projekti i te nxenit nr 10-2
TRANSCRIPT
Dokumentacioni i projektit të të nxënit:
“Projektimi, llogaritja dhe montimi i
sistemeve të paneleve diellore”
(pjesa II)
Niveli III (Klasa 13)
Projekti i të nxënit 10.2:
Projektimi, llogaritja dhe montimi i sistemeve të paneleve diellore (pjesa II)
Drejtimi: Instalues i sistemeve termohidraulike
Profili mësimor: Panele diellore dhe hidraulikë
Niveli: III
Klasa: 13
Kohëzgjatja: 40 ditë (240 orë)
Përmbajtjet teorike për pjesën e dytë të projektit*
Kapitulli Përmbajtja
I. Bazat themelore të
përllogaritjes së
sistemeve të
shfrytëzimit të
energjisë diellore
1. Komponentet themelore të një sistemi me qark të mbyllur solar,
të cilat kërkohen të dimensionohen.
2. Dimensionimi i kolektorit ose i fushës së kolektorit.
3. Dimensionimi i rrjetit të mbyllur tubor (përcaktimi i diametrave).
4. Dimensionimi i enës së zgjerimit.
5. Dimensionimi i armaturave matëse, siguruese, kontrolluese në
grupin e pompës.
6. Dimensionimi i pompës dhe përzgjedhja e saj.
7. Dimensionimi i akumulatorit të ujit të ngrohtë mbrapa boilerit
solar.
8. Metodat e përafërta të dimensionimit të kolektorëve dhe boilerit.
Shfrytëzimi dhe aplikimi i nomogrameve.
9. Analiza e rezultateve të përafërta nga një model dimensionimi
dhe krahasimi me rezultatet e përftuara nga nomogramet.
10. Arsyetimi i përdorimit të diagrameve, nga i cili rezulton faktori
korrektues.
11. Energjia neto e përftuar nga një sistem, i cili më parë është
dimensionuar.
12. Energjia e nevojshme për të ngrohur sasinë e ujit në boilerin
solar të përllogaritur.
13. Shkalla e mbulesës solare.
II. Provat me pajisjen
eksperimentale –
MODELI SOLAR
1. Kontrolli i funksionimit.
- Lidhjet e tubacioneve në kolektor.
- Lidhjet në akumulues (boiler solar).
- Pozicioni i pompës qarkulluese.
- Pozicionimi i sensorëve.
- Lidhja elektrike e pompës.
- Mbushja e sistemit me ujë.
2. Plani i punës për funksionimin e sistemit.
- Pozicionimi i kolektorit ndaj diellit.
- Kontrolli i temperaturave (në kolektor dhe akumulues).
- Eksperimentimet me pozicione të ndryshme të këndit të
pjerrësisë dhe pozicionit kundrejt anëve të horizontit.
- Akordimi i pompës.
- Marrja e energjisë elektrike.
- Shtresëzimi i lëngut në akumulator.
- Metoda e mbushjes dhe zbrazjes së sistemit, me një qark të
mbyllur solar.
- Leverdia ekonomike e ndërtimit të një sistemi solar.
* Njohuritë teorike janë të integruara me punën praktike të nxënësve për realizimin e projektit.
Tiranë, 5.11.2012 (VERSIONI 1) / MK
Projekti i të nxënit 10.2:
Projektimi, llogaritja dhe montimi i sistemeve të paneleve diellore
Lista e materialeve*
Nr. Emërtimi Njësia matëse Sasia
1. Akumulator (boiler) 150 l copë 1
2. Reduksion buketon Ø20 x 1” copë 22
3. Kundravalvula 1” copë 4
4. Pompa qarkulluese copë 4
5. Pompë për riqarkullim, bashkë me sensorët copë 1
6. Saraçineskë hollandeze 1” copë 12
7. Niples bronzi 1” copë 12
8. Reduksion Ø16 x ½” (mashkull) copë 6
9. Pjesë T Ø 16 x 16 x 16 copë 2
10. Bërryla Ø16 x ½” copë 6
11. Pjesë T 1” (zingato) copë 4
12. Bërryla 1” zingato copë 6
13. Gjysëm niples bronzi Ø15 – 1” copë 18
14. Saraçineskë hollandeze ½” copë 8
15. Gjysëm niples bronzi Ø15 x ½” (mashkull) copë 8
16. Gjysëm niples bronzi Ø15 x ½” (femër) copë 8
17. Tub zingato 1” ml 18
18. Tub multistradë Ø 20 ml 18
19. Multistradë Ø 16 ml 12
20. Tub bakri Ø 18 ml 8
21. Bërryla bakri Ø 15 copë 12
22. Bërryla bakri Ø15 x ½” copë 8
23. Termomanometër copë 3
24. Reduksion zingato 1” x 1 ½” (mashkull-femër) copë 12
25. Filtër uji (bashkë me kutinë) copë 2
26. Reduksion presioni ¾” copë 2
27. Enë zgjerimi 150 l copë 1
28. Valvol 3-kahore e motorizuar 1” copë 1
29. Termostat për valvulën 3-kahore copë 1
* Kjo listë u përgatit nga grupi i mësuesve dhe instruktorëve të termohidraulikës, në seminarin e zhvilluar në shkollën profesionale Mekanike të Lushnjës, nga 29 tetori deri 2 nëntor 2012
Kolektori diellor
Grupi solar
Shfrytëzimi i ujit tëngrohtë sanitar
Ngrohja shtesë
Boileri solar
Uji i ftohtë
Ngrohësielektrik
QENDRA KOMPETENTE PËR SISTEMET E SHFRYTËZIMIT TË ENERGJISË DIELLORE
Përgatiti dhe sistemoi :
Wolfgang Pfisterer, _ ekspert ndërkombëtar
Mr.sc. Ismet Malsiu, - bashkëtrajner
DIMENSIONIMI I SISTEMEVE SOLARE
Lushnjë, 20121
Përmbajtja
Qëllimi i këtij prezantimi është që të
reflektojmë në formë të shkurtër dhe të
thjeshtë mbi dimensionimin e detajuar
të sistemeve diellore për ngrohjen e ujit
sanitar nëpërmjet kolektorëve për apar-
tamente (shtëpi) ku banojnë 2–12
persona. Shënimet e ofruara vlejnë edhe
për objekte në të cilat banojnë edhe deri
në 20 persona.
Skema themelore e pajisjes solareDimensionimi detal
2
Pajisjet e nevojshme për dimensionimin detalNr. Rend. Emërtimi
1 Kolektorët diellorë
2 Tubat e qarkut të mbyllur të unazës së sistemit diellor
3 Tubat e tjerë
4 Izolimi termik i tubave
5 Pjesa hidraulike e unazës së sistemit solar
6 Pompa qarkulluese
7 Ena e zgjerimit
8 Ventili i sigurimit
9 Manometri
10 Akumuluesit e nxehtësisë
11 Akumuluesi i ujit të ngrohtë sanitar (boileri solar)
12 Këmbyesi i nxehtësisë i unazës së sistemit solar në boilerin solar
13 Mediumi i punës
3
Përcaktimi i sistemit standard
Faqja e
Kap.
Pajisjet dhe elementet për dimensionim Njësia Sistemi standard Vlera të preferuara
D7 1. Kolektorët diellorë
Harxhimi i ujit të ngrohtë sanitar për person në ditë
Pjerrësia e kolektorit:
- Zvicra qendrore
-- Wallis, Alpet, pjesa jugore e Alpeve
Orientimi i kolektorëve
Shkalla e efikasitetit të kolektorit gjatë η0,05
0,05
Sipërfaqja e kolektorit
l/d gjatë 55⁰C
⁰ ( shkallë ) ⁰ ( shkallë )⁰ ( shkallë )
%
m²/person
50
15 – 60
25 – 60
-45 L deri +45 P
50 – 65
1,0 – 1,5
50
30 – 45
45 – 60
-30 L deri +30 P
--
1,2
D10 2. Tubacionet
Prurja për m² të kolektorit
Pjesëmarrja e antifrizit
Gjatësia e tërë
Trashësia e termoizolimit
l/h·m²
%
m
mm
40 – 50
30 – 50
20 – 40
20 – 40
Sipas udh. të prodhu.
Sipas udh. të prodhu.
-
20 – 40
D12
D14
3. Pjesa hidraulike
Pompa qarkulluese
- Prurja për m² të kolektorit
-Pjesëmarrja e antifrizit
- Sipërfaqja maksimale e kolektorëve të lidhur në seri
- Ena e zgjerimit të mediumit të punës
l/h·m²
%
m²
40 – 50
35 – 50
Sip. udh. të prodhu.
Sipas udh. të prodhu.
Sipas udh. të prodhu.
Sipas udh. të prodhu.
4
D15
- Δh = ndryshimi i lartësisë ndërmjet pikës më të
lartë të sistemit dhe enës së zgjerimit
-- Metoda e llogaritjes
Ventili i sigurimit
Presioni i hapjes
- Δes = ndryshimi i lartësisë ndërmjet enës së
zgjerimit dhe ventilit të sigurimit
m
Metoda
bar
m
≤10
B
3
-1 deri +1
<13
Sipas udh,të prodh.
3
-1 deri +1
D16
D17
D19
4. Akumuluesi i ujit të ngrohtë
Akumuluesi i ujit të ngrohtë
Vëllimi sipas personave
Këmbyesi i nxehtësisë
- ΔTm = ndryshimi i temperaturës së mediumit të
punës
-Sipërfaqja e këmbyesit për m²
të kolektorit
5. Mediumi i punës
Përqindja e antifrizit
Përmbajtja e kolektorit
l/Person
K
m²/m²
%
l/m²
70 – 100
5 – 15
0,2 – 0,25
35 – 50
<2,3
85
10
0,2
Sipas udh. të prodh.
Sipas udh. të prodh.
Vazhdimi i tabelës
5
Për sistemet standarde propozohen këto vleraN
um
riip
ers
on
ave
Ha
rxh
imiiu
jit
tën
gro
htë
tem
pe
ratu
ra5
5⁰C
/ d
itë
Sip
ërf
aq
jae
ko
lek
tori
tm
²
(1,2
m²/
Pe
rso
n)
Tub
at
–U
na
zae
ko
lek
torë
veso
larë
Ф
Po
mp
a–
Pru
rja
l/h
Po
mp
a:
–p
resio
niip
om
pim
it
mb
ar
(x 0
,01
= m
H2O
)
En
ae
zgje
rim
it–
TIP
I
(me
tod
aB
)
Aku
mu
lue
siiu
jit
tën
gro
htë
Vë
llim
iip
ërg
jith
sh
ëm
(lit
ra)
Kë
mb
yesiso
lar
in
xeh
tësis
ë
Sip
ërf
aq
ja(
m²
)
Me
diu
miip
un
ës
Pë
rmb
ajt
ja(
litr
a)
Me
diu
miip
un
ës
Pë
rmb
ajt
ja(
litr
a)
6
Komponentet themelore të cilat montohen janë:
Presioni në ventilin e sigurimit 3 bar.
Manometri me shkallëzim 0 - 4 bar.
Dimensionimi i sistemit standard eshtë përcaktuar në kapitullin D5.
Shkalla e mbulimit solar për sigurimin e ujit të ngrohtë përcaktohet me ndihmën e diagramit 1.04 I
shkruar në kapitullin D9.
Principi i punës:
Pompa fillon të lëvizë (ta qarkullojë mediumin e punës) kur temperatura e mediumit të punës në kolektor
është më e madhe se temperatura e ujit në akumuluesin solar.
7
1. Kolektorët diellorë1.1. Dimensionimi i kolektorëve diellorë
• Informim në lidhje me dimensionimin
Sipërfaqja relative e kolektorit (Arel) ka të bëjë
me sipërfaqen e cila tejkalon vlerën prej 1,2
m² për person dhe thjesht mundëson se
nevojat shtesë të burimeve të energjisë nuk
janë të nevojshme gjatë kohës së verës.
Sipërfaqja e kolektorit rrumbullaksohet në
mbështetje të vlerave standarde të sipërfaqes
së kolektorit.
Vlerat në fushën e hirtë të diagramit (1.04)
kanë këto karakteristika si vijon:
Karakteristikat e sistemit janë afër optimumit.
Vlerat e preferuara për dimensionim, të dhënat
në tabelë, janë më ekonomike në logjikën e
teknikës ..
