przedmiotowe zasady oceniania z chemii dla klasy …przedmiotowe zasady oceniania z chemii dla klasy...
TRANSCRIPT
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8 Celem oceniania jest zbadanie poziomu wiedzy i umiejętności ucznia, określenie jego mocnych stron oraz
wskazywanie ewentualnych braków w dotychczasowej nauce.
OCENIE PODLEGAJĄ: WAGA OCEN:
ZASADY WYSTAWIANIA OCEN:
SPRAWDZIAN
3
Sprawdziany pisemne, muszą być zapowiadane przynajmniej z tygodniowym wyprzedzeniem i poprzedzone lekcją podsumowującą dany dział. Sprawdzian na zakończenie działu jest obowiązkowy, w razie nieobecności uczeń pisze sprawdzian na kolejnej lekcji, albo w terminie ustalonym z nauczycielem. Ocena na podstawie uzyskanych punktów w przeliczeniu na procenty.
KONKURSY Za udział w konkursie uczeń otrzymuje cząstkową ocenę bardzo dobrą (5), a zajęcie wysokiego miejsca lub wyróżnienia gratyfikowane jest oceną celującą (6).
KARTKÓWKA/ ODPOWIEDŹ USTNA
2
Nauczyciel ma prawo sprawdzać bieżącą wiedzę uczniów za pomocą krótkich kartkówek (pisemnych form sprawdzania wiedzy nie dłuższych niż 15 minut trwania lekcji) lub w formie odpowiedzi ustnej podczas każdej lekcji. Kartkówki nie muszą być zapowiadane. Zakres materiału – 3 ostatnie lekcje.
PRACA DŁUGOTERMIONOWA
Projekt długoterminowy, prezentacja – oceniany efekt pracy i zaangażowanie ucznia.
PRACA NA LEKCJI
1
Karty pracy, przygotowanie mapy myśli, praca na podstawie tekstu źródłowego, rozwiązywanie zadań na podstawie tabel, schematów itp.
TEORIA Znajomość nazw i symboli pierwiastków oraz nazw i wzorów związków chemicznych; znajomość definicji oraz terminologii chemicznej. Wiedza teoretyczna sprawdzana ustnie poprzez odpytywanie, albo pisemnie w formie krótkich (5 minutowych) wejściówek.
Oceniana na podstawie plusów i minusów.
AKTYWNOŚĆ - dobrowolna wypowiedź na omawiany temat lub wykraczająca poza omawiany materiał, - przygotowanie pomocy dydaktycznej, - przeprowadzenie i omówienie doświadczenia, Oceniany efekt pracy i zaangażowanie ucznia.
NIEPRZYGOTOWANIE Uczeń ma możliwość zgłoszenia nieprzygotowania 2 razy w ciągu półrocza. Jest to odnotowane w dzienniku. Nieprzygotowanie powinno być zgłaszane na początku lekcji, najpóźniej podczas sprawdzania listy obecności i może obejmować: brak pracy domowej, brak zeszytu lub brak gotowości do odpowiedzi. Nie dotyczy to zapowiedzianych sprawdzianów i kartkówek. Po wykorzystaniu limitu uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną.
✓ Uczeń, który przez cały semestr nie wykorzysta żadnego nieprzygotowania, otrzymuje cząstkową ocenę bardzo dobrą (5).
ZESZYT/ ZADANIE DOMOWE
Uczeń ma obowiązek prowadzić zeszyt przedmiotowy. Zeszyt jest sprawdzany i oceniany, co najmniej raz w ciągu roku. Uczeń zobowiązany jest uzupełnić braki w notatkach i wiadomościach oraz odrobić pracę domową, jeśli był nieobecny w szkole, bez względu na przyczynę nieobecności.
Zadania domowe o niewielkim stopniu trudności mogą być oceniane za pomocą plusów i minusów (na ocenę cząstkową złoży się 5 kolejnych zadań).
• za nieprawidłowo odrobioną pracę domową uczeń nie otrzymuje oceny niedostatecznej, ale ma obowiązek ją poprawić na następną lekcję, w przeciwnym przypadku uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
✓ Skala procentowa na poszczególne oceny zgodna z WZO.
a) od 0 do 29,99% - niedostateczny; b) od 30% do 35,99 % - dopuszczający minus; c) od 36% do 42,99 % - dopuszczający; d) od 43% do 49,99% - dopuszczający plus; e) od 50% do 57,99% - dostateczny minus; f) od 58% do 66,99% - dostateczny; g) od 67% do 74,99% - dostateczny plus; h) od 75% do 79,99% - dobry minus; i) od 80% do 85,99% - dobry; j) od 86% do 89,99% - dobry plus; k) od 90% do 93,99% - bardzo dobry minus; l) od 94% do 96,99% - bardzo dobry; m) od 97% do 99,99% - bardzo dobry plus; n) 100% - celujący.
✓ Schemat oceniania na podstawie plusów i minusów:
+++++ pięć plusów ocena cząstkowa bardzo dobry (5) ++++- cztery plusy jeden minus ocena cząstkowa dobry (4) +++-- trzy plusy dwa minusy ocena cząstkowa dostateczny (3) ++--- dwa plusy trzy minusy ocena cząstkowa dopuszczający (2) +---- lub ----- jeden plus cztery minusy lub pięć minusów ocena cząstkowa niedostateczny (1)
✓ Poprawianie ocen cząstkowych:
Uczeń ma prawo przystąpić do poprawy każdej oceny. Ocenę z chemii można poprawić w ciągu dwóch tygodni
od momentu jej otrzymania. W przypadku ocen poprawianych liczy się ocena wyższa.
✓ Uczeń chcący otrzymać ocenę klasyfikacyjną roczną lub semestralną wyższą niż przewidywana uzgadnia warunki jej weryfikacji z nauczycielem przedmiotu. Warunki i tryb uzyskania oceny klasyfikacyjnej wyższej niż przewidywana zgodne z WZO.
✓ Nauczyciel jest zobowiązany, na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej publicznej poradni specjalistycznej, dostosować wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono trudności w uczeniu się, w tym specyficzne trudności, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom.
✓ Średnia śródroczna/roczna ustalana jest na podstawie średniej ważonej zgodnie z WZO.
Wagi ocen:
1. Sprawdzian, test, konkursy przedmiotowe – waga 3 i kolor czerwony w dzienniku.
2. Odpowiedź ustna, kartkówka, praca długoterminowa (np. projekt, prezentacja) – waga 2 i kolor niebieski w
dzienniku.
3. Inne np. teoria, karty pracy, praca na lekcji, praca w grupach, zadania domowe, zeszyt przedmiotowy,
aktywność, nieprzygotowanie – waga 1 i kolor zielony w dzienniku.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
W szczególności ocenie podlegają następujące osiągnięcia edukacyjne:
1. Znajomość i umiejętność korzystania z terminów oraz pojęć chemicznych do opisu zjawisk
i właściwości, w tym:
• odpowiedź ucznia udzielana na lekcji;
• dyskusja prowadzona na lekcji;
• poprawne stosowanie sprzętu chemicznego;
• projektowanie i opisywanie doświadczeń, prowadzenie obserwacji i wyciąganie wniosków;
• rozwiązywanie zadań domowych.
