përfituesi ministria e zhvillimit ekonomik...

Projekti për Efiçiencë të Energjisë dhe Energji të RipërtëritshmeI implementuar nga Ministria e Zhvillimit Ekonomik

Projekt i financuar nga Banka Botërore

Përfituesi

MINISTRIA E ZHVILLIMIT EKONOMIK

Titulli i dokumentit

Plani i menaxhimit mjedisor – 12_ Dermatologjia dhe Spitali Infektiv-Gjakove

Informata mbi dokumentin

Numri: [KEEREP/1C2/2016-10/7Data: 03.01.2017

HYRJEObjektivat Zhvillimore të Projektit (OZHP) janë:

(i) Zvogëlimi i konsumit të energjisë në ndërtesa të qeverisë qendrore; dhe(ii) Avancimi i mjedisit politik dhe rregullativ për efiçiencë të energjisë dhe energji të

ripërtëritshme.

Për të arritur këto OZHP, projekti i propozuar do të ofrojë:

(i) Financa për investime në projekte të EE në të gjitha ndërtesat përkatëse të qeverisëqendrore;

(ii) Demonstrim të qëndrueshmërisë komerciale dhe modeleve programatike për investime nëEE në ndërtesa komunale dhe sisteme të ER, siç janë kapacitetet solare për ngrohje uji,ngrohje të ndërtesave publike;

(iii) Përkrahje për zhvillimin e një kornize të fuqishme politike dhe rregullative e cila do tëndihmojë në joshjen e investimeve në EE dhe ER dhe avancimin e tyre; dhe

(iv) Përkrahje për implementim të projektit.

Projekti do të përbëhet nga auditimet e energjisë në 200 ndërtesa qeveritare (p.sh. ndërtesa tëministrive, spitale, ndërtesa të universitetit), që do të konsiderohen nënprojekte të ardhshme.Investime parashihen në ndërtesa qeveritare anembanë Kosovës.

Agjenci implementuese e këtij projekti është Ministria e Zhvillimit Ekonomik e Kosovës, ndërsapërfituesit kryesorë do të jenë përdoruesit e këtyre ndërtesave dhe qytetarët tjerë të Republikës sëKosovës.

Kategoria mjedisore

Për shkak që aktivitetet që ndërlidhen me rindërtimin zakonisht kanë ndikim të limituar, kynënprojekt konsiderohet me vlerësim mjedisor i Kategorisë B, sipas kategorizimit të BankësBotërore.

Për rehabilitimin e ndërtesave qeveritare duhet të përgatiten PMM në format të listave kontrolluese(PMM kontrolluese), në pajtim me udhëzimet e Bankës Botërore. PMM kontrolluese duhet tëpërgatiten për të gjitha dokumentet e identifikuara të cilat do t’i nënshtrohen rehabilitimit.

Fushëveprimi i ndikimeve mjedisore konsiderohet se është specifik për lokacione të caktuara, iparashikueshëm dhe lehtë i përmirësueshëm, duke qenë se projekti mund të përkrahë vetëmrehabilitime më të vogla në ndërtesa.

Punët e planifikuara

Punët e planifikuara në këtë aktivitet janë renovimi i ndërtesës, duke realizuar masa të efiçiencës sëenergjisë që përfshijnë rehabilitimin e fasadës (izolimi më i mirë), ndërrimi i dyerve/dritareve,përmirësimi i sistemit të ngrohjes, etj.

Të gjitha punët do të kryhen brenda ndërtesës dhe brenda kufizimeve të saj (mureve) edhe për shkaktë faktit se kemi të bëjmë vetëm me renovim të ndërtesës dhe nuk janë paraparë punë tjera siç janëpunët në dheun përreth apo asfaltimi i rruëve.

Ndikimet mjedisore potenciale

Ndikimet kryesore potenciale që rrjedhin nga rehabilitimi janë si në vijim:

- Pluhuri dhe zhurma: Për të shmangur këto ndikime duhet të ndiqen praktikat më të mira tëndërtimit të cilat njihen dhe aplikohen në vend dhe duhet të përcaktohen në ListënKontrolluese të PMM.

- Trajtimi i mbeturinave dhe reagimi ndaj rrjedhjeve: Aktivitetet e rehabilitimit rutinor do tëgjenerojnë mbeturina të ngurta dhe të lëngshme, përfshirë ato nga muret, vajrat emakinave, ngjyrat dhe tretësit. Rrjedhje të vogla të derivateve dhe materialeve tjera mundtë shfaqen gjatë punëve civile. Trajtimi joadekuat i mbeturinave në lokacion dhe reagimijoadekuat ndaj rrjedhjeve mund të rezultojë me ndikime negative në mjedisin lokal,përfshirë ujërat nëntokësore.

- Azbesti: Ka shumë gjasa që azbesti të jetë shfrytëzuar në ndërtesën e cila propozohet tërehabilitohet si material izolues dhe/ose në kulm. Në rast të trajtimit joadekuat të azbestit,ky material mund të përbëjë brengë reale shëndetësore për ndërtimtarët dhe për personatqë gjenden në afërsi të ndërtesës së rehabilituar, në veçanti nëse i njëjti thithet me ajër.

- CFL: Këto lloj dritash janë shfrytëzuar në masë të gjerë në ndërtesën që duhet tërehabilitohet, e pasi që të njëjtat njihet se kanë përmbajtje merkuri, trajtimi joadekuat i tyremund të rezultojë me ndikime mjedisore të dëmshme.

Lista kontrolluese e Planit të Menaxhimit Mjedisor

Fushëveprimi dhe qëllimi i PMM

Plani i menaxhimit mjedisor të një projekti përbëhet nga një sërë masash të monitorimit dhepërgjegjësive institucionale që duhet të ndërmerren gjatë implementimit dhe operimit, me qëllim tëeliminimit të ndikimeve mjedisore dhe sociale, shmangies së tyre apo zvogëlimit të tyre për t’i sjellënë nivel të pranueshëm.

PMM është element kyç i çdo raporti të VM për të gjitha nënprojektet e Kategorisë B. Duke qenë seprojekti do të përfshinte aktivitete të EE të përmasave të vogla, propozohet që të shfrytëzohet që tësfhrytëzohet një format gjenerik i listës kontrolluese PMM (Lista kontrolluese e PMM), e zhvilluar ngaBanka Botërore për të ofruar ‘praktika të mira pragmatike’ dhe e dizajnuar për të qenë e lehtë përpërdorim dhe në pajtim me kërkesat e sigurisë.

Formati i listës kontrolluese mëton t’i mbulojë qasjet preventive dhe lehtësuese në kontrata tërëndomta civile me ndikim të përkohshëm dhe të lokalizuar.

Ky fomat i mbulon elementet kryesore të një Plani të Menaxhimit Mjedisor, në mënyrë që i njëjti tëplotësojë kushtet e Vlerësimeve Mjedisore të Bankës Botërore (sipas OP/BP/GP 4.01).

Struktura e listës kontrolluese të PMM

Lista Kontrolluese e PMM përbëhet nga tri pjesë:

(a) Pjesa 1 përbëhet nga pjesa përshkruese (‘pasaporti i lokacionit’) që përshkruan specifikat eprojektit në kuptim të lokacionit fizik, përshkrimin e projektit dhe listën e procedurave të lejeve aponjoftimeve, duke iu referuar rregulloreve relevante. Shtojcat me informata shtesë mund tëbashkëngjiten sipas nevojës;

(b) Pjesa 2 përfshin analizën jedisore dhe sociale në format të thjeshtë Po/Jo; dhe

(c) Pjesa 3 është plani specifik i monitorimit të lokacionit për aktivitetet e realizuara gjatë rehabilitimit.

Aplikimi i Listës Kontrolluese PMM

Procesi i dizajnimit për punët e parapara civile në Projektin e Efiçiencës së Energjisë dhe Burimeve tëRipërtëritshme të Energjisë përbëhet nga tri faza:

1) Faza e identifikimit të përgjithshëm dhe përcaktimit të fushëveprimit, në të cilin përzgjidhenndërtesat (p.sh. shkollat, spitalet) të cilat do të rehabilitohen, zgjerohen dhe/ose ndërtohen, dhepërcaktohet një program i përafërt për tipologjitë potenciale të punëve që do të kryhen. Në këtë fazë,plotësohen Pjesët 1, 2 dhe 3 të Listës Kontrolluese të PMM. Pjesa 2 e Listës Kontrolluese të PMMmund të shfrytëzohet për të përzgjedhur aktivitetet tipike nga një meny dhe ndërlidhur të njëjtat meçështje mjedisore tipike dhe me masa lehtësuese.

