prawo ubezpieczeń gospodarczych

75
Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Upload: larya

Post on 12-Jan-2016

33 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Ustawy. Aktualny kodeks cywilny, Ustawa z dn. 22.5.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. Nr 124, poz.1151), - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Page 2: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ustawy

• Aktualny kodeks cywilny,• Ustawa z dn. 22.5.2003 r. o działalności

ubezpieczeniowej (Dz.U. Nr 124, poz.1151),

• Ustawa z dn.22.5.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz.1152),

Page 3: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ustawy – c.d.

• Ustawa z dn. 22.5.2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz.U. Nr 124, poz.1153),

• Ustawa z dn. 22.5.2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz.U. Nr 124, poz.1154).

Page 4: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Definicja umowy ubezpieczenia

Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się do:

• świadczenia ochrony ubezpieczeniowej,• zapłaty określonego świadczenia

pieniężnego w razie zajścia przewidzianego w umowie zdarzenia losowego (wypadku ubezpieczeniowego).

Page 5: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Strony umowy ubezpieczenia

Stronami umowy ubezpieczenia są:

•ubezpieczyciel (zwany również zakładem ubezpieczeń) oraz

•ubezpieczający.

Page 6: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ochrona ubezpieczeniowaOchrona ubezpieczeniowa – to stała gotowość ubezpieczyciela do zapłaty określonego świadczenia pieniężnego w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego. Ochrona ubezpieczeniowa jest świadczeniem ubezpieczyciela w każdym stosunku prawnym ubezpieczenia – bez względu na to, czy przewidziany w umowie wypadek ubezpieczeniowy zaszedł.

Page 7: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Wypadek ubezpieczeniowy

Wypadek ubezpieczeniowy – to zdarzenie losowe przewidziane w umowie ubezpieczenia, którego zajście powoduje powstanie roszczenia o świadczenie pieniężne skierowanego przeciwko ubezpieczycielowi.

Page 8: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Wypadek ubezpieczeniowy

Wypadek ubezpieczeniowy to przyszłe zdarzenie losowe, którego prawdopodobieństwo zajścia w okresie ubezpieczenia jest:

• większe od 0 (tzn. jest to zdarzenie możliwe),

• mniejsze od 1 (tzn. nie jest to zdarzenie pewne).

Page 9: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ubezpieczenie przeszłości (art.806 kc)

Wyjątkowo można ubezpieczyć zdarzenia przeszłe. Jest to możliwe, gdy „przeszłość jest jak przyszłość”, tzn. żadna ze stron umowy ubezpieczenia nie wie w chwili jej zawierania, czy wypadek ubezpieczeniowy w objętej ubezpieczeniem przeszłości zaszedł, czy też stał się wcześniej zdarzeniem niemożliwym. Żadna ze stron umowy nie ma również narzędzi do poznania tej prawdy.

Page 10: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Formalny i materialny początek ubezpieczenia

Formalny początek ubezpieczenia – to chwila zawarcia umowy ubezpieczenia.

Materialny początek ubezpieczenia – to chwila, od której ubezpieczyciel świadczy ochronę ubezpieczeniową (początek okresu ubezpieczenia).

Page 11: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Formalny początek ubezpieczenia

Do umowy ubezpieczenia stosują się wszystkie wymienione w kodeksie cywilnym tryby zawierania umów. Uregulowanie trybu ofertowego (typowego dla umowy ubezpieczenia) uzupełnione zostało jednak o:

• unormowanie obowiązku wyjaśniania treści niekorzystnych dla ubezpieczającego zmian,

• unormowanie kwestii doręczenia dokumentu ubezpieczenia.

Page 12: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Forma umowy ubezpieczenia

Dla zawarcia umowy ubezpieczenia nie została przewidziana żadna forma szczególna.Wystawienie dokumentu ubezpieczenia (np. polisy) nie jest zawarciem umowy ubezpieczenia w szczególnej formie, lecz stwierdzeniem faktu zawarcia tej umowy oraz niektórych jej postanowień.

Page 13: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Tryb ofertowy

W typowym przypadku przyjmuje się, że:

• oferentem jest potencjalny ubezpieczający,

• oblatem jest ubezpieczyciel.

Możliwa jest oczywiście sytuacja odwrotna.