2. Umiejętność prowadzania obliczeń w różnych sytuacjach praktycznych, w tym:
• rozwiązywanie zadań związanych ze stosowaniem praw chemicznych;
• przygotowywanie roztworów o określonym stężeniu procentowym i odważanie substratów do
doświadczeń chemicznych;
• rozwiązywanie zadań związanych ze stężeniem procentowym.
3. Umiejętność odczytywania i korzystania z informacji przedstawionej w formie tekstu, tabeli,
wykresu, rysunku, schematu i fotografii i oraz przetwarzania i interpretowania tych informacji,
w tym:
• praca z podręcznikiem, literaturą popularnonaukową i programami komputerowymi;
• analiza diagramów, wykresów, schematów, tabel i rysunków;
• opisywanie przebiegu doświadczeń za pomocą rysunków.
4. Umiejętności stosowania zintegrowanej wiedzy do objaśniania zjawisk przyrodniczych, wskazywania i analizowania
współczesnych zagrożeń dla człowieka i środowiska, w tym:
• twórcze dyskusje poruszające problemy zagrożeń i ochrony środowiska;
• praca metodą projektów;
• analiza wyników badań środowiska przeprowadzonych przez uczniów w najbliższej okolicy.
5. Umiejętność stosowania zintegrowanej wiedzy do rozwiązywania problemów, w tym:
• twórcze rozwiązywanie problemów – dostrzeganie i analiza problemu oraz planowanie metod jego
rozwiązania;
• twórcze projektowanie eksperymentów chemicznych wykonywanych na lekcji lub w domu – kojarzenie faktów,
przeprowadzanie obserwacji i wyciąganie wniosków;
• rozwiązywanie zadań – wypisywanie danych i szukanych, określanie toku postępowania,
przedstawianie wyników i ich interpretacja.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
KLASA 7- wymagania na poszczególne oceny szkolne
Chemia | Świat chemii | Klasa 7 AUTOR: Anna Warchoł
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
Dział 1. Rodzaje i przemiany materii
• obserwuje mieszanie stykających się substancji;
• opisuje ziarnistą budowę materii;
• podaje wzory chemiczne związków: CO2, H2O, NaCl;
• podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka;
• definiuje pojęcie mieszaniny chemicznej;
• odróżnia mieszaninę jednorodną od niejednorodnej.
• wymienia powtarzające się elementy podręcznika i wskazuje rolę, jaką odgrywają;
• wskazuje w swoim najbliższym otoczeniu produkty przemysłu chemicznego;
• na podstawie umieszczonych na opakowaniach oznaczeń wskazuje substancje niebezpieczne w swoim otoczeniu;
• wymienia najważniejsze zasady, których należy przestrzegać na lekcjach chemii;
• podaje nazwy najczęściej używanych sprzętów i szkła laboratoryjnego, wskazuje ich zastosowanie;
• wskazuje inne przykładowe źródła wiedzy;
• wymienia różne dziedziny chemii oraz wskazuje przedmiot ich zainteresowań;
• wymienia chemików polskiego pochodzenia, którzy wnieśli istotny wkład w rozwój chemii;
• interpretuje podstawowe piktogramy umieszczane na opakowaniach;
• opisuje zasady postępowania w razie nieprzewidzianych zdarzeń mających miejsce w pracowni chemicznej;
• wyjaśnia, jak należy formułować obserwacje, a jak wnioski;
• odnajduje stronę internetową serwisu wsipnet dla uczniów korzystających w podręczników WSiP, analizuje zwartość, dokonuje rejestracji;
• odróżnia obserwacje od wniosków, wskazuje różnice;
• wyjaśnia, jaki wpływ na szybkość procesu dyfuzji ma stan skupienia stykających się ciał;
• porównuje właściwości różnych substancji;
• analizuje i porównuje odczytane z układu okresowego lub tablic chemicznych informacje na temat właściwości fizycznych różnych substancji;
• projektuje doświadczenia pokazujące różną szybkość procesu dyfuzji;
• tłumaczy, skąd pochodzą symbole pierwiastków chemicznych, podaje przykłady;
• przewiduje właściwości stopu na podstawie właściwości jego składników.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
• wykonuje proste czynności laboratoryjne: przelewanie cieczy, ogrzewanie w probówce i zlewce, sączenie;
• planuje doświadczenia potwierdzające ziarnistość materii;
• opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów, np. soli kamiennej, cukru, mąki, wody, miedzi, żelaza, cynku, glinu, węgla i siarki;
• przeprowadza obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość i objętość;
• sługuje się pojęciami: substancja prosta (pierwiastek chemiczny) oraz substancja złożona (związek chemiczny);
• posługuje się symbolami pierwiastków: H, O, N, Cl, Br, I, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg, Au, Ba;
• opisuje doświadczenia chemiczne, rysuje proste schematy;
• interpretuje proste schematy doświadczeń chemicznych;
• tłumaczy, na czym polegają zjawiska: dyfuzji, rozpuszczania, zmiany stanu skupienia;
• bada właściwości wybranych substancji (np. stan skupienia, barwę, rozpuszczalność w wodzie, oddziaływanie z magnesem, przewodnictwo elektryczne, przewodnictwo cieplne);
• projektuje i wykonuje doświadczenia, w których bada właściwości wybranych substancji (np. rozpuszczalność w benzynie, kruchość, plastyczność);
• odczytuje z układu okresowego lub tablic chemicznych gęstość, temperaturę topnienia
• odczytuje informacje z rysunku lub zdjęcia oraz wykonuje obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość i objętość;
• odróżnia metale od niemetali na podstawie ich właściwości, klasyfikuje pierwiastki jako metale i niemetale;
• podaje kryterium podziału substancji;
• wyjaśnia różnicę między pierwiastkiem a związkiem chemicznym;
• zapisuje wzory sumaryczne pierwiastków występujących w postaci cząsteczkowej;
• wyjaśnia, w jaki sposób skład mieszaniny wpływa na jej właściwości;
• porównuje mieszaniny i związki chemiczne (sposób otrzymywania, rozdziału, skład jakościowy, ilościowy, zachowywanie właściwości składników).
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
• wymienia drobiny, z których są zbudowane pierwiastki i związki chemiczne;
• opisuje różnice w przebiegu zjawiska fizycznego i reakcji chemicznej;
• wymienia przykłady mieszanin jednorodnych i niejednorodnych;
• sporządza mieszaniny i rozdziela je na składniki (np. wody i piasku, wody i soli kamiennej, kredy i soli kamiennej, siarki i opiłków żelaza, wody i oleju jadalnego, wody i atramentu).
i temperaturę wrzenia wskazanych substancji;
• poszukuje w różnych dostępnych źródłach informacji na temat właściwości fizycznych substancji, np. twardości w skali Mohsa;
• dokonuje pomiarów objętości, masy, wyznacza gęstość substancji o dowolnym kształcie;
• podaje przykłady pierwiastków – metali i niemetali oraz związków chemicznych;
• podaje wspólne właściwości metali;
• wymienia właściwości niemetali;
• wymienia niemetale, które w warunkach normalnych występują w postaci cząsteczkowej;
• porównuje właściwości metali i niemetali;
• podaje przykłady związków chemicznych, zarówno tych zbudowanych
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
z cząsteczek, jak i zbudowanych z jonów;
• planuje i wykonuje doświadczenia ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną;
• opisuje rolę katalizatora reakcji chemicznej;
• opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych;
• podaje kryteria podziału mieszanin;
• wskazuje te różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają ich rozdzielenie;
• opisuje różnice między mieszaniną a związkiem chemicznym lub pierwiastkiem;
• opisuje proste metody rozdziału mieszanin.
