1. TEMA:Perdorimi I kripes dhe sodes nejeten eperditshme Cila eshte rendesia e kripes dhe sodesCilat jane demet qe ato shkaktojne?Per se sherbejne kripa dhe soda?Pranoi:Anila Hani Punoi:Xhesiona Pera XI-9

2. Kripa sht lnd e bardh dhe e fort n trajt kokrrizasht vogla t kristalta, e tretshme nuje, me shije t njelmt,q nxirret nga uji I detit (npr kripore) a nga toka (nminiera) dhe q prdoret n gjelle ose u hidhet ushqimevepr ti ruajtur pr nj koh t gjat. N kimi kripa njihet siprbrje kimike e formuar nga zvendsimi i plot a ipjesshm i hidrogjenit t nj acidi me metal e me njvlerst tij. N mjeksi kripa njihet si lnd e bardh dhe ekristalt q pihet pr t dal jasht kur jemi kaps, sulfati imagnezit. 3. Mungesa e konsumit t krips n organizm shton shkalln e vdekshmris nga smundjet ezemrs pr 56%. Sasia m e madhe e konsumimit t krips nuk paraqet rrezik pr zhvillimin eshtypjes s lart t gjakut. Sipas nj hulumtimi, ku kishin marr pjes 3681 vullnetar, t moshs 60 vjee dhe m t rinj,q ishte kryer n universitetin Loven n Belgjik, moskonsumi i duhur i sasis s krips shtongjasat pr t vdekur, si pasoj e sulmit n zemr dhe n tru. Njerzit q konsumojn ushqiminm me pak krip jan m t rrezikuar nga vdekja pr 56% n krahasim me ata persona qushqimin e kishin konsumuar m tepr krip. Sipas studiuesit, Jan Stasen, kripa nuk shtonrrezikun pr shtypje t lart t gjakut. N hulumtim, i cili kishte zgjatur pr tet vite rresht,kishin ndodhur 50 raste t vdekjeve tek ata persona q e kishin konsumuar shum pak kripn,24 raste t tjera tek ata me konsum mesatar t krips, si dhe dhjet raste tek ata persona qn krahasim me dy grupet e para kishin konsumuar sasi m t lart t krips. Edhe pse nukkishin shpjegim pr rezultatet, hulumtuesit spekulojn se sasia e ult e krips n trup shkaktonstres n sistemin nervor, zvoglon ndjeshmrin ndaj insulins dhe ndikojn tek hormonet tcilat kontrollojn shtypjen e gjakut dhe absorbimin e natriumit 4. Pse kripe himalaje dhe jo kripe deti ? Te dyja kane te njejten perberje ndersakripa himalaje eshte e kristalizuar ngaprasioni dhe ka nje strukture qe mbahetnga lidhje elektrike pra ka energji,vibrazion, dhe memorje, e cila kurshkrihet ne uje i kalon organizmit tone qeka aq shume nevoje . Kjo kripe eshtekristalizuar miliona vjet me pare kur ujrate detit nuk ishin te ndotura sic jane sot. Kripa e detit nuk ka strukture kristalineelektrike si rrjedhim ska energji por ka tegjith elementet kimik pra 84 e bashke meto ka edhe shum element metalik epislliqe te ndryshme nga industrite qederdhin mbeturinat ne det . Keto elementthithen bashke me kripen dhe provokojnesemundje te ndryshme ne org sidomos netru. 5. Kripa e teprt m e rrezikshme se duhani Italiant e konsumojn ushqimin me tepr krip, kjo pr faktin se 9 n 10 persona do dit n ushqimin e tyre, krahas sasis s krips s hedhur n fillim vijojn ti shtojn m tepr nga normalja. Kt fakt e vrtetojn t dhnat e publikuara nga zyra e konsumatorit n Itali, n pjesn pr konsumin e krips dhe efektet e saj. Sipas ksaj shoqate thuhet se me nj lug krip me pak n dit, mund t evitohen 67 mij raste infarkti n vit, dhe 40 mij raste hipertensioni, t cilat kripa i stimulon s teprmi. Sakaq sasia e teprt e krips e prdorur n ushqim do t provokonte raste m t shumta infarkti se ato q shkaktohen nga pirja e duhanit. 