YERELDE YÖNETİŞİMİN YERELDE YÖNETİŞİMİN DEMOKRATİK KAZANIMLARIDEMOKRATİK KAZANIMLARI

TEORİK VE PRATİK TEMELLİ TEORİK VE PRATİK TEMELLİ YAKLAŞIMLARYAKLAŞIMLAR

(Türkiye ve İzmir)(Türkiye ve İzmir)

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim 2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu -26 Ekim 2007Sempozyumu -26 Ekim 2007

Prof. Dr. Zerrin ToprakProf. Dr. Zerrin Toprak

Dokuz Eylül ÜniversitesiDokuz Eylül Üniversitesi

Çalışma metoduÇalışma metodu

Yönetişime neden ihtiyaç duyulmuştur?Yönetişime neden ihtiyaç duyulmuştur?

Hedefe yönelik Uluslar arası yaklaşımlarHedefe yönelik Uluslar arası yaklaşımlar

Ulusal Mevzuata YansımalarıUlusal Mevzuata Yansımaları

Yerelde (İzmir)Eyleme Yönelik ModellerYerelde (İzmir)Eyleme Yönelik Modeller

Bu makaleBu makaledemokrasinin değerlerine inanan ve demokrasinin değerlerine inanan ve uygulayanlarla duygusal paylaşım uygulayanlarla duygusal paylaşım

için yazılmıştır.için yazılmıştır.Herkes için yazılmadı nasılsa Herkes için yazılmadı nasılsa

anlayamayacaklardır…anlayamayacaklardır…

•Modern hukuka ve evrensel değerlere Modern hukuka ve evrensel değerlere saygılı devletsaygılı devlet

---toplumsal huzuru korumak ---toplumsal huzuru korumak ---sağlıklı yerleşimler oluşturmak ---sağlıklı yerleşimler oluşturmak ---yerelde mal ve hizmetlerin etkin dağılımı ---yerelde mal ve hizmetlerin etkin dağılımı ----demokratik katılımın sağlanması, ----demokratik katılımın sağlanması,

modern kent yönetimlerin “olmazsa olmaz” modern kent yönetimlerin “olmazsa olmaz” dayanaklarıdır. İnsanlık tarihinde her dayanaklarıdır. İnsanlık tarihinde her dönemde topluma yönelik hizmetlerle dönemde topluma yönelik hizmetlerle yapılacak işler az çok benzer gelişmiştir. yapılacak işler az çok benzer gelişmiştir.

Beveridge’in(1942) sosyal siyaset ve bütünleşik hizmetlere Beveridge’in(1942) sosyal siyaset ve bütünleşik hizmetlere yönelik geliştirdiği temel yaklaşımda belirtildiği gibi insanlığı yönelik geliştirdiği temel yaklaşımda belirtildiği gibi insanlığı beş büyük sorun tehdit etmektedir. beş büyük sorun tehdit etmektedir.

ihtiyaç ve sefaleti “sosyal güvenlik”; ihtiyaç ve sefaleti “sosyal güvenlik”; hastalığı , “sağlık hizmetleri”; hastalığı , “sağlık hizmetleri”; bilgisizliği, “eğitim reformları”; bilgisizliği, “eğitim reformları”; pislik ve sefaleti, “konut politikaları” ; pislik ve sefaleti, “konut politikaları” ; tembellik ve işsizliği ekonomik programlar geliştirerek ve tembellik ve işsizliği ekonomik programlar geliştirerek ve üretim artışı üretim artışı

Türkiye’nin Dokuzuncu Kalkınma Planı(2007-2013) Türkiye’nin Dokuzuncu Kalkınma Planı(2007-2013) toplumsal gelişme hedeflerine ilişkin temel stratejik toplumsal gelişme hedeflerine ilişkin temel stratejik yaklaşımlar neredeyse belirtilen Raporun adeta bir kopyası yaklaşımlar neredeyse belirtilen Raporun adeta bir kopyası gibidir.gibidir.

DOKUZUNCU KALKINMA PLANI DOKUZUNCU KALKINMA PLANI STRATEJİSİ(2007-2013)STRATEJİSİ(2007-2013)GELİŞME EKSENLERİGELİŞME EKSENLERİ

Rekabet Gücünün Artırılması, Rekabet Gücünün Artırılması,

İstihdamın Artırılması, İstihdamın Artırılması,

Beşeri Gelişme ve Sosyal Dayanışmanın Beşeri Gelişme ve Sosyal Dayanışmanın Güçlendirilmesi, Güçlendirilmesi,

Bölgesel Gelişmenin Sağlanması, Bölgesel Gelişmenin Sağlanması,

Kamu Hizmetlerinde Kalite ve Etkinliğin Kamu Hizmetlerinde Kalite ve Etkinliğin Artırılması Artırılması

Beşeri Gelişme ve Sosyal Beşeri Gelişme ve Sosyal Dayanışmanın GüçlendirilmesiDayanışmanın Güçlendirilmesi

Eğitim Sisteminin GeliştirilmesiEğitim Sisteminin GeliştirilmesiSağlık Sisteminin EtkinleştirilmesiSağlık Sisteminin EtkinleştirilmesiGelir Dağılımının İyileştirilmesi, Gelir Dağılımının İyileştirilmesi, Sosyal İçerme, Yoksullukla Mücadele,Sosyal İçerme, Yoksullukla Mücadele,Sosyal Güvenlik Sisteminin Etkinliğinin Sosyal Güvenlik Sisteminin Etkinliğinin Artırılması, Artırılması, Kültürün Korunması ve Geliştirilmesi ve Kültürün Korunması ve Geliştirilmesi ve Toplumsal Diyalogun Güçlendirilmesi Toplumsal Diyalogun Güçlendirilmesi

merkezi ve yerel düzeyde, karar ve yürütme merkezi ve yerel düzeyde, karar ve yürütme mekanizmalarına katılıma mekanizmalarına katılıma

““toplumsal sermayetoplumsal sermaye””

. Toplumsal sermaye; insanların ortak amaçları . Toplumsal sermaye; insanların ortak amaçları için, bireyler, gruplar ya da organizasyonlar halinde için, bireyler, gruplar ya da organizasyonlar halinde

bir arada çalışma yeteneği bir arada çalışma yeteneği

Toplumsal sermaye, iş hayatı, ekonomi, örgütsel Toplumsal sermaye, iş hayatı, ekonomi, örgütsel davranış, politika bilimi ve sosyolojinin taşıdığı tüm davranış, politika bilimi ve sosyolojinin taşıdığı tüm

unsurları merkezine alan bir değer olarak unsurları merkezine alan bir değer olarak görülmektedir.görülmektedir.

““insan ve toplumsal sermaye” insan ve toplumsal sermaye”

ülkelerin yönetim anlayışı, yasal ülkelerin yönetim anlayışı, yasal karar alıcıların toplumla ilişkileri gibi karar alıcıların toplumla ilişkileri gibi örgüt ve çevresi bütünlüğündeki örgüt ve çevresi bütünlüğündeki ilişkiler ağında bir bakıma ilişkiler ağında bir bakıma demokrasiye bakışın çerçevesini demokrasiye bakışın çerçevesini tanımlamaktadır. tanımlamaktadır.

Toplumsal sermayeye yöneliş, yönetişim Toplumsal sermayeye yöneliş, yönetişim stratejilerinin yol açtığı bir yeniden fark ediş stratejilerinin yol açtığı bir yeniden fark ediş midir?midir?Toplumsal Sermaye; sosyal bilimlerde aslında yeni Toplumsal Sermaye; sosyal bilimlerde aslında yeni bir kavram olmayıp, toplumsal sürdürülebilirliği bir kavram olmayıp, toplumsal sürdürülebilirliği “asabiyyet teorisi” ile ilişkilendiren İbn-i “asabiyyet teorisi” ile ilişkilendiren İbn-i Haldun(1331-1405) yanında yüzyıllar sonra Adam Haldun(1331-1405) yanında yüzyıllar sonra Adam Smith(1723-1790), Emile Durkheim(1858-1917), Smith(1723-1790), Emile Durkheim(1858-1917), Max Weber(1864-1920) ve Montesquieu(1689-Max Weber(1864-1920) ve Montesquieu(1689-1755)1755)

. Modern anlamda toplumsal sermaye sözcüğü; . Modern anlamda toplumsal sermaye sözcüğü; siyaset araştırmacısı Robert D. Putnam(1970) ve siyaset araştırmacısı Robert D. Putnam(1970) ve sosyolog James Coleman (1988) sosyolog James Coleman (1988) kullanmışlardır.kullanmışlardır.

. Toplumsal sermaye , bir sistem bütünüdür. . Toplumsal sermaye , bir sistem bütünüdür.

Demokratik ve ekonomik koşulların farklı seviyelerinde olsa bile Demokratik ve ekonomik koşulların farklı seviyelerinde olsa bile kendiliğinden oluşmaz. Toplumsal sermayenin oluşması, kendiliğinden oluşmaz. Toplumsal sermayenin oluşması, işlevselliği ve sürdürülebilirliği için iktidarın(hükümet) onaylama işlevselliği ve sürdürülebilirliği için iktidarın(hükümet) onaylama kararı alması ve tüm idari kademelerde kolaylaştırılması gerekir. kararı alması ve tüm idari kademelerde kolaylaştırılması gerekir.

Tarih boyunca toplanmanın fikir üretmeyi teşvik ettiği ve ayni Tarih boyunca toplanmanın fikir üretmeyi teşvik ettiği ve ayni zamanda idarenin icraatının değerlendirilmesi yolunu açtığını zamanda idarenin icraatının değerlendirilmesi yolunu açtığını bilen üst kademe yöneticilerinin, toplumsal buluşmaları tehdit bilen üst kademe yöneticilerinin, toplumsal buluşmaları tehdit olarak algıladığı bilinmektedir. Bu nedenle de, “toplum güvenliği” olarak algıladığı bilinmektedir. Bu nedenle de, “toplum güvenliği” gibi makul bir nedenle, gösteri, toplantı, yürüyüş özgürlüklerinin gibi makul bir nedenle, gösteri, toplantı, yürüyüş özgürlüklerinin toplumsal yaşama katılımda demokrasi adına “dikkatle” toplumsal yaşama katılımda demokrasi adına “dikkatle” düzenlenen hükümler olduğu herkesçe bilinmektedir.  düzenlenen hükümler olduğu herkesçe bilinmektedir.  

YABANCI TOPLUMSAL SERMAYE(foreign social capital) YABANCI TOPLUMSAL SERMAYE(foreign social capital) sadece ekonomik katkı değil, ayrıca beldeye sosyo-kültürel sadece ekonomik katkı değil, ayrıca beldeye sosyo-kültürel bir değer de katabileceklerinin farkında olmak gerekir. bir değer de katabileceklerinin farkında olmak gerekir.

Yerelde bütünleşme(local integration); “Yerelde bütünleşme(local integration); “nitelikli eğitim, nitelikli eğitim, sosyal alanda örgütlenme ve kuruluşların karşılıklı sosyal alanda örgütlenme ve kuruluşların karşılıklı kültürel açılımlarıkültürel açılımları” temelinde ve karşılıklı etkileşim ağında ” temelinde ve karşılıklı etkileşim ağında “katılım” bağlantılarını kuran bir dizi siyasa ile birlikte “katılım” bağlantılarını kuran bir dizi siyasa ile birlikte değerlendirilmektedir. Bağlantılı olarak, farklı kültür, değerlendirilmektedir. Bağlantılı olarak, farklı kültür, hoşgörü ve dayanışma vb özelliklere sahip yabancı hoşgörü ve dayanışma vb özelliklere sahip yabancı ülkelerden göçle gelenlerin, yerel halk ile geliştirecekleri ülkelerden göçle gelenlerin, yerel halk ile geliştirecekleri sosyo-kültürel beraberlikler, üzerinde araştırma yapılması sosyo-kültürel beraberlikler, üzerinde araştırma yapılması ve strateji geliştirilmesi gereken konulardandır.ve strateji geliştirilmesi gereken konulardandır.

KatılımKatılım -- optimal hizmet verimi-- optimal hizmet verimi -- sosyal sermayenin gelişimi, -- sosyal sermayenin gelişimi, --kişilerin sosyalleşmesi --kişilerin sosyalleşmesi ---karşılıklı ilişkilerde güven ---karşılıklı ilişkilerde güven algılamasının yükselmesialgılamasının yükselmesi

Yönetim; insan odaklı, mekân ve iktidar/güç Yönetim; insan odaklı, mekân ve iktidar/güç kavramları ile ilişkilendirilen bir kavramdır. kavramları ile ilişkilendirilen bir kavramdır.

İktidarın tek elde toplanması ve yönetimde katı İktidarın tek elde toplanması ve yönetimde katı merkeziyetçiliğin esas alındığı, yönetim merkeziyetçiliğin esas alındığı, yönetim modelleriyle, kamu yönetimlerinin başarısızlığı modelleriyle, kamu yönetimlerinin başarısızlığı aşılamayınca “yönetişim” paradigması ortaya bir aşılamayınca “yönetişim” paradigması ortaya bir çözüm olarak konulmuştur. çözüm olarak konulmuştur.

Katılım ve çok ortaklı katılım anlayışı yeni bir Katılım ve çok ortaklı katılım anlayışı yeni bir yönetim felsefesidir. Özellikle Rio Zirvesinin(1992) yönetim felsefesidir. Özellikle Rio Zirvesinin(1992) toplum merkezli ve katılımcılık temel yaklaşımının toplum merkezli ve katılımcılık temel yaklaşımının “yönetişim” pratiklerinde güçlendirici etkisi “yönetişim” pratiklerinde güçlendirici etkisi olmuştur. olmuştur.

““idare merkezli” ve atanmış - seçilmiş idare merkezli” ve atanmış - seçilmiş yasal karar alıcıların güçlü bir şekilde yasal karar alıcıların güçlü bir şekilde biçimlendirdiği yönetim modelleri biçimlendirdiği yönetim modelleri yaklaşımları, toplumun geleceğini yaklaşımları, toplumun geleceğini ilgilendiren kararların yine toplum ilgilendiren kararların yine toplum tarafından sahiplenilmesi stratejisi adına tarafından sahiplenilmesi stratejisi adına gözden düşmüştür.gözden düşmüştür.Yönetişim bu anlamda, belirtilen temsil Yönetişim bu anlamda, belirtilen temsil krizinin vatandaşta yarattığı krizinin vatandaşta yarattığı “yoksunluk/beklentilerin altında kalma” “yoksunluk/beklentilerin altında kalma” etkilerini azaltmaya yönelik bir eylem etkilerini azaltmaya yönelik bir eylem planlamasıdır.planlamasıdır.