Page 14: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Złożenie oferty ubezpieczeniowej

Potencjalny ubezpieczający składa zwykle ofertę na przygotowanym przez ubezpieczyciela formularzu oferty.W formularzu znajdują się pytania, na które potencjalny ubezpieczający odpowiada precyzując przedmiot ubezpieczenia.Warunki ubezpieczenia określone są zwykle w przygotowanych przez ubezpieczyciela – ogólnych warunkach ubezpieczenia.

Page 15: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Formularz oferty (art. 815 kc)

Potencjalny ubezpieczający zobowiązany jest podać do wiadomości zakładu wszelkie znane sobie okoliczności, o które pytano go w formularzu oferty lub innych pismach.

Zawarcie umowy przy braku odpowiedzi na poszczególne pytania oznacza, że zakład ubezpieczeń pominięte okoliczności uznał za nieistotne (brak jest więc możliwości stosowania jakichkolwiek sankcji wobec ubezpieczającego).

Page 16: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Kłamstwo w formularzu oferty ubezpieczenia na życie

(art.834 kc)

Zarzut nieprawdziwych wiadomości podanych w formularzu oferty zawarcia umowy ubezpieczenia na życie nie może zostać podniesiony przez zakład ubezpieczeń po jeżeli do wypadku doszło po upływie trzech lat od zawarcia umowy (lub krótszym, gdy o.w.u. tak stanowią).

Page 17: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Przedstawienie treści umowy (art.812 §8 kc)

W każdym przypadku, gdy umowa odbiega od ogólnych warunków ubezpieczenia, zakład ubezpieczeń obowiązany jest do pisemnego przedstawienia różnic.Nie dotyczy to umów zawieranych w drodze negocjacji.

Sankcją jest nieważność postanowień odbiegających na niekorzyść ubezpieczającego od ogólnych warunków ubezpieczenia.

Page 18: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Doręczanie o.w.u. (art.812 §1 kc)

Przed zawarciem zakład ubezpieczeń ma obowiązek doręczyć ubezpieczającemu tekst ogólnych warunków ubezpieczenia.Sankcja: brak związania ubezpieczającego wzorcem – co oznacza, że nie obowiązują go wszelkie postanowienia wzorca nakładające nań obowiązki albo ograniczające jego prawa.

Page 19: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Materialny początek ubezpieczenia

Termin początkowy świadczenia przez zakład ubezpieczeń ochrony ubezpieczeniowej może zostać ustalony w umowie ubezpieczenia.Jeżeli z umowy nie wynika ten termin, wówczas świadczenie ochrony ubezpieczeniowej rozpoczyna się od dnia następnego po zawarciu umowy, nie wcześniej jednak niż dnia następnego po zapłaceniu składki.

Page 20: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ubezpieczenia gospodarcze -podział

Ubezpieczeniagospodarcze

Ubezpieczeniamajątkowe

Ubezpieczeniaosobowe

Page 21: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ubezpieczenia majątkowe

W ubezpieczeniach majątkowych zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do:

• świadczenia ochrony ubezpieczeniowej,

• zapłaty określonego odszkodowania w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku.

Page 22: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Odszkodowanie ubezpieczeniowe

Co do zasady suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia majątkowego nie może być wyższa od poniesionej szkody.

W ubezpieczeniach majątkowych przedmiotem ubezpieczenia jest bowiem interes majątkowy osoby ubezpieczonej.

Page 23: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Interes ubezpieczeniowy

Interes ubezpieczeniowy jest stosunkiem, poprzez który dana osoba (ubezpieczony) na skutek zajścia wypadku ubezpieczeniowego może ponieść szkodę.Ubezpieczonym jest osoba wyraźnie wskazana w umowie, lub określona poprzez swoje cechy, która może ponieść szkodę wskutek wypadku ubezpieczeniowego.

Page 24: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Interes ubezpieczeniowy

Interes ubezpieczeniowy wskutek wypadku może być naruszony częściowo lub unicestwiony całkowicie.Częściowe naruszenie interesu to szkoda częściowa, całkowite unicestwienie - szkoda całkowita.Szkoda całkowita jest równa co do wartości interesowi. Szkoda całkowita jest więc negacją interesu.