6. Edhe pse duhet shmangur sasia e tepruar e krips (m shum se 6 gramn dit), pr shkak t ndikimit t dmshm n shndet, shkenctartamerikan zbulojn se kjo mlmes ndikon si antidepresiv natyral. Sipas hulumtimeve, mungesa e krips te kafsht mund t oj madje edhe deri te simptoma e deprimimit, kshtu q studimet e bra te minjtsugjerojn se pr gzim, megjithat, nevojitet pak krip.Shkenctart gjithashtu kan gjetur dshmit pr zhvillimin e varshmrisn krip, gj e cila shpjegon pse shum njerz vazhdojn t kripin ushqimin jasht mase, pavarsisht trheqjes s vrejtjes lidhur me ndikimin e krips n rritjen e tensionit t gjakut si dhe rritjen e rrezikut nga sulmi n zemrdhe n kok. 7. Ja disa keshilla per perdorimin e saj:1.Eshte e ditur qe lufton e pastron parazitet nga frutat dhe zarzavatet. Mjafton 1 luge sode buke e tretur ne uje e me pas i shplajme mire.2. Mjafton 1/2 gote sode ne frigorifer, per te hequr ererat.3. Lufton kriprat e depozituara te ujit ne lavatrice dhe lavastovilje, gjate procesit lares, 1 luge me ilacin lares.4. Ndihmon tretjen e ushqimit. Tresim 1 maje luge ne uje dhe e pijme. 5. Zbut dhe shplodh kembet. Tresim ne uje te vaket 2 luge sode per cdo lt uje.6. Zbardh dhe heq njollat nga dhembet e perdorur mbi furcen larese por nuk keshillohetperdorimi i perhershem.7. Per pastrimin e tapeteve, i hedhur mbi to dhe pas 8 oreve i shkundim e kalojme fshesen mekorrent. 8. Per te pasur nje larje me me rezultat te rrobave te bardha, duke i shtuar pluhurit lares 1 lugesode.9. Me nje cope ku kemi hedhur sode, ferkojme orendite e argjendta. Pastrimi i garantuar. 8. Soda e bukes eshte nje perberes me formulen NaCO3. Ajo jepet si keshille ngashume mjeke per efektet e saja kurative, madje perdoret edhe si alternative perdisa medikamente. Megjithate soda e bukes mund te shkaktoje efekte anesoreshume serioze nese nuk perdoret ne menyre korrekte.Antiacid1. Menyra me e zakoneshme e perdorimit te sodes se bukes eshte si antiacid.Soda e bukes eshte bazike kur tretet ne uje. Ky solucion mund te perdoret nerastet kur keni djegie stomaku. Nuk eshte e keshillueshme qe perdorni sodebuke kur e keni stomakun plot, ose nese nuk jeni tolerante ndaj natriumit.Sigurohuni qe pluhuri te jete tretur plotesisht perpara se te pini. Konsultohuni memjekun tuaj nese jeni duke marre medikamente te tjera pasi soda e bukes mundte bashkeveproje me keto medikamente.Acidoza2. Kur nja pacient e ka gjakun shume acid atehere ai vuan nga acidoza. Soda ebukes ne tretesire mund te jepet ne rruge intravenale per te trajtuar keteproblem. Kjo normalisht behet neper spitale, ku nje qese me kete tretesireinjektohet ne gjakun e pacientit. Kjo duhet bere gjithmone nga staf i kualifikuarmjeksor. 9. 3. Studimet e kane treguar se trajtimet kunder ketij fenomeni, janeme te suksesshme nese epinefrina kombinohet me bikarbonatsodiumi.Lekura4. Perdorimi i sodes se bukes pas djegies nga dielli dihet seqeteson. Ne nje vaske me uje te ngrohte hidhni nje filxhan me sodebuke dhe shtrihuni. Sigurohuni qe pas larjes ne vaske te shpelanicdo mbetje te sodes se bukes.Kujdes5. Soda e bukes eshte nje kripe dhe njerezit qe kane probleme tepresionit te gjakut ose probleme me veshkat duhet te konsultohenme nje mjek fillimisht. Gjithashtu soda e bukes e kombinuar meacidin e stomakun krijon gas duke dhene enjtje te stomakut. 