YÖNETİŞİMYÖNETİŞİM

BİLGİYE ERİŞMEBİLGİYE ERİŞME

YASAL KARAR ALICILARIN YASAL KARAR ALICILARIN KARARLARININ KARARLARININ YERİNDELİĞİNİN KONTROLÜYERİNDELİĞİNİN KONTROLÜ

Yönetişim felsefesi, çok aktörlü bir sistemin birlikte Yönetişim felsefesi, çok aktörlü bir sistemin birlikte ve karşılıklı etkileşimle toplum yararına ve karşılıklı etkileşimle toplum yararına yönlendirme sürecini önermektedir. Böyle bir ele yönlendirme sürecini önermektedir. Böyle bir ele alışta çözümleri tek öznenin hâkimiyetinde aramak alışta çözümleri tek öznenin hâkimiyetinde aramak yerine, yerel, ulusal ve uluslar arası alandaki yerine, yerel, ulusal ve uluslar arası alandaki ortaklıklarda değerlendirmek önem kazanmaktadır. ortaklıklarda değerlendirmek önem kazanmaktadır. Yönetişim ile sadece hükümet dışı aktörleri de Yönetişim ile sadece hükümet dışı aktörleri de içeren esnek bir yapı değil, ayni zamanda içeren esnek bir yapı değil, ayni zamanda demokratiklik, açıklık, demokratiklik, açıklık, sorumluluksorumluluk, çoğulculuk, , çoğulculuk, kararın yerelde ve halka en yakın birimlerce kararın yerelde ve halka en yakın birimlerce alınması, katılımcı bir anlayışla biçimlendirilmesi alınması, katılımcı bir anlayışla biçimlendirilmesi önem taşımaktadır önem taşımaktadır

Yönetimde merkeziyetçiliğin, Yönetimde merkeziyetçiliğin, bürokratik toplum ve siyasi-idari bürokratik toplum ve siyasi-idari yabancılaşma yaratmasına karşı yabancılaşma yaratmasına karşı geliştirilen bu tepki modelinin geliştirilen bu tepki modelinin temelinde şüphesiz, yerel temelinde şüphesiz, yerel yönetimlerin örgüt ile birlikte çevresi yönetimlerin örgüt ile birlikte çevresi (hemşehri) bütünlüğünde, (hemşehri) bütünlüğünde, demokrasinin kaçınılmaz unsuru demokrasinin kaçınılmaz unsuru olduğunu da kabul etmek yer olduğunu da kabul etmek yer almaktadır. almaktadır.

Bugün kente yönelik; tarihi eserlerin Bugün kente yönelik; tarihi eserlerin korunması, kültürel yaklaşımlar, mekânsal korunması, kültürel yaklaşımlar, mekânsal planlama(planlamaya stratejik yaklaşım) gibi planlama(planlamaya stratejik yaklaşım) gibi hemen her konunun işlenişinde “toplumsal hemen her konunun işlenişinde “toplumsal gelişmenin” önemli bir unsur olduğu gelişmenin” önemli bir unsur olduğu belirtilmektedir. belirtilmektedir.

kentlerDEN beklenen; sürekli öğrenen ve kentlerDEN beklenen; sürekli öğrenen ve bilgiyi kullanabilen, “yaratıcı ve yarışmacı bilgiyi kullanabilen, “yaratıcı ve yarışmacı kent” olmasıdır. Bir bakıma geleceğin kenti kent” olmasıdır. Bir bakıma geleceğin kenti “ilim kenti”dir. “ilim kenti”dir.

Bir kentin ilim kenti olabilmesi; Bir kentin ilim kenti olabilmesi; 1. 1. Ekonomik değer yaratmaEkonomik değer yaratma ve bu süreçte ahlaki kural ve ve bu süreçte ahlaki kural ve değerleri dikkate alma,değerleri dikkate alma,2. 2. Yönetimde birlikte karar alma,Yönetimde birlikte karar alma, örgütlenme ve yönetim örgütlenme ve yönetim ilişkilerinde bizzat merkezde ve karar verici olmama, ilişkilerinde bizzat merkezde ve karar verici olmama, 3. 3. Kaynak verimliliğiKaynak verimliliği demek olan, daha aza rağmen daha çoğu demek olan, daha aza rağmen daha çoğu elde etmeyi başarma, elde etmeyi başarma, 4. 4. Sektörel işbirliğiniSektörel işbirliğini sağlama ve sürdürebilme, sağlama ve sürdürebilme, 5. 5. Kültürler arası yaşamKültürler arası yaşam; dünya çok kültürlülüğe giderken ; dünya çok kültürlülüğe giderken yarattığı tehdit ve fırsatları saptamak ve tehditleri işbirliği yarattığı tehdit ve fırsatları saptamak ve tehditleri işbirliği projeleriyle kazanca çevirmek,projeleriyle kazanca çevirmek,6. 6. Bilgi toplumu;Bilgi toplumu; ilgi gruplarından istifade edebilme, ilgi gruplarından istifade edebilme, bilgilendirilmiş toplumun, genç, yaşlı, kadın, erkek gibi çeşitli bilgilendirilmiş toplumun, genç, yaşlı, kadın, erkek gibi çeşitli gruplarından gelen bilgi ve çabaları değerlendirmek.gruplarından gelen bilgi ve çabaları değerlendirmek.7. 7. Geçmişin ve bugünün bilgi ve tecrübelerini,Geçmişin ve bugünün bilgi ve tecrübelerini, hedeflere hedeflere ulaşmada buluşturup kullanabilmek,ulaşmada buluşturup kullanabilmek,Sonucu alınmış programlardaki, Sonucu alınmış programlardaki, başarı ve başarısızlıktaki başarı ve başarısızlıktaki sorumluluğu taşıyabilmeksorumluluğu taşıyabilmek ve ve yeniden programlayabilmek yeniden programlayabilmek koşullarını gerçekleştirmesine bağlı görülmektedir.koşullarını gerçekleştirmesine bağlı görülmektedir.

Kenti ve bağlantılı olarak toplumu yaşatan insan Kenti ve bağlantılı olarak toplumu yaşatan insan faktörünün sosyalleşmesi, faktörünün sosyalleşmesi,

bireyin içine doğduğu sosyal grubun ya da toplumun bireyin içine doğduğu sosyal grubun ya da toplumun değer-norm sistemini, davranış kalıplarını değer-norm sistemini, davranış kalıplarını içselleştirmesini anlatmaktadır. içselleştirmesini anlatmaktadır.

bireyin ya da grubun geçiş yaşam deneyimi , bireyin ya da grubun geçiş yaşam deneyimi , kentte bulunma süresi, etkileşim içinde bulunduğu kentte bulunma süresi, etkileşim içinde bulunduğu sosyal çevre, yaptığı iş, aldığı eğitim gibi bir çok sosyal çevre, yaptığı iş, aldığı eğitim gibi bir çok değişkenle yakından ilişkilidir. değişkenle yakından ilişkilidir.

Bu ilişki günün getirdiği değişmelere ve gelişmelere Bu ilişki günün getirdiği değişmelere ve gelişmelere açıktır. Değişimin bireye ve kente katkı vermesi açıktır. Değişimin bireye ve kente katkı vermesi anlamında anlamında gelişimgelişim olması beklenmektedir. olması beklenmektedir.

Birlikteliği gerektiren programların uygulama Birlikteliği gerektiren programların uygulama sürecinde, karşılıklı olumlu etkileşim kuramamanın sürecinde, karşılıklı olumlu etkileşim kuramamanın yönetim krizine yol açabilir. yönetim krizine yol açabilir.

Kurumlar ve kişiler arasında etkileşim kuramama, Kurumlar ve kişiler arasında etkileşim kuramama, ülkelerin katı bürokratik yönetim ve bürokratik ülkelerin katı bürokratik yönetim ve bürokratik toplumsal yapısına büyük ölçüde bağlıdır. toplumsal yapısına büyük ölçüde bağlıdır.

Toplumsallaşma için hazırlanan katılımcı Toplumsallaşma için hazırlanan katılımcı ortamların, daha çok gerilim yaratması ve her ortamların, daha çok gerilim yaratması ve her buluşmada buluşmada SquashSquash oynandığının düşünülmesinin, oynandığının düşünülmesinin, bu tür programlardan “uzak durma” sonucunu bu tür programlardan “uzak durma” sonucunu doğuracağı rahatlıkla söylenebilir. Programların da doğuracağı rahatlıkla söylenebilir. Programların da bu durumda hedefine ulaşacağını düşünmek bu durumda hedefine ulaşacağını düşünmek mümkün değildir.mümkün değildir.

ULUSLARARASI KATILIMCI ULUSLARARASI KATILIMCI PROGRAMLARIN TEMEL PROGRAMLARIN TEMEL

YAKLAŞIMLARIYAKLAŞIMLARI

Bu makalede, Habitat Gündemi’nin ve Binyıl Kalkınma Bu makalede, Habitat Gündemi’nin ve Binyıl Kalkınma Hedefi’nin uygulanmasında yerel yönetimler, özel Hedefi’nin uygulanmasında yerel yönetimler, özel sektör ve hükümet dışı kuruluşlar dahil olmak üzere sektör ve hükümet dışı kuruluşlar dahil olmak üzere tüm ortakların işbirliğini sağlamaktan sorumlu tüm ortakların işbirliğini sağlamaktan sorumlu Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Programı ve bu Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Programı ve bu Programın düzenlediği; BM İnsani Çevre Programın düzenlediği; BM İnsani Çevre Konferansı/Stockholm (1972), BM Kanada HABITAT I Konferansı/Stockholm (1972), BM Kanada HABITAT I Zirvesi/ Vancouver (1976), BM Yeryüzü Zirvesi/ Rio Zirvesi/ Vancouver (1976), BM Yeryüzü Zirvesi/ Rio (1992), BM İstanbul HABITAT II Zirvesi (1996), BM (1992), BM İstanbul HABITAT II Zirvesi (1996), BM Binyıl Zirvesi ve BM Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi/ Binyıl Zirvesi ve BM Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi/ Johannesbourg (2002) olmak üzere 6 önemli Johannesbourg (2002) olmak üzere 6 önemli konferans ile Roma Antlaşması(1957), Avrupa Tek konferans ile Roma Antlaşması(1957), Avrupa Tek Senedi(1987), Maastricht Antlaşması(1993), Avrupa Senedi(1987), Maastricht Antlaşması(1993), Avrupa Konseyi Yerel Yönetimler Özerklik Şartı(1988) temel Konseyi Yerel Yönetimler Özerklik Şartı(1988) temel uluslar arası dayanaklardır.uluslar arası dayanaklardır.

Uluslararası Katılımcı Programlar ve Uluslararası Katılımcı Programlar ve Türkiye’de İzlenebilir EtkisiTürkiye’de İzlenebilir Etkisi

Yerel Gündem 21 çalışmaları - 1992 Rio Yerel Gündem 21 çalışmaları - 1992 Rio Konferansı`nın hedef çıktısı Konferansı`nın hedef çıktısı

kalkınma ve çevre arasında denge kalkınma ve çevre arasında denge kurulmasını hedefleyen “sürdürülebilir kurulmasını hedefleyen “sürdürülebilir gelişme” -eylem planı gelişme” -eylem planı

Yerel düzeyde katılımın en başarılı bir Yerel düzeyde katılımın en başarılı bir programı olduğu uluslar arası kabul programı olduğu uluslar arası kabul görmüştür görmüştür

Projelerin ortak yaklaşımı, Gündem 21’in dayanağı Projelerin ortak yaklaşımı, Gündem 21’in dayanağı olan “küresel ortaklık” yaklaşımı çerçevesinde, olan “küresel ortaklık” yaklaşımı çerçevesinde, katılımcılığa ve ortaklıklara dayalı “yönetişim” katılımcılığa ve ortaklıklara dayalı “yönetişim” (governance) anlayışını temel almaktadır. (governance) anlayışını temel almaktadır.

yerel yönetimin “kolaylaştırıcı” ve “yapabilir kılıcı” yerel yönetimin “kolaylaştırıcı” ve “yapabilir kılıcı” rolü ile desteklenen, rolü ile desteklenen, belde halkının gücüne dayalı, yerel ilgi grupları ile belde halkının gücüne dayalı, yerel ilgi grupları ile işbirliğini ve "eşit ortaklıklar"ı teşvik eden, işbirliğini ve "eşit ortaklıklar"ı teşvik eden,

demokratik ve katılımcı bir yönetim (“yönetişim”) demokratik ve katılımcı bir yönetim (“yönetişim”) anlayışının gelişmesi ve yerleşmesi yönünde kalıcı anlayışının gelişmesi ve yerleşmesi yönünde kalıcı adımlar atılması amaçlanmıştıradımlar atılması amaçlanmıştır

Sloganı, Yeni Bir Bilinç: “kentine sahip çıkmak”; Sloganı, Yeni Bir Bilinç: “kentine sahip çıkmak”; Yeni Bir Anlayış: “çözümde ortaklık”, Yeni Bir Yeni Bir Anlayış: “çözümde ortaklık”, Yeni Bir Davranış:“aktif katılım” dır. Davranış:“aktif katılım” dır.

yönetişimyönetişim

Ulusal Eylem Planı ile Yerel Gündem 21 Ulusal Eylem Planı ile Yerel Gündem 21 çalışmalarının nasıl ilişkilendirileceği çalışmalarının nasıl ilişkilendirileceği geliştirilmesi gereken önemli bir konudur. geliştirilmesi gereken önemli bir konudur. Yerel Gündem 21 çalışmaları,"küresel Yerel Gündem 21 çalışmaları,"küresel ortaklık çerçevesinde", Birleşmiş Milletlere ortaklık çerçevesinde", Birleşmiş Milletlere bağlı kuruluşlar ve yerel aktörler arasındaki bağlı kuruluşlar ve yerel aktörler arasındaki işbirliğinin en kapsamlı örneklerindendir. işbirliğinin en kapsamlı örneklerindendir. Yukarıda bahsedilen aşamalar içindeki yerel Yukarıda bahsedilen aşamalar içindeki yerel katılımlar incelendiğinde, birinci aşamada 23 katılımlar incelendiğinde, birinci aşamada 23 kentte örnek uygulamalar başlatılmış iken, kentte örnek uygulamalar başlatılmış iken, Kasım 2005 itibariyle Program ortağı 52 Kasım 2005 itibariyle Program ortağı 52 kente ulaşıldığı görülmektedir. kente ulaşıldığı görülmektedir.