2) Faza e dizajnit të detajuar dhe tenderimit, përfshirë specifikacionet dhe sasitë e objekteveindividuale, duke integruar dispozitat mjedisore në format tabelar (shih Pjesët 2 dhe 3). Kjo fazëgjithashtu përfshin tenderimin dhe dhënien e kontratave për punë. Kjo fazë gjithashtu definonobligimet kontraktuese të Kontraktorit në lidhje me masat mjedisore që duhet të ndërmerren gjatëprocesit të ndërtimit. Lista Kontrolluese e PMM duhet të bëhet publike gjatë fazës së tenderimit.

3) Gjatë fazës së implementimit të punës, nga inspektorët/mbikëqyrësit duhet të kontrollohetpajtueshmëria mjedisore dhe kriteret tjera kualitative në terren. Masat lehtësuese sipas Pjesës 2 dheplani i monitorimit në Pjesën 3 përbëjnë bazë për verifikimin e pajtueshmërisë së kontraktorit medispozitat përkatëse mjedisore.

Aplikimi praktik i Listës Kontrolluese të PMM do të përfshijë arritjen e Pjesës 1 për sigurimin dhedokumentimin e të gjitha specifikave relevante të situatës në terren. Në pjesën e dytë, aktivitetet qëdo të kontrollohen sipas llojit dhe në pjesën e tretë do të identifikohen parametrat monitorues sipasaktiviteteve të paraqitura në Pjesën 2.

E tërë Lista Kontrolluese e PM e plotësuar në formë tabelare (Pjesët 2, 3 dhe 3) duhet të bashkëngjitensi pjesë integrale e kontratave të punëve dhe si analoge me të gjitha kushtet teknike dhe komercialeqë duhet të nënshkruhen nga palët kontraktuese.

Masat lehtësuese të paraqitura në Listën Kontrolluese të PMM janë të zbatueshme edhe ndajkontraktorëve dhe nënkontraktorëve. Për specifikime tjera të masave parandaluese apo rregulluese,si dhe për sqarime të mëtejme, EMF i projektit duhet të konsiderohet si dokument i detajuar dheteknik.

Monitorimi dhe raportimi

Për monitorimin e kujdesit të treguar nga Kontraktori në kuptim të masave të sigurisë, inspektori indërtimit dhe inxhinieri mbikëqyrës do të punojnë me pjesën e tretë të Listës Kontrolluese të PMM,do të thotë me planin e monitorimit. Pjesa 3 sajohet specifikisht për lokacionin dhe ofron detaje tënevojshme, duke përcaktuar qartë masat lehtësuese dhe monitorimin që mund të përfshihet nëkontrata pune, që pasqyron statusin e praktikës mjedisore në ndërtim, e të cilat mund tësigurohen/maten/kuantifikohen/verifikohen nga inspektori gjatë punëve ndërtimore.

Rrjedhimisht, pjesa e tretë duhet të azhurnohet dhe rishikohet gjatë procesit të dizajnimit për tëpasqyruar në terma praktikë kriteret kryesore monitoruese të cilat mund të kontrollohen gjatë dhepas punëve, me qëllim të sigurimit të pajtueshmërisë dhe përfundimisht për të shërbyer si masë përpagesën e Kontraktorit.

Masat e tilla të lehtësuese përfshijnë shfrytëzimin e Pajisjeve Personale Mbrojtëse (PPM) ngapunonjësit në punishte, parandalimin e shpërndarjes së pluhurit, sasinë e ujit që shfrytëzohet dhederdhet në punishte, praninë e stabilimenteve përkatëse sanitare për punonjësit, grumbullimin embeturinave të llojeve të ndryshme (mbeturinat minerale, drurin, metalet, plastikë, mbeturinat edëmshme, p.sh. azbesin, mbetjet e bojës, vajin e shpenzuar të makinave), sasitë e mbeturinave,organizimin adekuat të stabilimenteve depozituese, apo rishfrytëzimin dhe reciklimin kurdo që një gjëe tillë është e mundshme. Përveç Pjesës 3, inxhinieri mbikëqyrës duhet të sigurojë që kontraktori t’upërmbahet masave lehtësuese të përcaktuara në Pjesën 2.

Një raport i pranueshëm i monitorimit i sajuar nga inspektori i punishtes apo inxhinieri mbikëqyrësduhet të jetë parakusht për pagesë të plotë të vlerës së kontraktuar, për të vërtetuar arritjen ekritereve të nevojshme teknike apo kushteve të cilësisë së domosdoshme. Për të siguruar një masë tëndikimit në performansën mjedisore të Kontraktorit, duhet të definohet një klauzolë përkatëse nëkontratat e punëve, duke specifikuar ndëshkimet në rast të mospajtueshmërinë me dispozitatkontraktuese mjedisore, p.sh. në formë të mospagesës së një pjese të pagesave, madhësia e së cilësvaret nga natyra e shkeljes së kontratës. Për raste ekstreme mund të parashihet edhe shkëputja ekontratës.

PJESA 1: INFORMATAT E PËRGJITHSHME PËR PROJEKTIN DHE LOKACIONIN

INSTITUCIONALE DHE ADMINISTRATIVE

Shteti Kosovë

Titulli i projektit Projekti për Efiçiencë të Energjisë dhe Burime të Ripërtëritshme

Fushëveprimi iprojektit dhe

aktivitetet

Ngritja e efiçiencës së energjisë në ndërtesa publike

Aranzhimetinstitucionale

(Emri dheinformatat

kontaktuese)

WB

JasneetSingh

(Udhëheqësi Ekipit tëProjektit)

Naim Bujupi

Menaxher i Projektit

Pala homologe lokale dhe/ose përfituesi

Marrëveshjet eimplementimit

(Emri dhekontakti)

NatasaVetma,

Ivana Ivicic

(Mbikëqyrjae Sigurisë)

Driton Hyseni

Pala homologe në mbikëqyrje

Mbikëqyrja ngaInspektorati

Lokal

Kontraktori

PËRSHKRIMI I LOKACIONIT

Emri i lokacionit Dermatologjia dhe Spitali Infektiv- Gjakove

Përshkimi ilokacionit të

punëve

Ndërtesa Dermatologjia dhe SpitaliInfektiv- Gjakove, me qasje të mirë përkëmbësorët dhe veturat. Ajo është errethuar nga ndërtesa tjera tëkarakteristikave të njëjta arkitektonikedhe me tipare të ndërtimit gjatë kësajperiudhe.

Ndërtesa nuk ka vlerë kulturore/historike,ndërsa edhe vlera të tilla nuk gjenden asnë afërsi të saj.

Ndërtesa ndodhet në zonë urbane, paparqe e zona të mbrojtura.

Bashkëngitur 1: Site Map [x]Y [ ] N

Kush ështëpronar i tokës?

Tokë publike nën pronësi të Dermatologjia dhe Spitali Infektiv- Gjakove

Përshkrimi ikontekstit

gjeografik, fizik,biologjik,

gjeologjik,hidrografik dhesocioekonomik

Ndërtesa gjendet në Prishtinë, në pjesën qendrore të Kosovës, me lidhje të mira rrugoredhe hekurudhore. Kjo ndërtesë është ndërtuar në vitin 1985 si pjesë e ndërtimit tëkompleksit të Qendrës Klinike Universitare të Kosovës. Ndërtesa është ndërtuar memateriale strukturore, ka tri kate dhe sipërfaqe bruto prej 2,685m2. E njëjta ndërtesëndahet me klinikën e psikiatrisë.

Ndërtesa është pjesë e kampusit të spitalit, që do të thotë se edhe ndërtesat përreth janëtë të njëjtës kategori.

Pasi që do të kemi të bëjmë me renovim, ndërtesa do të vazhdojë të shfrytëzohetpjesërisht gjatë punimeve, por gjatë orarit të punës do të punohet me kujdes të shtuar.

Lokacionet dhedistanca e

transportimit tëmaterialeve, në

veçanti tëinerteve, ujit,

gurëve?

Duke qenë se kemi të bëjmë vetëm me rehabilitim të ndërtesës, sasia e materialeve që dotë shfrytëzohet është e limituar. Megjithatë, sigurimi i materialeve mund të bëhet në njëdistancë prej 10km, ndërsa disa kushte të prokurimit/sigurimit të materialeve ndërtimoredo të përcaktohen në Pjesën 3 të kësaj Liste Kontrolluese të PMM.

