brazzavillensis a. Chev.).

Drzewa oliwne od staro-żytności uprawiane dla owoców i wyciskanej z nich oliwy są także źró-dłem cenionego drewna, tym bardziej że przyrasta ono bardzo powoli. Bogata i unikalna kolo-rystyka sprawiły, że drew-no oliwki od stuleci było chętnie stosowane do wyrobu galanterii, a od niedawna wykorzystuje się je także do produkcji deszczułek posadzko-wych.

Nazewnictwo

Oliwka europejska to drewno pozyskiwane z gatunku drzew Olea europaea L. z rodziny oliwkowatych (Oleaceae) uprawianych w rejonie Morza śródziemnego i wielu innych obszarach o ciepłym klimacie (pl.wikipedia.org). Nazwa rodzaju jak i rodziny pochodzi od słowa „olej”, którego bogatym źródłem są owoce tych roślin. Szeroki rejon występowania gatunku spowodował zróżnicowanie i wyróżnienie podgatunków rosnących w różnych rejonach świata: O. europaea L. subsp. europaea (Europa), O. europaea L. subsp. cuspidata (od Iranu do Chin), O. europaea L. subsp. guanchica (Wyspy Kanaryjskie), O. europaea L. subsp. maroccana (Maroko), O.

europaea L. subsp. laperrinei (algieria, Sudan, Nigeria).

W tabeli 1 podano najczęściej używane nazwy handlowe wobec tytułowego gatunku drewna z uwzględnieniem

postanowień normy PN-EN 13556:2005.

Oliwka europejska (Olea europaea L.)

pozyskAnie

budowA mAkroskopowA

DREWNO Z POŁUDNIOWEJ EUROPY

TEKST: <<dr hab. Paweł Kozakiewiczdr inż. Agnieszka Jankowska>>

kwiat

PĘD

PRZEKRÓJ POPRZECZNY PRZEKRÓJ PROMIENIOWY PRZEKRÓJ STYCZNY

Nazwa polska oliwka europejska

Nazwa angielska European olive

Nazwa francuska Olivier

Nazwa niemiecka Olive, echter Ölbaum, Europaischer Ölbaum, Gemeiner Ölbaum, Ölivenbaum, Ölivenholz

Nazwy stosowane w innych krajach:

acebuche w Hiszpanii; feitun w Iraku; zeitum w krajach Afryki północnej; olivastro we Włoszech

G A T U N K I D R E W N A G A T U N K I D R E W N A

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 40: Przemysl drzewny nr 1 2013

78 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 79

Widoczne na przekroju poprzecznym naczynia rozmieszczone są równomiernie: najczęściej w zgru-powaniach po 2 - 3 (rzadziej pojedynczo lub po 4 i więcej) tworząc w ich obrębie promieniowe rzędy. średnica naczyń waha się od 0,04 do 0,06 mm (średnio 0,05 mm). Liczba naczyń rozmieszczonych na 1 mm3 przekroju poprzecznego jest duża i wynosi od 86 do 131 (Richter i Dallwitz 2000). światła naczyń w drewnie twardzieli są często wypełnione ciemnobrązową wydzieliną. Naczynia są częściowo bądź całkowicie otoczone komórkami miękiszowymi (jest to miękisz włóknisty). Mimo to w procesie twardzielowania nie dochodzi do wcistkowania naczyń. Uzupełnieniem są komórki mięki-szu apotrechalnego występujące pojedynczo bądź w niewielkich zgrupowaniach na całej szerokości przyrostu rocznego (tzw. miękisz rozproszony). Naczynia w strefie twardzieli, często wypełnione są substancją o barwie żółtej lub bursztynowej.Na przekroju promieniowym widoczne są niejednorodne promienie drzewne zbudowane z dwóch ro-dzajów komórek miękiszowych: stojących i leżących. Komórki miękiszowe stojące najczęściej tworzą warstwy brzeżne promieni, podczas gdy komórki leżące stanowią ich warstwy środkowe. W ścianach poprzecznych członów naczyń występuje perforacja prosta, a na ścianach podłużnych brak jest zgrubień spiralnych. Na przekroju stycznym zwraca uwagę kształt promieni drzewnych. Są to promienie jedno-, dwu- lub trzyszeregowe, zawierające najczęściej od 6 do 8 warstw komórek miękiszowych (Richter i Dallwitz 2000). Wysokość promieni nie przekracza 0,5 mm. Na szerokości 1 mm występuje od 7 do 11 promieni. W omawianym drewnie nie ma złogów substancji krystalicznych podobnie jak budowy piętrowej.