Bu sayılar ve kentsel hizmetlere ve Bu sayılar ve kentsel hizmetlere ve avantajsız kesimlere yönelik(gençler, avantajsız kesimlere yönelik(gençler, kadınlar, engelliler gibi) çalışmalar, kadınlar, engelliler gibi) çalışmalar, Türkiye’nin yerel toplumsal Türkiye’nin yerel toplumsal sermayesinin İdarenin iznine bağlı sermayesinin İdarenin iznine bağlı kolaylaştırıcılığında, emeği yerelde kolaylaştırıcılığında, emeği yerelde katılımcılara ve ulusal koordinatörlere katılımcılara ve ulusal koordinatörlere ait büyük bir başarıdır. ait büyük bir başarıdır.

2007 de yerel ortakların sayısı 60’a 2007 de yerel ortakların sayısı 60’a çıkacağı düşünülmektedir. çıkacağı düşünülmektedir.

2008 yılının sonuna kadar asgari 2008 yılının sonuna kadar asgari 200 yerel yönetim tarafından 200 yerel yönetim tarafından

Birleşmiş Milletler Binyıl Kalkınma Birleşmiş Milletler Binyıl Kalkınma Hedeflerinin(BHK) kendi karar Hedeflerinin(BHK) kendi karar organlarınca benimsenmesi ve organlarınca benimsenmesi ve

farklı büyüklük, özellik ve coğrafi farklı büyüklük, özellik ve coğrafi yapıya sahip 150 yeni kentte yapıya sahip 150 yeni kentte

katılımcı mekanizmaların katılımcı mekanizmaların belediyeler tarafından kurulması belediyeler tarafından kurulması

öngörülen hedeflerdendir. öngörülen hedeflerdendir.

İzmir, 1996 İstanbul Habitat sürecine bilimsel tanı ve eylem İzmir, 1996 İstanbul Habitat sürecine bilimsel tanı ve eylem planı öngörüleriyle katkı koymuştur. planı öngörüleriyle katkı koymuştur.

İzmir Yerel Gündem 21, l997 yılından bugüne, Büyükşehir İzmir Yerel Gündem 21, l997 yılından bugüne, Büyükşehir Belediye Başkanlarının desteğinde ve kolaylaştırıcılığında, Belediye Başkanlarının desteğinde ve kolaylaştırıcılığında, kentsel gelişme stratejilerini ve eylem planlarını kamu, özel kentsel gelişme stratejilerini ve eylem planlarını kamu, özel ve sivil dayanışma içinde fiilen kesintisiz sürdürmektedir. ve sivil dayanışma içinde fiilen kesintisiz sürdürmektedir.

İzmir bilgi kenti hüviyetini, stratejik yaklaşımlar ve İzmir bilgi kenti hüviyetini, stratejik yaklaşımlar ve uygulamaya yönelik çalışmalarıyla, başlangıçta Dokuz Eylül uygulamaya yönelik çalışmalarıyla, başlangıçta Dokuz Eylül Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü olarak bugün ise Ekonomi ve Yaşar Enstitüsü olarak bugün ise Ekonomi ve Yaşar Üniversitelerinin de katılımlarıyla yürütmektedir. Üniversitelerinin de katılımlarıyla yürütmektedir.

ULUSAL MEVZUATTA DEMOKRATİK KATILIMI ULUSAL MEVZUATTA DEMOKRATİK KATILIMI SAĞLAYAN MEKANİZMALARSAĞLAYAN MEKANİZMALARUluslar arası programlarda çerçevesi ortaya Uluslar arası programlarda çerçevesi ortaya konulan ve eylem boyutlarıyla yerel aktörlerin konulan ve eylem boyutlarıyla yerel aktörlerin geliştirdiği gönüllü gelişen Yerel Gündem 21 geliştirdiği gönüllü gelişen Yerel Gündem 21 çalışmalarının başarısı Türkiye’nin geneline çalışmalarının başarısı Türkiye’nin geneline yaygınlaştırılmıştır. Başka bir ifadeyle ulusal yaygınlaştırılmıştır. Başka bir ifadeyle ulusal mevzuatı etkilemiştir. Bağlantılı olarak; 2005 tarihli mevzuatı etkilemiştir. Bağlantılı olarak; 2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, 2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, 2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu, 2004 tarihli ve ve 5393 sayılı Belediye Kanunu, 2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu, 2005 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu, 2005 tarihli ve 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri tarihli ve 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanununda yer alan katılımcı düzenlemeler Kanununda yer alan katılımcı düzenlemeler yapılmıştır.yapılmıştır.

Daha Demokratik Ortam Beklentilerinden Önceki Daha Demokratik Ortam Beklentilerinden Önceki Mevcut Durum Mevcut Durum

1982 Anayasası ve bağlı mevzuatın hızla düzenlenmesi 1982 Anayasası ve bağlı mevzuatın hızla düzenlenmesi çalışmalarının ardından beklenen ivmenin çalışmalarının ardından beklenen ivmenin sağlanamamış, sosyo-ekonomik gerileme sağlanamamış, sosyo-ekonomik gerileme durdurulamamıştır. durdurulamamıştır.

Yönetimlerin performansı ve sınırlı kapasiteleri Yönetimlerin performansı ve sınırlı kapasiteleri karşısında çoğu kere uğranılan hayal kırıklığı, halkın, karşısında çoğu kere uğranılan hayal kırıklığı, halkın, yönetime katılımına duyulan ihtiyacın daha iyi yönetime katılımına duyulan ihtiyacın daha iyi anlaşılmasına yol açmıştır. anlaşılmasına yol açmıştır.

Kamu yönetiminde yeniden yapılanma gerekliliği Kamu yönetiminde yeniden yapılanma gerekliliği sorgulanmaya başlanmış, aslında tartışılan sorunların sorgulanmaya başlanmış, aslında tartışılan sorunların mevcut güçlü merkeziyetçi yapının yarattığı “sonuçlar” mevcut güçlü merkeziyetçi yapının yarattığı “sonuçlar” olduğu artık açıkça gözler önüne serilmiştir. olduğu artık açıkça gözler önüne serilmiştir.

Araştırmaların ortak değerlendirmesi, Araştırmaların ortak değerlendirmesi,

ülkemizde sivil toplum örgütlenmesinin, Batı Modeli ülkemizde sivil toplum örgütlenmesinin, Batı Modeli anlamında gelişmeyi hedefleyen yönetici kadrolar anlamında gelişmeyi hedefleyen yönetici kadrolar tarafından ideal olarak benimsenmekle birlikte, sivil tarafından ideal olarak benimsenmekle birlikte, sivil toplumun ayırıcı unsuru olan "idari ve mali özerklik" tehlikeli toplumun ayırıcı unsuru olan "idari ve mali özerklik" tehlikeli görüldüğü için beklenenin aksine "bürokratik toplum" modeli görüldüğü için beklenenin aksine "bürokratik toplum" modeli ortaya çıkması tespitidir. ortaya çıkması tespitidir.

Ne demokratik yapılanmanın temel yapı taşlarını oluşturan Ne demokratik yapılanmanın temel yapı taşlarını oluşturan yerel yönetimlerde ne de diğer toplumsal örgütlenmelerde, yerel yönetimlerde ne de diğer toplumsal örgütlenmelerde, hizmet etkinliğini ve demokratik katılımı artırmaya yönelik hizmet etkinliğini ve demokratik katılımı artırmaya yönelik yapılanmalar oluşturulamamıştır. yapılanmalar oluşturulamamıştır.

Cumhuriyetin başlangıcından günümüze güçlü merkeziyetçi Cumhuriyetin başlangıcından günümüze güçlü merkeziyetçi yönetsel yapı titizlikle korunmakta ve idarenin kamuoyu ile yönetsel yapı titizlikle korunmakta ve idarenin kamuoyu ile denetlendiği "yapılanma modellerine" de konu olamamıştır. denetlendiği "yapılanma modellerine" de konu olamamıştır.

2000’li yıllar2000’li yıllar

Yönetimde, kamu dışındaki diğer Yönetimde, kamu dışındaki diğer sektörleri yönetime katmama sektörleri yönetime katmama ancak “sorgulayan” tarafta ancak “sorgulayan” tarafta bırakma eğilimi 2000’li yıllara bırakma eğilimi 2000’li yıllara gelindiğinde hala yüksektir.gelindiğinde hala yüksektir.

Bürokratik toplum yapılanması nedeniyle, Bürokratik toplum yapılanması nedeniyle, toplumsal dinamikleri oluşturan “Partilerin”, toplumsal dinamikleri oluşturan “Partilerin”, “Sivil Toplum Örgütleriyle”, Sivil Toplum “Sivil Toplum Örgütleriyle”, Sivil Toplum Örgütlerinin birbirleriyle ve hepsinin yerel Örgütlerinin birbirleriyle ve hepsinin yerel yönetimler ve özellikle de belediye ile işbirliği yönetimler ve özellikle de belediye ile işbirliği genelde bulunmamaktadır. genelde bulunmamaktadır.

Esasen kamu, özel ve sivil olarak birlikte bir Esasen kamu, özel ve sivil olarak birlikte bir Projede buluşmaları ve sürdürmeleri çok Projede buluşmaları ve sürdürmeleri çok nadir görülmektedir. nadir görülmektedir.

Avrupa Projelerinde sivil örgütlenmelerin öncülüğü ve kamunun Avrupa Projelerinde sivil örgütlenmelerin öncülüğü ve kamunun kolaylaştırıcılığına vurgu yapılsa da, kolaylaştırıcılığına vurgu yapılsa da,

kurumsal taassub henüz tam olarak aşılamamamıştır.kurumsal taassub henüz tam olarak aşılamamamıştır.

Personel yapılanması, kamunun geleneksel emret yapsın Personel yapılanması, kamunun geleneksel emret yapsın eğilimini, “özendir yapılsın” yöntemine değiştirmekte oldukça eğilimini, “özendir yapılsın” yöntemine değiştirmekte oldukça kıskançtır. kıskançtır.

Hatta kamunun kolaylaştırıcı roller ve /veya sivil örgütlenmelerin Hatta kamunun kolaylaştırıcı roller ve /veya sivil örgütlenmelerin bütünleşik programlar içinde kamuya yardımcı roller üstlenmesi bütünleşik programlar içinde kamuya yardımcı roller üstlenmesi çoğu kere “yetki devri” olarak algılanmaktadır. çoğu kere “yetki devri” olarak algılanmaktadır.

2000-20072000-2007yönetimde "yasal karar alıcıları" etkileyen yönetimde "yasal karar alıcıları" etkileyen aktörler; önceki dönemlerde öne çıkan aktörler; önceki dönemlerde öne çıkan şikâyet eden konumlarını terk etmeye şikâyet eden konumlarını terk etmeye başlamıştır. başlamıştır.

Kamu sektörü yanında özel sektör ve sivil Kamu sektörü yanında özel sektör ve sivil toplum örgütleri olarak; toplumda gönüllü, toplum örgütleri olarak; toplumda gönüllü, sosyal, devlet yönetiminin dışında sosyal, devlet yönetiminin dışında sorgulamak yanında yardımcılığa hazır ve sorgulamak yanında yardımcılığa hazır ve hizmet sunan kurumlar özelliklerini hizmet sunan kurumlar özelliklerini geliştirmişlerdir. geliştirmişlerdir.

Aslında tüm sivil, özel ve kamusal aktörlerin Aslında tüm sivil, özel ve kamusal aktörlerin yer aldığı katılım modelinde, demokrasiye, yer aldığı katılım modelinde, demokrasiye, yurttaşların toplumda herkesin geleceğini yurttaşların toplumda herkesin geleceğini etkileyebilecek politik sorunları etkileyebilecek politik sorunları çözümledikleri bir sistem olarak çözümledikleri bir sistem olarak bakılmaktadır. Ancak yasaların uygulamaya bakılmaktadır. Ancak yasaların uygulamaya konulmasını talep eden organize bir grup var konulmasını talep eden organize bir grup var olmadıkça reform yasalarının bir işe olmadıkça reform yasalarının bir işe yaramayacağı da anlaşılmıştır. Bu tespitler, yaramayacağı da anlaşılmıştır. Bu tespitler, sivil örgütlenmelerin özel konumunu ortaya sivil örgütlenmelerin özel konumunu ortaya çıkarmaktadır. çıkarmaktadır.

Toplumda tüm grupların çıkarları her zaman uyumlu bir Toplumda tüm grupların çıkarları her zaman uyumlu bir beraberlik içinde olmayabilir. Çatışan yönleri uzlaştırarak, beraberlik içinde olmayabilir. Çatışan yönleri uzlaştırarak, daha etkili ve katılımcı bir yönetişim modeli ile demokrasi daha etkili ve katılımcı bir yönetişim modeli ile demokrasi geliştirilebilir. geliştirilebilir.

Yönetişim temelli çalışmalardan en kıdemlisi olan Yerel Yönetişim temelli çalışmalardan en kıdemlisi olan Yerel Gündem 21’lerin katılım yönüyle verimli olmadığı eleştirisini Gündem 21’lerin katılım yönüyle verimli olmadığı eleştirisini de çok yönlü değerlendirmek gerekir. Öncelikle de çok yönlü değerlendirmek gerekir. Öncelikle yapılanmayı değerlendirirken, önerilen sistemin yapılanmayı değerlendirirken, önerilen sistemin çok ortaklı çok ortaklı katılım felsefesi mikatılım felsefesi mi? Yoksa, yerleşimin ve ülkenin sosyo-? Yoksa, yerleşimin ve ülkenin sosyo-politik ve yönetsel –hukuki yapısal özelliklerinin etkilediği politik ve yönetsel –hukuki yapısal özelliklerinin etkilediği insani değerlerinsani değerler mi mi “sorunlu“sorunlu” hususlarını değerlendirmekle ” hususlarını değerlendirmekle işe başlamak gerekmektedir. işe başlamak gerekmektedir.

Bu husus retçi vatandaşın önce kendisini tek Bu husus retçi vatandaşın önce kendisini tek başına ve toplumsal dinamikler içindeki başına ve toplumsal dinamikler içindeki konumu itibariyle gözden geçirmesi önem konumu itibariyle gözden geçirmesi önem taşımaktadır. Yönetişim çalışmaları içindeki taşımaktadır. Yönetişim çalışmaları içindeki kişiler birlikteliklerini daha olumlu gelişmelere kişiler birlikteliklerini daha olumlu gelişmelere taşıyabilirken, dışarıdan değişimlere taşıyabilirken, dışarıdan değişimlere bakakalan “eleştirel kulübün” Not In My Back bakakalan “eleştirel kulübün” Not In My Back Yard (NIMBY) sendromu da ayrıca Yard (NIMBY) sendromu da ayrıca incelemeye değerdir.incelemeye değerdir.