LEGJISLACIONI

Identifikonilegjislacionin

kombëtar dhelokal dhe lejet ezbatueshme përkëtë aktivitet të

projektit

Ligji për Mbeturinat (Nr. 04/L-060), i miratuar më 9 janar 2007, me aktet nënligjorenë vijim:

Udhëzimi Administrativ Nr. 07/2009, për menaxhimin e mbeturinave qëpërmbajnë azbest të Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor tëRepublikës së Kosovës (MMPH)

Udhëzimi Administrativ 02/2001 për menaxhimin e mbeturinave të tubacionevefluoroshente që përmbajnë merkur të MMPH

Ligji për Materialet Kemikale (Nr. 02/L-126); 27 prill 2007 Ligji për Biocidet (Nr. 03/L-110), 27 maj 2008 (në pajtim me Direktivën 98/8/EC) Ligji për Mbrojtjen e Mjedisit (Nr. 04/L-025), 26 shkurt 2009 Ligji për Kontrollin e Integruar të Parandalimit të Ndotjes (Nr. 03/L-043), 26 mars

2009 Ligji për Mbrojtjen nga Ndotja e Ajrit (Nr. 03/L-160), 25 shkurt 2010. Ligji për Vlerësimin e Ndikimit Mjedisor (Nr. 03/L-214), 23 shtator 2010 Ligji për Mbrojtjen e Natyrës (Nr. 03/L-233), 30 shtator 2010 Ligji për Ndërtimin (Nr. 04/L-110), 31 maj 2012 Ligji për Mbrojtjen nga Zhurma (Nr. 02/L-102), 30 mars 2007 Ligji për Sigurinë në Punë, Shëndetin dhe Ambientin e Punës (Nr. 2003/19), 9 teor

2003 Kodi i Ndërtimit (nën miratim në Kuvend)

KONSULTIMET PUBLIKE

Identifikoni sekur/ku është

realizuar procesii konsultimit

publik

Lista kontrolluese do të publikohet në anglisht dhe shqip në faqen e përfituesit në internet,përkrah ftesës për komente, për së paku 14 ditë. Gjatë kësaj kohe ajo do t’i jepet nëdispozicion publikut për komente dhe sugjerime. Një adresë postare dhe një e emailit do tëvëhen në dispozicion të publikut për t’i dërguar komentet e veta. Një kopje e shtypur e ListësKontrolluese të PMM do t’i vëhet në dispozicion publikut në recepcionin e ndërtesës sëPërfituesit gjatë tërë periudhës së konsultimit. Të gjitha komentet, pyetjet dhe sugjerimetdo të trajtohen dhe lista kontrolluese e PMM do të ndryshohet përkitazi. Versioni i fundit iListës Kontrolluese të PMM do të përfshijë edhe raportin e konsultimit publik. Në rast sendërtesa ndodhet brenda një zone të banuar në numër të konsiderueshëm nga minoritetiserb, PMM dhe ftesa për konsultime publike duhet të përkthehet në serbisht dhe tëtrajtohet sipas procedurës së lartpërmendur.

NGRITJA E KAPACITETEVE INSTITUCIONALE

A do të ketëngritje të

kapaciteteve?

[x] JO ose [ ]PO, Shtojca 2 përmban programin për ngritjen e kapaciteteve

PJESA 2: INFORMATAT E SIGURISË

INFORMATAT MJEDISORE/SOCIALE

A do tëpërfshijnëaktivitetet nëterren veprimetnë vijim?

Aktiviteti Statusi Veprimet e ndërmarra

A. Rehabilitim i ndërtesës [x] Po [ ] Jo Shih Pjesën A më poshtë

B. Ndërtime të vogla në ndërtesë [ ] Po [x] Jo Shih Pjesën A më poshtë

C. Trajtim individual i sistemit të kanalizimit [ ] Po [x] Jo Shih Pjesën B më poshtë

D. Ndërtesa dhe lagje historike [ ] Po [x] Jo Shih Pjesën C më poshtë

E. Blerje të tokës1 [ ] Po [x] Jo Shih Pjesën D më poshtë

F. Materiale të rrezikshme apo toksike2 [x] Po [] Jo Shih Pjesën E më poshtë

G. Ndikim në pyje dhe/ose zona të mbrojtura [ ] Po [x] Jo Shih Pjesën F më poshtë

H. Trajtim/menaxhim të mbeturinave medicinale [ ] Po [x] Jo Shih Pjesën G më poshtë

I. Trafik dhe Siguri të Këmbësorëve [x] Po [] Jo Shih Pjesën H më poshtë

1 Blerja e tokës përfshin zhvendosjen e njerëzve, ndryshimin e kushteve të fitimit të jetesës dhe ndikimin mbi ushtrimin e të drejtave në pronë private përmesblerjes/bartjes së tokës, që ka ndikim mbi njerëzit që jetojnë dhe/ose shfrytëzuesit dhe/ose bizneset që operojnë në tokën që blihet.2 Materialet toksike/të rrezikshme përfshijnë por nuk limitohen në azbest, ngjyra toksike, tretës të dëmshëm, largim të ngjyrës së plumbit, etj.

PJESA 3: MASAT LEHTËSUESE

AKTIVITETI PARAMETRI LISTA KONTROLLUESE E MASAVE LEHTËSUESE

0. Kushtet epërgjithshme

Njoftimi dhe Siguria ePunëtorëve

(a) Inspektoratet lokale të ndërtimit dhe mjedisit dhe komunitetet janë njoftuar për aktivitetin e pritur(b) Publiku është njoftuar për punimet përmes njoftimeve përkatëse në media dhe/ose web-faqe publike (përfshirë

edhe njoftimet në punishte). Në zona me pakicë sere, procedurat e njoftimit duhet të realizohen edhe nëserbisht.

(c) Kontraktori dhe nënkontraktorët kanë licenca valide operimi.(d) Të gjitha lejet e kërkuara me ligj për ndërtim dhe/ose rehabilitim janë marrë(e) Kontraktori është pajtuar formalisht që të gjita punimet do të kryhen në mënyrë të qetë dhe disiplinuar, me

qëllim të minimizimit të ndikimeve mbi banorët dhe mjedisin e afërm.(f) Pajisjet Personale Mbrojtëse të Punonjësve do të jenë në pajtueshmëri me praktikat e mira ndërkombëtare

(helmetat dhe dorëzat do të mbahen gjatë tërë kohës, ndërsa syzet e sigurisë, parzmoret dhe çizmet e sigurisësipas nevojës)

(g) Shënjimi adekuat në lokacion do t’i njoftojë punonjësit mbi rregullat dhe rregulloret kyçe që duhet ndjekur.A. Aktivitetet epërgjithshmerehabilituese dhe/osendërtuese

Ndikimi në ndriçim (a) Drita duhet të dizajnohet asisoj që të mos shfrytëzohet kur nuk është e domosdoshme. Drita duhet të jetë ebutë për mjedisin dhe e përshtatur me qëllimin të cilit i shërben. Duhet shfrytëzuar ndriçim efikas, p.sh. dukeshfrytëzuar poçe me ndezje automatike për ndriçim të rrugëve.

Air Quality (a) Gjatë demolimit të enterierit, mbi katin e parë duhet shfrytëzuar mbrojtëse nga rënia e mbetjeve(b) Mbetja nga demolimi duhet të mbahet në një zonë të kontrolluar dhe duhet të laget lehtë për të zvogëluar

pluhurin që emetohet nga to(c) Gjatë shkatërrimit të mureve/shpuarjes me pneumatikë, pluhuri duhet të minimizohet me spërkatje të

vazhdueshme të ujit dhe/ose instalim të ekraneve mbrojtëse në punishte(d) Ambienti përreth (trotuaret, rrugët) duhet të kursehen nga mbetjet e demolimit, për të minimizuar pluhurin(e) Nuk do të ketë djegie të hapur të materialeve ndërtimore/mbeturinave në puniste(f) Nuk do të ketë qëndrim të panevojshëm në gjendje operative të makinave ndërtimore dhe makinerisë në

punishte(g) Të gjita makinat dhe automjetet transportuese janë të pajisura me pajisje përkatëse për kontroll të emetimit,

janë të mirëmbajtura dhe atestuara rregullisht.(h) Gjatë transportimit të materialeve që janë të prirura të emetojnë pluhur, ngarkesat duhet të jenë të mbuluara

dhe spërkatura.(i) Kapaciteti i transportit do të harmonizohet me shpejtësinë e gjenerimit të mbeturinave dhe sasinë e tyre.