Według skali sześciostopniowej przedstawionej przez Krzysika (1978), drewno oliwki europejskiej jest bardzo ciężkie (klasa I). średnia gęstość dla stanu powietrznosuchego (dla drewna o wilgotno-ści ok.12%) wynosi ok. 930 kg/m3. Omawiane drewno charakteryzuje się typową dla gatunków rozpierzchłonaczyniowych z klimatu umiarkowanego wilgotnością punktu nasycenia włókien (około 28%). Oliwka jest drewnem średnio kurczliwym, ale o średniej anizotropii skurczu wynoszącej ok. 1,8.Wysoka gęstość sugeruje wysokie właściwości mechaniczne, jednak z uwagi na występowanie splątanego układu włókien ich wartość jest niższa od spodziewanej. Przykładowo średnia wytrzyma-łość na ściskanie wynosi tylko 45 MPa, a na zginanie 70 MPa.

obróbkA i zAstosowAnieSuszenie drewna oliwki europejskiej jest dość trudne, wprawdzie nie wykazuje tendencji

do odkształceń desorpcyjnych, ale łatwo pęka od czół.

Wysoka gęstość omawianego drewna w połączeniu z zawiłym układem włókien utrudniają

obróbkę, powodując szybsze tępienie narzędzi i zwiększając zużycie materiałów ściernych.

Jednak drewno to dobrze się szlifuje i poleruje, dając gładkie, błyszczące powierzchnie.

Drewno oliwki europejskiej dobrze nadaje się do toczenia ze względu na zwartą, homo-

geniczną strukturę.

Drewno omawianego gatunku klei się dobrze, mimo dużej gęstości. Zalecane kleje to: po-

liuretanowo – epoksydowe, poliuretanowe i hybrydowe. Przy łączeniu za pomocą wkrętów

i gwoździ wskazane jest uprzednie nawiercanie celem uniknięcia rozłupywania drewna.

Drewno oliwki europejskiej dobrze przyjmuje środki malarsko - lakiernicze. Ze względu

na dużą gęstość i zawartość substancji tłuszczowych należy stosować lakiery podkładowe

poprawiające przyczepność.

Drewno oliwki europejskiej nie zostało uwzględnione w normie PN-EN 350-2:2005, w

której dokonano klasyfikacji wielu gatunków i rodzajów drewna pod względem trwałości

wobec czynników biologicznych. Drewno to uważane jest za dość trudne w nasyceniu

środkami impregnującymi. Ma niską lub średnią trwałość na działanie grzybów (galewski

i Korzeniowski 1958).

Oliwka europejska w przemyśle drzewnym wykorzystywana jest głównie do produkcji ga-

lanterii drzewnej: biżuteria, ramki, szkatułki, niewielkie rzeźby itp. Często są to wyroby to-

czone i frezowane. Podłogi wykonuje się głównie z deszczułek posadzkowych, lamparkietu

i mozaiki przemysłowej. Z uwagi na ograniczoną dostępność i postać wymiarową drewna

są to zwykle małe elementy podłogowe. Drewno oliwki ma charakterystyczny rysunek

(obecność ciemnych smug) i przez to oryginalny wygląd.

Ekonomicznie ważniejszym od drewna produktem jest oliwa pozyskiwana z owo-ców oliwki europejskiej. Owocem jest pestkowiec podobny do śliwki (ok. 3,5 cm długości) latem zielony, w czasie dojrze-wania purpurowo-czarny. Soczysty miąższ zawiera od 14 do 40% tłuszczu, niewielkie ilości białka i cukru oraz witaminy. Uprawa oliwki europejskiej (prowadzona od ok. 4 tysięcy lat), drzewa mającego bardzo małe wymagania glebowe, koncentruje się nad Morzem Śródziemnym w Hiszpanii (ponad połowa produkcji światowej - ok. 300 mln drzew). Drewno uzyskiwane jest niejako przy okazji wymiany drzew w gajach oliw-nych.