Toplum içinde kişilerin, kendileriyle ve başkalarıyla Toplum içinde kişilerin, kendileriyle ve başkalarıyla anlamlı ilişkiler içinde olması, iyi bir toplum için anlamlı ilişkiler içinde olması, iyi bir toplum için beklenen değerlerdir. beklenen değerlerdir.

Tekeli, bir toplumda ideal ilişkiler ağından söz Tekeli, bir toplumda ideal ilişkiler ağından söz edildiğinde, ideal söylemin yaşamın ideal edildiğinde, ideal söylemin yaşamın ideal koşullarıyla ilişkisine de bakmak gerektiğini koşullarıyla ilişkisine de bakmak gerektiğini belirtmektedir. Özgürlük ve adalet olmaksızın iyi bir belirtmektedir. Özgürlük ve adalet olmaksızın iyi bir toplum olamaz. Bir toplumda değerler üzerinde toplum olamaz. Bir toplumda değerler üzerinde ideal bir söylemin kurulabilmesi şüphesiz yaşamın ideal bir söylemin kurulabilmesi şüphesiz yaşamın ideal koşullarıyla ilişkilidir. ideal koşullarıyla ilişkilidir. ..

Demokratik bir toplumun en temel Demokratik bir toplumun en temel göstergesi, örgütlü toplum yapılanmasıdır. göstergesi, örgütlü toplum yapılanmasıdır.

Çatışmacı yaklaşımlar, örgütlü toplum Çatışmacı yaklaşımlar, örgütlü toplum yapılanmasının toplumun tüm kesimlerince yapılanmasının toplumun tüm kesimlerince sahiplenilen bir hedef olamadığı sahiplenilen bir hedef olamadığı anlaşılmaktadır. anlaşılmaktadır.

Bugünün hükümet erkine karşı baskı Bugünün hükümet erkine karşı baskı gruplarınca geliştirilen bu olumsuz tepkiler gruplarınca geliştirilen bu olumsuz tepkiler bir bakıma, “babaya gücü yetmeyen bir bakıma, “babaya gücü yetmeyen mahallelinin oğlunu haksız ve yersiz mahallelinin oğlunu haksız ve yersiz hırpalamasına” benzetilebilir.hırpalamasına” benzetilebilir.

Aslında, örgütlü toplum, devlet(toplum) Aslında, örgütlü toplum, devlet(toplum) çıkarları ile topluluk menfaatlerini çıkarları ile topluluk menfaatlerini uzlaştırabilen ve/veya sahip çıkan uzlaştırabilen ve/veya sahip çıkan toplumdur. toplumdur.

Çıkarlar her zaman birbirleriyle Çıkarlar her zaman birbirleriyle uyuşmayabilir. Gelişmiş ülkelerde uyuşmayabilir. Gelişmiş ülkelerde demokrasi, bu yapılar arasındaki demokrasi, bu yapılar arasındaki uyumsuzlukların diyalog ve işbirliği ile uyumsuzlukların diyalog ve işbirliği ile çözülmesi işlevini görmektedir. çözülmesi işlevini görmektedir.

Bununla birlikte demokrasi Bununla birlikte demokrasi geleneği güçlü olmayan ülkelerde, geleneği güçlü olmayan ülkelerde,

ülke içindeki gerekse dışındaki ülke içindeki gerekse dışındaki yönetim ve kurumlar, yönetim ve kurumlar, uyumsuzluğun getireceği uyumsuzluğun getireceği gerginlikleri çözmek için destek gerginlikleri çözmek için destek vermekte istekli değildir.vermekte istekli değildir.

Türkiye’nin yerel yönetimleri uluslar arası Türkiye’nin yerel yönetimleri uluslar arası “karanlık network ağından” gelen etkilerin “karanlık network ağından” gelen etkilerin yarattığı toplumsal “mağduriyetleri” en geniş yarattığı toplumsal “mağduriyetleri” en geniş anlamda maddi ve manevi zaman zaman anlamda maddi ve manevi zaman zaman yaşamaktadır.yaşamaktadır.

Kamuoyu demokrasinin fırsatlarının Kamuoyu demokrasinin fırsatlarının kullanılarak, güya “yerelin güçlenmesi” adına kullanılarak, güya “yerelin güçlenmesi” adına ulusal bütünlüğe karşı geliştirilebilecek dış ulusal bütünlüğe karşı geliştirilebilecek dış kaynaklı tehditlerden haklı olarak kaynaklı tehditlerden haklı olarak korkmaktadır. Bu noktada, “ulusal ve uluslar korkmaktadır. Bu noktada, “ulusal ve uluslar arası sivil –toplumsal dayanışma” önem arası sivil –toplumsal dayanışma” önem taşımaktadır.taşımaktadır.

•KATILIMI GÜÇLEŞTİREN UNSURLAR; KATILIMI GÜÇLEŞTİREN UNSURLAR;

---kararları etkilemekte güçsüz kalma, ---kararları etkilemekte güçsüz kalma, ----zaman yetersizliği----zaman yetersizliği---farklı görüşlere tahammülsüzlük ---farklı görüşlere tahammülsüzlük

Katılımcı programlar ile halkın gündem Katılımcı programlar ile halkın gündem oluşturabilme kabiliyetinin ortaya çıkması, oluşturabilme kabiliyetinin ortaya çıkması, “etkisiz kalma korkusunu” eskisi kadar güçlü bir “etkisiz kalma korkusunu” eskisi kadar güçlü bir faktör olmaktan çıkarmıştır. faktör olmaktan çıkarmıştır.

Ancak seçimle gelmeyenlerin, talepleri Ancak seçimle gelmeyenlerin, talepleri gündeme alınsa bile meclisten, beklenti gündeme alınsa bile meclisten, beklenti doğrultusunda karar vermeme kararı doğrultusunda karar vermeme kararı çıkması olasıdır. çıkması olasıdır.

““zaman yetersizliği” ve “konu ve/veya zaman yetersizliği” ve “konu ve/veya kişiye tahammülsüzlük” hala katılımı kişiye tahammülsüzlük” hala katılımı engelleyen geçerli sorunlardır.engelleyen geçerli sorunlardır.

1996-2007 Sürecinde Katılım 1996-2007 Sürecinde Katılım Programlarının Ulusal ve Yerel Programlarının Ulusal ve Yerel Düzeyde Yarattığı KazanımlarDüzeyde Yarattığı Kazanımlar

Sürdürülebilir kentler, toplumsal tabanlı Sürdürülebilir kentler, toplumsal tabanlı kalkınma anlayışına dayanmaktadır. kalkınma anlayışına dayanmaktadır. 1996 İstanbul/Habitat Zirvesinden 1996 İstanbul/Habitat Zirvesinden sonra Türkiye’de Yerel Gündem 21 sonra Türkiye’de Yerel Gündem 21 çalışmaları, ulusal ve yerel düzeyde, çalışmaları, ulusal ve yerel düzeyde, gözardı edilemeyecek kazanımlar gözardı edilemeyecek kazanımlar getirmiştir. getirmiştir.

Toplum kalkınmasına da hizmet eden kazanımlar aşağıda kısaca Toplum kalkınmasına da hizmet eden kazanımlar aşağıda kısaca gösterilmiştir. gösterilmiştir. Siyasi KararlılıkSiyasi Kararlılık; sürdürülebilirliğin eyleme geçirilmesinde merkezi ve ; sürdürülebilirliğin eyleme geçirilmesinde merkezi ve yerel yönetimlerin ulusal ve yerel potansiyelleri “katılımcı programlar” yerel yönetimlerin ulusal ve yerel potansiyelleri “katılımcı programlar” kolaylaştırıcılığında harekete geçirmesi ve desteklemesi, kolaylaştırıcılığında harekete geçirmesi ve desteklemesi, Merkezi ve Yerel Yönetimin KolaylaştırıcılığıMerkezi ve Yerel Yönetimin Kolaylaştırıcılığı; bütünleşik bir yönetim ; bütünleşik bir yönetim mekanizması ve kurumsal yapılanmalar içinde ilgi grupları/sorumlu mekanizması ve kurumsal yapılanmalar içinde ilgi grupları/sorumlu aktörler arası eşgüdüm sağlanması ve uygulamalar içinde tanıma ve aktörler arası eşgüdüm sağlanması ve uygulamalar içinde tanıma ve çözümlemelerin sağlanması,çözümlemelerin sağlanması,Yeni Strateji ve Yaratıcı Mekanizmaların GeliştirilmesiYeni Strateji ve Yaratıcı Mekanizmaların Geliştirilmesi; ilgi ; ilgi grupları/sorumlu aktörler ve bireylerin etkin katılımını öngören, grupları/sorumlu aktörler ve bireylerin etkin katılımını öngören, amaçların, hedeflerin, görev ve sorumlulukların, çalışma ve danışma amaçların, hedeflerin, görev ve sorumlulukların, çalışma ve danışma gruplarının açıkça belirlendiği açık ve izlenebilir yapılanmaların gruplarının açıkça belirlendiği açık ve izlenebilir yapılanmaların oluşturulması, oluşturulması, Sistematik Eylem PlanlamasıSistematik Eylem Planlaması; Sistematik planlamayı gerektiren, ; Sistematik planlamayı gerektiren, sorunların tartışıldığı ve üzerinde uzlaşma sağlanan amaç ve sorunların tartışıldığı ve üzerinde uzlaşma sağlanan amaç ve hedeflerle birlikte politikaların, programların geliştirilerek uygulamaya hedeflerle birlikte politikaların, programların geliştirilerek uygulamaya geçildiği, sonuç ve geri bildirimlerin değerlendirildiği uygun katılımcı geçildiği, sonuç ve geri bildirimlerin değerlendirildiği uygun katılımcı mekanizmalar ve süreç oluşturulması,mekanizmalar ve süreç oluşturulması,

Sosyal ve ekonomik kalkınma ile diğer sektörlerin de yer Sosyal ve ekonomik kalkınma ile diğer sektörlerin de yer aldığı bütünleşik yönetimaldığı bütünleşik yönetim; yerel, bölgesel ve ulusal düzeydeki ; yerel, bölgesel ve ulusal düzeydeki bağlantılı siyasi ve yönetsel politikalarla desteklenmesi bağlantılı siyasi ve yönetsel politikalarla desteklenmesi farkındalığı ve çalışmaları,farkındalığı ve çalışmaları,DuyarlılıkDuyarlılık; Farkındalıkla desteklenen duyarlılığın arttırılması,; Farkındalıkla desteklenen duyarlılığın arttırılması,Bilgi ağı ve etkinliklerBilgi ağı ve etkinlikler; kentsel sürdürülebilirliğin olmazsa ; kentsel sürdürülebilirliğin olmazsa olmazı durumundaki bilgi ve veri birikiminin sağlanmasına ilişkin olmazı durumundaki bilgi ve veri birikiminin sağlanmasına ilişkin çalışmaların başlaması özellikle temel bilgilerin toplandığı çalışmaların başlaması özellikle temel bilgilerin toplandığı muhtarlık birimlerinin öne çıkarılması ve toplumca öneminin muhtarlık birimlerinin öne çıkarılması ve toplumca öneminin hatırlanması, kurum ve kuruluşlar arası iletişimin gelişmesi, hatırlanması, kurum ve kuruluşlar arası iletişimin gelişmesi, hemşehrilerin bilinçlendirilmesi/bilgilendirilmesi ve dialogların hemşehrilerin bilinçlendirilmesi/bilgilendirilmesi ve dialogların geliştirilmesi,geliştirilmesi,Uluslararası örgütlenmelere katılım ve sınırötesi işbirliğiUluslararası örgütlenmelere katılım ve sınırötesi işbirliği ; ; küresel sürdürülebilirliğe ulaşmada yerel sürdürülebilirliğin ve küresel sürdürülebilirliğe ulaşmada yerel sürdürülebilirliğin ve uluslararası işbirliğinin sağlanmasının öneminin hatırlanması ve uluslararası işbirliğinin sağlanmasının öneminin hatırlanması ve sivil –akademik-özel sektör ilişki ağlarının güçlendirilmesi, yerel sivil –akademik-özel sektör ilişki ağlarının güçlendirilmesi, yerel yönetim birimleri ve özellikle Belediye Birliklerinin katılımcı yönetim birimleri ve özellikle Belediye Birliklerinin katılımcı mekanizmalarla güçlendirilmesi,mekanizmalarla güçlendirilmesi,

Genç, Çocuk, Engelli ve Kıdemli hemşehri(yaşlı) Genç, Çocuk, Engelli ve Kıdemli hemşehri(yaşlı) kavramları ve bu grupların beklentileriyle toplumun kavramları ve bu grupların beklentileriyle toplumun tanıştırılmasıtanıştırılması; Toplumun sağlıklı sürdürülebilmesi için ; Toplumun sağlıklı sürdürülebilmesi için insan unsurunun taşıdığı tüm özellikleriyle önemsenmesi, insan unsurunun taşıdığı tüm özellikleriyle önemsenmesi, verimli ve huzurlu bir yaşantıya hazırlanması ve iyi yönetim verimli ve huzurlu bir yaşantıya hazırlanması ve iyi yönetim için toplumsal ortaklıkların kurulması, için toplumsal ortaklıkların kurulması, Kadının toplumsal yaşama iadesiKadının toplumsal yaşama iadesi; aşama aşama ; aşama aşama toplumsal hayatın tüm yönlerinden çekilerek eve toplumsal hayatın tüm yönlerinden çekilerek eve hapsedilen kadının, yerelden başlamak üzere katılımcı hapsedilen kadının, yerelden başlamak üzere katılımcı mekanizmalar içinde yer alarak fark edilmesinin mekanizmalar içinde yer alarak fark edilmesinin sağlanması, bilgilendirilmesi, siyasi, yönetsel hayata sağlanması, bilgilendirilmesi, siyasi, yönetsel hayata katılımıkatılımıYerel halkın kente yönelik kararlara katılımcılığının Yerel halkın kente yönelik kararlara katılımcılığının normatif temellerinin oluşturulmasınormatif temellerinin oluşturulması; 2007 itibariyle 50’ye ; 2007 itibariyle 50’ye ulaşan özellikle il merkezi belediyelerde Yerel Gündem 21 ulaşan özellikle il merkezi belediyelerde Yerel Gündem 21 faaliyetlerinin gösterdiği başarıya bağlı olarak, katılımcılığın faaliyetlerinin gösterdiği başarıya bağlı olarak, katılımcılığın örgütsel modelleri ulusal ölçeğe kurumsal olarak örgütsel modelleri ulusal ölçeğe kurumsal olarak taşınmıştır. taşınmıştır.