Page 25: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Interes ubezpieczeniowy

Ten ma interes majątkowy, kto wskutek określonych okoliczności (wypadku ubezpieczeniowego) może w odniesieniu do danego stosunku (prawnego lub faktycznego) ponieść szkodę.Maksymalna wartość szkody, która przez daną osobę może zostać poniesiona to wartość ubezpieczeniowa.

Page 26: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Interes specjalny

W wyjątkowych wypadkach interes ubezpieczeniowy może mieć wartość wyższą niż wysokość szkody całkowitej.Dzieje się tak w ubezpieczeniu w wartości nowej, w którym interes ubezpieczeniowy polega nie tylko na zachowaniu status quo, ale na odtworzeniu interesu w stanie pierwotnym (wypłata ceny nowego samochodu w razie dokonania kradzieży starego).

Page 27: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Suma ubezpieczenia

Zgodnie z art.824 §1 kc suma ubezpieczenia ustalona w umowie stanowi górną granicę odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.

Można jednak w danej umowie nie zastrzegać sumy ubezpieczenia.

Page 28: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ograniczenia wypłaty

W ubezpieczeniach majątkowych co do zasady występują więc następujące ograniczenia świadczenia ubezpieczeniowego:

• wysokość rzeczywiście poniesionej szkody,

• wartość ubezpieczonego interesu (wartość ubezpieczeniowa),

• suma ubezpieczenia.

Page 29: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Zbieg ograniczeń

Właściwą dla określania wysokości świadczenia jest najniższa spośród górnych granic świadczenia.Ponadto specyficzne ograniczenie świadczenia pieniężnego występuje w razie tzw. niedoubezpieczenia, czyli sytuacji, gdy suma ubezpieczenia jest niższa od wartości ubezpieczeniowej.

Page 30: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Niedoubezpieczenie

W razie niedoubezpieczenia zakład ubezpieczeń wypłaca świadczenie pieniężne według:

• systemu odpowiedzialności proporcjonalnej,

• systemu odpowiedzialności na pierwsze ryzyko.

Page 31: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

System odpowiedzialności proporcjonalnej

W systemie odpowiedzialności proporcjonalnej zakład ubezpieczeń wypłaca świadczenie pieniężne według proporcji:suma ubezpieczenia odszkodowanie

------------------------ = ------------------- wartość ubezpi.

szkoda

Page 32: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

System odpowiedzialności na pierwsze ryzyko

W systemie odpowiedzialności na pierwsze ryzyko zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowania w pełnej wysokości aż do wartości sumy ubezpieczenia.Odszkodowanie za szkody przekraczające sumę ubezpieczenia wypłaca się w kwocie równej sumie ubezpieczenia.

Page 33: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

System wyczerpywania się sumy ubezpieczenia

Umowa ubezpieczenia może przewidywać, że po każdej dokonanej przez zakład wypłacie świadczenia, suma ubezpieczenia zmniejszana jest o wysokość dokonanej wypłaty.Celem przywrócenia sumy ubezpieczenia do pierwotnego poziomu, ubezpieczający może się doubezpieczyć.

Page 34: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Doubezpieczenie

Doubezpieczenie – to dodatkowe porozumienie stron umowy ubezpieczenia, którego treścią jest przywrócenie wysokości sumy ubezpieczenia do jej pierwotnego stanu w zamian za zapłacenie przez ubezpieczającego dodatkowej składki.

Page 35: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

System odnawiania się sumy ubezpieczenia

System odnawiania się sumy ubezpieczenia zakłada, że mimo dokonania przez zakład ubezpieczeń wypłaty świadczenia pieniężnego, suma ubezpieczenia pozostaje na swym pierwotnie określonym poziomie.W takim przypadku doubezpieczanie nie jest potrzebne.

Page 36: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Franszyza integralna

Franszyza integralna – to zawarta w umowie ubezpieczenia klauzula stanowiąca, że zakład ubezpieczeń odpowiada wyłącznie za te szkody, których wysokość przekroczy pewną z góry określoną kwotę. Jeśli wysokość szkody kwoty tej nie przekroczy – zakład ubezpieczeń nie wypłaca odszkodowania.

Page 37: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Franszyza integralna - przykład

Jeśli zastrzeżono w umowie wysokość franszyzy integralnej na poziomie 1000 zł, wówczas za szkodę oszacowaną na 990 zł zakład ubezpieczeń nie wypłaci odszkodowania, zaś za szkodę oszacowaną na 1100 zł zakład ubezpieczeń wypłaci odszkodowanie w wysokości 1100 zł.

