proponowane założenia krajowego systemu leczenia metodąecmo · 1. hospitalizacja w oit i...
TRANSCRIPT
ProponowanProponowanee zazałłoożżenia krajowego enia krajowego systemu leczenia systemu leczenia metodmetodąą ECMOECMO
Piotr Knapik, Marian Zembala
Śląskie Centrum Chorób SercaKatedra i Oddział Kliniczny Kardiochirurgii i Transplantologii ŚUM, Zabrze
www.sccs.pl
Posiedzenie Plenarne Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia14.12.2011r., Warszawa
ECMO jest
• formą pozaustrojowego wspomagania funkcji życiowych (ExtraCorporeal Life Support - ECLS),
• standardem w leczeniu wielu schorzeń,
• częścią nowoczesnej intensywnej terapii.
Wskazania do ECMO
• niewydolność oddechowa lub/i układu krążenia z przewidywanym ryzykiem zgonu >80%
• brak możliwości rozwiązania problemu metodami konwencjonalnymi
Nie tylko grypa AH1N1!
ELSO Registry
Wskazania do ECMO
ARDS
wstrząs kardiogenny
pomost dotransplantacji
myocarditis
kardiochirurgia
zatorpłucny
innewskazania
Łańcuch przeżycia - resuscytacja
Łańcuch przeżycia - ECMO
Identyfikacja problemu
i informacja
Właściwy odbiór
informacjiTransport !
Łańcuch przeżycia - ECMO
Informacja - szybka i trafna identyfikacja wskazań przez ośrodek zgłaszający
Identyfikacja problemu
i informacja
Właściwy odbiór
informacjiTransport !
Łańcuch przeżycia - ECMO
Identyfikacja problemu
i informacja
Właściwy odbiór
informacjiTransport !
Odbiór informacji – przez zespół będący w stanie podjąćnatychmiastowe działania
Łańcuch przeżycia - ECMO
Identyfikacja problemu
i informacja
Właściwy odbiór
informacjiTransport !
Transport – bezpieczny i z kompetentnym zespołem (decyzja czy nie założyć ECMO przed rozpoczęciem transportu)
Łańcuch przeżycia - ECMO
Identyfikacja problemu
i informacja
Właściwy odbiór
informacjiTransport !
Kaniulacja i rozpoczęcie wspomagania
• Wytyczne Nadzoru Krajowego oraz Konsultanta Krajowego w dziedzinie anestezjologii i intensywnejterapii
• zawierają kryteria kwalifikacji oraz dyskwalifikacji
Identyfikacja wskazań
Lango R, Szkulmowski Z, Maciejewski D, Kusza K: Protokół zastosowania pozaustrojowej oksygenacji krwi (ECMO) w leczeniu ostrej niewydolności oddechowej. Anestezjol IntensTer 2009; 41(4): 253-258.
ARDS
Ostrzeżenie• ECMO jest inwazyjną technologią medyczną, która
nie jest wolna od ciężkich i śmiertelnych powikłań,
• decyzja o zastosowaniu ECMO musi zależećwyłącznie od spełnienia medycznych kryteriów i byćpozbawiona spektakularnych, nie dających choremu szans na przeżycie, znamion heroizmu, czy teżimprowizacji.
Lango R, Szkulmowski Z, Maciejewski D, Kusza K: Protokół zastosowania pozaustrojowej oksygenacji krwi (ECMO) w leczeniu ostrej niewydolności oddechowej. Anestezjol IntensTer 2009; 41(4): 253-258.
Najpierw optymalizacja terapii!
• wentylacja według zasad lung protectivestrategy (ARDSNet)
• sedacja i ewentualnie zwiotczenie, tryb wentylacji kontrolowany ciśnieniem, unikanie przeciążenia płynami, w razie potrzeby z użyciem technik nerkozastępczych
ARDS
Lango R, Szkulmowski Z, Maciejewski D, Kusza K: Protokół zastosowania pozaustrojowej oksygenacji krwi (ECMO) w leczeniu ostrej niewydolności oddechowej. Anestezjol IntensTer 2009; 41(4): 253-258.
Oddziały intensywnej terapii w Polsce(n=476)
17/5
25/3
16/3 28/4
38/22
13/8
39/10
26/0
12/2
23/817/10
7/3 14/240/3
20/728/2
• Predysponowane do prowadzenia leczenia ECMO są wieloprofilowe oddziały intensywnej terapii prowadzone przez anestezjologów, znajdujące sięw bezpośredniej bliskości oddziału kardiochirurgii
(ustalenia z dnia 7.12.2009 r. ze spotkania Ministra Zdrowia z konsultantami wojewódzkimi i ordynatorami oddziałów:intensywnej terapii, kardiochirurgii i torakochirurgii).
Miejsce leczenia
Ośrodki kardiochirurgiczne
Dlaczego Oddział Intensywnej Terapii?
ARDS
wstrząs kardiogenny
pomost dotransplantacji
myocarditis
kardiochirurgia
zatorpłucny
innewskazania
Oddział Intensywnej Terapii
ARDS
wstrząs kardiogenny
pomost dotransplantacji
myocarditis
kardiochirurgia
zatorpłucny
innewskazania
Oddział Kardiochirurgii
kardiochirurgia
- na razie chorzy są zwykle referowani do ECMO tylko podczas pandemii grypy, przez 3–4 miesiące w roku – inne wskazania to rzadkość
- czy chorego ze wstrząsem kardiogennym w przebiegu zawału serca lub po NZK w zatorze płucnym można transportować do odległego centrum ECMO?
+ krzywa uczenia (więcej chorych = lepsze wyniki)
+ kto będzie prowadził szkolenie i edukację?