Dimensionimi i
kolektorit
Njësia Sistemi
standard
Vlera të
preferuara
Harxhimi i ujit të
ngrohtë për person në
ditë
Pjerrësia e kolektorit:
Zvicëra qendrore ( e
mesme )
Wallis, Alpe, pjesa
jugore e Alpeve
Orientimi i
kolektorit
Shkalla e efikasitetit të
kolektorit gjatë
η0,05
Sipërfaqja relative e
kolektorit ( Are )
l/ditë
Gjatë 55 ⁰C
⁰( shkallë )
⁰( shkallë )
⁰( shkallë )
%
m²/ Person
50
15 – 60
25 – 60
-45 L deri
+ 30 P
50 – 65
1,2
50
30 – 45
45 - 60
-30 L deri
+ 30 P
**
1,0 – 1,5
** Shkalla e lartë e efikasitetit të kolektorit rrit ekonomicitetin e sistemit. Por, gjatë përzgjedhjes së kolektorit
duhet të merren në konsideratë edhe aspektet e cilësisë.
8
Pjerrësia e kolektorit:
Zvicra qendrore (e mesme)
Wallis, Alpe, pjesa jugore e Alpeve
Orientimi i kolektorit
30 – 45⁰
45 - 60⁰
-30 L deri + 30⁰ P
50 – 65 %
m²/ Person
m²,
Typ-i SELECT REHAU Shpejtësia e rrymimit të mediumit të punës në kolektor,
v ≈ 0,5 m/s
Prurja nëpër kolektor Q ≈ (40 – 50) l/m²·h
Dimensionimi i kolektorit
9
1.02a. Faktori korrektues për kënde dhe orientime
të ndryshme të kolektorëve diellorë.
Fa
kto
riko
rre
ktu
es
fon
Pjesa e mesme (qendrore)
Jugu
Lindja Orientimi ⁰ Perëndimi
Këndi i pjerrës.⁰
10
Jugu
Lindja Orientimi ⁰ Perëndimi
Këndi i pjerrës.⁰
Fa
kto
riko
rre
ktu
es
fon
Wallis, Alpet, Ana jugore e Alpeve
1.02b. Faktori korrektues për kënde dhe orientime
të ndryshme të kolektorëve diellorë.
11
Faktor 1 = Faktori referent,
Test SPF – ITR Nr 0
- Faktori > 1 e zvogëlon
efikasitetin e sistemit
- Faktori < 1 e rrit
efikasitetin e sistemit
Fa
kto
riko
rre
ktu
es
fon
Wallis, Alpet, Ana jugore e AlpevePjesa e mesme (qendrore)
Shkalla e shfrytëzimit të kolektorit %, për η = 0,05
(shiko testimin e kolektorit SPF – ITR Rapperswill )
1.03. Faktori korrektues për shkallë të ndryshme
të efikasitetit të kolektorit
12
1.04 Sipërfaqja e kolektorit dhe shkalla e mbulimit solar të cilat sigurojnë ngrohjen
e ujit sanitar qëndrojnë në funksion me nevojat e harxhimit (shpenzimit) të
ujit të ngrohtë për person
1.4 Dimensionimi i kolektorit Njësia Sistemi standard Vlera të preferuara
Arel T Sipërfaqja relative
teorike e kolektorit m²/Person 1,25 1,0 – 1,5
13
Mb
ule
sa
so
lare
vje
tore
%
Faktori korrektues ft
Are
l-
Sip
ërf
aq
jare
lati
ve
e k
ole
kto
rit
tëin
sta
lua
rm
²/P
ers
on
Arel T - Sipërfaqja relative teorike e kolektorit të instaluar m²/Person Sipërfaqja e kolektorit të instaluar m²
Walls, Ana jugore e Alpeve
Gegend Chur
Lac Loman, Ana veriore e Alpeve 1000 m, Jura 1000 m
Pjesa e mesme ( Qendra ) në Perendim
Pjesa e mesme Qendra në Lindje
Diagrami 1.04
14
Mënyra e përdorimit të diagramit 1.04
Shigjeta A
Përcaktimi i shkallës së mbulimit solar për ngrohjen e ujit sanitar
me ndihmën e kolektorëve diellorë në varësi nga sipërfaqja teorike
relative e kolektorëve
Shigjeta B
Përcaktimi i shkallës së mbulimit solar për ngrohjen e ujit sanitar
me ndihmën e kolektorëve solarë në varësi nga sipërfaqja e
montuar e kolektorëve
Shigjeta C
Përcaktimi i sipërfaqes së nevojshme të kolektorëve në varësi të
shkallës së mbulimit solar për ngrohjen e ujit sanitar me ndihmën e
kolektorëve diellorë
15
2. Dimensionimi i tubave të unazës solare
2.1. Dimensionimi i tubacioneve Njësia Sistemi standard Vlera të
preferuara
Sipas udhëz. të prodh.
Sipas udhëz. të prodh.
Prurja për m² të kolektorit
Pjesëmarrja e antifrizit
Gjatësia e përgjithshme e tubacioneve
Trashësia e termoizolimit
Shpejtësia e rrymimit të prurjes
Humbjet e presionit për njësi të
gjatësisë
Humbjet e përgjithshme të presionit
16
Përcaktimi i gjatësisë së tubacionit
Per sistemin standard gjatësia e tubave që më parë është përcaktuar,
të dhënat mund të gjenden në kapitullin D faqe D6
Përcaktimi detal i gjatësisë së tubave të cilët formojnë qarkun e
mbyllur të unazës solare realizohet në këtë mënyrë:
Përcaktohet prurja (qarkullimi) në qarkun e mbyllur të unazës solare:
prurja për m² të kolektorit x sipërfaqja e përgjithshme e kolektorëve në m²
Psh. :
= 45 l/h·m² x ( 2 x 2,5 m² ) = 225 l/h.
2. Përcaktimi i gjatësisë së tubave bëhet mbështetur në të dhënat e paraqitura
në tabelën e sipërtreguar:
(prurjet gjenden në tabelën e paraqitur në kapitullin H)
Nga tabela lexojmë :
Materiali i tubave: Cu
Gjatësia e tubave 20 – 40 m
17
• Informacione shtesë në lidhje me përcaktimin e gjatësisë së
tubacioneve
2.2. Izolimi termik i tubave
Nga tabela lexojmë trashësinë e termoizolimit 20 – 40 mm
Izolimi termik prej 40 mm trashësi në vend të 20 mm rrit shkallën e
shfrytëzimit të sistemit me 0,2 deri 0,4 %.
Për përcaktimin e trashësisë së izolimit termik është e nevojshme të merren
në konsideratë edhe këto faktorë:
Kostoja e izolimit termik ;
Hapësira e cila është në dispozicion për shfrytëzim;
Rregulloret dhe ligjet regjionale mbi shfrytëzimin e energjisë .
Humbjet specifike të energjisë për tubat e izoluar përcaktohen nga tabela e
paraqitur në kapitullin H.
18
3. Pjesa hidraulike e qarkut të mbyllur të
unazës solare me kolektor
Funksionimi
Këtu janë paraqitur të gjitha pajisjet apo elementet të cilat janë
të domosdoshme për funksionimin e sistemit.
Komponentet themelore për dimensionim
Prodhuesit e kolektorëve solarë së bashku me kolektorët e
prodhuar dhe të nxjerrë në tregje bashkëlidhin edhe pjesën
hidraulike, që përmban të gjithë komponentët më të
domosdoshëm.
Në mënyrë që të përcaktojmë tipin e saktë që i përket pjesës së
hidraulikës, me rëndësi është të merren në konsideratë të
dhënat e paraqitura në tabelën 3.0.1.
Dimensionimi
Dimensionimi bëhet duke u mbështetur në të dhënat që ofrojnë
prodhuesit dhe në bazë të të dhënave të paraqitura në tabelën
3.0.1.
Për dimensionimin detal të komponentëve konsultohet kapitulli
D faqja D12 dhe D15.
19
Me rastin e përzgjedhjes së pjesës hidraulike kërkohet të
përqëndrohemi në:
Tipin e kolektorit solar dhe prodhuesin;
Numrin e kolektorëve të lidhur paralel;
Numrin e kolektorëve të lidhur në seri;
Gjatësia e tubave (prej dhe deri në kolektor);
Gjatësia e përgjithshme e tubave;
Δh; pika më e lartë e sistemit – ventili i sigurimit;
Tipin dhe prodhuesin e këmbyesit solar të nxehtësisë;
Δh = ndryshimin e lartësisë së pompimit (përzgjedhja e numrit të
rrotullimeve të pompës qarkulluese).
.....................................................................................................................
3.1 Ventilat për hyrje dhe dalje të mediumit të punës;
3.2 Ventili i sigurimit;
3.3 Manometri;
3.5. Ventili i moskthimit (valvola jokthyese);
3.6. Matësi i prurjes;
3.7. Termometri;
3.8. Pompa
3.10 Ena e zgjerimit;
3.11 Filtri (eventualisht).
20
3.8. Pompa
Dimensionimi
Për sistemin standard pompa që më parë është dimensionuar – shënimet
mund të gjenden në kapitullin D faqe D6.
Presioni i punës së pompës duhet t’i përgjigjet rënieve (humbjeve) maksimale
të përllogaritura të presionit në qarkun e mbyllur të unazës solare
(tabela 3.8.3).
3.8.1. Dimensionimi i pompës Njësia Sistemi standard Vlera të
preferuara
Sipas udh. të
prodhuesve
Sipas udh. të
prodhuesve
Sipas udh. të
prodhuesve
Sipas udh. të
prodhuesve
- Prurja për m² të kolektorit
- Pjesëmarrja e antifrizit
- Sipërfaqja maksimale e
kolektorëve të lidhur në seri
21
3.8. Pompa
WgH
P V ,
Fuqia e pompës njehsohet
nëpërmjet shprehjes:
22
Dimensionimi detal
1. Përcaktimi i prurjes në masë në qarkun e mbyllur të unazës solare me kolektor:
prurja (l/h) për m² të kolektorit x sipërfaqja e kolektorëve në m² =
Psh.:
= 45 l/ (m² · h) x ( 2 x 2,5 m² ) = 225 l/h.
2. Përcaktimi i rënies së presionit në qarkun e mbyllur të unazës solare me kolektor sipas
udhëzimeve të dhëna në pikën b1 deri në b4 të kapitullit D faqe D13 (përmbajtja në
tabelën 3.8.3).
3. Përcaktimi i tipit të pompës bëhet me ndihmën e katalogut të pompës.
Sa më të vogla të jenë rëniet e presionit në
qarkun e mbyllur të unazës solare me
kolektor, shpenzimet e energjisë elektrike
do të jenë më të vogla.
Vërejtje
Në praktikë shfrytëzohet më shpesh pompa
me tri shkallë të lëvizjes. Në këtë mënyrë
rregullohet presioni në qarkun e mbyllur të
unazës solare me kolektor. Sasia e qarkulli-
mit (prurjes) lexohet në matësin e prurjes.
3.8.2. Humbjet e presionit dhe fuqia e nevojshme e
pompës
Humbjet e
presionit mbar
Humbjet e
presionit mH2O
Fuqia e pompës
mH2O – metër shtyllë e Ujit = 0,0100000 mbar
23
Kolektor të lidhur paralel
Rënia e presionit në qarkun e mbyllur të unazës solare me kolektor
b1 Rënia e presionit në kolektor
- Kolektorët e lidhur paralel
1. Përllogaritja e prurjes në masë për kolektor
= prurja totale / numri i kolektorëve (l/h) =
Psh.:
= 225 (l/h) / 2 = 112,5 l/h·kol.
2. Të konsultohet tabela të cilën e ofrojnë prodhuesit.
Rënia totale e presionit në kolektor (mbar)
3.8.3. Humbjet e presionit në unazën e sistemit solar
Emërtimi Humbjet e
presionit mbarnr Totali
mbar
Kolektorët solarë
Tubat
Rezistencat e mediumit të punës në kthesa dhe lidhjet tjera
Elementet e tjera të veçanta
Këmbyesi solar i nxehtësisë
Humbjet (rënia) e tërë. të pres. mbar ( x o,o1 = mH2O)
24
Rëniet e presionit për Typ-n e Kol. Vitosol 200 - F Rëniet e pres. për Typ-n e Kol. me tuba INOX DN 16R
ën
jae
pre
sio
nit
në
mb
ar
Rë
nja
e p
resio
nit
në
mb
ar
Prurja në masë në l/min Prurja në masë në l/min
DIAGRAMET ME NDIHMËN E TË CILËVE PËRCAKTOHEN RËNIET E PRESIONIT NË KOLEKTOR
PËR PRURJEN NË MASË (LITRA/ MIN.) TË DEFINUAR MË PARË - viessman
25
- Kolektorët e lidhur në seri
1. Përllogaritja e prurjes në masë ose prurjes vëllimore në kolektor
= prurja totale në qarkun e mbyllur të unazës solare me kolektor (l/h),
Psh.:
për 3 kolektorë = 3 x 112,5 l/h·kol. = 337,5 l/h
2. Të konsultohet tabela të cilën e ofrojnë prodhuesit.
Rënia totale e presionit në kolektor (mbar)
= R x numri i kolektorëve të lidhur në seri (mbar) ≈ 140 mbar ≈ ( 47 mbar/ kol. x 3 ) ≈ 140 mbar
Kolektorët e lidhur në seri
Prurja në masë në l/Min.Rë
nja
e p
resio
nit
në
Ko
lek
tor
në
mb
ar
26
DIAGRAMET ME NDIHMËN E TË CILËVE PËRCAKTOHEN RËNIET E PRESIONIT NË KOLEKTOR
PËR PRURJEN NË MASË (LITRA/ MIN.) TË DEFINUAR MË PARË - viessman
Prurja në masë në l/Min.