Zhurma (a) Zhurma nga ndërtimi do të jetë e limituar në kohëra të caktuara për të cilat është arritur pëlqimi në leje. Punësgjatë natës do t’i shmanget, e nëse është e domosodshme duhet të merren lejet përkatëse për këtë dhe tënjoftohet publiku.

(b) Gjatë operimit të gjeneratorëve, kompresuesve të ajrit dhe pajisjeve tjera mekanike me rrymë, mbulesat e tyredo të jenë të mbyllura ndërsa pajisjet do të vendosen sa më larg që është e mundur nga zonat e banimit.

(c) Kontraktori duhet të shfrytëzojë pajisjet më moderne me nivelet më të ulëta të emetimit të zhurmës.Cilësia e tokës dhe ujit (a) Në punishte do të jetësohen masa adekuate për erozion dhe sediment (përfshirë menaxhimin e rrjedhjeve në

sipërfaqe dhe largimin e duhur të mbeturinave), siç janë p.sh. shfrytëzimi i kashtës dhe/ose gardheve tëplastikës për të parandaluar lëvizjen e sedimentit nga punishtja dhe shkaktimin e ndotjeve në rrjedhat dhelumenjtë e afërm, por edhe ndotjen e tokave apo ndërtesave e punishteve tjera përreth.

(b) Punimet në asfalt, tokë dhe punimet tjera do të izolohen nga burimet e ujit.(c) Materialet e ruajtura dhe mbeturinat e ruajtura jashtë duhet të vendosen në sipërfaqe betoni apo asfakti me

sistem grumbullimi, apo të mbulohen në tërësi dhe të ruhen përkitazi me kushtet e motit.

(d) Makineria dhe automjetet transportuese nuk mund të lahen, parkohen (për periudha të gjata) apomirëmbahen në punishte, por vetëm në zona të parapërcaktuara të përshtatshme (të pajisura me separacionetë vajrave)

(e) Nëse derivatet, vajrat apo materialet tjera të rrezikshme apo toksike depozitohen në punishte, ato duhet tëmbahen në rezervuare seokndare (p.sh. rezervuare me mure të dyfishta apo mure mbrojtëse)

(f) Do të shfrytëzohen burimet ekzistuese të ujit.(g) Plani për raste të ndotjes emergjente/aksidentale do të sajohet dhe punonjësit do të informohen mbi

procedurat.(h) Në rast të rrjedhjes, toka apo uji i kontaminuar duhet të mbahet dhe grumbullohet dhe depozitohet si

mbeturinë e rrezikshme.Menaxhimi imbeturinave

(a) Grumbullimi i mbeturinave dhe rrugët e deponimit të tyre dhe deponitë do të identifikohen për të gjitha llojetkryesore të mbeturinave nga aktiviteti demolues dhe ndërtues.

(b) Mbeturinat minerale, ndërtimore dhe nga demolimi do të ndahen nga mbeturinat e përgjithshme, organike, tëlëngshme dhe kimike duke kryer ndarjen e tyre në punishte dhe duke i depozituar në kontejnerë përkatës.

(c) Llojet e mbeturianve do të grumbullohen ndaras. Të gjitha mbeturinat do të grumbullohen dhe dërgohen tekgrumbulluesit e licencuar në pajtim me rregulloren e mbeturinave, përfshirë mbeturinat ekzistuese nëpunishte (të cilat do të largohen para fillimit të punimeve).

(d) Regjistrat e deponimit të mbeturinave do të ruhen si dëshmi për menaxhimin adekuat të tyre sipas dizajnitparaprak.

(e) Kurdo që është e arsyeshme, kontraktori do t’i rishfrytëzojë dhe reciklojë materialet adekuate (përveç azbestitdhe mbeturinave të rrezikshme)

(f) Hedhja e cilitdo lloj mbeturinash (përfshirë ato organike) në ambient (në veçanti pranë rrjedhave të ujit) ështërreptësisht e ndaluar, sikur edhe djegia e mbeturinave.

Efiçienca e burimeve dheruajtja e peizazhit

(a) Do të shfrytëzohen vetëm fabrikat e licencuara të asfaltit dhe cementit dhe gurëthyesit e licencuar.(b) Do të shfrytëzohen vetëm furnizuesit e rërës dhe zhavorit me licenca dhe leje valide.(c) Furnizuesit duhet të sigurojnë/mbajnë dhe paraqesin të gjitha lejet e nevojshme të punës dhe certifikatat e

cilësisë, si dhe dëshmitë e pajtueshmërisë me tërë legjislacionin kombëtar për mjedisin dhe H&S.(d) Të gjitha materialet duhet të miratohen nga inxhinieri mbikëqyrës.

B. Sistemi individual itrajtimit të ujërave tëzeza

Cilësia e ujit (a) Qasja ndaj trajtimit të mbeturinave sanitare dhe ujërave të zeza nga punishtja (instalimi apo rindërtimi) duhettë miratohet nga autoritetet lokale

(b) Para lëshimit në ujërat pranuese, rrjedhjet nga sistemet individuale të ujërave të zeza duhet të trajtohen meqëllim të plotësimit të kritereve minimale të cilësisë që janë caktuar në udhëzimet kombëtare mbi cilësinë eefluentëve dhe trajtimin e ujërave të zeza

(c) Do të realizohet monitorimi i sistemeve të reja të ujërave të zeza (para/pas)(d) Automjetet dhe makineritë ndërtimore do të lahen vetëm në hapësirat e përcaktuara për këtë qëllim, nga të

cilat rrjedhjet nuk do të ndosin trupat ujorë sipërfaqësorë.C. Ndërtesat historike Trashëgimia kulturore (a) Nëse ndërtesa është strukturë historike, gjendet shumë afër një strukture të tillë, ose është e vendosur në një

zonë historike, duhet të njoftohen autoritetet lokale dhe të merren miratimet/lejet nga to, ndërsa të gjithaaktivitetet ndërtimore duhet të planifikohen dhe realizohen në pajtim me legjislacionin lokal apo kombëtar.

(b) Duhet siguruar që do të realizohen masa përkatëse në mënyrë që artefaktet dhe ‘gjetjet tjera të mundshme’ tëcilat mund të hasen gjatë gërmimit apo rindërtimit të shënjohen, regjistrohen dhe të kontaktohen zyrtarëtpërkatës, ndërsa punimet duhet shtyrë apo modifikuar për të akomoduar këto gjetje.

AKTIVITETI PARAMETRI LISTA KONTROLLUESE E MASAVE ZBUTËSE

D. Blerja e tokës Plani/korniza e blerjes sëtokës

(a) Nëse shpronësimi i tokës nuk ishte i pritur, por është i domosdoshëm, ose nëse humbja e qasjes në të ardhuratë përdoruesve të ligjshëm apo të paligjshëm të tokës nuk pritej por mund të ndodh, Udhëheqësi i Ekipit tëDetyrës të Bankës do të konsultohet menjëherë.

(b) Plani / korniza e miratuar e blerjes së tokës (nëse kërkohet nga projekti) do të zbatohetE. Materialet toksike Transporti dhe

menaxhimi i azbestit(a) Nëse azbesti gjendet në lokacion të projektit, do të shënjohet qartas si material i rrezikshëm(b) Asbesti do të mbyllet dhe izolohet në mënyrë adekuate për të minimizuar ekspozimin(c) Para largimit, azbesti do të trajtohet me një agjent lagieje për të minimizuar pluhurin e asbestit(d) Azbesti duhet trajtuar, transportuar dhe deponuar nga profesionistë të aftë, të trajnuar dhe me përvojë(e) Nëse materiali i azbestit depozitohet përkohësisht, mbetjet duhet izoluar sigurt brenda enës së mbyllur dhe të

etiketohen si duhet. Do të merren masa të sigurisë kundër largimit të paautorizuar nga lokacioni.(f) Azbesti i hequr nuk mund të ripërdoret(g) Plani pakësues për punët që përfshijnë heqjen, riparimin dhe asgjësimin e asbestit përgatiten para fillimit të

punimeve. Plani duhet të përfshijë:- Kontrollin e zonave të brendshme, ku heqja do të bëhet në një vend me presion negativ (për

WBAM),- Mbrojtja e mureve, dyshemeve dhe sipërfaqeve të tjera me pllaka plastike,- Ndërtimi i objekteve të dekontaminimit për punëtorët dhe pajisjet,- Largimi i materialeve të asbestit duke përdorur metoda të lagëta dhe vendosjen e menjëhershme të

materialit në kontejnerë të padepërtueshëm,- Spastrimi përfundimtar me pajisje të thithjes me vakum dhe çmontimi i enës së mbyllur dhe

dekontaminimi i objekteve,- Shkatërrimi/deponimi i përkohshëm i materialeve të larguara.