Dział 2. Budowa materii
• opisuje i charakteryzuje skład atomu (jądro: protony i neutrony, elektrony);
• zdaje sobie sprawę, że poglądy na temat budowy materii zmieniały się na przestrzeni dziejów;
• zdaje sobie sprawę, że protony i neutrony nie są najmniejszymi cząstkami materii, że nie należy
• opisuje, w jaki sposób zmieniały się poglądy na temat budowy materii, w sposób chronologiczny
• określa znaczenie badań Marii Skłodowskiej-Curie dla rozwoju wiedzy na
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
• opisuje budowę układu okresowego (grupy i okresy);
• podaje numery i nazwy grup.
• odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol, nazwę, liczbę atomową, masę atomową, rodzaj pierwiastka – metal lub niemetal);
• definiuje pierwiastek jako zbiór atomów o danej liczbie atomowej;
• odszukuje w układzie okresowym pierwiastek na podstawie jego położenia (nr grupy i okresu); odczytuje jego i symbol i nazwę;
• ustala liczbę protonów, elektronów i neutronów w atomie danego pierwiastka, gdy dane są liczby atomowa i masowa;
• definiuje pojęcie elektrony powłoki zewnętrznej – elektrony walencyjne;
• wskazuje liczbę elektronów walencyjnych dla pierwiastków grup: 1., 2., 13.–18.;
• definiuje pojęcie izotopu;
nazywać ich cząstkami elementarnymi;
• za pisuje symbolicznie informacje na temat budowy atomu w postaci
E𝑍𝐴 ;
• interpretuje zapis E𝑍𝐴 ;
• wyjaśnia związek między liczbą powłok elektronowych i liczbą elektronów walencyjnych w atomie pierwiastka a jego położeniem w układzie okresowym;
• zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków, których liczba atomowa nie przekracza 20;
• wyjaśnia związek między podobieństwem właściwości pierwiastków zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową atomów i liczbą elektronów walencyjnych;
• podaje przykłady pierwiastków mających odmiany izotopowe;
• określa skład jądra atomowego izotopu
podaje nazwiska uczonych, którzy przyczynili się do tego rozwoju;
• przelicza masę atomową wyrażoną w jednostce masy atomowej (u) na gramy, wyniki podaje w notacji wykładniczej;
• porównuje aktywność chemiczną pierwiastków należących do tej samej grupy na przykładzie litowców i fluorowców;
• porównuje aktywność chemiczną pierwiastków należących do tego samego okresu na przykładzie okresu trzeciego;
• omawia sposoby wykorzystywania zjawiska promieniotwórczości;
• opisuje wpływ pierwiastków promieniotwórczych na organizmy;
• oblicza masę atomową wskazanego pierwiastka na podstawie liczb masowych i zawartości
temat zjawiska promieniotwórczości;
• wyjaśnia zjawiska promieniotwórczości naturalnej i sztucznej;
• rozróżnia rodzaje promieniowania;
• zapisuje równania rozpadu
i –;
• oblicza zawartość procentową trwałych izotopów występujących w przyrodzie na podstawie masy atomowej pierwiastka i liczb masowych tych izotopów.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
• wyjaśnia różnice w budowie atomów izotopów wodoru;
• wymienia dziedziny życia, w których izotopy znalazły zastosowanie.
opisanego liczbami: atomową i masową;
• definiuje pojęcie masy atomowej (średnia mas atomów danego pierwiastka z uwzględnieniem jego składu izotopowego).
procentowej trwałych izotopów występujących w przyrodzie.
Dział 3. Wiązania i reakcje chemiczne
• definiuje pojęcie wartościowości jako liczby wiązań, które tworzy atom, łącząc się z atomami innych pierwiastków;
• obserwuje doświadczenia, z pomocą formułuje obserwacje i wnioski;
• definiuje pojęcia: reakcje egzotermiczne i reakcje endotermiczne;
• wskazuje substraty i produkty, określa typ reakcji.
• definiuje pojęcie jonów;
• opisuje, jak powstają jony;
• opisuje, czym różni się
atom od cząsteczki;
• interpretuje zapisy H2, 2H, 2H2 itp.;
• wyjaśnia pojęcie
elektroujemności;
• na przykładzie cząsteczek HCl, H2O, CO2, NH3, CH4 opisuje powstawanie wiązań kowalencyjnych, zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne tych cząsteczek;
• porównuje właściwości związków kowalencyjnych i jonowych (stan skupienia, rozpuszczalność w wodzie, temperatury topnienia
• wyjaśnia dlaczego gazy szlachetne są bierne chemicznie;
• zapisuje elektronowo mechanizm powstawania jonów na przykładzie Na, Mg, Al, Cl, S;
• opisuje powstawanie wiązania jonowego – efektu przekazywania elektronów walencyjnych;
• ilustruje graficznie powstawanie wiązań jonowych;
• opisuje rolę elektronów walencyjnych w łączeniu się atomów tych samych pierwiastków;
• na przykładzie cząsteczek H2, Cl2, N2 opisuje
• podaje regułę dubletu i oktetu;
• wyjaśnia różnice między drobinami: atomem, cząsteczką, jonem: kationem i anionem;
• odróżnia wzory elektronowe, kreskowe, strukturalne;
• wyjaśnia różnice między sposobem powstawania wiązań jonowych, kowalencyjnych i kowalencyjnych spolaryzowanych;
• wyjaśnia, na czym polega polaryzacja wiązania;
• wyjaśnia, w jaki sposób polaryzacja wiązania wpływa na właściwości związku;
• wyjaśnia, dlaczego mimo polaryzacji wiązań między atomami tlenu i atomem węgla w cząsteczce tlenku węgla(IV) wiązanie nie jest polarne.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
i wrzenia, przewodnictwo ciepła i elektryczności);
• ustala wzory sumaryczne związków dwupierwiastkowych utworzonych przez pierwiastki o wskazanej wartościowości;
• oblicza masy cząsteczkowe tlenków;
• wskazuje reakcje egzotermiczne i endotermiczne w swoim otoczeniu;
• zapisuje proste równania reakcji na podstawie zapisu słownego;
• opisuje, na czym polega reakcja syntezy, analizy i wymiany;
• dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych.