A 1×Typ D10, B 1×Typ D20, C 1×Typ D30, D 1×Typ H20, E 1×Typ H30,
F 2×TypH20, G 1×Typ H20 und 1×Typ H30, H 2×Typ H30
( 337,5 l/h = 5,625 l/ Min. ≥ 1,875 l/min · kol.) ≈ 140 mbar, Tipi Vitosol 100, typ s/w 2,5
Rë
nja
e p
resio
nit
në
Ko
lek
tor
në
mb
ar
Prurja në masë në l/Min.Prurja në masë në l/Min.
Rë
nja
e p
resio
nit
në
Ko
lek
tor
në
mb
ar
Rë
nja
e p
resio
nit
në
Ko
lek
tor
në
mb
ar
Kolektorët e rrafshët
Vitosol 100, Typ s/w 2,5
Kolektorët me tuba të vakuumuar
Vitosol 200
Kolektorët me tuba të vakuumuar
Vitosol 300
27
b2 Rënia e presionit në tuba, rakorderi dhe në armaturën lidhëse
1. Gjatësia e përgjithshme e tubave (Lr) e qarkut të mbyllur të unazës solare (prej dhe
deri te kolektori ); Psh.: Lr = 35 (m)
- Gjatësia ekuivalente (La) e tubit për rezistenca lokale të prurjes së mediumit të
punës (lakesa, bërryla, rakorderi etj) përcaktohet sipas tabelës së paraqitur në
kapitullin H. Në sistemet standarde kjo gjatësi ekuivalente merret 50% Lr.
La = 35 m X ( 50/100 ) = 17,5 (m).
Gjatësia e tërë e cila e përshkruan qarkun e mbyllur të unazës solare :
= Lr + La = Lt = 35 (m) + 17,5 (m) = 52,5 (m).
2. Rënia e presiomit në m gjatësi të tubit:
Sipas diagramit përkatës të paraqitur në kapitullin H.
Psh.: Lt = 52,5 (m). R = 3,8 (mbar/m).
Rënia e përgjithshme e presionit në qarkun e mbyllur të unazës solare :
= Lt x R = Rt = 52,5 (m) x 3,8 (mbar/m) ≈ 200 (mbar)
28
Rë
nia
(h
um
bja
) e
pre
sio
nit
( m
ba
r/m
)DIAGRAMI I RËNIES (HUMBJES) SË PRESIONITDiagrami i renies së presionit në tuba bakri : 65% Ujë 35% Glykol; 50 °C
Rrjedhja e lëngut ( l/h )
3.1
375
29
Tabela: Gjatësia ekuivalente e tubave të lidhur të bakrit të bashkuar me ngjitje dhe
armaturave gjatë prurjeve të mëdha vëllimore.
Gjatësia ekuivalente e tubit në m
Diametri nominal = diametri i jashtëm në mmLloji i lidhjes/
Armatura
Lakesë deri në 90º
Kënd deri në 90º
T – element 90º
T – element 90º
T – element 90º
Ventil i rrafshët URS
Ventil këndor URS
Duke patur në konsideratë gjatësitë e vogla ekujvalente të tubave në tabelë nuk janë përfshirë:
T – elementi 90⁰, reduktuesit, lidhjet me bulona,këndet, vazhduesit, etj
30
Dimensionet
Gjatësia ekuivalente e tubit m
Lloji i lidhjes/ Armatura
Lakesë deri në 90º
Kënd deri në 90º
T – element 90º
T – element 90º
T – element 90º
Ventil i rrafshët URS
Ventil këndor URS
Duke patur në konsideratë gjatësitë e vogla ekuivalente të tubave në tabelë nuk janë përfshirë:
T – elementi 90⁰, reduktuesit, lidhjet me bulona,këndet, vazhduesit, etj
Tabela: Gjatësia ekuivalente e tubave të lidhur dhe të bashkuar me fileto dhe
armaturave gjatë prurjeve të mëdha vëllimore.
31
Ngjitja e butë: [16]
Sn Cu 3 kallaj 97% / bakër 3%;
Sn Ag 5 kallaj 95% / argjend max. 5%;
Sn Sb 5 kallaj 95% / antimon 5%.
Ngjitja e fortë: [16]
Ag 45 Sn argjend 45% / kallaj *;
Ag 30 Cd argjend 30% / kadmium **;
Ag 40 Cd argjend 40% / kadmium **;
Ag 2 P argjend 2% / fosfor ***.
* Për ujë të pijshëm,
** për gazra teknike që përdoren në mjekësi (medicinë),
*** Nuk mund të bëhet lidhja ndërmjet bakrit dhe çelikut
1.3. MaterialiRezistenca e tubave të bakrit në presione - DIN 1754 / 1786, SN 211 641
Presioni maksimal i punës për pjesët e lidhura me ngjitje
Ngjitja
e butë
Ngjitja e
fortëSipas
DIN
2856
Tuba bakri, Cu Temperatura e
punës
32
3.10. Ena e zgjerimit
33
Faza 1: Faza 2: Faza 3:
Δh + 3,0 m = Vordruck.
Shtypja pas mbushjes
(gjatë mbushjes)
Δh + 3,0 m = Vordruck.+ 2.0 m
Shtypja gjatë punësShtypja në fillim
Ajri Membrana Zgjerimi i ujitVentil
ENA E ZGJERIMIT
34
3.10.1. Dimensionimi i enës së
zgjerimitNjësia Sistemi standard Vlera të
preferuara
3.10. Ena e zgjerimit
- Pjesëmarrja e antifrizit
- Metoda e përcaktimit të vëllimit të
enës së zgjerimit
Sipas udh. të prodh.
Sipas udh. të prodh.
- Δh = ndryshimi i lartësisë ndërmjet
pikës më të lartë të sistemit dhe
enës së zgjerimit
35
Dimensionimi
1. Përcaktimi i ndryshimit të lartësisë Δh (m);
2. Përzgjedhja e metodës për përllogaritje të vëllimit të enës së zgjerimit
(tabela 3.10.2);
3. Përzgjedhja e tipit të enës së zgjerimit me ndihmën e tabelës së paraqitur në
Kapitullin H;
4. Pa = presioni paraprak në enën e zbrazur të zgjerimit (Δh(m)/10+0,3 bar)
Informacione shtesë në lidhje me dimensionimin
Ena e zgjerimit duhet të montohet në lartësinë më të lartë përkatëse, kur Δh
është e madhe dhe kur ena e zgjerimit është e vogël.
Ventili i sigurimit duhet të përzgjedhet sipas udhëzimeve të dhëna në Kapitullin
D faqe D15.
3.10.2. Metoda për përcaktimin e pjesës së zgjeruar të vëllimit në enën
e zgjerimit
36
3.10.2. Metoda për përllogaritjen e vëllimit të enës së zgjerimit.
Pe = Presioni i
fundit në enën
e zgjerimit
( bar )
Pjesëm. e
antifrizit
Përcaktimi i vëllimit
referent ( litra ** )
Zgjerimi
( % )
Mbrojtja e sistemit është
siguruar nga:
Vëllimi i tërësishëm i
unazës solare të
kolektorëve
Vëllimi i unazës
solare pa kolektor
Vëllimi në kolektor
Vëllimi i tërësishëm i
unazës solare të
kolektorëve
Zgjerimi gjatë punës normale
Gjatë mbushjes me presion të
lartë
Koha e mbajtjes në qarkullim e
gjatë
Zgjerimi gjatë punës normale
Gjatë mbushjes me presion të
lartë
Koha e mbajtjes në qarkullim e
gjatë
Zgjerimi gjatë punës normale
Gjatë mbushjes me presion të
lartë
Koha e mbajtjes në qarkullim e
shkurtër
** Vërejtje: Vëllimi referent përllogaritet sipas tabelës 5.1.2 të Kapitullit D19
Metoda
37
38
Sqarimi i shkurtesave
Δh = ndryshimi në lartësi nga pika më e lartë e deri te ena e zgjerimit në (m);
Δes = ndryshimi në lartësi ndërmjet enës së zgjerimit dhe ventilit të sigurisë razlika në (m);
Δem= ndryshimi në lartësi ndërmjet enës së zgjerimit dhe manometrit në (m)
Δsk = ndryshimi në lartësi ndërmjet ventilit të sigurisë dhe ndonjërës komponente
përkatëse të sistemit të unazës solare me kolektor. Δsk është variabile dhe varet
nga lartësia e përzgjedhur e pjesës së sistemit.
Pans = presioni i shënuar në ventilin e sigurisë. Vlera e këtij presioni mund lexohet në
katalogjet e ofruara nga prodhuesit
Pa = presioni paraprak në enën e zbrazur të zgjerimit
(Δh m/10 + 0,3 bar).
Dimensionimi
Nëse Δes nuk ndodhet në intervalin -1 do +1, atëhere vlerave të sipërshënuara duhet
shtuar Δes/10.
Nëse Δem nuk ndodhet në intervalin -1 do +1, atëher vlerave të sipërshënuara duhet
shtuar Δem/10.
39
Metoda e
përllogaritjes së
enës së zgjerimit
Ventili i
sigurimit
Shkalla e
manometrit
barbar
Veni re:
Të gjitha komponentet e qarkut të mbyllur të unazës solare të cilat janë të vendosura mbi
ventilin sigurues, duhet të kenë këto karakteristika vijuese që lidhen me rezistencat ndaj
presionit :
(Pans x 1,2) – (Δsk/10) = bar
Të gjitha komponentet e qarkut të mbyllur të unazës solare të cilat janë të vendosura nën
ventilin sigurues, duhet të kenë këto karakteristika vijuese që lidhen me rezistencat ndaj
presionit:
(Pans x 1,2) + (Δsk/10) = bar
Porosia:
Përparësia qëndron kur manometri dhe ena e zgjerimit qëndrojnë në të njejtën lartësi.
40
Vv=0,005·VA në Litra
(min. 3 Litra)
V2 = VA · β
pe = psi - 0,1 · psi
pst = 1,5 bar + 0,1·h
*1 efekti (lartësia e ngritjes) i pompës
në stagnimin e mediumit të punës
)5,0(
)1()(1*
2
ste
ekN
pp
pVzVVvV
Sipas VIESSMANN
41
3.2. Ventili i sigurisë
3.3. Manometri dhe termometri
3.2. 1. Dimensionimi i ventilit të
sigurisëNjësia Sistemi standard Vlera të
preferuara
- Δes = ndryshimi i lartësisë ndërmjet enës së
zgjerimit dhe ventilit sigurues
Sipas udhëzimit. të
prodhuesve të
kolektorëve
-Metoda e dimensionimit të enës së zgjerimit
(Kapitulli D faqe D14, tabela 3.10.2 )
-Δh = ndryshimi i lartësisë nd. enës së zgjerimit dhe
ventilit sigurues
-1 deri + 1-1 deri + 1
Ventili i sigurisë Manometri Termometri42
4. Akumuluesi i ujit të ngrohtë (boileri solar)4.1. Akumuluesi i ujit të ngrohtë
Dimensionimi
Për sistemin standard vëllimi i akumuluesit të ujit të ngrohtë paraprakisht është
përcaktuar, të dhënat mund të gjenden në Kapitullin D faqe D6.
Dimensionimi gjithashtu mund të bëhet me ndihmën e diagramit 4.1.2.
Me rastin e dimensionimit duhet të merret në konsideratë përcaktimi i vëllimit total VT.
VT = Vëllimi total (i përgjithshëm);
VS = Vëllimi i parashikuar për energjinë që vjen nga kolektorët solarë;
VZ = Vëllimi shtesë i akumuluesit të ujit të ngrohtë i parashikuar për energjinë që sigurohet
nga ngrohja e nevojshme shtesë.