HEDEFLERHEDEFLER-- toplumsal işbirliğinin -- toplumsal işbirliğinin yaygınlaştırılması,yaygınlaştırılması,--birbirinden habersiz ve kopuk --birbirinden habersiz ve kopuk uygulamaların birleştirilmesi, uygulamaların birleştirilmesi,

--emek, zaman ve para israfını --emek, zaman ve para israfını engelleme isteği öne çıkmaktadır. engelleme isteği öne çıkmaktadır.

Toplumsal pratiklerin, yerel halkının Toplumsal pratiklerin, yerel halkının gücüne dayalı bütünleşik geliştirilmesi, gücüne dayalı bütünleşik geliştirilmesi, giderek önem kazanmaktadır. giderek önem kazanmaktadır.

1996–2007 Sürecinde Yerel 1996–2007 Sürecinde Yerel Örgütlenme ve Hemşehri Çevresi Örgütlenme ve Hemşehri Çevresi Yönüyle Kazanılmış Tecrübeler-Yönüyle Kazanılmış Tecrübeler-

İzmir İçin Bir Yaklaşımİzmir İçin Bir Yaklaşım

Birbiriyle bağlantılı gelişen aşağıdaki olgular kazanımlar Birbiriyle bağlantılı gelişen aşağıdaki olgular kazanımlar değerlendirilmesine alınabilir:değerlendirilmesine alınabilir:

* Politik katılımın ana unsurlarından birisi olan kamu, özel ve sivil * Politik katılımın ana unsurlarından birisi olan kamu, özel ve sivil ortaklarda kendi içinde ve karşılıklı “güven eşiği” yükselmiştir,ortaklarda kendi içinde ve karşılıklı “güven eşiği” yükselmiştir,

* Metodu gereği, YG21 proje başkanı olan Belediye Başkanı ve * Metodu gereği, YG21 proje başkanı olan Belediye Başkanı ve onun adına YG21’in yetkili organları tarafından yapılan toplantı onun adına YG21’in yetkili organları tarafından yapılan toplantı çağrıları “yerel siyasi muhalefete” konu olmamış sivil toplum çağrıları “yerel siyasi muhalefete” konu olmamış sivil toplum kuruluşları, kamu ve özel sektörce ilgili olduğu konuya göre daha kuruluşları, kamu ve özel sektörce ilgili olduğu konuya göre daha çok olmak üzere genel içerikli konularda da katılım sağlanmıştır.çok olmak üzere genel içerikli konularda da katılım sağlanmıştır.

* Belediyelerin karar organı statüsündeki meclisin çalışmalarına * Belediyelerin karar organı statüsündeki meclisin çalışmalarına bilgi ve aktivite desteği sağlamak amacıyla “Kent Konseyleri” bilgi ve aktivite desteği sağlamak amacıyla “Kent Konseyleri” kurulmuştur (2005 tarihli ve 5393 sayılı kanun, md.76). Belirtilen kurulmuştur (2005 tarihli ve 5393 sayılı kanun, md.76). Belirtilen bu yapılanmayla seçimle gelmeyen ve temelde kurumsal temsile bu yapılanmayla seçimle gelmeyen ve temelde kurumsal temsile dayanan bir yardımcı organ oluşmuştur. Bu yardımcı organın dayanan bir yardımcı organ oluşmuştur. Bu yardımcı organın ayni zamanda Seçimle oluşan Belediye Meclisine gündem teklif ayni zamanda Seçimle oluşan Belediye Meclisine gündem teklif edilebilmesi sağlanmıştır edilebilmesi sağlanmıştır

* Belediye Kanunun “Belediye Hizmetlerine Gönüllü * Belediye Kanunun “Belediye Hizmetlerine Gönüllü Katılım” (2005 tarihli ve 5393 sayılı kanun, md.77) Katılım” (2005 tarihli ve 5393 sayılı kanun, md.77) düzenlemesi de, kente yönelik kararlara fikri ve düzenlemesi de, kente yönelik kararlara fikri ve eylemli katılımı sağlamıştır. Bu gelişim ile 1930 tarihli eylemli katılımı sağlamıştır. Bu gelişim ile 1930 tarihli ve 1580 sayılı önceki Belediye Yönetimlerine aslında ve 1580 sayılı önceki Belediye Yönetimlerine aslında katılımcılığa hukuken yer verilmiş ise de pratiğinin katılımcılığa hukuken yer verilmiş ise de pratiğinin yapılmadığı “hemşehrilik hukuku”na ilişkin hak ve yapılmadığı “hemşehrilik hukuku”na ilişkin hak ve borçlara yönelik düzenlemeler(1580, md.13) daha borçlara yönelik düzenlemeler(1580, md.13) daha algılanabilir ve uygulanabilir hale gelmiştir.algılanabilir ve uygulanabilir hale gelmiştir.

* Belediye(5393, md.24), Büyükkent Belediyesi(5216, * Belediye(5393, md.24), Büyükkent Belediyesi(5216, md.15) ve İl Özel İdareleri(5302, md.16/4) ölçeklerinde md.15) ve İl Özel İdareleri(5302, md.16/4) ölçeklerinde “ihtisas komisyonlarına” katılarak görüş bildirme “ihtisas komisyonlarına” katılarak görüş bildirme yeniden tüm ilgi gruplarını da içine alacak şekilde yeniden tüm ilgi gruplarını da içine alacak şekilde düzenlenmiştir.düzenlenmiştir.

BELEDİYE VE İL ÖZEL İDARE ÖRGÜTLENMESİ BELEDİYE VE İL ÖZEL İDARE ÖRGÜTLENMESİ İÇİNDEKİ KATILIMCI MEKANİZMALAR NE KADAR İÇİNDEKİ KATILIMCI MEKANİZMALAR NE KADAR BAŞARILIDIR. BAŞARILIDIR.

-Ülke bütününde YG21 faaliyetleri dışında Kent -Ülke bütününde YG21 faaliyetleri dışında Kent Konseyleri yapılanması henüz tamamlanmamıştır. Konseyleri yapılanması henüz tamamlanmamıştır.

-İhtisas Komisyonlarına katılım ile ilgili kendi -İhtisas Komisyonlarına katılım ile ilgili kendi kanunlarında yapılan “genel ve açık davet” sayılan ilgi kanunlarında yapılan “genel ve açık davet” sayılan ilgi gruplarınca ya bilinmemektedir ya da özel davetiye gruplarınca ya bilinmemektedir ya da özel davetiye beklenmektedir. beklenmektedir.

-Yerel yönetim örgütlenmeleri ve halk yönüyle, bazen -Yerel yönetim örgütlenmeleri ve halk yönüyle, bazen tek taraflı bazen karşılıklı, katılım mekanizmalarının tek taraflı bazen karşılıklı, katılım mekanizmalarının işletilmesine, hazır olunmadığı izlenmektedir. İzmir de işletilmesine, hazır olunmadığı izlenmektedir. İzmir de belirtilen bu “hazırsızlık” genelde yaşanmaktadır. belirtilen bu “hazırsızlık” genelde yaşanmaktadır.

Geleneksel yönetim öğretisinin aşılması, Geleneksel yönetim öğretisinin aşılması, katılımcılığın her kademede sağlanması için; katılımcılığın her kademede sağlanması için;

--Sadece yerelde belediye başkanı ve meclis --Sadece yerelde belediye başkanı ve meclis üyelerine yönelik değil, yerelde ve ulusal ölçekte, üyelerine yönelik değil, yerelde ve ulusal ölçekte, halkı ve bürokratik mekanizmaları da içine alan halkı ve bürokratik mekanizmaları da içine alan eğitim programları yürürlüğe konulmalıdır. eğitim programları yürürlüğe konulmalıdır.

--Program içeriğinde, yeni yönetim ve yönetişim --Program içeriğinde, yeni yönetim ve yönetişim felsefesinin açıklanması, değişen rol ve felsefesinin açıklanması, değişen rol ve sorumlulukların yeniden belirlenmesi, gönüllü sorumlulukların yeniden belirlenmesi, gönüllü çalışmaların cesaretlendirilmesine yönelik bilgiler çalışmaların cesaretlendirilmesine yönelik bilgiler önem taşımaktadır. önem taşımaktadır.

Kalkınma Ajansları- İzmir Kalkınma Ajansı Kalkınma Ajansları- İzmir Kalkınma Ajansı ÖrgütlenmesiÖrgütlenmesi2006 tarihli ve 5449 sayılı “Kalkınma Ajanslarının 2006 tarihli ve 5449 sayılı “Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında” Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında” Kalkınma Ajansları Kanunu gereğince, “Bazı Kalkınma Ajansları Kanunu gereğince, “Bazı Düzey 2 Bölgelerinde Kalkınma Ajansları Düzey 2 Bölgelerinde Kalkınma Ajansları Kurulmasına Dair Karar”ın yürürlüğe konulması; Kurulmasına Dair Karar”ın yürürlüğe konulması; Bakanlar Kurulunun 2006/10550 sayılı” Kararı ile Bakanlar Kurulunun 2006/10550 sayılı” Kararı ile 31.5.2006 tarihinde kararlaştırılmıştır. Buna göre; 31.5.2006 tarihinde kararlaştırılmıştır. Buna göre; Adana İli merkez olmak üzere Adana ve Mersin Adana İli merkez olmak üzere Adana ve Mersin illerini kapsayan TR62 ve İzmir İli merkez olmak illerini kapsayan TR62 ve İzmir İli merkez olmak üzere TR31 Düzey 2 bölgelerinde Kalkınma üzere TR31 Düzey 2 bölgelerinde Kalkınma Ajansları kurulmuştur. Ajansları kurulmuştur.

Kalkınma Ajansları Kalkınma Ajansları

--kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum --kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek,

--ulusal kalkınma plânı ve programlarda öngörülen --ulusal kalkınma plânı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, sağlamak,

--bölgelerarası ve bölge içi gelişmişlik farklarını --bölgelerarası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak amacıyla kurulmuştur. azaltmak amacıyla kurulmuştur.

Ajansın çalışamamasıAjansın çalışamaması

Ajansın çalışmaları 14.03.2007 tarihli, Ajansın çalışmaları 14.03.2007 tarihli, Danıştayın, Bakanlar Kurulu Kararının Danıştayın, Bakanlar Kurulu Kararının yürütmesinin durdurulmasına dair kararı yürütmesinin durdurulmasına dair kararı gerekince durdurulmuştur Danıştay 10. Dairesi, gerekince durdurulmuştur Danıştay 10. Dairesi, yönetmeliğin dayanağı olan 5449 sayılı yönetmeliğin dayanağı olan 5449 sayılı Kalkınma Ajansları’nın Kuruluşu, Koordinasyonu Kalkınma Ajansları’nın Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun’un bazı ve Görevleri Hakkında Kanun’un bazı hükümlerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması hükümlerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle de Anayasa Mahkemesi’ne istemiyle de Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuşturbaşvurmuştur

Ajansın teşkilat yapısını, Ajansın teşkilat yapısını, Yönetim kurulunun görev ve yetkileri,Yönetim kurulunun görev ve yetkileri, Yatırım destek ofislerinin kuruluşunu, oluşumunu ile yatırım Yatırım destek ofislerinin kuruluşunu, oluşumunu ile yatırım destek ofislerinin görev ve yetkileri,destek ofislerinin görev ve yetkileri, “ “Ajansların, bölgeler esas alınarak, Devlet Planlama Teşkilatı Ajansların, bölgeler esas alınarak, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakan’ın teklifi üzerine Bakanlar Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakan’ın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile kurulması ,Kurulu kararı ile kurulması , Tüzel kişiliği haiz ve bu kanunla düzenlenmemiş bütün Tüzel kişiliği haiz ve bu kanunla düzenlenmemiş bütün işlemlerinde özel hukuk hükümlerine tabi olacağı”işlemlerinde özel hukuk hükümlerine tabi olacağı”

Hükümlerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması talep Hükümlerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması talep edilmektedir.edilmektedir.

Özetle yukarıda belirtilen nedenler ileri sürülerek, Ajansın Özetle yukarıda belirtilen nedenler ileri sürülerek, Ajansın faaliyetleri belirtilen tarihten bu yana aşağı yukarı 7 aydan bu faaliyetleri belirtilen tarihten bu yana aşağı yukarı 7 aydan bu yana durdurulmuştur. yana durdurulmuştur.

Yönetişim Yapılanmasında Yönetişim Yapılanmasında Kalkınma AjanslarıKalkınma Ajansları

Kalkınma Ajansları, kamu kurum ve Kalkınma Ajansları, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kesim ve sivil kuruluşları ile özel kesim ve sivil toplum kuruluşlarının gönderecekleri toplum kuruluşlarının gönderecekleri temsilcilerden oluşmaktadır. Kalkınma temsilcilerden oluşmaktadır. Kalkınma kurulu, il/illerin dengeli şekilde kurulu, il/illerin dengeli şekilde temsilini sağlayacak yapıda, en fazla temsilini sağlayacak yapıda, en fazla yüz üyeden oluşmaktadır.yüz üyeden oluşmaktadır.

İzmir Kalkınma Ajansı Yönetim Kurulu 5’i doğal ve 3’ü İzmir Kalkınma Ajansı Yönetim Kurulu 5’i doğal ve 3’ü Kalkınma Kurulu içinden seçilen üyeler ile birlikte toplam Kalkınma Kurulu içinden seçilen üyeler ile birlikte toplam 8 üyeden oluşmuştur. Yürütme Kurulu 11 toplantı 8 üyeden oluşmuştur. Yürütme Kurulu 11 toplantı yapmıştır ve son toplantısı 27 Nisan 2007 tarihinde yapmıştır ve son toplantısı 27 Nisan 2007 tarihinde gerçekleşmiştir. gerçekleşmiştir.

İzmir Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu 100 kişiden İzmir Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu 100 kişiden oluşmaktadır. Kamu kurumları 30, özel kesim ve sivil oluşmaktadır. Kamu kurumları 30, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları da 70 kişiyle temsil edilmektedir. toplum kuruluşları da 70 kişiyle temsil edilmektedir.