budowA mikroskopowA

włAŚciwoŚci

literAturA:Richter, H. G., Dallwitz, M. J., 2000: Commercial timbers: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval. In English, French, German, Portuguese, and Spanish. Version online: 25th June 2009. http://delta-intkey.comKrzysik F., 1978: Nauka o drewnie. PWN. Warszawa.PN-EN 13556:2005 Drewno okrągłe i tarcica. Terminologia stosowana w handlu drewnem w Europie.PN-EN 350-2:2000 Trwałość drewna i materiałów drewnopochodnych. Naturalna trwałość drewna litego. Wytyczne dotyczące naturalnej trwałości i podatności na nasycanie wybranych gatunków drewna mających znaczenie w EuropieGovorčin S., Sinković T., Sedlar T., 2010: Dimensional Stability of Olive (Olea europa-ea L.) and Teak (Tectona grandis L.). DRVNA INDUSTRIJA Vol. 61 (3); s.: 169-173.Galewski W., Korzeniowski A.: 1958: Atlas najważ-niejszych gatunków drewna; PWRiL, Warszawa.Russel R., Cutler C., Walters M., 2008: Ilustrowana Encyklopedia DRZEWA śWIATA. Wydaw. Universistas. Kraków.Mabberley D., 2006: Drzewa – Rozpoznawanie, ciekawostki, występowanie na świecie. Wydaw. Wiedza i Życie. Warszawa.Johnson O., More D., 2004: Przewodnik Collinsa DRZEWA. Oficyna Wydawnicza Multico. Warszawa.

strony internetowe:http://had.hotelworldasia.com/content/wood-won-derhttp://www.artinstituteshop.org/item.aspx?produc-tID=1753http://www.etsy.com/listing/71922972/olive-wood--table

Nazwa cechy lub właściwości Oznaczenie[jednostki]

Wartośćmin. – średnia – max.

Gęstość drewna świeżego gw [kg/m3] 1000 – 1090 - 1190

Gęstość drewna w stanie powietrzno-suchym (W=12%) g12 [kg/m3] 930

Gęstość drewna w stanie absolutnie suchym (W=0%) go [kg/m3] 750 – 805 - 890

Wilgotność punktu nasycenia włókien Wpnw [%] 28

Porowatość C [%] 35

Skurcz w kierunku wzdłużnym Klw [%] 0,4 – 0,5 – 0,6

Skurcz w kierunku promieniowym Krw [%] 5,3

Skurcz w kierunku stycznym Ksw [%] 9,3

Skurcz objętościowy Kvw [%] 18,4 – 20,0

Wytrzymałość na rozciąganie wzdłuż włókien Rr II [MPa] 70

Wytrzymałość na ściskanie wzdłuż włókien Rs II [MPa] 45

Wytrzymałość na zginanie statyczne Rgs [MPa] 70

Udarność U [kJ/m2] 16 – 44 - 71

Moduł sprężystości wzdłuż włókien EII [GPa] 9

Wytrzymałość na ścinanie wzdłuż włókien Rc II [MPa] 17,0 - 17,2

Twardość Janki na przekroju poprzecznym HJ pop [MPa] 90

Wybrane właściwości fizyczne i mechaniczne drewna oliwki europejskiej (Olea europaea L.) według badań własnych i danych literaturowych (Govorčin i in. 2010, www.wood-database.com). Uwaga: właściwości mechaniczne podane dla drewna powietrzno-suchego (W=12%)

Podłoga wykonana z drewna oliwki europejskiej, tiku i dębu czarnego w połączeniu ze stalą

fot.

ww

w.h

ad.h

otel

wor

ldas

ia.c

om/…

G A T U N K I D R E W N A G A T U N K I D R E W N A

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 41: Przemysl drzewny nr 1 2013

80 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 81

K A D R Y K A D R Y

hAns peter döhmen został nowym dyrektorem działu restruktu-ryzacji firmy Klenk holz ag, znajdującej się w pierwszej piątce największych zakładów przetwórstwa drzewnego w Europie. Trzy tartaki - w Baruth, Oberrot i Wolfegg mają łączne moce przerobowe wielkości 2,5 mln m3 drewna rocznie.Zadaniem dr. Döhmena jest poszukiwanie nowego inwestora dla firmy, która boryka się z poważnymi kłopotami finansowymi. Celem jest znalezienie kupca, który przejąłby 100 procent akcji przedsiębior-stwa i zapewnił jego dalsze płynne funkcjonowanie. Nie udało się to poprzedniemu dyrektorowi andreasowi Maquet i jego firmie konsul-tingowej Rölfs RP Management Consultants. Tym razem rekrutacją nowych inwestorów ma zająć się dr hans Peter Döhmen, który rów-nież prowadzi swoją firmę konsultingową Döhmen Consulting gmb. W jej portfolio znajduje się m.in. TelKomDat, jeden z największym operatorów telekomunikacyjnych w Europie.Zanim dr hans Peter Döhmen dołączył do teamu Klenk holz praco-wał też w firmie Klöckner Pentaplast jako zastępca dyrektora finan-sowego oraz w B.U.S. Berzelius Umwelt-Service ag zarządzając projektami. Jest absolwentem kierunku administracji w biznesie Uniwersytetu w Kolonii. Uzyskał stopień doktora w zakresie ekonomii.