4.1.1. Dimensionimi i akumuluesit të
ujit të ngrohtëNjësia Sistemi standard Vlera të preferuara
Vëllimi i përgjithshëm(total) VT për person L / Person
43
4.1.2. Vëllimi total i akumuluesit të ujit të ngrohtë (VT )
Nxehësi
elektrik
Këmbyesi i nxeh-
tësisë për kalda-
jën me naftë, gaz,
l.d. të ngurta
Numri i personave
VT V
ëllim
ito
tal iA
ku
mu
lue
sit
tën
xeh
tësis
ëLit
ra
Nevoja për ujin e ngrohtë Litra/Ditë , 55ºC
44
ksp
kwp
SPtt
ttPVV
)(2
min
Akumuluesi i ujit të ngrohtë (boileri solar)
Sipas VIESSMANN
45
4.2. Këmbyesi i nxehtësisë i qarkut të mbyllur të unazës solare me kolektor
Informacione në lidhje me dimensionimin
Tabela 4.4.2 tregon ndryshimin e efikasitetit të sistemit solar në funksion të ndryshimit
temperaturik ΔTm.
Ndryshimi i vogël temperaturik ΔTm rrit shkallën e shfrytëzimit të sistemit
Ndryshimi i madh temperaturik ΔTm zvoglon shkallën e shfrytëzimit të sistemit
4.2.2. Ndikimi i ndryshimit temperaturik të përzgjedhur (përvetësuar) ΔTm tëkëmbyesit të nxehtësisë në
shkallën e efikasitetit të sistemit
4.2.1. Dimensionimi i këmbyesit
solar të nxehtësisëNjësia Sistemi standard Vlera të
preferuara
ΔTm = ndryshimi i temperaturës së
mediumit të punës
Sipërfaqja e këmbyesit për m² të
sipërfaqes së kolektorit
Rritja e shkallës së efikasitetit të kolektorit
46
Këmbyesi SOLAR i nxehtësisë
Akumuluesi SOLAR
1
3
4
5
6
9
8
7
2
47
Dimensionimi
Për sistemin standard sipërfaqja e këmbyesit të nxehtësisë në akumuluesin
e ujit të ngrohtë, që më parë është përcaktuar, dhe të dhënat mund të
gjenden në Kapitullin D faqe D6.
Për dimensionim gjithashtu mund të shfrytëzohet me shumë saktësi edhe
diagrami 4.2.3 ose 4.2.4.
Me që në shkallën e efikasitetit ndikojnë një numër faktorësh, për instaluesit
është i vështirë përcaktimi i tyre apo përllogaritja e tyre, prandaj këtë e bëjnë
prodhuesit e këmbyesve të nxehtësisë.
Predispozita gjenerale
Efekt të mirë me këmbyesin e nxehtësisë arrihet nëse shpejtësia e
lëvizjes së mediumit të punës në qarkun e mbyllur të unazës solare me
kolektor ndodhet në vlera 0,5 - 1,5 m/s.
T1m = temperatura mesatare në kolektor (qarku primar);
T2m = temperatura mesatare në akumuluesin e ujit të ngrohtë në hapësirën
përrreth këmbyesit të nxehtësisë (qarku sekondar);
ΔTm =Ndryshimi temperaturik ndërmjet T1m dhe T2m
Ta = temperatura e ajrit në hapësirën (përreth) ku është montuar kolektori.
48
Këmbyesi i nxehtësisë i ndërtuar nga tubi i lëmuar: koeficienti i
transmetimit të nxehtësisë 400 deri 750 W/m²· K; dimensionimi bëhet
sipas diagramit 4.2.3.
Këmbyesi i nxehtësisë i ndërtuar nga tubi i brinjëzuar : koeficienti i
transmetimit të nxehtësisë 300 derI 500 W/m²· K; dimensionimi bëhet
sipas diagramit 4.2.4.
Një kohë të gjatë, një numër i madh i prodhuesve prodhojnë modele të njejta të
këmbyesve të nxehtësisë.
Për këtë arsye paraqesim tabelën ose diagramin të cilat na mundëson për-
zgjedhjen e drejtëpërdrejtë të tipit të këmbyesit të nxehtësisë, duke marrë në
konsideratë, gjatë kësaj, ndryshimin mesatar të temperaturës, K
49
Sipërfaqja e kolektorit m²
Fuqia ngrohëse e këmbyesit të nxehtësisë dhe kolektorit, W
4.2.3. Përzgjedhja e këmbyesit të nxehtësisë me tuba të lëmuara
Diagrami i ndërtuar për koeficient të transmetimit të nxehtësisë prej 400 W/K·m²
të sipërfaqes së këmbyesit
50
Sipërfaqja e kolektorit m²
4.2.4. Përzgjedhja e këmbyesit të nxehtësisë me tuba të brinjëzuar
1 Tub Ф 16/25 Gjatësia 6,5 m
2 Tub Ф 16/25 Gjatësia 9,4 m
Fuqia ngrohëse e këmbyesit të nxehtësisë dhe kolektorit, W
51
Një lloj i këmbyesit të nxehtësisë i cili aplikohet për sistemet solare
të kapaciteteve të mëdha
Uji i ngrohtë
sanitar
Tubi i dërgimit
Uji i ftohtë
sanitar
Tubi i kthimit
52
5. Mediumi i punës
Dimensionimi
Për sistemin standard sasia e nevojshme e mediumit të punës përkatësisht përmbajtja e tij
në qarkun e mbyllur të unazës solare me kolektor, që më parë është përcaktuar dhe të
dhënat gjenden në Kapitullin D faqe D6.
Për dimensionimin detal procedohet në këtë mënyrë:
1. Përcaktohet përmbajtja e mediumit të punës (bartësit të nxehtësisë) në komponentet e
sistemit nga a deri në d në mbështetje të tabelës 5.1.2.
2. Përcaktohet apo dimensionohet ENA E ZGJERIMIT në mbështetje të kapitullit D14.
3. Përcaktohet përmbajtja totale e mediumit të punës (bartësit të nxehtësisë) duke marrë në
konsideratë edhe vëllimin në ENËN E ZGJERIMIT (pas mbushjes në gjendje të ftohtë të
sistemit – jo pune) me ndihmën e tabelës 5.1.3.
Dimensionimi i sasisë ( Vëllimit )
të mediumit të punës
Përmbajtja e kolektorit
Përqindja e antifrizit
Gjatësia e tubit të unazës solare
Njësia Sistemi standardVlera të
preferuara
Sipas udh. të prodh.
Sipas udh. të prodh.
53
Nr. Komponentet e unazës
solare me kolektor
Përmbajtja për
njësi
( litra )Njësia Numri
Përmbajtja totale e
komponenteve
( litra )
Tub Ф
Tub Ф
Tub Ф
Këmbyesi i nxehtësisë i
unazës solare me kolektorcopë
Komponentet e veçanta të
sistemit
Përmbajtja e mediumit të punës në unazën solare me kolektor
Kolektorët solarë copë
Përmbajtja totale e mediumit të punës në unazën solare me kolektor
(pa vëllimin në enën e zgjerimit)
Përmbajtja e mediumit të punës në enën e
zgjerimit pas mbushjes së unazës solare me
kolektor (tabela 5.1.3)
copë
Përmbajtja totale e vëllimit të mediumit të punës në unazën
solare me kolektor me enën e zgjerimit
5.1.2. Përmbajtja e mediumit të punës në komponentet e sistemit solar me kolektor
54
5.1.3. Vëllimi shtesë i mediumit të punë i nevojshëm për enën e zgjerimit në funksion të Δh Pa, i cili
merret në konsideratë si vëllim fillestar i enës së zgjerimit
Tipi i enës së zgjerimit dhe vëllimi fillestar në enën e zgjerimit
55
ENERGJIA SOLARE E PËRFITUAR PËR NGROHJEN E UJIT SANITAR
0
50
100
150
200
250
300
350
Jan Febr März Apr Mai Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dez
kW
h
Ngrohjen e ujit Prodhimi bruto i nxehtësisë
Jan. Shku. Mars. Prill Maj Qersh. Korri. Gusht Shtat. Tet. Nënt. Dhjet.
56
SASIA E NXEHTËSISË PËR NGROHJEN E UJIT + NGROHJA SHTESË
DHE PRODHIMI BRUTO I NXEHTËSISË
Sasia e nxehtësisë për ngrohjen e ujit + Ngrohja shtesë
Prodhimi bruto i nxehtësisë
Jan. Shku. Mars. Prill Maj Qersh. Korri. Gusht Shtat. Tet. Nënt. Dhjet. 57
TË DHËNAT E NEVOJSHME PËR TË BËRË DIMENSIONIMIN
Uji i ngrohtë Uji i ngrohtë+Ndimesa përngrohje
Numri i personave /shfrytzimi i ujit të ngrohtë
Numri i personave / shfrytzimi i ujittë ngrohtë
Nevoja për enrgjinë e ngrohjes
Mbajtësi i energjisë
Temperatura e e mëparshme engrohjes
Hapsira e ofruar për kolektorin, radhitja, Pjerrsia, NdërtimiHijezimi
Hapsira e ofruar për ngrohje, Arritshmëria
mënyrat e kyçjes/zonat e ngritjes, diferencat e larta
SHËNIME TË NEVOJSHME PËR DIMENSIONIM (UJI I NGROHTË)
Sip
ërf
aq
ja e
ko
lek
tori
t
Nu
mri
i p
ers
osn
ave
Efe
kti
i p
om
pë
s q
ark
ullu
ese
në
pë
rba
llim
in e
la
rtë
sis
ë s
ë n
gri
tje
s
mb
ar
( x
0,0
1 =
mH
2O
)
Pë
rmb
ajt
ja e
Aku
mu
lue
sit
So
lar,
Lit
ra
Sip
ërf
aq
ja e
Kë
mb
yesit
të n
xeh
tësis
ë e
un
azë
s
so
lare
në
aku
mu
les.
m²
Me
diu
mi i p
un
ës
Pë
rmb
ajt
ja ,
Lit
ra
59
Dimensionimi (analiza e detajuar) - WW (uji i ngrohtë)
Furnizimi me energji diellore
Qk = Prodhueshmëria e kolektorit = Rrezatimi global ( Xhul ) x Efikasiteti i kolektorit x
x Sipërfaqja e kolektorit
Qk = 420 kWh = 175 kWh/m² x 0,6 x 4 m²
Qs = Brutoja solare = Prodhueshmëria e kolektorit x (humbjet në gypa dhe akumulues)
Qs = 336 kWh = 420 kWh x (1 - 0,2)
Energjia e nevojshme për ngrohjen e ujit të ngrohtë - (WW) për muaj
m = 50 L/(d pers.) x numri i personave x 30 ditë
m = 6000 kg = 50 L/(d Pers.) x 4 Pers. x 30 d
Q = m x cp x ( Tngrohtë – Tftohtë )
Q = 314 kWh = 6000 kg x [1,164Wh/(kg·K)] x (60K - 15K) / 1000
60
Dimensionimi [metoda e detajuar (e plotë)] - UN+NSH
Nevojat për energji diellore
Qk = (Ngarkesa e kolektorit) = rrezatimi global x shkalla e efikasitetit të
kolektorit x sipërfaqja e kolektorit
Qk = 7200 kWh = 1200 kWh/ (m² · a ) x 0,6 x 10 m²
Ngarkesa solare bruto = Ngarkesa e kolektorit x (1- humbjet në gypa dhe
akumulues)
Qs = 5760 kWh = 7200 kWh x (1 - 0,2)
Nevoja për energji (UN+NSH) për vit
m = 50 L/(d Pers.) x numri i personave x 365 ditë
m = 73000 kg = 50 L/(d Pers.) x 4 Pers. x 365 d
Q = m x cp x (Tngrohtë - T ftohtë) + nevoja për energji të ngrohjes
17823 kWh = 3823 kWh + 14000 kWh
Mbulesa solare: 32% = 5760 kWh / 17823 kWh 61
TË DHËNA PËR DIMENSIONIM (UJI I NGROHTË DHE NEVOJAT PËR NGROHJE)
Sip
ërf
aq
ja e
ko
lek
tori
t
m² N
um
ri i p
ers
oa
nve
Vë
llim
i t
ota
l i A
ku
mu
lue
sit
pë
r n
gro
hje
dh
e u
jin
e
ngro
htë
pë
r n
evo
ja s
an
ita
re,
Lit
ra
Sip
ërf
aq
ja e
Kë
mb
yesit
të n
xeh
tësis
ë e
un
azë
s
so
lare
në
aku
mu
les.