10. Tretja Nj nga prdorimet tipike t bikarbonatit t natriumit sht ai i favorizimit t tretjes s ushqimit. N kto raste sht m mir q t mos tretet n uj. Mir sht t hidhet n nj lng portokalli apo limoni. Megjithat, i mir sht edhe prdorimi n nj got me uj ku mund t shtohen disa pika lng limoni. 11. DhmbtMund ta prdorini n vend t pasts s dhmbve dukee hedhur n furn q m par e keni lagur. Dhmbtdo t jen t bardh dhe t mbrojtur, njsoj sikur t jenlar me pastn tuaj t prditshme. Bikarbonati largonaciditetin e ushqimeve nga goja dhe formon nj shtresmbrojtse n zmaltin e dhmbve. Por sipas mjekve,kjo lloj mnyre nuk duhet aplikuar m shum se dy osetri her n jav, sepse rrezikon t prish zmaltin edhmbve. 12. Mbrmjeve kur kmbt jan t njtura dhe t lodhuramasazhet me prdorimin e bikarbonatit t natriumit janshum t kshillueshme. Mjafton t shtoni n uj 2 lug sodpr do litr uj dhe ti mbani kmbt n t pr dhjet minuta.Nse keni probleme me kallot prgatisni nj przierje me soddhe uj dhe vendoseni mbi kallo. N kt mnyr shrben sinj skrub pr eliminimin e qelizave t vdekura, duke udhuruar kmbve butsi. 13. Kush vuan nga myku e di mir, q kruajtja n disa rastebhet thuajse e padurueshme. Shum gjinekologkshillojn t lahen pjest intime me uj dhe sod prt larguar djegien.Ndrkaq, bikarbonati synon t ristabilizoj pehazhin emukozs vaginale. sht e mjaftueshme nj lug sodn nj litr uj t ftoht. 14. Dihet q sot n treg ekzistojn shum produkte pr pastrimin e shtpis. T gjithve na jepetmundsia t zgjedhim mes detergjenteve specifike, ekologjike, ekonomike, me emr firme t njohurapo jo. N t vrtet, kur bhet fjal pr pastrimin e shtpis, duhet t kujtojm se mjetet m t mirapr tu prdorur jan ato t dikurshme, kur npr shtpi gjeje vetm produkte t thjeshta e natyrale.Bikarbonati i natriumit (soda) sht njra prej tyre (bashk me limonin, vajin dhe uthulln). Derivat iacidit karbonik, ajo njihet si nj pastruese e fuqishme. sht n gjendje t neutralizoj substancatalkaline dhe ato acide. Kjo e bn at nj deodorant natyral, q mund t prdoret shum mir pr tluftuar bakteret. Pr m tepr sht shum ekonomike dhe n shtpi mund t prdoret pr mnyra tndryshme: - pr pastrimin e tapeteve: shprndajeni n mnyr uniforme mbi tapet, lreni pr 24 ordhe pastaj pastrojeni me fshes me korrent.- pr pastrimin e tenxhereve dhe pjatave shum t ndotura: pr t larguar yndyrn e vshtir shtojininj lug bikarbonat natriumi dozs normale t ilait t enve pr lavastoviljen-pr pastrimin e elikut dhe porcelanit: duke mos qen grryes arrin t heq n mnyr t shklqyerformacionet glqerore dhe njollat, pr shembull nga lavamani i kuzhins.-pr larjen e rrobave: shtoni nj lug sod n do larje n lavatrie n mnyr q t ndalet krijimi iformacioneve glqerore te rrobat. N kt mnyr, rrobat me ngjyr i ruajn ato, ndrsa t bardhatnuk bhen gri.- pr pastrtin e frigoriferit: prgatisni nj solucion me uj t ngrohet dhe sod (2 ose tri lug pr njlitr uj) dhe fshijeni frigoriferin me nj leck. Nuk ka nevoj pr shplarje. Mund t prdoret edhe nvazon e luleve t freskta e t sapokputura, pr t jetuar m gjat.