HET

ORKEST

Let’s Dance!

Alissa Margulis viool

do 18 feb 2016 20u CC Zwaneberg, Heist-op-den-Berg za 20 feb 2016 20u Miryzaal Conservatorium, Gentdo 25 feb 2016 20u AMUZ, Antwerpen zo 6 mrt 2016 11u Auditorium Sint-Lodewijkscollege, Brugge

2

B. Bartók (1881-1945)Roemeense Dansen1. Bot tánc / Jocul cu bâta2. Brâul 3. topogó / Pe loc 4. Bucsumí tánc / Buciumeana 5. Román polka / Poarga Româneasca6. aprózó / Maruntel

L. Weiner (1885-1960) Divertimento nr. 1 opus 20 (Old Hungarian Dances)1. a Good csardas2. the dance of the fox3. Waltz of the town of Marosszeki4. tempo di Marcia5. stamping Dance

P. De Sarasate (1844-1908) Romanza Andaluza

A. Piazzolla (1921-1992) Oblivion Libertango

M. Ravel (1875-1937) Tzigane voor viool en strijkers

PAuze

D. Shostakovich (1906-1975) elegy & Polka

L. Janácek (1841-1904) Idyll Suite 1. Moderato2. adagio 3. andante con moto 4. Presto 5. adagio 6. andante

Duur van het concert: 2u

programma

– lets’ Dance! –

ˇ

ˇˇ

ˇ

3

Let’S daNCe!

Jaar na jaar zoekt Het Kamerorkest Brugge nieuwe uitdagingen om de volks- en dans-muziek uit het heden en verleden nieuw leven in te blazen. Bij deze productie is dat niet anders. Met Alissa Margulis als leider beweegt het orkest zich doorheen de rijke danstradities van verschillende landen. Beweeg (stiekem) mee met Het Kamerorkest Brugge op weergaloze dansmuziek.

Hongaarse nostalgie

een van de grootste componisten uit de 20ste eeuw, Béla Bartók, kende een zeer grote affiniteit met de wereld van de dans, en in het bijzonder met de Oost-europese volks-muziek. als vitale twintiger besefte Bartók dat romantische componisten zoals Brahms of liszt, die veel aandacht geschonken hadden aan de integratie van volkse, zigeunerachtige melodieën in hun werk, losgekomen waren van de originele zettingen. Bartók kon het niet over zijn hart krijgen dat deze Hongaarse volksmuziek opgeslorpt zou worden in een groter geheel dat ver weg stond van het origineel en besliste om op een unieke wijze bij te dragen tot ‘het erfgoed van de natie Hongarije’.

Met de componist Zoltán Kodály als partner in crime vertrok Bartók in 1909 op één van zijn vele reizen door Hongarije met als enige doel de echtheid van de Hongaarse volks-muziek in kaart te brengen. Het resultaat was verbluffend. tijdens hun trektochten van de Karpaten tot de Zwarte Zee verzamelden en analyseerden de twee componisten duizenden Hongaarse volkswijsjes en dansen. aanvankelijk schreef Bartók alles op met de hand op notenbalkpapier, maar dankzij een bandopnemer avant-la-lettre van edison kon veel muziek ook echt opgenomen worden. Bartók wordt niet voor niets gezien als één van de grondleggers van de etnomusicologie omdat hij op een systematische en uiterst nauwkeurige manier de authentieke muzikale identiteit van een volk in kaart gebracht heeft. na vele analyses heeft Bartók uiteindelijk ook alle melodieën en dansen uitgegeven in een indrukwekkende twaalfdelige boekenreeks.

De volksmuziek bleef ook later een heel grote rol spelen in het œuvre van Bartók. Hij ging zelfs zover dat hij een eigen muzikale taal ontwikkelde die meer gestoeld was op de ingrediënten van de Hongaarse volksmuziek dan op de traditionele romantische of nieuwe 20ste-eeuwse muziek. De dansen die u vandaag te horen zult krijgen, zijn hier prachtige voorbeelden van. Korte, grillige melodieën worden gecombineerd met asym-metrische ritmes en exotische klankvelden. aangevuld met uitzonderlijke harmonieën, harde texturen en gediversifieerde tempi danst Het Kamerorkest Brugge zich een weg naar onherbergzame heuvelkammen van de Karpaten of authentieke, uiterst afgelegen zigeunerdorpen.