m²
QTO
T: T
ota
li i n
evo
jave
të
pë
rgjith
sh
me
vje
tore
pë
r
ujë
të
ngro
htë
dh
e n
gro
hje
në
Më
h
Efe
kti
i p
om
pë
s q
ark
ullu
ese
në
pë
rba
llim
in e
la
rtë
sis
ë s
ë n
gri
tje
s
mb
ar
( x
0,0
1 =
mH
2O
)
Me
diu
mi i p
un
ës
Pë
rmb
ajt
ja ,
Lit
ra
62
DIMENSIONET STANDARDE
Dimensionet sipas:
Këmbyesi i nxehtësisë- m²/ m² kolektor
Ena e zgjerimit - DH, Përmbajtja e lëngut
Matja përmes tubit - Shpejtësia e rrymimit
Lloji i pompës - Rënia e presionit/ Prurja vëllimore
Orientimi - lloji i sistemit
63
Rrjedhja e lëngut ( l/h )
Hu
mb
ja e
pre
sio
nit
(m
ba
r/m
)Diagrami i humbjeve të presionit në tuba bakri :50% Ujë 50% Glykol; 50 °C
DIAGRAMI I HUMBJES SE PRESIONIT
64
Rë
nja
(h
um
bja
) e
pre
sio
nit
( m
ba
r/m
)DIAGRAMI I RËNIES (HUMBJES) SE PRESIONITDiagrami i rënies së presionit në tuba bakri : 65% Ujë 35% Glykol; 50 °C
Rrjedhja e lëngut ( l/h )
65
Diagrami i humbjeve të presionit në tuba bakri :10% Ujë 90% Glykol; 50 °C
Rrjedhja e lëngut ( l/h )
DIAGRAMI I HUMBJES SE PRESIONITH
um
bja
e p
resio
nit
(m
ba
r/m
)
66
DIAGRAMI PËR PËRZGJEDHJEN E POMPËS QARKULLUESE
I
II
III
67
Typ PS 10 bzë. P 10
DIAGRAMI PËR PËRZGJEDHJEN E POMPËS
VIESSMANN
Prurja vëllimore në m3/h
Prurja në masë në l/h
Rë
nja
e p
resio
nit
Δp
n
ëm
68
Prurja vëllimore në m3/h
Prurja në masë në l/h
Typ PS 20 bzë. Typ P 20
DIAGRAMI PËR PËRZGJEDHJEN E POMPËS
VIESSMANN
Rë
nja
e p
resio
nit
Δp
n
ëm
69
- -
Prurja në masë në l/min.Prurja në masë në l/min.
Prurja vëllimore në m3/h Prurja vëllimore në m3/h
Rë
nja
e p
resio
nit
Δp
n
ëm
Rë
nja
e p
resio
nit
Δp
n
ëm
Karakteristika e tubacionit të unazës solare në të cilën ndodhet e montuar pompa
Fusha ku duhet të
ndodhet pika e punës
Karakteristika e pompës për shkallë të ndryshme të lëvizjes
DIAGRAMI PËR PËRZGJEDHJEN E POMPËS - VIESSMANN
Diagrami për përzgjedhjen e tipit të pompës
70
NË PËRGJITHËSI1.3. MATERIALI
TUBA BAKRI TË REZISTUESHËM NDAJ PRESIONIT
Dendësia ρ : 8 9 0 0 kg/m3;
Koeficienti i zgjerimit termik α : 0 . 0166 mm/mK;
Përçueshmëria termike λ : 372 W/m·K;
Vrazhdësia e punimit të sipërfaqeve të brendëshme k : 0.0014 mm.
Gjatësia e tubave :
tuba të drejtë prej 5.0 ose 6.0 m
Tuba të lakuar në rreth prej 50 m (DN 6-15)
Tuba të lakuar në rreth prej 25 m (DN 18+22)
Ngjitja e butë [16]
Sn Cu 3 kallaj 97% / bakri 3%
Sn Ag 5 kallaj 95% / argjendi makx. 5%
Sn Sb 5 kallaj 95% / antimon 5%
Ngjitja e fortë [16]
Ag 45 Sn argjend 45% / kallaj *
Ag 30 Cd argjend 30% / kadmium **
Ag 40 Cd argjend 40% / kadmium **
Ag 2 P argjend 2% / fosfor ***
* Për ujë të pijshëm,
** për gazra medicinale dhe teknike,
*** nuk mund të bëhet lidhja ndërmjet bakrit dhe çelikut. 71
DIMENSIONIMI I ENËS SË ZGJERIMIT
VN = VA *10% + Vk
VA: Përmabjtja totale e ujit në sistem (ltr.) VN: Zgjerimi i bruto i vëllimit (ltr.) Vk: Përmbajtja e kolektorit (ltr.)
Pa = HP (bar) + 0,3 bar
Pa: Presioni i gazit në enën e zbrazët (presioni në fillim)
Pe = Po / 1,3
Pe: Presioni në fund të enës së zgjerimit
Po: Presioni i cili merret më i vogël se presioni i ventilit
sigurues
VG = VN (Pe+1)/(Pe-Pa)
VG: Madhësia e enës (PND)
72
BILANCI / LLOGARITJET E SISTEMIT
1410 kWh/m² · a
Shkalla e efikasitetit të kolektorit 0,6
Humbjet në rrjetin tubor dhe
akumuluesin solar
( 1- 0,2 )
Sipërfaqja e kolektorit 2 KOLEKTOR X 2,5 m²
Faktori korigjues i këndit të
pjerrësisë dhe orientimit të
kolektorit
1,05
Prodhimi bruto i nxehtësisë 1410 x 0,6 x 2 X 2,5 X ( 1 – 0,2 ) x
1,05 = 3553
kW/a
Tarifat e energjisë elektrike 0,12 €
Kursimet e energjisë 426 €
Çmimet e investimit 3500 €
Kthimi i investimit 8 a
RREZATIMI GLOBAL
73
NORMAT PËR NJË SHTËPI FAMILJARE:
- UJI I NGROHTË: 5 – 8 M² SIPËRFAQJA E KOLEKTORIT
400 – 600 LITËR AKUMULUESI
- UJI I NGROHTË 10 – 25 M² SIPËRFAQJA E KOLEKTORIT
+ NGROHJA: 1000 –2500 LITËR AKUMULUESI
Uji i ngrohtë
Sipërfaqja e
kolektorit = [m²]1,0 m² x Numri i
personave
Rexhistrimi i përbër.
= [Litër] 100 l x Sipërf. e kolekt.
Uji i ngrohtë + Ngrohja
1,5 m² x nevojat e ngrohjes
(7-20kW në një familje)
100-150 l xSipërfaqja e kolektorit
Dimensionet standarde
KËRKESAT PËR UJË TË NGROHTË
VLERA TË NEVOJSHME PËR DIMENSIONIMVIESSMANN
Vitosol 100 ( High % floë % Betrieb )
Numri i kolektorëve
Prurja vëllimore Litra/Min.
Tuba bakri përmasat
Typ s/W2,5
Shpejtësia e rrymimit m/s
Rënia e presionit në tuba mbar/m
Vitosol 250 (High % floë% Betrieb )
Numri i kolektorëve
Prurja vëllimore Litra/Min.
Tuba bakri përmasat
Shpejtësia e rrymimit m/s
Rënia e presionit në tuba mbar/m
Vitosol 200 und 300 ( High % floë % Betrieb )
Numri i kolektorëve
Prurja vëllimore Litra/Min.
Tuba bakri përmasat
Rënia e presionit në tuba mbar/m
Shpejtësia e rrymimit m/s
--
--
--
SHEMBULL I LLOGARITJES PER NJE FAMILJE
KONDITAT BAZE
Numri i kolektorëve 6 x Solect WK
Sipërfaqja totale bruto: 15,32 m²
Azimuti: O⁰Këndi i pjerrësisë: 42⁰ Konsumimi 400,0 Litra/Ditë
45 ⁰C
Sasia e energjisë ndihmëse
(plotësuese) - 15 kw
Akumuluesi solar e i ujit të
ngrohtë – 600 Litra
Regjistrimi i temperaturave maksimale ditore në kolektor
SHEMBULL I LLOGARITJES PER NJE FAMILJE
SHKALLA E MBULIMIT
Energjia diellore 5.102 kWh Nevojat e gjithëmbarëshme për energji 6748 kWh
Pjesëmarrja e energjisë diellore në energjinë e nevojshme të gjithëmbarëshme brenda vitit
Kursimi i gazit H = 557,3 m³
Vermiedene CO2 – Emissionen 1264,42 kg
Mbulimi me ujë të ngrohtë sanitar: 75.6 %
Shkalla e shfrytëzimit të sistemit: 30.8 %
SHEMBULL I LLOGARITJES PER NJE FAMILJE
SHKALLA E MBULIMIT
FACTORS FOR SIZING OF COLLECTORSThe hours of sunshine at the place of operation have to be knoën in advance.
Berlin
Dresden
Leipzig
MagdeburgHannover
Hamburg
Flensburg
Oldenburg
Kassel
Münster
Düsseldorf
Aachen
Frankfurt
ëürzburg
Passau
München
StuttgartSaarbrücken
FreiburgMainburg
5
Zonat Rrezatimi faktori
klimatike në orë i diellit
1 1900-2000 0,8
2 1800-1900 0,9
3 1700-1800 1,0
4 1600-1700 1,1
5 1500-1600 1,2
SELECTION
roof slope collector orientation
S SO / Së O / ë
20° 1,2 1,2 1,3
25° 1,1 1,2 1,3
35° 1,0 1,2 1,5
45° 1,0 1,1 1,5
55° 1,1 1,2 1,6
65° 1,2 1,3 1,7
75° 1,3 1,5 1,8
Berlin
Dresden
Leipzig
MagdeburgHannover
Hamburg
Flensburg
Oldenburg
Kassel
Münster
Düsseldorf
Aachen
Frankfurt
ëürzburg
Passau
München
StuttgartSaarbrücken
Freiburg
Mainburg
5
climatic hours of factor
zone sunshine
1 1900-2000 0,8
2 1800-1900 0,9
3 1700-1800 1,0
4 1600-1700 1,1
5 1500-1600 1,2
hot water request loë normal high
0,6 0,8 1,0 1,2 1,5
factor factor factor number number
climatic z. roof slope hot ëater request occupants collectors
e.g. Kassel35° Së
1,2 x 1,2 x 1,0 x 4 x 0,4 = 2,3number factor
occupants hot ëater request
4 x 1,0 x 75lLtr. = 300 ltr.
size of tank
roof
slope
SOLAR – EXPANSION VESSEL
109/109/102x35Ltr.
87/87/850 Ltr.
65/65/635 Ltr.
43/43/425 Ltr.
32218 Ltr.
F3QF3-1Type
Classification expansionvessel / number of collectors
(minimum tank-volume without security-addition)
CFK-1
Një formë shumë e thjeshtë dhe e drejtëpërdrejtëpër përcaktimin e vëllimit të BOILERIT SOLAR dheNUMRIT TË KOLEKTORËVE është forma nëpërmjetNOMOGRAMEVE
NOMOGRAMET
NOMOGRAMET
1
2
- I përgjigjet kolektorëve diellorë tërrafshët
- I përgjigjet kolektorëve diellorë me tuba të vakuumuar
HARTA TREGUESE E ZONAVEME KLIMË SOLARE KRYESISHTPËR GJERMANINË
Zonat me
klimë solare
Rrezatimi në orë i
diellit brenda vitit
-
-
-
-
NOMOGRAMET
2
Ku
lmi-
Pje
rrës
ia
Nu
mri
I per
son
ave
n
Për Shembull
Zon
am
e K
limë
Sola
reM
bu
lesa
Sola
re
Shp
enzi
met
e u
ji,
( L/
P·D
itë
)
L/P JL/JP J
Vëllimi i boileritsolar
Numri i tubave të vakuumuar
DIMENSIONIMI I KOLEKTORËVE TË PISHINAVE
DIMENSIONIMI I KOLEKTORËVE TË PISHINAVE NËPËRMJET
NOMOGROMITAbsorbuesi ( gjatw 20⁰ me këndin e pjerrësisë ) i drejtuar nga:
Jugu
Lindja
Perëndimi
Temperatura e dëshiruar e ujit
Sipërfaqja e mbuluar
apo sipërfaqja e ujit të
pishinës në m²
Rezultati:
Sipërfaqja e nevojshme e
absorbuesit të pishinës
Pishinë e lirë
pa mbulesë
Hapësira e
pishinës
pa mbulesë
Pishinë e lirë
me mbulesë
Hapësira e
pishinës
me mbulesë
Diagrami koordinativ që mu-
ndëson përzgjedhjen e tipit
të kolektorit të pishinave.