Page 38: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Franszyza integralna - uzasadnienie

Wprowadzenie franszyzy integralnej uzasadniane jest przez zakłady ubezpieczeń koniecznością ochrony przed wypłatą dużej ilości drobnych odszkodowań, w których koszty administracyjne i likwidacyjne przewyższają wysokość wypłacanego świadczenia.

Page 39: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Franszyza redukcyjna

Franszyza redukcyjna – to zawarta w umowie ubezpieczenia klauzula, w myśl której zakład ubezpieczeń umniejsza wypłacane przez siebie odszkodowanie o pewną określoną kwotę lub o określony procent.

Page 40: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Franszyza redukcyjna - przykład

Franszyza redukcyjna kwotowa:Jeśli zastrzeżono franszyzę redukcyjną w wysokości 1000 zł, zaś odszkodowanie za szkodę powinno wynosić 8000 zł, wówczas wypłaca się 7000 zł.

Franszyza redukcyjna procentowa:Jeśli zastrzeżono franszyzę redukcyjną w wysokości10%, zaś odszkodowanie za szkodę powinno wynosić 8000 zł, wówczas wypłaca się 7200 zł.

Page 41: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Franszyza redukcyjna - uzasadnienie

Uzasadnieniem stosowania franszyzy redukcyjnej jest uchronienie się przez zakłady ubezpieczeń od ponoszenia odpowiedzialności za skutki zdarzeń innych niż wskazane w umowie ubezpieczenia, w szczególności za tzw. ubytki naturalne rzeczy.

Page 42: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Udział własny

Udział własny – to zawarta w umowie ubezpieczenia klauzula przewidująca, że zakład ubezpieczeń przejmuje tylko część odpowiedzialności za ubezpieczony interes majątkowy. Skutkiem zastrzeżenia udziału własnego jest zarówno brak odszkodowania za nieubezpieczoną część szkody, jak i konieczność płacenia składki ubezpieczeniowej wyłącznie za ubezpieczoną część interesu.

Page 43: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Udział własny - przykład

Jeśli udział własny został określony na 10%, suma ubezpieczenia – 8000 zł, zaś szkoda 1000 zł, wówczas:

• składka ubezpieczeniowa płacona jest od kwoty 7200 zł,

• odszkodowanie wynosić będzie 900 zł.

Page 44: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Udział własny - uzasadnienie

Zakłady ubezpieczeń motywują wprowadzenie udziału własnego koniecznością sprowokowania po stronie ubezpieczonego zachowań prewencyjnych.

Page 45: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej

Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się zapłacić odszkodowanie za szkodę wyrządzoną osobom trzecim względem których odpowiedzialność ponosi ubezpieczony.

Page 46: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Stosunki prawne związane z OC

Stosunki prawne:Ubezpieczyciel – ubezpieczający

(umowa ubezpieczenia),Ubezpieczający – poszkodowany

(zobowiązanie odszkodowawcze),Ubezpieczyciel – poszkodowany

(zapłata świadczenia z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej)

Page 47: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Actio directa

Actio directa –

to możliwość bezpośredniego dochodzenia roszczeń od ubezpieczyciela OC przez poszkodowanego z pominięciem osoby ubezpieczonej.

Page 48: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Odszkodowanie ubezpieczeniowe w OC

Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie, które zaspokaja w pełnym zakresie roszczenia odszkodowawcze osoby poszkodowanej chyba, że umowa ubezpieczenia OC zakreśla w tym zakresie limity (w szczególności sumę gwarancyjną).

Page 49: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

IN SOLIDUM

Odpowiedzialność sprawcy szkody i ubezpieczyciela OC względem poszkodowanego nie jest odpowiedzialnością solidarną (brak podstawy solidarności), lecz od odpowiedzialnością in solidum.

Page 50: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Wypadek ubezpieczeniowy w OC

Standardowo umowa ubezpieczenia OC obejmuje szkody będące następstwem zdarzenia, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia – bez względu na to kiedy szkody te powstały, ujawniły się i kiedy zostały zgłoszone (zasada act commited).