Yönetim Kurulu kararlarının oluşumuna, Kalkınma Yönetim Kurulu kararlarının oluşumuna, Kalkınma Kurulunun, çalışma grupları aracılığıyla ve kurumsal Kurulunun, çalışma grupları aracılığıyla ve kurumsal geliştirdikleri görüş katkıları yapılanmada öne geliştirdikleri görüş katkıları yapılanmada öne çıkmaktadır. İlk Kalkınma Kurulu toplantısı 4 Ağustos çıkmaktadır. İlk Kalkınma Kurulu toplantısı 4 Ağustos 2006 tarihinde ve son toplantı 13 Ocak 2007 tarihinde 2006 tarihinde ve son toplantı 13 Ocak 2007 tarihinde yapılmıştır. Kalkınma Kurulu 4 toplantı gerçekleştirmiştir. yapılmıştır. Kalkınma Kurulu 4 toplantı gerçekleştirmiştir.

Kalkınma Kurulu üyelerinin yaş ortalaması 53’dür. Kalkınma Kurulu üyelerinin yaş ortalaması 53’dür. Kurul’da 10 kadın üye bulunmaktadır. Avantajsız Kurul’da 10 kadın üye bulunmaktadır. Avantajsız grupları(kadın ve engelli) temsilen 3 dernek/vakıf grupları(kadın ve engelli) temsilen 3 dernek/vakıf bulunmaktadır.bulunmaktadır.

Görüldüğü gibi İzmir gibi gelişmiş ve her fırsatta Görüldüğü gibi İzmir gibi gelişmiş ve her fırsatta demokratik kent özelliği vurgulanan bir büyük demokratik kent özelliği vurgulanan bir büyük kentte ancak %10 oranında bir kadın temsilci il kentte ancak %10 oranında bir kadın temsilci il düzeyinde önemli bir organizasyonda yer düzeyinde önemli bir organizasyonda yer alabilmiştir. Benzer dramatik durum, Yönetim alabilmiştir. Benzer dramatik durum, Yönetim Kurulu için de geçerlidir. Kuruldaki 8 temsilcinin Kurulu için de geçerlidir. Kuruldaki 8 temsilcinin içinde kadın bulunmamaktadır.içinde kadın bulunmamaktadır.

İzmir Kalkınma Ajansının Demokratik Pratikler Yönüyle İzmir Kalkınma Ajansının Demokratik Pratikler Yönüyle Değerlendirilmesi Değerlendirilmesi   İzmir Kalkınma Ajansının kurulması büyük bir heyecan İzmir Kalkınma Ajansının kurulması büyük bir heyecan yaratmıştır. İzmir’in Pilot iller arasına alınması için çeşitli yaratmıştır. İzmir’in Pilot iller arasına alınması için çeşitli yerel ilgi gruplarınca(ticaret ve sanayi odası gibi) lobicilik yerel ilgi gruplarınca(ticaret ve sanayi odası gibi) lobicilik yapılmıştır. yapılmıştır.

Kalkınma Kurulunun ilk toplantısında, İzmir Valisinin Ajansı Kalkınma Kurulunun ilk toplantısında, İzmir Valisinin Ajansı tanıtımına ilişkin konuşmasını takiben, Kalkınma Kurulu tanıtımına ilişkin konuşmasını takiben, Kalkınma Kurulu Başkanı ve vekili ile Kalkınma Kurulundan meslek odaları Başkanı ve vekili ile Kalkınma Kurulundan meslek odaları temsilcilerinden 3 üye “Yönetim Kuruluna” seçilmiştir. temsilcilerinden 3 üye “Yönetim Kuruluna” seçilmiştir.

Sonraki toplantılarda Kalkınma Kurulu üyelerinin “katılım” Sonraki toplantılarda Kalkınma Kurulu üyelerinin “katılım” heveslerinin azaldığı dikkati çekmiştir. Bu yabancılaşmanın heveslerinin azaldığı dikkati çekmiştir. Bu yabancılaşmanın nedeninin “Kalkınma Kurulunun” üyelerinin çoğunda nedeninin “Kalkınma Kurulunun” üyelerinin çoğunda “çalışmalarının Yönetim Kurulunca ciddiye alınmayacağı” “çalışmalarının Yönetim Kurulunca ciddiye alınmayacağı” algısı olduğu sanılmaktadır(?).algısı olduğu sanılmaktadır(?).

Aslında Kurul üyelerinin çoğu daha işin başında Aslında Kurul üyelerinin çoğu daha işin başında asıl yetkili birimin “Yönetim Kurulu” olduğundan asıl yetkili birimin “Yönetim Kurulu” olduğundan hareketle, yukarıda bahsedilen zaman darlığı, hareketle, yukarıda bahsedilen zaman darlığı, kararlarda etkili olamama unsurlarını öne kararlarda etkili olamama unsurlarını öne çıkarmıştır. Buna karşılık Yönetim Kurulu, 11 çıkarmıştır. Buna karşılık Yönetim Kurulu, 11 toplantı yapmış ise de alınan kararlara Kalkınma toplantı yapmış ise de alınan kararlara Kalkınma Kurulu üyeleri ve diğer izleyicilerin erişmesi Kurulu üyeleri ve diğer izleyicilerin erişmesi bugüne kadar (Ekim 2007) mümkün bugüne kadar (Ekim 2007) mümkün olamadığından değerlendirme yapmak da mümkün olamadığından değerlendirme yapmak da mümkün görülmemektedir. görülmemektedir.

Yönetim Kurulu Kararları internet ortamında veya Yönetim Kurulu Kararları internet ortamında veya herhangi bir şekilde kamuoyu ile paylaşılmamıştır. herhangi bir şekilde kamuoyu ile paylaşılmamıştır.

Yönetim Kurulunun ilk icraatı, çizimlerini kendisinin Yönetim Kurulunun ilk icraatı, çizimlerini kendisinin yaptığı ve kabul ettiği “Ajansın ambleminin” yaptığı ve kabul ettiği “Ajansın ambleminin” belirlenmesine yöneliktir. belirlenmesine yöneliktir.

Diğer bir faaliyeti, “İzmir İlinin Ön Bölgesel Gelişme Diğer bir faaliyeti, “İzmir İlinin Ön Bölgesel Gelişme Planı Taslağıdır”. Planı Taslağıdır”.

Bu taslak çalışmanın aslında Kalkınma Kurulunca Bu taslak çalışmanın aslında Kalkınma Kurulunca oluşturulup geliştirilmesi ve Yönetim Kurulunun oluşturulup geliştirilmesi ve Yönetim Kurulunun katkılarıyla nihai hale getirilmesi gibi beklenen katkılarıyla nihai hale getirilmesi gibi beklenen olağan sürecin aksine hareket edilmesi ciddi olağan sürecin aksine hareket edilmesi ciddi eleştiri almıştır. eleştiri almıştır.

Ayrıca Yönetim Kurulu çalışmaları ve Ayrıca Yönetim Kurulu çalışmaları ve gündeminden Kalkınma Kurulu başkanının haberi gündeminden Kalkınma Kurulu başkanının haberi olmadığı ve davet edilmediği de bilinmektedir.olmadığı ve davet edilmediği de bilinmektedir.

Kısaca değerlendirmek gerekirse, yönetişim temelli bir Kısaca değerlendirmek gerekirse, yönetişim temelli bir Kalkınma Ajansı yapılanmasında bile, İzmir örneğinde Kalkınma Ajansı yapılanmasında bile, İzmir örneğinde kendi organları içinde ve halk ile “yönetişimin” kendi organları içinde ve halk ile “yönetişimin” sağlanamadığı görülmektedir. sağlanamadığı görülmektedir.

Bu negatif husus aslında Türkiye’nin güçlü merkeziyetçi Bu negatif husus aslında Türkiye’nin güçlü merkeziyetçi bürokratik yapısının biçimlendirdiği “bürokratik toplum” bürokratik yapısının biçimlendirdiği “bürokratik toplum” anlayışı ile kolaylıkla ilişkilendirilebilir. anlayışı ile kolaylıkla ilişkilendirilebilir.

Kamu Yönetiminin temel sorunu olan, Yönetim Birimlerinin Kamu Yönetiminin temel sorunu olan, Yönetim Birimlerinin “danışma ihtiyacı” hissetmemesi ve “bilgi alan konumunda “danışma ihtiyacı” hissetmemesi ve “bilgi alan konumunda olması” Ajans yapılanmasında açıkça görülmektedir. olması” Ajans yapılanmasında açıkça görülmektedir. Yürütme Kurulu bilgi alan, Kalkınma Kurulu ise görüş Yürütme Kurulu bilgi alan, Kalkınma Kurulu ise görüş oluşturan ve veren konumunda açıkça yasal olarak oluşturan ve veren konumunda açıkça yasal olarak biçimlendirilmiştir. Yönetim Kurulu ile Kalkınma Kurulu biçimlendirilmiştir. Yönetim Kurulu ile Kalkınma Kurulu arasındaki iletişim ağı Ajansın faaliyetleri durduruluncaya arasındaki iletişim ağı Ajansın faaliyetleri durduruluncaya kadarki dönemde özetlemek gerekirse, “tek yönlü” kadarki dönemde özetlemek gerekirse, “tek yönlü” işlemiştir. işlemiştir.

Kalkınma Kurulundaki çalışmalar Toplantıya halkın katılımı Kalkınma Kurulundaki çalışmalar Toplantıya halkın katılımı serbest olduğu için, ilgi duyanlar açısından izlenebilmiştir. serbest olduğu için, ilgi duyanlar açısından izlenebilmiştir. Ayrıca Kurul çalışmaları ve toplantı kararlarına internet Ayrıca Kurul çalışmaları ve toplantı kararlarına internet ağından erişilebilmektedir.ağından erişilebilmektedir.

İletişimin iki yanlı etkileri değerlendirildiğinde, Kalkınma İletişimin iki yanlı etkileri değerlendirildiğinde, Kalkınma Kurul Başkanı ve/veya vekilinin doğal üye olarak Yönetim Kurul Başkanı ve/veya vekilinin doğal üye olarak Yönetim Kurulu toplantılarına katılımlarının sağlanmasını davete Kurulu toplantılarına katılımlarının sağlanmasını davete gerek bırakmadan yeniden düzenleme gerekliliğidir. gerek bırakmadan yeniden düzenleme gerekliliğidir.

Kalkınma Kurulu içinden seçilmiş üç Yönetim Kurulu Kalkınma Kurulu içinden seçilmiş üç Yönetim Kurulu üyesinin de, Kalkınma Kurulunu bilgilendirme gibi bir talebi üyesinin de, Kalkınma Kurulunu bilgilendirme gibi bir talebi olmadığını hatırlatmak gerekir. Aslında rasyonel mantık olmadığını hatırlatmak gerekir. Aslında rasyonel mantık gereği, Kalkınma Kurulu içinden seçilen temsilcilerin, temsil gereği, Kalkınma Kurulu içinden seçilen temsilcilerin, temsil görevlerini Kalkınma Kurulu ile danışarak gerçekleştirmesi görevlerini Kalkınma Kurulu ile danışarak gerçekleştirmesi beklenmektedir. beklenmektedir.

Son Kalkınma Kurulu toplantısında, her Son Kalkınma Kurulu toplantısında, her iki Kurul temsilcileri bir araya gelerek iki Kurul temsilcileri bir araya gelerek İzmir İli Bölgesel Gelişme taslağının İzmir İli Bölgesel Gelişme taslağının oluşturulmasında birlikte verimli bir oluşturulmasında birlikte verimli bir çalışma ortaya çıkarmışlardır. Belki iyi çalışma ortaya çıkarmışlardır. Belki iyi bir başlangıç sağlanabilmişti ve bir başlangıç sağlanabilmişti ve sürdürülecekti. Ancak yukarıda da sürdürülecekti. Ancak yukarıda da belirtildiği gibi faaliyetlerin tamamen belirtildiği gibi faaliyetlerin tamamen durdurulduğu bir süreç hukuken durdurulduğu bir süreç hukuken başlatılmıştır.başlatılmıştır.

Bu süreç içinde ilgi gruplarının Bölgesel Kalkınmanın Bu süreç içinde ilgi gruplarının Bölgesel Kalkınmanın önemi ve özellikle Avrupa Birliğinde Kalkınma Ajansı önemi ve özellikle Avrupa Birliğinde Kalkınma Ajansı uygulamalarına yönelik bilgilendirme faaliyetleri uygulamalarına yönelik bilgilendirme faaliyetleri devam etmiştir. devam etmiştir.

Ajansa yönelik eleştirilere karşı değerlendirmeler Ajansa yönelik eleştirilere karşı değerlendirmeler Ajansın içinde yer alan Ticaret odası gibi bazı Ajansın içinde yer alan Ticaret odası gibi bazı ortaklarca dile getirilmiştir. ortaklarca dile getirilmiştir.

Ancak toplumun bütününden Ajansına güçlü bir sahip Ancak toplumun bütününden Ajansına güçlü bir sahip çıkma veya kamuoyu baskısının varlığından söz çıkma veya kamuoyu baskısının varlığından söz etmek mümkün değildir. etmek mümkün değildir.

Belki bir Ajans kurulduğuna dair yeni olduğu için Belki bir Ajans kurulduğuna dair yeni olduğu için sıradan halk açısından farkındalık da sıradan halk açısından farkındalık da bulunmamaktadır.bulunmamaktadır.

Baskı gruplarının Ajanstaki kurumsal etkileri Baskı gruplarının Ajanstaki kurumsal etkileri incelendiğinde; Yasal olarak Ajansların incelendiğinde; Yasal olarak Ajansların faaliyetlerinin durdurulma süreci girişimleri faaliyetlerinin durdurulma süreci girişimleri sırasında, bazı kurumların üyelerinin istifalarıyla sırasında, bazı kurumların üyelerinin istifalarıyla Ajansın 100 üyesi 94’e gerilmiştir. Ajansın 100 üyesi 94’e gerilmiştir.

Kanun gereği, kurumsal temsil ile atanan bireyler Kanun gereği, kurumsal temsil ile atanan bireyler “kurumlarından gelen talimatlar ile” Kalkınma “kurumlarından gelen talimatlar ile” Kalkınma Kurulundan çekilmiştir. Ancak teknik olarak Kurulundan çekilmiştir. Ancak teknik olarak bakıldığında, bu “katılımı bırakma veya bakıldığında, bu “katılımı bırakma veya bıraktırılma” olgusu, üzerinde durulması gereken bıraktırılma” olgusu, üzerinde durulması gereken önemli bir konudur. önemli bir konudur.