(h) Për heqjen e asbestit me lidhje të fortë: Çdo stres mekanik në panelet e asbestit me fibra të çimentos është indaluar (duke përfshirë shpimin, prerjen, lëshimin nga lartësia, etj.) gjatë dhe pas largimit, panelet duhet lagurpara çinstalimit; panelet që kanë mbetje të asbestit do të paketohen në folie apo qese plastike; rrobat për njëpërdorim dhe mbrojtja e frymëmarrjes FFP3; mbledhja e paneleve pa shkatërrim. Udhëzime të hollësishmedhe këshilla të mëtejme për largimin e asbestit gjenden në dispozicion në EMF (fq. 28 dhe në Shtojcën 1 tëListës kontrolluese PMM) dhe ato duhet të ndiqen.

(i) Për heqjen e materialeve me lidhje të dobët asbesti (WBAM):- Mjeti me mbajtje të vakumit me kapacitet të duhur do të përdoren gjatë largimit të WBAM (norma

minimale e ndryshimit të ajrit është 5 herë në orë),- Zona e punës duhet të jetë e mbyllur ku seksionet e strukturës së duhur me të gjitha pjesët duhet

ventiluar,- Krijimi i një presioni negativ, duke përfshirë monitorimin e vakumit në së paku 2 pika dhe nxjerrja e

ajrit nga pjesën e jashtme,- Pjesët e thyera dhe mbeturinat do të mbështillen me folie apo qese rezistente nga pluhuri,- Për pastrim do të përdoren vetëm pastruesit me vakum të kategorisë H,- Nënproduktet e kontaminuara me azbest që nuk pastrohen (p.sh. metali skrap, leshi mineral), azbesti

poroz ose i forcuar ose WBAM të tjera (kanalet metalike, tekstilet) duhet po ashtu të mblidhen dhetë trajtohen si mbeturina të tjera asbesti (udhëzime të hollësishme në dispozicion në fq. 29 të EMF,dhe në Shtojcën 1 të listës kontrolluese të EMP),

- Udhëzimet e hollësishme për largimin e WBAM janë në dispozicion në EMF (fq. 28, 29 në Shtojcën 1të listës kontrolluese të PMM) dhe duhet të ndiqen.

(j) I gjithë asbesti duhet të peshohet, regjistrohet (në manifesto të mbeturinave, me data) dhe regjistrat e tillëduhet ruajtur.

(a) Hapësira e dekontaminuar duhet të përcaktohet ndaras nga hapësira e punës me (i) një mbyllje materialenjëdhomëshe me skele të dendura me folie metalike prej 0.2mm duke përfshirë një mbyllje njëdhomëshe medyer të dendura ose (ii) mbyllje dydhomëshe me perde plastike të mbivendosura.

(k) Asbesti i larguar do të paketohet në folie të dyfishtë me trashësi së paku 0.2mm (ose folie të vetme prej0.4mm) dhe të deponohet Paketime të Mëdha me shenjim të qartë paralajmërues ‘asbest’.

(l) Rekomandohet që punimet e lidhura me asbest të mbikëqyren nga një ekspert i pavarur i pakësimit të asbestit.(m) Transporti i asbestit do të kryhet në përputhje të plotë me rregullat ndërkombëtare statutore dhe teknike

(ADR) dhe rregullat përkatëse kombëtare (ato që janë më strikte kanë përparësi). Automjetet dhe shoferëtkanë aprovim apo licencë të veçantë ADR.

Asbesti - masatmbrojtëse nëvendpunishte

(a) Gjatë punës me materiale asbesti, punëtorët duhet shmangur ekspozimin e fibrave, të veshin rroba mbrojtësepersonale dhe pajisje si maskat e frymëmarrjes FFP3 (siç përshkruhet në EMF).

(b) Veshjet dhe këpucët njëpërdorimshme të kontaminuar përdorur vetëm në mjedisin e kontaminuar duke ihequr dhe larguar para hyrjes në mjedis të pastër.

(c) Për largimin e materialeve me lidhje të dobët asbesti duhet të instalohen tri mbyllje dhomash me dush përstafin si dhe mbyllje dhomash të dyfishta.

(d) Ushqimi, pijet dhe pirja e duhanit ndalohen në zonën e punës.Deponimi dhe asgjësimi i

azbestit(a) Të gjitha mbetjet e asbestit do të ruhen përkohësisht në objektin e caktuar të magazinimit në Xërxë, komunën

e Rahovecit, në përputhje me vendimin e Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (Nr. 15/1377/1-ZSP/107/15 data: 01.07.2013). Ndërtesa e caktuar duhet të mbahet sigurt/e mbyllur dhe të gjitha mbeturinat easbestit duhet të etiketohen dhe të ruhen në mënyrë adekuate ashtu që të mos ketë dëmtime në paketat easbestit. Asbesti i deponuar duhet të mbrohet mirë nga ndikimet atmosferike (era, shiu).

(b) Deponimi i asbestit duhet të sigurojë hapësirë të mjaftueshme për të vendosur asbestin e paketuar (pako tëmëdha) krah për krah në paleta druri dhe asnjëherë mbi njëra-tjetrën. Deponimi duhet të ndriçohet mirë dhejetë pa pluhur apo mbetje të tjera.

(c) Sapo që të nënshkruhet kontrata, kontraktuese duhet të përgatisë transportin dhe konceptin e largimit.(d) Për zonën e deponimit, aplikohen të njëjtat rregulla teknike dhe të shëndetit e sigurisë sikurse ato për zonën

me dekontaminim të hequr:- Ndarja,- mbyllja njëdhomëshe me material e përgatitur me skele të dendur me folie prej 0.2mm duke përfshirë njëmbyllje njëdhomëshe me dyer të dendura apo mbyllje dydhomëshe me perde plastike të mbivendosura.- bartje të të gjitha pajisjeve brenda deponisë (veshje të plotë njëpërdorimshme, të mbathura të gjata,mbrojtje të duhur të frymëmarrjes FFP3.

(e) Vetëm kompanitë e licencuara për punë me asbest në përputhje me Udhëzimin Administrativ nr. 07/2009 përmenaxhimin e mbetjeve që përmbajnë asbest të Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor tëRepublikës së Kosovës mund të transportojnë dhe deponojnë mbeturina të asbestit.

Menaxhimi i substancavetoksike/ mbeturinave

(f) Magazinimi i përkohshëm në lokacion i të gjitha substancave dhe mbetjeve të rrezikshme ose toksike do tëbëhet në kontejnerë të sigurt me tanke të kontrollit sekondar (p.sh. kontejnerë me mur të dyfishtë), tëetiketuar me detaje të përbërjes, tipareve dhe trajtimit. Materialet e rrezikshme duhet të mbahen në sipërfaqetë padepërtueshme dhe adsorbuesit siç janë rëra apo tallashi duhet të mbahen për trajtim të derdhjeve tëvogla.

(g) Mbeturinat e rrezikshme mblidhen ndaras.

(h) Kontejnerët e substancave/mbetjeve të rrezikshme do të vendosen në një rezistente nga rrjedhja për tëparandaluar derdhjen dhe rrjedhjen. Kontejnerët duhet të mbahen të mbyllur, përveç kur shtohet ose hiqetmateriali/mbeturina.

(i) Të gjitha mbetjet e rrezikshme duhet të peshohen, regjistrohen (në manifeston e mbeturinave) dhe të dhënattë arkivohen. Mbetjet do të transportohen nga transportues me licencë të veçantë, të deponohenpërkohësisht dhe të largohen në një objekt të licencuar.