Over Het prOgraMMa

– lets’ Dance! –

Ook componist Weiner werd sterk beïnvloed door romantische componisten als Beet-hoven en Mendelssohn. Weiners gevoel voor orkestrale kleuringen lijkt geënt te zijn op Franse componisten die niet door Wagner beïnvloed waren, zoals Bizet. Deze solide en behoudsgezinde benadering vanuit de romantiek vormde de basis van zijn stijl, die later ook beïnvloed werd door de Hongaarse volksmuziek. Weiner voerde echter geen – zoals zijn tijdgenoten Bartók en Kodály – onderzoek uit naar de muziek op de Balkan, maar had eenvoudigweg belangstelling voor het onderwerp en hij paste een aantal elementen uit de volksmuziek toe, zonder zijn harmonisch-romantische idioom geweld aan te doen. Het Divertimento van Weiner is dan ook een mooi voorbeeld van zijn stijl: een geweldige levendigheid gecombineerd met passionele harmonieën en uitdagende ritmes.

spaanse warmte

sarasate’s Romanza Andaluza verwijst naar het schitterende andalusië, gelegen in het zuiden van spanje. toch haalt hij zijn mosterd voor het muzikale materiaal niet daar. De melodieën zijn zeker gebaseerd op volkswijsjes, maar de oorsprong ervan is onduidelijk. Het begint katapulteert de luisteraar met een warm lyrisch openingsthema naar andere oorden met een rockende begeleiding. De muziek evolueert naar hogere regionen om dan opnieuw af te dalen naar een etherische schemerzone. toch blijft het hier niet bij. De rijke versieringen en opzwepende tempi dagen de muzikanten zo uit dat de spaanse furie helemaal niet meer veraf is. De sarasate is net zo één van die componisten die jam-mer genoeg de canon van de muziekgeschiedenis niet gehaald heeft. Beïnvloed door het spaanse land creëert hij in zijn werken een specifieke couleur locale. De zuiderse duende druipt van deze muziek en laat ons genieten van onbekende klanken.

Franse melancholie

veel bekender dan de muziek van De sarasate is de Tzigane van Maurice ravel. ravel droeg deze rapsodie op aan de Hongaarse violiste en achternicht van de invloed-rijke vioolvirtuoos Joseph Joachim, Jelly d’aranyi. De originele partituur was geschreven voor viool en piano, met een optionele bijlage voor luthéal. De luthéal was een nieuw pianoattribuut met diverse klankkleurregisters die konden worden ingeschakeld door aan hendels boven het toetsenbord te trekken. een van deze registers produceerde een cimbalomachtig timbre, dat goed paste bij het beoogde zigeunerkarakter van de compo-sitie. De luthéal zou de tand des tijds echter niet doorstaan. tegen het einde van de 20ste eeuw was de eerste druk van de begeleiding met luthéal nog steeds verkrijgbaar bij de uitgevers, maar tegen die tijd was het attribuut reeds in onbruik geraakt.

ravel orkestreerde al vlug de pianopartij van zijn Tzigane. De titel van het werk is afgeleid van de algemeen europese term voor ‘gypsy’, hoewel het geen authentieke zigeuner- melodieën bevat. De inspiratie van het werk was eerder een soort van populair muzikaal exotisme, vergelijkbaar met het spaanse exotisme ten tijde van Wagner of het Janitsaarse

4 – lets’ Dance! –

5

exotisme in de periode van Mozart (Rondo alla Turca). Hoewel de componist meestal wordt beschouwd als de personificatie van een laatimpressionistisch idioom, bewijst Tzigane door het tentoonspreiden van virtuoze kunde duidelijk het vermogen van ravel om de (laat)romantische stijl van componist-virtuozen zoals paganini te imiteren.