Aslında katılımcı programlarda baskı grupların Aslında katılımcı programlarda baskı grupların olumsuz etkisi olarak litaratürde sıkça işlenen olumsuz etkisi olarak litaratürde sıkça işlenen konular arasındadır. Programların işlemesine bir konular arasındadır. Programların işlemesine bir tehdit değerlendirmesine de alınabilir. tehdit değerlendirmesine de alınabilir.

Yönetişim pratiğinin kendi kuruluşu dışındaki Yönetişim pratiğinin kendi kuruluşu dışındaki kurumsal çevreden gelen müdahaleye açık olması kurumsal çevreden gelen müdahaleye açık olması zayıf yanıdır. zayıf yanıdır.

Çeşitli nedenlerle(olağan veya olağan dışı) Çeşitli nedenlerle(olağan veya olağan dışı) ayrılmalar bir önemli faktör değerlendirmesine ayrılmalar bir önemli faktör değerlendirmesine alındığında, ülkemizin bürokratik toplum alındığında, ülkemizin bürokratik toplum yapılanması koşullarında, Kalkınma Ajansının yapılanması koşullarında, Kalkınma Ajansının Kalkınma Kurullarında öngörülen 100 üye sayısını Kalkınma Kurullarında öngörülen 100 üye sayısını bir bakıma makul hale getirmektedir. bir bakıma makul hale getirmektedir.

Kalkınma Ajansında, Kalkınma Ajansında, “yabancı sosyal sermaye”“yabancı sosyal sermaye”

Kalkınma Ajansı yapılanmasında , Yönetim kurulu üyeleri Kalkınma Ajansı yapılanmasında , Yönetim kurulu üyeleri ile genel sekreter ve ajansta istihdam edilecek tüm ile genel sekreter ve ajansta istihdam edilecek tüm personelde Türk vatandaşı olmak, açıkça belirtilmiş bir personelde Türk vatandaşı olmak, açıkça belirtilmiş bir koşul ANCAK,koşul ANCAK,Kalkınma Kurulu açısından böyle bir ön koşul YOKTUR.Kalkınma Kurulu açısından böyle bir ön koşul YOKTUR.Belediye Kanununa göre “Herkes ikamet ettiği beldenin Belediye Kanununa göre “Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır...(5393, md.13/1)yararlanma hakları vardır...(5393, md.13/1)

Ülkelerin idari yapısına ve bölgelerin Ülkelerin idari yapısına ve bölgelerin özelliklerine göre Ajansların yapılanması özelliklerine göre Ajansların yapılanması değişmektedir. Bu nedenle de bir model değişmektedir. Bu nedenle de bir model yapılanma doğal olarak görülmemektedir. yapılanma doğal olarak görülmemektedir. Ajansları bazı ülkelerde şirket, bazı Ajansları bazı ülkelerde şirket, bazı ülkelerde bölge yönetiminin altında bir ülkelerde bölge yönetiminin altında bir yapılanma bazı ülkelerde de kamu, sivil, yapılanma bazı ülkelerde de kamu, sivil, özel ortaklaşa girişimleri şeklinde görmek özel ortaklaşa girişimleri şeklinde görmek mümkündür. mümkündür.

Ülkelerin idari yapısı ile Ajans yapısı ve toplumsal Ülkelerin idari yapısı ile Ajans yapısı ve toplumsal duruşlar birbirini etkilemektedir.duruşlar birbirini etkilemektedir.

Türkiye’de Kamu Yönetiminin “merkezde Türkiye’de Kamu Yönetiminin “merkezde karar alma”, “gizlilik”, “kapalılık” ve katılıma karar alma”, “gizlilik”, “kapalılık” ve katılıma uzak duran klasik sorunları yereldeki uzak duran klasik sorunları yereldeki yönetişim amaçlı yapılanmalarda bile bir yönetişim amaçlı yapılanmalarda bile bir şekilde “yeniden canlanmaktadır”. Bu şekilde “yeniden canlanmaktadır”. Bu nedenle yukarıda bahsettiğim toplum nedenle yukarıda bahsettiğim toplum merkezli ve katılımcı modellerin faydasının merkezli ve katılımcı modellerin faydasının anlaşılabilirliğini sağlayacak bir kurumsal-anlaşılabilirliğini sağlayacak bir kurumsal-toplumsal eğitim gerekliliği ortadadır.toplumsal eğitim gerekliliği ortadadır.

Aslında bahsedilen bu Ajans modeli Aslında bahsedilen bu Ajans modeli yapılanmasında, daha demokratik yapılanmasında, daha demokratik algılamalara sahip üyelerle, daha uzlaşmacı algılamalara sahip üyelerle, daha uzlaşmacı ve verimli ortamlar geliştirilebilir. Ancak bu ve verimli ortamlar geliştirilebilir. Ancak bu durumda Ajans faaliyetlerindeki beklenen durumda Ajans faaliyetlerindeki beklenen demokratik katılımcılık ve işbirliği demokratik katılımcılık ve işbirliği kurumsallaşmamış olacaktır. İzmir örneğine kurumsallaşmamış olacaktır. İzmir örneğine bakılarak, yasal düzenlemenin kurumsal bakılarak, yasal düzenlemenin kurumsal olarak, kapalılığı cesaretlendirdiği rahatlıkla olarak, kapalılığı cesaretlendirdiği rahatlıkla söylenebilir. söylenebilir.

Türkiye’de bölgesel organizasyonlardan öteden Türkiye’de bölgesel organizasyonlardan öteden beri korkulmaktadır.beri korkulmaktadır.

Bölge ölçeğinin belirlenmesinde en önemli konu Bölge ölçeğinin belirlenmesinde en önemli konu siyasal muhalefeti asgariye indirecek, merkezi siyasal muhalefeti asgariye indirecek, merkezi yönetime direnmeyi zorlaştıracak modellemeler yönetime direnmeyi zorlaştıracak modellemeler olduğu belirtilmektedir. olduğu belirtilmektedir.

Avrupa genelde bölgesel hizmet öncelikleri Avrupa genelde bölgesel hizmet öncelikleri konusunu idari öncelikler olarak değerlendirme konusunu idari öncelikler olarak değerlendirme aşamasına gelebilirken, Türkiye için zorluklar aşamasına gelebilirken, Türkiye için zorluklar devam etmektedir.devam etmektedir.

Kalkınma Ajanslarına yönelik eleştirilerde temel Kalkınma Ajanslarına yönelik eleştirilerde temel kurgulama, kurgulama,

Kalkınma Ajanslarını, Kamu Yönetimi Kalkınma Ajanslarını, Kamu Yönetimi kademelenmesinde bir birim gibi değerlendirip, bu ön kademelenmesinde bir birim gibi değerlendirip, bu ön kabulden sonra, Ajansların hukuki yapısına ilişkin kabulden sonra, Ajansların hukuki yapısına ilişkin hükümlerin Türk İdari Teşkilatına uymadığı hükümlerin Türk İdari Teşkilatına uymadığı gerekçesiyle faaliyetlerin durdurulmasıdır. gerekçesiyle faaliyetlerin durdurulmasıdır.

Bu şekilde bölgeler oluşturmak suretiyle, ülkenin Bu şekilde bölgeler oluşturmak suretiyle, ülkenin bölünmesine giden yolun programlandığı gibi bölünmesine giden yolun programlandığı gibi yaklaşımlar, hukuka aykırılık yanında ileri sürülen yaklaşımlar, hukuka aykırılık yanında ileri sürülen “sosyo-fenomolojik” diğer varsayımlardır. “sosyo-fenomolojik” diğer varsayımlardır.

Kalkınma Ajansları genel yapısına kamu, Kalkınma Ajansları genel yapısına kamu, özel ve sivil ortakların buluşma ve fikir özel ve sivil ortakların buluşma ve fikir geliştirme ortamları olarak toplumla ilişkilerin geliştirme ortamları olarak toplumla ilişkilerin geliştirilmesi için, bilim insanı, uzman, geliştirilmesi için, bilim insanı, uzman, bürokrat ve eylem gruplarıyla bütünleşik bürokrat ve eylem gruplarıyla bütünleşik çalışan uygun mekanizmalar ve ilişki ağları çalışan uygun mekanizmalar ve ilişki ağları yaratabilme özelliğine sahip yapılanmalardır.yaratabilme özelliğine sahip yapılanmalardır.

Ajans felsefesi ile merkeziyetçi Ajans felsefesi ile merkeziyetçi modeller içinde eğitimini tamamlamış modeller içinde eğitimini tamamlamış insani sermayesinin beklentileri insani sermayesinin beklentileri birbirleriyle yukarıda da belirtildiği gibi birbirleriyle yukarıda da belirtildiği gibi uyuşmayabilmektedir.uyuşmayabilmektedir.

Jean Bodin, ilk defa meşhur  “Politika Bilimi” kitabında (De Jean Bodin, ilk defa meşhur  “Politika Bilimi” kitabında (De la Republique,1577) egemenlik kavramını açıklarken, la Republique,1577) egemenlik kavramını açıklarken, tamamen yönetime ait sürekli bir güç tanımını kullanmıştır. tamamen yönetime ait sürekli bir güç tanımını kullanmıştır. Bununla beraber Bodin tarafından formüle edilen Bununla beraber Bodin tarafından formüle edilen egemenlik, limitsiz değildi, yasalarla kendi kendini egemenlik, limitsiz değildi, yasalarla kendi kendini sınırlamaktaydı. sınırlamaktaydı.

Aslında devletin üstünde hiçbir otoritenin bulunmaması, Aslında devletin üstünde hiçbir otoritenin bulunmaması, devletlerin uyması gereken herhangi bir kurallar bütününün devletlerin uyması gereken herhangi bir kurallar bütününün de söz konusu olmayacağı anlamında değerlendirilebilir. de söz konusu olmayacağı anlamında değerlendirilebilir. Oysa toplumsal ve tarihsel gereklilikler, Avrupa’da 1648 Oysa toplumsal ve tarihsel gereklilikler, Avrupa’da 1648 Westphalia anlaşmalarıyla başlayan ve devletlerarasında Westphalia anlaşmalarıyla başlayan ve devletlerarasında giderek yerleşen bir ortak düzenin, uluslar arası hukuk giderek yerleşen bir ortak düzenin, uluslar arası hukuk düzeninin doğmasını zorunlu kılmıştır. düzeninin doğmasını zorunlu kılmıştır.

Ülke kendi sınırları içinde kendi egemenlik hakkına sahiptir. Ülke kendi sınırları içinde kendi egemenlik hakkına sahiptir. Gelişen ve değişen dinamikler ortak fikirler ve adımları Gelişen ve değişen dinamikler ortak fikirler ve adımları gerekli kılmaktadır. Örneğin bütün dünyayı etkileme özelliği gerekli kılmaktadır. Örneğin bütün dünyayı etkileme özelliği nedeniyle çevre koruma kullanma dengesinin sağlanması nedeniyle çevre koruma kullanma dengesinin sağlanması başka olmak üzere birçok konuda uluslar arası işbirliği başka olmak üzere birçok konuda uluslar arası işbirliği gerekli hale gelmiştir. Uluslararası gelişmelere, sadece gerekli hale gelmiştir. Uluslararası gelişmelere, sadece egemenlik hakkı adına uygulamada uzak durmak birlikteliği egemenlik hakkı adına uygulamada uzak durmak birlikteliği engellemektedir. engellemektedir.

Toplum kendi içinde diyaloglarını geliştiremez ve ülkenin Toplum kendi içinde diyaloglarını geliştiremez ve ülkenin kalkınması için uluslar arası gelişmeleri takip kalkınması için uluslar arası gelişmeleri takip etmez/edemez ise parçalanma ve yok olma için ayrıca “bir etmez/edemez ise parçalanma ve yok olma için ayrıca “bir kalkınma ajansına” ihtiyacı bulunmayacağını rahatlıkla kalkınma ajansına” ihtiyacı bulunmayacağını rahatlıkla söylemek mümkündür.söylemek mümkündür.

İzmir Kalkınma Ajansının faaliyetleri dursa İzmir Kalkınma Ajansının faaliyetleri dursa da, İzmir’de kurumsal olarak 1996 yılından da, İzmir’de kurumsal olarak 1996 yılından bu yana sürdürülen yönetişim temelli bu yana sürdürülen yönetişim temelli katılımcı programlar devam etmektedir. katılımcı programlar devam etmektedir.

Yürürlükteki katılımcı programlarının tüm Yürürlükteki katılımcı programlarının tüm ülkede benzer uyum ve ahenk ile ülkede benzer uyum ve ahenk ile çalıştırılamamasının izlenebilir engelleri çalıştırılamamasının izlenebilir engelleri

•Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Katılıma Açık Organlarında Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Katılıma Açık Organlarında İnsan Faktörüne Bağlı Sorunlarİnsan Faktörüne Bağlı Sorunlar

Belediye ve İl özel İdare örgütlenmesinde Belediye ve İl özel İdare örgütlenmesinde --- ihtisas komisyonlarının katılımcı bir anlayışla çalıştırılması, --- ihtisas komisyonlarının katılımcı bir anlayışla çalıştırılması, ---belediyelerde kent konseyi oluşumu(yerel gündem 21 ---belediyelerde kent konseyi oluşumu(yerel gündem 21 uygulamaları dışındaki kentlerde) beklenen işlevselliği uygulamaları dışındaki kentlerde) beklenen işlevselliği genelde sağlamamıştır. genelde sağlamamıştır.

Uygulamaya yönelik, “yapılabilir modeller” ne kentteki sektörel Uygulamaya yönelik, “yapılabilir modeller” ne kentteki sektörel katılımcılar ne de yerel yönetimler tarafından katılımcılar ne de yerel yönetimler tarafından geliştirilememiştir veya geliştirilmemiştir(?) . geliştirilememiştir veya geliştirilmemiştir(?) .

İzmir Büyük Şehir Belediyesinde 1996 İstanbul İzmir Büyük Şehir Belediyesinde 1996 İstanbul Habitat’a hazırlık ve günümüze kadar gelen Habitat’a hazırlık ve günümüze kadar gelen süreçte birlikte çalışılan 3 başkan ile eylem süreçte birlikte çalışılan 3 başkan ile eylem yönüyle performansı yıllara göre değişse de “yerel yönüyle performansı yıllara göre değişse de “yerel gündem 21 çalışma ortamlarında” fikir üretme, gündem 21 çalışma ortamlarında” fikir üretme, farkındalık sağlama ve katılım yönüyle 2007 yılına farkındalık sağlama ve katılım yönüyle 2007 yılına dek sürdürülebilen bir başarı sağlanmıştır. Ancak dek sürdürülebilen bir başarı sağlanmıştır. Ancak bu 10 yıllık tecrübeye rağmen, İzmir’ de de 2007 bu 10 yıllık tecrübeye rağmen, İzmir’ de de 2007 yılı itibariyle yerel yönetimler ihtisas yılı itibariyle yerel yönetimler ihtisas komisyonlarına halkın katılımı konusunda gerek komisyonlarına halkın katılımı konusunda gerek belediye gerek il özel idaresi yönüyle “literatüre belediye gerek il özel idaresi yönüyle “literatüre girebilecek” bir başarı sergilenmemiştir. girebilecek” bir başarı sergilenmemiştir.

