PSIHOFIZIKAWEBERFECHNER

PSIHOFIZIKAPSIHOLOGIJSKA DISCIPLINA KOJA SE BAVI ODNOSOM IZMEU OBJEKTIVNIH ATRIBUTA I KORESPODENTNIH OSJETA.

ERNST HEINRICH WEBER (1795 - 1878) bio lijenik i fiziolog a bavio se fiziologijom osjetila za toplo/hladno, osjetila mirisa, sluha i vida, osjetila dodira i miinih osjetila

Njegov najvaniji istraivaki rad vezan je za konepciju relativnog diferencijalnog limena.

Ispitivanje osjetila za toplo/hladnoUtvrdio je da apsolutna temperatura okoline nije odluujua za doivljavanje toplog i hladnog, nego promjena temperature okoline u kojoj se pojedinac nalazi. toploIsta temperatura hladno

U podruju osjetila za toplo/hladno Weber je uoio i fenomene osjetne adaptacije podraaj istog intenziteta biti e doivljen kao jai na poetku podraivanja, a kasnije kao manje intenzivan;

podraaj moe rasti ili opadati, ali ta promjena nee biti doivljena, ako je postepena

MIRIS: Prije Webera nije se znalo koji su adekvatni podraaji za doivljavanje mirisa: tekuine, krute tvari ili plinovi. Kako bi to ispitao Weber si je otopinu kolonjske vode utrcao u nos i utvrdio da ta tekuina nema nikakvog mirisa. Iz navedenog je zakljuio da tvari moraju biti u plinovitom stanju da bi mogle djelovati na olfaktorne receptore i izazvati doivljaj mirisa.

SLUH: U podruju sluha Webera je zanimala usporedba doivljaja koji nastaju podraivanjem lijevog i desnog uha. Od ispitanika je traio da oslukuju otkucavanje dvaju satova u dvije situacije: (1) oba sata uz isto uho (monoauralno sluanje) i (2) jedan sat na jednom uhu, drugi sat na drugom uhu (binauralno sluanje). Pokazalo se da je lake detektirati razliku u otkucajima ako su oba sata uz isto uho.

VID: U podruju vida Webera je zanimao minimum separabile: najmanji vidni kut koji je potreban da se dvije paralelne linije doive kao razmaknute, kojeg je nastojao eksperimentalno utvrditi.

DODIR: U podruju osjetila dodira Weber se bavio problemom praga dvostrukosti odn. dvostrukog doivljavanja dodira. Taj problem izraen pitanjem glasi: koliko moraju biti udaljene dvije toke podraivanja na koi da bi imali jasan osjeaj dodira na oba mjesta.

DODIR:Weber je eksperimentalno pokuao dobiti odgovor na to pitanje. Nakon to je ispitaniku pokrio oi, Weber je na njegovoj koi odredio jednu fiksnu toku i podruje oko nje koji e se istovremeno podraivati putem dva iljka. Poveavanjem razmaka izmeu te dvije toke, dobivao je razliite iskaze ispitanika: od nerazlikovanja, preko nesigurnosti do jasnog razlikovanja.

MIINA OSJETILA:Weber je ispitivao diferencijalnu miinu osjetljivost pomou usporeivanja teine dvaju utega. Uoio je da ispitanici bolje razlikuju utege po teini ako se dodirnim osjetilima odn. osjetilima pritiska na kou (uteg lei na dlanu) pridrue miina odn. kinestetika osjetila putem vaganja utega podizanjem i sputanjem podlaktice.

Definirajui diferencijalni limen (DL) kao najmanju razliku u intenzitetu dvaju podraaja koja se jo moe doivjeti Weber je ustanovio da DL nije stabilan odn. jednak na svim intenzitetnim razinama podraaja na kojima se odreuje:

DL raste u funkciji intenziteta podraaja

Koncepcija relativnog diferencijalnog limena Ta mjera je stabilna odn. neovisna o intenzitetu podraaja i naziva se relativni diferencijalni limen Konstantnost relativnog diferencijalniog limena izraava se izrazom:

k= DL/IP

WEBEROV ZAKON

Kao proporcija, on pokazuje za koliku proporciju treba smanjiti ili poveati intenzitet nekog podraaja da bi se doivjela razlika u intenzitetu.