Page 51: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Wypadek ubezpieczeniowy w OC

Jeżeli strony tak postanowiły, umowa ubezpieczenia OC może obejmować szkody powstałe w okresie ubezpieczenia(zasada loss occurence) bez względu na to, kiedy miało miejsce zdarzenie, z którego szkoda wynikła.

Page 52: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Wypadek ubezpieczeniowy w OC

Jeżeli strony tak postanowiły, umowa ubezpieczenia OC może obejmować szkody ujawnione w okresie ubezpieczenia (zasada loss manifestation) bez względu na to, kiedy miało miejsce zdarzenie, z którego szkoda wynikła.

Page 53: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Wypadek ubezpieczeniowy w OC

Jeżeli strony tak postanowiły, umowa ubezpieczenia OC może obejmować szkody zgłoszone w okresie ubezpieczenia (zasada claims made) bez względu na to, kiedy miało miejsce zdarzenie, z którego szkoda wynikła.

Page 54: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Przedmiot ochrony w ubezpieczeniu OC

W ubezpieczeniu OC przedmiotem ochrony jest zachowanie majątku osoby ubezpieczonej w stanie wolnym od roszczeń odszkodowawczych osób poszkodowanych.Nie jest więc przedmiotem ochrony interes majątkowy dotyczący jakiejkolwiek ściśle określonej relacji majątkowej.

Page 55: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Suma gwarancyjna

W ubezpieczeniach OC nie określa się wartości ubezpieczeniowej.Suma ubezpieczenia w ubezpieczeniach OC nosi nazwę sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna określa górny limit odpowiedzialności ubezpieczyciela za zobowiązania osoby ubezpieczonej.

Page 56: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Przedawnienie roszczeń z ubezpieczenia OC

Roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną deliktem lub wynikłą z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.

Page 57: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ubezpieczenia OC a ubezpieczenia obowiązkowePrawie wszystkie (poza jednym) ubezpieczenia obowiązkowe w Polsce to ubezpieczenia OC.Jednak nie wszystkie ubezpieczenia OC to ubezpieczenia obowiązkowe.

Page 58: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ubezpieczenie na cudzy rachunek

Umowa ubezpieczenia może dotyczyć własnego interesu majątkowego ubezpieczającego lub jego własnego życia i sytuacji życiowej (ubezpieczenie na własny rachunek) lub też interesu, życia lub sytuacji życiowej innej osoby (ubezpieczenie na cudzy rachunek).

Page 59: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ubezpieczony

Osoba, której interes, życie lub sytuacja życiowa są ubezpieczone to UBEZPIECZONY.

Zakład ubezpieczeń świadczy ochronę ubezpieczeniową na rzecz UBEZPIECZONEGO.

Page 60: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ubezpieczony w ubezpieczeniach majątkowychW ubezpieczeniach majątkowych zakład ubezpieczeń:

• ubezpiecza interes Ubezpieczonego,• Ubezpieczonemu wypłaca

odszkodowanie za szkodę, którą poniósł on wskutek wypadku ubezpieczeniowego.

Page 61: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Cesja wierzytelności pieniężnej

Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie z ubezpieczenia majątkowego Ubezpieczonemu, a innej osobie tylko wówczas, gdy Ubezpieczony dokonał ważnej cesji wierzytelności z umowy ubezpieczenia.

Page 62: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ubezpieczony w ubezpieczeniach osobowych

W ubezpieczeniu na wypadek śmierci świadczenie pieniężne wypłacane jest Uposażonemu (którego wskazał Ubezpieczający/Ubezpieczony).Uposażony nie jest uważany za spadkobiercę Ubezpieczonego lub Ubezpieczającego.

Page 63: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Obowiązkowe ubezpieczenia OC

Regulacja dotycząca obowiązkowych ubezpieczeń OC zawarta jest:

1. w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK,

2. w kodeksie cywilnym (gdy brak regulacji w ustawie o ubezp. obow.),

3. w ustawach szczególnych,4. w rozporządzeniach wydanych na

podstawie ustaw szczególnych.

Page 64: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Powszechne ubezpieczenia obowiązkowe

Powszechne ubezpieczenia obowiązkowe to ubezpieczenia uregulowane w całości w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK.

Są to:1. ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów,2. ubezpieczenie OC rolników,3. ubezpieczenie budynków w

gospodarstwach rolnych.