(j) Nuk do të përdoren bojëra me përbërës apo tretës toksikë apo me bazë plumbi.(k) Kontejnerët që bartin substanca të ndezshme, të rrezikshme, shpërthyese ose reaktive duhet të vendosen së

paku 15m nga objekti dhe 30 nga vija e ujit.(l) Kontraktuesit/punonjësit e nënkontraktuesve dhe personat e punësuar gjatë rindërtimit janë trajnuar në të

çështjet që lidhen me mbetjet /substancat toksike ose të rrezikshme.(m) Të gjitha mbeturinat e rrezikshme, duke përfshirë, mes tjerash llambat me mbetje bojërash plumbi apo

merkuri, do të ruhen përkohësisht në objektin e caktuar të deponimit në Xërxë, komuna e Rahovecit, nëpërputhje me vendimin e Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (nr. 15/1377/1-ZSP/107/15, datë:01.07.2013). Ndërtesa e caktuar duhet të mbahet e sigurt/mbyllur. Mbetjet e deponuara duhet të mbrohenmirë nga ndikimet atmosferike (era, shiu).

(n) Duhet të ketë grumbullim joshkatërrues të merkurit që përmban llambat në kontejnerë kartoni me formë rrjetimbi euro- paleta dhe të mbështjella me folie metalike. Llambat qe kursejnë energji duhet të ruhen në kazanëtë mbyllshëm me maje të hapur (200 litra).

(o) Të gjitha materialet që përmbajnë bojë plumbi ose pluhur plumbi duhet të paketohen në kazanë të hapur UN(200-220 litra), që mund të mbyllet (unazë mbyllëse me veshje zinku) me pllakë plastike (mbyllje e dyfishtë).

(p) Zallim me dorë të bojës me bazë plumbi është i ndaluar, në vend të kësaj duhet të përdoren makina gërryesenxjerrës pluhuri të kategorisë M (specifikimet në dispozicion në EMF).

(q) Ushqimi, pijet dhe pirja e duhanit ndalohen në zonën e punës.F. Pyjet e prekura,ligatinat dhe/ose zonat embrojtura

Mbrojtje (a) Të gjitha habitatet e njohura natyrore, ligatinat dhe zonat e mbrojtura në afërsi të aktivitetit nuk do tëdëmtohen apo shfrytëzohen, i tërë stafi do të ndalohet rreptësishtë nga gjuetia, rrëmimi, prerja ose aktivitetete tjera të dëmshme.

(b) Duhet të bëhet një studim dhe inventar i pemëve të mëdha në afërsi të aktivitetit të ndërtimit, pemët e mëdhado të shënohen dhe rrethohen me gardh, sistemi i rrënjëve të tyre duhet mbrojtur, dhe të shmanget çdodëmtim i pemëve

(c) Ligatinat dhe përrenjtë në afërsi do të mbrohen nga derdhjet nga punishtja e ndërtimit me kontroll adekuat tëerozionit dhe sedimenteve përfshirë mes tjerash sanën dhe rrethimet me baltë

(d) Nuk do të ketë gripa të palicencuara, gurore apo deponime mbetjesh në zonat e afërta, sidomos jo në zonat embrojtura.

G. Deponimi imbeturinave mjekësore

Infrastruktura përmenaxhimin e

mbeturinave mjekësore

(a) Në përputhje me rregulloret kombëtare, kontraktuesi siguron që objektet e kujdesit shëndetësor të ndërtuararishtas dhe/ose ato të rehabilituara përfshijnë infrastrukturën e mjaftueshme për trajtimin dhe deponimin embeturinave mjekësore; kjo përfshin, mes tjerash: Objekte të veçanta për mbetjet të ndara të kujdesit shëndetësor (duke përfshirë instrumentet e ndotura

të "mprehta", dhe indet apo lëngjet njerëzore) nga të deponimet e tjera mbeturinash; dhe Objektet adekuate për ruajtjen e mbeturinave mjekësore ekzistojnë; dhe Nëse aktiviteti përfshin trajtim të brendshëm, ekzistojnë opsione të përshtatshme dhe operacionale

H Siguria në trafik dhe ekëmbësorëve

Rreziqet direkte oseindirekte për trafikun

publik dhe këmbësorët

(b) Kontraktuesi siguron që vendi i ndërtimit është i mbrojtur mirë dhe trafiku i lidhur me ndërtimin është irregulluar. Kjo përfshin, mes tjerash: Shënjimet, shenjat paralajmëruese, pengesat dhe shmangiet e trafikut: lokacioni do të jetë qartas i

dukshëm dhe publiku duhet paralajmëruar mbi të gjitha rreziqet e mundshme Të veprohet në përputhje me rregulloren kombëtare të sigurisë në trafik. Mund të shfrytëzohen vetëm rrugët e identifikuara dhe të pajtuar.

nga aktivitetet endërtimit

Asnjë material apo mbeturinë nuk duhet të mbahen në rrugë apo trotuar. Sistemit i menaxhimit të trafikut dhe trajnimit të personelit, sidomos për qasje në lokacion dhe trafiku i

rëndë afër lokacionit. Sigurimi i kalimeve të sigurta dhe vendkalimeve për këmbësorë, ku ndërhyn trafiku. Përshtatja e orëve të punës sipas modeleve të trafikut lokal, p.sh. shmangia e aktiviteteve të mëdha të

transportit gjatë orëve të pikut apo kohët e lëvizjeve të bagëtive Menaxhimi aktiv i trafikut nga stafi i trajnuar dhe i dukshëm në lokacion, nëse kërkohet kalimi i sigurt dhe

i përshtatshëm për publikun. Sigurimi i qasjes së vazhdueshme dhe të sigurt në objektet e zyrës, dyqanet dhe rezidencat gjatë

veprimtarive rinovuese, nëse ndërtesat qëndrojnë të hapura për publikun.

PJESA 4: PLANI I MONITORIMIT

Faza

Çfarë

(A do tëmonitorohetparametri?)

Ku


Si


Kur

(Përkufizoshpeshtësinë/ap

o evazhdueshme?)

Pse

(A ëdhtë duke umonitoruarparametri?)

Kosto

(Nëse nuk ështëpërfshirë në

buxhet tëprojektit)

Kush

(Është përgjegjëspër monitorim?)

Gjatë përgatitjeve tëaktivitetit

Lejet dhe licencate vlefshme tëoperimit(përfshirë ADR)

Në lokacion Duke kontrolluarnëse të gjithalejet sipas ligjitjanë nëdispozicion nëlokacion

Para fillimit tëpunimeve tëndërtimit

Është erekomanduar përtë siguruar që tëgjitha praktikat emira të zbatohen

Duhet të jetëpjesë e buxhetittë projektit

Inxhinierimbikëqyrës nëlokacion

Organizimi ilokacionit

Në lokacion Duke kontrolluarrrethimin eduhur, instalimine objekteve tëpërkohshmesanitare

Para fillimit tëpunimevendërtimore

Për të garantuarsiguri

Kontraktuesebart koston eplotë, zakonishtnuk ështëidentifikuar sikategori eveçantë


Deponimi iazbestit

Në lokacion Ndçrtesa ështëpastruar ngamaterialet apombetjet e tjeradhe ështëpërgatitur për tëpranuar mbetjet(yona edekontaminimitështë caktuar,kontejnerët përveshmbathjembrojtëse tëpërdorimit tëshkurtër, etj.)

Para fillimit tëpunimeve

Për të ofruarsiguri përpunëtorët dhepopullatën lokale

Pjesë e kostovetë rehabilitimit


(I) Plani përemergjenca/ndotjeaksidentare, (ii)plani i zvogëllimittë ndikimit tëlargimit tëazbestit, (iii)transporti dhekoncepti ilargimit tëazbestit

Zyra ekontraktuesit

Kontrollo nëseekzistojnëdokumentet


Për të ofruarsiguri përpunëtorët dhepopullatën lokale

Pjesë e kostovetë rehabilitimit


Gjatë zbatimittë aktivitetit

Ndotja ngambetjet (jo tërrezikshme dhetë rrezikshme siçjanë azbesti dheCFL që nukpërfshijnë –bojëra, materialekimike, shtresatapo materialetndërtimore mbitë cilat përdorenkëto)

Vlerësimi indotjes nëlokacion

Dokumentetshoqëruese tëmbeturinave qëjanë dorëzuar nëMinistrinë eMjedisit dhePlanifikimitHapësinor në tëcilat identifikohetlloji dhe sasitë embeturinave

Vazhdueshëmgjatë ndërtimit,pra secilën herëqë mbeturinatmerren ngalokacioni

Kërkohet nga njënumërrregulloresh përmbeturinat

Pjesë e praktikëssë rregullt tëkontraktueseve,duhet të bartetplotësisht ngakontraktuesi