powstawanie wiązań kowalencyjnych;
• ilustruje graficznie powstawanie wiązań kowalencyjnych;
• przewiduje rodzaj wiązania między atomami na podstawie różnicy elektroujemności atomów tworzących wiązanie;
• wskazuje związki, w których występuje wiązanie kowalencyjne spolaryzowane;
• odczytuje z układu okresowego wartościowość maksymalną dla pierwiastków grup 1., 2., 13., 14., 15., 16. i 17. (względem tlenu i wodoru);
• rysuje wzory strukturalne cząsteczek związków dwupierwiastkowych (o wiązaniach kowalencyjnych) o znanych wartościowościach pierwiastków;
• na przykładzie tlenków dla prostych związków dwupierwiastkowych ustala: nazwę na podstawie wzoru
• przewiduje właściwości związku na podstawie rodzaju wiązań i weryfikuje przewidywania, korzystając z różnorodnych źródeł wiedzy;
• ustala wzory sumaryczne chlorków i siarczków;
• wyjaśnia, dlaczego nie we wszystkich przypadkach związków może rysować wzory strukturalne;
• rozwiązuje chemografy;
• korzystając z proporcji, wykonuje obliczenia dotyczące stechiometrii równań reakcji.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
sumarycznego, wzór sumaryczny na podstawie nazwy;
• oblicza masy cząsteczkowe związków chemicznych, dokonuje prostych obliczeń związanych z zastosowaniem prawa stałości składu, np. pozwalające ustalać wzory sumaryczne związków o podanym stosunku masowym, wyznacza indeksy stechiometryczne dla związków o znanej masie atomowej itp.;
• samodzielnie formułuje obserwacje i wnioski;
• zapisuje równania reakcji o większym stopniu trudności;
• wyjaśnia różnicę między substratem, produktem i katalizatorem reakcji, zna ich miejsce w równaniu reakcji;
• podaje przykłady różnych typów reakcji;
• dokonuje prostych obliczeń związanych z
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
zastosowaniem prawa zachowania masy.
Dział 4. Gazy
• wykonuje lub obserwuje doświadczenie potwierdzające, że powietrze jest mieszaniną;
• opisuje skład i właściwości powietrza;
• mienia źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza;
• opisuje właściwości fizyczne i chemiczne azotu, tlenu, wodoru, tlenku węgla(IV).
• opisuje, na czym polega powstawanie dziury ozonowej;
• projektuje doświadczenia potwierdzające skład powietrza;
• odczytuje z układu okresowego i innych źródeł informacje o azocie, helu, argonie, tlenie i wodorze;
• pisze równania reakcji otrzymywania: tlenu, wodoru i tlenku węgla(IV) (np. rozkład wody pod wpływem prądu elektrycznego, spalanie węgla);
• planuje i wykonuje doświadczenie pozwalające wykryć CO2 w powietrzu wydychanym z płuc;
• opisuje obieg tlenu w przyrodzie;
• opisuje rolę atmosfery ziemskiej;
• wskazuje i porównuje źródła i wielkość emisji zanieczyszczeń do atmosfery;
• analizuje dane statystyczne dotyczące emisji i obecności szkodliwych substancji w atmosferze;
• zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorków (syntezy siarkowodoru, amoniaku, chlorowodoru i metanu);
• wyjaśnia, dlaczego gazy szlachetne są bardzo mało aktywne chemicznie; wymienia ich zastosowanie;
• planuje i/lub wykonuje doświadczenia dotyczące badania właściwości tlenu, wodoru i tlenku węgla(IV);
• porównuje właściwości poznanych gazów;
• przewiduje skutki działalności człowieka i opisuje przewidywane zmiany atmosfery;
• wyciąga wnioski na podstawie przeanalizowanych danych;
• projektuje działania na rzecz ochrony atmosfery;
• proponuje sposoby zapobiegania powiększaniu się dziury ozonowej;
• na podstawie mas atomowych helowców i mas cząsteczkowych innych składników powietrza przewiduje różnice w gęstości składników powietrza w stosunku do powietrza;
• opisuje i porównuje proces pasywacji i patynowania oraz wskazuje metale, których te procesy dotyczą.
• oblicza wartość masy atomowej pierwiastków azotu, tlenu, na podstawie zawartości procentowej izotopów występujących w przyrodzie.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
• opisuje proces rdzewienia żelaza, wymienia jego przyczyny;
• proponuje sposoby zabezpieczania przed rdzewieniem produktów zawierających w swoim składzie żelazo;
• wymienia zastosowanie tlenków: tlenku wapnia, tlenku glinu, tlenku krzemu(IV), tlenków żelaza, tlenków węgla, tlenków siarki;
• ustala wzory sumaryczne tlenków i wodorków, podaje ich nazwy;
• oblicza masy cząsteczkowe tlenków i wodorków.
• projektuje doświadczenia pozwalające wykryć tlen, wodór, tlenek węgla(IV);
• opisuje obieg azotu w przyrodzie;
• opisuje właściwości gazów powstających w procesach gnilnych;
• na podstawie właściwości proponuje sposób odbierania gazów;
• tłumaczy na przykładach zależności między właściwościami substancji a jej zastosowaniem;
• wskazuje czynniki przyspieszające proces rdzewienia;
• projektuje doświadczenia pozwalające ocenić wpływ wilgoci w powietrzu na przebieg korozji;
• porównuje skuteczność różnych sposobów zabezpieczania żelaza i jego stopów przed rdzewieniem;
• wymienia i opisuje właściwości najbardziej rozpowszechnionych tlenków w przyrodzie;
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
• dla tlenków i wodorków wykonuje proste obliczenia wykorzystujące prawo stałości składu oraz prawo zachowania masy;
• porównuje zawartość procentową węgla w tlenkach węgla(II) i (IV);
• korzystając z proporcji, wykonuje obliczenia na podstawie ilościowej interpretacji równań reakcji syntezy tlenków i wodorków.
Dział 5. Woda i roztwory wodne
• bada zdolność do rozpuszczania się różnych substancji w wodzie;
• podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się w wodzie, tworząc roztwory właściwe;
• definiuje wielkość fizyczną – rozpuszczalność; podaje jednostkę, w jakiej jest wyrażona, oraz parametry (temperaturę i ciśnienie dla gazów, temperaturę dla substancji stałych i ciekłych);
• opisuje obieg wody w przyrodzie;
• podaje nazwy procesów fizycznych zachodzących podczas zmiany stanu skupienia wody;
• wskazuje punkt poboru wody dla najbliższej mu okolicy, stację uzdatniania wody i oczyszczalnię ścieków;
• opisuje budowę cząsteczki wody;
• podaje przykłady substancji, które nie
• opisuje wpływ działalności człowieka na zanieczyszczenie wód;
• wskazuje różnice między wodą destylowaną, wodociągową i mineralną;
• wyjaśnia, jaką rolę odgrywa woda w życiu organizmów, rolnictwie i procesach produkcyjnych;
• analizuje zużycie wody w swoim domu i proponuje sposoby racjonalnego gospodarowania wodą;
• wymienia etapy oczyszczania ścieków;
• wskazuje, co należy zrobić, aby poprawić czystość wód naturalnych w najbliższym otoczeniu;
• wyjaśnia, dlaczego woda dla jednych substancji jest rozpuszczalnikiem, a dla innych nie;
• opisuje, w jaki sposób można odróżnić roztwory właściwe od koloidów;
• wykonuje obliczenia dotyczące ilości
• wymienia i charakteryzuje klasy czystości wody.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
• wymienia wielkości charakteryzujące roztwór oraz podaje ich symboliczne oznaczenie.
rozpuszczają się w wodzie, tworząc koloidy i zawiesiny;
• wymienia czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie;
• charakteryzuje roztwór nasycony, nienasycony i przesycony; wskazuje odpowiadające im punkty na wykresie rozpuszczalności;
• wykonuje proste obliczenia dotyczące ilości substancji, jaką można rozpuścić w określonej ilości wody we wskazanej temperaturze;
• interpretuje treść zadania: odczytuje i zapisuje podane i szukane wielkości;
• rozwiązuje proste zadania polegające na wyznaczeniu jednej z wielkości ms, mr, mrozp. lub cp, mając pozostałe dane;
• wyjaśnia, na czym polega proces rozcieńczania i zatężania roztworu.