KTO JEST KIMw sektorze leśno-drzewnym

prof. dr tomAsz zAwiłA-niedźwiecki został wybrany (31 głosami na 56 upraw-nionych) na członka rady Europejskiego Instytutu Leśnego (EFI) na kadencję 2012-2015, dystansując trzech innych kandyda-tów. Wybory odbyły się w październiku w Stambule podczas dorocznej konferencji EFI. EFI jest konwencją międzynarodową, ratyfikowaną przez 23 kraje europejskie, w tym Polskę. Członkami EFI jest 130 instytucji naukowych (z 35 krajów), zajmujących się badaniami leśnymi. Prof. Tomasz Zawiła-Niedźwiecki jest jednocześnie dyrektorem Instytutu Badawczego Leśnictwa, powołanym przez ministra środo-wiska w 2008 r. na 5-letnią kadencję.Swoją współpracę z IBL rozpoczął na początku kariery zawodowej po ukończeniu studiów na Wydziale Leśnym SggW w 1979 roku. Jako pracownik naukowy w Instytucie Badawczym Leśnictwa prze-pracował łącznie 8 lat. Od 1983 r. był zastępcą kierownika OPOLIS - Krajowego Centrum Teledetekcji, a następnie kierownikiem Zakładu Teledetekcji i kierownikiem Zakładu Kartografii w Instytucie geodezji i Kartografii w Warszawie, gdzie w 1990 roku obronił pracę doktor-ską. W 1988 r. odbył staż naukowy w CNRS - Centrum Ekologii w Montpellier we Francji. W latach 1992-94 był pracownikiem Katedry Teledetekcji i Urządzania Lasu Uniwersytetu w gandawie w Belgii. W 1994 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego na Wydziale Leśnym SggW. W latach 1992-2000 był wykładowcą dla kadry kie-rowniczej administracji państwowej na kursach organizowanych przez FaO, Europejską agencję Kosmiczną i Międzynarodowy Uniwersytet Teledetekcji (azerbejdżan, Bułgaria, Kazachstan, Maroko, Polska i Rumunia). Wykładał w Wyższej Szkole Ekologii i Zarządzania w Warszawie, a także na Wydziale Lasu i środowiska w Eberswalde (Niemcy). Jednocześnie od 2005 r. był wicedyrektorem międzynaro-dowych studiów magisterskich pod nazwą „Technologie i informacja w leśnictwie”, prowadzonych wspólnie przez SggW i Uniwersytet Nauk Stosowanych w Eberswalde.W 2001 r. był ekspertem-recenzentem 5. Programu Ramowego Unii Europejskiej, a w latach 2004-2005 6. Programu Ramowego. W 2002 r. otrzymał nominację profesorską.

mArek kAsprzAkod listopada 2012 r. prezydent Stowarzyszenia Producentów Płyt Drewnopochodnych w Polsce, jego do-tychczasowy wiceprezydent. Od 1983 r. związany z Orzechowskimi Zakładami Przemysłu Sklejek. W latach 1993-2003 pełnił funkcję prezesa zarządu, obecnie dyrektora ds. produkcji. Jest absolwentem Wydziału Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu oraz studiów Master Business administration w Szkole głównej administracji i Zarządzania Centrum Doskonalenia Kadr w Warszawie.