Page 65: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Zawodowe ubezpieczenia obowiązkowe

odpowiedzialności cywilnejZawodowe ubezpieczenia obowiązkowe

odpowiedzialności cywilnej uregulowane są: 1. w ustawie o ubezpieczeniach

obowiązkowych (zasady ogólne),2. w kodeksie cywilnym (subsydiarnie),3. w ustawach szczególnych dotyczących

poszczególnych zawodów oraz w wydanych na ich podstawie rozporządzeniach (szczegółowy zakres ubezpieczenia, termin powstania obowiązku, minimalna suma gwarancyjna.

Page 66: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Pojęcie ubezpieczenia obowiązkowego

• Stosunek prawny ubezpieczenia obowiązkowego powstaje przez zawarcie umowy.

• Obowiązek ubezpieczenia musi wynikać z ustawy lub ratyfikowanej przez RP umowy międzynarodowej.

• Obowiązkowe mogą być wyłącznie ubezpieczenia majątkowe (prawie zawsze OC).

Page 67: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Obowiązek ubezpieczenia

Ubezpieczenie jest obowiązkowe dla ubezpieczającego (art.5 ust.1), ale również dla zakładu ubezpieczeń, gdyż nie może on odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, jeśli tylko posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe.

Page 68: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Treść umowy ubezpieczenia obowiązkowego

Strony umowy ubezpieczenia obowiązkowego mają ograniczony wpływ na treść umowy (tylko w zakresie, który nie jest przepisany normatywnie).Tylko wtedy obowiązek ubezpieczenia jest spełniony, gdy została zawarta umowa o treści odpowiadającej ustawowym wymogom.

Umowę zawartą z naruszeniem wymogów prawa uważa się jednak za zawartą zgodnie z nimi.

Page 69: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ustalenie spełnienia lub nieistnienia obowiązku

ubezpieczenia

Istnieje możliwość dochodzenia przed sądem powszechnym ustalenia spełnienia lub też nieistnienia obowiązku ubezpieczenia.

Page 70: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ubezpieczenie OC z winy umyślnej i rażącego

niedbalstwaArt.827 §1 kc:• ma charakter imperatywny, gdy chodzi o

ubezpieczenia majątkowe inne niż OC,• ma charakter dyspozytywny, gdy chodzi o

dobrowolne ubezpieczenia OC oraz obowiązkowe ubezpieczenia OC inne niż OC posiadaczy pojazdów i OC rolników (chyba, że w danym przypadku ustawodawca uregulował sprawę inaczej),

• nie ma zastosowania do ubezp. OC posiadaczy pojazdów i OC rolników.

Page 71: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Regres

Ubezpieczycielowi przysługuje regres od kierowcy, gdy ten:

• wyrządził on szkodę umyślnie, po użyciu alkoholu lub narkotyków,

• wszedł w posiadanie pojazdu w wyniku przestępstwa,

• nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem,

• zbiegł z miejsca zdarzenia.

Page 72: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny

UFG jest instytucją gwarantującą zapłatę odszkodowania w sytuacjach awaryjnych, gdy poszkodowany nie otrzymałby świadczenia od zakładu ubezpieczeń.Nie dotyczy to jednak wszystkich ubezpieczeń, ani nawet wszystkich ubezpieczeń obowiązkowych.

Page 73: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

UFG – sprawca nieznany

W przypadku OC posiadaczy pojazdów i OC rolników UFG płaci za szkody wyrządzone przez sprawców (posiadaczy pojazdów, kierowców lub rolników), którzy nie zostali zidentyfikowani.Pokrywane są jednak wyłącznie szkody na osobie!

Page 74: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

UFG – sprawca bez ubezpieczenia

UFG pokrywa szkody wyrządzone przez posiadaczy pojazdów i rolników, którzy wbrew obowiązkowi nie ubezpieczyli swej odpowiedzialności cywilnej.Pokrywane są zarówno szkody na osobie, jak i szkody na mieniu.

Page 75: Prawo ubezpieczeń gospodarczych

UFG – upadłość ubezpieczyciela

W przypadku upadłości ubezpieczyciela UFG płaci:

• Odszkodowania z powszechnych ubezpieczeń obowiązkowych – 100%,

• Odszkodowania z innych ubezpieczeń obowiązkowych i świadczenia z ubezpieczeń na życie – 50%, nie więcej niż 30.000€.