• planuje i wykonuje doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie;
• rysuje i interpretuje krzywe rozpuszczalności;
• porównuje zależności rozpuszczalności ciał stałych i gazów od temperatury;
• wyjaśnia, w jaki sposób z roztworu nasyconego można otrzymać roztwór nienasycony i odwrotnie;
• oblicza stężenie procentowe roztworu nasyconego w danej temperaturze (z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności);
• oblicza stężenie procentowe roztworu powstałego w wyniku rozcieńczenia lub zatężenia roztworu;
• posługuje się pojęciem gęstości rozpuszczalnika lub roztworu w celu
substancji, jaka może się strącić po oziębieniu roztworu nasycanego;
• oblicza stężenie procentowe roztworu powstałego w wyniku zmieszania określonych ilości roztworów o znanym stężeniu.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania podstawowe
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń:
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
wyznaczenia masy rozpuszczalnika lub masy roztworu;
• oblicza rozpuszczalność substancji w danej temperaturze, znając stężenie procentowe jej roztworu nasyconego w tej temperaturze.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
KLASA 8 - wymagania na poszczególne oceny szkolne
AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 8
Dział 6. Wodorotlenki a zasady
Wymagania na ocenę
dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą
Uczeń:
• definiuje wskaźnik;
• wyjaśnia pojęcie:
wodorotlenek;
• wskazuje metale aktywne
i mniej aktywne;
• wymienia dwie metody
otrzymywania wodorotlenków;
• stosuje zasady bezpiecznego
obchodzenia się ze stężonymi
zasadami (ługami);
• wymienia przykłady
zastosowania wodorotlenków
sodu, potasu, magnezu
i wapnia;
• definiuje zasadę na podstawie
dysocjacji elektrolitycznej.
Uczeń:
• wymienia rodzaje wskaźników;
• podaje przykłady tlenków metali reagujących
z wodą;
• pisze ogólny wzór wodorotlenku oraz wzory
wodorotlenków wybranych metali;
• nazywa wodorotlenki na podstawie wzoru;
• pisze równania reakcji tlenków metali z wodą;
• pisze równania reakcji metali z wodą;
• podaje zasady bezpiecznego obchodzenia
się z aktywnymi metalami i zachowuje
ostrożność w pracy z nimi;
• opisuje właściwości wodorotlenków sodu,
potasu, wapnia;
• tłumaczy dysocjację elektrolityczną zasad;
• definiuje elektrolity i nieelektrolity;
• tłumaczy, czym różni się wodorotlenek od
zasady.
Uczeń:
• sprawdza doświadczalnie działanie wody na
tlenki metali;
• zna zabarwienie wskaźników w wodzie
i zasadach;
• sprawdza doświadczalnie działanie wody na
metale;
• bada właściwości wybranych wodorotlenków;
• interpretuje przewodzenie prądu elektrycznego
przez zasady;
• pisze równania dysocjacji elektrolitycznej
przykładowych zasad;
• pisze ogólne równanie dysocjacji
elektrolitycznej zasad;
• na podstawie tabeli rozpuszczalności
wodorotlenków wskazuje wodorotlenki dobrze
rozpuszczalne, słabo rozpuszczalne i trudno
rozpuszczalne w wodzie.
Uczeń:
• przedstawia za pomocą
modeli przebieg reakcji
tlenków metali z wodą;
• potrafi zidentyfikować
produkty reakcji
aktywnych metali
z wodą;
• tłumaczy, w jakich
postaciach można
spotkać wodorotlenek
wapnia i jakie ma on
zastosowanie;
• przedstawia za pomocą
modeli przebieg
dysocjacji
elektrolitycznej
przykładowych zasad.
Przykłady wymagań nadobowiązkowych
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania na ocenę
dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą
Uczeń:
• zna kilka wskaźników służących do identyfikacji wodorotlenków;
• wie, jak zmienia się charakter chemiczny tlenków metali wraz ze wzrostem liczby atomowej metalu;
• zna pojęcie alkaliów;
• rozwiązuje zadania problemowe związane z tematyką wodorotlenków i zasad.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Dział 7. Kwasy
Wymagania na ocenę
dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą
Uczeń:
• podaje przykłady tlenków
niemetali reagujących z wodą;
• zna wzory sumaryczne trzech
poznanych kwasów;
• podaje definicje kwasów jako
związków chemicznych
zbudowanych z atomu (atomów)
wodoru i reszty kwasowej;
• podaje przykłady kwasów
beztlenowych: chlorowodorowego
i siarkowodorowego;
• zapisuje wzory sumaryczne
poznanych kwasów beztlenowych;
• zna nazwę zwyczajową kwasu
chlorowodorowego;
• zna zagrożenia wynikające
z właściwości niektórych kwasów;
• wymienia właściwości wybranych
kwasów;
• podaje przykłady zastosowań
wybranych kwasów;
• wie, co to jest skala pH;
• rozumie pojęcie: kwaśne opady;
• wymienia skutki kwaśnych
opadów.
Uczeń:
• definiuje kwasy jako produkty
reakcji tlenków kwasowych
z wodą;
• nazywa kwasy tlenowe na
podstawie ich wzoru;
• zapisuje równania reakcji
otrzymywania dowolnych kwasów
tlenowych w reakcji odpowiednich
tlenków kwasowych z wodą;
• wskazuje we wzorze kwasu resztę
kwasową oraz ustala jej
wartościowość;
• zapisuje wzory strukturalne
poznanych kwasów;
• zapisuje wzory sumaryczne
i strukturalne kwasów
beztlenowych oraz podaje nazwy
tych kwasów;
• zapisuje równania otrzymywania
kwasów beztlenowych;
• wymienia właściwości wybranych
kwasów;
• wyjaśnia zasady bezpiecznej
pracy z kwasami, zwłaszcza
stężonymi;
• zachowuje ostrożność w pracy
z kwasami;
Uczeń:
• zapisuje równania reakcji otrzymywania
kwasów (siarkowego(IV), siarkowego(VI),
fosforowego(V), azotowego(V)
i węglowego) w reakcji odpowiednich
tlenków kwasowych z wodą;
• podaje, jakie barwy przyjmują wskaźniki
w roztworach kwasów;
• rysuje modele cząsteczek poznanych
kwasów (lub wykonuje ich modele
przestrzenne);
• ustala wzory kwasów (sumaryczne
i strukturalne) na podstawie ich modeli;
• zna trujące właściwości chlorowodoru,
siarkowodoru i otrzymanych (w wyniku ich
rozpuszczenia w wodzie) kwasów;
• sprawdza doświadczalnie zachowanie się
wskaźników w rozcieńczonym roztworze
kwasu solnego;
• zna i stosuje zasady bezpiecznej pracy
z kwasami: solnym i siarkowodorowym;
• bada pod kontrolą nauczyciela niektóre
właściwości wybranego kwasu;
• bada działanie kwasu solnego na żelazo,
cynk i magnez;
• bada przewodzenie prądu elektrycznego
przez roztwory wybranych kwasów;
Uczeń:
• przeprowadza pod kontrolą
nauczyciela reakcje wody z tlenkami
kwasowymi: tlenkiem siarki(IV),
tlenkiem fosforu(V), tlenkiem
węgla(IV);
• oblicza na podstawie wzoru
sumarycznego kwasu wartościowość
niemetalu, od którego kwas bierze
nazwę;
• tworzy modele kwasów
beztlenowych;
• wyjaśnia metody otrzymywania
kwasów beztlenowych;
• układa wzory kwasów z podanych
jonów;
• przedstawia za pomocą modeli
przebieg dysocjacji elektrolitycznej
wybranego kwasu;
• opisuje wspólne właściwości
poznanych kwasów;
• rozumie podział kwasów na kwasy
nieorganiczne (mineralne) i kwasy
organiczne;
• wyjaśnia, co oznacza pojęcie: odczyn
roztworu;
• tłumaczy sens i zastosowanie skali
pH;
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania na ocenę
dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą
• zapisuje równania dysocjacji
elektroli-tycznej poznanych
kwasów;
• definiuje kwas na podstawie
dysocjacji elektrolitycznej;
• wskazuje kwasy obecne
w produktach spożywczych
i środkach czystości w swoim
domu;
• wie, jakie wartości pH oznaczają,
że rozwór ma odczyn kwasowy,
obojętny lub zasadowy;
• wyjaśnia pochodzenie kwaśnych
opadów;
• wie, w jaki sposób można
zapobiegać kwaśnym opadom;
• bada odczyn opadów w swojej
okolicy.