İzmir’in Gelecek Senaryosunda, Sürdürülebilir İzmir’in Gelecek Senaryosunda, Sürdürülebilir Bütünleşik Stratejik Yönetimi Çalışmaları ve Bütünleşik Stratejik Yönetimi Çalışmaları ve Stratejik YaklaşımlarStratejik Yaklaşımlar

İzmir Büyükşehir Belediyesi idari alanında Sağlıklı İzmir Büyükşehir Belediyesi idari alanında Sağlıklı Kentler ProjesiKentler Projesi

İzmir’in Bütünleşik Stratejik Yönetimi Çalışmaları İzmir’in Bütünleşik Stratejik Yönetimi Çalışmaları

Sağlıklı Kentler yaklaşımı, kentte yaşayan ve Sağlıklı Kentler yaklaşımı, kentte yaşayan ve çalışan insanların fiziksel, zihinsel, sosyal ve çalışan insanların fiziksel, zihinsel, sosyal ve çevresel kapasitelerini arttırmaya yönelik çevresel kapasitelerini arttırmaya yönelik stratejilerdir. İzmir Büyükşehir Belediyesi Mayıs stratejilerdir. İzmir Büyükşehir Belediyesi Mayıs 2006 Meclis Kararının ardından 7 Eylül 2006 2006 Meclis Kararının ardından 7 Eylül 2006 tarihinde Sağlıklı Kentler Birliğine Üye olmuştur.tarihinde Sağlıklı Kentler Birliğine Üye olmuştur.

İzmir ilinde Valilik ve Üniversiteler ile İzmir ilinde Valilik ve Üniversiteler ile protokoller yapılarak Dünya Sağlık Örgütü protokoller yapılarak Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisinin yürüttüğü, “Sağlıklı Avrupa Bölge Ofisinin yürüttüğü, “Sağlıklı Kentler Projesi” ile yerel düzeyde “Herkes Kentler Projesi” ile yerel düzeyde “Herkes İçin Sağlık” uygulamasını gerçekleştirmek İçin Sağlık” uygulamasını gerçekleştirmek hedefli çalışmalar başlatılmıştır. hedefli çalışmalar başlatılmıştır.

Çalışma planının temelinde;Çalışma planının temelinde;sağlıklı toplum politikalarını teşvik etmeksağlıklı toplum politikalarını teşvik etmekdestekleyici toplumsal çevreyi oluşturmakdestekleyici toplumsal çevreyi oluşturmakkaynakların doğru kullanımını sağlamakkaynakların doğru kullanımını sağlamaktoplum katılımını artırmak ve geliştirmektoplum katılımını artırmak ve geliştirmekkişisel kapasitelerin geliştirilmesi ve teşvikikişisel kapasitelerin geliştirilmesi ve teşvikisağlık hizmetlerinin yeniden tanımlanması unsurları sağlık hizmetlerinin yeniden tanımlanması unsurları öne çıkmaköne çıkmakbütünleşik kent sağlığı program ve planlamalarını bütünleşik kent sağlığı program ve planlamalarını hazırlamakhazırlamakulusal ve uluslar arası proje ortaklıkları oluşturmakulusal ve uluslar arası proje ortaklıkları oluşturmak

yer almaktadır.yer almaktadır.

Sağlıklı Kentler çalışmaları Sağlıklı Kentler çalışmaları hakkında, Yerel Gündem 21 ve hakkında, Yerel Gündem 21 ve üniversiteler başta olmak üzere üniversiteler başta olmak üzere diğer haber ağlarından diğer haber ağlarından bilgilendirmeler ve katılım için bilgilendirmeler ve katılım için sürekli çağrılar yapılmaktadır. sürekli çağrılar yapılmaktadır. Çalışma grupları 2007 Ekim Çalışma grupları 2007 Ekim itibariyle henüz oluşmaktadır.itibariyle henüz oluşmaktadır.

İzmir’in Sürdürülebilir Bütünleşik Stratejik İzmir’in Sürdürülebilir Bütünleşik Stratejik Yönetimi ÇalışmalarıYönetimi Çalışmaları

2010 yılına kadar, Kentlerin Bütünleşik Stratejik 2010 yılına kadar, Kentlerin Bütünleşik Stratejik Planlarını tamamlamaları hedefine yönelik olarak Planlarını tamamlamaları hedefine yönelik olarak çalışmalar İl ölçeğinde başlatılmıştır. çalışmalar İl ölçeğinde başlatılmıştır.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, İl Özel İdaresi ve İzmir Büyükşehir Belediyesi, İl Özel İdaresi ve Üniversiteler başta olmak üzere, kurumların kendi Üniversiteler başta olmak üzere, kurumların kendi stratejik planlarını hazırlamalarından sonraki bu stratejik planlarını hazırlamalarından sonraki bu süreçte, kurumların eylem planlarında kente yönelik ve süreçte, kurumların eylem planlarında kente yönelik ve bütünleşik çalışabilecekleri çalışmaları belirlemeleri bütünleşik çalışabilecekleri çalışmaları belirlemeleri beklenmektedir. beklenmektedir.

İZMİR’İN BÜTÜNLEŞİK İZMİR’İN BÜTÜNLEŞİK STRATEJİK YÖNETİMİSTRATEJİK YÖNETİMİ

İzmir’de Yerel Gündem 21 çalışmaları İzmir’de Yerel Gündem 21 çalışmaları temel alınarak 2007 Ağustos içinde temel alınarak 2007 Ağustos içinde başlatılan ve 3 Eylül 2007 tarihinde 3. başlatılan ve 3 Eylül 2007 tarihinde 3. hazırlık toplantısı, İzmir’in Sürdürülebilir hazırlık toplantısı, İzmir’in Sürdürülebilir Bütünleşik Stratejik Yönetimi Çalışma Bütünleşik Stratejik Yönetimi Çalışma Grubu olarak yapılmıştır. Çalışma grubu Grubu olarak yapılmıştır. Çalışma grubu sürekli katılımlara açıktır.sürekli katılımlara açıktır.

Teknoloji ve Bilim Kenti İzmirTeknoloji ve Bilim Kenti İzmir(Büyükşehir Belediyesi Strateji Planı Teması)(Büyükşehir Belediyesi Strateji Planı Teması)

Üniversiteler (Dokuz Eylül, Ege, Ekonomi, Üniversiteler (Dokuz Eylül, Ege, Ekonomi, Yaşar Üniversiteleri ve İzmir Yüksek Teknoloji Yaşar Üniversiteleri ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü) Enstitüsü)

İzmir Büyükkent Belediyesi Stratejik Planlama İzmir Büyükkent Belediyesi Stratejik Planlama Birimince İzmir Büyük Şehir Belediyesi stratejik Birimince İzmir Büyük Şehir Belediyesi stratejik planlarındaki kurumsal toplumsal katkıların planlarındaki kurumsal toplumsal katkıların artırılmasına yönelik beklenti açıkça artırılmasına yönelik beklenti açıkça belirtilmiştir. belirtilmiştir.

Bütünleşikliği sağlayacak iletişime önem verilmelidir. Bütünleşikliği sağlayacak iletişime önem verilmelidir.

Kentte ve İl bütününde yürütülen Yerel Gündem 21, Sağlıklı Kentte ve İl bütününde yürütülen Yerel Gündem 21, Sağlıklı Kent ve Bütünleşik Stratejik Yönetişim çalışmalarının Kent ve Bütünleşik Stratejik Yönetişim çalışmalarının katılımcıları genelde farklı olduğundan, faaliyetlerin birbirinden katılımcıları genelde farklı olduğundan, faaliyetlerin birbirinden ayrı olmadığı veya bağlantılı olduğunun da katılımcılara ayrı olmadığı veya bağlantılı olduğunun da katılımcılara hatırlatılması önem taşımaktadır. hatırlatılması önem taşımaktadır.

Aksi takdirde yeni yeni merkeziyetçi grupların doğması Aksi takdirde yeni yeni merkeziyetçi grupların doğması mümkündür. mümkündür.

Sürdürülebilir Yönetişim Programlarının Sürdürülebilir Yönetişim Programlarının Amacına Uygun Gelişmesi Amacına Uygun Gelişmesi

Yasal karar alıcıları ve hemşerileri yazılı Yasal karar alıcıları ve hemşerileri yazılı ve görsel basın yardımıyla bilgilendirmek ve görsel basın yardımıyla bilgilendirmek ve desteğini almak, katılım ve katkıları ile ve desteğini almak, katılım ve katkıları ile sahip çıkmasını sağlamak öncelikli sahip çıkmasını sağlamak öncelikli yapılacak işler arasında yer almaktadır. Bu yapılacak işler arasında yer almaktadır. Bu faaliyetleri, iletişim imkânlarındaki faaliyetleri, iletişim imkânlarındaki teknolojik gelişmelerin kolaylaştıracağı teknolojik gelişmelerin kolaylaştıracağı düşünülmektedir.düşünülmektedir.

Demokrasinin getirdiği dayanışma Demokrasinin getirdiği dayanışma güçlü bir duygu özelliği taşımaktadır. güçlü bir duygu özelliği taşımaktadır. Kentlerinin gelişiminde, yerleşiklerin rol Kentlerinin gelişiminde, yerleşiklerin rol almasının dayanışma ile gelen almasının dayanışma ile gelen birlikteliğin sağlanmasında önemi birlikteliğin sağlanmasında önemi bulunmaktadır. Katılıma yönelik bulunmaktadır. Katılıma yönelik cesaretlendirici idari yapılanmaların cesaretlendirici idari yapılanmaların geliştirilmesinin toplumdaki psikolojik geliştirilmesinin toplumdaki psikolojik gerilim ve stresleri yatıştıran bir etkiye gerilim ve stresleri yatıştıran bir etkiye sahip olduğunu kuvvetle sahip olduğunu kuvvetle düşünmekteyim.düşünmekteyim.

SONUÇ VE DEĞERLENDİRMESONUÇ VE DEĞERLENDİRME

Örgüt ve çevresi bütünlüğünde, demokratik yerel Örgüt ve çevresi bütünlüğünde, demokratik yerel yönetimlere ulaşmak için yerel ve merkezi yönetimlere ulaşmak için yerel ve merkezi yönetimin birlikte düşünülmesi gerekmektedir. yönetimin birlikte düşünülmesi gerekmektedir.

Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi yaklaşımında Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi yaklaşımında “merkezi yönetimden gelen mali yardımların “merkezi yönetimden gelen mali yardımların artırılması” düşüncesi hala kamuoyu artırılması” düşüncesi hala kamuoyu yönlendirmesinde ağırlığını korumaktadır. yönlendirmesinde ağırlığını korumaktadır.

Yerel yönetimlerin ve toplumsal sermayesinin Yerel yönetimlerin ve toplumsal sermayesinin kapasitelerinin” artırılmasının da toplum kapasitelerinin” artırılmasının da toplum kalkınmasında önemi bulunmaktadır. kalkınmasında önemi bulunmaktadır.

Demokratik ToplumDemokratik Toplum

Yerel Yönetimlerin Yerel Yönetimlerin demokrasinin temeli demokrasinin temeli olduğunu kabul etmek ve olduğunu kabul etmek ve güçlendirmek “olmazsa güçlendirmek “olmazsa olmaz” dır.olmaz” dır.

gençlergençler

Gençler özellikle sürdürülebilir gelecek ve Gençler özellikle sürdürülebilir gelecek ve toplum için önem taşımaktadır. Gençlerin toplum için önem taşımaktadır. Gençlerin gelişmesi ve toplumsal bütünleşmesini gelişmesi ve toplumsal bütünleşmesini sağlamak gereklidir. Demokrasinin ders sağlamak gereklidir. Demokrasinin ders tahtası başında öğretilmesi yeterli olmayıp, tahtası başında öğretilmesi yeterli olmayıp, gençlerin de içinde yer aldığı projeler ve gençlerin de içinde yer aldığı projeler ve ekip çalışmaları içinde bütünleşik ekip çalışmaları içinde bütünleşik programlar uygulanmalıdırprogramlar uygulanmalıdır

√√ Bütünleşik hareket etmenin Bütünleşik hareket etmenin (eşgüdüm, hedeflerde uzlaşının (eşgüdüm, hedeflerde uzlaşının sağlanması) mevzuat desteğinde sağlanması) mevzuat desteğinde özendirilmesi de önem taşımaktadır. özendirilmesi de önem taşımaktadır.

√√ Yasal karar alıcılara yönelik Yasal karar alıcılara yönelik yönetişimin gerektirdiği rollerini yönetişimin gerektirdiği rollerini içselleştirilmesi amaçlı eğitimlerin içselleştirilmesi amaçlı eğitimlerin olumlu katkısı beklenmektedir.olumlu katkısı beklenmektedir.

√√ Kazanılmış ve alışılmış kurumsal Kazanılmış ve alışılmış kurumsal menfaatler uğruna yeni ve faydalı eylemlerin menfaatler uğruna yeni ve faydalı eylemlerin reddedilmesini, yerel üzerinden siyaset reddedilmesini, yerel üzerinden siyaset yaparak, programlayanları algılamayı ve yaparak, programlayanları algılamayı ve toplum olarak demokratik usullerle “tepki toplum olarak demokratik usullerle “tepki göstermeyi” öğrenmek gerekmektedir. göstermeyi” öğrenmek gerekmektedir.

√√ Toplumun birlikte karar verme ve iş görme Toplumun birlikte karar verme ve iş görme kabiliyetini sürekli öğrenme araçlarının kabiliyetini sürekli öğrenme araçlarının yardımıyla geliştirmek ve sürdürebilmek, yardımıyla geliştirmek ve sürdürebilmek, demokratik kazanımları geliştirmek ideal demokratik kazanımları geliştirmek ideal toplum biçimlenmesine giden iyi bir strateji toplum biçimlenmesine giden iyi bir strateji olarak görülmektedir.olarak görülmektedir.