dr inż. juliA denzlerotrzymała doroczną nagrodę Kobieta aCR przyznawaną przez Instytut aCR za wybitne osiągnięcia naukowe. Pani Denzler jest kie-rownikiem działu technologii holzforschung austria, gdzie zajmuje się badaniami nad poprawą procesów technologicznych w prze-myśle drzewnym i budownictwie. Technologia drewna, bioenergia i produkty z drewna to trzy obszary, w których się specjalizuje. - Badam każdy etap, od drzewa, które jesz-cze rośnie w lesie i zostanie pozyskane na cele przemysłowe, aż po ostateczny produkt i na każdym etapie staram się wyodrębnić te czynniki, na które możemy wpływać, by osiągnąć jeszcze lepsze rezultaty w produkcji wyrobów z drewna - mówi młody naukowiec.Jest bardzo aktywnym naukowcem i pomimo młodego wieku ma spory dorobek naukowy. aktywnie uczestniczy w wielu projektach ba-dawczych, w tym także krajowych i między-narodowych komitetach normalizacyjnych. Bogata lista publikacji czy uczestnictwo w trzech projektach badawczych, w tym m.in. projekcie COMET K - pozwoliły jej uzyskać w 2012 roku najwyższą liczbę punktów, i uzyskać aCR Women award.Jest absolwentką Uniwersytetu w Karlsruhe, studiowała inżynierię budowlaną. Pracowała jako kierownik projektu na budowie.- Nigdy nie odczuwałam jakichś specjalnych forów z tytułu tego, że jestem kobietą - pod-kreśla. - Nie czułam się też dyskryminowana.

Choć budownictwo czy przemysł drzewny to branże zdominowane przez mężczyzn, to warto starać się tworzyć zespoły mieszane, gdyż moim zdaniem takie zespoły są bardziej kreatywne. Julia Denzler jako naukowiec popiera bada-nia interdyscyplinarne i tworzenie zespołów badawczych, w skład których wchodzą przedstawiciele różnych dziedzin naukowych. Także obecnie pracuje w takim zespole, który wspierany jest nie tylko przez technologów drewna, ale również matematyków, fizyków czy informatyków. Chcą wspólnie opracować system skanowania komputerowego drewna na pniu, który potrafiłby badać właściwości surowca czy np. jego objętość bez kory. Trzeba więc zaprojektować taki algorytm, który pozwoli skanerowi odróżnić korę od rdzenia. Nie jest to łatwe ze względu na nie-zwykłą różnorodność gatunków i ich budowę wewnętrzną. Dlatego do projektu wybrano pilotażowo najbardziej popularne gatunki iglaste, tj. sosna, świerki i jodła.

dr mirosłAw stepAniuk został w listopadzie powołany przez Marcina Korolca, mi-nistra środowiska na stanowisko dyrektora Białowieskiego Parku Narodowego. Zdaniem ministra nowy dyrek-tor to osoba, która świetnie zna się na ochro-nie przyrody, a przy tym od początku swojej kariery zawodowej i naukowej jest związana z Podlasiem i Białowieżą.Mirosław Stepaniuk urodził się w 1962 roku w hajnówce. Ukończył studia magisterskie na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 1987 roku związany jest na-ukowo i zawodowo z Białymstokiem, gdzie podjął pracę w Ośrodku Badań Naukowych w Zakładzie Przyrodniczych Podstaw Rozwoju Regionu. Następnie został pracownikiem na-ukowym Politechniki Białostockiej w Zakładzie Oceny i Użytkowania geosystemów, Instytutu Inżynierii środowiska. W 2009 roku obronił dysertację „Przyrodnicze i społeczno-gospo-darcze uwarunkowania zmian użytkowania terenu Niecki gródecko-Michałowskiej” i uzy-skał tytuł doktora w warszawskim Instytucie geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego Polskiej akademii Nauk. Od 2001 roku współpracuje z organizacjami pozarządowymi, które sku-piają się na ochronie przyrody i rozwoju ob-szarów Puszczy Białowieskiej. Jest autorem wielu publikacji naukowych. Przewodniczył i uczestniczył w pracach nad 26 projektami badawczymi. Jako członek wchodzi w skład wielu organizacji naukowych oraz stowarzy-szeń społecznych. Doskonale włada językiem rosyjskim, a także białoruskim i ukraińskim.

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wy-darzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na

świecie.

KLIKNIJ i zamów!

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 42: Przemysl drzewny nr 1 2013

82 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 83

RECENZJA | Maciej Sydor. Drewno w budowie maszyn. Historia najważniej-szego tworzywa. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Poznań 2011.