• wymienia nazwy zwyczajowe kilku
kwasów organicznych, które można
znaleźć w kuchni i w domowej apteczce;
• bada zachowanie się wskaźników
w roztworach kwasów ze swojego
otoczenia;
• bada odczyn (lub określa pH) różnych
substancji stosowanych w życiu
codziennym;
• omawia, czym różnią się od siebie formy
kwaśnych opadów: sucha i mokra;
• bada oddziaływanie kwaśnych opadów na
rośliny.
• przygotowuje raport z badań odczynu
opadów w swojej okolicy;
• proponuje działania zmierzające do
ograniczenia kwaśnych opadów.
Przykłady wymagań nadobowiązkowych
Uczeń:
• zna kilka wskaźników służących do identyfikacji kwasów;
• zna wzory i nazwy innych kwasów tlenowych i beztlenowych niż poznanych na lekcjach;
• wie, jakie są właściwości tych kwasów;
• zna zastosowanie większości kwasów mineralnych;
• przedstawia metody przemysłowe otrzymywania poznanych kwasów;
• proponuje doświadczenie mające na celu opracowanie własnej skali odczynu roztworu;
• stosuje zdobyte wiadomości w sytuacjach problemowych.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Dział 8. Sole
Wymagania na ocenę
dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą
Uczeń:
• definiuje sól;
• podaje budowę soli;
• wie, jak tworzy się nazwy soli;
• wie, co to jest reakcja zobojętniania;
• wie, że produktem reakcji kwasu
z zasadą jest sól;
• podaje definicję dysocjacji
elektrolitycznej;
• wie, że istnieją sole dobrze, słabo
i trudno rozpuszczalne w wodzie;
• podaje przykłady soli obecnych
i przydatnych w codziennym życiu
(w kuchni i łazience);
• wie, w jakim celu stosuje się sole
jako nawozy mineralne;
• zna główny składnik skał
wapiennych.
Uczeń:
• przeprowadza pod nadzorem
nauczyciela reakcję zobojętniania
kwasu z zasadą w obecności
wskaźnika;
• pisze równania reakcji otrzymywania
soli w reakcji kwasów z zasadami;
• podaje nazwę soli, znając jej wzór;
• pisze równania reakcji kwasu
z metalem;
• pisze równania reakcji metalu
z niemetalem;
• wie, jak przebiega dysocjacja
elektrolityczna soli;
• podaje nazwy jonów powstałych w
wyniku dysocjacji elektrolitycznej soli;
• pisze w formie cząsteczkowej
równania reakcji otrzymywania soli
wybranymi metodami;
• sprawdza doświadczalnie, czy sole
są rozpuszczalne w wodzie;
• korzysta z tabeli rozpuszczalności
soli i wskazuje sole dobrze, słabo
i trudno rozpuszczalne w wodzie;
• pisze w formie cząsteczkowej
równania reakcji soli z kwasami oraz
soli z zasadami;
• podaje nazwy soli obecnych w
organizmie człowieka;
• podaje wzory i nazwy soli obecnych
i przydatnych w życiu codziennym;
• rozumie pojęcia: gips i gips palony.
Uczeń:
• pisze równania reakcji tlenków
zasadowych z kwasami;
• pisze równania reakcji tlenków
kwasowych z zasadami;
• pisze równania reakcji tlenków
kwasowych z tlenkami zasadowymi;
• ustala wzór soli na podstawie nazwy
i odwrotnie;
• przeprowadza w obecności
nauczyciela reakcje tlenków
zasadowych z kwasami, tlenków
kwasowych z zasadami oraz tlenków
kwasowych z tlenkami zasadowymi;
• przeprowadza w obecności
nauczyciela reakcje metali
z kwasami;
• bada, czy wodne roztwory soli
przewodzą prąd elektryczny;
• pisze równania dysocjacji
elektrolitycznej soli;
• pisze w sposób jonowy i jonowy
skrócony oraz odczytuje równania
reakcji otrzymywania soli wybranymi
metodami;
• ustala na podstawie tabeli
rozpuszczalności wzory i nazwy soli
dobrze, słabo i trudno
rozpuszczalnych w wodzie;
• przeprowadza reakcję strącania;
• pisze równania reakcji strącania
w formie cząstkowej i jonowej;
• podaje wzory i właściwości wapna
palonego i gaszonego;
Uczeń:
• planuje doświadczalne otrzymywanie
soli z wybranych substratów;
• przewiduje wynik doświadczenia;
• zapisuje ogólny wzór soli;
• przewiduje wyniki doświadczeń
(reakcje tlenku zasadowego
z kwasem, tlenku kwasowego
z zasadą, tlenku kwasowego
z tlenkiem zasadowym);
• weryfikuje założone hipotezy
otrzymania soli wybraną metodą;
• interpretuje równania dysocjacji
elektrolitycznej soli;
• interpretuje równania reakcji
otrzymywania soli wybranymi
metodami zapisane w formie
cząsteczkowej, jonowej i jonowej
w sposób skrócony;
• omawia przebieg reakcji strącania;
• doświadczalnie strąca sól z roztworu
wodnego, dobierając odpowiednie
substraty;
• wyjaśnia, w jakich warunkach
zachodzi reakcja soli z zasadami
i soli z kwasami;
• tłumaczy, na czym polega reakcja
kwasów z węglanami i identyfikuje
produkt tej reakcji;
• tłumaczy rolę mikro-
i makroelementów;
• wyjaśnia rolę nawozów mineralnych;
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania na ocenę
dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą
• podaje wzór i właściwości gipsu
i gipsu palonego;
• doświadczalnie wykrywa węglany
w produktach pochodzenia
zwierzęcego (muszlach i kościach);
• omawia rolę soli w organizmach;
• podaje przykłady zastosowania soli
do wytwarzania produktów
codziennego użytku.