Ministria eMjedisit(inspektimi

Cilësia e ajrit(pluhuri)

Në lokacion Observimi vizual– kontrollo nëseështë aplikuarspreji,dukshmëria,prania e pluhuritnë lokacion,ngarkesa embuluar apo espërkatur

Vazhdueshme nëbaza ditore,ndonësevëmendjespeciale duhetkushtuartransportimit tëmaterialeve dhembeturinave

Për ta mbajturnivelin e pluhuritnë minimum përta mbrojturshëndetin dheparandaluariritimet, si dhepër ta mbajturdukshmërinë përqëllime tësigurisë

Kontraktuesebart koston eplotë, zakonishtnuk ështëidentifikuar sikategori eveçantë


Materialetoksike/tërrezikshme

Vlerësimi vizualnë lokacion

Trajtimi dhedeponimi i duhurkontrollohetsipas Fletëve tëtë Dhënave tëSigurisë sëMaterialeve(MSDS) dhe EMP(sistemi sekondari përmbajtjes, nësipërfaqe tëpadepërtueshme)

Vazhdueshëm,pasi të jenëlarguar mbetjet

Për tëparandaluarderdhjen apolëndimetaksidentale

Pjesë e kostos sërregullt tëkontraktuesit


Sigura epunonjësve

Në lokacion Inspektimi isigurisë sërastësishme

Kontrollimi ivazhdueshëm qënëse PPE ështënë dispozicionpër punonjësit,në sasi tëmjaftueshmedhepërdoret/vishetgjatë tërë kohës.Punonjësit janëtrajnuar nëmënyrë adekuate

Për tëparandaluaraksidente dherreziqeshëndetësore



Rrezik përtrafikun publikdhe sigurinë ekëmbësorëve

Në lokacion dhenë rrugë lejohetpërdorimi për tëhyrë në lokacion,plane të trafikut

Observimi vizualdhe ankesatpotenciale ngapubliku

Kontrollet ditoretë shenjave,rrethojave,qasjeve dhesinjalizimit tëtrafikut dhetrendeve

Për tëparandaluarpengesa në trafikdhe aksidente



Menaxhimi imbeturinave

Në lokacion Observimi vizualnëse kambeturina tëhedhura, largimjoadekuat,djegie,grumbullim tëndarë

Rregullisht Parandalim indotjes

Kosto e projektit Inxhinierimbikëqyrës nëlokacion

Mbeturina tërrezikshme -grumbullim indarë, etiketim,transportim

Në lokacion Kontrollimi nësembeturinatgrumbullohenndaras, ruhen nëmënyrë adekuatedhe etiketohen.Transporti kryhetnga kompani tëlicencuara.Përkohësishtdeponohet nëndërtesën ecaktuar.

Punëtorët qëtrajtojnë këtë llojmbeturinash janëtë trajnuar nëmënyrëadekuate.

Pluhuri i bojëravetë plumbit dhematerialevepaketohet nëkavanozaadekuatë.

Rregullisht Parandalimi indotjes dhemenaxhimi irrezikut përshëndetin


Zhurma Në lokacion, zyrae kontraktuesit

Kontrollimi nëseekziston puna epaautorizuar enatës, nësemotorët janë tëmbuluar, pajisjete pakësimit tëzhurmave janëaktivizuar, nëseka pasur ankesaapo gjetjenegative tëinspektimit

Rregullisht Menaxhimi irrezikutshëndetësor dheparandalimi ipengesave ndajpopullatës lokaledheshfrytëzuesve tëhapësirës


Menaxhimi imaterialeve

Zyra ekontraktuesit

Kontrollimi nësefurnizuesit janëtë licencuar dhekanë koncesionetë vlefshme dhenë përputhje merregullorenpërkatëse.


Parandalimi ishfrytëzimit tëpaautorizuar tëburimeve jo tërinovueshme,mbrojtja enatyrës, ruajtja epeizazhit


Menaxhimi iazbestit

Në lokacion Asbesti lagetpara largimit,shënjohet gjatëkohës nëlokacion dhepaketohet dhembështillet nëfolie.

Nuk aplikohetshtypje mekanikenë pllaka tëasbestit dhepunët kryhen nëpërputhje me

Rregullisht Ndotja dheparandalimi irrezikut përshëndetin


masat epakësimit EMPdhe EMF.

Zona epërshtatshme edekontaminimitështë vendosurnë përputhje meEMP dhe EMF.

WBAM - mbylljame strukturën eduhur është meventilim dhepresion negativme monitorim nëdy pika.

Transporti iazbestit

Zyra ekontraktuesit

Kompania ështëe licencuar përtransport dhetrajtim tëmbetjeve tëasbestit.Automjetet etransportit janëaprovuar/licencuar dhe etiketuar.

Para fillimit tëtransportit

Parandalimi ngandotja dherreziku përshëndetin


Mbeturinat eazbestit

Në lokacion Sasitë maten dheregjistrohen,ndërsa të dhënatruhen. Sasitë eruajturakorrespondojnëme vlerësimin.Mbeturinat futennë thes dhedërgohen në

Rregullisht Parandalimi ngandotja dherreziku përshëndetin


ndërtesën ecaktuar,shpërndahen nëmënyrë adekuatedhe të sigurt.Objektet kanëndriçim adekuat.

Ndiçim mepermbajtjemerkuri

Në lokacion Kontejnerëadekuatë letredhe përdorenpër deponim tëpoçeve që imbron ato ngathyerja

Rregullisht Parandalimi ngandotja dherreziku përshëndetin


Gjatë mbikëqyrjes seaktivitetit

Menaxhimi imbeturinave(mbeturinatkomunale,mbetjet e letrës,kartrixhët)

Zyrat Lloji dhe sasitë embetjeve

Vazhdimisht,d.m.th gjatëoperacionit

Kërkohet nga njënumërrregulloresh përmbeturinat

Pjesë e kostovetë rregullta tëoperimit

Ministria eMjedisit dhePlanifikimitHapësinor(inspektimi)

Cilësia e ajrit Zyrat Testimi i ajrit përthërrmija tëasbestit

Një herë parapërdorimit tëobjekteve

EMF Pjesë e kostovetë ndërtimit


Shtojca 1 - Menaxhimi i azbestit (Ekstrakt i EMF)

Menaxhimi i azbestit të rrezikshëmPasi që të jetë supozuar apo konfirmuar prania e ACM në infrastrukturën ekzistuese dhe shqetësimi i tyre të jetë treguar i pashmangshëm, tëinkorporohen kërkesat vijuese në EMP për punimet e ndërtimit:• Të sigurohen ligjet dhe rregulloret e vendit pritës për kontrollin e punëtorëve dhe ekspozimit mjedisor ndaj azbestit gjatë punimeve tëndërtimit dhe largimit të mbeturinave, ku ACM është e pranishme;• Meqë është i nevojshëm licencimi dhe lejimi i punëve të zvogëlimit të azbestit, të parashihet kontraktimi i një kompanie me licencë specifikesipas Udhëzimit Administrativ nr. 07/2009 për menaxhimin e mbeturinave që përmbajnë asbest të Ministrisë së Mjedisit dhe PlanifikimitHapësinor të Republikës së Kosovës (MMPH).• Të zhvillohet një plan zbutjeje për punimet që përfshijnë largimin, riparimin dhe asgjësimin e ACM ashtu që minimizon ekspozimin epunëtorëve dhe komunitetit në azbest.Plani duhet të përfshijë:Kontrollin e zonave të brendshme, ku heqja do të ndodhë në një mbyllje me presion negativ (vetëm për ACM me lidhje të dobët)(ii) mbrojtja e mureve, dyshemeve dhe sipërfaqeve të tjera me fletë plastike(iii) ndërtimi i objekteve të dekontaminimit për punonjësit dhe pajisjet;(iv) Largimi i ACM duke përdorur metoda të lagështa dhe vendosja e menjëhershme e materialit në kontejnerë të padepërtueshëm;(v) pastrimi përfundimtar me pajisje vakumi dhe çmontimi i mbylljes dhe dekontaminimi i objekteve;(vi) deponimi i ACM të larguar dhe materialeve të kontaminuara në një deponi të aprovuar;• Kërkojnë që kompanitë e ndërtimit dhe/apo individët e punësuar gjatë ndërtimit të jenë trajnuar në çështjet e rëndësishme të shëndetit dhesigurisë.• Kërkojnë që rrobat njëpërdorimshe të kontaminuara të përdoren vetëm në mjedise të kontaminuara dhe të hiqen dhe paketohen në qese tëpadepërtueshme mbeturinash, para se të futen në dhoma /automjete të pastra. Kërkojnë që këpucët gjithashtu të pastrohen si duhet për të mosshpërndarë pluhur asbesti në mjedise të pastra.• Kërkojnë që përfituesi ose kontraktuesi i zgjedhur t’i njoftojë autoritetet për heqjen dhe deponimin sipas rregulloreve në fuqi dhebashkëpunon plotësisht me përfaqësuesit e agjencisë përgjegjëse gjatë të gjitha inspektimeve dhe hetimeve.Shkatërrimi i AzbestitMinistria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH) është duke punuar në krijimin e një objekti (të përkohshëm) të deponimit tëmaterialeve të rrezikshme.Kontraktuesit duhet të ndërlidhen me MMPH në lidhje me asgjësimin përfundimtar dhe mundësitë e trajtimit, kërkesat e licencimit dherregulloret e aplikueshme vendore për këtë çështje.