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
QENDRA KOMPETENTE PËR SISTEMET E SHFRYTËZIMIT TË ENERGJISË DIELLORE
Lushnjë, 2012
DIMENSIONIMI I SISTEMEVE SOLARE
Përgatiti dhe sistemoi :
Wolfgang Pfisterer, _ ekspert ndërkombëtar
Mr.sc. Ismet Malsiu, - bashkëtrajner
-MODEL DIMENSIONIMI-
1
MODEL DIMENSIONIMI
Për një shtëpi familjare të paraqitur në figurë të bëhet dimensionimi i sistemit solartë shfrytëzimit të energjisë diellore për ngrohjen e ujit sanitar. Të dhënat enevojshme:
Numri i personave 5 (pesë) me harxhim mesatar të ujit të ngrohtë 50 l/(ditë·p); Shtëpia ndodhet e ndërtuar në zonën me rrezatim mesatar diellor brenda
vitit 1600 kWh/(m²· a ). Psh. zona ku bie edhe qyteti i DURRËSIT; Shtëpia , në oborrin e saj, ka të ndërtuar pishinën me sipërfaqe të ujit 50 m²,
për të cilin kërkohet të përcaktohet numri i nevojshëm i kolektorëve tërrafshët për ngrohjen e ujit nga 20 ⁰C deri 26 ⁰C , për periudhën e shfrytëzimitPRILL – SHTATOR dhe QERSHOR – KORRIK;
Sa absorbues të pishinave janë të nevojshëm për periudhat e sipërpërmenduratë shfrytëzimit;
Këndi i pjerrësisë së kulmit 45⁰ i orientuar në lindje - perëndim për 30⁰; Të tregohet bilanci apo arsyeshmëria ekonomike e ndërtimit të sistemit diellor.
2
Shtëpi banimi për një familje
3
21
3
5
4
68
7
9Komponentet e nevojshme për dimensionimin detal
SISTEMI STANDARD
4
Pajisjet e nevojshme për dimensionimin detalNr. Rend. Emërtimi
1 Kolektorët diellorë
2 Tubat e qarkut të mbyllur të unazës së sistemit solar
3 Tubat e tjerë
4 Izolimi termik i tubave
5 Pjesa hidraulike e unazës së sistemit solar
6 Pompa qarkulluese
7 Ena e zgjerimit
8 Ventili i sigurisë
9 Manometri dhe termometri
10 Akumuluesit e nxehtësisë
11 Akumuluesi i ujit të ngrohtë sanitar (boileri solar)
12 Këmbyesi i nxehtësisë i unazës së sistemit solar në boilerin solar
13 Mediumi i punës5
Përcaktimi i sistemit standard
Faqja e Kap.
Pajisjet dhe elementet për dimensionim Njësia Sistemi standard Vlera të preferuara
D7 1. Kolektorët diellorë
Harxhimi i ujit të ngrohtë sanitar për person në ditëPjerrësia e kolektorit:
- Zvicra qendrore-- Wallis, Alpet, pjesa jugore e Alpeve
Orientimi i kolektorëve
Shkalla e efikasitetit të kolektorit gjatë η0,05
0,05
Sipërfaqja e kolektorit
l/d gjatë 55⁰C
⁰ ( shkallë ) ⁰ ( shkallë )⁰ ( shkallë )
%
m²/person
50
15 – 6025 – 60
-45 L deri +45 P
50 – 65
1,0 – 1,5
50
30 – 4545 – 60
-30 L deri +30 P
--
1,2
D10 2. Tubacionet
Prurja për m² të kolektoritPjesëmarrja e antifrizitGjatësia e përgjithshme
Trashësia e termoizolimit
l/h·m²%m
mm
40 – 5030 – 50 20 – 4020 – 40
Sipas udh. të prodhu.Sipas udh. të prodhu.
-20 – 40
D12
D14
3. Pjesa hidraulike
Pompa qarkulluese- Prurja për m² të kolektorit
-Pjesëmarrja e antifrizit- Sipërfaqja maksimale e kolektorëve të lidhur në seri
- Ena e zgjerimit të mediumit të punës
l/h·m²%
m²
40 – 50 35 – 50
Sip. udh. të prodhu.
Sipas udh. të prodhu.Sipas udh. të prodhu.
Sipas udh. të prodhu.
6
D15
- Δh = ndryshimi i lartësisë ndërmjet pikës më të lartëtë sistemit dhe enës së zgjerimit
-- Metoda e llogaritjes
Ventili i sigurimit
Presioni i hapjes- Δes = ndryshimi i lartësisë ndërmjet enës së zgjerimit
dhe ventilit të sigurimit
mMetoda
bar
m
≤10B
3
-1 deri +1
<13Sipas udh,të prodh.
3
-1 deri +1
D16
D17
D19
4. Akumuluesi i ujit të ngrohtë
Akumuluesi i ujit të ngrohtëVëllimi sipas personave
Këmbyesi i nxehtësisë- ΔTm = ndryshimi i temperaturës së mediumit të punës
-Sipërfaqja e këmbyesit për m²të kolektorit
5. Mediumi i punës
Pjesëmarrja e antifrizit
Përmbajtja e kolektorit
l/Person
Km²/m²
%
l/m²
70 – 100
5 – 150,2 – 0,25
35 – 50
<2,3
85
100,2
Sipas udh. të prodh.
Sipas udh. të prodh.
Vazhdimi i tabelës
7
Kolektorët diellorëDimensionimi i kolektorëve diellorë
• Informim në lidhje me dimensionimin
Sipërfaqja relative e kolektorit (Arel) ka të bëjëme sipërfaqen që tejkalon vlerën prej 1,2 m²për person dhe thjesht bën të mundur qënevojat shtesë të burimeve të energjisë nukjanë të nevojshme gjatë kohës së verës.
Sipërfaqja e kolektorit rrumbullakohet nëmbështetje të vlerave standarde të sipërfaqessë kolektorit.
Vlerat në fushën e hirtë të diagramit (1.04)kanë këto karakteristika:
Karakteristikat e sistemit janë afër optimumit.
Vlerat e preferuara për dimensionim, të dhënatnë tabelë, janë më ekonomike në logjikën e teknikës.
Dimensionimi ikolektorit
Njësia Sistemistandard
Vlera tëpreferuara
Harxhimi i ujit tëngrohtë për person në
ditë
Pjerrtësia e kolektorit:Zvicëra qendrore ( e
mesme )
Wallis, Alpe, pjesajugore e Alpeve
Orientimi ikolektorit
Shkalla e efikasitetit tëkolektorit gjatë
η0,05
Sipërfaqja relative e kolektorit ( Are )
l/ditëGjatë 55 ⁰C
⁰( shkallë )
⁰( shkallë )
⁰( shkallë )
%
m²/ Person
50
15 – 60
25 – 60
-45 L deri+ 30 P
50 – 65
1,2
50
30 – 45
45 - 60
-30 L deri+ 30 P
**
1,0 – 1,5
** Shkalla e lartë e efikasitetit të kolektorit rrit ekonomicitetin e sistemit. Por, gjatë përzgjedhjes së kolektoritduhet të merren në konsideratë edhe aspektet e cilësisë.
8
1 Kolektorët solar
Kolektorët e rrafshët
Numri i nevojshëm i kolektorëve dhe tipi
Ag = A x P = ( 1,2 – 1,5 ) m²k / P x 5 = ( 6 – 7,5 ) m²k
Një kolektor i tipit TopSon F3 – WOLF ka sipërfaqe 2,3 m². Prandajpërcaktojmë numrin e kolektorëve të rrafshët:
( 6 – 7,5 ) m²k/ 2,3 m² = ( 2,6 – 3,2 ) k; Përvetësojmë 3k
Me këto karakteristika teknike
9
Karakteristikat teknike
10
Kolekt. e rrafshët më fuqi të lartë Typ TopSon F3 TopSon F3-Q CFK-1
GjatësiaGjerësiaThellësiaTubi i dërgimit-/Tubi i kthimitKyçjet
Këndi i pjerrësisëShkalla optike e shfrytëzimit*Koef. i humbjeve të nxehtës k1*Koef. i humbjeve të nxehtës k2*Temperatura maksimaleFaktori korrektues i orientimit K50°*Kapaciteti ngrohës C * 3Presioni maksimal i punës
Sipërfaqja brutoSipërfaqja e shfrytëzueshme e absor.Përmbajtja e mediumit të punës
Masa (në gjendje të thatë)Prurja e preferuar në masë Ltr./h Mediumi i punës si bartës i nxehtësisë ANRO(e papërcaktuar)
* Vlera sipas EN 12975 11
1 Kolektorët solar
Kolektorët e me tuba të vakuumuar
Sipërfaqja e nevojshme e kolektorëve dhe Typ - i
Ag = A x P = ( 0,8 – 1,0 ) m²k / P x 5 = ( 4,0 – 5,0 ) m²k
Një kolektor i Typ-it TRK – WOLF ka sipërfaqe ( A x B )m². Prandaj përcaktojmënumrin e kolektorëve me tuba të vakuumuar :
( 4.0 – 5,0 ) m²k/ 1,29 m² = ( 3,33 – 3,87) k; Përvetësojmë Kolektorin
e Typ-it TRK – WOLF me sipërfaqe të absorbuesit ≈ 3,5 m² ose 2k të tipit
TRK – WOLF me sipërfaqe të përgjithshme të absorbuesit ≈ 3,5 m²
Karakteristikat teknike
12
Kolektorët me tuba të vakuumuar me fuqi të lartë të tipitTRK - WOLF
Karakteristikat teknike
13
Kolektorët me tuba të vakuumuar TypGjatësiaGjerësiathellësiakyçjet (me Dado hermetizuese, fld.)Këndi i rregullimit -Absorbimi i rrezatimitEmitimiShkalla optike e shfrytëzimit*Koeficienti i humbjeve të nxehtësisë k1*Koeficienti i humbjeve të nxehtësisë k2*Temperatura maksimaleKëndi i rrezatimit-Faktori korrektues K50°*Kapaciteti ngrohës efektiv* CeffPresioni maksimal i punësHumbjet e presionitNumri i tubave të vakuumuar të kolektorit Copë
Diametri i tubit prej qelqiSipërfaqja bruto e absorbuesitSipërfaqja neto (e shfryt.) e absorbuesitPërmbajtja e mediumit të punësMasa (në gjendje të zbrazët)- PeshaPrurja e preferuar në masë ne kolektor Bartësi i nxehtësisë ( mediumi i punës ) G-LS (e padefinuar )
*Vlera sipas EN 12975
Karakteristikatteknike tëkolektorit me tuba tëvakuumuar
14
Absorbuesi i pishinaveKarakteristikat teknike
3 Kolektorët e pishinës
15
Përllogaritja e numrit të kolektorëve për ngrohjen e ujit të pishinës për muajtPrill – Shtator dhe për muajt Qershor – Korrik.
Nga tabelat , për muajt Prill – Shtator, lexojmë vlerën 0,90 m²k/m²up
Prandaj do të kemi:
Përvetësojmë Z = 20 kolektor ose të përvetësohen 13 absorbues me sipërfaqe
( AxB ) = 3,2x1,2
Për muajin Qershor - Korrik , lexojmë vlerën 0,50 m²k/m²up. Prandaj do të kemi:
Përvetësojmë Z = 11 kolektor
2056,193,2
5090,0
22
22
mm
mm
S
OAZ
k
1187,103,2
5050,022
22
mm
mm
S
OAZ
k
16
Absorbuesi i pishinaveGjatësiaGjerësiaTemperatura e punësMbipresioni gjatë punës në 20°CMbipresioni gjatë punës në 80°CRëniet (humbjet) e presionitSipërfaqja e absorbuesitPërmbajtja e bartësit të nxehtësisëPesha (masa në gjendje të thatë) (bosh) Prurja në masë
Karakteristikat teknike
17
Dimensionimi i kolektorëve të pishinave nëpërmjet nomogramit
Absorbuesi (gjatë 20⁰ me këndin e pjerrësisë) i drejtuar nga:
Jugu
LindjaPerëndimi
Temperatura e dëshiruar e ujit
Sipërfaqja e mbuluarapo sipërfaqja e ujit tëpishinës në m²
Rezultati:Sipërfaqja e nevojshme e absorbuesit të pishinës
Pishinë e lirëpa mbulesë
Hapësira e pishinëspa mbulesë
Pishinë e lirëme mbulesë
Hapësira e pishinësme mbulesë
Diagrami koordinativ i cilimundëson përzgjedhjen e tipit të kolektorit tëpishinave.
Furnizimi me energji diellore nga ana e kolektorëve gjatë vitit
Qk = Prodhueshmëria e kolektorit = Rrezatimi global ( Xhul ) x Efikasiteti i kolektorit x
x Sipërfaqja e kolektorit
Qk = 6624 kWh/a = 1600 kWh/(m²·a) x 0,6 x 3 x 2,3 m² = 6624 kWh/a
Qsol = Prodhueshmëria e kolektorit x faktori korrektues x (humbjet në gypa dhe
akumulues)
Qsol = 5511 kWh/a = 6624 kWh/a x 1,04 x (1 - 0,2) = 5511 kWh/a
= 459 kWh/muaj = 15 kWh/ditë = 0,64 kWh = 640 Wh
η0.05 = c0 - c1·x - c2 ·GK ·x²
x = (Tm - Ta)/GK
Shkalla e efikasitetit të kolektorëve njehsohet nëpërmjet shprehjes:
19
1.02a. Faktori korrektues për kënde dhe orientimetë ndryshme të kolektorëve diellorë.