• wyjaśnia różnicę w procesie
twardnienia zaprawy wapiennej
i gipsowej;
• podaje skutki nadużywania nawozów
mineralnych.
Przykłady wymagań nadobowiązkowych
Uczeń:
• korzysta z różnych źródeł informacji dotyczących soli, nie tylko tych wskazanych przez nauczyciela;
• stosuje zdobyte wiadomości w sytuacjach problemowych.
• formułuje problemy i dokonuje analizy/syntezy nowych zjawisk dotyczących soli;
• zna nazwy potoczne kilku soli;
• podaje właściwości poznanych soli;
• zna pojęcia: katoda i anoda; wie, na czym polega elektroliza oraz reakcje elektrodowe;
• rozumie, na czym polega powlekanie galwaniczne.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Dział 9. Węglowodory
Wymagania na ocenę
dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą
Uczeń:
• rozumie pojęcia: chemia
nieorganiczna, chemia organiczna;
• wie, w jakich postaciach występuje
węgiel w przyrodzie;
• pisze wzory sumaryczne, zna
nazwy czterech początkowych
węglowodorów nasyconych;
• zna pojęcie: szereg homologiczny;
• zna ogólny wzór alkanów;
• wie, jakie niebezpieczeństwo
stwarza brak wystarczającej ilości
powietrza podczas spalania
węglowodorów nasyconych;
• wskazuje źródło występowania
etenu w przyrodzie;
• pisze wzór sumaryczny etenu;
• zna zastosowanie etenu;
• pisze ogólny wzór alkenów i zna
zasady ich nazewnictwa;
• podaje przykłady przedmiotów
wykonanych z polietylenu;
• pisze ogólny wzór alkinów i zna
zasady ich nazewnictwa;
• pisze wzór sumaryczny etynu
(acetylenu);
• zna zastosowanie acetylenu;
• wskazuje źródła występowania
węglowodorów w przyrodzie.
Uczeń:
• wymienia odmiany pierwiastkowe
węgla;
• wyjaśnia, które związki chemiczne
nazywa się związkami organicznymi;
• pisze wzory strukturalne
i półstrukturalne dziesięciu
początkowych węglowodorów
nasyconych;
• wyjaśnia pojęcie: szereg
homologiczny;
• tłumaczy, jakie niebezpieczeństwo
stwarza brak wystarczającej ilości
powietrza podczas spalania
węglowodorów nasyconych;
• opisuje właściwości fizyczne etenu;
• podaje przykłady przedmiotów
wykonanych z tworzyw sztucznych;
• bada właściwości chemiczne etenu;
• opisuje właściwości fizyczne
acetylenu;
• zna pochodzenie ropy naftowej
i gazu ziemnego;
• wyjaśnia zasady obchodzenia się
z cieczami łatwopalnymi;
• zna właściwości i zastosowanie
przynajmniej trzech produktów
przerobu ropy naftowej.
Uczeń:
• podaje przykład doświadczenia
wykazującego obecność węgla
w związkach organicznych;
• pisze równania reakcji spalania
węglowodorów nasyconych przy
pełnym i ograniczonym dostępie
tlenu;
• buduje model cząsteczki i pisze wzór
sumaryczny i strukturalny etenu;
• pisze równania reakcji spalania
alkenów oraz reakcji przyłączania
wodoru i bromu;
• wyjaśnia, na czym polega reakcja
polimeryzacji;
• uzasadnia potrzebę
zagospodarowania odpadów tworzyw
sztucznych;
• buduje model cząsteczki oraz pisze
wzór sumaryczny i strukturalny etynu;
• opisuje metodę otrzymywania
acetylenu z karbidu;
• pisze równania reakcji spalania
alkinów oraz reakcji przyłączania
wodoru i bromu;
• zna właściwości gazu ziemnego
i ropy naftowej;
• wyjaśnia, na czym polega destylacja
frakcjonowana ropy naftowej;
• opisuje właściwości i zastosowanie
produktów przerobu ropy naftowej.
Uczeń:
• tłumaczy, dlaczego węgiel tworzy
dużo związków chemicznych;
• wyjaśnia, w jaki sposób właściwości
fizyczne alkanów zależą od liczby
atomów węgla w ich cząsteczkach;
• bada właściwości chemiczne
alkanów;
• uzasadnia nazwę: węglowodory
nasycone;
• podaje przykład doświadczenia,
w którym można w warunkach
laboratoryjnych otrzymać etylen;
• wykazuje różnice we właściwościach
węglowodorów nasyconych
i nienasyconych;
• zapisuje przebieg reakcji
polimeryzacji na przykładzie
tworzenia się polietylenu;
• omawia znaczenie tworzyw
sztucznych dla gospodarki człowieka;
• bada właściwości chemiczne etynu;
• wskazuje podobieństwa we
właściwościach alkenów i alkinów;
• wyjaśnia rolę ropy naftowej i gazu
ziemnego we współczesnym świecie;
• wyjaśnia, na czym polega proces
krakingu i uzasadnia jego celowość.
Przykłady wymagań nadobowiązkowych
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania na ocenę
dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą
Uczeń:
• wie, co to oznacza, że atom węgla jest tetraedryczny;
• wie, co to są cykloalkany i węglowodory aromatyczne;
• rozumie i wyjaśnia pojęcie izomerii;
• zna inne polimery, np. polipropylen;
• zna wzory sumaryczne i nazwy alkanów o liczbie atomów węgla 11–15;
• stosuje zdobyte wiadomości w sytuacjach problemowych.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Dział 10. Pochodne węglowodorów
Wymagania na ocenę
dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą
Uczeń:
• definiuje alkohol i podaje ogólny
wzór alkoholi monohydroksylowych;
• wymienia właściwości alkoholu
metylowego i alkoholu etylowego;
• zapisuje wzór grupy karboksylowej;
• wymienia właściwości kwasów
tłuszczowych;
• wie, że sole kwasów tłuszczowych
to mydła;
• definiuje ester jako produkt reakcji
kwasu z alkoholem;
• zna wzór grupy aminowej;
• wie, co to są aminy i aminokwasy.
Uczeń:
• pisze wzory sumaryczne
i strukturalne alkoholi o krótkich
łańcuchach;
• wyjaśnia pojęcia: grupa
karboksylowa i kwas karboksylowy;
• pisze wzory, omawia właściwości
kwasu octowego i kwasu
mrówkowego;
• podaje przykłady nasyconych
i nienasyconych kwasów
tłuszczowych oraz pisze ich wzory;
• prawidłowo nazywa sole kwasów
karboksylowych;
• wie, co to jest twardość wody;
• wie, jaką grupę funkcyjną mają estry;
• zna budowę cząsteczki aminy (na
przykładzie metyloaminy);
• opisuje budowę cząsteczki
aminokwasu.