Kritike:Kasnija istraivanja su pokazala da je relativni diferencijalni limen konstantan samo za srednje intenzitete podraaja, a raste prema viim i prema niim intenzitetima.

GUSTAV THEODOR FECHNER (1801 - 1887) bio fiziar i filozof 19. stoljea. Osim fizikom i filozofijom, bavio se jo psihologijom percepcije, psihofizikom i eksperimentalnom estetikom.

smatra da fizikalni i duevni procesi jesu povezani, ali nisu u odnosu meusobne interakcije, nego su paralelni.

GUSTAV THEODOR FECHNER (1801 - 1887)posvetio se potrazi za univerzalnim matematikim izrazom za odnos izmeu fizikalnih i duevnih procesa odn. za odnos izmeu intenziteta podraaja i intenziteta doivljaja. Tim nastojanjem je zadao:problem mjerenja intenziteta doivljaja iproblem psihofizikog odnosa

GUSTAV THEODOR FECHNER (1801 - 1887)Da bi rijeio problem mjerenja intenziteta doivljaja Fechner je diferencijalni limen interpretirao kao mjernu jedinicu mjerne skale intenziteta doivljaja koja:ima nul-toku definiranu apsolutnim limenom (AL): to je najmanja vrijednost intenziteta nekog podraaja koji jo izaziva osjet,ima za mjernu jedinicu jedva primjetnu razliku koje su ekvidistantne du itave skale intenziteta doivljaja,omoguuje direktno mjerenjeimplicira da su jedva primjetne razlike elementarni osjeti

Fechner je uoio da odnos izmeu intenziteta podraaja i intenziteta doivljaja, nije linearan 1:1, nego da mogu postojati jednake promjene u intenzitetu fizikalnih procesa koje se doivljavaju razliito, odn. jednom se doivljavaju jasno, a drugi put se uope ne doivljavaju, na primjer:________________________________________________Pr.1. ako je tiina, i zazvoni jedno zvono, dolazi do vee promjene u intenzitetu doivljaja, nego ako zvoni nekoliko zvona i njima se pridrui jo jedno zvono, kada se taj doprinos gotovo ne doivljava;Pr.2.ako je tama u sobi, i upalimo jednu svijeu, dolazi do vee promjene u svjetlini, nego ako u sobi ve gori puno svijea i upali se jo jedna, kada se taj doprinos opet gotovo ne doivljava;

Fechner je, nadalje uoio da to se vie penjemo na ljestvici intenziteta podraaja to poveanje intenziteta podraaja mora biti vee da bi bilo zamjetljivo. Iz navedenog je zakljuio da intenziteti podraaja na fizikalnoj ljestvici moraju rasti geometrijskom progresijom (sve vei i vei prirasti) da bi intenziteti osjeta na ljestvici osjeta rasli aritmetikom progresijom (jednaki prirasti). Takav odnos izraava logaritamska funkcija ( )IO = k log IP

IO= intenzitet osjeta, IP= intenzitet podraaja i k = konstanta

Doprinosi:

prvi spominje i definira psihofiziku, ime je zasnovao psihofiziku kao posebnu granu eksperimentalne psihologije;dao je upute za primjenu i statistiku obradu rezultata dviju psihofizikih metoda: metode granica i metode konstantnih podraaja.

SLIJEDI SEMINAR...

ODUZIMANJE ROMANTINOSTI SNOVIMA... Hobson, J. A. & McCarley, R. W. (1977). Mozak kao generator sanjanja: Hipoteza o procesu sanjanja kao sintezi aktivacije.