argentijnse passie

van Frankrijk naar argentinië waar astor piazzolla het mooie weer maakte. Op 11 maart 1921 wordt hij in Mar del plata (argentinië) geboren. van 1924 tot 1937 woont hij met zijn ouders in new York. Op zijn achtste jaar begint hij met het spelen van de bandoneon, een aantal jaren later gevolgd door pianoles. piazzolla keert in 1937 terug naar argenti-nië. enkele jaren later krijgt hij een studiebeurs waarmee hij naar parijs vertrekt om daar lessen te volgen bij nadia Boulanger. Deze beroemde muziekpedagoge blijkt een groot bewonderaar te zijn van de tango en nadat piazzolla haar een stukje tango heeft voorge-speeld, roept ze uit: “aha, dit is de échte astor piazzolla! Dit is uw muziek! Blijft u deze muziek vooral trouw!”.

teruggekeerd in Buenos aires richt hij verschillende muziekgezelschappen op. geïnspi-reerd door componisten als Bach, Bartók, ravel, Debussy, stravinsky en door de jazz, krijgt de argentijnse tango door piazzolla een geheel nieuw muzikaal jasje. Dit wordt hem door de traditionele tangoliefhebbers in argentinië niet in dank afgenomen. De nieuwe muziek met zijn tegendraadse ritmiek, hamerende staccato’s en tempowisselingen strookt niet met de vaak gepolijste en commercieel aantrekkelijke traditionele tango, zoals die op dat moment in argentinië in de mode is. piazzolla zelf geeft zijn muziek een naam: de ‘tango nuovo’, de nieuwe tango. piazzolla zelf heeft zijn muziek altijd meer beschouwd als luistermuziek dan als dansmuziek. Uiteindelijk werd zijn muziek als de meest authen-tieke muziek van argentinië erkend. Zijn Oblivion en Libertango, twee kanjers uit het repertoire, zijn hier fantastische voorbeelden van.

Oost-europese euforie

We eindigen waar we begonnen waren, ‘Back east’, met de Elegy & Polka van shostako-vich en de Idyll Suite van Janácek. Ook deze componisten waren zich enorm bewust van hun achtergrond en incarneerden in hun muziek de Oost-europese ziel die ze beiden met zich meedroegen. gewrongen harmonieën en wringende ritmes maken plaats voor aanstekelijke melodieën in een unieke muziektaal.

tekst. Jasper gheysen

– lets’ Dance! –

ˇ

Ligt Het Kamerorkest Brugge u ook nauw aan het hart? Dan is dit het moment om u aan te sluiten bij ons beschermcomité!

Dankzij de overheidssteun, de vele bezoekers en de professionele organisatie heeft Het Kamerorkest Brugge een stevige plek veroverd in de wereld van de kunsten. toch blijft de steun van een bescherm- comité onontbeerlijk. U draagt hierdoor bij – in eigen naam of uit naam van uw bedrijf – aan de verdere ontwikkeling van Het Kamerorkest Brugge. In ons beschermcomité verenigen we zowel onze structurele sponsors als onze beschermende en steunende leden.

voor al uw vragen en praktische afspraken kunt u terecht bij stephanie Dierckxsens: t +32 (0)50 81 66 18stephanie.dierckxsens@hetkamerorkest.be - www.hetkamerorkest.be

leden Dh en mw Ides & Mady ramboer-roose Dh en mw Jan KympersHOMarD HOtel Management & real estate Development:advies bij hotelvastgoedontwikkeling in de BeneluxDh Frank De palmenaer – aBO-group environment

6

beschermcomité 2016

nieuwe cd van het kamerorkest brugge!

Bestellen? www.hetkamerorkest.be of info@hetkamerorkest.be

7

Het KaMerOrKest BrUgge is een professioneel strijkorkest met een rijke geschiedenis dat een unieke plaats inneemt in het vlaamse muzieklandschap. Het werd in 1970 opgericht onder de naam collegium Instrumentale Brugense. Het orkest, bestaande uit 17 strijkers (viool, altviool, cello en contrabas), staat onder de artistieke leiding van stervioliste ning Kam (tweede laureate Koningin elisabethwedstrijd 2001). Zij stelt niet alleen de verschillende programma’s samen maar staat ook zelf mee op het podium tijdens de concerten. Haar ongebreidelde en-thousiasme en vitaliteit brengen het orkest telkens naar een hoger niveau.