Uczeń:
• wyjaśnia pojęcie: grupa funkcyjna;
• omawia właściwości alkoholu
metylowego i alkoholu etylowego;
• pisze równania reakcji spalania
alkoholi;
• omawia działanie alkoholu
metylowego i alkoholu etylowego;
• omawia właściwości kwasu octowego
i kwasu mrówkowego;
• pisze równania reakcji spalania
i równania dysocjacji elektrolitycznej
kwasów: mrówkowego i octowego;
• pisze równania reakcji spalania
kwasów tłuszczowych;
• wyjaśnia, czym różnią się tłuszczowe
kwasy nasycone od nienasyconych;
• pisze równania reakcji kwasu
oleinowego z wodorem i z bromem;
• pisze równanie reakcji otrzymywania
stearynianu sodu;
• omawia zastosowanie soli kwasów
karboksylowych;
• wskazuje występowanie estrów;
• pisze wzory, równania reakcji
otrzymywania i stosuje poprawne
nazewnictwo estrów;
• omawia właściwości fizyczne estrów;
• wymienia przykłady zastosowania
estrów;
• opisuje właściwości: metyloaminy
i glicyny.
Uczeń:
• wyjaśnia proces fermentacji
alkoholowej;
• podaje przykłady alkoholi
polihydroksylowych – glicerolu oraz
glikolu etylenowego;
• pisze wzory sumaryczne
i strukturalne alkoholi
polihydroksylowych;
• omawia właściwości fizyczne alkoholi
polihydroksylowych i podaje
przykłady ich zastosowania;
• bada właściwości rozcieńczonego
roztworu kwasu octowego;
• pisze w formie cząsteczkowej
równania reakcji kwasów
karboksylowych (mrówkowego
i octowego) z metalami, tlenkami
metali i z zasadami;
• wyprowadza ogólny wzór kwasów
karboksylowych;
• bada właściwości kwasów
tłuszczowych;
• omawia warunki reakcji kwasów
tłuszczowych z wodorotlenkami
i pisze równania tych reakcji;
• omawia przyczyny i skutki twardości
wody;
• opisuje doświadczenie otrzymywania
estrów;
• pisze równania reakcji hydrolizy
estrów;
• doświadczalnie bada właściwości
glicyny;
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania na ocenę
dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą
• wyjaśnia, w jaki sposób obecność
grup funkcyjnych wpływa na
właściwości związków;
• wyjaśnia, na czym polega wiązanie
peptydowe.
Przykłady wymagań nadobowiązkowych
Uczeń:
• zna wzory i nazwy wybranych fluorowcopochodnych;
• zna izomery alkoholi;
• zna wzory innych kwasów, np. wzór kwasu szczawiowego;
• pisze wzory i równania reakcji otrzymywania dowolnych estrów (w tym wosków i tłuszczów);
• podaje przykłady peptydów występujących w przyrodzie;
• stosuje zdobyte wiadomości w sytuacjach problemowych.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Dział 11. Substancje o znaczeniu biologicznym
Wymagania na ocenę
dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą
Uczeń:
• definiuje tłuszcze;
• podaje przykłady występowania
tłuszczów w przyrodzie;
• wie, że aminokwasy są
podstawowymi jednostkami
budulcowymi białek;
• podaje skład pierwiastkowy białek;
• wie, że białko można wykryć za
pomocą reakcji
charakterystycznych
(rozpoznawczych);
• omawia pochodzenie włókien
białkowych i ich zastosowanie;
• zna wzór glukozy;
• wyjaśnia, z jakich surowców
roślinnych otrzymuje się sacharozę;
• zna wzór sumaryczny skrobi;
• zna wzór celulozy;
• wymienia właściwości celulozy;
• wymienia rośliny będące źródłem
pozyskiwania włókien
celulozowych;
• wskazuje zastosowania włókien
celulozowych.
Uczeń:
• omawia pochodzenie tłuszczów i ich
właściwości fizyczne;
• odróżnia tłuszcze roślinne od
zwierzęcych oraz stałe od ciekłych;
• wie, jak odróżnić tłuszcz od oleju
mineralnego;
• omawia rolę białek w budowaniu
organizmów;
• omawia właściwości fizyczne białek;
• omawia reakcję ksantoproteinową
i biuretową jako reakcje
charakterystyczne dla białek;
• omawia wady i zalety włókien
białkowych;
• pisze równanie reakcji otrzymywania
glukozy w procesie fotosyntezy;
• wyjaśnia pojęcia: cukier
i węglowodany;
• pisze wzór sumaryczny sacharozy;
• omawia występowanie i rolę skrobi
w organizmach roślinnych;
• pisze wzór sumaryczny skrobi
i celulozy;
• omawia rolę celulozy w organizmach
roślinnych;
• wyjaśnia budowę cząsteczki celulozy;
• omawia wady i zalety włókien
celulozowych.
Uczeń:
• pisze wzór cząsteczki tłuszczu
i omawia jego budowę;
• wyjaśnia, na czym polega próba
akroleinowa;
• tłumaczy pojęcie: reakcja
charakterystyczna (rozpoznawcza);
• wyjaśnia rolę tłuszczów w żywieniu;
• wyjaśnia rolę aminokwasów w
budowaniu białka;
• wyjaśnia pojęcia: koagulacja
i denaturacja białka;
• bada właściwości glukozy;
• pisze równanie reakcji spalania
glukozy i omawia znaczenie tego
procesu w życiu organizmów;
• wyjaśnia różnice między glukozą
a fruktozą;
• bada właściwości sacharozy;
• pisze równanie hydrolizy sacharozy
i omawia znaczenie tej reakcji dla
organizmów;
• omawia rolę błonnika w odżywianiu;
• wymienia zastosowania celulozy;
• tłumaczy wady i zalety włókien na
podstawie ich składu chemicznego.
Uczeń:
• wykazuje doświadczalnie
nienasycony charakter oleju
roślinnego;
• tłumaczy proces utwardzania
tłuszczów;
• doświadczalnie sprawdza skład
pierwiastkowy białek i wyjaśnia
przemiany, jakim ulega spożyte
białko w organizmach;
• bada działanie temperatury i różnych
substancji na białka;
• wykrywa białko w produktach
spożywczych, stosując reakcje
charakterystyczne;
• wykrywa glukozę w owocach
i warzywach, stosując reakcję
charakterystyczną (rozpoznawczą)
– próbę Trommera;
• bada właściwości skrobi oraz
przeprowadza reakcję
charakterystyczną (rozpoznawczą)
skrobi;
• proponuje doświadczenie
pozwalające zbadać właściwości
celulozy;
• porównuje właściwości skrobi
i celulozy;
• identyfikuje włókna celulozowe
i białkowe;
• wyjaśnia potrzebę oszczędnego
gospodarowania papierem.
Przykłady wymagań nadobowiązkowych
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY 7 i 8
Wymagania na ocenę
dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą
Uczeń:
• zna inne reakcje charakterystyczne dla glukozy, np. próbę Tollensa;
• potrafi wyjaśnić, co to jest struktura pierwszorzędowa, drugorzędowa (trzeciorzędowa) białek;
• zna przykłady włókien sztucznych, wie, jaką mają budowę;
• wymienia sposoby konserwowania żywności i podaje przykłady środków konserwujących żywność;
• analizuje etykiety artykułów spożywczych i wskazuje zawarte w nich dodatki (np. barwniki, przeciwutleniacze, środki, konserwujące i in.).