Czy są potrzebne „centra ECMO”?
Algorytmy leczenia ostrej niewydolności serca i wstrząsu kardiogennego
Wytyczne ESC; Eur Heart J 2010;31: 2501
Czy kosztowne ośrodki narciarskie buduje się w kraju gdzie śnieg leży tylko przez 3-4 miesiące w roku?
Na razie chorzy są zwykle referowani do ECMO tylko podczas pandemii grypy, przez 3–4 miesiące w roku – inne wskazania to rzadkość.
• natychmiast i dzisiaj - nie• w przyszłości – prawdopodobnie tak
Potrzebne będą rozwiązania kompromisowe: • wstępna stabilizacja z zastosowaniem ECMO
na miejscu,• ewentualny późniejszy transport do ośrodka, który ma
większe doświadczenie.
Czy są potrzebne „centra ECMO”?
Kolejność postępowania
1. hospitalizacja w OIT i optymalizacja leczenia (pełne wykorzystanie możliwości leczenia na miejscu)
2. ocena sytuacji – czy chory nadal spełnia kryteria ECMO?3. telefon do ośrodka referencyjnego4. organizacja transportu, decyzja czy nie trzeba założyć
ECMO na miejscu (uzgodnienia pomiędzy ośrodkiem zgłaszającym i referencyjnym)
5. założenie ECMO (przedtem ocena pacjenta przez zespółz ośrodka referencyjnego)
Transport – istotne zagadnienie!
• 187 oddziałów intensywnej terapii w Australii i NZ, (w 15 prowadzony program ECMO)
• 72% chorych którzy wymagali ECMO wymagało transportu pomiędzy szpitalami, a 50%wymagało założenia ECMO w szpitalu macierzystym
ARDS
27.11.2009 /TVN24
Heroiczna walka o pacjenta. Strażacy wzięli karetkę na hol !
Przymusowe postoje na stacjach benzynowych, nerwy i pomysłowa akcja strażaków - właśnie w taki niecodzienny sposób przebiegał transport ciężko chorego, nieprzytomnego kardiochirurga zakażonego wirusem AH1N1.
Pacjent przewożony był z Kępna do oddalonego o 80 kilometrów Wrocławia.
Z powodu problemów karetka jechała do celu 3,5 godziny.
Co się zmieniło w wyposażeniuoddziałów pomocy doraźnej?
Częstochowa Śląsk 2010/2011
• każde województwo powinno posiadać co najmniej jedną karetkę wyposażoną w pełne monitorowanie hemodynamiczne, zasilanie prądem sieciowym i dobrej klasy respirator transportowy.
• nie wymaga to wielkich i spektakularnych inwestycji
• jest to co najmniej tak samo ważne jak wyposażenie wszystkich oddziałów referencyjnych w kraju w mobilną aparaturę do prowadzenia ECMO
Założenie podstawowe
Sytuacja w Polsce
Oddziały intensywnej terapii (n=476)
17/5
25/3
16/3 28/4
38/22
13/8
39/10
26/0
12/2
23/817/10
7/3 14/240/3
20/728/2
Oddziały intensywnej terapii rekomendowane dla konwencjonalnej terapii w ARDS (n=108)
Łomża (1)
Białystok(3)
Suwałki (1)Kościerzyna
SłupskGdańsk
Gorzów Wlkp
Sulechów
Ziel GóraNowa Sól
Żary
KołobrzegKoszalin
Wałcz
GryficeSzczecin(4)
Leszno
Piła
GnieznoPoznań(5)
Konin
KaliszOstrów Wlk
Toruń(3)
Inowrocław
GrudziądzBydgoszcz(8)
Włocławek Warszawa(6)
Radom
Elbląg
Olsztyn(2)
Lublin(3)
Puławy
ŁukówB.Podlaska
Chełm
ZamośćKielce(3)
KońskieStarach.
Skarż-Kam
Czerw Góra
SieradzŁódź(5)
Bełchatów
WadowiceNowy Targ
Kraków(3)Tarnów(2)
OświęcChrzanów
Opole(2)
KedzierzynK
Strzelce OpPolanicaZdr
WałbrzychJelenia G
GłogówWrocław(8)Legnica
Woj. ŚląskieKatowice (5)Częstochowa (2)Sosnowiec (2)Bielsko-Biała (2)Zabrze (2)Rybnik (1)Żywiec (1)Pszczyna (1)Chorzów (1)Jastrzębie Zdrój (1)Jaworzno (1)Tychy (1)Cieszyn (1)
Brak miejsc w oddziałach intensywnej terapii
Problemy:
• przyjęcia chorych w beznadziejnym stanie,
• brak uwarunkowańprawnych umożliwiających ograniczenie terapii u chorych w stanie nie rokującym na przeżycie,
• terapia uporczywa,
• brak możliwości przekazania chorych nie spełniających już kryteriów hospitalizacji w OIT.
Najdroższe łóżka w systemie ochrony zdrowia!
ECMO to nie tylko leczenie grypy AH1N1, to część nowoczesnej intensywnej terapii
1. ECMO powinno być dostępne we wszystkich oddziałach intensywnej terapii, znajdujących się w bezpośredniej bliskości oddziałów kardiochirurgii.
2. Konieczne jest stworzenie krajowego Rejestru ECMO.
3. Każde województwo musi posiadać co najmniej jednąkaretkę wyposażoną w monitorowanie hemodynamiczne, zasilanie prądem sieciowym i wysokiej klasy respirator transportowy.
4. Należy lepiej wykorzystać oddziały intensywnej terapii – są to najdroższe łóżka w każdym systemie ochrony zdrowia.