Fakt
ori
korr
ekt
ue
sfo
n
Pjesa e mesme (qendrore)
Jugu
Lindja Orientimi ⁰ Perëndimi
Këndi i pjerrës.⁰
1,04
20
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160
η (Kolektori i rrafshet) 0.88 0.85 0.82 0.79 0.76 0.72 0.69 0.65 0.61 0.57 0.53 0.48 0.43 0.39 0.34 0.28
η (Vakuum-Kolektorët me tuba) 0.75 0.75 0.75 0.74 0.73 0.72 0.70 0.68 0.66 0.64 0.61 0.58 0.55 0.51 0.47 0.43
0.00
0.10
0.20
0.30
0.40
0.50
0.60
0.70
0.80
0.90
1.00
Diagrami i shkallës së efikasitetit të kolektorit
η = c0 - c1·x - c2 ·GK ·x²
x = (Tm - Ta)/GK
21
4 Tubat e qarkut të mbyllur të unazës së sistemit solar
Njehsojmë prurjen nëpër kolektor duke u mbështetur në sistemin standard tëdimensionimit dhe në mbështetje të të dhënave në tabelë:
= ( 40 – 50 ) l/(h·m²k) = 40 l/(h·m²k), sipas udhëzim. të prodhuesve
m
Gjatësia e përgjithshme = ( 20 – 40 )m = 36m
Pjesëmarrja e antifrizit: 65% Ujë; 35% Glykol, sipas udhëzim. të prodhuesve
Trashësia e termoizolimit: ( 20 – 40 )mm = 40mm
Shpejtësia e rrymimit v = ( 0,3 – 0,5 )m/s = 0,4 m/s
Nga diagrami, për prurjen e përllogaritur 276 l/h dhe për shpejtësinë e rrymimit
0,4 m/s, lexojmë DN 15Rënia e presionit 2.0 mbar/m ( > 1,0 mbar/m < 2,5 mbar/m )
Tuba bakri
22
Prurja vëllimore 40 l ( h · m² ) , dmth. 276 l/h
92 l/h 92 l/h 92 l/h
= 40 l/( h · m² ) x Ak x n = 40 l/( h · m² ) x 2,3 x 3 = 276 l/hose 92 l/(h · kolektor ) , = / 1000 = 0,276 m³/h
Prurja në masë dhe prurja vëllimore totale
m
V
m
23
Rë
nia
(h
um
bja
) e
pre
sio
nit
(m
bar
/m)
DIAGRAMI I RËNIES (HUMBJES) SE PRESIONITDiagrami i rënies së presionit në tuba bakri : 65% Ujë 35% Glykol; 50 °C
Rrjedhja e lëngut ( l/h )
2.0
276
24
5 Pjesa hidraulike e unazës së sistemit solar
Pompës qarkulluese
Enës së zgjerimit
Ventilit sigurues
Manometrit dhe termometrit
Me dimensionimin e pjesës hidraulike nënkuptojmëdimensionimin e :
25
Pompa qarkulluese
Për të dimensionuar pompën qarkulluese nevojiten tëpërcaktohen rëniet e presionit ne fushën e kolektorëve, rrjetintubor të qarkut të unazës solare, grupin e pompës dhe nëkëmbyesin e nxehtësisë i cili ndodhet në akumuluesin e ujit tëngrohtë (boilerin solar).
Në mbështetje të dimensionimit të rrjetit tubor të unazëssolare DN 15 dhe prurjes në masë të cilën duhet ta qarkullojëpompa prej 276 l/h dhe të dhënave tjera nga prodhuesit mundtë përcaktojmë së:
Rënia totale e presionit në kolektor është:Për prurjen vëllimore 276 l/h/2=92l/h·k/60 = 1,533 l/min.k
Nga diagrami lexojmë Δpk = 140 mbar . Përmbajtja e ujitnë fushën e kolektorëve të tipit TopSon F3 – WOLF,
është: 3 x 1,7 litra = 5,1 litra
26
Rëniet e presionit për Typ-n e Kol. Vitosol 200 - F Rëniet e pres. për Typ-n e Kol. me tuba INOX DN 16R
ënja
e p
resi
on
itn
ëm
bar
Rën
jae
pre
sio
nit
në
mb
ar
Prurja në masë në l/min Prurja në masë në l/min
DIAGRAMET ME NDIHMËN E TË CILËVE PERCAKTOHEN RËNIET E PRESIONIT NË KOLEKTOR PËR PRURJEN NË MASË (LITRA/ MIN.) TË DEFINUAR MË PARË - viessman
1.533 l/(min. Kol)
140 mbar
27
Rënia e presionit në rrjetin tubor të qarkut të unazës solare përbëhet ngarënia e presionit në pjesët e drejta të tubacionit dhe në rezistencatlokale, pra:
L =2 x 18 = 36 m; Δpgj = 36 m x 2,0 mbar = 72 mbarRënia e presionit për shkak të rezistencave lokale që ndodhen në qarkune unazës solare , në shumicen e rasteve , llogariten 50% Δpgj , Pra:
Δplok = 50% Δpgj = 50/100 x 72 mbar = 36 mbar
Rënia e presionit për shkak të rezistencave mund të njehsohet duke u mbështetur në tabelat e dhëna në sistemin standard të dimensionimit(tabelat në vijim) duke u ekuivalentuar në gjatësi përkatëse
Rënia e përgjithshme do të jetë Δp = Δpgj + Δplok = 72 + 36 = 108 mbar
Rënia e presionit në grupin e pompës jepet nga prodhuesi dhe në
shumicën e rasteve është ΔpGP = 50 mbar
28
GRUPI I POMPËS - WOLF
Rënia e presionit : Δp ≈ 50 mbarNdërsa përmbajtja e ujit ≈ ( 0,70 – 1,0 ) litra
29
Tabela: Gjatësia ekuivalente e tubave të lidhur të bakrit të bashkuar me ngjitje dhearmaturave gjatë prurjeve të mëdha vëllimore.
Gjatësia ekuivalente e tubit në m
Diametri nominal = diametri i jashtëm në mmLloji i lidhjes/ Armatura
Lakesë deri në 90º
Kënd deri në 90º
T – element 90º
T – element 90º
T – element 90º
Ventil i rrafshët URS
Ventil këndor URS
Duke patur në konsideratë gjatësitë e vogla ekuivalente të tubave në tabelë nuk janë përfshirë:T – elementi 90⁰, reduktuesit, lidhjet me bulona, këndet, vazhduesit, etj
30
Dimensionet
Gjatësia ekujvalente e tubit m
Lloji i lidhjes/ Armatura
Lakesë deri në 90º
Kënd deri në 90º
T – element 90º
T – element 90º
T – element 90º
Ventil i rrafsht URS
Ventil këndor URS
Duke patur në konsideratë gjatësitë e vogla ekujvalente të tubave në tabelë nuk janë përfshirë:T – elementi 90⁰, reduktuesit, lidhjet me bulona,këndet, vazhduesit, etj
Tabela: Gjatësia ekuivalente e tubave të lidhur dhe të bashkuar me fileto dhearmaturave gjatë prurjeve të mëdha vëllimore.
31
Këmbyesi SOLAR i nxehtësisë
Akumuluesi SOLAR
1
3
4
5
6
9
8
7
2
Rënia e presionit : ΔpKNX ≈ 60 mbarNdërsa përmbajtja e ujit ≈ (3- 5 ) litraVlerat e këtilla i ofrojnë prodhuesit
32
Për rëniet e presionit dhe për prurjen vëllimore të përllogaritur në formën:
Δpk = 140 mbar
ΔpL = 108 mbar
ΔpGP ≈ 50 mbar
ΔpKNX ≈ 60 mbar
SHUMA 358 mbar ≈ 360 mbar ≈ 3,6 m
= 276 l/h; = Q = 0,276 m³/h
m
V
3,6 m
0,276
Nga diagrami që e ofrojnë prodhuesit, përvetësojmë TYP-in e pompës
Wilo – Star – ST15/6 ose 25/6
Ose sipas Viessmann
PIKA E PUNËS
33
- -
Prurja në masë në l/min.Prurja në masë në l/min.
Prurja vëllimore në m3/h Prurja vëllimore në m3/h
Rën
jae
pre
sio
nit
Δp
në
m
Rën
jae
pre
sio
nit
Δp
në
m
Karakteristika e tubacionit të unazës solare në të cilën ndodhet e montuar pompa
Fusha ku duhet tëndodhet pika e punës
Karakteristika e pompës për shkallë të ndryshme të lëvizjes
DIAGRAMI PËR PËRZGJEDHJEN E POMPËS - VIESSMANN
Diagrami për përzgjedhjen e tipit të pompës
0,276 m³/h
4,23 m
PIKA E PUNËS
Përzgjedhim tipin e pompës Typ PS 10 ose P10Me shkallë lëvizjeje I dhe II
4,6 l/min
34
Metoda për përllogaritjen e vëllimit të enës së zgjerimit. SISTEMI STANDARD
Pe = Presioni ifundit në enën
e zgjerimit(bar)
Pjesëm. e antifrizit
Përcaktimi i vëllimitreferent ( litra ** )
Zgjerimi( % )
Mbrojtja e sistemit ështësiguruar nga:
Vëllimi i tërësishëm iunazës solare të
kolektorëve
Vëllimi i unazëssolare pa kolektor
Vëllimi në kolektor
Vëllimi i tërësishëm iunazës solare të
kolektorëve
Zgjerimi gjatë punës normaleGjatë mbushjes me presion të
lartëKaha e mbajtjes në qarkullim e
gjatë
Zgjerimi gjatë punës normaleGjatë mbushjes me presion të
lartëKaha e mbajtjes në qarkullim e
gjatë
Zgjerimi gjatë punës normaleGjatë mbushjes me presion të
lartëKaha e mbajtjes në qarkullim e
shkurtër
** Vërejtje: Vëllimi referent përllogaritet sipas tabelës 5.1.2 të Kapitullit D19
Metoda
6 Ena e zgjerimit
35
h =
Δh
= 5
-1
0 m
( <
13
m )
36
)5,0(
)1()(1*
2
ste
ekN
pp
pVzVVvV
Sipas VIESSMANN
Vv = 0,005·VA në Litra (min. 3 Litra)
V2 = VA · β
pe = psi - 0,1 · psi
pst = 1,5 bar + 0,1·h
*1 efekti (lartësia e ngritjes ) i pompësnë stagnimin e mediumit të punës
37
Përllogaritja :
VA – vëllimi i ujit në qarkun e mbyllur të sistemit solar pa enën e zgjerimit
Vuk = 5,1 litra ( tipi TopSon – WOLF )
Vut = ( DN 15 )= 36 m x 0,133 l/m = 4,788 litra ≈ 5litra
Vugp ≈ ( 0,70 – 1,0 ) litra ≈ 1,0 litra ( jepet nga prodhuesi )
Vuknx ≈ (3- 5 ) litra ≈ 5litra ( jepet nga prodhuesi )
Në bazë të tabelave që i ofron firma e njohur VIESSMANN
Lexojmë VA = 25 litra. Prandaj përllogaritjen do e bëjmëpër këtë vlerë. Pra:Vv = 0,005·VA = 0,005 · 25litra = 0,125 litra(min. 3 Litra) – vëllimi paraprak
Shuma 16 litra
38
V2 = VA · β = 25litra x 0,13 = 3,25 litra – Zgjerimi i vëllimitβ = 0,13 ( - 20 ⁰C - 120 ⁰C )
pe = psi - 0,1 · psi = 6 – 0,1 · 6 = 5,4 bar – presioni ilexuar në manometër ( presioni manometrik i punës )psi = 6 bar – presioni i ventilit sigurues
pst = 1,5 bar + 0,1bar/m·h = 1,5 bar + 0,1 bar/m·10 m= 2,5 bar – presioni statik
litraVN 26,30)5,05,2(4,5
)14,5()7,1325,33(1*
Nga tabela përvetësojmë enën e zgjerimit me vëllim më të
madh VN = 35 litra. Në tabelë kemi 25 litra dhe 40 litra
39
Dimensionimi i ventilit tësigurisë
Njësia Sistemi standard Vlera tëpreferuara
- Δes = ndryshimi i lartësisë ndërmjet enëssë zgjerimit dhe ventilit sigurues
Sipas udhëzimit. të prodhuesve të
kolektorëve
- Metoda e dimensionimit të enës sëzgjerimit (Kapitulli D faqe D14, tabela
3.10.2)
-Δh = ndryshimi i lartësisë nd. enës së zgjerimit dheventilit sigurues
-1 deri + 1-1 deri + 1
Ventili i sigurisë Manometri Termometri
7 Ventili i sigurisë . Manometri dhe Termometri
40
• Aplikohet sistemi modular SM1 i rregullimit
41
10 Akumuluesit e nxehtësisë
Sipas VIESSMANN
Vëllimin e akumuluesit (boilerit solar) e njehsojmë sipas formulës
Në të cilin janë:
Vp = 50 l/dp – Harxhimi mesatar në ditë për person i ujit tëngrohtë në temperaturë 45⁰C .