Met een ongeziene passie brengt Het Kamerorkest Brugge een repertoire van het classicisme tot het heden. Dankzij een uitgekiend concertprogramma weet Het Kamerorkest Brugge gere-puteerde solisten aan te trekken uit binnen- en buitenland.

the guardian loofde alIssa MargUlIs’ vioolspel als “buitengewoon“, Ivry gitlis roemde het als “een openbaring“ en Martha argerich beschreef de jonge violiste als “een sterke muzikale persoonlijkheid“. alissa Margulis wordt erg gewaardeerd voor haar expressieve en emotionele optredens. Ze staat regelmatig op grote podia in gerenommeerde zalen als de Berlin philhar-mony, carnegie Hall, het Kennedy center, de tchaikovsky Hall in Moskou en het paleis voor schone Kunsten in Brussel. Margulis zag het levenslicht in Duitsland, in een gezin van russische muzikanten. alissa stu-deerde er bij Zakhar Bron, in Brussel bij augustin Dumay en in Wenen bij pavel vernikov. Ze won verschillende prijzen op internationale vioolconcoursen. Daniel Barenboim overhandigde haar in Berlijn de ‘pro europa’-prijs van de european arts Foundation. Op zevenjarige leeftijd al zette alissa haar eerste stapjes op een podium. Ze vervoegde toen de Budapest soloists. sindsdien treedt ze op met vermaarde orkesten als the english chamber Orchestra, new Japan philharmonic Orchestra, Orchestre national d’Ile de France, new rus-sia Orchestra, Orchestra sinfonica di Milano giuseppe verdi... Ze werkte daarvoor samen met veel beroemde dirigenten: Ivor Bolton, Jacques Mercier, arnold Katz, Jacek Kaspszyk, Dmitry liss en Jaap van Zweden, om er maar enkele te noemen. Behalve een soliste is Margulis ook een begenadigd en enthousiast lid van kamermuziekensembles, dit met grote namen als Martha argerich, Yuri Bashmet, David geringas, Ivry gitlis, gidon Kremer... Op festivals is alissa een graag geziene gaste. Ze werd reeds verwelkomd door het enescu Festival in Boekarest, het Jeru-salem chamber Music Festival, de Mozartwoche in salzburg en vele andere europese festivals. Haar discografie oogt indrukwekkend: meer dan een dozijn cd’s bij sterke labels als eMI classics, Oehms, novalis, avanti classic en cavi. twee releases bij eMI classics werden overigens geno-mineerd voor een ‘grammy award’; andere opnames wonnen een ’Diapason d’Or’. tot haar opgenomen repertoire behoren Mozart, shostakovich, enescu, Beethoven, Messiaen, piazzolla en de complete liszt-catalogus voor viool en piano.

2016 belooft een druk jaar te worden voor alissa Margulis: er volgt een nieuwe cd-release bij Warner classics en een uitgebreide concerttournee die haar doorheen gans europa leidt. Met concerten in Zuid-afrika en de verenigde staten gaan ook andere continenten voor de bijl.

IntendantDirk coutigny

artistiek leiderning Kam

Het Kamerorkest Brugge vzwWestmeers 74B-8000 Brugge

t +32 (0)50 81 66 18info@hetkamerorkest.bewww.hetkamerorkest.be

HET

ORKEST

© tim theo deceuninck

alissa Margulis, Dirk lippens, nele cornillie, anne pas, Dirk gabrielseddy Desnijder, Marleen Ydiers, Hans cammaert, tania MestdaghBarbara smet, liesbeth De lomaert,Kaat De cock, natalie glasJustus grimm, Marijke gonnissen, Jan Matthélisa De Boos

eerste viool

tweede viool

altviool

cello

contrabas