PAWEŁ KOZAKIEWICZRECENZENT:

Książka Macieja Sydora została wydana w 2011 roku przez Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Opracowanie to liczy ponad 380 stron i przedstawia niezmiernie ciekawą historię zastosowań drewna w budowie różnorodnych maszyn. Opracowanie rozpoczyna krótki wstęp, w którym autor objaśnia ideę podjętej tematyki, a domyka intrygujące zakończenie traktujące o pochodzeniu nazwy rodu pierwszych władców Polski. Ułatwieniem dla czytelnika są zamieszczone indeksy: rzeczowy i osobowy. Pośrednio o wartości opracowania świadczy niezwykle bogaty spis literaturowy, obejmujący ponad 300 pozycji piśmienniczych i 34 akty normatywne. Przegląd ten jest imponujący, zważywszy że zawiera powołania na woluminy od czasów Leonardo da Vinci po współczesne.Zasadniczą część książki tworzą trzy środkowe rozdziały. Pierwszy z nich stanowi swoistą iden-tyfikację triady: inżynier, drewno, maszyna. Poza obszernym wyjaśnieniem podanych wyżej pojęć odnajdujemy spis ponad 70 właściwości konstrukcyjnych tworzyw drzewnych, ważnych w budowie maszyn. Dalej autor w sposób syntetyczny i podstawowy przedstawia budowę drewna oraz wybrane właściwości tego materiału. Dzięki temu pozycja ta staje się w pełni przystępna również dla humanistów. Technolodzy drewna mogą pominąć te fragmenty i od razu rozsmakować się w treści najob-szerniejszego rozdziału pt. „Maszyny z drewna”.

PODRóż PRZEZ WIEKI hISTORII ZaCZyNa SIę OD MaSZyN PROSTyCh, Na-STęPNIE „UżyWaMy” DREWNIaNyCh OKRęTóW, POJaZDóW LąDOWyCh I SaMOLOTóW, By PODCZaS „PRZESIaDEK I PRZySTaNKóW” PRZyJRZEć SIę MIęDZy INNyMI BUDOWIE MłyNóW I WIaTRaKóW, ZaJRZEć DO haL PRO-DUKCyJNyCh, ZaOPaTRZONyCh W DaWNE TOKaRKI, PILaRKI I MłOTy.

Ostatecznie rozdział ten żegnamy, „by wejść we współczesność”, przy akompaniamencie drew-nianych instrumentów muzycznych. Ostatni z głównych rozdziałów poświęcony jest teraźniejszemu zastosowaniu drewna do bu-dowy maszyn i urządzeń. Oprócz oczywistych aplikacji drewna, np. do modeli odlewniczych, oprawek i trzonków narzędzi czy wybranych sprzętów sportowych, jest ono używane także w zaskakujących przedmiotach, takich jak np. ramy rowerowe, obudowy komputerów czy kor-pusy obrabiarek sterowanych numerycznie. Po przeczytaniu całości czuje się pewien niedosyt, wynikający z zaostrzonego apetytu poznaw-czego. Każdy z przedstawionych podrozdziałów, traktujących o różnych zastosowaniach drew-na, można by rozwinąć (przy ogromnym nakładzie czasu i pracy) do odrębnej wielostronicowej pozycji, a zapewne dodać też nowe, np. traktujące o machinach oblężniczych, ale oczywiście nie sposób byłoby zrobić to w jednej książce, której zamysł był nieco inny. Jak podaje autor, „dobór prezentowanych zagadnień służy dwóm celom: po pierwsze - przybliżeniu współczesnym inżynierom historycznych dróg poszukiwań rozwiązań technicznych, po drugie - zachęceniu hu-manistów do lepszego poznania, często marginalizowanych, materialnych aspektów techniki”. Cele te z pewnością zostały osiągnięte.

B I B L I O T E K A

CHCIAŁBYś PRZECZYTAć CAŁY ARTYKUŁ?

Zamów aktualny numer lub prenumeratę na cały rok,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarzeniami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie.

KLIKNIJ i zamów!

Page 43: Przemysl drzewny nr 1 2013

84 | PRZEMYSŁ DRZEWNY. RESEARCH & DEVELOPMENT | 85

Zamów aktualny numer w cenie 33 zł bruttolub prenumeratę na cały rok za 120 zł brutto ,by zawsze być na bieżąco z najważniejszymi wydarze-niami w przemyśle drzewnym w Polsce i na świecie

KLIKNIJ WYPEŁNIJ FORMULARZ ZAMÓWIENIA

www.przemysldrzewny.eu