P = 5 - numri i personave
ksp
kwp
SPtt
ttPVV
)(2
min
42
tw = 45⁰C - temperatura e ujit të ngrohtë në rubinetë,
tk = 10 ⁰C - temperatura e ujit të ftohtë në rrjetin e furnizimit;në rubinetë,
tsp = ( 50 – 60 ) ⁰C - temperatura e ujit që duhet të ngrohet nëakumulues (boilerin solar)
Mendohet që vëllimi i ujit në akumulues (boilerin solar) tëshpenzohet (1,5 – 2) herë në ditë. Në mbështetje të këtyre tëdhënave do të kemi:
Mbështetur në të dhënat në tabela përvetësojmë vëllimin
minimal të akumuluesit (boilerit solar) Typ 400
litraVSP 3501060
)1045(5502min
43
Akumuluesi i ujit të ngrohtë (boileri solar) - SEM-1
Karakteristikat teknike
44
Akumuluesi (boileri solar) tipiPërmbajtjaFuqia ngrohëse80/60-10/45°C (Ngrohja) këFuqia ngrohëse (Ngrohja)Kyçja e ujit të ftohtëTubi i kthimitAkumuluesi (boileri solar)Tubi i dërgimitTubi i këthimit te ngrohja me K.Senzori i temp. te këmbyesi i K.RiqarkullimiTubi i dërgimit te ngrohja me K.Kyçja e ujit të ngrohtëKurora lidhëse (poshtë)Nxehësi elektrikTermometriLartësiaDiametri së bashku me termoiz.Diametri pa termoizolim.Masa totale
45
11 Këmbyesi i nxehtësisë i unazës së sistemit solar në boilerin solar
Sipas sistemit standard të dimensionimit rezulton se:
25,02,0 Sfk
Sknx
4,125,02,03,23
SknxSknx
Preferohet që shpejtësia e rrymimit tëbartësit të nxehtësisë, në mënyrë qëkëmbyesi i nxehtësisë i akumuluesit tënxehtësisë të ketë shkallë të lartë
efikasiteti, të jetë 0,5 m/s
46
Përcaktimi i vëllimit total të akumuluesit të ujit të ngrohtë (VT) nëpërmjet diagramit
Nxemësielektrik
Këmbyesi inxehtësisë përkaldajën me naftë, gaz, l.d. të ngurta
Numri i personave
VT
Vël
limit
ota
l iA
kum
ulu
esit
tën
xeh
tësi
sëLi
tra
Nevoja për ujin e ngrohtë Litra/Ditë , 55ºC
47
Akumuluesi i ujit të ngrohtë (boileri solar)Akumuluesi i ujit të ngrohtë
Dimensionimi
Për sistemin standard vëllimi i akumuluesit të ujit të ngrohtë paraprakisht ështëpërcaktuar, të dhënat mund të gjenden në Kapitullin D faqe D6.
Dimensionimi gjithashtu mund të bëhet me ndihmën e diagramit 4.1.2.
Me rastin e dimensionimit duhet të merret në konsideratë përcaktimi i vëllimit total VT.
VT = Vëllimi total (i tërësishëm);VS = Vëllimi i parashikuar për energjinë që vjen nga kolektorët solarë;VZ = Vëllimi shtesë i akumuluesit të ujit të ngrohtë i parashikuar për energjinë që sigurohet
nga ngrohja e nevojshme shtesë.
Dimensionimi i akumuluesit tëujit të ngrohtë
Njësia Sistemi standard Vlera të preferuara
Vëllimi i tërsishëm ( Total ) VT për person L / Person
48
12 Mediumi i punës – Bartësi I nxehtësisë
Si bartës i nxehtësisë në sistemet solare të ngrohjes së ujitaplikohet Glykoli ose përzierja Ujë – Glykol, varësisht ngazonat klimatike ku këto sisteme montohen.
Për ngrohjen shtesë përdoren kaldajat që shfrytëzojnë lëndëdjegëse të ngurta, lëngëta dhe të gazta. Fuqia e tyre, nëshumicën e rasteve, merret (12–14) kW varësisht nga mbu-lesa solare. Mbulesa solare ndodhet në kufirin (40 – 60) %.
49
NOMOGRAMET
1
2
- I përgjigjet kolektorëve diellorë tërrafshët
- I përgjigjet kolektorëve diellorë me tuba të vakuumuar
Nomogramet
2
Ku
lmi-
Pje
rrtë
sia
Nu
mri
I per
son
ave
n
Për Shembull
Zon
am
e k
limë
sola
reM
bu
lesa
sola
re
Shp
enzi
met
e u
ji,
( L/
P·D
itë
)
L/P JL/JP J
Vëllimi i boileritsolar
Numri i tubave të vakuumuar
Energjia e nevojshme për ngrohjen e ujit të ngrohtë ( UN + NSH )
m = 50 L/(d Pers.) x Numri i personave x 30 Ditë
m = 91250 L ( kg ) = 50 L/(d Pers.) x 5 Pers. x 365 d = 91250 L ( kg )
Qun = m x cp x ( Tngrohtë – Tftohtë )
Qun = 443 kWh/muaj = 91250 L ( kg ) x [1,164Wh/(kg·K)] x (60K –
10K) / 1000 = 5311 kWh/vit = 443 kWh/muaj
= 15kWh/ditë = 0,615 kWh = 615 Wh
Qtot = Qun + Qnsh = 5311 kWh/vit + 12000 kWh/vit = 17311 kWh/vit
Shkalla e mbulesës solare:
SHMS = Qsol / Qtot = 5511 kWh/a / 17311 kWh/a = 0,32 %
52
Për sistemet standarde propozohen këto vleraN
um
riip
erso
nav
e
Har
xhim
iiu
jittë
ngr
oh
tëte
mp
erat
ura
55
⁰C /
dit
ë
Sip
ërfa
qja
e ko
lekt
ori
tm
²(
1,2
m²/
Pe
rso
n )
Tub
at–
Un
aza
e ko
lekt
orë
veso
larë
Ф
Pom
pa
–P
rurj
al/
h
Pom
pa:
–p
resi
on
iip
om
pim
itm
bar
( x
0,0
1 =
mH
2O
)
Ena
e zg
jeri
mit
–TI
PI
(met
od
aB
)
Aku
mu
lues
iiu
jittë
ngr
oh
tëV
ëllim
iit
ërës
ish
ëm(
litra
)
Këm
bye
siso
lar
inxe
htë
sisë
Sip
ërfa
qja
( m
² )
Med
ium
iip
un
ësP
ërm
baj
tja
( lit
ra)
Med
ium
iip
un
ësPë
rmb
ajtj
a(
litra
)
53
Bilanci / Llogaritjet e sistemit
1600 kWh/(m² · a)
Shkalla e efikasitetit të kolektorit 0,6
Humbet në rrjetin tubor dheakumuluesin solar
( 1- 0,2 )
Sipërfaqja e kolektorit 3 KOLEKTOR X 2,3 m²
Faktori korigjues i këndit tëpjerrësisë dhe orientimit tëkolektorit
1,04
Prodhimi bruto i nxehtësisë 1600 x 0,6 x 3 X 2,3 X ( 1 – 0,2 ) x 1,04 = 5511
kW/a
Tarifat e energjisë elektrike 0,12 €
Kursimet e energjisë 662 €
Çmimet e investimit 4500 €
Kthimi i investimit 7 a
RREZATIMI GLOBAL
54
Mbushja dhe zbrazja
Nëse sistemi shpëlahet me sasinë e mjaftueshme të përzierjes së ujit dhe glykolit, atëherëmbushja e sistemit bëhet më e thjeshtë.
Gjatë kësaj kursehet koha e punës sepse pajisja e njejtë e cila aplikohet për shpëlarje përdoret edhe për mbushje.
Hapat e punës:
• Bëni të gjitha kontrollimet gjatë punës dhe pas përfundimit të tyre;• Vendosni të gjithë ventilat në pozicion të drejtë; • Mediumi i punës (përzierja ujë- glykol) si bartës i nxehtësisë më parë përgaditen
në një enë; • Lëshoni në punë pompën e presionit të lartë dhe mbushni sistemin;• Pompa e presionit të lartë lihet të punojë përderisa në sistem nuk mbetet ajër.
(Patjetër gjatë mbushjes të përdoret tubi transparent prej plastike); • Në mënyrë që MOS të futet ajri në sistem, nëse është e nevojshme , të sillet në kohë
në enë sasi e mjaftueshme e përzierjes përkatësisht e mediumit të punës;• Mbasi të sigurohemi se sistemi është çajrosur dhe mbushja është siguruar mbyllen
ventilat dhe ndërpritet puna e pompës.
1
1. Ena3. Filtri5. Manometri
2.Pompa e pres. të lartë4. Ventil sferik6. Ventili për zbrazje
A = I HAPUR B = I MBYLLUR
E rëndësishme:
Sistemi nuk mbushet deri sa dielli rrezaton (ndriçon).Gjatë mbushjes presioni nuk guxon të jetë i lartë. Sistemi patjetër të çajroset.
Mbushja e sistemit
2
A1
A2
Procedurat e mbushjes së qarkut të mbyllurtë sistemit solar
PQ
PPL
M
S
S
S
S
ENAKëmbyesi
3
1. Lidheni tubin ndërlidhës me rubinetën A1 + A2
2. Rubinetën B mbylleni dhe rubinetat A1 + A2 hapeni
3. Aktivizoni pompën 2 dhe hapni valvulën 4
4. Pompën 2 e lëmë 10 min. të punojë për ta pastruar qarkun solar me
kolektorët e rrafshët
5. Mbylleni valvulën A2 dhe hapeni valvulën B dhe rriteni shtypjen deri
në 3 bar derisa valvula e sigurisë të reagojë, dhe më pas mbylleni
A1 ndërsa pompën 2 çkyçeni.
6. Aktivizojeni pompën qarkulluese të qarkut solar
7. Kontrolloni qarkun solar nëse rrjedh (ka humbje)
8. Zvogëloni shtypjen e sistemit përafërsisht deri në 1.5 bar (varësishtprej lartësisë së vet paisjes)
9. Lirojeni ajrin e mbetur përmes vrimës dalëse 6
10. Gjatë testimit të rrjedhjeve - Çkyçeni pompën qarkulluese
4
ManometriStacioni për mbushjeValvulë sferikeValvulë sferike
Një mënyrë tjetër dhe praktike e mbushjes së sistemeve solare
5
Mënyra e mbushjes së sistemeve solaredhe pajisja për mbushje
Nxjerja e ajrit
Ena e zgjerimit
Mediumi i punës(antifrizi oseetilenglykoli )
Pompa
6
ENERGJIA DIELLORE
Përgatiti dhe përpiloi: Wolfgang Pfisterer, ekspert
Detyrat
Llogaritni dhe më pas vizatoni sistemin e shfrytëzimit të energjisë diellore, i
përbërë nga një qark i mbyllur diellor për ngrohjen e ujit për nevoja sanitare për
një familje me pesë persona.
Kërkohet:
1. Të përcaktohet numri i nevojshëm i kolektorëve të rrafshët të tipit TopSon F3
– WOLF. Këndi i pjerrësisë nga jugu 45°, me orientim +30° nga perëndimi.
Në një kolektor qarkullon 35 l/(m²·h) me shpejtësi 0,5 m/s.
2. Të përcaktohet madhësia e akumuluesit (boilerit solar).
3. Të përcaktohet seksioni tërthor (diametri) i tubacioneve të qarkut solar.
Gjatësia e përgjithshme 25 m. Tuba bakri.
4. Të llogaritet madhësia e pompës. Njihen humbjet e presionit në grupin solar
50 mbar, në këmbyesin e nxehtësisë 60 mbar dhe humbjet lokale 30 mbar.
5. Të përcaktohet pozicioni i sensorëve dhe ku duhet të vendosen.
6. Energjia diellore e akumuluar në akumulues (boilerin solar) mund të
shfrytëzohet për:
..................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
Lushnjë, më 02.11.2012