Metoda e zvogëlimit për panelet e fibrave të çimentos që përmbajnë azbestHeqja e ACM që përmban panele me fibra çimentoje (“Eternit”/ “Sallonit” apo të tjera) i takon heqjes së të ashtuquajturës ACM me lidhje të fortë,për shkak të faktit se ato panele përbëhen nga një sasi e vogël e asbestit, që është e ngulitur fortë në matricë çimentoje.Kushtet e seksionit me rregullat e përgjithshme për zvogëlimin e materialeve që përmbajnë asbest zbatohen.Megjithatë, sa herë që panelet me fibër-çimentoje dëmtohen mekanikisht ose shkatërrohen, pluhuri ACM lirohet.Praktika më e mirë është që të parandalohet ose minimizohet lirimi i pluhurit, që rezulton nga një proces i largimit pa shkatërrim.Hapat kryesorë të punës së rehabilitimit: Ndalimi i streseve mekanike në panelet e fibrave të çimentos (pa shpime, prerje, thyerje, prerje, rënie etj.) Procedura e çmontimit duke përdorur pajisje ngritëse Vishni rroba adekuate të mbrojtjes së frymëmarrjes FFP3 dhe kominoshe të njëpërdorimshme Të lagen panelet para çinstalimit; Të mblidhen panelet pa shkatërrim Të paketohen në folie plastike/ p.sh qese të mëdha paneli me etiketë Azbest Të deponohet në mënyrë të rregullt në një vend të përkohshëm deri në transportimin dhe asgjësimin në vend të duhur.Këshilla të tjera janë: Gozhdat /thumbat të hiqen me mjete të mprehta Nëse pllakat e fiksuara nuk mund të hiqen, pllakat e vogla mund të prihen një nga një Çmontimi i paneleve të çimentos të asbestit bëhet në metodë të caktuar, për çatinë nga kurrizi në strehë, për mure nga lart poshtë Gjatë largimit të materialeve fikse, produkti duhet të sigurohet kundrejt rrëshqitjes Kur është e mundur, produktet të ngrihen lartë në vend që të nxirren jashtë Prarimi ose mbulimi të hiqet me gërvishtje, duke përdorur skraper druri Pjesët e thyera dhe mbetjet të mbështillen me folie apo qese rezistente ndaj pluhurit Materiali i kontaminuar duhet të transportohen në tokë me kujdes Transporti i produkteve të çimentos së asbestit duhet të bëhet ashtu që ndalon pluhurin e asbestit nga dalja (paketim) Për pastrim do të përdoren vetëm pastruesit me vakum të kategorisë H, Deponimi dhe transporti i materialit duhet të bëhet në kontejnerë të përshtatshëm, të mbyllurTë shmanget: Thyerja, prerja, hedhja dhe bluarja e pllakave Shpimi, prerja, bluarja me makineri të shpejtë Pastrimi me pastrues me presion të lartë Shkundja nga pëlhurat apo fletat e mbuluara

Përdorimi i parashutëve të mbeturinaveMetoda e zbutjes për materiale të tjera që përmbajnë azbest

Zbutja e materialit me lidhje të dobët asbestiHeqja e ACM në enë të mbyllura është mënyra tipike e rehabilitimit të ACM në vëllime të mëdha me dendësi të lartë ACM. Madhësia e enës ështëe kufizuar nga kapaciteti i vakumit të instaluar që mban pajisjet e kapacitetit të duhur (norma minimale e ndryshimit të ajrit = 5 herë në orë).Kërkesat- Nën presionin, do të mbahet me anë të mjetit të instaluar të vakumit përfshirë kapacitetin rezervë- enët duhet të jetë të strukturës së duhur dhe të gjitha pjesët duhet të ventilohen mirë- pajisjet personale të sigurisë duhet të barten brenda smbyllje (rroba të njëpërdorimshme, këpucë të gjata, mbrojtje të përshtatshme tëfrymëmarrjes FFP3)- Jashtë mbllylljes një person duhet vendosur për qëllime të sigurisë dhe kontrollit- Cf. Seksioni 4.1.2 i EMFHapat e punës së rehabilitimit- Kompartmentimi i dendur i mbylljes së plotë, duke përfshirë instalimin e skeleve të duhura- Krijimi i mbylljeve tredhomëshe për stafin me dush dhe mbyllje dydhomëshe- Krijimi i një presioni negativ (shkalla e këmbimit të ajrit dhe presioni sipas rregullave) duke përfshirë monitorimin e vakumit në së paku 2 pikadhe nxjerrja e ajrit shter në pjesën e jashtme.- heqja me dorë e materialit ACM nga sipërfaqet (pastrimi primar dhe sekondar)- Trajtimi, grumbullimi dhe paketimi i nënprodukteve të kontanimunara me azbest që nuk mund të pastrohen (p.sh. metali skrap, leshi mineral),azbesti poroz ose i ngurtësuar ose ACM të tjera- Marrja e mostrave të ajrit për pastrim është e rekomanduar pas përfundimit të punimeve të largimit.Komente:- Heqja e Asbestit duhet të kryhet nga lart poshtë- Rrjedha e ajrit në mbyllje duhet të jetë nga lartë poshtë- Stafi nuk duhet të punojë nën presion më shumë se 2 orë pa pushimKanalet e metalta të ajrit dhe tubat me avull me unazat e ACM me rondelëKërkesat Vlerësimi i paraqitjes së ACM në unazat rondelë (kryesisht nga analiza laboratorike) Cf. Seksioni 4.1.2Hapat e punës së rehabilitimit Tubat apo kanalet me unazën rondelë të ACM nuk duhet të hapen

Rakordet duhet lagur nga të gjitha anët, p.sh. me spërkatës manual uji Rakordet e prera si tërësi (jo të hapura) dhe të paketuara në folie plastike të dyfishtë rezistente nga pluhuri Rakordet do të transportohen për riciklim skrapi në mënyrë që të shkrihen në prodhim të çelikutKomente:- Në rastin e hapjes së rakordeve, të dyja anët e rakordit dhe ajri i ambientit do të jenë të kontaminuara.

Tekstilet që përmbajnë asbestKërkesat Vlerësimi i paraqitjes së ACM në izolimet termike dhe rondela (kryesisht nga analiza laboratorike), siç janë litarët e mbylljes sëpajisjeve metalike të nxehta. Cf. Seksioni 4.1.2Hapat e punës së rehabilitimit Para dhe rregullisht gjatë të gjitha punëve të manipulimit, të lagen sipërfaqet nga të gjitha anët, p.sh. me spërkatës manual me ujë,për të parandaluar krijimin e pluhurit të asbestit Të prehet manualisht produkti ACM, mundësisht si një i tërë. Të mos përdoren pajisje elektromekanike të cilat mund të shkaktojnëkrijim të pluhurit dhe shpërndarje. Të paketohet produkti apo pjesët në folie të dyfishtë plastike rezistente ndaj pluhurit me etiketë Azbesti Të deponohet në formë të paketuar në magazinimin e përkohshëm ose deponinë e përshtatshmeKomente: Tekstilet që përmbajnë azbest nuk mund të digjen në temperatura nën 1500 ° C.

Shtojca 2 – Raporti i Konsultimeve

përfituesi ministria e zhvillimit ekonomik...

Documents